Thị Trường Sinh Khối và Khí Sinh Học ở Việt Nam: Hiện trạng và Triển vọng

Thị Trường Sinh Khối và Khí Sinh Học ở Việt Nam: Hiện trạng và Triển vọng

Tp. HCM, 16/09/2013

By: Nguyễn Đức Cường

Viện Năng lượng

Diễn Đàn Việt Nam- Đức Năng Lượng Sinh Học ở Việt Nam

NỘI DUNG TRÌNH BÀY

1

•Hiện trạng và triển vọng ngành năng lượng sinh khối và khí sinh học ở Việt Nam

2

•Điều kiện thị trường và cơ hội kinh doanh trong lĩnh vực nhiệt-điện sinh khối, khí sinh học

3

•Đầu tư vào lĩnh vực sinh khối và khí sinh học: những vấn đề cần quan tâm

4

•Tóm tắt và kết luận

BIOMASS/BIOGAS

FOR

ENERGY

Nội dung

1.1. Hiện trạng

1. Hiện trạng và triển vọng ngành

năng lượng sinh khối và khí sinh học ở Việt Nam

1.1.1. Hệ thống điện VN (đến 31/12/2012) Tổng công suất điện: 26,47 GW Tổng lượng điện sản xuất: 120,2 TWh

Điện tái tạo: 4,5 TW, chiếm 3,7% 4 loại NLTT tham gia nối lưới là : TĐN, sinh khối, rác thải và gió

Tỷ lệ điện khí hóa: khoảng 97%

19941995199619971998199920002001200220032004200520062007200820092010201120120

20

40

60

80

100

120

140Điện tái tạo (gồm TĐN)

Nhập khẩu

Nhiệt điện khí

Diezel

Tua bin khí chạy dầu

Tua bin khí+Đuôi hơi

Nhiệt điện dầu

Nhiệt điện than

Thủy điện lớn

1.1. Hiện trạng (tiếp theo)

1.1.2. Số lượng hệ thống đã lắp đặtBã mía 40 hệ thống đồng phát nhiệt điện đốt bã mía đang vận hành

Tổng công suất điện : 150MWe

Quy mô công suất điện: từ 1 đến 25MWe

Mục đích chính: sản xuất điện và nhiệt cho tự dùng để sản xuất đường

5 nhà máy bán điện dôi dư cho lưới điện, với mức giá trung bình chỉ 4UScents/kWh.

Trấu Mới chỉ có 1 nhà máy nhiệt điện đốt trấu.

Hiện tại: Chưa sản xuất điện, chỉ bán hơi cho hộ tiêu thụ xung quanh: giá bán hơi từ 25-30USD/tấn (hơi bão hòa, 7 bar). Đang có kế hoạch mở rộng và lắp đặt tua bin, máy phát điện để bán điện



Phế thải gỗ Hơn 30 nhà máy chế biến gỗ đã lắp đặt lò hơi công nghiệp,

đốt phế thải gỗ (loại lò thông số hơi thấp) Hơi sản xuất sử dụng tại chỗ cho sấy gỗKhí sinh học Quy mô nhỏ-hộ gia đình:

>200,000 hệ thống đã lắp đặt và vận hành Thể tích bể phân hủy chỉ từ: 5-20 m3

Mục đích sử dụng khí: Đun nấu, thắp sáng và phát điện tự dùng

Quy mô công nghiệp: Cho sản xuất điện: 2MW (4 tổ máy x0.5MW) Cho sản xuất nhiệt: năng suất hơi từ 5-12 tấn/giờ



1.1. Hiện trạng (tiếp)

1.1.3. Công nghệ áp dụng Khí sinh học: Quy mô nhỏ hộ gia

đình Phân hủy kỵ khíVật liệu : Gạch nung, túi ni nông;

Composite Quy mô trung bình– Trang trại lợn

Connected by blocks Quy mô lớn: 2 loại chính

Lagoon and plug flow ACR; AF; DSFF; UASB; và FB.




Quy mô nhỏ: Chế biến gỗ

Lò hơi: đốt trực tiếp, ghi cố định, thông số hơi thấp

Quy trung bình và mô lớn: Công nghiệp đường: đồng phát (CHP)

Lò hơi: đốt trực tiếp (độ ẩm nhiên liệu 50%)

Tua bin: đối áp, trích hơi

Công nghiệp xay xát lúaLò hơi: tầng sôi

Tua bin: ngưng hơi

Boiler burning pellets




Đóng viên sinh khối (briquette & pellet) Loại máy ép “briquetting”: Trục vít, gia nhiệt khuôn ép Công suất ép: 100kg/hr Máy ép viên “pellet”: nhập khẩu từ Nhật, TQ; Công suất ép: từ 300-500kg/hr Sản phẩm: sử dụng trong nước và xuất khẩu

Pellet press machine

Rice husk briquette and briquetting machine

Rice husk pellets Bagasse pellets

Mixed rice husk&bagasse pellets




Loại sinh khối Cho sản xuất năng lượng (triệu tấn/năm)

Rùng tự nhiên 14,07Rừng trồng 9,07Đát trống, đồi núi trọc 2,47Cây công nghiệp lâu năm 2,00Cây ăn quả 0,41Cây trồng phân tán 7,79Đầu mẩu gỗ, bìa bắp 5,58Mùn cưa, vỏ bào 1,12Phế thải gỗ từ xây dựng 0,80Trấu và rơm rạ 40,8Bã mía và ngọn/lá mía 15,6

Phế thải cây ngô 9,2

Phế thải cây cà phê 1,17

Khác (dừa, lạc đậu, sắn…) 6,37

Tổng 118,21

1.2. Triển vọng



Việt Nam có tiềm năng lớn nguồn sinh khối (SK) và khí sinh học (KSH) Sinh khối: Mỗi năm tạo ra trên 118 triệu tấn Khí sinh học (chỉ riêng từ chăn nuôi): có thể thu hồi khoảng 4.8 tỷ

m3/nămLượng khí sinh học từ chất thải

Từ chất thải chăn nuôiSản lượng KSH(triệu m3/năm)

Trâu 527.5

Bò 881

Lợn 1875

Gia cầm 1540

Sub - total 4823.5

Từ chất thải chế biến và sản xuất

Cần đánh giá tiềm năng

1.2. Triển vọng (tiếp)



Nhu cầu năng lượng và điện của VN rất lớn trong 1&2 thập niên tới Nhu cầu điện (2030): 695 tỷ kWh, tăng khoảng 5,8 lần so với

năm 2012

Nhu cầu đầu tư nguồn điện (2011-2030): 1554,6 nghìn tỷ VND, trung bình khoảng 3,7 tỷ US$/năm

Giá bán điện dần được cải thiện theo xu hướng tăng: Đảm bảo thu hồi được chi phí và mức lợi nhuận hợp lý.

Giá điện được điều chỉnh từng bước tiếp cận chi phí biên dài hạn (PDP VII)

Sinh khối và khí sinh học được khuyến khích, hỗ trợ phát triển Lập chiến lược, quy hoạch tổng thể phát triển NLTT VN (đã trình chính phủ) Chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu: Sinh khối, khí sinh học

là một trong những lựa chọn nhằm giảm phát thải khí nhà kính Chiến lược tăng trưởng xanh: Thúc đẩy ngành công nghiệp/năng lượng

xanh, công nghệ ít các bon (xử lý chất thải, phế thải thành năng lượng).

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

MW

Khí sinh học

Mặt trời

Địa nhiệt

Rác thải SK

trong đó: TĐN

Sinh khối (rắn)

Điện gió

1.2. Triển vọng



Định hướng phát triển sinh khối, khí sinh học, giai đoạn 2011-2030 Công suất điện tái tạo:

chiếm 9,4% tổng công suất

hệ thống.

Trung bình: 600MW/năm

Trong đó: Điện sinh khối: 2000 MW

Khí sinh học: 100 MW

Đang triển khai lập

quy hoạch điện sinh khối

Đang hoạch định cơ chế

hỗ trợ đầu tư

2.1. Cơ hôi: được áp dụng các cơ chế hỗ trợ

2. Điều kiện thị trường và cơ hội kinh doanh

trong lĩnh vực nhiệt - điện sinh khối, khí sinh học

Được hưởng các ưu đãi về tín dụng đầu tư của nhà nước (lãi xuất vay…)Thuế nhập khẩu: Miễn trừ các sản phẩm không thể sản xuất được ở VN Miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (áp dụng như đối với dự án thuộc lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư):

Miễn thuế trong 4 năm đầu, giảm 50% thuế trong 9 năm tiếp theo Được áp dụng mức khấu hao nhanhƯu đãi về đất đai: được miễn giảm tiền sử dụng đất, thuê đất Phí bảo vệ môi trường: được miễnHỗ trợ về giá:

Đang trong quá trình soạn thảo cơ chế và biểu giá điện cho sinh khối. Dự kiến cuối 2013 thông qua, và có hiệu lực đầu năm 2014

Biểu giá theo hướng: Hợp đồng mẫu, không đàm phánGiá: 3 lựa chọn (FIT 1 thành phần; hai thành phần; và chi phí tránh

được) Cho hai loại sinh khối: Bã mía và sinh khối còn lại

2.2. Một số quy định: điều kiện ràng buộc(*)

2. Điều kiện thị trường và cơ hội kinh doanh

trong lĩnh vực nhiệt - điện sinh khối, khí sinh học

Đầu tư dự án điện sinh khối phải phù hợp với quy hoạch điện sinh khối vùng và quy hoạch phát triển điện lực đã được phê duyệt Trong trường hợp dự án điện xin đầu tư chưa có trong quy hoạch, chủ đầu tư lập báo cáo trình Bộ Công Thương quyết định.Điểm đấu nối do bên bán điện thỏa thuận với bên mua điện Chủ đầu tư chịu trách nhiệm đầu tư, vận hành, bảo dưỡng đường dây từ nhà máy điện sinh khối đến điểm đấu nối. Được phép khởi công xây dựng dự án khi đã đáp ứng được các điều kiện sau:

Đã có giấy chứng nhận đầu tưĐã có văn bản chấp thuận mua điệnĐã có thỏa thuận điểm đấu nốiĐã có thiết kế kỹ thuật được thẩm định

Note (*). Theo bản thảo lần 4

3. Đầu tư vào lĩnh vực sinh khối và khí sinh học:

những vấn đề cần quan tâm

3.1. Các thủ tục và quy định

Trình tự và quy trình cấp giấy chứng nhận đầu tư Theo loại dự án (BOT, BOO, BT, IPP và PPP.. Quy mô dự án (trên hoặc dưới 1500 tỷ VND) Nối lưới hay ngoài lưới

Mục đích chỉ sản xuất điện, nhiệt hay cả hai (đồng phát) Vận dụng và áp dụng các cơ chế, chính sách hỗ trợ hiện

hành để giảm chi phí đầu tư, cải thiện dòng tiền Miễn giảm thuế (nhập khẩu, thu nhập) Miễn giảm các loại phí (đất, môi trường) Trợ giá sản phẩm cho các dự án CDM Các hỗ trợ khác (vay vốn với lãi xuất ưu đãi, tỷ lệ góp vốn, tài trợ

lập dự án đầu tư…) Lựa chọn đối tác địa phương tin cậy phối hợp thực hiện

3. Đầu tư vào lĩnh vực sinh khối và khí sinh học:

những vấn đề cần quan tâm

3.2. Một số trở ngại khó khăn cần vượt qua

Giá năng lượng thấp• Giá năng lượng vẫn còn được

trợ cấp (e.g. coal, electricity)• Mới chỉ tính chi phí tài chính

chưa tính các chi phí ngoại sinh (môi trường, xã hội)

Chưa có quy hoạch• Thiếu số liệu thống kê• Mức độ tin cậy của số liệu

chưa cao• Hiện tại quy hoạch điện cấp

tỉnh. chưa có danh mục đầu tư

Chi phí nhiên liệu, Mức độ tin cậy trong cung cấp?• Làm thế nào dể cung cấp sinh

khối được đủ, ổn định cả đời dự án (20 năm)

• Phụ thuộc vào mùa vụ, doanh nghiệp khác

• Thu gom, vận chuyển

Biểu giá điện chưa hấp dẫn• Biểu giá hiện hành không hấp

dẫn nhà đầu tư • Biểu giá mới, hiện tại đang

trong quá trình soạn thảo• Có đáp ứng mong đợi của nhà

đầu tư không?

Việt Nam có tiềm năng lớn nguồn sinh khối và khí sinh học nhưng việc khai thác còn hạn chế, chưa tưng xứng với tiềm năng của nó.

Chính phủ đã đề ra mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo bao gồm sinh khối theo lộ trình đến năm 2020 và 2030.

Cơ chế khuyến khích và hỗ trợ đầu tư đã được ban hành và từng bước hoàn thiện. Đây là cơ sở tốt để thúc đẩy thị trường sinh khối và khí sinh học ở VN.

Cơ chế hỗ trợ giá, ban hành biểu giá, quy hoạch điện sinh khối đang được xúc tiến. Đây là điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư xem xét, hoạch định kế hoạch kinh doanh trong lĩnh vực này, bao gồm đầu tư trực tiếp, liên doanh, cung cấp thiết bị và chuyên giao công nghệ.

3. Tóm lược và một số kết luận

Thank you for your attention!

Contact: Mr. Nguyen Duc Cuong

Director of Center for Renewable Energy and CDM

Institute of Energy

Tel: 84-4-38527085; Mobi: 84 (0) 912009700

Fax: 84-4-38523311

Email: [email protected] or [email protected]

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

Thị Trường Sinh Khối và Khí Sinh Học ở Việt Nam: Hiện trạng và Triển vọng

Documents

Transcript of Thị Trường Sinh Khối và Khí Sinh Học ở Việt Nam: Hiện trạng và Triển vọng