TÜRKİYE’de

BÖBREK TRANSPLANTASYONUNDA

GÜNCEL DURUM

Dr. Aydın TÜRKMEN

İstanbul Tıp Fakültesi

Nefroloji Bilim Dalı

17.04.15 – Antalya

TİGED Kongresi

Yıllara Göre Yapılan Nakil Sayıları

2015 – 65 ruhsatlı merkez

Mevcut (Prevalant) Hemodiyaliz

Hasta Sayıları

70

24 YILLIK REGISTRY'DEN RAKAMLAR

FIGURES FROM REGISTRY OF 24 YEARS

Hemodiyaliz  Te davisinin  Yı ll ara  Göre  De ği şimi

Trends in Regular Hemodialysis Therapy by Years

96

58

11

33

9

12

19

6

14

08

6

18

81

5

20

60

0

23

38

7

25

32

1

28

50

7

33

95

0

39

26

7

46

65

9

48

43

3

49

50

5

49

30

9

48

90

0

52

67

5

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

200

3

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

Sayı

 /  C

ou

nt

Yıl  /  Year

HD  hasta  sayısı Number of HD patients

12

14

,6

17

,4

19

,2 23

,1

24

,3

23

,7

26

,1

27

,9

30

,6

30

,5

32

,4

34

,9

33

,8

0

5

10

15

20

25

30

35

40

20

00

2001

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

2011

20

12

20

13

Yüzd

e  /

 Per

cen

t

Yıl  /  Year

Prevalan  HD  hastalarında  diabetes  mellitus  sıklığı Diabetes mellitus frequency in prevalent HD patients

Türkiye’ de RRT Gerektiren

SDBY Sıklığı

Türkiye’ de RRT Gerektiren SDBY

Sıklığı

Türkiye’de 2013 Sonunda RRT*

Sağlık bakanlığı – TND

verisi

Hemodiyaliz 52675

Periton diyalizi 4537

Transplantasyon

(yaklaşık)

9499

Toplam 66711

*pediatrik vakalar dahil

Türkiye’de 2013 Sonunda RRT

Hemodiyaliz

79%

Periton Diyalizi

7%

Transplantasyon

14%

n=66711

Yeni yapılan nakillerin

yaş ve cinsiyet dağılımı

%60.4 %39.6

Yeni Hemodiyaliz (insident) Hastlarında

Yaş ve Cinsiyet Dağılımı

%57.7 %42.2

0

5

10

15

20

25

30

0–19 20–44 45–64 65–74 75+

0,75

8,44

25,21

13,61

9,73

0,65

4,72

15,86

11,85

9,17

Yü

zde

Yaş grubu

n=8757

Erkek Kadın

Yaşa özel insidans

Yeni Hemodiyaliz Hastalarında Etyoloji

Diabetes mellitus

36%

Hipertansiyon

29%

Glomerülonefrit

6%

Polikistik böbrek hastalıkları

3%

Piyelonefrit

2%

Amiloidoz

1%Renal vasküler hastalık

1%

Diğer

8%Etyoloji bilinmiyor

14%

Other

13%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

DM KGN HT PBH PN DİĞER BİLİNMEYEN

1995 2001 2007 2009 2010 2011 2012 2013

Yeni Hemodiyaliz Hastalarında Etyoloji

Transplantasyon Hastalarında

Primer Etyoloji

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

16,0

18,0

Hipertansiyon Glomerülonefrit Diyabetes

Mellitus

Polikistik böbrek

hastalıkları

Amiloidoz Tübülointerstisyel

nefrit

Renal vasküler

hastalık

17,6

12,9

9,4

4,5

2,5

1,6

0,1

Yü

zde

Transplantasyon Öncesi RRT Tipi

66,6

9,9

23,6

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

Hemodiyaliz Periton diyalizi Preemtif tx

Yü

zde

Canlı Verici Tipleri

80,7

11,7

7,6

71

19,5

9,5

64,7

20,1

15,2

82

22

6

68

24,6

5,4

69,2

20,9

9,8

72,5

19,1

8,4

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Akraba Eş Diğer

Yü

zde

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Yeni Nakillerde Verici Tipi Ve Yaşı

6,962,34

42,39

8,63

27,99

8,59

2,55

0,31

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Canlı Kadavra

Yü

zde

Donör tipi

0–19 yaş 20–44 yaş 45–64 yaş 65–74 yaş

% 80.1

% 19.9

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

21,3

34,3

37

25,6

27,8

29,6

26

30,529,5

21,1

24

26,7

18,1

19,9

Yü

zde

Yıl

Yıllar İçinde Kadavradan Nakil Oranları

Kadavradan Organ Temini (yıllık / milyon nüfus başına)

• Spain 35,3

• USA (UNOS) 26,0

• France 25,0

• UK 17,0

• Germany 14,7

• Greece 6,0

• Bulgaria 0,5

• TÜRKİYE 4,2

Böbrek Transplantasyonunda

Sağkalım Oranları

%

n:1186

0

20

40

60

80

100

120

0 1 2 3 5 8 10 15 20

Yıl

Yüzde

Canlı

Kadavra

İstanbul Tıp Fakültesi Transplantasyon Serisi*

Hasta Sağkalım Süreleri

* n: 855 hasta, 557 canlı, 298 kadavra

5 yıllık sağkalım

HD %60

Hemodiyaliz yaşam süreleri

İnsidan Transplantasyon Hastalarının

Ölüm Oranı

3,6

10,6

0

2

4

6

8

10

12

Canlı verici Kadaveri verici

yü

zde

%

Transplantasyon Hastalarında

Ölüm Nedenleri

Transplantasyon Hastalarında

Graft Kayıp Nedenleri

9,2

9,4

4,8

32,6

39,6

4,4

0 10 20 30 40 50

OTHER

NON-COMPLIANCE

RELAPSE OF OD

DEATH

CH. REJ

PRIMARY NONFUNCTION

%

Transplant Hastalarında

Birinci Yıl Graft Fonksiyonu

85,3

7,32,7

0,74,0

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

Kreatinin <2mg/dl Kreatinin>2mg(dl Diyalize dönen Re-transplant Ölen

Yü

zde

n=730

10 000

SDBY

Başarısız Tx –

n: ???

Diyaliz hastaları

60 000Tx (3000)

Ölüm (~6000)

SDBY havuzunun radikal olarak azaltılması;

1. KBY progresyonunun önlenmesi (HT-DM)

2. Uzun dönemde başarılı olan transplantasyon

Bu havuzu boşaltabiliriz miyiz ?

Böbrek Transplantasyon Merkez

Sayıları, 2002’den 2015’e

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Transplantasyon Merkezlerinin

Dağılımı

Tx merkezlerinin dağılımı

Sağlık bakanlığı verisi

Renal Transplantasyon

• Ekip işidir– Diyaliz hekimi– Nefrolog– Cerrah– Koordinatör– İmmunolog– Patolog– Yoğun bakım uzmanı– Gastroenterolog, Kardiolog, İnfeksiyon Hastalıkları

Uzmanı, Göğüs Hastalıkları Uzmanı, Invazif Radyoloji

Transplantasyon Merkezlerinin

Kontrolsüz Çoğalması

• Denetim zorlaşır

• Toplam kalite yönetimi sekteye uğrar

• Çirkin rekabet ortaya çıkar

• Hasta ve graft sağkalım oranları azalır

• Kısa sürede diyalize dönen büyük hasta

kitleleri, hipersensitize hastalar oluşur

Astarı yüzünden pahalıya gelir

• Büyük merkezler (yıllık >100 tx) tüm Türkiye renal tx aktivitesinin % 50’sini gerçekleştirmekte– Üniversite 2

– Vakıf Üniversitesi 2

– Özel Hastane 3

• Hastaların önemli kısmı tx yapılan merkezde izlenemiyor !!!

• Lokal nefroloji takibinin önemi ve gereksinimi giderek artıyor !!!!!

Büyük Merkezler ve Hasta Takibi

Senede yapılan 3000 renal tx’li hastayı

gerektiği gibi izleyebiliyor muyuz ?

• Yeterli transplantasyon eğitimi verebilecek kurum

sayısı azalmakta ---Kamudan ----Özele kaçış

– Birkaç üniversite hastanesi – Yan Dal Öğrencisi çok az

– Devlet Hastaneleri – Yan Dal Öğrencisi var – Tx Eğitimi ??

• Devlet Hastanelerinde eğitim alan nefroloji yan dal

öğrencilerine en az 6 aylık transplantasyon rotasyonu

zorunluluğu

• Deneyimli transplantasyon merkezleri;

– Major sorunların çözümü

• Ciddi akut rejeksiyon atakları

• Mortal olabilecek infeksiyonlar

• Ciddi cerrahi girişimler

• Lokal Nefroloji takibi;

– Sorunsuz hastanın uzun dönem takibi

– Minor sorunlar

– Küçük cerrahi girişimler

Transplantasyon hastası takip ve

sorumluluğu

Özel Sektör Yaklaşımı

Sorunlar

• Ciddi bir sağlık sorununu çözmek için yaklaşım; SDBY epidemisini engelleme ya da azaltma misyonu ????

• Yalnızca iyi gelir getiren tek bir operasyon olarak görülmekte. Sonrası ????

• 1. sene, 3. sene, 5. senede neler oluyor ???

• Sonraki olası komplikasyonlarda hastaların sahiplenilmesi ciddi sorun,

• Sonraki her yatışın mali yükü büyük

Türkiye’de Renal Transplantasyon

SONUÇLARTransplantasyon sayıları yetersizdir. Artırılmalıdır

Transplantasyon sayısı artarken kaliteden asla ödün verilmemelidir

Tx merkezlerinin denetimi düzenli yapılmalı ve başarı oranları

şeffaf olarak izlenebilmelidir

Denetim sonuçlarının yaptırımları etkin olmalıdır

Alıcı - verici kayıt sistemi zorunlu hale getirilmelidir

Kadavra donörlerin artırılması için istikrarlı çaba gösterilmelidir

Önümüzdeki yıllarda biraz daha özenli denetim ve organizasyonla

5000’e yakın kaliteli renal transplantasyon yapabilir ve

SDBY hasta sayısını ciddi olarak azaltabiliriz