The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

15

Transcript of The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

Page 1: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy
Page 2: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

هخامنشی هايسرزمین معماري

زاده سلطان حسین دکتر :زیر نظر )رئیس دانشکده معماري و شهرسازي دانشگاه آزاد اسالمی قزوین(

:پدیدآورندگان

، بهاره یزدي پرنیا، زاده، فاطمه شکروي، مهرنوش صادقین حسین سلطان نوشین ،ییمیرفخررجانگار ، نازنین اسالمی ،رخساره پیشنماززاده ،روزبه

مهرنازروغنی ،مریم امامی آل آقا ،الهه چرمچی ،حاجی سیدجوادي الساداتالناز ، آینازتاجور، فهیمه السادات تفرشی بهاره سعیدفر، ، رومینا حسین زاده

حسن پوربابایی، مهساباقري

Page 3: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

هاي هخامنشيمعماري سرزمين :عنوان كتاب

زادهحسين سلطاندكتر : زير نظر

سازمان چاپ و انتشارات دانشگاه آزاد اسالمي : ناشر نيقزو يدانشگاه آزاد اسالم

1393 :سال انتشار 1393،اول :نوبت چاپ نسخه2000 :شمارگان

تومان14.700 : مت يق 978-964-10-3085-0 :شابك

*ناشر محفوظ استيه حقوق چاپ و نشر برايكل* نيقزو ين، بلوار نخبگان، دانشگاه آزاد اسالميقزو : ساختمان مركزي 028- 33675787، 33688058 : نيمركز پخش قزو 021- 66905315، 66978518، 66483251 ،66494541 : كز فروش تهران امر

www.qiau.ac.ir : تيآدرس سا [email protected] : كيپست الكترون

.]و ديگران... [زاده ندكتر حسين سلطارندگان پديدآو زاده؛طانزير نظر دكتر حسين سل/ هاي هخامنشيمعماري سرزمين :عنوان و نام پديدآور

.1393 دانشگاه آزاد اسالمي، واحد قزوين، : قزوين ارات؛سازمان چاپ و انتشدانشگاه آزاد اسالمي، : تهران : مشخصات نشر

.، نقشه ، جدولمصور: .ص 166 : مشخصات ظاهري

0-3085-10-964-978 : شابك

فيپا :وضعيت فهرست نويسي

زاده، نازنين يزدي، بهاره روزبه، رخساره پيشنماز زاده، فاطمه شكروي، مهرنوش صادقين، پرنياحسين سلطان؛پديدآورندگان : يادداشت رومينا ، روغني مريم امامي آل آقا، مهرناز السادات حاجي سيدجوادي، الهه چرمچي، اسالمي، نگار ميرفخررجايي، نوشين

.باقري تاجور، الناز حسن پوربابايي، مهسا فهيمه السادات تفرشي، آيناز بهاره سعيدفر، ،حسين زاده

ايران -- معماري باستان : موضوع پيكر تراشي هخامنشي : موضوع

، ناظر - 1335 حسين،، زادهنسلطا : شناسه افزوده

. واحد قزوين. دانشگاه آزاد اسالمي : شناسه افزوده

/NA 225 : رده بندي كنگره م 6 1393

52/722 : رده بندي ديويي

3620331 :سي مليشماره كتابشنا

Page 4: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

:

.............................................................................................................................................. ..........................

/............................................................. ...........................

/........................................ .

/........................................

/......................... .............................................

/................. ...........................................................

/...................................................................

/........................................................................

/....................................................................

/

................................................................................. .

/................................................... ...................

/....................................... ........................

/....................................................................................

/.....................................................................

/......... .................................................................

)( /.......................... ..

/...............................................................................

)( /......................................................................................

Page 5: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

.

-

-

.

Page 6: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٠

هخامنشیان ساتراپی ،باستان مصر پیشنماززاده رخساره

چکیده رنگ ایرانی آداب و فرهنگ خصوص به مختلف اقوام از نیز مصر ساله 3000 تمدن.است ناپذیر انکار امري یکدیگر از ها تمدن پذیري تاثیر

.گرفته کاري هویت حفظ با باشد قومی هر و کجا هر از مصنوعاتش و آن هاي زاده از شدن متاثر و پذیرش دارد ماورایی موجودییتی اندیشه چون

.شود می دیده معماري و هنري مانده باقی ثارآ در مصر از ایران و ایران از مصر طرفه، دو تأثرات این که.است خردمندانه صالبت و اندیشه صالبت با متمادي هاي سال کند،که می متمدن ایران اعتالي از حکایت که است این در پذیري نقش این اهمیت

زمان در پراقتدار تمدن این شناخت جهت این از.اند داشته گیري چشم بقاي و غنا خود، که داشته خود نفوذ تحت را هایی تمدن حکومتی پرداخته مصر و ایران تاریخی مناسبات بررسی به بزرگ تمدن این یادآوري ضمن تا گرفته، قرار مقاله این هدف ، مصر در هخامنشیان نفوذ

.نماید مشخص مصر سرزمین بر را ایران هنر و فرهنگ بازتاب و وريآگرد. است هخامنشیان دوران در مصر سرزمین آماري جامعه و باشد می تاریخی ـ توصیفی نوع از حاضر پژوهش در تحقیق روش

.باشد می تصویري اسناد و مقاالت تاریخی، مدارك و اسناد نظیر موثقی منابع از گزینشی صورت به اطالعات) اقتصادي(هوایی و آب کشاورزي، و خاك نظامی، فرهنگی، فکري،( نظیر قدرتی و رشدي جانبه همه زمینه گذشته ازمنه در اینکه نتیجه و جا به معماري و هنري آثار که بوده آنها در گذاري اثر و نفوذ و مصر جمله از اطراف ایاالت به دستیابی موجبات که داشته وجود ایران در..)و

.مدعاست این گواه داریوش دوره در سوئز کانال و هیبیس معبد مانند مصر ساتراپی در تمدن این از مانده

سوئز کانال،اول داریوش،هخامنشیان تمدن،ایران،مصر: کلیدي هاي واژه

The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy Rokhsareh pishnamazzadeh Abstract The influence of civilizations from one another is an undeniable fact.The 3000 year old Egyptian civilization was impacted by various nations in particular the Iranian culture and customs. Since thoughts are supernatural, it is wise to accept or get influenced by those from other nations albeit the original identity has to be maintained. As for instance, two-sided impressions between Iranian and Egyptian civilizations can be seen in several historical art works and architecture. The importance of this influenceis in indicating the shining example of the civilized Persia which was ruling several civilizations for many subsequent years each of them had been flourishing with significant survival. Therefore, this article is aimed at understanding this robust civilization when Egypt was being ruled by Achaemenid Empire. Thus, not only this great civilization can be remembered, the Iran-Egypt historical relationship can be discussed and Egypt’s response to the Iranian culture and art can be identified.This is a description – historical study and the statistical populationis Egypt at the Achaemenid Dynasty. The data were selectively collected from reliable sources such as historical documents, articles and photographic documents. In conclusion, in the past all aspects of growth and power including intellectuality, culture, military, agriculture, and climate (economical) existed in Iran which made the neighboring areas such as Egypt to be accessible and easily influenced. This is documented by historical artworks and culture left from old Persia in Egyptian Satrapy e.g. Temple of Hibis and Suez Canal from Dariush era.

Keywords . Egypt, Iran, Achaemenid civilization, Darius, Suez Canal

Page 7: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

١

مقدمه هبوطی براي صعود ؛

بشر به زمین افکنده شد تا با ابزارهاي مادي و معنوي به اختیار اوج گیرد، که پیدایش فرهنگ ها و تمدن ها در راستاي این تعالی

.قرار می گیردنظیر عوامل مادي مصر باستان با داشته هاي لوازم رشد بشري

و زمین خصیب و عوامل معنوي مجرد، یعنی ) رود نیل(چون آب اندیشه و خرد، که در پیدایش تمدنش دخیل شد توانست بقا و

البته در دوره هاي مختلف از فرهنگ هاي . ماندگاري پیدا کندگوناگون تاثیر پذیرفته و متآثر از اقوام و ملت هاي حاکم مانند

بیزانسیها،یونانیان و نیز تعالیم مسیحیت و اسالم فراعنه، رومیان، بوده است و از همه مهمتر از غناي تمدن ایران دوره هخامنشیان که تحت نفوذ و سلطه اش بوده بسیار بهره گرفت که این تاثرات

.در هنر و معماریش مشهود و بارز استبه استناد گفته مورخان، مصر با همین حدود کنونی جغرافیایی

د داشته و داراي قدیمی ترین دولت قانونمند در جهان با وجو .عناصر سه گانه یک دولت اعم از زمین، ملت و حکومت

شمال در. قرار دارد در شمال شرقی قاره آفریقااین کشور باستانی سمت از. دارد قرار سرخ دریاي آن شرق در و مدیترانه دریاي آن

.است همسایه لیبی کشور با غرب سوي از و سودان با جنوب ).107: 1391مهدوي نژاد، (

نقشه موقعیت جغرافیایی مصر. 1

source: http://www.worldatlas.com/

این واژه، .خوانده می شدند ))مودرایه((مصریان در فارسی باستان، ))مصر((و در عربی ))میسرایم((، در عبري ))می سیر((در زبان بابلی،

به معناي زمین »کیم «در متون پیشین مصري اما . صورت یافتهیونانیان بر دولت قدیم مصر نام که سیاه یا حاصلخیز بوده است،

گذاشتند که نام »اجیبتوس «را اطالق کردند و اسم آن را آن از همان اسم گرفته )egypt(فعلی مصر در زبان هایی خارجی

از حیث نژاد ). 14: 1383وسلیمانی، 155-156:لوکوك، ؟،( .شده استاهل تحقیق برآنند که مردم این سرزمین مرکب هستند از اقوام

قبطی ها، یونانیها، رومی ها، ایرانیان قدیم و عربها، : مختلفی مانندکه دربازه هاي زمانی مختلف به قصد کشورگشائی یا ،ترك ها

قبطی ها یا اقباط مردمی . ند توطن به مصر مهاجرت نموده ابودند که از اختالط دو قوم آرامی و عرب پدید آمده بودند و کشور شان در جنوب شرقی فلسطین تا خلیج عقبه در کنار دریاي احمر

وسیله رومیها ه ب 106دولت قبطی ها در سال .امتداد داشتو بعدها قبطی ها در اوایل تحت نفوذ دولت آشور.سقوط کرد

این مردم که. و بعد دولت سلوکی و بطالسه بودند انهخامنشیو زبان و فرهنگ پرباري تشکیل می دادند را مصرنژاد اولیه

این که امروزه زبان قبطی زبان مردمان قدیم مصر بود . اند داشته . )365و364:،؟مشکور( .شود ر تکلم نمیزبان دیگ

در میان اقوام ملت هاي باستانی، مصر ساده ترین صورت تحول اعتقاد ،)آنمیسم(پرستش ارواح :عقیده ها را جلوه گر ساخته است

. )پولیتیسم(ایزدياعتقاد به چند و ) توتمیسم(به اشیاء ممنوع شده ملت هاي دیگر را هم ایزدانبومی، ایزدانمصریان عالوه بر

) آناهیتا(آنیتیس که همان ناهید : عبادت و احترام میکردند مانندالهه عشق، نزد ) عشتر( پارسیان است و قادس یا ایثار که همان

و بعد ها متاثر از آ یین هاي سه گانه آسمانی . مردم بابل استنظیر یهودیت ،مسیحیت و اسالم قرار گرفت که در نهایت با

کنون این آیین جزء آیین رسمی کشور ا اسالم همگسترش .) 57-50: 1372ناس، ( .محسوب میشود

م.ق15قرن .تصویر آمون یکی از ایزدان مصر در شهر کاناك.2 source: http://www.egypttourinfo.com/ancient-gypt-gods.html

زبان رموز توانست »شامپلیون فرانسوا جان« فرانسوي دانشمند و نیست زبان که کردند می گمان او از قبل تا که را باستان مصر .کند کشف را است نگارش روش تنها

اصلی نوع نامیدند؛» هیروگلیف« را آن یونانیان که اول روش یا چپ به راست از گاهی و باال به پایین از گاهی که بود نگارش

عالمت می 700این خط شامل .شد می خوانده راست به چپ ازعالمت بی صدا یا 24در زمان سلسله مصر قدیم، به که شد

1

2 3

Page 8: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٢

« روش دوم نگارش، .حرف تغییر شکل یافت 24الفبایی با خود را با آن می آیینیبود که کاهنان نوشته هاي » هیراتیک

: 1347دولتشاهی ، ( .بود» انکوریال«روش سوم نیز به نام و .نوشتند ) . 61: 1342ژول ، و ماله، 8

.نمونه خط هیروگلیف و نمادهاي خانوادگی. 3Source: ttp://www.discoveringegypt.com/index.htm

ها یافته پیشینه تاریخی .1

مصر باستان پیش از هخامنشیان. 1.1م آغاز می شود و آن هنگامی است .ق 3400تاریخ مصر در حدود

او نخستین .که مردي به نام منس، پادشاه مصر علیا و سفلی شد . فرعون مصر بشمار می رود

سرزمین مصر در افریقا قرار دارد، اما روابط اقتصادي و سیاسی آن ملل (و شمال ) آسیاي غربی(در تمام تاریخ طوالنی اش با شرق

بیش از سرزمین هاي آفریقایی بوده است و ) پایی، یونان و روماروحضور سیاسی و فرهنگی آن در آسیاو اروپا به سال هاي پیش از

.ظهور هخامنشیان و حتی مهاجرت آریاییان می رسددوره تقسیم 4با توجه به این امر میتوان تمدن مصر قدیم را به

: کرد ) م.ق 2500- 2400( دوره سلطنت قدیم . 1

پایتخت آن شهر ممفیس .مد آمصر در این عهد بصورت متحد در .بود که در مجاورت اهرام قرار داشت

)م.ق 1580-2500(عصر اعیان . 2فرمانروایان قبطی به معناي (هیکسوسدر این دوره قومی به نام

).، دوره میانه دوم را در مصر باستان بنیاد نهادندبیگانه )م.ق 1150 - 1580(عصر امپراتوري . 3

» تب« دوره ي اخراج هیکسوسها از مصر، انتقال پایتخت به شهر ).فلسطین، فنیقیه، سوریه، قبرس، کرت ( و تسخیر خاکهاي

)م.ق 27-1150(انحطاط مصر قدیم . 4م منقرض شد و به ترتیب به .ق 1150امپراتوري مصر در حدود

.تصرف آشوري ها، ایرانی ها، یونانی ها درآمد ) . 7- 6: 1347شاهی، دولت(

مصر باستان در زمان هخامنشیان . 2.1 .بار بر سرزمین فراعنه استیال یافتند 3ها در عصر باستان ایرانی

و )م .ق 525- 404( دو بار در زمان هخامنشیان در سال هاي .و یکبار در اواخر دوره ساسانیان) م .ق341 -333(

مصر در کمبوجیه گیرد چون زمان کورش کبیر مورد توجه قرار میتسخیر مصر در

با سقوط دولت هاي لیدي و بابل توسط پارسی ها تنها دولت رسید ، ازینرو تصرف مصر نیرومند باقی مانده مصر به نظر می

شاه هخامنش طی مراودات سیاسی با فرعون مصر . می نمودالزم بین ملل کند که شروع اختالف می یاز او درخواست چشم پزشک

.شود جا آغاز می از همینپزشک تمایل به حضور در درباره ایران را نداشته و توسط فرعون (

شود که در پس گرفتن مصر مجبور به عزیمت به ایران میانتقام از فرعون به شاه ایران پیشنهاد ازدواج با دختر پادشاه مصر

او را دانست شاه ایران دختر دهد ، پادشاه مصر که می را میخواهد دختر پادشاه قبلی مصر را به ایران براي چیز دیگري می

مصر باال و و بعد ها با افشاء این راز جنگ بین ایران .دهد میدهد و اما عمر کورش به لشکرکشی به مصر کفاف نمی.گیرد می

)شود این فرصت به کمبوجیه فرزنده او سپرده می

o تصرف مصر توسط کمبوجیه : پیش از میالد 525سال ( ممفیس ، و هلیوپلیس، سائیسشهر هاي بزرگ همچون

.وردآ را به تصرف در می) پایتخت مصر باستان o سلسله بیست و ششم فراعنه سقوط کرده و سلسله ي بیست

.شود و هفتم از کمبوجیه تا اردشیر دوم شروع می آبادانی در این زمان

اسوان ( پادگان نظامی در شهر ممفیس و الفانتین 3ساخت .براي حراست از مصر ) کنونی

مصر در داریوش کبیر بعد از درگذشت کمبوجیه داریوش کبیر ) م .ق 486-521( سال

.گیرد سلطنت را در دست می اصالحات در این زمان

o بیمارستان(احیاي مدرسه پزشکی سائیس(. o لشکرکشی و تجارت براي و دریاي سرخ کانال بین نیلحفر. o ساخت معبد در واحه الخارجه. o اوج آبادانی و رونق مصر.

مصر درخشایارشاه o شروع مجدد سرکوب مصري ها) م . ق 466- 486(سال. o شروع شورش مصریها علیه دولت ایران. o مرگ خشایارشاه.

4 5 6

Page 9: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٣

روابط ایران و مصر از زمان اردشیر اول تا سوم o شوب و شورش مصریان باال گرفتآ. o مدآبخشی از مصر به تصرف فراعنه در. o ایرانیان به ممفیس پناه بردن. o ماه دوباره مصر بدست ایران افتاد 18پس از. o شد بعد از اردشیر اول داریوش دوم شاه) 424-404( سال. o اردشیر دوم به سلطنت رسیدو سپس بعد از داریوش.

ایرانیان بر مصرپایان استیالي اردشیر سوم که بعنوان مردي دلیر و در عین حال بی رحم در

شود دوباره به مصر حمله کرد و مصري ها به طول تاریخ یاد می .حبشه گریختند

o 60 سال پس از فتح مصر اردشیر سوم کشته شد. ) .162تا 130، 1351وآذري، . 24تا 18، 1387شبانه، (

نقشه ساتراپ هاي هخامنشیان در زمان داریوش اول و ترسیم مجدد . 4 موقعیت سرزمین مصر به عنوان یکی از ساتراپ ها

Source:www.lib.utexas.edu/maps/historical/shepherd/persian-empire

ایرانیان وشهر هاي تصرف شده توسط .نقشه مصر باستانتصویر .5 98: 1384کوك، : ماخذ

مصر باستان پس از هخامنشیان .3.1و تسلط بر در زمان داریوش سوم با حمله اسکندر کبیر به مصر

قرن از 30آن مصر را به امپراتوري خود اضافه کرد بدین ترتیب از مرگ بعد .تاریخ مصر گذشت و دوره جدید تاریخ مصر آغاز شد

اسکندر ، یکی از سردارانش به نام بطلمیوس سلسله بطالسه را سپس بعد از آن .تاسیس کرد که آخرین آن ها ملکه کلئوپاترا بود

تحوالت .. به ترتیب حکومت مصر در زمان رومیان،بیزانسیها و .زیادي را تا به امروز بخود دید

بر کلئوپاترا پیش از میالد رومیان با غلبه 30بطوریکه در سال . مصر را ضمیمه قلمرو خود نمودند ،آخرین ملکه بطلمیوسی

در زمان خلیفه ) هجري قمري 19(میالدي 641در سال . هاي مسلمان این کشور را تسخیر کردند ، عربعمر دوم،

هاي مهم براي حکومت اسالمی بوده و مصر همواره از سرزمینبر مصر تسلط یافت در عثمانی میالدي که دولت 1517تا سال

.و فاطمی بود عباسی و اموي دست خلفاي 1805به مصر لشکر کشید و در سال ناپلئون 1798در سال

حاکم آنجا شده و عثمانی از طرف دولت محمدعلی پاشا میالدي .دودمان جدید مصر را تشکیل داد

).162تا 130، 1351وآذري، . 24تا 18، 1387شبانه، (

. تاریخ نگار ایران و مصرجدول .6 37-36،ش 1383والیتی، : ماخذ

نگاهی به پیشینه آثار هنري و معماري .2 مصر

اهمیت هنرها و حرفه هاي دوران فراعنه مصر رابه عنوان میراثی

هنر نقاشی، فنون . براي این تمدن باستانی نباید کوچک شمردگرچه فنون نوسنگی به دوران .سنگتراشی و حکاحکی بر سنگ

Page 10: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٤

باز می گردد اما مصر باستان مهارت هاي زیادي پیش از فراعنهمرمر سیاه، (را در زمینه کندکاري برروي سنگ هاي سخت نظیر

را دارا بودند که موجب ..) سنگ خارا، چخماق، مرمر سفید آهکی و .گردید تا این فن به هنر مجسمه سازي بدل شود

» خفرع«تصویر زیر مجسمه سنگی عظیم الجثه اي مربوط به .رمین فرعون مصر و بانی دومین هرم جیزه را نشان می دهدچها

).51تا 1360،47النادوري، (

در موزه قاهره» خفرع«مجسمه سنگی مربوط به چهارمین فرعون مصر .7 51تا 1360،47النادوري، : ماخذ

م .ق 1880حدود . مجسمه ابوالهول در کنار اهرام مصر در جیزه،مصر.8source:http://www.slideshare.net/smolinskiel/ancient-egypt-chapter-3-powerpoint

هنر نقاشی در مصر باستان به عنوان اصلی ترین ابزار تزیینات ثار به آمعماري در بناهاي آرامگاهی مورد استفاده بوده که بیشتر

ارتباط بین بناهاي آرامگاهی نشانه .جا مانده موید این قضیه استزندگی زمینی و زندگی آخروي بودند به همین سبب نقاشی هاي

.دیواري در طراحی آنها از همین نوع تفکر نشات می گیرد

مرد ایستاده در حال پرستش ققنوس که . نقاشی دیواري در مقبره ایرینیفر..9 . نماد سمبل ایزد خورشید هلیوپلیس است

source:http://historylink101.com/n/egypt_1/pic_wall_paintings_1.htm

عنصر اصلی در نقاشی به شمار می آمد به عنوان نوعی رنگ کهکه باز در ترسیم .زبان جهانی مورد استفاده قرار می گرفت

ایزدان، رنگ هاي تند، مثل طال یی که نماد خورشید بود و به ).51تا 1360،47النادوري، (. جاودانگی مربوط می شد کاربرد داشت

اعتقاد .ا تجلی می یافتمعماري مصري بیش از همه در مقبره ه

به زندگی پس از مرگ باعث شده که مصریان در طول حیاتشان تمام تالششان را به تامین وسایل آسایش خود در دنیاي بعد از

ساخت مقبره هاي عظیم و باشکوه، نقاشی هاي زیبا و .مرگ بنهندمجلل، مومیایی کردن اجساد، همه و همه نشات گرفته از همین

.اعتقاد استمعماري این مقبره ها مصطبه اي ، با دیواره هاي پرشیب و مفروش از سنگ یا آجر برروي هم هستند، مانند ساخت مقبره ي

که جزء کهن ترین بناي سنگی به حساب می » زوسر«پادشاهی متر ارتفاع دارد که بصورت شش مصطبه 61این بنا . آید )121: 1391مهدوي نژاد، ( .روي هم بنا گردیده) پلکانی(اي

م.ق 2750هرم پادشاه زوسر،ساقره، حدود .10 121: 1391مهدوي نژاد، :ماخذ

بزرگ هرم سه از که مصر بزرگ اهرام معروف هاي مقبره. است منکورع خفرع، خوفو، ، چهارم سلسه به مربوط ي فراعنه

.اند شده ساخته میالد از قبل 2700 سال از پس اهرام این

. م.ق2563-2613اهرام مصر حدود.11 107: 1391مهدوي نژاد، ، :ماخذ

بناي شاخص بعدي مربوط به معبد تخته سنگی رامسس دوم از ن معبد صخره اي به دستور ای.جنگاواران و فراعنه مصر می باشد

رامسس به .کیلومتري شهر آسوان بنا شد 280خود رامسس در

7

Page 11: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٥

تندیس از خودش را در 4منظور جلوي بیشتر شکوه و عظمتش )128: 1391مهدوي نژاد، ( .نماي اصلی معبد قرار داد

)م.ق 1213- 1279(معبد صخره اي رامسس دوم .12source:http://www.slideshare.net/smolinskiel/ancient-egypt-chapter-3-powerpoint

تصویري از داخل معبد رامسس.13source:http://www.slideshare.net/smolinskiel/ancient-egypt-chapter-3-powerpoint

معماري ثار هنري و آدر بخش ذیل سعی شده به بررسی اجمالی به جا مانده از دوران هخامنشیان در مصر پرداخته و تا حدي

. ور شویمآتاثیرپذیري مصر از ایران باستان را در آن بازه زمانی یاد

آثار هنري .3

سنگ یادبود داریوش در کانال سوئز میراث مکتوب از قبیل کتیبه هاي هخامنشیان به خط

»حمامات« دي الیف از وگهیرو تابوت هاي چوبی منبت کاري شده ظروف مرمرین کتیبه دار یانمهرهاي حکومتی هخامنش مجسمه اوجاهورست نقش برجسته مرد پارسی رامگاهی و پاپیروس هایی به خط آرامی از جزیرهآکتیبه

الفانتین نقش برجسته هاي هخامنشی در شهر باستانی ممفیس بر ).104-89: 1387والیتی، (. دیوار معبد هیبس

کتیبه داریوش در کانال سوئز .1.3کانال سوئز از این جهت براي ما ایرانیان حائز اهمیت است که داریوش کبیر نخستین کسی بوده است که در اندیشه اتصال دریاي مدیترانه به دریاي سرخ در آمد تا از این رهگذر براي

باز نماید و در تجارت خارجی دنیاي آن عهد را نزدیکی به ایران .را بر کشور اصلی خویش بازنماید

در دیواره کانال سوئز قرار داشته و به خط کتیبه داریوش که :میخی از جانب داریوش نوشته به این قرار است

من پارسی هستم از پارس مصر را گرفتم من فرمان حفر این «ر جاري است تا ترعه را دادم از رودخانه اي به نام نیل که در مص

رود و پس از آن این ترعه حفر شد دریایی که به پارس میچنانکه فرمان دادم و کشتیها از مصر از وسط این ترعه به سوي

).45تا 43: 1346نشأت ،( .»پارس روانه شدند چنانکه میل من بود

.نبشته داریوش در آبراه سوئز سنگ..14 225،ش1346نشأت، :ماخذ

هاي به دست آمده از وادي حماماتکتیبه .2.3

حمامات در شرق کشور مصر بین کوپتوس و دریاي سرخ واقع .شده است

در این مکان معدن سنگ هاي قدیمی وجود داشته که از سنگ .آن براي مجسمه سازي ، ساخت معبد بهره می گرفتند

کتیبه به خط هیروگلیف از ادوار 250بر دیوار سنگی این معدن :وشته شده از این تعداد مختلف ن

کتیبه مربوط به حکومت هخامنشیان است 22 تا مربوط به داریوش اول 12 تا مربوط به خشایارشاه 6 ).104-89: 1387والیتی،(. تا مربوط به اردشیر اول می باشد 4

تابوت هاي چوبی منبت کاري شده پارسی .3.3

تابوت هاي چوبی هخامنشی که قبال در موزه کارنگی، در شهر ).104-89: 1387والیتی ،(. هاك نگهداري می شده است

Page 12: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٦

تصویر تابوت هاي چوبی متعلق به دوره هخامنشی در مصر.15source: freiherr,1935:140.

ظروف مرمرین کتیبه دار. 4.3ظرف داراي کتیبه 63جی پوزنز باستان شناس فرانسوي حدود

که به خط هیروگلیف نوشته شده است را جمع آوري کرده که . بوده است) آرگونیت(بیشتر آن ها را از جنس سنگ مرمر سفید

. ظرف به نام داریوش 6 .ظرف به اسم خشایارشاه 35 )posener,1936,137(.ظرف به نام اردشیر 5و اساس نظر اشمیت برروي یک ظرف مرمري کتیبه دار چنین بر

از پادشاهان هخامنشی داریوش اول :(حکاکی شده است نها نیز همچین کتیبه آو براي جانشینان )اردشیر اول.خشایارشاه.

).104-89: 1387والیتی، . (هایی موجود است

.موزه برلین.ظروف کتیبه دار پارسی از مصر.16source: burchardt,1911,70

یانمهرهاي حکومتی هخامنش.5.3

مهرهاي سلطنتی در اواخر دوران ماد و سپس زمان هخامنشیان رسند و هیچ یک از مللی که از نظر هنر به حد کمال و اعجاز می

مانند آشوري (به تقلید از آریائیها به ساختن مهر هاي استوانه اي پرداختند نتوانسته اند به پاي مبتکران ) مصري ها - بابلی ها- ها

یک نمونه از مهرهاي دوران فرمانرویی پارس ها .رسند هنر باین را به در مصر مهر داریوش است که احتماال داریوش اول این مهر

. استانداران تازه منصوب خود اعطاء کرده است کشیده شده و در در مهر شکار شیر توسط داریوش به تصویر

.میان صفحه نشانه اهورامزدا پشتیبان شاهان ایران دیده می شوددر کنار مهر نوشته اي به خط میخی و به سه زبان پارسی

داریوش شاه بزرگ «م باستان،عیالمی،بابلی وجود دارد که به مفهواین مهر استوانه اي در آرامگاه تبس در مصر .می باشد» است

همایون ( .پیدا شده و هم اکنون در موزه بریتانیا نگهداري می شود ).56و37و36:فرخ، ؟

نمونه اي از مهر حکومتی منسوب به داریوش اول در موزه بریتانیا.17source:http://www.jazirehdanesh.com/printme.php?item=9.568.408.fa

مجسمه اوجاهورسنت.6.3امروزه در موزه واتیکان روم نگهداري می مجسمه اوجاهورسنت

این مجسمه نماد پزشک دربار سایئس که افسر بلندمرتبه . شودفرمانده نیروي دریایی مصر قبل از فتح آن توسط کمبوجیه بوده،

پزشک مصري که در سیستم هخامنشی صاحب نفوذ این. است .بوده از کمبوجیه به نیکی یاد کرده است

مرد ایستاده اي را نشان می دهد که لباس بلند ي بر تن ،مجسمهجنس این مجسمه از نوعی . دارد و در دستش ضریح ایزدان است

. سنگ سبز رنگ استن آلبی روي ستون وجود دارد که مطا 48روي کتیبه این تندیس

نوشته شده است که نوشته آخرین ستون مربوط به مدرسه -89: 1387والیتی، (. سایئس که توسط داریوش اول بنا شده است

104.(

واتیکان.تصویر مجسمه اوجاهورسنت قبل و بعد مرمت.18 104- 89: 1387والیتی، : ماخذ

نقش برجسته مرد پارسی در ممفیس.7.3

منس براي دوام اتحاد، بنا کرد و آن را ممفیس شهري بود که این شهر در ابتدا به دلیل وجود دیوارهاي .پایتخت خود قرار داد

خشتی و سفید رنگ که دور تا دور قصر پادشاه کشیده شده بود،

Page 13: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٧

هاي ویرانه. نامیده می شد و بعدها ممفیس نام گرفت اینه هجباختري کیلومتري جنوب قاهره در کرانه 20ممفیس امروزه در

.دارد نیل جاي

نقش برجسته پارسی ممفیس و نقاشی مرد پارسی..19 104-1387،89والیتی ،: ماخذ

این نقش برجسته یک قطعه سنگ سه گوش کوچک است که از حفاري هاي شهر ممفیس به دست آمده که در حال حاضر در

.موزه قاهره نگهداري می شوداین سنگ یک سنگ یادبود منقوش به یک مرد پارسی است که

جنس این سنگ نیز .نوع جامه آن نشان از ایرانی بودن آن دارد ).104-89: 1387والیتی، (. از آهک سفید است

کتیبه هاي سنگ قبرها.8.3سنگ قبر یادبود از معبد سراپیوم از شهر ممفیس 20بیش از

به دو نمونه از . ن هخامنشیان استبدست آمده که اهدایی شاها .این کتیبه ها اشاره می کنیم

این کتیبه بر .است سنگ قبر کتیبه دار آپیس اهدایی کمبوجیه. 1سانتی متر 66روي سنگ قبري مدور از جنس آهک قرار دارد

هم اکنون .سانتی متر قطر دارد 9سانتی متر طول و 44 ،ارتفاع .نگهداري می شوداین کتیبه در موزه لوور

80سنگ قبري دیگر اهدایی داریوش اول است که داراي .2سانتی متر قطر 10سانتی متر طول و 44سانتی متر ارتفاع و

).104- 89: 1387والیتی، (. است

ثار معماريآ.4

ثار معماري در الفانتین آ س یساختمان معبد هیب

ثار معماري در جزیره الفانتینآ1.4

الفانتین یک جزیره نظامی بوده که در حدود سه کیلومتر طول و هزارو پانصد کیلومتر مربع مساحت دارد و یکی از بزرگترین جزیره

این جزیره بر روي . هاي رود نیل در نزدیکی جنوب مصر است

و امروزه االسوان نامیده می . برآمدگی هاي گرانیتی قرار دارد . شود

. دورنمایی از جزیره الفانتین.20 104- 89: 1387والیتی ،: ماخذ

توانسته طی حفاري 1978موسسه باستان شناسی آلمان در سال هایی پاپیروس هایی به خط آرامی از این جزیره استخراج کند که

.مربوط به دوره حکمرانی هخامنشیان است :ثار به دست آمده از این حفاريآ

مربوط به اواخر دوران هخامنشیان، ساختمان هاي مسکونی .اشیایی سفالی که بیانگر صورت اموال خانه هاست

یک محله مسکونی به هم پیوسته شناسایی شده که محله آرامی .ها بوده و با خاتمه نفوذ هخامنشیان به دیگران واگذار شده است

).104-89: 1387والیتی، (

الفانتین بر اساس حفاري هلی باستان شناسی نقشه محوطه عمومی جزیره .21 .104- 89: 1387والیتی، : ماخذ

ساختمان معبد هیبیس در واحه الخارقه. 2.4این بناي مذهبی توسط داریوش اول در منطقه واحه الخارقه در

. لکسور امروزي ساخته شده است) تب(جنوب غربی

. معبد هیبیسدورنماي .22 104- 89: 1387والیتی، : ماخذ

8

9

Page 14: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٨

ویژگی معماري معبد.1.2.4 متر و ارتفاع 19متر و عرض 44.5بنا قائم الزاویه بوده با طول

بنا از سنگ . متر توسط داریوش اول و دوم ساخته شده است 5/8سفید ساخته شده که پوشش سقف هاي آن از نوعی چوب

.منسوب به اقاقیایی است

فضاهاي موجود در معبد .2.2.4داراي سرستون هایی با . راهرویی ستون دار با دوازده ستون.1

. اشکال گل کاسه اي و نخل تزیین شدهسالن قربانی با چهار ستون که دیوار هاي آن منقوش و داراي .2

یکی از این متون سروده ایست منسوب به . متون مذهبی است .داریوش اول

خود دارد و ستون در سمت شمال و جنوب 4تاالر ورودي که .3که این انبار ها براي نگهداري .به دو انبار منتهی می گردد

. جواهرات، لباس ها و لوازم قربانیان معبد استدخمه اي براي مراسم هاي خاص در زیرزمین و پلکانی تا بام . 4

.معبدمکان مقدس که در قسمت غربی در جهت طولی ساختمان قرار .5

لن دومین راهرو زیرزمینی و دو در قسمت جنوبی این سا. دارد . پلکان که به بام منتهی میشود تعبیه شده است

نقشه کلی از معبد.23 104-89: 1387والیتی، : ماخذ

نماي اصلی معبد هیبیس.24 104-89: 1387والیتی، : ماخذ :ماخذ

ورودي معبد هیبیس.25 104-89: 1387والیتی، : ماخذ :ماخذ

ورودي اصلی معبد هیبیسسرستون هاي .26source:http://www.noandishaan.com/forums/thread92244-35.html کتیبه و نقش برجسته هایی نیز منسوب به داریوش بر روي دیوار

. اصلی معبد واقع است که داراي مضامینی خاص هستند )104-89: 1387والیتی، (

کتیبه نقش داریوش بر دیوار معبد هیبیس .27source:http://radiozamaaneh.com/rohani/2008/06/post_229.html:

روي معبد هیبیسنقش برجسته هاي تزیینی بر .28

104-89: 1387والیتی، : ماخذ

Page 15: The Ancient Egypt, Achaemenid Satrapy

٩

نتایج

م ،سال .ق 559را از سال انوري هخامنشیتاگر شروع حیات امپرا. م.ق332به قدرت رسیدن کورش دوم، و پایان آن را سال

وري تعداد زیادي از کشورها و تسال این امپرا 220بدانیم،در این ملل قدرتمند را به عنوان مثال مصر زیر سلطه نظامی، اقتصادي

این قدرت و صالبت هخامنشیان داراي .و سیاسی خود داشته ار محکمی از کفایت ، سیاست، دانایی، خرد و اخالق پشتوانه بسی

بوده است مصداق این استنباط چند نمونه اشاره شده می تواند باشد که کمبوجیه پسر کورش پس از پیروزي بر فرعون یکی از سرداران شجاع او را به حکومت واداشت که این خود عملکردي

حراست از مصر ویا براي . ست و سبب استحکام پیروزيه امدبرانو .شروع به ساخت پادگان نظامی در شهر ممفیس و الفانتین کرد

نیز با اصالحاتی که در زمان داریوش کبیر صورت گرفت مانند احیایی بیمارستان شهر سائیس و از همه مهمتر حفر کانال سوئز

باز در زمانی دیگر اهداي . که موجب رونق تجاري مصر نیز شدي ایرانی توسط دولت هخامنشیان به سنگ قبر و تابوت ها

ساخت محله مسکونی درجزیره الفانتین که .بزرگان مصريساخت معبد هیبیس .بقایاي آن در حفاري ها پدیدار گشته است

توسط داریوش اول به عنوان اداي احترام به مقدسات مردم همه و همه این موارد نتیجه می دهد که مدتی تمدن و .مصر

. ر از تمدن هخامنشیان تاثیرپذیرفته استفرهنگ بخشی از مص

یادداشت ها 1.mudraya 2.mi-sir 3.misrayim 4.sais 5.Heliopolis 6.Memphis 7.khafre 8.elphantine 9.Hibis

منابع ، بررسی روابط ایران و مصر در عهد باستان، 1351آذزي، عالالدین، -

41هاي تاریخی ،ش ، ترجمه هنرها و حرفه هاي دوران فراعنه مصر،1360رشید،النادوري، - 116شاپور اسدیان، نشر پیام یونسکو،ش.، نشر کلیات تاریخ عمومی و تاریخ تمدن، 1347دولتشاهی،اسماعیل، -

.امیر کبیر نگاهی به تاریخ و فرهنگ مصر باستان،، 1383سلیمانی، عبداالمیر، -

14نشریه چشم انداز ارتباطات فرهنگی،ش، نشریه رشد آموزش پارسیان در سرزمین فراعنه، 1387شبانه، رحیم، -

32تاریخ، ش .،ناشر اشرفیایران در عهد باستان،1367مشکور،محمد جواد، -نازیال خلخالی، نشر .، ترجمهکتیبه هاي هخامنشی،1382لوکوك، پی یر،.-

.فرزان، تهران، نتاریخ ملل شرق و یونا، 1342ماله،آلبر، ژول،اسیاك، -

.عبدالحسین هژیر،نشر عطار.ترجمه، نشر جهاد سیراندیشه هاي معماري، 1391مهدوي نژاد، محمد جواد،-

تهران.دانشگاهی 225، نشر یغما، ش دوازده سال در قاهره،1346نشات، قمر، -،ترجمه علی اصغر حکمت، نشریه تاریخ جامع ادیان، 1372ناس، جان، .-

آموزش انقالب اسالمیمعبد هیبیس یادگار معماري هخامنشیان در ،1383یم، والیتی،رح-

تهران.36و37،مجله اثر،شمصرمطالعه بخشی از یافته هاي باستان شناسی ،1387والیتی،رحیم، -

10،مجله باغ نظر،ش مرتبط با هنر دوره هخامنشیان در مصرمهرها و نشانه هاي استوانه اي ایران همایون فرخ،رکن الدین،؟،-

.ررسی هاي تاریخی،ش یک،مجله ب باستان