Mục đích cua bai sưu tâm mang tính chât phiêm luận nay la nêu lên sư khac biêt giưa nhưng tư ngư gôc Han cua ngươi Viêt chính thông va tư-ngư cua ngươi Han xưa va đươc ngươi Viêt chung ta sử dụng hiên nay. Chung ta không nên dùng tư-ngư “danh tư Han-Viêt” vi như vậy la phiên diên va không chính xac. Nên nhơ trong tiêng Viêt co bôn hinh thưc: Viêt-Viêt (anh em), Viêt-Han (cửa hậu), Han-Viêt (chi nhanh), Han-Han (phụ tử). Bai viêt nay không co ý tranh luận vơi bât cư vị hoc gia nao nhưng ngươc lai chỉ nêu đê công hiên quý vị nhưng nhận xet vê ngôn ngư Viêt Nam đang đươc sử dụng hang ngay hiên nay. Duyên Cơ Trươc hêt tai sao goi chư Tau la chư Han. Xin lưu ý, chư Tau hiên đai va chư Han, hay còn goi la chư Nho, co môt vai sư khac nhau nho cân năm vưng đê khoi nhâm lẫn: Chư Han, theo Sử Ký Tư Ma Thiên, môt sử gia trư danh đơi Han (khoang 130–90 ttl) trong lịch sử nươc Tau dươi quyên cai trị cua Han Vu Đê (dòng doi Lưu Bang, 140–85 ttl) la thơi kỳ vang son nhât cua lịch sử nươc Tau cổ đai. Trong suôt thơi gian trên 50 năm, Han Vu Đê banh trương đươc lanh thổ rông nhât: phía tây bao trùm ca Tân Cương, Trung Á; phía đông gôm ca ban đao Triêu Tiên, đên Han Thanh (Seoul); phía nam gôm băc phân nươc Viêt, tao nên môt cuôc thai binh ma cac nha sử hoc Tây phương goi la Thai Binh Han quôc (Pax Sinica), rông lơn hơn ca Thai Binh La Ma (Pax Romana). Vơi uy thê manh me như vậy nên năm 111 ttl, Han Vu Đê đanh dep Nam Viêt do Triêu Đa gây dưng va sau đo lân chiêm luôn ca nươc Viêt chung ta. Tư đo, ngươi Han đăt ach thông trị lên toan coi đât Viêt. Bơi co anh hương rông lơn, ngươi ngoai quôc cung goi ngươi Tau la ngươi Han, va văn tư cua ngươi Tau đươc goi la chư Han. Ho dùng Sino- đê chỉ nhưng gi liên quan đên ngươi Tau, như: Sino-Viet, Sino-Tibetan, Sinology. Còn chư Tau la sao? Noi nôm na la ngôn ngư đang sử dụng tai Trung Công, Hông-kông, Đai Loan hiên nay (tiêng Anh goi la modern Chinese). Ở đây chung tôi muôn noi đên tiêng Tau tai Trung Công vi tai đây ho dùng quan thoai (thư tiêng do cac quan noi chuyên vơi nhau). Chỉ cân so sanh hai câu dươi đây la thây ngay sư khac biêt giưa tư ngư gôc Han va tiêng Tau. A: Che’n sen sung. Ni hao ma? (Trân tiên sinh. Ông co khoe không?)

B: Pu a. Wò pu hao a. (Không a. Nga bât hao a.)Trong câu tra lơi cua Trân tiên sinh, chư pu hao tưc la bât hao, nghia la không khoe. Cha ông minh noi: “Đo la thanh phân bât hao.” Trong câu nay co 4 tư-ngư gôc Han: thanh, phân, bât, hao. Bât hao trong câu nay nghia la xâu xa, co hai cho ke khac, cho lang xa. Trong môt xa ma co vai thanh phân bât hao nay thi dân lang se chịu lăm canh ăn căp, ăn cươp, hiêp đap phụ nư, v.v… Ngươi Tau dùng “pu hao” đê noi ý “không khoe”.

Tư đo chung ta thây ngươi Tau va ngươi Viêt dùng chung môt tư-ngư ma hai ý nghia khac nhau. Thí dụ ngươi Han noi tiêu tâm nghia la “tanh cân thận hay chu ý đên nhưng chi tiêt nho nhăt” trong khi ngươi Viêt chỉ dùng đê noi vê ngươi “co tanh nho mon, chi li, tâm địa hep hòi” la môt trong nhưng tanh xâu thương thây trong môt sô ngươi. Ngươi Viêt noi ma thương đê chỉ ngươi co “chí khí anh hùng”, như môt đâng anh hùng ma thương (ngươi anh hùng không giêt ngươi nga ngưa) trong khi nghia Han ma thương la “tưc thi” như Bô đao mỹ tửu da quang bôi, giục khach giang hô ma thương thôi ... (môt ly rươu uông vơi nhau rôi hay nhanh chân ma đi). Anh chị em trong nha hoa thuận vơi nhau thi ngươi Han noi anh em hoa hao. Ngươi minh không bô trí ban ghê trong nha ma săp đăt, trong khi ngươi Han dùng an bai đê săp đăt công viêc. Ngươi minh dùng an bai như môt sư châp nhận sô mang đa đươc định trươc. Gân đây trong kê hoach xây dưng hoa binh ơ Trung Đông, Hoa Kỳ noi đên cai roadmap thi cac bao Viêt dùng tư-ngư lô đô, trong khi cac bao Hoa-ngư thi noi la lô tuyên đô. Theo thiên ý cua chung tôi nên dịch roadmap la kê hoach hay kê sach. Co ngươi còn dùng ca lô trinh thi hơi qua xa. Vi lô trinh nghia la nhưng nơi se phai đi qua ro rang, co ngay giơ hẳn hoi va co thê thưc hiên đươc trong môt thơi gian định trươc. Trong khi roadmap thi kê hoach co tính cach dư liêu nhăm đat đên môt mục đích ma thơi gian va phương thưc co thê thay đổi thưc hiên đươc ngay vi còn phai tuỳ thuôc vao hoan canh thưc tê va thiên chí cua môi bên. (Nên nhơ chư roadmap co hai nghia, đây la nghia thư hai.)

TAN MẠN VỀ TIÊNG VIỆT CỦA CHÚNG TA

Trân Ngoc DụngGiang viên Viêt Ngư

. BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP 33

Ngươi Viêt co Ngôn Ngư riêng không?Theo sử liêu, tiêng Viêt trươc thơi Băc thuôc “co hinh quăn queo” như giun (trùn) bò va “ngay tư thơi Đao Đương (khoang thiên niên kỷ thư II trươc tây lịch), ngươi Viêt đa co lôi chư riêng, trông như đan nòng noc. 2” Ngoai ra, trong Hoa Quan Phong, Vương Duy Trinh – môt nho si trong thê kỷ 19 – cung noi đên thư chư cổ cua ngươi Viêt co hinh dang giông như chư cổ cua ngươi Mương vùng Thanh Hoa. Thê nhưng, chưa ai tim thây đươc môt di tích nao đê chưng minh cac điêu vưa nêu trên đây la đung. Vi sao? Bơi vi ngươi Viêt bị ngươi Han xâm chiêm va cai trị gân môt nghin hai trăm năm (207ttl – 938stl3). Trong thơi gian nay co hai sư kiên diên ra: môt măt ngươi Han tim moi cach xoa sach ngôn ngư va văn hoa ngươi Viêt, măt khac ap đăt lên ngươi Viêt ngôn ngư va văn hoa cua ho. Chung tôi khân thiêt xin trong quý vị hay bât cư ai trong dân gian co di vật gi ghi hay khăc nhưng net “la kỳ như giun bò” thi xin cho chung tôi mươn chep lai cac net ây đê chung ta cùng khao cưu xem đo co phai la tiêng Viêt cổ ngay xưa không. Xin vô cùng cam ơn trươc. ___________ “Sách Thánh Tôn di thảo chep: “Vua Lê Thánh Tôn nằm mộng thấy có người thiếu phụ đời Lý Cao Tông dâng thư bày tỏ nỗi oan ức để xin được cứu xet. Thư viết bằng thứ chữ ngoằn ngoèo như giun bò. Sau đó nhà vua lại được thần nhân mach bảo đó là chữ viết cổ xưa của dân Việt mình.” (Phỏng theo Cơ Sở Ngữ Văn Hán Nôm, Lê Trí Viễn chủ biên, nxb Giáo Dục, 1984 trang 22.)2 sách Tiền Hán Thư, một cổ sử của Trung Hoa viết từ thời Đông Hán. Sách đã dẫn (1)3 trước tây lịch, sau tây lịch

Theo cac nha ngôn ngư hoc như J.R. Logan, X. Schmidt, H. Maspero, A. Haudricourt, M. Ferlus, Paul Benedict, Leonard Bloofield, v.v..., đêu đông ý la tiêng Viêt co gôc Mương-Khơ-me (Mon-Khmer), Thai, Tay, Cham, Ma-lai, v.v... Gân đây BS Nguyên Hy Vong4 còn tim thây tiêng Viêt va tiêng Thai co cùng chung đăc tính va hai thư tiêng co đên 40 phân trăm tư-ngư giông nhau. Chẳng han như chư “ao” trong ao ươc cua tiêng Viêt cùng nghia “muôn”, như cua tiêng Thai.Anh hương cua chư Viêt trong chư HanVăn minh chính gôc cua ngươi Han la văn minh du canh du cư (goi tăt la du mục) thuôc khu vưc han đơi nên chỉ co thê trông kê va lua mach. Trong khi dân Viêt sông trong vùng nhiêt đơi, định canh định cư nên nghê trông lua phat triên rât cao. Cơ gi sử sach lai ghi Nhâm Diên hay Si Nhiêp day dân ta cay cây? Đây la sư bop meo lịch sử môt cach phi khoa hoc. Đê

co khai niêm nhưng tư-ngư ngươi Han vay mươn cua ngươi Nam Á noi chung va ngươi Viêt noi riêng, vui lòng xem bai viêt Gôc Viêt trong Chư Han cua cùng tac gia.Anh hương Han đôi vơi tiêng Viêt Trai qua môt thơi gian dai bị nô lê như vậy, tiêng Han đươc sử dụng như la “quôc ngư” đê lam phương tiên ghi chep trong moi lanh vưc sinh hoat xa hôi: sử liêu, văn chương, văn thư hanh chanh, thi cử, v.v…, tao thanh môt giai tâng thay thê hoan toan cai gi cua ngươi Viêt đa co tư trươc. Ngươi Viêt phai hoc lịch sử va văn hoc cua ngươi Han, nhiêu đên nôi cho đên ngay nay đa sô ngươi Viêt biêt ranh re vê lịch sử va điên tích cua ngươi Han nhiêu hơn lịch sử va điên tích cua chính nươc minh. Nhưng may thay, Viêt Nam la môt nươc nông nghiêp, tuy ngheo nhưng sông định cư, va co truyên thông “phep vua thua lê lang.” Dân lang la nhưng ngươi quanh năm chỉ biêt co manh vươn va thửa ruông, ho không cân thuôc Tư Thư, Ngu Kinh, không biêt lam thơ Đương. Ho chiêm đa sô va thuôc vê giai tâng thâp kem trong xa hôi. Nhơ vậy ma cai khuôn thươc ngan đơi vẫn đươc giai tâng nay lưu giư cho chung ta sử dụng ngay nay. Còn cai giai tâng do ngươi Han ap đăt va đươc tiêp tay bơi chính quyên đương thơi không thâm thâu hoan toan xuông tât ca lang mac Viêt Nam, nơi ma tiêng Viêt va nêp sông Viêt vẫn còn đươc bao tôn mai mai. Do đo trong suôt thơi gian bị đô hô đo cha ông ngươi Viêt chung ta đa thu thập tư ngươi Han nhưng kiên thưc vê moi lanh vưc, ma ngôn ngư đong vai trò rât quan trong, sau đo chon loc va sử dụng chư Han “theo tinh thân tiêng Viêt” đê trơ thanh tai san riêng cua ngươi Viêt.Tinh thân sang tao Khi hai giai tâng xa hôi cùng tôn tai song song như vậy, luôn luôn co sư tac đông va anh hương lẫn nhau. Giai tâng thương lưu tim cach phổ biên cai hoc thuật mơi du nhập đươc vao đai đa sô dân chung thi ngươc lai trong dân chung cung co nhưng ngươi vươn lên qua con đương khoa bang cung mang theo bên minh ươc vong muôn chưng to cho giai tâng trên thây cai tiêm năng cua minh. Nhưng ngươi nay la nhưng si phu yêu nươc khi ly loan, va la nhưng tiêng noi rât manh me đai diên cho giai tâng thâp hơn. Nhu câu chư viêt cho tiêng Viêt thuân tuý (chư Nôm) nay sinh. Do nô lưc cua hai giai tâng nhăm tao anh hương cho nhau vô hinh chung lam cho tiêng Viêt trơ nên phong phu la thương!________________________4 Tự điển từ nguyên và đồng nguyên tiếng Việt, Nguyễn Hy Vọng, 5/2013.34 . BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP

Chư Nôm Chư Nôm la cach goi binh dân chỉ ngôn ngư Viêt Nam, âm noi cua ngươi Viêt, tuy không còn chư viêt riêng trươc kia ma phai dùng chư viêt cua ngươi đê diên ta. Ngay xưa thi mươn cach viêt cua ngươi Han, ngay nay thi mươn cach viêt cua ngươi Tây phương. Đây qua la nôi buôn van thuơ! Theo kêt câu co thê đươc chia ra lam ba loai chính: loai thư nhât la âm Viêt hoa va nghia cua tiêng Han, loai thư hai gôm âm va nghia hoan toan cua ngươi Viêt băng cach ghep hai hay nhiêu chư Han lai vơi nhau va loai thư ba, âm Han đươc Viêt hoa nhưng khac nghia vơi chư Han. Vê loai môt – âm Viêt hoa vơi nghia tiêng Han: Sô lương tư-ngư thuôc loai nay chiêm gân 70 phân trăm5 trong tổng sô tư-vưng tiêng Viêt, song song vơi tư-ngư tiêng Viêt tương đương. Thí dụ: tâm (tim), tiêu (nho), đai (lơn), quôc (nươc), gia (nha), thao môc (co cây; minh noi ‘cây co’) sanh tử (sông chêt), khoai lac (chư khoai còn co nghia la nhanh. Trong chiên thuật ngay trươc co chiên thuật tư khoai nhât man: 4 nhanh 1 chậm. Đo la chuyên quân nhanh, tân công nhanh, thanh toan chiên trương nhanh, rut nhanh nhưng chuân bị trận đanh phai thật chậm tưc phai nghiên cưu thật kỹ cang), v.v… Loai thư hai – âm va nghia hoan toan cua ngươi Viêt. Đây chính la nhu câu cua giai tâng thư hai trong xa hôi Viêt Nam cân đên. Đê diên ta đươc nhưng tư-ngư Viêt thuân tuy, ngươi Viêt đa dùng hai chư Han ghep vao vơi nhau – môt chư đê chỉ âm va môt chư chỉ nghia, hoăc dùng chư Han co thêm dâu thanh giong.Thí dụ:

trăm ‘100’ – gồm hai chữ bách (百) nghĩa là ‘100’ và lâm (林) chỉ âm đọc, giòng gồm bộ thủy (水) chỉ ‘nước’ và chữ dụng (用) nghĩa ‘dùng’ làm âm đọc,

dạy là do hai chữ khẩu (口) ‘miệng’ + đại (大) ‘lớn’năm (trong năm tháng) do hai chữ năm (五 số 5) và niên (年) ‘năm’

đến (chí + đán); chí (至) chỉ nghĩa đến và đán (旦) tượng trưng cho âm đọctrời do hai chữ Hán thiên (天) ‘trời’ + thượng (上) ‘trên’, v.v…

Loai thư ba âm Han đươc Viêt hoa nhưng nghia khac vơi ngươi Han. Hiên tương nay dương như la môt hinh thưc dịch ma lý thuyêt gia vê dịch thuật như Roman Jackopson, J. Catpord goi la transmutation translation. Chẳng han như Bissiger Hund! Co nghia la đen la Cho Căn! Tiêng Anh thi dịch thanh Beware of dog! ‘Coi Chưng Cho’. Ca hai cach cho căn va coi chưng cho đêu không phù hơp vơi cach hiêu cua tiêng Viêt minh. Phai noi Coi Chưng Cho Dư! mơi đung.

5 Tìm Về Cội Nguồn Chữ Hán, Lý Lạc Nghị & Jim Walters, nxb Thế Giới, Hà Nội, 1998:ix. Tỉ lệ này cần phải được thẩm định lại.

Ngoai viêc vay mươn chư Han lam chư viêt riêng cua minh ngươi Viêt luôn luôn tim cach thoat khoi “ban tay thông trị” cua ngoai bang môt cach co ý thưc. Ngươi Viêt thương tim cach noi trai nhưng chư Han đê côt sao cho lôt ta tinh thân Viêt Nam trong môi lơi noi. Chẳng han như tiêng Han noi diêu hanh thi ngươi Viêt noi diên hanh, phan anh thanh phan anh, thục huyên thanh tục huyên, v.v… Nhân tiên đây chung tôi xin phep đươc giai thích tai sao ngươi ta goi me ghe. Rât nhiêu ngươi khi đươc hoi đên chư nay đêu cươi va tra lơi, co le ba đo bị ghe! Me ghe thương phai tre va đep hơn me ruôt cơ lam sao co ghe đươc. Thưa không phai vậy. Môt sô tư ngư gôc Han co âm đâu la [k] thi trơ thanh [g] như can (trong can đảm = gan mật), khương = gừng; các = gác. Do đo me ghe la do chư kê mẫu ma ra. Trong qua trinh Viêt hoa, co le ngươi ta đa dùng me kê trươc. Sau đo chư kê > ghê la giai đoan hai. Va sau cùng vơi cam tính không đep vê tanh tinh cua ba me nay nên dân da biên ghê > ghe. Hiên tương nay goi la sư biên âm. Ngôn ngư nao cung năm trong qui luật nay. Thử đoc câu dươi đây mơi thây sư khac biêt giưa tiêng Anh thơi trung cổ:Lōverd, wē aren bōÞe Þīne, Þīne cherles, Þīne hīne. Va tiêng Anh ngay nay la: Lord, we are both yours, your humble people, your servants.Hoăc chư lord như trong landlord, great lord of bank-ing la do hai chư loaf ‘banh mi’ va ward ‘phòng chưa’ > loafward, loaf-keeper ‘ngươi giư chia khoa kho banh mi’. Thơi cổ chư nay viêt la hlàfweard > lōverd, qua thơi gian > lord. Chư your hoăc yours cung vậy. Tư xưa cho đên khoang vai trăm năm trươc ngươi Anh co chư thou ‘may’ va you ‘quý vị’. Chư thou ngôi thư hai sô ít thi dùng vơi thee như trong I love thee, and thou love me. Cung như noi thou art ‘may la’. Thê nhưng ngay nay đêu dùng chung you are nguyên danh cho ngôi thư hai sô nhiêu. Thơi xưa viêt la ēower > thy, thine > your.Môt hiên tương nưa trong sư phat triên cua ngôn ngư la sư kêt tư (coinage). Ngươi ta dùng hai hay ba chư kêt lai vơi nhau thanh tư-ngư mơi ngăn gon hơn. Tiêng Viêt chung ta co

bọn mày > bay bằng này > bấy đằng nào > đâu bằng nào > bao bằng ấy lâu > bấy lâu đằng nọ > đó chưa có > chửa dai như chão rách > dai nhách hai mươi > hăm ba mươi > băm

. BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP 35

Ở miên Trung va miên Nam còn co cach noi cung theo lôi kêt tư trên đây:

bà ấy > bả ông ấy > ổng anh ấy > ảnh bên ấy > bển chị ấy > chỉ cha ấy > chả chừng ấy > chửng dì ấy > dỉ đằng ấy > đẳng hôm ấy đến nay > hổm rày ngoài ấy > ngoải trong ấy > trỏng vậy đó > vẩy hồi nãy giờ > hỗi giờ (nhớ chữ này viết dấu ngã)

Ngay trươc khi tư gia nhau ngươi Anh thương noi God be with you. Vậy ma ngay nay chung ta chỉ nghe Goodbye. Xet vê nghia, Goodbye lam sao đây đu băng God be with you. Thê nhưng hiên nay ngươi ta cung băt đâu bo luôn chư Good, chỉ còn lai Bye ma thôi.

Bao đam hay đam bao?Vê nhưng tư-ngư gôc Han xa xưa ma cha ông ta đa tưng dùng qua nhưng cam thây không phù hơp nưa nên đa thay đổi cho phù hơp vơi tinh thân Viêt Nam. Phai chăng đây cung la môt cach chưng to tinh thân đôc lập cua ngươi Viêt, ngay ca vê ngôn ngư? Đang kê nhât la nhưng tư-ngư viêt theo “kiêu Han” nghia la tiêng chính đưng sau va đươc bổ nghia băng tiêng phụ đưng trươc. Tương cung nên nhăc lai la câu truc tiêng Viêt la tiên vị ngư (head initial) tưc la tiêng chính đưng trươc rôi mơi đên cac tiêng bổ nghia theo sau. Trong khi đo tiêng Han (hay tiêng Tau hiên đai) la hậu vị ngư (head fi-nal), tưc tiêng chính đưng sau, cac tiêng bổ nghia đưng trươc giông như tiêng Anh. Ngươi Tau noi the White House = toa Bach Ốc (tư gôc Han).Chư Viêt noi ngươi đep thi chư Han phai la mỹ nhân. Ngay ca ban thân môt tư-ngư ghep ma ca hai tiêng đươc ghep vơi nhau đêu la Viêt, Han cung theo tinh thân đo. Ví dụ như ngươi ta noi triên khai, ngươi minh noi khai triên. Tai sao? Nghia cua tưng chư cho thây nên theo thư tư nao: khai ‘nơ ra’, triên ‘mơ ra’. Ngay trươc khi gửi thư cho nhau ngươi Han dùng chư triên khai hoăc triên khan đê ngoai bi thư co ý noi ‘hay mơ ra ma xem’. Ngươi Viêt dùng ngươc lai khai triên vi theo khai niêm cua văn hoa thao môc, môt hat mâm phai trương nươc nơ ra bên trong trươc rôi mơi lam cho cai vo ngoai mơ ra đê tư đo phat triên. Ngươi Tau noi đam bao thi ngươi Viêt noi bao đam cung thuôc tính chât nay. Nên nhơ nên văn minh Viêt Nam la văn minh thao môc định canh, lây nươc lam trong nên nươc ngoai nghia thuỷ còn co nghia la quôc.

Khi đổi sang tiêng Viêt cung vậy. Ngươi Tau noi âm thưc, ngươi minh noi ăn uông. Thao môc > cây co (thao: co; môc: cây). Tư đo co nhưng chư ma theo kêt câu tiêng Viêt chung ta vẫn dùng môt cach “vô lý dê thương” như chư cưu van (cưu: ‘cưu mang, cưu thoat’; van: ‘keo vao bơ’). Tư đo cưu van hiêu theo cach Viêt Nam la ‘cưu mang sông trươc rôi mơi keo vao bơ sau’. Le ra nên đổi thanh van cưu như trong van hôi trật tư mơi phai. Nhưng vi ai cung dùng quen rôi nên vẫn cam thây thoai mai.Ngoai viêc đổi thư tư cua tư-ngư theo tinh thân Viêt Nam, trong kho tang tư vưng tiêng Viêt, sư đoc trai tư âm nguyên thuỷ gôc Han xay ra rât nhiêu. Hay xem cac tư-ngư nay, măc dâu còn mang đậm net gôc Han, vẫn đươc dùng theo cach noi Viêt Nam:

Gốc Hán đọc là Việt đọc là Gốc Hán đọc là Việt đọc là

để kháng đề kháng thống kế thống kê

phong thanh phong phanh thù hận thù hằn

pháp tắc phép tắc an uỷ an ủi

châu bảo châu báu sai khiển sai khiến

bất kế bất kể vô cố vô cớ

phụ hoà phụ hoạ tự hồ tựa hồ

thời cục thời cuộc đại bằng đại bàng

khẩu trao khẩu trang tinh giản tinh giảm

Vê câu truc câu, chư Han viêt hơi ngươc vơi cach noi cua ngươi Viêt va thương lăp lai chư trong cùng môt câu: Thí dụ: Kinh Dương Vương chi tử > con cua vua Kinh Dương Bach mẫu chi điên, thât phu canh nhi > Ke ngu dôt nay cay 100 mẫu ruông. Thiên nhân chi năc năc bât như nhât si chi ngac ngac. > ‘Nhưng lơi vâng da cua ngan ngươi không băng lơi noi cương trưc cua môt ke si.’ (Sach Sử Ký –Thương quân truyên; theo Văn Sach chư Han cua cụ Pham Tât Đăc, nxb Khoa Hoc Xa Hôi, Ha Nôi, 1996, tr. 86)Môt điêm nưa co le không kem phân quan trong. Đo la ngươi Viêt biêt “tương kê tưu kê” đê đanh lac hương ke thù”: mươn chư cua ngươi ma dùng theo lôi minh đê ngươi ta không hiêu minh. Do đo mơi co sư xuât hiên cua chư Nôm.

Một đôi điều mạo muội về tiếng Việt. Rất mong quý vị và các bạn đọc cho vui nhân dịp kỷ niệm 25 năm trưởng thành của Khoá Tu Nghiệp Sự Phạm do Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam California tổ chức thành công mỹ mãn. Mến chúc tất cả giữ vững tay chèo ngôn ngữ Việt để duy trì con thuyền văn hoá Rồng Tiên ở xứ người.

36 . BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP

Hỡi Con Cháu Rồng Tiên!

Lam con phai nhơ ông cha,Lam dân nhơ sử nươc nha tư xưa.

Ho nao trươc đa lam vua?Chiên tranh mây thuơ đươc thua thê nao.

Thương dân sinh sông cach sao,Yêu dân mên nươic bậc nao tai hoa.

Công ai mơ rông sơn ha.Công ai gây dưng nươc ta manh giau.

Tôi ai ban nươc câu vinh,Tôi ai dâng biên, dân minh sâu đau.

Bây nhiêu câu chuyên trươc sau,Toan dân biêt ro, nươc mau phu cương.

Moi ngươi nhơ nươc ma thương,Moi ngươi cô chí noi gương tổ truyên.

Miên sao rang giông Rông & Tiên,Gian lao chẳng nê, khổ phiên chẳng than.

Gop phân tô điêm giang san,Duy tri truyên thông ve vang ngan đơi.

Côt tâm co bây nhiêu lơi,Tai quê chỉ ươc cho ngươi dân quê.

. BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP 37

Bắc bảo Kỳ , Nam kêu Cọ (gọi là Kỳ Cọ)Bắc gọi lọ, Nam kêu chaiBắc mang thai, Nam có chửaNam xẻ nửa, Bắc bổ đôiÔi! Bắc quở Gầy , Nam than ỐmBắc cáo Ốm, Nam khai BịnhBắc định đến muộn , Nam liền la trễNam mần Sơ Sơ, Bắc Nàm Nấy NệBắc lệ tuôn trào, Nam chảy nước mắtNam bắc Vạc Tre, Bắc kê Lều ChõngBắc nói trổng Thế Thôi , Nam bâng quơ Vậy ĐóBắc đan cái Rọ , Nam làm Giỏ Tre,Nam không nghe Nói Dai , Bắc chẳng mê Lải NhảiNam Cãi bai bãi, Bắc Lý Sự ào àoBắc vào Ô Tô, Nam vô Xế hộpHồi hộp Bắc hãm phanh, trợn tròng Nam đạp thắngKhi nắng Nam mở Dù, Bắc lại xoè ÔĐiên rồ Nam Đi trốn , nguy khốn Bắc Lánh MặtChưa chắc Nam nhắc Từ Từ, Bắc khuyên Gượm lạiBắc là Quá Dại , Nam thì Ngu ghêNam Sợ Ghê, Bắc Hãi QuáNam thưa Tía Má, Bắc bẩm Thầy UNam nhủ Ưng Ghê, Bắc mê Hài LòngNam chối Lòng Vòng, Bắc bảo Dối QuanhNhanh nhanh Nam bẻ Bắp, hấp tấp Bắc vặt NgôBắc thích cứ vồ, Nam ưng là chụpNam rờ Bông Bụp, Bắc vuốt Tường ViNam nói: mày đi ! Bắc hô: cút xéo.Bắc bảo: cứ véo ! Nam : ngắt nó đi.Bắc gửi phong bì, bao thơ Nam góiNam kêu: muốn ói, Bắc bảo: buồn nôn !Bắc gọi tiền đồn, Nam kêu chòi gácBắc hay khoác lác, Nam bảo xạo keMưa đến Nam che, gió ngang Bắc chắnBắc khen giỏi mắng, Nam nói chửi hay.

Bắc nấu thịt cầy, Nam thui thịt chó.Bắc vén búi tó, Nam bới tóc lênAnh Cả Bắc quên, anh Hai Nam lúNam: ăn đi chú, Bắc: mời anh xơi!Bắc mới tập bơi, Nam thời đi lộiBắc đi phó hội, Nam tới chia vuiThui thủi Bắc kéo xe lôi, một mình xích lô Nam đạpNam thời mập mạp, Bắc cho là béoKhi Nam khen béo, Bắc bảo là ngậyBắc quậy Sướng Phê, Năm rên Đã Quá !Bắc khoái đi phà, Nam thường qua bắcBắc nhắc môi giới, Nam liền giới thiệuNam it khi điệu, Bắc hay làm dángTán mà không thật, Bắc bảo là điêuGiỡn hớt hơi nhiều, Nam kêu là xạoBắc nạo bằng gươm, Nam thọt bằng kiếmNam mê phiếm, Bắc thích đùaBắc vua Bia Bọt, Nam chúa La-DeBắc khoe Bùi Bùi lạc rang, Nam : Thơm Thơm đậu phọngBắc xơi na vướng họng, Nam ăn mãng cầu mắc cổKhi khổ Nam tròm trèm ăn vụng, Bắc len lén ăn vènNam toe toét « hổng chịu đèn », Bắc vặn mình « em chả »Bắc giấm chua « cái ả », Nam bặm trợn « con kia »Nam mỉa « tên cà chua », Bắc rủa « đồ phải gió »Nam nhậu nhẹt thịt chó, Bắc đánh chén cầy tơBắc vờ vịt lá mơ, Nam thẳng thừng lá thúi địtĐến khi Nam địt, Bắc hô đánh rấmKhi thấm, Nam xách thùng thì Bắc bê sôNam bỏ trong rương, Bắc tuôn vào hòmNam lết vô hòm, Bắc mặc áo quanBắc xuýt xoa "Cái Lan xinh cực!", Nam trầm trồ "Con Lan đẹp hết chê!"Phủ phê Bắc trùm chăn, no đủ Nam đắp mền

38 . BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP

Áo Dai Văn LangNêu cac ban co dịp nhin thây cai tu đây nghet lổn ngổn nhưng chiêc ao dai cua tôi vơi đu kiêu, đu cơ, đu mau săc… thi se hiêu tai sao tôi viêt bai nay va đăt tên la “Áo Dai Văn Lang”. Môi môt ta ao dai dù dai hay ngăn, xâu hay đep, dịu dang hay săc sơ… cung đêu la môt kỷ niêm đong đây cua tôi va con tôi vơi Văn Lang nhiêu năm nay.

Văn Lang la môt ngôi trương Viêt Ngư tai San Di-ego, California, nơi tôi cư ngụ hơn ba mươi năm qua. Tôi đên vơi Văn Lang thâm thoat đa gân mươi năm rôi, khi con gai tôi còn be va đòi đi hoc tiêng Viêt tai ngôi trương nay. Tư khi con tôi vao Văn Lang, con be thích hoc tiêng Viêt hơn la luc hoc ơ nha vơi me, vi no vui khi quen biêt thêm nhiêu ban be qua cac sinh hoat văn hoa trong trương cung như ngoai công đông. Cung như nhiêu phụ huynh mang con em đên trương, tôi đa cùng con tôi tham gia sinh hoat trương môi ngay môt thương xuyên hơn, va không biêt tư bao giơ, ngôi trương Văn Lang đa trơ thanh môt mai âm gia đinh thư hai chung tôi ôm âp va găn bo. Chính nhơ Văn Lang, con gai tôi đa hoc hoi đươc nhiêu truyên thông, phong tục tập quan Viêt Nam, va cung dân dân tư nhận thưc đươc nhưng cai hay va đang quý cua chiêc ao dai Viêt Nam ma con be đa nhiêu lân măc qua tư luc còn nho, như môt niêm hanh diên đươc mang trên minh quôc phục Viêt Nam, la ngươi Viêt Nam, va noi tiêng Viêt Nam. Môi khi nhin lai nhưng hinh anh con tôi trong cac chiêc ao dai xinh xăn, tôi thây lòng lâng lâng xuc đông vi no gơi lai cho tôi nhiêu kỷ niêm vơi trương trong bao nhiêu năm qua. Tôi viêt lên đây hôi ký nay, hâu ghi lai môt phân nho trong muôn ngan kỷ niêm cua gia đinh tôi cùng nhưng chiêc ao dai Văn Lang. Dù ngay mai nay con tôi co còn đi hoc ơ Văn Lang hay không, va dù cho tôi co còn thơi giơ va sưc lưc đê tiêp tục đong gop vao sinh hoat Văn Lang hay không, thi tât ca nhưng kỷ niêm đa qua va kỷ niêm ngay hôm nay se mai duy tri trong tâm kham va ký ưc cua tôi. Ngay xưa, sô ngươi Viêt định cư tai San Dieo nơi tôi ơ rât ít oi, va hơn nưa, sô ngươi tham gia sinh hoat công đông ngươi Viêt tai đây lai chẳng co bao nhiêu. Cac đai truyên thông, truyên hinh, nha bao luc bây giơ chưa đươc thịnh hanh. Khi gia đinh tôi đi chơ, tim xin đươc môt tơ bao tiêng Viêt la thây quý vô cùng, chuyên tay hêt nha nay qua nha khac. Thư tư liên lac

qua điên tín va mang lươi internet luc ây cung chưa co, chỉ co lai rai môt sô ít cac hôi đoan ngươi Viêt đươc thanh lập ma thôi. Thỉnh thoang gia đinh tôi mơi đi lên Quận Cam môt lân, phân nhiêu la vơi mục đích đi tim cac quan ăn Viêt đê thương thưc nhưng mon ăn ngon thuân tuy Viêt Nam. Cung như sô đông ngươi cư dân tai San Diego, tôi va gia đinh chỉ đi cay ngay đêm va lo cho con cai chư không tham gia sinh hoat hôi đoan nao, vi thê công đông Viêt tai San Diego rât be nho; co rât ít ngươi săc dân khac biêt đên ngươi Viêt va nhưng chiêc ao dai truyên thông dịu dang thùy mị cua chung ta. Thê nhưng cang ngay thi chiêc ao dai Viêt Nam cang đươc phổ biên rông rai hơn trong vùng San Diego, cho đên hôm nay, đa trơ thanh quen thuôc vơi gia đinh be nho cua tôi, va cua ca quận hat to lơn San Diego.

Luc con tôi còn be, mơi vao Văn Lang va băt đâu tham gia sinh hoat xa hôi, con be rât ghet nhưng khi phai măc chiêc ao dai Viêt Nam. Môi lân bao no thay ao dai la ca môt vân đê! Nhiêu luc con be xin tôi cho no thay ao dai chỉ khi nao tơi Văn Lang hay nhưng khu vưc công đông Viêt, vi con be cam thây ay nay va măc cơ khi nhưng ngươi ngoai phô chăm chu nhin no trong trang phục Viêt xa la ma chẳng mây ai măc ngoai công công ca. Con be lai thương nhăn nho than van, sao ao dai Viêt Nam chật chôi qua, bo cổ, chật tay, không thoai mai như nhưng cai ao đâm, ao thun, quân jeans ma no thương măc. Luc nao con be cung vôi va thay ao dai ra ngay lập tưc sau môi lân trinh diên văn nghê hay dư xong môt buổi lê nao đo, đê no đươc tư do chay rong chơi thoai mai vơi ban be. Thê ma ngay qua thang

Cô Diệu Quyên và Đội Văn Nghệ Thiếu Nhi Văn Langvới những chiếc áo dài dễ thương trong buổi tiệc

Tân Xuân Vinh Danh Các Thầy Cô Tiêu Biểu do BDDCTTVN Nam Cali tổ chức năm 2006 . BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP 39

lai, bây giơ thi con be đa khac hẳn. Con be biêt thương thưc cai đep dịu dang thươt tha cua chiêc ao dai Viêt Nam. No thích ngăm nghía nhưng chiêc ao thùy mị dê thương đu mau săc đu kiêu trong chơ, va đòi me mua cho nhiêu loai ao, ca ba miên Nam Trung Băc. Môi khi đi ra ngoai va cân măc ao dai, no biêt tư lưa va thay ao ma không cân me năn nỉ, khuyên khích, nhăc nhơ hôi thuc như ngay xưa. Quan trong hơn hêt, no biêt hanh diên khi măc nhưng chiêc ao dai cổ truyên cua quê hương Viêt Nam, môt quê hương nho be bên kia bơ Thai Binh Dương ma, no đa nghe nhăc mai tư khi mơi chao đơi. Tuy môi tuân no chỉ đên hoc ơ Văn Lang ba tiêng đông hô thôi, nhưng no hoc hoi đươc nhiêu ngôn ngư Viêt cùng văn hoa cua nươc nha. Nhơ mơi năm nao con tôi còn tập đoc tưng dâu săc, dâu hoi, dâu nga… bập be đanh vân, rap chư, thê ma nay no đa biêt đoc, biêt viêt, biêt lam thơ. Tuy răng vôn liêng tiêng Viêt cua con tôi vẫn còn “ít oi”, va co thê trong tương lai no se không thê nao co đu kha năng trơ thanh môt ngươi Viêt Nam thuân tuy noi tiêng Viêt hoat bat lưu loat như tôi hăng mong moi, nhưng môt điêu rât quý va quan trong hơn đôi vơi tôi la chính trươngVăn Lang đa day cho con tôi biêt hanh diên la môt ngươi dân vơi giòng mau Viêt. No hanh diên noi vơi ban be khac mau da chung tôc răng no la ngươi Viêt Nam, thích thưc ăn Viêt Nam, đi hoc tiêng Viêt môi sang thư bay, măc ao dai Viêt Nam, va trinh diên văn nghê phục vụ cho công đông Viêt Nam. Nhưng khi nhin no hăng say trò chuyên tiêng Viêt suông se vơi moi ngươi, hay thây no hăng say tham gia nhưng sinh hoat Viêt trong nhưng ta ao dai Viêt… tôi thây vui va hanh phuc lăm! Vậy la nhưng công lao cua bậc lam cha me, bo viêc nha, bo viêc lam, đưa rươc con đi hoc thêm tiêng Viêt bao nhiêu năm nay đa không uổng phí va cung đa đươc đên bù lai môt phân nao rôi! Nhưng năm sau nay chung tôi co cơ hôi va điêu kiên vê thăm Viêt Nam, con tôi còn thích thu va biêt yêu quê hương hơn, vi co đươc dịp noi va hoc thêm tiêng Viêt vơi gia đinh ngươi thân bên ây. No cung thích nhưng lân cùng tôi đi mua săm thật nhiêu ao dai, không phai chỉ cho riêng ca nhân chung tôi ma cho ca cac đôi văn nghê thiêu nhi cua trương. Nhưng chiêc ao dai tha thuơt đo luôn gơi cho tôi nhơ lai nhiêu kỷ niêm thật vui: nhưng ngay ban văn nghê Văn Lang chay ngươc chay xuôi chơ cac em hoc sinh đi tập dơt va trinh diên, hâu đem nhưng nụ cươi, điêu mua, tiêng hat lơi ca đây tinh nghia quê hương đên vơi công đông ngươi Viêt. Ngay ca nhưng khi trơi mưa tâm ta hay gio lanh ret ngươi, đôi văn nghê Văn

Lang chung tôi cung chẳng nan long, ma trai lai, vẫn tiêp tục hoan hỉ phục vụ cho công đông. Nhin cac em hoc sinh tươi mat trên sân khâu vơi nhưng chiêc non la, nhưng cây quat phât phơ la lươt theo ta ao dai, tôi thây lòng minh chan hòa môt niêm vui trong chân tinh quê hương, thật cam đông kho ta… Thâm thoat thê ma đa nhiêu năm trôi qua, nhưng chiêc ao dai Văn Lang giơ đa chiêm đây nghet trong cac tu ao ơ nha. Môi lân nhin thây, tôi lai nhơ vê kỷ niêm buôn vui trong nhưng năm dai lăn loc trong Văn Lang, cùng môt tay phụ giup nhưng thiên nguyên viên khac âm thâm xây dưng cho ngôi trương ngay cang vưng manh. Nhiêu khi tôi tư nghi, chung tôi co đa, đang, va se thanh công trong viêc duy tri, bao tôn va phat triên văn hoa Viêt tai hai ngoai không? Nêu co, thi cho đên bao giơ? Nhưng câu hoi, suy nghi, va ban thao vê vân đê nay nghe sao xa xôi dịu vơi qua. Tôi sơ, tôi không muôn, va cung không dam nghi tơi sâu xa… Nhưng môt điêu tôi biêt thật chăc chăn la ngay nao còn co hoc sinh đên trương, ngay nao còn thây đươc nhưng ta ao dai Viêt xuât hiên ngoai xa hôi, thi ngay đo chung tôi còn thây đươc niêm hy vong va sư thanh công không nhiêu thi ít trong nhưng nghia vụ ma tôi va trương Viêt Ngư Văn Lang chung tôi đa va đang lam. Tôi viêt lai đây nhưng dòng chư nay, hy vong môt ngay nao trong tương lai khi con tôi lơn lên va co đây đu kiên thưc đê đoc qua va suy niêm. Tôi mong răng no se hiêu ro hơn trai tim va tâm lòng cua môt ngươi me Viêt Nam tai hai ngoai. Tôi mong răng no se nhơ lai va biêt quý trong nhưng ngay thang nay đây, khi no co đươc cơ hôi đên trương hoc hoi tiêng Viêt Nam, vun trông nhưng kỷ niêm đang nhơ va đang quý nay vơi Văn Lang. Tôi cung mong răng nhưng dòng chư cua tôi hôm nay se la sư khuyên khích cho con tôi trong ngay mai, đê no đưng quên côi quên nguôn. Dù nhơ môt ngay nao đo khi không còn co tôi kê bên đê cùng nhau hôi tương lai nhưng kỷ niêm năm xưa cua gia đinh tôi vơi Văn Lang, thi tôi cung mong răng no se nhơ lai câu chuyên Áo Dai Văn Lang cua ngay hôm nay, va mai nhơ răng luc nao tôi cung rât vui va rât hanh diên khi nhin con tôi trong chiêc ao dai Viêt Nam, noi tiêng Viêt Nam, va ca mua nhưng bai hat thân thương Viêt Nam.Đôi vơi riêng tôi, hinh anh đưa con yêu trong chiêc ao dai Văn Lang đa không nhiêu thi ít đanh dâu sư thanh công cua trương Viêt Ngư Văn Lang, noi chung, va cua môt ngươi me Viêt Nam tai hai ngoai như tôi, noi riêng. Lưu Thùy-Vân

40 . BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP

Nhin Thây Lê Ba Giang đang thoi thop trên giương bịnh, tôi không câm đươc nươc măt. Thây mang trong thân xac môt căn bênh hiêm ngheo, bơi vi cai hach bưu ngay trên cổ phat triên nhanh qua. Hôm ây, anh em chung tôi, gôm mây thây cô trong Ban Đai Diên Cac Trung tâm Viêt Ngư Nam Califor-nia đên bịnh viên thăm Thây Lê Ba Giang. Lòng tôi thăt lai, nhin Thây Giang xanh xao va gây yêu qua. Nhưng Thây vẫn cô găng noi tưng lơi châm chậm, vơi anh măt sang nhin vao tưng ngươi, Thây muôn trao gửi môt sư mênh “phai hoan tât bô sach Giao Khoa Viêt Ngư”. Thây Vu Hoang va Thây Đăng Ngoc Sinh to ý hăng hai ghi nhận đê Thây Giang yên lòng. Bô Sach Giao Khoa Viêt Ngư do Ban Đai Diên Cac Trung tâm Viêt Ngư Nam California phat hanh. Thây Lê Ba Giang lòng đây nhiêt huyêt, la môt trong nhưng thây cô tiên khơi lo viêc soan thao bô sach nay. Gia đinh cho biêt Thây Lê Ba Giang rât cân truyên mau mơi co hy vong sông sot. Co môt sô thây cô va thân nhân đa đên bịnh viên hiên mau cho thây Giang. Riêng tôi, dù thưc tâm thương mên thây Giang, nhưng ban chât tôi luôn ngai ngùng va nhut nhat khi nhin thây mau chay ra. Vi thê, tôi chưa môt lân nao trao hiên mau cho ai. Khi cac thây Vu Hoang, Cô Vu Lê Hăng, Thây Đăng Ngoc Sinh, Thây Nguyên Đưc Dương đa đi ra hiên mau. Môt minh tôi vẫn lăng le bên giương thây Lê Ba Giang. Thây Giang như môt canh cây khô năm văt trên giương bịnh. Trông Thây mong manh va yêu đuôi qua, canh tay gây trơ chơt cử đông, rôi môt ngon tay tro cua thây khe nhuc nhích ra dâu cho tôi hay lăng nghe, thây Giang noi nho nhe: “trong ngươi anh còn ít mau qua, nên phai chơ lâu nưa mơi đươc vê nha. Anh rât muôn vê sơm đê xem lai mây bai soan lam quyên sach giao khoa”. Nhưng lơi tâm tinh ây như lơi trăn trôi sau cùng đa đanh tan sư nhut nhat cua tôi. Đo la lơi noi yêu ơt, nhưng thật sư kỳ la, lơi noi vang đông ca tâm hôn tôi, ngay giây phut ây thây Lê Ba Giang truyên cho tôi lòng can đam. Tôi cam thây không sơ mau chay. Tôi liên quyêt định, minh phai hiên mau cho Thây Giang ngay bây giơ. Qua thu tục hanh chanh va xet nghiêm, tôi vô cùng cam đông, khi biêt tôi co sưc khoe tôt, mau tôi phù hơp đê truyên ngay. Đây la lân đâu tiên tôi hiên mau. Kỷ niêm nay ngâm sâu trong tâm hôn, vi tôi không còn lo sơ khi hiên mau. Ngươi đâu tiên tiêp nhận mau tôi, chính la ngươi anh em huynh đê cua tôi trong sư

mang day Viêt ngư. Hinh dung nhưng giot mau cua minh se đươc truyên qua cơ thê Thây Lê Ba Giang, tôi muôn khoc… Đươc trơ vê căn nha minh, gân bên nhưng ngươi thân yêu, thây Lê Ba Giang vẫn tỉnh tao va nuôi niêm hy vong sưc khoe se hôi phục đê “đi hop”. Môt buổi chiêu buôn, thây Sinh, thây Vo Văn Băng va tôi đên nha thăm thây Giang. Không ngơ đây la lân găp gơ sau cùng, thây Giang net măt vui hơn, thây đưa ngon tay vê phía tôi: “em Sử, anh năm xuông, em lo giup gia đinh thiêu xac anh nhe”. Quay măt vê phía thây Sinh va thây Băng, thây Giang lăc đâu: “không xong rôi, chăc minh phai ra đi thôi. Xin quý thây đưng bo cuôc, phai sơm hoan thanh bô sach Giao Khoa Viêt Ngư, phong trao giang day Viêt ngư mơi lan rông đươc bôn phương hai ngoai”. Rôi định mênh an bai, hôm ây, ngay 24 thang 1 năm 2004 thây Lê Ba Giang an binh tư gia chung ta, đê lai bao nhiêu niêm thương tiêc trong lòng cac chiên si văn hoa va cac em hoc sinh hoc Viêt ngư. Thây Lê Ba Giang la tâm gương vê lòng tận tụy va kiên nhẫn. Thây Giang truyên cho tôi hoc bai hoc vê tinh huynh đê, lòng yêu thương hoc sinh va nhât la tinh thân trach nhiêm vơi thê hê sau va lòng tư hao vê dân tôc Viêt Nam. Giơ đây, môi năm vao dịp thang 8 tổ chưc Khoa Tu Nghiêp Sư Pham, tôi nhơ đên thây Lê ba Giang. Thây năn not tưng ban sơ đô tổ chưc, nhưng ban ghi nhơ soan thao công viêc, nhưng cai ban, cai ghê thây đem đên văn phòng. Vẫn còn quanh đây nhưng ghi dâu cua thây, chăc hẳn nơi coi vinh hăng, thây đang hanh phuc, biêt cac thây Vu Hoang, cô Vu Lê Hăng, thây Nguyên Văn Khoa, thây Đăng Ngoc Sinh, cô Nguyên Liên Hương va tôi vẫn giư lòng hăng say phục vụ cùng vơi nhiêu thây cô khac đa đưa phong trao giang day Viêt ngư lan rông đên nhiêu nơi xa xôi. Bô sach Giao Khoa Viêt Ngư đa đươc nhiêu Trung Tâm Viêt Ngư đon nhận.

Sau nây môi lân tôi hiên mau, tôi không biêt mau cua tôi se hòa lẫn trong bênh nhân nao, nhưng tôi vẫn mong môi giot mau nay se đươc tiêp sưc sông thê xac cung se mang lai tinh yêu thương lan toa cao đep. Cùng ý nghia đo, quý Thây Cô giao đang giang day Tiêng Viêt cung tiêp môt dòng mau Lac Hông đên cac em hoc sinh khăp nơi.

Trân Thị Sử

. BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP 41

Tư Osaka tơi Tokyo, San Diego, rôi LAX.Sau hơn 4 lân đổi chuyên bay, 4 lân ngôi trên xe buýt đê di chuyên tư tram nây đên tram khac mơi đên đươc Hoa Kỳ, sơ di phai trai qua nhiêu chăng đương như vậy la vi con trai cua Như Liên thương me va cô Nata-suki (Na), noi răng đi Japan Air đươc phục vụ tôt hơn va an toan hơn, nên mơi phai ngôi trên may bay hơn 12 tiêng đông hô. Chư nêu như đi băng cac hang may bay khac thi bay thẳng môt mach không phai qua môt cac chuyên chuyên tiêp. Bươc xuông phi trương LAX đa gân 3:00 chiêu cua ngay Chu Nhật, 4/8/13, ông anh cua em đa co măt đê đon em va cô Na vê nha cua ông tai Garden Grove. Nghỉ ngơi môt luc cho hoan hôn sau bao nhiêu tiêng đông hô gò bo ngôi trên may bay, giơ thi đươc thoai mai đi lai trong nha va nhât la vao khu vươn sau nha cua ông anh trông đây nhưng hoa Lan mâu săc thật rưc rơ nên cam thây dê chịu hơn. Co khach tư xa tơi nên ca nha ông anh đưa chung em đi thăm phô Bolsa va ăn tôi, bưa cơm co lẫu đô biên, va nhiêu mon ngon cua môt tiêm ăn tai thu đô cua ngươi Viêt hai ngoai. Sau bưa cơm chiêu thịnh soan moi ngươi tha bươc dao phô Bolsa đê xem sinh hoat cua ngươi Viêt vê đêm, chung em ghe vao môt tiêm ban thưc uông va kêu môi ngươi môt ly “BOBA”. Em uông hêt ly che ngon lanh, còn chị Na thi trươc khi đi, me chị co dăn la khi qua tơi Mỹ đưng co ăn uông nhiêu, coi chưng vi thưc ăn, nươc uông ơ Mỹ nhiêu ca-lo-ry lăm nên chị chỉ uông co môt nưa thôi. Vê đên nha thi nhận đươc điên thoai cua T. Hoang goi hoi thăm va hen 9 giơ sang mai đi ăn sang.Phân la nha, giơ giâc khac thương thêm phân đươc tâm bổ bơi bưa ăn tôi nên em không tai nao ngu đươc, đên hoang 1, 2 giơ sang thi thây bụng đau quăn, nghe em lục đục trong phòng, ông anh qua mơi biêt em bị đau bụng, ông hoi la ngay nay ăn gi? Em cho biêt la ca ngay nay trên may bay em không ăn gi hêt, cho đên tôi thi mơi ăn tôi vơi gia đinh va uông môt ly BOBA, (co le đây la nguyên nhân chăng.) Ông đem cho em môt ly nươc tra nong va bo môt ít dâu gi đo vô trong nươc va biêu uông, sau môt luc lâu, em cam thây dê chịu nhiêu va ngu thiêp đi luc nao không biêt, mai đên hơn 9 giơ sang mơi choang tỉnh dậy, vi nhơ co buổi hen vơi thây Hoang.

Sửa soan xong, khi ra đên phòng khach thi thây moi ngươi đa ngôi đo vơi thây Hoang, sau khi chao hoi va xin lôi đa phai đê moi ngươi chơ. Moi ngươi hoi thăm em còn đau bụng không? Em cho biêt cơn đau hâu như đa giam kha nhiêu rôi, ông anh đê nghị la nêu đi ăn sang thi nên ăn thưc ăn nong như chao chẳng han. thê la thây Hoang đưa chung em đi ăn chao ca, tô chao vưa nong va thêm môt ít gưng thai chỉ, em còn cho thêm môt ít ơt vao tô chao cho “thêm nong.”sơ bị đau bụng trơ lai chăng?Ăn sang xong chung em ngôi lai han huyên vơi thây Hoang môt luc nưa thi xin phep ra vê, vi biêt thây Hoang còn đang bận lo cho khoa Tu Nghiêp trong tuân tơi.

Như Liên từ xứ Phù Tang.

CHIA XA ƠI

Mình không thể gần nhau thêm lần nữaĐầu con sông không gặp được cuối giòng

Nắng ban mai không thể có cầu vồngKhông thể có buồn nào không chan chứa

Những bắt đầu chưa vẹn nguyên dù nửaThì đã là mầm mống của chia xa

Mỗi lần đi, quay bước giữa nhạt nhòaLà xa xót in hằn năm với tháng

Mình đâu thể bắt buổi đêm phải sángKhông thể chờ mây khóc ướt vầng trăngKhông làm sao đếm hết nổi băn khoănVà không thể nhớ nhiều hơn quay quắt

Sẽ không thể chờ mùa trăng hiu hắtVàng vọt soi hạnh phúc vỡ trăm nămVạn vì sao chưa khóc hết âm thầmMình chưa thể đếm khô ngần ấy lệ

Chia xa ơi, yêu thuơng này có lẽĐến vô cùng còn không thể nguôi ngoai

Nhớ nhung ơi, sao chưa hết u hoàiđiều không thể bao giờ là có thể...??

ThụyVy

42 . BĐDCTTVN-NC . Đặc San Kỷ Niệm 25 Năm TNSP