Tipitaka Suwat

8/18/2019 Tipitaka Suwat

1/107

บทท ๑ความร เบ องตนเก ยวกบพระไตรปฎก

โดย ดรพระคร!"ว#น$รรมา%ร&'

ศาสนาทกศาสนายอมมคมภรหรอตาราทางศาสนาเปนหลกในการสงสอน ในสมยท มนษยยงไมร !ต"อกษร การ#นท$กคาสอน%$งยงไมเก&'($ )น ตอเม อมนษยร !%กปร*'&ษ+อกษร($ )นใ,-ล" %$งไ'มการ#นท$กคาสอนไ" ,"ง-รก . #นท$ก

ไ"ตาม/นง0 )าหรอ-/นศ&ลา คร )นตอมาเก&'การ"&"1นาการ($ )น%$ง#นท$กลงในใ#ลานหรอสม'(อย %นกร*ทงป%%#น#นท$กลงในหนงสอเอกสารตาง . -ล*ท ทนสมยท ส'คอการ#นท$กลงใน-/น2'รอมหรอคอม3&"เตอร 2$ งส*'"กตอการศ$กษาคนค"าเปนอยางมาก

พระไตรปฎก เปนคมภรท มค"ามสาค4อยางย& งใน3ร*3ท5ศาสนาเ3รา*เปนคมภรท #นท$กเร องรา"ทางปร*"ต&ศาสตร(อง3ร*3ท5ศาสนาไ"ทก'าน

๑ ความ(มาย)องพระไตรปฎก 3ร*ไตรป&6ก หรอท เรยกในภาษา#าล"า ตป*ก หรอ เตป*ก น )น

เปนคมภรหรอตาราทาง3ร*3ท5ศาสนา เ,นเ'ย"ก#คมภรไตรเ"ท(องศาสนา3ราหม7 ไ#เ#& )ล(องศาสนาคร&สต อล กรอาน (องศาสนาอ&สลามกลา"8'ยร!ปศ3ทคา"า ไตรป ฎก -ปล"า 9 คมภร เม อ-ยกเป นคา . %*ไ''งน )คอ คา"า พระไตรปฎก -ยกเปน 9 คา คอ พระ : ไตร : ปฎก

คา"า พระ มา%ากคา"า วร -ปล"า ประเ!ร+ เ,- เปนคา-ส'งค"ามเคาร3หรอยกยอง

คา"า ไตร -ปล"า !าม ;ต& หรอ เต ก-ปล"า สาม เ,นเ'ย"กน<

คา"า ปฎก -ปลไ' = อยาง คอ >? -ปล"า คม%ร' หรอ ต. ารา

=? -ปล"า กระ/าด หรอ ตะกร า ท 0ป,ว1 า กร*%า'หรอต*กรา


2/107

หมายค"าม"า เปนท ร"#ร"มคาสงสอน(อง3ร*3ท5เ%าไ"เปนหม"'หม ! ไม ใหกร*%'กร*%าย คลายกร*%า'หรอต*กราอนเปนภา,น*ใส(อง@*น )น!ร"ป คา"า พระไตรปฎก หมาย0$ง คมภรหรอตาราทาง3ร*3ท5ศาสนาท

#รร%ร"#ร"มคาสงสอน(อง3ร*3ท5เ%าไ"เปนหม"'หม ! เ3 อส*'"กตอการศ$กษาคนค"า

2 ประเ%ท)องพระไตรปฎก

3ร*ไตรป&6ก เปนคมภรท มค"ามสาค4อยางย& งใน3ร*3ท5ศาสนา เ3รา*เปน

คมภรท #รร%คาสอน(อง3ร*3ท5เ%า เปนเอกสารในการอางอ&งคาสอนท นาเ, อ0อท ส' -#งออกเปน 9 คมภร หรอ 9 ปร*เภท คอ๑ พระวนยปฎก "า'"ย"&นยหรอศล(องภ&กษ-ล*ภ&กษ72 พระ!"ตตนตปฎก "า'"ย3ร*5รรมเทศนาท" . ไป มน&ทาน,า'ก

ปร*กอ#3 พระอ%$รรมปฎก "า'"ย5รรมล"น . หรอ5รรมท สาค4 ไมม

น&ทาน,า'กปร*กอ# 3 ความเป4นมา)องพระไตรปฎก ในสมยท 3ร*3ท5เ%ายงทรงม3ร*,นมอย ! -ล*ใน,"ง-รกท 3ร*องคเส'%'#

(น5ปร&น&33านใหม . ยงไมม3ร*ไตรป&6ก2$ งเปนท #รร%ร"#ร"มคาสอนไ"เปนหม"'หม !-ตอยางใ' คาสงสอนม&ไ'#นท$กเปนลายลกษ7อกษร ใ,"&5การ%'%าเปนหลก2$ งเรยก"า ม")ปา+ะ ใน(7*ท ยงทรงม3ร*,นมอย !น )น คาสงสอน(อง3ร*องคเรยก

"า พร(ม/รรย' คร )นตอมาเรยก"า พระ$รรมวนย %นกร*ทงมการทาสงคายนา คอมการ,าร*ตร"%สอ# ร"#ร"มคาสงสอนไ"เปนหม"'หม !-ล"%$งเก&' พระไตรปฎก ($ )นในภายหลงตอมา การกลา"0$งค"ามเปนมา-หง3ร*ไตรป&6ก %า เปนตองกลา"0$งเหตการ7ต )ง-ตยงม&ไ'%าร$กเป นลายลกษ7อกษรร"มท )ง หลก+านการทอง%า-ล*(อค"ามท กร*%'กร*%ายยงม&ไ'%'เปนหม"'หม ! %น0$งมการทาสงคายนาคอ%'ร*เ#ย#หม"'

หม ! การ%าร$กเปนต"หนงสอ-ล*การ3&ม3เปนเลม


3/107

ในเ# )องตน(อกลา"0$ง3ร*เ0ร* A ร!ป / !มส"นเก ย"(องก#ค"ามเปนมา-หง3ร*ไตรป& 6ก คอ

>? 3ร*อานนท / !เปน3ร*อน,า ;ล!ก3 ล!กนอง< -ล*เปน/ !อปB+ากร#ใ,

3ร*3ท5เ%า ใน+าน*ท ทรง%า3ร*สตตนตป&6ก -ล*3ร*อภ&5รรมป&6กไ" ไ'มาก

=? 3ร*อ#าล / !เ, ย",า43ร*"&นย ใน+าน*ท ทรง%า3ร*"&นยป&6กไ" ไ'มาก9? 3ร*8ส7ก B&ก77* / !เคยทอง%า#างส"น-หง3ร*สตตนตป&6ก -ล*

กลา"(อค"ามน )น-##ปากเปลา ในท เ@3า*3ร*3กตร(อง3ร*3ท5เ%า ไ'ร#สรรเสร&4"าทรง%าไ''มาก ท )งสาเนยงท กลา"(อค"ามออกมาก,'เ%น

-%มใส เปนต"อยาง-หงการทอง%าในสมยท ยงไมมการ%าร$ก3ร*ไตรป&6กเปนต"หนงสอ

A? 3ร*มหากสสป* เปน/ !ร&เร& มการทาสงคายนา %'ร*เ#ย#3ร*3ท5"%น* ใหเปน

หม"'หม ! ใน(อน )ยอม8ยงไป0$ง3ร*3ท5เ%า 3ร*สาร#ตร -ล*3ร*%นท*นอง,าย

(อง3ร*สาร#ตร 2$ งเคยเสนอใหเหนค"ามสาค4(องการทาสงคายนา คอ%'ร*เ#ย# คาสอนใหเปนหม"'หม !'ง%*กลา"ตอไป

5 พระเ6ระท เก ยว)องกบพระไตรปฎก5๑ พระอานนท'

เม อเ%า,ายส&ท5ต0*เส'%ออก#รร3,า -ล*ไ'ตรสร !เปน3ร*สมมาสม3ท5เ%า-ล"ทรง-ส'ง5รรม8ปร'เ%าลท5&ตาง . ก#ท )ง3ร*รา,า-ล*มหา,นใน-"น-ค"นตาง .

ในปลายป -รกท ตรสร !นนเอง 3ร*เ%าสท85ทน*/ !เปน3ร*3ท5#&'า ทรงสงท!ตไปท!ลเ,&43ร*ศาส'าใหไป-ส'ง5รรม8ปร' 7 กรงก#&ล3ส' เม อ3ร*3ท5เ%าเส'%0$งกรงก#&ล3ส' ทรง-ส'ง5รรม8ปร'3ร*3ท5#&'า-ล*3ร*ปร*ย!ร4าต&-ล" 3ร*ปร*ย!ร4าต&ตาง3ากนเล อมใสให3ร*8อรส(องตนออก#",ในสานก(อง3ร*3ท5เ%า

เปนอนมาก


4/107

3ร*อานนท เ'&มเปน3ร*8อรส(อง3ร*เ%าสก8กทน* / !เปน3ร*อน,า(อง3ร*เ%าสท85ทน* เม อน#เ, )อสาย-ล"%$งเปน3ร*อน,าหรอล!ก/ !นอง(อง3ร*3ท5เ%า ทาน

ออก#",3รอมก#รา,กมารCายศากย"งศ A 3ร*องค คอ อนรท5* ภคค ก&ม3&ล* ภทท&ย* Cาย8กล&ย"งศ > 3ร*องค คอ เท"ทต -ล*นายภ!ษามาลา มหนาท เปน,างกล#ก > คน คอ อ#าล ร"มท )งส& )น D ทาน ใน%าน"นน )ม, อเสยงปรากB-ล*เปนท กลา"0$งอย ! A ทาน คอ

>? 3ร*อานนท เปน3ท5อปB+าก มค"ามทรง%า3ร*3ท5"%น*ไ'มาก=? 3ร*อนรท5* ,านา4ในท&3ย%กษ ;มตาท&3ย<

9? 3ร*อ#าล มค"ามทรง%า3ร*"&นยไ'มากA? 3ร*เท"ทต เปน/ !ทาสงEเภท คอกอค"าม-ตก-ยกในหม !สงE เป น/ !

ทา8ลห&ตป#าท คอ ทาราย3ร*3ท5เ%า%นหอ3ร*8ลห&ต ส'ทาย0!ก-/น'&นส!#%น0$ง-กมร7ภา3กลา"0$งเ@3า*3ร*อานนท เปน/ !ทาหนาท 3ท5อปB+าก คอร#ใ,3ร*3ท5เ%า กอนท %*ร#หนาท น ) ทานไ'(อ3ร Fปร*การ%าก3ร*3ท5เ%า %'เปนเง อนไ(C ายปB&เส5 A ปร*การ -ล*

เง อนไ(C าย(อรอง A ปร*การ 'งน ) เง อนไ)71 ายป*เ!$ 5 ประการ

>? %กไมปร*ทาน%"รอนปร*7ต-ก(า3ร*องค=? %กไมปร*ทาน#&7G#าต อนปร*7ต-ก(า3ร*องค9? %กไม 8ปร'ให(า3ร*องคอย ! ในท ปร*ท#เ'ย"กนก#3ร*องคA? %กไมทรง3า(า3ร*องค ไปในท น&มนต'"ย

เง อนไ)71 าย)อรอง 5 ประการH? (อให3ร*องคเส'%ไปส !ท น&มนตท (า3ร*องคร#ไ"I? (อให(า3ร*องคนา#ร&ษท2$ งมา-ตท ไกลเ(าเCาไ'D? 0าค"ามสงสย(อง(า3ร*องคเก&'($ )นเม อใ' (อให(า3ร*องคท!ล0ามไ'ทก

เม อ


5/107

F? 0า3ร*องคทรง-ส'ง(อค"ามอนใ'ในท ล#หลง(อง(า3ร*องค (อใหตรส#อก

(อค"ามอนน )น-ก(า3ร*องคอก

เหตท ทาน(อ3รC ายปB&เส5 A ปร*การน )น เ3 อป องกนม&ให/ !อ นกลา"ตาหน&"าทาน

อปB+าก3ร*3ท5เ%าเ3รา*เหน-กลาภสกการ* ส"น3รCาย(อรอง A ปร*การน )น9 (อเ# )องตน เ3 อป องกน/ !อ นกลา"ตาหน&"า%*อปB+าก3ร*3ท5เ%าไปทาไม ในเม อ3ร*องคไมทรงอนเครา*ห-ม'"ยเร องเ3ยงเทาน ) ส"น(อส'ทาย 0าม/ !สงสย0าม"า คา0าน ) ส!ตรน ) ,า'กน ) 3ร*3ท5เ%าทรง-ส'งท ไหน -กใคร ม/ลอยาง

ไร 0าทานตอ#ไมไ' ก%*ม/ !ตาหน&ต&เตยน"า ตามเส'%3ร*3ท5เ%า'%เงาตามต"-มเร องเ3ยงเทาน )ก ไมทรา# เ@3า*3ร(อท F เป นอปการ*-กการท %*ร"#ร"ม3ร*3ท5"%น*ใหเปนหม"'หม !อยางย& ง เ3รา*เม อ3ร*3ท5เ%าปร&น&33าน-ล" 3ร*อานนทไ'ร #หนาท ตอ#คา0ามเก ย"ก#3ร*ส!ตร-ล*3ร*อภ&5รรม ในครา"ทาสงคายนาคร )งท >หลง3ร*3ท5เ%าปร&น&33าน-ล" 9 เ'อน

3ร*อานนทไ'ร#ยกยอง"าเปน/ !ทรง%า' ทานไ'ร#เอตทคค* Hอยาง คอ

>? เป น3ห!ส!ต คอ เป น/ !ไ'ย&นไ'Jงมามาก ไ'-ก ทรง%า3ร*3ท5"%น*ไ'มากท ส'

=? เปน/ !มสต& คอ มค"ามร*ล$กน$ก0$งกอนท %*ทา 3!' ค&' อย !เสมอ9? เปน/ !มคต& คอ ม-น"ในการ%า3ร*3ท5"%น*

A? เปน/ !ม5&ต& คอ มค"ามเ3ยรH? เปน3ท5อปB+าก คอ / !'!-ลร#ใ,3ร*3ท5เ%า%ากการท ทานไ'ร#ยกยอง"ามเอตทคค*0$ง H อยาง'งกลา"น ) เป นป%%ยสาค4ท ทาใหทาน

สามาร0%'%า3ร*ไตรป&6ก8'ยเ@3า*3ร*สตตนตป&6ก-ล*3ร*อภ&5รรมไ'อยาง-มนยา ใน'าน

3ร*สตตนตป&6กน )นทก3ร*ส!ตร%*มคา($ )นตน ;น&ทาน"%น*< "า 8 เอวม9เม !"ต. :


6/107

-ปล"า (า3เ%าไ'Jงมา-ล"อยางน ) 2$ งคา"า 8 เม : หมาย0$ง3ร*อานนทนนเอง

52 พระอ"บา,

กลา"0$งเร อง(อง3ร*อ#าล / !เคยเปน3นกงานภ!ษามาลาอย !ในรา,สานก-หงกรงก#&ล3ส' กนาสนใ%อย !ไมนอย ทานออก#",3รอมก#3ร*อานนท-ล*รา,กมารอ น . 'งกลา"-ล" ทานเป นคนร#ใ,ใน"ง -ทนท %*ไ'#",เป นส'ทาย-ตกล#ไ'#",กอน เ3รา*เ%า,ายเหลาน )นตองการล'ท&B+ &มาน*(องตน"าเป นตร*ก!ลกษตร&ย เม อ#",-ล"ไ'ศ$กษา-ล*%'%า3ร*"&นยไ'อยาง-มนยา-ล*,านา4 ในการทาสงคายนาคร )งท > ทานไ'ร#มอ#หมายใหเปน/ !ตอ#คา0ามเก ย"ก#3ร*"&นย น#

ไ'"าเป น/ !มส"นเก ย"(อง8'ยตรงในการร"#ร"ม(อ3ร*"&นยตาง . ท )ง(องภ&กษ-ล*ภ&กษ7 ใหเปนหม"'หม !มา%น0$งทก"นน )

53 พระโ!&ก" *ก&&ะ ค"าม %ร&งทาน/ !น )ไมไ'เก ย"(อง8'ยตรงก#3ร*ไตรป& 6ก

-ตปร*"ต&(องทานมส"นเปนหลก+านในการทอง% า3ร*ไตรป& 6ก ,"ยใหเก&'ค"ามเ(าใ%ในเร องค"ามเป นมา-หง3ร*ไตรป& 6ก %$งไ'นาเร อง(องทานมากลา"ไ"ในท น )

'"ย เร อง(องทาน/ !น )ปรากBอย !ใน3ร*สตตนตป& 6ก เลมท =H หนา >IKอทาน ม ใ%ค"าม"า เ'&มทานเป นอ#าสก เปน/ !ร#ใ, ใกล,&'3ร*มหาก%%ายนเ0ร*3านกอย !ใกลภ!เ(าอนทอ'เ, อมเ(าไปในนคร, อ กรรEร* ใน-ค"นอ"นต ทานมค"ามเล อมใสใน3ร*มหาก%%ายนเ0ร*-ล*เล อมใสท %*#รร3,าอปสม#ท 3ร*เ0ร*กลา""าเป นการยากท %*ปร*3Lต&

3รหม%รรย ทาน%$ง-น*นาใหเปนคLหส0 ปร*3Lต&ตน-##อนาคาร&ก* คอเปน/ ! ไมครองเรอน เม อ0!กร#เรา#อย . ทาน%$งให#รร3,า ตอมาอก 9 ป %$งร"#ร"มภ&กษสงE ไ'คร# >K ร!ป %'การอปสม#ทให หมายค"าม"า3ร*8ส7ก B&ก77*ตอง#รร3,าเปนสามเ7รอย !0$ง 9 ป %$งไ'อปสม#ทเปนภ&กษ

ตอมาทานลา3ร*มหาก%%ายนเ0ร*เ'&นทางไปเCา3ร*/ !ม3ร*ภาค7 เ,ต"นาราม กรงสา"ต0 เม อไป0$ง-ล*0!ก3ร*3ท5เ%าตรส0าม ทรา#ค"าม"า

เ'&นทางไกลมา%าก-ค"นอ"นต คออ&นเ'ยตอนใต %$งตรสสง3ร*อานนทให%'ท 3ก


7/107

ให 3ร*อานนท3&%าร7า"า 3ร*องคคงปราร0นา%*สอ#0ามอ*ไรก#ภ&กษร!ปน )เป น-น-ท %$ง%'ท 3กใน"&หารเ'ย"กนก#3ร*3ท5เ%า คนน )น 3ร*/ !ม3ร*ภาคปร*ท#นงอย !กลาง-%ง%น'$ก%$ง

เส'%เ(าส !"&หาร -ม3ร*8ส7กB&ก77*กนงอย !กลาง-%ง%น'$ก%$งเ(า"&หารเ,นกนคร )นเ"ลาใกลร ง 3ร*3ท5เ%า%$งตรสเ,&4ใหทานกลา"5รรม 2$ งทานไ'กลา"ส!ตร0$ง>I ส!ตร ;อ B+ก"รรค สตตนาต 3ร*สตตนตป&6ก เลมท =H< %น%# เม อ%#-ล"3ร*/ !ม3ร*ภาคทรงอน 8มทนาสรรเสร&4ค"ามทรง%า -ล*ท"งทานองในการกลา""ามค"ามไ3เรา*สล*สล"ย -ล"ตรส0ามเร องส"นต"อยางอ นอก เ,น"าม3รรษาเทาไร ออก#",'"ยมเหต/ลอยางไร

เร องน )เป นต"อยางอน'ในเร องค"ามเป นมา-หง3ร* ไตรป& 6ก"า ไ'มการทอง%ากนต )ง-ตคร )ง3ร*3ท5เ%ายงทรง3ร*,นมอย ! ใครสามาร0หรอ3อใ%%*ทอง%าส"นไหนกทอง%าส"นน )น 0$งก#มคร!อา%ารยกนเปนสาย . เ,นสาย"&นย'ง%*กลา"ตอไป(างหนา

55 พระม(าก!!ปะทานเปน3ร*เ0ร*/ !มอา"8สส!งส'ในสมยท 3ร*3ท5เ%าปร &น&33าน

(7*ท ทาน3รอมศ&ษยกาลงเ'&นทางไปเCา3ร*3ท5เ%า ไ'ทรา#%าก#รษ/ !หน$ ง0อ'อกม7Gาร32$ งเป น'อกไม%ากส"รรคปกคลมศรษ*เ'&น/านมา 0าม'!%$งร !"า3ร*3ท5เ%าปร&น&33าน-ล" ภ&กษ/ !ยงมก&เลสอย !ตางก3ากนรองไหเศรา8ศกเสยใ%-ตมศ&ษยร!ปหน$ ง(องทาน, อสภทท"G1#รร3,&ต กลา"%"ง%า#ในลกษ7*ล#หล !'!หม& น'"ยคา3!'ท "า3ร*3ท5องคปร&น&33านก'-ล" เ3รา*ใน(7*ท ยงม3ร*,นมอย !ทรงหามภ&กษทาในส& งท อยากทาไมไ' ตอไป%*ไ'ทาอ*ไรตามท ตองการ คา3!'เ,นน )

ทาให3ร*มหากสสป*-ล*ภ&กษร!ปอ น . ห'ห !เปนอยางมาก -ตใน(7*น )นไมสามาร0ท %*-กป4หาไ' %"#%นกร*ทงหลง%าก0"าย3ร*เ3ล&ง3ร*#รมศ3เสร%ส& )น-ล"ล"ง

ไป-ล" 9 เ'อน ทาน%$งยกเหตน )น($ )นปรารภ%'ทาสงคายนาคร )งท > ($ )น คอการรอยกรอง3ร*5รรม"&นย น#ไ'"าทานเปน/ !มส"นสาค4อยางย& งในการทาใหเก&'3ร*ไตรป&6ก ในการทาสงคายนาคร )งท > น )น ทานเป น/ !0ามท )ง3ร*"&นย 3ร*ส!ตร-ล*3ร*อภ&5รรม ทาน3ร*อ#าลเปน/ !ตอ#3ร*"&นย ทาน3ร*อานนทเปน/ !ตอ#

3ร*ส!ตร-ล*3ร*อภ&5รรม


8/107

5; พระ!ารบ"ตร เม อสา"ก(องน&ครน0นาB#ตร-ตกกน ภายหลงท

อา%ารยส& )น,"&ต ค า"นหน$ ง เม อ3ร*/ !ม3ร*ภาคทรง-ส'ง5รรม%#-ล" เหน"าภ&กษท )งหลายใคร%*Jงตอไปอก %$งมอ#หมายให3ร*สาร#ตร-ส'ง-ทน 2$ งทานไ'-น*นาใหร"#ร"มรอยกรอง3ร*5รรม"&นย 8'ย-ส'งต"อยาง(องการ%'หม"'หม !5รรมเป น(อ . ต )ง-ต(อ > 0$ง(อ >K "าม5รรมอ*ไร#างอย !ในหม"' >หม"' = หม"' 9 %น0$งหม"' >K 2$ ง3ร*/ !ม3ร*ภาคไ'ทรงร#รอง"า (อค&'-ล*5รรมท -ส'งน )0!กตอง ;สงคต&ส!ตร 3ร*สตตนตป& 6ก เลมท >> หนา === M

=FD< หลก+านใน3ร*ไตรป&6กตอนน )ม&ไ'-ส'ง"า3ร*สาร #ตรเสนอ($ )นกอน หรอ3ร*3ท5เ%าตรส-ก3ร*%นท*กอน -ตร"มค"าม-ล"กตอง0อ"า ท )ง3ร*3ท5เ%า-ล*3ร*สาร#ตรไ'เหนค"ามสาค4(องการร"#ร"ม3ร*3ท5"%น* รอยกรองใหเปนหม"'หม !มา-ล"ต )ง-ตยงไมไ'ทาสงคายนาคร )งท >

5< พระ/"นทะ

เม อกลา"0$งเร องค"ามเปนมา-หง3ร*ไตรป& 6ก -ล*กลา"

0$งการท 3ร*3ท5เ%าทรง-น*ใหทาสงคายนา-ล" 0าไมกลา"0$ง3ร*%นท*ก'!เหมอน%*มองไมเหนค"ามร&เร& ม เอาใ%ใส -ล*ค"ามปราร0นา'(องทาน ในเม อร !เหนเหตการ7ท สา"ก(องน&ครน0นาB#ตร-ตกกน เ3รา*%าก(อค"ามท ปรากBใน3ร*

ไตรป& 6ก ทานไ'เ(า3#3ร*อานนท0$ง = คร )ง คร )ง-รก3ร*อานนท,"นเ(าเC า3ร*3ท5เ%า'"ยกน เม อกรา#ท!ล-ล"3ร*องคไ'ตรสตอ#'"ย(อค"ามเปนอนมาก-ตมอย !(อหน$ งท สาค4ย& ง ;ปาสาท&กส!ตร 3ร*สตตนตป& 6ก เลมท >> หนา>9N< 3ร*/ !ม3ร*ภาคตรส#อก3ร*%นท* -น*ใหร"#ร"ม5รรมภาษ&ต(อง3ร*องค-ล*ทาสงคายนา คอ%'ร*เ#ย#ท )ง8'ยอรร0-ล*3ย4,น*เ3 อให3รหม%รรยต )งมนยงยนส#ไป

หลง%ากท 3ร*3ท5เ%าตรส-น*ใหทาสงคายนา'งกลา"-ล"(างตนอกท )งสา"กน&ครน0นาB#ตร-ตก-ยกกนมาก($ )น ทานกเ(า3#3ร*อานนทอก (อให

กรา#ท!ล3ร*3ท5เ%าทรงทรา# เ3 อหาทางป องกนม& ใหเหตการ7ทานองน )นเก&'($ )นใน


9/107

3ร*3ท5ศาสนา 3ร*3ท5เ%า%$งทรง-ส'ง5รรม-ก3ร*อานนท 8'ย-ส'ง835&ปก(&ย5รรมอนเปนหลก(อง3ร*3ท5ศาสนา -ล"ทรง-ส'งม!ลเหต-หงการท*เลา*"&"าทI ปร*การ อ5&กร7 A ปร*การ "&5ร*ง#อ5&กร7 D ปร*การ ส'ทาย ไ'ทรง

-ส'งหลก5รรมสาหร#อย !ร"มกน'"ยค"ามสก I ปร*การ ท เรยก"าสารา7&ย5รรมอนเปนไปในทางสงเครา*ห อนเครา*ห-ล*มเมตตาตอกน มค"ามปร*3Lต&-ล*ค"ามเหนในทางท 'งามร"มกน เร องน )ปรากBในสามคามส!ตร 3ร*สตตนตป& 6กเลมท >A หนา AN 3ร*3ท5ภาษ&ตท -น*นาใหร"#ร"ม3ท5"%น*รอยกรอง%'ร*เ#ย#หม"'หม !น ) 0อไ'"าเป นการเร & มตน-หงการ-น*นา เ3 อใหเก&'3ร*ไตรป& 6ก

ในภายหลงนนเอง

; การ!งคายนาเป4นเ(ต" =(เกดพระไตรปฎก

ไ'กลา"0$ง3ร*เ0ร*ท มส"นเก ย"(องก#3ร*ไตรป& 6กมา-ล"หลายร!ป -ต3ร* ไตรป& 6กกเก&'($ )นภายหลงท 3ร*เ0ร*ท )งหลาย ไ'ร"มกนรอยกรอง%'ร*เ#ย#3ร*3ท5"%น*-ล" ในสมยท 3ร*3ท5เ%าทรงม3ร*,นมอย ! ยงไมมการ%'ร*เ#ย#หม"'หม ! ยงไมมการ%'เป น3ร*"&นยป& 6ก 3ร*สตตนตป& 6ก-ล*3ร*อภ&5รรมป& 6ก

นอก%ากมต"อยางการ%'ร*เ#ย#"&นยในการส"'ปาต&8มก(ลทกก$ งเ'อน ตาม3ร*3ท5#44ต&-ล*การ%'ร*เ#ย#5รรมในสงคต&ส!ตร-ล*ทสตตรส!ตรท 3ร*สาร#ตรเสนอไ" ก#ต"อยางท 3ร*3ท5เ%าทรง, )-%ง"&5%'ร*เ#ย#3ร*5รรม-ก3ร*%นท-ล*3ร*อานนทในปาสาท&กส!ตร -ล*สามคามส!ตร 'งกลา"มา-ล"ในเ# )องตน ในสมยกอนท 3ร*3ท5เ%าใกล%*ปร&น&33าน ไ'ตรสก#3ร*อานนท

"า 8 $รรม0,ะวน ยท เรา0!ดง0, ว บ >> ต 0, ว0ก1 ท1 านท ง(,าย $รรม0,ะวน ยน น /ะเป4น-า!ดา)องท1 านท ง(,าย เม อเรา,1 วง, บไป0, ว : %$งกาหน'เปนหลก+าน, ),'ไ'"า ในสมย(อง3ร*3ท5เ%ายงไมมคา

"า 3ร*ไตรป&6ก ม-ตคา"า 5รรม"&นย คา"า ไตรป&6ก หรอ ต&ป&Bก ในภาษา#าลน )น เก&'($ )นภายหลงท ทาสงคายนา-ล" -ต%*เปนภายหลงสงคายนาคร )งใ'น )น%*

ไ'กลา"ตอไป 0$งอยางไรกตาม -มคา"า 3ร*ไตรป&6ก %*เก&'ในสมยหลง3ท5ปร&น&33าน กไมทาใหส& งท #รร%อย !ใน3ร*ไตรป& 6กน )น คลายค"ามสาค4ลงเลย


10/107

เ3รา*คา"า ไตรป&6ก เปนเ3ยงภา,น* คอกร*%า'หรอต*กราสาหร#ใส/ลไมส& ง(องเทาน )น ส"นต"/ลไมท #รร%อย !ในภา,น*กลา"คอ3ท5"%น* ไ'มมา-ล"ในสมยท 3ร*3ท5เ%าทรงเ/ย-/3ร*3ท5ศาสนา กม&ไ'เกาคร าคราหรอหม'ยคสมย-ต

อยางใ'เลย

H "น เปน(อ#44ต&ทาง3ร*"&นย ท ให3ร*ภ&กษท )งหลายตองลงJงการกลา"

ท#ท"น(อ#44ต&ทาง3ร*"&นยน )ทก >H "น 0า(า'8'ยไมมเหตสมค"รตองปร#อา#ต&ทกกB การส"'ปาต& 8มก(น ) เปนต"อยางอนหน$ ง(องการ#งค#ใหทอง%า2$ ง(อ#44ต&ทาง3ร*"&นย -ตไมใ,ใหส"'3รอมกนเหมอนการส"'มนตท"ไป คงม/ !ส"'ร!ปเ'ย"ส"นท เหลอเป น-ตเ3ยงนงJงเทาน )น -ล*มร!ปหน$ งคอยตร"%ทานเม อส"'/&'ก%*#อกใหส"'0!กตอง อน$ งในการส"'%*ตองส"'ให0!กอก(ร*+านกร7 คอเปลงเสยงออกมา8'ยเนน"าอก(ร*ต"น )นเก&'ท ใ'ก"าให0!กตองตาม+านกร7ท เก&'

ส"นการสงคายนาน )น -ปลตามร!ปศ3ท"า รอยกรอง คอปร*,มสงE%'ร*เ#ย#หม"'หม !3ร*3ท5"%น* -ล"ร#ทรา#ท"กนในท ปร*,มน )น"าตกลงกนอยางน ) -ล"กมการทอง%าส# . กนมา ใน, )นเ'&มการสงคายนาปรารภเหตค"ามมนคง-หง3ร*3ท5ศาสนา %$ง%'ร*เ#ย#หม"'หม !3ร*3ท5"%น*ไ" ในคร )งตอ .มาปรากB"ามการ0อ/&' ตค"ามหมาย/&' %$งมการตร"%สอ#,าร*"&น&%@ย(อท 0อ/&'-ล*ตค"ามหมายท /&'น )น 8'ย, )(า'"าอ*ไรคอค"าม0!กตอง-ล"กทาการสงคายนา

8'ยการท#ท"นร*เ#ย#เ'&ม#าง เ3& มเต&ม(องใหมในลกษ7*#นท$กเหตการ7#างหรอ%'ร*เ#ย#ใหมใน#าง(อ#าง ใน, )นหลงเป นเ3ยงการ%าร$กลงในใ#ลาน การสอ#ทาน(อ/&'ในใ#ลาน กเรยกกน"าสงคายนา ไม%าเปนตองมเหตการ70อ/&'หรอเ(าใ%/&'เก&'($ )น -ตค"าม%ร&งเม อ3&%าร7าตามร!ปศ3ท-ล" การสงคายนากเทาก#การ%'ร*เ#ย# การป'ก"า'ใหส*อา' เม อทา($ )นคร )งหน$ งกมปร*8ย,นคร )งหน$ ง เหมอนก#การทาค"ามส*อา'ท อย !อาศยนนเอง การสงคายนา%$ง-ตกตาง%ากการส"'ปาต&8มก(ในสาร*สาค4ท "า

การส"'ปาต& 8มก(เปนการท#ท"นค"าม%า(องท ปร*,มสงEทกก$ งเ'อน เก ย"ก#(อ


11/107

ปBต&ทาง3ร*"&นย ส"นการสงคายนาไมมกาหน'"าตองทาเม อไร 8'ยปกต&เม อร !ส$ก"าค"ร%'ร*เ#ย#,าร*(อ0อ/&'หรอเ(าใ%/&'ไ'-ล" กลงมอทาตาม8อกาสอนสมค"ร-มเม อร !ส$ก"าไมมการ0อ/&'หรอเ(า ใ%/&' -ตเหนสมค"รตร"%สอ#,าร*3ร*

ไตรป& 6ก -กต"อกษร หรอ(อค"ามท "&ปลาสคลา'เคล อน ก0อ"าเปนการสงคายนา

เ,นกน ? การนบคร ง=นการท. า!งคายนา

การน#คร )งในการทาสงคายนามป4หาท ยงไมลงต" %$งทาใหการ

น#%าน"นคร )งไมตรงกนเน อง%ากม#างปร*เทศไมใหการยอมร#การทาสงคายนา#าง

คร )ง เ,น ปร*เทศ3มา ยอมร#"าต )ง-ตเร& ม-รกมการทงคายนามาร"ม I คร )ง 8'ยเ@3า*คร )งท I 3มา%'ทาเปนการให4 ใน8อกาสใกลเคยงก#งาน@ลอง =H 3ท5ศต"รรษ -ล"@ลอง3รอมกนทเ'ย" ท )งการทาสงคายนาคร )งท I -ล*งาน@ลอง=H 3ท5ศต"รรษ -ตตามหลก+าน(อง3ร*เ0ร*Cายไทย/ !ร%นาหนงสอเร องสงคต&ย"งศ หรอปร*"ต&ศาสตรการสงคายนา กลา""า สงคายนาม N คร )ง ร"มท )งคร )งท 3ร*#าทสมเ'%3ร*3ท5ยอ'Jา%Oา8ลกทรงกร*ทาในร,สมย(อง3ร*องค คอการ

สอ#ทาน-ก ไ(3ร*ไตรป& 6ก -ล"%ารลงในใ#ลานเปนหลก+าน 8'ยเหตท ค"ามร !เร องการสงคายนาเป นเร องท สาค4 เ3รา*เป นท มา-หง3ร*ไตรป&6ก 'งน )น %*ไ'ร#ร"มมต&(องปร*เทศตาง . เก ย"ก#การทาสงคายนา -ล*ป4หาเร องการน#คร )งมาร"มเป นหลก+านไ"ในท น ) ร"มเป น Hห"(อ คอ >? การน#คร )งสงคายนาท ร !กนท"ไป

=? การน#คร )งสงคายนา(องลงกา 9? การน#คร )งสงคายนา(อง3มา A? การน#คร )งสงคายนา(องไทย H? การน#คร )งสงคายนา(องCายมหายาน ในการ%'ทาเอกสารปร*กอ#การสอนเน )อหาการน#คร )งสงคายนาน ) / !เ(ยนไ'ศ$กษา%ากเอกสาร, อ3ร*ไตรป& 6ก@##สาหร#ปร*,า,น (องอา%ารยส,3 ป

44านภา3 2$ งทานไ'อางอ&งหลก+าน%าก"&นยป& 6ก เลมท D 3รอมท )งอรร0ก0า


12/107

%ากหนงสอมหา"งศ สงคต&ย"งศ -ล*#ทค"าม(องทาน P? QRSTSTSUT ในหนงสอVWXX YZT[\ ]^ P_UU`R\a 2$ ง3&ม3 ใน8อกาส@ลอง =H 3ท5ศต"รรษในอ&นเ'ย-ล*หนงสออ น .

๑ ก า ร น บ ค ร ง ! ง ค า ย น า ท ร ก นทวไป

การน#คร )งสงคายนาท ร !กนท"ไปคอ สงคายนาคร )งท > b 9 2$ งทาในอ&นเ'ยอนเปน(องCายเ0ร"าท ก#อกคร )งหน$ งในภาคเหนอ 2$ ง3ร*เ%ากน&ษก*ทรงอป0มภอนเปนสงคายนา/สมร"มเปน A คร )ง -ตC ายเ0ร"าทม& ไ'ร#ร ! ในการสงคายนาคร )ง

ท A น )น เ3รา*การส#สายศาสนา-ยกกนคนล*ทาง ตลอ'%นภาษาท รองร#คมภรทางศาสนากใ,ตางกน คอ(องเ0ร"าทหรอศาสนา3ท5-##ท ไทย 3มาลงกา เ(มร ลา" น#0อน )นใ,ภาษา#าล ส"น(องC ายมหายานหรอศาสนา3ท5-##4 ป น %น ท&เ#ต 4"น -ล*เกาหล น#0อน )นใ,ภาษาสนสกLต ในสมยท ตาราภาษาสนสกLตสา#ส!4กมเ@3า*คมภรท -ปลเป นภาษา%น-ล*ภาษาท&เ#ตเป นหลก -ล"ม/ !-ปลส !ภาษาอ น . เ,น 4 ป น อกตอหน$ ง การน#คร )งสงคายนาท ร !กน

ท"ไปม'งน ) ๑๑ !งคายนาคร งท ๑ทาท 0 )าสตต#รร7ค!หา (างเ(าเ"ภาร* กรงรา,คLห ปร*เทศอ&นเ'ย 3ร*

มหากสสปเ0ร*เปนปร*5าน-ล*เปน/ !สอ#0าม 3ร*อ#าลเป น/ !ตอ#(อ2ก0ามทาง3ร*"&นย 3ร*อานนทเปน/ !ตอ#(อ2ก0ามทาง5รรม ม3ร*อรหนตเ(าปร*,มHKK ร!ป ทาอย ! D เ'อน %$งสาเร% ในการน )3ร*เ%าอ,าตศตร!ทรงเปน/ !อป0มภ

สงคายนาคร )งน )ทาภายหลงท 3ร*3ท5เ%าปร&น&33านล"ง-ล"ไ' 9 เ'อน (อปรารภ ในการสงคายนา คอ 3ร*มหากสสป*ปรารภ0อยคา(องภ&กษ/ !#",เม อ-ก, อสภทท* เม อร !(า"การปร&น&33าน(อง3ร*3ท5เ%า ภ&กษท )งหลายตาง3ากนรองไหเศรา

8ศก -ตภ&กษสภทท*กล#หามภ&กษเหลาน )นเสย 8'ยกลา""าตอน )ไป%*ทาอ*ไรไ'ตามใ%-ล" ไมตองมใครมาคอย, )"า น /&' น 0!ก น ค"ร น ไมค"ร ตอไปอก 3ร*มหากสสป*สล'ใ%ใน0อยคา(องภ&กษสภทท* %$งไ'นาเร องน )นเสนอตอท ปร*,ม

สงE -ล"เสนอ,"นใหทาสงคายนารอยกรอง%'ร*เ#ย#3ร*5รรม"&นย 2$ งกไ'ร#


13/107

ค"ามเหน,อ#ม(อท นาสงเกตคอ ปร*"ต&การทาสงคายนาคร )งท > -ล*คร )งท = มปรากB

อย !ใน3ร*ไตรป& 6ก เลมท D %ล"รรค หนา =DN b A=9 2$ ง-ส'ง"าปร*"ต&

เร องน )คงเ3& มเ(ามาใน3ร*"&นยในการทาสงคายนาคร )งท 9 นอก%ากน )น ในคร )งท > -ล*คร )งท = ไมคากลา"0$งป&6กเลย สงคายนาคร )งท > ใ,คา"า"&นย"&ส,นา คอตอ#เร อง3ร*"&นย -ล*5มม"&ส,นา คอตอ#เร อง3ร*5รรมสาหร#คร )งท = ใ,คา"า ทส"ต0ป%@า"&ส,นา คอ0ามตอ#เร อง"ต0 >K %$งเหน

ไ'"า สงคายนาคร )งท > -ล*คร )งท = ยงไมไ'-ยกเป น 9 ป& 6ก -ตเรยก"า$รรมวนย ร"มกนไป 8'ยร"มสตตนตป&6ก-ล*อภ&5มมมป&6กอย ! ในคา"า $รรม

ในหนงสอ, )นอรร0ก0า 2$ ง-ตง($ )นอ5าย3ร*ไตรป& 6ก หลง3ท5ปร&น&33านเกอ#3นป อ5าย"าส'-ต%*%'ปร*เภท %*"า3ท5"%น*ม > กไ'คอมค"ามหล'3น เปนรสเหมอนท*เล -ม%*มน )ามากกมรสเ'ย"คอมรสเคม %*"าม = ก ไ' คอเปน3ร*5รรมก#3ร*"&นย %*"าเป น 9 ก ไ' คอไตรป&6ก อน-ยกออกเปน"&นยป&6ก สตตนตป&6ก -ล*อภ&5มมป&6ก %*"าเปน H กไ' คอ-#งออกเปน H น&กาย หรอ H หม"' ไ'-ก ;>< ทEน&กาย หม"'ยา" ;=< ม,c&ม

น&กาย หม"'ปานกลาง ;9< สงยตตน&กาย หม"'ปร*ม"ลเร องเป น3"ก . ;A< องคตตรน&กาย หม"'ย& ง'"ยองค คอ%'(อ5รรมเป นหม"' > หม"' = เป นตน;H< (ททกน&กาย หม"'เลกนอยหรอหม"'เ#'เตล' การ%'อยางน ) %'ตามหลกสตตนตป&6ก -ล"เอา"&นยป&6ก-ล*อภ&5มมป&6กมายอร"มใน(ททกน&กาย คอหม"'เ#'เตล' นอก%ากน )นยงอ5าย0$งการ-#ง3ร*3ท5"%น*เป น N ส"น เป นFAdKKK ส"น 2$ ง%*ไม(อนามากลา"ในท น )

๑2 !งคายนาคร งท 2

ทาท "าล&การาม เมองเ"สาล -ค"น",, ปร*เทศอ&นเ'ย 3ร*ยส*กาก7Gก#ตร เปน/ !,ก,"น-ล*ม3ร*เ0ร*เ(าร"มปร*,มม, อปรากB F ร!ป คอ

;>< 3ร*ส33กาม ;=< 3ร*สาOห* ;9< 3ร*(,,8สภ&ต* ;A< 3ร*"าสภคา

ม&ก*


14/107

ทานเหลาน )เป น,า"เมองปา%นก* -ล*อก A ร!ปเปน,า"เมองปา+าคอ;H< 3ร*เร"ต* ;I< 3ร*สมภ!ต* สา7"าส ;D< 3ร*ยส* กาก7Gก#ตร;F< 3ร*สมน*

ในการน ) 3ร*เร"ต*เป น/ !0าม 3ร*ส33กามเป น/ !ตอ#ป4หาทาง"&นยท เก&'($ )น ม3ร*สงEปร*,มกน DKK ร!ป ทาอย ! F เ'อน%$ง-ล"เสร%สงคายนาคร )งน )ทาหลง%ากท 3ร*3ท5เ%าปร&น&33าน-ล" >KK ป (อปรารภในการทาสงคายนาคร )งน )คอ 3ร*ยส* กาก7Gก#ตร ปรารภ(อปBต&ยอหยอน >Kปร*การทาง3ร*"&นย(อง3"กภ&กษ",,#ตร เ,น 0อ"าค"รเก#เกลอไ"ในเ(นง ;เ(าสต"< เ3 อเอาไ"@นไ'd ต*"นเก&นเท ยงไป-ล" = น& )"ค"ร@นอาหารไ'd ค"รร#เง&น

-ล*ทองไ' เปนตน 3ร*ยส* กาก7Gก#ตร %$ง,ก,"น3ร*เ0ร*ตาง . ให,"ยกน"&น&%@ย-กค"าม0อ/&'คร )งน ) รายล*เอย'(องการทาสงคายนาคร )งน ) ปรากBใน"&นยป& 6ก เลมท Dหนา 9NI ไมไ'กลา"0$งการ%'ร*เ#ย#3ร*ไตรป& 6ก คงกลา"เ@3า*การ,าร*(อ0อ/&' >K ปร*การ(อง3"กภ&กษ",,#ตรท )งไม ไ'#อก"าทาสงคายนาอย !นานเทาไร ในอรร0ก0า กลา""า ทาอย ! F เ'อน%$ง

สาเร% อา%ารยส,3 ป44านภา3 ไ'ต )ง(อสงเกตในเร องสงคายนาคร )งท > -ล""า หลก+านใน"&นยป&6กท กลา"0$งสงคายนาคร )งท > -ล*คร )งท = ไมมกลา"0$งคา"า ไตรป ฎก เลย -ต0ากลา"ตามหลก+านท ปรากBในหนงสอ!มนตปา!าทกา 2$ ง-ตง($ )นอ5าย"&นยป&6กเม อ3ท5ปร&น&33านล"ง-ล"เกอ#3นป ทานไ'กลา"

ไ",'เ%นในหนา =Fd =Nd -ล* 99 "า การทาสงคายนา%'ปร*เภท3ร*3ท5"%น*

เปนร!ป3ร*ไตรป&6ก ไ'มมา-ล"ต )ง-ตสงคายนาคร )งท > -มคร )งท = กทา2 )าอก เ3รา*@*น )น 0า0อตามหลก+าน(องคมภร, )นอรร0ก0า การสงคายนา%'ร*เ#ย#เปนร!ป3ร*ไตรป&6ก กมมา-ล"ต )ง-ตการทาสงคายนาคร )งท > เป นตน

มา ๑3 !งคายนาคร งท 3

ไ'กลา"มา-ล""า เร องสงคายนาปรากBใน"&นยป& 6กมเ3ยง =


15/107

คร )ง คอ คร )งท > -ล*คร )งท = ส"นเร องการสงคายนาคร )งท 9 มปรากBในคมภร, )นอรร0ก0า 2$ ง3อเก#ใ%ค"ามไ''งน ) สงคายนาคร )งท 9 ทาท อ8ศการาม กรงปาตล#ตร ปร*เทศอ&นเ'ย

3ร*8มคคล#ตร ต&สสเ0ร* เปนห"หนา ม3ร*สงEปร*,มกน >dKKK ร!ป ทาอย !N เ'อน%$ง-ล"เสร% สงคายนาคร )งน ) ทาหลง%ากท 3ร*3ท5เ%าปร&น&33าน-ล"=9A หรอ =9H ป (อปรารภในการทาสงคายนาคร )งน )คอ 3"กเ'ยร0ย หรอนก#",ศาสนาอ นมาปลอม#", -ล"-ส'งลท5&ศาสนา-ล*ค"ามเหน(องตน"าเป น3ร*3ท5ศาสนา 3ร*8มคคล#ตร ต&สสเ0ร* ไ'(อค"ามอป0มภ%าก3ร*เ%าอ8ศกมหารา, ,าร*สอ#ส"นกา%'เ'ยร0ยเหลาน )น%าก3ร*5รรม"&นยไ'-ล" %$งสงคายนา

3ร*5รรม"&นย ม(อนาสงเกต"า ในการทาสงคายนาคร )งน ) 3ร*8มคคล#ตรไ'-ตงคมภร, อก6าวต6" 2$ งเปนคมภร ในอภ&5มมป&6กเ3& ม($ )น'"ย ตามปร*"ต&"า#ทต )งมอย !เ'&ม-ล" -ตไ'-ตง(ยายให3&ส'ารออกไป เร องก0า"ต0เป นเร องคา0ามคาตอ#เก ย"ก#หลก5รรมทาง3ร*3ท5ศาสนา มคา0าม HKK -ล*คาตอ# HKK เม อทาสงคายนาเสร%-ล" กไ'สงค7*ท!ตไปปร*กาศ3ร*3ท5ศาสนาในปร*เทศตาง . ร"ม

ท )ง3ร*มห&นทเ0ร* / !เป น8อรส(อง3ร*เ%าอ8ศกมหารา, ไ'นา3ร*3ท5ศาสนาไปปร*'&ษ+านในลงกาเปนคร )ง-รก การสงสม7ท!ตไปยงท&ศตาง . น )น 0อหลก"าให ไปคร# H ร!ป เ3 อ%*ไ'ใหการอปสม#ท-ก/ !เล อมใสไ' -ตคงไมไ'ร*#, อหม'ท )งหา 8'ยมากออกนามเ@3า*ทาน/ !เปนห"หนาเทาน )น

๑5 !งคายนาคร งท 5

การสงคายนาคร )งน ) เป นการ/สมก#C ายมหายาน ทาในอ&นเ'ยภาคเหนอ 8'ยค"ามอป0มภ(อง3ร*เ%า

กน&ษก* สงคายนาคร )งน ) ทางC ายเ0ร"าท คอC ายท 0อ


16/107

3ร*3ท5ศาสนา-##ท ไทย ลา" เ(มร 3มา -ล*ลงกาน#0อ ม&ไ'ร#รองเ(าเปนคร )งท A เ3รา*เป นการสงคายนา

(องน&กายส33ต0&ก"าท 2$ ง-ยกออกไป%ากC ายเ0ร"าททา/สมก#Cายมหายาน -ล*เ3รา*มสาย-หงการส#ตอสงสอนอ#รม

ไมต&'ตอเก ย"(องกน %$งไมม#นท$กหลก+านเร องน )ทางเ0ร"าท ท )งภาษาท ใ,สาหร#3ร*ไตรป&6กกไมเหมอนกน คอCายมหายานใ,ภาษาสนสกLต #างคร )งกปนปรากLต ส"นCายเ0ร"าทใ,ภาษา#าล การสงคายนาคร )งท 9 ท ทาในปร*เทศอ&นเ'ย'งกลา"-ล" ทางCาย%น-ล*ท&เ#ตกไมม#นท$กร#รองไ"เ3รา*เปนคนล*สายเ,นเ'ย"กน

-ตเน อง%ากการสงคายนาคร )งน ) เป นท ร !กนท"ไปใน"งการ(อง/ !ศ$กษา3ร*3ท5ศาสนา %$งน#"ามค"ามสาค4ทางปร*"ต&ศาสตรท ค"รนามากลา"ไ"'"ย -ล*เม อค&'ตามลา'#เ"ลา-ล"กน#เปนสงคายนาคร )งท A ท ทาในปร*เทศอ&นเ'ย เม อปร*มา7 ค?ศ? >KK ;3?ศ? IA9< เร องป ท ทา

สงคายนาน ) หนงสอ#างเลมกกลา"ตางออกไป สงคายนาคร )งน )ทาท เมอง,าลน5ร -ต#างหลก+านก"าทาท กาษมร*หรอ-ค,เมยร รายล*เอย'#างปร*การ%*ไ'กลา"0$งตอนท "า'"ยการสงคายนา(องน&กายส33ต0&ก"าท

ม(อนาสงเกตคอ หนงสอปร*"ต&ศาสตร(อง


17/107

อ&นเ'ย#างเลม กลา""า ใน ค?ศ? I9A ;3?ศ?>>DD< 3ร*เ%าศลาท&ตย ไ'%'ใหมมหาสงคายนา($ )นในอ&นเ'ยภาคเหนอ ม

กษตร&ยปร*เทศรา,มาร"ม'"ย0$ง => 3ร*องค ใน3&5น )ม3ร*สงE/ !คง-กเร ยน -ล*3ราหม7/ !ทรงค"ามร !มาปร*,มกน ใน"น-รกต )ง3ร*3ท5ร!ป#!,าใน3&5 ใน"นท = ต )งร!ปสร&ยเท3

ใน"นท 9 ต )งร!ป3ร*ศ&"*การสงคายนาคร )งน )%$งมลกษ7*/สม คอท )ง3ท5 ท )ง3ราหม7ภ&กษท เ(าปร*,มกมท )งC ายเ0ร"าท-ล*C ายมหายาน -ตเม อสอ#'!หนงสอปร*"ต&(องภ&กษเe ยน%ง 2$ ง#นท$กเหตการ7ตอนน )

ไ"'"ย กลายเปนการปร*,มเ3 อใหมา8ต-ยงก#ภ&กษเe ยน%ง/ !-ตงตารายกยอง3ร*3ท5ศาสนาCายมหายานไป หาใ,เปนการ

สงคายนา-ตอยางไรไม ท #นท$กไ"ในท น )'"ย กเ3 อใหหม'ป4หาปร*"ต&การสงคายนาในอ&นเ'ย

2 การนบคร ง!งคายนา)อง,งกา

ลงกาน#0อ3ร*3ท5ศาสนาCายเ0ร"าทเ,นเ'ย"ก#ไทยคงร#รองการสงคายนาท )งสามคร )ง-รกในอ&นเ'ย -ตไมร #รองสงคายนาคร )งท A 2$ งเป น(องน&กายส33ต0&ก"าท/สมก#Cายมหายาน

หนงสอสมนตปาสาท&กา 2$ ง-ตงอ5าย"&นยป& 6กกลา""า


18/107

เม อทาสงคายนาคร )งท 9 เสร%-ล" 3ร*มห&นทเ0ร*/ !เป น 8อรส(อง3ร*เ%าอ8ศกมหารา, 3รอม'"ย3ร*เ0ร*อ น . ร"ม

กนคร# H ร!ป ไ'เ'&นทางไปเ/ย-/3ร*3ท5ศาสนาในลงกา ไ'3#ก#3ร*เ%าเท"านมป& ยต&สส* -ส'ง5รรมให3ร*รา,าเล อมใส -ล*ปร*'&ษ+าน3ร*3ท5ศาสนาไ'-ล" กมการปร*,มสงE ให3ร*อร& B+*/ !เปนศ&ษย(อง3ร*มห&นทเ0ร* ส"'3ร*"&นยเปนการสงคายนา"&นยป& 6ก ส"นหนงสออ น . เ,น สงคต&ย"งศกลา""า มการสงคายนาท )งสามป& 6ก สงคายนาคร )งน )ทาท 0!ปาราม เมองอนรา5ปร* ม3ร*มห&นทเ0ร*เปนปร*5าน !งคายนาคร งท ๑ =น,งกา การสงคายนาคร )งน ) ตอ%ากการสงคายนาคร )งท 9 ในอ&นเ'ยไมก ป คอ

สงคายนาคร )งท 9 ทาใน 3?ศ? =9H 3อทาสงคายนาเสร%-ล"ไมนาน 3?ศ? =9I 3ร*มห&นทเ0ร*กเ'&นทางไปเ/ย-/3ร*3ท5ศาสนาในลงกา -ล*ในป 3?ศ? =9F กไ'ทาสงคายนาในลงกา เหต/ลท อางอ&งในการทาสงคายนาคร )งน )คอเ3 อให3ร*ศาสนาต )งมน เ3รา*เหตท สงคายนาคร )งน )หาง%าก

คร )ง-รกปร*มา7 9MA ป #างมต&%$งไมยอมร#"าเปนสงคายนาเ,น มต&(องCาย3มา'ง%*กลา"(างหนา อา%ารยส,3 ป44านภา3 ไ'-ส'งทรรศน*"า สงคายนาคร )งน ) อา%เป นการ"างราก+านให,า"ลงกาทอง%า3ร*3ท5"%น* %$งตองปร*,ม, )-%ง

หรอ-ส'งร!ป-หง3ท5"%น*ตาม-น"ท ไ'%'ร*เ#ย#ไ"ในการ


19/107

สงคายนาคร )งท 9 ในอ&นเ'ย 'งน )น สงคายนาคร )งน ) %$งน# ไ'"าเปนสงคายนาคร )ง-รกในลงกา

!งคายนาคร งท 2 =น,งกา ทาเม อปร*มา73?ศ? A99 ในสมย(อง3ร*เ%า"BBคาม7อภย เร องท ปรากBเปนเหตทาสงคายนาคร )งน ) คอเหนกน"า 0า%*ใ,"&5ทอง%า3ร*3ท5"%น*ตอไป กอา%ม(อ"&ปร&ต/&'3ลา'ไ'งาย เ3รา*ป44าในการทอง%า(องกล#ตรเส อม0อยลง %$งตกลง%าร$ก3ร*3ท5"%น*ลงในใ#ลาน มคากลา""า ไ'%าร$กอรร0ก0าลง

ไ"'"ย สงคายนาคร )งน )ทาท อา8ลกเล7ส0าน 7 มตเล,น#ท2$ งไทยเรยก"ามลย,น#ท ปร*เทศลงกา ม3ร*รก(&ตมหาเ0ร*เปนปร*5าน ไ'กลา"-ล""า #างมต&ไมร#รองการสงคายนา

(อง3ร*มห&นทเ0ร* "าเปนคร )งท A ตอ%ากอ&นเ'ย -ตสงคายนาคร )งท = ในลงกาน ) ไ'ร#การร#รองเ(าลา'#8'ยท"ไป #างมต&ก%'เ(าเปนลา'#ท H #างมต&ไมร#รองสงคายนา(อง3ร*มห&นทเ0ร* 2$ ง0อ"าเป นคร )ง-รกในลงกา ก%'สงคายนาคร )งท = ในลงกาน )"า เป นคร )งท A ตอ%าก

อ&นเ'ย !งคายนาคร งท 3 =น,งกา ทาเม อ 3?ศ?=AKF= ;ค?ศ? >FIH< ท ร ตนปร* 3ร*เ0ร*, อห&ก(ทเ" ส&ร &สมงคล* เปนห"หนา ทาอย ! A เ'อน%$ง-ล"เสร% การ

สงคายนาคร )งน ) นา%*ไมมใครร !มากนก นอก%ากเป น#นท$ก


20/107

(อง,า"ลงกาเอง การ8Eษ7ากคงไมมากมายเหมอนสงคายนาคร )งท I (อง3มา

3 การนบคร ง!งคายนา)องพม1 า

ไ'กลา"มา-ล""า 3มาไมร#รองสงคายนาคร )ง

-รกในลงกา คงร#รองเ@3า*สงคายนาคร )งท = (องลงกา"าเปนคร )งท A ตอ%ากน )นกน#สงคายนาคร )งท H -ล*ท I2$ งทาในปร*เทศ3มา

!งคายนาคร งท ๑ =นพม1า หรอท 3มาน#"า

เปนคร )งท H ตอ%ากคร )ง%าร$กลงในใ#ลาน(องลงกาสงคายนาคร )งน )มการ%าร$ก3ร*ไตรป& 6กลงใน-/นห&นออนD=N -/น 7 เมองมน'เล 8'ยการอป0มภ(อง3ร*เ%าม&น'ง 3?ศ? =A>A ;ค?ศ? >FD>< 3ร*มหาเ0ร* 9 ร!ป คอ 3ร*,าคราภ&"งส* 3ร*นร&นทาภ&5,* -ล*3ร*สมงคลสาม ไ'/ล'

เปล ยนกนเป นปร*5าน8'ยลา'# ม3ร*สงE-ล*3ร*อา%ารย/ !-ตก@านใน3ร*ปร&ยต&5รรมร"มปร*,ม =dAKK ทาน ทาอย !H เ'อน%$ง-ล"เสร% !งคายนาคร งท 2 =นพม1า หรอท 3มาน#"าเปนคร )งท I ท เรยก"า @ *+!งคายนา เร& มทาเม อ"นท >D


21/107

3Lษภาคม 3?ศ? =AND 0$ง"นท =A 3Lษภาคม 3?ศ?=ANN ในการน )ไ'%'ใหมการ@ลอง =H 3ท5ศต"รรษ'"ย

เน อง%าก3มาน#ป 3ท5ศกรา,เร"ก"าไทย > ป %$งคร# =H3ท5ศต"รรษในป 3?ศ? =ANN ตามปปB&ท&น(องไทย 3มาทาสงคายนาคร )งน ) ม ง3&ม33ร*ไตรป& 6กอรร0ก0า -ล*คา-ปลเปนภาษา3มา8'ยลา'#มการ8Eษ7า-ล*เ,&4,"น3ท5ศาสน&ก,นหลายปร*เทศไปร"ม3&5'"ย 8'ยเ@3า*ปร*เทศท น#0อเ0ร"าท คอ 3มา ลงกา ไทย ลา" เ(มรท )งหาปร*เทศน )0อ"าสาค4สาหร#การสงคายนาคร )งน )มากเ3รา*ใ,3ร*ไตรป&6กภาษา#าลอยางเ'ย"กน %$งไ'%'ใหมการปร*,ม 2$ งปร*ม(หรอ/ !-ทนปร*ม((องท )งหาปร*เทศน )เป น

ห"หนา ไ'มการกอสรางค!หา%าลองทา'"ยคอนกรต %คนไ'หลาย3นคน มท นงสาหร#3ร*สงEไมนอยก"า =dHKK ท #ร&เ"7ท กอสรางปร*มา7 =KK ไรเศษ เม อเสร%-ล"ไ'-%ก%าย3ร*ไตรป& 6ก@##อกษร3มาไปในปร*เทศตาง . ร"มท )งปร*เทศไทย'"ย

5 การนบคร ง!งคายนา)องไทย

ตามหลกส!ตรการศ$กษา3ร*ปร&ยต&5รรม(องไทย


22/107

เรายอมร#การสงคายนาคร )งท >M=M9 ในอ&นเ'ย -ล*คร )งท >M= ในลงกา ร"มท )งส& )น H คร )ง 0อ"าเป นปร*"ต&ท ค"รร !

เก ย"ก#ค"ามเป นมา-หง3ร*5รรม"&นย -ตสมเ'%3ร*มหาสม7เ%า กรม3ร*ยา",&ร4า7"8รรส ทรง0อ"าสงคายนาในลงกาท )งสองคร )ง เป นเ3ยงสงคายนาเ@3า*ปร*เทศ ไมค"ร%'เปนสงคายนาท"ไป %$งทรง#นท$ก3ร*มต& ไ" ในทายหนงสอ3ท5ปร*"ต& เลม 9

-ตตามหนงสอสงคต&ย"งศหรอปร*"ต&-หงการสงคายนา 2$ งสมเ'%3ร*"นรต "'3ร*เ,ต3น ร%นาเป นภาษา#าลในร,กาลท > ต )ง-ตคร )งเป น3ร*3&มล5รรม ไ'ลา'#ค"ามเปนมา-หงสงคายนาไ" N คร )ง 'งตอไปน )

!งคายนาคร งท ๑A2A3 ทาในอ&นเ'ย 'งมรายล*เอย'ไ'กลา"มา-ล"ในการน#คร )งสงคายนาในอ&นเ'ย !งคายนาคร งท 5A; ทาในลงกา 'งมรายล*เอย'ไ'กลา"มา-ล"ในการน#คร )งสงคายนาในลงกา !งคายนาคร งท


23/107

ไตรป& 6ก !งคายนาคร งท ? ทาในลงกา เม อ 3?ศ?

>HFD 3ร*กสสปเ0ร*เป นปร*5าน ม3ร*เ0ร*ร"ม'"ยก"า >dKKK ร!ป ไ'ร%นาคาอ5ายอรร0ก0า3ร*ไตรป&6กเปนภาษา#าล กลา"คอ-ตงตาราอ5ายคมภรอรร0ก0า 2$ ง3ร*3ท58Eส*ไ'ทาเปนภาษา#าลไ"ในการสงคายนาคร )งท I คาอ5ายอรร0ก0าน )กลา"ตามสาน"นนกศ$กษากคอคมภร6กาต"3ร*ไตรป&6กเรยก"า#าล คาอ5าย3ร*ไตรป&6กเรยก"าอรร0ก0า คาอ5ายอรร0ก0าเรยก"า6กา การทาสงคายนาคร )งน )เน อง%ากม&ใ,สงคายนา3ร*ไตรป& 6ก -มทางลงกาเองกไมร#รอง"าเปนสงคายนา

อยางไรกตาม (อค"ามท กลา"ไ"ในหนงสอสงคต&ย"งศ กน#"าไ'ปร*8ย,นในการร !ค"ามเป นมา-หง3ร* ไตรป& 6ก อรร0ก0า -ล*6กา เปนอยาง'ย& ง !งคายนาคร งท B ทา ในปร* เทศไทยปร*มา7 3?ศ? =K=K 3ร*เ%าต&8ลกรา,-หงเ,ยงใหม ไ'

อารา5นา3ร*ภ&กษ/ !ทรงไตรป& 6กหลายรอยร!ป ให,"ย,าร*อกษร3ร*ไตรป&6ก 7"'835าราม เปนเ"ลา > ป%$ง-ล"เสร% 2$ ง0อ"าเป นการสงคายนาคร )งท > ในปร*เทศไทย

!งคายนาคร งท C ทาในปร*เทศไทย 3?ศ?


24/107

=99> 3ร*#าทสมเ'%3ร*3ท5ยอ'Jา%Oา8ลก ป+มกษตร&ย-หง#รมรา,%กร"งศ กรงรตน8กส&นทร ไ'ทรงอารา5นา3ร*

สงEให,าร*3ร*ไตรป&6ก ในคร )งน )ม3ร*สงE =>F ร!ป ก#รา,#7G&ตา%ารยอ#าสก 9= คน ,"ยกน,าร*3ร*ไตรป&6ก-ล"%'ใหมการ%าร$กลงในใ#ลาน สงคายนาคร )งน )สาเร%ภายในH เ'อน %'"าเปนสงคายนาคร )งท = ในปร*เทศไทย ปร*"ต&การสงคายนา N คร )ง ตามท ปรากBในหนงสอสงคต&ย"งศ 2$ งสมเ'%3ร*"นรตร%นาไ"น ) ภ&กษ,&นานนท* ศาสตรา%ารยภาษา#าล-ล*3ท5ศาสตร -หงส0า#นภาษา#าลท นาลนทา ไ'นาไปเลาไ"เปนภาษาองกLษในหนงสอ=HKK ป -หง3ร*3ท5ศาสนาในอ&นเ'ย 2$ ง3&ม3($ )นใน

8อกาส@ลอง =H 3ท5ศต"รรษ ในอ&นเ'ย'"ย ; การ!งคายนา)อง71ายม(ายาน

การท กลา"0$งสงคายนา(องC ายมหายาน 2$ ง

เปนคนล*สายก#Cายเ0ร"าทไ"ในท น )'"ย กเ3 อเป น-น"ทางการศ$กษา-ล*ปร*'#ค"ามร ! เ3รา*3ร*ไตรป& 6ก(องC ายเ0ร"าท 8'ยเ@3า*สตตนตป&6ก ไ'มคา-ปลในภาษา%น2$ ง-ส'ง"า Cายมหายานไ'มเอกสาร(องCายเ0ร"าทอย !'"ย %$ง

ค"ร%*ไ'ตร"%สอ#'!"า ค"ามเปนมา-หง3ร*ไตรป&6กน )น ทาง


25/107

Cายมหายานไ'กลา"0$งไ"อยางไร เม อกลา"ตามหนงสอ3ท5ปร*"ต& -ล*ปร*"ต&

สงEม7Gลสมย-รกกตาม@##(องท&เ#ต 2$ ง,า"ตางปร*เทศไ'-ปลไ"เปนภาษาองกLษ> ไ'กลา"0$งการสงคายนา = คร )งคอคร )งท > -ล*คร )งท = ในอ&นเ'ย 'งท ร !กนอย !ท"ไป -ต%*(อกลา"ในท น )เ@3า*(อท นาสงเกต'งน ) !งคายนาคร งท ๑ หลก+านCายเ0ร"าท"าสงคายนา3ร*5รรมก#3ร*"&นย 3ร*อานนทเปน/ !ตอ#คา0ามเก ย"ก#3ร*5รรม %$งหมาย0$ง"า 3ร*อานนทไ'"&ส,นาท )งสตตนตป&6ก-ล*อภ&5มมป&6ก -ต ใน@##(องท&เ#ตกลา""า 3ร*มหากสสป*เปน/ !"&ส,นาอภ&5มมป&6ก ส"น3ร*อานนท"&ส,นาสตตน

ตป&6ก -ล*3ร*อ#าล"&ส,นา"&นยป&6ก -ล*ยงไ'กลา"3&ส'ารออกไปอก"า สงคายนาสตตนตป&6กกอน 3อ3ร*อานนทเลาเร องป+มเทศนา%# 3ร*อ44า8ก7G44*ไ'ยนยน"า0!กตอง-ล" เปน3ร*ส!ตรท ทานไ'ส'#มาเอง -มเม อกลา"ส!ตรท =;อนตตลก(7ส!ตร< %# 3ร*อ44า8ก7G44*กใหคาร#รอง

เ,นกน ในหนงสอท อาง0$งน )ใ,คา"า มาต&กา ;มาตfร&กา< -ทนคา"า อภ&5มมป&6ก !งคายนาคร งท 2 @##มหายาน(องท&เ#ต

ไ'กลา"คลายคล$งก#หลก+าน(องCายเ0ร"าทมาก ท )งไ'ลงทาย

"า ท ปร*,มไ'ลงมต&ตาหน&(อ0อ/&' >K ปร*การ(องภ&กษ


26/107

,า"",, 2$ ง-ส'ง"าหลก+าน(องC ายมหายานกล#ร#รองเร องน ) / !-ปลคอ g]hi`Rjj อาง"า ไ'ตร"%สอ#@##(อง%น2$ งม

/ !-ปลเป นภาษาองกLษ-ล" กไมปรากB"ากลา"0$งอ*ไรนอก%าก%#ลง'"ยการตาหน&(อ0อ/&' >K ปร*การเทาน )น 'ร ? นล&นกษ* -หงมหา"&ทยาลยกลกตตาปร*เทศอ&นเ'ย ไ'3ยายามร"#ร"มหลก+านCายมหายานเก ย"ก#สงคายนาคร )งท = ไ"อยางล*เอย'เป น 9 ร น คอ ร น-รก ร นกลาง-ล*ร นหลง -มรายล*เอย'ปลกยอยในหลก+านน )น . %*ไมตางกนออกไปกตาม -ตกเป นอนตกลง"า C ายมหายานไ'ร#รองการสงคายนาคร )งท > -ล*คร )งท = ร"มกน=

8'ยเหต ท คมภ รท าง3ร*3ท5ศาสนาC ายมหายาน มก%*มลกษ7*หลายอยางท -ตกตาง%ากCายเ0ร"าทเม อเก&'ป4หา"า คมภรเหลาน )นมมาอยางไร กมก%*มคาตอ#"า มการสงคายนา(องCายมหายาน คมภรเหลาน )นเก&'($ )น%าก/ !ท สงคายนา 2$ งเป น/ !ทรงค7"1&ไ'ร !ไ'Jงมาคนลายก#C าย

เ0ร"าท เม อตร"%สอ#%ากหนงสอ(องC ายมหายาน -ม%*3#"าสงคายนา/สมก#Cายมหายานน )น เก&'ในสมย3ร*เ%ากน&ษก* ปร*มา7 3?ศ? IA9 ก%ร&ง -ต(ออางตาง . มก%*

3า'3&งไป0$งสงคายนาคร )งท > -ล*ท = คอมค7*สงEอก


27/107

Cายหน$ ง ทาสงคายนา-(ง(นอกส"นหน$ ง คอ>? สงคายนาคร )ง-รกท 3ร*มหากสสปเ0ร*เป นปร*5าน

น )น ทาท 0 )าสตต#รร7ค!หา(างเ(าเ"ภาร* กรงรา,คLห มคากลา"(องCายมหายาน"า ภ&กษท )งหลาย/ !ม&ไ'ร#เลอกเป นการกสงE ไ'ปร*,มกนทาสงคายนา($ )นอกส"นหน$ ง เรยก"า!งคายนานอก6. า -ล*8'ยเหตท ภ&กษ/ !ทาสงคายนานอก0 )าม%าน"นมาก %$งเรยกอกอยางหน$ ง"า!งคายนาม(า!งDกะ คอ(องสงEหม !ให4 เร องน )ปรากBในปร*"ต&(องหล"ง%นเe ยน%ง / !เ'&นทางไป'!การ3ร*3ท5ศาสนา

ในอ&นเ'ย ท นายเคงเหลยน ส#4เรอง -ปลเป นภาษาไทยหนา >IN -ล*กลา"'"ย"าในการสงคายนาคร )งน )-#งออกเปน

H ป& 6ก คอ 3ร*ส!ตรd 3ร*"&นย 3ร*อภ&5รรมd ปก&77ก* -ล*5าร7-ตหลก+าน(องการสงคายนานอก0 )าคร )งท > น )

นา%*เปนการกลา"ส#สนก#เหตการ7ท เก&'($ )น(นานก#การสงคายนาคร )งท = หรออกนยหน$ งเอาเหตการ7ในสงคายนา

คร )งท > ไปเปนคร )งท > คอ=? การสงคายนา(องมหาสงE&ก* มเร องเลา"าเม อภ&กษ",,#ตร0อ"&นยยอหยอน >K ปร*การ

-ล*3ร*ยส* กาก7Gก#ตร ไ',ก,"นค7*สงE ในภาคตาง .

มาร"มกนทาสงคายนา ,าร*มลท&น8ทษ-หง3ร*ศาสนา"&น&%@ย, )


28/107

"า (อ0อ/&' >K ปร*การน )น มหามไ"ใน3ร*"&นยอยางไร-ล"ไ'ทาสงคายนาใน(7*เ'ย"กน 3"กภ&กษ",,#ตร2$ งมอย !

เปน%าน"นมาก กไ'เรยกปร*,มสงE0$ง >KdKKK ร!ป ทาสงคายนา(องตนเองท เมองกสมปร*;ปาตล#ตร


29/107

-ค,เมยร ;kT\`aR[< หนงสอ%'หมายเหต(องหล"ง%นเe ยน%งเลา"า

3ร*เ%ากน&ษก*หนมาสนใ%3ร*3ท5ศาสนา-ล*ตาร#ตารา-หงศาสนาน ) %$งใหอารา5นา3ร*ภ&กษ > ร!ป ไปสอนทก . "น-ล*เน อง%ากภ&กษ-ตล*ร!ปท ไปสอนกสอนตาง . กนออกไป#างคร )งก0$งก#('กน 3ร*เ%ากน&ษก*ทรงลงเลไมร !%*Jง"าองค

ไหน0!กตอง %$งปร$กษา(อค"ามน )ก#3ร*เ0ร*/ !มนาม"า ปาร!วะ 0าม"า คาสอนท 0!กตองน )นคออนใ'กน-น2$ ง3ร*เ0ร*-น*นาให-ล"

3ร*เ%ากน&ษก*%$งตกลง3ร*ทย%'ใหมการสงคายนา 2$ งมภ&กษสงEน&กายตาง . ไ'ร#อารา5นาใหมาเ(าปร*,ม 3ร*เ%า

กน&ษก*8ปร'ใหสราง"'เปนท 3ก3ร*สงEไ' HKK ร!ป 2$ งเปน/ !เ(ยนคาอ5าย3ร*ไตรป&6ก อรร0ก0าสตตนตป&6ก ม>KKdKKK 8ศลก อรร0ก0า"&นยป& 6ก ม >KKdKKK 8ศลก-ล*อรร0ก0าอภ&5รรมอนมนาม"า อภ&5รรม"&ภาษา ม%าน"น>KKdKKK 8ศลก กไ'-ตง($ )นในสงคายนาคร )งน )'"ย เม อทา

สงคายนาเสร%-ล" กไ'%าร$กลงใน-/นทอง-'ง เก#ไ"ในห#ศ&ลา -ล"#รร%ไ"ในเ%'ยท สราง($ )น8'ยเ@3า*เ3 อการน )อกตอหน$ ง ม(อสงเกตคอ กาหน'กาล(องสงคายนาคร )งน ) ท ปรากB

ในคมภรCายท&เ#ตกลา""า ทาในยคหลง%ากท หล"ง%นเe ยน%ง

กลา"ไ" -ตเร อง 3?ศ? ท เก ย"ก#เหตการ7ใน3ร*3ท5


30/107


31/107

ทอง%า -ล*การทอง%าก-#งหนาท กน ตาม-ตใคร%*สมครเปน/ !เ, ย",า4ในส"นไหนตอนไหน(อง3ร*ไตรป& 6ก เ,น คา

"า ทEภา7ก* -ปล"า / !ส"'คมภรทEน&กาย ;3ร*5รรมเทศนาหม"'ยา"< ม,c&มภา7ก* -ปล"า / !ส"'คมภรม,c&มน&กาย ;3ร*5รรมเทศนา(นา'ปานกลาง< 8'ยนยน )%$งเป นการ-#งงานกนทาในการทอง%า3ร*ไตรป&6ก -ล*ม/ !เ, ย",า4ใน-ตล*สา(า มศ&ษย(อง-ตล*สานกทอง%าตามท อา%ารยสงสอนเปนทางใหเหนค"ามเปนมา-หง3ร*ไตรป&6ก '"ยปร*การ@*น ) ในหนงสออ5าย3ร*ไตรป& 6ก หรอท เรยก"าอรร6ก6า ไ'-ส'งการส#สาย(องอา%ารยใน-ตล*ทาง คอ"&นยป& 6ก สตตนตป& 6ก -ล*อภ&5รรมป& 6ก ท เรยก"า

อา/รยปรมปรา สาย-หง3ร*อา%ารยม'งน )คอF๑G !ายวนยปฎก >? 3ร*อ#าล =? 3ร*ทาสก*9? 3ร*8ส7ก*

A? 3ร*ส&คค"* H? 3ร*8มคคล#ตร ต&สส* F2G !าย!"ตตนตปฎก

ไม ไ'ร*# ไ" ในอรร0ก0า เปน-ต ไ'กลา"0$งการ

มอ#หนาท ในการทอง%านาส# . กนตอไป 'งน ) lM


32/107

>? มอ#ให3ร*อานนททอง%าสงสอนทEน&กาย=? มอ#ใหน&ส&ตท )งหลาย(อง3ร*สาร#ตรทอง%าม,c&ม

น&กาย9? มอ#ให3ร*มหากสสป*ทอง%าสงยตตน&กายA? มอ#ให3ร*อนรท5*ทอง%าองคตตรน&กายH? ส"น(ททกน&กายไม ไ'กลา"ไ""ามอ#หนาท ให ใคร

F3G !ายอ%$รรมปฎก >? 3ร*สาร#ตร =? 3ร*ภทท,& 9?3ร*8สภ&ต*

A? 3ร*ป&ย,าล H? 3ร*ป& ยปา

ล* I? 3ร*ป& ยทสสD? 3ร*8กส&ยปตต* F? 3ร*ส&คค"* N? 3ร*สนเทห*

>K? 3ร*8มคคล#ตร >>? 3ร*ต&สสทตต* >=? 3ร*5มม&ย*

>9?3ร*ทาสก*>A? 3ร*8ส7ก* >H? 3ร*เร"ต* ตามรายนามน ) ส#ตอมาเ3ยง," =9H ปเทาน )น ตอ%ากน )นยงมรายนามอกมาก 2$ งน#-ต-/ศาสนาไป

ในลงกา-ล"


33/107

C ค. าอ$บายพระไตรปฎกอย1 างย1อ)องพระอรร6ก6า/ารย' ไ'ทรา#มา-ล""า คาอ5าย3ร*ไตรป&6ก เรยก"า อรร6ก6า %$งค"รทรา#ตอไป"า ทาน/ !-ตงตาราอรร0ก0าน )น เรยกกน"า พระอรร6ก6า/ารย' เ@3า*คา"า 3ร*

ไตรป& 6กน ) มคาอ5ายยอ . (อง3ร*อรร0ก0า%ารย ไ" 'งน ) lM

๑ เท-นา

>? วนยปฎก เปน อา&าเท-นา คอ การ-ส'ง5รรมในลกษ7*ต )งเป น(อ#งค#8'ยส"นให4

=? !"ตตนตปฎก เปน โว(ารเท-นา คอ การ-ส'ง5รรมยกยายสาน"นให

เหมา*สม-ก%ร&ตอ5ยาศย(อง/ !Jง9? อ%$รรมปฎก เปน ปรมต6เท-นา คอ การ-ส'ง5รรมเ%า*%งเ@3า*

ปร*8ย,นอยางย& ง 2$ งเปน5รรม, )นส!งไมเก ย"'"ยทองเร องหรอ 8"หาร


34/107


35/107

9? อ%$รรมปฎก เปนนามรปปร/เ@ทก6า คอ 0อยคาท สอนใหกาหน'นามร!ป

ไ'-ก รางกาย-ล*%&ตใ%5 !ก)า

>? วนยปฎก เปน อ$-,!ก)า คอ (อศ$กษาเก ย"ก#ศล, )นส!ง =? !"ตตนตปฎก เปน อ$/ตต!ก)า คอ (อศ$กษาเก ย"ก#สมา5&, )นส!ง 9? อ%$รรมปฎก เปน อ$ป>>า!ก)า คอ (อศ$กษาเก ย"ก#ป44า, )นส!ง

; ป(าน>? วนยปฎก เปน วตกกม

ป(าน คอ เคร องล*ก&เลสอยางหยา#

ท เปนเหต ใหล"งล*เม&'ศล =? !"ตตนตปฎก เปน ปร

ย" *+านป(าน คอ เคร องล*ก&เลสอยางกลาง


36/107

อนร'ร$ง ไ'-ก น&"ร7คอก&เลสอนก )น%&ตม& ใหเปนสมา5& 9? อ%$รรมปฎก เปน

อน"!ยป(าน คอ เคร องล*ก&เลสอยางล*เอย'อนไ'-กก&เลสท นอนอย ! ในสน'าน เหมอนต*กอนนอนกนต ม

ไมมอ*ไรมาก"นก ไม-ส'งต"ออกมา

๑H ประวตพระอรร6ก6า/ารย'

๑H๑ พระพ"ท$โD!า/ารย'

พระพ"ท$โD!า/ารย' เปน3ร*มหาเ0ร*,า"อ&นเ'ย เก&'ท #าน 8Eสคาม เมอง3ท5คยา #&'า, อ เกส*มาร'า, อ เกส ม,"&ตอย !ในรา" 3?ศ? NKK b >KKK กอน#",ไ'ศ$กษา%น%#ไตรเ3ท ทาน#",เปนภ&กษในCายเ0ร"าท

8'ยม3ร*เร"ตเ0ร*เป น3ร*อป,cาย เหตท ไ'นาม"า พ"ท$โD

!ะ เ3รา*ทานมเสยงก$กกองเหมอน3ร*3ท5เ%า ทานไ'ศ$กษา3ร*ไตรป&6ก-ล*อรร0ก0าท มอย !ใน,ม3!ท"ป-ล" %$งไ'ร%นาคมภร4า87ทย คมภรอB+สาล&น อ5ายคมภรอภ&5มมป& 6ก5มมสงค7 เม อเสร%-ล" เร & มร%นาคมภรปร&ตรตอรร0ก0า(7*น )น 3ร*เร"ตเ0ร*/ !เป น3ร*อป,cายคร )นทรา#-ล"%$ง


37/107


38/107

เม อค7*สงECายมหา"&หาร ไ'เหนป44าค"ามสามาร0(องทาน-ล" %$งไ'อน4าตใหทาน-ปลอรร0ก0าเหลา

น )นกล#มาเป นภาษามค5ไ'ตามปร*สงค ใน#รร'าอรรก0าอ5าย3ร*ไตรป&6กท ทาน-ปลน )น มอรรก0า5รรม#ทร"มอย !'"ย ใน(7*ท 3กอย !ท คน0การ#ร&เ"7 2$ งเป นส0านท เรย#เรยงคมภร เมองอนรา5ปร* %นสามาร0-ปลอรร0ก0าภาษาส&งหลกล#มาเปนภาษามค5ไ'สาเร%สมค"ามต )งใ% %ากน )นทาน%$งเ'&นทางกล#ไปยงปร*เทศอ&นเ'ย ไมมหลก+าน"าทานไ'มร7ภา3เม อใ'-ล*ท ใ' 3ร*3ท58Eสา%ารย 0อไ'"าเป น3ร*อรร0ก0า%ารย, )นนา เปนนกปรา,4 ในปร*"ต&ศาสตร(อง3ร*3ท5ศาสนา

Cายเ0ร"าท คมภรอรร0ก0า3ร*"&นยป&6ก อรรก0า3ร*สตตนตป&6กท )ง A น&กาย คอ ทEน&กาย ม,c&มน&กาย สงยตตน&กายองคตตรน&กาย ร"มท )ง(ททกน&กาย#างตอน -ล*อรร0ก0า3ร*อภ&5รรมป&6ก ล"นเปน/ลงาน(องทาน 8'ยเ@3า*อยางย& งการศ$กษา3ร*ปร&ยต&5รรม-/นก#าล(องค7*สงEไทย ต )ง-ต

, )นตน%น0$ง, )นส!งส' กไ'อาศยคมภรท ทานไ'ร%นาเป นหลกส!ตรในการเรยนการสอน-ท#ท )งส& )น /ลงานการร%นาคมภรท ใ,เปนหลกส!ตรการเรยน#าล ม'งน )


39/107

๑ $มมปท*+ก6า ภาคท > b F ใ,เป นหลกส!ตรการเรยนการสอนในร*'#, )น ปร*8ยค >M= 0$ง

ป?5? I ท )งท เปน"&,า-ปลมค5เปนไทย -ล*-ปลไทยเปนมค5 $มมปท*+ก6า เปนคมภรอ5าย#ท-หง5รรมท 3ร*3ท5องค-ส'งไ"-ก#คคลตาง . ใน8อกาสตางครา"ตาง"าร* 3ร*สา"กท )งหลายไ'%'%าส#ตอกนมา 8'ย"&5ม(ปา+*คอทอง%า'"ยปาก ทรง%า'"ยใ% %'เปนหม"'หม !เม อครา"สงคายนาคร )งท > %นมา%าร$กเป นลายลกษ7อกษรลงในใ#ลานเม อครา"สงคายนาคร )งท H ท เกา*ส&งหล เม อปร*มา73?ศ? AKK เรยก, อ"า คม%ร'$มมปทคา6าปา, -ล*มคาอ5ายท 3ร*สา"กท )งหลายไ'อ5ายไ"นาส# . ตอกนมา%าร$ก

ไ"'"ยภาษาส&งหล 3รอมกนก#%าร$ก3ร*ไตรป& 6ก ตอมาปร*มา7 3?ศ? NKK 3ร*3ท58Eสา%ารย ไ'เ'&นทางไปยงเกา*ส&งหล-ล"ไ'-ปลคมภร5มมปทB+ก0าเปนภาษามค5 ส"นมากเ, อกน"า ทานร%นา($ )นใหม ในครา"น )นเปนคร )ง-รก คมภร5มมปทB+ก0าน ) ไ'มาปรากBเป นลาย

ลกษ7อกษรในปร*เทศไทยท 3อมหลก+าน ปร*มา7 3?ศ?=KIK คอ เม อ3ร*ส&ร &มงคลา%ารย ร%นาคมภรมงคลต0ทปน ทานไ'อาง(อค"าม%ากคมภร5มมปทBก0า ไ'ร#การ%าร%าร$กเปนอกษรลานนาลงในใ#ลาน#าง เปนอกษร(อม#าง

ภา�

Tipitaka Suwat

Documents

Transcript of Tipitaka Suwat