The four Buddhist Holiest Places สังเวชนียสถาน ๔ ตำ ...ส...
Transcript of The four Buddhist Holiest Places สังเวชนียสถาน ๔ ตำ ...ส...
สงเวชนยสถาน The four Buddhist Holiest Places
๔ ตำาบล
พระครวนยธรกตตพงษ จตตคตโต
ดร.นตกานต ธรรมหรรษากล
พระครวนยธรกตตพงษ จตตคตโต
ดร.นตกานต ธรรมหรรษากล
สงเวชนยสถาน The four Buddhist Holiest Places
๔ ตำาบล
ISBN 978-616-361-673-9
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล
พระครวนยธรกตตพงษจตตคตโต
ดร.นตกานตธรรมหรรษากล
กองงานวชาการ
พระอาจารยนยม ญาณปาโล น.ธ.เอก,ศน.บ.,
พระอาจารยธระพงษ สเมโธ น.ธ.เอก,พธ.บ.,พธ.ม.
ดร.นตกานต ธรรมหรรษากลป.ธ.6,พธ.บ.,M.A.,Ph.D.
คมสทธ พศเพง น.ธ.เอก,ป.ธ.7,พธ.บ.
ภาพปก : พระโพธสตวสทธตถะราชกมาร(พระพทธเจานอย)
ประดษฐานณสวนลมพนประเทศเนปาล
พมพครงท 1 จำานวน1,000เลมกนยายน2557
เจาของ : กองทนปญญาบารมชมรมธรรมหรรษาไทย-อนเดย
71/4ถนนบรมราชชนนแขวงอรณอมรนทร
เขตบางกอกนอยกรงเทพฯ10700
โทร.02-8845683-6,081-9944790แฟกซ:02-8845682
www.dhammahansa.com
พมพท : TheMahavirPress
B20/44A-R-A,Bhelupur,Varanasi-221010,U.P.,India
Phone:0542-2277455
Mobile:0-9415695246
คำานำา
สงเวชนยสถาน และพทธสถาน ตงอยในประเทศอนเดย - เนปาล เปน
สถานทสำาคญทเกยวของกบพระพทธองค ทรงประสต ตรสร แสดงปฐมเทศนา และ
ปรนพพานรวมถงพทธสถานตางๆ อนเปนสถานทสำาคญทพระพทธองคทรงเสดจไป
ประทบ เพอประกาศพระศาสนา ทรงแสดงธรรมโปรดเวไนยสตว จงเปนสถานทอน
พทธศาสนกชนควรทจะตามรอยบาทพระศาสดาไปนมสการดวยจตเลอมใสดวยใจศรทธา
สกครงหนงในชวต
หนงสอเลมน เปนเพยงสวนหนงของคำาบรรยายถวายความรแดพระ
สงฆสามเณร อบาสกอบาสกา ทไดไปจารกแสวงบญ ณ แดนพทธภม ในฐานะ
เปน“ธรรมวทยากร” คอ วทยากรทบรรยายธรรมอนเกยวกบแดนพทธภม ทงในอดต
ครงพทธกาล และปจจบนกาลเปนองคความรอนเกดจากบรรยายใหกบผเดนทางไป
แสวงบญในแดนพทธภม จงเกบรวบรวมเปนขอมลเฉพาะหรอฉบบยอ เพอสะดวกและ
ประหยดเวลาแกผศกษาคนควา ควรแกการทรงจำา และนำาไปเปนแนวทางในการศกษา
และการปฏบตเปรยบเสมอนเปนคมอในการเดนทางแกนกจารกแสวงบญและผเรมตน
เปนวทยากรในแดนพทธภม
หวงเปนอยางยงวา หนงสอเลมนจกเปนประโยชนตอผศกษาคนควา และ
ขออนโมทนาบญขอบคณแดผสนบสนบหนงสอเลมน ซงรายไดทงหมดจะนำาไปเปนกอง
ทนกอสราง “วดไทยโพธวหาร” ถอไดวาทานเปนผหนงซงมสวนรวมในการสรางวดไทย
ถวายเปนพทธบชาณพทธคยาตนพระศรมหาโพธอนเปนสถานทตรสรของพระสมมา-
สมพทธเจา
พระครวนยธรกตตพงษ จตตคตโต ดร.นตกานต ธรรมหรรษากล
ผอำานวยการสรางวดไทยโพธวหาร ประธานอปถมภสรางวดไทยโพธวหาร
วดไทยโพธวหารพทธคยา ศนยประสานงานสรางวดไทยโพธวหาร
รฐพหารประเทศอนเดย บรษทธรรมหรรรษาทวรแอนดแทรเวลจำากด
โทร.+919771310122โทร.02-8845683-6,081-9944790
สารบญเรอง หนา
ทำาความเขาใจกอนไปอนเดย 1
ขอมลเกยวกบอนเดย 1
พทธกจ5อยาง 2
สถานทประทบ45พรรษา 3
พระพทธเจาตรสสงเวชนยสถาน4 4
ปลงสงเวชอยางไร 4
อฐษฐานจตกบการออนวอน 5
พทธคยา Bodhi Gaya 6
ตนพระศรมหาโพธ(MahaBodhiTree) 7
พระแทนวชรอาสน 9
สตตมหาสถาน(เสวยวมตตสข) 10
เจดยพทธคยา(BodhiGayaStupa) 11
พระพทธเมตตา(BuddhaMetta) 11
บานนางสชาดา(SujataStupa) 12
แมนำาเนรญชราสถานทลอยถาด 13
ดงคสร(สถานทบำาเพญทกกรกรยา) 14
วดนานาชาต(TempleInternational) 14
ราชคฤห แควนมคธ 15
วดเวฬวน 16
เขาคชกฏ 16
สถานพระเทวทตทกลงหนใสพระพทธเจา 16
ถำาสกรขาตา 17
ถำาพระโมคคลลานะ 17
โรงพยาบาลหมอชวกโกมารภจจ 17
มททกจฉทายวน 17
วศวะศานตสถป 17
รอยเกวยน 18
คกคมขงพระเจาพมพสาร 18
มนยามฐ 18
ทเกบสมบตของพระเจาพมพสาร 18
ตโปทาราม 18
ลฏฐวน 18
มหาวทยาลยนาลนทา 19
หลวงพอองคดำา 20
วดพทธนานาชาต 20
พระสตรและชาดก 20
เวสาล แควนวชช 21
ปาวาลเจดย(สถานทปลงอายสงขาร) 22
พระสถป 23
กฏาคารศาลาปามหาวน 23
เสาหนศลาจาลกสงหทสมบรณ 24
สระมธรา 24
เกสรยา 24
กำาเนดภกษณรปแรก 25
นางอมพปาล 26
พระสตรและชาดก 26
กสนารา แควนมลละ 27
สวนสาลวโนทยาน 28
มหาปรนพพานสถป 28
มหาปรนพพานวหาร 28
พระพทธมหาปรนพพาน 29
มกฏพนธนเจดย 29
ลมพนวน 36
สระโบกขรณ 38
เสาหนศลาจารกพระเจาอโศกมหาราช 38
มายาเทววหาร 39
ซากอฐโบราณ 39
รปแกะสลกหนพระมารดา 39
รอยพระบาทกมาร 39
สาวตถ แควนโกศล 41
วดเชตวน(ChetawanVihar) 42
เนนดนยมกสถป 43
บานอนาถบณฑกเศรษฐ 44
บานองคลมาล 44
เมองพาราณส แควนกาส 45
ม.เมองในพาราณส 46
ปาอสปตนมฤคทายวน 50
ธมเมกขสถป 51
ธมมราชกสถป 52
เสาหนศลาจารกพระเจาอโศก 53
พระมลคนธกฎ 54
ยสะเจดย 54
การลมสลายศากยวงศ 58
จากมคธถงปาฏลบตร 63
พระเจาอโศกมหาราช 66
มลนทปญหา 69
ดร.เอมเบดการ 71
อนาคารกธรรมาปาละ 72
บทวเคราะหการสญสลายพระพทธศาสนาจากอนเดย 73
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 1
ทำาความเขาใจกอนไปอนเดย ทำาความเขาใจกอนไปอนเดยเพอสรางความเขาใจเกยวกบเดน
ทางวตถประสงคมาเพออะไร การเขาใจตนเองเขาใจปญหา เขาใจธรรมะ
เปนการลดอปสรรคเพมบญสรางปญญาใหกบตนเอง
ขอมลเกยวกบอนเดย
ทตง : ตงอยในภมภาคเอเชยใต
ทศเหนอตดจนเนปาลและภฏาน
ทศตะวนตกเฉยงเหนอตดปากสถาน
ทศตะวนตกและทศตะวนออกเฉยงใตตดมหาสมทรอนเดย
ทศตะวนออกเฉยงเหนอตดพมา
ทศตะวนออกตดบงกลาเทศ
พนท : 3,287,590ตารางกโลเมตร(ใหญอนดบ7ของโลก)
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล2
ประชากร : 1,210ลานคน(อนดบ2ของโลก)
เมองหลวง : นวเดล (New Delhi) (โกลกตตาเมองหลวงเกา)
มมไบ เมองศนยกลางการคา เปนเมองทาทางทะเล เมองถายทำาภาพยนตร,
บงคาลอรเมองศนยกลางเทคโนโลย เชน คอมพวเตอร การบน และอวกาศ,
เจนไนเมองศนยการธรกจเชนผลตรถยนต
ภมอากาศ :ตอนใตเปนเขตรอนตอนเหนอเปนเขตหนาวชวงฤดรอน
ประมาณ35องศาเซลเซยสชวงฤดหนาวประมาณ10องศาเซลเซยส
ภาษา : ภาษาฮนดใชกนสวนใหญภาษาองกฤษใชในวงราชการและ
ธรกจยงมภาษาทางการใชกนถง14ภาษารวมทงภาษาทองถนนบรอยภาษา
ศาสนา : ฮนด (81.3%)มสลม (12%) ครสต (2.3%) ซกข (1.9%)
พทธและเซน (2.5%) สวนชาวพทธในอนเดยขอมลทยงไมเปนทางการ
มประมาณ30กวาลาน
พทธกจ ๕ อยาง
พทธกจคอกจทพระพทธเจาทรงปฏบตในแตละวนม๕อยางดงน
1.ปพพณเหปณฑปาตญจ ตอนเชาเสดจบณฑบาต
2.สายณเหธมมเทสนำ ตอนเยนทรงแสดงธรรม
3.ปโทเสภกขโอวาทำ ตอนคำาใหโอวาทภกษ
4.อฑฒรตเตเทวปญหนำ เทยงคนทรงตอบปญหาเทวดา
5.ปจจสเสวคเตกาเลภพพาภพเพวโลกนำเชามดทรงตรวจด
เวไนยสตวผทควรแกการบรรลธรรม
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 3
สถานทประทบ 45 พรรษา
หลงจากตรสรแลว มเหตการณสำาคญและสถานทประทบตลอดระยะ
เวลา45พรรษาดงตอไปน
พรรษาท สถานท เมอง เหตการณ
พรรษาท1 ปาอสปตนะ พาราณส โปรดปญจวคคย
พรรษาท2,3,4พระเวฬวน ราชคฤห โปรดพระเจาพมพสาร
พรรษาท5 กฏาคารปามหาวนเวสาล
พรรษาท6 มกลบรรพต สาวตถ
พรรษาท7 ดาวดงส โปรดพทธมารดา
พรรษาท8 เภสกลาวนสงสมารครพบนกลบดานกลมารดา
แควนภคคะ
พรรษาท9 โฆสตารามโกสมพ
พรรษาท10 ปาปารเลยยกะโกสมพภกษทะเลาะกน
พรรษาท11 เอกนาลาหมบานพราหมณ
พรรษาท12เวรญชา
พรรษาท13จาลยบรรพต
พรรษาท14 พระเชตวน ราหลบวช
พรรษาท15 นโครธาราม กบลพสด
พรรษาท16 อาฬว - ทรมานอาฬวกยกษ
พรรษาท17 พระเวฬวน ราชคฤห
พรรษาท18-19จาลยบรรพต
พรรษาท20 พระเวฬวนราชคฤหโปรดองคลมาล,ไดอปฏฐาก
พรรษาท21-44เชตวน,บพพารามสาวตถ เชตวน19,บพพาราม6
พรรษาท45 เวฬวคามเวสาล
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล4
พระพทธเจาตรสสงเวชนยสถาน 4
สงเวชนยสถาน4ตำาบลคอ
1.สถานทตถาคตประสต
2.สถานทตถาคตตรสร
3.สถานทตถาคตแสดงปฐมเทศนา
4.สถานทตถาคตปรนพพาน
สถานททง4ตำาบลนแลควรทพทธบรษทคอภกษภกษณอบาสก
อบาสกา ผมความเชอความเลอมใสในพระตถาคตเจา จะดจะเหน และ
ควรจะใหเกดความสงเวชทวกน “อานนท ชนทงหลายเหลาใดเหลาหนง
ไดเทยวไปยงเจดยสงเวชนยสถานเหลานดวยความเลอมใสชนเหลานนครน
ทำากาลกรยาลงจกเขาถงสคตโลกสวรรค”
ปลงสงเวชอยางไร
คำาวา สงเวช ไมไดแปลวา ความสลดหดห ความเศราใจ แตความ
หมายทแทจรงของคำาวาสงเวชคอเครองกระตนเตอนใจใหเกดความอาจหาญ
ในการประพฤตปฏบตธรรม
มาถงสงเวชนยสถานใหกระตนเตอนจตของตนเองอยเสมอวา
ประการแรก เหนซากปรกหกพง กองอฐ ใหพจารณาถงกฏพระไตร
ลกษณคออนจจงทกขงอนนตาทกสงเกดขนตงอยดบไปเปนธรรมดา
ประการทสอง สถานทนนๆ พระองคทรงแสดงธรรมเรองอะไรแลว
เรานอมนำาหลกธรรมมาประพฤตธรรม
ถาเปนอยางนแลวละกไดชอวา ศรทธาอยางมปญญา ไดทงบญไดทง
ปญญาบารม
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 5
อธษฐานจตกบออนวอน
พระพทธศาสนามไดสอนใหคนเราออนวอน แตสอนใหพงพาตนเอง
ใหมากทสดเนนการกระทำาเปนจดสำาคญ(อตตาหอตตาโนนาโถ)
การอธษฐานกบการออนวอน โดยความหมายวตถประสงคมความ
แตกตางกน
การออนวอน คอการขอใหใหสงตางๆ ชวยเหลอโดยปราศจากการ
กระทำาเชนขอใหเทวดาดลบนบาลเปนตนการออนวอนเปนเรองของการฝน
อยางลมๆแลงๆเปนอกศลมลคอความหลงไมรจรง(โมหะ)
ออนวอนแลวยงลงมอทำาถอไดวายงไมตกขอบจากพระพทธศาสนา
การอธษฐาน คอการตงใจมงมนทจะไปสจดหมายอยางแทจรง กรณ
ตวอยางในคราวทมการมอบตำาแหนงอครสาวกมสงฆบางกลมทกทวงวาไม
มการมอบใหแกพระอญญาโกทญญะ เพราะวาทานอายมาก และกบวชกอน
ใครอนพระพทธองคตรสวาพระอญญาโกทญญะไมตงจตปรารถนาเพอเปน
อครสาวกแตพระสารบตรและโมคลลานะทานตงใจปรารถนามาเพอการนโดย
เฉพาะ
ยสะกลบตรบรรลเปนพระอรหนตแตทำาไมไมไดรบเอตทคคะคอความ
เปนเลศดานใดดานหนงคำาตอบคอเพราะวาทานไมไดตงอธษฐานปรารถนามา
เพอความเปนเลศปรารถนาเฉพาะพระอรหนต
พทธคยาเปนสงเวชนยสถานแหงท2คอสถานทตรสรของพระพทธเจา
ในอาณาบรเวณพทธคยาจะมวดชาวพทธเปนจำานวนมากรวมทงประเทศไทย
พทธคยาถอวาเปนปฐวนาภสะดอของโลกเปนจดศนยกลางของโลก
อคคญญสตรไดกลาวไววา มพรหมจากชนอาภสราพรหมไดลงมากน
งวนดนในบรเวณแหงนและเปนจดกำาเนดมนษย
พทธคยา Bodhi Gaya
พระมหาเจดยพทธคยา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 7
ตนพระศรมหาโพธ (MahaBodhi Tree)
ตนพระศรมหาโพธเปนสถานทตรสรของพระพทธเจา ในภทรกปนจะ
มพระพทธเจาถง5พระองคทตรสรณสถานทแหงนตรสรภายใตตนไมทตาง
สายพนธ ตางลกษณะ ตางชนด พอคนเหนตนไมทพระองคตรสรจะ เรยกวา
ตนโพธมาจากคำาวาโพธรกขะ=โพธตรสร,รกขะตนไมแปลวาตนไม
อนเปนทตรสร
พระพทธเจาพระนามวากกสนธะตรสรภายใตตนสรสะ(ตนซก)
พระพทธเจาพระนามวาโกนาคมนะตรสรภายใตตนมะเดอ
พระพทธเจาพระนามวากสสปะตรสรภายใตตนนโครธ(ตนไทร)
พระพทธเจา พระนามวา โคตมะ ตรสรภายใตตนอสสตถะหรอ โพธ
พฤกษ
พระพทธเจา พระนามวา พระศรอารยเมตไตรย ตรสรภายใตตน
กากะทงหรอคนไทยเรยกวาตนทองพลาง
อายของตนพระศรมหาโพธ
ตนท 1 เปนตนทเกดวนเดยวกนกบเจาชายสทธตถะ หรอทเรยกวา
สหชาตทง 7 มหสนทร (พระนางตษยรกษต) เปนพระมเหสของพระเจา
อโศกมหาราชอกพระองคหนง พระนางโกรธแคนมากทพระเจาอโศก
รกตนโพธมากกวานาง นางจงสงใหคนนำายาพษและนำารอนมารดทโคน
ตนพระศรมหาโพธ จนทำาใหตนพระศรมหาโพธไดเหยวเฉาและแหงตายใน
ทสดมอายประมาณ352ป
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล8
ตนท2พอพระเจาอโศกกลบมาจากวาราชการพระองคเหนตนพระ
ศรมหาโพธเหยวแหงตายลงพระองคถงกบเขาออนลมลงหมดสตพอพระองค
ฟนไดสต รบสงใหลอมกำาแพงรอบสงทหารใหนำานำานมโค100ตวมารดตน
พระศรมหาโพธ และไดตงสตยาธฐานวา “ถาหนอโพธไมแตก งอกออกมา
พระองคจะไมเสดจลกขน”ดวยแรงสจจะอธษฐานทนใดนนหนอโพธไดงอกมา
เปนหนอทสองมอายราวประมาณ871–891ป
ตนท3พ.ศ.1100พระเจาศศางกากษตรยจากเบงกอลไดยกทพมา
ทพทธคยาเหนผคนไปกราบไหวตนโพธเกดความไมชอบไมพอใจจงไดทำาลาย
วดวาอารามและตนพระศรมหาโพธถอนรากทงใชไฟเผาราดดวยนำาออย
พระเจาป รณวรมากษตรยแห งมคธทรงเศราโศกเสยพระทย
อยางมากทเหนตนโพธลมตายกเลยเอาแบบอยางพระเจาอโศกมหาราชจงได
นำานำานมจากแมโค1,000ตวรดตนโพธในไมชาหนอโพธไดแตกหนอออกมา
เปนตนท3มอายราวประมาณ1,256–1,276ป
ตนท4พ.ศ.2423เซอรอเลกซานเดอรคนนงแฮมนกโบราณคด
ชาวองกฤษไดเดนมาทพทธคยาไดเหนตนโพธแกชรามากไดมชาวบานตดกง
กานมาทำาเปนฟนตอมาพายพดลมลงไดเหนหนอโพธ2หนอสง6นวและ4
นวไดนำาหนอสง6นวมาปลกลงทตนเดมปจจบนมอาย134ป(2556)
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 9
สหชาตทง 7
สหชาตคอสงทเกดขนรวมในวนเวลาเดยวกนกบพระโพธสตวม
7ประการคอ
1.พระนางพมพาหรอยโสธรา
2.พระอานนท
3.กาฬทายอำามาตย
4.นายฉนนะ
5.มากณฐกะ
6.ตนพระศรมหาโพธ
7.ขมทรพยทง4คอสงขนธเอลนธอบลนธและปณฑรกนธ
พระแทนวชรอาสน
พระเจาอโศกมหาราชทรงสรางขนเพอบชาสถานทบำาเพญเพยรของ
พระมหาบรษยาว7ฟต6นวกวาง10นวหนา5นวครงสลกเปนรปเพชร
ดานขางมพระยาหงสและดอกมณฑารพสลบกน
พ.ศ.2423เซอรอเลกซานเดอรคนนงแฮมไดทำาการขดคนพบจมอย
ใตกองอฐหนา20ฟต(ประมาณ7เมตร)
ตนพระศรมหาโพธ พระแทนวชรอาสน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล10
สตตมหาสถาน (เสวยวมตตสข)
สตตมหาสถานคอสถานทสำาคญ7แหงทพระพทธเจาเสดจประทบ
เสวยวมตตสขคอสขอนเกดแตความหลดพนจากกเลสทงปวงเปนเวลาแหง
ละ1สปดาหเรยงตามลำาดบดงตอไปน
สปดาหท 1 ตนพระศรมหาโพธ ทรงพจารณาปฏจจสมปบาท เสวย
วมตตสขตลอด7วน
สปดาหท2อนมสเจดยประทบทอดพระเนตรดตนมหาโพธโดยมได
กะพรบพระเนตรตลอด7วน
สปดาหท3รตนจงกรมเจดยทรงนมตจงกรมขนแลวเสดจจงกรมอย
ทนเปนเวลา7วน
สปดาหท 4 รตนฆรเจดย เสดจไปทางทศพายพ แหงตนศรมหาโพธ
ประทบนงขดสมาธในเรอนแกวซงเทวดานรมตถวายทรงพจารณาพระอภธรรม
ตลอด7วน
สปดาหท 5อชปาลนโครธ (รมไมไทร) โดยมชอวา ซงเปนทพกของ
คนเลยงแกะ
สปดาหท6สระมจลนท(ไมจก)นงขดสมาธอยทางทศอาคเนยแหงตน
มหาโพธ
สปดาหท7ราชายตนะ(ไมเกด)ประทบนงเสวยวมตตสขตลอด7วน
อนมสเจดย รตนจงกรม
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 11
รตนฆรเจดย พระพทธเมตตา
เจดยพทธคยา (Bodhi Gaya Stupa)
พระมหาเจดยพทธคยา มลกษณะเปนรปสเหลยมแหลม ทรงกรวย
สง170ฟต รอบฐาน75ฟต มสองชน สวนชนลางประดษฐานพระพทธ
เมตตาสวนชนบนเปนพทธปฏมา
ประมาณพ.ศ.228พระเจาอโศกทรงสรางเปนวหารมขนาดไมใหญ
ตอมาพ.ศ. 674 พระเจาหวชกะ ทรงสรางเพมเตมมขนาดใหญ
กวาเดมเปนศลปะทงดงามยง
หลวงจนถงซมจง ไดกลาวไววาสมยทเดนมามพระสงฆเปนเถรวาท
อยอาศยจำานวนมากและเรยกสถานทนเรยกวามหาโพธวหาร
ปจจบนคนอนเดยเรยกวา Main Temple คงเปนวดศนยกลางของ
สาธชนทวโลก
พระพทธเมตตา (Buddha Metta)
พระพทธเมตตา เปนพทธปฏมาปางมารวชย ทำาจากหนแกรนตสดำา
แกะสลกปดทองเหลองอรามสรางในสมยปาละอายราว1,400ป
ในชวงทพระเจาศศางกามาทำาลายตนโพธ ไดเหนพระพทธเมตตา
ตอนแรกกคดจะทำาลาย แตพอเหนพระพกตรเอบอม สงางดงาม ไมกลาทจะ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล12
พระสถปบานนางสชาดา แมนำาเนรญชรา
ทำาลาย และไดยกทพกลบ ระหวางทางไดฉกคด ถาไมทำาลายพระพทธรปท
ประดษฐานในวหารโพธ ชาวพทธตองกลบมาฟนฟสถานทแหงนอก จงมรบ
สงใหทหารคนหนงทำาลาย นายทหารทานนพอมาเหนพระพกตรพระพทธ
เมตตากทำาลายไมลง พรางคดวา ถาตนทำาลายแลวชวตจะตกนรกหมกไหม
เปนแนจงไดปรกษาประชมกบชาวพทธในบรเวณนไดทำากำาแพงกนไว
กลบไปรายงานว า ไ ดทำ าลายพระพทธ เมตตาเรยบ รอยแลว
พระเจาศศางกะ ไดยนไดฟงเกดความเดอดเนอรอนใจทรงประชวรอยาง
หนกมเนอหลดมาจากกายเปนชนและสนใจตายอยางอนาถภายใน7วน
นายทหารคนนรบมาทพทธคยาทำาลายกำาแพงกน ปรากฏวาเกด
อศจรรยคอ นำามนเขาจดบชายงลกไหมเหมอนเดมไมดบ นคอพทธานภาพ
คนทคดทำารายผอนผลยอมถงตวคนคดรายไมเรวกชา
บานนางสชาดา (Sujata Stupa)
สมยกอนคนไทยกจะมาดเนนดนบานนางสชาดาตอทางการไดขดคน
พบสถปกเลยทำาการบรณะใหดกวาเดม นางสชาดาคอผถวายขาวมธปายาส
แกพระมหาบรษ กอนการตรสร ทานทนางไดถวายมผลอยางมาก เปนลก
สาวของเศรษฐในตำาบลอรเวลาบนบานทตนไทรไวคอ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 13
1.ขอใหไดสามทตระกลเสมอกบตน
2.ขอใหลกคนแรกเปนชาย
บดนความปรารถนาของนางสำาเรจจงใครแกบนดวยการถวายขาว มธ
ปายาส
ปจจบน บานนางสชาดาเปนสถปกอดวยอฐมตนโพธผดขนตรงกลาง
พระสถป
แมนำาเนรญชรา สถานทลอยถาด
แมนำาเนรญชราอยหางตนพระศรมหาโพธประมาณ 200 เมตร
เปนแมนำาสายสำาคญเพราะวาเปนสถานทลอยถาดและสรงสนานพระวรกาย
พระมหาบรษกอนตรสร ปจจบนไมมนำามแตทราย จะมนำาเฉพาะในชวงเขา
พรรษาหรอฤดฝน
ตนนำาไหลมาจากเมองฮาซารบฆม2สายคอเนรญชราและโมหะน
มาบรรจบกนเรยกใหมวาผลค
หวหนาชฎลสามพนอง นบถอลทธบชาไฟ ไดอาศยตามคงแม
นำาเนรญชราตดตอกน
เนลำชลำอสสาแปลวานำาเปนทชนใจ,นลชลายาตวตตพเพเนรญ
ชรายาตวตตแปลวานำาซงมสเขยว
ปจจบนเรยกวานลาชนา,ลลาชนา
ดงคสร พระพทธปางบำาเพญทกกรกรยา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล14
ดงคสร (สถานทบำาเพญทกกรกรยา)
ดงคส ร เป นสถานท ท พ ระมหาบ ร ษทรงบำ า เพญท กกร ก ร ยา
หางจากเจดย พทธคยาประมาณ 10 กโลเมตร เปนภเขาลกใหญ มถำาภาย
ในประดษฐานพระพทธรปปางบำาเพญทกรกรยาบรเวณบรรยากาศเงยบสงบ
เชงเขาไดมวด ธเบตมาสรางไว บ ำาเพ ญท กกรกรยาคอทรมาน รางกาย 3
วาระ
1.กดฟนดวยฟนเอาลนกดเพดานจนเหงอไหลออกทางรกแร
2.กลนลมหายใจเขาออกจนเสยงดงออในหทำาใหปวดศรษะ
เสยดทองรอนในพระวรกาย
3. ฉนทละนอย จนอดอาหารในทสด พระวรกายซบผอม กระดก
ปรากฏทวกายเมอลบขนหลดรวง
วดนานาชาต (Temple International)
จากการทรฐบาลอนเดยไดเชญชวนประเทศชาวพทธมาสรางยง
แดนพทธภม ทำาใหปรากฏมวดนานาชาตทวอาณาบรเวณพทธคยา แตละ
ประเทศไดแสดงศลปะการกอสรางเอกลกษณของตนเองไดอยางงดงาม
ตระการตา วดนานาชาตไดแก วดญปน วดธเบต วดภฏาน ไทย ลาวพมา
กมพชาศรลงกาจนฯลฯ
สวนวดไทยทแจงมาอยางเปนทางการม 10กวาวดคาดวาในอนาคต
จะมวดเพมมากขน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 15
เมองราชคฤหไดชอวา เบญจครนคร เพราะมภเขา 5 ลก ลอมรอบ
ไดแกอสคร,เวปลละ,เวภาระ,บณฑวะ,และคชฌกฏปกครองโดยพระ
เจาพมพสารมพระโอรสคออชาตศตรกมารเปนราชวงศอาถรรพ คอลกฆา
พอหลายรชกาลแควนองคะขนตรงแควนมคธมประชากร18โกฏ
พระพทธโฆษาจารย ไดพรรณาไววา มประตใหญ 32 ประต
และประตเลก64ประต
ตนพทธกาลพระพทธศาสนาไดเจรญเตบโตเมองราชคฤหตอนปลาย
ไดเจรญสาวตถ
เปนเมองแหงศลปะวทยาโดดเดนทางดานการศกษา โดยเฉพาะลทธ
ครทง๖คอมกขลโคศาล,อชตเกสกมพล,ปกธะกจจายนะ,นครนถนาฏบตร,
และสญชยเวลฏฐบตร พระมหาบรษยงเคยศกษาในลทธของ อาฬารดาบส
ราชคฤห แควนมคธ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล16
และอทกดาบส
เปนเมองคาขาย เพราะมเศรษฐถง 9ทานอาทเชน ราชคหเศรษฐ,
ปณณ,โชตก,เมณฑก,ธนญชย,ปาวารก,วสาขา,โกสย,กากวลลย,
วดเวฬวน
วดเวฬวน ถอไดวาเปนวดแรกในพระพทธศาสนา ทพระเจาพมพสาร
สรางถวายเวฬ=ไผวน=สวน,ปาคอเปนวดสวนไผวดแหงนยงเปนทเกด
ของวนมาฆบชาทพระพทธองคทรงแสดงโอวาทปาฏโมกข
เขาคชกฏ
บนเขาคชกฏเปนสถานทประทบของพระพทธเจาเรยกวาพระคนธกฎ
เปนรมณยสถาน ชวงเขาพรรษาพระองคทรงจำาพรรษาในพระเวฬวน
ออกพรรษาพระองคประทบณพระคนธกฎบนเขาคชฌกฏ
พระเจาพมพสารถกกกบรเวณขงในคก ทรงทอดพระเนตรดชายผา
เหลองของพระพทธศาสนาบนคชฌกฏทำาใหพระองคมพระชนมอยตออก
อากาศเยนสบายเหมาะแกการมาปฏบตธรรมนงสมาธสำาหรบผแสวง
บญควรเลอกไปชวงเชาและชวงเยน ถาคำามากเจาหนาทตำารวจทอยตาม
รายทางจะไมอนญาตใหขนเขาเพอความปลอดภย
สถานพระเทวทตทกลงหนใสพระพทธเจา
สถานพระเทวทตทกลงหนใสพระพทธเจา อยใกลกบพระคนธกฎบน
เขาคชฌกฏพระเทวทตใชคนอนปลงพระชนมพระพทธเจาไมสำาเรจในทสดตด
สนใจทำาเองขนไปบนเขาคชฌกฏแลวกลงหนใสพระพทธเจา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 17
ถำาสกรขาตา
ถำาสกรขาตาเปนสถานทพระสารบตรทรงบรรลพระอรหนตภายในถำา
ขณะนนพระสารบตรกำาลงถวายพดพระบรมศาสดาอยเบองหลงพระ
องคแสดงธรรมโปรดทฆนขะเรองอบายแหงการละทฏฐ 3 ประการสำาเรจ
เปนพระอรหนตยกยองเปนพระอครสาวกเบองขวาเลศทางปญญาในวนนนเปนวนมาฆบชา15คำาเดอน3
ถำาพระโมคคลลานะ
ถำาพระโมคคลลานะ เปนทพกอาศยของพระโมคคลลานะ หลงจาก
อปสมบทได7วนบำาเพญเพยรบานกลลวาลมตตคามพระองคทรงแสดงอบาย
ระงบความงวง8ประการสำาเรจเปนอรหนตยกยองเปนพระอครสาวกเบอง
ซายเลศทางมฤทธ
โรงพยาบาลหมอชวกโกมารภจจ
โรงพยาบาลหมอชวกโกมารภจจถอไดวาเปนโรงพยาบาลแหงแรกใน
พระพทธศาสนาไดถวายสวนมะมวงสรางเปนวดชวกมพวน
มททกจฉทายวน
มททกจฉทายวน ตงอยเชงเขาคชฌกฏ สถานทพระนางโกศลเทว
อครมเหสของพระเจาพมพสารจะทำาแทงลกในพระภรรค
วศวะศานตสถป
ตงอยบนเขารตนคร ทานสมณะฟจภกษจากญปนไดสรางไว
มกระเชาใหขนและทางเทา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล18
รอยเกวยน
รอยเกวยนโบราณ เปนรองรอยแหงความเจรญของการคาขายของ
เมองราชคฤหกบเมองแควนอนๆลอเกวยนไปกดเซาะหนจนเปนรอง
คกคมขงพระเจาพมพสาร
คกคมขงพระเจาพมพสาร คอบรเวณทกกขงหมายทจะปลง พระราช
บดา หวงทจะเปนกษตรย เพราะวาอชาตศตรราชกมารไดรบการยยงสงเสรม
จากพระเทวทต
มนยามฐ
มนยามฐเปนสถานทเกบพระบรมสารรกธาตทง7พระนคร
ทเกบสมบตของพระเจาพมพสาร
ทเกบสมบตของพระเจาพมพสารลกษณะมการขดเจาะหนหนาผาให
เปนถำา
ตโปทาราม
ตโปทารามคอบอนำารอนในอดตมการอาบนำาตามวรรณะตนกำาเนด
การบญญตทางพระวนยสงฆ15วนอาบนำาได1ครง
ลฎฐวน
ลฎฐวน คอสวนตาลหนม พระพทธเจาไดพาภกษสงฆ (อดตชฎล 3
พนอง และบรวาร) ซงมพระเจาพมพสารมาเคยถวายการตอนรบ จดเรมตน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 19
ของการปกหลกพระพทธศาสนาในแควนมคธ
มหาวทยาลยนาลนทา
มหาวทยาลยนาลนทา เปนมหาวทยาลยพทธศาสนาทเกาทสดในโลก
และเสอมสลายในทสดพระพทธศาสนาหางหายจากอนเดย600กวาป
มหองสมด3แหงคอรตนาคร รนตรญชกะ รตโนทธมนกศกษา
10,000ทานครอาจารย1,500ทาน
เกวฏฏสตร ทฆนกาย ไดกลาวไววา หางจากเมองราชคฤห 1 โยชน
(16กโลเมตร)
ความหมายคำาวานาลนทา
บนทก พระถมชมจง น อลำ ททาม = ไมพอในการให, นาลำ ทา
=ใหความชนใจ
อกความหมายคอนาลำ =ดอกบวทาน=ให รวมกนคอ เมองผให
ดอกบว,หรอเมองผใหความร
และมทมาอกนาลนทาคอเมองพญานาค
ในภายมหาวทยาลยมพระสถปขนาดใหญตงอย เปนเครองหมาย
สญลกษณแหงการเรยนร ผมปญญาเหมอนกบพระสารบตรผเปนอครสาวก
ของพระพทธเจาเพราะวาเปนทเกดทนพพานของพระสารบตร
ทสสปาวารกเศรษฐไดถวายสวนมะมวงแกพระพทธเจาเพอสราง
อารามเปนทอยอาศยของพระภกษสงฆชอวดปาวารกมพวน
เปนการนำาวดหลายๆ วดในบรเวณใกลเคยงมาสรางแหลงเรยนร จน
กลายเปนมหาวทยาลยทยงใหญ
ตอมาศษยานศษยของพระสารบตร ไดมาสรางเปนสถานทแหงการ
เรยนร ไดรบการอปถมภเชดชจากกษตรยอาทเชนพระเจาอโศกมหาราชเสดจ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล20
มาสรางเจดย2องคกษตรยในแควนมคธในยคตอๆมา
พ.ศ.800-953ไดรบอปถมภจากราชวงศคปตะ
พ.ศ.1149-1223ไดรบอปถมภจากพระเจาหรรษวรรธนะ
พ.ศ.1303-1685ไดรบอปถมภจากราชวงศปาละ
ปจจบนทางรฐบาลไดสรางมหาวทยาลยนาลนทาแหงใหมขน เพอ
เชดชของเกาทไดสญหายไป
หลวงพอองคดำา
หลวงพอองคดำา สรางดวยหนดำาแกะสลก ในสมยพระเจาเทวปาล
ประมาณพ.ศ.1353-1393อายประมาณ1,200ป
เปนพระพทธรปทศกดสทธ ทผคนในละแวกนนและชาวไทยใหความ
เคารพสกการะอยตลอดเวลาไมขาดสาย
ปจจบนตงอยนอกรวมหาวทยาลยนาลนทาเกา
วดพทธนานาชาต
วดพทธนานาชาตอาทเชนวดไทยนาลนทาวดไทยสรราชคฤหฯลฯ
พระสตรและชาดก
ปาฏโมกขสามญญผลเปนตน
เมองเวสาล (ไวสาล, ไพสาล) เปนเมองของพระเจาวสาละ เมอง
เวสาล แควนวชช ในสมยครงพทธกาลเปนแควนททรงอำานาจทางการ
เมองการปกครอง มกษตรยทรวมกนปกครอง ถง 7,777 พระองค
มรปแบบการปกครองคอ แบบสามคคธรรม อำานาจมไดอยทบคคลใดบคคล
หนงอยางแบบสมบรณาญาสทธราชย ถากลาวถงระบอบการปกครองแบบ
ประชาธปไตยทเกาแกของโลกจะตองนกถงทางตะวนตกคอกรกเอเทนสและ
ตะวนออกคอเวสาล
พระพทธองคเสดจสเมองเวสาลโดยไดรบอาราธนาจากเจามหาล
ซงเปนตวแทนของกษตรยลจฉว เสดจไปเพอปราบโรครายคออหวาตกโรคเปน
ผลสำาเรจและไดโปรดเทศนสอนประชาชนเปนจำานวนมากศรทธาทำาใหพระ
พทธศาสนาตงมนในเมองน
เวสาล แควนวชช
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล22
พระพทธเจาเสดจมาจำาพรรษาท5ณเมองเวสาล
ถาอยากดเทวดามรปรางลกษณะเปนอยางไร ตองมาดกษตรย
ลจฉวแตงกาย
หลงพทธปรนพพานประมาณ 100 ป เมองเวสาลเปนสถานท
สงคายนาครงท2ณวดวาลการามโดยมพระยสกณฑบตรเปนประธานกษตรย
พระนามวาพระเจากาฬาโศกราช เปนผอปถมภ เหตคอภกษวชชแสดงกถา
วตถ10ประการนอกพระธรรมวนย
ปาวาลเจดย (สถานทปลงอายสงขาร)
ปาวาลเจดย เปนสถานทปลงอายสงขาร พระองคเสดจมาทน
โดยมพระอานนทตดตามมา พระองคประสงคจะทรงพระชนมชพอยตอ
แสดงโอภาสนมตแกพระอานนท “เมองเวสาล ทสนยภาพงาม บคคลทเจรญ
อทธบาทภาวนา ปรารถนาจะอยตอกสามารถทำาได” มารดลใจพระอานนท
ทำาใหไมไดทลอาราธนา และพระองคไดตรสกบพระอานนทใหหลกสมาธ
อกทหนง
เมอพระอานนทหลกไป พระยามารไดชองไดโอกาสรบเขามา
อาราธนาใหพทธเจาเสดจปรนพพานพระผมพระภาคเจาตรสวา“ดกรมาร
ทานอยาพยายามเลยไมชาตถาคตกจกปรนพพานอก3เดอนขางหนา”
ทรงปลงพระชนมมายสงขารวนเพญเดอน3และเกดแผนดนไหว พระอานนทรบเขามาทลถามเหตแผนดนไหว พระองคตรสเหต 8
ประการ
1.ผมฤทธดลบนดาล
2.ลมกำาเรบ
3.พระโพธสตวจตจากสวรรคชนดาวดงสปฏสนธในพระครรภมารดา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 23
4.พระโพธสตวประสตกาล
5.พระตถาคตตรสร
6.พระตถาคตแสดงปฐมเทศนา
7.พระตถาคตปลงอายสงขาร
8.พระตถาคตเสดจดบขนธปรนพพาน
พระสถป
ภายในปาวาลเจดยมพระสถปเกาแกทมงดวยเพงสงกะส สรางครอบ
องคสถป โครงสรางของหลงคาคลายกบสถปทรงกลม ไมมยอดแหลม ฐาน
ลางโบกดวยปน เปนสถานทบรรจพระบรมสารรกธาต ทกษตรยลจฉได รบ
แบงจากเมองกสนาราซงเปน1ใน8เมอง
ปจจบนพระบรมสารรกธาตไดนำาไปเกบไวในพพธภณฑปตนะ
กฏาคารศาลา ปามหาวน
เปนสถานทกำาเนดภกษณครงแรกรปแรกในโลก คอนางปชาบดโคตม
ซงเปนพระนานางของพระพทธเจา กอนทจะเสดจยงเมองกสนารา พระองค
ประทบ ณ กฏาคาศาลา ทรงแสดงอปปมาทธรรมแกภกษเมองเวสาล
วา “สงขารทงหลายมความเสอมสนไปเปนธรรมดา ทงหลายจงยงกจ
ของตนและผอนใหถงพรอมดวยความไมประมาท” อก 3 เดอนขางหนา
พระตถาคตจกเสดจปรนพพาน
รงเชาเสดจบณฑบาตณเมองเวสาลทรงประทบยนหนพระวรกาย
ดเมองเวสาล พลางตรสพระอานนทวา “อานนท การทอดพระเนตรด
เมองเวสาลเปนครงสดทายของตถาคต”เรยกพระอาการนวานาคาวโลก
หรอการดอยางชาง(เหมอนเหลยวหลง)
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล24
ประทบณ ภณฑคาม ตรสเทศนาอรยธรรม 4 ประการ คอ ศล
สมาธปญญาและวมตตจากนนเสดจไปยงหตถคามอมพคามชมพคาม
และโภคนคร ตรสมหาปเทส 4 เครองวนจฉยพระธรรมวนยเสดจส
เมองปาวา
พระสถป
เปนพระสถปกอดวยอฐทรงบาตรควำา พระเจาอโศกมหาราชทรงสราง
ไวในบวรพระพทธศาสนา
เสาหนศลาจาลก สงหทสมบรณ
เสาหนศลาจาลก ตรงจดนถอไดวาเปนสงหทสมบรณสงสดในบรรดา
สงหคนพบ
สระมธรา
สระมธราเปนสระราชาภเษกทสรงสนานพระวรกายของเจาลจฉว
เกสรยา
เกสรยาเปนสถปยคแรกๆของพระพทธศาสนาโบโรพทโธอนโดนเซย
ไดรบอทธพลศลปะจากพระสถปแหงน มองจากลกษณะฐานและซอกมมของ
พระเจดยมทวางประดษฐานพระพทธรปมความเหมอนกน สถปเกสรยา เปน
สถานทบรรจบาตรของพระพทธองค และพระพทธเจายงไดทรงแสดงกาลามะ
สตรใหกบชาวเกสปตตคามฟง
ปจจบนเกสรยาเปนเนนดนปกคลมมาก กำาลงไดรบการบรณะ
ปฏสงขรณ เปนพระสถปใหญโต แสดงใหเหนถงความสำาคญ ตลอดจนผทม
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 25
ทนทรพยในการกอสราง
หลกอปรหานยธรรม ๗ ประการ
หลกอปรหานยธรรม แปลวา ธรรมอนเปนทตงแหงความไมเสอม
พระพทธเจายงเคยไววา “ ถากษตรยลจฉวและประชาชนยดมนในหลกธรรม
เหลานกจะไมมความเสอมจะมแตความเจรญอยางเดยว”คอ
1.หมนประชมเนองนตย
2.พรอมเพยงกนประชมและเลกประชม
3.ไมบญญตสงใหม
4.เคารพผใหญ
5.ไมประพฤตขมเหงรงแกสตร
6.เคารพปชนยสถาน
7.ใหการคมครองสมณะพรามณ
ตอนหลงกษตรยลจฉวไมไดปฏบตตาม แตกความสามคคกน ไมมา
ประชมไมใหความเคารพกนจนในทสดตกเปนเมองขนของพระเจาอชาตศตร
แหงแควนมคธ
กำาเนดภกษณรปแรก
พระนางปชาบดโคตมคอภกษณรปแรกในพระพทธศาสนาไดรบ
การอปสมบทณเมองไพสาล
ครธรรม 8 ประการ
1.แมภกษณบวช100ปตองไหวภกษบวชใหมในวนนน
2.ไมอยในอารามทไมมภกษ
3.รบธรรม2ประการคอถามอโบสถและฟงคำาสงสอนจากภกษ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล26
4.ปวารณาในสงฆ2ฝาย
5.ประพฤตมานตในสงฆ2ฝาย
6.อปสมบทในสงฆ2ฝาย
7.ไมพงบรภาษภกษ
8.ไมพงสงสอนภกษ
ภกษณตองรกษาศล311ขอ
นางอมพปาล
นางอมพปาลนางเปนโสเภณคนแรก
ทไดบรจาคสวนมะมวงของตนเพอสราง
เปนสงฆารามถวายพระพทธองควดจงได
ชอวาอมพปาลวน
พระสตรและชาดก
พระพทธเจาไดตรสพระสตรอาท
เชนมหาลสตร,ขาลยสตร,มหาสหนาทสตร
จฬสจจกสตร,มหาสจจกสตร,เตวชสตร,
สนกขตตสตร, รตนสตร และชาดกอาท
เชนเตโลรทชาดก,สคารชาดกฯลฯ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 27
กสนารา แควนมลละ
กสนาราคอสถานทปรพพานถานบตามลำาดบเปนสงเวชนยสถานแหง
ท4แควนมลละมเมอง2แหงคอกสนาราและเมองปาวา
มรปแบบการปกครองคอแบบสาธารณรฐ เจามลละรวมกนปกครอง
หลงพทธปรพพาน150-200ปไดตกเปนเมองของแควนมคธ
เหตทมาปรพพานเมองกสนารา
1.เพอแสดงสทสสนสตร
2.เพอโปรดสาวกองคสดทายคอสภททะปรพาชก
3.เพอมใหเกดภยสงครามจากการแยงพระบรมสารรกธาต
ตรสอดตเมองกสนารา
เนองจากกสนาราเปนเมองเลก พระอานนทจงกราบทลใหเสดจ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล28
ปรนพพานทเมองใหญกวา
พระองคตรสวาอดตเมองนชอวากสาวดยาว12โยชนกวาง7โยชน
กษตรยพระนามวาพระมหาสทศนผมรตนะ7ประการทรงปกครองโดยธรรม
กกกองไปดวยเสยง 10 ประการ เสยงชาง มา รถ เภร (กลอง) ตะโพนพณ
ขบรองกงสดาลสงขและเสยงคนเรยกกนทานอาหาร
พระเจาอโศกมหาราชเคยเสดจธรรมยาตรา ไดพระราชทานทรพย
และพระสถปณสถานทพระพทธเจาเสดจดบขนธปรนพพานและปกเสาหน
3ตน
สวนสาลวโนทยาน
สวนสาลวโนทยานคออทยานของเจามลละตามทเตมไปดวยตนสาละ
ปจจบนมการปรบภมทศน มสนามหญา ยงมตนสาละภายในบรเวณ เปนตน
สาละแบบอนเดยสวนสาละในบานเรา(เมองไทย)เปนสาละพนธศรลงกาวด
พมาจะสรางตดกบสวนสาลวโนทยาน
มหาปรนพพานสถป
ในสมยพทธกาลพระพทธเจาเสดจดบขนธปรนพพานระหวาง
สาละ 2 ตน พระเจาอโศกมหาราชทรงสรางครอบสถานทปรนพพานจรง
เรยกวามหาปรนพพานสถป
พระสถปมความสง ๖.๑๐ เมตรเหนอระดบพนดน ดานบนของ
พระสถปเปนฉตร๓ชน
มหาปรนพพานวหาร
มหาปรนพพานวหารเ ปนสถานทสรางครอบพทธปฏมาปาง
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 29
ปรนพพานสถาปตยกรรมของตวอาคารจำาลองระเบยงหนาถำาอชนตา
ใกลกบพระสถปเปนสถานทประดษฐานพระพทธสรระพระพทธเจา
เปนเวลา7วนกอนอญเชญไปถวายพระเพลง
พระพทธมหาปรนพพาน
พระพทธมหาปรนพพาน เปนพระพทธปฏมาปางปรนพพานสรางจาก
หนทรายกอนแดงเดยวยาว23ฟตกวาง5ฟต6นวองคพระยาว10ฟต
สง2ฟต1นวเปนชางมาจากเมองมถราชอนายถนา
พ.ศ.2418-2404A.C.I.คารเลยพบพระพทธปฏมาแตกหก6ทอน
อยภายในหองสถปปรนพพาน
มกฏพนธนเจดย
มกฏพนธเจดย สถานทถวายพระเพลงพระพทธสรระพระพทธเจา
สน๖วนแลววนท๗ไดทำาการเคลอนยายไปณมกฎพนธนเจดยเพอการการ
ถวายพระเพลงในอดตเปนสถานทแตงตงหรอสวมมงกฎใหเหลามลละกษตรย
ตามธรรมเนยมปฏบต
ปจจบนองคพระสถปมลกษณะคลายบาตรควำากอดวยอฐและมสนาม
หญาสวนหยอมรายรอบพระสถป
หลกธรรมททรงแสดง:
โปรดนายจนทะ
เมอเสดจถงปาวานคร ประทบ ณ อมพวน สวนมะมวงของนาย
จนทกมมารบตร เขาไปเฝาไดฟงธรรมและเกดความเลอมใสกราบทลนมนตเพอ
รบอาหารบณฑบาตในวนรงขน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล30
พอเชารงขนไดเสดจไปยงบานนายจนทะ ไดตรสกบนายจนทะวา
“จงถวายสกรมทวะแตตถาคตผเดยว และถวายอาหารอยางอนอนประณต
แดพระภกษสงฆ ทเหลอใหขดหลมฝงเสย นอกจากตถาคตไมมใคร
สามารถทำาใหยอยได”
ทรงพระประชวร
หล งจากฉ นส กรม ทวะแลว ก ทรงพระประชวรพระโรค
“โลหตปกขนธกาพาธ”จากนนเสดจสเมองกสนารา
พระพทธองค ตรสใหนำานำามาดม พระอานนทกราบทลทด
ทานไดสดบกระแสรบสงครงท 3 จงนำาบาตรไป นำาทขนเพราะเกวยน
500เลมเปนอศจรรยนำากลบใส
พระองคนงหมผาสงควรรณทปกกสะบตรแหงมลลกษตรยนอมถวาย
ปรากฏวาผวพรรณงามยงนกผวกายของพระตถาคตจะผดผอง2ประการคอ
ราตรจะไดตรสรและราตรจะไดปรนพพาน
ผลอาหารบณฑบาต 2 คราว
อาหารบณฑบาตมผล2คราวเทากนคอ
1.บณฑบาตทพระตถาคตเจาเสวยแลวตรสร(สชาดา,มธปายาส)
2. บณฑบาตทพระตถาคตเจาเสวยแลวปรนพพานดวยอนปาทเสส
(จนทะ,สกรมทวะ)
พอถงสาลวโนทยาน หนพระเศยรไปทางทศอดรระหวางตนไมสาละ
คทรงสำาเรจสหไสยาสน มพระสตสมปชญญะสมบรณ เปนการบรรทมครง
สดทายเรยกวาอนฏฐานไสยาสน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 31
ตรสสรรเสรญปฏบตบชา
ดอกมณฑารพไดตกลงมาเพอบชาพระตถาคต ตรสพระอานนท
วาการบชาดวยอามส ไมไดชอวาบชาตถาคตอยางแทจรง ผใดกตามเปน
ผปฏบตธรรมสมควรแกธรรม ผนนชอวา เคารพสกการะตถาคตดวยการ
บชาอยางยง
สงเวชนยสถาน 4 ตำาบล
สงเวชนยสถาน4ตำาบลคอ
1.สถานทตถาคตประสต
2.สถานทตถาคตตรสร
3.สถานทตถาคตแสดงปฐมเทศนา
4.สถานทตถาคตปรนพพาน
สถานททง4ตำาบลนแลควรทพทธบรษทคอภกษภกษณอบาสก
อบาสกา ผมความเชอความเลอมใสในพระตถาคตเจา จะดจะเหน และ
ควรจะใหเกดความสงเวชทวกน “อานนท ชนทงหลายเหลาใดเหลาหนง
ไดเทยวไปยงเจดยสงเวชนยสถานเหลานดวยความเลอมใสชนเหลานนครน
ทำากาลกรยาลงจกเขาถงสคตโลกสวรรค”
การปฏบตตอสตร
ภกษสงฆพงปฏบตตอสตรทงหลายดงนคอ
1.ไมเหนเปนการด
2.ถาเหนไมควรเจรจา
3.ถาเจรจาตองมสต
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล32
การปฏบตตอพทธสรระ
การปฏบตในพระสรระโดยวธเปนแบบเดยวกนกบวธปฏบตของ
พระเจาจกรพรรดราช พนพระสรระดวยผาขาวซบดวยสำาลหอดวยผาขาว
500 ชน อญเชญลงในหบทองอนเตมดวยนำามนหอมปดฝา ประดษฐาน
บนจตกาธานนำาพระอฏฐธาตบรรจในพระสถปเพอใหมหาชนไดสกการะบชา
ถปารหบคคล 4 จำาพวก
ถปารหบคคลคอบคคลผควรแกการประดษฐานในสถป
1.พระพทธเจา
2.พระปจเจกพทธเจา
3.พระอรหนตสาวก
4.พระเจาจกรพรรดราช
สรรเสรญพระอานนท
ตรสสรรเสรญพระอานนทวาเปนยอดพทธอปฏฐาก เปนบณฑต
ประกอบธระดวยปญญารจกกาลอนสมควร
โปรดสาวกองคสดทาย
สภททปรพาชกตองการจะเขาเฝาพระบรมศาสดา แตพระอานนท
ทดทานไว พระองคจงตรสสงใหเขาเฝาแสดงธรรมโปรดสภททะเกดความ
เลอมใสขอบวช หลกออกจากหมคณะบำาเพญสำาเรจเปนพระอรหนต เปนสาวก
องคสดทาย
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 33
ปจฉมโอวาท
ภกษทงหลาย บดน เราขอเตอนทานทงหลาย สงขารทงหลาย
มความเสอมความสนไปเปนธรรมดาทานทงหลายจงบำาเพญไตรสกขาคอศล
สมาธปญญาใหบรบรณดวยความไมประมาทเถด
นพพาน
ทรงทำาปรนพพานบรกรรมดวยอนปพพวหารสมาบตทง 9 ประการ
โดยอนโลมเปนลำาดบ และปฏโลมเปนลำาดบ ออกจากจตตถฌาน ยงไม
ทนเขาสอากาสานญจายตนฌาน กเสดจดบขนธปรนพพาน ณ ยาม
สดทายแหงราตร วนอาคารขน 15 คำา เดอน 6 กอนพทธศก 1 ป
กบงเกดแผนดนไหว
สภททวฑฒบรรพชตจวงจาบพระธรรมวนย
พระมหากสสปะพรอมภกษ 500 องค พบอาชวกบอกวา พระสมณ
โคดมปรนพพานได 7 วนแลว ภกษทเปนปถชนกรองไห พระอรหนตขณาสพ
ยงธรรมสงเวชใหเกดขนสภททะไดกลาววา “อยาไดเศราโศกเสยใจไปเลย เรา
ทงหลายพนแลวจากพระมหาสมณะดวยวาพระองคทรงสงสอนสงนควร
สงนไมควรเราทงหลายจำาเปนตองทำาตามจงลำาบากนก บดน เราจะทำาสงใด
หรอไมทำาสงใดกตามกไดตามความพอใจโดยมตองเกรงผใด” พระมหากสสปะ
ไดฟงเกดความสงเวชสลดใจครนจะยกขนเปนอธกรณเหนวายงไมสมควร
สวนทไมไหม
สวนทเพลงมไดเผาใหไหมมดงน
1.ผาหอหมพระพทธสรระชนใน1ผน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล34
2.ผาหมภายนอกผาหอหมพระพทธสรระ1ผน
3.พระเขยวแกวทง4
4.พระรากขวญทง2
5.พระอณหส1
แจกพระบรมสารรกธาต
1.พระเจาอชาตศตรเมองราชคฤหมคธ
2.กษตรยลจฉวเมองเวสาลวชช
3.ศากยกษตรยเมองกบลพสดสกกชนบท
4.ถลกษตรยเมองอลลกปปนคร
5.โกลยกษตรยเมองรามคามสกกชนบท
6.มลลกษตรยเมองปาวามลละ
7.มหาพราหมณเมองเวฏฐทปก
สนทรพจนของโทณพราหมณ
หามการววาทใหสงบลงไดดวยธรรม โทณพราหมณไดกลาววา “พระองค
สรรเสรญขนตความอดทนอดกลนตอทกขและกำาลงแหงกเลสถอเอาพระบรม
สารรกธาต เปนเหตแหงสงครามคงจะไมดไมงามเลย ขอบรรดาเจาเมองทง
หลายจงพรอมใจกนแบงพระบรมสารรกธาตเสมอกนทกๆพระนครเถด”
เจดย 4 ประเภท
ธาตเจดยคอพระบรมสารรกธาต
1.ธมมเจดยคอพระธรรมคำาสงสอนทจารกลงวตถเชนพระไตรปฎก
หนงสอ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 35
2. บรโภคเจดย คอเครองใชสอยเชนบรขาร บาตร จวร และ
สงเวชนยสถาน
3.อทเทสกเจดยคอรปแทนพระพทธเจาเชนพระพทธรป
พระสตร
พระสตรสำาคญอาทเชนมหาปรนพพานสตร,มหาสทสสนะสตร,กส
นาราสตร
วดนานาชาต
วดนานาชาตอาทเชนไทยพมาญปนจนศรลงกาอนเดยเกาหล
ธเบตเปนตน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล36
ลมพนคอสถานทประสตของพระพทธเจา เปนสงเวชนยถาน 1 ใน 4
ปจจบนตงอยในประเทศเนปาลตำาบลรมมนเดจงหวดไพราวาหรอสทธาตนคร
ครงพทธกาลตงอยระหวางกรงกบลพสดและเทวทหะ
พ.ศ. 942 สมณะฟาเหยน ไดจารกมาชมพทวป บนทกไว ณ
ลมพน มบอนำาใสสะอาด มสงฆารามเจดยและเสาหนตงตระหงานอย
พระสงฆประพฤตปฏบตเรยบรอย
กอนทจะอบตในโลก พระโพธสตวจะตองพจารณาถงสงสำาคญ 5
ประการเรยกวาปญจมหาวโลกนะ
1. กาลเวลา คอ ไมมากหรอนอยเกนไป เปนยคทมนษยมอายรอยป
(เหนพระไตรลกษณ)
ลมพนวน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 37
2.ทวปคอเลอกชมพทวป
3.ประเทศคอมชฌประเทศ
4.ตระกลคอตระกลทคนยกยองเชนตระกลกษตรย
5.พระมารดาเปนผทสงสมบญบารมาดคอพระนางสรมหามายา
บางตอนของพทธประวตไดกลาวไววา :
สบนนมต
กอนพทธศกราช80ขน 15คำา เดอน8พระโพธสตวไดจตจาก
สวรรคชนดสตมาปฏสนธในพระครรภของพระนางสรมายา สบนนมตวา
ทาวมหาราชยกพระนางพรอมพระแทนบรรทมสปาหมพานต เทพยดา
เชญสรงนำาในสระอโนดาต ฉลองดวยอาภรณอนเปนทพย มชางเผอก
ถอดอกบวเวยนประทกษณพระนาง 3 รอบ เขาสพระครรภของพระนาง
ทนใดนนไดเกดแผนดนไหว
โหราจารยไดทำานายสบนนมตโอรสทจะมาเกดเปนผมบญญาธการ
เสดจสวนลมพน
พระนางสรมหามายาทรงพระครรภครบ 10 เดอน จงเสดจไปยง
กรงเทวทหะ พอถงสวนลมพนวนตงอยระหวางกบลพสดและ เทวทหะ
พอใกลจะประสตพระกมาร เจาพนกงานไดนำาผาขงกนเปนมานทรง
ประทบยน มอเหนยวกงไมสาละแลวใหประสตพระกมาร วนศกรขน15
คำาเดอน6ปจอใตตนสาละ
ปาฏหารยแหงพระโพธสตวเจา
ในการประสตของพระโพธสตวเจามปาฏหารยดงนคอ
1.ขณะประสตพระมารดาทรงประทบยน
2.มเทวดามาคอยรองรบ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล38
3.บรสทธไมแปดเปอนดวยมลทน
4.มธารนำาเยน-รอนมาสรงสนานพระวรกาย
5.ประสตเดนได7กาว(มดอกบวผดขนรองรบ)
6.เปลงอาภสวาจาวา “เราเปนผเลศเปนผเจรญทสด เปนผ
ประเสรฐทสดในโลก การเกดของเราครงนเปนครงสดทาย บดนภพใหม
ไมมอกแลว”
7.เกดแผนดนไหว
สระโบกขรณ
สระโบกขรณคอสระนำาทพระนางสรมหามายาสรงสนานพระวรกาย
ซงอยไมไกลจากจดประสตการ2500ปเปนอยางไรปจจบนยงคงเปนอยางนน
ปจจบนไดรบการตกแตงปรบปรงเปนอยางดบอใสสะอาดมาก
เสาหนศลาจารกพระเจาอโศกมหาราช
หลงจากพทธปรนพพานได 200 ปเศษ พระเจาอโศกมหราชหน
มานบถอพระพทธศาสนา พระองค กมพระราชบญชารบสงใหสรางเสาหน
ศลาจารกทวชมพทวป ใหบนทกราชโองการ หลกธรรมคำาสงสอน เพอนำา
ประดษฐานณสถานทสำาคญทางพระพทธศาสนา
พระเจาอโศกมหาราชเสดจธรรมยาตรา ณ ลมพน โดยไดรบความ
เมตตาจากพระโมคคลลบตรตสสเถระ เปนผชบงบอกตำาแหนงใหปกเสาหน
ลงไป เพอเปนเครองกำาหนดทแนนอน และโปรดใหมขอความบนเสาหนเปน
อกษรพราหมไววา
“พระเจาอยหวปยทสส ผเปนทรกแหงทวยเทพ เมออภเษกได 20
พรรษา ไดเสดจมาและทรงกระทำาการบชาเพราะวาพระพทธศากยมนได
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 39
ประสตณทนไดโปรดใหสรางรวศลาและโปรดใหประดษฐานเสาศลาจารก
ขนไว”
แสดงใหเหนวาณแหงนเปนสถานทประสตของพระพทธเจา
พ.ศ.2373Mr.เจมสปรนเชปนกโบราณคดเปนผแกะตวอกษรสำาเรจ
ใชเวลาอย7ป
พ.ศ. 1280 พระถงชมจง ไดมายงสวนลมพน ในบนทกบอกไววา
บนเสาพระเจาอโศกเปนรปวคฑะคอเปนมาและฐานเปนดอกบว
มายาเทววหาร
มายาเทววหารเปนชอของวหารปจจบนไดสรางครอบซากอฐโบราณ
สถานภายในวหารไดคนซากโบราณทสำาคญ
ซากอฐโบราณ
ซากอฐโบราณ มเปนจำานวนมากกองใหญอยภายในวหาร เชอกนวา
นาจะเปนซากอฐในสมยของพระเจาอโศกมหาราชมาสรางไว
รปแกะสลกหนพระมารดา
รปแกะสลกหนพระมารดา เปนรปพระพทธมารดากำาลงใหประสตการ
พระโอรสแตนาเสยดายถกคนตางศาสนาทำาลายเหลอเพยงแคเคาโครงเทานน
ตองบอกไดวา ภาพสลกชนน นาจะเปนหลกฐานทางศลปกรรมทเกาแกทสด
เปนภาพทงดงามมากและทรงคณคาทางจตวญญาณจรงๆ
รอยพระบาทกมาร
แตหลกฐานทคนพบลาสด ททำาใหทางโบราณคดสรปไดวา ทแหงน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล40
เปนทประสตของเจาชายสทธตถะ นนกคอ การคนพบรอยพระพทธบาท
รปรอยเทาค ขนาดเทากบรอยเทาทารก แตมใชรอยพระบาทจรง
ทประทบบนพน สนนษฐานกนวา นาจะเปนรอยพระพทธบาททพระเจาอโศก
ทรงสรางขนเมอครงเสดจยงสวนลมพนเพอมาปกเสาหน
ธงภาวนาหรอธงมนตตรา
ชาวเนปาลและธเบตจะพมพคาถาลงบนผนธงเพอบชาสถานทประสต
จะนำาตดปกรายรอบตนโพธและภายในสวนลมพนมความเชอวาลมจากเทอก
หมาลยไปจะพดเอาคำาสงสอนของพระพทธเจาขจรขจายไปทว
วดพทธนานาชาต
วดพทธนานาชาตมทงเถวรวาทและมหายาน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 41
เมองสาวตถ แควนโกศล เปนสถานทพระพทธเจาจำาพรรษานานทสด
คอ25พรรษาจำาพรรษาวดพระเชตวน19พรรษาและวดบพพาราม6
พรรษา
ในครงพทธกาลกษตรยทปกครองคอพระเจาปเสนทโกศล ตอมาถก
พระราชโอรสคอวฑฑภะ ปฏวตยดอำานาจปราบดาภเษกตนเองขนเปนกษตรย
มประชากรประมาณ7โกฏ
เปนเมองทพระพทธองคเสดจตอนปลายพรรษาท 2กลาวถงพระสตร
มากทสด
คำาวา โกศลพระพทธโฆษาจารย ไดกลาวไววา กคอ กศล ทแปลวา
สขสมบรณหรอสบายดมเรองอยวา เจามหาปนาทไมยมพระราชบดาปาว
สาวตถ แควนโกศล
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล42
ประกาศใครทำาใหยมไดจะมรางวลใหเขาจงสรรเสรญตอผททำาใหยมดวยการ
ทกทายวาสบายดหรอทานตอบวากศลกลายเปนเมองโกศล
สวนสาวตถ อาจจะมาจากชอของฤาษ สาวตถะ หรอ มาจากคำาวา
สพพะกบอตถะแปลวาบรรดาสงของทงปวงทพงปรารถนามอยพรอมแลวท
น
วดพระเชตวน (Chetawan Vihar)
วดพระเชตวน เปนวดทอนาถบณฑกเศรษฐสรางถวายชอวดเปนของ
เจาเชตปจจบนมเนอท80ไร32เอเคอร
พ.ศ.1390สมยพระเจามหปาละไดทำาการบรณะปฏสงขรณ
พ.ศ. 1560 มะหะหมด ดชน นำากองทพอสลาม มาทำาลายบรเวณ
พระเชตวน
สถานทภายในวดพระเชตวน
พระคนธกฎฤดฝน
พระคนธกฎฤดหนาว
พระคนธกฎฤดรอน
อานนทโพธ
กฏหมภกษโกสมพ
กฏพระอบาล
โรงวนจฉยอธกรณ
จดกำาเนดพระอรหนต8แปดทศ
กฏกมารกสสปะ
กฏพระสวล
กฏพระโมคคลลานะ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 43
กฏพระองคลมาล
กฏพระสารบตร
กฏพระราหล
ถนนพทธชยนต
โรงพยาบาล
พระพลบพลาพระทนง
ธรรมสภา
พระอโบสถ
วดบพพาราม
วดบพพารามเปนวดทนางวสาขาสรางถวาย
วดราชการาม
วดราชการาม เปนวดทพระเจาปเสนทโกศลสรางถวายเพอเปนทอย
ของพระภกษณ
เนนดนยมกสถป
เนนดนยมกสถป คงเปนเนนดนทพระเจาอโศกมหาราชมาสรางไว
กาลเวลาผานไปมหญาขนปรากฎเปนเนนดนขนาดใหญ
ในอดต ณสถานทแหงเปนสถานทพระพทธเจาทรงปาฏหารย เพอ
ปราบเดยรถย(นอกศาสนา)
ยมกปาฏหารยคอการแสดงปาฏหารยเปนคๆมไฟมนำาเปนตนหลง
จากนนเสดจขนบนสวรรคชนดาวดงสเพอโปรดพทธมารดาเปนเวลา3เดอน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล44
บานอนาถบณฑกเศรษฐ
บานอนาถบณฑกเศรษฐ ปจจบนเหลอเพยงแตซากอฐทกอไว
และภายในบานยงมคลงเกบมหาสมบตอกดวย เปนเศรษฐผใจบญคำาจน
พระศาสนามาโดยตลอด
บานองคลมาล
บานองคลมาล คอจอมโจรผกลบใจ มาเปนบวชจนสำาเรจเปนพระ
อรหนตปจจบนสภาพบานกอดวยอฐดานลางสดมอโมงคทะลอกฝงไดดวย
พระสตร
มมงคลสตรเปนตน
วดนานาชาต
มวดไทยวดศรลงกาวดเกาหลฯลฯเปนตน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 45
เมองพาราณส แควนกาส
ถาจะกลาวถงพาราณสเปนชอทคนสำาหรบคนไทยสมยครงพทธกาล
พาราณสเปนเมองหลวงของแควนกาส เปนเมองขนของพระเจาปเสนทโกศล
แควนโกศล
เมองพาราณสจะขนชอลอชาในเรองผา คอผากาส เปนผามคณภาพ
ประณตงดงามเปนเมองทคาขายกบแวนแควนตางๆ
พาราณสเปนเมองเกาแกมอายหลายพนป ชวงทกษตรยมสลมมา
ปกครองพยายามเปลยนชอพาราณสเปนอยางอน พออำานาจลดลง คำาวา
พาราณสกถกมาใชอกครง องกฤษมาปกครองอนเดยพาราณสถกเรยกวา
บนนารส,บนนาเรส
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล46
ปจจบนคนอนเดยเรยกพาราณสวา วาราณส และพาราณสถอไดเปน
แมของอนเดยเปนบอเกดของอนเดย
ถาอยากดวถชวตของฮนด ประเพณวฒนธรรม กตองมาดทเมอง
พาราณสแหงน เพราะวาทแหงนยงความเปนฮนดไวมาก มทานำาทสำาคญ
หลายจดมพธกรรมศกดสทธรมทามการเผาศพถอปฏบตกนมาหลายพนป
มาแลวมทานำาสำาหรบลงอาบเพอชำาระบาป
เมองพาราณสเปนเมองทพระพทธเจาเคยเสวยพระชาตเปนโพธสตว
พระเจา500ชาต(547)เกดขนทเมองพาราณส427พระชาต
เคยเกดมนษยเชนเปน พระราชา อำามาตย ฤาษ และเคยเกดเปนนก
ชางมาราชสหฯลฯเปนตน
ในทศชาตชาดกเกดขนทเมองพาราณส 2 เรองคอ เตมย และ
สวรรณสาม
ม. ในพาราณส
ม.เมอง
ม.แมนำา
ม.ไหม
ม.หมาก
ม.มรณะ
ม.มหาวทยาลย
ม.มฤคทายวน
ม.มะขามปอม
ม. เมองคอเมองพาราณสเปนเมองศกดของชาวฮนดเปนเกาแกทสด
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 47
ในอนเดยไมมใครสามารถคนหาตนกำาเนดวาเกดขนเมอใด
พาราณสเปนชอของแมนำาคอแมนำาวรณะกบอส เมอรวมกนแลวจง
เรยกวาพาราณส
พาราณสเปนชอศรษะวานรมาจากคำาวาวานรกบสสะรวมกนแลว
เรยกวา วานรสสะ, วานรส ดงทกลาวไวในกปลชาดก ลงขาวลงดำาไดแสดง
คณเครองของคณธรรมความเปนผนำา เมอสนชวตลง เจาเมองไดนำาสวนของ
ศรษะบรรจณใกลทางสามแพรง
ม. แมนำา คอแมคงคา แตคนอนเดยเรยกวาแมนำากงกาเปนแมนำามา
จากสรวงสวรรคทผานทางมวยผมของพระศวะตามคำาของคงคาเทพธดา ซง
เปนลกสาวของหมวตราชาเพราะกระแสนำาแรงมากโลกไมสามารถรองรบได
คมภรปราณะ ไดกลาววา พระเจาสาคร มพระมเหสเอกมพระโอรส
เปนนำาเตาทองถงหกหมน มนสยเกเรพาลไปทว พระเจาสาครทำาพธอศวเมธ
(บชามา)บางครงมาไดสญหายจงใหพระโอรสหกหมนออกตดตามปรากฏวา
โอรสระรานผคนจนสรางความเดอดรอน
วนหนงไดเจอหลมเขาไปพบฤาษกบลซงมมาอปการอยขางๆไดกลาว
วาจาหมนทานฤาษลมตาเปลวไฟจากนยตาไดเผาเปนเถาถานฤาษบอกวาถา
อยากใหโอรสไดขนสวรรค ตองเอานำาคงคาจากสวรรคมาชำาระลางเถาถาน
บาปจงหมดหายไป
ทาทสำาคญไดแกทาอสทาทศวเมธทามณกรรณณการฯลฯ
จรงๆแลวแมนำาคงคามจดกำาเนดมาจากเทอกเขาหมาลยมความยาว
ประมาณ2500กโลเมตรไหลไปจนถงปากอาวเบงกอล
ม. ไหม คอไหมททำาผาคอผากาสเปนผามชอเสยงวธการทำากคอจะ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล48
เรมตงแตการปลกการเลยงการทอจนสำาเรจรปเปนผาทงดงาม
ในคมภรทางพระพทธศาสนา สทธตถะราชกมารใชสอยผาอยางด
ทมาจากเมองพาราณสคอผากาส
ม. หมาก ในทนกคอหมากทไวสำาหรบเคยวกน กจะมขายตามราย
ทางมทงทเปนแบบสดมคนคอยผสมใหและทเปนแบบสำาเรจรปชนดแหงเปน
เมดเลกๆ เอาเคยวกนรสชาตไมเปนตางกน ลกษณะคลายกบซองแชมพบาน
เราเปนการพฒนาในรปแบบเพจเกจ
ม. มรณะ คอทาเผาศพ ทามณกรรณการคนทตายในเมองพาราณส
จะตองนำาศพมา ณ บรเวณน มการเผาทกวน ในแตละวนจะมศพถกเผาเปน
จำานวนมาก เปนทาทศกดสทธใครไดมาอาบนำาเชอกนวาวญญาณจะไดขน
สวรรค
ในคมภรปราณะ ทานเปนทาทพระศวะไดทำาตมหตกลงในแมนำา จง
เปนทมาของชอมณกรรณณการ
ทามณกรรณณการไดชอวาไฟไมเคยดบสพนปมาแลว
บางครงเราอาจจะเหนศพลอยมาบาง กไมตองแแปลกใจเพราะวาทน
ศพ๕ประเภทจะไมมการเผาคอ
1.ศพเดก เพราะวาเดกบรสทธ
2.ศพคนถกงกด เพราะวาพระศวะกมงเปนสงวาลย
3.ศพฟาผา เพราะวาเปนอาวธของพระศวะ
4.ศพหญงตายทงกลม เพราะวาเดกในทองบรสทธ
5.ศพนกบวช เพราะวานกบวชถอพรตมศลบรสทธ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 49
ม. มหาวทยาลย ในเมองพาราณสมมหาวทยาลยหลายแหงอาทเชน
มหาวทยาลยสนสกฤตมหาวทยาลยพาราณส เปดหลายสาขาวชามทงสงคม
ศาสตรศาสนาปรชญาโดยเฉพาะมหาวทยาลยพาราณสกอตงขนเพอเปนการ
เชดช ตลอดจนอนรกษความเปนฮนดเอาไว ตำาราทางลทธ ศาสนาทเกาแก
ตองมาคนควาทแหงน
ม. มฤคทายวน กคอสารนาถเปนสถานททพระพทธเจาทรงโปรด
ปญจวคคยทง 5 เปนสถานทแสดงปฐมเทศนา เปนทเกดพระสงฆรปแรก
ครบถวนสมบรณแหงพระรตนตรย
ม. มะขามปอม บางทานอาจจะขำาเกยวตรงไหนหรอถอวาเปนของ
แถมกแลวกน ไมขอพดถงสรรพคณของมะขามปอม แตผลใหญกวาบานเรา
มากไมทราบวาจะเปนเพราะสภาพอากาศหรอพนธไมทราบจรงๆเพราะ
วาไมใชนกพฤกษศาสตรทวจยดานนแตกเคยถามคนทนำาไปปลกคำาตอบทได
รบคอตนมนตายแลวและยงไมออกผลสรปแลวรอกนตอไป
ทกวนนมการเพาะตนมะขามปอม มอย 2 ราคาสองขนาด คอขนาด
เลกตนละ25รปตนใหญราคา50รปใหคนอนเดยตอตดหาชอได
มการนำามะขามปอม มาทำาในรปของการถนอมอาหารเพอเกบไวกน
ไดนานบรรจใสกระปกอยางดมขายแถวสตาลปรเสนกงกลางระหวางพาราณส
กบสาวตถ
ปสสะสมมาพทธเจา(ผสสะ)เกดทเมองกาสกะ(พาราณส)กตรสรใต
ตนมะขามปอม
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล50
สารนาถ
สารนาถคอทพงของกวางมาจากคำาวาสารงคะ+นาถเปนจดเดยว
กนกบปาอสปตนมฤคทายวนและหางตวเมองพาราณสประมาณ10กโลเมตร
ปาอสปตนมฤคทายวน
ปาอสปตนมฤคทายวนคอ สถานททพระพทธเจาทรงแสดงปฐม
เทศนา ชอ ธมมจกกปปวตตนสตร โปรดปญจวคคย จะแบงเปนสองสวนคอ
อสปตนกบมฤคทายวน
อส=ฤาษ,ปตน=ประชม,ตกลง
มฤค=เนอไดแกกวางละมงทาย=ใหวน=ปา
ปาเปนทใหอภยทานแกจำาพวกเนอ และเปนทประชมตกลงของ
เหลาฤาษ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 51
ธมเมกขสถป
ธมเมกขสถปคอสถานทเหนธรรมมาจากคำาวาธรรมะ+อกขะเปน
สถานททพระพทธเจาเทศนากณฑแรก
พ.ศ.234พระเจาอโศกมหาราชไดเสดจธรรมยาตราทรงสรางพระสถป
ขนาดใหญเปนรปทรงกรวย ฐานทรงกลม สง 33 เมตร ผาศนยกลาง ๒๘
เมตร
พ.ศ.2365อเลกซานเดอรคนนงแฮมไดทำาการทรงคนพบ
หลกธรรมทรงแสดง : ขน 15 คำา อาสาฬหมาส พระพทธองค
ทรงแสดงปฐมเทศนาชอธรรมจกรกปปวตตนสตรโปรดปญจวคคยทง5
ธรรมจกรแปลวาลอแหงธรรม
ปวตตนแปลวาใหเปนไปหรอหมน
สตร แปลวาพระสตร
พระสตรทวาดวยการหมนลอแหงธรรมใจความคอ
ทสด2อยางบรรพชตไมควรนยมยนด
1.กามสขขลลกานโยคคอการทำาตนใหพวพนดวยสขในกาม
2.อตตกลมถานโยคคอการทำาตนใหลำาบากเปนทกข
ทงสองทางนไมใชทางพระอรยะควรเดนสายกลางมชฌมาปฏปทา
หรอมรรคมองค8คอ
1.สมมาทฏฐปญญาเหนชอบคอเหนอรยสจ4
2. สมมาสงกปปะ ดำารชอบ คอดำารออกจากกาม ไมพยาบาท
ไมเบยดเบยน
3.สมมาวาจาเจรจาชอบคอเวนจากทจรต4
4.สมมากมมนตะทำาการงานชอบคอเวนจากทจรต3
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล52
5.สมมาอาชวะเลยงชวตชอบคอเวนจากการเลยงชวตในทางทผด
6.สมมาวายามะเพยรชอบคอเพยรใน4สถาน
7.สมมาสตระลกชอบคอระลกในสตปฏฐาน4
8.สมมาสมาธตงใจไวชอบคอเจรญฌานทง4
และทรงแสดงอรยสจคอความจรงอนประเสรฐ4ประการคอ
1.ทกขคอความไมสบายกายไมสบายใจ
2.สมทยคอเหตททำาใหเกดทกข
3.นโรธคอความดบทกข
4.มรรคคอหนทางทจะดบทกข
พระองคทรงแสดงธรรมอยนน โกณทญญะไดบรรลพระโสดาบนได
ดวงตาเหนธรรมวา “สงใดสงหนงมความเกดขนเปนธรรมดา สงนนทงหมดม
ความดบเปนธรรมดา”พระองคเปลงอทานวา “อญญาสวตโภโกณทญโญ”
แปลวา “โกณทญญะ ไดรแลวหนอ” คำาวาอญญา จงเปนคำานำาหนาชอทาน
ตงแตบดนนเปนตนมา
โกณทญญะทลขออปสมบท พระพทธเจาทรงประทานเอหภกข
อปสมปทาดวยพระวาจาวา “ทานจงเปนภกษมาเถด ธรรมอนเรากลาวดแลว
ทานจงประพฤตพรหมจรรย เพอทำาทสดแหงทกขโดยชอบเถด” ทาน เปนพระ
สงฆรปแรก เปนการเกดขนพระรตนตรยทครบสมบรณ คอ พระพทธ พระ
ธรรมพระสงฆและเปนวนสำาคญทางพทธศาสนาคอวนอาสาฬหบชา
ธมมราชกสถป
ธมมราชกสถป คอสถานทตรกระลกทพระพทธองคทรงแสดง
อนตตลกษณสตรโปรดปญจวคคยผทยงยดมนถอมนในตวเอง
สวนพระสถปเหลอเพยงแคฐานเปนวงกลม สงจากพนประมาณ 1
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 53
เมตรสวนองคไดสญหายไปหมดแลว
พระเจาอโศกทรงสรางไวเดมสง60เมตรเสนผาศนยกลาง13เมตร
หลกธรรมททรงแสดง: วนแรม 5 คำา เดอน 9 แหงเดอนสาวนะ
ทรงแสดงอนตตลกขณสตร คอพระสตรทแสดงถงลกษณะไมมตวไมมตน
ใจความคอ ขนธ 5 คอ รป เวทนา สญญา สงขาร วญญาณ เปนอนตตา
คอไมใชตวตนเปนของไมเทยงเปนทกขปญจวคคยพจารณาตามกระแสธรรม
นนพนจากอาสวะไมถอมนดวยอปาทานสำาเรจเปนอรหนตทงหมดครงนน
มพระอรหนตเกดขนในโลก6องคคอพระบรมศาสดา1และปญจวคคยทง
5 พระอญญาโกณทญญะ 1พระวปปะ 1พระภททยะ 1พระมหานามะ 1
พระอสสช1
เสาหนศลาจารกพระเจาอโศก
เสาหนจารก มจดประสงคเพอประกาศขอมลขาวสาร ราชโองการ
หลกธรรมในพระพทธศาสนาขอประพฤตปฏบตสำาหรบประชาชน
เสาเปนหนทรายแดงจากเมองจากจนาร
สงหเปนตราประจำาราชการของพระองค
การสรางเสาหนจารกจะมรปสตวอาทเชนสงหชางมาเปนตน
สวนทสารนาถจะเปนมสงห4หวหนหลงชนกน(จตรสงห)ซงแตกตาง
จากทอนสง15.25เมตรเสาหนหกลงมาสวนหวสงหปจจบนไดเกบไวใน
พพธภณฑสารนาถ
สวนประกอบ ความหมายของเสาหน
1บนสดธรรมจกร ม24ชหมายถงปฏจจสมปบาท
2. สงห 4 หว หมายถง การขยายคำาสงสอนของพระพทธเจายงทศ
ตางๆ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล54
3.รปสตว4ชนดคอ
สงห คอบงบอกถงความยงใหญ พระพทธเจาทรงแสดงธรรมบนลอ
สหนาท
ชางคอผมปญญาพระนางสรมายาทรงสบนนมตเหนชางเผอก
มาคอความเรวเสดจออกผนวชทรงมากณฑกะ
ววคอความอดทนพระองคไดปฐมฌาณในวนแรกนาขวญ
4.ดอกบวหมายถงขณะทพระองคประสตมดอกบวผดขนรองรบ
5.ความหมายของอกษรพราหมถอดใจความออกไดวา
ขาฯ ไดทำาใหสงฆสามคคเปนหนงเดยวแลว บคคลใดๆ จะเปนภกษ
หรอภกษณกตาม ไมอาจทำาลายสงฆได
กแล หากบคคลใด จะเปนภกษ หรอภกษณ กตาม จกทำาสงฆให
แตกกน บคคลนนจกตองถกบงคบใหนงผาขาว และไปอาศยอย ณ สถานท
อน (นอกวด)
พงแจงสาสนพระบรมราชโองการนใหทราบทวกน
พระมลคนธกฎ
พระมลคนธกฎคอกฏหลงแรกของพระพทธเจาททรงจำาพรรษาแรกณ
ปาอสฯมความหมายคอมลแรก,คนธของหอม,กฎกฏทอย
เดมทสง61เมตรกวาง18เมตร
ยสะเจดย
ยสะเจดยสถานทยสะกลบตรไดสำาเรจเปนพระอรหนต
ปจจบนมเสา 4 ตนสงประมาณเกอบ 3 เมตร ปกคลมพระสถปองค
เลกๆอย
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 55
ยสะ เปนบตรของเศรษฐเมองพาราณส มปราสาท 3 หลง วนหนง
เหนหญงนอนหลบมอาการตางๆ เกดความเบอหนาย เดนออกจากบาน
มงหนาทางปาอสปตนมฤคทายวน พลางบนวา “ทนวนวายหนอ
ทนขดของหนอ”พระองคตรสวา“ทนไมวนวายทนไมขดของเชญทางนเถด
เราจกแสดงธรรมแกทาน”ทรงแสดงอนปพพกถา5ประการ
1.ทานกถาพรรณนาถงการใหการบรจาค
2.สลกถาพรรณนาถงการรกษากายวาจาใหเรยบรอย
3. สคคกถา พรรณนาถงสวรรค คอผลของการทำาใหทาน และ
รกษาศล
4.กามาทนวกถาพรรณนาถงโทษของความใครในกาม
5.เนกขมมานสงสกถาพรรณนาถงอานสงสแหงการออกจากกามและ
อรยสจ4จนทำาใหยสะไดบรรลเปนพระโสดาบน
บดายสะเมอไมเหนลกจงออกตามหาไดพบพระพทธเจาได ฟง
อนปพพกถาและอรยสจ 4 บรรลเปนพระโสดาบน เปนอบาสกทถง
รตนะตรยเปนทพงคนแรก สวนยสะไดฟงซำาอกสำาเรจพระอรหนต ยสะทล
ขอบวชพระองคประทานดวยพระดำารสวา“เธอจงเปนภกษมาเถดธรรมอนเรา
กลาวดแลวเธอจงประพฤตพรหมจรรยเถด”
พอตอนเชาไดเสดจยงบานบดายสะและโปรดมารดาและ ภรรยาเกา
ของยสะทรงแสดงอนปพพกถาและอรยสจ จบธรรมเทศนา หญงทงสองได
บรรลเปนพระโสดาบนเปนอบาสกาคนแรกของโลกทขอถงพระรตนตรยเปน
สรณะตลอดชวต
ตอมาสหายของยสะ 54 คน ทปรากฏชอคอ วมละ สพาห ปณณช
ควมปตทราบขาวยสะบวชไดเขาเฝาพระบรมศาสดาไดฟงพระธรรมเทศนาจบ
สำาเรจพระอรหนตขออปสมบทครงนนมพระอรหนตเกดขนในโลก61องค
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล56
เจาขณฑสถป
สถานทพระพทธเจาพบปญจวคคยครงแรก พระเจาอโศกมหาราชทรง
สรางไวปจจบนมความสง21เมตรเปนสถปมขนาดใหญ
ชวงทกษตรยมลมเรองอำานาจในพ.ศ.2075หมายนเคยมหลบเปนเวลา
15 ป พ.ศ. 2119 พระเจาอกบาร ไดสรางตอเตมสวนบนใหเปนทรงแปด
เหลยม
ตอนหนงของพทธประวต : ปญจวคคยพอเหนพทธองคเสดจมา
แตไกลตงกฎกตกาวาจะไมลกรบแตจะปอาสนะไวพอพระองคเสดจมาถงตาง
ลมกฎกตกาท นดหมายกนไว พากนลกขนรบบาตรจวร แตยงใชคำาพดทไมให
ความเคารพไมสมควรดวยคำาวาอาวโสโคตมะ
พระองคตรสบอกวา “ดกรปญจวคคย ตถาคตไดตรสรพระสมมาสม-
โพธญาณแลว เธอทงหลายจงตงใจฟง และปฏบตตามคำาของตถาคตไมนาน
กจะไดตรสรตาม”
ปญจวคคยกลาวคดคาน “อาวโส โคตมะ ทานจะตรสรไดอยางไร
ในเมอ ทานละจากความเพยรมาเปนผมกมาก” พระองคตรสถง 3 ครง
“วาจาเชนนตถาคตเคยตรสมากอนหรอไหม”
ปญจวคคยหวนระลกถงความหลงดวาคงจะไดตรสรจรงตามพระ
วาจาจงพรอมกนขอประทานอภยโทษและตงใจฟงธรรม
พพธภณฑ
พพธภณฑจะแบงเปน2สวนคอ
ทางเขาฝงซายมอจะเปนพระพทธรป อาทเชน พระพทธรปปางปฐม
เทศนา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 57
ฝงขวามอจะเปนเทวรปของศาสนาฮนด
วดพทธนานาชาต
วดพทธนานาชาต มวดไทยสารนาถ วดไทยพาราณส (กำาลงกอสราง)
วดธเบตวดพมาวดจนฯลฯ
พระสตรและชาดก
ธมมจกกปปวตนสตร อนตตลกษณสตร และสวรรณสามชาดก
เปนตน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล58
การลมสลายศากยวงศ
- ทรงถวายอาหารพระสงฆเปนประจำา
เมอไดรบทราบจากราชบรษวา พระสงฆทงหลายไปรบอาหาร
บณฑบาตทบานอนาถบณฑกะเศรษฐ บานนางวสาขา พระเจาปเสนทโกศล
มความประสงคอยากถวายภตตาหารแดพระพทธเจาและพระสงฆทงหลาย
ปกตพระพทธเจาทงหลายจะไมรบบณฑบาตแหงเดยวเปนประจำา
พระสงฆทงหลายจำานวน 500 รป ไดรบอาหารในพระราชวง มบาง
ครงทพระเจาปเสนทโกศลไมไดดแล ลมตดตอกนบาง จนทำาใหพระสงฆ
ระอาไมรบอาหาร
พระเจาปเสนทโกศลเหนอาหารเหลอไวเยอะ ไมมพระสงฆมารบ
มเพยงพระอานนทรปเดยว จงกราบทลพระพทธเจา พระองคตรสวาเปน
เพราะสาวกยงไมมความคนเคย แตไมทรงตเตยนพระสงฆ (ความเปนญาต
ไมไดหมายความวาเปนญาตทางสายโลหต ความคนเคยเปนญาตอยางยง
วสสาสปรมาญาต)
- สขอพระธดาศากยวงศ
พระเจาปเสนทโกศลทรงดำารความคนเคยวากคอการเปนตระกลเดยว
กนหรอเปนญาตกบพระพทธเจาถาไดอภเษกกบธดาศากยะพระองคจกไดเปน
ญาตกบพระพทธเจาจงสงพระราชสาสนถงเมองกบลพสด เพอสขอพระธดา
มาอภเษกเปนพระมเหส
เปนททราบกนดวาเจาศากยะเปนผทถอชนวรรณะไมยอมไปสมสกบ
กษตรยวงศอนๆ นอกจากโกลยวงศ แตดวยความเกรงกลวพระราชอำานาจ
ของแควนโกศลจงยอมสงนางวาสภขตตยาซงเปนธดาของพระเจามหานาม
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 59
เกดจากนางทาส(คนรบใช)
- วฑฑภะตองการเยยมเจาศากยวงศ
พระเจาปเสนทโกศลไดอภเษกสมรสกบนางวาสภขตตยา ทรงม
พระโอรสพระนามวา วฑฑภะ ทแรก ทางอยยกาไดตงชอ” วลลภา”
อำามาตยหตงฟงคำาไมคอยชด เขาใจวา “วฑฑภะ” (ทางทเบตเรยกวา วรธกะ)
เมอเตบโตขนพระโอรสอยากจะเยยมพระเจาตาคอพระเจามหานามแตกถก
นางวาสภขตตยาทดทานไว เพอมใหไดรวานางเปนวรรณะตำา เมอทนคำา
รบเราไมไหวจงอนญาตใหวฑฑภะเสดจยงกบลพสด
- ถอดยศนางวาสภขตตยาและวฑฑภะ
เจาศากยะใหพวกทอายนอยไปอยขางนอก จะไดไมตองไหววฑฑภะ
พอตอนกลบทหารนายหนงไดลมดาบไว กลบไปเอาไดยนคำาบนคำาดาวา
“วฑฑภะลกนางทาส พวกขาตองมาลำาบากลางแผนกระดานทนง” วฑฑภะ
ไดฟงจากทหารแลวมความโกรธแคนอยางมาก อยากจะเอาเลอดในลำาคอเจา
ศากยะลางแผนกระดาน
เมอพระเจาปเสนทโกศลทรงทราบวาเปนวรรณะตำาจงปลดนางวาสภ
ขตตยาและวฑฑภะออกจากตำาแหนง
- ตรสชาดก เรองกฏฐหารชาดก โทษของการแบงชนชน
พระพทธเจาทรงทราบเหตการณทเกดขนกบธดาวาสภขตตยาซง
เปนพระญาตของพระองคมพระทยเมตตาทจะอนเคราะหพระนางและโอรส
ออกจากพระเชตวน เสดจไปในพระราชวง เพอโปรดพระเจาปเสนทโกศล
ไดตรสถามวา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล60
นางเปนธดาของใคร?ตอบวาพระเจามหานาม
นางมาทเมองนใครไปขอใหมาหรอ?ตอบวาขาพระพทธเจาเอง
ดกอนมหาบพตรนางเปนธดาของพระราชามาสพระราชาเหมอนกน
ไดโอรสกโดยอาศยพระราชา ไฉนพระราชโอรสนนจงไมควรไดเปนเจาของรา
ชสมบตของพระราชบดาเลา ในอดตพระราชากเคยมลกกบหญงสาวชาวปาผ
เกบฟนมาแลวจงตรสชาดกเรองกฏฐหารชาดกโทษของการแบงชนชน
ในเมองพาราณสเมอพระเจาพรหมทตยงหนมไดทรงเสดจประพาสปา
และไดตกหลมรกหญงสาวชาวปาเปนคนหาบฟน กาลเวลาผานไปหญงสาว
ชาวปาไดมนมตททองมแสงสวางนางมครรภจงไดบอกแกพระเจาพรหมทต
อยไดไมนานพระองคทรงเสดจออกจากปาไป และบอกกบนางวา ถาลกใน
ครรภเปนหญง ใหเอาแหวนไปขายเพอเลยงด ถาลกทเกดมาเปนชาย ใหพา
เขาไปในพระราชวง
เมอลกนอยเตบโตนางผเปนแมไดบอกความจรงใหฟง และไดพาไปยง
พระนคร ทหารทเฝารกษาประตเหนลกษณะของพระโพธสตวองอาจผงผาย
กมจตทเมตตา แตถกพระเจาพรหมทตปฏเสธ นางจงทลไปดวยสตยจรงวา
“ฉนจะโยนลกขนบนทสง ถาเปนลกของพระองค ขอใหรางเดกนอยจงลอย
หากถามใชลกของพระองค ใหเดกนนตกลงพน” นางกไดเหวยงลกขนสดแรง
ดวยแรงอธษฐานกมารนอยไดลอยนงเปนอศจรรย
พระเจาพรหมทตเหนดงนน ในทสดจงยอมรบเปนลกไดประกาศจด
งานฉลอง ขนานนามวา กฏฐวหนะกมาร เมอพระบดาสนพระชนมไดขน
ครองราชยแทนสบมา
ในครงนนหญงชาวปา กำาเนดเปน พระนางสรมหามายา
พระกมารนอย เสวยพระชาตเปน พระพทธเจา
พระพทธเจาตรสชาดกจบลง พระเจาปเสนทโกศลรสกสบายพระทย
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 61
ขนคนพระตำาแหนงใหกบพระนางวาสภขตตยาและพระกมารดงเดม
- วฑฑภะยดอำานาจปฏวต
พระเจาปเสนทโกศลทรงดำารจกถวายบงคมพระบรมศาสดา ไดถอด
เครองอาภรณของกษตรยไว ทฆการายนะอำามาตยไดนำาเครองกกธภณฑไป
มอบใหวฑฑภะสวมใส และไดปฏวตยดอำานาจ ปราบดาภเษกตนเองขนเปน
กษตรยแหงแควนโกศล
เสดจหนตายจากแควนโกศลโดยทรงมา เพอไปพงพาหลานของตน
คอพระเจาอชาตศตร ไดสนชวตลงหนาพระประตเมองราชคฤห เนองทรงชรา
มากและอากาศหนาวตลอดจนทรงมามาตลอดทางมไดทรงพกผอน
- วฑฑภะยกทพไปลางแคนฆาเจาศากยะ
พระพทธเจาเสดจลวงหนาประทบใตตนไมทปราศจากรมเหงามแต
แสงแดดสาดสองลงมา วฑฑภะยกกองทพหมายจะตฆาเจาศากยะ ทอด
พระเนตรเหนพระพทธเจาในระหวางทาง ไดอาราธนาใหประทบใตตนไม ท
มรมเงา พระพทธเจา “รมเงาใดๆ ไมสงบรมเยนเทารมญาตพนอง” วฑฑภะ
พอไดฟงกคดไดวาศากยะเปนพนองกบตนจงยกทพกลบ
พระพทธองคทรงตรสหามถง 3 ครง พอครงท 4 รวาเปนกรรมเกา
ของศากยะทเคยนำายาพษไปโปรยในแมนำา ทำาใหสตยจำานวนมากตองตาย
วฑฑภะไดยกกองทพฆาศากยะใหฉบหายในทสด
- ศากยะตนหญา ตนออ
ศากยะนอกจากเปนคนชอสตยพดแตคำาจรงแลวและบางพวกเปนคน
ฉลาดสตปญญาดเมอถกเขาถามวาทานเปนเจาศากยะหรอไมคนคาบหญาอย
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล62
กลาววา ไมใชเจาศากยะ ตอบวาหญา พวกทยนถอไมออกกลาววา
ไมใชเจาศากยะตอบวาไมออพวกศากยะเหลานจงรอดชวต
- วฑฑภะถกนำาพดพาสมหาสมทร
พอทำาสงครามเสรจไดพกแรม ณ รมแมนำาอจรวด ไดมมดแดงมากด
นายทหารทนอนอย คนทไมเคยทำากรรมรวม ลกขนไปนอนบนบกเปนทสง
สวนคนทเคยทำากรรมรวมกไปเหนอรมแมนำา
ขณะนน มหาเมฆตงขน ฝนตกหนก หวงนำาหลากมาพดพาเอาราง
พระเจาวฑฑภะและทหารบางสวนลงสมหาสมทรถงความตายในทสด
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 63
จากมคธถงปาตลบตร พระเจาพมพสารเปนกษตรยปกครองเมองราชคฤหแควนมคธมพระ
ราชโอรสพระนามวาอชาตศตรตอมาพระโอรสไดถกยยงสนบสนนจากพระ
เทวทตจนตองปลงพระชนมพระราชบดาในทสด
- กำาเนดเมองปาตลบตร
ปาตลบตร มาจาก ปาตลคาม เปนชอหมบานแหงหนง พระเจา
อชาตศตรสรางขนไวเปนเมองหนาดาน เปนเขตชายแดนสรางเพอความ
เขมแขงในการตอสกบแควนวชช
ผทดำาเนนกอสรางคอสนธะและวสสการพราหมณชวงทกำาลงดำาเนน
กอสรางพระพทธเจากเสดจลงมาผานประตเมองเขากเรยกวาโคตมทวาร
เสดจลงทานำาเขากเรยกโคตมตฏฐะ
มเรองเลาวามภเขาอยรมแมนำามพชอะไรชนดหนงกลาวกนวามกลน
หอมมาก เมอคราวนำาฝนซะลงมา พากลนหอมนลงมาในแมนำา พระเจา
อชาตศตรเตรยมยกพลมาเพอจะเอาพชแตถกพวกวชชมาชงตดหนาเอาไป
กอนทำาใหพระองคโกรธแคนอยางมาก
พระเจาอชาตศตรเคยสงวสสการพราหมณไปเขาเฝาพระพทธเจา
ใหไปทลถามวา ถาพระเจาอชาตศตรยกทพไปปราบแควนวชช ลองดวา
พระองคจะตรสวาอยางไร
พระพทธเจาไปถามพระอานนทวา เวลานลจฉวยงรกษาอปรหานย
ธรรมกนดอยหรอ
พระอานนททลรบ ตราบใดทกษตรยลจฉวมนอยในหลกอปรหานย
ธรรมไมมใครเอาชนะได
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล64
- วชชพงพนาศ
วางแผนทำาทวาวสสการพราหมณถกขบออกราชสำานกตอมาไดมาพง
บารมเจาลจฉวและไดรบราชการ เรมยแหยเจาลจฉวจนแตกคอกน วสสการ
พราหมณรบสงสญญาณใหพระเจาอาชาตศตร จากนนแควนมคธไดยกทพต
แควนวชชจนพงพนาศ
- ราชวงศปตฆาต
1.พระเจาพมพสาร
2.พระเจาอชาตศตร(อปถมภสงคายนาครงท1)
3.พระเจาอทยภทร
4.พระเจาอนรทธ
5.พระเจามณฑกะ
6.พระนาคทาสกะ
หมอำามาตยราชมนตร และราษฎรเหนวาเปนราชวงศอาเพศคอ
ลกฆาพอ จงปฏวตยดอำานาจ ปราบดาภเษกสสนาคอำามาตยขนเปนกษตรย
แหงแควนมคธ(ทานมเชอสายเจาลจฉว)
- ราชวงศไศศนาค
1.พระเจาสสนาค
2.พระเจากาลาโศกราช(อปถมภสงคายนาครงท2)
- ราชวงศนนทะ
มกษตรยปกครอง9ราชการตดตอกน
- ราชวงศโมรยะ, เมารยะ
1.จนทรคปต
2.พระเจาพนทสาร
3.พระเจาอโศกมหาราช(อปถมภสงคายนาครงท3)
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 65
บางแหงกลาวไววา
พระเจาสสนาคยายเมองหลวงจากราชคฤหไปยงเวสาล
พระเจากาลาโศกราชยายจากราชคฤหไปยงปาตลบตรหรอ
พระเจากาลาโศกราชยายจากเวสาลไปยงปาตลบตร
ลำาดบคอราชคฤห-เวสาล-ปาตลบตร
- จนทรคปต
ตอมาราชวงศนนทะกโคนลมราชไศศนาค เผาโมรยะ เชอกนวาเปน
สายพระญาตพระพทธเจา ทถกวฑฑภะไลฆาแลวบางสวนไดหนไปอย
เชงเขาหมาลย จนทรคปตเกดวงศโมรยะ มความยากทจะตงตนเปนใหญใน
แควนมคธ
ในชวงทพระเจาอเลกซานเดอรมหาราชกษตรยกรกไดยกทพถงเมอง
ตกศลา จนทรคปตตองการกำาลงชวยจากพระเจาอเลกซานเดอร เมอทงสอง
เจอกนปรากฏตลงกนไมไดเกดววาทขน เพราะอยในคายคนอนจนทรคปตเลย
ถกจบตวตอมาหนออกมาได
พระเจาอเลกซานเดอร ไดยกทพกลบ อาจเปนเพราะพลทหารคดถง
ลกเมยหรอจากบานเมองมานานระหวางทางพระองคไดสวรรคต
ครงแรก จนทรคปตไดยกทพตแควนมคธไดรบความพายแพ หนแทบ
ไมรอดแอบซอนตามทตางๆลถงหมบานแหงหนงมยายคนหนงกำาลงทำาขนม
รอนๆใหหลานกนพอกนเขามนรอนทำาใหหลานรองยายดาหลานวา“เองน
โงเหมอนจนทรคปตเลย ตองกนจากขอบกอนส” จนทรคปตอยใตถนบานได
ยนเกดความคดขน(ปาลอมเมอง)
ครงทสองจนทรคปตไดรวบรวมไพรพลเปนเปนอยางดตแควนมคธจน
ไดรบชยชนะปราบดาภเษกตนขนเปนกษตรยแหงแควนมคธสบมา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล66
พระเจาอโศกมหาราช
- อดตชาต
ไดมตำานานกลาวไววา ขณะทพระพทธองคเสดจบณฑบาต ในเมอง
ราชคฤหผมจตศรทธาจำานวนมากไดนอมนำาอาหารใสบาตรมเดกชายคนหนง
ชอชย กำาลงเลนดนอย เหนเขาใสบาตร ตนเองกนกอยากทำาบาง
จงนำาดนใสบาตรพระพทธเจา ภกษทตดตามมาไดทดทานหามเดก
พระพทธองคไดตรสวา อยาไดวาเดกเลย เดกคนนตอไปในกาลเบองหนา
จะเปนทายาทของเราจะนำาหลกธรรมแผขยายไปทวทศ
หลงพทธกาลตอมาเดกชายชยคนนจงเปนมาเปนพระเจาอโศก
- กำาเนดพระราชกมาร
มความรรอบดานการใชศรตราวธ การตอสรางกายแขงแรง ปญญา
หลกแหลมมนสยดรายโหดเหยมจงเรยกวา“จณฑาโศก”
- ตงเปนอปราช
เ พอตดปญหาการสบราชบลลง ก จงมการแตงต ง เปนอปราช
ปกครองเมองอชเชน
- ฆาพนองตางมารดา
หลงจากพระเจาพนทสารสวรรคตอปราชอโศกกกรฑาทพเพอแยงชง
บลลงกจนสำาเรจฆาพนองตางมารดาถง 99 พระองค เวนเพยงแตนองชายท
เกดรวมมารดาเดยวกน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 67
ใชเวลาอย4ปจงปราบดาภเษกตนเองขนเปนกษตรยแหงมคธ
- ศกทยงใหญแควนกาลงคะ
ในปท 8 ของการครองราชย ไดยกทพไปตแควนกาลงคะ เปนแควน
ทเขมแขงทางการสรบ ถอวาเปนศกสงครามทยงใหญเปนสญเสยครงยงใหญ
มคนตายหลกแสน คนสญหายหลกแสน และถกจบเปนเชลยอกจำานวนแสน
เลอดทวมนองเตมพนดนทำาใหพระองคเกดความสลดใจอยางมาก
- หนมานบถอพระพทธศาสนา
วนหนงไดทอดพระเนตรเหน สามเณรรปหนง เหนอากปกรยาเกด
ความเลอมใสศรทธาจงไดนมนตมาในพระราชนเวศไดธรรมะจากสามเณร
แทจรงแลวสามเณรกคอหลานของพระองคชอวานโคธสามเณร
ไดรบการแนะนำาตลอดจนฟงธรรมจากพระโมคคลลบตรตสสะเถระ
และไดหนมานบถอพระพทธศาสนาในทสดเปลยนนโยบายใหมจากสงคราม
วชยมาเปนธรรมะวชย
- สรางวด สรางประโยชน
ดานศาสนจกร
-สรางวด84,000วดมวดอโศการามเปนตนสรางเสาหนและเจดย
-บรจาคทรพยถวายภตตาหารอยเปนเนองนตย
-ประพฤตตนรกษาอโบสถศลใหมการฟงธรรมสถานทตางๆ
-องคอปถมภสงคายนาครงท3
-สงสมณะฑตออกเผยแผพระพทธศาสนา9สาย
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล68
ดานราชอาณาจกร
-สรางโรงทานโรงพยาบาลสาธารณปโภคเชนสะพานทพกคนเดนทาง
บอนำาสาธารณะ
- สงเสรมการศกษา ยคของพระเจาอโศก มคนรหนงสอ อานออก
เขยนไดมากทสด
- พระเจาอโศกเหนพระพทธเจา
พระเจาอโศกมหาราชเกดหลงพทธกาลประมาณ 200 กวาป เพราะ
ฉะนนพระองคไมเคยพระพทธเจา
หลงจากทพระเจาอโศกมหาราชไดสรางวด พระเจดยเรยบรอย ดำารท
จะจดงานสมโภชเฉลมฉลอง7ป7เดอน7วนทรงวตกถงภยทจะมารบ
กวนไดมพระยาวสสวตดมารมาทำาอนตราย พระอปคตไดเอาชนะพระยามาร
และสำานกผด ขอตอบแทนโดยการเนรมตรกายเปนพระศาสดาใหทานไดเหน
แตมขอแมพวกทานหามไหว
พระอปคตเถระและพระเจาอโศกมหาราชพรอมชนทงหลายเกดความ
ปตไดยกมอวนทา ภาพนนไดอนตรธานหายไป กลายเปนพญามารตามเดม
พวกเรามไดไหวทานแตไหวพระพทธเจาตางหาก
- รชกาลใหม
พอพระองคใกลสนพระชนม สมปทผเปนรชทายาทหาทางปองกน
มใหเงนเพอการทำาบญ มคำาสงถงผรกษาพระคลงหลวง พระองคเสยพระทย
อยางมากและสวรรคตในทสด
ลกหลานของทานครองราชยสบตอกนมา มความออนแอจนถงองค
สดทายคอ พฤหถรถ มเชอพราหมณชอปษยมตรไดกบฏแยงราชบลลงก
ปราบดาภเษกตนเองขนเปนกษตรยแหงแควนมคธ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 69
มลนทปญหา
หลงพระพทธปรนพานไดประมาณ ๒๐๐ ปเศษ พระเจาอเลกซาน-
เดอรมหาราชยกทพเขารกรานอนเดย แควนททรงตไดแลวโปรดใหแมทพ
นายกองของพระองคปกครองดแลโดยทงกองทหารกรกไวบางสวนฝรง
ชาตกรกเหลานไดตงตนเปนอนาจกรอสระขนเมอพระเจาอเลกซานเดอร
สวรรคตแลว
จนกระทงถงพ.ศ.392พระราชาเชอสายกรกพระองคหนงพระนาม
วา เมนนเดอร บาลวา พระเจามลนท ประกาศโตวาทกบนกบวชในลทธ
ศาสนาตางๆ ในเรองศาสนาและปรชญา ปรากฏวาไมมใครสพระองคได
พระสงฆทงวดวาอารามราง
คณะสงฆในเมองสาคละไดปรกษากนจะหาพระผทรงภมความร
แตกฉานในธรรม เพอสนทนาเรองศาสนาและปรชญากบพระเจามลนท
พระหนมรปนนคอคอพระนาคเสน
พระเจามลนทการตงปญหาถามพระนาคเสนทานกเฉลยปญหา
พระนาคเสนเปนผทตอบปญหาขอสงสย ทำาใหพระองคหนมานบถอ
พระพทธศาสนาในทสด
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล70
กำาเนดพระพทธรป
สมยครงพทธกาล พระพทธเจาไดเสดจขนสวรรคชนดาวดงสเพอ
โปรดพทธมารดา พระเจาปเสนทโกศล ระลกถงพระพทธองค ดำารใหนายชาง
แกะสลกพระพทธรปจากไมจนทรแดง
เดมทพระเจามลนมไดนบถอพระพทธศาสนาหลงจากไดสนทนาธรรม
กบพระนาคเสนทำาใหเกดความเลอมใส ศรทธาคำาสงสอนของพระพทธเจา
ดวยประเพณความเชอแบบกรกโบราณ ทมการเคารพเทวรป พระองคจงได
สรางพระพทธรปองคแรกของโลกขนมา
ประมาณพ.ศ.400ไดมการสรางพระพทธรปขนเปนครงแรกเปนศลปะ
คนธารราฐ ตนแบบพระพทธรปตอมาจนทกวนน ลกษณะ
พระพกตรคลายเทพอพอลโล มเสนพระเกศาหยกสลวย ยงไมเปนกนหอย
มทงททำาดวยปนปน(Stucco)หนเขยวและหนดำา(Schist)
-ยคศลปะของพระพทธรป
ยคคนธาระพ.ศ.500 ยคคปตะราวพ.ศ.800-1100
ศลปะมถรา ยคสมยปาละราวพ.ศ.1200
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 71
ดร.เอมเบดการ
ดร. อมเบดการ หรอชอเตมของทาน คอ บาบาสาเหบ พม
เรา รามจ อมเบดการ(Dr. Babasaheb Bhimrao Ramji Ambedkar)
อดตร ฐมนตรกระทรวงแรงงานและกระทรวง ยต ธรรมของอนเดย
และเปนประธานรางรฐธรรมนญของอนเดย ทานถกยกยองใหเปน “บดา
แหงรฐธรรมนญอนเดย” อกดวย เปนผอปถมภพระพทธศาสนาในประเทศ
อนเดยและไดเดนรวมขบวนกบมหาตมาคานธและชวาหระลาลเนหรเพอ
เรยกรองเอกราชจากองกฤษตอมาเนหรไดเปนนายกรฐมนตรและไดแตงตงให
อามเพฑกรเปนรฐมนตรกระทรวงแรงงานและกระทรวงยตธรรม
เกดในวรรณะศทรทยากจนทสดตระกลหนงของอนเดยในเมองนาคปร
รฐมหาราษฏร ทางตอนกลางของอนเดย เมอวนท ๑๔ เมษายน ๒๔๓๔
ทานเกดในหมบานคนอธศทร
เมอเขาเขาไปในหองเรยน ทงคร และเพอนรวมชนตางกแสดงอาการ
ขยะแขยงรงเกยจในความเปนคนวรรณะตำาของเขา
เปนทนาเสยดายวาหลงจากพธปฏญาณตนเปนชาวพทธได๓ เดอน
ทานอมเบดการไดถงแกกรรมดวยโรครายในวนท๖ธนวาคมพ.ศ.๒๔๙๙
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล72
อนาคารกธรรมาปาละ
อนาคารกธรรมปาละ (AnagarikaDhammapala) (เกด17กนยายน
พ.ศ.2407มรณภาพ29เมษายนพ.ศ.2476)เปนบคคลทสำาคญทสดในการ
ฟนฟพระพทธศาสนาในประเทศอนเดย เปนผกอตงสมาคมมหาโพธ และเปน
ผเรยกรองเอาพทธสถานในอนเดยกลบคนมาเปนของชาวพทธ
ในปลายปพ.ศ.2475(ตรงกบปทไทยเปลยนระบอบการปกครอง)ทาน
ธรรมปาละไดลมเจบหนกอกครงเมอพอสบายดขนทานรวาใกลจกถงวาระสด
ทายของทานแลว ทานจงไดคดทจะอปสมบทเปนพระภกษเสยท จงไดนมนต
พระเถระชนผใหญจากลงกา 10 รป มทานพระสทธตถะอนนายกเถระ
คณะสยามนกาย วดมลวตวหาร เปนประธาน และเปนพระอปชฌาย
ไดทำาการอปสมบททานธรรมปาละไดรบภกษฉายาในทางศาสนาวา“ภกขศร
เทวมตรธมมปาล”
ต งปณธานเผยแผพระพทธศาสนาแม ในวาระสดท ายจนถ ง
วนท 28 เมษายน พ.ศ. 2476 (ประวตบางแหงวา วนท 27)
อาการโรคหวใจ ของทานเพยบหนกถงทสด แตทานกยงพอจะพดไดบาง
และสงททานกลาวยำาบอยๆ ในขณะเวลา ทเหลออกไมนานกคอ
“ขอใหขาพเจาไดมรณะเรวๆ เถด แตขาพเจาจกกลบมาเกดใหมอก 25 ครง
เพอเผยแผประกาศพระธรรมของพระพทธเจา”
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 73
บทวเคราะห การสญสลายพระพทธศาสนาจากอนเดย
พระพทธศาสนาไดเสยหายจากอนเดยประมาณ 700 กวาป มสาเหต
หลายองคประกอบพอประมวลไดดงตอไปน
ภยภายใน
-พระสงฆไมมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม
-พระสงฆไมศกษาคำาสงสอน
-ไมมพระสงฆอยในชนบท(กระจกกนอยในทเจรญ)
-การปรบเปลยนคำาสอนตลอดจนแนวทางการปฏบต
ภยภายนอก
-ภยสงคราม
-การไมรบสนบสนนและเบยดเบยนจากผปกครองบานเมอง
-อทธพลของศาสนาพราหมณ(ฮนด)อาทเชนพระพทธเจากกลายเปน
อวตารหนงของเทพเจาในศาสนาฮนด
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล74
สงคายนา
สงคายนา คอการรอยกรอง รวบรวมพระธรรมวนยใหเปนหมวดหม
พอจะนบไดม5ครง
1. ครงท 1 กระทำาทถำาสตตบรรณคหา ราชคฤห ปรารภเหต
พระสภททะกลาวจาบจวงพระศาสดา
2.ครงท2กระทำาทวาลการามเวสาลปรารภเหตเรอง10ประการ
ทภกษชาววชชวาไมผดธรรมวนย
3.ครงท3กระทำาทอโสการามปาฏลบตรปารภเหตภกษปลอมบวช
4. ครงท 4 กระทำาทถปาราม ปรารภเหตทจะประดษฐานพระพทธ
ศาสนาใหมนคงในลงกา
5.ครงท5กระทำาทอาโลกเลณสถานปรารภเหตทจะไมมผทรงจำาดวย
มขปาฐะไดจงไดจารกเปนอกษร
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 75
ชอแควนและเมองหลวง ชอแควน ชอนครหลวง
1.องคะ จำาปา
2.มคธะ ราชคฤห
3.กาส พาราณส
4.โกศล สาวตถ
5.วชช เวสาล
6.มลละ กสนารา,ปาวา
7.เจต โสตถวต
8.วงสะ โกสมพ
9.กร อนทปตถะ
10.ปญจาละ กมปลละ
11.มจฉะ สาคละ
12.สรเสนะ มถรา
13.อสสกะ โปตนะหรอโปตล
14.อวนต อชเชน
15.คนธาระ ตกกสลา
16.กมโพชะ ทวารกะ
และทนอกเหนอจาก 16 ชนบท
1.สกกะ กบลพสด
2.โกลยะ เทวทหะหรอรามคาม
3.ภคคะ สงสมารคระ
4.วเทหะ มถลา
5.องคตตราปะ เปนนคมชออาปณะ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล76
แควนพทธกาล ทอยในเขตรฐและประเทศปจจบน
แควนสมยพทธกาล ปจจบนในพนท/เขต
1.องคะ รฐพหาร
2.มคธะ รฐพหาร
3.กาส รฐอตรประเทศ
4.โกศล รฐอตรประเทศ
5.วชช รฐพหาร
6.มลละ รฐอตรประเทศ
7.เจต รฐมธยประเทศและรฐอตรประเทศ
8.วงสะ รฐอตรประเทศ
9.กร เขตกรงเดลรฐอตรประเทศรฐหรยนะ
10.ปญจาละ รฐอตรประเทศ
11.มจฉะ รฐราชสถาน
12.สรเสนะ รฐอตรประเทศ
13.อสสกะ รฐมหาราษฎร
14.อวนต รฐมธยประเทศ
15.คนธาระ ประเทศปากสถาน
16.กมโพชะ รฐแคชเมยรบางสวนใน
เขตปากสถานและอฟกานสถาน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 77
คำาอธษฐาน
ขอเดชะ ขาพระพทธเจาขอนอมจตอธษฐาน ดวยอำานาจบญกศลท
ขาพเจาไดจารกมาแสวงธรรมบำาเพญบญ ณ พทธสถาน.....................
ในวนน ขอจงเปนบารม เปนพลวปจจย เปนนสยตามสง ใหเกดปญญา
ญาณทงชาตน และชาตหนา ตลอดชาตอยางยง จนถงความพนทกข คอ
พระนพพานเทอญ.
คำาสมาทานกมมฏฐาน
อมาหงภนเตภะคะวาอตตะภาวงตมหากงปรจจะฉามขาแตพระ
ผมพระภาคเจาผเจรญ ขาพระพทธเจา ขอมอบกาย ถวายชวตนเปนพทธ
บชา ธมมบชา สงฆบชา ขาพระพทธเจา จะตงใจศกษาจะตงใจปฏบตตาม
คำาสงสอนของพระพทธองคดวยการเจรญจตภาวนาณกาลบดนเทอญฯ
คำาอทศบญกศล
อทงเมญาตนงโหต,สขตาโหนตญาตะโย.
ขอสวนบญนจงสำาเรจแกญาตทงหลายของขาพเจา
ขอใหญาตทงหลายของขาพเจาจงมแตความสข
ขาพเจาขอตงจตอทศผลบญกศลนแผไปใหไพศาล
ถงบดามารดาครอาจารยทงลกหลานญาตมตรสนทกน
คนเคยรวมทำางานการทงหลายขอใหไดในกศลผลของฉน
ทงเจากรรมนายเวรและเทวญขอใหทานไดกศลผลนเทอญ.
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล78
คำาแผเมตตาทวไป
สพเพสตตาฯ สตวทงหลายทเปนเพอนทกขเกดแกเจบตาย
ดวยกนทงหมดทงสน
อะเวราฯ จงเปนสขๆเถดอยาไดมเวรแกกนและกนเลย
อพยาปชฌาฯ จงเปนสขๆ เถด อยาไดอามาตพยาบาทบยด
เบยนซงกนและกนเลย
อะนฆาฯ จงเปนสขๆ เถด อยาไดมความเจบไขทกขกาย
ทกขใจเลย
สขอตตานงปะรหะรนตฯจงมความสขกายสขใจ
รกษาตนใหพนจากทกขภยทงสนเถด
ทานทงหลายททานไดทกขขอใหมความสข
ทมสขขอใหสขยงๆขนไปเทอญ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 79
ภาษาฮนดเบองตน
ฮนด แปลไทย
มนสเต/นมสการ สวสดครบ/สวสดคะ
อาปแกเสแฮ ทานสบายดไหมครบ/คะ
แมถกฮ สบายดครบ/คะ
ธนยะวาด ขอบคณ
กจตะนะ เทาไหร
กาหา ทไหน
แม ฉน
ตม คณ
ขานา กน
จาวล ขาว(สก)
อณดะ ไข
ปาน นำา
นบตวเลข
เอก 1
โด 2
ตน 3
จาร 4
ปาจ 5
ฉะ 6
สาต 7
อาฐ 8
เนา 9
ดส 10
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล80
แสวงบญสงเวชนยสถาน 4 ตำาบล (ประสต ตรสร แสดงปฐมเทศนา ปรนพพาน)
สวรรณภม – โกลกตตา (1)
22.30 น. พรอมกนทสนามบนสวรรณภม ชน 4 ประต 3 เคานเตอร E
สายการบน INDIGO
เชคอน, สงมอบสมภาระ, ตรวจสอบบตรทนงหนงสอเดนทาง
01.05 น. ออกเดนทางสโกลกตตา ประเทศอนเดย โดยสายการบน INDIGO
เทยวบนท 6E78 (ไมมบรการอาหาร)
02.15 น. (เวลาของอนเดย) ถงทาอากาศยานนานาชาตโกลกตตา
พธการตรวจคนเขาเมอง – ศลกากร
03.00 น. ออกจากสนามบนไปพทธคยา, ถวาย นำาปานะ/บรการอาหารเยน
พกผอนบนรถ
พทธคยา (ตรสร) (2)
06.00 น. พกศนยปฏบตธรรมนานาชาต ธรรมหรรษา (Dhammahansa hostel)
07.30 น. รบประทานอาหารเชา
08.30 น. ชมบานนางชมชาดา, ชมรมฝงแมเนรญชรา
สถานททพระพทธเจาทรงอธษฐานพระบารม ลอยถาดทอง
ตวอยางโปรแกรมแสวงบญอนเดย - เนปาล
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 81
ทาสปปตฏฐะ,
10.00 น. นำาไหวพระสวดมนต สาธยายพระไตรปฎก ปฏบตธรรม,
ประทกษณาวรรต 3 รอบ ตนพระศรมหาโพธและเจดยพทธคยา
11.30 น. ถวายเพล/รบประทานกลางวน ศนยปฏบตธรรมนานาชาต
13.00 น. เจดยพทธคยา, นมสการสตตมหาสถาน ไดแก อนมสเจดย
รตนจงกรมเจดย สระมจลนท
15.00 น. ชมวดนานานชาต อาท วดญปน วดจน วดธเบต วดสขม
วดภฐาน ฯลฯ
17.00 น. ทำาวตรเยน เจรญจตภาวนา ภายใตตนพระศรมหาโพธ,
ฟงบรรยาย, ถวายผา,
19.00 น. รบประทานอาหารคำา, พกศนยปฏบตธรรมนานาชาต ธรรมหรรษา
(Dhammahansa hostel)
นาลนทา วดเวฬวน (3)
06.00 น. รบประทานอาหารเชาศนยปฏบตธรรมนานาชาต ธรรมหรรษา
(Dhammahansa hostel)
07.30 น. ออกเดนทางจากศนยปฏบตธรรมนานาชาต
10.00 น. ถงมหาวทยาลยนาลนทาเกา, ไหวหลวงพอองคดำา
11.30 น. ถวายเพล/รบประทานกลางวนทวดไทยนาลนทา
13.00 น. ชมบานพระสารบตร พระมหาโมคคลลานะ, รอยเกวยน,
วดเวฬวน วดแหงแรกของโลกเกด วนมาฆบชา,
16.00 น. เดนขนเขา เขาคชฌกฏ, ถำาสกรขาตาของพระสารบตร
ถำาพระมหาโมคคลลานะ
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล82
ทำาวตรเยน เจรญจตภาวนา เวยนรอบคนธกฎ
18.00 น. ชมโรงพยาบาลหมอชวกโกมารภจจ, คกคมขงพระเจาพมพสาร,
ตโปธาราม แรนำารอน
19.00 น. รบประทานอาหารคำา, ทอดผาปาถวายวดไทยนาลนทา
พกวดไทยนาลนทา
เวสาล/วดปามหาวน (4)
05.00 น. รบประทานอาหารเชาทวดไทยนาลนทา
06.00 น. ออกเดนทางจากวดไทยนาลนทาไปกสนารา
10.00 น. ปาวาลเจดย ปลงอายสงขาร, วดปามหาวน แหงแรกบวชภกษณ,
สถปเจดย,
เสาหนศลาจารกพระเจาอโศก (สงห สมบรณทสด),
11.30 น. ถวายเพล/รบประทานกลางวน (ระหวางทาง)
14.00 น. ชมเกสรยา (อยระหวางทาง)
18.00 น. ถงวดกสนารา
19.00 น. รบประทานอาหารคำา, ทอดผาปาถวายวดไทยกสนารา
พกวดไทยกสาราเฉลมราชย
กสนารา สาลวโนทยาน, มกฏพนธนเจดย - ลมพน (5)
05.00 น. รบประทานอาหารเชาทวดไทยกสนาราเฉลมราชย
06.30 น. สวนสาลวโนทยาน, มหาปรนพพานสถป (พระเจาอโศกสราง),
มหาปรพพานวหาร (โอปคย ชาวพมาสราง), พระพทธรปปาง
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 83
ปรพพาน (ชางมถรา ชอถนา สราง) นำาตาผแสวงบญตองออก
เหมอนราวกบวาพระองคจากไปไมนาน, มกฏพนธนเจดย,
(หาง 1กม.) ถวายพระเพลง กำาเนดวนอฏฐมบชา,
10.30 น. ผานเมองโครกขปร
11.30 น. ถวายเพล/รบประทานกลางวนวดไทย 960
14.00 น. ผานดานโสเนาล พรมแดนอนเดย – เนปาล พธการตรวจคน
เขาเมอง (ไปอก 25 กม.)
16.00 น. ทำาวตรเยน ถวายผาหม, เสาศลาหนศลาจารกพระเจาโศก,
สระโบกขรณ, มายาเทววหาร, ภาพหนสลกประสต, รอยพระบาท
พระกมาร, ซากอฐโบราณ อายประมาณ 2,300 ป
ชอปปงตลาดหนาสวนฯ
19.00 น. รบประทานอาหารคำา, ทอดผาปาถวายวดไทยลมพน
พกวดไทยลมพน ประเทศเนปาล
สาวตถ, วดเชตะวน (6)
05.00 น. รบประทานอาหารเชาทวดไทยลมพน
06.00 น. ออกเดนทางจากวดไทยลมพนไปสาวตถ
10.00 น. เขาหองนำาทวดไทย 960
11.30 น. ถวายเพล/รบประทานกลางวน (ระหวางทาง)
15.30 น. ยมกปาฏหารย
16.40 น. ถงวดสาวตถ (อยระหวางทาง)
16.00 น. ชมบานองคลมาล, บานอนาถปณฑกเศรษฐ,
07.00 น. ชมวดเชตวนมหาวหาร ฟงบรรยายสถานทตาง ๆ, ทำาวตรเยน
เวยนเทยน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล84
19.00 น. รบประทานอาหารคำา, ทอดผาปาถวายวดสาวตถ
พกวดสาวตถ
สาวตถ – พาราณส (7)
05.00 น. รบประทานอาหารเชาทวดสาวตถ
06.00 น. ออกเดนทางจากวดสาวตถไป พาราณส
11.30 น. ถวายเพล/รบประทานกลางวน (รานอาหาร)
16.00 น. ถงวดไทยสารนาถ
18.00 น. รบประทานอาหารคำา,
พกวดไทยสารนาถ
พาราณส, สารนาถ สถานทแสดงปฐมเทศนา (8)
05.00 น. ลองเรอแมคงคา สสานตำานานไฟไมดบ 4 พนป ลอยกระทง,
ดการอาบนำาชำาระบาปชาวฮนด
07.00 น. รบประทานอาหารเชาทวดไทยสารนาถ
08.00 น. ทำาวตรเชา กำาเนดวนอาสาฬหบชา, ธมเมกขสถป แสดงธมมจกร,
ธมมราชกาสถป, เสาหนอโศก (จตรสงห), มลคนธกฎ, ยสเจดย
พบยสะครงแรก, เจาคนธ สถป จดพบปญจวคคยครงแรก
10.30 น. ชมพพธภณฑสารนาถ พทธรปปางปฐมเทศนา,
11.30 น. ถวายเพล/รบประทานกลางวนทวดทไทยสารนาถ
12.30 น. ทอดผาถวายวดไทยสารนาถ
13.30 น. ออกเดนทางจากไทยสารนาถไปพทธคยา
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล 85
19.00 น. ทำาวตรเยนบรเวณตนพระศรมหาโพธ
อสระชอปปง
20.00 น. รบประทานอาหารคำา, พกศนยปฏบตธรรมนานาชาต
พทธคยา - โกลกตตา – สวรรณภม (10)
04.00 น. ตนนอน
05.00 น. ออกเดนทางไปสนามบนโกลกตตา (ระยะทาง 470 กม. / 8-10 ชม.
17.00 น. ถงสนามบนนานาชาตโกลกตตา
20.40 น. ออกเดนทางกลบเมองไทย โดยสายการบน INDIGO เทยวบนท 6E 77
01.55 น. ถงสนามบนสวรรณภม กรงเทพฯ
ขออนโมทนาบญกบผแสวงบญทก ๆ ทาน
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบล86
เงอนไขรายการทวร : อตราคาบรการ วนสมคร/รบ Passport จายมดจำากอน 10,000 บาท
และสวนทเหลอกอนเดนทางเดน 1 เดอน
หมายเหต : เกบทานละ 300 บาท ใหกบคนขบ คนยกกระเปา (ตลอด 10 วน)
- ของเหลวทกชนด เชน เจล – โฟมหนา นำาหอม ของมคม นำาขนเครองไมไดใหใส
กระเปาโหลดขนเครอง ไมเกน 17 กก.
- เวลา อนเดยชากวา 1 ชวโมง 30 นาท เนปาล 1 ชวโมง 15 นาท 15 องศาเซลเซยส
- รม, รองเทาแตะ, ยาประจำาตว, กลองถายรป, ครมทาผว, ยากนยง, ยาหมอง
(ตราลง), ของใสสวนตว, เสอกนหนาว
เอกสารในการยนวซาอนเดยและเนปาล
1.สำาเนาทะเบยนบาน พรอมเขยนเบอรทสามารถตดตอกลบ
ในกรณสถานฑตตดตอ
2.รปถายส พนหลงสขาว ขนาด 2 นว จำานวน 4 รป
บนทก
บนทก
บนทก
บรษท ธรรมหรรษาทวร แอนด แทรแวล จำากด
Dhammahansa Tours & Travel Co., Ltd. 71/4 ใกลเซนทรล ปนเกลา ถนนบรมราชชนน
แขวงอรณอมรนทร เขตบางกอกนอย กทม. 10700
71/4 Borommaratchachonani Rd., Bangkokhoi, 10700 Thailand
Tel. (+66)02-8845683-6, 081-9944790 Fax: 02-8845682
www.dhammahansa.com, E-mail: [email protected]
บรหารงานโดย ดร.นตกานต ธรรมหรรษากล (ดร.เบรต) ป.ธ.6, พธ.บ., M.A., Ph.D.
บรษท บางกอกไทย เซนเตอร จำากด Bangkok Thai Center Co., Ltd.
อมบญ อนใจ ไปกบ
ธรรมหรรษาทวร
บรการจดนำาเทยว ทวรในประเทศ ทวรตางประเทศ จำาหนายตวเครองบนใหเชารถโคช-รถตปรบอากาศ รบจดกรปเหมา อบรม สมมนา ศกษาดงาน
รายการ TV “ธรรมหรรษา” ชอง 8 (www.thaitv8.com) จานดำา PSI ชอง 267 /SUN ชอง 12 GMMZ ชอง 17 / IPM ชอง 155 / Hi =ชอง 10 / Big 4 ชอง 10 ทกวนองคาร : 19.00-20.00 น. รายการวทย “ธรรมหรรษา” AM.963 จ.-ศ. : 09.00-10.00 น. / AM.792 ส.-อ. : 23.00-24.00 น.
ประสต “เราเปนผเลศเปนผเจรญทสดเปนผประเสรฐทสดในโลก
การเกดของเราครงนเปนครงสดทาย
บดนภพใหมไมมอกแลว”
ตรสร “ถามไดตรสรจะไมลกขนจากโพธบลลงก
ถงแมเนอและเลอดจะเหอดแหงไปกตาม” แสดงปฐมเทศนา “เธอทงหลายจงเทยวไปเพอประโยชนและความสขแกชน
อนมากจงแสดงธรรมในเบองตนทามกลางและทสด”
ปรนพพาน “เราขอเตอนทานทงหลายสงขารทงหลายมความเสอม ความสนไปเปนธรรมดาทานทงหลายจงยงกจใหถงพรอม
ดวยความไมประมาทเถด”
สงเวชนยสถาน ๔ ตำาบลพระครวนยธรกตตพงษ จตตคตโต
ขอเชญทำ�บญชอทดนสรางวดไทยโพธวหาร พทธคยา อนเดย
เพอถวายเปนพทธบชา
โทร. 02-8845683-2, 081-9944790 www.watthaibodhi.com
ชอบญช: พระครวนยธรกตตพงษ หอมดอก
เลขท : 758-2-00337-4
ธนาคารกสกรไทย สาขาเซนทรล ปนเกลา