TÌNH HÌNH BEÄNH TÌNH HÌNH BEÄNH DA LIEÃU VAØ DA LIEÃU VAØ CAÙC BIEÄN CAÙC BIEÄN

PHAÙP PHOØNG PHAÙP PHOØNG CHOÁNGCHOÁNG

TS. NGUYEÃN TAÁT THAÉNGTS. NGUYEÃN TAÁT THAÉNG

II.II. PHAÀN THÖÙ NHAÁT : PHAÀN THÖÙ NHAÁT : BEÄNH PHONGBEÄNH PHONG

I. TÌNH HÌNH BEÄNH PHONG I. TÌNH HÌNH BEÄNH PHONG TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ TAÏI TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ TAÏI

VIEÄT NAMVIEÄT NAM

1. Thôøi kyø tröôùc giaûi phoùng :1. Thôøi kyø tröôùc giaûi phoùng : Theo taøi lieäu,, beänh Phong ôû caùc Theo taøi lieäu,, beänh Phong ôû caùc

tænh phía nam coù töø 3 – 5o/oo ôû tænh phía nam coù töø 3 – 5o/oo ôû vuøng ñoàng baèng vaø 55o/oo ôû vuøng ñoàng baèng vaø 55o/oo ôû vuøng nuùi. Döï ñoaùn coù töø 80 - 100 vuøng nuùi. Döï ñoaùn coù töø 80 - 100 ngaøn ngöôøi bò beänh Phong.ôû caùc ngaøn ngöôøi bò beänh Phong.ôû caùc tænh phía Namtænh phía Nam

Trong cheá ñoä cuõ, soá beänh nhaân Trong cheá ñoä cuõ, soá beänh nhaân Phong coù tyû leä taøn pheá raát cao. Phong coù tyû leä taøn pheá raát cao. Naêm 1974 phaùt hieän 3.337 beänh Naêm 1974 phaùt hieän 3.337 beänh nhaân môùi, 35% ôû möùc taøn pheá nhaân môùi, 35% ôû möùc taøn pheá ôû ñoä 2 vaø 3.ôû ñoä 2 vaø 3.

ÔÛ caùc tænh phía Baéc, theo caùc ÔÛ caùc tænh phía Baéc, theo caùc cuoäc ñieàu tra naêm 1959 - 1962 cuoäc ñieàu tra naêm 1959 - 1962 beänh Phong coù tæ leä löu haønh laø beänh Phong coù tæ leä löu haønh laø 2,1o/oo, ôû mieàn nuùi tæ leä ñoù laø 2,1o/oo, ôû mieàn nuùi tæ leä ñoù laø 17o/oo caùc naêm sau tyû leä naøy 17o/oo caùc naêm sau tyû leä naøy coøn thaáp hôn.coøn thaáp hôn.

Nhö vaây, tæ leä Phong ôû caùc tænh Nhö vaây, tæ leä Phong ôû caùc tænh phía Nam cao hôn phía Baéc, tæ leä phía Nam cao hôn phía Baéc, tæ leä taøn pheá cao hôn raát nhieàu.taøn pheá cao hôn raát nhieàu.

2. 2. Thôøi kyø sau giaûi Thôøi kyø sau giaûi phoùngphoùng. .

Trung bình trong caû nöôùc coù Trung bình trong caû nöôùc coù khaûng 120.000 ñeán 140.000 beänh khaûng 120.000 ñeán 140.000 beänh nhaân, tæ leä Nam/ Nöõ = 2/1nhaân, tæ leä Nam/ Nöõ = 2/1

Naêm 1982 phaùt ñoäng coâng taùc Naêm 1982 phaùt ñoäng coâng taùc thanh toaùn Phong töøng vuøng. thanh toaùn Phong töøng vuøng. Naêm 1987 caû nöôùc ñaêng kyù Naêm 1987 caû nöôùc ñaêng kyù ñieàu trò cho 42.000 beänh nhaân ñieàu trò cho 42.000 beänh nhaân Phong rieâng caùc tænh phía Baéc Phong rieâng caùc tænh phía Baéc laø 16.747ngöôøi.laø 16.747ngöôøi.

Hieän nay, tæ leä beänh Phong ôû Hieän nay, tæ leä beänh Phong ôû moät soá tænh mieàn nuùi coøn khaù moät soá tænh mieàn nuùi coøn khaù cao, ñoàng baèng ñaõ haï thaáp. Tyû cao, ñoàng baèng ñaõ haï thaáp. Tyû suaát hieän maéc bình quaân khoaûng suaát hieän maéc bình quaân khoaûng 2/10.000. T.P Hoà Chí Minh coøn 2/10.000. T.P Hoà Chí Minh coøn khoaûng 1,7/10.000. Nöôùc ta ñang khoaûng 1,7/10.000. Nöôùc ta ñang phaán ñaáu ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích phaán ñaáu ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích toå chöùc y teá theá giôùi ñeà ra laø toå chöùc y teá theá giôùi ñeà ra laø loaïi tröø beänh Phong ñeåõ khoâng loaïi tröø beänh Phong ñeåõ khoâng coøn laø moät vaán ñeà söùc khoûe coøn laø moät vaán ñeà söùc khoûe coäng ñoàng ñeán naêm 2.000 haï tyû coäng ñoàng ñeán naêm 2.000 haï tyû suaát xuoáng döôùi 1/10.000suaát xuoáng döôùi 1/10.000

3. Tình hình beänh Phong treân theá 3. Tình hình beänh Phong treân theá giôùi :giôùi :

1970 öôùc löôïng treân theá giôùi coù 1970 öôùc löôïng treân theá giôùi coù khoaûng 10 - 12 trieäu ngöôøi bò khoaûng 10 - 12 trieäu ngöôøi bò beänh Phong AÁn Ñoä chieám 3,9 beänh Phong AÁn Ñoä chieám 3,9 trieäu. Naêm 1985 caû theá giôùi coù trieäu. Naêm 1985 caû theá giôùi coù 5,4 trieäu beänh nhaân ñöôïc ñieàu trò. 5,4 trieäu beänh nhaân ñöôïc ñieàu trò. Hieän nay tæ leä beänh Phong coøn Hieän nay tæ leä beänh Phong coøn cao ôû Ñoâng Nam aù, Trung vaø Nam cao ôû Ñoâng Nam aù, Trung vaø Nam Myõ, cao nhaát ôû Chaâu Phi. Nhieàu Myõ, cao nhaát ôû Chaâu Phi. Nhieàu nöôùc (nhaát laø Chaâu AÂu) coù tæ nöôùc (nhaát laø Chaâu AÂu) coù tæ leä raát thaáp, hoaëc khoâng coùleä raát thaáp, hoaëc khoâng coù

II. II. BIEÄN PHAÙP PHOØNG BIEÄN PHAÙP PHOØNG CHOÁNG BEÄNH PHONGCHOÁNG BEÄNH PHONG

A. Quan nieäm veà beänh Phong :A. Quan nieäm veà beänh Phong : a. a. Quan nieäm cuõQuan nieäm cuõ : Tröôùc ñaây, beänh : Tröôùc ñaây, beänh

Phong laø nan y, di truyeàn, caàn caùch ly Phong laø nan y, di truyeàn, caàn caùch ly baèng caùch baét vaøo caùc traïi phong baèng caùch baét vaøo caùc traïi phong vónh vieãn. ñi keømvónh vieãn. ñi keøm

Vôùi nhöõng tieán boä hieåu bieát hieän Vôùi nhöõng tieán boä hieåu bieát hieän nay, veà vi khuaån vaø mieãn nhieãm nay, veà vi khuaån vaø mieãn nhieãm cuaû beänh Phong, Toå chöùc y teá theá cuaû beänh Phong, Toå chöùc y teá theá giôùi ñaõ chuù troïng ñieàu trò beänh giôùi ñaõ chuù troïng ñieàu trò beänh Phong taïi nhaøPhong taïi nhaø. .

B. Coâng taùc phoøng B. Coâng taùc phoøng beänh.beänh.

1. 1. Phoøng beänh caù nhaân Phoøng beänh caù nhaân a/ Lyù töôûng nhaát laø chuùng ta coù a/ Lyù töôûng nhaát laø chuùng ta coù

vaccxin ñeå chích ngöøa beänh Phong. vaccxin ñeå chích ngöøa beänh Phong. b/ Caàn ñaûm baûo veä sinh caù nhaân b/ Caàn ñaûm baûo veä sinh caù nhaân

toát. Khoâng duøng chung meàn chieáu, toát. Khoâng duøng chung meàn chieáu, ñoà ñaïc, cheùn dóa vôùi ngöôøi beänh.ñoà ñaïc, cheùn dóa vôùi ngöôøi beänh.

Röûa tay chaân saïch, taém röûa baèng Röûa tay chaân saïch, taém röûa baèng xaø boâng haøng ngaøy theo caâu xaø boâng haøng ngaøy theo caâu : : “Beänh Phong luøi tröôùc xaø phoøng”“Beänh Phong luøi tröôùc xaø phoøng”

2. Phoøng beänh taäp 2. Phoøng beänh taäp theå :theå :

a. Ñieàu tra cô baûn :a. Ñieàu tra cô baûn : Laø phöông phaùp raát quan troïng ñeå Laø phöông phaùp raát quan troïng ñeå

ñaùnh giaù tình hình beänh ñaùnh giaù tình hình beänh Giaùo duïïc y teá Giaùo duïïc y teá Ñaøo taïïo caùn boä ngaén haïn Ñaøo taïïo caùn boä ngaén haïn Loàng gheùp khaùm phaùt hieän beänh Loàng gheùp khaùm phaùt hieän beänh Y, Baùc só chuyeân khoa hoäi chaån ñeå Y, Baùc só chuyeân khoa hoäi chaån ñeå

keát luaän keát luaän Laäp hoà sô ñieàu trò Laäp hoà sô ñieàu trò Coâng taùc naøy chæ thöïc hieän ñöôïc khi Coâng taùc naøy chæ thöïc hieän ñöôïc khi

coù söï uûng hoä cuûa chính quyeàn vaø coù söï uûng hoä cuûa chính quyeàn vaø caùc ñoaøn theåcaùc ñoaøn theå

b/ Phaùt hieän beänh (taàm b/ Phaùt hieän beänh (taàm soaùt beänh )soaùt beänh )

b1/ Coâng taùc loàng gheùp :b1/ Coâng taùc loàng gheùp : Vieäc phaùt Vieäc phaùt hieän beänh Phong trong maïng löôùi ña hieän beänh Phong trong maïng löôùi ña khoa cuõng raát caàn thieát.khoa cuõng raát caàn thieát.

b2/ Phöông phaùp 3 ñoái töôïngb2/ Phöông phaùp 3 ñoái töôïng : : - Beänh nhaân ñaõ ñöôïc ñaêng kyù ñieàu - Beänh nhaân ñaõ ñöôïc ñaêng kyù ñieàu

trò taïi moät ñòa phöông trò taïi moät ñòa phöông - Nhöõng ngöôøi tieáp xuùc vôùi hoï - Nhöõng ngöôøi tieáp xuùc vôùi hoï - Nhôø ngöôøi xung quanh phaùt hieän ra - Nhôø ngöôøi xung quanh phaùt hieän ra

nhöõng ngöôøi coù caùc trieäu chöùng nghi nhöõng ngöôøi coù caùc trieäu chöùng nghi ngôøngôø

c/ Coâng taùc caùch lyc/ Coâng taùc caùch ly : khoâng caàn thieát : : khoâng caàn thieát : dd/ Ñoái vôùi ngöôøi beänh bò taøn pheá / Ñoái vôùi ngöôøi beänh bò taøn pheá

nhieàunhieàu : neân ñeå trong caùc traïi an döôõng, : neân ñeå trong caùc traïi an döôõng, saép xeáùp ngheà cho thích hôïp vaø nuoâi saép xeáùp ngheà cho thích hôïp vaø nuoâi döôõng hoï döôõng hoï

e/ Ñoái vôùi ngöôøi lieân quan ñeán beänh e/ Ñoái vôùi ngöôøi lieân quan ñeán beänh nhaân :nhaân :

- Con caùi ngöôøi beänh : Coù theå ñònh kyø - Con caùi ngöôøi beänh : Coù theå ñònh kyø theo doõi phaùt hieän beänh trong nhieàu theo doõi phaùt hieän beänh trong nhieàu naêm.naêm.

- Nhöõng ngöôøi cuøng soáng chung hoaëc - Nhöõng ngöôøi cuøng soáng chung hoaëc tieáp xuùc laâu ngaøy vôùi ngöôøi beänh : tieáp xuùc laâu ngaøy vôùi ngöôøi beänh : Khaùm laàn ñaàu ñeå phaùt hieän beänh, sau Khaùm laàn ñaàu ñeå phaùt hieän beänh, sau ñoù 6 thaùng moät laàn trong 5 naêm lieàn.ñoù 6 thaùng moät laàn trong 5 naêm lieàn.

C. Coâng taùc chöõa beänh :C. Coâng taùc chöõa beänh : Phaùt hieän vaø ñieàu trò sôùm laø Phaùt hieän vaø ñieàu trò sôùm laø

moät coâng tac raát caàn thieát ñeå moät coâng tac raát caàn thieát ñeå daäp taét nguoàn laây vaø choáng daäp taét nguoàn laây vaø choáng taøn pheá.taøn pheá.

1. Ñieàu trò 1. Ñieàu trò a/ Ñôn hoùa ñieàu trò :.a/ Ñôn hoùa ñieàu trò :. b/ Ña hoùa ñieàu trò : b/ Ña hoùa ñieàu trò : - Ñoái vôùi nhieàu khuaån (MB)- Ñoái vôùi nhieàu khuaån (MB) - Ñoái vôùi theå ít khuaån (PB)- Ñoái vôùi theå ít khuaån (PB) - Phoøng choùng taøn pheá - Phoøng choùng taøn pheá - Ñieàu trò taïi nhaø laø chuû yeáu - Ñieàu trò taïi nhaø laø chuû yeáu - Caàn giaùo duïc y teá- Caàn giaùo duïc y teá

2. Xaây döïng maïng löôùi :2. Xaây döïng maïng löôùi : Y teá theá giôùi ñaõ chuû tröong ñieàu trò Y teá theá giôùi ñaõ chuû tröong ñieàu trò

taát caû caùc beänh Phong taïi nhaø. taát caû caùc beänh Phong taïi nhaø. a) Phaùt thuoác haøng thaùng taïi cô sôû : a) Phaùt thuoác haøng thaùng taïi cô sôû :

phöôøng hoaëc xaõ, phöôøng hoaëc xaõ, b) Beänh nhaân vaéng maët, caùn boä Y b) Beänh nhaân vaéng maët, caùn boä Y

teá phöôøng xaõ goïi.teá phöôøng xaõ goïi. c) 06 thaùng xeùt nghieäm 1 laàn c) 06 thaùng xeùt nghieäm 1 laàn d) Moãi laàn phaùt thuoác caàn kieåm tra d) Moãi laàn phaùt thuoác caàn kieåm tra - Spot test kieåm tra uoáng DDS khoâng - Spot test kieåm tra uoáng DDS khoâng - Da coù saäm maøu duøng Clofaziminie- Da coù saäm maøu duøng Clofaziminie

3/ Quaûn lyù beänh nhaân 3/ Quaûn lyù beänh nhaân phong :phong :

a. Quaûn lyù hoà sô : a. Quaûn lyù hoà sô : Tröôùc khi ñi ñieàu trò, laäp hoà sô beänh Tröôùc khi ñi ñieàu trò, laäp hoà sô beänh

aùn ñeå theo doõi beänh taät, Caàn khaùm aùn ñeå theo doõi beänh taät, Caàn khaùm ñinh kyø ñinh kyø

b. Quaûn lyù ñieàu trò : b. Quaûn lyù ñieàu trò : Khaùm vaø xeùt nghieäm ñònh kyø Khaùm vaø xeùt nghieäm ñònh kyø c. Quaûn lyù veà maët xaõ hoäi :c. Quaûn lyù veà maët xaõ hoäi : - Khoâng duøng phaân, nöôùc tieåu ngöôøi - Khoâng duøng phaân, nöôùc tieåu ngöôøi

beänh ñeå boùn, töôùi.beänh ñeå boùn, töôùi. - Luaät hoân nhaân vaø gia ñình (ñieàu 2 - Luaät hoân nhaân vaø gia ñình (ñieàu 2

chöông II) trong thôøi gian ñieàu trò khoâng chöông II) trong thôøi gian ñieàu trò khoâng laáy vôï, laáy choànglaáy vôï, laáy choàng

4. Phuïc hoài :4. Phuïc hoài :

Sau khi ñaõ baát hoaït vieäc phuïc hoài Sau khi ñaõ baát hoaït vieäc phuïc hoài khaû naêng lao ñoäng ñoái vôùi beänh khaû naêng lao ñoäng ñoái vôùi beänh nhaân taøn pheá laø moät vieäc caàn nhaân taøn pheá laø moät vieäc caàn thieát,:thieát,:

- Giaày chænh hình ñeå baûo veä ñoâi - Giaày chænh hình ñeå baûo veä ñoâi chaân.chaân.

- Taäp quen daàn vôùi caùc ngheà thích - Taäp quen daàn vôùi caùc ngheà thích hôïp hôïp

- Taäp vaät lí trò lieäu - Taäp vaät lí trò lieäu - Phaàu thuaät khi caàn thieát- Phaàu thuaät khi caàn thieát

D. Chieán löôïc loaïi tröø D. Chieán löôïc loaïi tröø beänh Phong :beänh Phong :

Ngaøy 29/1/2002, Boä Y teá ban haønh Ngaøy 29/1/2002, Boä Y teá ban haønh 4 tieâu chuaån môùi veà LTBP:4 tieâu chuaån môùi veà LTBP:

T chuaån 1: Tæ leä löu haønh BP < T chuaån 1: Tæ leä löu haønh BP < 0,2/10.000 daân0,2/10.000 daân

T chuaån 2: Tæ leä ngöôøi BP môùi < T chuaån 2: Tæ leä ngöôøi BP môùi < 1/100.0001/100.000

T chuaån 3: Tæ leä ngöôøi BP môùi bò T chuaån 3: Tæ leä ngöôøi BP môùi bò taøn taät: <15%taøn taät: <15%

T chuaån 4: 20% caùn boä xaõT chuaån 4: 20% caùn boä xaõ

PHAÀN II :PHAÀN II :

CAÙC BEÄNH LAÂY CAÙC BEÄNH LAÂY TRUYEÀN QUA ÑÖÔØNG TRUYEÀN QUA ÑÖÔØNG

TÌNH DUÏC (LTQÑTD) TÌNH DUÏC (LTQÑTD)

(CAÙC BEÄNH HOA LIEÃU (CAÙC BEÄNH HOA LIEÃU ))

I TÌNH HÌNH CAÙC BEÄNH LTQÑSD I TÌNH HÌNH CAÙC BEÄNH LTQÑSD

ÔÛ CAÙC TÆNH PHÍA NAMÔÛ CAÙC TÆNH PHÍA NAM 11. Thôøi kyø tröôùc giaûi phoùng :. Thôøi kyø tröôùc giaûi phoùng : Döï ñoaùn, taïi caùc tænh phía Nam Döï ñoaùn, taïi caùc tænh phía Nam

coù khoaûng 137.880 ngöôøi maéc coù khoaûng 137.880 ngöôøi maéc beänh giang mai, khoaûng 206.820 beänh giang mai, khoaûng 206.820 ngöôøi beänh laäu. Coäng vôùi beänh ngöôøi beänh laäu. Coäng vôùi beänh Hoa Lieãu khaùc nhö haï cam meàm, Hoa Lieãu khaùc nhö haï cam meàm, hoät xoaøi, moàng gaø, truøng roi, hoät xoaøi, moàng gaø, truøng roi, beänh do naám vaø caùc beänh nieäu beänh do naám vaø caùc beänh nieäu ñaïo khoâng do laäu, döï ñoaùn coù ñaïo khoâng do laäu, döï ñoaùn coù chöøng 1 trieäu ngöôøi maéc beänh chöøng 1 trieäu ngöôøi maéc beänh Hoa Lieãu.Hoa Lieãu.

Hai thaønh phaàn bò nhieãm Hai thaønh phaàn bò nhieãm beänh oan uoång laø phuï nöõ beänh oan uoång laø phuï nöõ coù thai vaø treû em.coù thai vaø treû em.- Thai phuï bi giang mai : 4,5% - Thai phuï bi giang mai : 4,5% - Giang mai baåm sinh : 1,25% - Giang mai baåm sinh : 1,25% Soá chò em laøm ngheà Soá chò em laøm ngheà maõi daâm , theo chính maõi daâm , theo chính quyeàn cuõ chöøng 300.000 quyeàn cuõ chöøng 300.000 ngöôøi.ngöôøi. Coâng taùc phoøng choáng Coâng taùc phoøng choáng beänh Hoa Lieãu laø moät beänh Hoa Lieãu laø moät vieäc raát caàn thieát ñeå vieäc raát caàn thieát ñeå chaën ñöùng nguoàn laây chaën ñöùng nguoàn laây beänh nhaèm baûo veä söùc beänh nhaèm baûo veä söùc khoûe cho nhaân daân vaø khoûe cho nhaân daân vaø daân toäc tadaân toäc ta..

2. Thôøi kyø sau giaûi 2. Thôøi kyø sau giaûi

phoùngphoùng : : + + Naêm 1989 (thaùng 11 ) Toång Naêm 1989 (thaùng 11 ) Toång

soá beänh nhaân : 78514soá beänh nhaân : 78514 - Tyû leä giang mai toång quaùt : - Tyû leä giang mai toång quaùt :

3,07%3,07% Giang mai I :548 ca (0,68%)Giang mai I :548 ca (0,68%) Giang mai II : 1891 ca (2,4%)Giang mai II : 1891 ca (2,4%) Giang mai baåm sinh : 01 caGiang mai baåm sinh : 01 ca - Laäu : 3427 ca (4,36%)- Laäu : 3427 ca (4,36%) - Haï cam meàm : 295 ca (0,37%)- Haï cam meàm : 295 ca (0,37%) - Hoät xoaøi 68 ca (0,08%)- Hoät xoaøi 68 ca (0,08%)

+ + Naêm 1997 ngaønh Da Lieãu TP Hoà Naêm 1997 ngaønh Da Lieãu TP Hoà Chí Minh ñaõ tieáp nhaän 345.911 löôït Chí Minh ñaõ tieáp nhaän 345.911 löôït ngöôøi ñeán khaùm hoaëc ñöôïc khaùm ngöôøi ñeán khaùm hoaëc ñöôïc khaùm taïi choã, trong soá ñoù coù 14.653 taïi choã, trong soá ñoù coù 14.653 tröôøng hôïp lieân quan ñeán beänh tröôøng hôïp lieân quan ñeán beänh LTQÑSD LTQÑSD

- Giang mai 1337 ca (0.38%)- Giang mai 1337 ca (0.38%) - Laäu 1006 ca (0,29%)- Laäu 1006 ca (0,29%) - Suøi moàng gaø 3389 ca )0,98%)- Suøi moàng gaø 3389 ca )0,98%) - Vieäm nieäu ñaïo khoâng do laäu 1296 - Vieäm nieäu ñaïo khoâng do laäu 1296

(0,37%)(0,37%) - Loeùt sinh duïc 671 trong ñoù 561 laø - Loeùt sinh duïc 671 trong ñoù 561 laø

Herpes sinh duïc Herpes sinh duïc - HIV 68- HIV 68

3. Tình hình nhieãm HIV3. Tình hình nhieãm HIV HIV ñang laø moät ñaïi bònh cho caû nhaân HIV ñang laø moät ñaïi bònh cho caû nhaân

loaïi. Treân theá giôùi cöù 15” laïi coù 1 loaïi. Treân theá giôùi cöù 15” laïi coù 1 ngöôøi maéc phaûi ngöôøi maéc phaûi

Moãi ngaøy coù khoaûng 6000- 8000 ngöôøi Moãi ngaøy coù khoaûng 6000- 8000 ngöôøi bò theâm bò theâm

Naêm 1963 phaùt hieän moät ñöùa treû bi suy Naêm 1963 phaùt hieän moät ñöùa treû bi suy giaûm mieãn dòch giaûm mieãn dòch

Naêm 1983 Luc Montagnien phaân laäp ñöôïc Naêm 1983 Luc Montagnien phaân laäp ñöôïc sieâu vi HIVsieâu vi HIV

Hieän nay 1997 20 trieäu ngöôøi nhieãm HIVHieän nay 1997 20 trieäu ngöôøi nhieãm HIV 6 trieäu ngöôøi phaùt ra hoäi chöùng suy 6 trieäu ngöôøi phaùt ra hoäi chöùng suy

giaûm mieãn dòch maéc phaûi giaûm mieãn dòch maéc phaûi

b. Nhieãm HIV taïi Vieät Nam :b. Nhieãm HIV taïi Vieät Nam : Naêm 1990 nhieãm HIV xaûy ra ôû moät Naêm 1990 nhieãm HIV xaûy ra ôû moät

phuï nöõ coù choàng Vieät Kieàu nguï phuï nöõ coù choàng Vieät Kieàu nguï taïi quaän 5 TP Hoà Chí Minh taïi quaän 5 TP Hoà Chí Minh

Sau ñoù beänh ñöôïc phaùt hieän raûi Sau ñoù beänh ñöôïc phaùt hieän raûi raùc trong naêm 1991 vaø 1992. Ñeán raùc trong naêm 1991 vaø 1992. Ñeán ñaàu naêm 1997 soá tröôøng hôïp ñaàu naêm 1997 soá tröôøng hôïp nhieãm HIV gia taêng döõ doäi trong nhieãm HIV gia taêng döõ doäi trong nhoùm chích ma tuùy, lan traøn ra nhoùm chích ma tuùy, lan traøn ra nhieàu tænh thaønh trong caû nöôùc. nhieàu tænh thaønh trong caû nöôùc.

Theo baùo caùo cuûa Vieän veä sinh Theo baùo caùo cuûa Vieän veä sinh dòch teã ñeán naêm 2006 nöôùc ta seõ dòch teã ñeán naêm 2006 nöôùc ta seõ coù 110.000 ngöôøi bò nhieãm HIV coù 110.000 ngöôøi bò nhieãm HIV trong ñoù coù 18.000 ngöôøi chuyeån trong ñoù coù 18.000 ngöôøi chuyeån AIDS vaø 10.000 ngöôøi töû vong do AIDS vaø 10.000 ngöôøi töû vong do AIDSAIDS..

II. COÂNG TAÙC PHOØNG VAØ CHOÁNG II. COÂNG TAÙC PHOØNG VAØ CHOÁNG BEÄNH LAÂY TRUYEÀN QUA ÑÖÔØNG BEÄNH LAÂY TRUYEÀN QUA ÑÖÔØNG

SINH DUÏC:SINH DUÏC: Ñeå ñoái phoù vôùi tình hình beänh laây Ñeå ñoái phoù vôùi tình hình beänh laây

truyeàn qua ñöôøng tình duïc, cheá ñoä truyeàn qua ñöôøng tình duïc, cheá ñoä cuõ ñaõ thaønh laäp moät “TRUNG TAÂM cuõ ñaõ thaønh laäp moät “TRUNG TAÂM QUOÁC GIA BAØI TRÖØ HOA LIEÃU” taïi QUOÁC GIA BAØI TRÖØ HOA LIEÃU” taïi thaønh phoá Saøi Goøn. Coù 03 baùc só thaønh phoá Saøi Goøn. Coù 03 baùc só vôùi moät ngaân saùch haøng naêm laø 38 vôùi moät ngaân saùch haøng naêm laø 38 trieäu ñoàng tieàn cuõ. Ngaønh xaõ hoäi trieäu ñoàng tieàn cuõ. Ngaønh xaõ hoäi cheá ñoä cuõ ñaõ dung tuùng moät cheá cheá ñoä cuõ ñaõ dung tuùng moät cheá ñoä maõi daâm coâng khai, do ñoù beänh ñoä maõi daâm coâng khai, do ñoù beänh hoa Lieãu ngaøy caøng phaùt trieånhoa Lieãu ngaøy caøng phaùt trieån..

A. COÂNG TAÙC PHOØNG BEÄNH :A. COÂNG TAÙC PHOØNG BEÄNH :

1. Phoøng beänh caù nhaân :1. Phoøng beänh caù nhaân : - Haïn cheá truyeàn maùu voâ chæ ñònh - Haïn cheá truyeàn maùu voâ chæ ñònh - Haïn cheá tieâm thuoác.- Haïn cheá tieâm thuoác. - Traùnh laïm duïng thuoác Corticoid.- Traùnh laïm duïng thuoác Corticoid. - Khoâng neân tieâm BCG cho ñoái - Khoâng neân tieâm BCG cho ñoái

töôïng HIV. Söõa meï nhieãm HIV töôïng HIV. Söõa meï nhieãm HIV choáng chæ ñònh cho con buù.choáng chæ ñònh cho con buù.

- Haïn cheá chieáu tia cöïc tím keùo daøi - Haïn cheá chieáu tia cöïc tím keùo daøi - Duøng bao cao su. Toát hôn heát - Duøng bao cao su. Toát hôn heát

khoâng giao hôïp vôùi ngöôøi laï khoâng giao hôïp vôùi ngöôøi laï

2. Phoøng beänh taäp theå :2. Phoøng beänh taäp theå :

a. Ñieàu tra cô baûn : a. Ñieàu tra cô baûn : a.1. Thoâng thöôøng ñieàu tra cô baûn a.1. Thoâng thöôøng ñieàu tra cô baûn

theo töøng ñoái töôïng nhö :theo töøng ñoái töôïng nhö : - Beänh nhaân ñeán khaùm taïi Beänh - Beänh nhaân ñeán khaùm taïi Beänh

vieän.vieän. - Trong giôùi thanh nieân (nam, nöõ).- Trong giôùi thanh nieân (nam, nöõ). - Trong caùc coâng, noâng tröôøng, Xí - Trong caùc coâng, noâng tröôøng, Xí

nghieäp.nghieäp. - Trong caùc thai phuï.- Trong caùc thai phuï. - Caùc tröôøng hoïc.- Caùc tröôøng hoïc.

a.2. Khoanh vuøng, choïn ñieåm a.2. Khoanh vuøng, choïn ñieåm ñeå khaùm söùc khoeû nhaân ñeå khaùm söùc khoeû nhaân daân 1 aáp, 1 phöôøng :daân 1 aáp, 1 phöôøng : AÙp duïng 5 böôùc ñieàu tra cô baûn nhö AÙp duïng 5 böôùc ñieàu tra cô baûn nhö

trong phoøng choáng beänh Phong :trong phoøng choáng beänh Phong : b. Phaùt hieän beänh : (taàm soaùt beänh)b. Phaùt hieän beänh : (taàm soaùt beänh) Ñaây laø coâng taùc chuû choát cuûa ch Ñaây laø coâng taùc chuû choát cuûa ch

trình choáng beänh laây truyeàn qua trình choáng beänh laây truyeàn qua ñöôøng tình duïc. Phaûi thöïc hieän coâng ñöôøng tình duïc. Phaûi thöïc hieän coâng taùc phaùt hieän naøy loàng gheùp vaøo taùc phaùt hieän naøy loàng gheùp vaøo ngaønh y teá chung nhö :ngaønh y teá chung nhö :

- Caùc phoøng khaùm beänh ña khoa.- Caùc phoøng khaùm beänh ña khoa. - Caùc nhaø hoä sinh- Caùc nhaø hoä sinh - Caùc cuoäc khaùm söùc khoeû taäp theå : - Caùc cuoäc khaùm söùc khoeû taäp theå :

Nhaø maùy, tröôøng hoïc, tuyeån NVQS...Nhaø maùy, tröôøng hoïc, tuyeån NVQS...

c. Giaùo duïc y teá :c. Giaùo duïc y teá :Chuùng ta caàn tuyeân truyeàn Chuùng ta caàn tuyeân truyeàn vaø phoå bieán nhöõng kieán vaø phoå bieán nhöõng kieán

thöùc ythöùc y hoïc veà söï nguy hieåm hoïc veà söï nguy hieåm cuûa beänh laây truyeàn qua cuûa beänh laây truyeàn qua ñöôøng tình duïc vaø caùch laây ñöôøng tình duïc vaø caùch laây lan cuûa noù ñeå moïi ngöôøi töï lan cuûa noù ñeå moïi ngöôøi töï giaùc bieát caùch phoøng beänh, giaùc bieát caùch phoøng beänh, phaùt hieän beänh sôùm ñeå ñieàu phaùt hieän beänh sôùm ñeå ñieàu trò.trò.d. Xaây döïng neáp soáng vaên d. Xaây döïng neáp soáng vaên hoaù môùi :hoaù môùi :Xoaù boû nhöõng quan nieäm loãi Xoaù boû nhöõng quan nieäm loãi thôøi nhö soáng gaáp, höôûng thôøi nhö soáng gaáp, höôûng laïc... ñaû phaù loái soáng xa hoa laïc... ñaû phaù loái soáng xa hoa ñoài truî.ñoài truî.

e. Xoaù boû maõi daâm :e. Xoaù boû maõi daâm :Muoán xoaù boû taän goác, Muoán xoaù boû taän goác, chuùng ta caàn thaønh laäp chuùng ta caàn thaønh laäp caùc tröôøng phuïc hoài nhaân caùc tröôøng phuïc hoài nhaân phaåm ñeå caûi taïo caùc chò phaåm ñeå caûi taïo caùc chò em laøm ngheà naøy veà 4 em laøm ngheà naøy veà 4 phöông dieän : tö töôûng, phöông dieän : tö töôûng, chöõa khoûi beänh, hoïc ngheà chöõa khoûi beänh, hoïc ngheà vaø laäp gia ñình.vaø laäp gia ñình.g. Neân coù cheá ñoä thöû g. Neân coù cheá ñoä thöû maùu :maùu :Tröôùc khi laäp gia ñình ñeå Tröôùc khi laäp gia ñình ñeå baûo veä cho theá heä mai sau baûo veä cho theá heä mai sau khoâng coøn bò aûnh höôûng khoâng coøn bò aûnh höôûng cuûa beänh taät nöõa.cuûa beänh taät nöõa.

B. COÂNG TAÙC ÑIEÀU TRÒ :B. COÂNG TAÙC ÑIEÀU TRÒ :

1. Caùc phaùc ñoà ñieàu trò :1. Caùc phaùc ñoà ñieàu trò : Ngoaøi nhöõng phaùc ñoà chính thöùc, ñoâi Ngoaøi nhöõng phaùc ñoà chính thöùc, ñoâi

khi chuùng ta tieán haønh caùc phöông phaùp khi chuùng ta tieán haønh caùc phöông phaùp ñieàu trò khaùc:ñieàu trò khaùc:

+ Ñieàu trò ngaên chaën : + Ñieàu trò ngaên chaën : + Ñieàu trò dòch hoïc :.+ Ñieàu trò dòch hoïc :. + Ñieàu trò phuùt :.+ Ñieàu trò phuùt :. + Ñieàu trò muø quaùng : + Ñieàu trò muø quaùng : Nhöõng phöông phaùp naøy thöôøng tieán Nhöõng phöông phaùp naøy thöôøng tieán

haønh vôùi muïc ñích ngaên chaën laây lanhaønh vôùi muïc ñích ngaên chaën laây lan

2. Ñieàu tra dòch hoïc :2. Ñieàu tra dòch hoïc :Raát caàn thieát. Tuy nhieân, ñaây Raát caàn thieát. Tuy nhieân, ñaây laø moät coâng taùc khoù, caàn laø moät coâng taùc khoù, caàn phaûi giaûi thích cho beänh nhaân phaûi giaûi thích cho beänh nhaân hieåu roõ söï quan troïng cuûa hieåu roõ söï quan troïng cuûa vieäc tìm ra ngöôøi “baïn tình” vaø vieäc tìm ra ngöôøi “baïn tình” vaø thaùi ñoä aân caàn, côûi môû cuûa thaùi ñoä aân caàn, côûi môû cuûa ngöôøi thaày thuoác laø moät ngöôøi thaày thuoác laø moät ñieàu kieän raát quan troïng, laøm ñieàu kieän raát quan troïng, laøm ngöôøi beänh an taâm ngöôøi beänh an taâm 3. Tham vaán cho ngöôøi nhieãm 3. Tham vaán cho ngöôøi nhieãm HIV/AIDS:HIV/AIDS:Ñoù laù moät coâng vieäc heát Ñoù laù moät coâng vieäc heát söùc quan troïng nhaèm oån ñònh söùc quan troïng nhaèm oån ñònh taâm lyù cho beänh nhaân vaø taâm lyù cho beänh nhaân vaø goùp phaàn haïn cheá laây lan cho goùp phaàn haïn cheá laây lan cho

coäng ñoàngcoäng ñoàng..

4. Quaûn lyù beänh nhaân :4. Quaûn lyù beänh nhaân :

+ Quaûn lyù hoà sô :+ Quaûn lyù hoà sô : Neân laøm hoà sô ñaày ñuû vaø theo Neân laøm hoà sô ñaày ñuû vaø theo

doõi trong nhieàu naêm, nhaát laø ñoái doõi trong nhieàu naêm, nhaát laø ñoái vôùi giang mai muoän vaø giang mai vôùi giang mai muoän vaø giang mai tieàm aån. Thöû maùu laïi sau khi ñieàu tieàm aån. Thöû maùu laïi sau khi ñieàu trò 3 thaùng 1 laàn ñ/v GM sôùm vaø 6 trò 3 thaùng 1 laàn ñ/v GM sôùm vaø 6 thaùng 1 laàn ñ/v GM muoän.thaùng 1 laàn ñ/v GM muoän.

Nöôùc tuûy soáng, thöû 6 thaùng 1 Nöôùc tuûy soáng, thöû 6 thaùng 1 laàn, neáu chæ thöû ñöôïc 1 laàn thì laàn, neáu chæ thöû ñöôïc 1 laàn thì thöû vaøo 12 thaùng sau, sau khi ñieàu thöû vaøo 12 thaùng sau, sau khi ñieàu trò.trò.

+ Quaûn lyù ñoái vôùi gia ñình vaø + Quaûn lyù ñoái vôùi gia ñình vaø xaõ hoäi :xaõ hoäi :Ñoái vôùi caùc theå laây, vieäc Ñoái vôùi caùc theå laây, vieäc ñieàu trò ngay laø caàn thieát, ñieàu trò ngay laø caàn thieát, giaûi quyeát nguoàn laây ñoái vôùi giaûi quyeát nguoàn laây ñoái vôùi ngöôøi chung quanh.ngöôøi chung quanh.Ñoái vôùi vôï hoaëc choàng ngöôøi Ñoái vôùi vôï hoaëc choàng ngöôøi beänh : Neáu ñaõ coù tieáp xuùc beänh : Neáu ñaõ coù tieáp xuùc caàn ngaên chaën caàn ngaên chaën Ñoáùi vôùi ngöôøi nghi ngôø maéc Ñoáùi vôùi ngöôøi nghi ngôø maéc beänh giang mai : Caàn thöû maùu beänh giang mai : Caàn thöû maùu moãi thaùng moät laàn trong 4 moãi thaùng moät laàn trong 4 thaùng lieân tieáp.thaùng lieân tieáp.Ñoái vôùi ngöôøi taùi nhieãm Ñoái vôùi ngöôøi taùi nhieãm nhieàu laàn : caàn thieát phaûi söû nhieàu laàn : caàn thieát phaûi söû duïng tôùi caùc bieän phaùp haønh duïng tôùi caùc bieän phaùp haønh

chínhchính..

5. Xaây döïng caùc tuyeán 5. Xaây döïng caùc tuyeán ñieàu trò :ñieàu trò :Trung öông : Coù Boä Y teá Trung öông : Coù Boä Y teá vaø ngaønh Da Lieãu Trung vaø ngaønh Da Lieãu Trung öông chæ ñaïo toaøn quoác.öông chæ ñaïo toaøn quoác.Tuyeán tænh : Caàn thieát laäp Tuyeán tænh : Caàn thieát laäp caùc traïm Da Lieãu vaø moät caùc traïm Da Lieãu vaø moät soá tænh coù beänh vieän Da soá tænh coù beänh vieän Da Lieãu ñeå chæ ñaïo coâng taùc Lieãu ñeå chæ ñaïo coâng taùc phoøng beänh vaø ñieàu trò.phoøng beänh vaø ñieàu trò.6. Tröôøng phuïc hoài nhaân 6. Tröôøng phuïc hoài nhaân phaåm :phaåm :Ngoaøi coâng taùc ñieàu trò, Ngoaøi coâng taùc ñieàu trò, caàn phaûi giaùo duïc tö caàn phaûi giaùo duïc tö töôûng vaø daïy ngheà.töôûng vaø daïy ngheà.

PHAÀN THÖÙ BA : PHAÀN THÖÙ BA : BEÄNH DABEÄNH DA

1. Tình hình :1. Tình hình : Beänh da khoâng phaûi laø beänh xaõ Beänh da khoâng phaûi laø beänh xaõ

hoäi nhöng cuõng gaây caûn trôû nhieàu hoäi nhöng cuõng gaây caûn trôû nhieàu cho saûn xuaát. Tyû leä trung bình laø cho saûn xuaát. Tyû leä trung bình laø 15-20% daân soá.15-20% daân soá.

2. Phoøng vaø choáng beänh da :2. Phoøng vaø choáng beänh da : a. Phöông höôùng chung laø giaûi quyeát a. Phöông höôùng chung laø giaûi quyeát

tai ñòa phöông :tai ñòa phöông : - Cung caáp moät soá thuoác boâi thoâng - Cung caáp moät soá thuoác boâi thoâng

thöôøng do ñòa phöông pha cheáthöôøng do ñòa phöông pha cheá..

- Phaùt huy neàn y hoïc daân - Phaùt huy neàn y hoïc daân toäc trong coâng taùc naøy toäc trong coâng taùc naøy baèng caùch tìm caùc baøi baèng caùch tìm caùc baøi thuoác daân gian.thuoác daân gian.b. Song song vôùi khuynh b. Song song vôùi khuynh höôùng treân chuùng ta phaûi höôùng treân chuùng ta phaûi quan taâm tôùi :quan taâm tôùi :- Caùc beänh da ngheà nghieäp : - Caùc beänh da ngheà nghieäp : phaùt trieån song song vôùi söï phaùt trieån song song vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng phaùt trieån cuûa coâng nghieäp hoaù xaõ hoäi chuû nghieäp hoaù xaõ hoäi chuû nghóa.nghóa.- Quan taâm tôùi beänh da treû - Quan taâm tôùi beänh da treû em vì caùc chaùu nhoû deã coù em vì caùc chaùu nhoû deã coù caùc bieán chöùng tôùi phuû caùc bieán chöùng tôùi phuû taïng.taïng.

CHÂN THÀNH CÁM ƠNCHÂN THÀNH CÁM ƠN