TÜRK PEDİATRİK HEMATOLOJİ DERNEĞİ

Nisan-Mayıs-Haziran 2017Sayı 7

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği E-Bülteni

www.tphd.org.tr

2 Baskandan...,

Değerli TPHD üyeleri,

2017 yılına ülkemiz olarak sıkın lar ve zorluklarla başladık. Ancak hepimiz vatan sevgisi ve görev bilinci içinde yoğun çalışmalarımıza devam etmekteyiz. Derneğimizi adeta ailemiz gibi görerek p dışındaki ak viteler ve haberleri paylaş ğımız E- bültenlerimizin 7. Sayısı ile karşınızdayız. E-bültenimizin bu sayısında güncel TPHD haberlerini ve önemli konuları sizlere aktarmaya devam ediyoruz. Bu sayıdan sonra gündemimizde geçen bültenlerde beğenilen edebiyat ve ustalar köşelerinin her bültenimizde devam etmesine karar verdik. Edebiyat köşesinde hekimlik yaparken içinden gelenleri kağıda döken arkadaşların yazdıklarını okuyup paylaşmayı is yoruz. Bu sayımızda hepimizin gözlerini dolduracak yazı sevgili Burcu Belen’in ödüllü yazısı, ben çok beğendim. Sizlerin de beğeneceğini umuyorum. Diğer köşemiz Ustalar köşesi: bu bölümde Türk Pediatrik hematoloji tarihinde emeği olan sayın Türkiz Gürsel hocamızla yap ğımız söyleşiyi paylaşmayı, anılarını, bizlere öğütlerini ve emeklilik yaşan sını sunmak is yoruz. Kendisine çok teşekkür ediyor ve sevdiklerinle beraber sağlıklı bir emeklilik dönemi diliyoruz.

11. Ulusal Pediatrik Hematoloji Kongresini 4-7 Mayıs tarihlerinde İzmir’de gerçekleş rdik. Çok değerli zamanınızı ayırarak kongremize verdiğiniz destek ve katkılarınız için hepinize çok teşekkür ederiz. Bilimsel ve sosyal programlar açısından çok başarılı geçen kongre detaylarını kongre başkanımız Prof. Dr. Yeşim Aydınok’un yazısından bültenimizde okuyabilirsiniz.

Kongremiz sırasında genel kurul toplan sı ve seçimler de yapıldı. Seçimler sonrasında eski yöne m kurulumuzdan sevgili arkadaşlarımız Hale Ören, Zeynep Karakaş, Özcan Bör ve Ahmet Koç ayrıldı. Kendilerine Türk Pediatrik Hematoloji derneğine katkıları için çok teşekkür ederiz. Yeni yöne m kurulumuzda Namık Özbek 2. Başkan, Can Balkan genel sekreter, Adalet Meral Güneş sayman, Meryem Albayrak araş rma sekreteri, Neşe Yaralı ve Çe n Timur arkadaşlarımız üye görevlerini paylaş . Önümüzdeki 2 yıl içinde sizlerin desteği ile verimli bir dönem geçirmeyi hedefl eyerek çalışmalara şimdiden başladık. Kongremizde dağı ğımız üyelerimizin katkıları ile oluşturulan Trombosit ve Lökosit hastalıkları kitaplarımız ve alt komitelerimizin çıkar kları el kitapçıklarımız çok beğenildi. Yeni kitaplarımız ve genç arkadaşlarımızın çok faydalandığını gördüğümüz TPHD Yan Dal Okullarımızı devam e rmeyi planlıyoruz.

Kongremiz sırasında Türk Pediatrik Hematoloji Derneği’nin 2018 deki “6. Ulusal Pediatrik Hematoloji Sempozyumu” nu değerli hocamız Yurdanur Kılınç’ın emekliliği nedeni ile Adana’da yapılması kararı alındı.

Önümüzdeki günlerde ülkemizdeki terör olaylarının bitmesini diliyor, ülkemizin dört bir yanında huzur ve barış içinde geçmesini temenni ederek bayramlarınızı kutluyoruz.

Saygı ve sevgilerimizle,

Prof. Dr. Tülin Tiraje Celkan

3Ustalara Saygı

Ordu’da doğdum, ilk ve orta eğitimimi bu ilde tamamladım. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1970’te mezun oldum, aynı yerde 1970-1974 arasında çocuk sağlığı ve

hastalıkları uzmanlık eğitimimi tamamladım. O sırada yürürlükte olan 5.4.1973 tarihli “Tababet Uzmanlık Tüzüğü”nde “Yan dal uzmanlığına başlayabilmek için, uzmanlık ana dalında ve yurt içinde en az iki yıl mesleki uygulama yapmış olmak gere-kir” hükmü vardı, bu süreyi SB Dr Sami Ulus Çocuk Hastanesi’nde başasistan olarak tamamladım. Hacettepe Üniversitesi Çocuk Hematolojisi Birimi’nde Mayıs 1977- Ekim 1979 arasında 2 yıllık çocuk hematolojisi yan dal uzmanlığı eğitimimi tamamlayıp bu birimin ilk yan dal uzmanı* oldum. Hemen arkasından, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne Çocuk Hematolojisi Öğretim Görevlisi olarak naklen atandım. Fakülte’nin ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nın kuruluşuna katkılarım ya-nında, Çocuk Hematolojisi Bilim Dalı’nı, Kan Bankasını ve Hematoloji Laboratuvarını kurdum. Otuzbeş yıl bo-yunca yemekhane sorumluluğundan, bilim dalı başkan-lığına, eğitim koordinatörlüğünden fakülte kurulu üyeli-ğine ve etik kurul başkanlığına kadar birçok kademede görev yaptım ve 2015 yılında emekli oldum.

Uzun yıllar, hemofili tedavisi ve kan bankacılığı konula-rında Sağlık Bakanlığı’nda ve Kızılay’da danışman ola-rak görev yaptım. 1987 yılında Hemofili Derneğini ye-niden düzenledim; 1997 yılında Prof.Dr. Sabri Kemahlı ile birlikte 1.Ulusal Hemofili Kongresini düzenle-dik. Ayrıca, 1996 yılında IX Pediatrik Tümörler Kongresinin Başkanlığını yaptım.

Meslek hayatım, eğitim araştırma ve danışmanlık hiz-metleri ile geçti. Üniversitede tam zamanlı çalışma ka-rarımın ve “adalet ve liyakat mücadelesi” olarak ta-nımlayabileceğim akademik yaşamımın temelinde, lise ve üniversite eğitimi aldığım 1960 lı yıllar Türkiye’sinin “68 Gençliği”nde ifadesini bulan devrimci heyecanı yatıyor. Ailemden aldığım en önemli miras olan adalet duygusu ve okuma kültürü-alışkanlığı kişiliğimi oluştu-ran en önemli unsurlardı. Temel eğitim aldığım yıllarda, genç cumhuriyetimizin “aydınlanmacı eğitim” ateşi ve yurtseverlik duygusu henüz sönmemiş, devlet okullarının eğitim kalitesi düşmemişti; liseyi bitirdiğimde, okunma-ması eksiklik sayılan dünya klasiklerinin hemen hepsini okumuş, her hekimin sahip olması gereken “humanizm’ ile tanışmış idim. Hacettepe Tıp’ta orijinal integre eği-tim sistemi ve çok değerli hocalar sayesinde koruyucu hekimliğin önemini, tanı ve tedavide analitik düşünmeyi, hastaya bütüncül yaklaşımı ve araştırma ve yayın yap-mayı öğrendim. Bütün bu değerleri bana kazandırmış olan aileme ve ülkeme daima minnet duydum.

Göz hekimi Doç.Dr Emin Gürsel ile evliyim, biri finans uz-manı diğeri ODTÜ Mimarlık Fakültesi’nde öğretim üyesi olan iki kızım ve bir kız torunum var. Çocuklarımın eğitimine ve entelektüel gelişimlerine özen gösterdim.

Unutamadığım, yaşamıma değer katan pek çok anıla-rım var, bunlardan birkaçını paylaşmak isterim.

Pediatride başasistanlar, internlerin doğrudan hasta sorumluluğu almalarını yasaklamış, 1. yıl asistanlarına yardımcılık gibi bir pozisyon icat etmişlerdi. İsyankar ta-biatım gereği buna ilk itiraz eden ben oldum ve hemen “boykotçuluk” suçlaması ile Doğramacı’nın karşısına çıkarıldım. Beni dinledikten sonra kolunu omuzuma koyarak, üzülme, dünyayı karıştıran 3 hanım vardır: 1. Miss misinformation, 2. Miss misunderstanding, 3. Miss misdirecting. Biz internler, eskisi gibi günaşırı nö-bet tutup tam asistan yetkisi ile çalışmaya devam ettik ve ben uzmanlık için pediatriyi seçtim.

Hacettepe Pediatri uzmanlık sınavını 98 puanla 1.olarak kazanmış, ekstra görevlerden kaçmayan çalışkan bir asis-tandım. Çocuk endokrin bölümünde 2 yıl kadar çalıştıktan sonra ani bir kızgınlıkla SB Sami Ulus Çocuk Hastanesi’ne tayin istedim. Orada çalıştığım 1,5 yıl içinde hamileliğime rağmen gece nöbetlerimi aksatmadım, nöbetlerde 7-8 asis-tanın uzmanlık tezinin yazımına yardım ettim. Doğum ya-pan diğer asistan ve başasistanların hepsi arka arkaya rapor alıp doğum iznini 6-12 aya uzatırken, ben bu davranışı etik dışı bulup, bebek bakımı için anne desteğinden yoksun ol-mama rağmen, 1.5 aylık resmi doğum izni bitince işe dön-düm (bunun için pişmanım). Bu sırada, kendisine öfkelenip (!) Hacettepe’yi terk etmiş olduğum hocam Prof.Dr. Şinasi Özsoylu’nun daveti imdadıma yetişti, hematoloji yan dal asistanlığına başladım, ancak hiç sevmediğim hematolojiye adapte olmam çok zor oldu. Endokrinolojiye aşık iken he-matoloji ile mantık evliliği yapmıştım.

4

Yeni kurulan her üniversitede olduğu gibi Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin kuruluşu da çok zor koşul-larda ve uzun sürede tamamlandı. Çocuk Hematolojisi Bilim Dalı’nın kadro ve donanım eksikliği benim için oldukça yıpratıcı oldu; ancak burada seçkin lösemi protokollerini uygulama olanağı elde ettim. Yeni bir ku-rumda özgürce çalışmanın güçlüklerine rağmen çok farklı ve değerli bir mesleki doyum sağladığını ifade etmek isterim.

1980 başında, Türkiye’deki hematologların çoğunun ana araştırma konusu hemoglobin hastalıkları idi. Hemostazla ilgilenenlerin sayısı çok az olduğundan ben bu alana yöneldim, TUBİTAK bursu ile İngiltere Oxford Hemofili Merkezi’nde klinik ve laboratuvar çalışmaları yaptım, döndüğümde kurduğum hemostaz laboratu-varı uzun yıllar bir referans merkezi oldu. Akademik yaşamım boyu beni bırakmayan von Willebrand hastalığı’nın fenotip genotip bağlantısı konusunda başladığım araştırma projem, kurum içi engeller ve maddi destek sağlayamama nedeni ile yarım kaldı.

Bir kongre sırasında karşılaştığım Danimarka, Aarhus Üniversitesi’nden Prof. Dr. J Ingerslev ve İngiltere Sheffield Üniversitesi’nden Prof. Dr. I Peake araştırma-mın sonuçlarını incelediler ve birlikte çalışmayı teklif ettiler. 1991 de başladığım bu projeden 4 önemli ya-yın çıktı, tamamlanıp yayınlanması 2013 yılında (22 yıl sonra) gerçekleşti. Bu uzun maraton, bilimsel araştır-malarda dikkat, özveri ve sebatın geç de olsa ödülsüz kalmayacağı inancımı pekiştirdi.

Yetişmesine katkı yaptığım akademisyenler ile çocukla-rımın başarılarının ve huzurlu ve sağlıklı bir emeklilik yaşamının, yoğun çalışma hayatımın ödülleri olduğu-nu düşünüyorum. Genç meslektaşlarıma, bilim insan-larının yüreklerinde “yapmalıyım, başarabilirim” cevherinin var olduğunu, akademisyenliğin en önemli görevinin, kendisinden daha iyilerinin yetişmesine fırsat ve destek vermek olduğunu unutmamalarını öneririm.

Türkiz Gürsel

VEDA...

Bilmediğiniz kelimelerin altını çizin,

derdi öğretmenim,

Bunca yıl, bunca yol, bunca hayat ve

kitaptan sonra

bütün kelimelerin altını çiziyorum;

Öğretmenim, artık izin istiyorum.

Murathan MUNGAN

Ustalara Saygı

5Haberler

T ürk Pediatrik Hematoloji Derneği 11. Ulusal Pediatrik Hematoloji kongresini 4-7 Mayıs 2017 tarihleri arasın-da İzmir’de gerçekleştirdi. Ulusal Kongreler bizlere her

zaman ayrı bir heyecanı yaşatır. Çünkü bu kongreler bizim aynamızdır. Heyecan duyarız… Çünkü organizasyon yapısıy-la, içeriğiyle, nasıl başladığı, sürdüğü ve çıktılarıyla bizi ulusal standartlarımızla, uçlarımızla ve eksikliklerimizle yüzleştirir. Bu kongrelerde, alanımızdaki son bilimsel yenilikleri, klinik pratik gelişmeleri, bunların klinik sonuçlarını paylaşırız. Herkes kendi özelleştiği alanda neler oluyor? aktarır…, biz neler yapıyoruz? anlatır… Heyecan duyarız. Çünkü bizler için önümüze hedef-ler koymayı, bunları nasıl gerçekleştireceğimize yönelik bakış açıları oluşturmayı kolaylaştırır. Tartışmaların da, yapıcı eleştiri-lerin de en az etkin bir sunum kadar fayda sağladığını bilir, can kulağıyla dinler, katkı sağlar ve çıkarımlarda bulunuruz. Ayrıca bir arada olmaktan biraz çocuksu bir heyecan ve mutluluk da duyar, kendimizi iyi hissederiz.

Kongre başlangıcında kıdemli hocalarımızdan genç hemato-log arkadaşlarımıza hemen herkeste bu heyecanı sezinledim. Bunun iyi bir başlangıç için çok değerli ve çok önemli oldu-ğunu söyleyebilirim. TPHD Yönetim Kurulu’nun çok değerli Başkan ve Üyelerinin ve Ege Pediatrik Hematoloji adına ise benim ve çalışma arkadaşlarımın heyecanı ise tabii olarak çok başkaydı. Bilimsel programın içeriğinin, sosyal programın kap-samının, stand alanında medikal sektör temsilcileriyle kongre katılımcılarını buluşturmada etkin ve dengeli olabilmenin ve kısaca böyle bir kongrede sizlere yeterince iyi bir ev sahibesi olabilmenin heyecanını da sizlerin hoşgörü ve güzel bakışları-nız yatıştırdı. Dilerim, sizleri İzmir’den ve 11. Ulusal Pediatrik Hematoloji Kongresi’nden, sizi bu kongreye getiren güzel duy-gularla uğurlayabilmişizdir.

11. Ulusal Pediatrik Hematoloji Kongresi

başarıyla gerçekleştirildi

6 Haberler

Kongremize 300 üzerinde katılımın olması, kongremizle ilgili beklentileri de yükseltti. Toplam 13 oturum ve 4 uydu sempozyumunun doluluğu İzmir’in güzel bahar havasının Alsancak’ın göbeğinde ve denizin kıyısında olmamızın, bilimsel programı yürüten oturum başkanları ve konuşmacıların yüksek performanslarına alternatif oluşturamadığını gösteriyordu. Bilimsel programın yürütülmesine emek veren tüm hocalarımıza şükran borçluyuz.

Bildiriler, bilimsel üretim çıtamızın anlamlı bir ölçütü ve bilimsel gelişmemizi domine eden bir güç olarak kongrelerimize büyük değer kattı. 11. Ulusal Pediatrik Hematoloji Kongresi süresince toplam 168 bildiriyi 3 sözlü ve 6 poster sunum oturumunda tartıştık. Aslında, bildiri, bilimsel bir üretimin ilk görücüye çıkış yeridir. Dilerim bildiri sahiplerine, çalışmaları-na yönelik eleştiri ve geri bildirimler olumlu katkı ve çalışmalarını en kısa zamanda yayına dönüştürme motivasyonu sağlamıştır. Ödül jürisinde yer alan ve bildirileri objektif ölçütlerle değerlendiren tüm hocalarımız sizlere de çok özel bir teşekkür borçluyuz.

TPHD’nin yeni Yönetim Kurulu da bu kongrede şekillendi. Önceki Kurul hafızasına yeni hocalarımız eklendi. Sevgili dostum Prof. Dr. Hale Ören Başkanlığındaki Yönetim Kuruluna başarılı çalışmaları ve bu kongrenin düzenlenmesine sundukları katıksız destek için sonsuz teşekkürler... TPHD’nin henüz çok taze Yönetim Kurulu’na başarılar ve kolaylıklar dilerim.

Emekli hocalarımız, henüz bu eşiğe ulaşan hocalarımız, daha dün gibi derken yılların akıp gittiğine tanık olanlar ve henüz yolun başında genç meslektaşlarımız... Hepimiz bu cemiye-tin birer üyesi ve bu sağlıkla büyüyen fidanın kökleri, gövdesi, yapraklarıyız.

Bâki kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş…

Herkese en derin sevgilerimle…

Dr. Yeşim Aydınok

7Haberler

Hemofi li Federasyonu (HEDEF) 2017

Hemofi li Yaz Okulu

Erciyes Talasemi Hemofi li Derneği

Ev Sahipliğinde Kapadokya’da Gerçekleştirildi

Hemofili yaz okulu 22- 25 Mayıs 2017 tarihleri arasında Kapadokya Lodge otelde gerçekleştirildi. Organizasyonun ev sahipliğini HEDEF Başkanı Prof. Dr. Kaan Kavaklı ile

birlikte Doç. Dr. Yasemin Altuner Torun üstlendiler. Hemofili alanında uzmanlaşmış Çocuk Hematoloji hekimlerinin önder-liğinde hemofili hastalığı, güncel sorunları, tedavi ve çözüm önerilerinin tartışıldığı yaz okulunda HEDEF bünyesindeki 12 dernek temsilcisi (doktor, hemşire, hasta ve hasta yakını) katıldı. Genel olarak bakıldığında 29 doktor, 5 hemşire ve 140 hasta ve hasta yakını katılımı sağlandı. Yaz okulunda panel olarak düzenlenen oturumlarda tedavi, profilaksi, inhibitör gelişimi, psikiyatrik ve fizik tedavi sorunları, girişimsel işlemler ile erişkin hemofili tedavisi tartışıldı. Multidisipliner yaklaşım başlığı altın-da hemofili konseyi yapılarak uzman hematologlar eşliğinde birebir hastaların kanama sorunları tartışıldı, bireyselleştirilmiş tedavileri düzenlendi ve eklem muayeneleri yapıldı. Hastaların sosyalleşmeleri ve diğer hastalar ile kaynaşmaları için özenle hazırlanmış sosyal program çerçevesinde hastalar ve yakınları Kapadokya’nın doğal ve tarihi yerlerini tanıma fırsatı yakalamış oldular.

8 Faaliyetler

Ankara Hemofili Derneği yakın dönemde hasta-lara ve hekimlere yönelik iki ayrı faaliyette bu-lundu. Aşağıda bu faaliyetlerle ilgili kısa bilgileri

sizlerle paylaşmak istedik:

Geleneksel Yaz Kampı

Geleneksel yaz kampımız bu yıl 29 Nisan-1 Mayıs 2017 tarihleri arasına Ankara Kızılcahamam'daki Patalya Termal Otelde, 30 hemofili hastası ve onların ailelerinin katılımı ile gerçekleştirildi. Kampa katılan hemofili has-taları ve ailelerine Ankara Hemofili Derneği Başkanı Prof. Dr. Türkiz Gürsel "17 Nisan Dünya Hemofili Günü'nün amaç ve önemi, hemofili ve benzer kanama bozukluklarının küresel boyutları, kadınlarda kanama diyatezi sorunu", SBÜ Ankara Hematoloji Onkoloji Hastanesinden Prof. Dr. Namık Yaşar Özbek "Hemofili ve diğer kanama bozukluklarında genetik geçiş ve taşıyıcılık yönetimi", ve yine aynı kurumdan Uzman Dr. Tekin Aksu "Hemofili ve Spor", Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hematoloji Ünitesinden Prof. Dr. Salih Aksu ise "Hemofili hastalarında erişkin yaşama geçiş” konuları-nı tartıştılar. Hemofili tedavisi konusunda deneyimli iki hemşire, hastalar ve ailelerine iki gün tüm öğleden son-ra olmak üzere damardan ilaç uygulaması eğitimi ver-diler. Bu sırada kampa katılan hekimler interaktif olarak tedaviyle ilgili paylaşımlarda bulundular.

Yüzme ve doğa yürüyüşü yanında ailelerin sorunlarını hekimlerle rahatça tartışma olanağı bulduğu bu toplan-tımız, bir önceki yıl olduğu gibi çok verimli oldu.

Hemofilide diş sorunları sempozyumu

Ankara Hemofili Derneği, 13 Mayıs 2017 tarihinde Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi öğretim üyesi ve asistanları için "Hemofilide Diş Sorunları Sempozyumu" düzenledi. Prof. Dr. Türkiz Gürsel, Prof. Dr. Zühre Kaya ve Doç. Dr. Meryem Albayrak'ın konuşmacı olduğu bu toplantıya da yoğun ilgi gösterilmiştir. Ayrıca bu ko-nunun Ankara Diş Hekimleri Odası mezuniyet sonrası eğitim programına dahil edilmesinin planlanması, sem-pozyumun amacına ulaştığını göstermektedir.

ANKARA HEMOFİLİ

DERNEĞİ FAALİYETLERİ

9Akademik Yükselmeler

DOÇENT ve PROF. OLAN HEKİM LİSTESİ

• ANKARA ÇOCUK SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI HEMATOLOJİ ONKOLOJİ

HASTANESİ ÇOCUK HEMATOLOJİ - ONKOLOJİ BÖLÜMÜ: Doç. Dr. İkbal Oz Bozkaya

• ANKARA ÇOCUK SAĞLIĞI ve HASTALIKLARI HEMATOLOJİ ONKOLOJİ HASTANESİ

ÇOCUK HEMATOLOJİ - ONKOLOJİ BÖLÜMÜ: Doç. Dr. Derya Özyörük

• ANKARA KEÇİÖREN EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HASTANESİ:

Doç. Dr. Dilek Gürlek Gökçebay (Yandal Eğitimi Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Hastanesi Çocuk Hematoloji- Onkoloji)

• SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ:

Prof. Dr. Namık Yaşar Özbek

10 Ödül Alan Çalısmalar,

Birincilik Ödülü

• DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ ORTAOKUL ÇOCUKLARINDA NUTRİSYONEL ANEMİ PREVALANSIErol Erduran, Ayla Şahin, Gamze Çan, Ayşenur Bahadır, Nilgün Eroğlu

İkincilik Ödülü

• PEDİATRİK MAKROTROMBOSİTOPENİLİ OLGULARDA MYH9 VE TUBB1 GEN MUTASYONLARIDidem Torun Özkan, Abdullah Abdul Waheed, Yeşim Oymak, Ayten Kandilci, Nejat Akar

Üçüncülük Ödülü

• VİTAMİN B12 EKSİKLİĞİ OLAN ADÖLESANLARDA ENDOTELYAL MİKROPARTİKÜL VE ASİMETRİK DİMETİL ARJİNİN İLİŞKİSİMehmet Akif Dündar, Yasemin Altuner Torun, Feyza Çetin, Serkan Çelik, Çiğdem Karakükcü

11Makale

Giriş: T hücre akut lenfoblastik lösemi (T-ALL) timusta-ki T hücresi progenitörlerinin malign dönüşümü ile orta-ya çıkan, yoğunlaştırılmış tedavilerle pediatrik hastalarda sağkalımı önemli ölçüde artan, bununla birlikte, nükseden veya refrakter hastalar için hala 5 yıllık sağkalım oranı % 0,1 olan bir lösemidir. Yeni tanı almış hastalarda başlan-gıç tedavisi sonrası pozitif minimal rezidüel hastalık (MRD) veya prednizon tedavisi sırasında periferik lösemik blastları temizlemedeki başarısızlık yüksek riskli hastalar için erken habercilerdir. Relapsda glukokortikoid (GC) direncine sık rastlanmaktadır. GC hassasiyetini artırıcı uygulamalar teda-vide başarıyı artıracaktır.

GC'ler sitoplazmik GC reseptörüne (GR) bağlanır ve komp-leks oluşturup çekirdeğe translokasyon yaparlar. Hücre döngüsü durdurma ve apoptoz dahil olmak üzere çeşitli hücresel süreçlerde rol oynarlar. İnterlökin-7 (IL7)’nin GC direncini tetiklediği in vitro olarak gösterilmiştir.

Materyal-Metod: Bu çalışmada primer T-ALL hücrelerin-de fosfoflow sitometri kullanılarak in vitro ilaç yanıtları test edilerek GC direnci özelliklerine göre erken timus prekür-sörü (ETP) T-ALL ve non-ETP T-ALL olarak iki gruba ayrı-lıyor. IL7 uyarımı ile artan JAK/STAT sinyali ile gelişen GC direnci olan T-ALL grubunda çalışma yapılıyor. Mevcut JAK1/2 inhibitörü ‘ruxolitinib’ veya yeni geliştirilen ‘JAK3 inhibitörü’ GC direncini tersine çevirdiği önceki çalışma-larda bildirilmiş. Bu çalışmalar JAK inhibitör kullanımının bazı T-ALL alt tiplerinde GC etkinliğini artırdığını göster-meyi amaçlıyor.

Kombine immün yetmezliği olan NOD / SCID / IL2rgtm1wjl / SzJ (NSG) farelere 1.5-2.5 x 106 hücre enjekte ediliyor ve periferik kanda anti-insan CD45 antikorları flow sitomet-ri ile tespit edilerek engrafment bakılıyor. Enjekte edilen bu hücrelerde kemoterapi ilaçları (araC, deksametazon, etoposid, metotreksat, vorinostat, vinkristin), ruksolitinib ve MK2206 (Selleck, Houston, TX, ABD) ve / veya yeni geliştirilmiş JAK3 inhibitörü (JAK3i) ve 25 ng/ml IL7 ekle-nerek, 48 saat sonra akım sitometrisi ile anti-insan CD7, aktive kaspaz-3, Fosfo-STAT5 (pSTAT5), fosfo-Akt (pAkt) , CD45, IL7R BIM, GR, ve BCL2 bakılıyor.

Deksametazon (GC) ve JAK1 / 2 inhibitörü (Ruksolitinib) kombinasyonu IL7'ye bağlı GC direnci olan örneklerde pro-ve anti-apoptotik faktörler arasındaki dengeyi değiş-tirerek etkili olur.

Sonuç ve Tartışma: ETP T-ALL'de in vitro deksametazon direnci, ETP olmayan hastalara göre fazladır. ETP T-ALL hastalarında, sıklıkla MRD pozitifliği ve indüksiyon tedavisi sonunda kısmen GC direnci görülmektedir. ETP T-ALL’de artış gösteren, malign olmayan çift negatif (DN) timositler, GC dirençlidir. IL7 aracılığı ile BCL2 artışı, DN hücre artı-şına neden olmaktadır. IL7 artışı ve yüksek BCL2 ekspres-yonunun DN timositlerini artırmasına bağlı ETP T-ALL örneklerinde GC direncinin oluştuğu düşünülmektedir.

Burada yeni bir terapötik strateji göstererek IL7R sinyalleme-si ve GC duyarlılığı arasındaki antagonistik ilişkiyi artırmak amaçlanmıştır. IL7R sinyallemesi için JAK1 ve JAK3 gerek-lidir. JAK inhibisyonu yapılarak IL7R sinyalinin inhibisyonu sağlanıp, IL7'ye bağlı deksametazon direnci aşılabilir.

IL7 tarafından başlatılan sinyalizasyon, IL7R'nin JAK kinaz-la fosforilasyonunu gerektirir. JAK1/2 inhibitörü ruksolitinib, iyi tolere edilen FDA onaylı bir ajandır. Ruksolitinib; hem AKT53, hem de STAT5'in IL7R'ye bağlı fosforilasyonunu engeller. Klinik öncesi çalışmalarda Mouse55 ve human16 ETP-ALL'in in vivo modelleri kullanılarak anti-lösemik bir etki gösterilmiştir. Ruksolitinib, komplikasyonlara yol açma-dan, sitotoksik değil, sitostatik etki gösterir. Standart kemo-terapi ile kombinasyonunda anti-lösemik etkiyi artırabilir. Buna benzer bazı geleneksel tedavilerin Ph + ALL’ de kulla-nıldığı ve etkili olduğu bilinmektedir.

Sonuç olarak, IL7 varlığında GC duyarlılıklarına göre farklı-lık gösteren pediatrik T-ALL'leri araştırmak ve IL7 uyarısına tepki olarak STAT5 aktivasyonu korelasyonunu göstermek amaçlandı. Veriler, bireysel T-ALL örneklerinin GC hassasi-yetindeki farklılıkları ve bu duyarlılığın IL7 gibi çevresel uya-ranlarla değiştirilebilir olduğunu gösterdi. IL7'ye bağlı GC direncinde ruksolitinib veya JAK3i gibi ajanlarla duyarlılık ayarlaması yapılarak daha uzun süreçli remisyon ve daha iyi prognoz sağlanabileceği bu çalışma sonunda düşünülmüştür.

ORIGINAL ARTICLE

JAK/STAT pathway inhibition overcomes IL7-

induced glucocorticoid resistance in a subset of

human T-cell acute lymphoblastic leukemiasC Delgado-Martin, LK Meyer, BJ Huang, KA Shimano, MS Zinter, JV Nguyen, GA Smith, J Taunton, SS Winter,

JR Roderick, MA Kelliher , TM Horton, BL Wood, DT Teachey and ML Hermiston

Leukemia advance online publication, 30 May 2017; doi:10.1038/leu.2017.136

JAK / STAT yolunun inhibisyonu insan T hücre akut lenfoblastik lösemisinin bir alt kümesinde IL7 ile indüklenen glukokortikoid direncinin üstesinden gelebilir

12 Davet

D eğerli Meslektaşlarım, Pediatrik Hematoloji Derneğinin Değerli Üyeleri,

2018 yılı Mayıs ayında yapılması planlanan “6. Ulusal Pediatrik Hematoloji Sempozyum”unda sizlere Adana’da ev sahipliği yapmaktan büyük mutluluk ve onur duymaktayız. Pediatrik Hematoloji bilim alanı, başta temel bilimler olmak üzere bütün bilim alanları ile yakın bir ilişki içinde yalnız klinik değil aynı zamanda biyokimya, moleküler biyoloji ve genetik laboratuvar alanlarında da gittikçe artan multidisipliner çalışma zorunluluğu olan bir bilim alanıdır. Derneğimizin bu sempozyumun da özellikle bilim alanımızın tartışmalı konularını farklı bir formatta işleyip, tartışmayı deneyeceğiz. Toplantılarımızı daha verimli kılmaya çalışacağız. Bu sempozyumda, ömrünü bu bilim alanımızın Çukurova ve Türkiye’de ki gelişimi için fedakarlıklarla geçirmiş olan ve “hemoglobinopati” hastalıklarının en duayen bilim insanlarından biri olan değerli hocamız Sayın Prof.Dr. Yurdanur Kılınç’ı da emekliliği nedeniyle uğurlayacağız.

Çukurova ‘nın merkezi Adana’dır. Doğası, iklimi, tarihi, eşsiz sofra kültürü, lezzetleri ve bu topraklardan çıkan insanları ile Adana’nın Türkiye’de ayrı bir yeri ve rengi vardır. Bu verimli topraklarda hep yenilikçi fikirler yeşerir ve sunulur.

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Yönetim Kurulu ile birlikte, camiamız ve Çukurova’lılar için çok özel geçecek olan bu sempozyumda, düzenleme kurulu olarak verimli bir toplantı geçireceğinizi umuyoruz. Sizleri Adana’da görmek en büyük dileğimizdir.

Selam ve Sevgilerimizle,

Sempozyum Düzenleme Kurulu AdınaProf.Dr. Bülent Antmen

13TPHD Hakkında

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği E-Bülteni

Nisan-Mayıs-Haziran 2017Sayı 7

Üç ayda bir yayınlanır.

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği Adına Sorumlu Editör

Prof. Dr. Tülin Tiraje Celkan

Yardımcı Editörler

Prof. Dr. Namık Yașar ÖzbekProf. Dr. Can Balkan

TPHD E-Bülteni’nde yer almasını istediğiniz haber ve görüșleri tphdofi s@yahoo.com e-posta adresine iletebilirsiniz.

Yayınlanan yazıların her tür sorumluluğu yazarlara aittir. TPHD Yönetim Kurulu ve Editörler bültendeki hatalardan veya bilgilerin kullanımından doğacak olan sonuçlardan sorumluluk kabul etmez.

Yönetim Yeri

Türk Pediatrik Hematoloji Derneğiİstanbul Tabip Odası Binası Türkocağı Cad., No:9 Kat: 1/6, Cağaloğlu/ İstanbul

Tasarım

BAYT Bilimsel Araștırmalar Basın Yayın ve Tanıtım Ltd. Ști.info@bayt.com.trwww.bayt.com.trTel. 0312 431 3062

DERNEĞİMİZİ TANIYALIM

Pediatrik Hematoloji Derneği 16/08/1999 tarihinde 37 asil üye tarafından ku-rulmuştur. Derneğimizin kuruluş sırasındaki adı Pediatrik Hematoloji Derneği olup 2003 yılında Bakanlar Kurulu kararınca TÜRK PEDİATRİK HEMATOLOJİ DERNEĞİ adını almıştır.

Derneğimizin amacı; ülkemizde Pediatrik Hematoloji alanında çalışanlar ve üyeler arasında dayanışmayı ve yardımlaşmayı sağlamak, Türkiye’deki tüm Pediatrik Hematoloji alanındaki merkezlerde tedavi uygulamalarının kalitesi-ni yükseltmek ve bunların eşgüdümünü sağlamak için araştırmalar yapmak, yayınlar çıkarmak, kongre, sempozyum, seminer gibi bilimsel toplantılar dü-zenlemek, Pediatrik Hematoloji ile ilgili her türlü bilimsel, teknik, sosyal, etik ve ekonomik konuları ve uygulamaları izlemek ve bu alandaki çalışma ya da araştırmaları geliştirmek ve desteklemektir.