Bazı Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum siyasipartilerin, Slovakya’nın Lefkoşa Büyükelçil-iği’nin organizesiyle düzenlenen aylıktoplantısı YKP’nin ev sahipliğinde “Maronit,Ermeni ve Latinlerin kültürel mirası veçözümden sonra azınlık hakları” başlığı ile24 Kasım, Çarşamba günü yapıldı.

Ara bölgedeki Ledra Palace Oteli’ndeyaklaşık 2.5 saat süren ve Maronit toplumutemsilcisi Antonis Hadjiroussos, Ermenitoplumu temsilcisi Vartkes Mahdessian veLatin toplum temsilcisi Benito Mantovani dekatıldı.

Toplantının ev sahipliğini yapan YeniKıbrıs Partisi Yürütme Kurulu SekreteriMurat Kanatlı toplantıda bir açılış konuş-ması yaptı, daha sonra önce temsilciler veardından da politik parti temsilcileri konu ileilgili görüşlerini ortaya koydu.

Toplantı sonunda katılımcılar tarafındanbenimsenen, Kıbrıs Slovak BüyükelçisiAnna Turenicova tarafından okunan ortakbildiride Maronit, Ermeni ve Latin toplumunaait kültürel mirasın korunmasına yönelikadım atılmasının gerekliliği belirtildi.

Açıklamada Eroğlu ve Dimitris Hristo-fyas’a müzakere sürecinde Maronit, Ermenive Latinlerin kültürel ve siyasi haklarıkonusunda Avrupa Konseyi önerileri veAB’nin prensiplerini dikkate almalarıçağrısında bulunuldu. Açıklamada ayrıca,toplantıya katılan siyasilerin, kültürel mirasınnasıl iyileştirilebilip korunabileceğikonusunda çalışma yapacağı belirtildi.

Ledra Palace Oteli’ndeki toplantıya YeniKıbrıs Partisi (YKP), Cumhuriyetçi Türk Par-tisi (CTP), Kıbrıs Sosyalist Partisi (KSP),Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) ve Bir-leşik Kıbrıs Partisi (BKP), MücadeleciDemokrasi Hareketi (ADIK), Çalışan Halkınİlerici Partisi (AKEL), Kıbrıs Yeşiller Partisi,Demokrat Parti (DIKO), Birleşik Demokrat-lar (EDİ), Demokratik Seferberlik Partisi(DISI), Sosyal Demokrat Hareketi (EDEK)ve Merkezin Yeniden Yapılandırılması İçinPolitik Grup (EPALXI)’nin başkan veya tem-silcileri katıldı.

Açılış konuşmasıYKP Yürütme Kurulu Sekreteri Murat

Kanatlı’nın Slovak Elçisinin rutin düzenlediğitoplantıların Kasım 2010 tarihli olanındaYKP’nin ev sahibi olması nedeni ile önerdiğitoplantı başlığı “Maronit, Ermeni ve Latin-lerin kültürel mirası ve çözümden sonraazınlık hakları” üzerine toplantı açılışsunumu:

Kıbrıs sorunu yeniden kritik bir aşa-madan geçmektedir…

Yeni Kıbrıs Partisi olarak bugüne kadargeçen zaman içinde bu konuyu yeterincetartıştığımıza inanmaktayız.40 küsur vedaha fazla yıldan beri görüşmeler devam et-mekte ve bunca yılın sonucunda binlercesayfa belge, taslak anlaşma çerçeveleri, an-laşma taslakları üretildi; örneğin Ghali Fikir-ler Demeti, Annan Planı ve diğerleri... Eğermasada iyi niyet varsa tüm bunlar, sorunu

kısa bir zamanda çözmek için yeterlidir...Masada iyi niyet olmuş olsaydı, Annan Planıve Ghali Fikirler Demeti’ni temel alarak ABailesine bir bütün olarak hemen şimdi katıla-bilirdik. Ancak, görüşmeler devam etmekteve bir sonraki randevumuz Cenevre’dir...

YKP olarak inanmaktayız ki, GüvenArtırıcı Önlemler, örneğin, bölgesel askersi-zleştirmeler, Maraş’ın yasal sahiplerineiadesi ve bir miktar yabancı askerin hemenadadan çekilmesi, bu süreçte halen çokönemlidir... Ve aynı zamanda, tüm Kıbrıs’tanüfus sayımı yapılması, devam etmekteolan görüşmeler sürecinde önemli bir un-surdur.

Bu görüşmeler süresi boyunca maale-sef çoğu zaman bazı şeyleri de görmezlik-ten gelmekteyiz. Sadece Kıbrıslı RumlarlaKıbrıslı Türklerin sorunları üzerinde yoğun-laşmaktayız, ancak Kıbrıs kültürününönemli parçaları olan azınlıkların, yani Er-menilerin, Maronitlerin ve Latinlerin durumune olacak?

Kıbrıs’ın anayasası onları “dini gruplar”şeklinde tanımlamaya devam etmektedir,ancak biz, siyasi olarak daha doğru olan“azınlıklar” terminolojisini kullanmayı tercihetmekteyiz.

YKP olarak “çözümden sonra azınlıkhakları” konusunu ele alma zamanınıngeldiğine inanmaktayız ve bu nedenlekonuyu tartışmaya açıp onların da görüş-lerini dinlemek istemekteyiz. Bu amaçlatemsilcilerini bu toplantıya davet etmiş bu-

lunuyoruz.Aynı zamanda kültürel miras konusunu

yeniden bir kez daha tartışmak istemek-teyiz, ancak bu kez, şimdiye kadar ele alın-mayan kısmıyla konuyu tamamlayarak,Ermenilerin, Maronitlerin ve Latinlerinkültürel miraslarıyla birlikte tartışmak iste-mekteyiz...

1974’ten bu yana, dini gruplara aitkültürel mirasların çoğu kullanılamamaktave zaman onlara karşı çalışmaktadır...Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerinkültürel miraslarının yanı sıra, zaman, diğerdini grupların kültürel mirası aleyhine deişlemektedir... Özellikle Maronit ManastırıPeygamber Elias ve Ermeni ManastırıSourp Magor’un ivedilikle desteğimize veilgimize ihtiyacı vardır…Bu çerçevede,Kıbrıs Türk liderliğinin ciddi bir sorumluluğuolduğuna inanmaktayız.

YKP olarak iki Maronit köyünün (Aso-matos and Ayia Marina) askersizleştirilmesive tüm Maronitlerin köylerine dönmelerineizin verilmesinin önemli bir güven artırıcıönlem olduğu ve Kıbrıs kültürünün korun-ması için önemli bir hediye olacağıkonusundaki inancımız devam etmektedir.

YKP olarak inanmaktayız ki kültürel mi-rasımız, kültürel mozaiğimiz tümparçalarıyla birlikte, eksiksiz olarak zenginve değerlidir ve her parçasını korumaklagerçek barışa ulaşmamız mümkün olacak-tır.

24 Kasım 2010, Ledra Palace

FES’in işbirliğinde BİLBAN – ΙΚΜΕ yayın organı / Κοινή έκδοση BİLBAN – ΙΚΜΕ σε συνεργασία με το FES ÜCRETSİZ / ΔΩΡΕΑΝKASIM – ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010 SAYI / ΦΥΛΛΟ: 28

Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum siyasilerin ara bölgedeki rutin toplantısı yapıldıMARONİT, ERMENİ VE LATİNLERİN SORUNLARI

VE KÜLTÜREL MİRASI TARTIŞILDI

Η τακτική συνάντηση των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων πολιτικών ραγματοποιήθηκε στη νεκρή ζώνη.

Η μηνιαία συνάντηση ορισμένων Τουρκοκυ-πριακών και Ελληνοκυπριακών πολιτικών κομ-μάτων που διοργανώθηκε από την Πρεσβεία τηςΣλοβακίας πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία τηνΤετάρτη 26 Νοεμβρίου με θέμα “η πολιτιστικήκληρονομιά της Μαρωνιτικής, της Αρμενικής καιτης Λατινικής κοινότητας και τα δικαιώματα τωνμειωνοτήτων μετά τη λύση” και το Κόμμα Νέα Κύ-προς ήταν ο οικοδεσπότης.

Ο αντιπρόσωπος της Μαρωνιτικής κοινότη-τας Αντώνης Χατζηρούσσος, ο αντιπρόσωποςτης Αρμενικής κοινότητας Βαρκτές Μαχτεσιάν καιο αντιπρόσωπος της Λατινικής κοινότητας Μπε-νίτο Μαντοβάνη ήταν παρόντες στην συνάντησηπου πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο ΛήδραΠάλας στη νεκρή ζώνη και κράτησε περίπου 2.5ώρες.

Ο Γενικός Γραμματέας της Εκτελεστικής Επι-τροπής του Κόμματος Νέα Κύπρος Μουράτ Κα-νατλί έκανε την εισαγωγική ομιλία. Μετά οιαντιπροσώποιι των κοινοτήτων και οι εκπρο-σπώποι των πολιτικών κομμάτων εξέφρασαν τιςαπόψεις τους πάνω στο θέμα.

Στο τέλος της συνάντησης η Πρέσβειρα τηςΣλοβακίας στην Κύπρο, Άννα Τουρενίκοβα, διά-βασε το κοινό ανακοινωθέν που συμφωνήθηκεαπό τους συμμετέχοντες όπου εκφράστηκε ηανάγκη να ληφθούν μέτρα για να προστατευτεί ηπολιτιστική κληρονομιά της Μαρωνιτικής, της Αρ-μενικής και της Λατινικής κοινότητας.

Το κοινό ανακοινωθέν καλεί τους Έρογλουκαι Χριστόφια να λάβουν υπόψη τους στη διάρ-κεια των συνομιλιών τις προτάσεις του Ευρω-παϊκού Συμβουλίου και τις αρχές της ΕΕαναφορικά με τα πολιτιστικά και πολιτικά δικαιώ-ματα των Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων.

Λέχθηκε επίσης ότι οι συμμετέχοντες πολιτι-

κοί θα εργαστούν για να βρούν τρόπους να βελ-τιώσουν και να προστατεύσουν την πολιτιστικήκληρονομιά.

Στη συνάντηση στο Λήδρα Πάλας συμμετεί-χαν το Κόμμα Νέα Κύπρος (YKP), το Ρεμπου-πλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP), τοΣοσιαλιστικό Κόμμα Κύπρου (KSP), το ΚόμμαΚοινοτικής Δημοκρατίας (TDP) και το ΚόμμαΕνωμένης Κύπρου (BKP), το Αγωνιστικό Δημο-κρατικό Κίνημα (ΑΔΗΚ), το ΑΚΕΛ, το Κίνημα Οι-κολόγων Περιαλλοντιστών, το ΔημοκρατικόΚόμμα (ΔΗΚΟ), οι Ενωμένοι Δημοκράτες (ΕΔΗ),ο Δημοκρατικός Συναγερμός (ΔΗΣΥ), το ΚίνημαΣοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ και η ΕΠΑΛΞΗ Ανα-συγκρότησης Κέντρου.

Εισαγωγική ΟμιλίαΗ εισαγωγική ομιλία του Γενικού Γραμματέα

της Εκτελεστικής Επιτροπής του YKP ΜουράτΚανατλί στην τακτική συνάντηση του Νοεμβρίου2010 που διοργανώθηκε από την Πρεσβεία τηςΣλοβακίας με οικοδεσπότη το YKP και με θέμα“η πολιτιστική κληρονομιά της Μαρωνιτικής, τηςΑρμενικής και της Λατινικής κοινότητας και τα δι-καιώματα των μειωνοτήτων μετά τη λύση” έχει ωςακολούθως:

“Η πολιτιστική κληρονομιά της Μαρωνιτικής,της Αρμενικής και της Λατινικής κοινότητας και ταδικαιώματα των μειωνοτήτων μετά τη λύση”

Το Κυπριακό πρόβλημα περνά ξανά απο μιακρίσιμη περίοδο.

Ως YKP πιστεύουμε ότι έχουμε συζητήσειαυτό το θέμα για αρκετό καιρό. Ως Κύπριοι συ-νεχίζουμε τις διαπραγματεύσεις για τα τελευταία40 και πλέον χρόνια. Και όλα αυτά τα χρόνιαέχουμε παράξει δεκάδες χιλιάδες από σελίδες εγ-γράφων, πλαίσια συμφωνίας, προσχέδια συμ-

φωνιών, όπως για παράδειγμα η Δέσμη ΙδεώνΓκάλι, το Σχέδιο Αννάν και άλλα. Όλα αυτά είναιαρκετά για να λυθεί το πρόβλημα σε ένα μικρόχρονικό διάστημα αν υπάρχει καλή θέληση στοτραπέζι. Αν υπάρχει καλή θέληση στο τραπέζι,θα μπορούσαμε να είχαμε χρησιμοποιήσει τοΣχέδιο Αννάν και τη Δέσμη Ιδεών Γκάλι ως βάσηκαι να εντασσόμασταν στην οικογένεια της ΕΕ μετην Κύπρο ενιαία. Όμως οι συνομιλίες συνεχί-ζονται και το επόμενο μας ραντεβού είναι η Γε-νεύη.

ΩςYKP συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι ταΜέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης είναι ακόμαπολύ σημαντικά σε αυτή τη διαδικασία, για πα-ράδειγμα αποστρατιωτικοποίηση περιοχών, τοΒαρώσι και η αποχώρηση ενός αριθμού στρα-τιωτών... Και επίσης, η διεξαγωγή απογραφήςπληθυσμού σε ολόκληρη την Κύπρο είναι ένασημαντικό στοιχείο στις συνομιλίες που συνεχί-ζονται...

Σε όλη αυτή την περίοδο συνομιλιών, δυ-στυχώς τον περισσότερο χρόνο αγνοούμε πολλάπράγματα. Συγκεντρωνόμαστε απλά στα προ-βλήματα των Τουρκοκυπρίων και των Ελληνοκυ-πρίων, αλλά τι γίνεται με τους άλλους, τουςοποίους η συνεισφορά είναι ένα πολύτιμο μέροςτου πολιτισμού της Κύπρου, του πολιτιστικού μαςψηφιδωτού, δηλαδή των Μαρωνιτών, των Αρμε-νίων και των Λατίνων;

Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίαςσυνεχίζει να ρεφερ το τηεμ αναφέρεται σε αυτούςως “θρησκευτικές ομάδες”, αλλά προτιμούμε ναχρησιμοποιούμε τον όρο “μειονότητα” ως πιοορθή πολιτικά ορολογία.

Ως YKP πιστεύουμε ότι είναι καιρός να συ-ζητήσουμε τα “δικαιώματα των μειονοτήτων μετάτη λύση” και γι αυτό ανοίγουμε αυτό το θέμα και

θα θέλαμε να ακούσουμε και τις απόψεις τους. Γιαυτό έχουμε προσκαλέσει τους αντιπροσώπου-ςτους στη συνάντηση αυτή.

Ταυτόχρονα, θα θέλαμε να συζητήσουμεξανά το θέμα της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλάαυτή τη φορά συμπληρώνοντας το με το κομμάτιπου λείπει, με την πολιτιστική κληρονομιά τωνΜαρωνιτών, των Αρμενίων και των Λατίνων.

Από το 1974, η περισσότερη πολιτιστικήκληρονομιά που ανήκει στις θρησκευτικές ομά-δες δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, έτσι και γιααυτούς ο χρόνος κυλά εναντίων τους... Εκτόςαπό την Ελληνοκυπριακή και Τουρκοκυπριακήπολιτιστική κληρονομιά, ο χρόνος κυλά εναντίωνκαι της πολιτιστικής κληρονομιάς και των άλλωνθρησκευτικών ομάδων... Ιδιαίτερα το ΜαρωνίτικόΜοναστήρι του Προφήτη Ηλία και το ΑρμενικόΜοναστήρι του Σουρπ Μαγόρ χρειάζονται επει-γόντως το ενδιαφέρον και τη στήριξη μας...

Από αυτή την άποψη, πιστεύουμε ότι ηΤουρκοκυπριακή ηγεσία φέρει σοβαρή ευθύνη.

Ως YKP συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι ηαποστρατιωτικοποίηση δύο Μαρωνιτικών χω-ριών (Ασώματος και Αγία Μαρίνα) και να επιτρα-πεί σε όλους τους Μαρωνίτες να επιστρέψουνστα χωριά τους είναι σημαντικά μέτρα οικοδόμη-σης εμπιστοσύνης και ένα σημαντικό δώρο σεΟΛΟΥΣ τους Κυπρίους και την πολιτιστική τουςκληρονομιά.

Ως YKP πιστεύουμε ότι η πολιτιστική μαςκληρονομιά είναι πλούσια και πολύτιμη με ΟΛΑτα κομμάτια του πολιτιστικού ψηφιδωτού, έτσιπροστατεύοντας κάθε κομμάτι βοηθά να μαςαφήσει να φτάσουμε στην πραγματική ειρήνη.

24 Νοεμβρίου 2010, Λήδρα Πάλας, Λευκωσία

ISSN 1986-2989

Συζητήθηκαν τα προβλήματα και η πολιτιστικήκληρονομιά των Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων

Antigone Solomonidou Drousiotou’nun Phileleftheros ga-zetesi için YKP Yürütme Kurulu Sekreteri Murat Kanatlı ileyaptığı ve 7 Kasım yayınlanan röportajı:

Temsilciler Meclisi’nde her konuştuğunuzda ne hisseder-siniz?

Dört kez gittim. Son olarak Temsilciler Meclisi Ulaştırmave İmar Komitesi’ne gittim. Bütün üyeler beni iyi karşıladı veKarpaz bölgesi konusunda samimi bir tartışma gerçekleştir-dik. Umarım bu girişim Komitelerde diğer Kıbrıslı Türklerinde görüşlerinin duylmasının önünü açar…

İlk kez ne zaman gittiniz?Gençlik Örgütü (Youth Board) Gençlik Parlamen-

tosu’nu düzenlediğinde.. Kıbrıslı Türklerin temsilcileri ola-rak gitmiştik. İkinci defasında Kıbrıs’ın Avrupa Birliği’nekatılımı olduğunda ve üçüncüsü de Avrupa anayasa tar-tışıldığında.

Yunanca konuşur musunuz?Çok iyi değil, tercümana ihtiyacım var.

Yeşiller Partisi ile Karpaz turunuz nasıl düzenlenmişti?Karpazla ilgili duyarlılığımız uzun zamandır var….

Apostolos Andreas’ta elektrik şebekesi yenilendiğinde,bunu yeni inşaatların takip edeceği endişesiyle büyük birgösteri düzenlemiştik. Kıbrıslı Rumlara ait bazı evlerin yı-kılmasını da protesto etmiştik. Ağustos ayı sonunda par-timizin gençliği ile Karpaz’a kamp kurduk. Devametmekte olan yol çalışmasını gördük, ancak bu kadargeniş çapta olacağını düşünmemiştik. Bu nedenle, Eylülayında neler olduğunu görmek ve durumu Avrupa Parla-mentosu’na şikayet etmek için Perdikis ile birlikte bölgeyegittik. Davlos köyünden başladık, Komikebir’den Yalou-sa’ya kadar gittik ve büyük yıkımı gördük. Böylece songünlerde Parlamento’ya giderek konuyu gündeme getir-dik. Şimdi ise bazı pratik önlemlere yönelerek çevre kat-liamını durdurmamız lazım. Büyük bir marina inşaediyorlar, büyük oteller inşa etmeyi planlıyorlar, onları dur-durmak için bir yol bulmalıyız, çünkü çevreyi tahrip edi-yorlar.

Karpaz’ı Akdeniz’in Las Vegas’ına dönüştürmeyi planla-dıkları için onları kınıyorsunuz, değil mi?

Bunu ben söylemedim; Erdoğan ve Eroğlu bölgeyi ziyaretettiklerinde Kıbrıs’ın kuzeyini Akdeniz’in Las Vegas’ı yapa-caklarını söylemişlerdi.

Kuzeydeki tüm bu inşaatlar nasıl durdurulabilir? Çevre için Avrupa’nın korumasına ihtiyacımız var, ancak,

maalesef, Kıbrıs Cumhuriyeti yetkilileri tanınma endişesi için-dedirler. Avrupa müktesebatı ve “Natura 2000” kuzeyde uy-gulanmıyor, bu nedenle Avrupa Birliği sözlü bir yorumyapmaktan başka fazla bir şey yapamıyor. Sadece çevre ko-nularında değil, sosyal ve insan hakları konularında da, Av-rupa yasalarına uymayanları cezalandırmak için bir yöntembulmalıyız. Kuzeyde birçok kişi günden 10 saatten fazla ça-lışmakta, ancak kimse Avrupa müktesebatını uygulayama-maktadır. Bu tanınma korkusu birçok şeyin önünegeçmektedir…

Parlamento’da ne karar verdiniz?Düşüncelerimizi kağıda döktük ve endişelerimizi dile ge-

tirdik. Avrupa Müktesebatı’nın kuzeyde uygulanmasınınönündeki sorunun üstesinden gelmenin bir yolunu bulmalı-yız. Avrupa Sol Partisi’nde gözlemciyiz ve bu konuyu gün-deme getirdik. Kıbrıs çok küçüktür ve maalesef sorunlarıAvrupa Birliği’nin odağında değildir.

Doğrudan ticaret konusunu ele alıyorlar. Bu konuyu Avrupa yetkilileriyle de görüştük ve hepsi de

bize, Kıbrıs’ın konularının, her zaman Türkiye’nin Avrupa’yakatılım sürecine çarparak durduğunu söylediler. Doğrudanticaret konusunu kimse ayrı olarak tartışmamaktadır. Ma-ğusa limanının Avrupa Birliği şemsiyesi altında açılması, Ma-raş’ın da yasal sahiplerine verilmesini, güven artırıcıönlemlerin uygulanmasını ve tüm Kıbrıslıların yeniden inşaasürecine katılmasını desteklemekteyiz.

Evet, ama Maraş’ı iade etmeden doğrudan ticaret istiyor-lar.

Tüm açıklamalar sert, ama Avrupa İnsan Hakları Mahke-mesi’nin son tazminat kararları, Kıbrıs’ın çok pahalı bir oyunolduğunu ve alabilmesi için vermesi de gerektiğini Tür-kiye’nin anlamasına yardımcı olacaktır.

Türkiye’nin Maraş’ı vereceğine inanıyor musunuz?

İnanıyorum ki büyük bir olasılıkla verecektir, çünkü artıkKıbrıslı Türkler de Maraş’ın iade edilmesini istemeye başla-dılar. Savaşın izleri günlük yaşamlarını etkilemektedir. Ma-raş’ın açılması her iki tarafa da birçok yarar sağlayacaktır.Bizler de son 10 yıl içinde, Maraş’ın açılması için çeşitli kam-panyalar yürüttük.

“Mağusa’yı birleştirelim” sloganıyla.

Evet, bu slogan çerçevesinde çalışıyoruz. İnsanlar Lefko-şa’nın tek bölünmüş bir şehir olduğunu sanıyor, ancak Ma-ğusa da bölünmüş bir şehirdir. Ayrıca kentin açılması birçokfırsatlar yaratacaktır. Kentin birleştirilmesi için elit politikalarnedeniyle birçok fırsatlar kaçırdık çünkü sadece politikacılarmevcut durumdan bir şeyler kazanmaktadırlar.

Kıbrıslı Türklerin sesi duyuluyor mu? Yoksa yerleşikler kar-şısında cılız mı kalıyor?

İki hafta önce 25 aydın, Maraş’ın açılması için bir dilekçeimzaladı ve bu sayı giderek artarak şimdi yüze yükseldi.Daha önce söylediğim gibi kentin açılmasını istemenin birçoknedeni vardır. Örneğin Mağusa denizin yanındadır, ancak

liman ve askeri bölgeler nedeniyle kent sakinlerinin denizeerişimi çok azdır. Maraş’ın açılması Mağusalıların denize eri-şimini sağlayacaktır.

Mağusa Belediye Başkanı Alexis Galanos ile işbirliği ya-pıyor musunuz?

Evet, temasımız vardır. Maalesef Çoğu Kıbrıslı Rum kendikampanyalarını düzenlemeyi tercih etmekte ve bu nedenleçoğu yabancılar, kentin iadesini sadece Kıbrıslı Rumların is-tediğini sanmaktadırlar. Çabalarımızı birleştirmemizi istedik.Şüpheye yaklaşanlar var. Örneğin, askersizleştirme kam-panyamızı başlattığımızda Kıbrıslı Rumlar yalnızca işgal or-dusunun çekilmesi konusunu gündeme getirmek istediler.Fakat askersizleştirme, tüm askerlerin çekilmesi demektir.Güven artırıcı önlemler her zaman için önemlidir. Örneğin 5-6 yıllık bir kampanyadan sonra Ledra sokağının ve son gün-lerde de Limnitis-Pirgo yolunun açılmasını başardık. Kokkinakontrol noktası da açılmalıdır. Bütün bunlar dediğim gibi ya-rarlıdır, ama sorunu çözmemektedir.

Sorunu ne çözecektir?İki kesimli, iki toplumlu bir çözüm, ancak inanıyoruz ki in-

sanlar bunu istemelidir. Bir anlaşma imzalarsak tek başınaçözüm demek değildir. Bunu korumalıyız ve onu işletmeliyizki çözüme ulaşabilelim.

Bunu politikacılar da istemelidir...Evet, Kıbrıslı Rum politikacılar uyanmalı ve bir şeyler yap-

malıdırlar, çünkü önümüzdeki yıllarda bir çözüm olmazsataksim gelecektir. İşgal altındaki bölgede nüfus yarım milyoncivarındadır, bunların 120 bini Kıbrıslı Türk, 380 bini de yer-leşiktir; Kıbrıs konusunu çözüme kavuşturmak için cesur ka-rarlara ihtiyacımız vardır.

Politikacılarımız cesur kararlar alabilirler mi?İnanıyorum ki Hristofiyas böyle kararlar alabilir, önerilerin-

den ve açıklamalarından olumlu mesajlar almaktayız. AncakEroğlu zayıf bir liderdir ve bu nedenle, Erdoğan bir antlaş-mayı imzalamaya karar verirse Eroğlu bunu reddetmeye-cektir.

Erdoğan’ın bir çözüm imzalamaya hazır olduğuna inanıyormusun?

Erdoğan, Kıbrıs konusunu, Türkiye’nin Avrupa Birliği’nekatılımı süreci için kullanmak istemektedir. AB ona bu şansıverirse imzalayacaktır, o gücü vardır.

Gücü vardır ama iradesi de var mı?Bugünkü durumda böyle bir işaret almıyoruz, çünkü Tür-

kiye’nin AB ile ilişkileri çok iyi değildir. Bu nedenle, Türkiye’yebaskı yapabilmenin yolunu bulmalıyız. Avrupa Birliği, Lizbonantlaşmasının tam olarak yürürlüğe girmesinden ve Kıbrıs’ınAB başkanlığını üstleneceği 2012 yılından önce Kıbrıs ko-nusunu çözmek isteyebilir. Biz inanıyoruz ki herhangi bir an-laşma işleyebilir, çünkü Kıbrıslıların onu iyileştireceklerine

olan güvenimiz vardır.

Halkın bir çözüm istediğini görüyor musunuz?

Farkına vardıklarında, evet. Örneğin, Limasol ve Baf hal-kın çözümden korkmakta ve bazı politikacılar bu korkuyu kul-lanmaktadırlar. Kuzeyin işgalinin devam etmesi halindeonların yaşamının da etkileneceği konusunda onları ikna et-menin yolunu bulmalıyız. Kıbrıs konusu nedeniyle eğitimin,sağlığın ve sosyal politikaların iyileştirilmesi için kullanılabi-lecek paralar savunma için harcanmaktadır. Temas olma-ması nedeniyle 1964’ten beri Kıbrıslı Rumlar, KıbrıslıTürklerin varlığını hissetmemekteydiler. Şimdi Kıbrıslı Türk-ler yeniden görünür olmaya başladı ve çoğu kişi, bu nedenle

elde ettikleri haklarını onlarla paylaşacakları için bu hak-ları kaybedeceklerini düşünmektedirler ve tepki göster-mektedirler. Birkaç gün önce yarı resmi bir örgüte gittimve Kıbrıslı Türk olduğumu duyar duymazlar, tedirgin ol-dular. Bana hizmet etmeleri için kısa da olsa bir zamangeçmesine gerekti ama sonra rahatladılar ve işimiz oldu.İnsanların birbirleri ile temas ettikleri iki toplumlu etkin-likler bunun için yararlıdır.

İki toplumlu etkinliklere genellikle aynı kişiler katılıyor.Evet, bu zayıf bir noktadır ve daha fazla insanların ka-

tılımı için yollar bulmalıyız. Birkaç yıl önce iki belediye iş-çisi, böcekleri ilaçlamak için evimiz gelmişti. Onlara,sadece biraz Yunanca konuşabildiğimi söyledim. Bananerede olduğumu sordular. Onlara Kıbrıslı olduğumusöyledim. Yine Yunanca konuşmaya başladılar. Onlara,yeniden çok az Yunanca konuştuğumu söyledim. Bir ta-nesi neden diye sorunca, diğeri de “çünkü o bir KıbrıslıTürktür” diye yanıtladı. Uzun zamandan sonra büyük ih-timal hayatlarında İlk defa bir Kıbrıslı Türkle karşılaşı-yorlardı. Bu nedenle böylesi davranmaları bir anlamı ileaslında normal. Sık sık bu tür tepkilerle karşılaşıyorum.Örneğin Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanmayagitmiştim. Oy verme odasında adımı söylediğimde küçükbir panik oluştu. “Kıbrıslı Türk!!!” Türkçe oy pusulası ge-tirdiler ve sonra da rahatladılar. Ama temaslar artıkça iliş-

kiler ve insanların tepkileri normalleşiyor…

Olumsuz tepkilerle de karşılaşıyor musun?Evet, çünkü bazıları mülklerini, akrabalarını kaybettiler, sa-

vaşta kötü tecrübeleri oldu ve bunları bir sonraki nesiler ak-tardılar. Kıbrıslı Türklerin kötü olduğuna inanmakta ve bunedenle olumsuz tepki göstermektedirler. Bu nedenle enbaştan kayıp kişiler konusuyla çok yakından ilgilendik, çünkügüvenli bir gelecek kurmak için hatırlamak zorundayız ki aynıyanlışlıkları yapmayalım. Son on yılda birçok etkinlik düzen-ledik. Kayıp kişiler için ortak bir anıt dikmeliyiz ki insanlar ha-tırlasın ve ayni hataları bir daha tekrarlamasınlar. Tekraredeyim, iletişim olduğunda duygular değişmektedir. ÖrneğinBirçok kişi, EDEK ve Yeşiller Partisi ile neden işbirliği yaptı-ğımı soruyorlar...

Çünkü farklı politik tutumunuz var?Evet, ama bir diyalog oluşturduk, bizi birleştiren ortak ko-

nular üzerinde odaklanmaktayız, böylece birbirimizi anla-maya başlamaktayız. Demokrasi, tutumlarını anlatabilmeleriiçin herkes içindir. Bu nedenle her türlü iki toplulu temasınyararına inanmaktayız…

Benim nesil Kıbrıs konusunu daha kolay çözebilecek-tir

Kıbrıs Cumhuriyeti’nin 50. yıl dönümünü nasıl kutladınız? Hristofiyas’ın davetini kabul ederek 1 Ekim gecesi düzen-

lenen kutlamalarına katıldık, çünkü Kıbrıs Cumhuriyetinintüm Kıbrıslılara ait olması gerektiğine inanıyoruz. Günü-müzde teorik olarak Kıbrıs Cumhuriyeti tüm Kıbrıslılar içindir,ama 1964’ten sonra sadece Kıbrıs Rumlarındır. Hükümet-ten daha fazla pratik önlemler bekliyoruz, çünkü birçok Kıb-rıslı Türk, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kendilerinin olmadığınıyeniden hissetmeye başladılar. Tasos Papadopulos döne-minde çok tahribat oldu; umarım şimdi bu durum düzeltilir.Kapıların açılmasından 7 yıl sonra bile resmi belgelerde dilkonusunu henüz halledemedik. Tabelayı 3 dilde yazıyorlar,ama pratikte daha fazlası olmamaktadır. Örneğin, bir ziya-retimizde Parlamento’ya gittiğimizde anayasanın Türkçemetnini istedik fakat bulamadılar. Bu bize çok şey anlatmak-tadır. Umarım hükümet bir şeyler yapar, çünkü Cumhuriyetbütün Kıbrıslılar içindir.

Kendi yaşınızdaki politikacıların partilerdeki idareyi almasıdurumunda Kıbrıs farklı mı olacak?

Evet, çünkü bizim politikaya yaklaşımımız, 1974 deneyi-mini akılda tutan daha yaşlılardan farklıdır. Benim nesil dahakolay iletişim kurmakta ve bu yüzden Kıbrıs sorununu daharahat çözülebilir.

Yaşlıların gitmesini mi beklemeliyiz? Sanmıyorum.

(Devamı arka sayfada)

KASIM - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010 SAYFA / ΣΕΛΙΔΑ -2

Uyan, Kıbrıs’ın taksimi yolda...Murat Kanatlı: Kıbrıs konusunu çözmek için

siyasi liderlerin cesur kararlar vermeleri lazım

KASIM - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010SAYFA / ΣΕΛΙΔΑ -3

ΜΟΥΡΑΤ ΚΑΝΑTΛΙ: Απαιτούνται γενναίες αποφάσεις από τους πο-λιτικούς ηγέτες για να λύσουμε το Κυπριακό

Ξυπνάτε, έρχεται διχοτόμηση της Κύπρου…Η συνέντευξη του Γενικού Γραμματέα του κόμματος Νέα Κύ-

προς (YKP) στην Αντιγόνη Σολωμονίδου Δρουσιώτου στην εφη-μερίδα Φιλελεύθερος στις 7 Νοεμβρίου:

Πώς νιώθετε κάθε φορά που μιλάτε στη Βουλή των Αντιπρο-σώπων;

Πήγα τέσσερις φορές. Η τελευταία ήταν πριν δυο βδομάδες,στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Συγκοινωνιών και Έργων.Όλα τα μέλη με καλωσόρισαν και είχαμε μια ειλικρινή συνομι-λία για την περιοχή της Καρπασίας. Ελπίζω αυτή η πρωτοβου-λία να οδηγήσει κι άλλες Επιτροπές να καλέσουνΤουρκοκύπριους για να ακούσουν τις απόψεις τους.

Πότε πήγατε για πρώτη φορά; Όταν ο Οργανισμός Νεολαίας οργάνωσε τη Βουλή των νέων.

Πήγαμε ως αντιπρόσωποι των Τουρκοκυπρίων. Η δεύτερηφορά ήταν όταν έγινε η συνεδρία για την ένταξη της Κύπρουστην Ευρωπαϊκή Ένωση και η τρίτη φορά όταν συζητούσαν τοΣύνταγμα της Ευρώπης.

Μιλάτε ελληνικά;Όχι καλά, χρειαζόμουν μεταφραστή.

Πώς οργανώθηκε η περιοδεία σας με το Κίνημα Οικολόγωνστην Καρπασία;

Είμαστε ευαισθητοποιημένοι για την Καρπασία εδώ καικαιρό… Όταν αναβάθμισαν το ηλεκτρικό δίκτυο στον ΑπόστολοΑντρέα είχαμε διοργανώσει μεγάλη διαδήλωση, διότι ανησυ-χούσαμε για τις νέες κατασκευές που θα ακολουθούσαν. Ότανκατεδάφισαν κάποια ελληνοκυπριακά σπίτια πάλι διαμαρτυρη-θήκαμε. Τέλος Αυγούστου πήγαμε στην Καρπασία για κατα-σκήνωση με τους νέους του κόμματός μας. Είδαμε τα οδικάέργα, αλλά δεν φανταζόμασταν το μέγεθός τους. Έτσι τον Σε-πτέμβρη ζήτησα από τον κ. Περδίκη να πάμε μαζί εκεί, ναδούμε επί τόπου το τι γίνεται και να το καταγγείλουμε στο Ευ-ρωκοινοβούλιο. Ξεκινήσαμε από το χωριό Δαυλός, πήγαμε απότην Κώμη Κεπήρ στη Γιαλούσα και είδαμε τη μεγάλη κατα-στροφή. Γι’ αυτό πήγαμε πρόσφατα στη Βουλή και δώσαμε δη-μοσιότητα στο όλο θέμα. Τώρα πρέπει να προχωρήσουμε σεκάποια πρακτικά μέτρα για να σταματήσουμε την καταστροφή.Κατασκεύασαν μια μεγάλη μαρίνα, σκοπεύουν να κτίσουν ξε-νοδοχεία, πρέπει να βρούμε τρόπο να τους σταματήσουμε διότικαταστρέφουν το περιβάλλον.

Καταγγείλατε ότι επιχειρούν να μετατρέψουν την Καρπασίασε Λας Βέγκας της Μεσογείου;

Δεν το είπα εγώ, αλλά οι Ερντογάν και Έρογλου, όταν επι-σκέφτηκαν την περιοχή.

Πώς μπορεί να σταματήσει αυτός ο οικοδομικός οργασμόςσε όλο τον βορρά;

Χρειαζόμαστε την ευρωπαϊκή προστασία για το περιβάλλον,αλλά δυστυχώς οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας ανησυ-χούν για την αναγνώριση. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο, το πρό-γραμμα «Natura 2000» δεν εφαρμόζεται στον βορρά, έτσι η ΕΕδεν μπορεί να κάνει πολλά, εκτός από μια λεκτική παρατήρηση.Πρέπει να βρούμε τρόπο ώστε να τιμωρούνται όσοι δεν ακο-λουθήσουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όχι μόνο για το περι-βάλλον αλλά και για κοινωνικά θέματα, ανθρώπινα δικαιώματα.Στον βορρά οι περισσότεροι εργάζονται πάνω από δέκα ώρεςτην ημέρα, αλλά κανείς δεν μπορεί να εφαρμόσει την ευρω-παϊκή νομοθεσία. Αυτός ο φόβος αναγνώρισης αντιμετωπίζεταιγια πολλά θέματα…

Τι αποφασίσατε στη Βουλή; Βάλαμε στο χαρτί τις απόψεις μας, και θέσαμε τον προβλη-

ματισμό μας. Πρέπει να βρούμε τρόπο να ξεπεράσουμε τοπρόβλημα για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου στονβορρά. Είμαστε παρατηρητές στο Ευρωπαϊκό Κόμμα της Αρι-στεράς και θέσαμε το θέμα αυτό. Η Κύπρος είναι πολύ μικρή καιτα θέματα της δυστυχώς δεν είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέ-ροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ασχολούνται με το απ’ ευθείας εμπόριο. Συζήτησα το θέμα αυτό και με πολλούς Ευρωπαίους αξιω-

ματούχους και όλοι μας λένε ότι τα θέματα της Κύπρου πάν-τοτε σταματούν στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Κανείς δενσυζητά το απ’ ευθείας εμπόριο ξεχωριστά. Στηρίζουμε την πρό-ταση να δοθεί το λιμάνι της Αμμοχώστου υπό την ΕΕ και το Βα-ρώσι στους νόμιμους ιδιοκτήτες του, να εφαρμόσουμε μέτραεμπιστοσύνης και όλοι οι Κύπριοι να μετέχουν στην οικοδό-μηση.

Ναι, αλλά θέλουν το απ’ ευθείας εμπόριο χωρίς το άνοιγματων Βαρωσίων.

Όλες οι δηλώσεις είναι σκληρές, αλλά οι πρόσφατες αποζη-μιώσεις του ΕΔΑΔ θα κάνουν την Τουρκία να καταλάβει ότι είναιακριβό παιχνίδι γι’ αυτήν η Κύπρος και ότι πρέπει να δώσει γιανα πάρει.

Πιστεύετε ότι η Τουρκία θα δώσει τα Βαρώσια;

Πιστεύω ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα, διότι άρχισαν καιΤουρκοκύπριοι να ζητούν την επιστροφή των Βαρωσίων. Τασημάδια του πολέμου είναι μέσα στην καθημερινότητά τους. Τοάνοιγμα των Βαρωσίων θα ωφελήσει και τους δυο. Τα τελευταίαδέκα χρόνια κάναμε διάφορες εκστρατείες για το άνοιγμα τωνΒαρωσίων.

Με σλόγκαν «Ας ενώσουμε την Αμμόχωστο». Ναι, εργαζόμαστε στα πλαίσια αυτού του συνθήματος. Ο κό-

σμος πιστεύει ότι η τελευταία μοιρασμένη πόλη είναι η Λευκω-σία, αλλά και η Αμμόχωστος είναι μοιρασμένη πόλη. Το άνοιγμάτης θα δώσει επίσης πολλές ευκαιρίες. Χάσαμε κάθε ευκαιρίαλόγω της υψηλής πολιτικής, διότι μόνο οι πολιτικοί κερδίζουνκάτι.

Η φωνή των Τουρκοκυπρίων ακούγεται ή είναι μικρή μπρο-στά στων εποίκων;

Πριν δυο βδομάδες 25 διανοούμενοι υπέγραψαν μια δήλωσηγια άνοιγμα των Βαρωσίων και ο αριθμός μεγαλώνει, έφτασεστους 100. Όπως σας είπα υπάρχουν πολλοί λόγοι που θέλουννα ανοίξει η πόλη. Για παράδειγμα, η Αμμόχωστος είναι παρα-θαλάσσια, αλλά οι κάτοικοι δεν έχουν μεγάλη πρόσβαση στηθάλασσα λόγω του λιμανιού και των στρατιωτικών περιοχών.Το άνοιγμα των Βαρωσίων θα φέρει την πρόσβαση στη θά-λασσα.

Συνεργάζεστε με τον δήμαρχο Αμμοχώστου Αλέξη Γαλανό; Ναι, έχουμε επαφή. Δυσυχώς οι περισσότεροι Ελληνοκύ-

πριοι προτιμούν να οργανώνουν μόνοι τους τις εκστρατείες καιοι περισσότεροι ξένοι πιστεύουν ότι μόνο οι Ελληνοκύπριοι θέ-λουν την επιστροφή της πόλης. Τους είπαμε να ενώσουμε τιςπροσπάθειες μας. Υπάρχει καχυποψία. Για παράδειγμα στηνεκστρατεία που ξεκινήσαμε για την αποστρατιωτικοποίηση, οιΕλληνοκύπριοι έθεσαν μόνο το θέμα να φύγει ο κατοχικόςστρατός. Μα αποστρατιωτικοποίηση σημαίνει να φύγουν όλοιοι στρατοί. Τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης είναι συνεχώςσημαντικά. Για παράδειγμα, μετά από 5-6 χρόνια εκστρατείας,καταφέραμε το άνοιγμα της οδού Λήδρας, πρόσφατα τοάνοιγμα του Λιμνίτη - Πύργου. Πρέπει να ανοίξει και το οδό-φραγμα στα Κόκκινα. Όπως έχω πει, όλα αυτά βοηθούν, αλλάδεν λύουν το πρόβλημα.

Τι θα λύσει το πρόβλημα; Η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, αλλά και πάλι πι-

στεύουμε ότι πρέπει ο κόσμος να τη ζητά. Αν υπογράψουμε μιασυμφωνία, αυτό από μόνο του δεν θα φέρει τη λύση. Πρέπει νατην προστατεύσουμε για να την κάνουμε να λειτουργήσει.

Πρέπει οι πολιτικοί να πιστέψουν σε αυτή… Ναι, πρέπει οι Ελληνοκύπριοι πολιτικοί να ξυπνήσουν και να

κάνουν κάτι, διότι αν δεν έχουμε λύση στα επόμενα χρόνια, θαέλθει η διχοτόμηση. Ο πληθυσμός των κατεχομένων ανέρχεταιγύρω στο μισό εκατομμύριο, οι 120.000 είναι Τ/κ και οι υπό-λοιπες 380.000 είναι έποικοι, χρειαζόμαστε γενναίες αποφά-σεις για να λύσουμε το Κυπριακό.

Μπορούν οι πολιτικοί μας να πάρουν γενναίες αποφάσεις; Πιστεύω πως ο κ. Χριστόφιας μπορεί, παίρνουμε θετικά μη-

νύματα από τις προτάσεις και δηλώσεις του. Ωστόσο, ο κ. Έρο-γλου είναι αδύνατος ηγέτης, έτσι αν ο κ. Ερντογάν αποφασίσεινα υπογράψει μια λύση, ο κ. Έρογλου δεν θα την απορρίψει.

Νομίζετε ότι ο κ. Ερντογάν είναι έτοιμος να υπογράψει λύση;Ο κ. Ερντογάν θέλει να χρησιμοποιήσει το Κυπριακό για τηνενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Αν η ΕΕ του δώσει την ευκαιρία,θα την υπογράψει, έχει αυτή τη δύναμη.

Τη δύναμη μπορεί να την έχει, τη θέληση; Όπως είναι η σημερινή κατάσταση δεν λαμβάνουμε τέτοιο

μήνυμα διότι η σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ δεν είναι τόσοκαλή. Γι’ αυτό πρέπει να βρούμε τρόπους πίεσης της Τουρκίας.Η ΕΕ πιστεύουμε ότι θα θέλει να λύσει το Κυπριακό πριν απότην πλήρη υλοποίηση της Συνθήκης της Λισαβόνας και πριναπό το 2012, όταν η Κύπρος θα έχει την προεδρία της ΕΕ.Οποιαδήποτε λύση πιστεύουμε ότι θα λειτουργήσει διότι εμπι-στευόμαστε τους Κύπριους ότι θα την βελτιώσουν.

Βλέπετε τον κόσμο να θέλει λύση; Όταν το συνειδητοποιήσουν ναι. Ο κόσμος για παράδειγμα

της Λεμεσού, της Πάφου φοβάται τη λύση και κάποιοι πολιτικοίχρησιμοποιούν αυτό τον φόβο. Πρέπει να βρούμε τρόπο ώστενα καταλάβουν όλοι πως αν η κατοχή του βορρά συνεχιστεί, θαεπηρεάσει και τη δική τους ζωή. Λόγω Κυπριακού σπαταλών-ται πολλά χρήματα για την άμυνα, τα οποία θα μπορούσαμε νατα χρησιμοποιήσουμε για καλύτερη παιδεία, υγεία, κοινωνικήπολιτική. Από το ’64 οι περισσότεροι Ελληνοκύπριοι δεν αι-σθάνονται την παρουσία των Τουρκοκυπρίων, διότι δεν υπήρχεεπαφή. Τώρα επανήλθαν οι Τουρκοκύπριοι και οι περισσότε-ροι νομίζουν ότι θα χάσουν κάποια πλεονεκτήματα όταν τα μοι-ραστούν μαζί τους, γι’ αυτό αντιδρούν. Εγώ ζω στον Στρόβολο.

Πριν από λίγες μέρες πήγα σε έναν ημικρατικό οργανισμό καιμόλις άκουσαν ότι είμαι Τουρκοκύπριος θορυβήθηκαν, κουμ-πώθηκαν. Χρειάστηκε κάποιος χρόνος για να με εξυπηρετή-σουν αλλά μετά χαλάρωσανΓι’ αυτό βοηθούν οι διακοινοτικέςδραστηριότητες.

Συνήθως στα διακοινοτικά πηγαίνουν τα ίδια άτομα. Ναι, αυτό είναι το αδύνατο σημείο και πρέπει να βρούμε τρό-

πους για να έλθει περισσότερος κόσμος. Πριν από μερικά χρό-νια ήλθαν στο σπίτι μας δυο εργάτες του Δημαρχείου για ναψεκάσουν. Τους είπα ότι μιλώ λίγα ελληνικά. Με ρώτησαν απόπού είμαι. Τους είπα ότι είμαι Κύπριος. Μου ξαναμίλησαν ελ-ληνικά. Τους επανέλαβα ότι μιλώ μόνο λίγα ελληνικά. Ο έναςμε ρώτησε γιατί και του απάντησε ο άλλος επειδή είναι Τουρ-κοκύπριος. Πιθανόν μετά από καιρό για πρώτη φορά στη ζωήτους είδαν Τουρκοκύπριο. Γι’ αυτό και είναι φυσιολογικές τέτοιεςαντιδράσεις. Αντιμετωπίζω συχνά τέτοια αντίδραση. Για παρά-δειγμα στις προεδρικές εκλογές πήγα να ψηφίσω. Όταν είπατο όνομά μου μέσα στο δωμάτιο ψηφοφορίας, έγινε ένας μι-κρός πανικός. «Τουρκοκύπριος!!!» Μου έφεραν το ψηφοδέλτιοστα τουρκικά και μετά χαλάρωσαν. Όμως με την αύξηση τωνεπαφών οι σχέσεις και οι αντιδράσεις των ανρθώπων γίνονταιπιο φυσιολογικές.

Αντιμετωπίζετε και αρνητικές αντιδράσεις; Ναι, διότι μερικοί έχασαν τις περιουσίες τους, τους συγγενείς

τους, είχαν κακές εμπειρίες στον πόλεμο και αυτές περνούνστις επόμενες γενιές. Πιστεύουν ότι οι Τουρκοκύπριοι είναικακοί γι’ αυτό αντιδρούν αρνητικά. Γι΄ αυτό, από την αρχή εν-διαφερθήκαμε ιδιαίτερα για τους αγνοούμενους, διότι πρέπεινα θυμόμαστε για να κτίσουμε ένα ασφαλές μέλλον, ώστε ναμην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη. Τα τελευταία δέκα χρόνια ορ-γανώσαμε πολλές εκδηλώσεις. Πρέπει να κάνουμε ένα κοινόμνημείο για τους αγνοούμενους, για να θυμάται ο κόσμος και ναμην επαναλάβει τα ίδια λάθη. Επαναλαμβάνω ότι όταν υπάρχειεπικοινωνία τα συναισθήματα αλλάζουν. Για παράδειγμα, πολ-λοί με ρώτησαν πώς συνεργάζομαι με την ΕΔΕΚ, με το ΚίνημαΟικολόγων...

Διότι έχετε διαφορετικές πολιτικές θέσεις; Ναι, αλλά δημιουργήσαμε ένα διάλογο, εστιαζόμαστε στα

κοινά θέματα που μας ενώνουν και έτσι αρχίζουμε να καταλα-βαίνει ο ένας τον άλλο. Δημοκρατία είναι ο καθένας να μπορείνα εκφράζει τις θέσεις τους. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι υπάρχειόφελος από κάθε δικοινοτική επαφή.

Η δική μου γενιά θα μπορεί πιο εύκολα να λύσει το Κυ-πριακό

Πώς γιορτάσατε τα 50χρονα της Κυπριακής Δημοκρατίας;Αποδεχτήκαμε την πρόσκληση του κ. Χριστόφια και παρα-

κολουθήσαμε τους εορτασμούς το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου-διότι πιστεύουμε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ανήκει σε όλουςτους Κυπρίους. Τις μέρες μας η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρη-τικά είναι για όλους τους Κυπρίους, αλλά μετά το ’64 είναι μόνοτων Ελληνοκυπρίων. Περιμένουμε περισσότερα πρακτικάμέτρα από την κυβέρνηση, διότι οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοιάρχισαν και πάλι να νιώθουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναικαι δική τους. Την εποχή του Τάσσου Παπαδόπουλου έγινε με-γάλη ζημιά, ελπίζω τώρα να επιδιορθωθεί. Επτά χρόνια μετά τοάνοιγμα των οδοφραγμάτων δεν καταφέραμε να λύσουμε τοπρόβλημα της γλώσσας στα επίσημα έγγραφα της ΚυπριακήςΔημοκρατίας. Έβαλαν απλά την ταμπέλα των τριών γλωσσών,αλλά πρακτικά δεν υπάρχει τίποτε περισσότερο. Για παρά-δειγμα σε μια επίσκεψη μας στη Βουλή, ζητήσαμε το σύνταγμαστα τουρκικά και δεν το βρήκαν. Αυτό λέει πολλά. Ελπίζω η κυ-βέρνηση να κάνει κάτι γιατί η Δημοκρατία να είναι για όλουςτους Κυπρίους.

Αν πολιτικοί της δικής σας ηλικίας αναλάβουν τα ηνία τωνκομμάτων, η Κύπρος θα είναι διαφορετική;

Ναι, διότι η δική μας αντιμετώπιση της πολιτικής είναι δια-φορετική από τους μεγαλύτερους που έχουν την εμπειρία του’74 στο μυαλό τους. Η δική μου γενιά θα μπορεί πιο εύκολα ναεπικοινωνήσει και να λύσει το Κυπριακό.

Θα πρέπει να περιμένουμε να φύγουν οι μεγαλύτεροι; Δεν νομίζω.

Ο κόσμος πιστεύει ότι ζω σε λάθος εποχή

Πώς νιώθετε κάθε μέρα που περνάτε το οδόφραγμα; Καθημερινά νιώθω αυτή την ανασφάλεια και την αβεβαι-

ότητα. Κάποιες φορές δείχνω την ταυτότητά μου και περνώ,άλλες φορές κάποιοι Ελληνοκύπριοι αστυνομικοί μου δημι-ουργούν μικροπροβλήματα. Τους θυμίζω ότι περνώ κάθε μέρα,αλλά λένε πως δεν με θυμούνται! Ωστόσο οι περισσότεροι είναιευγενικοί και βοηθητικοί.

Οι Τουρκοκύπριοι δεν σας προκαλούν προβλήματα; Για πολύ καιρό όχι. Με ξέρουν διότι με βλέπουν καθημερινά

στις εφημερίδες.

(συνεχίζεται στην πίσω σελίδα)

Είστε παντρεμένος με Ελληνοκύπρια και ζείτε στη Λευκωσία,

πώς σας αντιμετωπίζουν οι Τουρκοκύπριοι; Θετικά, για μας αυτά τα θέματα είναι πολύ φυσιολογικά γι-

αυτό ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι ζούμε σε λάθοςεποχή. Υποστηρίζουν τις απόψεις μας αλλά πιστεύουν ότι είναιδυνατόν για το αύριο. Δηλαδή, σε πολιτκό επίπεδο, μας αγα-πούν αλλά δεν μας παντρεύονται!

Ήταν δύσκολη απόφαση να παντρευτείτε την Τζίνα Τσιάππα; Όχι, δεν σκεφτήκαμε ποτέ την εθνικότητα, ο γάμος είναι θέμα

προσωπικό.

Απασχόλησε ο γάμος σας τα ΜΜΕ. Ναι, αν και αρνηθήκαμε να μιλήσουμε στα ΜΜΕ. Ήταν σοκ

για μας όλα αυτά τα δημοσιεύματα, διότι δεν πιστεύαμε ότι κά-ναμε κάτι το τόσο διαφορετικό. Δεν είμαστε οι μόνοι, πολλοίάλλοι παντρεύτηκαν απλά δεν το έμαθαν τα ΜΜΕ. Ως εκ τού-του, ο δικός μας γάμος τράβηξε αρκετή προσοχή…

Παντρευτήκατε στη Σάμο. Ναι, θέλαμε να κάνουμε έναν κλειστό οικογενειακό γάμο.

Πού γεννηθήκατε; Στην Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας μου είναι από τη Λάρ-

νακα. Πήγε για σπουδές στην Κωνσταντινούπολη, ο πατέραςμου είναι γιατρός, εκεί παντρεύτηκαν και γεννήθηκα το 1973.Γυρίσαμε Κύπρο τον Ιούνιο του 1974. Τον πρώτο χρόνο μεί-ναμε στη Λευκωσία, μετά στο Πέργαμος και μεγάλωσα στη Βα-τυλή.

Δεν βιώσατε τη δίνη του πολέμου και δεν είχατε ουσιαστικέςεπαφές με Ελληνοκύπριους ως πρόσφατα, γιατί υπερασπίζεταιμε τόσο σθένος την επανένωση της Κύπρου;

Το 1990 άρχισα να ασχολούμαι με την πολιτική και να εργά-ζομαι με το κόμμα «Νέα Κύπρος». Τότε δημιουργήθηκε η έν-τονη άποψη για τα δικοινοτικές σχέσεις. Από το 1993 άρχισε ηεπικοινωνία μου με Ελληνοκύπριους. Θυμάμαι έντονα τηνπρώτη φορά πήγα σε μια εκδήλωση στην Πύλη Αμμοχώστουμε τη συνοδεία Αστυνομίας. Φτάνοντας εκεί από τη μια πλευράυπήρχε κόσμος με ελληνικές σημαίες που μας γιουχάιζε καιαπό την άλλη με κόκκινες σημαίες που μας υποστήριζε. Ήτανμια παράξενη εμπειρία.

Σας έχουν συλλάβει; Με πήραν πολλές φορές δικαστήριο, αλλά οι διεθνείς σχέ-

σεις που έχω είναι η προστασία μου. Γι αυτό το λόγο πολλέςφορές αυτές οι υποθέσεις δεν προχωρούν.

Φοβάστε; Όχι. Για παράδειγμα, πριν έξι χρόνια μου επιτέθηκαν εθνικι-

στές, με έδειραν, πήρε δημοσιότητα το θέμα και γι αυτό νομίζωότι μετάνιωσαν που με έδειραν. Η ασφάλεια μου είναι τέτοιουτύπου πολιτικές σχέσεις. Οι εθνικιστές και στις δύο πλευρές τηςΚύπρου είναι λίγοι αριθμητικά, αλλά ακούγονται πολύ και αν εί-μαστε ενωμένοι μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε εύκολα.

Συναντηθήκαμε με όλα τα κόμματα εκτός από το ΔΗΚΟ

Έχετε επαφές με όλα τα ελληνοκυπριακά κόμματα; Ναι, δουλεύουμε με το ΑΚΕΛ και τους Ενωμένους Δημοκρά-

τες από πολλά χρόνια, αυτό είναι εύκολο. Αλλά θα πρέπει ναπείσουμε την ΕΔΕΚ, το ΔΗΚΟ, το ΕΥΡΩΚΟ ή να μας πείσουνεκείνοι για τις θέσεις τους. Προσπαθούμε να βρούμε κοινό υπό-βαθρο μέσα από διάφορες συναντήσεις.

Σας ακούν ή απλά είναι ευγενικοί και σας δέχονται; Είναι ενδιαφέρον διότι πριν τις τελευταίες «προεδρικές εκλο-

γές» τις οποίες μποϊκοτάραμε, διότι θεωρούσαμε ότι Έρογλουκαι Ταλάτ είναι το ίδιο, επικοινωνήσαμε με όλα τα ελληνοκυ-πριακά κόμματα και ζητήσαμε να συναντηθούμε για να τουςεξηγήσουμε τις απόψεις μας για το Κυπριακό και το τι γινότανστο βορρά. Συναντηθήκαμε με όλους εκτός από το ΔΗΚΟ, τοοποίο δεν μας απάντησε. Μετά από αυτή τη συνάντησή μας ηΕΔΕΚ κανόνισε να πάμε μαζί στο Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυ-ξέλλες.

Ωστόσο μετά την «εκλογή» του κ. Έρογλου μόνο το ΕΥ-ΡΩΚΟ επικοινώνησε μαζί μας και συναντηθήκαμε δεύτερηφορά για να αναλύσουμε το τι γίνεται μετά τις «εκλογές» Δεννομίζω ότι μας χρησιμοποιούν, οι θέσεις μας είναι καθαρές,λέμε την άποψή μας και συνεργαζόμαστε με όλους που έχουνπαρόμοιες απόψεις.

Ποια είναι η άποψή σας; Υπάρχει επείγουσα ανάγκη για λύση, γι αυτό πρέπει να προ-

ωθήσουμε μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης για να προετοι-μάσουμε τον κόσμο για τη λύση.

Οι διαπραγματεύσεις πιστεύετε ότι θα οδηγήσουν σε λύση; Δυστυχώς όχι. Ειδικά για το θέμα των περιουσιών έχασαν

πολύ χρόνο και ενέργεια. Προσπαθούν Χριστόφιας και Έρο-γλου να λύσουν και τα προβλήματα των ιδιωτών. Το περιου-σιακό δεν θα έπρεπε να είναι πάνω από τρεις σελίδες της

τελικής λύσης. Να συμφωνήσουν στις βασικές αρχές και η ομο-σπονδιακή κυβέρνηση να ασχοληθεί με αυτά τα θέματα, όχι νατα λύσουμε από πριν. Πώς μπορούμε να ξέρουμε τι θα γίνειτην επόμενη μέρα μετά τη λύση;

Προσπαθούν να μην επαναλάβουν τα λάθη του ’60. Είναι έλλειψη εμπιστοσύνης, γι’ αυτό επιμένουμε στα μέτρα

οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Είμαστε μέλη της ΕΕ και εκείυπάρχουν δυνατότητες να λύσουμε πολλά προβλήματα. Σί-γουρα πρέπει να προετοιμάσουμε τον κόσμο για τη λύση…

Όταν οι δυο ηγέτες δεν μπορούν να συμφωνήσουν, πώς θαμπορέσει να λειτουργήσει μια λύση χωρίς προβλήματα;

Οι περισσότεροι Κύπριοι είναι λογικοί άνθρωποι γι’ αυτό θαβρουν την καλύτερη γι’ αυτούς λύση. Ο κόσμος θα βρει τρόπονα λύσει το περιουσιακό μετά τη λύση. Για παράδειγμα, η αξίατης γης θα αυξηθεί, θα υπάρξει ενδιαφέρον και από ξένουςεπενδυτές. Θα υπάρξουν περισσότερες δυνατότητες για επί-λυση των θεμάτων αυτών. Οι πολιτικοί όμως χρησιμοποιούντην συνεχιζόμενη κατάσταση για τα υπάρχοντα προβλήματα.

Θεωρείτε ότι ο τρόπος που γίνονται οι διαπραγματεύσεις δενοδηγεί πουθενά. Πώς θα λύσουμε το Κυπριακό;

Χρειαζόμαστε χρονοδιαγράμματα διότι ο χρόνος στενεύειπολύ γρήγορα για τους Τουρκοκύπριους .

Αυτό που λέγεται ότι θα προσπαθήσει να κάνει ο ΓενικόςΓραμματέας του ΟΗΕ στη συνάντηση στις 18 του μηνός;

Και οι δυο ηγέτες πρέπει να νιώσουν πίεση και ότι πρέπεικάπου να οδηγηθούν. Το 2004 εκτιμούμε ότι ήλθαν 200.000νέοι έποικοι με τις οικογένειες τους, με μικρά παιδιά. Τα παιδιάαυτά μεγαλώνουν και δημιουργούν ανθρωπιστικό θέμα. Οι Ελ-ληνοκύπριοι βλέπουν το πρόβλημα των εποίκων συναισθημα-τικά, εμείς το ζούμε, επηρεάζει τη ζωή μας, αλλά ηπραγματικότητα είναι ότι λόγω της μη λύσης, σήμερα μεγαλώ-νει η τρίτη γενιά εποίκων. Οι περισσότεροι δεν νιώθουν έποικοιαλλά ούτε Τουρκοκύπριοι. Στην πράξη δεν μπορούμε να τουςστείλουμε πίσω στην Ανατολία διότι δεν έχουν τόπο δικό τους.Δεν ξέρουμε ακριβώς πώς να χειριστούμε αυτή την πραγματι-κότητα αλλά το πρόβλημα εντείνεται με την πάροδο του χρό-νου. Γι’ αυτό πρέπει επειγόντως να λυθεί το Κυπριακό. Γι’ αυτόπρέπει να μπουν χρονοδιαγράμματα, να νιώσουν πίεση όχιμόνο οι Κύπριοι αλλά και η Τουρκία και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ξυπνάτε, έρχεται διχοτόμηση της Κύπρου...

Uyan, Kıbrıs’ın taksimi yolda...İnsanlar farklı bir dönemde yaşadığıma inanıyor

Her gün kontrol noktasından geçme konusunda ne hisse-diyorsun?

Her gün kendine güvensizliği ve istikrarsızlığı hissediyo-rum. Bazen kimlik kartımı gösterip geçiyorum, bazı zaman-larda da Kıbrıs Rum polisi küçük sorunlar çıkarıyor. Her günbir taraftan diğer tarafa geçtiğimi hatırlatıyorum, ancak benihatırlamadıklarını söylüyorlar! Ancak çoğu polisler nazik veyardımseverdir.

Kıbrıslı Türkler size sorun çıkarmıyor mu?

Uzun zamandır sorun çıkarmıyorlar. Her gün gazetelerdegördükleri için beni tanıyorlar.

Kıbrıslı bir Rumla evlisiniz ve Lefkoşa’da yaşıyorsunuz,Kıbrıslı Türkler bunu nasıl karşılıyorlar?

Olumlu. Bizim için bu konular çok doğal bu nedenle çoğuinsan bizim yanlış bir dönemde yaşadığımı düşünüyor. Gö-rüşlerimizi destekliyorlar ama yarın için bunların mümkün ol-duğuna inanıyorlar. Yani siyasal olarak bizi seviyorlar, amabizimle evlenmiyorlar.

Gina Chappa ile evlenme kararı zor bir karar mıydı? Hayır, etnik köken konusunu hiç düşünmedik. Evlilik kişi-

sel bir konudur...

Medya düğününüze yer verdi.Evet, medya ile konuşmayı reddetmemize rağmen. Tüm o

yayınlar bizim için şaşırtıcıydı, çünkü o kadar farklı bir şeyyaptığımızı düşünmüyorduk. Sadece biz değiliz, birçok kişievlendi, ama onları medya fark etmemişti. Bu nedenle bi-zimki bayağı ilgi çekti…

Samos’ta evlendiniz.Evet, aile içinde bir düğün istemiştik.

Nerede doğdunuz?İstanbul’da. babam Larnakalı’dır. İstanbul’a okumaya git-

mişti, babam doktordur, Orada evlendiler ve ben 1973’tedoğdum. Kıbrıs’a Haziran 1974’te döndük. Birinci yılda Lef-koşa’daydık, daha sonra Pergama’da ve ben Vadili’de bü-yüdüm.

Savaş karmaşası deneyimini yaşamadınız ve son za-manlara kadar Kıbrıslı Rumlarla özlü bir temasınız olmadı,Kıbrıs’ın yeniden birleşmesini neden bu kadar kuvvetle des-tekliyorsunuz?

1990 yılında politikaya katıldım ve Yeni Kıbrıs Partisi içindeçalışmaya başladım. İki toplumlu ilişkilerle ilgili güçlü fikir ozaman oluştu. Kıbrıslı Rumlarla iletişimim 1993 yılında baş-

ladı. Mağusa kapısındaki bir etkinliğe polis nezaretinde git-tiğimizi çok iyi hatırlıyorum. Oraya vardığımızda, bir taraftaYunan bayraklarıyla bizi yuhalayanlar, diğer tarafta da kızılbayraklarla bizi destekleyenler vardı. İlginç bir deneyimdi.

Hiç tutuklandın mı? Birçok kez beni mahkemeye çıkardılar, fakat uluslararası

ilişkilerim benim desteğim oldu. Bu nedenle çok kez bu da-vaları ileri götürmediler.

Korkuyor musunuz?Hayır. Örneğin 6 yıl önce ülkücülerin fiziki saldırısına uğ-

radım, dövüldüm, bu olay basında geniş yer aldı, bu nedenlesanırım beni dövenler bile pişman olmuştur. Güvencem butip siyasal ilişkilerdir.. Kıbrıs’ın her iki yanındaki milliyetçile-rin sayısı çok az ama sesleri çok çıkmaktadır ve birlik olma-mız halinde onlara rahatlıkla karşı durabiliriz.

DİKO hariç tüm partilerle bir araya geldik.

Tüm Kıbrıslı Rum partileriyle temasınız var mı?Evet, AKEL ve Birleşik Demokratlarla uzun yıllardır çalış-

maktayız;bu işin kolay kısmı. Bu nedenle asıl EDEK, DİKOve EVROKO’yu ikna etmemiz lazım, ya da, onlar, tezleri ko-nusunda bizi ikna etmelidirler. Onlarla çeşitli toplantılar ya-parak ortak bir zemin bulmaya çalışmaktayız.

Sizi dinliyorlar mı yoksa sadece nazik davranıp kabulleni-yorlar mı?

İlginçtir ki, Kıbrıs konusundaki görüşleri ve yapabilecek-leri konusunda Eroğlu ve Talat’ı aynı olduğunu söyleyerekboykot ettiğimiz son “cumhurbaşkanlığı seçimi”nden öncekuzeydeki durumu anlatmak için tüm Kıbrıslı Rum partilerlegörüşmek istemiştik. Bize yanıt vermeyen DİKO hariç hep-siyle görüştük. Bu toplantıda paylaştığımız görüş ve bilgilersonrasında, EDEK, bizimle birlikte Brüksel’deki Avrupa Par-lamentosu’na gitmeyi uygun gördü. Ancak ilginçtir Eroğlu’nun“seçilmesi”nden sonra sadece EVROKO bizi toplantıya ça-ğırdı ve “seçimleri” değerlendirmek için ikinci kez bir arayageldik. Bu yapılan çalışmlar sonucunde bizi kullandıklarınısanmıyorum, çünkü bizim görüşlerimiz bellidir, görüşlerimizisöyleriz ve bu görüşler çerçevesinde uygun bulduklarımızaherkesle işbirliği yaparız.

Görüşünüz nedir?Acil bir çözüm için güven artırıcı önlemleri ileri götürmek ve

halkı bir çözüme hazırlamak…

Görüşmelerin bizi bir çözüme götüreceğine inanıyor mu-sunuz?

Maalesef, hayır. Özellikle mülkiyet konusunda çok zamanve enerji harcadılar. Hristofiyas ve Eroğlu her bir kişinin tektek sorunlarını da halletmeye çalışıyorlar. Mülkiyet konusu,nihai çözüm belgesinde 3 sayfadan fazla yer tutmamalıdır.Ana ilkeler üzerinde anlaşmalıdırlar ve federal hükümet bukonular üzerinde durabilir, önceden bunları halletmeye gerekyok. Çözümün ertesi günü ne olacağını nasıl bilebiliriz?

1960’ın yanlışını tekrarlamamaya çalışıyorlar. Güven eksikliği nedeniyle güven artırıcı önlemler konu-

sunda ısrarlıyız. AB üyesiyiz de ve orada da birçok sorunu-muzu halletmek için olasılıklar vardır. İnsanları bir çözümemutlaka hazırlamalıyız…

İki lider anlaşamadığında, bulunacak bir çözüm sorunsuznasıl işleyebilir?

Kıbrıslıların çoğu mantık sahibidir ve sorunlara en iyi çö-zümleri bulacaklardır. İnsanlar, çözümden sonra mülkiyet ko-nusunu çözmek için bir yol bulacaklardır. örneğin toprağındeğeri artacak, aynı zamanda yabancı yatırımcılardan da ilgiolacak. Bunlar böylesi konulara çözüm için yeni olanaklaryaratacaktır. Ancak politikacılar şimdi durumun devamı içinmevcut sorunları kullanmaktadırlar.

Görüşmelerin yapılış şeklinin bizi bir yere götürmediğineinanıyor musunuz? Kıbrıs konusunu nasıl çözeceğiz?

Bizce takvimlere ihtiyacımız var çünkü Kıbrıslı Türkler içinzaman hızla daralmaktadır.

Söylenen bu şeyi 18 Kasımda yapılacak görüşmede BMgenel sekreteri yapmaya çalışacak mı?

Her iki liderin de baskıyı hissetmesi lazım ve görüşmelerbir sonuca en kısa sürede gitmelidir. 2004 yılından sonra 200bin yeni yerleşimcinin aileleriyle küçük çocuklarıyla geldikle-rini tahmin ediyoruz. Bu çocuklar büyümektedirler. Bu durumşimdi yeni insani bir sorun yaratmaktadırlar. Kıbrıslı Rumlaryerleşikler konusuna duygusal bakıyorlar, biz bu durumu ya-şıyoruz ve yaşamımızı etkilemektedir, ancak gerçek şudurki, çözümsüzlük nedeniyle bugün yerleşimcilerin üçüncünesli büyümektedir. Çoğu kendilerini yerleşimci ya da Kıb-rıslı Türk olarak görmüyorlar. Pratikte onları Anadolu’ya gerigönderemeyiz çünkü onların olan bir yerleri yok. Bu gerçeğenasıl yaklaşmamız gerektiğini tam olarak bilemiyoruz amazaman geçtikçe sorun daha da karmaşıklaşmakta. Bu ne-denle Kıbrıs konusu ivedi olarak çözümlenmelidir. Bu ne-denle sadece Kıbrıslıların değil, Türkiye ve AB’nin de baskıyıhissetmeleri için takvim belirlenmelidir.