.

VAN DE REDACTIE 2COLOFON; 2GEBEURTENISSEN MET BETREKKING TOT VOORMALIGJOEGOSLAVIË VAN 11 DECEMBER 1995 T/M 8 JANUARI 1996 3

IFOR-HOOFDM ACHT, BOSNIË BINNENGETROKKEN ! 3KROATIË 3KLEIN-JOEGOSLAVIË 4BOSNJJË-HERCEGOVINA POLITIEK 5BOSNIË-HERCEGOVINA MILITAIR /NAVO 6IMPLEMENTATION FORCE (IFOR) 6NOORD-OOST BOSNIË-HERCEGOVINA / IFOR(US)-SECTOR 7

WEST BOSNIË-HERCEGOVINA/IFOR (UK)-SECTOR 9ZUID-OOST BOSNIË-HERCEGOVINA / IFOR (FR)-SECTOR 9NEDERLANDSE MILITAIREN 11VERENIGDE NATIES 13

GEBEURTENISSEN IN ANGOLA VAN 04 DECEMBER 1995 TOT 04 JA-NUARI 1996 15

VREDE NOG NET VOLLEDIG VERLOREN 15ONTWIKKELINGEN PER PROVINCIE 15PRESIDENT TER VERANTWOORDING GEROEPEN 17HULP IMF OPGESCHORT? 18DOS SANTOS NODIGT SAVIMBI UIT 18BLAUWHELMEN BELEGERD 18FAARECRUTEERT VLUCHTELINGEN 18HUURLINGEN VERLATEN ANGOLA 18NIEUWE ORGANISATIE VAN MPLA 19JOINT COMMISSION MELDT EINDE CRISIS 19UNITA ONTKENT VRIJLATING KRIJGSGEVANGENEN 19

OVERZICHT ISRAËL 8 DECEMBER '95 T/M 5 JANUARI '96 21BIEDT 1996 UITZICHT OP REGIONALE VREDE? 21

LANDMIJNEN IN VOORMALIG JOEGOSLAVIË 24INLEIDING 24ANTI-TANK, LUCHTDRUKMIJNEN 24TMA-1 25TMA-2 25TMA-3 26TMA-4 B.!BLIPIH£EK.K..y,A, 26TMA-5 P°s.t.bu.S .90.154 27TMRP-6 MPC.ISE 27TMM-1 480Q.B.G...BREDA 28OPSPORINGSMIDDELEN 29UITWISSELBAARHEID 2.9NOMENCLATUUR 29

fo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

VAN DE REDACTIE

Sgtl A. Wever

Voor u ligt de eerste Info-Scoop van 1996.In deze Info-Scoop treft u de volgende onderwerpen aan: Een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen metbetrekking tot voormalig Joegoslavië van 11 december tot en met 8 januari. Deze wordt behandeld door deElnt D. van Amerom en de Smi G. Nieboer. UNPROFOR behoort inmiddels tot het verleden en de IFOR-hoofdmachtis, zij het met enige vertraging, Bosnië binnengetrokken.Door Ad] P. de Rooij wordt de situatie in Angola gedurende de periode 4 december tot 4 januari belicht.UNIT A beschuldigd president Eduardo dos Santos ervan dat hij nog steeds niets heeft gedaan aan het terugsturenvan de huurlingen en het terugroepen van de Rapid Intervention Police naar de kazernes. Dos Santos heeft aangege-ven dat de vrede, die zeer op de proef wordt gesteld, nog steeds niet is verloren.Sgt J. ff.M. van Sloun gaat in op de overdracht van de door Israël bezette gebieden aan de Palestijnen. Ook belichthij de onderhandelingen die gaande zijn tussen Israël en Syrië en de op handen zijnde Palestijnse verkiezingen.Door Aooi P. Ruijs wordt in zijn artikel "Landmijnen in het voormalig Joegoslavië" uitvoerig ingegaan op hetassortiment anti-tankmijnen die kunnen voorkomen in het voormalig Joegoslavië.Zoals aangegeven in de colofon, is de Info-Scoop volledig samengesteld uit open bronnen. Indien er uwerzijds op- ofaanmerkingen zijn over de inhoud van deze publikatie, wordt u verzocht contact op te nemen met één van de redactie-leden van de Info-Scoop(zie colofon).

COLOFON;

INFO-SCOOP Is een tweewekelijkse uitgave van 101 MlpelAdres: Simon Stevinkazerne, MPC 41 A, Postbus 9012, 6710 HC EdeTelefoon: 0318-683055Redactie: maj HJ. Jacobs, elnt P.W.T.S. Menting, sgtl A. Wever

*

i INFO-SCOOP wordt verzonden aan die instanties welke functioneel belang hebben bij actuele informatie

! De inhoud van de INFO-SCOOP is volledig samengesteld uit open bronnen. Overname uit deze publikatie is toegestaan\s de bron wordt vermeld.

Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

GEBEURTENISSEN MET BETREKKING TOT VOORMALIGJOEGOSLAVIË VAN 11 DECEMBER T/M 8 JANUARI.

IFOR-HOOFDMACHT, BOSNIËBINNENGETROKKEN !

Elnt D.A.van Amerom,Smi G.Nieboer.

In deze samenvatting wordt de situa-tie van 11 december t/m 8 januari1996 geschetst. Inherent aan het op-treden van 1FOR is, met ingang vanheden, de behandeling als volgt on-derverdeeld in:

KroatiëKlein-Joegoslavië (Servië enMontenegro)Bosnië-Hercegovina PolitiekBosnië-Hercegovina Militair /NA VONoord-oost Bosnië-Hercegovina:IFOR (US)-sectorWest Bosnië-Hercegovina:IFOR (UK)-sectorZuid-oost Bosnië-Hercegovina:IFOR (FR)-sectorNederlandse militairenVerenigde Naties

Voor dit overzicht is o.a. gebruik ge-maakt van de volgende periodieken:De Volkskrant, De Gelderlander, HetNRC Handelsblad, het AlgemeenDagblad, de Telegraaf, het Nieuws-blad van het Noorden, The Interna-tional Herald Tribune, The Times enLe Monde.

KROATIË

KUPLENSKODe Internationale Federatie van deMensenrechten en 'Artsen zonderGrenzen (AzG)' hebben in Kroatië eenonderzoek ingesteld naar het lot vanaanhangers van de moslim-leiderAbdic, die in het Bihac-gebied langsamenwerkte met de Krajina-Serviërs,en de autonomie over zijn gebied haduitgeroepen. Na de militaire campagnevan 5-(Abih) Korps, afgelopen zomer,vluchtten de verslagen 'Bihac-mos-lims' naar Kroatië. Daar zitten zij nual maanden vast in een kamp dat ei-genlijk die naam niet mag hebben.

j Ongeveer 20.000 vluchtelingen leven

»««««,,.,„...

daar in gaten in de grond, onder tak-ken of stukken plastic, in autowrak-ken, bij de huidige temperaturen vanver onder het vriespunt. Kroatië heeftgeweigerd hun 'de status van vluchte-ling' te geven. Deze weigering houdttevens in dat zij niet worden geholpen,noch financieel, noch op enige anderemanier. Volgens de mensenrechten-or-ganisaties is de Kroatische weigeringeen schending van de conventie vanGenève.

OOST-SLAVONIËStaat in Bosnië de 'vrede voor dedeur', met betrekking tot het conflictover Oost-Slavonië bestaan nog te veelopen vragen om gerust te zijn over degoede afloop. Dit laatste stukje Kroa-tië, dat zich nog in handen bevindt vande Krajina-Serviërs, moet na een over-gangsperiode van maximaal twee jaarweer onder gezag van Kroatië zijngekomen. Het gebied is rijk aan bouw-land en aan olie, en biedt toegang aande belangrijkste verkeersader van Ser-vië, de Donau. De Kroaten willen eencontrole-strijdmacht van de NAVOmet een krachtig mandaat, maar deServiërs in dat gebied willen daar nietsvan weten. Zij eisen een VN-vredes-macht met een beperkt mandaat.

Tuzlaö

\Vitez i. BOS N ÏË

'*-•• Nieuwegrens

* - ' IFOR-sectorgrens

de Volkskrant, 30 december 1995

DE 'INTERNATIONAL TASKFORCE (ITF)1

De secretaris-generaal van de VN,Boutros Ghali, heeft voorgesteld een9300 man sterke vredesmacht te latentoezien op de implementatie van deovereenkomst die op 12 november j. l.in Erdut tussen de Kroaten en deKrajina-Serviërs werd gesloten. Devredesmacht zou volgens BoutrosGhali moeten bestaan uit een gele-genheids-coalitie, die op dezelfde'ba-sis functioneert als IFOR en hiermeeook 'banden' onderhouden. Het pro-bleem wordt nog eens extra gecompli-ceerd door de onwil van de inter-nationale gemeenschap om hiervoortroepen te leveren. Voor deelname aanIFOR stonden tientallen landen in derij, maar voor Oost-Slavonië is nie-mand te porren. Men is vooral terug-houdend omdat het onwaarschijnlijkwordt geacht dat het in 1996 vredeblijft in Oost-Slavonië. AlleenSlowakije heeft een bataljon toege-zegd. Met diverse andere landen,waaronder Argentinië en Canada,voerden de VN de laatste week vandecember nog moeizaam onderhande-lingen.

EINDE UNCRO IN JANUARIBelgië, dat nu nog samen met Ruslandde troepen levert voor de VN-vredes-macht in Oost-Slavonië (UNCRO),heeft aangekondigd zijn 700 blauwhel-men in januari terug te trekken. Ookhet 1200-man sterke Rusbat zal naaralle waarschijnlijkheid dezelfde maanduit Oost-Slavonië vertrekken. Tevensloopt het verlengde mandaat voorUNCRO eind januari af. De Kroatischepresident Tudjman heeft aangegevendat met de, in de overeenkomst vanErdut vastgelegde, demilitariseringvan Oost-Slavonië op z'n laatst zalmoeten worden aangevangen op hetmoment dat de ITF is benoemd. In-dien de demilitarisering niet binnen 30dagen na aanvang van het over-gangsbestuur is gerealiseerd, zal vol-gens Tudjman het Kroatische leger 'ditprobleem' oplossen. Een ander pro-bleem ligt in het feit dat Servië nogsteeds niet Kroatië, als zelfstandigestaat, heeft erkend. Als die erkenninger komt, kan Tudjman tevreden zijn:

Jnfo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

dan erkent Belgrado voor het eerst debuitengrenzen van Kroatië en impli-ciet de Kroatische soevereiniteit overOost-Slavonië. Intussen houdt Kroa-tië 'druk op de ketel' om dit doel tebereiken. Bij de aanvang van deO VS E-vergadering te Köningswinter(bij Bonn) dreigde de Kroatische mi-nister van buitenlandse zaken, Granic,zich uit de onderhandelingen terug tetrekken, als klein-Joegoslavië niet sneltot wederzijdse erkenning overgaat.Het overleg bij Bonn is de eerste vaneen serie OVSE-vergaderingenoverdeontwapening in de republieken van hetvoormalige Joegoslavië.

DUBROVNIKNieuwsmedia in Bosnië-Hercegovinahebben op 15 december bekend ge-maakt dat Kroatië en klein-Joegoslaviëhun 'diplomatieke' betrekkingen heb-ben bevroren. Naast het probleem datBelgrado Kroatië nog steeds niet heefterkend, schijnen de Kroaten nu moge-lijk te weigeren om, zoals overeenge-komen in het vredesakkoord, land inhet zuiden van Kroatië met Servië teruilen. Het betreft een gedeelte van hetKroatische schiereiland Preklava datgeruild zou worden met een Servischgebiedsdeel, noord-oost van Dubrovnik.

ZAGREBOp 20 december is de telefoonverbin-ding tussen Kroatië en klein-Joegoslaviëhersteld. Voor het eerst sinds het na-jaar van 1991 konden inwoners vanZagreb met Belgrado en andere ste-den bellen. Het eerste gesprek werdgevoerd tussen de ministers van bui-tenlandse zaken van beide republieken.

Onder internationale druk heeft deKroatische regering het parlement ge-adviseerd een omstreden ultimatum inte trekken, zo werd op 29 decemberbekend. Het ultimatum verplicht ge-vluchte Serviërs binnen negentig da-gen terug té keren naar Kroatië, omaanspraken te kunnen maken op huneigendommen. Handhaving van hetultimatum zou honderdduizendenServiërs van hun bezit hebben beroofd.Voor veel Serviërs is het niet mogelijkde terugreis naar Kroatië te aanvaar-den wegens ingewikkelde procedures.

Anderen vrezen represailles.

Duitsland doet zijn uiterste best om tevoorkomen dat de VN Kroatië scherpveroordelen wegens schendingen vande mensenrechten. In de week na Kerstwerd een rapport vrijgegeven over demisstanden die zijn begaan tijdens deKroatische herovering van deServische Krajina. Tweehonderd-duizend mensen ontvluchtten toen dezeregio. Duitsland, traditioneel eenbondgenoot van Zagreb, heeft inmid-dels al tijd weten te winnen door elkebeslissing van de Veiligheidsraad uitte laten stellen tot de eerste week vanjanuari. Dan is Rusland -op zijn beurteen traditionele bondgenoot vanServië én de drijvende kracht achterde mogelijke veroordeling- geen voor-zitter meer van de Raad. Tegelijker-tijd proberen Duitse diplomaten detekst van de veroordeling zo veel mo-gelijk af te zwakken.

Ter gelegenheid van het nieuwe jaarheeft president Tudjman aan 455Serviërs op 31 december amnestie ge-schonken. Zij werden vastgehouden inde gevangenissen van Zagreb, Split enKarlovac, -op grond van verdenkingvan 'gewapende opstand'. De Kroatischeminister van Justitie, MiroslavSeparovic, zei te hopen dat de amnes-tie zou bijdragen tot de normaliseringvan de Servisch-Kroatische betrekkin-gen. Verder zei hij 'te hopen op eenversnelde terugkeer van de Kroaten diein Servië gevangen zitten en op duide-lijkheid over het lot van de 2848 ver-misten'.

SPLITSplit is een druk havenplaatsje gewor-den. Maakten al een groot aantal lan-den die UNPROFOR-troepen leverdengebruik van deze Kroatische haven-plaats, met de komst van IFOR is debedrijvigheid alleen maar toegenomen.Naast havenvoorzieningen aan deAdriatische zee beschikt Split over eenvliegveld, zodat ingevlogen personeelmet hun ontladen voertuigen terplaatse kan worden samengevoegd. Zoook geschiedde deze procedure met deNederlandse IFOR-deelnemers. Nadatde eerste twee vrachtschepen van

Dutchbat-4 op 2 januari waren gelost,landden een dag later de eerste 'man-nen' van de Nederlandse hoofdmachtop het vliegveld van Split. Op 4 ja-nuari vertrok de eerste colonne rich-ting Vitez.

Een kleine vijfhonderd Duitse solda-ten waren al op dinsdag 2 januari inSplit aangekomen. Hier zullen zij hun'logbase' inrichten, van waaruit zijsteun zullen leveren aan de werk-zaamheden van IFOR. Uiteindelijkzullen hier ca. 4000 Duitsers hun lo-gistieke taak uitvoeren.

KLEIN-JOEGOSLAVIË(Servië en Montenegro)

Op 20 december werd in Belgradomedegedeeld dat de regering van klein-Joegoslavië NAVO-troepen toestem-ming heeft gegeven over haar grond-gebied te reizen. Het besluit vloeitvoort uit het vredesverdrag voorBosnië. Ruim een week later, op 28december, bracht de AmerikaanseNAVO-bevelhebber voor Europa, -George Joulman-, een bezoek aan deServische hoofdstad Belgrado. Hijsprak met president Milosevic over hetvervoer van IFOR-materieel en mili-tairen over Servisch grondgebied.Joulman noemde het gesprek 'zeerproduktief'.

Op dezelfde dag heeft de Amerikaansepresident Clinton de economischesancties tegen Servië en Montenegroopgeschort. Hij waarschuwde wel datze weer van kracht worden als deServiërs zich niet houden aan debepalingen van het vredesakkoordvoor Bosnië. Tevens gaf hij opdrachttot opheffing van het wapenembargotegen alle republieken van het voor-malige Joegoslavië. In navolging hier-op heeft ook de Russische presidentJeltsin het economische embargo op-geheven. Het vredesakkoord voor-ziet in een geleidelijke beëindiging vanhet wapenembargo. Negentig dagen nade ondertekening van het akkoordmogen er lichte wapens worden gele-verd, na de 180ste dag ook zwarewapens.

Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

BOSNIË-HERCEGOVINA POLI-TIEK

SARAJEVO-EXODUS ?De VN meldden op 12 december dathet Bosnisch-Servische leger (BSA)bezig is de voorsteden te ontruimen.Er werden op die dag 76 militairevrachtwagens geteld die beladen hetgebied verlieten. Speciale, goed bewa-pende politietroepen bemannen nieuwecheckpoints op de wegen die vanSarajevo naar de rest van de Servischegebieden in Bosnië leiden. Auto's methuisraad worden teruggestuurd als debestuurders geen verhuisvergunninghebben, maar intussen zijn deServische autoriteiten zelf druk bezigalles van waarde uit de Servische wij-ken rond Sarajevo te verwijderen.Dagelijks rijden tientallen trucks debergen in, volgeladen met benzine,graan en machines uit de grote fabrie-ken ten noorden van de stad. Het is debedoeling dat de fabrieken ergens inhet oosten van Bosnië-Hercegovinaworden herbouwt. Op een beslotenbijeenkomst van zijn Servische Demo-cratische Partij heeft Karadzic ver-klaard dat de Serven in Sarajevo snelmoeten worden geëvacueerd. Hij wileen nieuw Sarajevo van tienduizendenwoningen, ergens ten zuiden van dehuidige stad, in de velden 'uit de grondstampen'. Hoe hij dat denkt te kunnenklaren is iedereen een raadsel.

Het Hoge Commissariaat voor deVluchtelingen van de VN heeft haas-tig een kantoortje geopend in üidza omde angst bij de Serviërs weg te nemen,maar lijkt niet bij machte een nieuwestroom vluchtelingen tegen te gaan. DeNAVO heeft maatregelen genomen omte voorkomen dat de Serviërs 'hun'deel van de stad door brand zullenverwoesten als ze vertrekken. Niette-min blijft men zich zorgen maken overde negatieve reacties in de Servischevoorsteden van Sarajevo. De VNmeldde op 17 december dat velen aan-stalten maken om weg te trekken enbegonnen zijn hun doden op te gra-ven. Zij hebben de VN om tienduizendcontainers gevraagd voor hun bezit-tingen en duizend doodskisten om ge-storven familieleden naar elders te ver-

voeren.

Intussen wordt IFOR in Sarajevo ge-confronteerd met haar eerste echte pro-bleem. In de door Serviërs bevolktevoorstad, Ilidza, zijn volgens deBosnische regering zestien moslimbur-gers, waaronder twee kinderen bene-den zeven jaar, ontvoerd. Inmiddelsheeft de VN-politie van Sarajevo ditbevestigd. IFOR wil zich niet in dezaak mengen omdat het, in haar ogen,de taak van de plaatselijke politie isom te zorgen voor het vrije verkeer datin Dayton is afgesproken. Uit voor-zorg heeft het Bosnische bestuur voor-lopig het verkeer over de hoofdwegdoor Ilidza verboden. Weer een 'suc-cesje' voor de Serviërs. Want door hetniet duidelijk optreden tegen dezeschendingen zijn er duidelijk signalendat de moslimbevolking van Sarajevolangzaam het vertrouwen in IFORbegint te verliezen. Vorige maand al,werd schamper gereageerd door deweigering op te treden tegen de be-schietingen van een IFOR-vliegtuig en-helikopters, -en het bij protesten telaten.

Op 3 januari hebben BosnischeServiërs echter drie moslims vrijgela-ten. Later bleek dat het hier moslim-vrouwen betrof die niet tot de groep van'zestien' behoorden. Dragan Dragic,verantwoordelijk voor de betrekkingenvan de Serviërs met IFOR, zei dat 'eengroep moslims, -onder wie enkele men-sen in uniform en een officier van demoslim-veiligheidsdienst-, voor onder-vraging zijn aangehouden. VolgensDragic waren ze 'afgeweken van devoorschreven route' door de wijkIlidza. Volgens IFOR ligt deze zaakbuiten hun mandaat en zou de VN-politie, die op poten wordt gezet doorCarl Bildt -de speciale vertegenwoor-diger voor civiele aangelegenhedenvan de VN , deze zaken moeten 'op-pakken'. Tot nu toe bevindt zich paseen handjevol VN-politiemensen in Sara-jevo en is Bildt's kantoor in Sarajevonog leeg.

Alle zestien Bosnische burgers diewaren opgepakt in de Servische voor-stad Ilidza zijn op 04 januari vrijgela-

ten. De eerste confrontatie tussen deNAVO en de Servische milities is daar-mee vreedzaam beëindigd. De opge-pakte Bosniërs werden in twee groe-pen overgedragen. Volgens deBosnische regering hadden de mensenechter niets misdaan en ging het puurom een zenuwoorlog tegen de NAVO-vredesmacht IFOR. Van de vrijgela-ten moslims beklaagden enkelen zicherover dat ze waren mishandeld.

VREDESAKKOORD ONDER-TEKENDIn de vroege ochtend van 14 decem-ber heeft het Amerikaanse Congres, -zij het met grote tegenzin-, toestem-ming verleend voor het sturen van troe-pen naar Bosnië. Het Huis stemde vooreen tweeslachtige motie, waarinClintons Bosnië-beleid wordt veroor-deeld, maar wel toestemming voorfinanciële steun van de troepen wordtgegeven. De Senaat stemde voor on-dersteuning van de troepen, mits hetBosnische regeringsleger tegelijkertijdwordt getraind en bewapend, opdat zijna maximaal eenjaar hun 'eigen boon-tjes kunnen doppen'.

Enige uren daarna startte de bijeen-komst in het Elysée in Parijs en heb-ben de drie presidenten Izetbegovic(Bosnië), Tudjman (Kroatië) enMilosevic (klein-Joegoslavië,- dietekende voor de Bosnische Serviërs-)het vredesakkoord voor Bosnië methun handtekeningen bekrachtigd. Debelangrijkste punten van het akkoord,volgens de Volkskrant van 14 decem-ber, zijn op deze pagina weergegeven.De plechtigheid werd bijgewoond doorde hoogste leiders van de VN, NAVO,EU, OVSE, WEU, de Raad vanEuropa en de Islamitische Conferen-tie Organisatie. De leider van deBosnische Serviërs Karadzic was,ondanks zijn streven, in Parijs nietaanwezig.

Aan de vooravond van de onderteke-ning werd nog koortsachtig diploma-tiek overleg gevoerd over twee puntenin het 'Dayton-akkoord': -de weder-zijdse erkenning van Kroatië en klein-Joegoslavië, en -de positie van deServiërs van Sarajevo. Tot een weder-

Jnfo-Scooo/nummer 01/11 januari 1996

zijdse erkenning kwam het nog niet.Die erkenning is van urgent belang mverband met het conflict over Oost-Slavonië. De Franse minister DeCharette zei 's avond laat "niet tezwaar te tillen aan het uitblijven vande erkenning". Volgens hem zal dat inde zeer nabije toekomst zijn geregeld.In de Amerikaanse ambassade werdgesproken over een 'compromis-for-mule', die volgens diplomatieke bron-nen inhoudt dat niet de Bosnische re-gering, maar de NAVO voorlopig inde Servische voorsteden toezicht zaluitoefenen.

KARADZIC 'WANKELT'"De politiek leider van de BosnischeServiërs, Radovan Karadzic, heeft op15 december de 'staat van oorlog' inzijn gebied , met uitzondering vanSarajevo, opgeheven. "Legeronder-delen kunnen nu worden ingezet bij deeconomische wederopbouw", aldusradio Pale. Volgens het ondertekendeakkoord moeten de Servische wijkenaan de Bosnische regering wordenovergedragen. Op 16 december zaldoor het 'Bosnisch-Servische parle-ment' over de toekomst van Sarajevoworden gesproken, evenals naar allewaarschijnlijkheid over die vanKaradzic. De positie van de 'president'zou wankelen. Hij heeft zich al eenweek niet laten zien en zich onthou-den van commentaar op de onderteke-ning van het vredesakkoord in Parijs.Volgens plaatselijke politieke waarne-mers zou zijn vertrek op handen zijn,onder toenemende druk van deServische president Milosevic, -zijnvoormalige beschermheer. Karadzickan niet rekenen op de steun van zijnleger, zijn relatie met opperbevelheb-ber Mladic is slecht te noemen en zijnServische Democratische Partij lijkt degreep op het 'parlement' in Pale te zijnkwijtgeraakt. 'Vice-president' NikolaKoljevic wordt beschouwd als eenmogelijke opvolger, zeker nadat deServische media hem als woordvoer-der behandelen. Ook de posities vanTomo Kovac (hoofd binnenlandse za-ken) en Miroslav Toholj (minister vaninformatie) zouden ter discussie staan.De "kampioen van Groot-Servië" houdtzich na de ondertekening van het vre-

des-accoord al een paarweken schuil In tegen-stelling tot eerdere jarenheeft hij dit keer geennieuwjaarsgroet uitge-sproken. De Servischeleider wil liever dat deinternationale gemeen-schap hem "vergeet".Volgens onbevestigdeberichten zou Karadzicsinds begin januariundercover in Belgradozijn gezien. Maar zijnvoormalige kompaan inhet bloedige avontuurdat tot Groot-Servië hadmoeten leiden, de Servischepresident SlobodanMilosevic, heeft er nu geen enkel po-litiek belang meer bij hem te hulp tekomen. Op vragen van de pers overde toekomst van Karadzic, reageerdede tweede man van de RS, de voorzit-ter van het parlement Momcilo Krajisnik,steeds ontwijkend. Hij zei dat voor alleleden van de leiding geldt dat ze nieteeuwig aan de macht kunnen blijven.

Op 06 januari het Radovan Karadzic,na twee weken, weer van zich horen.Hij riep in een lange kerstboodschapalle Serviërs in het voormalige Joego-slavië op "de nationale eenheid" teherstellen en te büjven streven naar eenGroot-Servië.

BOSNIË-HERCEGOVINA MILI-TAIR/NAVO

NAVO-STARTSEINEnkele uren nadat de Veiligheidsraadvan de VN in New York unaniem re-solutie 1033 (IFOR-mandaat) hadgoedgekeurd, werd op 16 december inBrussel het startsein voor het vertrekvan de NAVO-troepen gegeven. Gene-raal Joulman, de Amerikaanse opper-bevelhebber van de NAVO, gaf omprecies 02.53 uur de commandant vande NAVO in Zuid-Europa, LeightonSmith (commandant van IFOR), deopdracht met de vredesoperatie 'JointEndeavour' te beginnen. "Onze op-dracht is duidelijk, ze is beperkt in tijden er gelden krachtige richtlijnen", al-dus Joulman.

OPERATION JOINT ENDEAVOURNATO FORCES

lUS: 20,000

JJritain: 13,000jjce: 10,000tóny 4,000

2,300aay 1,000

'yn: 1,250

900

NON-NATO FORCESf ^

1 Polantf- 900

l Cjech pepublic 800

Austria zépBangladesh^1,200

Romania and Egypt are also expectedto send troops. Bangladesh!, and

Malaysian figures are nol yet confirmed

The Times, 12 december 1995

IMPLEMENTATION FORCE(IFOR)

KWARTIERMAKERS IFORIn grote delen van Bosnië-Hercegovinais zoveel sneeuw gevallen, -op som-mige plaatsen bijna een meter-, dat devoorbereiding op de komst van deNAVO-vredesmacht IFOR ernstigevertraging oploopt. In de hoofdstadSarajevo bijvoorbeeld, werd opwoensdag 13 december de noodtoe-stand afgekondigd. NAVO-woord-voerder, majoor Haselock, zei dat deweersomstandigheden de ontplooiingvan de hoofdmacht van IFOR enigetijd kunnen ophouden, maar hoeveeltijd verloren zou gaan kon hij niet zeg-gen. Ook bij Tuzla, waar het meren-deel van de Amerikaanse soldaten vanIFOR zal worden gelegerd, raaktenvrachtwagens en jeeps van kwartier-makers van de weg. De voor IFOR zobelangrijke vliegvelden Sarajevo enTuzla waren, vanwege de sneeuwval,tot 18 december gesloten.

De Britten, oorspronkelijk vanUNPROFOR, opereerden op 14 de-cember al onder de vlag van IFOR.Een beetje voorbarig, omdat het offi-ciële mandaat pas op 19 december zouingaan. Zij vliegen er met bewapendehelikopters en hebben in de omgevingvan Gorni Vakuf al een deel van hunwitte voertuigenpark overgespoten met

Info-Scoop/nummer O l /11 U

l groene verf. De Nederlandse eenheden,i die al in Bosnië zijn, zouden pas op{ 19 december met het overschilderenl beginnen.

Vanaf Eindhoven Airport zijn op 27december de eerste 185 NederlandseIFOR-kwartiermakers naar het voor-malige Joegoslavië vertrokken. Degroep gaat de komst van Dutchbat, injanuari, voorbereiden. Ze zullen inBosnië alvast op drie plaatsen com-mandoposten inrichten en zorgen voorlogistieke ondersteuning.

HOOFDMACHT IFOR

NOORD-OOST BOSNIË-HERCEGOVINA / IFOR (US)-SECTOR

ZEPCEIn centraal-Bosnië bij het plaatsjeZepce is, op 14 december bij een VN-roadblock, een vuurgevecht ontstaantussen een groep Mujahedin-strijdersen een HVO-politiepatrouille. De vijfmoslim-huurlingen kwamen allen omhet leven en één militaire politiemanraakte gewond. De Mujahedins, dienaar Bosnië zijn gekomen om hun ge-loofsgenoten te helpen, vormen een be-dreiging voor de IFOR-troepen. DeAmerikanen zijn bevreesd dat zij hen,net als jaren geleden in Libanon, metzelfmoordacties zullen bestoken enhebben dan ook hun terugtrekkinggeëist. Ook de Bosnische Kroaten, diemet de Bosnische moslims een Fede-ratie hebben gevormd, hebben eenhartgrondige hekel aan deze islamiti-sche fanatici.

De Bosnische ambassadeur in Londen,Mohammed Filipovic, heeft op 20 de-cember melding gemaakt van proble-men met de islamitische fundamenta-listen die als vrijwilligers met deBosnische regeringstroepen hebbenmeegevochten. Volgens het vredesak-koord moeten zij uiterlijk 14 januariBosnië hebben verlaten, maar volgensFilipovic weigeren velen van hen elkemedewerking. Onder de mujahedins zijnveel oorlogsveteranen uit Afghanistanen Iran; anderen komen uit Egypte,Algerije en Jemen. IFOR-commandant

Leighton Smith meldde echter op 2januari over goede aanwijzingen tebeschikken dat 'de mujahedin in gro-ten getale vertrekken'.

ZVORNIKDe twee Franse Mirage-piloten, -dieruim drie maanden ergens in Bosniëgevangen hebben gezeten-, zijn dins-dagmiddag 12 december door deBosnisch-Servische generaal RatkoMladic in de grensplaats Zvornik vrij-gelaten en overgedragen aan de Fransestafchef generaal Douin. In Parijswerd ontkend dat Frankrijk voor devrijlating enige tegenprestatie heeftbeloofd of geleverd aan de BosnischeServiërs. Mladic en Karadzic zoudenhebben geëist dat het Joegoslavië-tri-bunaal de aanklacht tegen hen intrekt.Daarnaast wilden zij meer garantiesvoor de Serviërs in de buitenwijkenvan Sarajevo. De Bosnisch-ServischeRadio-Pale meldde: "Twee piloten dieons hebben gebombardeerd met hetdoel zoveel mogelijk uit te roeien ente vernietigen, zijn op glorieuze wijzevrijgelaten omdat Frankrijk dat eiste,....De conclusie is simpel en pijnlijk:de twee piloten, oorlogsmisdadigers,krijgen van de wereld voorrang bovende 120.000 Serviërs in Sarajevo".

TUZLA-Regio: Het Tuzla-gebied zucht onderde last van vele tienduizenden vluch-telingen. Golf na golf kwam de afge-lopen vier jaar naar deze 'safe-area'.Overal waar de moslims verdrevenwerden door de Bosnische Serviërs,trokken ze naar deze stad. In Tuzlawoonden voor de oorlog ca. 100.000mensen. Nu telt de stad 180.000 be-woners. In het hele gebied rond Tuzlais de bevolking bijna verdrievoudigd,van 178.000 voor de oorlog tot460.000 mensen nu. De meeste men-sen die hun hele leven gewend warenop het platteland te leven, zittensamengepakt in de flats en de verlatenfabrieksgebouwen.

-Airbase: Lag Tuzla-airbase een aan-tal dagen wegens hevige sneeuwvaldicht, op 18 december werd bekend dathet eerste Amerikaanse transport-vliegtuig van de IFOR-hoofdmacht

daar was geland. Een kleine 'lucht-brug' van 25 vliegtuigen zou dezelfdedag volgen, die 3d Battalion/325-(US)Airborne Control Team (800 man-schappen en materieel) van de Itali-aanse luchtmachtbasis Aviano naarTuzla overvloog. Zat het weer deAmerikanen niet mee, ook de Fransehavenstakingen en een door Duitseactivisten vernielde spoorlijn bevor-derde niet echt een vlotte aanvoer vande Amerikaanse hoofdmacht. Ookbureaucratie speelde IFOR parten.Een trein met 103 Amerikaanse mili-tairen, tanks en pantservoertuigen, -op weg van Hongarije naar Noord-oost Bosnië-, werd op 17 decemberaan de Hongaars-Kroatische grensurenlang opgehouden wegens proble-men met de documenten. Om die re-den weigerden de Hongaren zeven trei-nen met Amerikaans brugslagmateri-aal het land vanuit Oostenrijk toe telaten. Het materiaal had als bestem-ming Slavonski Brod en is bestemdvoor de aanleg van (tijdelijke-) brug-gen bij Zupanja over de rivier de Sava,de grens tussen Kroatië en Bosnië. Alsdeze overgangen zijn gerealiseerd, isde Amerikaanse aanvoerroute (Kaposvar-Tuzla) beduidend korter geworden.

ZUPANJAOp 26 december zijn de eerste Ameri-kaanse gevechtseenheden bij Zupanja,Bosnië binnengetrokken. Militairenvan l ste (US)- Cavalerie Regimentwerden overgevaren om genietroepente beveiligen tijdens de aanleg van deeerste pontonbrug. Door de hoge wa-terstand en stroomsnelheid bleef hetdie dag bij een poging. De dag ernaslaagde de Amerikaanse genie er op-nieuw niet in de pontonbrug over degrensrivier, de Sava, te slaan, 's Nachtsmoesten de Amerikanen zelfs hunkamp aan de rivieroever ontruimen,omdat het onder water kwam te staan.De brug moet duizenden AmerikaanseIFOR-militairen in staat stellen Bosniëbinnen te gaan en hun standplaatsTuzla te bereiken. Als gevolg van deproblemen bij Zupanja zal een onge-stoord binnenstromen van de Ameri-kanen in Bosnië, op korte termijn,ernstige vertraging opleveren. Via eenalternatieve route kwamen op 28 de-

Jnfo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

Scharnierende pontonsworden per truck aangevoerd.

In het water klappen de 'segmenten open.

+

Pontonbrug over derivier de Sava

De brug is een belangrijke schakel inde aanvoerlijnen van de

' Amerikaanse troepen.

Indien een schip moetpasseren wordt een ponton

versleept.

Speciale boten brengen dei pontons m positie

Aan beide oevers wordt aande constructie gewerkt.

• Een Chinook-CH 47, helikopter staat op het punt om het eerste deel van de pontonbrug in de rivierde Sava te droppen. © Reuter

Nieuwsblad van het Noorden, 30 december 1995

cember wel 54 Amerikanen vanuitServië in Tuzla aan.

Op 31 december rond 10.00 uur werddoor het AP medegedeeld dat het deAmerikanen gelukt was, de 619 meterlange pontonbrug over de Sava te leg

gen. Vanwege de grote stroomsnelheidmoeten evenwel duwboten de brugconstant op haar plaats houden. Uit-eindelijk zal de brug dubbel gelegdworden, ter voorkoming van tegemoet-komend verkeer. Lijkt de slechteweersgesteldheid voor de Amerikanen

de grootste dreiging, ook op ander ge-bied bli j f t het oppassen Zo werd be-kend dat Amerikaanse soldaten tenoosten van Zupanja, vanuit een autodertig kogels in hun richting kregenafgevuurd. Omdat er geen gewondenwaren gevallen, beperkte de Ameri-kaanse commandant zich ertoe de po-litie om een onderzoek te vragen.

'RUSBR1G'De Russische generaal Staskov.heeftIFOR in het Kerstweekend danig inverlegenheid gebracht. Hij bracht eenbezoek aan de van oorlogsmisdadenverdachte legerleider Mladic. DeNAVO deed de zaak af met de consta-tering dat de generaal op eigen initia-tief had gehandeld en dat Rusland of-ficieel nog geen deelnemer aan IFORis. Staskov wordt op korte termijn be-noemd tot plaatsvervangend comman-

l dant van het Russische IFOR-contin-gent. HIJ leidt nu een delegatie vantwaalf Russische kwartiermakers.

De federatieraad, het Hogerhuis vanhet Russische parlement, heeft op 5januari met grote meerderheid het be-sluit bekrachtigd om Russische troe-pen naar Bosnië te sturen. Slechts tweeafgevaardigden stemden tegen het be-sluit, maar de Federatieraad verbondaan haar goedkeuring wel de voor-waarde dat de troepen niet langer dantot 31 januari 1997 in Bosnië mogenblijven. Rusland stuurt een specialebrigade van 1600 man voor deelnameaan IFOR. De brigade bestaat voor hejtovergrote deel uit beroepsmilitairen.Rusland wil graag een goed figuurslaan bij de vredesoperatie en de elite-troepen oefenen al wekenlang voor huntaak in Bosnië en vooral op de samen-werking met Amerikaanse militairen.

GRACANICADe Bosnische Serviërs en het Bosnischeregeringsleger hebben het afgelopenkerstweekeinde weer krijgsgevangenenuitgewisseld. De Serviërs droegen 131gevangenen over op een brug bij Gracanica.Een aantal van hen waren deze zomertijdens de gevechten bij Srebrenicagevangen genomen. Het regeringslegerliet bij deze plechtigheid 114 Bosnisch-Servische krijgsgevangenen gaan.

Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

BOSNIALINKVoor het verspreiden voor gegevensover operatie 'Joint Endeavour' maakthet Amerikaanse leger intensief ge-bruik van het internationale computer-netwerk Internet. Met behulp van Net-scape Navigator 2.0 of via een van deonlinediensten is BosniaLINK-http://www.dtic.mil/bosnia/-voor geïn-teresseerden, militaire commentatorenen journalisten te bereiken. Dat doenper dag gemiddeld tienduizend men-sen. BosniaLINK bevat een dagelijksbijgewerkte reeks persberichten, toe-spraken, beleidsvoornemens van deAmerikaanse overheid en lijstjes methet '-wie, wat en waar- van JointEndeavour'. Wie op zijn pc een zoge-heten grafische Internet-browser heeftgeïnstalleerd, kan op hetzelfde adresook direct landkaarten in kleur en fo-to's bekijken. BosnialINK geeft viazogenaamde 'hyperlinks' ook recht-streeks toegang tot verwante Internet-adressen. De GI's in Bosnië kondenhun elektronische kerstpost overigensalleen nog maar op papier lezen, na-dat de 'leger-PTT' een openbare se-lectie had uitgeprint. De vraag is hoehet Pentagon zal omgaan met gevoeli-ge informatie, bijvoorbeeld over even-tuele slachtoffers. Kranten en TV-sta-tions zijn daarover sceptisch gestemd.Internet, en BosniaLINK in het bijzon-der, zal hen niet werkloos maken.

President Clinton zal, vermoedelijkvoor 23 januari een bezoek brengenaan de Amerikaanse troepen in Bosnië.Uit veiligheidsoverwegingen wil hetWitte Huis de juiste datum niet be-kendmaken. Evenmin wordt officieelbekend gemaakt welke plaatsenClinton zal aandoen. Algemeen wordtaangenomen dat hij Tuzla zal bezoe-ken, waar het Amerikaanse IFOR-con-tingent zijn hoofdkwartier heeft geves-tigd. Of Clinton ook Kroatische,Servische en Bosnische leiders zalspreken is nog niet bekend. Clinton zalmisschien worden vergezeld door deRepublikeinse leiders Dole en Gingrich.

WEST BOSNIË-HERCEGOVINA / IFOR (UK>SECTOR

BIHACDe tot nu toe meest succesvolle mos-lim-eenheid, het 5e (ABiH) Korps,heeft op 15 december laten weten datNAVO-troepen binnen zijn gebied vanverantwoordelijkheid, -o.a. de Bihac-regio-, vrij kunnen verplaatsen en datalle roadblocks zullen worden opge-heven. Los daarvan heeft een pers-voorlichter van het regeringsleger ver-klaard dat men het 'Dayton-akkoord'volledig respecteert.

BANJA LUKAIn de ochtend van 20 december trok-ken Britse troepen een voormaligeServische frontlinie over en reden voorhet eerst Bosnisch-Servisch gebiedbinnen. Ze zetten een kamp op niet vervan het 'Servische bolwerk' BanjaLuka. "Ons doel is om zo snel moge-lijk blijk te geven van onze aanwezig-heid", verklaarde de woordvoerdermajoor Ross. Staat Banja Luka voorconcentratie-gebied van een belangrijkdeel van het Bosnisch-Servische leger,deze regio - en met name ten noord-westen van deze stad- is evenzeer ééngroot vluchtelingenkamp. De hulpor-ganisaties hebben grote moeite de ruim280.000 vluchtelingen te bereiken metvoedsel, tenten en medicijnen.

SANSKI MOSTBritse eenheden hebben op 21 decem-ber een Bosnisch-Servische controle-post bij Sanski Most, zonder tegen-stand, ingenomen. Het overnemen vanzulke posten (roadblocks), waarbij inhet verleden VN-konvooien met huma-nitaire hulpgoederen werden tegenge-houden, is één van de taken van IFOR.

Nabij het HQ van de Britten in SanskiMost is op 06 januari een Britse pa-trouille beschoten vanuit een Servischebunker. De britten hebben onmiddel-lijk teruggeschoten. Het was de eerstegrotere gevechtsactie van de vredes-missie in Bosnië, aldus een IFOR-woordvoerder.PRIJEDORBritse IFOR-eenheden zijn op 28 de-cember verder doorgedrongen in doorBosnische Serviërs beheerst gebied,dat jarenlang voor de VN-vredesmachtontoegankelijk is geweest. Een eenheid

bereikte Prijedor, hét toneel van 'etni-sche zuiveringen". Een andere Britseeenheid vervolgde daar de route enbereikte zonder veel problemen hetBritse kamp bij Banja Luka.

MRKONJIC GRADOp tweede kerstdag hebben de Neder-landse mariniers hun nieuwe kampopgezet in een oud distributie-centrumtussen Sipovo en Mrkonjic Grad. Deverplaatsing van de berg Igman, -hunoude locatie-, naar het nieuwe kam-pement was een moeizame reis ge-weest; als door een 'spookwereld'.Platgebrande dorpen, stukgeschotenhuizen: de verhalen over de 'tactiekvan de verschroeide aarde', het wasde waarheid! Dit door BosnischeKroaten beheerst gebied moet aan deBosnische Serviërs worden overge-dragen. "Wat ik daar heb gezien wasschokkend", zei de commandant vande mariniers later, tijdens een bezoekaan Sarajevo. Vier dagen was hij meteen verkenningseenheid door zijnnieuwe operatiegebied getrokken. "DeKroaten hebben in het gebied flinkhuisgehouden. Mrkonjic Grad is vol-ledig geplunderd. Wat kapot kon, heb-ben ze kapot gemaakt. Het was eengeorganiseerde roof'.

ZUID-OOST BOSNIË-HERCEGOVINA / IFOR (FR)-SECTOR

SARAJEVODe inkt van de ondertekening van het'Dayton-akkoord' was in Parijs nogniet droog, of de ernstigste schermut-selingen in Bosnië sinds weken kon-den weer gemeld worden. In Sarajevosloegen, rond het middaguur op 14december, twee raketten en een mor-tiergranaat in bij de joodse begraaf-plaats. Bij een brug, die de nog be-staande scheiding tussen de Servischewijk Grbavica en het moslimgedeeltevan Sarajevo markeert, explodeerdeneen aantal Servische granaten, -ge-woon uit nijd. Gelukkig zou er nie-mand gewond zijn geraakt. Nog geenuur later werd ten zuiden van Sarajevoeen Franse VN-helikopter door mos-lim-schutters onder vuur genomen.Een raket miste doel, maar drie ge-

jPfo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

weerkogels troffen de cockpit van deheli, -die nota bene op verzoek van demoslims boven Sarajevo speurde naarverdwaalde soldaten.

Van vrede merkten ook de Nederlan-ders, de eerste dagen na het 'plechtigemoment van Parijs', op de berg Igmannog niet veel. De landmacht-mannenvan de mortieropsporings-radars con-stateerden dagelijks 'vuurincidenten'op hun radars en de mortier-marinierswaren constant paraat, terwijl zij ophun hoede bleven voor dieven, -moslimstrijders-, die regelmatig pro-beerden van alles en nog wat te stelen.Enige honderden meters dieper in hetbos hadden namelijk Abih-strijders eenblokhuttenkamp ingericht. Op 17 de-cember waren de hele dag langs debestandslijn tussen Serviërs en mos-lims schotenwisselingen te horen."Maar erg serieus lijkt het niet", al-dus een marinier. "De dag vóór hetakkoord van Dayton werd getekend,was het erger. Toen probeerden beidepartijen nog zoveel mogelijk terrein-winst te boeken en ging het er hardaan toe".

Maar op 18 december was er weer eenServische sluipschutter actief. Een 30-jarige vrouw, die in de tram over deberuchte 'snipers-allee' reed, raakteaan arm en hoofd gewond. Op 27 de-cember werd bekend dat zeker vierkeer op IFOR-helikopters en -vlieg-tuigen is geschoten, zonder dat dit tottegenmaatregelen heeft geleid. Eentransportvliegtuig werd door ge-weerkogels geraakt tijdens de landingin Sarajevo. Ook werd een Britse he-likopter, die twee baby's naar eenziekenhuis bracht, twee keer bescho-ten. De beschieting van een tweede helibleef gelukkig ook zonder gevolgen."Wij begrijpen de verbazing van debevolking over het uitblijven vantegenacties", aldus een woordvoerder."Maar men dient te beseffen dat debeschoten toestellen geen boordwa-pens hadden. Alle incidenten zijn hoogopgenomen. Wij hebben klachten in-

•; gediend".

In de stad Sarajevo zelf is het levenweer enigszins op gang gekomen.

10

Veertig procent van de bewoners isevenwel als vluchteling afkomstig vanelders, veelal uit agrarische gebieden.Dit verklaart waarom er zo nu en daneen kudde geiten of koeien door de stadloopt, en overal groentetuintjes ver-schenen. Volgens het laatste bevol-kingsonderzoek van AzG, moeten demensen rondkomen van zo'n 10 DMper maand. Hierdoor is bijna iedereenafhankelijk van humanitaire hulp.Dertig procent van de ruiten is kapoten vervangen door plastic. Ondanksalles rijden de trams, liggen de win-kels vol, draaien de bioscopen weeren in de koffiehuizen, die het hart vanhet stadsleven uitmaken, is de lucht dikvan de sigarenrook en zijn alle tafel-tjes bezet. Maar werkelijk niemand inSarajevo gelooft dat er een duurzamevrede komt.

Militairen van het Bosnischeregeringsleger en van de BosnischeServiërs hebben zich, twee uur voor-dat de termijn afliep, uit hun frontlijn-posities in en om Sarajevo terug-getrokken. De ruim veertig gevechts-opstellingen en bunkers werden op tijdverlaten, met medeneming van wa-pens, uitrusting en meubilair, soms toten met de gloeilampen. De deadlinewas gesteld op 28 december, preciesom 00.01 uur. Hiermee zou het vredes-akkoord van Dayton zijn eerste testhebben doorstaan. Bij sommige posi-ties in Sarajevo lagen de partijenslechts twintig meter van elkaar, zo-als bij de beruchte Vrbanja-brug, waarin mei felle gevechten woedden tussenFranse VN-soldaten en BosnischeServiërs. Volgens een NAVO-officierlopen sommige frontlinies dwars doorgebouwen heen.

De IFOR kwam op 04 januari voorhet eerst onder vuur te liggen. Een Ita-liaanse schildwacht werd in hetServische deel van Sarajevo in zijnarm geschoten. Hierop werden eenaantal salvo's mitrailleurvuur afge-schoten door IFOR militairen op deschutter. De onbekende schutter be-schoot de Italiaanse soldaat vlakbijhotel Biokovo in Vogosca, een basiswaar een 250 man tellend Italiaanscontingent verblijft. Dank zij een ko-

gelvrij vest raakte hij slechts licht ge-wond.Tevens werd in de omgeving van hetvliegveld een Brits transportvliegtuigbeschoten.

Vanaf 06 januari gaan Franse IFOR-militairen te voet patrouilleren in dewijken van Sarajevo. Dit om de bur-gers het gevoel te geven dat IFOR be-scherming bied.

De VN hebben op 07 januari het vlieg-veld van Sarajevo gesloten en riepende hoogste alarmfase uit, nadat eenFrans militair vliegtuig was geraaktdoor twee kogels. Het passagierstoe-stel, een Falcon 50 kon evenwel veiliglanden.

IGMANDe 180 mariniers en landmachtmili-tairen hebben hun VN-taak er bijnaop zitten. In januari worden zij afge-lost, maar dan is de overgang van RRFnaar IFOR al gemaakt. Op tweedekerstdag vertrok de eenheid naar deBritse sector, in west-Bosni.

EINDE UNPROFOROp 20 december, volgens afspraakprecies op 11.00 uur, werd in Sarajevohet commando door de commandant-UNPROFOR, Generaal Janvier, aanIFOR overgedragen. Omdat de Ameri-kaanse Admiraal Leighton Smith doorde mist was opgehouden, maakte inzijn plaats Genm Sir Michael Walker,-die de IFOR-grondtroepen leidt-, deoverdracht bekend. Vier uur later vondde officiële overdracht alsnog plaatsin aanwezigheid van Admiraal Smith.De internationale benaming is 'Trans-fer of authority', afgekort TOA. Te-vens stond, operationeel gezien, dezedag voor: 'D-day'.

PALETijdens een bezoek aan het Servischehoofdkwartier te Pale op dinsdag 26december, heeft de voorzitter van hetBosnisch Servische 'parlement', -Momcilo Krajisnik, NAVO-bevelheb-ber Leighton Smith gevraagd de over-dracht van de Servische wijken inSarajevo op te schorten tot eind maart.De overdracht aan het bestuur van de

Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

jnoslim-Kroatische Federatie moet,i volgens het vredesverdrag, op 19 ja-! nuari gebeuren. Smith zegde hem toej ̂ t verzoek serieus te zullen behande-

len. Volgens artikel 3 van het vredes-akkoord kan de bevelhebber van over-eengekomen tijdslimieten afwijken, almoet dat uitstel zo kort mogelijk zijn.Hij weigerde wel een ontmoeting met'president' Karadzic en de Servischelegerleider Mladic, die ook ergens inPale aanwezig waren. De IFOR-com-mandant was o.a. naar Pale gegaan omzelf vast te stellen of het mogelijk wasvrij van het ene naar het andere stads-deel van Sarajevo te reizen, iets datbijna vier jaar niet mogelijk was ge-weest.

MOSTARNa weken van zware sneeuwval wasrond de Kerst de dooi ook in het zuid-oosten van Bosnië ingevallen. Veel ri-vieren zijn door het dooiwater -en deonophoudelijk vallende regen- buitenhun oevers getreden. Een kamp vanduizend militairen van het FranseVreemdelingenlegioen bij Mostardreigde op 27 december door het was-sende water van de Neretva te wordenweggespoeld. Nadat een dam wasdoorgebroken en diverse bruggen wa-ren weggeslagen kwam het kamp on-der water te staan en moesten veel sol-daten hun toevlucht zoeken op het dakvan hun barakken. Er werd een lucht-brug van helikopters ingezet om henin veiligheid te brengen. De over-stromingen bedreigden ook de stadMostar zelf. Indien een tweede dam

het begeeft, zal het centrum van de stadonder water komen te staan.

Het vliegveld van Mostar, dat geslo-ten is geweest sinds de landingsbaanruim twee en een halfjaar geledenwerd verwoest, is zondag 31 januariofficieel heropend. Dat gebeurde doorde Franse generaals die leiding zullengeven aan de Frans-Spaans-ItaliaanseIFOR-divisie, die vanuit Mostar toe-zicht zal houden op het zuidoosten vanBosnië. Het vliegveld beschikt overéén middelgrote landingsstrip waarslechts transportvliegtuigen van hettype Transal en kleiner kunnen landen.De bedoeling is dat de capaciteit vanhet vliegveld in de toekomst beduidendwordt vergroot.

In Mostar loopt de spanning tussenmoslim- en Kroatische bevolkings-groepen hoog op. Op l januari schooteen Kroatische politieman een moslim-jongere dood. Daarop werdenKroatische auto's in de door de EUbestuurde stad met stenen bekogeld.

De Europese Commissie maakt zichernstig zorgen over het wel slagen vanhaar missie in de Bosnische stadMostar. Een woordvoerder van decommissie gaat nog niet zover dat hijspreekt van een mislukking "Maar hetzou wel op heel onbevredigende wijzekunnen eindigen." In het uiterste ge-val zal de EU zich terug trekken, alsde moslims en Kroaten niet gaansamenwerken. De Europese Unie gafin 1995 de oud-burgemeester van de

The Times, 28 december 1995

Duitse stad Bremen, Hans Koschnik,opdracht om orde te scheppen in debestuurlijke chaos in Mostar. Volgensde woordvoerder is Koschnik daar nogniet in geslaagd. Koschnik wijst eenpermanente verdeling van Mostar ineen moslim- en Kroatisch deel, zoalsde Kroatische burgemeester Brajkovicvoorstelde, pertinent van de hand. DeEU wil op 20 januari de beperking opde bewegingsvrijheid in de stad volle-dig opheffen, zodat ook alle mannenweer in de twee stadsdelen mogen ko-men. Met extra patrouilles langs descheidingslijn voorkwamen SpaanseIFOR-soldaten op 7 januari een esca-latie van het geweld, nadat eerder opde dag een Kroatische agent was dood-geschoten.

GORAZDEVoor het eerst sinds ruim driejaar kon-den Bosnische moslims uit Sarajevoop bezoek bij hun familie in de enclaveGorazde. Zeventig moslims begavenzich zaterdag 30 december per bus, viade corridor, op weg door voormaligBosnisch-Servisch gebied. Voor allezekerheid escorteerden Franse pant-servoertuigen nog de twee bussen. Nogdezelfde middag keerden ze, zonderproblemen te hebben ondervonden,terug.

NEDERLANDSE MILITAIREN

Dinsdagavond 12 december heeft deTweede Kamer lang gedebatteerd overde Nederlandse bijdrage voor IFOR.Het resultaat van de zitting was datmen akkoord ging met de uitzendingvan 2100 militairen als onderdeel vande NATO-vredesmacht. De Kamertoonde zich tevreden dat de regeringduidelijk had gemaakt dat het om eenrisico-volle missie gaat. Het hoofd-kwartier van de Nederlandse troepenkomt in Vitez, binnen de Britse zone.De militairen worden ingezet in eenmoeilijk begaanbaar gebied, waarguerrilla-acties zeer goed mogelijkzijn. Er liggen mijnen en een deel vanhet gebied moet door de BosnischeKroaten worden teruggegeven aan deBosnische Serviërs. De regering zendtde eenheden in principe voor twaalfmaanden uit. De Nederlandse aanwe-

Jnfo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996 11

zigheid wordt gekoppeld aan die vande Britten en de Amerikanen. De op-dracht van IFOR, genaamd 'OPERA-TION JOINT ENDEAVOUR' (-Ope-ratie Gezamenlijke Krachtsinspan-ning), is om het akkoord van Dayton

binnen een jaar uit te voeren. Duide-lijk werd wel dat de Kamer nog eenaantal voorwaarden stelt. Er moet o.a.een duidelijke VN-resolutie zijn voorde NATO-inzet, de bewapening van deNederlandse eenheden moet beter, de

risico's in het gebied (mijnen, guerril-la's) tot een minimum beperken en deNederlandse eenheden moeten zekerzijn van steun als zij in de problemenkomen. Na 6 maanden moet de Neder-landse bijdrage geëvalueerd worden.

Nederïandse 0bi jdrage aan de Implemeirtation Force in BosniëKALENDER VOOR HET VREDESAKKOORD:na 7 dagen: begin ontruiming binnen 30 dagen: alle gevangenen vnj, troepen hebben 2ich teruggetrokken aanvan troepen Sarayevo •> l waa/szjeten van butlerzone, die door IFOR wordt bewaakt.

mL- In december: gezagsoverdrag aan IFOR

binnen 120 dagen:terugtrekking zware wapens-

iL- binnen 45 dagen: ontruiming bezette gebieden ^V • m.// binnen 120 dagen: demobilisatie troepen'——

*sWS^'

Een luchtmacht-transporteenheld (40militairen vanvliegbasis Eindhovenen TactischeHelikoptergroep)

. bestaande ujttweeF-27 transport-vliegtuigen en 1Hercules C-130.Locatie: Rimiril InItalië.

'Leopard-ll tank

,breedte. ,' J - ^33.79 [néterj'bemanning"?fc; r* s.*-**^!-lèwicht." ' ' • • - « ' = - •. ;/

ewapening '120 mrn'kaïïön + 3sv ,-, ft* s, ^mitrail 7 62 mm

.<*-!.*» j f .*&' i^» ^:

. Tankeskadron bestaande9ult 14 Lêopard-ll tanks"(117*,

t^rnllltalrèn yaftankbataijon •u/n Olrschót)fLocatie! ten m^noordwesten vanVitéz. s"a'

.• Tweepantserinfanterit

^ult'Seedorf), uitgerust rrjet é"~'Z2 'YPR-panlsérvoertüigên^.

,{25 mm kanon), S YPR's met" antltanksy'steemTOWén24' draagbare antltank- ^'systemen'Dragon. Locatie:

© Nederlandsetroepen

© hootdtovartiersectorgrens

grens volgensakkoord vanDayton

Een squadrongevechtsvllegtulgen(230 militairen vanvliegbasis Volkel)bestaand uit 18F-18's Inclusief 5fotoverkennlngs-vllegtulgen LocatieVlllafranca In Italië(zes jagers standby

^ in Nederland).

^^ TPR-765 PRI/PRCO-B

>ï '̂f Jlengte ''̂ l? %\25 m8ter^& . u—„Jt^ T*_Ï *Sai C,J 'n on "igtgr ?

^u^Vi"̂ »1"̂ .̂? MMteten) -^Demanntng. %?^^ ;̂̂ aA'lk

•«•»" tLeopanMk >" - « ", « DMGON iC' 'r

• t "berglngstanks.twee -i draagbaart^,> 4"^ --genfetankseneen' ?-, 'Snlitanksysteem * '

Jirugleggertank. $<\giLocatie:, ten noord- l# f r' bereik: 1 kmfM'èstènv'anVtter. ^* ' •«.'!«* t&e

.<?%*. ̂ ":^ ;̂r̂ ,.r;̂ ll?«Een bataljons-* t f^f ^f'^mfetafm'steen è*41 f̂5- •"'"•"i j <1

1-765 '

&faetacnemeijt(emmiairen van -7syjf-u"qsü""Zi» ,'~ ~3 ---j. »*»»,EOD wn tfe Koninklijke' ^^pantservarlcennlngspeloton, T

Sftuch'finachaLacaOe:f^-^•Amortlerpeotpn(310 ,. --*t_.

" *ïocafte;tón,n5o/ïftvesten van Wfez

'Rqlitle (12 militairen).'J'jjiLoaatie: SahtlcVBusovaca. ̂

"fe^>r^ï'-:. •.l Stafpersoneel (SJ) militairen^ van alle krilgsmacfit- 1^f~^ *'*•WnderdelenJ. L'ocatte: * "

r*1 ̂ Sarajevo, Zagreb, Rimlnl, ''tSzjf"*Goml Vakuf, Klsellak, Napels,"£». tVIcenza én Jaco Tenente.

l Peloton van 40 militairen \enaie,>van het Korps Commando * ̂ brsedte

Troepen uit Roosendaal __ bemanning *"'bewapeningLocatie: ten

,

~ 2,80 m-, '4

noordwesten van Vitezv- mitrailleur

7 62 mm

Nieuwsblad van het Noorden, 30 december 1995

12 Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996^

De Nederlandse bijdrage werd in hetNieuwsblad van het Noorden van 30december op overzichtelijke wijzeweergegeven en is dan ook compleetovergenomen. Zij komen onder bevelvan 4th UK Bde, bijgenaamd 'DesertRats'. De uitrusting en voertuigen vande Nederlandse troepen worden ver-scheept via de haven van Vlissingen.Drie schepen moesten 3500 ton mate-

{ riaal en 500 kubieke meter hout ver-j voeren naar de haven van Split in

Kroatië. Twee schepen, met het o.a.ruim 200 infanterie- en andere voertui-gen, vertrokken op 22 december enkwamen op 30 december in Split aan.De eerste grote groep van 275 militai-ren van de Nederlandse hoofdmachtvertrok in de ochtend van 3 januarivanaf Eindhoven-Airport en landdendiezelfde dag in Split. Daar werden zijsamengevoegd met hun inmiddels ont-laadden materiaal en voertuigen. Demannen van o.a. A-esk 11 Tkbat zul-

len naar verwachting op 13 januariworden ingevlogen. Hun materieel,waaronder de Leopard-2 tanks, gin-gen op 2 januari op de boot en zullennaar verwachting op 12 januari in Splitworden gelost.

NEDERLANDSE MILITAIRENARRIVEREN IN HUN STAND-PLAATSENEen groep van 400 Nederlandse mili-tairen hebben op 04 januari hun posi-ties in Bosnië Hercegovina ingenomen.Deze zijn in de plaatsen Sisave, Turbeen Jajce. Halverwege de maand januarimoet de eenheid op volle sterkte vanruim 800 man aanwezig zijn. Debataljonscommandant, luitenand-kolo-nel Damen komt met zijn staf inSisava, in een oud wintersporthotelwat op een hoogte van ruim 1.500meter in de bergen ligt, iets ten noord-westen van Vitez. Vanuit de anderetwee plaatsen zullen patrouilles wor-

Nederlandse IFOR-eenheden in Bosnfë-Herzegovina

BANJA LUKA

sS£RVrsSHEVREPU BLIEK

è&at^é&wfW1™ëf^ravnik^ravnik&Jb?S£.Oi. - Tfe=

Door NederlandseIFOR-militairen

te bewaken deelvan de demarcatielijn

> - < *ïyr > '4 - ?*w^PonjPVaküf fa wstS^^

s <v l *\«»^usr»,^^^5* *• T X

&\\ l ^^ ^^"Xï<^-"—-

2ar o^^Jriï'fc-'̂ u^iia'5iyïü,sp-M- IL««laftïpHc „S-* • -fe^MiffiïM^^1-^

* Volkskrant, 6 januari 1996

den uitgevoerd met tanks en pantser-wagens.

VERENIGDE NATIES

BRUSSELTer gelegenheid van het beëindigen vande taak van UNPROFOR gedacht desecretaris-generaal van de VN, BoutrosGhali, de VN-militairen van Bosnië op19 december in zijn toespraak. Hijvroeg de wereld het werk van deblauwhelmen 'niet te vergeten'. In zijnboodschap herinnerde hij aan de 110VN-militairen die in Bosnië (en de 214die in heel ex-Joegoslavië-) tijdens hunwerkzaamheden zijn omgekomen, enaan de 800 die gewond zijn geraakt.Daarnaast zijn talrijke blauwhelmenen andere VN'ers gegijzeld geweest,sommigen zelfs meer dan eens. "Driejaar lang heeft het personeel van deVN gewerkt om het conflict te beper-ken en het leed van de burgerbevol-king te verzachten", aldus BoutrosGhali.

VN-TRIBUNAALDe Nederlandse justitie heeft deBosnische moslim, die half novemberin Zutphen was aangehouden, op ver-zoek van het tribunaal vrijgelaten.Aanklager Richard Goldstone haddaartoe besloten omdat de Servischeautoriteiten in Belgrado weigerdenmee te werken om het vereiste bewijs-materiaal rondte krijgen. De vrijgela-ten moslim zou als officier in hetBosnisch-Kroatische leger verant-woordelijk zijn geweest voor de moordop Servische burgers. Goldstone zeiop 11 december ook dat het tribunaalniet overweegt af te zien van de ver-volging van de Bosnisch-Servischeleider Karadzic en Ratko Mladic, debevelhebber van het Bosnisch-Servische leger. De Amerikaanse aan-klager zei verder dat het tribunaal zelfsniet voor een korte periode bereid isaf te zien van de aanklacht tegen deBosnisch-Servische leiders. Hij rea-geerde met deze uitspraak op het ver-zoek van de Russische minister vanbuitenlandse zaken Kozyrev, om deaanklacht te 'bevriezen', zodatKaradzic in Parijs het Dayton-akkoordzou kunnen ondertekenen.

Jgfo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

Op 19 december werd gemeld datDuitse politiemannen in Düsseldorfeen 48-jarige Serviër hadden gearres-teerd die verdacht wordt van het ple-gen van oorlogsmisdaden in Bosnië.Hij zou als lid van de Servische De-mocratische Partij en aanvoerder vaneen groep Tsjetniks, in de zomer van1992 bij Doboj in centraal-Bosnië,hebben meegedaan aan moordpartijenop moslims. De man zal worden over-gedragen aan het Joegoslavië-tribu-naal in Den Haag.

Het tribunaal in Den Haag heeft zichverzekerd van de hulp van de Navo-vredesmacht, zo werd 20 decemberbekend gemaakt. De IFOR-militairenzijn bevoegd oorlogsmisdadigers aante houden en hen over te dragen aanhet tribunaal. Met het bondgenoot-schap wordt nog gesproken over depraktische en juridische details van eendergelijke overdracht. Inmiddels zijnnu 52 mensen aangeklaagd voor oor-logsmisdaden in het voormalige Joe-goslavië.

Zwitserland gaat samenwerken met hetVN-tribunaal, zo werd op 22 decem-ber in Genève medegedeeld. Bern zal

verdachten van oorlogsmisdaden uitvoormalig Joegoslavië en Rwanda,voor berechting aan het tribunaal over-dragen. De Zwitserse justitie stelde opdat moment een onderzoek in naar vijfJoegoslaven en één Rwandees. EénJoegoslaaf werd al in mei van dit jaaropgepakt op verdenking van oorlogs-misdaden, begaan in het 'concentratie-kamp' Omar ska.

VN-RESOLUTIENew York: De Veiligheidsraad heeftop 23 december geëist dat deBosnische Serviërs onmiddellijk inter-nationale onderzoekers moeten toela-ten in de voormalige moslim-enclaveSrebrenica. De onderzoekers moetenonbeperkt de graven bestuderen en metde vluchtelingen en gevangenen kun-nen spreken. Verder moeten deServiërs zich onthouden van het 'ver-nietigen, veranderen, verstoppen ofverdoezelen van bewijsstukken'. Indezelfde resolutie werd geëist dat deHVO-troepen een einde maken aan hetplunderen en vernietigen van moslim-huizen in Mrkonjic Grad en Sipovo.De Raad heeft verder besloten een1.700 man tellende politiemacht naar

Bosnië te sturen. Deze VN-politie zalin de Servische wijken van Sarajevoworden gepositioneerd. Eind januarimoeten de BSA-troepen uit deze wij-ken zijn teruggetrokken.

De VN maakten op 20 december be-kend dat de terugkeer van de 1,3 mil-joen vluchtelingen die verspreid inBosnië leven, drie jaar zal duren. Dekosten worden geschat op 800 miljoengulden.

De VN moet nog honderd miljoen gul-den betalen aan het ministerie van"Defensie. Nederland heeft dit bedragtegoed voor de kosten van deelnameaan de internationale vredesoperaties.Het bedrag kan nog groter worden enoplopen tot 125 miljoen gulden. Ditals de VN ook het materiaal vanDutchbat vergoedt dat door de BSA.is buitgemaakt. Men houdt er rekening \e dat de betaling nog wel een paar^

jaar kan duren, i.v.m. de bureaucrati-sche rompslomp bij de VN. Men hooptdat het verloren gegane verbindings-jmaterieel en veertien rupsvoertuigen Smet een waarde van 25 miljoen gul-den zo wordt betaald.

GEBEURTENISSEN IN ANGOLA VAN 04 DECEMBER 1995 TOT04 JANUARI 1996

VREDE NOG NIET VOLLEDIGVERLOREN

Adj de Rooij

President Eduardo dos Santos heeftin zijn nieuwjaarsboodschap aange-geven dat de fragiele vrede nog nietgeheel verloren is maar beschermtdient te worden. Als de vrede niet ge-consolideerd wordt, verliest Angolade internationale steun en daarmeebijna een miljard dollar. Hij roeptUNAVEM op het mandaat strikt uitte voeren. UNITA beschuldigt de pre-sident, ondanks zijn toezeggingen inde Verenigde Staten, nog niets gedaante hebben aan het terugsturen van dehuurlingen en het terugroepen van deRIF (Rapidlntervention Police) naarde kazernes. Doordat de aangekon-digde terugtrekking van het regerings-leger uit de regio Soyo op zich laatwachten en er zelfs een nieuw offen-sief is gestart in de provincie Uige, ishet wantrouwen alleen maar toege-nomen. Volgens UNITA is het duide-lijk dat het de militairen zijn die aande touwtjes trekken in Angola.

Op de 39ste verjaardag van deMPLAop 10 december, heeft deMPLA in eenverklaring de houding van UNITAgehekeld. UNITA heeft door deverkiezingsuitslag van 1992 niet teaccepteren, het land in een nieuweoorlog gestort die de bevolking tot eenongekende armoede heeft gebrachtwaarbij met vrees wordt uitgekekennaarde toekomst. DeMPLA beschul-digt UNITA ervan de uitvoering vanhet Lusaka-protocol te frustreren doorhun ontketende aanvallen op FAA een-heden in het land.De MPLA vraagt haar militairen,sympathisanten en de bevolking nietde hoop te verliezen op een betere toe-komst.

Voor dit artikel is o.a. gebruik ge-naakt van de volgende periodieken:NRC Handelsblad, Volkskrant, SWB(Summary of World Broadcasts),

Facts en Reports, Angola Peace Mo-nitor, SouthScan, Africa Confidential,Le Monde en Ie Nouvel Afrique Asie.

ONTWIKKELINGEN PER PRO-VINCIE

PROVINCIE CABINDADe FLEC-FAC, een afscheidings-beweging die streeft naar een onafhan-kelijk Cabinda, heeft bekend gemaaktdat tijdens de strijd tussen de FLEC-FAC en UNITA gedurende de laatstetwee jaar meer dan 400 mensen zijn

gedood. De botsingen concentreren zichvoornamelijk m de regio Miconge, waartwee weken geleden nog gevechten zijngemeld. UNITA zou FLEC-FAC le-den tot in Congolees grondgebied heb-ben achtervolgd en anti-perso-neelsmijnen op paden hebben gelegd.Elf FLEC-aanhangers, die twee maan-den geleden door Zaïrese veiligheids-troepen zijn gearresteerd, zijn vrijge-laten na onderhandelingen tussen Zaïreen Cabindezen die voor de onafhan-kelijkheid zijn.Gen Luis Mendes is aangetreden alsnieuwe commandant van het regering-leger in Cabinda en vervangt daarmeede zieke generaal José Pedro. De 39-jarige generaal heeft de functies ver-vult als commandant van het frontCuanda Cubango, het oostelijk fronten in de generale staf.

Manga Grande

"Ambriz'

—_._„„_ Provincia le grens

„ i_i_, grens Angola - Zaire

^"fo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996 15

PROVINCIE ZAÏREGedurende het FAA-offensief van 29november tot 4 december heeft de FAAde plaatsen Sumba, Quingandi,Quinzau, Manga Grande, Nenga enQuelo ingenomen.In een verklaring op de FAA-opera-ties, met name in het olierijke Soyodistrict, geeft de regering aan dat hetolierijke gebied altijd al onder haarcontrole is geweest. Volgens hun zeg-gen is UNITA in maart begonnen metde ontplooiing van eenheden in dat ge-bied, gevolgd door aanvallen, hinder-lagen, beschietingen en sabotage aanolie-installaties. De regering heeftUNAVEM, de waarnemers en zelfs deUNITA-leiding daar consequent op ge-wezen. Op 20 november heeft UNITAde FAA-eenheden in de buitenwijkenvan Soyo beschoten en de routeN'Zeto-Soyo geblokkeerd. De eenhe-den in Soyo bleven niets anders overdan hierop te reageren. Ondanks dezeincidenten is de regering bereid haarposities in de bovengenoemde plaat-sen prijs te geven en terug te keren naarhaar laatste posities.De regering doet een beroep op UNITAte stoppen met haar operaties en sa-men te werken om het protocol uit tevoeren.UNITA ontkent met kracht de opmer-king die gen Fligino Carneiro heeftgemaakt dat het regeringsleger slechtsgereageerd heeft op een aantalUNITA-provocaties in de regio Soyo.

Volgens kol Dilingue, commandantvan de UNITA eenheden in de regioSoyo, had de FAA de intentie Pedrado Feitico voor 25 december te bestor-men.Het 19e gemechaniseerde infanterie-regiment van de FAA is ontplooid inde regio M'banza Congo en wil vol-gens UNITA een aanval uitvoeren opM'banza Congo vanuit Tomboco enQuiximba. Vanuit Tomboco zou ookeen aanval gepland staan op Luficoen vanuit Pedra do Feitico op Noqui.De FAA heeft zijn posities versterktlangs de lijn Manga Grande-Quelo.Zuidafrikaanse huurlingen zouden deregio Soyo hebben verlaten en zichverplaatsen naar Uige om daar eennieuw offensief te ontketenen.

PROVINCIE UIGEIn de ochtend van 15 december heb-ben FAA-eenheden uit Uige installa-ties van UNITA in Quisseque Wardaangevallen.Op 27 december meldt UNITA dat het1ste gemechaniseerde infanterie-regiment uit Uige en het 76ste geme-chaniseerde infanterieregiment uitMuxaluando, onder commando vangen Miguel Angelao Vietnam, Quitexe(ca 35 km van N'gage) hebben aange-vallen.De druk op de UNITA-posities inQuitexe wordt verder opgevoerd,waarbij gebruik wordt gemaakt vantanks en zware artillerie. Bij de aan-vallen zouden reeds meer dan 30 bur-gers zijn gedood.De aanval is volgens UNITA door deUNAVEM-commandant van Uige,Ikol Mbala, bij zijn bezoek aanQuitoque bevestigd. Quitoque is op 26december door de FAA bezet.

PROVINCIE BENGOIn de provincie Bengo verslechtert depolitieke en militaire situatie door aan-vallen van de FAA op UNITA-posi-ties. UNITA meldt beschietingen op25 en 26 december door het 76ste ge-mechaniseerde infanterieregiment opde plaatsen Ngombe en Cangui-Mazumbo. Bij de beschietingen werdgebruik gemaakt van de meervoudigeraketwerper BM 21, en 30 en 75 mmkanonnen.Het 76ste regiment is ook betrokkenbij gevechten in de provincie Uige.

De gouverneur van de provincieBengo, Domingos Hungo (alias SKS)is op 31 december tijdens een schiet-partij in de hoofdstad Luanda gedood.De gouverneur was tevens lid van hetcentrale comité van de MPLA. DeMPLA beweert dat het om een ge-plande politieke moord gaat in een tijddat het politiek, militair, economischen sociaal steeds beter gaat in Bengo.Ondanks de successen van deAngolese politie heeft de misdaad eenonacceptabele hoogte bereikt.

PROVINCIE CUANZA NORTEHet Bula Atumba bataljon uitGonguembo heeft op 10 december

UNITA-posities op de brug over derivier Londie aangevallen. Het batal-jon trekt op in de richting van de hoofd-stad van het Bula Atumba district,waarbij UNITA-sympathisanten wor-den ontvoerd.

PROVINCIE MALANJEOp 5 december heeft de FAA UNITA-posities in Camitela, noord vanCambondo, aangevallen. De FAAvoert ook verkenningsoperaties uit inhet door UNITA gecontroleerd gebiedCota.

PROVINCIE LUNDA NORTEUNITA heeft de aanvallen op FAA-posities in de provincies LundaNorte,Lunda Sul en Moxico geïntensiveerd,waarbij het belangrijkste doel N'sageis. In Lunda Norte voert UNITA ver-schillende operaties uit en verplaatsthaar troepen naar diverse posities.Na een aanval op N'sage op 7 en 8december is ook het mijngebiedChitatole aangevallen waarbij ver-schillende slachtoffers zijn gevallenonder de mijnwerkers, waaronder En-gelsen, Filippinos en Portugezen.Tijdens een aanval van UNITA op het \p N'zargui zijn twintig doden '

gevallen en 150 mensen gewond ge-raakt. De regeringstroepen hebbenaangekondigd dit te zullen vergelden.Op 11 december is N'sage beschoten.Ook Cataila, Dojape en de brug overde rivier Ruembe zijn onder vuur ge-nomen. Daarbij zou gebruik gemaaktzijn van kanonnen die op voertuigenzijn gemonteerd en vanuit Zaïre hetland zouden zijn binnengekomen.Volgens UNITA hebben zij een tegen-aanval uitgevoerd nadat zij door FAA-eenheden zijn aangevallen. Volgenshun zeggen heeft een UNAVEM-teaminmiddels de zaak onderzocht en ge-concludeerd dat de vijandelijkhedenzijn begonnen door de FAA.

Op 7 en 9 december heeft een FAA-bataljon, ondersteund met gemechani-seerde artillerie, een aanval uitgevoerdop het gebied Munda. FAA-eenhedenin Cafunfo, onder commando van KolFaisca, beschoten de zuid-oever vande rivier Lulo.Een UNAVEM-delegatie, onder com-

Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

mando van genm Phil ip ValerySibanda, zal binnenkort het gebiedbezoeken voor een ontmoeting met delokale UNITA en FAA-commandant.

Een FAA-detachement zou zich heb-ben verplaatst van Luanda naarLucapa en ontplooid zijn in Calonda,Catomboca en Canüssombe voor eenaanval op UNITA-posities. Op 11 de-cember is een MIG-23 uit Saurimoover UNITA-gebied heengevlogen.Een FAA-bataljon heeft Dundo verla-ten en heeft zich in de regio ontplooidom UNITA posities zuid van Cuangoaan te vallen. Volgens UNITA gebruiktde regering de schoonmaakactie tegenillegale diamantdelving als excuus omUNITA- gecontroleerd gebied over tenemen.

Volgens UNITA recruteert de regering,in tegenspraak met de toezegging vanpresident Dos Santos, nieuwe huurlin-gen. Ca. 109 zwaar bewapendeKatangese huurlingen uit Zaïre zullenspoedig de FAA-eenheden in het dis-trict Dundo versterken voor een aan-val op het diamantrijke stad Chingufo.Op 18 december hebben 50 Katangesehuurlingen de mijn Calaba-Cambeteia,noord-west van Mona Quimbundo,overrompeld.

PROVINCIE BENGUELAVolgens UNITA gaat de oproerpolitiedoor met het bedreigingen van debevolking. Een onbekend aantal man-nen van de oproerpolitie zijn vanBalombo naar Binje vertrokken waarzij plunderen, gewapende overvallenplegen en vrouwen verkrachten.De militaire commandant van UNITAin Benguela heeft de onvoorwaarde-lijke vrijlating geëist van vijf van haarmilitairen die door de FAA zijn ont-voerd.Volgens de commandant van UNITAm de provincie Benguela, kol Viombe,heeft de FAA 31 operaties uitgevoerdi*1 de districten Caimbambo,Chongoroi en Cubal waarbij 98 bur-gers om het leven zijn gekomen. VeelFAA-militairen en materieel zijn inGanda en Cubal ontplooid en hebbenvan daaruit aanvallen uitgevoerd opeen aantal kleine dorpen.

PROVINCIE HUAMBODe vice-gouverneur van de provincieHuambo en verantwoordelijk voordefensiezaken, Arao Chissekulu, be-schuldigt UNITA van het hinderen vanhet vrije verkeer van personen en goe-deren. Verschillende hinderlagen enovervallen zouden zijn uitgevoerd opde weg Babaera-Quingenge, Huambo-Vila Nova, Huambo-Benguela enHuambo-Bié.De FAA-commandant van het zuide-lijk front meldt de verplaatsing vantwee UNITA-bataljons uit de provin-cie Huambo naar de zuidelijke regio.In de provincies Huila, Namibië enCunene voert UNITA haar acties te-gen burger en militairen op.

PROVINCIE HUILAOp 7 december heeft een 150 mansterke FAA-eenheid UNITA positiesaangevallen in Quilengues, waarbijtwee UNITA-militairen zijn omgeko-men en zes anderen zijn gewond. Op16 december heeft een MIG-23 van deluchtmachtbasis Lubango UNITA-ge-controleerd gebied gebombardeerd.Volgens UNITA is de FAA bezig methet voorbereiden van een aanval. Eengemotoriseerde colonne verplaatstezich van Lubango naar Caconda enzal mogelijk een aanval uitvoeren ophet UNITA-gecontroleerd gebiedCatala en Ingumbi.Een MIG-23 die op 19 december overhet UNITA-gebied Cui vloog heeftgrote paniek veroorzaakt onder de be-volking waardoor er verschillende ge-wonden zijn gevallen.

PROVINCIE CUANDACUBANGOIn de regio Menongue neemt de mili-taire spanning toe. Eenheden van deFAA uit Cuito Cuanavale hebben vol-gens UNITA verkenningseenhedenontplooid in de gebieden Savate,Longa en Caiundo om subversieveacties uit te voeren.

PROVINCIE CUNENEDe commandant van de FAA-eenhe-den in de provincie Cunene beschul-digt UNITA van aanvallen op zijn een-heden in de buitenwijken van Cuvelai(noord van Ondjiva) in de ochtend van

Lfofo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

24 december. Aan beide zijden zijn do-den gevallen en eenheden van de FAAhebben mijnen en anti-tankwapens(RPG-7) buitgemaakt.Ook op de weg Ondjiva-Namacundezijn gewapende groepen actief. Degeneraal meldt dat gewapend treffentussen UNITA en FAA-eenheden algedurende de laatste 15 dagen plaats-vindt in de gebieden Chiede, Nhancaen Ondova.UNITA zou steeds meer wegen onder-mijnen, hinderlagen leggen en de be-volking beroven. Alleen al in decem-ber zijn meer dan 2000 stuks vee ge-stolen.

PRESIDENT TER VERANT-WOORDING GEROEPEN

Tijdens zijn bezoek aan Amerika heeftpresident Dos Santos uitleg moetengeven over de aanvallen van hetregeringsleger in noord-Angola. Deontmoeting met de Amerikaansestaatssecretaris voor Afrikaanse zakenMoose werd speciaal ingelast naaraanleiding van het regeringsofiensiefdat is gestart kort na de verklaring vande regering aan de staatssecretaris datzij zich zal houden aan het vredesver-drag. Dhr Moose vroeg de presidentde troepen uit het noorden terug te trek-ken, zijn contract met het Zuid-afrikaanse huurlingenbureau Execu-tive Outcomes op te zeggen en hetvredesproces te versnellen. Zondervrede kunnen er geen Amerikaanseinvesteringen in Angola plaatsvinden.Het Witte Huis was teleurgesteld in degeringe militaire afvaardiging in deregeringsdelegatie en gelooft dat dewerkelijke macht in Angola in handenis van de militairen.

Volgens de regering is het bezoek vanDos Santos aan Amerika een succes,maar UNITA denkt daar anders over.Volgens hun was de reis een fiasco,mede vanwege het FAA-ofTensief te-gen UNITA posities in de regio Soyo(provincie Zaïre) en de dominerenderol van het leger die volgens UNITAde werkelijke macht in Angola in han-den heeft. Naar aanleiding van het of-fensief in het noorden heeft UNITA,op de vooravond van het vertrek van

17

president Dos Santos naar Amerika,aangekondigd te stoppen met het be-trekken van de quartenngareas.De vertegenwoordiger van UNITA inLissabon, Isaac Wandende, ontkentdat de beslissing van UNITA bedoeldis om het bezoek van Dos Santos aanAmerika te voorkomen. Volgens hemis de beslissing een poging om het vre-desproces te versterken door het teherdefiniëren. Ook de secretaris-gene-raal van UNITA, Paulo Gato, vindtdat het verdrag herzien moet wordenom het voor eens en altijd goed op derails te zetten.

De radicale vleugel van de MPLA isvolgens hun zeggen het best gediendmet een voortzetting van de oorlog omdaarmee hun economische belangenveilig te stellen.De president heeft na zijn aankomstniet met de pers gesproken en slechtsvluchtig met zijn directe medewerkers.

HULP IMF OPGESCHORT?

Het IMF zou opnieuw het economi-sche programma van de Angolese re-gering hebben verworpen vanwege degaten in de begroting en het gebrek aangeloofwaardige dekking. Waarnemersvinden dat het IMF, waarvan expertsAngola reeds hebben bezocht, druk opde regering moet uitoefenen om deaanschaf van militaire uitrusting enluxe goederen te stoppen.De 20-jarige oorlog heeft de staats-schuld opgestuwd tot ca, 12 miljarddollar in 1995 en het economisch ma-nagement is chaotisch. Nagenoeg alleolieinkomsten van de komende tweetot driejaar zijn bestemd voor de af-lossing van de schulden.Volgens UNITA is president DosSantos tijdens zijn bezoek aan Ame-rika niet gespaard met kritiek door hetIMF en is het gebrek aan vertrouwenin de regering reden voor de directeurvan het IMF, dhr Michael Camdessus,zijn bezoek aan Angola in januari 1996af te zeggen.

DOS SANTOS NODIGTSAVIMBI UIT

1 President Dos Santos heeft kort voor

zijn vertrek naar Amerika, JonasSavimbi uitgenodigd binnen twee we-ken naar Luanda te komen. Op de be-slissing van UNITA te stoppen met detroepenontbinding als gevolg van deregeringsoffensieven in Soyo (provin-cie Zaïre) stelt de president dat dit eennieuwe manier is van UNITA om hetvredesproces te verstoren. Flij zegt datdit niet de eerste keer is dat zoiets ge-beurd en gaat ervan uit dat de verhou-dingen zich zullen normaliseren.UNITA minister van voorlichting,Marcial da Chala, heeft op 6 decem-ber bekend gemaakt dat Savimbi be-reid is Dos Santos ten alle tijden teontmoeten mits het maar op en veiligeplaats is. De op 20 december geplandeontmoeting is volgens UNITA afge-vaardigde in de Joint Commission,Isaias Samakuva, niet doorgegaanwegens het ontbreken van een agenda,regelingen rond Savimbi's veiligheiden een bezette agenda van Savimbi.ïn-middels is een nieuwe datum geplandop 4 januari en de ontmoeting zalplaatsvinden in de provincie Namibië.Het zal de eerste ontmoeting zijn opAngolees grondgebied na de hervattingvan de oorlog in 1992. De belangrijk-ste punten op de agenda zijn de datumwaarop Savimbi naar Luanda komtom tot vice-president te worden be-noemd en het vaststellen van deUNTTA-afgevaardigden in de regering.

BLAUWHELMEN BELEGERD

Een eenheid van het Braziliaanse VN-contingent is door UNITA omsingeldmaar kunnen zich vrij in dat gebiedbewegen. Er is een permanente radio-verbinding met hun directe comman-dant en zij ontvangen voeding en me-dicijnen. De 22 UNAVEM-soldatenzijn van een 200 man sterke eenheiduit Anduia (noord Bié) en waren enigs-zins geïsoleerd t.o.v. de rest, toen zijtijdens het opzetten van een kamp tb .v.UNAVEM de aanwezigheid bemerktevan de UNITA-eenheid.De belegering is het gevolg van debeschuldigingen van UNITA aan hetadres van UNAVEM niets te hebbengedaan om de acties van de regerings-troepen te stoppen. Verder zou hetgaan om een poging tot verkrachting

van een Angolese vrouw door eenBraziliaanse militair en een uitspraakvan een andere Braziliaanse soldaat.De soldaat zou hebben gesproken over"Judas de verrader', hetgeen doorUNITA werd geïnterpreteerd alszijndedat hij over Savimbi sprak.De Brazilianen, waarvan er 1107 mi-litairen in Angola zijn, zijn een pri-mair doel voor UNITA. Brazilië heeftwapens geleverd aan de MPLA en zij lzijn beter in staat de bedoelingen van jUNITA te achterhalen omdat zij Por-tugees spreken.

12 Zimbabwaanse UNAVEM-militai-ren zijn op 12 december in N'gage(provincie Uige) door UNITA-militai-ren beroofd van hun wapens en voer- ptuigen. De commandant vanUNAVEM III heeft zich hierover be-klaagd bij de Joint Commission.Er is geen enkele vooruitgang in hetvrije verkeer van mensen goederen, het *ruimen van mijnen en de vrijlating van fgevangenen. De ontmoetingen metmilitaire delegaties om te spreken overde vorming van een gezamenlijk An-1golees leger, alsmede de troepen-1ontbinding, zijn tot stilstand gekomen. • '

Een detachement van 200 Zambiaanse |blauwhelmen is in Angola aangeko-men en zal in Menongue worden ont-plooid, j

FAA RECRUTEERT VLUCHTE- *LINGEN

iAngolese vluchtelingen die leven langs fde grens in het zuiden, melden de aan-wezigheid van FAA-officieren in Na-mibië. Hun aanwezigheid wordt inverband gebracht met de ontvoeringvan Angolezen teneinde ze te integre- }ren in het Angolese leger. Meer dan *100 Angolezen zijn al gedeporteerdnaar de stad Santa Clara om vervol-gens te worden afgevoerd naar CaboLedo, waar zich een militaire'.trainingskamp van de FAA bevindt.

HUURLINGEN VERLATEN AN- 'GO LA

Op 11 december heeft ExecutiveOutcomes in Pretoria bekend gemaakt

18 Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

i dat zij haar 'militaire adviseurs' zall terugtrekken. De aankondiging volgdej op de verklaring van president DosI gantos in Washington dat hij het con-• tract met dat bureau zal verbreken. Hetj Bedrijf kon nog niet zeggen wanneerj ̂ terugtrekking zal plaatsvinden en

zegt trots te zijn met hun aandeel omeen van de meest bloedige burgeroorlo-gen in Afrika te helpen beëindigen.President Dos Santos heeft in 1992 dehulp ingeroepen van Executive Out-comes nadat het leger grote verliezenhad geleden in de strijd tegen UNITA.Door de militaire training van de huur-lingen heeft het leger weer de overhandgekregen waardoor Savimbi gedwon-gen werd terug te keren naar de on-derhandelingstafel. De aanwezigheidde huurlingen is reeds lange tijd eendoorn in het oog van UNITA en hin-dert het vredesproces.

Minister zonder portefeuille genHigino Carneiro heeft aangekondigd70 Zuidafrikaanse huurlingen terug tezullen sturen. UNITA beweert echterdat er enkele duizenden huurlingen inhet Angolese leger dienen.Zuidafrikaanse en andere huurlingenzouden worden verstopt in Cacola(provincie Lunda Sul), Abubas, Jungoen Cabo Ledo (provincie Bengo), opde rechter oever van de rivier Loge,op de grens tussen de provinciesCuanza Sul en Bengo en op de natio-nale politieschool, zuid van Viana.Voormalige soldaten uit het Zuid-afrikaanse 32ste Buffel Bataljon zou-den worden gerecruteerd en in specialetrainingskampen in Longainha enCape Ledo zijn aangekomen.

NIEUWE ORGANISATIE VANMPLA

UNITA meldt dat de MPLA een orga-nisatie heeft geïnstalleerd genaamdAngosegu. De organisatie omvat deRIP (Rapid Intervention Police) enwerkt als een staatsveiligheidsbureauonder de hoede van de veiligheids-dienst. Speciale commando's van hetleger zouden zich voordoen als bur-gers en de opdracht hebben de verla-ten FAA-posities te bezetten die zijconform het vredesakkoord moetenverlaten.

JOINT COMMISSION MELDTEINDE CRISIS

Tijdens een speciale sessie van de JointCommission op 11 december, heeft decommissie verklaart dat de crisis voor-bij is. De speciale VN-afgezantAlioune Blondin Beye verklaarde blijte zijn met de beslissing van de rege-ring het leger terug te trekken naarhaar oorspronkelijke posities en deedeen beroep op UNITA de opgeschortetroepenontbinding te hervatten. Decommissie vraagt de regering enUNITA nieuwe demobilisatiegebiedenop te zetten in Ucua, Bulatumba,Cafunfo, Luzamba, Lucapa, Cupal,Chongoroi en Caconda

UNITA ONTKENT VRIJLATINGKRIJGSGEVANGENEN.

Volgens UNITA zijn onder de 43 mandie door het Rode Kruis op 14 decem-ber in Menongue zijn overgedragen,geen krijgsgevangenen. Het zou

slechts gaan om mensen die in 1995uit hun dorpen zijn ontvoert. Op 21december zijn onder toezicht van hetInternationale Rode Kruis wederomdrie gevangenen vrijgelaten waardoorhet aantal is gekomen op 351.

VLIEGTUIG STORT NEER INNOORD ANGOLAEen door UNITA gecharterd vliegtuigvan het type Lockeed Electra, met aanboord 144 inzittenden, is op 19 decem-ber neergestort. Slechts vijf overleef-den de ramp. De grootste Electra (mo-del 85 Orion) is gebouwd voor maxi-maal 98 passagiers. Volgens lucht-vaartbronnen in Kinshasa vinden deze,soms discrete vluchten, regelmatigplaats en hebben een verhoogd risicodoordat zij zonder navigatieverlichtingworden uitgevoerd en de lichten op delandingsbaan pas op het laatste mo-ment worden ontstoken. VolgensUNITA is het vliegtuig niet in noord-Angola neergestort, maar vijf kilome-ter west van het vliegveld Jamba (pro-vincie Huila)UNITA zegt het vliegtuig gecharterdte hebben om de ca. 40.000 vluchte-lingen uit Jamba te evacueren naar hunthuisland in noord-Angola. Het vlieg-tuig crashte twee minuten nadat hetwas opgestegen. UNITA zegt genood-zaakt te zijn tot het charteren van eenvliegtuig omdat de VN tot dusver ge-weigerd heeft vliegtuigen in te zetten.Volgens de gouverneur van LundaNorte, Moises Nele, is de verklaringvan UNITA slechts een afleidingsman-oeuvre voor de vele illegale vluchtendie in het luchtruim van Lunda Norteplaatsvinden door mensen op zoeknaar fortuin (diamantsmokkel).

L_„„„5>96 ^lfo-Scoon/rmrnrriPr01/11 Januari 1996 19

OVERZICHT ISRAËL 8 DECEMBER '95 T/M 5 JANUARI '96

BIEDT 1996 UITZICHT OP REGIONALEVREDE?

Drs J.H.M, van Sloun

In dit overzicht komen aan de orde:- 'Rustige' overdracht bezette gebie-den;-Israël gebruikt splintergranaten inLibanon;-Israëlische vrede met Syrië dichter-bij?;-Palestijnse verkiezingen in aantocht;

Voor dit overzicht is o.a. gebruik ge-maakt van de volgende periodieken:Het Algemeen Dagblad; het NRCHandelsblad; de Telegraaf; de Volks-krant; The Times; The InternationalHerald Tribune; Middle East Inter-national.

'RUSTIGE' OVERDRACHT BE-ZETTE GEBIEDENSinds 10 december j.l. staat de stadTulkarem op de WestelijkeJordaanoever onder Palestijns bestuur.Het is voor de derde keer sinds 1967dat Israël een plaats op de bezette Wes-telijke Jordaanoever ontruimt. Eerder(1994) werd Jericho overgedragen enin november van het afgelopen jaarverlieten de laatste Israëlische militai-ren Jenin.

In het kader van de op 20 januari 1996te houden Palestijnse verkiezingen washet zaak voor Israël snel werk te ma-ken van de toegezegde ontruiming vanzes plaatsen op de Westelijke Jordaan-oever, te weten Jenin, Tulkarem,Nabloes, Kalkiliya, Ramallah enBethlehem. Zo was het in de nacht van11 december feest in Nabloes. Na 28jaar was er een einde gekomen aan deIsraëlische bezetting van de grootste,,stad op de Westelijke Jordaanoever.Het leger vertrok zonder veel ophef inhet holst van de nacht, twee dagen eer-der dan gepland. Als reden hiervoorgold de Israëlische wil om botsingentijdens het terugtrekkingsproces zoveelmogelijk te voorkomen,hl de loop van dinsdag 12 december

arriveerden enkele honderdenPalestijnse manschappen. Eén van huneerste taken zou worden, het schep-pen van orde in een stad die, tijdensdejarenvan de Intifada (vanaf 1987),praktisch dagelijks het toneel was vanconfrontaties met het Israëlische leger.Israël had grote moeite om de stadonder controle te houden, daar vooralhet laatste jaar allerlei bendes het rechtin eigen hand namen en op hun ma-nier voor orde en recht zorgden. Eénvan de bekendste bendeleiders inNabloes is Ahmed Tabuk, aanvoerdervan de Fatah Haviken.

Op donderdagmiddag 21 december kwamook de historische stad Bethlehem,de geboorte-plaats van Je-zus Christus,onder Palestijnszelfbestuur. Tij-dens een korteplecht igheidwerd het sedertjuni 1967 doorIsraël bezettepolitiebureautegenover dekerk en het ge-bouw van demilitaire gou-verneur aan denieuwe gezags-dragers overge-dragen. Een uit-zinnige menigtebrak het ijzerenhek om depolitiepost af enhees op het dakde Palestijnsevlag. Het Pale-stijnse volk zouhaar eerste kerst-feest beleven inhet eigen, vrijeBethlehem.

In de nacht van 26 december ont-ruimde het Israëlische leger de stadRamallah. Het is de zesde stad die vol-gens de Israëlisch-Palestijnse akkoor-den door Israël aan het Palestijnse zelf-bestuur van Yasser Arafat wordt over-gedragen. Voor de kolonisten in de ne-derzettingen nabij Ramallah zijn tweeomwegen aangelegd om in de richtingJeruzalem de nu Palestijnse stad tekunnen vermijden. Met de terug-trekking uit Ramallah, 10 kilometerten noorden van Jeruzalem, is de wegvrij voor de voor 20 januari voorzienePalestijnse verkiezingen. In maart zalIsraël zich gedeeltelijk terugtrekken uitHebron, de enige Palestijnse stad waarjoodse kolonisten in het stadscentrumwonen. Israël houdt daar haarverantwoordelijkheid voor de veilig-heid van de kolonisten. Verder heeftde Israëlische regering laten weten,voor de verkiezingen duizend Palestijnsegevangenen extra vrij te zullen laten.

WESTELIJKE JORDAANOEVER

steden waaruit Israëlzijn troepen terugtrekt.

Palestijns dorp

grote joodse itedetzettirig-

kleina joodse nederzetting

IraeUsOn-arabisch dorp ,••>•Altfjrtt ttf* i*"- -• r'l"~^f^\l t

— — -grens Westelijke.Jordaanoever

NRC Handelsblad, 14 oktober 1995

21

De uitbreiding van de Palestijnse au-tonome gebieden vormt een onderdeelvan een vreedzaam onderhandelings-proces tussen de joodse staat en dePLO, dat in 1993 in Washington werdgestart. De Verenigde Staten hopenbinnen afzienbare tijd Israël en Syriëtot soortgelijke succesvolle onderhan-delingen te brengen.

ISRAËL GEBRUIKT SPLINTER-GRANATEN IN LIBANONBij de strijd tegen moslim-guerrilla-strijders in Libanon heeft Israël splin-tergranaten ingezet die volgens de Ge-neefse conventie van 1949 verbodenzijn. De Israëlische minister van ge-zondheid Efraïm Sneh bevestigde datmaandag l januari j.1. voor de Israëli-sche radio.

Bij ontploffing verspreiden de grana-ten spijkers met een lengte van onge-veer vier centimeter. Door dit soortgranaten raakten vorige maand drieVN-soldaten gewond toen eenIsraëlische tank een Noorse patrouillebeschoot die voor een guerrilla-éénheidwerd aangezien. Unifil heeft bij deIsraëlische regering protest aange-tekend tegen het gebruik van de gra-naten.

Wanneer de beschietingen van Israëldoor de Hezbollah-beweging vanuitLibanon door blijven gaan, dan zalIsraël terugslaan, aldus de Israëlischeminister van buitenlandse zaken EhudBarak. In het algemeen worden de be-schietingen opgevat als een ernstigebedreiging voor de vredesbesprekingendie momenteel in de Verenigde Statenworden gevoerd tussen Israël en Sy-rië. Israël heeft van Syrië geëist dathet zijn invloed aanwendt om de doorIran gesteunde Hezbollah in het ga-reel te houden.

ISRAËLISCHE VREDE METSYRIË DICHTERBIJ?Op 12 december j.l. meldt het Alge-meen Dagblad dat de Amerikaanse mi-nister van buitenlandse zakenChristopher naar Syrië gaat om de vre-desonderhandelingen tussen beide lan-den nieuw leven in te blazen. Tot dantoe zaten de onderhandelingen vast op

de Syrische eis dat Israël moest belo-ven de hele in 1967 veroverde Golanhoogvlakte terug te geven, voordat erover vrede zelfs maar gesproken zoukunnen worden. Een van Israëls voor-waarden voor teruggave van de Golanis de plaatsing van door Israëliërs be-mande waarschuwingsstations op dehoogvlakte. Syrië wijst deze eis ech-ter van de hand, waarop de Israëlischelegertop meldde, het verlaten van deGolan onverantwoord te vinden.

Op zaterdag 16 december meldt hetNRC dat er weer schot zit in de on-derhandelingen. Na een gesprek vanvier uur met de Syrische presidentHafez al Assad in Damascus gaf mi-nister Warren Christopher aan dat er'substantiële vooruitgang' geboektwas inzake het weer op gang brengenvan het vredesoverleg. Zowel Israël alsSyrië zouden inmiddels hun opstellingaanzienlijk gewijzigd hebben. Op 27december zitten beide partijen weermet elkaar aan tafel. Volgens premierPeres hebben zowel Israël als Syriëzich vastgelegd op negen principes:

Onderhandelingen, zonder voorwaar-den vooraf;* Procedures zullen een ondergeschikterol spelen;* Onderscheid tussen geschillen dieeen'oplossing behoeven*, zoals grens-kwesties, en geschillen 'waarover on-enigheid bestaat', zoals water.* Gelijktijdige onderhandelingen overalles;* Een akkoord dient het regionale con-

flict te helpen oplossen;* De Golan moet een centrum van eco-nomische samenwerking worden;* De Amerikanen zullen een essentiëlerol spelen bij het overleg;* Aan de grens tussen Israël en Syriëdient de rust weer te keren;* Het overleg moet een praktischer, in-formeler karakter krijgen.

Tot nog toe tonen beide partijen zichnog steeds optimistisch omtrent hetvredesoverleg dat naar alle waar-schijnlijkheid binnen enkele maandengestalte zal krijgen.

PALESTIJNSE VERKIEZINGENIN AANTOCHTOp 20 januari worden de eerste de-mocratische verkiezingen gehouden inde Palestijnse autonome gebieden.Meer dan een miljoen mensen zullendan de 83 leden van de PalestijnseRaad (het 'parlement') kiezen en even-eens de president van de UitvoerendePalestijnse Autoriteit (het 'kabinet').Zij zullen de regio voor een periodevan vier jaar besturen. Om toezicht tehouden op het electorale proces arri-veerden eind november op de Weste-lijke Jordaanoever en in Gaza 300waarnemers uit Europa en de VS.Onlangs bleek uit de reacties van di-verse internationale organisaties dat ergrote vraagtekens gezet worden bij het'democratische karakter' van dezeeerste Palestijnse verkiezingen. PLO-leider Arafat is bijvoorbeeld gemaandde vrijheid van meningsuiting te res-pecteren en op te houden met interven-

Middle East International, 15 december 1995

5CO-

3ële

yrië

, in-

hetlar-iden

EN

de-jnin -%den.illen fjnse |ven-1snde *et'),iode ihttelarri- *;ste- ^300?

tie in het verkiezingsproces. Daaraan een te grote internationale kritiek er- 20 januari zullen worden uitgesteld totwerd de waarschuwing gekoppeld dat toe kan leiden dat de verkiezingen van 23 maart.

Middle East International, 15 december 1995

idi-ater:j het |deze |'LO-1aandres-!

ven- ,

fafo-Scoop/nummer 01/11 januari 1996 23

LANDMIJNEN IN VOORMALIG JOEGOSLAVIË

aooi P.P.C. Ruijs.

INLEIDING:

ANTI-TANKMJNEN VAN HET VOORMALIGE JOEGOSLAVIë: lDe meeste AT-mijnen die in gebruik zijn bij het VJ, berusten op luchtdrukwerking. Meestal bevatten ze een minimum r~aan metaalhoudende delen en komen door het overbrengen van druk op drukontstekers, aangeduid als TMA, tot *detonatie. Enkele van deze mijnen hebben de kenmerkende eigenschap, meervoudig tot ontsteking te kunnen wordengebracht, om te garanderen dat de mijn detoneert en zo zijn uitwerking niet mist. Alle AT-mijnen zijn geschikt om ,'«•wiel- en rupsvoertuigen tot staan te brengen. Het is echter zeldzaam dat de luchtdruk van een enkele mijn doorgepantserde (rups)voertuigen heendringt. Voor een grotere uitwerking, zijn mijnen nodig met voorgevormde ladin-gen, zoals de gangbare TMRP-6.

BRON: Jane 's Intelligenge Review;

ANTI-TANK, LUCHTDRUKMIJNEN:i*i?

In het VJ assortiment komen de meest gangbare standaard AT-mijnen voor, te verdelen in AT-mijnen, luchtdrukwerking rfaangeduid als TMA en AT-mijnen, scherfwerking aangeduid als TMR. Indien de AT-mijnen (scherfwerking) ook nogmet een voorgevormde lading zijn uitgerust, wordt deze aangeduid als TMRP. Voorts zijn er mogelijkheden om de AT--:

mijnen, luchtdruk- en scherfwerking te voorzien van struikeldraden. *">*?,

KENMERKEN:De volgende lijst van letters worden door het JNA en BSA op de landmijnen gebruikt:1. T-ANTI-TANK2. P-ANTI-PERSONEEL3. M-MINE4. M- MAGNETISCH/METAAL5. A-ANTI-MAGNETISCH/METAALVRIJ6. R- SCHERFWERKING |7. O- UITSTOTENDE LADING l8. D- DIRECT9. U- ONTSTEKER/ONTSTEKINGSMECHANISME ;:10. V- OEFENMIJN OF OEFENONTSTEKER11. H- CHEMISCHE WRIJVINGSONTSTEKER

De bedoelde letter wordt aan elke mijn en de bijhorende ontsteker(s) toegewezen, om de functionele identiteit gemakke- *lijk te kunnen herkennen.Bijvoorbeeld: De TMA-1, anti-tankmijn luchtdrukwerking met de UTMAH-1 ontsteker wordt als volgt aangegeven:

A. DE MIJN TMA-1

T- ANTI-TANKM- MINEA- METAALVRIJl- MODELNUMMER

B. DE ONTSTEKER UTMAH-1

U- ONTSTEKER/ONTEKINGSMECHANISMET- ANTI-TANKM-MINEA- METAALVRIJH- CHEMISCHE WRIJVINGS ONTSTEKERl- MODEL/TYPE NUMMER

24 Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996jj

«fen 'om

hor '

kinginog;AT-

TMA-1;

BIJNAAM: geen.TYPE: Anti-Tankmijii, luchtdnikwerking.ALGEMEEN: Het is een metaalvrije mijn.OMSCHRIJVING: De TMA-1 mijn heeft een kunststof omhulsel en is aande bovenzijde gegolfd. De ontsteker is geplaatst in een uitsparing van hetmijnlichaam en wordt afgesloten door een schroefdop. Aan de onderzijdevan de mijn zit in het midden een valstrikgat.DIAMETER: 315 mm.HOOGTE: 100 mm.KLEUR: olijfgroen/vaalbruin.KENMERKEN: TMA-1 en andere gegevens staan in het zwart op de zijkantaangegeven.UITWERKING: Druk op het bovenste gedeelte van het mijnlichaam acti-veert de ontsteker, deze bevat een gevoelige chemische stof welke een vlamveroorzaakt die het slagpijpje initieert, waardoor de mijn detoneert.WERKING: druk van minimaal 100 kg.ONTSTEKER: UTMAH-1 drukontsteker (chemische werking).SPRINGSTOFGEWICHT: 5,4 kg plus een 150 grams overdrachtsladingvan trotyl.SPECIFICATIE: luchtdruk- en scherfwerking.ONVEILIGE ZONE:Alleen daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn grendelen, controleren opvastrikken en verwijderen, danwei vernietigen!Niet daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn alleen markeren en de com-mandant waarschuwen!

ikke- ;i

/en: i

1996 6^-Scöop/riummer 01/11 januari 1996

TMA-2,

BIJNAAM: geen.TYPE: Anti-Tankmijn, luchtdrukwerking.ALGEMEEN: Het is een metaalvrije mijn.OMSCHRIJVING: De TMA-2 mijn heeft een kunststof omhulsel en is recht-hoekig van vorm. (Ter grootte van een "LAPTOP COMPUTER") de mijn isaan de bovenkant gegolfd) en is voorzien van 2 ronde ontstekingsligplaatsen,elk voorzien van een schroefdeksel. Aan de onderkant is een ligplaats om eenvalstrik aan de mijn te bevestigen.HOOGTE: 140 mm.BREEDTE: 200 mm.LENGTE: 260 mm.KLEUR: olijfgroen/vaalbruin.KENMERKEN: De letters en cijfers TMA-2 en andere gegevens zijn in hetzwart op de zijkant aangegeven.UITWERKING: Door een bepaalde druk op het drukdeksel uit te oefenen,wordt één of beide drukontstekers ingedrukt. Een gevoelige chemische stofveroorzaakt door wrijving een steekvlam, die in het slagpijpje slaat, waar-door de mijn detoneert. Druk van minimaal 120 kg.ONTSTEKER: 2 x UTMAH-1 drukontstekers. (chemische werking)SPRINGSTOFGEWICHT: 6,5 KG.SPECIFICATIE: Luchtdruk- en scherfwerking.ONVEILIGE ZONE:Alleen daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn grendelen, controleren opvastrikken en verwijderen, danwei vernietigen!Niet daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn alleen markeren en de com-mandant vvaarschu wen!

25

TMA-3,

BIJNAAM: geen.TYPE: Anti-Tankmijn, luchtdrukwerking.ALGEMEEN: Het is een metaalvrije mijn.OMSCHRIJVING: Het omhulsel van de TMA-3 mijn bestaat uit gegotenspringstof met fiberglas bekleed. De mijn lijkt op een ronde zwitserse kaas.In de zijkant bevindt zich een stoffen handvat. Op de bovenkant van de mijnzijn 3 ligplaatsen vooruitstekende drukontstekers aanwezig. Duidelijk zicht-baar op de mijn. (Lijken op baüne paddestoelen) Aan de onderkant in hetmidden, bevindt zich een ligplaats voor een valstrik.DIAMETER: 265 mm.HOOGTE: 80 mm.KLEUR: olijfgroen/vaalbruin.KENMERKEN: De letters en cijfer TMA-3 staan boven op de mijn, in hetzwart aangegeven.UITWERKING: Door een bepaalde druk op één of meerdere ontstekers uitte oefenen, komt door wrijving een steekvlam vrij, die wordt veroorzaaktdoor een gevoelige chemische stof. Deze slaat in het slagpijpje, waardoor demijn detoneert. Druk van minimaal 180 kg.ONTSTEKER: 3 x UTMAH-3 drukontstekers. (Chemische werking enschokbestendig).SPRINGSTOFGEWICHT: 6,5 kg.SPECIFICATIE: Luchtdruk- en scherfwerking.ONVEILIGE ZoNE:Alleen daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn grendelen, controleren opvastrikken en verwijderen, danwei vernietigen!Niet daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn alleen markeren en de com-mandant waa rschmven!

TMA-4,

BIJNAAM: geen.TYPE: Anti-Tankmijn, luchtdrukwerking.ALGEMEEN: Het is een metaalvrije mijn.OMSCHRIJVING: Het omhulsel van de TMA-4 mijn is vervaardigd vankunststof, waarin gegoten springstof zit. De mijn heeft een ronde vorm enlijkt op een zwitserse kaas met scherpe randen. Door een gat in het lichaambevindt zich een handvat van touw. Er steken drie ontstekers boven het mijn-lichaam uit.DIAMETER: 208 mm.HOOGTE: 65 mm.KLEUR: olijfgroen/vaalbruin.KENMERKEN: De letters en cijfer TMA-4 staan boven op de mijn aange-geven.UITWERKING: Door een bepaalde druk op één of meerdere ontstekers uitte oefenen, komt door wrijving een steekvlam vrij, die wordt veroorzaaktdoor een gevoelige chemische stof. Deze slaat in het slagpijpje, waardoor demijn detoneert. Druk van minimaal 120 kg.ONTSTEKER: 3 x UTMAH-4 drukontstekers. (chemische werking)SPRINGSTOFGEWICHT: 5,5 kg.SPECIFICATIE: Luchtdmk-/scherfwerking.ONVEILIGE ZONE:Alleen daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn grendelen, controleren opvastrikken en verwijderen, danwei vernietigen!Niet daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn alleen markeren en de com-mandant waarschuwen!

26 Info-Scoop/nummer 01/11 januari 1996

TMA-5,

BIJNAAM: geen.TYPE: Anti-Tankmijn, luchtdmkwerking.ALGEMEEN: Het is een metaalvrije mijn.OMSCHRIJVING: De TMA-5 mijn is vervaardigd van een kunststof om-hulsel en is vierkant van vorm. Elke hoek is voorzien van een kunststof hoek-been, om de mijnen te kunnen stapelen. De ligplaats van de ontsteker iscentraal geplaatst en is afgesloten met een schroefdeksel. Aan de onderkantzijn ligplaatsen voor valstrikken aanwezig, waaraan struikeldraden kunnenworden bevestigd. Op de mijn, langs de rand, is een vervoersligplaats voorde ontsteker aanwezig.HOOGTE: 113 mm.BREEDTE: 275 mm.LENGTE: 312 mm.KLEUR: olijfgroen/vaalbruin.KENMERKEN: De letters en cijfer TMA-5 staan boven op de mijn in reliëf,andere gegevens staan opde onderkant van de mijn in het zwart aangegeven.UITWERKING: Door druk uit te oefenen op de bovenkant van de mijn,wordt de ontsteker geactiveerd. Door wrijving die nu ontstaat, komt een chemi-sche reactie, die een steekvlam veroorzaakt, die in het slagpijpje slaat, waar-door de mijn detoneert.WERKING: Druk van minimaal 100 kg.ONTSTEKER: UTMAH-1 dnikontsteker. (Chemische werking)SPRINGSTOFGEWICHT: 5,5 kg.SPECIFICATIE: Luchtdruk- en scherfwerking.ONVEILIGE ZoNE:Alleen daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn grendelen, controleren opvast rikken en verwijderen, danwei vernietigen!Niet daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn alleen markeren en de com-mandant waarschuwen!

TMRP-6,

BIJNAAM: geen.TYPE: Anti-Tankmijn luchtdruk en holle lading.ALGEMEEN: De mijn bevat metalen delen en wordt doorgaans net onderhet maaiveld gelegd, waarbij de hefboom en ontsteker boven de grond uitste-ken. De mijn kan zowel in droge- als in moerassige grond worden gelegd. Demijn is bestand tegen luchtdrukwerking.OMSCHRIJVING: De TMRP-6 mijn heeft een stalen voorgevormde ladingen is voorzien van een kunststof omhulsel. De mijn is rond van vorm. Debovenkant van de mijn is voorzien van ribben en een grote ontstekingsin-richting met een hefboom in het midden geplaatst. Aan de zijkant is eenopgevouwen kunststof handvat bevestigd. Aan de onderkant zit centraal eenligplaats voor een valstrikontsteker. Er is een speciale sleutel nodig om demijn te ontgrendelen en te grendelen. De mijnen worden geleverd in krattenvan 4 mijnen per krat, (2 kratten per doos). Er kunnen struikeldraden aan dehefboom worden bevestigd. De mijn is ook in horizontale stand aangetroffenbij ROAD BLOCKS en in bermen van wegen.DIAMETER: 290 mm.HOOGTE: 132 mm.KLEUR: olijfgroen/vaalbruin.KENMERKEN: De letters en cijfer TMRP-6 staan aan de bovenkant van demijn tussen de ribben in relief.UITWERKING: De mijn wordt ingeleid met "een gecombineerde ontste-king" (druk en/of hefboommechanisme). Indien één of beide ontstekings-

Jgfo-Scoop/niimmer 01/11 januari 1996 27

mechanismen in werking wordt gesteld door op het drukdeksel te rijden, ofdoor een van de struikeldraden te raken, waardoor de hefboom zijwaartsbeweegt, komt een afvuurpen vrij. Hierdoor kan de veer van de afvuurpenontspannen, waarna de afvuurpen met kracht tegen een slaghoedje slaat.Door deze reactie, ontstaat er een steekvlam, die op zijn beurt een zwartebuskruitlading ontsteekt. Hierdoor ontstaat er een gasdruk, die de boven-kant van de mijn wegslingert. Daarna komt een millisecondeslagpijpje totdetonatie, die op zijn beurt de holle lading laat detoneren. Het projectieldoorboort met kracht 40 mm pantserstaai op 800 mm afstand. Deze mijnkan aan de onderkant ook met een elektrische ontsteker worden aangesloten,om de mijn op afstand tot detonatie te brengen.Deze mijn kan ook aan de zijkant worden opgesteld, waarna de hefboomwordt verbonden met een struikeldraad, zodat hij als AP-mijn kan fungeren.WERKING: Druk van minimaal 150 kg, of zijdelings tegen de hefboom 1,3 kg.ONTSTEKER: UTMRP-6 drukontsteker.SPRINGSTOFGEWICHT: 5,1 kg.SPECIFICATIE: LuchtdrukVscherfwerking en holle lading.ONVEILIGE ZONE:

dodelijke straal van 25 meter.onveilige zone voor voertuigen tot 45 meter, indien de mijn op zijn

kant wordt geplaatst, verwondingen tot een straal van 100 meter.TMRP-6 (met uitzondering van de gebruikelijke letterkenmerken, is dezemijn zowel bij het JNA, Latijnse lettertekens, als bij het BSA, Cyrillischelettertekens in gebruik. R (Latijns) = P (Cyrillisch), betekent: projectedfragmentation, is voortdrijvende scherfwerking).

Alleen daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn grendelen, controleren opvastrikken en verwijderen, danwei vernietigen!Niet daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn alleen markeren en de com-mandant waarschuwen!

.28

TMM-1,

BIJNAAM: geen.TYPE: Anti-Tankmijn, luchtdrukwerking.ALGEMEEN: De mijn bevat en bestaat uit 2 delen, een mijnlichaam en eendrukdeksel.DIAMETER: 326 mm.HOOGTE: 90 mm.OMSCHRIJVING: De TMM-1 mijn is gemaakt van plaatstaal en heeft eenlaag profiel. De mijn wordt veelvuldig bij ROAD BLOCKS gebruikt, (op de jgrond gelegd) Het opgeschroefde drukdeksel heeft een diameter van 190 mm.De mijn is voorzien van 2 ligplaatsen t.b.v. valstrikontstekers. De standaardvalstrik is een trekontsteker en 100 mm draad. (Onder de mijn wordt eenpiket geslagen waaraan deze draad is verbonden met de trekontsteker). jKLEUR: olijfgroen/vaalbruin. jKENMERKEN: Op de bovenkant van deze mijn staat TMM-1 in zwarte]letters/cijfer geschreven. ]UITWERKING: Indien er een bepaalde druk uitgeoefend wordt op hetdrukdeksel, breekt er een pennetje, waardoor de afvuurpen met kracht, in het jslaghoedje slaat (door het ontspannen van een veer). Een steekvlam veroor-zaakt de detonatie van het slagpijpje. De mijn detoneert nagenoeg gelijk-tijdig. De mijn is waargenomen zonder dat het drukdeksel geplaatst was, ditverminderd de vereiste druk.WERKING: Druk van minimaal 130 kg, op het drukdeksel, of 70 kg zonderhet drukdeksel.ONTSTEKER: UTMM-1 drukontsteker.

l

Info-Scoop/nmnmer 01/11 januari 1996 j

SPRINGSTOFGEWICHT: 5,6 kg.SPECIFICATIE: Luchtdruk- en scherfwerking.ONVEILIGE ZONE:Alleen daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn grendelen, controleren opvastrikken en verwijderen, danwei vernietigen!Niet daarvoor opgeleid personeel mag deze mijn alleen markeren en de com-mandant, waarschu wen!

OPSPORINGSMIDDELEN:

Andere mijnen dan die met scherfwerking, zoals moderne mijnen van het VJ, bevatten lichtmetalen omhulsels, of zelfsgeen metaalhoudende delen. Er zijn ook mijnen in gebruik, waarvan de ligplaatsen voor de ontstekers slechts bestaanuit licht aluminium buisjes. De hoeveelheid aluminium is zo klein dat de mijn haast niet te detecteren is, zeker niet inmetaalhoudende grond. Deze mijnen zijn niet op te sporen door metaaldetectoren. Daarom is het vereist, dat de TMA-3 en de TMA-4 AT-mijnen voorzien zijn van metalen ringen om ze op te kunnen sporen met behulp van metaaldetectoren.Alle AP-scherfinijnen, de TMRP-6 AT-mijn (uitgevoerd met een voorgevormde lading) en de oudere TMM-1 AT-nüjnbevatten voldoende metalen delen, zodat ze gemakkelijk zijn op te sporen.

UITWISSELBAARHEID:

Er is een grote variatie tussen de Joegoslavische mijnen, ontstekingsmiddelen, mechanische valstrikken en spring-middelen. Het is daarom niet mogelijk om alle uitwisselbare mijnen van geïllustreerde beschrijvingen te voorzien. Drietypen AT-mijnen, de TMA-1, TMA-2 en de TMA-5, gebruiken de UANU-1 drukontsteker. In de TNT-blokjes van100, 200 en 500 gram worden deze ontstekers ook gebruikt. Zo kan men in het veld eenvoudige AP-mijnen en valstrik-ken samenstellen. De 100- en 200 grams TNT-blokjes worden ook als hoofdlading gebruikt in sommige AP-mijnen.Het schroefdraad komt standaard overeen met de M l O-maatvoering (10 mm x l mm). Veel mechanische valstrikont-stekers zijn met dit schroefdraad uitgevoerd, zodat ze direkt in de TNT blokjes kunnen worden geschroefd.

NOMENCLATUUR:

In tegenstelling tot de benamingen op mijnen en valstrikken van andere landen, wordt in het VI door middel van eenletter een bepaald type of soort mijn aangeduid. De letteraanduiding is afhankelijk van het land van gebruik. In Kroatiëwordt gebruik gemaakt van het lettertype dat ook in Nederland wordt toegepast (Latijnse tekens). In Servië wordt meerhet Cyrillisch schrift gehanteerd. Hierdoor kunnen misverstanden ontstaan met betrekking tot het type en soort mijnen.In de onderstaande tabel ziet U de opschriften die U op de mijnen kunt aantreffen, in zowel Latijnse- als Cyrillischetekst, met daarachter de verklaring van het type en soort mijn.

Latin

. .ADHMNOP

PMRS

TMUV

Cyrillic

ARx

' . 'MHOU

HMP

C

TMyB

Meaning (Mines)

Non-metallic (b|ast)Wooden (excëpt in MRUD)Chemical (Friction sensitive)Metallic (As a suffix) .

Bounding (Jumping)

Anti-Personnël (AP)Projected fragmentatipn(As a suffix for an AP mine)Inclusion of a fireAnti-Tank (AT)(As a prefix) Fuse(As a prefix) Practice(Not necessarily inert)

Meaning (Booby Traps)' , Vol 7 , Np2)

Mechanica! - ' :•Pressure operatiqn ;,;. :•Pressure release operatioh; Pull operation

(As a prefix) Fuse(As a prefix) Practice(Not necessarily inert)

Jane's Intelligence review

frfo-Scoop/nunimer 01/11 januari 1996 29