SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO BÌNH ĐỊNHTRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN

----oOo----

Đề tài:

KINH NGHIỆM TỔ CHỨCNGOẠI KHOÁ MÔN VĂN

Ở TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN

Giáo viên: TRẦN HÀ NAMTổ bộ môn: VĂN

Năm học: 2004 - 2005

KINH NGHIỆM TỔ CHỨCNGOẠI KHOÁ MÔN VĂN

Ở TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN------------

I. CƠ SỞ CỦA ĐỀ TÀI:

Trong những năm gần đây, khái niệm “dạy học tích hợp” đã trở nên quen thuộc với đội ngũ giáo viên. Trong yêu cầu dạy tích hợp, ngoại khoá là một hoạt động bổ trợ có hiệu quả cao giúp các em hứng thú với môn học, phát huy tính tích cực của học sinh. Nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động ngoại khoá đối với bộ môn Văn ở cấp THPT, trong thời gian chúng tôi đã và đang tiến hành các hoạt động ngoại khoá phù hợp với đặc thù bộ môn ở trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, Bình Định. Qua thực tiễn tổ chức các hình thức ngoại khoá cho học sinh trường chuyên, chúng tôi đã rút ra được những kinh nghiệm tổ chức ngoại khoá của Câu lạc bộ Văn học (CLBVH), xin được trao đổi với đồng nghiệp cũng như đề xuất một số biện pháp khả thi đối với học sinh THPT.

1. Cơ sở lí luận:

Đối với bộ môn Văn trong nhà trường phổ thông, từ lâu hoạt động ngoại khoá đã được xác định rõ vị trí, mục tiêu , nhiệm vụ. Mục đích của hoạt động ngoại khoá văn học là góp phần tạo ra lối sống văn hoá và khả năng hưởng thụ văn hoá nghệ thuật cho học sinh. Qua hoạt động ngoại khoá văn học học sinh được phát triển cân đối về trí tuệ, đạo đức, thể dục và mỹ dục. Hoạt động ngoại khoá văn học phát huy tính năng động chủ quan, tính tích cực xã hội, tinh thần sẵn sàng vì người khác, đồng thời tạo điều kiện phát hiện sở thích, thiên hướng cá nhân và phát triển năng lực hoạt động nghệ thuật sáng tạo, giúp cho việc hướng nghiệp môn Văn. (Phương pháp dạy học văn – GS Phan Trọng Luận chủ biên, 1996, tr.381). Nói về nhiệm vụ, khả năng của hoạt động ngoại khoá, tài liệu trên cũng nhấn mạnh: Hoạt động ngoại khoá có nhiệm vụ hướng dẫn thị hiếu nghệ thuật đúng đắn, rèn luyện óc thẩm mỹ, lối sống năng động hài hoà cho học sinh.

… Hoạt động ngoại khoá văn học góp phần hình thành, nâng cao hoạt động lĩnh hội và sáng tạo thẩm mỹ của học sinh.(sđd, tr. 382 - 383)

Với vai trò không thể phủ nhận của hoạt động ngoại khoá, bất cứ một giáo viên Văn nào cũng có thể phát huy những đặc thù bộ môn để

2

giúp học sinh đến với bộ môn bằng tất cả hứng thú, từ đó nâng cao được hiệu quả học tập môn Văn.

Như vậy, theo xu hướng dạy học hiện đại, với sự chuyển đổi trung tâm của hoạt động từ giáo viên sang học sinh, ngoại khoá chính là cách thức bổ trợ tích cực đối với bộ môn Văn.

2. Cơ sở thực tiễn:

Không thể không thừa nhận một thực tế là hiện nay có nhiều học sinh tỏ ra thờ ơ với bộ môn Văn. Trong tất cả các trường THPT, dường như hoạt động ngoại khoá đều được các đồng nghiệp quan tâm và đã có nhiều hình thức ngoại khoá tạo được dư luận tốt và có sức hấp dẫn đối với học sinh. Đó là những cố gắng để giúp học sinh không chỉ tiếp xúc với bài học trên lớp mà thấy được những giá trị văn chương, mối quan hệ giữa văn học với đời sống.

Việc tổ chức hoạt động ngoại khoá ở trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, hướng đến đối tượng học sinh chuyên hiện nay, cũng là hình thức giúp các em tránh được tình trạng dạy chay học chay khi điều kiện vật chất còn thiếu thốn. Đồng thời, nếu tổ chức tốt những hoạt động ngoại khoá theo chủ điểm thì học sinh sẽ có điều kiện tự thử sức mình xử lý các vấn đề văn học, điều đó cũng có thể xem như cách thực hành bộ môn tốt nhất.

Bên cạnh đó, ở địa bàn thành phố cũng như trong điều kiện thông tin sách báo, mạng internet đang gia tăng thì nhu cầu đọc, thưởng thức văn chương của học sinh ngày càng tăng. Trong luồng thông tin đó, không ít những luồng gió xấu độc hại cũng như chưa có một sự định chuẩn khiến cho học sinh nhiều lúc tỏ ra hoang mang về sự ‘lệch pha” giữa văn trong trường với văn chương ngoài đời.

Đứng ở vị trí một trường mũi nhọn giáo dục chất lượng cao, việc sinh hoạt ngoại khoá đã trở thành vấn đề có sức hút đối với các bộ môn nói chung và bộ môn Văn nói riêng. Trong những kỹ năng cần thiết cho một học sinh chuyên Văn, không thể thiếu kỹ năng hoạt động ngoại khoá. Đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện, môn Văn trong nhà trường cũng góp phần hỗ trợ cho các hoạt động đoàn thể. Vì vậy, tổ Văn từ khi thành lập trường năm 2000 đến nay luôn chú trọng thực hiện hoạt động ngoại khoá. Với tư cách người tổ chức, lập kế hoạch hoạt động ngoại khoá cho tổ bộ môn, người viết đã có dịp kiểm chứng từ một số hình thức ngoại khoá để rút kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn Văn.

Thực tế cho thấy, nếu tổ chức Câu lạc bộ Văn học ngoại khoá có hiệu quả, các em sẽ có sự quan tâm với bộ môn, trên cơ sở đó các em hào hứng hơn với bộ môn trong giờ chính khoá.

3

II. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN NGOẠI KHOÁ TẠI TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN, BÌNH ĐỊNH:

Ngay từ khi mới thành lập trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, năm 2000, dù lực lượng còn mỏng, tổ Văn chỉ có ba giáo viên, nhưng trong kế hoạch xây dựng nền tảng và tổ chức hoạt động cho lớp chuyên, chúng tôi đã chú trọng đưa nội dung ngoại khoá vào kế hoạch hoạt động của tổ.

1. Giai đoạn đầu tiên (2000 – 2002):

a. Những thuận lợi và khó khăn:

Những ngày mới thành lập trường, chỉ vẻn vẹn có 10 lớp thuộc hai khối 10 và 11 ở các môn chuyên: Toán, Lý, Hoá, Văn, Anh. Tỷ lệ học sinh tự nhiên cao hơn khối xã hội, số lượng học sinh ít. Cơ sở vật chất hầu như không có gì vì phải học nhờ trường Quốc Học suốt hai năm liền. Mọi sinh hoạt phải gói ghém trọn vẹn trong phạm vi hội trường mượn của trường Quốc Học. Vì vậy tổ chức ngoại khoá chỉ bó hẹp trong phạm vi lớp học và chủ yếu hướng vào mũi nhọn môn chuyên.

Điểm thuận lợi là các em đều ham học và có không khí học tập tốt, sẵn sàng hào hứng tham gia các hoạt động của nhà trường. Ban Giám hiệu và các đoàn thể trong nhà trường luôn ủng hộ và khuyến khích các hình thức ngoại khoá của các tổ bộ môn, nhiều buổi ngoại khoá có sự tham gia nhiệt tình và hỗ trợ tích cực của các giáo viên trong nhà trường.

b. Định hướng hoạt động ngoại khoá:

Trong hoàn cảnh như vậy, không thể tổ chức những hoạt động có quy mô lớn, chúng tôi định hướng hoạt động ngoại khoá quy mô nhỏ trong phạm vi lớp chuyên:

+ Tổ chức câu lạc bộ văn học, duy trì hoạt động thường xuyên trong phạm vi các lớp chuyên văn.

+Phối hợp hoạt động ngoại khoá với các tổ bộ môn và các đoàn thể trong nhà trường.

+ Kết hợp ngoại khoá môn Văn trong các dịp hoạt động lớn toàn trường như cắm trại, kỷ niệm các ngày lễ lớn.

2. Giai đoạn từ năm học 2002 đến nay:

a. Những thuận lợi và khó khăn:

Từ năm 2002, trường đã có cơ sở mới độc lập. Nhà trường có hội trường lớn với sức chứa khoảng 600 học sinh, hai phòng học lớn có sức chứa khoảng 100 học sinh, phù hợp cho những hoạt động chung cho các lớp. Học sinh đầy đủ 3 khối lớp 10, 11, 12. Các em cũng đã làm

4

quen với đặc thù học tập của trường chuyên, đã có những nhân tố nòng cốt cho hoạt động phong trào. Bên cạnh học sinh các lớp chuyên có những thành viên thuộc các lớp không chuyên (hiện nay có 5 lớp với hơn 200 học sinh), có thêm nhiều nhân tố tạo được sự ổn định của Câu lạc bộ Văn học. Trường được trang bị máy tính cấu hình mạnh, có nối kết internet và tài khoản truy cập thuộc hệ thống giáo dục từ năm 2004.

Tuy nhiên, những khó khăn của nhà trường là lực lượng quá mỏng. Tổ bộ môn nhiều giáo viên phải kiêm nhiệm các công tác khác.

b. Định hướng hoạt động ngoại khoá:

Trong điều kiện thuận lợi hơn, ngoài những hình thức đã tiến hành có hiệu quả trong các lớp chuyên, chúng tôi đã mở rộng phạm vi và hình thức hoạt động của câu lạc bộ văn học, tổ chức các hoạt động ngoại khoá với quy mô lớn hơn.

Ngoài ra, chúng tôi phối hợp các tổ chức xã hội, cơ quan báo chí tuyên truyền, hội VHNT tỉnh giới thiệu những sáng tác mới của học sinh trong các kỳ sinh hoạt ngoại khoá.

Bên cạnh đó, bước đầu chúng tôi thử nghiệm mô hình “sân chơi ảo” trên mạng internet, lập diễn đàn học sinh nhằm cung cấp tư liệu văn cũng như cho các em có thể trực tiếp thảo luận những vấn đề văn học trên sân chơi của riêng mình.

5

III. CÁC HÌNH THỨC NGOẠI KHOÁ ĐÃ ÁP DỤNG VÀ HIỆU QUẢ, KINH NGHIỆM THỰC TIỄN

A. Các hoạt động ngoại khoá chủ yếu:

Ngay từ khi học sinh vào lớp 10, chúng tôi đã tìm hiểu hứng thú cũng như khả năng của các em qua các phiếu thăm dò cũng như hồ sơ. Có nhiều học sinh ở lớp dưới là hạt nhân của các phong trào, hoạt động ở Cung văn hoá thiếu nhi. Nhiều em đã đạt giải trong các cuộc thi Kể chuyện sách, Tiếng hát hoa phượng đỏ… Đó là cơ sở để phát huy năng lực của các em trong sinh hoạt ngoại khoá, xây dựng đội ngũ nòng cốt cho Câu lạc bộ Văn học của trường.

1. Trong những năm đầu mới thành lập trường,dù lực lượng còn mỏng nhưng chúng tôi chủ động cũng lập kế hoạch, xây dựng Câu lạc bộ văn học Lê Quý Đôn, không phân hoá giữa lớp chuyên Văn và các lớp chuyên khác. Vì vậy khi tổ chức sinh hoạt, tạo được sân chơi chung cho học sinh toàn trường. Tổ Văn không chỉ đóng vai trò nòng cốt trong việc phát động phong trào sáng tác nhân các ngày lễ trong năm mà còn huy động được lực lượng giáo viên các tổ khác cùng tham gia. Mô hình hoạt động Câu lạc bộ Văn học được duy trì đều đặn trong tất cả các năm học và có sức cuốn hút đối với học sinh.

2. Tổ chức sinh hoạt chuyên đề cho các lớp chuyên: Trong tổ chức hoạt động ngoại khoá, điều quan trọng đối với người tổ chức là phải bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc ngoại khoá,thật sự tạo được hứng thú cho học sinh. Bởi lẽ “hoạt động ngoại khoá văn học không phải là giảng dạy và học tập lại bộ môn văn, nhưng nó luôn luôn gắn liền với nội dung giảng dạy (cơ sở vật chất) của bộ môn, trình độ giáo viên và gắn với trình độ tri thức và năng lực vận dụng của học sinh về văn học”(Phương pháp dạy học Văn), cho nên không thể tách rời nội dung ngoại khoá với chương trình Văn ở cấp THPT. Việc định hướng sinh hoạt bám sát chương trình chính khoá còn giúp học sinh lớp chuyên Văn có điều kiện tìm hiểu tư liệu, kiến thức liên quan đến bài học để hiểu chắc, hiểu sâu những nội dung đã học.

Trong hình thức này, chúng tôi hướng đến việc hình thành cho các em văn hoá tranh luận cũng như bước đầu làm quen hoạt động nghiên cứu khoa học ở cấp phổ thông. Một định hướng nữa trong hình thức sinh hoạt này là bảo đảm tính thực tiễn, hướng văn chương đến đời sống. Các em có thể chủ động hơn trong việc tiếp cận các vấn đề văn học, có thể nêu chính kiến trên cơ sở một thị hiếu thẩm mỹ lành mạnh.

3. Tổ chức dã ngoại - giao lưu sáng tác :Một trong những hình thức có sức cuốn hút với học sinh là tham quan dã ngoại và giao lưu văn học. Nguồn kinh phí tổ chức hoạt động dã ngoại chủ yếu từ quỹ hoạt động của lớp và tổ bộ môn, sự hỗ trợ của nhà trường cũng như sự

6

tài trợ của các đơn vị giao lưu. Những hoạt động này luôn có sự hướng dẫn định hướng của giáo viên. Các em có dịp tiếp xúc, trao đổi những vấn đề văn học với các nhà văn,nhà thơ là Hội viên Hội Nhà Văn, Hội VHNT tỉnh, có những dịp hiểu hơn về các giá trị văn chương, có những hiểu biết về văn học địa phương, thời sự văn học… Đối với những học sinh có năng khiếu, chúng tôi tìm cách cho các em thể hiện năng lực bằng cách vận động tham gia các cuộc thi phê bình sáng tác của trung ương và địa phương cũng như giới thiệu sáng tác trên các phương tiện thông tin đại chúng.

4. Xây dựng diễn đàn học sinh: Đáp ứng nguyên tắc ngoại khoá “phải tham gia vào cuộc đấu tranh tư tưởng văn hoá trong việc ngăn ngừa và phản công vào thị hiếu và lối sống văn hoá đồi trụy, phản động…”, chúng tôi cũng mạnh dạn cho các em bình luận, đánh giá, tranh cãi xung quanh một số “hiện tượng văn học”, thời sự văn học qua hoạt động giao lưu qua đó cũng có thể uốn nắn cho các em những đánh giá lệch lạc.Không những thế, chúng tôi kết hợp với các Ngày lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam, Ngày học sinh – sinh viên, Ngày thành lập Đoàn để mở rộng diễn đàn, tổ chức các em tranh luận các nội dung liên quan đến chính các em. Đó là dịp nâng cao năng lực nhận thức các vấn đề xã hội và tự nhận thức bản thân của các em.

B. Mô hình sinh hoạt ngoại khoá:

1. Tổ chức của CLB Văn học:

Ngay từ năm học đầu tiên, chúng tôi đã tiến hành xây dựng Câu lạc bộ Văn học Lê Quý Đôn để điều hành các sinh hoạt ngoại khoá. Bộ khung của CLB gồm Tổ trưởng chịu trách nhiệm chính, đề xuất và triển khai kế hoạch hoạt động cho các thành viên. Các ủy viên CLB gồm các giáo viên trong tổ và lớp trưởng các lớp chuyên Văn làm nhóm trưởng các khối. Hiện nay, chúng tôi đã tiến hành thử nghiệm mô hình cử trợ lý học sinh (lớp trưởng lớp 11 Văn) để triển khai kế hoạch và đôn đốc thực hiện xuống cho các trưởng khối 10, 11, 12 (chọn từ lớp trưởng các lớp chuyên Văn). Mọi kế hoạch hoạt động trong năm và hàng tháng triển khai xuống các thành viên đều được thông qua tổ chuyên môn và nhóm trưởng. Các giáo viên phổ biến cho học sinh các lớp, nòng cốt là thành viên các lớp chuyên Văn. Các lớp còn lại trong trường thông qua khối trưởng tập hợp bài vở gửi lên Ban chủ nhiệm để tham gia chương trình. Ban chủ nhiệm CLB tổ chức sân chơi cho các em trên tinh thần phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh, hướng dẫn các em tự đảm nhiệm vai trò trong sinh hoạt. Mỗi kỳ sinh hoạt Câu lạc bộ do một trưởng khối chịu trách nhiệm chuẩn bị các khâu tổ chức dưới sự dẫn dắt của giáo viên bộ môn cũng như có sự kiểm tra của chủ nhiệm CLB, sau khi đã thống nhất các phương án tiến hành mới đưa ra sinh hoạt chung.

SƠ ĐỒ TỔ CHỨC CLB NGOẠI KHOÁ

7

Trên cơ sở của tổ chức Câu lạc bộ như vậy, chúng tôi đáp ứng được những nhiệm vụ mà Ban Giám hiệu yêu cầu cũng như phối hợp chặt chẽ với các tổ chức trong nhà trường và học sinh để tổ chức những hình thức sinh hoạt ngoại khoá đa dạng và phong phú.

2. Tổ chức hoạt động:

Tùy theo từng tính chất hoạt động mà có thể xây dựng chương trình cho phù hợp. Thời điểm thích hợp để tổ chức các hoạt động ngoại khoá là vào các dịp lễ lớn trong năm, kết hợp với hoạt động của đoàn trường. Có như vậy mới khỏi bị chồng chéo lên kế hoạch các tổ khác cũng như kế hoạch chung của nhà trường. Sinh hoạt ngoại khoá theo mô hình Câu lạc bộ, trong điều kiện của nhà trường có thể phân theo từng học kỳ, mỗi học kỳ sinh hoạt thành 2 đợt. Tuỳ thời điểm có thể tổ chức các hình thức phù hợp, không ảnh hưởng đến chương trình chính khoá cũng như bị chi phối bởi các kỳ thi học sinh giỏi, thi học kỳ

+ Học kỳ 1: Tổ chức hoạt động vào dịp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11 và Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22 tháng 12.

+ Học kỳ 2: Tổ chức vào tháng 3, nhân dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ và Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

CHỦ NHIỆM CLB(Tổ trưởng)

Giáo viên văn Trợ lý HS

Các trưởng khối HS

Thành viên CLB

CÁC ĐOÀN THỂ

CÁC TỔ BỘ MÔN

BAN GIÁM HIỆU

8

Tháng 5, tổ chức tổng kết hoạt động trong năm học của Câu lạc bộ Văn học.

3. Cách thức hoạt động

a. Sinh hoạt chuyên đề cho lớp chuyên:

Trong định hướng cho học sinh chuyên Văn, chúng tôi tổ chức hình thức sinh hoạt chuyên đề nhằm phát huy những phẩm chất cũng như khả năng vận dụng kiến thức chuyên để giải quyết các vấn đề văn học theo các chủ điểm được định hướng qua từng kỳ sinh hoạt như: Hình tượng người phụ nữ trong ca dao –dân ca, Đất Nước trong Thơ, Văn học lãng mạn và Văn học hiện thực 30 – 45… Hoạt động dành cho học sinh chuyên Văn có những đặc thù riêng, bảo đảm nguyên tắc “giúp học sinh phát triển khả năng ứng biến, khả năng huy động tri thức, kinh nghiệm, phương tiện tập trung để hoàn thành công việc nhanh chóng có hiệu quả”. Nội dung này nếu ở các trường khác phải đến cuối học kỳ 2 lớp 11 mới được học trong chính khoá, bài “Hội thảo Khoa học xã hội”, nhưng thời lượng quá ít và thực tế không mấy học sinh quan tâm đến bài học này. Nhưng ở trường chuyên, chúng tôi tiến hành ngay từ lớp 10, vào thời điểm giữa học kỳ II, lúc này học sinh đã được trang bị một khối lượng kiến thức để chuẩn bị thi học sinh giỏi, giúp kiến thức của các em được củng cố chuyên sâu.

Sinh hoạt chuyên đề đòi hỏi phải định hướng đề cương cũng như gợi ý của giáo viên cho học sinh và có quá trình chuẩn bị ít nhất hai tuần. Học sinh trong lớp được chia thành từng nhóm nhỏ cùng thực hiện đề tài. Vấn đề thảo luận trong sinh hoạt chuyên đề không ôm đồm quá nhiều cũng như tránh tình trạng lần lượt từng nhóm cử người lên thuyết trình mà không có phản hồi. Để tập làm quen hình thức này, giáo viên tổ chức cho học sinh tập thảo luận những vấn đề nhỏ tại lớp. Theo kinh nghiệm tổ chức hình thức này ở các lớp chuyên Văn do tôi chủ nhiệm, lớp học được chia thành 3 nhóm: 2 nhóm thuyết trình và một nhóm phản biện. Vai trò từng nhóm được phân công cụ thể:

+ Nhóm thuyết trình: thu thập, xử lí tư liệu, hình thành đề cương, cử người thuyết trình, cùng bảo vệ những luận điểm của nhóm mình.

+ Nhóm phản biện: Đọc tóm tắt đề cương của các nhóm thuyết trình, lường trước tình huống đặt câu hỏi, cử đại diện tranh luận.

Các thành viên tham gia ở các nhóm cùng viết bài bổ sung ý kiến, hoàn chỉnh nội dung thuyết trình của nhóm theo gợi ý của giáo viên. Sau đó, giáo viên tuyển chọn những bài tốt nhất để thuyết trình, thảo luận. Tuy nhiên, với những hoạt động lớn quy mô toàn trường, chúng tôi giao cho mỗi lớp đảm trách một phần việc, như mô hình làm việc theo nhóm ở lớp. Nhằm tránh sinh hoạt chuyên đề trở nên khô khan, chúng tôi chủ động định hướng nội dung sinh hoạt chuyên đề cho toàn năm học. Trên cơ sở đó, lập kế hoạch, phân công giáo viên chịu trách

9

nhiệm cụ thể từng mảng nội dung để hướng dẫn học sinh thực hiện. Mỗi kỳ hoạt động ngoại khoá, Chủ nhiệm Câu lạc bộ phân công cho một lớp chịu trách nhiệm chính, có hướng dẫn gửi xuống cho từng lớp. Lớp đăng cai chịu trách nhiệm trang trí, gửi giấy mời, chuẩn bị bài vở. Các lớp còn lại tham gia theo nội dung được phân công.

Chẳng hạn, phân công chuẩn bị sinh hoạt chuyên đề về Hình tượng phụ nữ, chúng tôi dự kiến như sau:

HÖÔÙNG DAÃN NOÄI DUNGCAÂU LAÏC BOÄ VAÊN HOÏC ( KHOÁI 10 TOÅ CHÖÙC)CHAØO MÖØNG NGAØY 8 THAÙNG 3 năm 2003

1. Hình töôïng ngöôøi phuï nöõ trong ca dao: (hình töôïng cuï theå: ngöôøi meï, ngöôøi chò, ngöôøi vôï…)

2. Hình töôïng ngöôøi phuï nöõ trong vaên hoïc trung ñaïi (bình theo taùc phaåm): Chinh phuï ngaâm, Cung oaùn ngaâm, thô Hoà Xuaân Höông, thô Nguyeãn Du, thô Cao Baù Quaùt…. Coù theå phaûn baùc quan nieäm cuûa Nguyeãn Coâng Tröù, Taûn Ñaø xung quanh hình töôïng Thuùy Kieàu.

3. Ngöôøi phuï nöõ trong vaên hoïc 30 – 45: choïn loïc phaân tích moät ñoaïn trích tieâu bieåu.

4. Thi saùng taùc : Caûm nhaän veà moät vaøi hình töôïng phuï nöõ trong caùc taùc phaåm ñöôïc hoïc: daønh cho caû ba khoái 10 – 11 – 12. Ñoïc saùng taùc veà chò em phuï nöõ (Coù theå öu tieân cho nam giôùi, bình choïn danh hieäu “ngöôøi ñaøn oâng lòch laõm”)

5. Huøng bieän veà vai troø cuûa phuï nöõ (daønh cho “anh em”, chò em laøm giaùm khaûo)

6. Toå chöùc troø chôi: oâ chöõ, ñoá vui veà chuû ñeà 8 – 3 .

Trong đó, nội dung 1 và 2 giao cho lớp 10 chuyên Văn chuẩn bị bài thuyết trình, nội dung 3 giao cho học sinh 11 chuyên Văn chuẩn bị. học sinh lớp 12 chuyên Văn được giao nhiệm vụ phản biện những nội dung thuyết trình của các lớp dưới. Giao cụ thể trách nhiệm như vậy cho nên từ nhóm thuyết trình đến nhóm phản biện đều làm việc tích cực,có hiệu quả và phát huy được những kiến thức chính khoá để phản biện và bảo vệ các luận điểm được nêu ra trong buổi sinh hoạt. Các nội dung 4, 5, 6 trong hướng dẫn là kết hợp giữa sinh hoạt chuyên đề với ý nghĩa kỷ niệm Ngày Phụ nữ Việt Nam, tạo không khí vui vẻ hoà đồng giữa các lớp chuyên với nhau. Cuối buổi sinh hoạt, giáo viên phụ trách tổng kết, chốt lại các vấn đề thảo luận.

Phát huy cách sinh hoạt này, các lớp chuyên đã tích cực tham gia và tổ chức tốt các sinh hoạt chuyên đề ngoại khoá tiếp theo như: Chuyên đề Văn xuôi lãng mạn và Văn xuôi hiện thực, Đất Nước trong thơ…

Một trong những yếu tố có thể kích thích sự sáng tạo cũng như hấp dẫn được học sinh là phải có sự khen thưởng kịp thời. Chẳng hạn:

10

thưởng bài thuyết trình hay nhất, phần phản biện sắc sảo nhất, phần thưởng cho đội thắng chung cuộc… Phần thưởng được trích từ kinh phí của tổ, chủ yếu mang ý nghĩa tượng trưng như : sổ, bút, bánh kẹo nhưng cũng giúp các em hào hứng hơn. Các kỳ sinh hoạt chuyên đề gần đây, chúngtôi kết hợp với phươngtiện máy vi tính, máy chiếu để các em thuyết trình kết hợp với công nghệ đa phương tiện (multimedia) nên tạo được hiệu quả trực quan hơn. Bên cạnh đó, đã mở rộng mời học sinh các lớp chuyên Anh cùng tham gia.

Qua thực tế hoạt động,chúng tôi đã hình thành được mô hình sinh hoạt chuyên đề môn Văn (xem sơ đồ):

b. Hình thức dã ngoại – giao lưu sáng tác:

Trong các năm qua, chúng tôi đã tổ chức cho các em tham gia hoạt động văn hoá văn nghệ của tỉnh cũng như của thành phố Quy Nhơn: Giao lưu các nhà thơ nữ Bình Định năm 2002 tại Thư viện tỉnh; Giao lưu Văn nghệ sĩ của CLBVH Xuân Diệu năm 2003, Giao lưu chương trình “Nhà giáo làm thơ” năm 2004 tại Hội trường trường chuyên, Giao lưu “Thơ tuổi xanh” tại Đài PTTH Bình Định đầu năm 2005. Các em đã

CHỦ ĐIỀM TRONG THÁNG

SINH HOẠT

NỘI DUNG CHÍNH KHOÁ

CẦN THẢO LUẬN

TRƯỞNG KHỐI HS CHỦ TRÌ

CHƯƠNG TRÌNH SINH HOẠT

CÁC NHÓM

THUYẾT TRÌNH

NHÓM PHẢN BIỆN

GIÁO VIÊN PHỤ TRÁCH KẾT LUẬN

BAN CHỦ NHIỆM CLBVH

THÀNH VIÊN THAM GIA

11

được tổ chức thăm khu lưu niệm nhà thơ Hàn Mặc Tử. Đặc biệt, trong hai năm qua, học sinh Lê Quý Đôn đã đại diện học sinh THPT tham gia “Ngày Thơ Việt Nam” tổ chức tại đồi Thi Nhân (Quy Nhơn) vào dịp Tết Nguyên Tiêu.

Đóng vai trò nòng cốt trong hoạt động này là học sinh các lớp chuyên Văn và những em có năng khiếu văn nghệ, yêu thích văn chương ở các lớp chuyên và không chuyên khác trong toàn trường. Hoạt động này tạo được hứng thú cho học sinh vì là dịp các em tiếp xúc với thực tế, học hỏi được nhiều điều bổ ích từ các chuyến dã ngoại cũng như tiếp xúc văn nghệ sĩ. Trong hình thức này, giáo viên đóng vai trò người hướng đạo, khuyến khích các em đặt câu hỏi giao lưu. Đồng thời, giáo viên còn đóng vai trò người tổ chức, nhắc nhở các em thể hiện đúng thái độ ứng xử, tự tin và có ý thức tổ chức kỷ luật khi đại diện cho nhà trường tham gia vào các sinh hoạt văn học nghệ thuật của cộng đồng, địa phương.

Trên thực tế, qua những buổi giao lưu đầu tiên còn ít nhiều bỡ ngỡ rụt rè, đến nay các em đã mạnh dạn và rất chủ động trong những buổi giao lưu. Theo đánh giá của Câu lạc bộ sáng tác trẻ của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Bình Định cũng như đánh giá của Ban chủ nhiệm CLBVH Xuân Diệu thuộc Trung tâm Văn hóa tỉnh, học sinh trường Lê Quý Đôn thật sự là những nhân tố mới góp phần tạo nên sinh khí cho các hoạt động văn học nghệ thuật của lớp trẻ và học sinh sinh viên.

Không chỉ đóng vai trò quần chúng, thành viên Câu lạc bộ Văn học trường Lê Quý Đôn đã đóng góp những sáng tác và tham gia với tư cách thành viên của các Câu lạc bộ Văn học của tỉnh. Chúng tôi đã phối hợp với Hội VHNT tỉnh, Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Định, Trung tâm Văn hoá tỉnh tổ chức những buổi giới thiệu sáng tác của học sinh Lê Quý Đôn, chương trình “Giao lưu thơ Tuổi xanh” nhân kỷ niệm ngày học sinh sinh viên 9 – 1 có sự tham gia của giáo viên và học sinh Lê Quý Đôn để lại những ấn tượng tốt trong lòng khán giả xem truyền hình Bình Định. Các em đã có thể trực tiếp trả lời phỏng vấn một cách khá chững chạc. Từ những sáng tác đầu tiên của học sinh còn phải qua sự biên tập của giáo viên để được đăng, các em đã tự mình khẳng định năng khiếu bằng hàng loạt những sáng tác giàu cảm xúc, trong sáng, được Tạp chí Văn nghệ Bình Định, báo Bình Định đăng tải.

Tham gia vào các hoạt động này, chúng tôi khuyến khích các em tự hình dung các tình huống giao tiếp để ứng xử kịp thời, có văn hoá, đồng thời cũng đóng vai trò cố vấn định hướng cho sáng tác, đỡ đầu cho những em có năng lực phát huy được khả năng của chính mình. Sự hợp tác giữa Câu lạc bộ Văn học Lê Quý Đôn với các cơ quan Văn nghệ, báo chí tiếp tục được duy trì thường xuyên có hiệu quả. Em Duyên Mới lớp 12V (khoá 2000 – 2003) có bài dự thi được đăng trên báo Giáo dục - Thời đại. Em Nguyễn Thị Ngọc Diễm (lớp 11V) hiện nay là trưởng nhóm

12

học sinh của CLB Sáng tác trẻ (Hội VHNT Bình Định), em Bùi Đình Vinh (lớp 11V) được kết nạp vào CLBVH Xuân Diệu, là thành viên trẻ nhất của CLB có bề dày 15 năm này. Hàng chục học sinh chuyên Văn, chuyên Anh, chuyên Hoá, lớp không chuyên được chọn sáng tác giới thiệu trên các báo Trung ương và địa phương…

Nhằm hỗ trợ hoạt động sáng tác của các em, hàng năm chúngtôi đều phát động phong trào sáng tác tập san và duy trì đều đặn, qua đó tuyển chọn được nhiều sáng tác của học sinh qua các năm. Các em viết về thầy cô, bạn bè, mái trường, quê hương với tất cả sự chân thành và trong sáng của tuổi học trò. Trong năm học vừa qua, các em lớp 10 chuyên Văn còn tự đứng ra tập hợp sáng tác của học sinh toàn trường trong cuộc thi, thông qua sự đồng ý của chủ nhiệm, đóng thành tập sách lưu hành nội bộ, mở Gian hàng sách trong đợt kỷ niệm 26 – 3, được nhiều học sinh “ủng hộ”, trong đó có rất nhiều học sinh lớp 12 ra trường mong có một tập thơ văn lưu niệm về trường. Đây là hình thức sáng tạo đã được Đoàn trường hoan nghênh và báo cáo tại kỳ kiểm tra công tác Đoàn của năm học 2003 – 2004, được tính thành nội dung sáng tạo được cộng điểm thi đua của Đoàn trường. Trong năm học 2004 – 2005, chúng tôi đã hoàn thành cuộc vận động sáng tác Viết về mái trường và đang gấp rút tuyển chọn những sáng tác của học sinh trong 5 năm qua để in một tuyển tập kỷ niệm 5 năm thành lập trường

c. Thử nghiệm diễn đàn học sinh:

Theo định hướng xây dựng diễn đàn học sinh, chúng tôi đã tổ chức cho các em thảo luận về quan hệ thầy trò – bè bạn qua một kỳ sinh hoạt tại trường. Các em được toàn quyền chủ trì diễn đàn, tổ chức thảo luận những câu hỏi do chính các em đặt ra. Đây là buổi sinh hoạt khá thú vị, có sự trợ giúp của hệ thống AVNet trong phòng Vi tính của nhà trường. Các em được sử dụng công nghệ tiên tiến, ngoài trao đổi chung qua tai nghe, có thể trao đổi riêng nhờ hệ thống ngắt tín hiệu của bộ điều khiển ComWeb. Theo chúng tôi, những dịp sinh hoạt như vậy có thể giúp các em trao đổi thẳng thắn những tâm tình, bồi dưỡng nhân cách, là yếu tố hết sức cần thiết đối với một học sinh chuyên Văn.

Trên thực tế, các em hiện nay được tiếp xúc thường xuyên với thông tin đủ các luồng trên Internet, trong đó có không ít những vấn đề có liên quan đến văn chương trái ngược hẳn với những nội dung trong chương trình chính khoá và cũng không ít “luồng gió độc” làm ảnh hưởng đến nhận thức của các em. Vì vậy, việc xây dựng diễn đàn học sinh trên Internet là một phần trách nhiệm của các giáo viên Văn trong nhà trường. Chúng tôi đã thử nghiệm xây dựng một diễn đàn học sinh chuyên Văn (địa chỉ: http://c.1asphost.com/lequydonbd). Trên diễn đàn này, chúng tôi đã đăng tải những tài liệu giúp cho các em tham khảo, đồng thời cũng dành cho các em giới thiệu những sáng tác của mình, trao đổi những vấn đề văn học. Diễn đàn chưa đặt được trang

13

chính thức, mới ở dạng miễn phí. Điều này khiến không ít học sinh băn khoăn vì trong thực tế, nhiều học sinh Lê Quý Đôn sinh hoạt tại diễn đàn thanh niên học sinh Quy Nhơn, do các học sinh ở Quy Nhơn tập hợp nhau lại (www.quynhoncity.com) chủ yếu tham gia vào mục “Học đường ký sự” và “Bến Văn”. Các em muốn có một địa chỉ riêng của trường để cùng trao đổi tâm tình các vấn đề về cuộc sống, học tập cũng như gửi gắm những cảm xúc, trao đổi những sáng tác, có sự theo dõi nhắc nhở khuyên nhủ của giáo viên để các em tự tin hơn trong cuộc sống. Thiết nghĩ, đây cũng là một hình thức sinh hoạt nên phát huy.

C. Một số kinh nghiệm rút ra từ hoạt động Câu lạc bộ:

Qua thực tiễn tổ chức, điều hành các hình thức sinh hoạt CLB Văn học ở trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, chúng tôi rút ra một số kinh nghiệm sau:

1. Hoạt động ngoại khoá là hình thức bổ ích giúp các em chơi mà học một cách hiệu quả. Để đạt chất lượng tốt, cần có sự kết hợp, ủng hộ của Ban Giám hiệu, các tổ chức đoàn thể, giáo viên chủ nhiệm và Ban Thi đua nhà trường, xem như một hoạt động phong trào thi đua giữa các lớp, sẽ động viên được các em tham gia đông đảo. Trong những năm qua, tổ Văn đã luôn nhận được sự ủng hộ quý báu này.

2. Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ Văn học phối hợp đồng bộ, thường xuyên và tích cực thì sẽ chủ động trong kế hoạch, tổ chức các hình thức phù hợp với từng thời điểm trong năm. Cần chú trọng những dịp sinh hoạt vào các ngày lễ lớn để định ra chủ điểm sinh hoạt kết hợp với hoạt động kỷ niệm thì hoạt động ngoại khoá sẽ đạt chất lượng tốt, tránh được tình trạng quá tải vì phải tham gia quá nhiều những hoạt động cùng một lúc.

3. Sinh hoạt CLB ngoại khoá ngoài những thành viên nòng cốt ở các lớp chuyên Văn cần chú ý phát hiện và giới thiệu các thành viên lớp khác thì hoạt động sẽ sôi nổi và có ý nghĩa giáo dục cao, tạo được hứng thú học tập bộ môn Văn cho các em. Trong hoạt động ngoại khoá, cần dành nhiều thời gian cho các em chủ động từ các khâu chuẩn bị, điều khiển sinh hoạt, đóng góp ý kiến, trình bày sáng tác…

4. Ban chủ nhiệm CLB, các giáo viên Văn cần giúp học sinh phát huy được năng khiếu: văn nghệ, sáng tác. Thực tế cho thấy, những học sinh có năng khiếu luôn là những em có tình cảm đúng đắn và thái độ tích cực trong học tập, cảm thụ văn chương. Học sinh cũng rất hào hứng trước những sáng tác của bạn bè cũng như của bản thân. Cần quan tâm phối hợp với các tổ chức xã hội, các đơn vị văn hoá nghệ thuật ngoài nhà trường tổ chức các hoạt động dành cho học sinh sẽ giúp các em phát huy tính tích cực cũng như nâng cao năng lực giao tiếp,, hiểu biết các vấn đề xã hội. Trên cơ sở đó, các em học môn Văn đạt kết quả tốt hơn, có nhận thức sâu và tình cảm đúng.

14

Trên đây là một số kinh nghiệm ngoại khoá chúng tôi đã tích lũy được từ việc tổ chức hoạt động của Câu lạc bộ Văn học trường THPT chuyên Lê Quý Đôn. Trong quá trình thực hiện đề tài này, chắc chắn sẽ còn những mặt chưa hoàn thiện, bên cạnh những mặt thành công cũng còn một số mặt hạn chế. Rất mong được các đồng nghiệp quan tâm góp ý.

15

THỐNG KÊ SINH HOẠT NGOẠI KHOÁ MÔN VĂNI. NĂM HỌC 2000 – 2001:

A. Sinh hoạt chuyên đề: 1 – Ca dao dân ca viết về mẹ.2 – Văn học trung đại thế kỷ XIXB. Hoạt động sáng tác – giao lưu:1 - Thi sáng tác về người phụ nữ kỷ niệm 8 – 32 – Giao lưu các nhà thơ nữ tại Thư viện Tổng hợp

II. NĂM HỌC 2001 – 2002:A. Sinh hoạt chuyên đề:1 – Hình tượng người lính cách mạng trong thơ 45 – 752 – Tham gia cuộc thi Bình Thơ trong nhà trường của báo

Giáo dục - Thời đại. Có 02 bài được chọn đăng: Trần Hà Nam (GV) và Phạm Thị Duyên Mới (11V)

B. Hoạt động sáng tác – giao lưu – tham quan:1 – Thi sáng tác chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam2 - Giao lưu với CLB Xuân Diệu (ngày 14 hàng tháng) tại

Trung tâm VHTT tỉnh Bình Định.3 – Tham gia trang Sáng tác trẻ của tạp chí Văn nghệ Bình

định4 – Tổ chức cho lớp 11V tham quan khu lưu niệm Hàn Mặc

Tử tại Gành Ráng.III. NĂM HỌC 2002 – 2003:

A. Sinh hoạt chuyên đề:1 – Văn học lãng mạn và văn học hiện thực 30 – 45 (12V chủ

trì)2 – Văn xuôi Tự lực Văn đoàn (11V chủ trì)B. Hoạt động sáng tác – giao lưu – tham quan:1 – Thi sáng tác tập san toàn trường2 – Tham quan nhà lưu niệm Xuân Diệu tại Gò Bồi3 – Giao lưu CLBVH Xuân Diệu hàng tháng

IV. NĂM HỌC 2003 – 2004:A. Sinh hoạt chuyên đề:

1 - Người phụ nữ trong ca dao và thơ trung đại, thơ hiện đại2 – Hình tượng Văn học

B. Hoạt động sáng tác – giao lưu – tham quan:1 – Tham gia sinh hoạt CLB Xuân Diệu hàng tháng2 – Giao lưu với các nhà thơ là Hội viên hội Nhà Văn Việt

Nam: Lệ Thu, Thanh Mừng,Lê Văn Ngăn. 3 – Giao lưu với CLBVH Xuân Diệu tại trường4 – Tham gia CLB Sáng tác trẻ của Hội VHNT Bình Định, sinh

hoạt tại Hội trường Hội VHNT tỉnh hàng tháng.

16

5 – Tham dự Ngày thơ Việt Nam – Nguyên Tiêu lần thứ Nhất tại Đồi Thi Nhân – Gành Ráng. Giới thiệu thơ học sinh Lê Quý Đôn trên báo Tuổi trẻ.

6 - Giới thiệu 02 gương mặt thơ học sinh Lê Quý Đôn: Lê Anh Nguyệt, Nguyễn Hà Huyền Trân

7 – Giao lưu bút nhóm Hoa Xương Rồng của Trung tâm khuyết tật Nguyễn Nga.

8 - Giới thiệu gương mặt hội viên mới của CLBVH Xuân Diệu: Bùi Đình Vinh – HS Lê Quý Đôn.V. NĂM HỌC 2004 – 2005:

A. Sinh hoạt chuyên đề:1 - Chủ đề “Đất Nước trong ca dao và Thơ Việt Nam từ thế

kỷ XX đến năm 1975.”2 - Hội thảo chuyên đề : “Một số vấn đề thời sự Văn học

Nghệ thuật hiện nay”B. Hoạt động sáng tác – giao lưu – tham quan:1 - Cuộc thi sáng tác Viết về mái trường (từ tháng 10/2004 –

5/2005) cho học sinh toàn trường.2 – Giao lưu với các nhà giáo làm thơ, do hội VHNT tỉnh và Đài

Truyền hình Bình Định tổ chức tại hội trường trường THPT chuyên Lê Quý Đôn.

3 – Giao lưu nhân Ngày học sinh – sinh viên 9/1/2005, chương trình “Thơ với Tuổi xanh” của Đài PTTH Bình Định phát sóng. Giới thiệu 02 gương mặt thơ học sinh Lê Quý Đôn: Nguyễn Thị Ly Ly, Nguyễn Quỳnh Trọng Đức.

4 – Tham gia chương trình Ngày Thơ Việt Nam – Nguyên Tiêu 2005 do Hội VHNT Bình Định tổ chức tại Đồi Thi Nhân.

5 - Giới thiệu trang thơ học sinh Lê Quý Đôn trên báo Bình Định điện tử cuối tháng 2/2005.

6 – Tiếp tục tham gia CLBVH Xuân Diệu và CLB Sáng tác trẻ. Đăng các sáng tác của học sinh trên trang sáng tác trẻ của Tạp chí Văn nghệ Bình Định, mục “Nếp nhà” của báo Bình Định.

17

KẾT QUẢ CUỘC THI SÁNG TÁC VIẾT VỀ MÁI TRƯỜNG (2005)Tuyển chọn được 33 bài thơ, 21 tác phẩm văn xuôi, 01 bản nhạc

vào vòng chung kết. Trong đó :I. Giải tập thể:Nhất : Tập thể lớp 11 chuyên VănNhì: Tập thể lớp 11 chuyên HoáBa: Tập thể lớp 12 chuyên AnhKK: Tập thể lớp 12 chuyên Văn

Tập thể lớp 10 chuyên VănTập thể lớp 11A2 Tập thể lớp 12A1

II. Giải cá nhân:1. Văn:Nhất:Nguyễn Thị Hoàng Nguyên – 12 chuyên VănNhì: Nguyễn Thị Trúc Quỳnh - 12 chuyên VănKK: Ngô Nguyễn Kim Diễm - 12 chuyên Văn

Thanh Bông - 12 chuyên AnhChâu Trúc - 12 chuyên AnhPhùng Thị Thuỳ Trang - 11 chuyên HoáNguyễn Thị Thuỳ Trang - 11A2

2. Thơ:Nhất:Nguyễn Xuân Ái Nhật - 12 chuyên AnhNhì: Bùi Đình Vinh - 11 chuyên VănBa: Đào Nguyên Phương Thảo - 10 chuyên VănKK: Nguyễn Văn Huynh - 12 chuyên Hoá

18

Một số hình ảnh - kết quả hoạt động CLBVH qua 5 năm:

Ảnh: Giao lưu với CLB Xuân Diệu tại trường THPT chuyên Lê Quý Đôn

Ảnh: Bìa tập san giải Nhất năm học 2002 - 2003

19

1. Sáng tác học sinh tham gia hoạt động kỷ niệm 8 -3:

Ảnh: Thơ của Nguyễn Như Tâm Bình, giải Nhất thi thơ năm học 2000 – 2001, đọc tại buổi Giao lưu các nhà thơ nữ, in trong tạp chí Văn nghệ

Bình Định năm 2001

20

2. Sáng tác tham gia giao lưu, hội thơ Nguyên Tiêu:a. Thơ tham dư đêm thơ Nguyên Tiêu (5/2/2004):Pham Thi Tuyêt Trinh(Lơp 10 A1)

CỔ TICHEm muốn vo bông tuyết kết thành hoaLàm nguyệt quế đội lên đầu như cô be Lọ Lem ngày xưa trong cổ tíchEm muốn đợi giữa rừng bạch dương xạc xào ca hátBảy Chú Lùn xinh xăn se đi quaEm muốn ôm vào lòng cánh song bạc bãi bờ xaÁp vỏ ốc vào tai nghe chuyện Nàng Tiên CáEm muốn bay cao cùng mười một chàng hoàng tửDệt áo sao trời cho công chúa Lidơ

Em muốn dang đôi cánh tuổi mộng mơTrong giấc điệp huy hoàng em thấy mình ở đoĐể mãi âm vang trong từng trang truyện cổGiai điệu vi cầm – khúc dạo nôi lòng em.

Pham Thi Tuyêt TrinhHOA CO MAY

Ôi loai co hoa ai đa đăt tênMa thương nhơ ca môt miên tre daiTuôi thơ ơi co bao giơ quay laiNhưng buôi chăn trâu ao dinh co may đây

Khi chiêu xuông sơ me la râyCung xum xit gơ đi tưng hat coÔi hanh phuc tuôi thơ sao be nhoChia tay rôi riu rit hen lân sau

Nhưng thang năm chia se cung nhauNang công chua vương miên băng bông coEm hat khuc đông dao giưa diu dang cơn gioMây trăng bông bênh bay qua nhưng niêm vui

Vat co ngay xưa vân tim mai môt mauNuôi lơn nhưng giâc mơ tư cô tichBao ky niêm cua môt thơi tinh nghichHoa co dêt thanh bong dang thơ ngây.

21

Nguyên Thi Phương Anh (Lơp 10A1)

MƯA TRONGBiết từng hạt mưa xuân là màu trăngNhư thủy tinh ngàn mảnh vơ tan rôiNay rơi xuống long lanh màu năng mớiEm đưa tay hứng lấy giọt mưa trong

Giọt ngọc trăng rơi vào cành đào đỏVào cúc thơm vào cả nhánh mai vàngVào cửa sổ nơi con chim đứng hotVào hàng cây chớm nở đoá hoa hông

Từng mảnh trăng li ti không them rớtĐể trời xanh gio thoảng chút se seXuân rực rơ net hoa khoe săc mớiTách trà thơm khai bút vị đầu năm

Xuân hạnh phúc mang theo màu hạnh phúcCùng lá xanh mơn mởn chút hương xanhHoà vào lá một nôi buôn người cuCo giọt mưa trong măt thăm xuân hông

Ha Thanh Hâu (Lơp 10A1)

XUÂN VÀ METôi từng hỏi xuân là gì vậy nhi ?Là năng vàng hoa nở muôn nơi?Là tuổi thơ vui trong áo mới?Hay nụ cười luôn nở trên môi?

Hỏi me, me nhìn tôi âu yếm‘Xuân là con, con cung là xuânCon cho me niềm vui sức sốngMe cần con như cả mùa xuân!”

Mười lăm tuổi tôi rời xa meXa những gì quen thuộc thân thươngTôi mới hiểu mùa xuân thật cụ thểLà me tôi, người lăng le bên đời

22

Nguyên Thi Ngoc Diêm - Trưởng nhóm học sinh của CLB Sáng tác trẻ- Hội VHNT

MƯƠI SÁU TUÔIMươi sáu tuôi trong con la môt mau vang

Bên me, bên anh, bên năng mơi

Ao trăng con bay phâp phơi

Mươi sáu tuôi đên trương trong gio bay

Mươi sáu tuôi trong con co mau hông

Co mơ ươc đây trong

Va môt thoáng măt đưa nhin mơ mông

Mưa phun bay, đêm lá rơi đây

Mươi sáu tuôi cua con con la mau xanh

Môt khung trơi mơ ra đây hạnh phuc

Bên bạn be, ngươi thân, đât nươc

Con lơn lên trong năng mơi tưng ngay

Mươi sáu tuôi trong con nhiêu mau lăm me ơi

Co ánh trăng bang bạc ơ trên trơi

Co mau cua niêm vui va ươc vọng

Mang trong long nhiêu giâc mông me ơi!

Bùi Đi nh Vinh - Hội viên CLBVH Xuân Diệu Bình Định

MUA TRĂNGMột vầng trăng của Hàn Mặc Tử

“Nửa trăng kia ai cắn vỡ rồi”

Một vầng trăng giữa hai khoé mắt

Nửa vầng trăng trôi về phía chơi vơi

Một nửa vầng trăng ở đầu Nam cuối Bắc

Cầu bập bênh hai phía đã gió mùa

Một nửa vầng trăng, cánh bông trăng lay lắt

Ai đi tìm một nửa để mà mua?

Có bao nhiêu trăng đi qua đời Hàn Mặc Tử

Đã mấy lần Hàn đã “vớt trăng lên”

Vầng trăng mộng hoá thành bất tử

“Ai mua trăng” trôi trên sóng bập bềnh?

23

b. Thơ học sinh Lê Quý Đôn tham gia Ngay Thơ Việt Nam Nguyên Tiêu Ất Dậu 2005:NGUYỄN VĂN HUYNH(12 HOÁ-SiNH)

Nhớ MẹCòn gì bằng con nhớ mẹ đêm nayKhi ngoài kia…Gió rì rào kẽ láBước chân ai ngoài hành lang vội vãNhư dáng mẹ về ấm lại cảnh khuyaCon ra đi ngày ấy buổi trưaMẹ lặt vội nắm rau xanhBuổi cơm vui, nhìn con ăn lần cuốiHôm con đi bờ tre gió thổiMẹ hút nhìn… xa mãiCon trở về thầm lặng tháng năm…Giờ ngồi đây, nơi phương ấy xa xămCon nhớ quá một vùng quê bé nhỏDáng mẹ gầy đâu đóIn hằn lên trang vở nơi con

N.V.HNGUYỄN XUÂN ÁI NHẬT(12 ANH)

NẮNG HỌC TRÒMình thấy nắng dâng lên trong mắt ấyNắng dịu dàng như lắng đọng mùa thuÁnh tinh nghịch lén nhìn qua trang vởTóc mây bay trong cái nắng đầu mùa

Mình hỏi ấy vì sao lại có nắngẤy thẹn thùng lắc đầu: “hổng biết đâu”Hổng biết? Sao làm người ta khổ thế?Đến bao giờ ai mới hiểu lòng ai

Rồi một mai khi ve kêu hè tớiBiết có còn gặp lại nắng năm xưaSẽ nhớ lắm cái lắc đầu ngày ấyNhớ nắng thân thương trong ngần tuổi học trò …A.N

24

3. Bài tham gia sinh hoạt chuyên đề CLBVH Lê Quý Đôn:Nguyên Đinh Nhi Giang

(Lơp 12 Văn – năm 03 - 04)

Binh thơ: Gưi thang mươi môt(Nguyên Bach Dương)

Thưa thây con kịp lơn khônTrương đình đa mât đâu con dâu xưaCon đây ngay năng ngay mưaLưng thây cong chuyên đo đưa nôi bơ

+Con câm vung dai câu thơNu hông đo thăm biêt giơ gưi đâu?Mua nươc lu sông đuc ngâuCon run run bươc qua câu rưng rưng

+Dáng thây in bóng châp chungNho nhoi con đêm tưởng chưng lá trôiBan tay con giư chơi vơiThây không niu giư - lá rơi xa ngan

+Con vê go cưa, hân hoanTháng mươi một vơi rộn rang nhơ ơnCon them trở lai mái trươngKhoanh tay cuôi lơp... nghe thơm lơi thây!

Khi soi minh vao dong thơi gian bât tân, thây minh giơ đây đa lơn khôn cung chinh la luc ta chơt nhân ra nhưng ngay xưa yêu dâu đa xa xôi biêt dương nao. Va điêu con sot lai chi la nhưng ky ưc cua môt thơi đa qua. Bai thơ Gưi thang mươi môt đươc mơ đâu băng hinh anh cua môt câu hoc tro đang khoanh tay, cui đâu trươc hoai niêm trương xưa, thây cu va lê phep thưa:

Thưa thây con kip lơn khônTrương đinh đa mât đâu con dâu xưaCon đây ngay năng ngay mưaLưng thây cong chuyên đo đưa nôi bơ

Môi lưa hoc tro đươc thây day dô tư cai không biêt đên biêt, tư biêt it đên biêt nhiêu. Thây đa dôc hêt sưc cua minh đê vun ven, chăm bon đê cho nhưng cây đơi non tơ kia lơn lên. Môi lân ây chinh la chuyên đo ma thây cheo chông giưa dong sông Cưu Long mênh mông. "Chuyên đo đưa nôi bơ" ây cư thê nôi tiêp nhau tư lưa nay sang lưa khac, tư nhưng bên bơ đâu tiên tiêp bươc ra nghin trung xa xôi. Va chung ta - nhưng ngươi hoc tro dâu co đi năm châu bôn bê vân không thê nao quên đươc chuyên đo đâu đơi. Nhưng chuyên đo la nhưng bai hoc đâu tiên cua môi con ngươi bươc ra tư ghê nha trương.

Co le bai thơ cua Nguyên Bach Dương đa đung đên nhưng tâm long thâm kin vơi nhưng nôi niêm, tâm sư chưa dam noi ra. Va bôn câu thơ đâu cua bai thơ đa ôm tron nhưng y tư cua cac khô thơ con lai, khăc hoa đâm net công lao cua thây. Hinh anh "lưng thây cong chuyên đo đưa nôi bơ" đa in đâm trong long ngươi đoc. Qua bao năm thang cheo chông, thây đa gia đi va mêt moi vi đa đưa bao lưa hoc tro đên bơ tri thưc, bao ngay năng, bao ngay mưa đa lam bac phai mau ao. Va co le dang dâp thây cung thay đôi nhiêu. Tư "cong" đa gơi lên bong dang cua thây thât nho nhoi. Hinh anh ây giông như hinh anh me "oăn" vai sơm tôi vât va lo cho chung con. Chăc la vây, tinh thây cung bao la như tinh me va no se vang vong mai trong long cua chung ta.

Bôn câu thơ tuy gian di ma chân tinh, no thâm đâm tinh cam "tôn sư trong đao" cua môt ngươi hoc tro nho đôi vơi thây khi ngay đâu đên lơp. Hai tư xưng hô Thây va Con không đươc đanh bong mau me ma no đươc thôt lên băng môt sư chân thanh vôn co, lam tôn thêm cam xuc, ky niêm xuyên suôt bai thơ. Lơi thơ môc mac nhưng co sưc ngân vong cua thơi gian. Bai thơ đa lam sông lai nhưng ky ưc tuôi thơ trong long môi chung ta.

25

MỤC LỤC:

1. CƠ SỞ CỦA ĐỀ TÀI tr.02

2. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN NGOẠI KHOÁ TẠI TRƯỜNG THPT CHUYÊN LÊ QUÝ ĐÔN BÌNH ĐỊNH tr.04

3. CÁC HÌNH THỨC NGOẠI KHOÁ ĐÃ ÁP DỤNG VÀ HIỆU QUẢ, KINH NGHIỆM THỰC TIỄN tr.06

4. THỐNG KÊ SINH HOẠT NGOẠI KHOÁ MÔN VĂN tr.16

5. PHỤ LỤC: MỘT SỐ HÌNH ẢNH - KẾT QUẢ NGOẠI KHOÁ tr.19

TÀI LIỆU THAM KHẢO

26

4.Tài liệu tham khảo:

1. Phương pháp dạy học Văn (Phan Trọng Luận, Trương Dĩnh, Nguyễn Thanh Hùng, Trần Thế Phiệt – NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 1996)2. Các phương pháp dạy học Ngữ Văn (Tài liệu BDTX của Đại học Cần Thơ)3. Phát triển tính tích cực, tính tự lực của học sinh trong quá trình dạy học (Tài liệu BDTX chu kỳ 93 – 96 - Bộ GD&ĐT – 1995)

27