Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

19
7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 1/19 Page 1 of 19 Bài 1: Khaûo saùt thieát bò ño vaø moâ taû linh kieän ñieän töû 1. Giôùi thieäu caùch söû duïng VOM - VOM (Voltage Ohm Meter) goàm 2 loaïi: VOM chæ thò kim vaø chæ thò soá. -  Höôùng daãn söû duïng VOM chæ thò kim hieäu DEREE (DE-36YTRe). Caùc VOM khaùc caùch söû duïng cuõng töông töï. Moät soá nguyeân taéc chung khi söû duïng : - Phaûi baûo ñaûm kim ño ôû vò trí soá 0 tröôùc moãi laàn ño ñeå traùnh vieäc ñoïc sai keát quaû ño. Neáu kim chöa ôû vò trí soá 0 duøng nuùt chænh kim veà soá 0 (nuùt soá 3 treân hình veõ) chænh laïi. - Choïn ñuùng taàm ño (Range): taàm ño neân ñöôïc choïn sao cho vöøa ñuû lôùn hôn giaù trò caàn ño. Choïn taàm quaù lôùn seõ gaây ra sai soá cho pheùp ño. Choïn taàm ño nhoû hôn giaù trò ño coù theå gaây hö hoûng khung quay. Ñoái vôùi pheùp ño chöa bieát tröôùc khoaûng giaù trò neân baét ñaàu baèng taàm ño lôùn nhaát sau ñoù giaûm daàn cho phuø hôïp. - Choïn ñuùng thang chia (Scale): tuøy theo taàm ño vaø chöùc naêng ño, choïn thang chia thích hôïp ñeå ñoïc keát quaû. - Cöïc tính: khi ño aùp hoaëc doøng DC caàn chuù yù ñaët ñuùng ñaàu doø döông (que ñoû) vaøo cöïc tính döông vaø ñaàu doø aâm (que ñen) vaøo cöïc tính aâm cuûa maïch ño. Ño ñieän aùp DC - Xoay nuùm choïn thang ño (nuùm soá 5 treân hình veõ) veà chöùc naêng ño ñieän aùp DC (DCV) vaø choïn taàm ño, thang chia thích hôïp. - Taàm ño 0.1V, 10V, 1000V neân choïn thang chia laø 0  10. - Taàm ño 0.5V, 50V neân choïn thang chia laø 0  50. - Taàm ño 2.5V, 250V neân choïn thang chia laø 0  250. Keát quaû thöïc = (Taàm ño * giaù trò ñoïc)/(giaù trò lôùn nhaát cuûa thang chia) Ví duï: Choïn taàm ño 0.1V, thang chia 0  10, giaù trò ñoïc treân thang chia laø 1 thì keát quaû thöïc laø (0.1 * 1)/10 = 0.01V. Ví duï: Choïn taàm ño 1000, thang chia 0  10, giaù trò ñoïc treân thang chia laø 1 thì keát quaû thöïc laø (1000 * 1)/10 = 100V. 1 Kim ñoàng hoà 2 Ngoõ ra 3 Nuùt chænh kim veà soá 0 4 Nuùt ñieàu chænh 0 5 Nuùt choïn thang ño 6 Loã caém que ño döông 7 Loã caém que ño aâm 1 2 7 6 5 4 3 VOM DE-360TRe

Transcript of Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

Page 1: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 1/19

Page 1 of 19 

Bài 1:Khaûo saùt thieát bò ño vaø moâ taû linh kieän ñieän töû

1. Giôùi thieäu caùch söû duïng VOM-  VOM (Voltage Ohm Meter) goàm 2 loaïi: VOM chæ thò kim vaø chæ thò soá.

Höôùng daãn söû duïng VOM chæ thò kim hieäu DEREE (DE-36YTRe). Caùc VOM khaùccaùch söû duïng cuõng töông töï.

Moät soá nguyeân taéc chung khi söû duïng :-  Phaûi baûo ñaûm kim ño ôû vò trí soá 0 tröôùc moãi laàn ño ñeå traùnh vieäc ñoïc sai keát quaû ño.

Neáu kim chöa ôû vò trí soá 0 duøng nuùt chænh kim veà soá 0 (nuùt soá 3 treân hình veõ) chænh laïi.-  Choïn ñuùng taàm ño (Range): taàm ño neân ñöôïc choïn sao cho vöøa ñuû lôùn hôn giaù trò caàn

ño. Choïn taàm quaù lôùn seõ gaây ra sai soá cho pheùp ño. Choïn taàm ño nhoû hôn giaù trò ño coù

theå gaây hö hoûng khung quay. Ñoái vôùi pheùp ño chöa bieát tröôùc khoaûng giaù trò neân baétñaàu baèng taàm ño lôùn nhaát sau ñoù giaûm daàn cho phuø hôïp.

-  Choïn ñuùng thang chia (Scale): tuøy theo taàm ño vaø chöùc naêng ño, choïn thang chia thíchhôïp ñeå ñoïc keát quaû.

-  Cöïc tính: khi ño aùp hoaëc doøng DC caàn chuù yù ñaët ñuùng ñaàu doø döông (que ñoû) vaøo cöïctính döông vaø ñaàu doø aâm (que ñen) vaøo cöïc tính aâm cuûa maïch ño.

Ño ñieän aùp DC-  Xoay nuùm choïn thang ño (nuùm soá 5 treân hình veõ) veà chöùc naêng ño ñieän aùp DC (DCV)

vaø choïn taàm ño, thang chia thích hôïp.-  Taàm ño 0.1V, 10V, 1000V neân choïn thang chia laø 0 – 10.-  Taàm ño 0.5V, 50V neân choïn thang chia laø 0 – 50.-  Taàm ño 2.5V, 250V neân choïn thang chia laø 0 – 250.

Keát quaû thöïc = (Taàm ño * giaù trò ñoïc)/(giaù trò lôùn nhaát cuûa thang chia)Ví duï: Choïn taàm ño 0.1V, thang chia 0 – 10, giaù trò ñoïc treân thang chia laø 1 thì keát quaû thöïc

laø (0.1 * 1)/10 = 0.01V.Ví duï: Choïn taàm ño 1000, thang chia 0 – 10, giaù trò ñoïc treân thang chia laø 1 thì keát quaû thöïc

laø (1000 * 1)/10 = 100V.

1 Kim ñoàng hoà2 Ngoõ ra3 Nuùt chænh kim veà soá 04 Nuùt ñieàu chænh 0 5 Nuùt choïn thang ño6 Loã caém que ño döông

7 Loã caém que ño aâm

1

2

7 6

5

4

3

VOM DE-360TRe

Page 2: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 2/19

Page 2 of 19 

Ño ñieän aùp AC-  Xoay nuùm choïn thang ño (nuùm soá 5 treân hình veõ) veà chöùc naêng ño ñieän aùp AC(ACV)

vaø choïn taàm ño, thang chia thích hôïp.-  Taàm ño 1000V neân choïn thang chia laø 0 – 10.-  Taàm ño 50V neân choïn thang chia laø 0 – 50.-  Taàm ño 250 neân choïn thang chia laø 0 – 250.

Keát quaû thöïc = (Taàm ño * giaù trò ñoïc)/(giaù trò lôùn nhaát cuûa thang chia)Ño doøng DCmA-  Xoay nuùm choïn thang ño (nuùm soá 5treân hình veõ) veà chöùc naêng ño doøngDC (DCmA) vaø choïn taàm ño thích hôïp.Löu yù: VOM chæ ño doøng DC vôùi giaù tròlôùn nhaát laø 250mA.-  Ño doøng DC phaûi maéc noái tieáp vôùitaûi nhö hình veõ.Ño ñieän trôû- 

Xoay nuùm choïn thang ño (nuùm soá 5 treân hình veõ) veà chöùc naêng ño ñieän trôû () vaøchoïn taàm ño, thang chia thích hôïp. Chöùc naêng ño ñieän trôû coù caùc taàm ño Rx1, Rx10,Rx100, Rx1K, Rx10K vaø coù thang chia rieâng.

-  Ño ñieän trôû phaûi ño nguoäi (khoâng caáp nguoàn cho maïch ñieän) vaø neân laáy ñieän trôû rakhoûi maïch ño ñeå ño chính xaùc.

-  ÖÙng vôùi moãi taàm ño phaûi chaäp 2 que ño vaø ñieàu chænh nuùm chænh 0 (nuùm soá 4 treânhình veõ) ñeå kim chæ 0.

Giaù trò ñieän trôû = giaù trò ñoïc * taàm ñoVí duï: Choïn taàm ño Rx10, giaù trò ñoïc laø 200 thì giaù trò ñieän trôû caàn ño laø 10*200 = 2K 

1.1 

 Ño vaø ñoïc giaù trò ñieän trôû-  Söû duïng VOM laàn löôït ño giaù trò caùc loaïi ñieän trôû trong hoäp linh kieän.-  Döïa vaøo maøu saéc caùc voøng maøu ñoïc giaù trò caùc loaïi ñieän trôû.-  So saùnh giöõa keát quaû ño vaø giaù trò ñoïc ñöôïc.-  Ghi giaù trò ño baèng VOM vaøo baûng B1.1, tính sai soá thöïc teá.Caùch ñoïc giaù trò ñieän trôû:

Theo qui luaät voøng maøu, gaùn caùc soá töø 0 ñeán 9 cho caùc maøu nhö sau:

Ñieän trôû 4 voøng maøu:

Giaù trò :R = ab*10c    d% () 

vôùi a, b vaø c laø caùc soá töø 0 ñeán 9 tuøy vaøo maøu,voøng d ñeå tính sai soá: d = 5% (nhuõ vaøng) hoaëc d = 10% (nhuõ baïc).Tröôøng hôïp voøng c maøu nhuõ vaøng thì R = ab*0.1  d% ()

Ñen Naâu Ñoû Cam Vaøng Luïc Lam Tím Xaùm Traéng

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

+

R Taûi

Page 3: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 3/19

Page 3 of 19 

Tröôøng hôïp voøng c maøu nhuõ baïc thì R = ab*0.01   d% ()Ví duï: Ñieän trôû coù 4 voøng maøu laàn löôït laø luïc, lam, vaøng, nhuõ vaøng thì coù giaù trò laø: 56 x 10 4 

= 560  5% K Ñieän trôû 5 voøng maøu (coù theâm voøng e):

Giaù tròR = abc.10d    e% ( ). 

Ví duï: ñieän trôû coù 5 voøng maøu laàn löôït laø naâu, ñen, ñen, naâu, naâu thì coù giaù trò laø: 100 x 10 1 = 1000  1% () = 1  1% (K).

 B1.1

Giaù trò ñoïc 10 100 220 1K 2.2K 4.7K 10K 47K 100K 1M 1.5MGiaù trò ñoSai soá

1.2  Bieán trôû:

Phaân loaïi 

Bieán trôû thöôøng goàm 2 loaïi: bieán trôû daây quaán vaø bieán trôû than.-  Bieán trôû daây quaán thöôøng coù giaù trò ñieän trôû beù töø vaøi ñeán vaøi chuïc Ohm, coâng suaátkhaù lôùn coù theå leân ñeán vaøi chuïc Watt.

-  Bieán trôû than coù trò soá töø vaøi traêm ñeán vaøi Mega Ohm nhöng coù coâng suaát nhoû.Caùch ño bieán trôû

-  Giaù trò cuûa bieán trôû thöôøng ñöôïc ghi tröïc tieáp treân bieán trôû.

Bieán trôû daây quaántruïc troøn

Bieán trôû daây quaántruïc thaúng

Bieán trôû than

Bieán trôû thantinh chænh 

Bieán trôû thantinh chænh 

Bieán trôû than

1

2

3

1

2

3

Page 4: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 4/19

Page 4 of 19 

-  Bieán trôû goàm 3 chaân nhö treân hình veõ :R12 + R23 = R13 = giaù trò cuûa bieán trôû 

vôùi R12: ñieän trôû giöõa 2 chaân 1 vaø 2R23: ñieän trôû giöõa 2 chaân 2 vaø 3R13: ñieän trôû giöõa 2 chaân 1 vaø 3

1.3  Kieåm tra tuï ñieän-  Phaân bieät tuï hoùa (coù cöïc tính) vaø tuï goám (khoâng cöïc tính).

Ñoïc giaù trò ñieän dung cuûa tuï qua kyù hieäu beân ngoaøi, coù 2 daïng:Tuï coù cöïc tính: giaù trò ñöôïc ghi tröïc tieáp treân thaân tuï (0.1µF, 1µF, 4.7µF, 100µF...)

Tuï khoâng cöïc tính: giaù trò ñöôïc ghi theo qui öôùc soá vaø sai soá ñöôïc ghi baèng caùc kyùhieäu chöõ caùi theo caùc ví duï sau:

C = 10.102   5% (pF) C = 47.103  10% (pF)Söû duïng VOM thang ño ñieän trôû ño thöû chaát löôïng cuûa tuï hoùa:

Neáu kim VOM taêng leân roài giaûm daàn veà  thì tuï toát (tuï coù giaù trò caøng lôùn kim leâncaøng nhieàu, tuï coù giaù trò caøng nhoû kim leân caøng ít).

Neáu kim VOM khoâng leân thì tuï bò hôû (ñöùt), khoâ.

Neáu kim VOM taêng leân 0 sau ñoù khoâng trôû veà, tuï bò chaïm, chaäp caùc baûn cöïc (noáitaét).Neáu kim VOM leân roài döøng ôû vò trí löng chöøng, khoâng veà thì tuï bò ræ.

-  Ñoåi cöïc tính que ño vaø thöïc hieän laïi pheùp thöû. Sinh vieân töï giaûi thích keát quaû kieåm tra1.4  Ño xaùc ñònh chaân linh kieän baùn daãn:

Caùc linh kieän baùn daãn ñöôïc xaùc ñònh chaân baèng VOM ôû thang ño ñieän trôû, döïa vaøotính daãn ñieän cuûa moái noái P–N khi phaân cöïc.

a, Ño xaùc ñònh chaân , ñoïc giaù trò ghi treân thaân Diode   ( Diode chænh löu, Diode quang

(LED), Zener ).

 Xaùc ñònh chaân:Diode coù 2 chaân A(Anode) vaø K(Catode) ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:

-  Söû duïng VOM giai ño ñieän trôû (x1) ño 2 chaân cuûa Diode.

Sai soáJ  5%K  10%M  20%

Tuï 220F, ñieän aùp laøm vieäc giôùi haïn 25V

Tuï 10F, ñieän aùp laøm vieäc giôùi haïn 63V

LEDDIODE

ZENER

+

+

Page 5: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 5/19

Page 5 of 19 

-  Neáu kim VOM ñöùng im ôû  thì Diode ñang phaân cöïc ngöôïc. (Que ñen cuûa VOM (+cuûa pin) ôû chaân naøo thì chaân ñoù laø Catode, chaân coøn laïi laø Anode).

-  Neáu kim VOM giaûm veà höôùng 0 thì Diode phaân cöïc thuaän neân daãn ñieän (Que ñen cuûaVOM ôû chaân naøo thì ñoù laø Anode, chaân coøn laïi laø Catode).

-  Rieâng vôùi Led, khi phaân cöïc thuaän coøn phaùt ra aùnh saùng.-  Ñaûo que ño khi ño Diode hoaëc Led maø kim VOM khoâng leân thì Diode hay Led bò hö.

 Ñoïc kyù hieäu giaù trò ñieän aùp ghim cuûa Diode Zener

- Kyù hieäu ñöôïc ghi tröïc tieáp treân thaân Zener

- Kyù hieäu ghi baèng voøng maøu (thöôøng gaëp ñoái vôùi Zener trong TV maøu haõng Panasonic)

- Thoâng soá V z ghi treân sô ñoà maïch ñieän 

Hai voøng

Luïc Lam

Ñieän aùp ghim Vz = 56V

ai voøng

Ñoûù Vaøng

Ñieän aùp ghim Vz = 24V

Ba voøng maøu

Xaùm Ñoû Ñoû

Ñieän aùp ghim Vz = 8V2

Ba voøng maøu

Ñoû Ñen Ñen

Ñieän aù him Vz = 2V

DZ5.6

Zener coù ñieän aùp ghim 5.6VDZ9.1

Zener coù ñieän aùp ghim 9.1V

MTZJT-776.2C Vz = 6V2 MTZJT-7720C Vz = 20V

MA2240-B Vz = 24V MA2082-A Vz = 24V

Page 6: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 6/19

Page 6 of 19 

b. Caùch ñoïc kyù hieäu vaø ño xaùc ñònh chaân, loaïi BJT:

 Ñoïc kyù hieäu treân moät soá BJT thoâng thöôøng - Maõ hieäu BJT do Nhaät saûn xuaát  

Baét ñaàu baèng kyù töï “2S” (“2” laø soá tieáp giaùp, “S” (semiconductor) laø linh kieän baùndaãn), caùc kyù töï tieáp theo chæ ñaëc ñieåm, coâng duïng vaø thöù töï cuûa saûn phaåm:

  2SA: BJT loaïi PNP laøm vieäc ôû taàn soá cao  2SB: BJT loaïi PNP coù taàn soá caét thaáp  2SC: BJT loaïi NPN coù taàn soá caét cao  2SD: BJT loaïi NPN coù taàn soá laøm vieäc thaápVí duï: 2SC828, 2SC1815, 2SA1015, 2SB688, 2SD868Moät soá BJT saûn xuaát sau naøy khi saûn xuaát thöôøng khoâng ghi boû kyù hieäu “2S” maø

baét ñaàu baèng caùc chöõ caùi A, B, C, D.Ví duï: A1015, A564, B544, C485, D718 … 

- Maõ hieäu BJT do Myõ saûn xuaát

Baét ñaàu baèng kyù töï “2N” vaø caùc kyù töï tieáp theo chæ loaït saûn phaåm. Muoán bieátñöôïc caùc ñaëc tính cuï theå cuûa töøng loaïi BJT phaûi duøng saùch tra cöùu.

Ví duï: 2N73A, 2N279A, 2N553 … 

- Maõ hieäu BJT do Trung Quoác saûn xuaát  Baét ñaàu baèng soá “3”, 2 chöõ caùi tieáp theo chæ ñaëc ñieåm BJT caùc kyù töï tieáp theo chæ

loaït saûn phaåmChöõ caùi ñaàu tieân chæ loaïi baùn daãn  A: BJT loaïi PNP, cheá taïo töø Germanium  B: BJT loaïi NPN, cheá taïo töø Germanium  C: BJT loaïi PNP, cheá taïo töø Silic  D: BJT loaïi NPN, cheá taïo töø SilicChöõ caùi thöù hai cho bieát ñaëc ñieåm vaø coâng duïng:

 

V: baùn daãn  Z: naén ñieän  S: tunel  U: quang ñieän  X: aâm taàn coâng suaát nhoû hôn 1W  P: aâm taàn coâng suaát lôùn hôn 1W  G: cao taàn coâng suaát nhoû hôn 1W  A: cao taàn coâng suaát lôùn hôn 1W

BJT coâng suaát nhoûBJT coâng suaát lôùn

(daïng soø) BJT coâng suaát lôùn

Page 7: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 7/19

Page 7 of 19       +5V

R1   R2

  Ví duï: 3AG11 laø BJT loaïi PNP, Ge, cao taàn coâng suaát nhoû, loaït saûn phaåm thöù 11.3AX31B laø BJT loaïi PNP, Ge, aâm taàn coâng suaát nhoû, loaït saûn phaåm thöù 31

coù caûi tieán

 Xaùc ñònh chaân, loaïi BJT- Coù 2 loaïi BJT:

Tröôøng hôïp chaân C ôû vò trí giöõa (phoå bieán)

-  Söû duïng VOM ôû giai ño ñieän trôû (x1K) laàn löôït ño ñieän trôû 2 chaân B vaø E cuûa BJTvôùi chaân C ñaõ bieát (phaûi ñoåi cöïc tính que ño).

E laø chaân coù giaù trò ñieän trôû  (hôû maïch) vôùi chaân C (RCE = ), chaân coøn laïi laø B.-  Thay ñoåi cöïc tính que ño VOM ño ñieän trôû giöõa B vaø C ta ñöôïc 2 giaù trò RBC1 vaø RBC2 

.ÖÙng vôùi tröôøng hôïp coù ñieän trôû nhoû hôn khi ñoù:Neáu que ñen VOM noái vôùi chaân B thì BJT loaïi NPN.Neáu que ñoû VOM noái vôùi chaân B thì BJT loaïi PNP.

Tröôøng hôïp toång quaùt, khoâng bieát vò trí chaân C  -  Ño töøng caëp chaân BJT, caëp chaân naøo coù ñieän trôû thuaän, nghòch ñeàu laø  laø chaân C, E

chaân coøn laïi laø chaân B.-  Ño ñieän trôû thuaän giöõa chaân B (ñaõ bieát) vaø 2 chaân coøn laïi, chaân naøo coù ñieän trôû lôùn

hôn laø chaân C, chaân coù ñieän trôû nhoû hôn laø chaân E.Tröôøng hôïp laø BJT daïng soø, voû cuûa BJT laø chaân C, 2 chaân laø B vaø E.

c. Ño xaùc ñònh chaân vaø loaïi JFET-  Söû duïng VOM giai ño ñieän trôû (x1K) ño ñieän trôû töøng caëp chaân cuûa JFET.-  Coù moät caëp chaân coù ñieän trôû khoâng ñoåi khi thay ñoåi cöïc tính que ño, ñoù laø chaân D vaø

S, chaân coøn laïi laø chaân G-  Ño ñieän trôû chaân G vôùi moät trong hai chaân coøn laïi

  Tröôøng hôïp VOM chæ giaù trò : neáu que ñen cuûa VOM (+ pin) ôû chaân G thì laøJFET keânh P, ngöôïc laïi neáu que ñoû VOM ñaët ôû chaân G thì laø JFET keânh N

 

Tröôøng hôïp VOM chæ giaù trò xaùc ñònh: neáu que ñen cuûa VOM (+ pin) ôû chaân Gthì laø JFET keânh N, ngöôïc laïi neáu que ñoû VOM ñaët ôû chaân G thì laø JFET keânhP.

  Thoâng thöôøng ñeå xaùc ñònh chaân vaø loaïi JFET neân söû duïng Data Sheet1.5  Khaûo saùt aûnh höôûng VOM leân keát quaû ño:

N P N P N P

mAR1 R2

      +  5V

D2

E

D1

C

BD2

E

C

D1

B

BJT loaïi NPN BJT loaïi PNP

Page 8: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 8/19

Page 8 of 19 

H1.1 H1.2Maéc maïch nhö hình veõ H1.1-  Choïn R1 = R2 = 1K.- Söû duïng VOM ño ñieän aùp treân töøng ñieän trôû vaø aùp nguoàn.-  Choïn R1 = R2 = 100K. Thöïc hieän töông töï.

Ghi keát quaû ño ñöôïc vaøo baûng B1.2. B1.2 

R=1K VR1= VR2= V= I=

R=100K VR1= VR2= V= I=Maéc maïch nhö hình H1.2-  Söû duïng VOM (thang ño mA) ño doøng I trong maïch vôùi 2 tröôøng hôïp:

R1 = R2 =1K vaø R1 = R2 = 100K.Ghi keát quaû vaøo baûng B1.2

Giôùi thieäu caùch söû duïng Oscilliscope(OSC)

a. Moät soá nuùt chöùc naêng chínhHöôùng daãn söû duïng dao ñoäng kyù PINTEK(PS 251)

Hình treân laø moät soá nuùt chöùc naêng chính cuûa dao ñoäng kyùCaùc nuùt naøy coù theå chia thaønh caùc khoái chính

Khoái queùt doïc: goàm 2 khoái cho 2 keânh CHA, CHB

 Keânh CHA  1: Select Input  nuùt choïn chöùc naêng ngoõ vaøo coù 3 vò trí AC (Alternaltive

Coupling - chæ bieåu dieãn thaønh phaàn AC), GND, DC (Direct Coupling - bieåudieãn caû thaønh phaàn DC vaø AC)

  2: Volt/div nuùt ñieàu chænh giaù trò moät oâ theo chieàu doïc  3: ngoõ vaøo keânh CHA  4: POS nuùt chænh tia saùng theo chieàu doïc  22: CAL PULL x5MAG

12 3 4 5 6 7 8 9

1011

12 13 1415 16

1718 19 20

21

22 23

Page 9: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 9/19

Page 9 of 19 

 Keânh CHBCaùc nuùt coù chöùc naêng töông öùng nhö keânh CHA nhöng ñöôïc söû duïng cho keânh CHA  7: POS  8: ngoõ vaøo keânh CHB   9: Volt/div  10: Select Input  23: CAL PULL x5MAG

Khoái queùt ngang  11: Time/div nuùt ñieàu chænh giaù trò moät oâ theo chieàu ngang  20: POS nuùt chænh tia saùng theo chieàu ngang  18: VAR chænh chu kì queùt chuaån

Khoái Trigger  14: Trigger Level vaø 17: Hold off: giöõ tín hieäu treân maøn hình khoâng bò troâi theo

chieàu ngang  15: Coupling choïn cheá ñoä kích. Neân choïn cheá ñoä AUTO  16: Source choïn tín hieäu nguoàn kích

Ngoaøi ra coøn coù moät soá nuùt choïn khaùc  12: Intensity nuùt ñieàu chænh cöôøng ñoä saùng cuûa tia saùng   13: Focus nuùt ñieàu chænh ñoä neùt cuûa tia saùng  5: Vert Mode coù 4 vò trí löïa choïn

  CHA:  Hieån thò tia saùng treân keânh A (quan saùt tín hieäu vaøo treân keânhA)

CHB: hieån thò tia saùng treân keânh B (quan saùt tín hieäu vaøo treân keânh B)  DUAL: quan saùt tín hieäu vaøo caû hai keânh CHA, CHB

  ADD: hieån thò toång ñaïi soá 2 tín hieäu treân hai keânh (CHA+CHB)  6: GND  21: CAL 2VP-P cho tín hieäu soùng vuoâng taàn soá 1KHz, 2V ñænh ñænh  19: X-Y nuùt choïn chöùc naêng bieåu dieãn moät tín hieäu sang tín hieäu khaùc

b. Caùch söû duïngQuan saùt daïng soùng tín hieäu treân töøng keânh:-  Ñöa tín hieäu vaøo keânh A hay B (tín hieäu ñöa vaøo phaân bieät ngoõ tín hieäu vaø ngoõ mass).-  Choïn Vert Mode(5) CHA hay CHB tuyø keânh tín hieäu ñöôïc ñöa vaøo.-  Chænh Inpur Select laø GND vaø chænh vò trí tia saùng naèm giöõa maøn hình baèng nuùt POS

(nuùt 4 cho keânh CHA hay nuùt 7 cho keânh CHB). Sau ñoù chænh Input Select veà vò trí AChay DC tuøy theo muïc ñích quan saùt.

-  Chænh nuùt Volt/div vaø Time/div ñeå tín hieäu hieän ñuû treân maøn hình

Bieân ñoä tín hieäu = soá oâ * giaù trò nuùt Volt/divChu kì tín hieäu = soá oâ * giaù trò nuùt Time/div

Ví duï : nhö treân hình veõ tín hieäu ñöôïc ñöa vaøokeânh CHA, nuùt Volt/div choïn giaù trò 5Volt/div,nuùt Time/div choïn giaù trò 1ms thì bieân ñoä tínhieäu laø 5V/oâ * 1oâ = 5V, chu kì tín hieäu laø1ms/oâ * 4oâ = 4ms.

Time/div

Volt/div

Page 10: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 10/19

Page 10 of 19 

Quan saùt hai tín hieäu ñoàng thôøi-  Ñöa hai tín hieäu cuøng mass vaøo 2 keânh CHAvaø CHB-  Vert Mode choïn DUAL-  Chænh Input Select töøng keânh, Volt/div töøng keânh vaø Time/div nhö phaàn bieåu dieãn tín

hieäu treân moät keânh sao cho quan saùt tín hieäu deã daøng.-  Bieân ñoä töøng tín hieäu ñöôïc xaùc ñònh döïa vaøo giaù trò Volt/div cuûa töøng keânh töông öùng.

 Ño goùc leäch pha giöõa hai tín hieäu

Ñöa 2 tín hieäu cuøng chu kì (taàn soá) vaøo hai keânh CHA, CHB-  Vert Mode choïn DUAL-  Goùc leäch pha giöõa hai tín hieäu ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc:

 =T 

t 360o 

T: chu kì cuûa hai tín hieäu ngoõ vaøo

 Bieåu dieãn moät tín hieäu theo moät tín hieäu khaùc- 

Ñöa hai tín hieäu cuøng mass vaøo hai keânh CHA vaø CHB.-  Nhaán nuùt X-Y (19).-  Choïn Select Input cuûa hai keânh laø GND vaø ñieåm saùng naèm giöõa trung taâm maøn hình.

Sau ñoù chuyeån veà vò trí AC hay DC tuøy muïc ñích quan saùt tín hieäu.-  Ñoà thò treân maøn hình coù hai truïc ñôn vò ñeàu laø Volt vaø ñöôïc ñoïc nhö sau:

  OÂ doïc theo Volt/div cuûa keânh B (truïc Y)  OÂ ngang theo Volt/div cuûa keânh A (truïc X)

Ñoä leäch pha giöõa hai tín hieäu  ñöôïc tính nhö sau:

Chænh chuaån dao ñoäng kyùSau moät thôøi gian söû duïng hay do moät söï coá naøo ñoù tín hieäu coù theå bò bieåu dieãn sai.

Chuùng ta coù theå töï kieåm tra baèng caùch söû duïng tín hieäu chuaån trong maùy.-  Noái ngoõ vaøo keânh muoán kieåm tra CHA hay CHB vaøo loã caém CAL 2V P-P

-  Vert Mode choïn CHA hay CHB töông öùng vôùi keânh muoán kieåm tra

Choïn Select Input keânh töông öùng laø GND vaø chænh vò trí vaïch saùng naèm giöõa maønhình. Sau ñoù chuyeån veà vò trí AC-  Duøng nuùt VAR (18) chænh chu kì vaø keùo nuùt CAL (nuùt 22 cho keânh CHA vaø nuùt 23 cho

keânh CHB) chænh bieân ñoä tín hieäu quan saùt treân maøn hình sao cho tín hieäu hieäu quansaùt coù taàn soá 1KHz (chu kì 1ms) vaø bieân ñoä ñænh ñænh 2V(tín hieäu chuaån). Sau ñoù nhaánnuùt CAL veà vò trí cuõ vaø tieán haønh ño bình thöôøng.

Bài 2:

Time/div

Volt/div t

AB

 

sin = A

 B 

Page 11: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 11/19

Page 11 of 19 

DIODE và TRANSISTORNỘI DUNG THỰC HÀNH:2.1 Xác đ ịnh chân và phân loại diode:2.1.1 Xác đ ịnh chân diode (diode chỉnh lưu, zener và diode quang (LED))Diode là linh kiện bán dẫn được xác định chân bằng VOM ở thang đo điện trở, dựa vào tính dẫn điệncủa mối nối P-N khi phân cực. 

Để xác định chân Anode và Katode của diode ta thực hiện như sau:-  Sử dụng VOM ở giai đo điện trở (x1) đo hai chân của diode.-  Nếu kim VOM giảm về 0 thì diode đang được phân cực thuận nên dẫn điện. Khi đ ó que đen

(dương nguồn) của VOM ở chân nào thì đ ó là chân Anode, que đỏ (âm nguồn) của VOM ở chânKatode.

-  Nếu kim VOM vẫn đứng ở giá trị  hoặc chỉ một giá trị điện trở  lớn thì diode đang đượcphân cực ngược nên không dẫn điện. Khi đ ó que đen của VOM ở chân nào thì chân đ ó là Katode,chân còn lại là Anode.

2.1.2 Phân loại diodea. Diode chỉnh lưu:- 

Phân cực thuận thì kim VOM chỉ 0.-  Phân cực ngược thì kim VOM ở vị trí .b. Diode zener:-  Phân cực thuận thì kim VOM chỉ 0.-  Phân cực ngược thì kim VOM ở vị trí có giá trị điện trở lớn.c. Diode phát quang (LED):-  Phân cực thuận thì kim VOM chỉ 0 và LED phát sáng.-  Phân cực ngược thì kim VOM ở vị trí .

2.2 Mạch chỉnh lưu bán kỳ 

2.2.1 Mạch có tụ lọcSV lắp mạch như hình 2.2

Hình 2.2: Mạch chỉnh lưu bán kỳ có tụ lọc

Thực hiện trong 2 trường hợp tụ C = 47F và C = 470F.Nguồn Vi = 6Vac, tần số 50Hz, diode dùng loại 1N4007.-  Sử dụng VOM ở giai đo Vac đo điện áp Vi.-  Sử dụng VOM đo điện áp Vo ở giai đo Vdc và Vac.-  Ghi kết quả đo vào bảng 2.2 và 2.3.

C = 470F Vac Vdc

Page 12: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 12/19

Page 12 of 19 

Bảng 2.2

-  Sử dụng dao động ký đo và vẽ dạng sóng vào Vi và sóng ra Vo (dạng sóng Vo đo trong haitrường hợp không có DC và có DC).

Ghi nhận xét các kết quả đ

ược.

2.2 Mạch chỉnh lưu toàn kỳ biế n áp có dây trung tính (Mạch không có tụ lọc):SV mắc mạch như hình 2.3

Hình 2.3: Mạch chỉnh lưu toàn kỳ không có tụ lọc

Nguồn Vi1 = Vi2 = 6Vac, tần số 50Hz, các diode dùng loại 1N4007-  Sử dụng VOM ở giai đo Vac đo điện áp Vi1 và Vi2.-  Sử dụng VOM đo điện áp Vo ở giai đo Vdc và Vac.-  Ghi kết quả đo vào bảng 2.4.

Vac Vdc

Vi1Vi2Vo

Bảng 2.4-  Sử dụng dao động ký đo và vẽ dạng sóng vào Vi1 và sóng ra Vo (dạng sóng Vo đo trong hai

trường hợp không có DC và có DC).-  Ghi nhận xét các kết quả đo được.

2.3 Mạch chỉnh lưu c ầu nguồn đơn (mạch có tụ lọc):

SV mắc mạch như hình 2.6Thực hiện trong 2 trường hợp tụ C = 47F và C = 470FNguồn Vi = 6Vac, tần số 50Hz, diode dùng loại 1N4007-  Sử dụng VOM ở giai đo Vac đo điện áp Vi-  Sử dụng VOM đo điện áp Vo ở giai đo Vdc và Vac -  Ghi kết quả đo vào bảng 2.8 và 2.9

Vi

VoC = 47F Vac Vdc

Vi

VoB

Page 13: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 13/19

Page 13 of 19 

Hình 2.6 Mạch chỉnh lưu cầu có tụ lọc

C = 47F Vac Vdc

Vi

VoBảng 2.8

Bảng 2.9

-  Sử dụng dao động ký đo và vẽ dạng sóng vào Vi và sóng ra Vo (dạng sóng Vo đo trong haitrường hợp không có DC và có DC).

-  Ghi nhận xét các kết quả đo được.

2.4 Mạch chỉnh lưu c ầu nguồn đ ôi:SV mắc mạch như hình 2.7

Hình 2.7 Mạch chỉnh lưu cầu nguồn đôi

Nguồn Vi1 = Vi2 = 6Vac, tần số 50Hz, tụ C1 = C2 = 100F, các diode dùng loại 1N4007-  Sử dụng VOM ở giai đo Vac đo điện áp Vi1 và Vi2-  Sử dụng VOM đo điện áp Vo1,Vo2 và Vo ở giai đo Vdc và Vac-  Ghi kết quả đo vào bảng 2.10-  Sử dụng dao động ký đo và vẽ dạng sóng vào Vi1 và sóng ra Vo1 và Vo2 (dạng sóng Vo đo

trong hai trường hợp không có DC và có DC).-  Ghi nhận xét các kết quả đo được.

C = 470F Vac Vdc

Vi

Vo

Vo

Page 14: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 14/19

Page 14 of 19 

Vac VdcVi1Vi2Vo1Vo2

Vo

Bảng 2.10

BÁO CÁO KẾ T QU Ả THỰC HÀNH:1. Kế t quả đ o:-  Bảng ghi kết quả đo điện áp-  Đồ thị vẽ các dạng sóng Vi và Vo-  Các nhận xét về kết quả đo2. Giải thích mạch:Giải thích nguyên lý hoạt động của các mạch:-  Chỉnh lưu bán kỳ -  Chỉnh lưu toàn kỳ -  Chỉnh lưu cầu

NỘI DUNG THỰC HÀNH TRANSISTOR:

3.1 Xác đ ịnh chân BJT và FET:Để xác định kiểu các cực của BJT, ta có thể xem datasheet của nó do nhà sản suất cung cấp. Chúngta có thể download các tài liệu đ ó từ một số trang web như: http://www.datasheetcataloge.com, http://www.alldatasheet.com...

3.2 Mạch phân cực BJT:3.2.1 Mạch phân cực đ ịnh dòng:a. Sinh viên thực lắp mạch như hình 3.1.

Với VCC= 5VDC, R1=2,2K, R2=1M, R3=470, Q loại 2SC1815 (C1815).

Page 15: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 15/19

Page 15 of 19 

Hình 3.1

Dùng VOM đo điện áp và điền vào theo bảng sau:

VR1 VR2  VR3  VBE  VBC  VCE 

Từ bảng kết quả này sinh viên hãy tính dòng ICQ 

b. Từ mạch phân cực dạng trên, biết VCC= 5V, Q loại 2SC1815 sinh viên hãy tính toán giá trị củacác điện trở sao cho VCE= Vcc/2, ICQ = 1mA. Sinh viên hãy lắp mạch với các giá trị điện trở vừa tính toán và điều chỉnh R2 sao cho VCE=Vcc/2

c. Từ mạch phân cực dạng trên, biết VCC= 12V, Q loại 2SC1815 sinh viên hãy tính toán giá trị của các điện trở sao cho VCE= 6V, ICQ=5mA. 

Sinh viên hãy ráp mạch với các giá trị điện trở vừa tính toán và điều chỉnh R2 sao cho kết quả phân cực giống như ỵ  êu cầu.

3.2.2 Mạch phân cực kiểu c ầu phân áp:a.  Sinh viên thực lắp ráp mạch như hình 3.2a.

Với VCC= 5V, R1=2,2K, R2=47K, R3=220, R4=10K, Q loại 2SC1815 (C1815).Dùng VOM đo điện áp và điền vào theo bảng sau:

Hình 3.2a

VR1 VR2  VR3  VBE  VBC  VCE 

Từ bảng kết quả này sinh viên hãy tính dòng ICQ (Sinh viên có thể sử dụng biến trở 20k thay cho điện trở R4 để điều chỉnh sao cho Q ở chế độ khuyếch đại và ICQ gần 1mA)

Page 16: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 16/19

Page 16 of 19 

b.  Từ mạch phân cực dạng trên, biết VCC= 5V, Q loại 2SC1815, sinh viên hãy tính giá trị của cácđiện trở sao cho VCE= Vcc/2, ICQ = 1mA.Sinh viên hãy lắp mạch với các giá trị điện trở vừa tính và điều chỉnh R4 (tăng hoặc giảm giá trị đ  ã tính toán) sao cho VCE= Vcc/2

c.  Từ mạch phân cực dạng trên, biết VCC= 12V, Q loại 2SC1815 sinh viên hãy tính toán giá trị của các điện trở sao cho VCE= 6V, ICQ=5mA.

Sinh viên hãy lắp mạch với các giá trị điện trở vừa tính toán và điều chỉnh R4 lại sao cho kết quả phân cực giống như ỵ  êu cầu.

3.2.3 Mạch phân cực kiểu hồi tiế p:Sinh viên thực lắp mạch như hình 3.3.Với VCC= 12V (DC), R1=5,6K, R2=1M, R3=220, R4=470, Q loại 2SC1815 (C1815).

Hình 3.3-  Dùng VOM đo điện áp và điền vào theo bảng sau:

VR1 VR2  VR3  VBE  VBC  VCE 

-  Từ bảng kết quả này sinh viên hãy tính dòng ICQ.

(Sinh viên có thể sử dụng biến trở thay cho điện trở R2 để điều chỉnh sao cho Q ở chế độ khuyếch đại)

3.3 Một số dạng mạch phân cực JFET:3.3.1 Mạch tự phân cực:

Page 17: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 17/19

Page 17 of 19 

Hình 3.6Sinh viên lắp mạch như hình 3.6,Dùng VOM đo điện áp và điền vào theo bảng sau:

VR1 VR2  VR3  VGSQ  VDSQ 

Từ bảng này, sinh viên hãy tính IGQ và IDQ

 Khaûo saùt ñaëc tuyeán Volt _ Ampe cuûa JFETMaéc maïch nhö hình 3.7

-  JFET: K30A-  Thay ñoåi nguoàn VGG, VDD vaø ño doøng ID theo

baûng sau

 Baûng 1 (V GG = 0V)

VDD(V) 0 1 2 3 4 6 8 10 12ID(mA)

 Baûng 2 (V GG = 0.4V)

VDD(V) 0 1 2 3 4 6 8 10 12ID(mA)

 Baûng 3 (V GG =0.8V)VDD(V) 0 1 2 3 4 6 8 10 12ID(mA)

 Baûng 4 (VGG = 1.2V)

VDD(V) 0 1 2 3 4 6 8 10 12ID(mA)

2.2K

VDD

1M

VGG

H3.7

R G 

R D 

Page 18: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 18/19

Page 18 of 19 

 Baûng 5 (VGG =1.6V)

VDD(V) 0 1 2 3 4 6 8 10 12ID(mA)

Veõ ñaëc tuyeán truyeàn ñaït bieåu dieãn quan heä giöõa I  D vaø V GS khi V  DS ôû caùc möùc ñieän aùp khaùc nhau

ID(mA)

VGS(V)

Veõ ñaëc tuyeán ra bieåu dieãn quan heä giöõa I  D vaø V  DS khi V GS ôû caùc möùc ñieän aùp khaùc nhau

ID(mA)

VDS(V)

3.3.2 Mạch phân cực kiế u phân áp:

Cho mạch phân cực JFET như hình 3.8,

Sinh viên hãy tính R3 sao cho IDQ gần 2mA.-  Sinh viên lắp mạch và đo các thông số phân cực của JFET.

Hình 3.8

BÁO CÁO KẾ T QU Ả THỰC HÀNH:

Page 19: Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

7/24/2019 Thuc Hanh Cau Kien Dien Tu D14 9 2015 Lan Anh

http://slidepdf.com/reader/full/thuc-hanh-cau-kien-dien-tu-d14-9-2015-lan-anh 19/19

P 19 f 19

1. Kế t quả đ o:Mỗi nhóm SV làm bài báo cáo kết quả đo được ở mỗi phần thực hành nộp cho giáo viên hướngdẫn.

2. Kế t quả tính:-  Sinh viên tính toán một số thành phần được yêu cầu từ kết quả đo và các thông số trong mạch.-  Sinh viên tính toán (theo lý thuyết) lại các giá trị dòng và áp phân cực cho mỗi mạch và so sánh với

kết quả đo được, từ đ ó đưa ra nhận xét.

3. Giải thích mạch:Dựa vào các biểu thức tính toán phân cực, sinh viên có thể nêu các chức năng của các điện trở,biến trở trong mạch. Từ đ ó nếu ta thay đổi các giá trị này thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sự phân cưc của các transistor.