TOS สาขาวิทยาการวินิจฉัย ... - Mahidol University · Web...

Table of SpecificationPart II สาขาคลนกทนตกรรม

1. แยกหวขอกฎหมายไปเปนเกณฑคณสมบตการสอบ จำานวนขอสอบ 30 ขอ

2. Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม จำานวนขอสอบ 300 ขอ

ขอสอบ Multiple choice กลมสมพนธ จำานวน 6 กลม 30 ขอ (รวมอยในจำานวนขอสอบ 300 ขอ ไดแก ศลยศาสตรชองปาก ปรทนตวทยา ทนตกรรมบรณะ/หตถการ วทยาเอนโดดอนต ทนตกรรมประดษฐ ทนตกรรมสำาหรบเดก)

โดยประยกตใชหลกการของ Modified essay question 1. Problem identification 2. Hypothesis generation 3. Data gathering 4. Data interpretation 5. Clinical reasoning 6. Patient management 7. Patient education 8. Ethical analysis 9. Evidence-based Dentistry 10. Basic knowledge

Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 1 / 295


Task Health promoti

on & Prevent

ion(30)

Mechanism of

diseases

(50)

Data gathering &

Diagnosis

(88)

Pt.management

& treatmen

t

(92)

Procedures

(40)

Total

(300)

Learning

Objectives

R A P R A P R A P R A P R A P

วทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปาก

- - 1 3 3 2 5 2 11 1 - 7 - - - 35

ทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา

- - - 1 1 3 1 1 3 - 1 4 - - - 15

ศลยศาสตรชองปาก - - - 1 2 2 3 4 1

0 - 4 10 1 2 3 42

ปรทนตวทยา - 2 2 3 2 3 - 2 8 1 5 4 1 2 - 35ทนตกรรมบรณะ/หตถการ

- 2 - 2 3 2 - 3 2 - 6 5 3 5 2 35

วทยาเอนโดดอนต - - - 3 - 1 - 3 3 1 1 3 1 1 6 23ทนตกรรมประดษฐ 1 1 1 - - - 1 2 7 1 6 1

0 2 3 3 38ทนตกรรมจดฟน 1 1 - 2 2 1 1 2 3 - - 4 - - - 17ทนตกรรมสำาหรบเดก 2 2 4 1 1 1 - 4 3 1 3 8 1 2 2 35ทนตกรรมชมชน 3 3 4 2 2 1 1 1 2 1 1 4 - - - 25

Total 7 11

12

18

16

16

12

24

52 6 2

759 9 1

516 300

Part II ใชกบนกศกษาป 4 / 2562 เรมสอบเมอนกศกษาสถานภาพป 6 (ม.ค. 2565)


TOS สาขาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปาก


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกร

ในขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาโรคในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และโรคทปรากฏอาการในชองปากทมความสมพนธกบโรคทางระบบทมความซบซอนหรอขนรนแรง และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)2. ตระหนกถงขอจำากด และระดบสมรรถนะของตน ในการจดการผปวยสงอาย และผปวยทตองการพเศษ และสามารถพจารณาสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.2)

11

จดระบบและใหการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง

1. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยได (11.1)

12

ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ

1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกต และ normal variations ได (12.1)2. สามารถอธบายการทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกตได (12.2)3. สามารถอธบายระบบนเวศชองปากในสภาวะปกตได (12.3)4. สามารถอธบายการเปลยนแปลงของระบบนเวศชองปากทเปนสาเหตของการเกดโรค และทเกยวของกบการปฏบตงานทนตกรรมได (12.4)


ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

5. สามารถนำาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคำานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5)6. สามารถบอกความสมพนธระหวางรอยโรคทปรากฏในชองปาก กบโรคหรอความผดปกตทางระบบ (12.6)

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies7. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา ทางพยาธ

วทยาและทางทนตรงสวทยาของรอยโรคในชองปากทพบไดบอย (12.7)8. สามารถอธบายเภสชวทยา การใชยาอยางสมเหตผล (rational drug

use) การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.8)

13

ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถซกประวตทางการแพทยใหไดประวตโรคทางระบบและ / หรอการใชยาทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรม (13.1)

2. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอได (13.2)

3. สามารถซกประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตอง (13.3)


4. สามารถบนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.4)

5. สามารถรวบรวมขอมลเพอการวนจฉยแยกโรค ใหการวนจฉยและทำานายโรคในชองปากไดอยางถกตอง (13.5)

6. สามารถบนทกสภาวะของเนอเยอออนและเนอเยอแขงในชองปากของผปวยรวมทงประวตทางการแพทยทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม และประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.6)

14

ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ

1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)

2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอไดอยางถกตอง (14.2)

3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยไดอยางถกตองเหมาะสม (14.3)

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบต

การ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สำาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคำานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)


15

ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย

1. สามารถประเมนผปวยทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำา หรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม

16

แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได

1. สามารถแปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวย ผลการตรวจภาพรงส ผลการตรวจทางพยาธวทยา ผล การตรวจทาง หองปฏบตการ และการตรวจเพมเตมอนๆ ไดอยางถกตอง (16.1)2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของ

อวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)

17

วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง

1. สามารถนำาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆ มาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)

2. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2)

3. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอทมความซบซอนได (17.3)


18

บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล

1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies19

วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ

1. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม เพอใหไดมาซงสขภาพทด ไดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบบรบท วฒนธรรม ความเชอและความคาดหวงของผปวย (19.1)

2. สามารถวางแผน บอกลำาดบ การพยากรณโรค และระบขนตอนการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางเหมาะสม (19.2)

3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบโรคในชองปาก รวมถงปจจยทเกยวของ และแผนการรกษาโดยยดหลกการการมสวนรวมของผปวยแตละรายอยางเหมาะสม (19.3)

4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.4)

5. สามารถเลอกและใชยา อยางสมเหตผล ตามขอบงชและแผนการรกษาไดอยางถกตองรวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาไดอยางเหมาะสม (19.5)


6. สามารถเลอกและใชยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเวชศาสตรชองปาก รวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาชาไดอยางถกตองเหมาะสม (19.6)

20

จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได

1. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และจดการผปวยทมภาวะแทรกซอนทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (20.1)

21

จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา

1. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม

(21.1)29

จดการใหผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. ตระหนกถงผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก (29.1)

2. สามารถใหการรกษาผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอย ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (29.2)


ตระหนกรและจดการใหผปวยเดก ผปวยสงอายและผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแล

1. ตระหนกรและจดการใหผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม

ผปวยกลมพเศษ ไดแก ผปวยทมปญหาพฤตกรรม/ไมใหความรวมมอใน


รกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม การรกษา ผปวยทมปญหาโรคทางระบบชนดซบซอน ผปวยทมความบกพรองทางพฒนาการ ผปวยทตองไดรบรกษาแบบสหสาขา ผปวยทตองไดรบการดแลในระบบโรงพยาบาล ผปวยทมความพการ และผปวยตดเตยง: จดการผปวยใหไดรบการดแลรกษาทเหมาะสม โดยเฉพาะในระดบปฐมภม

32

ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจำาเปน

1. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาผปวยทางเวชศาสตรชองปาก (32.1)

2. สามารถประเมนผลการรกษาของโรคทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.2)

33

ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข

1. สามารถอธบายความสมพนธโรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก (33.1)

2. สามารถระบความชก อบตการณ และความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอาย ทเปนปจจบน (33.2)

3. สามารถระบความชกและความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.3)

4. สามารถบอกอบตการณการเกดรอยโรคกอนมะเรงและโรคมะเรงในชองปาก ในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.4)


ตารางท 2 TOS สาขาวชาวทยาการวนจฉยโรคชองปาก (จำานวน 35 ขอ)

วทยาการวนจฉยโรคชองปาก

Health promotion & prevention

Mechanism of diseases

Data gathering & diagnosis

Patient managemen

t & treatment

Procedures

Recall /comprehension9 ขอ

Application 5 ขอ

Problem solving21 ขอ

1 8 18 8 -Recall / co

mpre

hension

Applicatio

n

Problem

solving

Recall / co

mpre

hension

Application

Problem

solving

Recall / co

mpre

hension

Application

Problem solving

Recall / co

mpre

hension

Applicatio

n

Problem

solving

Recall /compre

hension

Applicatio

n

Problem

solving

- - 1 3 3 2 5 2 11 1 - 7 - - -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 35 ขอ)

Health promotion & Prevention 1Supporting Competencies Must Know

Recall / Comprehension -

1. สามารถอธบายความสมพนธโรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก (33.1)

2. สามารถระบความชก อบตการณ และความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอาย ทเปนปจจบน (33.2)

3. สามารถระบความชกและความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.3)

4. สามารถบอกอบตการณการเกดรอย

1. โรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก เชน

- โรคทางระบบหวใจและหลอดเลอด เชน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจขาดเลอด โรคหวใจเตนผดจงหวะ ภาวะหวใจลมเหลว โรคหวใจพการแตกำาเนด

- โรคหลอดเลอดสมอง- โรคไตเรอรง- โรคตบ เชน ตบแขง ไวรสตบอกเสบ- โรคทางระบบตอมไรทอ เชน โรคเบาหวาน โรคของ

ตอมไทรอยด- โรคทางระบบทางเดนหายใจ เชน วณโรค โรคปอด

อดกนเรอรง โรคหด ภาวะหยดหายใจขณะนอนหลบ


โรคกอนมะเรงและโรคมะเรงในชองปาก ในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.4)

- โรคตดเชอ HIV2. อบตการณการเกดโรคมะเรงในชองปาก หรอรอย

โรคกอนมะเรงในชองปากในประเทศไทย เชน squamous cell carcinoma, leukoplakia, erythroplakia, erythroleukoplakia, oral submucous fibrosis, oral lichen planus, discoid lupus erythematosus

3. ความชก และอบตการณของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอายในประเทศไทย เชน epulis fissuratum, xerostomia, hyposalivation

Application -

- -

Health promotion

& Prevention

1

Supporting Competencies Must Know

Problem solving 1

1. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและ

1. สาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและ


ใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)

ปองกนโรค1.1 Host (host immune response, genetic)1.2 Agents (infections: bacteria, virus,

fungus, parasite)1.3 Environment (oral hygiene,

smoking, betel nut chewing, alcohol consumption, UV rays)

Mechanism Supporting Competencies Must Know Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 17 / 295

of diseases 8

Recall / Comprehension 3

1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกต และ normal variations ได (12.1)

2. สามารถอธบายการทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกตได (12.2)

3. สามารถอธบายระบบนเวศชองปากในสภาวะปกตได (12.3)

4. สามารถอธบายการเปลยนแปลงของระบบนเวศชองปากทเปนสาเหตของการเกดโรค และทเกยวของกบการปฎบตงานทนตกรรมได (12.4)

5. สามารถบอกความสมพนธระหวางรอยโรคทปรากฏในชองปาก กบโรคหรอ

1. ลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกต และ normal variations

1.1 Normal anatomy and histology of oral soft and hard tissues

1.2 Normal variations2. การทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก

กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอในสภาวะปกต- Masticatory systems and TMJ (การพด การเคยว การกลน)- Salivary glands and salivation

3. ระบบนเวศชองปากในสภาวะปกต- Dental biofilm formation and

development- pH and saliva buffer capacity- Gingival crevicular fluid- Normal flora in oral cavity


ความผดปกตทางระบบ (12.6)6. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตม

ทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สำาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคำานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)

4. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทำาหนาทเมออายมากขน



8Supporting Competencies Must Know

7. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยได (11.1)

5. Oral manifestation of systemic diseases เชน

5.1 Nutritional deficiency 5.2 Endocrine diseases 5.3 Autoimmune diseases 5.4 Hematological diseases 5.5 Respiratory diseases6. ชองทางการแพรกระจายเชอโรคทมอตราการตด

เชอสง วธปองกนการตดเชอ และการควบคมการตดเชอจากโรค เชน Herpes virus infection, Hepatitis B, C virus infection, tuberculosis, HIV

7. อนตรายและการปองกนอนตรายจากการใชรงส7.1 ธรรมชาตและพนฐานการเกดของรงสเอกซ7.2 ผลทางชวภาพของรงส และวธการปองกน

อนตรายจากรงส7.3 วธการควบคมการตดเชอในการถายภาพรงส




Application 3

1. สามารถนำาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคำานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5)

2. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยา ทางจลพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของรอยโรคในชองปากทพบไดบอย (12.7)


1. ลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา และทางทนตรงสวทยาของการวนจฉยแยกโรคในชองปากทพบไดบอย1.1 Dentoalveolar diseases1.2 Soft and hard tissue lesions

1.2.1 Oral ulceration เชน recurrent aphthous ulcer

1.2.2 White or red lesions เชน frictional keratosis, smoker’s keratosis, leukoplakia, oral lichen planus, lupus erythematosus, erythroleukoplakia

1.2.3 Pigmented lesions เชน drug-induced pigmentation, heavy metal pigmentation, amalgam tattoo, malignant melanoma


1.2.4 Tumor and tumor-like lesions1.2.4.1 Odontogenic tumors เชน

ameloblastoma, odontoma1.2.4.2 Cysts เชน radicular cyst,

dentigerous cyst,odontogenic keratocyst,

nasopalatine duct cyst1.2.4.3 Epithelial lesions เชน

squamous papilloma, actinic chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma



1.2.4.4 Soft tissue lesions เชน fibroma, epulis fissuratum, pyogenic granuloma, hemangioma, schwannoma

1.2.4.5 Bone lesions เชน fibrous dysplasia, cemento-osseous dysplasia, ossifying fibroma,


osteosarcoma1.2.5 Vesiculobullous diseases เชน

pemphigus vulgaris, mucous membrane pemphigoid

1.2.6 Salivary gland diseases เชน mucocele, sialadenitis, pleomorphic adenoma, mucoepidermoid carcinoma

1.3 Infectious diseases เชน oral candidiasis, Herpes virus infection, tuberculosis

1.4 Chemical and physical injury เชน burn, traumatic ulcer

1.5 Complication of chemotherapy and radiation therapy

1.6 Non-odontogenic pain เชน burning mouth syndrome, trigeminal neuralgia

2. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency, endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases




Problem solving 2

1. สามารถนำาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคำานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5)

2. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยา ทางจลพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของรอยโรคในชองปากทพบไดบอย (12.7)

3. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)

1. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทำาหนาทเมออายมากขน

2. ลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา และทางทนตรงสวทยาของการวนจฉยแยกโรคในชองปากทพบไดบอย2.1 Dentoalveolar diseases2.2 Soft and hard tissue lesions




2.2.4 Tumor and tumor-like Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 24 / 295

lesions2.2.4.1 Odontogenic tumors เชน


dentigerous cyst, odontogenic keratocyst, nasopalatine duct cyst

2.2.4.3 Epithelial lesions เชน squamous papilloma, actinic chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma



2.2.4.4 Soft tissue lesions เชน fibroma, epulis fissuratum, pyogenic granuloma, hemangioma, schwannoma

2.2.4.5 Bone lesions เชน fibrous dysplasia, cemento-osseous dysplasia, ossifying fibroma, osteosarcoma

2.2.5 Vesiculobullous diseases เชน Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 25 / 295

pemphigus vulgaris, mucous membrane pemphigoid






3. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency, endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases


Data gathering & Diagnosis



1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)

2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคในชองปากไดอยางถกตอง (14.2)



5. สามารถบนทกขอมลการซกประวต

1.การซกประวตผปวยทมปญหาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ- อาการสำาคญทนำาผปวยมาพบทนตแพทย- ประวตเจบปวยปจจบน- ประวตทางการแพทย- ประวตดานสงคมและพฤตกรรม- ประวตดานทนตกรรม

2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอาย ปจจยทเกยวของกบการซกประวต เชน อาชพ ระดบการศกษา ภาษา

3. การบนทกขอมลการตรวจอวยวะในชองปาก4. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทำา

หนาทเมออายมากขน5. Oral manifestation of systemic

diseases เชน 5.1 Nutritional deficiency


และการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.4)


7. สามารถบนทกสภาวะของเนอเยอออนและเนอเยอแขงในชองปากของผปวยรวมทงประวตทางการแพทยทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม และประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.6)

5.2 Endocrine diseases 5.3 Autoimmune diseases 5.4 Hematological diseases 5.5 Respiratory diseases




Application 2 1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)

2. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สำาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคำานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)


1. เครองมอและการใชเครองมอในการตรวจผปวย- เครองมอในการตรวจฟนและเนอเยอปรทนต- เครองมอในการตรวจความมชวตของฟน- เครองมอในการตรวจตอมนำาลาย- เครองมอในการตรวจ cystic lesions,

tumors, infections2. การตรวจเพมเตมทางภาพถายรงส และทางหอง

ปฏบตการทสำาคญในการใหการวนจฉยโรคในชองปาก หรอโรคทางระบบทกอใหเกดความผดปกตในชองปาก ไดแก2.1 หลกการตรวจทางภาพถายรงส

2.1.1 หลกการการถายภาพรงส2.1.1.1 การถายภาพรงสบรเวณใบหนา

และชองปากแบบตางๆ2.1.1.2 สาเหตของความผดปกตตางๆ

ทปรากฏบนภาพรงสและวธแกไข


2.1.1.3 การหาตำาแหนงของฟนคดและสงแปลกปลอมอนๆ ดวยภาพรงส

2.1.1.4 หลกการของวทยาการสมยใหมทางดานรงสวทยา เชน cone-beam CT, ultrasound, MRI

2.1.2 หลกการการแปลภาพรงส และวนจฉยโรคในชองปาก

2.1.2.1 โรคบรเวณใบหนาและชองปาก เชน dental and periapical origin, periodontal origin



2.1.2.2โรคเฉพาะกลม เชน ถงนำาในกระดกขากรรไกร เนองอก โรคของโพรงอากาศขางจมก

2.2 Laboratory medicine2.3 Histopathology, cytology, immunological diagnostic tests

Problem 1. สามารถเลอกและใชเครองมอใน 1. History taking: health questionnaires,


solving 11 การตรวจผปวยไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)

2. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สำาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคำานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)



review of systems2. Physical examination: vital signs,

extraoral and intraoral examination, inspection, palpation, percussion, auscultation

3. Special clinical examination techniques: vitality test, transillumination, bite test, vital staining, diascopy test, Nikolsky’s test, salivary flow rate measurement

4. Laboratory investigation and interpretation เชน complete blood count, renal function test, liver function test, coagulogram

5. Histopathology, cytology, immunological diagnostic tests

6. Conventional radiographic interpretation: intra and extraoral radiography

7. Clinical data gathering and differential diagnosis


5. สามารถซกประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตอง (13.3)




7. สามารถแปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวย ผลการตรวจภาพรงส ผลการตรวจทางพยาธวทยา ผลการตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจเพมเตมอนๆ ไดอยางถกตอง (16.1)

8. สามารถนำาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆ มาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)


9. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2)

10. สามารถใหการวนจฉยเบองตนโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอทมความซบซอนได (17.3)

11. สามารถประเมนผปวยทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำา หรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15)

Patient managemen

t & treatment 8



1. สามารถอธบายเภสชวทยา การใชยาอยางสมเหตผล (rational drug

1. การบนทกการรกษา SOAP format2. การดแลรกษา และการใหคำาแนะนำาแกผปวยทไดรบ


use) การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.8)

2. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)


4. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาผปวยทางเวชศาสตรชองปาก (32.1)

5. สามารถประเมนผลการรกษาของโรค

ผลขางเคยง หรอภาวะแทรกซอนจากการรกษาดวยรงสบำาบด เคมบำาบด หรอการรกษาโรคในชองปาก

3. การใชยาอยางสมเหตผลในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ


ทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.2)

Application -

- -


Patient managemen

t & treatment 8


Problem solving 7

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาโรคในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และโรคทปรากฏอาการในชองปากทมความสมพนธกบโรคทางระบบทมความซบซอนหรอขนรนแรง และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

2. ตระหนกถงขอจำากด และระดบสมรรถนะของตน ในการจดการผปวยสงอาย และผปวยทตองการพเศษ และสามารถพจารณาสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.2)

3. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม

1. การวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม เพอใหไดมาซงสขภาพทด ตลอดจนพจารณาการสงตอตามความเหมาะสมกบบรบทของผปวย

2. การวางแผน ลำาดบ ขนตอนการรกษา การพยากรณโรค และการดแลรกษา โรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และอาการแสดงในชองปากอนเกดจากโรคทางระบบทพบบอย2.1 Dentoalveolar diseases2.2 Soft and hard tissue lesions




เพอใหไดมาซงสขภาพทด ไดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบบรบท วฒนธรรม ความเชอและความคาดหวงของผปวย (19.1)

4. สามารถวางแผน บอกลำาดบ การพยากรณโรค และระบขนตอนการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางเหมาะสม (19.2)


2.2.4 Tumor and tumor-like lesions2.2.4.1 Odontogenic tumors เชน


dentigerous cyst, odontogenic keratocyst,

nasopalatine duct cyst

Patient managemen

t & treatment 8


5. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบโรคในชองปาก รวมถงปจจยทเกยวของ และแผนการรกษาโดยยดหลกการการมสวนรวมของผปวยแตละรายอยางเหมาะสม (19.3)

2.2.4.3 Epithelial lesions เชน squamous papilloma, actinic chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma

2.2.4.4 Soft tissue lesions เชน fibroma, epulis fissuratum,


6. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.4)


8. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (21.1)

9. สามารถเลอกและใชยา อยางสมเหตผล ตามขอบงชและแผนการรกษาไดอยางถกตองรวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาไดอยางเหมาะสม (19.5)

pyogenic granuloma, hemangioma, schwannoma

2.2.4.5 Bone lesions เชน fibrous dysplasia, cemento-osseous dysplasia, ossifying fibroma, osteosarcoma

2.2.5Vesiculobullous diseases เชน pemphigus vulgaris, mucous membrane pemphigoid







Patient managemen

t & treatment 8


10. สามารถเลอกและใชยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเวชศาสตรชองปาก รวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาชาไดอยางถกตองเหมาะสม (19.6)

11. ตระหนกถงผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก (29.1)

12. สามารถใหการรกษาผปวยมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบไดบอย ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (29.2)

13. สามารถประเมนผลการรกษาของโรคทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.2)

3. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency, endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases4. การรกษาหรอบรรเทาอาการ รวมถงการจดการผปวยดวยยาอยางสมเหตผล4.1 Corticosteroids

4.1.1 Topical: hydrocortisone, triamcinolone acetonide, betamethasone valerate, fluocinolone acetonide, clobetasol propionate, dexamethasone

4.1.2 Systemic: prednisolone4.2 Immune modulators:

azathioprine, cyclosporine, tacrolimus, thalidomide

4.3 Antibiotics4.3.1 Beta lactams: penicillin,


14. ตระหนกรและจดการใหผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (31.1)

amoxicillin, dicloxacillin, cephalexin

4.3.2 Macrolides: erythromycin, clarithromycin, azithromycin

4.3.3 Tetracycline4.3.4 Metronidazole4.3.5 Lincosamide: clindamycin4.3.6 Aminoglycoside

Patient managemen

t & treatment 8


4.3.7 Sulfonamide4.3.8 Quinolone

4.4 Antiviral agents: acyclovir, valacyclovir, famciclovir, penciclovir, docosanol

4.5 Antifungal agents: nystatin, clotrimazole, ketoconazole, fluconazole, miconazole

4.6 Antiseptic agents: chlorhexidine, sodium hypochlorite

4.7Analgesic drugs4.7.1 Acetaminophen


4.7.2 NSAIDs4.7.3 Narcotic analgesics:

codeine, tramadol4.7.4 Adjuvant analgesics:

carbamazepine, amitriptyline, gabapentin

4.8 Local anesthetic agents4.9 Sialogogues: pilocarpine4.10 Artificial saliva4.11 Topical fluoride: neutral sodium

fluoride gel, stannous fluoride gel4.12 Nutritional supplement

4.13 Herbal medicine ไดแก ฟาทะลายโจร วานพญายอ

TOS สาขาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมบดเคยว และ อาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการ 1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ ใบหนา และลำาคอ กลไก



แพทยพนฐาน (Basic biomedical science)วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science)พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science)เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

ทางสรรวทยาประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดำาเนนโรคของระบบ บด

เคยว และอาการปวดบรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)

13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. ซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา เชน ลกษณะความเจบปวด ปจจยทมผลตอความเจบปวด (13.1)2. ซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบ และ/หรอการใชยา ประวตทางทนตกรรม ทเกยวของกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (13.2)



3. บนทกประวตและผลการตรวจระบบบดเคยว เชน สภาวะของฟน การสบฟนขอตอขากรรไกร กลามเนอทเกยวของกบระบบบดเคยว และ การเคลอนทของขากรรไกรในเวชระเบยนไดอยางถกตอง ครบถวน เปนระบบ (13.3)

14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ

1. เลอกใชเครองมอในการตรวจและสามารถตรวจทงในและนอกชองปากของผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.1)2. เลอกสงถายภาพวนจฉย (diagnostic image) เพอการตรวจ วนจฉย และ วางแผนการรกษาในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางเหมาะสม (14.2)

16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได

1. แปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวยทางคลนกและ ผลการตรวจภาพวนจฉยไดอยางถกตอง (16.1)2. ระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดความ



ผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (16.2)3. สามารถอธบายความสมพนธระหวางชวจตสงคมกบความปวดบรเวณชองปากใบหนา (16.3)

17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตองได

1. วนจฉยแยกโรคความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา (17.1)2. วนจฉยเบองตนแกผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวทไมซบซอน เชน bruxism, trauma from occlusion, TMDs และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ทงทมาจากสาเหตเฉพาะท หรอสาเหตจากทางระบบได (17.2)

19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ

1. พยากรณโรคแบบองครวม เพอการวางแผนการรกษาความผดปกตทางระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองเหมาะสมกบผปวยแตละราย (19.1)2. วางแผนการรกษาและใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายลำาดบขนตอนการรกษา ความคม หรอ เหตผลของการรกษาทเลอกใช และ ขอ



จำากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใชได (19.2)3. อธบายใหผปวยและครอบครว เขาใจเกยวกบการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (19.3)4. เลอกใชยาและยาชาเฉพาะทในการวนจฉย และ/หรอจดการกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ไดอยางถกตองและเหมาะสม (19.4)

21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย

ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา

1.จดการและใหคำาแนะนำาเบองตนแกผปวยทมอาการผดปกตเฉยบพลนของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา เชน ภาวะอาปากไดจำากด ภาวะขากรรไกรคาง (21.1)2. เลอกใชยาและ/หรอสารเคม และ/หรอ รวมกบเครองมอ และวธการอนๆ ในการชวยจดการความเจบปวดของความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตอง และเหมาะสม (21.2)

28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทม

1. ตรวจและประเมนทางคลนกในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนด



ความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

ไมซบซอน ไดอยางถกตอง เหมาะสม (28.1)2. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมใหคำาแนะนำา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)3. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดำาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3)4. จดการผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ดวยวธเชงอนรกษ เชน patient education , self-care instructions , intraoral appliances (28.4)5. ประเมนและจดการผปวยทมปญหาการสบฟนขณะใชงาน (functional occlusion problems) ชนดไมซบซอน เชน minor occlusal adjustment (28.5)6. ใหคำาแนะนำาเหตผลของการรกษา ขอจำากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใช และจดการใหผปวยทมความผดปกตของ



ระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาในรายทไมซบซอนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (28.6)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา (จำานวน 15 ขอ)

Health promotion & Prevention



Pt. managemen

t& treatment

Procedures

Recall/Comprehension 2 ขอ


Problem solving 10 ขอ

- 5 5 5 -

Recall/Co

mprehensio

n

Application

Problem solving

Recall/Co

mprehensio

n

Application

Problem

solving

Recall/Comprehension

Application

Problem

solving

Recall/Co

mprehensio

n

Application

Problem solving


Applicatio

n

Problem solving

- - - 1 1 3 1 1 3 - 1 4 - - -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาตาม หวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ ( จำานวน 15 ขอ )


0


Recall/Comprehension -

- -

Application - - -

Problem solving -

- -

Mechanism of diseases 5


Recall/ 1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ 1. กายวภาคของอวยวะบดเคยว และบรเวณศรษะ Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 50 / 295



Comprehension 1

ใบหนาและลำาคอ กลไกทางสรรวทยา ประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดำาเนนโรคของระบบ บดเคยว และอาการปวด บรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)

ใบหนาและลำาคอ2. ชวกลศาสตรของการเคลอนทของขากรรไกร3. กลไกการทำางานของเซลลประสาท ประสาทรบความรสก และ ประสาทสงการ ของระบบบดเคยวและอวยวะทเกยวของบรเวณชอง ปากและใบหนา4. ความหมายของความปวด และคำาตาง ๆ ทเกยวของกบความปวด(pain terms) และ ความสำาคญทางชวภาพ ของความปวดเฉยบพลนและ ความปวดเรอรง5. Trigeminal pain pathway และ pain modulation

Application 1 1.ระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (16.2)

2. อธบายความสมพนธระหวางชวจต

1. Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion), psychological aspect of orofacial pain2. ความสมพนธระหวาง Contributing factors




สงคมกบความปวดบรเวณชองปากใบหนา (16.3)

of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion), psychological aspect of orofacial pain

Problem solving 3

1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ ใบหนาและลำาคอ กลไกทางสรรวทยา ประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดำาเนนโรคของระบบ บดเคยว และอาการปวด บรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)

2. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรม ใหคำาแนะนำา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)

3. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและ

1. กลไกการทำางานของระบบประสาทรบความรสกและสงการของระบบบดเคยวและอวยวะทเกยวของบรเวณชอง ปากและใบหนา2. นยามของความปวดและความหมายของคำาตาง ๆ ทเกยวของกบความปวด (pain terms) และความสำาคญทางชวภาพ ของความปวดเฉยบพลนและความปวดเรอรง3. Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion),




พฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดำาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3)

psychological aspect of orofacial pain4. ความสมพนธระหวาง Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion) , psychological aspect of orofacial pain5. ความสมพนธระหวางชวจตสงคมกบความปวด

Data gathering & Diagnosis 5


Recall/Comprehension 1

1. เลอกใชเครองมอในการตรวจและสามารถตรวจทงในและนอกชองปากของผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองและ

1. วธการและเครองมอทใชในการตรวจระบบบดเคยว การสบฟน และการตรวจเพมเตมทจำาเปน เชน ภาพวนจฉย

2. ลกษณะการสบฟนทเหมาะสมแกการใชงาน (optimum functional occlusion)




เหมาะสม (14.1)2. เลอกสงถายภาพวนจฉย

(diagnostic image) เพอการตรวจ วนจฉย และ วางแผนการรกษาในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางเหมาะสม (14.2)

3. ตรวจและประเมนทางคลนกในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ไดอยางถกตอง เหมาะสม (28.1)

3. ขอควรพจารณาเกยวกบการสบฟนในงานทนตกรรม

Application 1

1. แปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวยทางคลนกและ ผลการตรวจภาพ

1.ระบาดวทยา, อาการและอาการแสดงของ TMDs, bruxism และ trauma from occlusion




วนจฉยไดอยางถกตอง (16.1)2. วนจฉยแยกโรคความผดปกตของ

ระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา (17.1)

3. อธบายใหผปวยและครอบครว เขาใจเกยวกบการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (19.3)

2. วธการและเครองมอทใชในการตรวจระบบบดเคยว การสบฟน และการตรวจเพมเตมทจำาเปน เชน ภาพวนจฉย

3. ลกษณะการสบฟนทเหมาะสมแกการใชงาน(optimum functional occlusion)4. ขอควรพจารณาเกยวกบการสบฟนในงานทนต

กรรม5. การระบความผดปกตทตรวจพบ และ วเคราะห

ปจจยทเกยวของตอการเกดอาการในผปวยรายนน6. การจำาแนกประเภทของ TMD และความปวด

บรเวณชองปาก และใบหนาตามเกณฑวนจฉย AAOP ฉบบลาสด

Problem solving 3

1. ซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของ

1. ระบาดวทยา อาการและอาการแสดงของ TMDs, bruxism และ trauma from occlusion




ระบบบดเคยวและ อาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาได (13.1)

2. ซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบ และ/หรอการใชยา ประวตทางทนตกรรม ทเกยวของกบระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาได (13.2)

3. บนทกประวตและผลการตรวจระบบบดเคยว เชน สภาวะของฟน การสบฟน ขอตอขากรรไกร กลามเนอทเกยวของกบระบบบดเคยว และ การเคลอนทของขากรรไกร ในเวชระเบยนไดอยางถกตอง ครบถวน เปนระบบ (13.3)

2. การซกประวตผปวย ความเจบปวยและความผดปกตของระบบ

บดเคยวและ อาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา3. หลกการประเมนความปวดและ ขอบงชในการ

เลอกเครองมอในการวดความปวด4. วธการและเครองมอทใชในการตรวจระบบบด

เคยว การสบฟน และการตรวจเพมเตมทจำาเปน เชน ภาพวนจฉย

5. การวเคราะหการสบฟน

6. การวนจฉยแยกโรคความเจบปวดบรเวณใบหนาและชองปาก

6.1 การจำาแนก non-odontogenic pain ออกจาก odontogenic pain




4. วนจฉยเบองตนแกผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวทไมซบซอน เชน bruxism, trauma from occlusion, TMDs และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ทงทมาจากสาเหตเฉพาะท หรอสาเหตจากทางระบบได (17.2)

6.2 การวนจฉย neurovascular pain เชน cluster headache, migraine, tension type headache

6.3 การวนจฉย neuropathic pain เชน trigeminal neuralgia, post-herpetic neuralgia

6.4 โรคทางระบบทเกยวของกบความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณใบหนาชองปาก เชน autoimmune disease, giant cell arteritis

7. การระบความผดปกตทตรวจพบ และ วเคราะหปจจยทเกยวของตอการเกดอาการในผปวยรายนน

8. การจำาแนกประเภทของ TMD และความปวดบรเวณชองปาก และใบหนาตามเกณฑวนจฉย AAOP ฉบบลาสด


Pt. managemen

t& treatment 5



Application 1

1.จดการและใหคำาแนะนำาเบองตนแกผปวยทมอาการผดปกตเฉยบพลนของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา เชน ภาวะอาปากไดจำากด ภาวะขากรรไกรคาง (21.1)

2. เลอกใชยาและ/หรอสารเคม และ/หรอ รวมกบเครองมอ และวธการอนๆ ในการชวยจดการความเจบปวดของความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถก

1. หลกการการดแลผปวย TMD ทไมซบซอน, sleep bruxism ดวยวธเชงอนรกษ โดยไมใชยา และ /หรอ สารเคม

- Patient education and home care- Intraoral appliances- Physical therapy

2. คำาแนะนำาในการดแลตนเองเมอมความปวด (การประคบ/นวด/การใชยา)

3. ขอบงช ความคม และความเสยง ในการรกษาดวยยา และ /หรอ สารเคม

- Analgesics, NSAIDs- Muscle relaxant- Adjuvant analgesics: เชน


ตอง และเหมาะสม (21.2)3. เลอกใชยาและยาชาเฉพาะทในการวนจฉย และ/หรอจดการกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ไดอยางถกตองและเหมาะสม (19.4)

anticonvulsant สำาหรบ trigeminal neuralgia management, antidepressant สำาหรบ chronic pain management

4. ขอบงชในการรกษาการสบฟน (occlusal therapy) เชน กรอปรบสบฟน


Pt. managemen

t& treatment 5


Problem solving 4

1. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรม ใหคำาแนะนำา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)

2. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดำาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3)

3. จดการผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ดวยวธเชงอนรกษ เชน patient

1. หลกการการดแลผปวย TMD ทไมซบซอน, sleep bruxism ดวยวธเชงอนรกษ โดยไมใชยา และ /หรอ สารเคม

- Patient education and home care- Intraoral appliances- Physical therapy

2. คำาแนะนำาในการดแลตนเองเมอมความปวด (การประคบ/นวด/การใชยา)

3. ขอบงช ความคม และความเสยง ในการรกษาดวยยา และ /หรอ สารเคม

- Analgesics, NSAIDs- Muscle relaxant- Adjuvant analgesics: เชน anticonvulsant สำาหรบ trigeminal neuralgia management, antidepressant สำาหรบ chronic pain management


education , self-care instructions , intraoral appliances (28.4)

4. ประเมนและจดการผปวยทมปญหาการสบฟนขณะใชงาน (functional occlusion problems) ชนดไมซบซอน เชน minor occlusal adjustment (28.5)

5. ใหคำาแนะนำาเหตผลของการรกษา ขอจำากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใช และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาในรายทไมซบซอนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (28.6)

4. ขอบงชในการรกษาการสบฟน (occlusal therapy) เชน กรอปรบสบฟน

5. ขอบงชในการรกษารวมกบปรทนตวทยา ทนตกรรมบรณะ ศลยศาสตรชองปากและแมกซลโลเฟเชยล ทนตกรรมจดฟน

Pt. managemen

t& treatment 5



6. พยากรณโรคแบบองครวม เพอการวางแผนการรกษาความผดปกตทางระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองเหมาะสมกบผปวยแตละราย (19.1)

7. วางแผนการรกษาและใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายลำาดบขนตอนการรกษา ความคม หรอ เหตผลของการรกษาทเลอกใช และ ขอจำากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใชได (19.2)


TOS สาขาศลยศาสตรชองปากตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาศลยศาสตรชองปาก

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies11 จดระบบและใหการดแลรกษาทาง

ทนตกรรมอยางปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง

1. สามารถปองกนการปนเป อนและการแพรกระจายเชอตลอดจนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการรกษาทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.1)

2. สามารถเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.2)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตร

ชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถอธบายการเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขงฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกตได (12.1)

2. สามารถอธบายระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.2)

3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.3)

4. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4)

5. สามารถอธบายผลของการบาดเจบของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกร


และใบหนา ศรษะและลำาคอได (12.5)6. สามารถอธบายการเกดถงนำา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก

กระดกขากรรไกรและใบหนาได (12.6)7. สามารถอธบายเภสชวทยา การนำาไปใช การบรหารจดการยาการแพยา และ

ผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.7)

8. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวยหลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวย

ทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถระบและซกถามอาการนำา สาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (13.1)

2. ซกประวตทางการแพทย และทางทนตกรรม ใหไดประวตการใชยาการแพยา หรอ โรคทางระบบในอดตและปจจบนทเกยวของโรคหรอการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาของผปวย (13.2)



1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ บอกวธการตรวจ และทำาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพได (14.1)

2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพทางรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)

3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางพยาธวทยาการตรวจทางหองปฏบตการและการตรวจอน ๆ เพมเตมไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3)

15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกต หรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษา

1. สามารถประเมนผปวยทมโรคทางระบบ และความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา ไปยงแพทย เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

2. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.2) Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 66 / 295

ตอไดอยางเหมาะสม16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจาก

การซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได

1. สามารถแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆทจำาเปนในการวนจฉยโรคทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.1)2. สามารถระบสาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทาง

ศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.2)3. สามารถอธบายถงผลกระทบจากปจจยเสยงและ/หรอพฤตกรรมของผปวยตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปาก และใบหนาได (16.3)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยก

โรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง

1. สามารถนำาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆมาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทาง ทนตกรรมได (17.1)

2. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2)

3. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนา ศรษะและลำาคอทมความซบซอนได (17.3)

18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล

1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาผปวยศลยศาสตรชองปาก และใบหนา ไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)


1. สามารถใหการพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากได (19.1)

2. สามารถวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากในผปวยทมโรคทางระบบได (19.2)

3. สามารถประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบรงสรกษา หรอเคมบำาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม (19.3)

4. สามารถอธบายลำาดบขนตอนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (19.4 )

5. สามารถวางแผนการใหยาและสารเคมในงานศลยศาสตรชองปากและใบหนา Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 68 / 295

ได (19.5)6. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและ

ใบหนาได (19.6)7. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดย

สามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.7)20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน

ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได

1. ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผปวยได (20.1)2. สามารถใหการจดการเบองตนในผปวยทมภาวะฉกเฉนไดอยางถกตอง

เหมาะสมและสงตอผปวย (20.2)3. สามารถจดการภาวะฉกเฉนไดอยางเหมาะสม (20.3)4. ประเมนระดบความรสกตวของผปวยได (20.4)5. ตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด (20.5)

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies6. ปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย (20.6)7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอน

จากการบำาบดรกษาทางศลยกรรมไดอยางเหมาะสม (20.7)8. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน prolonged paresthesia เลอด

ออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.8)9. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวด


เฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.9)

21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา

1. ประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยได (21.1)2. สามารถจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผปวยไดอยางเหมาะ

สม (21.2)3. สามารถใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความเจบปวด และความวตก

กงวลของผปวยได (21.3)4. สามารถเลอกชนดของยาชาเฉพาะทและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และ

เหมาะสมกบการรกษาทางทนตกรรม (21.4)5. สามารถเลอกใชยาเพอการบำาบดรกษาทางทนตกรรม ตามขอบงชและ

แผนการรกษา แกผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.5)6. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมได

อยางถกตอง (21.6)7. สามารถจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวยได

อยางถกตองและเหมาะสมรวมทงสงตอผปวยตามความจำาเปน (21.7)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies22 ใหการรกษาทางศลยกรรมชอง

ปากแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปากและแมกซลโลเฟเชยลทซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถอธบายขนตอนการถอนฟน ถอนรากฟนทหกคางชนดไมซบซอนได (22.1)

2. สามารถอธบายขนตอนการผาฟนกรามลางซท 3 คด (22.2)3. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการบาดเจบของฟนและกระดกเบาฟน

ชนดไมซบซอนได (22.3)4. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน

(22.4)5. สามารถอธบายขนตอนการจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนท

เกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.5)6. ตระหนกและจดการเบองตนในผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปาก

และแมกซลโลเฟเชยล6.1 ทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคดอยางยาก6.2 ทมการบาดเจบบรเวณฟน กระดกรองรบฟน กระดกขากรรไกร และเนอเยอออนบรเวณชองปากและใบหนา6.3 ทมการตดเชอสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด (22.6)

7. ตระหนกและจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอนรนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.7)


8. ตระหนกและจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอเมอกในชองปากและรอยโรคในกระดกขากรรไกร (22.8)

26 บรณะภาวะสนเหงอกทมฟนหายไปบางสวนหรอทงหมดชนดไมซบซอน ดวยการใสฟนเทยมทงชนดตดแนนหรอถอดได และจดการใหผปวยทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปากเพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม (26.1)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies27 จดการใหผปวยทมความผดปกต

เกยวกบการเจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และสงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน

1. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน (27.1)

2. สามารถอภปรายขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนได (27.2)

3. สงตอผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (27.3)

30 ตระหนกรถงผปวยทมขอบงชในการทำาทนตกรรมรากเทยม และสงตอไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. ใหคำาปรกษาหรอแนะนำาเบองตนทเกยวของกบฟนเทยมชนดยดตดกบรากเทยมแบบตางๆได (30.1)

2. สามารถอธบายขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมได (30.2)

3. สงตอผปวยทตองไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมได (30.3)31 ตระหนกรและจดการใหผปวยเดก

ผปวยสงอายและผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม

1 .สามารถอธบายการจดการดแลผปวยในทมปญหาทางศลยกรรมชองปากได (31.1)

2. สามารถอธบายการดแลผปวยทไดรบการสงตวมาเพอขอคำาปรกษาหรอการรกษาทางทนตกรรมจากแพทย ทงในลกษณะผปวยนอกและผปวยในได (31.2)


32 ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจำาเปน

1. สามารถประเมนผลสำาเรจและลมเหลวของการรกษาทางศลยกรรมชองปากได (32.1)

2. สามารถตดตามผลการรกษา ตรวจพบการกลบเปนซำา (32.2)3. จดการใหผปวยทมการกลบเปนซำา ไดรบการรกษาทเหมาะสม (32.3)


ตารางท 2 TOS สาขาศลยศาสตรชองปาก (จำานวน 42 ขอ)ศลยศาสตรชองปาก




Pt.management &

treatment

Procedures

Recall/Comprehension 5 ขอApplication 12 ขอProblem solving 25 ขอ

0 5 17 1 4 6Recall/Comprehension

Application

Problem solving


Application

Problem solving

Recall/ Comprehension

Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem

solving

- - - 1 2 2 3 4 10 - 4 10 1 2 3


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาศลยศาสตรชองปากตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 42 ขอ)

Health promotion & Prevention -

Supporting Competencies

Must Know

Recall/Comprehension - - -Application - - -Problem solving - - -




1. สามารถอธบายการเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขง ฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกตได (12.1)2. สามารถอธบายระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขา

1. การเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขงฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกต1.1 Developmental of head and neck regions

- Jaws development, cleft lip and palate

1.2 Anatomy of oral and Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 76 / 295

กรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.2)3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.3)

maxillofacial and neck- Facial bones and muscle attachments

- Fascial spaces of head & neck

2. ระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาศรษะและลำาคอ

- Cranial nerves (esp.Trigeminal, Facial)



4. สามารถอธบายเภสชวทยา การนำาไปใช การบรหาร จดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ (12.7)5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวย

3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ- Function of masticatory muscles- Mechanism of nerve conduction

4. เภสชวทยา การนำาไปใช การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอ - Principle of antibiotics therapy:Penicillin, Amoxicillin, Roxithromycin, Clindamycin,


หลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8)6. สามารถปองกนการปนเป อนและการแพรกระจายเชอตลอดจน อนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการรกษาทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.1)7. สามารถเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.2)

Metronidazole- Analgesic drugs: Acetaminophen, NSAID, COX2 inhibitor -Local anesthetic agent: Articaine, Mepivacaine, Lidocaine, Benzocaine

5. การเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและศลยกรรม (Infection control)- Concept of universal or standard precaution- Sterilization and Disinfection of instruments, equipment and dental unit- Management of sharp injuries



Application 2 1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4)2. สามารถอธบายผลของการบาดเจบ

1. ภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน- Spread of infection from tooth to fascial spaces

2. ผลของการบาดเจบของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาศรษะและลำาคอ- Body response to trauma


ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลำาคอได (12.5)3. สามารถอธบายการเกดถงนำา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาได (12.6)4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวยหลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8)5. สามารถระบสาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.2)6. สามารถอธบายถงผลกระทบจากปจจยเสยงและ/หรอพฤตกรรมของผปวยตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.3)

3. การเกดถงนำา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกร

และใบหนา- Pathogenesis of common cyst, tumors and cancers

4. สาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทางศลยศาสตรชองปากและใบหนา4.1 Effects of Local irritation เชน ฟนหรอฟนเทยมคม4.2 พฤตกรรมทมผลตอการเกดโรคหรอภยนตรายทเกดขนในชองปากและใบหนาได เชน กนหมากสบบหร ดมเครองดมแอลกอฮอล




Problem solving 2

1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4)

2. สามารถประเมนผลสำาเรจและลมเหลวของการรกษาทางศลยกรรมชองปากได (32.1)

3. สามารถตดตามผลการรกษา ปองกนการกลบเปนซำา (32.2)

1. ภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน- Spread of infection from tooth to

fascial spaces2. Mechanism of wound healing: soft

and hard tissues- Disturbance of wound healing- Recurrence of common benign

tumors and cysts



17


Recall/Comprehension3 ขอ

1. สามารถระบและซกถามอาการนำา สาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (13.1)

2. ซกประวตทางการแพทย และทางทนตกรรม ใหไดประวตการใชยาการแพยา หรอ โรคทางระบบในอดตและปจจบนทเกยวของโรคหรอการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาของผปวย (13.2)


1. การซกประวต ทวไปของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนา2. การซกประวตทางการแพทยและทางทนตกรรม3. บนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยได

อยางถกตองครบถวนและเปนระบบ4. เขยนใบสงตอและปรกษาไดอยางถกตอง



17


4. สามารถเขยนใบสงตอและปรกษาไดอยางถกตอง (15.2)


1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ บอกวธการตรวจ และทำาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพได (14.1)

2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพทางรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)

3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางพยาธวทยาการตรวจทางหองปฏบตการและการตรวจอนๆ เพมเตมไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3)

1. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจ วธการตรวจ และทำาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพ

-Basic examination method ( inspection, palpation, percussion, auscultation )

-Head & Neck examination-Oral examination-Vital signs measurement

2. การเลอกเทคนคถายภาพทางรงสทเหมาะสมกบการวนจฉยและวางแผนรกษา

3. วธการตรวจทางพยาธวทยาและการตรวจทางหองปฏบตการ

3.1 การเลอกใชเทคนคการตรวจทางพยาธวทยา:



17


incisional & excisional biopsy3.2 การเลอกวธตรวจเลอดทเหมาะสม ไดแก Complete blood count, Coagulogram, bleeding time

3.3. การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram, bleeding time

3.4 การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity tests

3.4 การตรวจตอมนำาลาย ไดแก การอดตนของทอหรอตอมนำาลาย

3.5 การตรวจและประเมนภาวะ Sensory disturbance บรเวณชองปากและใบหนา ไดแก Pin point test, Light touch, 2 points discrimination, Hot-cold test, และ Visual analog scale



17



1. สามารถประเมนผปวยทมโรคทางระบบ และความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา สงไปยงแพทย เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

2. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน (27.1)

3. สามารถประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบรงสรกษา หรอ เคมบำาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม (19.3)

4. ประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยได (21.1)

1. ประเมนผปวยทมปญหาโรคทางระบบ ทสงผลตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปาก ดงตอไปน1.1 เลอดออกหยดยาก1.2 การตดเชอของแผลผาตดและการตดเชอทางระบบ1.3 การหายของแผล1.4 ภาวะฉกเฉนทางการแพทย

2. การประเมนผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร- ความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา

จากความพการแตกำาเนดหรอเกดขนภายหลง1. 3. การประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบ

รงสรกษา หรอ เคมบำาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม

-Mechanism of chemotherapy and Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 84 / 295


17


5. สามารถแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆทจำาเปนในการวนจฉยโรคทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.1)

6. สามารถนำาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆมาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)

7. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปากทไมซบซอน และพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนา ไดอยางถกตอง (17.2)

8.สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และ

radiotherapy-Effect of chemotherapy and radiotherapy to oral cavity

-Osteoradionecrosis, Medication Related Osteonecrosis of the Jaw

4. การประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวย

-การเลอกใชวธการควบคมความเจบปวดทเหมาะสมกบการรกษา

-การเลอกใชวธการจดการพฤตกรรมและความวตกกงวลของผปวยทเหมาะสมกบพฤตกรรมและระดบความวตกกงวลของผปวย

5. การแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆ

5.1 การแปลผลถายภาพทางรงส5.2 การเลอกใชเทคนคการตรวจทางพยาธวทยา: incisional & excisional biopsy



17


ใบหนา ศรษะและลำาคอทมความซบซอนได (17.3)

5.3 การเลอกวธตรวจเลอดทเหมาะสม ไดแก Complete blood count, Coagulogram, bleeding time

5.4. การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram, bleeding time

5.5 การแปลผลตรวจปสสาวะ5.6 การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity tests

5.7 การตรวจตอมนำาลาย ไดแก การอดตนของทอหรอตอมนำาลาย

5.8 การตรวจและประเมนภาวะ Sensory disturbance บรเวณชองปากและใบหนา ไดแก Pin point test, Light touch, 2 points discrimination, Hot-cold test, และ Visual analog scale

6. การวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนาทพบบอย



17


-วนจฉยแยกโรคระหวาง benign tumor และ malignant tumor

- วนจฉยแยกโรคการตดเชอบรเวณชองปากและชองพงผดบรเวณใบหนาและขากรรไกร- วนจฉยแยกโรคการบาดเจบของฟน กระดกเบาฟนและกระดกขากรรไกร

7. วนจฉยโรคชองปากทไมซบซอนและพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ไดแก-Common cysts e.g. Radicular cyst, Dentigerous cyst, Odontogenic keratocyst

-Common tumors e.g. ameloblastoma, fibroma, odontoma

-Dento-alveolar infection-Dento-alveolar injuries

Impacted teeth and pulp and periapical tissues diseases



17


- variated anatomy เชน Torus, exostosis, frenum

8. วนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนา ศรษะและลำาคอ-วนจฉยแยกโรคระหวาง benign tumor และ malignant tumor

- วนจฉยแยกโรคการตดเชอบรเวณชองปากและชองพงผดบรเวณใบหนาและขากรรไกร- วนจฉยแยกโรคการบาดเจบของฟน กระดกเบาฟนและกระดกขากรรไกร

Pt.management&

treatment 14


Recall/Comprehenion-

- -


Pt.management&

treatment 14



1. สามารถอภปรายขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนได (27.2)

2. สามารถอธบายขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมได (30.2)

3. ใหคำาปรกษาหรอแนะนำาเบองตนทเกยวของกบฟนปลอมชนดยดตดกบรากเทยมแบบตางๆได (30.1)

4. สามารถอธบายการจดการดแลผปวยในทมปญหาทางศลยกรรมชองปากได (31.1)

5. สามารถอธบายการดแลผปวยทไดรบการสงตวมาเพอขอคำาปรกษาหรอการ

1. ขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน

- cleft lip and palate2. ขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรม

รากเทยมทไมซบซอน- Indication and contraindication of

implants placements- Osseointegration- Steps of implant and prosthesis

placement- Treatment planning

3. การใหคำาปรกษาหรอแนะนำาเบองตนเกยวกบฟนปลอมชนดตาง ๆ ทยดตด กบรากเทยม

- Single tooth, Bridge, partial denture, Full denture

4. การจดการผปวยทางทนตกรรมในลกษณะของผปวย Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 89 / 295

Pt.management&

treatment 14


รกษาทางทนตกรรมจากแพทย ทงในลกษณะผปวยนอกและผปวยในได (31.2)

6. จดการใหผปวยทมการกลบเปนซำา ไดรบการรกษาทเหมาะสม (32.3)

ใน- Hospital dentistry : Admission,

Charting and orders, Ward round, Operation room procedure, discharge

การเลอกวธตรวจเลอดทเหมาะสม ไดแก Complete blood count, Coagulogram, bleeding time

การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram, bleeding time

การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity tests

5. จดการผปวยทไดรบการสงมาหรอสงไปขอคำาปรกษาหรอการรกษาทาง ทนตกรรมจากแพทย

- Writing of referral and consultation forms

Problem solving

1.สามารถวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปาก

1. การวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปากเพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม


Pt.management&

treatment 14


10 ขอ เพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม (26.1)

2. สามารถวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากในผปวยทมโรคทางระบบได (19.2)

3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทาง ศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (19.6)4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.7)5. สามารถเลอกชนดและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการ

- Pre-prosthetic surgery2. การวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากทไม

ยงยากในผปวยโรคทางระบบทมผลตอภาวะเลอดออกหยดยาก

การตดเชอของแผลผาตดและการตดเชอทางระบบการหายของแผล ภาวะฉกเฉนทางการแพทย3. การสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและ ใบหนา

-Communication skill4. ทางเลอกของแผนการรกษาถอนฟน ผาฟนคด

ผาตดเลกในชองปากตาม ความจำาเปนและเหมาะสม สามารถอธบายขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ

-Risk or complication of surgical treatment

-Cost effective and benefit of Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 91 / 295

Pt.management&

treatment 14


รกษาทางทนตกรรม (21.4)6. สามารถวางแผน เลอกใช ยาและสาร

เคมในงานศลยศาสตรชองปากและใบหนาไดตามขอบงชและแผนการรกษาดอยางถกตองและเหมาะสม (19.5)

7. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมได อยางถกตอง (21.7)8. สามารถจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวย ไดอยางถกตองและเหมาะสมรวมทงสงตอผปวยตามความจำาเปน (21.7)9. สามารถอธบายขนตอนการถอนฟน ถอนรากฟนทหกคางชนดไมซบซอนได (22.1)10. สามารถอธบายขนตอนการผาฟน

treatment5. เลอกชนดและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และ

เหมาะสมกบการรกษาทางทนตกรรม-Indication and contraindication of local anesthetic agents

-Types of local anesthetic agents-Pharmacology of local anesthetic agents -

-Dose, Dosage form, Drugs administration

-Side effects and complications of local anesthetic agents

-anesthetic techniques : Inferior alveolar, lingual, buccal, greater palatine, posterior superior alveolar, incisive, mental, infra-orbital nerve block, Local infiltration

6. การเลอกใชยาเพอการบำาบดรกษาทางทนตกรรม ตามขอบงชและแผนการ


Pt.management&

treatment 14


กรามลางซท 3 คด (22.2)11. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน (22.4)12. สามารถอธบายขนตอนการจดการ

แกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.5)

13. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการบาดเจบของฟนและกระดกเบาฟนชนดไมซบซอนได (22.3)

14. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการบาดเจบของฟนและกระดกเบาฟนชนดไมซบซอนได (22.3)

15. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจาก

รกษา แกผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสมAnalgesic drugs :1. Non opioid analgesics : Acetaminophen, NSATDs,COX2 inhibitors2. Opioid analgesics

-Hemostasis agents-Local anesthesia-Antibiotics :

1. Beta lactam : Penicillins, Cephalosporins2. Macrolides3. Tetracyclines4. Aminoglycosides6. Lincosamides

-Antihistamine and anti-allergic drugs-Drugs for medical emergencyDisinfectantAntisepticWound dressing


Pt.management&

treatment 14


ฟน (22.4)16. ตระหนกและจดการเบองตนในผปวย

ทมปญหาทางศลยกรรมชองปาก และแมกซลโลเฟเชยล16.1 ทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคดอยางยาก16.2 ทมการบาดเจบบรเวณฟน กระดกรองรบฟน กระดกขากรรไกร และเนอเยอออนบรเวณชองปากและใบหนา16.3 ทมการตดเชอสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด (22.6)

17. ตระหนกและจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอนรนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.7)

7. การบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมไดอยางถกตอง

-Dose-Dosage form-Route of administration-Interval of administration

8. การจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสม

-Side effects-Adverse reaction-Drug interaction-Drug allergy

9. Indication and contraindication of tooth extraction Armamentarium for tooth extraction Extraction techniques Post-extraction care

10. การผาฟนกรามคดลางซท 3-Etiology and classification of


Pt.management&

treatment 14


18. ตระหนกและจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอเมอกในชองปากและรอยโรคในกระดกขากรรไกร (22.8)

19. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทางศลยกรรมไดอยางเหมาะสม (20.7)

20. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน prolonged paresthesia เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะในชองปากได (20.8)

21. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และ

impacted tooth-Indication and contraindication of surgical removal of impacted tooth

-Armamentarium for surgical removal of impacted tooth

-Surgical techniques for removal of impacted tooth

-Post- surgical removal of impacted tooth care

11. การถอน/ผาตด รากฟนทหกคาง/ฟนทเหลอแตรากอยางงาย

-Indication and contraindication of surgical removal of root or fracture root

-Armamentarium for surgical removal of root

-Surgical techniques for removal of root or fracture root

-Post-operative care12. การรกษาการตดเชอทมสาเหตจากฟนอยางงาย


Pt.management&

treatment 14


การตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.9)

22. สามารถจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผปวยไดอยางเหมาะสม (21.2)

23. สามารถใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยได (21.3)

(27.4)-Antibiotic therapy-Intraoral incision and drain

13. การจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (27.5)

-Stop bleeding of soft and hard tissue-Treatment of dry socket-Simple surgical removal of root-Management of oroantral communication (<3 มลลเมตร)

-Treatment of dentoalveolar infection-Treatment of alveolar fracture-Treatment of soft tissue injuries-Treatment of nerve injuries

14. การจดการเบองตนในผปวยทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคด อยางยาก

15. การจดการเบองตนในผปวยทมการบาดเจบบรเวณ


Pt.management&

treatment 14


ฟน กระดกรองรบฟน กระดกขากรรไกร และเนอเยอออนบรเวณชองปากและใบหนา

-Initial management e.g. first aid, stop bleeding, soft tissue care, temporary immobilization

-Tooth injury; complicated and un complicated crown and/or root fracture

-Periodontal injury; concussion, subluxation, luxation, extrusion and avulsion

-Alveolar bone injury-Mandible and maxilla fracture

16. การจดการเบองตนในผปวยตดเชอทมสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด

-Initial management of fascial space infection e.g. Antibiotic, Analgesic, Nutrition supplement

17. การจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอน


Pt.management&

treatment 14


รนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได Initial management or symptomatic treatment:

-รากฟนหกและอยใกลอวยวะสำาคญ ไดแก โพรงอากาศแมกซลลา เสนประสาท inferior alveolar

-ภาวะเลอดออกจากเนอเยอออนและกระดกทไมสามารถหามเลอดไดดวยวธการเฉพาะท

-มรทะลระหวางโพรงอากาศแมกซลลาและชองปาก >3 มลลเมตร และหรอภาวะทมอาการอกเสบของโพรงอากาศแมกซลลา ภายหลงการถอนฟน

-การตดเชอทลกลามไปยง fascial space ภายหลงการทำาศลยกรรมชองปาก

-เครองมอหกและตกคางอยภายในเนอเยอออนและกระดก

-ฟนหรอสวนของฟนไดเคลอนตวจากเบาฟนเขาไปในบรเวณใกลเคยง เชน fascial space,


Pt.management&

treatment 14


maxillary sinus,inferior alveolar canal เปนตน

-มกระดกขากรรไกรหก เชน บรเวณ tuberosity, angle of mandible เปนตน

-Air emphysema18. การจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอ

เมอกในชองปากและรอยโรคในกระดกขากรรไกร-Symptomatic treatment-Oral hygiene care

19. ระบสาเหต ใหการวนจฉย และบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทางศลยกรรม-Bleeding: Hemostasis and coagulation-Severe or acute pain: Trigeminal nerve and neuro-physiology of pain

-Postoperative infection: fascial spaces andspread of odontogenic infection,

-Trauma of soft or hard tissue:bodyresponse to trauma


Pt.management&

treatment 14


-Nerve injuries: Trigeminal nerve and Facial nerve

20. การจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปาก

-Methods of bleeding control e.g. pressure pack, cauterization, hemostasis agents

-Analgesic drugs-Intra-oral incision and drain-Use of antibiotics therapy

21. การเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปาก

-Hemostasis agents e.g. gel foam, surgicel, fibrin glue etc.

-Analgesic drugs: Acetaminophen, NSAID, COX2 inhibitor

-Antibiotics: Penicillin, Amoxicillin, Roxithromycin, Clindamycin,


Pt.management&

treatment 14


Metronidazole22. การจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผ

ปวย-Methods of pain and stress reduction:Non pharmacological methodPharmacological method

-Indication and contraindication of premedication, conscious sedation and general anesthesia

-Sedative agents and anesthetic agents or drugs: Nitrous oxide, Diazepam, Midazolam, Flumazenil, Halotane, Fentanyl etc.

-Pre-operative cares-Premedication, conscious sedation and anesthetic techniques

-Recovery care23. การใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความ

เจบปวด และความวตกกงวลของผปวย


Pt.management&

treatment 14


-Oral premedication: Diazepam, Midazolam

-Oral sedation: Chloralhydrate, Diazepam, Midazolam


Procedures 6



1. ประเมนระดบความรสกตวของผปวยได (20.4)

2. ตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด

(20.5)3. ปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย (20.6)

1. การประเมนระดบความรสกตวของผปวย-Clinical signs and symptoms-Vital signs measurement

2. การตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด

-Consultation and Referral system-Writing consultation and referal forms

3. การปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย- Basic knowledge of emergency kit e.g. drugs, instruments and equipments

-Basic life support, Cardiopulmonary resuscitation

-การใช AEDApplication 2 ขอ

1.ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผปวยได (20.1)2. สามารถใหการจดการเบองตนในผ

ปวยทมภาวะฉกเฉนไดอยางถกตอง

1. ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผปวย-Clinical signs and symptoms: syncope, hyperventilation syndrome, respiratory arrest, shortness of breath, air way obstruction, cardiac arrest, cardiac


Procedures 6


เหมาะสมและสงตอผปวย (20.2) pain, hypertension crisis, hypoglycemia, seizure, drug allergy- anaphylaxis

-Vital signs measurement2. การจดการเบองตนในผปวยทมภาวะฉกเฉนและสง

ตอผปวย-airway obstruction, respiratory arrest, shortness of breath, cardiac arrest, cardiac pain, hypertension crisis, seizure, drug allergy- anaphylaxis

-consultation and referral system-Basic life support, Cardiopulmonary resuscitation

-การใช AEDProblem solving 3 ขอ

1. สามารถจดการภาวะฉกเฉนไดอยางเหมาะสม (20.3)2. สามารถอธบายขนตอนการผาฟน

กรามลางซท 3 คด (27.2)3. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการ

1. การจดการภาวะฉกเฉน-Syncope-Hyperventilation syndrome-Hypoglycemia- Air way obstruction

2. การผาตดฟนกรามคดซท 3 อยางงาย


Procedures 6


บาดเจบของฟนและกระดกเบาฟนชนดไมซบซอนได (27.3)

4. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน (27.4)

5. สามารถอธบายขนตอนการจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (27.5)

-Surgical techniques for removal of impacted tooth

-Post- surgical removal of impacted tooth care

3. การถอน/ผาตด รากฟนทหกคาง/ฟนทเหลอแตรากอยางงาย

-Surgical techniques for removal of root or fracture root

-Post-operative care4. การรกษาการตดเชอทมสาเหตจากฟนอยางงาย

-Antibiotic therapy-Intra oral incision and drain

5. การจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได

-Stop bleeding of soft and hard tissue

-Treatment of dry socket-Simple surgical removal of root-Management of oroantral communication (<3 มลลเมตร)

-Treatment of dentoalveolar Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 105 / 295

Procedures 6


infection-Treatment of alveolar fracture-Treatment of soft tissue injuries-Treatment of nerve injuries

TOS สาขาปรทนตวทยาหมายเหต นยามของ โรคปรทนต หมายถง Periodontal diseases and conditions

ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาปรทนตวทยาขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรใน

ขดความสามารถของตน รวมทงจดการ1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาโรคปรทนตขนรนแรง และโรค


ใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

ปรทนตทตองการการรกษาโดยวธศลยกรรมปรทนต และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษา อยางเหมาะสม (4.1)

11 จดระบบและใหการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง

1. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการ

ประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยโรคปรทนตได (11.1)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science)วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science)เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถระบเชอทเปนสาเหตหลกของโรคปรทนตและ virulence factors (12.1)2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดำาเนนโรคปรทนต (12.2)3. สามารถแจกแจง causes and effects ทมกบผปวยได (12.3)4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการให diagnosis (AAP 2018 Classification) (12.4)5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผนดแลรกษา (ใหคำาแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอ ดวยยาและสารเคม) (12.5)


13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1)2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรคปรทนตได (13.2)

ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนใน

การประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ

1. สามารถอธบายขนตอน และบอกวธการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง (14.2)3. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจอนๆ สำาหรบผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.3)

15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย

1. สามารถประเมนผปวยโรคปรทนตทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของเพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)



1. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนตไดอยางถกตอง (โดยเนนความสามารถในการบงชชนดและระดบการทำาลายของกระดกเบาฟน) (16.1)2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตได (16.2)3. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคลได (16.3)

17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง

1. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคปรทนตและระบระดบความรนแรงและการกระจายของโรคได (AAP 2018 Classification) (17.1)


1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาโรคปรทนตไดอยางถกตอง ครบถวนและเปน ระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)

19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและ

1. สามารถใหการพยากรณโรคแบบทงปากและแบบเฉพาะซ เพอการวางแผนการรกษา (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย) (19.1)2. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางบรณาการ ถกตองและ


เปนระบบ เหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)3. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางปรทนตได (19.3)


ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies

4. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางปรทนตได (19.4)5. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.5)

20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตน

1. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตได (20.1)2. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.2)3. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษา ทางปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.3)

23 ใหการรกษาทางปรทนตวทยาแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางปรทนตวทยาทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบสาเหตของการเกดโรคปรทนต และกระตนใหผปวยมสวนรวมใน การดแลสขภาพชองปาก (23.1)2. สามารถเลอกวธการแปรงฟน และเลอกอปกรณการทำาความสะอาด


ชองปากทเหมาะสมและสอนผปวยในการดแลอนามยชองปากไดอยางถกตอง (23.2)3. สามารถระบการมหนนำาลายเหนอเหงอกและใตเหงอก และสามารถทำาการขดหนนำาลายและเกลาราก ฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate)โดยใชเครองขดหนนำาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3)4. สามารถระบ จดการและควบคม สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4)5. สามารถตดสนใจไดวามความจำาเปนในการใชยาและ/หรอสารเคมในการดแลรกษาผปวยโรคปรทนตได อยางเหมาะสม (23.5)


ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies6. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยาและ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.6)7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทเปนฝเหงอกและฝปรทนตไดอยางถกตอง (23.7)8. สามารถระบการหายของอวยวะปรทนตหลงการรกษาดวย non-

surgical และ surgical treatment (23.8)

28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถระบสาเหตสงเสรมการดำาเนนโรคปรทนตจากปจจยการสบฟนและระบบบดเคยวไดและจดการใหผปวยไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.1)

30 ตระหนกรถงผปวยทมขอบงชในการทำาทนตกรรมรากเทยม และสงตอไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถใหการรกษาในระยะคงสภาพในผปวยทไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมไดอยาง เหมาะสม (30.1)2. สามารถประเมนและระบปญหาของรอยโรครอบรากเทยมและ


สามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษา อยางเหมาะสม (30.2)


1. สามารถประเมนผลการรกษาทางปรทนตขนควบคมอนามยชองปาก ตดตามผลการรกษา และการ รกษาในระยะคงสภาพอวยวะปรทนตได (32.1)

33 ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข

1. สามารถประเมนสขภาพชองปากปจเจกบคคล จากมตดานสขภาพกาย ใจ จตวญญาณและ สงคมได (33.1)2. สามารถวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของปจเจกบคคลเพอออกแบบวธการดแล สขภาพชองปากได (33.2)

ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies3. สามารถอธบายและระบวธการดแลสขภาพชองปากและประเมนผลการใหทนตสขศกษาของปจเจก บคคล (33.3)4. สามารถวางแผนดำาเนนการการสงเสรมสขภาพและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพผปวยปรทนตได อยางเหมาะสม (33.4)


ตารางท 2 TOS สาขาปรทนตวทยาปรทนตวทยา Health

promotion & Prevention



Pt.management&

treatment

Procedures


4 8 10 10 3Recall/Comprehension

Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

- 2 2 3 2 3 - 2 8 1 5 4 1 2 -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาปรทนตวทยาตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 35 ขอ)


4


Recall/Comprehension-

- -

Application 2

1. สามารถประเมนสขภาพชองปากปจเจกบคคล จากมตดานสขภาพกายใจจตวญญาณและสงคมได (33.1)

2. สามารถวเคราะหและแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของปจเจกบคคลเพอออกแบบวธการดแลสขภาพชองปากได (33.2)

1. สาเหตการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคล- Host/Agents/Environment

2. Systemic and Local modifying factors

- Systemic related diseases- Tobacco smoking, Diabetes

mellitus- Alcohol consumption

3. Patient education and motivationProblem solving 2

1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบสาเหตของการเกดโรคปรทนต และกระตนใหผ

1. สาเหตการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคล- Host/Agents/Environment

2. Systemic and Local modifying Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 117 / 295

ปวยมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก (23.1)

2. สามารถเลอกวธและสอนผปวยในการดแลอนามยชองปากทเหมาะสม (23.2)

3. สามารถอธบายและระบวธการดแลสขภาพชองปากและประเมนผลการใหทนตสขศกษาของปจเจกบคคล (33.3)

factors3. การควบคมการสะสมคราบจลนทรย

3.1 Mechanical plaque control- Toothbrush, brushing techniques

and indications- Interproximal cleansing aids and

indications



4


4. สามารถวางแผนดำาเนนการการสงเสรมสขภาพและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (33.4)

5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผนดแลรกษา (ใหคำาแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม) (12.5)

3.2 Chemical plaque control - Types, active ingredients and indications



8



1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคปรทนตและ virulence factors (12.1)

2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดำาเนนโรคปรทนต (12.2)

1. Non-specific and Specific plaque theory2. Periodontal pathogens and virulence factors3. Innate and adaptive immunity

Application 2

1. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดำาเนนโรคปรทนต (12.2)

1. ความสมพนธของลกษณะทางคลนกและจลพยาธวทยา อาการและอาการ แสดงของโรคปรทนต

Problem solving 3

1. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตได (16.2)2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดำาเนนโรคปรทนต (12.2)

1. Immunohistopathogenesis of periodontal disease2. ความสมพนธของลกษณะทางคลนกและจลพยาธวทยา อาการและอาการ แสดงของโรคปรทนต


3. สามารถแจกแจง causes and effects ทมกบผปวยได (12.3)

3. สาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตของปจเจก บคคล - Host/Agents/Environment

- Systemic and Local modifying factors


10



- -

Application 2

1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1)

1. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคปรทนต- ขอมลสวนตว- อาการสำาคญทนำาผปวยมาพบแพทย (chief


2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง (14.1)

3. สามารถบนทกสภาวะปรทนตและเนอเยอในชองปากทเกยวของไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบ (18.1)

4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการให diagnosis (AAP 2018 Classification) (12.4)

complaint) และประวตเจบปวยปจจบน (present illness)- การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม- การซกประวตดานทนตกรรม

2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอาย ปจจยทมสวนเกยวของกบการซกประวต เชน อาชพ,ระดบการศกษา,ภาษา3. การตรวจและบนทกขอมลสภาวะปรทนตและเนอเยอในชองปากทเกยวของ เชน

- Gingival and mucogingival condition- Probing depth, mobility, furcation

involvement- Clinical attachment level- Local factors ตางๆ เชน

Tooth conditions that affect periodontal status

(เชน cervical enamel projection, food impaction)

Overhanging restoration Caries related Traumatic occlusion



10


Problem solving 8

1. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรค ปรทนตได (13.2)2. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1)4. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนตไดอยางถกตอง (โดยเนนความสามารถในการบงชชนดและระดบการทำาลายของกระดกเบาฟน) (16.1)5. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคปรทนต

และระบระดบความรนแรงของโรคได (AAP 2018 Classification) (17.1)

1. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคทางระบบและ/หรอการใชยาทเกยวของ กบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรคปรทนต1.1 associated with the endocrine

system1.2. associated with hematological

disorders1.3. associated with genetic disorders1.4. modified by medications1.5. modified by malnutrition1.6. associated with other systemic

conditions/diseases(Cardiovascular diseases, Pregnancy,

Stress etc.)2. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคปรทนต

- ขอมลสวนตว- อาการสำาคญทนำาผปวยมาพบแพทย (chief


complaint) และประวตเจบปวยปจจบน (present

illness)- การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม- การซกประวตดานทนตกรรม

3. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอายปจจยทมสวนเกยวของกบการซกประวตเชน อาชพ ระดบการศกษา ภาษา4. การอานและแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนต5. Periodontal disease classification (การวนจฉยโรคปรทนต AAP 2018 Classification)


10


6. การตรวจและวนจฉยรอยโรครอบรากเทยม 6.1 Peri-implant mucositis 6.2 Peri-implantitis

Pt.managem Supporting Competencies Must Know Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 124 / 295

ent& treatment

10Recall/Comprehension 1

1. สามารถระบการหายของอวยวะปรทนตหลงการรกษาดวย non-surgical และ surgical treatment (23.8)

1. การหายของเหงอกหลงการรกษาโดยวธขดหนนำาลายและเกลารากฟน หรอศลยปรทนตชนดตางๆ

- reattachment- new attachment- long junctional epithelium- regeneration

Application 5 1. สามารถใหการพยากรณโรคแบบทงปากและแบบเฉพาะซ เพอการวางแผนการรกษา (19.1)

2. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)

3. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยาและ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.6)

1. การพยากรณโรคแบบทงปาก (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย) จำาแนกเปน - Good - Fair - Poor

Pt.managem Supporting Competencies Must Know Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 125 / 295

ent& treatment

104. สามารถประเมนและระบปญหาของรอยโรครอบรากเทยมและสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (30.2)

2. การพยากรณโรคแบบเฉพาะซ (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย จำาแนกเปน - Good - Fair - Poor - Questionable - Hopeless3. Periodontal treatment planning

3.1 Systemic phase3.2 Hygienic phase3.3 Corrective phase3.4 Maintenance phase

4. Concept and goals of periodontal treatment5. เภสชวทยาและหลกการใชยาตานจลชพ (Principles of antimicrobial therapy) ในรปแบบของการใชยาทางระบบ (systemic antibiotic) หรอเฉพาะท (local delivery) เพอชวยเสรมการรกษาโรคปรทนต เชน Penicillins, Cephalosporins,


Macrolides, Metronidazole, Tetracyclines


Pt.management&

treatment 10


6. Non-surgical treatment ของรอยโรครอบรากเทยม และการคงสภาพ

6.1 Peri-implant mucositis6.2 Peri-implantitis

7. วตถประสงค ขอบงชและขอหาม ขอดและขอเสย ขนตอนการรกษา การเตรยมผปวย กอนและหลงการรกษา ขอควรระวงเกยวกบภาวะแทรกซอน

- Resective procedures- Regenerative procedures- Mucogingival procedures

8. Maintenance phase - Supportive periodontal therapy


Pt.management&

treatment 10


Problem solving 4

1. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสม

กบบรบทผปวย (19.2)2. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางปรทนตได (19.3)

3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางปรทนตได (19.4)4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอดขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.5)

5. สามารถตดสนใจไดวามความจำาเปนในการใชยาและ/หรอสารเคมในการดแลรกษาผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.5)

6. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยา

1. Concept and goals of periodontal treatment

ผปวยทวไป ผสงอาย ผปวยทมโรคทางระบบ

2. Periodontic –Endodontic/Orthodontic/Prosthodontic/Restorative – Interrelationships and management3. ยาและสารเคม

3.1 ยาตานจลชพ (Antimicrobial agents) ทเกยวของกบการรกษา

โรคปรทนต เชน- Penicillins and Cephalosporins- Macrolides- Metronidazole- Tetracyclines


และ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.6)

7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทเปนฝเหงอกและฝปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสม

8. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตได (20.1)

3.2 ยาระงบเชอ (Antiseptics)3.2 ยาตานการอกเสบ (Anti-inflammatory

drugs)3.3 ยาแกปวด (Analgesics)3.4 ยาลดอาการเสยวฟน (Desensitizing

agents)3.5 ยาสฟน (Dentifrices)

Pt.management&

treatment 10


9. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.2)

4. Emergency treatment- Bleeding, Trauma, Infection- Gingival abscess- Periodontal abscess

5. Trauma from occlusion & Occlusal therapy

5.1 Signs & symptoms Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 130 / 295

10. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทางปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.3)

11.สามารถระบและจดการ สาเหตสงเสรมการดำาเนนโรคปรทนตจากปจจยการสบฟนและระบบบดเคยวได (28.1)

12. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาโรคปรทนตขนรนแรง และโรคปรทนตทตองการการรกษาโดยวธศลยกรรมปรทนต และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

13. สามารถประเมนผลการรกษาทางปรทนตขนควบคมอนามยชองปาก ตดตามผลการรกษา และการรกษาในระยะคงสภาพอวยวะปรทนตได (32.1)

5.2 Management- Primary occlusal trauma- Secondary occlusal trauma

6. Concept, rationale and goals of corrective phase (Periodontal surgery) วตถประสงค ขอบงชและขอหาม ขอดและขอเสย ขนตอนการรกษา การเตรยมผปวยกอนและหลงการรกษา ขอควรระวงเกยวกบภาวะแทรกซอน

- Resective procedures- Regenerative procedures- Mucogingival procedures


Procedures 3



1. สามารถระบการมหนนำาลายเหนอเหงอกและใตเหงอกและสามารถทำาการขดหนนำาลายและเกลารากฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate) โดยใชเครองขดหนนำาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3)

2. สามารถระบ จดการและควบคม สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4)

1. Periodontal Instrumentation1.1 Hand instrumentations

- ประเภท ลกษณะของเครองมอทใชในการ รกษาโรคปรทนต- การใชเครองมอในการตรวจและคงสภาพ

รากเทยม- การคงสภาพและการลบเครองมอทใชในการ

รกษาโรคปรทนต- ผลเสย และขอควรระวงในการใชเครองมอ

แตละประเภททใชในการรกษาโรคปรทนต1.2 Powered instruments

- ประเภท ลกษณะของ powered instruments ทใชในการรกษาโรคปรทนต

- ผลเสย และขอควรระวงในการใช Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 132 / 295

powered instruments แตละประเภททใชในการรกษาโรคปรทนต

2. Rationale of non-surgical treatment3. การควบคมการตดเชอและการปนเป อนของเลอดและนำาลาย

Procedures 3


Application 2

1. สามารถระบการมหนนำาลายเหนอเหงอกและใตเหงอก และ สามารถทำาการขดหนนำาลายและเกลารากฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate)โดยใชเครองขดหนนำาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3)

2. สามารถระบ จดการและควบคม

1. Rationale of non-surgical treatment2. Complication หลงการขดหนนำาลาย เกลารากฟน และการแกไข

- Dentine hypersensitivity และการแกไขดวยยา/สารเคม

3. การดแลรกษา3.1 Peri-implant mucositis3.2 Peri-implantitis


สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4)

3. สามารถใหการดแลคงสภาพของเนอเยอรอบรากเทยมในผปวยทไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมไดอยางเหมาะสม (30.1)

Problem solving -

- -


TOS สาขาทนตกรรมหตถการตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมหตถการ

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกร

ในขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางทนตกรรมหตถการทยงยากซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน(Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดโรคฟนผ (12.1)2. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดรอยโรคทเกดจากการสญ

เสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ (Non-carious lesion, Tooth surface loss) (12.2)

3. สามารถเชอมโยงความรพนฐานดานจลชววทยา พยาธวทยา รงสวทยาและอนๆทเกยวของในการวนจฉยโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ (12.3)

4. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในผปวยได (12.4)

5. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5)


6. สามารถใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (12.6)

13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตความเจบปวยของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ได (13.1)

2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (13.2)

3. สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบ (13.3)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies


1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยโรคฟนผไดอยางถกตอง และเหมาะสม (14.1)2. สามารถเลอกวธการตรวจทางหองปฏบตการสำาหรบผปวยทมแนวโนมความเสยงสงของการเกดโรคฟนผไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)3. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3)

15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย

1. สามารถประเมนผปวยโรคฟนผและผปวยทมการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)


1. สามารถแปลผลจากขอมล ประวต และการตรวจในชองปากของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.1)

2. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผจากผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.2)


3. สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.3)

4. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคฟนผและรอยโรคทเกด จากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (16.4)5. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและ เนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคลได (16.5)6. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผได (16.6)



1. สามารถวนจฉยแยกโรค (differential diagnosis) ฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (17.1)


1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)



1. สามารถใหการพยากรณโรคโดยรวมทงปากและเฉพาะซของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ (19.1)

2. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทของผปวย (19.2)3. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.3)4. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.4)5. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม

โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.5)20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน


1. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบ ของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.1)2. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.2)3. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3)


1. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม(21.1)2. สามารถเลอกและใชยาและยาชาเฉพาะทสำาหรบใหการรกษาผปวยทางทนต


กรรมหตถการไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.2)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies24 จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนท

ไมไดมสาเหตมาจากฟนผและใหการบรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช

1. สามารถบอกขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆ ตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)

2. สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวย (24.2)

3. สามารถออกแบบโพรงฟนใหเหมาะสมกบวสดบรณะทเลอกใช และ เหมาะสมกบลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (24.3)

4. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทำาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)

5. สามารถกำาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอในโพรงฟน (24.5)

6. สามารถบรณะฟนใหไดรปรางตามหลกทนตกายวภาคเพอการทำาหนาทและมความสวยงาม (24.6)

7.สามารถจดการภาวะฟนไวเกนไดอยางเหมาะสม (Management of tooth hypersensitivity) (24.7)


8. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปาก รวมถงการแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8)9. สามารถประเมน วเคราะห ระบวธการและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผปวยโรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9)10. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาทางทนต

กรรมหตถการ (24.10)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมหตถการ (จำานวน 35 ขอ)ทนตกรรมหตถการ




Pt. management & treatment

Procedures


2 7 5 11 10Recall/ Comprehension

Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

- 2 - 2 3 2 - 3 2 - 6 5 3 5 2


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมหตถการตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 35 ขอ)


2



- -

Application 2

1. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปากรวมถงการแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8)2. สามารถประเมน วเคราะห ระบวธการและใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผปวย

1. การใชงาน อาการและพยาธสภาพของฟน สภาพของวสดบรณะและอวยวะขางเคยงภายหลงการบรณะ

2. การดแลสขภาพชองปากทงกอนและหลงการบรณะทางทนตกรรมหตถการ3. หลกการ และประเมน caries risk assessment - ADA - ICDAS4. Caries/Non-caries control and Caries/Non-caries prevention


โรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9)3. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคมอนามย

ชองปากหลงการรกษาทางทนตกรรมหตถการ (24.10)

4.1 Professional care 4.2 Home care

Problem solving -

- -




Must Know


1. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดโรคฟนผ (12.1)2. สามารถอธบายสาเหตและกลไก

ของการเกดรอยโรคทเกดจากการ สญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ (Non-carious lesion, Tooth surface loss) (12.2)

3. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในผปวยได (12.4)

1. สาเหตการเกดโรคฟนผ - Host/Agents/Environment/Time - Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy2. สาเหตการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ - Host/Agents/Environment - Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits

- Modifying factors (medication, systemic/underlying diseases, occupational hazards, dental tooth trauma, e.g. GERD, Sports, Musical instruments etc.)3. กลไกของการเกดโรคฟนผ

3.1. Enamel caries3.2. Dentin caries


3.3. Caries progression in enamel and dentinAnatomical of tooth and pulp morphology, e.g., direction of enamel rod and dentinal tubulesCaries progression of occlusal and proximal caries




Must Know

4. กลไกการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ

5. Causes and effects ของการเสยวฟนและปวดฟนทมกบผปวย - Hydrodynamic theory: Tooth hypersensitivity - Dental pain - Dentin-Pulpal complex

Application 3

1. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในปวยได (12.4)2. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการจำาแนกประเภทรอยโรคของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (12.3)3. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญ

1. Causes and effects ทมกบผปวย- Hydrodynamic theory: Tooth hypersensitivity- Dental pain- Dentin-Pulpal complex

2. การจำาแนกกลมการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนและ/หรอการวนจฉยโรคทางทนตกรรมหตถการ

3. วธการตรวจและวนจฉยโรคทางทนตกรรมหตถการรวมทงการเปรยบเทยบความรนแรงของโรค

4. สาเหตการเกดโรคฟนผ ของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment


เสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (16.4)4. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคลได (16.5)

- Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy




Must Know

5. สาเหตการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment - Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits6. ปจจยเสรม ปจจยเสยงและระดบความเสยงของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ

Problem solving 2

1. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปาก รวมถงการแนะนำาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเอง การควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8)

1. สาเหตการเกดโรคฟนผของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment/Time - Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy2. สาเหตการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟน

และเนอฟนเหตไมใชฟนผของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment


2. สามารถประเมน วเคราะห ระบวธการและใหคำาแนะนำาในการดแล สขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผปวยโรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9)3. สามารถใหคำาแนะนำาการควบคม

อนามยชองปากหลงการรกษาทางทนตกรรมหตถการ (24.10)

- Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits3. ปจจยเสรม ปจจยเสยงและระดบความเสยงของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผของปจเจกบคคล 4. Caries/Non-caries control and Caries/Non-caries prevention 4.1 Professional care 4.2 Home care/



Must Know


- -

Application 3

1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตความเจบปวยของโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ

1.การซกประวตและรวบรวมขอมลของผปวยทมปญหาโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ

- ขอมลสวนตว- อาการสำาคญทนำาผปวยมาพบแพทย (chief complaint)


ได (13.1)2. สามารถซกประวตทางการแพทย

ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (13.2)

3. สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3)

4. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยโรคฟนผไดอยางถกตอง และเหมาะสม (14.1)

5. สามารถเลอกการตรวจทางหองปฏบตการสำาหรบผปวยทมความเสยงสงของโรคฟนผไดอยางถกตองและเหมาะสม (14. 2)

- ประวตเจบปวยปจจบน (present illness)- การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม- การซกประวตดานทนตกรรม- Contributing factors ทมผลตอการเกดโรคฟนผ ไดแก systemic disease, History of head & neck irradiation, medication, physical disabilities- ผลตรวจทางหองปฏบตการทเกยวของกบการเกดโรคฟนผ ไดแก Caries activity test- Contributing factors ทมผลตอการสญเสย

เคลอบและเนอฟนเหต ไมใชฟนผ2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอายปจจย

ทมสวนเกยวของกบการซกประวตเชนอาชพอาย ระดบการศกษาเปนตน

3. การบนทกขอมลทเกยวของกบงานทนตกรรมหตถการ4. เลอก และ ใชวธการตรวจ

ไดแก visual-tactile examination, percussion, EPT ,radiographic


6. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3) สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบ (18.1)

examination ไดอยางเหมาะสมกบผปวยแตละราย




Must Know

Problem solving 2

1. สามารถแปลผลจากขอมล ประวต และการตรวจในชองปากทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.1)2.สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของโรคฟนผและรอย โรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผจาก ผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.2)3. สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.3)4. สามารถวนจฉยแยกโรค

1. การแปลผลขอมลจากการตรวจโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ เพอระบความรนแรงของโรค

-ขอมล ประวต และการตรวจในชองปาก- ภาพถายรงส- การตรวจทางหองปฏบตการ เชน Caries activity test2. การวนจฉยแยกโรค (differential diagnosis) ของความผดปกตและ/หรอโรคทางทนตกรรมหตถการ

2.1. Carious lesions: sound, noncavitated caries (enamel caries, cavitated caries (dentin caries), arrested caries, reversible pulpitis, irreversible pulpitis- Inactive caries- Active caries- Arrested caries

2.2. Non-carious lesions: abrasion, attrition, erosion,

abfraction Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 154 / 295

(differential diagnosis) ฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (17.1)



11


Must Know


- -

Application 6

1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5)2. สามารถใหการพยากรณโรคแบบ

ทงปากและแบบเฉพาะซเพอการวางแผนการรกษา

(19.1)3. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.3)4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.5)

1. หลกการและการใชทนตวสดศาสตรในงานบรณะฟน (Restorative materials)

Composition of materialsPhysical and biological properties of materials ขอดและขอจำากดของวสดบรณะแตละชนดทใช

ในปจจบน ประเมนเหตผลและความจำาเปน และลำาดบความ

สำาคญทตองการของวสดบรณะซงจะนำามาใชทดแทนสวนของฟนทหายไป

การเลอกใชวสดบรณะใหเหมาะสมกบลกษณะของพยาธสภาพของฟนและบรบทของผปวย

1.1 Contemporary Restorative materials

- Tooth color materials (Resin Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 156 / 295

5. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมสภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3)6. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผน ดแลรกษา (ใหคำาแนะนำาในการปองกนโรคการดแลสขภาพชองปาก ดวยตนเองการควบคมและกำาจดเชอดวยยาและสารเคม) (12.4)

composite, Glass ionomer)- Amalgam



11


Must Know

7. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.1)8. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะ เจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบ ของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.2)9. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (21.1)10. สามารถเลอกและใชยาและยาชาเฉพาะทสำาหรบใหการรกษาผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตอง

1.2 Pulp protection materials- Glass ionomer- Calcium hydroxide-Others :Zinc phosphate, Zinc polycarboxylate, Calcium silicate-based materials

1.3 Provisional materials- Zinc oxide eugenol- Modified zinc oxide eugenol- Others

2. การวางแผนการรกษาและลำาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการ2.1 Management of pit and fissure

carious and non-carious lesions 2.2 Management of smooth surface

carious lesions 2.3 Management of deep carious

lesions2.4 Management of cervical carious and

non-carious lesions Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 158 / 295

และเหมาะสม (21.2)11. สามารถจดการภาวะฟนไวเกนไดอยางเหมาะสม(Management of tooth hypersensitivity) (24.7)

2.5.Management of root carious lesions2.6.Management of tooth

hypersensitivity3. วเคราะหและประเมนความสำาเรจและปญหา/สาเหต

ของความลมเหลวของ การบรณะฟนและ ระบแนวทางการแกไขทเหมาะสมได4. การพยากรณโรคทงปากและเฉพาะซ



11


Must Know

5. การบาดเจบทเกดจากการกระทำาของทนตแพทย เชน การเกดภยอนตรายตอเนอเยอโพรงฟนและเนอเยอออน รวมทงวธปองกนและแกไข

6. การจดการภาวะเจบปวด เจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และความวตกกงวล จากการรกษาทางทนตกรรมหตถการ

Problem solving 5

1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5)

2. สามารถเลอกและใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางเหมาะสม (12.6)

3. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทของผปวย (19.2)

4. สามารถประเมนผปวยโรคฟนผ

1. ชนดของวสดบรณะฟนและการเลอกใชใหเหมาะสมกบพยาธสภาพ (รอยโรคหรอความผดปกตบนตวฟน รากฟน)1.1. Restorative materials

- Tooth color materials (Resin composite, Glass ionomer)

- Amalgam1.2 Pulp protection materials

- Glass ionomer- Calcium hydroxide-Others :Zinc phosphate, Zinc polycarboxylate, Calcium silicate-


และผปวยทมการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

5. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3)

based materials1.3 Provisional materials

- Zinc oxide eugenol- Modified zinc oxide eugenol- Others



11


Must Know

5.1 สามารถบอกหลกการและขนตอนการบรณะฟนตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1) 5.2 สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบและเนอฟนผปวย (24.2) 5.3 สามารถประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.1)6. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษา

2. หลกการ Minimal intervention3. การเลอกแผนการรกษาทางทนตกรรม

หตถการทเหมาะสมกบผปวยแตละคน4. วเคราะหและประเมนความสำาเรจและปญหา/

สาเหตของความลมเหลวของการบรณะฟนและ ระบแนวทางการแกไขทเหมาะสมได

5. การวางแผนการรกษาทางทนตกรรมหตถการในผปวย

6. การสงตอผปวยใหเหมาะสมกบการรกษาทงผปวยโรคทางระบบและกรณทยงยากซบซอนในการรกษาทางทนตกรรมหตถการ

7. สาเหตการวนจฉยและการบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบำาบดรกษาทางทนตกรรมหตถการ

8. ขอควรคำานงทางชวภาพและการบาดเจบทเกดจากการกระทำาของทนตแพทย


ทางทนตกรรมหตถการทยงยากซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

8.1. กายวภาคและลกษณะของสวนตางๆของฟนทมผลตอการเตรยมโพรงฟน

8.2. ผลของการอดฟนตอเนอเยอปรทนต8.3. การบาดเจบทเกดจากการกระทำาของทนตแพทย

9. การประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา


Procedures 10


Must Know


1. สามารถใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (12.6)2. สามารถบอกขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆ ตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)3. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทำาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)4. สามารถกำาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสย เคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอใน

1. ชนดตางๆ และการใชงานของวสด1.1 วสดปกปองเนอเยอใน1.2 วสดบรณะฟนชวคราว1.3 วสดบรณะฟน

1.3.1 Tooth color materials (Resin composite, Glass ionomer)

1.3.2 Amalgam2. เครองมอและอปกรณตางๆ ทใชในงานทนตกรรมหตถการ รวมทงวธการใชงานการบำารงรกษาและการฆาเชอของเครองมอดงกลาว

1.1 Instrument for caries removal1.2 Instrument for cavity preparation1.3 Instrument and equipment for filling1.4 Instrument for polishing

3. ขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสย

เคลอบและเนอฟนใหไดรปรางหนาทและความสวยงามและมอายการใชงานท

เหมาะสม


โพรงฟน (24.5)5. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผได (16.6)

4. ตำาแหนงการเขาทำางานของทนตแพทย และการจดเกาอทำาฟน และตำาแหนงของผปวย


Procedures 10


Must Know

5. วธกำาจดรอยผในระดบความลกตางๆอยางเหมาะสมโดยสมพนธกบชนดของวสดบรณะ รวมทงวธการกำาจดฟนผลกเพอรกษาความมชวตของฟน ไดแก Direct/indirect pulp capping, Caries control, Stepwise excavation เปนตน

6.เครองมอและวธการควบคมความชนทเกดขนภายในชองปากรวมถงการจดการกบเนอเยอออน เชน การแยกเหงอก และการหามเลอด

7. การเตรยมโพรงฟนใหถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะดวยอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน ใหอนรกษเนอเยอฟนไวใหมากทสด และไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง7.1 ชนดของโพรงฟนตามหลก modified G.V. Black และชอสวนตางๆ

ของโพรงฟน7.2 วธปองกนและแกไขการบาดเจบทเกดจากการก

ระทำาของทนตแพทย


8. ขอปฏบตในการปองกนอนตรายจากการทำางานทางทนตกรรมหตถการทม ความเกยวของกบปรอท9. วธการประเมนความเสยงของการเกดฟนผ (Caries risk assessment)

Application 5

1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของ กบการบรณะฟนได (12.5)

2. สามารถเลอกและใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางเหมาะสม (12.6)

1.หลกการและรปแบบ และวธการเตรยม โพรงฟนสำาหรบบรณะฟนดวยวสดบรณะฟนแตละชนด

Procedures 10


Must Know

3. สามารถบอกหลกการและขนตอนการบรณะฟนตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)

2. การออกแบบและการเตรยมโพรงฟนลกษณะตางๆ ไดถกตองตามหลก ชวกลศาสตรของการบรณะฟนดวยวสดอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน โดยอนรกษเนอเยอฟนทดๆไวใหมากทสด และไมทำาให


4. สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวย (24.2)


6. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทำาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)

7. สามารถกำาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสย

เกดอนตรายตออวยวะ ขางเคยง3. การเลอกใชวสดปกปองเนอเยอในไดอยางเหมาะสม ในกรณทจำาเปน4. ชนดของวสดบรณะฟนและการเลอกใช5. วธบรณะฟน และขดแตงวสดบรณะฟนแตละชนด

5.1 การบรณะฟนดวยวสดอมลกม รวมทงเลอกใชเมตรกซ และเวดจ ไดอยางเหมาะสมในกรณทจำาเปน

5.2 การบรณะฟนดวยวสดเรซนคอมโพสตการเลอกใชเมตรกซ

และเวดจ รวมทงการใชสารยดตดระบบตางๆไดอยางถกตอง

5.3 การบรณะฟนดวยวสดกลาสไอโอโนเมอรชนดตางๆ

5.4 การเลอกใชหวขดแตงวสดบรณะชนดตางๆ ไดอยางเหมาะสมกบ

ชนดของวสด และลกษณะของโพรงฟน โดยไมกอใหเกดอนตรายกบ

อวยวะขางเคยง Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 168 / 295

เคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอในโพรงฟน (24.5)


Procedures 10


Must Know

Problem solving 2


2. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทำาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและ

1. การออกแบบและการเตรยมโพรงฟนลกษณะตางๆ ไดถกตองตามหลก

ชวกลศาสตรของการบรณะฟนดวยวสดอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน โดยอนรกษเนอเยอฟนทดไวใหมากทสด และไมทำาใหเกดอนตรายตออวยวะขางเคยง

2.การจดการวสดบรณะทลมเหลวอยางเหมาะสมโดยอนรกษเนอฟนใหไดมากทสด (Management of defective restorations)

3. วธบรณะฟน และขดแตงวสดบรณะฟนแตละชนด3.1.การบรณะฟนดวยวสดอมลกม รวมทงเลอกใชเม


ไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)


4.สามารถประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.1)

ตรกซ และเวดจ ไดอยางเหมาะสมในกรณทจำาเปน3.2.การบรณะฟนดวยวสดเรซนคอมโพสต การเลอก

ใชเมตรกซ และเวดจ รวมทงการใชสารยดตดระบบตางๆไดอยางถกตอง

3.3.การบรณะฟนดวยวสดกลาสไอโอโนเมอรชนดตางๆ

3.4. การเลอกใชหวขดแตงวสดบรณะชนดตางๆ ไดอยางเหมาะสมกบชนดของวสด และลกษณะของโพรงฟน โดยไมกอใหเกดอนตรายกบอวยวะขางเคยง


TOS สาขาวทยาเอนโดดอนต

ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาวทยาเอนโดดอนตเกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies

4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางเอนโดดอนตกส และ สงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (4.1)

12

ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science)เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.1)2. สามารถเชอมโยงความรวทยาภมคมกนและพยาธวทยาตอการ

ดำาเนนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.2)3. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของรากฟนและคลองรากฟนได (12.3)4. สามารถอธบายหนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex (12.4)5. สามารถอธบายกลไกความเจบปวดของโรคทางเอนโดดอนตกส (12.5)6. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน


ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.6)

7. สามารถเชอมโยงความรวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา และอนๆทเกยวของในการวนจฉยโรคทางเอนโดดอนตกสได (12.7)

8. สามารถอธบายเภสชวทยา การนำาไปใช การบรหารจดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยาและสารเคมทใชในการรกษาโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.8)



ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวดของโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.1)

2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทางทนตกรรมทเกยวของกบโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.2)

3. สามารถบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบตามแนวทางมาตรฐานสากล (13.3)

14

ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจำาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ

1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสม (14.1)2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)3. สามารถใชการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตอง (14.3)

15

ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการ

1. สามารถประเมนผปวยทางเอนโดดอนตกสทมโรคทางระบบ เพอขอคำาแนะนำาหรอสงตอเพอรบการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)


แพทย

16


1. สามารถแปลผลจากขอมลการซกประวตและผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.1)

2. สามารถแปลผลการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตอง (16.2)

3. สามารถแปลผลภาพรงสไดอยางถกตอง (16.3)4. สามารถระบสาเหตหลกของการเกดโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนได (16.4)

17

วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง

1. สามารถใหการวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตอง (17.1)


19

วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยาง

1. สามารถใหการพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส เพอการวางแผนการรกษา (19.1)

2. สามารถวางแผนรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)


พรอมมลและเปนระบบ 3. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (19.3)

4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.4)

20

จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได

1. สามารถบำาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.1)

2. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.2)

3. สามารถบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนทไมซบซอน เชน อาการปวดบวมหลงการรกษาคลองรากฟน (20.3)

21

จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา

1. สามารถประเมน จดการภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยจากการรกษาทางเอนโดดอนตไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.1)

2. สามารถเลอกและใชยาและยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสม (21.2)

24

จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนทไมไดมสาเหตมาจากฟนผและใหการ

1. สามารถบรณะฟนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส หรอสงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (24.1)


บรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช


ใหการรกษาทางวทยาเอนโดดอนตในผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางวทยาเอนโดดอนตทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1.สามารถใหการรกษาคลองรากฟนโดยไมใชศลยกรรม (non-surgical root canal treatment) ไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.1)2. สามารถใหการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (vital pulp therapy) (25.2)3. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.3)4. สามารถประเมนผลการรกษาทางเอนโดดอนตกส และวางแผนและสงตอผปวยภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.4)

5. สามารถจดการผปวยทม traumatic injuries ตอฟนถาวรใหไดรบการรกษาทถกตองและเหมาะสมตามขอกำาหนดของ IADT (25.5)

32

ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพม

1. สามารถประเมนความสำาเรจจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตอง (32.1)


เตมในกรณจำาเปน 2. สามารถอธบายทางเลอกและสงตอผปวยทการรกษาคลองรากฟนไมประสบความสำาเรจ ไดอยางถกตองและเหมาะสม (32.2)


ตารางท 2 TOS สาขาวทยาเอนโดดอนต (จำานวน 23 ขอ)วทยาเอนโด

ดอนตHealth




Pt.management&

treatment

Procedures


0 4 6 5 8Recall/ Compre hension

Application

Problem solving

Recall/ Compre hension

Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

Recall/nComprehension

Application

Problem solving

- - - 3 1 - - 3 3 1 1 3 1 1 6


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาวทยาเอนโดดอนตตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 23 ขอ)

Health promotion & Prevention -



- -

Application - - -Problem solving -

- -




1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.1)

2. สามารถเชอมโยงความรวทยาภมคมกนและพยาธวทยาตอการดำาเนนโรคของ

1. Microbiology of endodontic infections

2. วทยาภมคมกนและพยาธวทยาของการดำาเนนโรคเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน

3. Etiology and classification of pulpal and periapical diseases


เนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.2)3. สามารถอธบายหนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex (12.4)

4. สามารถอธบายกลไกความเจบปวดของโรคทางเอนโดดอนตกส (12.5)

5. สามารถระบสาเหตหลกของการเกดโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนได (16.4)

4. หนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex

5. Pain mechanism6. สาเหตหลกของการเกดโรค



Application 1

1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆ ของรางกายได (12.6)

2. สามารถเชอมโยงความรวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา และอนๆทเกยวของในการวนจฉยโรคทางเอนโดดอนตกสได (12.7)

1. ความสมพนธของวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา ตออาการและอาการแสดงของโรคทางเอนโดดอนตกส

2. การดำาเนนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน

Problem solving -

- -





- -

Application 3

1. สามารถซกถามอาการนำา สาเหตของอาการนำา และประวตความเจบปวยของโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.1)

2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.2)

3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.1)

4. สามารถบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบตามแนวทางมาตรฐานสากล (13.3)

1. การซกถามอาการนำาและสาเหตของอาการนำา2. การซกประวตผปวย3. การเลอกและใชการทดสอบตางๆ รวมถงเทคนค

การถายภาพรงสทถกตอง4. การบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอน

ตกส ตามระบบ American Association of Endodontists (AAE)

Problem 1. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสท 1. เทคนคการถายภาพรงส เชน Tube-shift Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 182 / 295

solving 3 เกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)

2. สามารถใหการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟน ไดอยางถกตอง (14.3)

3. สามารถแปลผลจากขอมลการซกประวตและผลการตรวจผปวยไดอยางถกตองการ (16.1)

4. สามารถแปลผลการตรวจอนๆ เชนการทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (16.2)

5. สามารถใหการวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตอง (17.1)

technique2. การอานและแปลผลภาพรงส3. การแปลผลการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการ

ตอบสนองของฟน4. การวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบ

รากฟน

Pt.management &

Treatment 5



1. สามารถอธบายทางเลอกและสงตอผปวยทการรกษาคลองรากฟนไมประสบความสำาเรจไดอยางถกตองและเหมาะสม (32.2)

1. วธการรกษารปแบบตางๆ ทางวทยาเอนโดดอนต


Application 1

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางเอนโดดอนตกส และ สงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (4.1)

2. สามารถใหการพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส เพอการวางแผนการรกษา (19.1)

3. สามารถวางแผนรกษาโรคทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตอง เหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)

4. สามารถบอกลำาดบขนตอนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (19.3)

1. การพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส2. การวางแผนการรกษาและลำาดบขนตอนการ

รกษาโรคทางเอนโดดอนตกส

Problem solving 3

1.สามารถอธบายเภสชวทยา การนำาไปใช การบรหารจดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยาและสารเคมทใชในการรกษาโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.8)

2.สามารถประเมนผปวยทางเอนโดดอนตกส ทมโรคทางระบบ เพอขอคำาแนะนำาหรอสง

1. การบรหารการใชยาและยาชาทใชในทางวทยาเอนโดดอนตเพอชวยลดความเจบปวด (Pain management) เฉพาะทาง

2. การประเมน การจดการความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวย รวมถงการสงตอผปวยไปยงผเชยวชาญ

3. สาเหต และการวนจฉย ขอผดพลาดเกดขนใน


ตอ เพอรบการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

3. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสตามความจำาเปนและเหมาะสม โดยอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.5)

การรกษาทางเอนโดดอนตกส4. ทางเลอกของการรกษาทางเอนโดดอนตกส เชน

การรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (Vital pulp therapy) ฟนถาวร

Pt.management &

Treatment 5


4. สามารถประเมน จดการภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยจากการรกษาทางเอนโดดอนตไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.1)

5. สามารถเลอกและใชยาและยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.2)

เหตผลและขอด ขอเสยของการรกษาดวย Direct/ Indirect pulp capping, Pulpotomy, Apexogenesis, Apexification, Regenerative endodontics

ตดตามและประเมนผลการรกษา5. การวนจฉยโรค วางแผนการรกษา ประเมนผล

การรกษา หรอสงตอผปวยทมพยาธสภาพเกยวของกบโรคอน เชน Endodontic-periodontic lesion

Procedures Supporting Competencies Must Know


8Recall/Comprehension 1

1. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของรากฟนและคลองรากฟนได (12.3)

2. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (30.3)

1. ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของคลองรากฟน2. ลกษณะของเครองมอและอปกรณทใชในการรกษาทางวทยาเอนโดดอนต3. สวนประกอบและคณสมบตของทนตวสดและสารเคมทใชในการรกษาทางวทยาเอนโดดอนต

Application 1

1. สามารถประเมนผลการรกษาทางเอนโดดอนตกสและวางแผนและสงตอผปวยภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.4)

2. สามารถประเมนความสำาเรจของการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (32.1)

1. การประเมนผลสำาเรจของการรกษาทางเอนโดดอนตกส จากผลการตรวจทางคลนก และภาพรงส ลกษณะทางคลนก ทบงบอกความสำาเรจ ความ

ลมเหลวของการรกษา ลกษณะทางภาพรงสทบงบอกความสำาเรจ

ความลมเหลวของการรกษา


Procedures 8


วธการประเมนการรกษาคลองรากฟนกอนสงตอผปวยไปรบการรกษาทเหมาะสม

อธบาย และอภปรายผลการรกษาคลองรากฟน กบผปวยกรณการรกษาคลองรากฟนซำา

อธบายและอภปรายกบผปวยถงความจำาเปนทตองรกษาโดยวธศลยกรรมเอนโดดอนตกส และสงตอผปวยไปยงผเชยวชาญเฉพาะทาง

Problem solving 6

1.สามารถบำาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.1)

2. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.2)

3. สามารถบำาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนทไมซบซอน เชน อาการปวดบวมหลงการรกษาคลองรากฟน (20.3)

1. บำาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน

2. สาเหต การวนจฉย วธแกไข วธปองกน ภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส เชน inter-appointment pain, adjust occlusion

3. ขนตอนการรกษาคลองรากฟน เชน การขยายคลองรากฟนดวยวธ Step back

preparation การอดคลองรากฟน ดวยวธ Lateral

condensation with gutta-percha Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 187 / 295

4. สามารถใหการรกษาคลองรากฟนโดยไมใชศลยกรรม (non-surgical root canal treatment) ไดอยางถกตองและเหมาะสม

5. สามารถใหการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (vital pulp therapy) (25.2)

6. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.3)

4. การเลอกและใชเครองมอและทนตวสดทางเอนโดดอนตกส

5. ขนตอนการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (Vital pulp therapy) ฟนแท เชน Direct/ Indirect pulp capping, Pulpotomy, Apexoogenesis

- วางแผนการรกษาผปวยทไดรบภยนตรายตอฟนถาวรไดอยางเหมาะสมตามขอกำาหนดของ IADT

Procedures 8


7.สามารถจดการผปวยทม traumatic injuries ตอฟนถาวรใหไดรบการรกษาทถกตองและเหมาะสมตามขอกำาหนดของ IADT (25.5)

8.สามารถบรณะฟนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส หรอสงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (24.1)

- อธบายและอภปรายกบผปวยถงผลตามจากภยนตรายตอฟนถาวร รวมถงการตดตามผลการรกษาทเหมาะสม

6. จดการผปวยทม Traumatic injuries ตอฟนแท เชน

- ตรวจ รวบรวมขอมล และวนจฉยภยนตรายตอฟนถาวร


7. บรณะฟนภายหลงจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส และสงตอผปวยในรายทตองการบรณะทซบซอน

8. ขอบงช ขอพจารณาเลอกผปวยทเหมาะสม รวมทงการใหการรกษาดวยวธการฟอกสฟนในฟนไมมชวต (Non-vital bleaching)


TOS สาขาทนตกรรมประดษฐตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมประดษฐ

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรใน

ขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐทซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

5 สอสาร ปฏสมพนธ กบผปวย ผรวมงาน และสาธารณชน ดวยความสภาพ นมนวล ใหเกยรต และถกตองตามวตถประสงคของการสอสาร

1. สามารถซกถามถงความตองการ และความคาดหวงในการรกษาทนตกรรมประดษฐของผปวย (5.1)

2. สามารถอธบาย หรออภปรายกบผปวยถงขอจำากดในการรกษาทนตกรรมประดษฐ ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (5.2)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน(Basic behavioural science)

1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมในสภาวะปกต และ Normal variations ได (12.1)

2. สามารถอธบายการทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.2)


เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

3. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคของฟนและตำาแหนงการสบฟนทเกยวของกบการทำาหนาท และ/หรอความสวยงามทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.3)

4. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของเนอเยอออน-แขงในชองปากและระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.4)

5. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.5)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทง

ทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและยาทเกยวของกบโรคของผปวยเพอประเมนและวางแผนการใสฟนเทยม (13.1)

2. สามารถซกประวตการแพยา สารเคม ทมผลตองานทนตกรรมประดษฐ (13.2)

3. สามารถซกประวตพฤตกรรม นสยสวนตวของผปวยทเกยวของตอการวางแผนการใสฟนเทยม (13.3)

4. สามารถซกประวตทางทนตกรรมและประเมนพฤตกรรมของผปวยตอความตองการฟนเทยม (13.4)

5. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทางทนตกรรมและการตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.5)

6. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมน วางแผน และทำานายผลการใสฟนเทยมได (13.6)


1. สามารถบอกขนตอน และอธบายวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง

เปนระบบ (14.1)2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทเกยวของกบการใส


ฟนเทยมไดอยางถกตองเหมาะสม (14.2)3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทาง

ภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆ สำาหรบผปวยใสฟนเทยมแตละรายไดอยางถกตองเหมาะ

สมและมเหตผล (14.3)15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทย

กรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย

1. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมประดษฐ ทมความสมพนธกบโรคทางระบบ และยาทใชไปยง

แพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม

(15.1)2. สามารถอธบายโรคทมผลตอการรกษา และขอควรพจารณาในการ

รกษาดานฟนเทยม (15.2)


16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความ

1. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงในชองปากไดอยางถกตอง เพอใสฟนเทยม (16.1)


สมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได 2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงตอการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (16.2)3. สามารถอธบายสาเหต และกลไกของการทำาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม (16.3)


1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)


1. สามารถวางแผนการบรณะและฟ นฟสขภาพชองปากดวยการรกษาทางทนตกรรมประดษฐดวยฟน

เทยมชนดตางๆ เพอใหไดมาซงการทำาหนาทและความสวยงามไดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบ

สภาพชองปาก สขภาพและเศรษฐานะของผปวย (19.1)2. สามารถวางแผนและลำาดบขนตอนการรกษางานฟนเทยมตดแนน

และ/หรอ ฟนเทยมถอดไดทกชนดไดอยางมเหตผลและเหมาะสมกบผปวย (19.2)

3. สามารถประเมนสภาวะในชองปากและเฉพาะซฟน เพอวางแผนการเตรยมสภาพชองปากสำาหรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได (19.3)

4. สามารถวางแผนเลอกใชทนตวสดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบ


ฟนเทยมแตละชนดและสภาพชองปากของผปวย (19.4)5. สามารถพยากรณโรคโดยรวม และเฉพาะซฟนไดอยางถกตอง เพอ

วางแผนการรกษาในงานทนตกรรมประดษฐ (19.5)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน


1. สามารถระบสาเหตใหการวนจฉย และบำาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกด

จากฟนเทยมไดอยางถกตองเหมาะสม (20.1)2. สามารถเลอกใชยาและ/หรอ สารเคมในการชวยจดการ ภาวะเจบปวด

เฉยบพลน การบาดเจบ และการตดเชอเหตจากฟนเทยมได (20.2)3. สามารถใหการบำาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยมได (20.3)


1. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ (21.1)

2. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการใหการรกษาของงานฟนเทยมชนดตางๆ และคำานงถงภาวะโรคทางระบบ และอายของผปวย (21.2)

3. สามารถสงจายยาแกผปวยทไดรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐ (21.3)

26 บรณะภาวะสนเหงอกทมฟนหายไปบางสวนหรอทงหมดชนดไมซบซอน ดวยการใสฟนเทยมทงชนดตดแนนหรอถอดได และจดการใหผปวยทมปญหา

1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบฟนเทยมแตละชนด และกระตนผปวยใหมสวนรวมในการดแล

สขภาพชองปากและฟนเทยม (26.1)2. สามารถวางแผนการเตรยมสภาพชองปากใหเหมาะสมกบฟนเทยมท


ซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม เลอกใช (26.2)3. สามารถบอกลำาดบขนตอนและวธการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได

(26.3)4. สามารถเตรยมสภาพชองปากเพอการใสฟนเทยมและสงตอในกรณท

จำาเปน (26.4)5. สามารถทำาฟนเทยมทงชนดตดแนน และ/หรอถอดได อยางเหมาะสม

ตามความจำาเปน โดยคำานงถงคาใชจายรวมดวย (26.5)6. สามารถเลอกและใชวสดทนำามาใชทำาฟนเทยมและงานทเกยวของได

อยางเหมาะสมกบผปวยแตละรายถกตองและประหยด (26.6)7. สามารถสอสาร เขยนใบสง lab ตรวจชนงานและใหคำาแนะนำาแกชาง

ทนตกรรม (26.7)8. สามารถใหคำาแนะนำาทเหมาะสมแกผปวยทใสฟนเทยมแตละชนดเพอสง

เสรมใหสขภาพชองปากด(26.8)



9. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟน

เทยม (26.9)10. สามารถอธบายผปวยใหตระหนกในการกลบมารบการตรวจเปนระยะ

ตามททนตแพทยนดหมาย(26.10)

28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไมใสฟนเทยม และใหความชวยเหลอผปวยในรายทไมซบซอน หรอสงตอผปวยได (28.1)

30 แนะนำาผปวยทตองการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมใหไดรบการรกษาทเหมาะสม

1. สามารถใหคำาแนะนำาการทดแทนฟนดวยทนตกรรมรากเทยมชนดตางๆได พรอมทงขอด ขอเสย

ขอบงชและสงตอผปวยได (30.1)32 ตดตามและประเมนผลการรกษาทาง

ทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจำาเปน

1. สามารถตดตาม ประเมนผลการรกษา และแกไขผลทเกดจากฟนเทยมใหผปวยได จนกวาผปวยจะ

สามารถใชฟนเทยมไดด (32.1)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมประดษฐ (จำานวน 38 ขอ)ทนตกรรมประดษฐ




Pt.management&

treatment

Procedures


3 - 10 17 8Recall/ Compre hension

Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

1 1 1 - - - 1 2 7 1 6 10 2 3 3


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมประดษฐตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 38 ขอ)

Health promotion & Prevention 3



1. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม (26.9)

2. สามารถอธบายผปวยใหตระหนกในการกลบมารบการตรวจเปนระยะตามททนตแพทยนดหมาย (26.10)

1. สาเหตของการเกดและการปองกนโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม1.1 Personal oral hygiene (การดแลทำาความ

สะอาดฟนเทยม ฟนและเนอเยอออน-แขงในชองปาก)1.2 Oral diseases (Dental caries, Periodontal

disease, Denture stomatitis เชน Candida spp. , oral lichenoid contact lesion รวมทงปจจยเสรม เชน ill-fitting denture ททำาใหโรครนแรงขน

1.3 Systemic disease and medication เชน โรคทางระบบและยาทใช ทมผลตอการลดปรมาณและการไหลของนำาลาย

2. การกลบมารบการตรวจสขภาพชองปากและฟนเทยมเปนระยะ


2.1 หลกการประเมนสภาพฟนเทยม ฟน และเนอเยอออน-แขง

2.2 ขนตอน วธการ การแกไขApplication 1 1. สามารถใหความรแกผปวย

เกยวกบฟนเทยมแตละชนด และกระตนผปวยใหมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปากและฟนเทยม (26.1)2. สามารถใหคำาแนะนำาทเหมาะสมแกผปวยทใสฟนเทยมแตละชนดเพอสงเสรมใหสขภาพชองปากด (26.8)

1. การใหคำาแนะนำาและดแลผปวยใหใชฟนเทยมไดถกตอง1.1 การทำาความสะอาดฟนเทยม ฟนและเนอเยอออน-แขง

ในชองปาก1.2 การแนะนำาพฤตกรรมการบรโภค เชน การดม

แอลกอฮอล การรบประทานอาหารรสเปรยว การเคยวอาหารทงสองขาง การเคยวอาหารชนเลกๆ

1.3 การดแลผปวยทมโรคทางระบบและไดรบยาทอาจมผลตอการใสฟนเทยม

1.4 พฤตกรรมทควรระวงและหลกเลยงในการใชฟนเทยมของผปวย




Problem solving 1

1. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม (26.9)

1. สาเหตของการเกดและการปองกนโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม1.1 Personal oral hygiene (การทำาความสะอาดฟน

เทยม ฟนและเนอเยอออน-แขงในชองปาก)1.2 Oral diseases (Dental caries, Periodontal

disease, Denture stomatitis เชน Candida spp. , oral lichenoid contact lesion รวมทงปจจยเสรม เชน ill-fitting denture ททำาใหโรครนแรงขน

1.3 Systemic disease and medication เชน โรคทางระบบและยาทใช ทมผลตอการลดปรมาณและการไหลของนำาลาย

2. วธการแนะนำาและแกไขเมอเกดปญหา ลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม






1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)

1. ขนตอน และวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยม

Application 2

1. สามารถซกถามถงความตองการ และความคาดหวงในการรกษาทนตกรรมประดษฐของผปวย (5.1)2. สามารถจำาแนกลกษณะของผปวยและอธบายผปวยถงขอจำากดในการรกษาทนตกรรมประดษฐ ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (5.2)3. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาคของอวยวะในชองปากกระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมในสภาวะปกต และ Normal variations ได(12.1)4. สามารถอธบายการทำางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.2)5. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคของ

1. การซกถามความตองการ และความคาดหวงของผปวยในการใสฟนเทยม2. จำาแนกลกษณะของผปวย เชน การสญเสยฟน โครงสรางขากรรไกร การสบฟน จดอางองทางกายวภาค3. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจและการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆสำาหรบผปวยใสฟนเทยม เชน bite registration, facebow transfer,articulator4. มความรเกยวกบลกษณะทางกายวภาคและกลไกการทำางานตามหลกสรรวทยาของฟนและการสบฟนทเกยวของกบการทำาหนาท และ/หรอความสวยงามทเกยวของกบการใสฟนเทยมอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมในสภาวะปกต รวมถง Normal variations




7. สามารถบอกขนตอน และอธบายวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)8.สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตองเหมาะสม (14.2)9. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆ สำาหรบผปวยใสฟนเทยมแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.3)10. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากลดงเชนของประเทศยโรป หรอ สหรฐอเมรกา (15.1)

Problem solving 7

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจำาเปนของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐทซบซอน และสามารถสงตอผปวย

1. การซกประวตทวไปของผปวย2. การซกประวตผปวยทมโรคทางระบบและไดรบยาทอาจมผลตอการใสฟนเทยม




4. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทางทนตกรรมและการตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3)5. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงในชองปากไดอยางถกตอง เพอใสฟนเทยม (16.1)6. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมนและทำานายผลการใสฟนเทยมได (14.4)7. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทางทนตกรรมและการตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (14.5)8. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมน วางแผน และทำานายผลการใสฟน

5. การบนทกขอมลจากการตรวจผปวยทงภายนอกชองปาก และภายในชองปาก เชน สภาพและขนาดฟน สภาพปรทนต สนเหงอก ลน กลามเนอใบหนาและขากรรไกร ขอตอขากรรไกร นำาลาย6. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจและการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆสำาหรบผปวยใสฟนเทยม เชน bite registration, facebow transfer,articulator7. วธการตรวจฟนเทยมเดม (ถาม) และบนทกขอมลใหถกตอง เชนสภาพการยดอย เสถยรภาพของฟนเทยมเดม การสบฟน8. การแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขง9. การวนจฉย และ ประเมนสภาวะแทรกซอนในชองปากเหตจากฟนเทยม เชน denture stomatitis, combination syndrome10. รวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมนและทำานายผลการใสฟนเทยม10.1 ปจจยผปวย เชน สขภาพทวไป การเปลยนแปลงของสรรวทยาเหตสงอายสภาพจตใจ ทศนคต พฤตกรรมของผปวยความคาดหวง

Pt. management & treatment 17



1. สามารถบอกลำาดบขนตอนและวธการรกษาทาง ทนตกรรมประดษฐได (26.3)2. สามารถใหคำาแนะนำา การทดแทนดวยทนตกรรมรากเทยมชนดตางๆได พรอมทงขอด ขอเสย ขอบงชและสงตอผปวยได (36.1)3. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบในเวชระเบยนของผปวย (18.1)4. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงทเกยวของกบการ

1. Concept, goals, indications and contraindications ขอด ขอเสย

1.1 งานฟนเทยมตดแนน1.2 งานฟนเทยมถอดได1.3 รากฟนเทยม (implant) เชน รากฟนเทยม

เพอรองรบงานฟนเทยมตดแนน รากฟนเทยมเพอรองรบงานฟนเทยมถอดได

2. ลำาดบขนตอนการวางแผนและการรกษาทางทนตกรรมประดษฐพรอมเหตผลการทำาแตละขนตอน

2.1 การเตรยมชองปากสำาหรบงานฟนเทยม (Mouth preparation or Preprosthetic treatment) ไดแก การเตรยมชองปากใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม เชน การตดแตงปมกระดกทขดขวางการถอดใสฟนเทยม การทำา vestibuloplasty การรกษาสภาพเนอเยอเหต


ใสฟนเทยมได (16.2)5. สามารถอธบายสาเหต และกลไกของการทำาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม (16.3)6. สามารถสอสาร เขยนใบสง lab ตรวจชนงานและใหคำาแนะนำาแกชางทนตกรรม (26.7)

จากฟนเทยมเกา2.2 Design of prosthesis and dental

materials selection ไดแก การออกแบบชนดของฟนเทยมทเหมาะสมกบผปวยแตละรายการ เลอกวสดฟนเทยมทมคณภาพและเหมาะสม

2.3 Maxillomandibular relationship ไดแก ความสมพนธของตำาแหนงขากรรไกรบนและลาง วธการหา vertical dimension และการหาตำาแหนงความสมพนธในศนย centric relation (CR)


Pt. management & treatment 17


การบนทกตำาแหนง centric relation (CR) และ maximum intercuspation (MIP) รวมถงการถายทอดความสมพนธของตำาแหนงขากรรไกรมาสเครองกลอปกรณขากรรไกรจำาลอง (การทำา Facebow)

2.4 Tooth preparation หรอ Tooth alteration ไดแก วธการเตรยม กรอแตงฟนในงานฟนเทยมแตละชนด

2.5 Impression and model analysis ไดแก วสดทใชในการพมพวธการพมพงานฟนเทยม ขอบเขตและรายละเอยดของรอยพมพทมความสมบรณ การทำาชนหลอเพอการวเคราะห เชน occlusal analysis

2.6 Occlusion2.6.1 งานฟนเทยมทงปาก ไดแก ระนาบของการ


สบฟน (plane of occlusion) ในฟนเทยมทงปาก กลอปกรณขากรรไกรจำาลอง ชนดของการสบฟนแบบตางๆ ทใชในฟนเทยม เชน bilateral balanced occlusion, lingualized occlusion, monoplane occlusion เปนตน

2.6.2 งานฟนเทยมบางสวนถอดได และตดแนน ไดแก ระนาบของการสบฟน และรปแบบการสบฟน เชน mutually protected articulation, group function เปนตน

2.7 Insertion and post-insertion ไดแก ลำาดบขนตอนของการใสฟนเทยม และใหคำาแนะนำาเกยวกบการใชงาน และการดแลทำาความสะอาด ระยะเวลาทเหมาะสมของการนดกลบมาตรวจเชคหลงจากการใสฟนเทยม




172.8 Recheck

- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทำาความสะอาดฟนและฟนเทยม

- การตรวจสอบสภาพเนอเยอออนใตฐานฟนเทยม เชน รอยกด รอยแผลจากการใสฟนเทยม รวมถงการแกไขฟนเทยม

- การตรวจสอบและแกไขการสบฟน2.9 Recall

- การตรวจสภาพฟนเทยมและฟนหลกหลงการใชงาน เชน ความสะอาด การยดอย และเสถยรภาพ

- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทำาความสะอาด

- การตรวจสภาพเนอเยอออน-แขง อวยวะปรทนต และฟน

- ใหคำาแนะนำาเกยวกบการใชงาน และการดแลทำาความสะอาดฟนเทยม และฟนธรรมชาต รวมถงเนอเยอใตฐานฟนทยม


3. ปจจยนำาลาย โรคทางระบบ ยาทใชทเกยวของ ผปวยทผานการฉายแสง และระดบความเสยงตอการเกดโรคของเนอเยอออน-แขงของแตละบคคล4. สาเหต และกลไกของการทำาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม5. การออกแบบฟนเทยม การวาดและการเขยนใบสงงานทางหองปฏบตการ และทำางานรวมกบชางทนตกรรม


Pt. managemen

t & treatment

17


Application 6Problem solving 10

1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.5)2. สามารถวางแผนการบรณะและฟ นฟสขภาพชองปากดวยการรกษาทางทนตกรรมประดษฐดวยฟนเทยมชนดตางๆ เพอใหไดมาซงการทำาหนาทและความสวยงามไดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบสภาพชองปาก สขภาพและเศรษฐานะของผปวย (19.1)3. สามารถวางแผนและลำาดบขนตอนการรกษางานฟนเทยมตดแนน และ/หรอ ฟนเทยมถอดไดทกชนดไดอยางมเหตผลและเหมาะสมกบผปวย (19.2)4. สามารถประเมนสภาวะในชองปากและ

1. Concept, goals, indications and contraindications ขอด ขอเสย1.1 งานฟนเทยมตดแนน1.2 งานฟนเทยมถอดได1.3 รากฟนเทยม (implant) เชน รากฟน

เทยมเพอรองรบงานฟนเทยมตดแนน รากฟนเทยมเพอรองรบงานฟนเทยมถอดได

2. รวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมนและทำานายผลการใสฟนเทยม

2.1 ปจจยผปวย เชน สขภาพทวไป การเปลยนแปลงของสรรวทยาเหตสงอาย สภาพจตใจ ทศนคต พฤตกรรมของผปวยและความคาดหวง

2.2 ขอมลจากการซกประวตและตรวจผปวย เชน ความแตกตางของเนอเยอ สนเหงอก สภาพ


เฉพาะซฟน เพอวางแผนการเตรยมสภาพชองปากสำาหรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได (19.3)5. สามารถวางแผนเลอกใชวสดตามความจำาเปนและเหมาะสมกบฟนเทยมแตละชนดและสภาพชองปากของผปวย (19.4)6. สามารถพยากรณโรคโดยรวม และเฉพาะซฟนไดอยางถกตอง เพอวางแผนการรกษาในงานทนตกรรมประดษฐ (19.5)7. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมประดษฐ ทมความสมพนธกบโรคทางระบบ และยาทใชไปยงแพทยท

ฟนทเหลอในชองปาก ความสมพนธของขากรรไกร interarch space

2.3 การแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขง2.4 การพยากรณโรคแบบทงปากและเฉพาะซ

3. ความสมพนธกบงานทนตกรรมอนๆ (Interdisciplinary relationships)4. การประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไมใสฟนเทยม และการจดการอยางเหมาะสม5. Rationales and Principles of Prosthodontics treatment planning

5.1 Prosthodontics treatment objectives

Pt. managemen

t & treatment

17


เกยวของ เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอ 5.2 Indications for reconstruction /


สงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)8. สามารถอธบายโรคทมผลตอการรกษา และขอควรพจารณาในการรกษาดานฟนเทยม (15.2)9. สามารถระบสาเหตใหการวนจฉย และบำาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกดจากฟนเทยมไดอยางถกตอง เหมาะสม (20.1)10. สามารถเลอกใชยาและ/หรอ สารเคมในการชวยจดการ ภาวะเจบปวดเฉยบพลน การบาดเจบ และการตดเชอเหตจากฟนเทยมได (20.2)11. สามารถใหการบำาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยมได (20.3)12. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ (21.1)13. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทได

rehabilitation5.3 Design of prosthesis and dental materials selection

6. ลำาดบขนตอนการวางแผนและการรกษาทางทนตกรรมประดษฐพรอมเหตผลการทำาแตละขนตอน

6.1 การเตรยมชองปากสำาหรบงานฟนเทยม (Mouth preparation or Preprosthetic treatment) ไดแก การเตรยมชองปากใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม เชน การตดแตงปมกระดกทขดขวางการถอดใสฟนเทยม การทำา vestibuloplasty การรกษาสภาพเนอเยอเหตจากฟนเทยมเกา

6.2 Design of prosthesis and dental materials selection ไดแก การออกแบบชนดของฟนเทยมทเหมาะสมกบผปวยแตละราย การเลอกวสดฟนเทยมทมคณภาพและเหมาะสม

6.3 Maxillomandibular relationship ไดแก ความสมพนธของตำาแหนงขากรรไกรบนและลาง วธการหา vertical dimension


อยางถกตอง และเหมาะสมกบการใหการรกษาของงานฟนเทยมชนดตางๆ และตามวยของผปวย (21.2)14. สามารถสงจายยาแกผปวยทไดรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐ (21.3)

และการหาตำาแหนงความสมพนธในศนย centric relation (CR) การบนทกตำาแหนง centric relation (CR) และ maximum intercuspation (MIP) รวมถงการถายทอดความสมพนธของตำาแหนงขากรรไกรมาสเครองกลอปกรณขากรรไกรจำาลอง (การทำา Facebow)


Pt. managemen

t & treatment

17


15. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไมใสฟนเทยม และใหความชวยเหลอผปวยในรายทไมซบซอน หรอสงตอผปวยได (28.1)16. สามารถวางแผนการเตรยมสภาพชองปากใหเหมาะสมกบฟนเทยมทเลอกใช (26.2)17. สามารถบอกลำาดบขนตอนและวธการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได (26.3)18. สามารถเตรยมสภาพชองปากเพอการใสฟนเทยมและสงตอในกรณทจำาเปน (26.4)19. สามารถเลอกและใชวสดทนำามาใช

6.4 Tooth preparation หรอ Tooth alteration ไดแก วธการเตรยม กรอแตงฟนในงานฟนเทยมแตละชนด

6.5 Impression and model analysis ไดแก วสดทใชในการพมพวธการพมพงานฟนเทยม ขอบเขตและรายละเอยดของรอยพมพทมความสมบรณ การทำาชนหลอเพอการวเคราะห เชน occlusal analysis

6.6 Occlusion6.6.1 งานฟนเทยมทงปาก ไดแก ระนาบของการสบฟน (plane of occlusion) ในฟนเทยมทงปาก กลอปกรณขากรรไกรจำาลอง ชนดของการสบฟนแบบตางๆ ทใชในฟนเทยม เชน bilateral balanced occlusion, lingualized occlusion, monoplane occlusion เปนตน


ทำาฟนเทยมและงานทเกยวของไดอยางเหมาะสมกบผปวยแตละรายถกตองและประหยด (26.6)20. สามารถตดตาม ประเมนผลการรกษา และแกไขผลทเกดจากฟนเทยมใหผปวยได จนกวาผปวยจะสามารถใชฟนเทยมไดด (32.1)

6.6.2 งานฟนเทยมบางสวนถอดได และตดแนน ไดแก ระนาบของการสบฟน และรปแบบการสบฟน เชน mutually protected articulation, group function เปนตน

6.7 Insertion and post-insertion ไดแก ลำาดบขนตอนของการใสฟนเทยม และใหคำาแนะนำาเกยวกบการใชงาน และการดแลทำาความสะอาด ระยะเวลาทเหมาะสมของการนดกลบมาตรวจเชคหลงจากการใสฟนเทยม

Pt. managemen

t & treatment

17


6.8 Recheck- การซกถามเกยวกบการใชงาน การ

ทำาความสะอาดฟนและฟนเทยม- การตรวจสอบสภาพเนอเยอออนใตฐาน

ฟนเทยม เชน รอยกด รอยแผลจากการ Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 220 / 295

ใสฟนเทยม รวมถงการแกไขฟนเทยม- การตรวจสอบและแกไขการสบฟน

6.9 Recall- การตรวจสภาพฟนเทยมและฟนหลก

หลงการใชงาน เชน ความสะอาด การยดอย และเสถยรภาพ

- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทำาความสะอาด

- การตรวจสภาพเนอเยอออน-แขง อวยวะปรทนต และฟน

- ใหคำาแนะนำาเกยวกบการใชงาน และการดแลทำาความสะอาดฟนเทยม และฟนธรรมชาต รวมถงเนอเยอใตฐานฟนทยม

7. ทนตวสดรวมสมยทใชในงานทนตกรรมประดษฐ คณสมบต การเลอกและใชงานใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม ทงในแงคณภาพและเศรษฐกจ8. สาเหตการวนจฉย และบำาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกดจากฟนเทยม


Pt. managemen

t & treatment

17


9. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ10. การบำาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยม


Procedures 8



1. สามารถสอสาร เขยนใบสง lab ตรวจชนงานและให

คำาแนะนำาแกชางทนตกรรม (26.7)

1.การออกแบบฟนเทยม การวาดและการเขยนใบสงงงานทางหองปฏบตการ และทำางานรวมกบชางทนตกรรม

Application 3Problem solving 3

1. สามารถทำาฟนเทยมทงชนดตดแนน และ/หรอถอดได

อยางเหมาะสมตามความจำาเปน โดยคำานงถงคาใชจาย

รวมดวย (26.5)

1. ลำาดบขนตอนการทำาฟนเทยมและการซอมแซมฟนเทยมพรอมเหตผลการทำาแตละขนตอน- วธการ และขนตอนทางหองปฏบตการในงาน

ทนตกรรมประดษฐ เชน การเรยงฟน การตกแตงขผง ขนตอนการ flasking และ processing

- สามารถประเมนชนงานในแตละขนตอน พรอมวเคราะหสาเหตการเกด

- จดการกบปญหา หรอความผดพลาดจากขนตอนในหองปฏบตการ ไดอยางถกตองและเหมาะสม


TOS สาขาทนตกรรมจดฟนตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมจดฟน

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขด

ความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

1. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของ ตนตลอดจนสามารถใหคำาแนะนำาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทางทนตกรรม จดฟนทเหมาะสม (4.1)

7 สบคน ประเมน และวเคราะหขอมลจากแหลงตางๆ อยางมวจารณญาณ และนำาไปประยกตในการดแลผปวย ตามหลกฐานเชงประจกษ (Evidence-based)

1. มวจารณญาณในการคนควาหาแหลงขอมลสารสนเทศเพอการสบคนสำาหรบศาสตรสาขาทนตกรรมจดฟน2. สามารถสบคนหาความรใหมในศาสตรสาขาทนตกรรมจดฟน และนำามาประเมน วเคราะหเพอการประยกตใชในการดแลผปวยทางทนตกรรมจดฟนอยางเหมาะสม

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก(Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน(Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลก

1. สามารถอธบายความรพนฐานเกยวกบการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตกอนคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะ กระดกใบหนา กระดกขากรรไกร และขอตอขากรรไกร2. สามารถอธบายขบวนการพฒนาทผดปกตกอนคลอดของกระดกขากรรไกร และใบหนา ตลอดจนสาเหตของการเกดปากแหวงและเพดานโหว3. สามารถอธบายขบวนการพนฐานในการเจรญเตบโตของกระดก กระดกออน การเปลยนแปลงขนาดและรปรางของกระดก4. สามารถอธบายโครงสรางองคประกอบของผวเคลอบฟนและการ


วชาการ ปองกนการละลายผวเคลอบฟน ตลอดจนการเสรมสรางการคนกลบของผวเคลอบฟน5. สามารถอธบายสาเหต ขบวนการละลายตวของรากฟน ตลอดจนเชอมโยงถงโรคทางระบบทเกยวของกบกระดกและการละลายตวของรากฟน


สามารถเลอกสงตรวจภาพถายรงสพนฐานเพอประเมนการเจรญเตบโตของขากรรไกรและใบหนาและประเมนความผดปกตอนๆ ในเบองตนไดอยางเหมาะสม

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปน

ระบบตามมาตรฐานสากลสามารถบนทกสงทตรวจพบ ใหการวนจฉยและแผนการรกษาอยางคราว (Tentative diagnosis and treatment plan) ทางทนตกรรมจดฟนไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล

27 จดการใหผปวยทมความผดปกตเกยวกบการเจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และ

1. สามารถอธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตภายหลงคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะกระดกใบหนาขากรรไกร และขอตอขากรรไกร (27.1)2. สามารถอธบายและแจกแจงสาเหตทรบกวนหรอขดขวางการเจรญเตบโตและพฒนาการทปกตกอนและหลงคลอด ของโครงสรางกะโหลก


สงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน ศรษะ และกระดกใบหนาขากรรไกรแตไมรวมถง สาเหตทมาจากกลมอาการผดปกตตางๆ (Syndromic etiology) (27.2)3. สามารถอธบาย จำาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทำาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3)4.สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจำาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4)5. สามารถแยกแยะปญหาการสบฟนผดปกตทจำาเปนตองไดรบการรกษา (27.5)6. สามารถอธบาย หลกการในการวางแผนการรกษาการสบฟนทผดปกต รวมทงใหคำาแนะนำาเกยวกบการรกษาเบองตนทางทนตกรรมจดฟนและใหคำาแนะนำาในการสงตอผปวยเพอใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (27.6)7. สามารถใหการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกน (Preventive Orthodontic Treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนในระยะเรมแรก (27.7)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies8. สามารถอภปราย แจกแจงแนวทางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองปราม(Interceptive Orthodontic Treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนทไมซบซอนในระยะฟนชดผสมโดยการใชเครองมอทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดในการเคลอนฟนเฉพาะซ ตลอดจนสามารถบอกคณสมบตของลวดทใชในงานทนตกรรมจดฟนชนดถอดได (27.8)9. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแล จดการเบองตนและสงตอผปวยทมปญหาแทรกซอนจากการรกษาทางทนตกรรมจดฟนใหไดรบการบำาบดรกษาอยางเหมาะสม (27.9)10. สามารถใหคำาอธบาย แกผปวยในเรอง การคงสภาพฟน (retention) และอภปรายถงสาเหตของการคนกลบ (relapse) ภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.10)11. สามารถประเมนผลเสยหรอความเสยงของการพฒนาการสบฟนไปสความผดปกตมากขน หากไมไดรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกนหรอปองปรามในชวงเวลาทเหมาะสม (27.11)12. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยทอยระหวางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดและตดแนน (27.12)13. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยภายหลง


การรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.13)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมจดฟน (จำานวน 17 ขอ)ทนตกรรมจดฟน Health




Pt.management& treatment

Procedures

Recall/Comprehension4 ขอApplication6 ขอProblem solving7 ขอ

2 5 6 4 -Recall/

Comprehension

Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

Recall/

Comprehension

Application

Problem solving


Application

Problem solving

1 1 - 2 2 1 1 2 3 - - 4 - - -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมจดฟนตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 17 ขอ)


2



1. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยทอย ระหวางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดและตดแนน (27.12)2.สามารถใหคำาแนะนำาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.13)

1. Oral health instruction for patients with removable and fixed orthodontic treatment2. Oral health instruction for post-orthodontic treatment patients

Application 1

สามารถใหคำาอธบายแกผปวยในเรอง การคงสภาพฟน (retention) และอภปรายถงสาเหตของการคนกลบ (relapse) ภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.10)

- Retention and relapse in Orthodontics- Types of Retainers- Occlusal stability- Stability after orthodontic treatment- Periodontal response

Problem - - Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 231 / 295

solving -



5



1. สามารถอธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตภายหลงคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะ กระดกใบหนา ขากรรไกร และขอตอขากรรไกร (27.1)2. สามารถอธบายและแจกแจงสาเหตทรบกวนหรอขดขวางการเจรญเตบโตและพฒนาการทปกตกอนและหลงคลอด ของโครงสรางกะโหลกศรษะ และกระดกใบหนาขากรรไกร แตไมรวมถง สาเหตทมาจากกลมอาการผดปกตตางๆ (Syndromic etiology) (27.2)

1. Craniofacial growth, growth of maxilla and mandible2. Biological timing of growth3. Abnormal craniofacial development:

3.1 Cleft lips and palate (excluding: syndromic etiology)

Application 2

1. สามารถอธบาย จำาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทำาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3)

1. Characteristics of normal occlusion2. Classification of malocclusion

2.1 Class I malocclusion2.2 Class II malocclusion2.3 Class III malocclusion


Problem solving 1

1. สามารถอธบาย จำาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทำาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3)

1. Etiology of Malocclusion1.1 General factors: heredity,

congenital defects, environment, diet, abnormal oral habits

1.2 Local factors: early loss of primary teeth, delayed eruption, abnormal eruptive path


5


2. Classification of malocclusion2.1 Class I malocclusion2.2 Class II malocclusion

2.3 Class III malocclusion



6



1. สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจำาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4)

1. Clinical Examination: Chief complaint, Patient’s history, Extraoral examination, Intraoral examination, Functional Analysis

Application 2


1. Radiographic Analysis - Cephalometric Analysis - Hand wrist - PA ceph Cervical vertebral maturation - Dental age2. Model Analysis2.1 Arch dimension analysis2.2 Space analysis2.3 Bolton’s analysis

Problem solving 3


1. Diagnosis and problem lists: skeletal, dental, soft tissue2. Principles of orthodontics treatment planning

2.1 Tissue reaction to orthodontic Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 235 / 295

2. สามารถแยกแยะปญหาการสบฟนผดปกตทจำาเปนตองไดรบการรกษา (27.5)

force2.2 Mechanical principle and

anchorage control2.3 Orthodontic treatment objectives2.4 Orthodontic treatment planning


6


3. สามารถอธบาย หลกการในการวางแผนการรกษาการสบฟนทผดปกต รวมทงใหคำาแนะนำาเกยวกบการรกษาเบองตนทางทนตกรรมจดฟนและใหคำาแนะนำาในการสงตอผปวยเพอใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (27.6)4. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของตนตลอดจนสามารถใหคำาแนะนำาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทาง ทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม

2.4.1 Indications for orthodontic treatment

2.4.2 Preventive and interceptive orthodontics

- Alignment problems: mild, moderate, severe space problems- Inter-arch problems : anterior crossbite, posterior crossbite

2.4.3 Growth modification in patients with Class II and

Class III skeletal problems and indications for referral

2.4.4Comprehensive Orthodontics :basic principles of

fixed orthodontic appliances


(4.1) 3. Indication for referral for comprehensive orthodontic treatment:

- Treatment for patients with complicated non-skeletal problems

- Treatment for patients with skeletal problems-Treatment for cleft lip and palate patients- Fixed orthodontic treatment

Pt.management &

treatment 4



- -

Application - - -Problem solving 4

1. สามารถใหการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกน (Preventive orthodontic treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนในระยะเรม

1. Minor tooth movement and principle of removable appliances1.1 Tissue reaction to orthodontic force1.2 Mechanical principle and


แรก (27.7)2. สามารถอภปราย แจกแจงแนวทาง

การรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองปราม (Interceptive orthodontic treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนทไมซบซอนในระยะฟนชดผสมโดยการใชเครองมอทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดในการเคลอนฟนเฉพาะซ ตลอดจนสามารถบอกคณสมบตของลวดทใชในงานทนตกรรมจดฟนชนดถอดได (27.8)

3. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของตนตลอดจนสามารถใหคำาแนะนำาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (4.1)

4. สามารถใหคำาแนะนำาในการดแล จดการเบองตนและสงตอผปวยทมปญหา

anchorage control2. Preventive orthodontic treatment:

2.1 Abnormal oral habit correction 2.2 Space management for

preventive treatment: - Minor incisor irregularity. Interceptive orthodontic treatment: 3.1 Removable orthodontic appliances - Indications for treatment - Appliance design - Properties of orthodontic wires

in removable orthodontic appliances

3.2 Space management for interceptive treatment - Minor space problems - Localized space loss and space regaining 3.3Inter-arch problems: localized cross bite


แทรกซอนจากการรกษาทางทนตกรรมจดฟนใหไดรบการบำาบดรกษาอยางเหมาะสม (27.9)

Pt.management &

treatment 4


4. Indication for referral for comprehensive orthodontic treatment: - Treatment for patients with

complicated non-skeletal problems - Treatment for patients with skeletal problems

- Treatment for patients with cleft lip and palate

- Fixed orthodontic treatment5. Basic dental care for patients with

orthodontic treatment


TOS สาขาทนตกรรมสำาหรบเดก

ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมสำาหรบเดก

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรใน

ขดความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

1. สามารถซกประวต ประเมนสภาวะทางการแพทย ประวตทางทนตกรรม และความรวมมอของผปวยเดกเพอพจารณาสงตอผปวยเดกใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (4.1)

5 สอสาร ปฏสมพนธ กบผปวย ผรวมงาน และสาธารณชน ดวยความสภาพ นมนวล ใหเกยรต และถกตองตามวตถประสงคของการสอสาร

1. สามารถสอสารกบผปกครองของผปวยเดกเกยวกบแผนการรกษา (5.1)

2. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาผปวยเดก ตามความจำาเปนทถกตองตามหลกวชาการและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (5.2)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic

1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค จลกายวภาคและสรรวทยาของฟนในเดก (12.1)2. สามารถอธบายพฒนาการสรางฟน และความผดปกตของพฒนาการสรางฟน (12.2)3. สามารถอธบายพฒนาการสบฟนในชดฟนนำานมและ ฟนชด


behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

ผสม (12.3)4. สามารถอธบายกลไกของการเกดโรคฟนผในฟนนำานม (12.4)5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกใน

การวนจฉยโรคฟนผ โรคของเนอเยอใน (pulp) และเนอเยอรอบปลายรากในฟนนำานม รวมทงโรคเหงอกอกเสบและโรคของเนอเยอชองปาก (12.5)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทง

ทางการแพทยทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคฟน โรคเหงอก อกเสบ และโรคของเนอเยอชองปากเดก (13.1)

2. สามารถซกประวตทางการแพทย ประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทางทนตกรรมทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (13.2)

3. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตาง ๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)

4. สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยเดกและผปกครองตอการทำาฟน (13.4)

5. สามารถบนทกประวตและผลการประเมนผปวยเดกในเวชระเบยนไดอยางถกตองเปนระบบและครบถวน (13.5)


1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)

2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ผปวยเดกไดอยางถกตอง (14.2)

3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผ


ปวยเดกไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)4. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทาง

หองปฏบตการ และการตรวจอนๆ ทสำาคญตอการวางแผนการรกษาโรคในชองปากทพบบอยสำาหรบผปวยเดกไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.4)

5. สามารถเลอกและสงถายภาพรงสเพอการตรวจ วนจฉยและวางแผนการรกษาทางทนตกรรมแกผปวยเดก (14.5)

6. สามารถถายภาพรงสทางทนตกรรมในผปวยเดก (14.6)7. สามารถระบขอบงชการสงตรวจฟลออไรดในนำาดม (14.7)

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทย

กรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย

1. สามารถอธบายโรคทางระบบและความผดปกตทพบไดบอยในประเทศไทยและมผลตอการรกษาทาง ทนตกรรมสำาหรบเดก (15.1)2. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมสำาหรบเดกทมความสมพนธกบโรคทางระบบทพบไดบอยและยาทใช และปรกษาแพทย เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.2)3. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.3)



1. สามารถแปลผลภาพถายรงสไดอยางถกตอง (16.1)2. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผนทนตกรรมปองกนในเดก (16.2)3. สามารถระบสาเหตของการเกดโรคฟนผในฟนนำานมรวมถง

ปจจยทเกยวของ (16.3)4. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผในเดกได (16.4)5. สามารถอธบายสาเหตของโรคเหงอกอกเสบในเดก (16.5)6. สามารถอธบายสาเหตโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (16.6)


1. สามารถวนจฉยแยกโรคฟนผ และ โรคของเนอเยอชองปากของผปวยเดกไดอยางถกตอง (17)


1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)




1. สามารถวางแผนการรกษา บอกลำาดบ และระบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบผปวยเดกโดยยดหลกสขภาพองครวม (19.1)2. สามารถอธบายหลกการจดการพฤตกรรมเดก (19.2)3. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกในการวางแผนการรกษา และการปองกนโรคทางทนตกรรม (19.3)4. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสม

กบการใหการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก รวมทงสามารถใหคำาแนะนำาภายหลงการใชยาชาเฉพาะท วนจฉยผลขางเคยง และจดการได (19.4)

5. สามารถตดสนใจไดวามความจำาเปนในการใชยาเพอการบำาบดรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางสมเหตผล (19.5)

6. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางถกตองและสมเหตผล (19.6)

20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทาง

ทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได

1. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนำานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของรวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1)2. สามารถใหการบำาบดฉกเฉนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบ


ปลายรากฟนนำานม (20.2)3. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของฟนและเนอเยอในชองปาก (20.3)4. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอในชองปากไดอยางสมเหตผล (20.4)5. สามารถปองกนและจดการความเสยงทเกดในระหวางใหการรกษาทางทนตกรรมในผปวยเดก(20.5)



1. สามารถจดการพฤตกรรมโดยวธไมใชยา (Non-pharmacological management) ในเดกทมความกลวและวตกกงวลในการรกษาทางทนตกรรม (21.1)

2. สามารถจดการความเจบปวดในการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (21.2)

22 ใหการรกษาทางศลยกรรมชองปากแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปากและแมกซลโลเฟเชยลทซบซอนไดรบการ

1. สามารถระบขอบงช ขอหาม ในการถอนฟนนำานมรวมทงสามารถใหคำาแนะนำาภายหลงการถอนฟน (22.1)2. สามารถถอนฟนนำานมได (22.2)


รกษาอยางเหมาะสม

23 ใหการรกษาทางปรทนตวทยาแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางปรทนตวทยาทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถ ตรวจ วนจฉย และรกษาโรคเหงอกอกเสบทพบบอยในผปวยเดก (23)

24 จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนทไมไดมสาเหตมาจากฟนผและใหการบรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช

1. สามารถเลอกใชวสดทเหมาะสมในการบรณะฟนในผปวยเดก (24.1)2. สามารถระบขอบงชและขอหามในการบรณะฟนดวยวสดชนดตาง ๆ ในผปวยเดก (24.2)3. สามารถบรณะฟนในผปวยเดก (24.3)4. สามารถระบขอบงชการบรณะฟนโดยการครอบฟนนำานมดวยโลหะไรสนม (24.4)5. สามารถบรณะฟนหลงนำานมโดยวธครอบฟนดวยโลหะไรสนม (24.5)

25 ใหการรกษาทางวทยาเอนโดดอนตในผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางวทยาเอนโดดอนตทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถ ตรวจ วนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.1)2. สามารถระบขอบงชและขอหามในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม(25.2)


3. สามารถเลอกใชยาและสารเคมทเหมาะสมในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม(25.3)4. สามารถใหการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.4)


27 จดการใหผปวยทมความผดปกตเกยวกบการเจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และสงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน

1. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม(27.1)2. สามารถประเมนการสบฟนของเดกในชดฟนนำานม และชดฟนผสม (27.2)3. สามารถระบขอบงช ขอหามของการใสเครองมอคงสภาพชองวาง (Space maintainer) รวมถงชนดของเครองมอ (27.3)

29 จดการใหผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถอธบายสาเหตของโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากผปวยเดก (29.1)2. สามารถวนจฉยและจดการโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอยในผปวยเดก (29.2)


1. สามารถตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (32.1)2. สามารถจดการทางทนตกรรมสำาหรบเดกในรายทพบปญหา


(32.2)3. สามารถตดตามและประเมนพฒนาการของผปวยเดกและจดการใหเหมาะสมตามวย (32.3)

33 ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข

1. สามารถใหคำาแนะนำาทเหมาะสมในการดแลสขภาพชองปากเดก (33.1)2. สามารถวางแผนการปองกนฟนผ (33.2)3. สามารถควบคมการลกลามของฟนผไดอยางเหมาะสม (33.3)4. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดในการปองกนฟนผ (33.4)5. สามารถเลอกใชฟลออไรดชนดและรปแบบตางๆในการปองกนฟนผไดอยางถกตอง (33.5)6. สามารถระบขอบงชและขอหามของการใชวสดเคลอบหลมรองฟน (33.6)7. สามารถทำาการเคลอบหลมและรองฟนใหเดกไดอยางถกตอง (33.7)8. สามารถจดการฟนทมความผดปกตของพฒนาการสรางฟนได (33.8)9. สามารถใหความรในการดแลสขภาพชองปากแกผปวยเดกและผปกครองหรอผดแลเดก (33.9)10. สามารถกระตนใหผปวยและผปกครองมสวนรวมในการดแล


สขภาพชองปาก (33.10)

ตารางท 2 การกระจายขอสอบตาม Learning objectives ตามหวขอ Task สาขาวชาทนตกรรมสำาหรบ เดก ( จำานวน 35 ขอ )

ทนตกรรมสำาหรบเดก





Procedures


8 3 7 12 5Recall/ Compre hension

Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

2 2 4 1 1 1 - 4 3 1 3 8 1 2 2


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมสำาหรบเดกตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 35 ขอ)




1. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดในการปองกนฟนผ (33.4)

2. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผน ทนตกรรมปองกนในเดก (16.2)

3. สามารถระบขอบงชและขอหามของการใชวสดเคลอบหลมรองฟน (33.6)

1. Use of fluoride in caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)

1.1 Professional application: gel, varnish

- Indications- Fluoride agents

1.2 Self-application: toothpaste, mouth rinse

- Indications- Fluoride agents

1.3 Fluoride prescription1.3.1 Pit and fissure sealant (อางอง

แนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)Indications and contraindications


1.3.2 Sealant materials: resin, glass ionomer cement




Application 2 1. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผในเดกได (16.4)

2. สามารถใหความรในการดแลสขภาพชองปากแกผปวยเดกและผปกครองหรอผดแลเดก (33.9)

3. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผน ทนตกรรมปองกนในเดก (16.2)

1. Caries risk assessment (อ า ง อ ง แ น วปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)

2. Prenatal counseling3. Child oral health care: infant, toddler, preschool, school age

- Tooth brushing, Flossing- Diet counseling

4. Use of fluoride for caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)

Problem solving 4

1. สามารถวางแผนการปองกนฟนผ (33.2)

2. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดและสารเคมอนๆในการปองกนฟนผ (33.4)

3. สามารถเลอกใชฟลออไรดชนดและ

1. Oral health promotion and caries prevention1.1 Preventive planning1.2 Child oral health care1.3 Diet and nutrition counseling

2. Use of fluoride in caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศ


รปแบบตางๆในการปองกนฟนผไดอยางถกตอง (33.5)

4. สามารถใหคำาแนะนำาทเหมาะสมในการดแลสขภาพชองปากเดก (33.1)

5. สามารถทำาการเคลอบหลมและรองฟนใหเดกไดอยางถกตอง (33.7)

ไทยฯ ฉบบลาสด)- Professional application : gel, varnish- Self–application or home used:

toothpaste, mouth rinse,- Fluoride prescription: fluoride

supplements-



6. สามารถกระตนใหผปวยและผปกครองมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก (33.10)

3. Pit and fissure sealant (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)Clinical application of pit and fissure sealant





1. สามารถระบสาเหตของการเกดโรคฟนผในฟนนำานม รวมถงปจจยทเกยวของ (16.3)

2. สามารถอธบายกลไกของการเกดโรคฟนผในฟนนำานม (12.4)

3. สามารถอธบายสาเหตของโรคเหงอกอกเสบในเดก (16.5)

4. สามารถอธบายสาเหตโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (16.6)

5. สามารถอธบายสาเหตของโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากผปวยเดก (29.1)

1. Etiology of dental caries in primary teeth and related factors- Tooth structure of primary teeth- Mutans Streptoccoci transmission- Diet- Related factors

2. Mechanism of dental caries in primary teeth

3. Etiology of gingivitis in children4. Etiology of pulpal and periapical

diseases in primary teeth5. Etiology common oral lesions in

children- Herpes simplex infection- Hand foot mouth disease- Candidiasis




Application 1

1.สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค จลกายวภาคและสรรวทยาของฟนในผปวยเดก (12.1)

2. สามารถอธบายพฒนาการสรางฟน และความผดปกตของพฒนาการสรางฟน (12.2)

3. สามารถอธบายพฒนาการสบฟนในชดฟนนำานมและ ฟนชดผสม (12.3)

1. Dental development and sequence of eruption2. Dental anomalies

- Enamel hypoplasia- Enamel hypomineralization- Dental fluorosis- Supernumerary tooth- Missing tooth- Fused teeth- Natal/Neonatal teeth- Dens evaginatus- Dens invaginatus

3. Features of primary and mix dentition- Occlusion- Develop dental space- Primate space- Lee way space- Ugly duckling stage




Problem solving 1

1. สามารถควบคมการลกลามของฟนผไดอยางเหมาะสม (33.3)

1. Progression of dental caries in children2. Control of dental caries progression in children

2.1 Use of fluorides (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)2.2 Interim therapeutic restoration (ITR) or Caries control

- Indication- Dental Material





- -

Application 4

1. สามารถซกถามอาการนำา และสาเหตของอาการนำา ประวตของความเจบปวยของโรคฟน โรคเหงอกอกเสบและโรคของเนอเยอชองปากเดก (13.1)

2. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตาง ๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)

3. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)

4. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ผปวยเดกไดอยางถกตอง (14.2)

1. Dental history taking2. Examination in child patients

- knee to knee examination3. Intraoral examination

- Dental- Occlusion- Periodontium- Tongue

4. Extraoral examination-Face-Maxilla-Mandible-TMJ

5. Physical examination-Height and weight-Temperature


5. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทำาการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)

6. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆ ทสำาคญตอการวางแผนการรกษาโรคในชองปากทพบบอย สำาหรบผปวยเดกไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.4)

7. สามารถเลอกและสงถายภาพรงสเพอการตรวจ วนจฉยและวางแผนการรกษาทางทนตกรรมแกผปวยเดก (14.5)



7


8. สามารถถายภาพรงสในผปวยเดก (14.6)

9. สามารถระบขอบงชการสงตรวจฟลออไรด (14.7)

10. สามารถแปลผลภาพถายรงสไดอยางถกตอง (16.1)

11. สามารถประเมนการสบฟนของเดกในชดฟนนำานม และชดฟนผสม (32.2)

12. สามารถบนทกประวตและผลการประเมนผปวยเดกในเวชระเบยนไดอยางถกตองเปนระบบและ ครบถวน (13.5)

6. Radiographic Examination in children- AAPD guideline- Technique

7. Radiographic interpretation8. Radiation safety and protection9. Fluoride intake assessment and refer for fluoride analysis10. Record-keeping and informed consent

Problem solving 3

1. สามารถซกประวตทางการแพทย ประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทางทนตกรรมทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (13.2)

1. Medical history taking and evaluation2. Parental attitudes toward dental treatment3. Child behaviors

3.1 Wright’s clinical classification- Cooperative


2. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม (32.1)

3. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตางๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)

4. สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยเดกและผปกครองตอการทำาฟน (13.4)

5. สามารถวนจฉยแยกโรคฟนผ และ โรคของเนอเยอชองปากของผปวยเดกไดอยางถกตอง (17)

6. สามารถ ตรวจ วนจฉย และรกษาโรคเหงอกอกเสบทพบบอยในผปวยเดก (23)

- Lacking co-operative- Potentially Co-operative

3.2 Frankl behavior rating scale4. Child physical growth and development5. Dentofacial growth and development

-Primary dentition-Mixed dentition


7



7. สามารถ ตรวจ วนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.1)

8. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนำานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของ รวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1)

6. Diagnosis of dental caries in children (ตาม ICDAS and ICCMSTM)7. Diagnosis of gingivitis in children8. Diagnosis of pulpal and periapical diseases in primary teeth9. Injuries of primary dentition

- Classification- Management- Consequences of injuries


Pt.management&

treatment 12



1. สามารถอธบายโรคทางระบบและความผดปกตทพบไดบอยในประเทศไทยและมผลตอการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (15.1)

2. สามารถอธบายหลกการจดการพฤตกรรมเดก (19.2)

1. Medically compromised and special child

- Dental treatment considerations: Congenital heart diseases, Thalassemia, Leukemia, Hemophilia, G6PD deficiency, Down syndrome, Autistic, Attention deficit hyperactivity disorder, Mental retardation, Cerebral palsy, Epilepsy, cleft lip and palate

2. Child behavior managementApplication 3

1. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาผปวยเดก ตามความจำาเปนทถกตองตามหลกวชาการ และเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (5.2)

2. สามารถสอสารกบผปกครองของผปวยเดกเกยวกบแผนการรกษา (5.1)

1. Treatment planning and communication2. Pain management

- Local anesthesia (technique, dosage, complication )

3. Common drugs used in pediatric dentistry

3.1 Antibiotics (Indication /dosage/ prescription/ side effect)


3. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และ เหมาะสมกบการใหการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก รวมทงสามารถใหคำาแนะนำาภายหลงการใชยาชาเฉพาะท วนจฉยผลขางเคยง และจดการได (19.4)

4. สามารถตดสนใจไดวามความจำาเปนในการใชยาเพอการบำาบดรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางสมเหตผล (19.5)

3.2 Analgesics (Indication /dosage/ prescription/ side effect)4. Record-keeping

Pt.management&

treatment 12


5. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางถกตองและสมเหตผล (19.6)

6. สามารถบนทกการใหการรกษาและผล


ของการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดกไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)

Problem solving 8

1. สามารถวางแผนการรกษาบอกลำาดบ และระบขนตอนการรกษาทาง ทนตกรรมสำาหรบผปวยเดกโดยยดหลกสขภาพองครวม (19.1)

2. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกในการวางแผนการรกษา และการปองกนโรคทางทนตกรรม (19.3)

3. สามารถจดการพฤตกรรมโดยวธไมใชยา (Non-pharmacological management)ในเดกทมความกลวและวตกกงวลในการรกษาทาง

ทนตกรรม (21.1)4. สามารถจดการความเจบปวดในการ

รกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก

1. Child behavior management : Basic behavioral guidance

- Communication and communicative guidance- Positive pre-visit imagery- Direct observation- Tell-show-do- Ask-tell-ask- Voice control- Nonverbal communication- Positive reinforcement and descriptive praise- Distraction- Memory restructuring


(21.2)Pt.managem

ent& treatment

12


5. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนำานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของ รวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1)

6. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของฟนและเนอเยอในชองปาก (20.3)

7. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอในชองปากไดอยางสมเหตผล (20.4)

- Parental presence/absence Advanced behavioral guidance

- Protective stabilization2. Oral diagnosis and treatment planning

- Quadrant dentistry- Emergency- Case referral

3. Comprehensive dental treatment3.1 Oral surgery and management of infection

- Primary tooth extraction- Indication /contraindication- Post-op instruction

3.2 Pulp therapy of primary teeth- Indication /contraindication

3.3 Restoration in primary teeth- Rubber dam- Amalgam


8. สามารถระบขอบงช ขอหาม ในการถอนฟนนำานมรวมทงสามารถใหคำาแนะนำาภายหลงการถอนฟน (22.1)

9. สามารถระบขอบงชและขอหามในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.2)

10. สามารถระบขอบงชและขอหามในการบรณะฟนดวยวสดชนดตางๆในผปวยเดก (24.2)

11. สามารถระบขอบงชการบรณะฟนโดยการครอบฟนนำานมดวยโลหะไรสนม (24.4)


Pt.management&

treatment 12


12. สามารถระบขอบงช ขอหามของการใสเครองมอคงสภาพชองวาง (Space maintainer) รวมถงชนดของเครองมอ (27.3)

13. สามารถตดตามและประเมนพฒนาการของผปวยเดกและจดการใหเหมาะสมตามวย (32.3)

14. สามารถวนจฉยและจดการโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอยในผปวยเดก (29.2)

15. สามารถซกประวต ประเมนสภาวะทางการแพทย ประวตทางทนตกรรม และความรวมมอของผปวยเดกเพอพจารณาสงตอผปวยเดกใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (4.1)

- Tooth color material :composite resin, compomer, resin modified glass ionomer cement, conventional glass ionomer cement

- Alternative restorative technique3.4 Stainless steel crown

- Indication3.5 Space maintainers

- Indication4. Recall5. Emergency management:

- Infection from dental origin- dental trauma: primary teeth and

surrounding structures6. Management of common oral lesions in children

- Herpes simplex infection- Hand foot mouth disease- Candidiasis


16. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมสำาหรบเดกทมความสมพนธกบโรคทางระบบทพบไดบอยและยาทใช และปรกษาแพทย เพอขอความเหน คำาแนะนำาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.2)

17. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.3)

18. สามารถปองกนและจดการความเสยงทเกดในระหวางใหการรกษาทางทนตกรรมในผปวยเดก (20.5)

- Aphthous ulcer- Eruption cyst- Mucocele

Pt.management&

treatment 12


7. Medically compromised and special child

- Medical consultation and referral Congenital heart diseases,


Thalassemia, Leukemia, Hemophilia, G6PD deficiency, Down syndrome, Autistic, Attention deficit hyperactivity disorder, Mental retardation, Cerebral palsy, Epilepsy, cleft lip and palate

8. Medical consultation and referral9. Patient safety concern and risk management


Procedures 5



1. สามารถเลอกใชวสดทเหมาะสมในการบรณะฟนในผปวยเดก (24.1)

2. สามารถเลอกใชยาและสารเคมทเหมาะสมในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.3)

1. Restoration of primary teeth- Amalgam- Tooth color material :composite resin, glass ionomer cement, resin modified glass ionomer cement- Stainless steel crown

2. Pulp therapy of primary teeth- Medication : Formocresol, Ferric sulfate- Root canal filling material: Zinc oxide eugenol, calcium hydroxide paste with iodoform

Application 2

1. สามารถถอนฟนนำานม (22.2)2. สามารถบรณะฟนในผปวยเดก (24.3)

3. สามารถบรณะฟนนำานมโดยวธครอบฟนดวยโลหะไรสนม (24.5)

4. สามารถใหการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (25.4)

1.Technique of primary tooth extraction2. Technique of restoration

- Class I, II, III,- Preventive resin restoration(PRR)

3. Techniques of stainless steel crown4. Techniques of pulp treatment in primary teeth

- Pulpotomy- Pulpectomy

5. Management of dental anomalies


5. สามารถจดการฟนทมความผดปกตของพฒนาการสรางฟนได (33.8)

- Dens evaginatus- Dens invaginatus

Procedures 5


Problem solving 2

1. สามารถใหการบำาบดฉกเฉนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนำานม (20.2)

2. สามารถตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมสำาหรบเดก (32.1)

3. สามารถจดการทางทนตกรรมสำาหรบเดกในรายทพบปญหา (32.2)

1. Technique of pulp treatment in primary teeth2. Evaluation of treatment and follow-up3. Managements of treatment failure


TOS สาขาทนตกรรมชมชน ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมชมชน

ขอ


1 ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรม และประพฤตตนตามจรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม

1. อธบายขอบงคบดานจรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม (1.1)

2. เชอมโยงความสมพนธระหวางขอบงคบดานจรรยาบรรณกบการประกอบวชาชพทนตกรรมอยางมคณธรรมและจรยธรรม (1.2)

3. ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรมและประพฤตตนตามจรรยาบรรณแหงวชาชพ ทนตกรรม (1.3)

12

ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก(Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน(Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถก

1. เชอมโยงความรวทยาศาสตรการแพทยพนฐานวทยาศาสตรพนฐานทางคลนก และงานวจยทางวทยาศาสตรสขภาพชองปาก หรอทางทนตสาธารณสขในการดแลสขภาพชองปากในระดบบคคล ครอบครวและชมชน (12.1)

2. เลอกใชหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได (12.2)


ขอ


ตองตามหลกวชาการ16


1. ประเมนและระบสาเหตและปจจยเสยงททำาใหเกดโรค รวมถงปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรคในชองปากระดบบคคล ครอบครวและชมชน

(Individual, family and Community risk assessment/ analysis) (16.1)


Microsoft Office User, 08/09/18,

มความเหนวา นาจะเขยนใหชดวาเปน risk factor ระดบบคคล (เชน พฤตกรรม) แยกกบ ปจจยทางสงคม (เชน social determinant)

ขอ


33

ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข

1. สามารถอธบายแนวคดและหลกการการดแลสขภาพแบบองครวม (33.1)

2. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะหและแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจยทเกยวของเพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2)

3. สามารถวางแผน ดำาเนนกจกรรมและประเมนผลการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

4. เชอมโยงแนวคดของสขภาพกบงานวชาชพทางทนตกรรม (33.4)

5. ประยกตใช ความรทางระบาดวทยาเชงปรมาณและคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชนเพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)

6. สามารถประยกตใชแนวคดการสรางเสรมสขภาพและการปองกนโรคชองปากและการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนเพอวางแผนดำาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทนต


ขอ


สาธารณสข) (33.6)7. อธบายสถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทยใน

ปจจบน และแนวโนมการเปลยนแปลง (33.7)8. อธบายระบบบรการสขภาพของประเทศไทย (33.8)9. เชอมโยงสถานการณสขภาพชองปากและระบบบรการ

สขภาพของประเทศไทย (33.9)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมชมชน (จำานวน 25 ขอ)

Task Health promotion

& Prevention


Data gathering

& Diagnosis

Pt. manageme

nt & treatment

Procedures

Task งานทนตกรรมชมชน

Concepts และเรองอนๆ

Social Determina

ntsRisk FactorCause and

Effect

Community Diagnosis (Tools & Method)

Planning(design)

Implementand

Evaluation


10 5 4 6 -R A P R A P R A P R A P R A P3 3 4 2 2 1 1 1 2 1 1 4 - - -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมชมชนตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จำานวน 25 ขอ)

Concepts และเรองอนๆ 10


Must Know

Recall/Comprehension3 ขอ

1. อธบายขอบงคบดานจรรยาบรรณแหงวชาชพ ทนตกรรม (1.1)

2. สามารถอธบายแนวคดและหลกการ ของคณภาพชวต และการดแลสขภาพแบบองครวม (33.1)

3. เชอมโยงแนวคดของสขภาพกบ

1. ขอบงคบจรรยาบรรณ

2.1 แนวคดคณภาพชวตเปาหมายของการดแลสขภาพชองปากเพอคณภาพชวตทด ทงกาย จต สงคมและปญญา

2.2 แนวคดและหลกการของสขภาพองครวม (Holistic health)

2.2.1 แนวคดและหลกการการดแลสขภาพแบบองครวม (Holistic care)

2.2.2 การคำานงผปวยเปนศนยกลาง เชน เขาใจมมมอง ความคด ความสนใจ ความตองการ บรบทของผปวย (Patient-centered)

2.2.3 การใหผปวยมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก เชน เขาใจปญหา จดแขง ขอควร



สาเหตทตด เนองจาก วามนซำกบหวขอทสอง และขอสอบในสวนนมจำนวนขอนอย


Oral health through life course เพมตรงไหนไหมคะ



Must Know

งานวชาชพทางทนตกรรม (33.4)

4. อธบายระบบบรการสขภาพของประเทศไทย (33.8)

ปรบปรงของตนเอง เปาหมายของการดแล ตลอดถงการประเมนผลการมสขภาพชองปากดขน (Patient participation)

3.1 ความสมพนธของสขภาพและงานวชาชพทางทนตกรรม3.1.1 พ.ร.บ.สขภาพ: ความหมาย ความสำาคญ

ของสขภาพตามพ.ร.บ.สขภาพท เชอมโยงกบสขภาพชองปาก (Health related to oral health)

3.1.2 คณภาพชวตในมตสขภาพชองปาก(Oral health-related quality of life)

4.1 ความหมาย ระบบสขภาพ (Health systems),ระบบบรการสขภาพ (Health care systems) และ ระบบประกนสขภาพ (Health insurance systems) ของประเทศไทย

4.2 ระบคณลกษณะของระบบสขภาพทพงประสงค



มนดรวบไปกบ 4.1, 4.2 แลวไมแนใจวาจะทำอยางไรใหเปนระดบครอบครวและชมชน



Must Know

ได4.2.1 ความเปนธรรมในสงคม4.2.2 ตอบสนองตอความตองการของประชาชน

4.3 อธบายระดบการบรการสขภาพ (level of care: primary care, secondary care, and tertiary care)


1. เชอมโยงความสมพนธระหวางขอบงคบดานจรรยาบรรณกบการประกอบวชาชพทนตกรรมอยางมคณธรรมและจรยธรรม (1.2)

2. ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรมและประพฤตตนตามจรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม (1.3)

3. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปาก



3.1 การประยกตแนวทางการดแลสขภาพแบบองครวมในการสรางเสรมสขภาพของผปวย

3.2 การดแลผปวยในการดแลสขภาพชองปากอยางรอบดานและบรณาการ เชน

3.2.1 ศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจย




Must Know

ของบคคลและปจจยทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2)

ทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล

3.2.2 Common risk factors approaches


1. สามารถวางแผนดำาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

1. แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน)

1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน

2. แนวคดการสรางเสรมสขภาพ (ทงระดบบคคลและชมชน)

2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ2.2 มาตรการและกลยทธทสำาคญในการสรางเสรมสขภาพ


Social Determinant

sRisk FactorCause and

Effect 5


Must Know


1. แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปากระดบบคคล ครอบครว และชมชน (Individual, family and community risk assessment/ analysis) (16.1)

1.1 Social determinants of oral health

1.2 Concepts of common risk factors1.3 Oral health through life course1.4 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกด

โรคในชองปาก(เนนในระดบบคคล ระดบชมชน จะไปอยใน community diagnosis)



Community risk analysis เปน community diagnostic มย ถาเกด เปน เราจะยกไปอยหวขอถดไปมย แลวอนนเหลอแค individual

2. อธบายสถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทยในปจจบน และแนวโนมการเปลยนแปลง (33.7)

2. สถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทย (ขอมลจาก national health surveys)


1. แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปากระดบบคคล ครอบครว และชมชน (Individual, family and community risk assessment/ analysis)) (18.1)

2. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจยทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2)

3. เชอมโยงสถานการณสขภาพชองปากและระบบบรการสขภาพ ของประเทศไทย (33.9)

1.1 Social determinants of oral health

1.2 Concepts of common risk factors1.3 Oral health through life course1.4 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกด

โรคในชองปาก2. Common risk factors approaches

3. สถานการณสขภาพชองปาก และ ระบบสขบรการสขภาพของประเทศไทย

Problem 1. แนวคดการประเมนความเสยงใน 1.1 Social determinants of oral Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 284 / 295


ไมแนใจวา จะถามประมาณไหน ขอมลจาก survey ?

solving1 ขอ

การเกดโรคในชองปากระดบบคคล และชมชน (Risk analysis) (16.1)

health1.2 Concepts of common risk factors1.3 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกด

โรคในชองปากCommunity Diagnosis (Tools &

Method) 4


Must Know


1. ประยกตใช ความรทางระบาดวทยาเชงปรมาณและคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชนเพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)

1. กระบวนการดำาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน) การวางแผน การดำาเนนการและการประเมนผล

2. การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน2.1 ความสำาคญการศกษาชมชน การเขาถง

ชมชน การวนจฉยชมชน2.2 แนวทางการศกษาชมชน

2.2.1 เขาใจการใชเครองมอการศกษาชมชนหรอเครองมออนๆ ตามบรบทและความเหมาะสม เชน เครองมอ 7 ชน



สวนPrecedeจะถกนำมาใชในสวนcommunity diagnosis หรอไมSocial determinants and common risk factors


เวลาออกขอสอบ คอออกใหคำตอบเปน สามจอน ใชมย ไมรจะออกขอสอบยงงย

3. ความเขาใจพนฐานงานระบาดวทยาและการประยกตใชในการศกษาศกษาชมชน3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษาทาง

ระบาดวทยา3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และขอ

บงชของดชน โดยเนนการ ประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค

3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจำากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา

3.4 การเกบและรวบรวมขอมลทางระบาดวทยาในชมชน (Oral health survey)

3.4 การแปลผลและการนำาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช


Community Diagnosis (Tools &

Method) 4


Must Know

Application1 ขอ

1. เชอมโยงความรวทยาศาสตรการแพทยพนฐานวทยาศาสตรพนฐานทางคลนก และงานวจยทางวทยาศาสตรสขภาพชองปาก หรอทางทนตสาธารณสขในการดแลสขภาพชองปากในระดบบคคล ครอบครวและชมชน (12.1)

2. เลอกใชหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได (12.2)

3. ประยกตใชความรทางระบาดวทยา การศกษาเชงคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชน เพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนได

1. Evidence-based1.1 รหลกการ และแหลงสบคนขอมลและสามารถ

คดเลอกขอมลทเหมาะสมได1.2 อางองหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได

2. ระเบยบวจย2.1 อานและเขาใจบทความทางวชาการได2.2 คณภาพของขอมลและการวจย

3.1 กระบวนการดำาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชนการวนจฉยชมชน) การวางแผนการดำาเนนการการประเมนผล

3.2 การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน3.2.1 ความสำาคญการศกษาชมชน การเขาถง

ชมชน การวนจฉยชมชน3.2.2 แนวทางการศกษาชมชน



Method) 4


Must Know

อยางเหมาะสม (33.5) 3.2.2.1 การศกษาเชงคณภาพ3.2.2.2 เขาใจการใชเครองมอการศกษา

ชมชนหรอเครองมออนๆ ตามบรบทและความเหมาะสม

3.3 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานระบาดวทยา3.3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษา

ทางระบาดวทยา3.3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และ

ขอบงชของดชน โดยเนนการประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค

3.3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจำากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา

3.3.4 การแปลผลและการนำาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช





Method) 4


Must Know


1. ประยกตใชความรทางระบาดวทยา การศกษาเชงคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชน เพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)

1. กระบวนการดำาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชนการวนจฉยชมชน) การวางแผนการดำาเนนการการประเมนผล

2. การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน2.1 ความสำาคญการศกษาชมชน การเขาถง

ชมชน การวนจฉยชมชน2.2 แนวทางการศกษาชมชน

2.2.1 เขาใจการใชเครองมอการศกษาชมชนหรอเครองมออนๆ ตามบรบทและความเหมาะสม เชน เครองมอ 7 ชน

3. ความเขาใจพนฐานงานระบาดวทยาและการประยกตใชในการศกษาศกษาชมชน3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษาทาง

ระบาดวทยา Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 289 / 295


Method) 4


Must Know

3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และขอบงชของดชน โดยเนนการประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค

3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจำากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา

3.4 การแปลผลและการนำาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช




Planning(design),

ImplementAnd

Evaluation 6


Must Know


1. สามารถวางแผน ดำาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

1. แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน)

1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก (Natural history of diseases and Level of prevention)

1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน

2. แนวคดการสรางเสรมสขภาพ(ทงระดบบคคลและชมชน)

2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ2.2 มาตรการและกลยทธทสำาคญในการสราง

เสรมสขภาพ3. ความหมายและความแตกตางระหวางการสราง

เสรมสขภาพ และการปองกนโรค (Health promotion vs disease prevention)

Application 1 1. สามารถวางแผน ดำาเนนกจกรรม 1.1 แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบ Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 291 / 295


ขอ 39 มนเปนระดบบคคล แตวา must know มชมชนดวย ????

Planning(design),

ImplementAnd

Evaluation 6


Must Know

ขอ และประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

2. สามารถประยกตใชแนวคดการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนในการวางแผน ดำาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทน

บคคลและชมชน)1.1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชอง

ปาก (Natural history of diseases and Level of prevention)

1.1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน

1.2 แนวคดการสรางเสรมสขภาพ(ทงระดบบคคลและชมชน)1.2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ1.2.2 มาตรการและกลยทธทสำาคญในการสราง

เสรมสขภาพ

2.1 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการสรางเสรมสขภาพชองปากระดบชมชน2.1.1 Ottawa and Bangkok charter for


Planning(design),

ImplementAnd

Evaluation 6


Must Know

ตสาธารณสข) (33.6) health promotion (Ottawa strategies 3 ประการและ Ottawa action means 5 ประการ)

2.1.4 ประโยชน/ความสำาคญของการสรางพลงอำานาจและการมสวนรวมของชมชน (Empowerment and community participation)

2.1.5 ลกษณะของการมสวนรวมของชมชน2.1.6 การประยกตใชทฤษฎหรอแบบจำาลองเพอ

ใชในการดแลสขภาพชองปากระดบชมชน เชน PRECEDE / PROCEED Model

2.2 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการปองกนโรคในชองปากระดบชมชน (เลอกมาตรการการปองกนโรคในชองปากทเหมาะสมระดบชมชน)


1. สามารถวางแผน ดำาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพ

1.1 แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน)



ขอ 39 มนเปนระดบบคคล แตวา must know มชมชนดวย ????

Planning(design),

ImplementAnd

Evaluation 6


Must Know

แบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

2. สามารถประยกตใชแนวคดการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชน

1.1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก (Natural history of diseases and Level of prevention)

1.1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน

1.2. ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการสรางเสรมสขภาพชองปากระดบชมชน1.2.1 Ottawa and Bangkok charter for

health promotion( Ottawa strategies 3 ประการ

และ Ottawa action means 5 ประการ)1.2.2 ประโยชน/ความสำาคญของการสรางพลง

อำานาจและการมสวนรวมของชมชน (Empowermentand community participation)

1.2.3 ลกษณะของการมสวนรวมของชมชน



Planning(design),

ImplementAnd

Evaluation 6


Must Know

ในการวางแผน ดำาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทนตสาธารณสข) (33.6)

1.2.4 การประยกตใชทฤษฎหรอแบบจำาลองเพอใชในการดแลสขภาพชองปากระดบชมชน เชน PRECEDE / PROCEED Model

2.1 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการปองกนโรคในชองปากระดบชมชน (เลอกมาตรการการปองกนโรคในชองปากทเหมาะสมระดบชมชน)

2.2 การประยกตใชและบรณาการแนวคดการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนในการวางแผน ดำาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน



ตวอยางม PRECEDE-PROCEED อยางเดยว เสนอใหเพมother theories ดวยคะเชน salutogenesis ,lifecouse analysis, social capital.

TOS สาขาวิทยาการวินิจฉัย ... - Mahidol University · Web...

Documents

Transcript of TOS สาขาวิทยาการวินิจฉัย ... - Mahidol University · Web...