1

           རགས་བརད་དཔག་བསམ་འཁ་ཤང་དན་བསས།   

      ས་བ་ཊ་བད་སབ་ས་ཁབ་ཡག་ཚང་།      

མའ་དཀལ་ནས་སས་པའ་ཕ་ག

༣

ISBN 978-81-87859-87-1

9 7 8 8 1 8 7 8 5 9 8 7 1

༣རགས་བརད་དཔག་བསམ་འཁ་ཤང་དན་བསས།

མའ་དཀལ་ནས་སས་པའ་ཕ་ག

Copyright © 2011

ISBN: 978-81-87859-87-1

Compiled by: Tenzin Wangdue Edited by: Sangye Tandar Naga & T. C. Rakra Tethong

Design & Layout : Lobsang Gonpo Illustrations : Passang Dhundup

Published by: Sambhota Tibetan Schools Society, Session Road, Dharamsala -176215

Distt: Kangra (H.P.), INDIA

Phone: 01892-228877 / 226877 Email: stsa1999@yahoo.co.in Website: www.sambhota.org

ACKNOWLEDGMENT:

“The publication of this book has been made possible through a bequest to the Trans-Himalayan Aid Society of Canada from the late Dr. Michael Futrel, a good friend of Tibet”.

དཀར་ཆག

དག་པ།   མ་སས་ཀ་རགས་བརད། .............................................. 1

བཅ་པ།   མངལ་ནས་བང་བ་བསན་པའ་རགས་བརད། .................7

བཅ་གཅག་པ།   མཛས་དགའ་བའ་རགས་བརད། .................................12

བཅ་གཉས་པ།   འཕགས་སས་པའ་རགས་བརད། .................................17

བཅ་གསམ་པ།   འཕག་མའ་རགས་བརད། ..........................................23

1

དག་པ། མ་སས་ཀ་རགས་བརད།

  ནར་ན་སག་བསལ་འབང་བའ་རར་མཁན་ནས།   

  ཆག་ཤས་བསན་པས་བད་བའ་ར་བ་འཚགས།   

༄༅། །བཅམ་ལན་འདས་ཀ་ལན་ཏ་ཀའ་འད་མའ་ཚལ་ད་བཞགས་པའ་སབས་ གང་ཁར་

རལ་པའ ་ཁབ་ཏ་ཁམ་བདག་རབ་བཟང་ཟར་བ་ནང་ཆས་ལ་དད་པ་ར་བ་ནས་མད་ཅང་ ཕ་པ་

མ་སགས་པའ་ཆས་ལ་ཡད་ཆས་བད་མཁན་ཞག་ཡད། ཁའ ་བཟའ་ཟ་བད་ལན་མ་ཟར་བ་ད་

ན༌ནང་ཆས་ལ་དད་པ་དང་ཡད་ཆས་ཆན་པ་ཡད་པར་བརན་སམས་ཀང་བཟང་པ་ཡད། མ་

ལ་ཕ་ག་འཁར་ཏ་ཟ་ཤས་སང་བའ་སབས་བཅམ་ལན་འདས་དང་དག་སང་རམས་མའ ་ཁམ་

ད་གདན་དངས་ཏ་གས་བཀར་ཆན་པའ ་ངང་ས་ལན་ཞས་ཏ་ཞལ་ལག་ག་རས་པ་ཞག་ཕལ་

བ་རད། ཁང་རམས་ཞལ་ལག་མཆད་གབ་པ་དང་མས་ལག་གཉས་ཐལ་མ་སར་ཏ་བཅམ་ལན་

འདས་ལ། གས་མར་ཕ་ག་བ་ས་འམ་ཡང་ན་བ་མ་སས་ཞས་བཀའ་འད་ཞས་པར་བཅམ་ལན་

འདས་ཀས་ཁད་ལ་ཕ་ག་བ་ཞག་སས་པ་དང་ད་ན་ར་ནར་ཧ་ཅང་ཕག་པ་ཞག་ཏ་འགར་ར་རད། 

ལག་པར་ཕ་ག་ད་ག་པ་བས་ནས་ནང་ཆས་ལ་དད་པ་ཆན་པ་ཡད་མཁན་ཞག་ཏ་འགར་བ་

འདག །ཅས་བཀའ་གནང༌ས་ཕབས་ས།

ཁམ་བདག་རབ་བཟང་གས་གནས་ཚལ་ད་ཆས་ཕ་པ་བད་མཁན་མ་སགས་པ་བ་ར་ཀ་

ཟར་བ་དར་བཤད། བ་ར་ཀའ་བསམ་པར་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་བཤད་པ་ད་དངས་འབལ་

ཡན་ན་ངའ་སན་བདག་ད་ཡང་ནང་པར་དད་པ་བད་མཁན་ད་འགར་ར་ཡན་པས་ང་ཚ་ཕ་

པའ་ཆས་ལ་གནད་པ་ཆན་པ་ཡང་ངས་རད་བསམས་ཏ་རབ་བཟང་ལ་བཤད་པར། བཅམ་ལན་

འདས་ཟར་བའ་ང་རལ་ཅན་དས་གང་ཡང་ཤས་ཀ་མ་རད། ར་ཕག་པ་ཞས་པ་ན་རང་རང་གས་

དཀའ་སད་འབད་བརན་བ་ར་ལས་ས་ནས་སས་ཀ་མ་རད་ལ་གནམ་ནས་ཟགས་ཀ་ཡང་མ་

རད། ག་པ་བད་ཀ་རད་ཟར་བ་ད་དངས་གནས་ཡན་སད་ཀང་ད་ན་ལ་གས་ཁངས་མ་འཁལ་

བར་དག་སང་ད་དག་ལ་སབས་བཅལ་ནས་སད་མཁན་ཞག་ཡང་ག་རད། གལ་སད་ངའ་

 2 

3

མངན་ཤས་ལར་བས་ན་ཕ་ག་ད་ན་རབ་བཟང་ཁད་ཀ་མ་བརད་གཏར་བཤག་གཏང་མཁན་

ཞག་ཡང་བ་འདག །ཟར་ལབ་པ་རད། སད་ཆ་ད་ལ་རབ་བཟང་ཁ་ཡད་ཆས་ཆན་པ་སས་ཏ་ཁ་

ལག་ནང་ཕ་ག་མད་པ་བཟ་བའ་དག་རས་ས་ཚགས་བཏབ་ནས་བཟའ་ཟར་སད་ཀང་ཕ་ག་མ་ཤ་

བས་ཁ་ཁང་ཁ་ལངས་ནས་མའ ་གད་ཁག་ལ་ཤ གས་ཆན་པས་ཐངས་མང་བརངས་ནས་བསད།

དའ་ར་དར་ཁད་བསལ་པ་ཚལ་ད་མ་ལ་བསགས་པའ་སབས་ཕ་པ་མ་སགས་པ་རམས་

དགའ་བཞན་ད། བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ལང་བསན་པའ་ཕ་ག་ར་ཕག་པ་དང་། ག་པར་འཛལ་

ནས་ནང་ཆས་བད་མཁན་འད་རད། ཕག་པ་དང་ག་པ་བད་མཁན་བ་འད་ཤ་ཚར་བཞག་ད་

འདའ་ལང་བསན་ག་དགད་བ་བ་ལགས། ཞས་སད་ཤ གས་ཆན་པས་ལང་པའ་མ་ཚང་མས་

ཐས་པར་བད་བཞན་པའ་སབས། རལ་པ་གཟགས་ཅན་སང་པས་རང་ག་བན་འབངས་རམས་

ཁད་ད་འདར་འཛམས་ནས་སངས་རས་བཅམ་ལན་འདས་ལ་བས་བ་ཞས་ སངས་རས་བཅམ་

ལན་འདས་དར་ཁད་འདར་ཕབས། ཕང་པ་བསགས་པའ་མའ་དཀལ་ནས་མ་ཏག་པད་སང་ར་

མ་ཞག་བཞད་ཁ་ཕ་པའ་སང་ཕ་ག་ཆང་ཆང་ཤན་ཏ་མཛས་པ་གཟགས་པར་སན་མད་པ་ཞག་

འཐན་བང་བས་ཕ་པ་མ་སགས་པ་རམས་ང་ཚ་ཁ་སངས་ས་གར། ཕ་ག་ད་མ་ཡ་ནང་ནས་སས་

པ་སང་ཙང་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་དའ་མང་ལ་མ་སས་ཞས་བཏགས་ནས་རལ་པ་གཟགས་

སང་པ་ལ་ཕ་ག་ད་གས་སང་བད་རར་མངགས། ད་ནས་ཉན་ཞག་དའ་ཨ་ཞང་སབས་ཏ་སན་

ག་ལ་རས་རམས་ཐས་པས་རབ་བཟང་ལ་ཁད་ཀས་ད་ལ་ལམ་སང་ཕ་ག་ཚར་ལན་ནས་ས་སས་

གས་སང་བད་དགས། གལ་ཏ་མ་བས་ན་ངའ་གཅང་མ་བསད་པའ་ནག་ཉས་རམས་རལ་པ་

ལ་ཞ་ར་ཡན་ཟར་བས་ཁ་ཞད་ནས་ཕ་ག་ཚར་བངས་ནས་གས་སང་བས། ཡན་ནའ་ཡན་རང་

མ་སང་བར་རབ་བཟང་ཁ་ན་ཚ་ཕགས་ནས་ཤ་བ་རད། ཕ་ག་ད་ཆན་པ་ཆགས་རས་ར་ནར་ཧ་

ཅང་ཕག་པར་གར་པ་དང་། རང་ག་ཚ་ལས་འདས་པའ་ཨ་མ་ལགས་ཀ་ཆད་ད་སངས་རས་དང་

། ཆས་དང་། དག་འདན་ཏ་སབས་གནས་དཀན་མཆག་གསམ་ལ་དད་གས་ཆན་པས་མཆད་པ་

ར་ཆན་པ་ཕལ། དབལ་ཕངས་ལ་སན་པ་སགས་དག་བའ་ལས་མང་པ་བས་པའ་བསད་ནམས་

ཀས་ར་ནར་ད་བས་ཕག་པར་གར།

 4 

ཐངས་ཤག་རལ་པ་གཟགས་ཅན་སང་པ་བ་མ་སས་ཀ་ཁམ་ད་ས་མགན་ལ་གདན་འདན་

ཞས། ཁང་རམས་ཀས་བའ་ར་ནར་རམས་མཐང་སབས་ཡད་སན་ཆན་པ་སས། རལ་པ་ད་ན་

ར་ནར་ལ་རམས་པ་མན་ཡང་བ་མ་སས་ཆང་དས་རང་གས་གས་སང་བད་མང་བ་ཡན་པས་

བར་སམས་ཟབ་མ་ཡད། རལ་པའ ་བ་ང་མ་མ་སས་དག་ཟར་བ་སད་པ་ཧ་ཅང་ངན་ལ་ར་ནར་

ལ་འདད་རམས་ཆ་བ་ཁས་བས་ངན་སན་ནས་རང་ག་པ་ལགས་བཀངས་ཏ་རལ་སད་རང་གས་

བཟང་། ད་རས་མ་སས་ལ་བཤད་པར། ཁད་ངའ་པ་ལགས་ཀ་གས་སང་བས་པ་ཡན་པས་ངད་

གཉས་སན་མཆད་དང་ཁད་པར་མད། དར་བརན་ཁད་ཀ་ར་ནར་ཕད་ཀ་ངས་པར་ང་ལ་སད་

དགས་ཀ་རད། གལ་ཏ་མ་སད་ན་ཁད་དང་དམག་འཛང་ར་ཡན་ཟར་བས། མ་སས་ཀས་རང་

ག་ཁང་པ་དང་ར་ནར་ཡད་ཚད་ཐམས་ཅད་ཁ་ལ་སད་ནས་རང་ཉད་ལང་པ་གཞན་ད་སས།

མ་སས་ན་སན་ག་བསད་ནམས་ཀས་ར་ནར་ད་སན་ལས་ལབ་གཉས་ཀས་ཕག་པར་གར། 

རལ་པ་མ་སས་དག་ན་ར་ནར་ཕག་ཏ་འག་ར་ཕར་བཞག་སན་ལ་ཡད་པ་རམས་ཀང་ཉམས་

ནས་བ་མ་སས་ལ་ཡང་ཡང་རག་ད་བཤད་པས་བ་མ་སས་ཀས་རང་ག་ཁང་ཁམ་དང་ར་ནར་

བཅས་པ་ཐངས་བདན་ག་བར་ད་ཁ་ལ་སད་ཀང་ཁ་ན་སན་མ་རང་འཇགས་ལས་ཡར་རས་འག་

ཐབ་ཀ་མད། མཐར་རལ་པ་དས་བ་མ་སས་ལ་རད་པ་ཁ་ན་བས་ནས་རན་མ་དང་ཇག་པ་བཏང་

ནས་བའ་ར་ནར་ལ་གནད་པ་ཆན་པ་བཟས་པར་བརན། མ་སས་ཀ་བསམ་པར་ར་ནར་ལངས་

སད་ན་རང་ཉད་འཁར་བའ་སག་བསལ་ནང་གཡག་མཁན་དང་གཞན་ག་བཟད་མ་ཐབ་པར་

འཁག་རད་སགས་བཟ་མཁན་གཙ་བ་ད་རད་འདག །གལ་སད་ཡབ་རལ་པ་གཟགས་ཅན་སང་

པ་གསན་པར་བཞགས་ཡད་ན་མ་རམས་བད་སད་རང་དབང་ངང་འཚ་བ་བསལ་ར་ཡང་ངས་

རད་ཀང་། ད་མད་པའ་ཁར་འདད་རམ་དང་སག་ལས་ཁ་ན་བད་མཁན་རལ་ངན་འདས་མ་

རམས་སག་བསལ་ག་ར་མཆའ ་ནང་གཡགས་ར་ལས་མ་འདག་པས་ད་ཚར་བསམས་ན་སམས་

ས་དགས་པ་ཞག་རད་བསམས་ཏ། ཁ་རང་ག་ར་ནར་ཡངས་རགས་དབལ་ཕངས་ཉམ་ཐག་

རམས་ལ་སན་པ་བཏང་ས་བཅམ་ལན་འདས་ཀ་དང་ད་ཕན་ནས་ག་པ་བས། བ་གཅག་སམས་

གཅག་གས་ནང་ཆས་ལ་སབ་སང་དང་ལག་ལན་བས་པས་ཡན་རང་མ་སང་བར་སམས་ནང་

ཁང་ཁ་མད་པ་དང་། སམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སང་ར་ཆན་པས་གཞན་དན་ཁ་ན་སབ་མཁན་

5

 6 

བང་ཆབ་སམས་དཔའ་ཞག་ཏ་གར། བཅམ་ལན་འདས་ཀས་བ་མ་སས་ཀ་ས་བ་སན་མར་ལས་

བཟང་པ་གང་དང་གང་བསགས་ཡད་པའ་སར་དག་སང་རམས་ལ་གསངས་པར། སན་གང་

ཁར་གཉན་ལན་ད་ཁམ་བདག་དཔལ་ལན་མ་བསམས་པ་ཟར་བ་ཞག་ཡད། ད་ན་སམས་བཟང་

བ་དང་བསམ་བ་གཏང་མཁས་པ་ཞག་ཡད་ ཐངས་ཤག་སངས་རས་རམ་གཟགས་ཀས་གཙ་བ་

བས་པའ་དག་སང་སང་ཕག་མང་པར་དད་གས་ཆན་པས་དས་ཡན་ཟ་བ་གསམ་རང་ལ་སན་

བདག་བས་ནས་ཞབས་ཕ་ཧར་ཐག་ཞས་པ་རད། ད་རས་ལང་པའ་རལ་པས་ཁམ་བདག་ད་ལ་

ར་ནར་འགན་པའ་ཆད་སངས་རས་དང་དག་སང་རམས་ལ་གང་པ་ཆ་དང་། རལ་མཚན། ནར་

བ། གདགས་ལ་སགས་པའ་མཆད་པའ་ཡ་བད་རན་ཐང་བལ་བ་མང་པ་ཕལ། སབས་དར་ཁམ་

བདག་དཔལ་ལན་མ་བསམས་པའ་སམས་ས་ངས་ཀང་ད་འདའ་དངས་རས་རན་ཐང་ཆན་པས་

དག་སང་རམས་ལ་མཆད་པ་འབལ་ར་བང་ན་དགའ་བ་ལ་བསམས་པའ་དས་ས། ལའ་དབང་

པ་བར་བན་གས་རགས་པ་བས་ཏ་སས་ཀང་འགན་ཟ་བལ་བའ་རན་ཆན་མཆད་པའ་ཡ་བད་

རམ་པ་ས་ཚགས་པས་སངས་རས་དང་། དག་སང་རམས་ལ་མཆད་པ་ར་ཆན་པ་ཕལ་བ་རད། 

དའ་བསད་ནམས་ཀ་ནས་པས་ཚ་འདར་བ་མ་སས་ཀ་ས་བ་བངས་ནས་ར་ནར་ཕག་པ་ད་འད་

ཆགས་པ་དང་། ད་རས་དག་སང་ག་ར་ཕད་འད་འད་ཞག་ཏ་གར་པ་རད༌ཅས་བསད་ནམས་ཀ་

ལས་བསགས་པའ་འབས་བ་སན་པའ་ཆས་གནང་ང་།། 

........................࿉࿉࿉࿉࿉.......................

7

བཅ་པ། མངལ་ནས་བང་བ་བསན་པའ་རགས་བརད།

  མ་ལས་རན་ཆན་ཐབ་པར་དགའ་མས་ཀང་། 

  དན་མད་ཆད་ཟས་སང་ན་ཡད་ར་ས། 

༄༅། །སན་ར་གར་ག་གང་ཁར་ཙམ་པ་ཀ་ཟར་བར་མ་ཏག་པདས་མཐའ་ནས་བསར་བའ་

རང་བ་ཞག་ཡད། དར་ཀན་དགའ་བ་སགས་དག་སང་མང་པ་འཛམས་པའ་ས་ལ་བཅམ་ལན་

འདས་ཀས་སད་པའ་སག་བསལ་ས་ར་ན་འཆའ་ཉས་དམགས་སར་གསངས་དན། འག་བ་

སམས་ཅན་རམས་ཀ་ལས་ན་དག་བ་དང་སག་པའ་ལས་གཉས་ཀའ་དབང་གས་བསད་པ་ཡན། 

དཔར་ན། གན་གས་རམས་གསར་པའ་སབས་ལ་སང་ར་མ་ཡད་ཀང་། ད་ཚ་རང་པ་ཆགས་

ནས་རབ་རལ་ད་གར་ན་ཡང་། གན་གས་ད་ཚའ་སང་ལ་འཁར་བའ༌དག་པ་རམས་མད་པར་མ་

འགར་བ་ནང་བཞན་ཡན། ས་འག་རམས་ཀ་ལས་ཐག་མར་ཆགས་སངས་ན་ ཕ་མ་གཉས་ལས་

འདས་བང་བའ་རན་གས་ཕ་ཡ་ཐག་ལའམ་ཁ་བ་དང་། མ་ཡ་ཟ་མཚན་ནམ་ལས་ཁག་གཉས་

མ་ཡ་ཁག་པའ་མངལ་ད་འདས་ཏ་ལས་གཟགས་ཆགས་པ་དང་། ལས་གཟགས་ད་ལ་ལས་ཀས་

དད་པའ་རམ་ཤས་ཤག་ཞགས་ཏ། ཨ་མའ་ལ་བའ་དད་ཀས་མ་ཏག་ག་འབས་བ་སན་པ་ལར་

རམ་པས་ཆ་ར་ཆ་ར་ཕན་ཏ། ཟ་བ་དག་དང་ཞག་མ་བཅ་ལན་རས་ཨ་མའ་ཁག་པ་ནས་ཐན་

པར་ཕ་ག་སས་ས་ཞས་ཕ་མ་གཉས་པས་དགའ་སང་བད།

ཕ་ག་མ་བར་ད་གན་རལ་ད་ཉལ༌ཞང༌ཁ་གདངས་ཏ་ཨ་མའ་ན་རག་འཛན་ནས་ན་ཞ་

འཐངབ་ཙམ་ལས། ཨམ་མཆག་གས་སད་ཆའ་ས་དན་ག་མ་ཐབ༌ལ༌མག་གས་གང་ད་བལས་

ཀང་གསལ་པ་མཐང་མ་ཐབ། ད་ནས་ན་ཞ་འཐང་སའ་ཨ་མ་ད་ང་ཤས་པ་ཙམ་ལས། ཉལ་ས་

བད་པ་མད་པ་དང་། ཉལ་ཆས་ཀས་མནན་པ། ལས་ཁག་ནས་ཉལ་དགས་པ། སག་ཆགས་ཕ་

མས་ཟ་བ་སགས་སག་བསལ་ས་ཚགས་ཀས་མནར་ནས་ང་བ་ཙམ་ལས་སད་ཆའ་ཚག་ན་ལབ་

མ་ཤས། ད་ནས་རམ་བཞན་ལ་ན་ཆ་ར་སང་བ་དང་མཉམ་ད་ཕ་ག་ཆང་ཆང་ག་སང་བ་ག་ལར་

ག་ལར་ཕར་ཡལ། རག་པ་སར་བས་གསལ་ད་གསལ་ད་ཕན། ལས་སབས་རམ་བཞན་ཆ་ར་

 8 

9

སང་ནས་གཞན་པ་ཞག་ཏ་གར། འན་ཀང་འདད་པའ་དབང་གས་སག་བསལ་ག་འབང་ཁངས་

ཏ། བ་རམས་བ་མར་སམས་ཆགས་པ་དང་། བ་མ་རམས་བ་ལ་སམས་པ་ཆགས་ནས་ཕན་ཚན་

ཚག་སན་པའ་སད་ཆར་ཨམ་མཆག་གས་ཉན་པ་དང་། ལས་ཀས་ཕན་ཚན་འཐམས་ཤང་འཁད་

པ། ཁ་ཡ་ཆང་ག་ད་ལ་སས་སམ་པ་དང་། ད་ཡ་ར་ལ་ལ་ཡས་མངས་བ། གདང་ལ་མག་ཀང་

ཡང་ཡང་ལ་ཞང་ས་བ་ས་མ་རམས་ས་རང་ལ་གནད་པ་ཡང་ཡང་བད་མཁན་ག་དག་བ་ཡན་

ཀང་ད་ལ་དགའ་ཞང་བར་བས་འབལ་མ་ཕད་པ་ལ་བ་བས།

ས་བ་ས་མའ ་ཕ་མ་དང་དགའ་གཉན་རམས་ལ་སང་ཞང་འཁན་སམས་བད་པ་དང༌། མ་

དང་དངས་པ་གསར་པ་གསར་པ་རམས་ལ་སམས་ཆགས་ཤང་། གཞན་ག་བཟའ་མ་ལའང་

འདད་པའ་སམས་ཤར། ད་ལརའཁར་བའ་ར་མཚ་མཐའ་མད་ད་ལང་ཡང་ད་དང་ད་ན་ཧ་ཅང་

ཡག་པ་ཞག་ཡན་བསམས་ནས། འདད་སམས་ཀས་ས་བ་ལར་ད་གར། ད་འདའ་ངང་འཇག་

རན་འཁར་བའ་ཟང་ཟང་ག་བ་བ་ཁ་ནར་མག་བ་འཁར་ནས་ས་བ་ཕ་མའ་དན་ད་ལས་དག་བ་

བསགས་ལང་མ་བང་བའ་ཁར། མ་དག་བ་སག་པའ་ལས་མང་པ་གསག་གན་གསག་གན་ཚ་ལ་

རན་མ་ཤར་བ་ལར་སང་མད་ཀ་ངང་ནས་ལ་རས་ཤང་ལས་གག་ཏ་ཆགས།

ཁ་ནང་ག་ས་ར་ར་བཞན་བད་འག་བ་དང་། མག་བའ ་ས་ཡང་ཟད་ཅང་ལས་པའ ་སབས་

ཉམས། ལས་གག་ནས་འག་བཞན་གམ་པ་ར་རར་དབགས་ཧལ༌ན་ཡང་ད་དང་ས་བ་སན་མའ་

བག་ཆགས་མ་ཟད་པར་སག་པའ་ལས་ཁ་ན་གསག་ག་ཡད། དའ་ངང་ནས་དབལ་ཕངས་ལ་བ་

ལན་དད་པ་བཞན་འཆ་བ་མ་རག་ས་ཚ་རགས་ནས་ཤ་བའ་དས་ལ་སབས་སབས། ས་ཆ་དང་

། ཁང་པ། ར་ནར་དང་། གཡག་འཁར། བ་དང་། ཆང་མ་སགས་ཡད་ཚད་ཐམས་ཅད་བཞག་ནས་

ཤ་འག་ག་ཡད། མ་ཡལ་ད་སད་རང་མ་དག་བ་སག་པའ་ལས་ཁ་ན་བསགས་པའ་འབས་བར་

དམལ་བའ་གཏང་ལ་ཟངས་ཀ་སད་ཆན་པ་སང་ཕག་མང་པའ ་ནང་ད་བཟད་ཐབས་མད་པར་

ཚ་དམལ་མང་བ་དང༌། ང་འབད། ཐག་ནག་ལ་སགས་དམལ་བའ་ཁམས་རམས་ས་སག་བསལ་

ཁ་ན་མང་དགས་པར་འགར། ད་འད་སང་ཙང་རང་ཉད་བས་པའ་དས་ནས་བཟང་། ཐག་མར་

ཡ་ག་འབ་ཀག་ནས་འག་བཙགས་ཏ་ཡན་ཏན་ལ་ཐས་བསམ་སམ་གསམ་གས་སབ་གཉར་བས་

 10 

11

ཏ་ལགས་ཉས་ཀ་དབ་བ་འབད་ཤས་མཁན་རམས་ས་བ་ཕ་མར་ཡང་མངན་མཐ་ས་མ་ལས་དང་

ལ་ལས་ཐབ་པར་འགར་ཞང་། ད་ནས་ངས་ལགས་ཏ་ཐར་པའ་ག་འཕང་རན་པ་ཆ་ཐབ་པར་

འགར། ཁད་པར་འཁར་བ་སག་བསལ་ག་ར་མཚ་ཆན་པར་སར་མ་འང་པའ་འབས་བ་ཐབ་པའ་

ཐབས། སན་དང་བལ་བའ་ས་ནས་བའ ་ཏང་ང་འཛན་སམ་པ་དང་། རང་ཉད་གཅག་བ་མན་

པར་འག་བ་སམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀང་བད་བ་འདད་ཅང་སག་བསལ་མ་འདད་པ་གཅག་པ་

ཡན་པར་ཤས་པའ་ཐག་སམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁར་བའ་སག་བསལ་ལས་ཐར་པའ་སམས་

ཤགས་བསད་དགས། ཅས་སད་པའ་སག་བསལ་ས་ར་ན་འཆའ་ཉས་དམགས་གསངས་གནང་

བ་རད།།

........................࿉࿉࿉࿉࿉.......................

 12 

བཅ་གཅག་པ། མཛས་དགའ་བའ་རགས་བརད།

  ཆགས་སམས་སངས་པས་སམས་ཀ་ད་མ་དག   

  གཟགས་དང་ལངས་སད་དར་ཞང་དག་བཅམ་ཐབ། 

༄༅། །སན་བཅམ་ལན་སར་སའ་ཡལ་ད་ཤང་ན་ག་དས་མཐའ་ནས་བསར་བའ་གང་ཁའ་

ནང་བཞགས་པའ་སབས། ཤཀའ་རགས་ཡན་པའ་བ་མཛས་དགའ་བ་ཟར་བས་བཅམ་ལན་

འདས་མཇལ་ད་སབས། སངས་རས་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་བ་དགའ་བ་ལ་ཆས་ཀ་བསབ་བ་

མང་པ་བསན་ཏ་ཁད་ག་པ་བས་ན་ཡག་པ་ཡད་རད་ཅས་གསངས་ཀང་། ཁ་ན་རང་ག་དགའ་

རགས་མཛས་མ་ཞག་ཡད་པ་དར་སམས་ཆགས་ནས་ཁ་འབལ་མ་ཕད་པར་བརན། སངས་རས་

ཀ་མདན་ད་ཕག་འཚལ་ཞང་བཅམ་ལན་འདས། ང་ག་པ་བད་ཐབ་ས་མ་རད། ཡན་ནའ་ངས་

ཁད་རང་ལ་དགས་མཁ་གང་ཡད་འབལ་མཁན་ག་ཞབས་ཕ་ཡག་པ་ཞག་བད་ར་ཡན་ཞས་

ཞས་ཏ་སང་ང་།

ད་ནས་མཛས་དགའ་བས་རང་ག་དགའ་རགས་དང་སར་ཆ་གཅག་ཀང་ཁ་འབལ་མ་ཕད་

པར་བསད། ཉན་གཅག་ཡང་བཅམ་ལན་འདས་དང་ཁང་ག་སབ་མ་རམས་བ་མཛས་དགའ་

བའ ་ནང་ད་ཕབས། ཁས་སངས་རས་ཀ་ཞབས་ལ་ཕག་འཚལ་ནས་བཞགས་ཁ་མཐན་པ་ཞག་ག་

སག་ཞས་ཤང་། གས་ཞབས་ཆན་པས་མཆད་པ་དང་ཞལ་ལག་ག་རས་པས་ས་ལན་ཞས། སངས་

རས་ཀས་ཁ་ལ་ཆས་ཀ་བསབ་བ་མང་པ་སན་ཏ་ལག་ཕབས། བ་མཛས་དགའ་བས་སངས་རས་

ལ་སར་བས་ལག་པའ་དད་པ་སས་ཏ་གསར་ག་སད་ཆན་པ་ཞག་ནང་ཞལ་ཟས་ས་ཚགས་

བགས་ཏ་བཅམ་ལན་འདས་ལ་འབལ་བར་འག་རས་བད་སབས་རང་ག་དགའ་རགས་ད་མཐང་

བས་ཁས་ང་མགགས་པ་སབས་ཡང་ཞས་ཟར་ནས་སངས་རས་ཕབས་པའ་རས་ས་ཕན། སངས་

རས་ཀ་རས་ཟན་མ་ཐག་ཞལ་ཟས་རམས་ཕལ་ཏ་ལག་གཉས་ཐལ་མ་སར་ནས་ད་གས་པ་ལག་

འག་ར་ཡན་ཞས་ཞས་པར་སངས་རས་ཀས་ཞལ་རས་དགད་འཚར་འཚར་ངང་ཁ་ལ་གཟགས་

ཤང་། དགའ་བ་ཁད་མགགས་པ་ད་འད་ལག་དགས་དན་གང་ཡན་ནམ། ཁད་ཀ་མ་ཚ་འད་ལ་

13

 14 

ས་བ་བད་མད་གཅག་ལ་སམས་ཆགས་ནས་བསད་ན་ཚ་འད་འཕ་བརགས་རད། ད་ལས་ཚ་ཕ་

མ་རམས་ཀ་དན་ད་ཚ་འདར་དན་སང་ཡད་པའ་བ་བ་ཞག་བསབ་ར་གལ་ཆན་པ་རད། བས་

ཙང་ཁད་ཀང་བད་བ་ཆང་ཆང་ཞག་ལ་སམས་ཆགས་ནས་མ་བསད་པར་སམས་ཞ་ཞང་དལ་

བ་ཞག་ཡང་བ་བད་དགས། ད་བད་པར་ཡན་ཏན་སང་ར་ད་གལ་ཆ་པ་རད། ཡན་ཏན་ཡག་པ་

ཞག་ཤས་པའ་ཆད་ད་ཁད་ངས་པར་ག་པ་བས་ནས་མ་མད་ལང་སང་ཞག་ཏ་སམ་བརབ་ནས་

སད་དགས། ཅས་གསངས།

ཁའ ་སམས་ལ་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་གསངསཔའ་བསབ་བ་ད་ཚ་དངས་གནས་ང་རང་

ལ་ཕན་པའ་བསབ་བ་རད་བསམས་ཀང་ཁ་རང་ག་དགའ་རགས་ད་དང་ཁ་འབལ་ཐབ་ཀ་མད་

པས་ག་པ་བད་ར་ཁས་མ་ལན་པར་འག་རས་བད་སབས་སངས་རས་ཀ་ཁ་ཚར་བཟང་ནས་མག་

ས་རམས་བཞར། ལས་ལ་ག་ཆས་གཡགས། ལག་པར་ལང་བཟད་བསར་ནས་ཁང་ཚ་མཉམ་

ད་ཤང་ནགས་དཀལ་ད་ཁད་སང་ང་། ཁའ ་ལས་པ་ས་ཆ་དར་སབས་པ་ཙམ་ལས་སམས་ནང་

དགའ་རགས་ད་རག་པར་དན་པའ་དབང་གས་ཉན་མ་ཟས་ཟ་འདད་མད་པ་དང་ མཚན་མ་

གཉད་མ་ཁག་པར་དས་ཚད་གང་ཙམ་སང་བས་གཟགས་པ་ཧ་ཅང་ས་པ་ཆགས། 

ཉན་ཞག་ཁས་ཁ་ཁར་ལ་ས་གནས་ད་ནས་བས་ཕན་ཡང་སངས་རས་བཅམ་ལན་འདས་

ཀས་མཁན་ཏ་ཚར་བཟང་ནས་སར་ཡང་ཆས་ཀ་བསབ་བ་མང་པ་བསན་ཏ་ས་གནས་དར་གད་

རག་མཁན་ད་བཞག

ཁས་གད་བརར་ག་ཚད་བས་ཀང་གད་སགས་རམས་མ་དག་པས་ཁ་སམས་ས་བ་དང་

དགའ་རགས་མཛས་མ་ད་ལག་པར་དན་ནས་སར་ཡང་ནང་ག་ཕགས་ས་བས་པས་བཅམ་ལན་

འདས་ཀས་མཁན་ཏ་ཚར་བཟང་ས། ལ་ཡལ་ད་འཁད་ནས་ལ་མ་ཧ་ཅང་མཛས་མ་མང་པ་ཁ་

ལ་བསན་ཏ་ཁད་ཀ་དགའ་རགས་མཛས་པ་འདག་གམ་ཡང་ན་ལ་མ་ད་ཚ་མཛས་པ་འདག་

ཅས་སད་ཆ་དས་པས། ཁ་ན་ལ་མ་ད་ཚ་མཐང་བ་ཙམ་གས་སམས་དབང་མད་ད་ཤར་ནས་

ཁ་རང་ག་དགའ་རགས་ད་ཡང་གཏང་བརད་ད་སང་། བཅམ་ལན་འདས་ཀས་ཁའ ་སམས་པ་

མཁན་ནས་ཁ་ལ། དགའ་བ་ཁད་གནས་སབས་རང་བད་མད་དང་འབལ་བ་སངས་ཏ་ཆས་ཀ་

15

 16 

ནང་དན་སབ་སང་ཡག་པ་བས་ན་ལ་མ་ད་དག་ཁད་ལ་སར་ཆག་ཅས་གསངས་ ཁ་ན་ལ་མ་

ད་ཚར་རམས་ནས་སབ་སང་ལའང་ཧར་བརན་ཆན་པ་བས། ཐངས་ཤག་ཁའ ་མཐང་སང་ལ་

ཁ་རང་དམལ་བའ་ཡལ་ད་སབས་ནས་མ་གདང་པ་ཞད་སང་ཚ་པ་མང་པས་ལགས་ཀ་སད་ཧ་

ཅང་ཆན་པ་ཞག་ཐབ་ཆན་པ་ཞག་ག་སང་ལ་བཙགས་ནས་མ་སར་རས་བད་བཞན་པ་མཐང་། 

ཁས། ཁད་ཚ་ག་ར་བད་ཀ་ཡད་དམ་ཞས་སད་ཆ་དས་པར། དམལ་སང་བ་ཞད་སང་ཚ་པ་ཞག་

གས། འད་ན་ཤཀའ་རགས་རད་ཀ་བ་མཛས་དགའ་བ་ཞས་པས་བད་དང་འབལ་བ་བ་ར་མན་

པ་ཁས་བངས་ཀང་སམས་ནང་ལ་ཡལ་ག་ལ་མ་རམས་དན་བཞན་འདག་ ད་ན་ཉས་པ་ཆན་

པ་ཡན་པས་ཁ་སད་ཆན་པ་འདའ་ནང་བཙ་ར་ཡན་ཞས་ཟར་བ་ཐས་མ་ཐག་ཁ་ཞད་ཐག་ཆད་

ནས་ཕར་ལག་ས་བཅམ་ལན་འདས་ཀ་དང་ད་ཕན་ནས་ལ་མ་ད་ཚ་ང་ལ་མ་དགས་ངས་ད་ནས་

བཟང་ཁད་ཀ་ཞལ་ལ་ཉན་ནས་ཡན་ཏན་ལ་སབ་སང་ཧར་ཐག་བ་ར་ཡན་ཞས་ཞས།

ད་ནས་བཟང་ཁས་འདད་ཆགས་དང་ཞ་སང་གཏ་མག་བཅས་སམས་ནང་ག་ཉས་སན་

ཚང་མ་སངས་པས་དག་བཅམ་པའ་ག་འཕང་ཐབ་པ་རད་ བ་མཛས་དགའ་བ་ད་ལར་ཆགས་

དགས་པའ་ཚ་སན་ལས་ཀ་ར་གང་ཡན་ཟར་ན། ཁས་ས་བ་མང་པར་སངས་རས་དང་དག་

འདན་ལ་ཞབས་ཕ་ཧར་ཐག་ཞས་པ་མ་ཟད། ད་དག་ལ་དད་གས་ཆན་པས་ར་ནར་རན་ཐང་

ཆན་པའ ་མཆད་རན་ཡང་མང་པ་བཞངས་ཏ་བསད་ནམས་གསག་པའ་ལས་བས། དའ་འབས་

བར་ཚ་འདར་ཤཀའ་རགས་ས་སས་པ་དང་གཟགས་བཟང་ཞང་ར་ནར་ཕག་པར་གར་པ་མ་

ཟད་ད་ལ་དག་བཅམ་པའ་ག་འཕང་ཡང་ཐབ་པ་རད། དག་སང་ཚ། སས་ལས་བཟང་པ་བསད་

ནམས་ཀ་བ་བ་བས་ན་དའ་འབས་བ་ན་རང་ལ་ངས་པར་སན་ར་གཏན་འཁལ་བ་ཡན་ན། ཞས་

ལགས་བས་བསད་ནམས་ཀ་འབས་བ་བསན་པའ་ཆས་གསངས་གནང་བ་རད།།

........................࿉࿉࿉࿉࿉.......................

17

བཅ་གཉས་པ། འཕགས་སས་པའ་རགས་བརད།

  ཚ་འདར་རང་ལ་བད་སག་ཇ་བང་ཀན།  

  སན་བསགས་ལས་ཀ་འབས་བ་ཁ་ནར་ངས། 

༄༅། །སན་ཤཀའ་གང་ཁར་སར་སར། མང་ཆན་ག་གཡག་མ་མང་ལ་འཕང་ཅན་མ་ཟར་

བ་གཟགས་བཟང་ཞང་རམ་པ་མཛས་པ། ཤས་བ་ཡན་ཏན་སགས་རག་གནས་ལ་མཁས་པ་ཞག་

ཡད། ཉན་ཞག་མ་ལས་ཀ་བས་ནས་སད་སབས་བཅམ་ལན་འདས་ཕབས་པ་དང་མཇལ་ནས་

མཆད་པ་འབལ་འདད་བང་ཡང་གཡག་མ་ཡན་པས་ཕལ་མ་ནས། སབས་དར་མའ ་བསམ་ཚལ་

ད་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་མཁན་ནས་ཆད་མངགས་མའ ་སར་ཕབས་ཏ་ཞལ་ཟས་སང་བས་མ་

དགའ་ནས་ཞལ་ཟས་ཕལ། བཅམ་ལན་འདས་ཀས་མ་ལ་སག་བསལ་མ་འབང་བའ་སན་ལམ་

བཏབ་ས་ཕབས་ས། ད་ནས་མའ ་པ་ལགས་ཀ་གགས་པ་བམ་ཟ་ཞག་ཡད་པ་དས་མ་ལ་བ་མ་ཁད་

གང་མགགས་རལ་པའ ་བཙན་མ་ཆགས་པ་འདག་ཟར།

ད་ནས་ཡལ་ཀ་ས་ལའ་རལ་པ་གསལ་རལ་ར་དགས་རག་ཏ་ཡང་ས་ཡལ་དར་འབར་ 

རལ་པས་བ་མ་འཕང་ཅན་མ་མཐང་བ་ཙམ་གས་སམས་དབང་མད་ད་ཤར་ནས་ཤཀ་མང་ཆན་

ལ་བ་མ་ད་སང་བས་མང་ཆན་གས་ཀང་རང་ག་བ་མ་ནང་བཞན་རན་གས་སང་ར་མ་ཞག་

གཡགས་ནས་རལ་པ་ལ་སར། རལ་པ་དགའ་ནས་བ་མ་འཕང་ཅན་མ་ཁད་ད་རང་ཡལ་ད་ལག་ 

ཡལ་ད་སབས་སབས་རལ་པ་དར་ཤན་ཏ་མཛས་པའ་བཙན་མ་གཞན་ཞག་ཡད་པ་དའ་མང་ལ་

དབར་རམ་མ་ཟར་ མས་འཕང་ཅན་མར་ལག་པས་འཆང་སབས་དའ་ལས་ན་མ་ཏག་པད་ལས་

འཇམ་པ་ཡད་པས་ཡ་མཚན་སས་པ་དང་སགས་ཁང་བཙན་མ་གཉས་ཕན་ཚན་གཅན་གཅང་

ལར་ཤན་ཏ་འཆམ་པར་གར།

ད་གཉས་ཀ་ཚ་སན་མའ་ལས་ཀ་སར་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་དག་སང་རམས་ལ་བཀའ་

སལ་པ། སན་བམ་ཟ་ཐས་མཆག་ཟར་བར་ཆང་མ་མང་ལ་མཛས་མ་ཟར་བ་ཞག་དང་། ཤ་ར་ཤ་

 18 

19

ཀ་ཟར་བ་གཉས་བང་ཞང་། ཆང་མ་རན་པ་མཛས་མའ་གཅན་པ་སངས་རས་ས་གར་པ་ཞག་

ཡད་པ་ད་ཁམ་ད་གདན་དངས་ནས་དས་ཡན་ཟ་བ་གསམ་ག་རང་མཆད་པ་ཁམས་གཙང་

ཞང་ཡད་ད་འང་བ་ཕལ་ནས་ཞབས་ཕ་ཧར་ཐག་ཞས་བས། ད་ལ་དབར་རམ་མ་ལ་མ་ལར་

མཛས་པར་སས་པ་དང༌། ཕང་ཅན་མ་ལས་འཇམ་ཞང་རམ་པ་མཛས་པར་སས་པ་རད་ ཅས་

གསངས་ས། ད་ནས་འཕང་ཅན་མར་རལ་པའ ་སས་ཤག་འཁངས། དའ་མང་ལ་འཕགས་སས་པ་

ཞས་བཏགས། ཆང་དས་རག་པའ་གནས་དང་། དཔའ་རལ་ས་ཚགས་ཀ་སང་བརར་སད། ཁང་

ཚའ་གཡག་པ་ཞག་ཡད་པ་དར་ཡང་བ་ཞག་སས་པས་དའ་མང་ལ་རང་སད་ཅས་བཏགས། 

ད་གཉས་ཆན་པ་ཆགས་རས་གགས་པ་ཧ་ཅང་འཆམ་པར་གར། ཐངས་ཤག་ཁང་གཉས་ར་

ལ་བཞན་ནས་ཤཀའ་གང་ད་ཕན། ཤཀའ་ཡལ་མ་རམས་ཀས་འཕགས་སས་པ་ལ་མཛབ་མ་

བཙགས་ཏ་འད་ང་ཚའ་གཡག་མ་འཕང་ཅན་མའ་བ་རད་ཅས་སད་བརབ་ས་ཁང་གཉས་

གང་ཚའ ་ནང་མ་བཏང་བར་བརན། ཁང་ཁ་དག་པ་ལངས་ཀང་སབས་ཤག་རང་བད་ཐབས་མ་

བང་བར་རང་ཡལ་ད་ལག །གཡག་པ་རང་སད་ཀས་རལ་པ་གསལ་རལ་བཅམ་ལན་འདས་ཀ་

དང་ད་ཆས་ཞ་བར་ཕབས་པའ་སབས་དང་བསན་ཏ་རང་ག་གགས་པ་འཕགས་སས་པ་རལ་

སར་བསས། རལ་པ་གསལ་རལ་ཆས་ཞས་ནས་ལག་ཕབས་སབས་བཙན་མ་གཉས་ཀས་བས་

རལ་སད་འཕག་པའ་ལ་རས་རམས་རལ་པར་ཞས། རལ་པས་བཙན་མ་དབར་རམ་མ་འཁད་

ད་རལ་པ་མ་སས་དག་མཇལ་ད་གང་ཁར་རལ་པའ ་ཁབ་ཏ་ཕབས། ལམ་ད་གད་ཁག་ལགས་

སབས་ལ་ཕག་ཞག་རད་པས་ད་ཟས་ཏ་ཆ་འཐང་བས་ལ་ཕག་ཕ་བ་ལ་མ་འཇ་བར་རལ་པ་ད་

ན་ཟག་གས་གངས། གནས་ཚལ་ད་མ་སས་དགས་ཤས་ནས། བཅམ་ལན་འདས་ལ་ད་ལར་བང་

བའ་ལས་གང་ཡན་ཞས་བཀའ་འད་ཞས་པར་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་  ད་ན་སན་བམ་ཟ་རབ་

བད་ཟར་བ་ཞག་ཡད་པ་དར་ལ་ཕག་ཅག་རད་པ་རད། ཁས་ལ་ཕག་ད་ཨ་མར་བཅལ་ནས་ཆ་

བརལ་བརལ་བར་ཕན། དའ་བར་ལ་སངས་རས་ཤག་ཟས་སང་ད་ཨ་མ་དའ་སར་འབར་བས་

གཞན་སར་ར་མད་པར་བརན་བས་བཅལ་བའ་ལ་ཕག་ད་ཕལ་ རས་ལ་བ་གད་ཁག་ལགས་ཏ་

ལག་སབས་དས་ལ་ཕག་སངས་རས་ཤག་ལ་མཆད་པའ་ཚབ་ཏ་ཕལ་བ་ཤས་པས་ཁ་ན་ཁང་ཁ་

ཆན་པ་ལང་ནས་ལ་ཕག་ད་ཕ་བ་ལ་མ་འཇ་བར་ཤ་བ་ཤག་ཅས་དམད་མ་བརབ། དའ་ས་བ་

གསལ་རལ་ཡན་ཞང་ས་བ་གཞན་ད་བསད་ནམས་བསགས་པའ་འབས་བར་རལ་པར་སས་པ་

 20 

21

ཡན་ཀང་། སངས་རས་ལ་ཚག་རབ་ཀས་དམད་མ་བརབ་པའ་ལས་འབས་ས་ལ་ཕག་མ་འཇ་

བར་གངས་པ་རད་ཅས་གསངས།

འཕགས་སས་པ་ད་སན་ཤཀའ་ཡལ་ལ་མ་བཏང་བའ་ཁང་ཁས་དམག་འཁད་ནས་ཤཀའ་

ཡལ་ད་ཡང་སབས་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་མཁན་ནས་ཁ་བཀག་ས་ལག་བཏང༌། ཡན་ནའང་

ཤཀའ་མ་རམས་ཚ་སན་ལས་དབང་གས་ཕའ་དག་བས་འཇམས་ར་ཡན་པ་བཅམ་ལན་འདས་

ཀ་མངན་ཤས་ཀས་མཁན་ནས་ད་ཐམས་ཅད་ལ་ཆས་གསངས་པ་དང་། ལས་དག་བ་ཁ་ན་བད་

བཅག །རལ་པ་འཕགས་སས་པ་ལ་བན་པ་རང་སད་ཀས་ངན་བསབ་བས་ནས་ཤཀའ་མ་རམས་

ལ་འཁན་ལན་ཞག་མ་སག་ན་འགག་ཐབས་མད་པའ་གཏམ་ཡང་ཡང་བཤད་ནས་དམག་

བརག་ཏ་བཅག །སབས་དར་ཤཀའ་མ་རམས་ཀས་འད་ན་ཚ་སན་ག་ལས་ཡན་པ་བཅམ་ལན་

འདས་ཀས་གསངས་བང་བར་བརན་ང་ཚས་ལས་ལ་ཡད་ཆས་བས་ནས་འཁན་ལན་མ་སག་

པར་བཟད་སམ་བས་ན་བཟང་ཞས་གས་སར་ཐག་གཅད་བས། ཡན་ནའང་ཤཀ་ཤམ་བ་ཀ་ཟར་

བ་ད་ཕ་ལ་ཕན་ནས་གས་སར་ཐག་གཅད་བས་པ་མ་ཤས་པར་དམག་བརབ་ནས་འཕགས་སས་

པའ ་དམག་མ་མང་པ་བསད་པ་དང་འཕགས་སས་པ་ཁ་རང་ཡང་བས་དགས་བང་བ་རད། འན་

ཀང་ཤཀའ་ཡལ་མ་རམས་ཀ་ཐག་གཅད་བས་པའ་དམ་བཅའ་ནས་འགལ་བར་བརན་ཤཀ་ཤམ་

བ་ཀ་རང་ཡལ་ད་ལག་མ་བཅག་པས་ཡལ་གཞན་ལ་ཕན་ཏ་ཆས་བས་ནས་བསད།

ད་ནས་ཡང་འཕགས་སས་པས་དམག་སང་ཕག་མང་པ་ཁད་ནས་ཤཀའ་ཡལ་མ་སང་ཕག་

མང་པ་བསད་པ་དང་བ་མ་ལ་ཆང་སང་ཕག་མང་པ་བསམས་ནས་བཙན་ཁད་བས་ཏ་ཡལ་ད་

ར་མད་བཏང༌པ་རད། བཅམ་ལན་འདས་ཀང་སམས་ཅན་ད་དག་ག་ལས་ལ་སང་ར་ཚད་མད་

འཁངས། དག་སང་རམས་ཀས་ད་དག་ག་ལས་ཀ་ར་གང་ཡན་ནམ་ཞས་བཀའ་འད་ཞས་པར། 

བཅམ་ལན་འདས་ཀས་བཀའ་སལ་པ།  

སན་ཉ་པ་རམས་ཀས་ཉ་ཆན་པ་གཉས་ཟན་ནས། ཉན་ལར་ཉ་གསན་པའ ་ལགས་ནས་ཤ་

བཅད་ད་མཐར་བསད་པ་རད། ཉ་པ་ད་དག་ས་བ་གཞན་ད་རན་མ་ཆགས་ནས་ཁམ་བདག་

ཞག་ག་ར་ནར་ཚང་མ་འཕག །ཁམ་བདག་ད་མར་བསགས་བཏང་ནས་བསད་པ་རད། ད་ལའ་

 22 

རལ་པ་འཕགས་སས་པ་ན་སབས་ད་དས་ཀ་ཉ་ད་ཡན་པ་དང་། གཡག་རང་སད་ན་དའ་སབས་

ཀ་ཁམ་བདག་ད་ཡན། ཤཀའ་མ་རམས་ན་དའ་སབས་ཀ་ཉ་པ་དང་རན་མ་ད་རམས་ཀ་ས་བ་ཡན་

པས། ས་བ་སན་མར་ཉ་དང་ཁམ་བདག་ག་སག་བཅད་པས་ད་ལ་ལས་འབས་འཁར་བ་ཡན་ཞས་

སག་པའ་ལས་འབས་སར་ཀ་ཆས་གསངས་གནང་བ་རད།། 

........................࿉࿉࿉࿉࿉.......................

23

བཅ་གསམ་པ། འཕག་མའ་རགས་བརད།

  གཞན་ལ་གནད་འཚ་བད་སབས་ཇ་མ་དན།  

  ལས་འབས་རང་ལ་འཁར་དས་སག་སད་ཤར། 

༄༅། །སན་ར་གར་ག་གང་ཁར་རལ་པའ ་ཁབ་ཏ་རལ་པ་གཟགས་ཅན་སང་པས་གང་མ་རམས་

ལ་ཁང་ཁང་མད་པ་བཟ་ཆད་བཟད་པ་བསམ་པའ་ཁམས་ལགས་གསར་ད་བཟས་གནང་བ་རད། 

ཡན་ནའང་ད་དས་མ་རམས་ཀས་ཁམས་ལགས་དར་ཡད་ཆས་དང་། དགའ་པ་ད་ཙམ་མ་བས་པས་

ཡལ་དར་ན་ཚ་འད་མན་ན་བའ་ནད་ཡམས་ཚབ་ཆན་པ་ཞག་སབས་ཏ་མ་མང་པར་གཟགས་པ་

མ་བད་བ་བང་བ་དང་། ལག་པར་ད་ཕ་ག་ས་ར་ཡད་པའ་བད་མད་ཚའ་ཁག་པའ་ནང་ག་ཕ་ག་

རམས་བརགས་འག་བས། ད་རམས་སམས་སག་ཚད་མད་སས་ཏ་ཚང་མས་གས་སར་བས་ནས་

རལ་པ་གཟགས་ཅན་སང་པ་ལ་དཀའ་ངལ་ད་དག་ལས་གལ་བའ་ཐབས་ཤག་འདན་རགས་ཞས། 

རལ་པས་ངག་འཇམ་པས་ཁད་རམས་སམས་ཤ གས་མ་ཆགས་པར་མ་མཐད་བཟད་པ་དང་། སམས་

ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སང་ར་སམ་ནས་སད་ཅག་ དཀའ་ངལ་ད་ལས་གལ་བའ་ཐབས་ངས་བས་ཆག་

གསངས་པས་ཡལ་མ་རམས་རལ་པ་ལ་སམས་གཏང་ནས་དད་པ་སས་ཤང་གས་བཀར་ཆན་པས་

མཆད་པ་ར་ཆན་པ་བཤམས།

དར་རལ་པས་ཀང་ཡལ་དར་གནས་པའ་མ་མ་ཡན་ག་གདག་འད་རམས་ལ་མཆད་པ་ར་ཆན་

པ་བཤམས་ཏ་ཞབས་བརན་ཡང་ག་རས་པ་ཞག་བས་པས། དའ་ཡལ་ལ་ཞག་གས་བཤད་པར། ཁད་

ཚར་དཀའ་ངལ་འད་འད་བཟ་མཁན་གཙ་བ་ན་འཕག་མ་ཟར་བའ་གདག་འད་མ་ད་རད། དས་

ཡལ་དར་ནད་ཡམས་ཀ་སན་འབ་བཏང་བ་དང་། བད་མད་རམས་ཀ་མངལ་ད་ཆགས་པའ་ཕ་ག་

རམས་མས་འཁར་འག་ག་ཡད་ཟར་བས། རལ་པ་གཟགས་ཅན་སང་པ་རལ་བན་གཡག་དང་བཅས་

པ་ཡལ་ཀ་ལན་ཏ་ཀར་ཕབས་ནས་བཅམ་ལན་འདས་ལ་གནས་ཚལ་རམས་ཞས། བཅམ་ལན་འདས་

ཀས་ཆས་གས་བཞས་ཤང་། ལང་བཟད་བསམས་ཏ་འཕག་མའ་ཁམ་ལ་ཕབས། མ་ལ་ཕ་ག་ལ་བར་

ཡད་པའ་དཀལ་ནས་བ་དགའ་བད་ཟར་བ་ད་ལང་བཟད་ནང་སས་ཏ་ཕར་ཕབས། འཕག་མ་ཁམ་

 24 

25

ད་སབས་དས་རང་ག་སང་དང་འད་བའ་བ་དགའ་བད་མད་པ་ཤས་ཏ་གང་སར་བཙལ་ཀང་མ་རད་

པས་སམས་སག་ཆན་པས་ང་བཞན་པའ་སབས་བཅམ་ལན་འདས་མཇལ། འཕག་མས། བཅམ་ལན་

འདས་ལ་རང་ག་ཕ་ག་བརགས་ཏ་སམས་སག་དག་པ་སས་པའ་སར་ཞས། བཅམ་ལན་འདས་ཀས་

མ་ལ་ཁད་ལ་བ་ལ་བར་ཡད་པས་གཅག་བརགས་པར་སམས་སག་བད་དགས་དན་གང་ཡད་ཅས་

གསངས་ མས་ང་བཞན་ད་བ་འབམ་ཡད་ཀང་གཅག་མད་པ་ཁ་ནས་སག་བསལ་བཟད་གགས་མ་

འདག །ཁད་ཀས་ཕག་རགས་ཤག་གནང་བར་ཞ་ཞས་ཞས་པས།

བཅམ་ལན་འདས་ཀས་མ་ལ། འ་ན་ད་སན་ཁད་ཀས་ཡལ་མ་རམས་ཀ་ཕ་ག་མང་པ་འཁར་

བས་ད་ཚའ་ཕ་མར་ཡང་བཟད་དཀའ་བའ་སག་བསལ་དག་པ་བང་ཡད་པ་ན་ཁད་ཀ་ད་ལའ་སག་

བསལ་དང་གཅག་པ་མ་རད་དམ། ད་འད་སང་ཙང་ད་ནས་བཟང་ཁད་ཀས་སམས་བཟང་པའ ་ཐག་

ནས་སམས་ཅན་གཞན་ག་སག་མ་གཅད་པ་དང་། གཞན་ག་ར་ནར་མ་འཕག་པ། རང་ག་བཟའ་

ཚང་མ་ཡན་པ་དང་མཉམ་ད་མ་ཉལ་བ། རང་ཉད་སན་པ་ཆགས་བད་ཀ་ཆང་རག་སགས་མ་འཐང་

བ། སམས་ཅན་འཆམ་མཐན་ད་ཡད་པ་རམས་ཀ་བར་ལ་དཀགས་ཤང་བརབ་ས་མ་མཐན་པ་བཟ་

བའ་དབན་སར་མ་བད་པ་བཅས་བསབ་པའ་གཞ་ལ་ཟར་བའ་ཆས་ཁམས་ལ་པ་གཙང་མར་བསང་

པ་ཡན་ན་བ་དགའ་བད་ཀང་འཚལ་མ་དགས་པར་རང་བཞན་གས་རད་ཀ་རད་གསངས། བསབ་

བ་དར་འཕག་མ་ཡད་ཆས་དང་དད་པ་གཏང་ཟབ་སས་ཏ་སན་བས་ལས་ལ་འགད་སམས་དང་

ཕན་ཆད་བཅམ་ལན་འདས་ཀས་གསངས་བ་ནང་བཞན་ལག་བསར་བས་པར་བརན། བཅམ་ལན་

འདས་ཀས་མའ ་བ་དགའ་བད་རང་འཇགས་མ་ལ་གནང་བས་མ་ན་ཤན་ཏ་དགའ་ནས་བསབ་པའ་

གཞ་ལ་པ་ད་དག་མ་མཐད་ལགས་པར་བསང་བར་བརན་ན།

འདར་ཡད་པའ་དག་སང་རམས་ཀས་དའ་ར་གང་ཡན་ཞས་ཞས་པར། བཅམ་ལན་འདས་ཀས། 

སན་རལ་པའ ་ཁབ་ཏ་བ་མ་ཕག་འཚ་མཁན་ཞག་ཡད་ཅང་། མས་ཉན་གཅག་ད་ར་བཙངས་ཏ་ཤང་

ཏག་ཨམ་ལ་བར་ཐམ་པ་ཉས་ནས་ལམ་བར་ངལ་གས་བརབ་ནས་སད་སབས། དར་རང་སངས་

རས་ཤག་བསད་སམས་ལ་ཕབས་པ་མཐང་བས་མའ ་སམས་ལ་དད་པ་ཤ གས་དག་པ་སས་ཏ་སངས་

རས་ད་ལ་ཕག་འཚལ་ནས་ཤང་ཏག་ཨམ་ལ་བར་ཐམ་པ་ད་དག་ཕལ། དའ་བསད་ནམས་ཀས་ད་

 26 

27

ལ་འཕག་མ་ར་འཕལ་བསན་ར་ཡད་པ་དར་སས་ནས་བ་ལ་བར་བང་། རང་སངས་རས་ད་ལ་ཕག་

འཚལ་བའ་ཕན་ཡན་གས་བསབ་པའ་གཞ་ལ་ཞས་པའ་ཆས་ཁམས་གཙང་མ་སང་ཐབ་པ་བང་བ་

རད་ཅས་ལས་འབས་ཀ་ར་གསལ་བར་སན་པའ་ཆས་གསངས་གནང་བ་རད།།

........................࿉࿉࿉࿉࿉.......................