TPM for the Lean Factory THAI Version -4

6
Copyrighted Material of E.I.SQUARE PUBLISHING ตัวอย่างการประยุกต์ ใช้ 5ส ใหม่ กรณีบริษัท Mynac 3 5ส (สะสาง สะดวก สะอาด สร้างมาตรฐาน และ สร้างนิสัย) ได้รับการยืนยันว่าสามารถทำให้โรงงานได้รับ การปรับปรุงโดยไม่จำเป็นต้องใช้เงินมาก ดังนั้น ผู้บริหารองค์กรทั้งหลายจึงใฝ่ฝันเป็นอย่างยิ่ง พวกเขาจิตนาการว่า ถ้าเขาแต่งตั้งใครสักคนให้เป็นผู้นำในการปฏิบัติ 5ส และตั้งศูนย์บัญชาการ 5ส ขึ้นมา พวกเขาจะพบกับความรุ่งโรจน์ ในการปฏิบัติ และประสิทธิภาพก็จะเกิดกับโรงงานโดยไม่ต้องทำอะไรอีกแล้ว ยิ่งไปกว่านั้น ยังมีแนวโน้มว่า พวกเขา เชื่อรายงานอันเป็นเท็จจากโรงงานอื่นว่า ทำ 5ส สำเร็จ และลอกเลียนมาให้พนักงานของเขาปฏิบัติ ซึ่งในความเป็น จริง ใช่ว่าจะเข้ากันได้เสมอไป วันหนึ่งที่โครงการ 5ส เริ่มขึ้น จะมีการแต่งตั้งผู้จัดการคนใหม่เพื่อการนี้โดยเฉพาะ ท่ามกลางความงุนงงของ เขาผู้นั้นว่า จริงๆ แล้วต้องทำอะไร แต่เขาก็เริ่มด้วยการแต่งตั้งผู้รับผิดชอบ 2ส ขึ้นมา ซึ่งจะเรียกว่าผู้จัดการ ส สะสางกับผู้จัดการ ส สะดวกก็ได้ ภารกิจก็คือจัดบอร์ดติดโปสเตอร์และประกวดคำขวัญ ทาสีทางเดินเพื่อปกปิดการ หลุดลอกของสีเดิม เปลี่ยนชั้นวางของที่ชำรุดเป็นกล่องบรรจุชนิดที่ไม่สามารถมองเห็นชิ้นส่วนหรือเครื่องมือที่ชำรุด ทรุดโทรมอยู่ภายในได้ และสุดท้ายเขาก็จะจัดให้มีการตรวจ 5ส และนำภาพถ่ายของการตรวจที่ไม่ผ่านเกณฑ์มาติดไว้ บริเวณโรงอาหาร เพื่อสร้างความอับอายให้กับพนักงานผู้รับผิดชอบ เพราะเชื่อว่า นั่นคือการกดดันให้เกิดการปรับปรุง เมื่อใดก็ตามที่ 5ส ถูกเน้นรูปแบบมากกว่าผลลัพธ์ นั่นหมายถึงผู้บริหารกำลังลืมเป้าหมายที่แท้จริง และจะกลายเป็นว่า โชว์แต่เทคนิค เช่น การจัดบอร์ด ทาสี ตีเส้น หรือถึงแม้ว่าการทำแบบนั้นอาจทำให้ 5ส สำเร็จ ได้บ้างบางส่วน แต่ก็ไม่ทำให้กระบวนการผลิตดีขึ้นหรือต้นทุนลดลง และนี่คือเหตุผลว่าทำไมเราจึงตัดสินใจเสนอ เรื่องราว 5ส ของบริษัท Mynac ซึ่งประสบความสำเร็จในฐานะเครื่องมือที่ทำให้เกิด “สายการผลิตแสนสะดวก”

Transcript of TPM for the Lean Factory THAI Version -4

Page 1: TPM for the Lean Factory THAI Version -4

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

43ตวอยางการประยกตใช 5ส ใหมกรณบรษท Mynac

ตวอยางการประยกต ใช 5ส ใหม

กรณบรษท Mynac

3

5ส (สะสาง สะดวก สะอาด สรางมาตรฐาน และ สรางนสย) ไดรบการยนยนวาสามารถทำใหโรงงานไดรบ

การปรบปรงโดยไมจำเปนตองใชเงนมาก ดงนน ผบรหารองคกรทงหลายจงใฝฝนเปนอยางยง พวกเขาจตนาการวา

ถาเขาแตงตงใครสกคนใหเปนผนำในการปฏบต 5ส และตงศนยบญชาการ 5ส ขนมา พวกเขาจะพบกบความรงโรจน

ในการปฏบต และประสทธภาพกจะเกดกบโรงงานโดยไมตองทำอะไรอกแลว ยงไปกวานน ยงมแนวโนมวา พวกเขา

เชอรายงานอนเปนเทจจากโรงงานอนวา ทำ 5ส สำเรจ และลอกเลยนมาใหพนกงานของเขาปฏบต ซงในความเปน

จรง ใชวาจะเขากนไดเสมอไป

วนหนงทโครงการ 5ส เรมขน จะมการแตงตงผจดการคนใหมเพอการนโดยเฉพาะ ทามกลางความงนงงของ

เขาผนนวา จรงๆ แลวตองทำอะไร แตเขากเรมดวยการแตงตงผรบผดชอบ 2ส ขนมา ซงจะเรยกวาผจดการ

ส สะสางกบผจดการ ส สะดวกกได ภารกจกคอจดบอรดตดโปสเตอรและประกวดคำขวญ ทาสทางเดนเพอปกปดการ

หลดลอกของสเดม เปลยนชนวางของทชำรดเปนกลองบรรจชนดทไมสามารถมองเหนชนสวนหรอเครองมอทชำรด

ทรดโทรมอยภายในได และสดทายเขากจะจดใหมการตรวจ 5ส และนำภาพถายของการตรวจทไมผานเกณฑมาตดไว

บรเวณโรงอาหาร เพอสรางความอบอายใหกบพนกงานผรบผดชอบ เพราะเชอวา นนคอการกดดนใหเกดการปรบปรง

เมอใดกตามท 5ส ถกเนนรปแบบมากกวาผลลพธ นนหมายถงผบรหารกำลงลมเปาหมายทแทจรง

และจะกลายเปนวา โชวแตเทคนค เชน การจดบอรด ทาส ตเสน หรอถงแมวาการทำแบบนนอาจทำให 5ส สำเรจ

ไดบางบางสวน แตกไมทำใหกระบวนการผลตดขนหรอตนทนลดลง และนคอเหตผลวาทำไมเราจงตดสนใจเสนอ

เรองราว 5ส ของบรษท Mynac ซงประสบความสำเรจในฐานะเครองมอททำใหเกด “สายการผลตแสนสะดวก”

Page 2: TPM for the Lean Factory THAI Version -4

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

44 TPM สำหรบโรงงานแบบลนTPM for the Lean Factory

การกลายพนธของ 5ส จากเนนผลลพธ ไปสเนนรปแบบ

บารน ผบรหารระดบสงคนหนง ดำรงตำแหนงกรรมการผจดการ ของบรษทเกาหลใตแหงหนง ไดสารภาพ

ออกมาวา “ผมไมแนใจเหมอนกนวา การทำ 5ส สามารถชวยเพมผลผลตใหเราไดจรงๆ ”

กรณของบารน บรษทของเขาทำ 5ส ตามคำแนะนำของทปรกษา (Consultant) ซงเขายอมรบวาโรงงาน

สะอาดขนและนาพอใจกวาแตกอน แตรปแบบการทำ 5ส ทประธานบรษทคนเกาไดวางไว เตอนเขาอยเสมอวา การ

รณรงคสงเสรมและการปฏบตตองเปนไปตามกฎเกณฑทเครงครด ไดแก

G เกบและกำจดขยะใหหมดสน

G ทงทกอยางทไมจำเปน

G ถายรปขณะทำกจกรรม และนำมาตดไวเปนทวแถว

G นำชนวางของและกระบะใสชนสวนอนใหมมาแทนอนเกา

G ทาสบรเวณชองทางเดนภายในโรงงานใหดใหมอยเสมอ

G จดเกบชนสวน วสด เอกสาร และ ชนงาน ใหแยกเดนชดจากกน

G ทำใหทกคนทำความสะอาดโรงงานอยางสมำเสมอ

แมวาการรณรงคใหปฏบตตามกฎดงกลาวจะประสบความสำเรจ แตการเพมผลผลตยงคงเทาเดม และ

ยงคงไดยนเสยงบนแสดงความลำบาก ความไมพอใจ จากพนกงานอยเสมอ

บารนสงสยวาทำไม 5ส ไมประสบความสำเรจ สำหรบเราเชอวา เปนเพราะเปาหมายของการนำ 5ส มาใช

ไมชดเจน ไมทำใหเกดการปรบปรงทกระบวนการผลต นอกจากการทำไปตามรปแบบทรณรงคใหปฏบต และเมอใด

กตามทการทำเชนนกลายเปนเปาหมายในการทำ 5ส เราเรยกวา “การกลายพนธ” (ภาพท 3-1)

ภาพท 3-1 5ส เชงผลลพธ กบ 5ส เชงรปแบบ

Page 3: TPM for the Lean Factory THAI Version -4

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

49ตวอยางการประยกตใช 5ส ใหมกรณบรษท Mynac

L

5ส กเชนกน ทหนไมพนกฎเกณฑน ถาการดำเนน 5ส ของคณเรมแรกขนดวยความไมถกตอง 5ส ของ

คณกจะกลายเปน 5ส เชงรปแบบทฝงรากลกในทนท และยากทจะปรบเปลยนพฤตกรรมในภายหลง นคอเหตผล

วาทำไมเราจงแนะนำแนวทางการปฏบต 5ส ของคณอชโนเซ ซงในครงนจะกลาวถงในรปของหลก 10 ประการ ดงใน

ตารางท 3-1 และจะกลาวถงในรายละเอยดทละประเดนตอไป

1. ระลกอยเสมอวาเปาหมายทแทจรงของคณคอ สถานททำงานทสะดวก สายการผลตทลนไหล และไมมทางนำเทคนค

การปฏบตมาเปนเปาหมาย มฉะนนเราจะจบลงท 5ส เชงรปแบบ

2. รกษากระบวนการทำงานของคณอยาใหตกอยในภาวะสบสน อนดบแรกคอตองไมมงานระหวางทำทมากเกนไป โดย

การตงและรกษาไวซงสายการผลตรปตวย (U-shape) ซงการสะสางและความสะดวกจะตามมาโดยธรรมชาต

3. แยกแยะสงของทจำเปนและไมจำเปนออกจากกน จากนนกำจดสงของทไมจำเปนทนท เปาหมายอยทการกำจดของ

คงคลงทมปรมาณเกนจำเปน เพราะมนคอสงของไมจำเปนรายใหญทสด

4. กำจดความสญเปลาจากการคนหา ความลบอยทตำแหนงการจดเกบสงของตางๆ ตองใหเหมาะสมกบความถในการใชงาน

และความสะดวกในการเกบคนท

5. ทกคนตองรบผดชอบในการเกบขยะทพบเหน ไมเวนแมแตผบรหารระดบสง โรงงานกจะสะอาดเปนระเบยบเรยบรอย

อยตลอดเวลา

6. การทำความสะอาดถอเปนโอกาสในการตรวจสอบอยางละเอยด ชนสวนหรออปกรณตางๆ ของเครองจกรทมแนวโนม

งายตอการเสยหาย ควรตดปายบอกและทำความสะอาดแบบตรวจสอบทกวน

7. หองนำและสงอำนวยความสะดวกตางๆ ในหองนำ ตองดกวาทบานของพนกงาน เพราะมนสามารถทำใหบรรยากาศท

แสดงถงสขอนามยทดเกดขนทวโรงงานได

8. ไมควรมสายไฟหอยระโยงลงมาจากเพดาน เพราะสายการผลตของคณจะยดหยนตอการปรบปรงไดมากกวาหากสายไฟ

ตางๆ มาจากดานขาง

9. สวนสนบสนนหรอสวนสำนกงาน กตองตงสายการผลต (การทำงาน) รปตวยดวยเชนกน เพอชวยกนเปนตวอยางในการทำ

5ส ทสงเกตไดโดยงาย

10. ถาผบรหารเปนตวอยางทดของ 4ส แรก ส ท 5 สรางนสย จะตามมาโดยธรรมชาต

หลกขอท 1: ระลกอยเสมอวาเปาหมายทแทจรงของคณคอ สถานททำงานทสะดวก สายการผลต

ทลนไหล และไมมทางนำเทคนคการปฏบตมาเปนเปาหมาย มฉะนนเราจะจบลงท 5ส เชงรปแบบ

นคอกฎขอแรก ขอทสำคญมาก ไมวาจะอยางไร ทสดของกฎขอนคอ การไดมาซงสายการผลตรปตวย (ภาพ-

ถายท 3-2) แมวาทปรกษา 5ส ของคณจะแนะนำใหตงศนยบญชาการ 5ส และเรมการรณรงค แตคณตองระลกอย

เสมอวานนไมใชเปาหมายของคณ เปาหมายของคณอยทความมประสทธภาพของสายการผลตและการปราศจากงาน

ระหวางทำตางหาก มฉะนนแลวคณกจะไดมาแตความเงางามของพนทและเครองจกรอปกรณ ไมไดมมลคาใดๆ เลย

ตอกระบวนการผลตสนคาของคณ และในทสด ทวทงบรษทของคณกจะลำบากและรกนไปทววา นละ 5ส เชงรปแบบ

ตารางท 3-1 หลก 10 ประการในการทำ 5ส

Page 4: TPM for the Lean Factory THAI Version -4

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

51ตวอยางการประยกตใช 5ส ใหมกรณบรษท Mynac

L หลกขอท 3: แยกแยะสงของทจำเปนและไมจำเปนออกจากกน จากนนกำจดสงของท ไมจำเปน

ทนท เปาหมายอยทของคงคลงทมปรมาณเกนจำเปน เพราะมนคอสงของไมจำเปนรายใหญทสด

การแบงแยกนคอหลกสำคญของ 5ส และยงเปนแนวคดพนฐานของการผลตสนคาทเชอถอได เมอใดกตาม

ทกำลงมองหาสงของไมจำเปนเพอทำการกำจด ขอใหเรมจากการมองไปทงานระหวางทำและของคงคลงในสวนท

เกนจำเปน

1. ตดสตกเกอรหรอแขวนปายสแดงทของไมจำเปนทกชน

2. ตดสนใจวาจะกำจดของทไมจำเปนเหลานนอยางไร หรอหาทางใชประโยชนใหไดมากขน

3. กำจดของทกอยางทเลกใชหรอหมดอาย ในทนท

4. มองหาเครองจกรอปกรณทไมไดใชงานและพจารณาวาจะกำจดทงหรอนำไปใชประโยชนทอน

5. นำเทคนคโพรเซสเรซซง (Process Razing) ไปใชในสายการผลตทมเวลาหยดเนองจากการวางแผนเกน

50 เปอรเซนต

6. ตองมนใจวาผบรหารทกคนเปนแนวรวมของการปฏบต คณอาจจะพบพนกงานทใชประโยชนอะไรไมได

หรอพวกไมตายซาก (Deadwood) แฝงกายอยในคราบผบรหาร และผบรหารประเภทนคอสงทเราถอวา

เปน “ของไมจำเปน” ประเภททใหญทสด ลกษณะของผบรหารเหลาน อาท

G ไมมอะไรในโลกนมาจงใจใหเขาทำการปรบปรงได

G จนตนาการไมออกถงวธการปรบปรงเพอจดการความสญเปลาทซอนเรนอย

G นำเทคนคสารพดมาใช แตไมเคยทำใหบรรลเปาหมายทแทจรงได

G ดาทอผบงคบบญชาตอหนาพนกงานคนอน

G ยอมแพอยางงายดาย

ผบรหารระดบสงควรกำจดพนกงานทใชประโยชนอะไรไมไดเหลาน

G อนดบแรก พวกเขาเหลานนไมควรไดรบการเลอนขนจากการประเมนผลงาน

G พวกเขาเหลานนไมควรไดรบการเลอนขนตามวาระหรอตามธรรมเนยมโดยโครงสรางหรอระเบยบของ

องคกร

G พวกเขาเหลานนควรถกลดรอนอำนาจหรอพษสงลง ใหเหมอนกบตนไมทถกจำกดความโตดงบอนไซ

คณอชโนเซมกอวดวา ทบรษท Mynac เขาไมมพนกงานจำพวกน พนกงานของเขาทำงานคมคาเงนเดอน

อยางไรกตาม นเปนสวนหนงททำให Mynac ไมคอยมของคงคลงสวนทเกนจำเปน ดงทเหนในภาพถายท 3-4

Page 5: TPM for the Lean Factory THAI Version -4

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

59ตวอยางการประยกตใช 5ส ใหมกรณบรษท Mynac

7. การเดนตรวจโรงงานตามคาบเวลาของผบรหาร เปนไปตามปกต และไมถอเปนเครองมอในการกระตน

การดำเนนงาน 5ส แตอยางใด ในการเดน ผบรหารจะตรวจชนผาตางๆ ทเกบอยบนชนในกระบวนการเยบประกอบ ซง

มแนวโนมวาจะยงเหยง และอกอยางคอดวาชนผาดงกลาวและหนแบบ (pattern) ตกอยใตโตะหรอไม พวกเขา

ตองการความมนใจวาโปสเตอรตวอยางสและคำเตอนของบรษท ยงตดอยอยางแนนหนากบผนง และถาพบพน

โรงงานตรงบรเวณใดขรขระ พวกเขากจะสงใหทำการซอมแซม

ขนตอนเพอการดำเนน 5ส ใหนาสนใจและเพลดเพลน

ภาพท 3-4 เปนกจกรรมตางๆ โดยสงเขปในการดำเนน 5ส ของบรษท Mynac ทกอใหเกดการแขงขนอยาง

เปนมตร โดยเรมจากระดบพนทและขยายสทวทงโรงงาน

ขนตอนท 1: ประกาศโครงการ 5ส จากผบรหารสงสด

ทบรษท Mynac คณอชโนเซไดเรยกหวหนางานและผบรหารมารวมตวกน เพอประกาศวา โรงงานของเราจะ

รณรงค 2ส เพอ “ขดขไคล” คณะทำงานซงมหนาทตรวจสอบ สวนใหญเปนผฝกสอนวธการเยบ พวกเขามาพรอม

กบแนวคดในการรณรงคอยางมอารมณขน พวกเขาเชอวา พนกงานคงอาบนำกนทกวน แตกใชวาจะไมเหลอขไคล

ซอนอย คงมคนหาโอกาสไปใชบรการซาวนาเพอขจดมนออกไป แตไมใชทกคนทจะมโอกาสทำเชนนน จรงหรอไม?

ดวยแนวคดน พวกเขามแผนทจะจดสรรเวลา 2 ชวโมงตอเดอนเพอการรณรงค

ขนตอนท 2: กำหนดลำดบการลงพนท

ผจดการหรอหวหนางานประชมและกำหนดตารางในการตรวจประเมนรวมกนวา จะไปทพนทไหนหรอแผนก

ใดกอนหลง จนกระทงครบทวทงโรงงานตลอดระยะเวลา 6 เดอน

ขนตอนท 3: ขดข ไคล

บรการซาวนาในบางประเทศ มพนกงานมาคอยขดถใหกบลกคาดวยผาขนหนทามกลางไอนำ ขไคลกจะถก

ขดออกมาใหเหน ไมวากอนใชบรการลกคาคนนนจะดสะอาดสะอานเพยงใด สดทายกจะทราบวามขไคลสะสมอย

ทงสน คณะทำงานตรวจสอบกจะทำหนาทในการตรวจหา “ขไคล” (ความผดปกตและไรประสทธภาพ) ทซอนอย ให

กบแตละแผนก เชนเดยวกบพนกงานขดถในบรการซาวนา

พวกเขาเขยนปญหาทพบโดยสรปดวยลายมอความยาวไมเกน 1 บรรทดลงบนแบบฟอรมกำจดความสญ-

เปลา ตวอยางเชน “มแมพมพทไมจำเปนวางอยโดยรอบใกลกบเครองจกรหมายเลข 160-1” จากนนคณะทำงาน

แตละคนจะจดลำดบความสำคญใหกบปญหาเหลานน

ขนตอนท 4: กำหนดขอบเขตของปญหา

คณะทำงานเกบรวบรวมแบบฟอรมกำจดความสญเปลาทงหมด เพอวดขนาดของแตละปญหาโดยการให

คะแนนจากคณะทำงานแตละคน ทงนเพอจดอนดบความสำคญ ปญหาทมความสำคญอนดบ 1 จะได 5 คะแนน

ปญหาทมความสำคญอนดบ 2 จะได 4 คะแนน และลดหลนกนลงมาเปนลำดบ ในกรณทคะแนนเทากน กแลวแต

คณะทำงานจะตดสน

Page 6: TPM for the Lean Factory THAI Version -4

Copyri

ghted

Mate

rial o

f E.I.S

QUARE PUBLIS

HING

60 TPM สำหรบโรงงานแบบลนTPM for the Lean Factory

ภาพท 3-4 การรณรงค สะสาง และ สะดวก