To sext or not to

sextIs that the question?

11 oktober 2017

Julia Day

Sensoa wil als expertisecentrum de seksuele gezondheid in Vlaanderen

bevorderen, binnen een internationaal perspectief.

20+ partners voor actieterrein jongeren

Week van de Lentekriebels 12 tot 18 maart 2018

Jaarlijkse oproep om relationele en seksuele vorming te geven

2018: thema ‘versieren’

Handleidingen / richtlijnen

Mijn lichaam is goed

Posters

Downloaden / ontlenen / aankopen / meer info

Verhalen van jongeren / tips / visueel / op jongerenmaat

Begeleiders van jongeren / tips / correcte info

14 talen / afbeeldingen / ook voor wie niet kan lezen

Hoe reageren op online situaties aan de hand van het

vlaggensysteem?

Wat is sexting?8 gouden tips

voor begeleiders

+ Seksueel gedrag – offline en online – hoort bij de seksuele ontwikkeling× flirten en daten

× seksueel getinte foto’s en filmpjes delen (sexting)

× porno kijken

× informatie zoeken of hulp vragen.

Jongeren, nieuwe media en seks

+ Bezorgdheid bij ouders en opvoeders

×verbieden?

×leren mee omgaan?

×hoe omgaan met incidenten?

+ Sluit aan bij de seksuele ontwikkeling van jongeren

× om interesse te laten blijken, tussen vrienden of naar iemand met wie je wil daten

× voorafgaand aan of als aanvulling bij een seksuele ontmoeting

× om te flirten voor de relatie start

× om een periode dat het koppel gescheiden is te overbruggen

× om een unieke vertrouwensband te creëren tussen partners

× om seksueel zelfvertrouwen te verwerven

+ Sexten om negatieve redenen (om te pesten) komt veel minder voor

Many reasons why

• zelfgeproduceerde seksueel getinte tekst of beelden uitwisselen via telefoon of internet

• Jongeren zelf hebben het vooral over 'naaktfoto's versturen'.

• Sturen in vertrouwen/ongewenst• Met vertrouwen

behandelen/doorsturen• Primair-secundair/problematisch• Rol van de omstaanders

Sexting?

• Vooral oudere adolescenten (+14 jaar) en holebi's

• 1 op 5 van 13-18 jarigen heeft een naaktfoto verstuurd. 1 op 2 daar van in een relatie.

Vaker ontvangen dan zelf versturen

8 gouden tips voor begeleiders

Let’s talk about sexting

Leg de nadruk op veilig sexten

“Je weet toch dat het gevaarlijk is.”

“Alle foto’s zullen geforward worden.”

“Je loopt sowieso gevaar.”

• Leg de nadruk op veilig sexten, niet op onthouding.

• Zeg dus niet aan jongeren dat ze niet mogen sexten.

• Een minderheid van de boodschappen of foto’s worden geforward.

Stel de juiste vragen

Let’s talk about… Let’s ask about it…

Toestemming Was er toestemming?

Weerbaarheid Kan je nee zeggen als je iets niet wil?

Privacy Heb je nagedacht of je dat wel wil delen?

Vertrouwen Wanneer vertrouw je iemand?

Dat is een verregaande vorm, met mensen die jongeren alleen van internet kennen.

Jongeren die dit gedrag stellen kunnen een probleem hebben met hun zelfbeeld of op een andere manier extra kwetsbaar zijn.

Besteed aandacht aan risicovolle sexting

Bespreek verschillende invalshoeken

Kennis Attitudes Vaardigheden Emoties Steun

Jongeren kennen het verschil tussen grensoverschrijdende en niet grensoverschrijdende sexting .

Jongeren weten dat er wetgeving is rond sexting en dat sommige handelingen strafbaar zijn.

Jongeren hebben respect voor de privacy en hebben respect voor informatie/beelden die zij in een vertrouwelijke relatie verkregen hebben.

Jongeren kunnenneen zeggen als ze geen foto willen doorsturen en afspraken maken wanneer ze dat wel willen.

Jongeren kunnen de keten onderbreken wanneer een doorgestuurde naaktfoto bij hen terecht komt.

Jongeren benoemen emoties wanneer ze een sext versturen.

Jongeren weten bij wie ze terecht kunnen wanneer hun foto ongewenst verstuurd wordt

Jongeren weten hoe ze steunend kunnen reageren tegenover elkaar

Jongeren leren vooral van elkaar

+ Gebruik vooral tips en verhalen van herkenbare jongeren.

1. Ga niet eenzijdig sexten, maar wisssel beelden uit met een betrouwbare partner.

2. Blijf anoniem: geen aangezicht tonen of andere herkenbare kenmerken zoals tattoos of beelden met een herkenbare achtergrond.

3. Laat jezelf niet intimideren maar dreig met wettelijke stappen als iemand je onder druk zet.

Heb oog voor de genderdynamiek

• Genderverschillen eerder in specifieke rollen die in sexting gebeuren (wie vraagt om een foto, wie verstuurt, wie ontvangt)

• Niet in de mate waarin aan sexting wordt gedaan

• Gendernormen zijn ook online van toepassing

• Jongens meer onder druk om foto’s te verzamelen, dus gaan ze er meer om vragen dan meisjes.

Naaktfoto’s delen kan strafbaar zijn

• Jongeren moeten zich bewust zijn van de wetgeving over sexting en van de gebruiksvoorwaarden van netwerksites.

• Seksueel getinte foto’s van minderjarigen op het web plaatsen is verboden, ook als jongeren dat zelf doen.

• Ook wie deze foto downloadt is strafbaar.

• De wet maakt geen onderscheid tussen bewust strafbare feiten en jongeren die met toestemming beelden maken.

Let op voor slut en victim blaming

• Bespreek dubbele standaarden

• Vertel meisjes niet dat ze niet mogen sexten om hun reputatie niet te schaden

• Leg nadruk op de daders die ongewenst beelden en berichtjes doorsturen

1. Hoe weten we wat ok is en wat niet?

2. Hoe moeten we reageren?

Bij welke situatie viel jouw mond open?

4 vlaggenAcceptabel en positief

Occassioneel, onacceptabel

Problematisch, onacceptabel

Ernstig, onacceptabel

Een jongen van 15 laat zijn penis zien op de webcam

6 criteria

• Een systeem om te beoordelen of seksueel gedrag oké is of niet (0 tot 18 jaar)

• Op basis van 6 criteria• Toestemming• Vrijwillig• Gelijkwaardig• Ontwikkeling• Context• Zelfrespect

• Een gepast pedagogisch antwoord bieden

wederzijdse toestemming

• Begrip en besef van wat voorgesteld wordt

• Bewustzijn van de mogelijke gevolgen

• Verwachting dat een onderling akkoord gerespecteerd zal worden

• Niet neen zeggen ≠ toestemmen

• Als we het allebei goed en prettig vinden, dan is het ok.

• Ik moet goed vragen of het ok is • Als ik het niet wil, dan moet ik dat zeggen en

het niet doen. • Als mijn vriend/in zegt dat hij/zij niet wil, dan

mag ik niet aandringen

vrijwilligheid

• Is er sprake van dwang?

• Dreiging en geweld?

• Druk?

• Secundaire winst of verlies (geld, voordelen, vriendschap in ruil voor seks of angst voor verlies van liefde en vriendschap)

• Ik doe het alleen omdat ik het zelf wil• Ik doe het niet enkel om de ander een

plezier te doen of omdat ik bang ben dat de ander boos zal worden

• Ik mag niet aandringen als de ander niet wil

gelijkwaardigheid

• Is er gelijkwaardigheid tussen beide partijen?

• Fysieke, cognitieve en emotionele ontwikkeling

• Macht en controle

• Autoriteit

• Seksueel getint contact met iemand die veel ouder, sterker of slimmer is, is niet ok

• Seksueel getint gedrag met iemand die veel jonger of zwakker is ook niet.

gepast voor de leeftijd

• Is dit gedrag geobserveerd bij meer dan 20 % van de jongeren van die leeftijd?

• Normatieve lijst• Gebaseerd op bestaande literatuur

over seksuele ontwikkeling• Ingedeeld in leeftijdsfases• Consequent volgens de vlaggen

ingevuld• Als vertrekpunt voor beoordeling• Te vinden op

www.vlaggensysteem.be

• Ik doe geen dingen waar ik te oud of te jong voor ben

gepast voor de context

• De algemene maatschappelijke norm

• Tijd- en cultuurgevoelig

• Storend voor een meerderheid

• Ik doe geen dingen waar de meerderheid van de anderen zich aan stoort.

zelfrespecterend

• Geen gedrag dat mogelijks gevaar of schade inhoudt voor zichzelf

• Geen fysieke kwetsuren zoals wondjes, pijn, infectie, mishandeling

• Geen psychische pijn zoals vernederd worden, uitgelachen, gepest worden, wroeging en spijt

• Ik doe mezelf geen pijn.• Ik denk na over de schadelijke

gevolgen van mijn gedrag voor mezelf

groen geel rood zwart

toestemming OK +- OK - OK --OK

vrijwilligheid OK +- OK - OK --OK

gelijkwaardig

heid

OK +- OK - OK --OK

Leeft/ontw.

adequaat

OK +- OK - OK --OK

Context-

adequaat

OK +- OK - OK --OK

Zelfrespect OK +- OK - OK --OK

vlaggen

Toepassen • Alle criteria oké = groene vlag

• Eén of meer criteria onduidelijk of niet oké: andere vlag

• Ernst van overschrijding bepaalt kleur vlag

• Opschuiven vlag• Hands on / hands off

• Herhaling na verduidelijking

• Kan je weglopen van situatie?

• Begrijpt pleger de grens?

oWat met online en de criteria context en zelfrespect?

Toepassen

Twee dertienjarige

jongens chatten thuis

met elkaar over seks.

Toestemming?

Vrijwilligheid?

Gelijkwaardigheid?

Leeftijdsgepast?

Contextgepast?

Zelfrespecterend?

Een 17-jarig meisje chat

met een jongen van

11. Het meisje vraagt de jongen zijn penis te laten zien voor de

webcam.

Toestemming?

Vrijwilligheid?

Gelijkwaardigheid?

Leeftijdsgepast?

Contextgepast?

Zelfrespecterend?

Een man van 27 zoekt

contact via een

datingapp voor homo’s en vraagt aan

een jongen van 15 om

een naaktfoto van zichzelf op te sturen

Toestemming?

Vrijwilligheid?

Gelijkwaardigheid?

Leeftijdsgepast?

Contextgepast?

Zelfrespecterend?

Een jongen van 17 zet

doelbewust een

naaktfoto van een

klasgenootje op internet.

Toestemming?

Vrijwilligheid?

Gelijkwaardigheid?

Leeftijdsgepast?

Contextgepast?

Zelfrespecterend?

Groen Geel Rood Zwart Niet stoppen Afleiden/stoppen Stoppen Stoppen

Bekijk/benoem/ bevraag gedrag

Bekijk/benoem/ bevraag gedrag

Bekijk/benoem/ bevraag gedrag

Bekijk/benoem/ bevraag gedrag

Benoem gevoelens Benoem gevoelens Benoem gevoelens Benoem gevoelens

Bevestig en leg uit Bevestig positieve + uitleg

Bevestig positieve + uitleg

Bevestig positieve + uitleg

Begrens/leid af& leg uit

Verbied & leg uit Verbied & leg uit

Maak afspraken Afspraken en consequenties

Afspraken en consequenties uitvoeren

Rapporteer Rapporteer en verwijs

• Beschrijf: jullie chatten op school met elkaar over seks

• Benoem gevoelens: wat vonden julie hiervan? hoe reageerden de klasgenoten?

• Wat is ok en waarom: het is ok om hierover te praten

• Wat is niet ok en waarom: maar niet op school. Hier ligt de focus op de les.

• Afspraken: wat spreken we hierover af?

Hoe reageren?

• Schrik niet als het pas laat bij volwassenen geraakt

• Ga internet of mobiele toestellen niet extra verbieden als er een incident is.

• Don’t blame the victim

To keep in mind

Stappenplan ‘een naaktfoto op school’

1. Situeer het probleem

2. Bepaal de ernst van de situatie

3. Geef aandacht aan het slachtoffer

4. Geef aandacht aan de verspreider

5. Geef aandacht aan de ouders

6. Communiceer op je school

7. Communiceer met de andere school of instelling

8. Geef vorming aan leerlingen en ouders

9. Overweeg: aangifte doen bij de politie of niet

10. Evalueer en stuur bij

Waar vind je wat?

sextmasjien

• https://vimeo.com/232993184/a6b6978cff

Beleidstool ‘Let’s talk about sexting’

•Scholen

•Twee fasen• Let’s talk about sexting

• Visie

• Hé, het is oké

• Uitschrijven visie op poster

let’s talk about sexting

• Sexting Screener

•Downloaden via

sexting.be vanaf 15/10

•Save the date: 30 januari!

Lesmap ‘Sexting@school’

Toneelstuk ‘Seks Thing’

Meer info op www.okontreir.be

Hoe kunnen wij je helpen?

• Laat jouw school begeleiden via een trajectbegeleiding, bijvoorbeeld over je beleid

• Stel een leerlijn op over online weerbaarheid via een trajectbegeleiding ‘leerlijn opstellen’

• Organiseer een vorming op jouw school over hoe reageren op online situaties aan de hand van het Sensoa vlaggensysteem

• Jongeren en Porno: 21 november – schrijf je snel in!

• Julia.day@sensoa.be