มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

THAI INDUSTRIAL STANDARD มอก. 2554-2555

เครองสบโรโตไดนามก – การทดสอบเพอการยอมรบดานสมรรถนะเชงไฮดรอลก – เกรด 1 และเกรด 2 ROTODYNAMIC PUMPS – HYDRAULIC PERFORMANCE ACCEPTANCE TESTS – GRADE 1 AND 2

สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

กระทรวงอตสาหกรรม ICS 23.080 ISBN 978-616-231-437-7

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

เครองสบโรโตไดนามก – การทดสอบเพอการยอมรบดานสมรรถนะเชงไฮดรอลก

– เกรด 1 และเกรด 2

มอก. 2554-2555

สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0 2202 3300

ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศและงานทวไป เลม 130 ตอนพเศษ 7ง วนท 18 มกราคม พทธศกราช 2556

คณะกรรมการวชาการคณะท 1012 มาตรฐานเครองสบนาไฟฟา

ประธานกรรมการ รศ.พชต ลายอง คณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจา

คณทหารลาดกระบง

กรรมการ รศ.วทยา ยงเจรญ คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย นายแสง สองแสง การประปาสวนภมภาค นายอานาจ เยาวสต กรมทรพยากรนาบาดาล นายทวเดช จระภทร การเคหะแหงชาต นายรตนศกด ทองอม สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส - กรมชลประทาน นายอาทตย มานบตร บรษท กนยงอเลคทรก จากด(มหาชน) นายทศพร ศรยสน บรษท ฮตาช คอนซมเมอร โปรดกส (ประเทศไทย) จากด

นายสรเชษฎ ดเขอนขน นายพรณ ทรพยพสทธ บรษท เค เอส บ พม จากด นายวนชาต ประภาวชา บรษท แอล.ท.เวอค จากด นายฉตรชย ฤทธเตม บรษท มาสเตอรคล อนเตอรเนชนแนล จากด นายกตต ชาญศรวงศ บรษท สนสงวนแอนดซนส จากด

นายวทยา พอคา

กรรมการและเลขานการ นางศรพร ชางการ สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

(2)

เนองดวยสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไดกาหนดมาตรฐานเครองสบนาไฟฟา เฉพาะดาน ประสทธภาพพลงงาน ขน เพอใชเปนเกณฑกาหนดใหผทา ผนาเขา รวมทงผเกยวของใชเปนแนวทางในการควบคมประสทธภาพการใชพลงงานไฟฟาของผลตภณฑอตสาหกรรมเครองสบนาไฟฟา แตเนองจากในมาตรฐานดงกลาวยงมการอางองมาตรฐานการทดสอบ ซงเปนภาษาองกฤษ ดงนนเพอใหมาตรฐานอางองมความสมบรณและเหมาะสม จงไดกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม เครองสบโรโตไดนามก – การทดสอบเพอการยอมรบดานสมรรถนะเชงไฮดรอลก – เกรด 1 และเกรด 2 นขนเปนภาษาไทย

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนกาหนดขนโดยรบ ISO 9906 (1999-12-15) : Rotodynamic pumps – Hydraulic performance acceptance tests – Grades 1 and 2 มาใชในระดบเหมอนกนทกประการ (identical)

คณะกรรมการมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมไดพจารณามาตรฐานนแลว เหนสมควรเสนอรฐมนตรประกาศตามมาตรา 15 แหงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511

(3)

(5)

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 4485 ( พ.ศ. 2555 )

ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511

เรอง กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม เครองสบโรโตไดนามก – การทดสอบเพอการยอมรบดานสมรรถนะเชงไฮดรอลก -

เกรด 1 และเกรด 2

อาศยอานาจตามความในมาตรา 15 แหงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมออกประกาศกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม เครองสบโรโตไดนามก – การทดสอบเพอการยอมรบดานสมรรถนะเชงไฮดรอลก – เกรด 1 และเกรด 2 มาตรฐานเลขท มอก. 2554-2555 ไว ดงมรายการละเอยดตอทายประกาศน

ทงน ใหมผลตงแตวนประกาศในราชกจจานเบกษา เปนตนไป

ประกาศ ณ วนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2555

พงษสวสด สวสดวตน

รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม

มอก. 2554-2555

-1-

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

เครองสบโรโตไดนามก – การทดสอบเพอการยอมรบดานสมรรถนะเชงไฮดรอลก – เกรด 1 และเกรด 2

1. ขอบขาย

1.1 มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนกาหนดการทดสอบเพอการยอมรบดานสมรรถนะเชงไฮดรอลกของเครองสบแบบโรโตไดนามก (เครองสบแบบแรงเหวยงหนศนย เครองสบแบบไหลผสมและเครองสบแบบไหลตามแกน ซงตอไปในมาตรฐานนจะเรยกวา “เครองสบ”) มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนครอบคลมเครองสบทกขนาดและของเหลวทสบทกชนดทมคณสมบตเหมอนนาเยนสะอาด (clean cold water) (ดงทกาหนดไวในขอ 5.4.5.2) แตไมครอบคลมถงรายละเอยดโครงสรางของเครองสบและคณสมบตทางกลของสวนประกอบเครองสบ

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนระบความแมนของการวด 2 เกรด สาหรบเกรด 1 เปนความแมนสงกวา และเกรด 2 เปนความแมนตากวา เกรดเหลานรวมถงคาความแตกตางของตวประกอบความคลาดเคลอน สาหรบคาแกวงทยอมใหและคาความไมแนนอนในการวด

สาหรบเครองสบทผลตเปนอนกรม ซงเลอกจากเสนโคงสมรรถนะทวไป และสาหรบเครองสบซงมกาลงไฟฟาดานเขานอยกวา 10 กโลวตต ดภาคผนวก ก. สาหรบตวประกอบความคลาดเคลอนทสงกวา

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนใชกบทงเครองสบทไมมขอตอใด ๆ และเครองสบทมขอตอรวมของเครองสบดานตนทางและ/หรอปลายทางทงหมดหรอบางสวน

2. เอกสารอางอง

เอกสารอางองทระบตอไปนประกอบดวยขอกาหนดซงใชประกอบกบมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน เอกสารอางองฉบบทระบปทพมพใหใชฉบบทระบเทานน ไมใชฉบบทแกไขหรอเพมเตม อยางไรกตามผทเกยวของอาจตกลงกนโดยยดถอมาตรฐานระหวางประเทศเพอตรวจสอบวาสามารถใชเอกสารอางองฉบบลาสดไดเพยงใด สวนเอกสารอางองฉบบทไมไดระบปทพมพใหใชฉบบลาสด ISO 1438-1 Water flow measurement in open channels using weirs and Venturi flumes – Part 1: Thin-plate

weirs. ISO 2186 Fluid flow in closed conduits – Connections for pressure signal transmissions between primary and

secondary elements.

-2-

ISO 3354 Measurement of clean water flow in closed conduits – Velocity-area method using, current-meters in full conduits and under regular flow conditions.

ISO 3966 Measurement of fluid flow in closed conduits – Velocity area method using Pilot static tubes. ISO 4373 Measurement of liquid flow in open channels – Water-level measuring devices. ISO 5167-1 Measurement of fluid flow by means of pressure differential devices – Part 1: Orifice plates,

nozzles and Venturi tubes inserted in circular cross-section conduits running full. ISO 5198 Centrifugal, mixed flow and axial pumps – Code for hydraulic performance tests – Precision grade. ISO 7194 Measurement of fluid flow in closed conduits – Velocity-area methods of flow measurement in

swirling or asymmetric flow conditions in circular ducts by means of current-meters or Pilot-static tubes.

ISO 8316 Measurement of liquid flow in closed conduits – Method by collection of the liquid in a volumetric tank.

ISO 9104 Measurement of liquid flow in closed conduits – Methods of evaluating the performance of electromagmetic flow-meters for liquids.

IEC 60034-2 Recommendations for rotating electrical machinery (excluding machines for traction vehicles) – Part 2: Determination of efficiency of rotating electrical machinery.

IEC 60051 Recommendations for direct acting electrical measuring instruments and their accessories.

3. บทนยาม

ความหมายของคาทใชในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ใหเปนดงตอไปน

หมายเหต 1 บทนยามโดยเฉพาะทกาหนดสาหรบหวนา (head) และหวนาดานดดสทธทางบวก (net positive suction head, NPSH) เหมาะสมสาหรบวตถประสงคของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนเทานน แตอาจไมเหมาะสมสาหรบการใชงานทวไปในไฮโดรไดนามกส คาบางคาท ใชอยทวไปไม กาหนดเปนบทนยามไวในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน

หมายเหต 2 รายการตามลาดบอกษรของสญลกษณทใช ใหไวในตารางท 1 และรายการของตวหอย ใหไวตารางท 2 ทกสตรในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนกาหนดใหสอดคลองกบหนวย SI สาหรบการแปลงหนวยอนใหเปนหนวย SI ดภาคผนวก ง.

หมายเหต 3 เพอหลกเลยงความผดพลาดของการตความ ควรนยามซาปรมาณและหนวยทกาหนดใน ISO 31 และเพมเตมคานยามเหลาน โดยใหขอมลการใชงานโดยเฉพาะตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน

3.1 ความเรวเชงมม (angular velocity) จานวนของเรเดยนของเพลาตอหนวยเวลา

ω = 2πn

มอก. 2554-2555

-3-

3.2 ความเรวรอบของการหมน จานวนของรอบตอหนวยเวลา

3.3 ความหนาแนน (density) มวลตอหนวยปรมาตร

3.4 ความดน (pressure) แรงตอหนวยพนท หมายเหต ความดนทงหมดในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนเปนความดนเกจ คอ วดเทยบกบความดนบรรยากาศ ยกเวนความดนบรรยากาศ

และความดนไอซงเปนความดนสมบรณ

3.5 กาลง (power) พลงงานทสงผานตอหนวยเวลา

3.6 ตวเลขเรยโนลดส (Reynolds number, Re)

vUDRe =

3.7 อตราการไหลเชงมวล (mass flow rate)

อตราการไหลเชงมวลภายนอกของเครองสบ คอ อตราการไหลทสงออกจากชองทางออกของเครองสบเขาไปในทอ หมายเหต 1 ความสญเสยหรอการแยกออกไป ใชเปนสมบตเฉพาะตวในเครองสบ ดงน

ก) การสงออกทจาเปนเพอใหไดดลไฮดรอลกของแรงผลกดนตามแกน ข) การหลอเยนของรองลนเครองสบเอง ค) ของเหลวสาหรบตวกนรว (packing)

หมายเหต 2 การรวจากขอตอ การรวภายใน ฯลฯ ไมถกคดรวมในอตราการไหล ในทางตรงกนขามการไหลทงหมดทไดมาจากจดประสงคอน เชน

- การหลอเยนของรองลนมอเตอร - การหลอเยนของหองเกยร (รองลน นามนหลอเยน) ฯลฯ ใหคดรวมในอตราการไหล

หมายเหต 3 การไหลเหลานจะนามาคดหรอไมและอยางไร ขนอยกบตาแหนงทไดมาและภาคตดของการวดการไหล ตามลาดบ

3.8 อตราการไหลเชงปรมาตร (volume flow rate)

อตราการไหลเชงปรมาตรทางออก มคาดงตอไปน

ρqQ =

หมายเหต ในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนสญลกษณ Q อาจระบเปนอตราการไหลเชงปรมาตรในภาคตดทกาหนดใหใดๆ ซงเปนผลหารของอตราการไหลเชงมวลในภาคตดนกบความหนาแนน (ภาคตดอาจระบดวยตวหอย)

-4-

3.9 ความเรวเฉลย (mean velocity) ความเรวตามแนวแกนเฉลยของการไหล เทากบอตราการไหลเชงปรมาตรหารดวยพนทภาคตดขวางของทอ

AQU =

หมายเหต คานงถงความจรงทวา ในกรณน Q อาจเปลยนแปลงตามเหตผลตาง ๆ ตลอดวงจร

3.10 ความเรวเฉพาะท (local velocity) ความเรวของการไหลทจดใดๆ

3.11 หวนา (head)

พลงงานตอหนวยมวลของของไหล หารดวยความเรงเนองจากแรงโนมถวง g

3.12 ระนาบอางอง (reference plane)

ระนาบแนวระดบใดๆ ทใชเปนฐานสาหรบการวดความสง หมายเหต ในทางปฏบตไมนยมระบระนาบอางองจนตภาพ

3.13 ความสงเหนอระนาบอางอง (high above reference plane)

ความสงของจดทพจารณาเหนอระนาบอางอง หมายเหต มคาเปน

- บวก ถาจดทพจารณาอยเหนอระนาบอางอง - ลบ ถาจดทพจารณาอยใตระนาบอางอง

ดรปท 3 และรปท 4

3.14 ความดนเกจ (gauge pressure)

ความดนทวดไดเทยบกบความดนบรรยากาศ หมายเหต 1 มคาเปน

- บวก ถาความดนนมากกวาความดนบรรยากาศ - ลบ ถาความดนนนอยกวาความดนบรรยากาศ

หมายเหต 2 ความดนทงหมดในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนเปนความดนเกจทอานคาจากแมนอมเตอรหรอเครองวดความดนทคลายกน ยกเวนความดนบรรยากาศและความดนไอของของเหลวซงแสดงเปนความดนสมบรณ

3.15 หวนาความเรว (velocity head)

พลงงานจลนตอหนวยมวลของของเหลวในขณะเคลอนทหารดวย g

gU2

2

3.16 หวนารวม (total head)

ในภาคตดใดๆ หวนารวมหาไดจาก

มอก. 2554-2555

-5-

gU

gpH xx

xx 2

2

++=ρ

z

เมอ z คอความสงของกงกลางภาคตดขวางเหนอระนาบอางอง และ p คอความดนเกจทวดตรงกงกลางภาคตดขวาง หมายเหต หวนารวมสมบรณในภาคตดใดๆ หาไดจาก

gU

gp

gpzH xx

xx 2

2amb

(abs) +++=ρρ

3.17 หวนารวมทางเขา (inlet total head)

หวนารวมในภาคตดทางเขาของเครองสบ

gU

gpzH

2

211

11 ++=ρ

3.18 หวนารวมทางออก (outlet total head)

หวนารวมในภาคตดทางออกของเครองสบ

gU

gpzH

2

222

22 ++=ρ

3.19 หวนารวมของเครองสบ (pump total head)

ความแตกตางทางพชคณตระหวางหวนารวมทางออก H2 กบหวนารวมทางเขา H1

หมายเหต 1 ถาสภาพอดไดสามารถละได H = H2 - H1

ถาสภาพอดไดของของเหลวทสบมนยสาคญ ความหนาแนน ρ ควรแทนดวยคาเฉลย

221

mρρρ +

=

และหวนารวมของเครองสบควรคานวณจากสตร

gUU

gppzzH

2

21

22

m

1212

−+

⋅−

+−=ρ

หมายเหต 2 สญลกษณทถกตองทางคณตศาสตรจะเปน H1-2

3.20 พลงงานจาเพาะ (specific energy) พลงงานตอหนวยมวลของของเหลว

gHy =

3.21 ความสญเสยของหวนาททางเขา (loss of head at inlet) ความแตกตางระหวางหวนารวมของของเหลวทจดวด กบหวนารวมของของเหลวในภาคตดทางเขาของเครองสบ

-6-

3.22 ความสญเสยของหวนาททางออก (loss of head at outlet) ความแตกตางระหวางหวนารวมของของเหลวทจดวด กบหวนารวมของของเหลวในภาคตดทางออกของเครองสบ

3.23 สมประสทธความสญเสยเนองจากความเสยดทานในทอ (pipe friction loss coefficient) สมประสทธสาหรบความสญเสยหวนาเนองจากความเสยดทานภายในทอ

3.24 หวนาดานดดทางบวกสทธ (net positive suction head (NPSH)) หวนารวมทางเขาสมบรณเหนอหวนาซงเทากบความดนไอทวดเทยบกบระนาบฐาน NPSH

gppzH

1

vambD1NPSH

ρ−

+−=

หมายเหต NPSH นสมพนธกบระนาบฐาน NPSH สวนหวนารวมทางเขาสมพนธกบระนาบอางอง

3.25 ระนาบฐาน NPSH (NPSH datum plane) <เครองสบแบบหลายขน>

ระนาบแนวระดบผานกงกลางวงกลมทวาดดวยจดภายนอกของขอบจานใบพดดานเขา

3.26 ระนาบฐาน NPSH (NPSH datum plane) <เครองสบทางเขาคทมแกนอยในแนวดงหรอแนวเอยง>

ระนาบผานกงกลางทสงกวา

หมายเหต ผทาควรชบอกตาแหนงของระนาบนโดยอางถงจดอางองทแนนอนบนเครองสบ

ดรปท 1

รปท 1 ระนาบฐาน NPSH

3.27 NPSH ทมได (available NPSH (NPSHA))

NPSH ทมไดซงหาไดจากภาวะของการตดตงสาหรบอตราการไหลทระบ

3.28 NPSH ทตองการ (required NPSH (NPSHR))

ระนาบฐาน NPSH

มอก. 2554-2555

-7-

NPSH ตาสดท ผทา/ผสงมอบ กาหนดใหสาหรบเครองสบเพอใหมสมรรถนะทระบทอตราการไหล ความเรว และของเหลวทสบทระบ (การเกดคาวเทชน(cavitation) ทมองเหนได การเพมขนของเสยงรบกวนและการสนเนองจากคาวเทชนการเรมมการตกของหวนาหรอประสทธภาพ การตกของหวนาหรอประสทธภาพ ตามทระบ ขดจากดของการกรอนเนองจากคาวเทชน)

3.29 NPSH3

NPSH ทตองการเพอใหหวนารวมขนแรกของเครองสบตกลงรอยละ 3 ตามพนฐานมาตรฐานสาหรบใชในเสนโคงสมรรถนะ

3.30 เลขแบบ (type number)

ปรมาณไรมตซงคานวณทจดประสทธภาพดทสดหาไดจากสตรตอไปน

4/3

2/1

4/3

2/1

)( 2

yQ

HgQnK

′′

=′′

=ωπ

เมอ Q' คออตราการไหลเชงปรมาตรตอร (volume rate of flow per eye) และ H' คอหวนาของขนแรก หมายเหต เลขแบบหาไดจากเสนผานศนยกลางสงสดของใบพดขนแรก

3.31 กาลงดานเขาเครองสบ (pump power input) กาลงทสงไปยงเครองสบโดยตวขบ

3.32 กาลงดานออกเครองสบ (pump power output) กาลงทางกลทถายโอนไปยงของเหลวในระหวางทไหลผานเครองสบ

yQHgQP u ρρ ==

3.33 กาลงดานเขาตวขบ (driver power input) กาลงทดดกลนโดยตวขบเครองสบ

3.34 ประสทธภาพเครองสบ (pump efficiency) กาลงดานออกเครองสบหารดวยกาลงดานเขาเครองสบ

PPu=η

3.35 ประสทธภาพโดยรวม (overall efficiency) กาลงดานออกเครองสบหารดวยกาลงดานเขาตวขบ

gr

ugr P

P=η

-8-

ตารางท 1 รายการตวอกษรพนฐานทใชเปนสญลกษณ ตารางท 2 รายการตวอกษรและตวเลข เรยงตามลาดบตวอกษร ทใชเปนตวหอย

สญลกษณ ปรมาณ หนวย ตวหอย ความหมาย A พนท m2 1 ทางเขา D เสนผานศนยกลาง m 1' ภาคตดทวดทางเขา E พลงงาน J 2 ทางออก e ความไมแนนอนโดยรวม คาสมพทธ % 2' ภาคตดทวดทางออก f ความถ s-1, Hz abs สมบรณ g ความเรงเนองจากแรงโนมถวงก m/s2 amb โดยรอบ H หวนารวมของเครองสบ m D ความแตกตางจากฐาน HJ ความสญเสยในพจนของหวนาของเหลว m f ของไหลในทอทวด k ความหยาบสมาเสมอสมมล m G รบประกน K เลขแบบ (ไมมหนวย) H หวนารวมของเครองสบ l ความยาว m gr ชดมอเตอร/เครองสบรวมกน (โดยรวม) m มวล kg m เฉลย n ความเรวรอบ s-1, min-1 M แมนอมเตอร

NPSH หวนาดานดดทางบวกสทธ m n ความเรวรอบ p ความดน Pa P กาลง P กาลง W Q อตราการไหล (เชงปรมาตร) q อตราการไหลเชงมวลข kg/s sp ทระบ Q อตราการไหลเชงปรมาตรค m3/s T ทอรก ททาใหเคลอนท Re เลขเรยโนลดส (ไมมหนวย) u ใชประโยชน t ตวประกอบความคลาดเคลอนเปนคาสมพทธ % v ไอ (ความดน) t เวลา s η ประสทธภาพ T ทอรก Nm x ทภาคตดใดๆ U ความเรวเฉลย m/s v ความเรวเฉพาะท m/s V ปรมาตร m3 y พลงงานจาเพาะ J/kg z ความสงเหนอระนาบอางอง m zD ความแตกตางระหวางระนาบฐาน NPSH (ดขอ 3.25) กบ

ระนาบอางอง m

η ประสทธภาพ (ไมมหนวย) Θ อณหภม °C λ ตวประกอบความสญเสยเนองจากความเสยดทานในทอ (ไมมหนวย) ν ความหนดจลน m2/s ρ ความหนาแนน kg/m3 ω ความเรวเชงมม rad/s

ก โดยหลกการ ควรใชคาเฉพาะทของ g แตอยางไรกตาม สาหรบเกรด 2 เพยงพอ ทจะใชคา 9.81 m/s2 สาหรบการคานวณคาเฉพาะท g = 9.7803(1+0.0053sin2ϕ) - 3×10-6·z เมอ ϕ คอละตจดและ z คอระดบความสง

ข สญลกษณซงเปนทางเลอกสาหรบอตราการไหลเชงมวลคอ qm ค สญลกษณซงเปนทางเลอกสาหรบอตราการไหลเชงปรมาตรคอ qv

มอก. 2554-2555

-9-

4. การรบประกน

4.1 หวขอการรบประกน

จดรบประกน 1 จดตองระบดวยการไหลรบประกน QG และหวนารบประกน HG

ผทา/ผสงมอบ รบประกนวาภายใตภาวะทระบและทความเรวทระบ (หรอในบางกรณความถและแรงดนไฟฟา) เสนโคง H(Q) ทวดไดจะผานตลอดพสยความคลาดเคลอน (ดตารางท 10 และรปท 2) รอบจดรบประกน

พ ส ย ค ว ามคล าด เ ค ล อน อน ( เ ช น ให เ พ ย ง ต วประกอบคว ามคล าด เ ค ล อนท า งบวก ) อ า จ ตกลงกนในสญญา

นอกจากน ปรมาณตอไปน 1 ขอหรอมากกวาอาจรบประกนภายใตภาวะทระบและทความเรวทระบ ก) ประสทธภาพเครองสบ ηG หรอประสทธภาพรวม ηgrG ในกรณของ

ชดตวขบเครองสบโดยรวม ข) หวนาดานดดทางบวกสทธทตองการ (NPSHR) ทการไหลรบประกน

โดยการตกลงกนเปนพเศษ อาจรบประกนจดรบประกนหลายจด และคาตางๆ ทเหมาะสมของประสทธภาพและหวนาดานดดทางบวกสทธทตองการทอตราการไหลทลดลงหรอทเพมขน อาจรบประกนกาลงดานเขาสงสดสาหรบการไหลรบประกนหรอสาหรบพสยการทางาน อยางไรกตาม อาจตองการพสยความคลาดเคลอนกวางขนซงตองตกลงกนระหวางผซอกบ ผทา/ผสงมอบ

4.2 ภาวะอนของการรบประกน

หากมไดตกลงไวเปนอยางอน ตองใชภาวะตอไปนกบคาทรบประกน ก) หากมไดระบสมบตทางเคมและทางฟสกสของของเหลวทสบ จดรบประกนตองใชกบนาเยนสะอาด (ดขอ

5.4.5.2) ข) ความสมพนธระหวางคารบประกนภายใตภาวะนาเยนสะอาดกบสมรรถนะทนาจะเกดขนภายใตภาวะ

ของเหลวอนตองตกลงกนในสญญา ค) การรบประกนจะใชไดเฉพาะเครองสบททดสอบดวยวธและการจดเตรยมการทดสอบทระบในมาตรฐาน

ผลตภณฑอตสาหกรรมนเทานน ง) ผทา/ผสงมอบ เครองสบไมไดรบผดชอบในการกาหนด ขอกาหนดคณลกษณะของจดรบประกน

5. การปฏบตการทดสอบ

5.1 หวขอการทดสอบ

5.1.1 ทวไป

หากมไดตกลงไวเปนอยางอนระหวาง ผทา/ผสงมอบ กบผซอ ตองใชสงตอไปน ก) ความแมนตามเกรด 2

ทอตราการไหลซงระบ ในขอ 6.4.2 และรปท 2

-10-

ข) การทดสอบตองทาบนแทนทดสอบทโรงงานของผทา ค) ไมรวมการทดสอบ NPSH การเบยงเบนใดๆ จากสงนตองตกลงกนระหวางผซอกบ ผทา/ผสงมอบ ซงควรทาเรวทสดเทาทเปนไปได และควรอยางยงทจะทาใหเปนสวนหนงของสญญา ทามกลางสงอนๆ การเบยงเบนนนอาจเปน - ความแมนตามเกรด 1 - ไมมตวประกอบความคลาดเคลอนทางลบ (ดขอ 4.1) - ตวประกอบความคลาดเคลอนทสมนยกบภาคผนวก ก. - การประเมนทางสถตของผลการวดตามภาคผนวก ฌ. - การทดสอบในหองปฏบตการทเปนกลางหรอทหนางาน - การเบยงเบนจากขอกาหนดเกยวกบการตดตงเครองสบและเครองวด - การสรางเครองสบทจาลองขน (เชน โรเตอรหลายตวในเครองเดยวกน) - ขอกาหนดสาหรบการทดสอบ NPSH ภาคผนวก ฎ. แสดงแผนรายการตรวจสอบของรายการซงแนะนาใหตกลงกนระหวางผซอกบ ผทา/ผสงมอบ

5.1.2 การทดสอบตามสญญา – ปฏบตตามการรบประกน

การทดสอบเจตนาเพอใหแนใจในสมรรถนะของเครองสบและเพอเปรยบเทยบสงนกบการรบประกนของ ผทา/ผสงมอบ การรบประกนทกาหนดไวสาหรบปรมาณใดๆ ถอวาเปนไปตามทกาหนด ถาสมรรถนะทวดไดอยภายในความคลาดเคลอนทระบสาหรบปรมาณเฉพาะ (ดขอ 6.) เมอทดสอบตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน เมอรบประกน NPSHR ตองระบแบบของการทดสอบ (ดขอ 11.1.2) เมอซอเครองสบทเหมอนกนจานวนมาก จานวนเครองสบททดสอบตองตกลงกนระหวางผซอกบ ผทา/ ผสงมอบ

5.1.3 การตรวจสอบเพมเตม

ในระหวางการทดสอบ ถาลกษณะของเครองสบเปนทนาพอใจเกยวกบเรองอณหภมของตวกนรวและรองลน การรวของอากาศหรอนา การเกดเสยง และการสน อาจทาเปนขอสงเกตไว

5.2 การจดการทดสอบ

5.2.1 ทวไป

ทงผซอและ ผทา/ผสงมอบ มสทธทจะเปนพยานในการทดสอบเหลาน

5.2.2 สถานททดสอบ

5.2.2.1 การทดสอบทโรงงาน

มอก. 2554-2555

-11-

การทดสอบสมรรถนะควรทาทโรงงานของผทา หรอทสถานทซงตกลงรวมกนระหวาง ผทา/ผสงมอบ กบผซอ

5.2.2.2 การทดสอบทหนางาน

จาเปนตองมการตกลงกนเปนพเศษสาหรบการทดสอบสมรรถนะทหนางาน เพอใหสามารถเปนไปตามขอกาหนดทงหมดของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนได อยางไรกตาม เปนททราบกนวาภาวะท หนางานสวนใหญมกไมเปนไปตามขอกาหนดทงหมดของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ในกรณเหลาน การทดสอบสมรรถนะทหนางานอาจยงคงยอมรบไดหากผทเกยวของรวมตกลงกนถงวธการยอมรบสาหรบความไมแมนซงจะสงผลใหเปลยนแปลงไปจากขอกาหนดทระบอยางหลกเลยงไมได

5.2.3 วนททดสอบ

วนททดสอบตองตกลงรวมกนระหวาง ผทา/ผสงมอบ กบผซอ

5.2.4 เจาหนาท

การวดทแมนไมไดขนอยกบคณภาพของเครองวดทใชเทานน แตยงขนอยกบความสามารถและความชานาญของบคคลททางานและอานคาจากอปกรณวดในระหวางการทดสอบ ตองมความระมดระวงในการเลอกเจาหนาทซงมผลกระทบกบการวดเชนเดยวกบการเลอกเครองทดสอบ

โดยทวไปผเชยวชาญทมประสบการณเพยงพอในการวดตองทางานและอานคาจากเครองวดทซบซอน สวนการอานคาจากอปกรณวดอยางงายอาจเปนความรบผดชอบของผชวย (ไดรบการแนะนามากอนแลว) ผซงเชอไดวาอานคาไดแมนตามทตองการและใชความระมดระวงอยางเหมาะสม

ตองรวมกนแตงตงผควบคมดแลการทดสอบทมประสบการณเพยงพอในการวด ตามปกตเมอการทดสอบทาทโรงงานของผทา ผควบคมดแลการทดสอบคอสมาชกเจาหนาทของผทาเครองสบ

ในระหวางการทดสอบ ทกคนทมผลกระทบกบการวดตองอยภายใตการบงคบบญชาของหวหนางานทดสอบผซงดาเนนการและควบคมดแลการวด รายงานภาวะทดสอบและผลการทดสอบ และรางรายงานการทดสอบ ขอสงสยทงหมดทเกดขนเกยวกบการวดและการปฏบตขนอยกบการตดสนใจของหวหนางานทดสอบ

ทกฝายตองใหความชวยเหลอตามทหวหนางานทดสอบเหนวาจาเปน

5.2.5 สถานะของเครองสบ

เมอการทดสอบไมไดทาทโรงงานของผทา ตองยอมใหมการปรบตงเบองตนโดยทงผทาและผตดตง

5.2.6 กาหนดการทดสอบ

-12-

กาหนดการและวธดาเนนการทตองปฏบตในการทดสอบตองเตรยมโดยผควบคมดแลการทดสอบและเสนอใหทง ผทา/ผสงมอบ และผซอในเวลาทเพยงพอสาหรบการพจารณาและเหนชอบ

เฉพาะขอมลการทางานทรบประกน (ดขอ 4.1) เทานนทใชเปนพนฐานของการทดสอบ ขอมลอนทหาไดจากการวดในระหวางการทดสอบเปนเพยงเชงชแนะ (ขอแนะนา) และตองระบดวยถารวมอยในกาหนดการ

5.2.7 บรภณฑทดสอบ

เมอตดสนใจเลอกวธดาเนนการวด ตองระบเครองวดและบนทกทตองการในเวลาเดยวกน

ผควบคมดแลการทดสอบตองรบผดชอบการตรวจสอบการตดตงทถกตองของเครองทดสอบและการทาหนาทไดอยางถกตอง

เครองวดทงหมดตองมรายงานการสอบเทยบหรอการเปรยบเทยบตามมาตรฐาน ISO หรอ IEC อนซงเปนไปตามขอกาหนดขอ 6.2 รายงานเหลานตองสามารถแสดงไดถาตองการ

คาแนะนาสาหรบคาบทเหมาะสมระหวางการสอบเทยบเครองทดสอบใหไวในภาคผนวก จ.

5.2.8 บนทก

บนทกการทดสอบและแผนภมบนทกทงหมดตองทาขนโดยผควบคมดแลการทดสอบและตวแทนของทง ผทา/ผสงมอบ และผซอ (ถาม) ซงแตละฝายตองไดรบสาเนาของบนทกและแผนภมทงหมด

การประเมนผลการทดสอบตองทาเทาทจะเปนไปไดในขณะทดาเนนการทดสอบ และตองทากอนรอถอนชดเครองทดสอบออกเพอใหการวดทมขอสงสยสามารถทาซาไดโดยไมชกชา

5.2.9 รายงานการทดสอบ

หลงจากการพจารณาอยางถถวน ตองสรปผลการทดสอบในรายงานซงลงนามโดยผควบคมดแลการทดสอบเพยงคนเดยวหรอลงนามรวมกบตวแทนของ ผทา/ผสงมอบ และผซอ

ทกฝายทระบไวในสญญาตองไดรบสาเนาของรายงาน

รายงานการทดสอบควรมขอมลดงตอไปน ก) สถานทและวนททาการทดสอบเพอยอมรบ ข) ชอผทา แบบของเครองสบ หมายเลขลาดบเครอง และ (ถาเปนไปได) ปททา ค) เสนผานศนยกลางใบพด มมใบพด หรอการชบงใบพดในรปแบบอน ง) ลกษณะเฉพาะทรบประกน ภาวะการทางานในระหวางการทดสอบเพอยอมรบ จ) ขอกาหนดคณลกษณะของตวขบเครองสบ ฉ) แบบรางของการจดเตรยมการทดสอบ เสนผานศนยกลางภาคตดทวด คาอธบายวธดาเนนการทดสอบ

และเครองวดทใชรวมถงขอมลการสอบเทยบ ช) คาทอาน

มอก. 2554-2555

-13-

ซ) การประเมนและวเคราะหผลการทดสอบ ฌ) บทสรป

- การเปรยบเทยบผลการทดสอบกบปรมาณทรบประกน - การไดมาซงสงทเกยวของกบขอตกลงพเศษใดๆ - การแนะนาวาสามารถยอมรบเครองสบไดหรอไม หรอควรปฏเสธ และภายใตภาวะอะไร (ถาไม

เปนไปตามการรบประกนทงหมด การตดสนใจขนสดทายวาสามารถยอมรบเครองสบไดหรอไม ขนอยกบผซอ)

- ขอความทนอกเหนอจากสงทเกยวของกบขอตกลงพเศษใดๆ

ใบบนทกการทดสอบเครองสบทใหไวเปนขอแนะนาอยในภาคผนวก ญ.

5.3 การจดเตรยมการทดสอบ

5.3.1 ทวไป

ภาวะทจาเปนเพอใหแนใจวาการวดเปนไปตามขอกาหนด ในสวนของลกษณะเฉพาะของการทางานระบไวในขอน โดยคานงถงความแมนทตองการสาหรบการทดสอบของเกรด 1 และเกรด 2

หมายเหต 1 สมรรถนะของเครองสบในการจดเตรยมการทดสอบทให ถงแมวาจะวดอยางแมนกไมสามารถยดถอเปนการชบอกความแมนทสมนยกบสมรรถนะของเครองสบในการจดเตรยมอน

หมายเหต 2 การแนะนาและคาแนะนาทวไปเกยวกบการจดเตรยมทอทเหมาะสมเพอใหแนใจวาการวดเปนไปตามขอกาหนดใหไวในขอ 7. และขอ 8. และ (ถาจาเปน) สามารถใชรวมกบมาตรฐานการวดอตราการไหลในทอปดในวธทตางกน (ดขอ 7.)

5.3.2 การจดเตรยมการทดสอบมาตรฐาน

ภาวะของการวดทดทสดไดมาเมอการไหลในภาคตดทวดม - การกระจายความเรวสมมาตรตามแนวแกน - การกระจายความดนสถตสมาเสมอ - ปราศจากการหมนวนทเกดขนเนองจากการตดตง

สาหรบเกรด 1 และเกรด 2 ไมจาเปนตองทวนสอบ เพราะในทางปฏบตไมสามารถทาใหเปนไปตามขอกาหนดเหลานไดทงหมด

เปนไปไดทจะปองกนการกระจายความเรวทไมเพยงพอหรอการหมนวน ดวยการหลกเลยงสวนดดโคงหรอสวนทประกอบดวยสวนดดโคงตางๆ หลายสวน การตอขยายใดๆ หรอความไมตอเนองใดๆ ในหนาตดตามขวางในบรเวณใกลเคยง (นอยกวา 4 เทาของเสนผานศนยกลางของทอ) ภาคตดทวด

โดยทวไปผลกระทบของภาวะการไหลทางเขาจะเพมขนตามเลขแบบ K ของเครองสบ เมอ K > 1.2 แนะนาใหจาลองภาวะทหนางาน

-14-

สาหรบการจดเตรยมการทดสอบมาตรฐาน แนะนาใหตอทอนาจากถงเกบนาทมพนผวอสระ หรอจากทอลดคลนขนาดใหญในวงจรปด ความยาวตรงทางเขา L ตองหาจากสตร: L/D = K + 5 เมอ D คอเสนผานศนยกลางทอ ซงมผลใชไดเฉพาะสาหรบการทดสอบเกรด 1

สตรนมผลใชไดสาหรบการจดเตรยมทรวม (ทระยะ L ดานตนทาง) การดดโคงมมฉากอยางงายซงไมมใบนารองตดตงอย ภายใตภาวะเหลานไมจาเปนตองมตวดดการไหลใหตรง (flow straighter) ในทอระหวางสวนดดโคงกบเครองสบ อยางไรกตาม ในวงจรปดซงไมมทงถงเกบนาและทอลดคลนใกลกบดานตนทางของเครองสบ จาเปนตองแนใจวาการไหลเขาในเครองสบปราศจากการหมนวนทเกดขนเนองจากการตดตงและมการกระจายความเรวสมมาตรปกต

การหมนวนทมนยสาคญสามารถหลกเลยงไดโดย - การออกแบบวงจรทดสอบดานตนทางของภาคตดทวดอยางระมดระวง - การใชตวดดการไหลใหตรงอยางรอบคอบ - การจดเตรยมตวตอแยกความดนอยางเหมาะสม เพอลดอทธพลทมกบการวดใหนอยทสด

ไมแนะนาใหตดตง ลนปกผเสอ (throttle valve)ในทอดานดด (ดขอ 5.4.4) แตอยางไรกตาม ถาไมสามารถหลกเลยงได เชน การทดสอบการเกดคาวเทชน ความยาวทอตรงระหวางวาลวกบทางเขาเครองสบควรเปนไปตามขอกาหนดขอ 11.2.2

5.3.3 การจดเตรยมการทดสอบทจาลองขน

จากเหตผลทใหไวขางตน เปนทตกลงกนวาใหทดสอบเครองสบในภาวะทหนางานทจาลองขน เปนสงสาคญททางเขาของวงจรทจาลองขน การไหลควรปราศจากการหมนวนทมนยสาคญซงเกดขนเนองจากการตดตง และมการกระจายความเรวสมมาตรเทาทจะเปนไปได การเตรยมทจาเปนทงหมดตองทาเพอใหแนใจวามภาวะเหลาน

ถาจาเปน สาหรบการทดสอบเกรด 1 การกระจายความเรวของการไหลเขาในวงจรทจาลองขนตองหาจากการใชพโทตทวบ (Pitot tube) วดตามขวางทออยางระมดระวง เพอใหมลกษณะเฉพาะการไหลทตองการ ถาไมสามารถทาได ลกษณะเฉพาะทตองการสามารถหาไดจากการตดตงอปกรณทเหมาะสม เชน ตวดดการไหลใหตรงทตดตงเพอปรบแกความผดพรองในการไหล (การหมนวนหรอไมสมมาตร) ขอกาหนดคณลกษณะของตวดดการไหลใหตรงแบบทใชกนสวนใหญสามารถพบไดใน ISO 7194 แตตองระมดระวงเพอใหแนใจวาภาวะการทดสอบจะไมมผลกระทบจากการสญเสยความดนเนองจากอปกรณดดตรงบางอยาง

5.3.4 เครองสบททดสอบกบขอตอ

ถาระบไวในสญญา การทดสอบมาตรฐานสามารถทากบเครองสบทรวมกบสงตอไปน: ก) ขอตอทเกยวของในการตดตงทหนางานขนสดทาย หรอ ข) การผลตซาทตรงกบตวเครองสบเอง หรอ

มอก. 2554-2555

-15-

ค) ขอตอสาหรบจดประสงคการทดสอบและใชเปนสวนของเครองสบเอง การไหลททางเขาและทางออกของชดรวมตองเปนไปตาม ขอกาหนดทระบในขอ 5.3.2 การวดตองทาตามขอ 8.2.2

5.3.5 การตดตงเครองสบภายใตภาวะจมในของเหลว

ในกรณทเครองสบ หรอชดรวมของเครองสบและขอตอของเครองสบ ถกทดสอบหรอตดตงในภาวะทการตดตงทอมาตรฐานตามทอธบายในขอ 5.3.2 ไมสามารถทาไดเนองจากเขาถงไมไดหรอจมในของเหลว การวดตองทาตามขอ 8.2.3

5.3.6 เครองสบแบบหลมเจาะและแบบบอลก

เครองสบแบบหลมเจาะและแบบบอลก โดยทวไปไมสามารถทดสอบกบความยาวสมบรณของสวนหลกทสงมอบได ดงนนความสญเสยหวนาในสวนทแตกตางและกาลงทดดกลนโดยเพลาใดๆ จงไมนามาคดรวม รองลนแบบรบแรงผลก (trust bearing) จะมโหลดในระหวางการทดสอบนอยกวาในการตดตงขนสดทาย การวดตองทาตามขอ 8.2.3

5.3.7 เครองสบแบบเซลฟไพรมง (self-priming pumps)

โดยหลกการ ความสามารถในการดดของเครองสบแบบเซลฟไพรมง ตองทวนสอบทหวนาสถตดานดดตามสญญาซงมทอทางเขาทตดตงเทยบเทากบการตดตงขนสดทาย เมอการทดสอบไมสามารถทาอยางทอธบายได การจดเตรยมการทดสอบทใชตองระบในสญญา

5.4 ภาวะการทดสอบ

5.4.1 วธดาเนนการทดสอบ

ระยะเวลาการทดสอบตองเพยงพอเพอใหไดผลทสอดคลองกบระดบความแมนทตองการ

การวดทงหมดตองทาภายใตภาวะคงตวของการทางานหรอภาวะไมคงตวภายในขดจากดทใหไวในตารางท 4

การตดสนใจทาการวดเมอไมสามารถทาใหมภาวะเหลานนได ตองเปนการตกลงกนระหวางผทเกยวของการทวนสอบจดรบประกนตองไดจากการบนทกจดวดอยางนอย 3 จด (การทดสอบเกรด 2) หรอ 5 จด (การทดสอบเกรด 1) เปนกลมใกลกนและสมาเสมอรอบจดรบประกน เชน ระหวาง 0.9 QG กบ 1.1 QG

ในกรณทจาเปนตองหาสมรรถนะตลอดพสยภาวะการทางานเนองจากมเหตผลพเศษ ตองมจานวนของจดวดทเพยงพอเพอใหมสมรรถนะภายในขดจากดของความไมแนนอนตามทระบในขอ 6.2

ถากาลงขบทมไดในระหวางการทดสอบบนแทนทดสอบไมเพยงพอ และถาการทดสอบตองทาทความเรวรอบทลดลง ผลการทดสอบตองปรบคาไปทความเรวรอบทระบตามขอ 6.1.2

5.4.2 เสถยรภาพการทางาน

-16-

5.4.2.1 ขอสงเกตทวไป

สาหรบจดประสงคของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ตองพจารณาสงตอไปน ก) การกระเพอม (fluctuation) : การเปลยนแปลงในคาบสนๆ รอบคาเฉลยของคาปรมาณทางกายภาพทวด

ไดในระหวางเวลาททาการอานคาคาเดยว ข) การแปรผน (variation) : การเปลยนแปลงคาซงเกดขนระหวางการอานคาครงหนงกบการอานคาครง

ถดไป

5.4.2.2 การกระเพอมทยอมใหในการอานคาและการใชการหนวง

5.4.2.2.1 การสงเกตดวยสายตาโดยตรงของสญญาณทไดจากระบบการวด

สาหรบแตละปรมาณทวดได ขนาดการกระเพอมทยอมใหดงในตารางท 3

ในกรณทการสรางหรอการทางานของเครองสบมขนาดการกระเพอมมาก การวดอาจทาโดยมอปกรณหนวงในเครองวดหรอสายตอซงสามารถลดขนาดการกระเพอมลงใหอยภายในคาทใหไวในตารางท 3

เนองจากเปนไปไดทการหนวงจะมผลกระทบอยางมนยสาคญกบความแมนของการอานคา จงตองใชอปกรณหนวงทสมมาตรและเปนเชงเสน เชน หลอดคะพลลาร (capillary tube) ซงตองมการอนทเกรตตลอดอยางนอย 1 วฏจกรสมบรณของการกระเพอม

ตารางท 3 ขนาดของการกระเพอมทยอมใหเปนรอยละของคาเฉลยของปรมาณทวดได

ปรมาณทวดได ขนาดของการกระเพอมทยอมให เกรด 1

% เกรด 2

% อตราการไหล หวนารวมของเครองสบ ทอรก กาลงดานเขา

± 3 ± 6

ความเรวรอบ ± 1 ± 2 เมอใชอปกรณความดนตางวดอตราการไหล ขนาดการกระเพอมทยอมใหของความดนตางทสงเกตตองเปน ± 6 % สาหรบเกรด 1 และ ± 12 % สาหรบเกรด 2

ในกรณของการวดแยกของความดนรวมทางเขาและความดนรวมทางออก ขนาดการกระเพอมทยอมใหสงสดตองคานวณจากหวนารวมของเครองสบ

5.4.2.2.2 การบนทกอตโนมตหรอการอนทเกรตสญญาณทไดจากระบบการวด

เมอสญญาณทไดจากระบบการวดถกบนทกอตโนมตหรออนทเกรตโดยอปกรณวด ขนาดการกระเพอมทยอมใหสงสดของสญญาณเหลานอาจสงกวาคาทใหไวในตารางท 3 ถา

มอก. 2554-2555

-17-

ก) ระบบการวดทใชรวมอปกรณอนทเกรตททางานอตโนมต โดยมความแมนทตองการ การอนทเกรตทจาเปนในการคานวณคาเฉลยตลอดคาบการอนทเกรตนานกวาเวลาตอบสนองของระบบทสมนยกนมาก

ข) การอนทเกรตทจาเปนในการคานวณคาเฉลยอาจทาหลงจากบนทกสญญาณแอนะลอก x(t) แบบตอเนองหรอแบบสม (ภาวะการสมควรระบไวในรายงานการทดสอบ)

5.4.2.3 จานวนชดของการสงเกต

5.4.2.3.1 ภาวะคงตว

ภาวะการทดสอบถอวาคงตว ถาคาเฉลยของปรมาณทงหมดทเกยวของ (อตราการไหล หวนารวมของเครองสบ กาลงดานเขา ทอรก และความเรวรอบ) ไมขนอยกบเวลา ในทางปฏบต ภาวะการทดสอบอาจถอวาคงตวถาการแปรผนของแตละปรมาณ (ทสงเกตทจดทางานทดสอบเปนเวลาอยางนอย 10 วนาท) ไมเกนคาทใหในสวนบนของตารางท 4 ถาเปนไปตามภาวะน และถาการกระเพอมนอยกวาคาทยอมใหในตารางท 3 การอานคาเพยง 1 ชด ของแตละปรมาณจะถกบนทกสาหรบจดทดสอบทพจารณา

5.4.2.3.2 ภาวะไมคงตว

ในกรณทความไมคงตวของภาวะการทดสอบทาใหเกดขอสงสยเกยวกบความแมนของการทดสอบ ตองทาตามวธดาเนนการตอไปน

ทจดทดสอบแตละจด การอานคาปรมาณทวดไดซาตองทาในชวงเวลาแบบสม แตไมนอยกวา 10 วนาท โดยยอมใหควบคมความเรวรอบและอณหภมเทานน การปรบตงทงหมดของลนปกผเสอ ระดบนา ปลอก(gland) นาปรบสมดล ฯลฯ ตองปลอยไวโดยไมมการเปลยนแปลงใดๆ

ความแตกตางระหวางคาทอานซาปรมาณเดยวกนจะวดความไมคงตวของภาวะการทดสอบ ซงอยางนอยไดรบอทธพลบางสวนจากเครองสบททดสอบเชนเดยวกบจากการตดตง

ทแตละจดทดสอบตองอานคาอยางนอย 3 ชด และตองบนทกคาจากการอานคาแยกกนแตละครงและประสทธภาพทหาไดจากการอานคาแตละชด ความแตกตางเปนรอยละระหวางคามากทสดกบคานอยทสดของแตละปรมาณตองไมมากกวาทใหไวในตารางท 4 ควรสงเกตวายอมใหมความแตกตางเพมขนถาจานวนการอานคาเพมขน (ดตารางท 4)

-18-

ตารางท 4 ขดจากดของการแปรผนระหวางการวดซาของปรมาณเดยวกน (บนพนฐานของขดจากดความเชอมนรอยละ 95)

ภาวะ จานวนชดของการอานคา

ความแตกตางทยอมใหระหวางคามากทสดกบคานอยทสดทอานไดของแตละปรมาณ เทยบกบคาเฉลย

อตราการไหล, หวนารวมของเครองสบ, ทอรก, กาลงดานเขา

ความเรวรอบ

เกรด 1 %

เกรด 2 %

เกรด 1 %

เกรด 2 %

คงตว 1 0.6 1.2 0.2 0.4

ไมคงตว

3 5 7 9

13 >20

0.8 1.6 2.2 2.8 2.9 3.0

1.8 3.5 4.5 5.8 5.9 6.0

0.3 0.5 0.7 0.8 0.9 1.0

0.6 1.0 1.4 1.6 1.8 2.0

ความแตกตางทยอมใหสงสดเหลานออกแบบเพอใหแนใจวาความไมแนนอนเนองจากการกระจาย รวมกบความไมแนนอนแบบมระบบทใหไวในตารางท 7 จะสงผลกบความไมแนนอนในการวดโดยรวมไมมากกวาทใหไวในตารางท 8

คาเฉลยเลขคณตของคาทอานไดทงหมดสาหรบแตละปรมาณตองใชเปนคาจรงสาหรบจดประสงคของการทดสอบ

ถาไมสามารถทาใหถงคาทใหไวในตารางท 4 ได ตองหาสาเหต แกไขภาวะและอานคาใหมทงชด นนคอ ตองไมนาคาทงหมดในชดเดมมาใช เพราะอยภายนอกขดจากด

ในกรณทความแปรผนทเกนไมไดมาจากวธการหรอความผดพลาดของเครองทดสอบและไมสามารถขจดได ขดจากดของความผดผลาดสามารถคานวณ โดยการวเคราะหทางสถต

5.4.3 ความเรวรอบในระหวางการทดสอบ

หากมไดตกลงไวเปนอยางอน การทดสอบอาจทาทความเรวรอบทดสอบภายในพสยรอยละ 50 ถง รอยละ 120 ของความเรวรอบทระบเพอสรางอตราการไหล หวนารวมของเครองสบ และกาลงดานเขา อยางไรกตาม ควรสงเกตวาเมอเปลยนแปลงไปมากกวารอยละ 20 จากความเรวรอบทระบอาจมผลกระทบกบประสทธภาพ

มอก. 2554-2555

-19-

สาหรบการทดสอบ NPSH ความเรวรอบทดสอบควรอยภายในพสยรอยละ 80 ถงรอยละ 120 ของความเรวรอบทระบ หากอตราการไหลอย ภายในรอยละ 50 ถงรอยละ 120 ของอตราการไหลทสมนยกบประสทธภาพสงสดทความเรวรอบทดสอบ

หมายเหต สาหรบการทดสอบทเปนไปตามขอกาหนดขอ 11.1.2.1 และขอ 11.1.2.2 อาจยอมใหมการแปรผนทกลาวถงขางตนไดทกครง สาหรบการทดสอบทเปนไปตามขอกาหนดขอ 11.1.2.3 อาจยอมใหสาหรบเครองสบทมเลขแบบ K นอยกวาหรอเทากบ 2; สาหรบเครองสบทมเลขแบบ K มากกวา 2 ควรตกลงกนระหวางผทเกยวของ

5.4.4 การปรบตงหวนารวมของเครองสบ

ภาวะการทดสอบอาจไดมา (หนงในวธอนๆ) โดยใชการปรบวาวลในทอทางเขาหรอทอทางออก หรอทงสองทอ เมอใชการปรบวาวลในทอทางเขา ตองมการพจารณาอยางถกตองถงความเปนไปไดของการเกด คาวเทชนหรออากาศทออกมากบนา ซงอาจมผลกระทบกบการทางานของเครองสบ อปกรณวดการไหล หรอทงสองอยาง (ดขอ 11.2.2)

5.4.5 การทดสอบเครองสบสาหรบของเหลวอนทไมใชนาเยนสะอาด

5.4.5.1 ทวไป

สมรรถนะของเครองสบคอนขางจะแปรผนตามสภาพของของเหลวทสบ ถงแมวาไมสามารถตงเปนกฎทวไปทสามารถใชไดกบสมรรถนะของนาเยนสะอาดเพอคาดคะเนสมรรถนะของของเหลวอน บอยครงทผทเกยวของตองตกลงกนบนกฎโดยประสบการณเพอใหเหมาะสมกบสถานการณเฉพาะ จงทดสอบเครองสบดวยนาเยนสะอาด

อาจพจารณาภาคผนวก ช. และภาคผนวก ซ. เปนแนวทาง

5.4.5.2 ลกษณะเฉพาะของ “นาเยนสะอาด”

ลกษณะเฉพาะของนาทสมนยกบสงทเรยกในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนวา “นาเยนสะอาด” ตองอยภายในขดจากดทระบในตารางท 5

ตารางท 5 ขอกาหนดคณลกษณะของ “นาเยนสะอาด”

ลกษณะเฉพาะ หนวย คาสงสด อณหภม ความหนดจลน ความหนาแนน ปรมาณของแขงอสระทไมดดซมนา ปรมาณของแขงทละลาย

°C m2/s

kg/m3

kg/m3 kg/m3

40 1.75 × 10-6

1 050 2.5 50

-20-

ปรมาณกาซอสระและกาซทละลายรวมของนาตองไมเกนปรมาตรอมตวทสมนยกบ - ความดนและอณหภมในอางเครองสบ สาหรบวงจรเปด (open circuit) - ความดนและอณหภมในแทงก สาหรบวงรอบปด (closed loop)

5.4.5.3 ลกษณะเฉพาะของของเหลวทการทดสอบนาเยนสะอาดยอมรบได

เครองสบสาหรบของเหลวอนทไมใชนาเยนสะอาดอาจทดสอบหวนา อตราการไหล และประสทธภาพดวยนาเยนสะอาดถาของเหลวอยภายในขอกาหนดคณลกษณะในตารางท 61)

ตารางท 6 ลกษณะเฉพาะของของเหลว

ลกษณะเฉพาะของของเหลว หนวย คาตาสด คาสงสด ความหนดจลน ความหนาแนน ปรมาณของแขงอสระทไมดดซมนา

m2/s kg/m3

kg/m3

ไมจากด 450

-

10 × 10-6 2 000 5.0

ปรมาณกาซอสระและกาซทละลายรวมของของเหลวตองไมเกนปรมาตรอมตวทสมนยกบ - ความดนและอณหภมในอางเครองสบ สาหรบวงจรเปด - ความดนและอณหภมในแทงก สาหรบวงรอบปด

การทดสอบเครองสบสาหรบของเหลวอนทไมใชของเหลวทระบขางตนตองตกลงกนเปนพเศษ

ในกรณทไมมการตกลงกนเปนพเศษ การทดสอบการเกดคาวเทชนตองทากบนาเยนสะอาด คานงถงความจรงทวาผลลพธอาจมผลกระทบจากวธดาเนนการนเมอของเหลวทสบไมใชนาเยนสะอาด

6. การวเคราะหผลการทดสอบ

6.1 การแปลงผลการทดสอบทภาวะการรบประกน

6.1.1 ทวไป

ปรมาณทตองการเพอทวนสอบลกษณะเฉพาะทรบประกนโดย ผทา/ผสงมอบ และทใหไวในขอ 4.1 โดยทวไปวดภายใตภาวะทตางกนมากกวาหรอนอยกวาภาวะทอยบนพนฐานการรบประกน เพอทจะหาวาเปนไปตามการรบประกนหรอไมถาการทดสอบทาภายใตภาวะการรบประกน จงจาเปนตองแปลงปรมาณทวดไดภายใตภาวะทตางกนใหเปนปรมาณทวดไดภายใตภาวะการรบประกน

6.1.2 การแปลงผลการทดสอบใหเปนขอมลบนพนฐานของความเรวรอบ (หรอความถ) ทระบ และความหนาแนน

1) เสนโคง NPSHR ของผทาเครองสบตามปกตสรางขนโดยใชนาเยนสะอาด และคา NPSHR ใหไวสาหรบนาเยนสะอาดเสมอ

มอก. 2554-2555

-21-

ขอมลการทดสอบทงหมดทหาไดทความเรวรอบ n ซงมการเบยงเบนจากความเรวรอบทระบ nsp ตองแปลงใหอยบนพนฐานของความเรวรอบทระบ nsp ถาความเรวรอบทดสอบ n เบยงเบนจากความเรวรอบทระบ nsp ไมเกนการแปรผนทยอมใหซงระบในขอ 5.4.3 และถาการเบยงเบนของของเหลวทดสอบจากของเหลวทระบอยภายในขดจากดทระบในขอ 5.4.5.3 ขอมลทวดไดทอตราการไหล Q หวนารวมของเครองสบ H กาลงดานเขา P และประสทธภาพเครองสบ η สามารถแปลงดวยสมการ:

nn

QQ spT =

2sp

T ⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=

nn

HH

ρρsp

3sp

T ⋅⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛=

nn

PP

ηη T =

และผลลพธทไดสาหรบ NPSHR สามารถแปลงดวยสมการ x

nn

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛= sp

T NPSHR)( NPSHR)(

ในการประมาณครงแรกสาหรบ NPSH อาจใชคา x = 2 ถาเปนไปตามภาวะทระบซงใหไวในขอ 5.4.3 สาหรบความเรวรอบและอตราการไหล และถาสถานะทางกายภาพของของเหลวททางเขาใบพดอยในลกษณะทไมมการแยกกาซทสามารถมผลกระทบกบการทางานของเครองสบ ถาเครองสบทางานใกลกบขดจากดการเกดคาวเทชน หรอถาการเบยงเบนของความเรวทดสอบจากความเรวทระบเกนขอกาหนดคณลกษณะทใหไวในขอ 5.4.3 ปรากฏการณอาจไดรบอทธพลจาก เชน ผลกระทบทางอณหพลวต การแปรผนของแรงตงผว หรอความแตกตางในปรมาณอากาศทละลายหรออากาศทถกกก คาเลขยกกาลง x อยระหวาง 1.3 ถง 2 และบงคบใหตกลงกนระหวางผทเกยวของเพอสรางสตรการแปลงทใช ในกรณของชดมอเตอรและเครองสบรวมกน หรอเมอการรบประกนอางถงความถและแรงดนไฟฟาทตกลงกนแทนทความเรวรอบทตกลงกน (ดขอ 4.1) ขอมลอตราการไหล หวนารวมของเครองสบ กาลงดานเขา และประสทธภาพใหใชตามกฎการแปลงทกลาวถงขางตน หาก nsp แทนดวยความถ fsp และ n แทนดวยความถ f อยางไรกตาม การแปลงนนถกจากดไวสาหรบกรณทความถทเลอกในระหวางการทดสอบแปรผนไมเกนรอยละ 1 ถาแรงดนไฟฟาทใชในการทดสอบสงกวาหรอตากวาแรงดนไฟฟาซงอยบนพนฐานของลกษณะเฉพาะทรบประกนไมเกนรอยละ 5 ไมจาเปนตองเปลยนแปลงขอมลการทางานอน

ถาการเบยงเบนทกลาวถงขางตนเกน นนคอ ± รอยละ 1 สาหรบความถ และ ± รอยละ 5 สาหรบแรงดนไฟฟา ผซอและ ผทา/ผสงมอบ จาเปนตองตกลงกน

6.1.3 การทดสอบท NPSHA ตางจากทรบประกน

-22-

ไมสามารถยอมรบสมรรถนะเครองสบท NPSHA สงได หลงปรบแกความเรวรอบภายในพสยทยอมใหในขอ 5.4.3 เพอชบอกสมรรถนะท NPSHA ทตากวา อยางไรกตาม สามารถยอมรบสมรรถนะเครองสบท NPSHA ตาได หลงปรบแกความเรวรอบภายในพสยทยอมใหในขอ 5.4.3 เพอชบอกสมรรถนะท NPSHA ทสงกวา หากตรวจสอบวาไมมการเกดคาวเทชน ตามขอ 11.1.2.2 หรอขอ 11.1.2.3

6.2 การวดความไมแนนอน

6.2.1 ทวไป

การวดทกครงมความไมแนนอนอยางหลกเลยงไมได แมวาวธดาเนนการวดและเครองวดทใช เชนเดยวกบว ธว เคราะหจะเปนไปตามกฎทมอย ท งหมด และโดยเฉพาะอย างย งขอก าหนดของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน

6.2.2 การหาความไมแนนอนแบบสม

จดประสงคของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน กาหนดใหความไมแนนอนในการวดแบบสมของตวแปรเปน 2 เทาของคาเบยงเบนมาตรฐานของตวแปรน ความไมแนนอนสามารถคานวณและชบอกสาหรบการวดใดๆ ตาม ISO 5198

เมอความผดพลาดยอยตางๆ (เมอรวมกนทาใหเกดความไมแนนอน) ซงไมขนตอกน มคานอยและมจานวนมาก และมการกระจายแบบเกาสเซยน ความผดพลาดจรง (นนคอ ความแตกตางระหวางคาทวดไดกบคาจรง) จะมคานอยกวาคาความไมแนนอนดวยความนาจะเปนรอยละ 95

6.2.3 ความไมแนนอนแบบมระบบทยอมใหสงสด

ความไมแนนอนของการวดบางสวนขนอยกบความไมแนนอนทเหลออยในเครองวดหรอในวธการวดทใช หลงจากขจดความผดพลาดททราบทงหมดดวยการสอบเทยบ การวดมตอยางระมดระวง การตดตงอยางเหมาะสม ฯลฯ กยงคงมความผดพลาดเหลออยซงจะไมหายไปและไมสามารถลดลงไดดวยการวดซาถาใชเครองวดเดมและวธการวดเดม สวนประกอบของความผดพลาดนเรยกวา “ความไมแนนอนแบบมระบบ”

ขอ 7. ถงขอ 11. อธบายวธการวดตางๆ และอปกรณทใชเพอหาอตราการไหล หวนารวมของเครองสบ ความเรวรอบ กาลงดานเขาเครองสบ และคา NPSHR ในพสยความแมนทตองการสาหรบการทดสอบตามเกรด 1 และเกรด 2

อาจใชอปกรณหรอวธซงทราบโดยการสอบเทยบหรออางไปยงมาตรฐานอนเพอสงผลใหการวดมความไมแนนอนแบบมระบบไมเกนคาทยอมใหสงสดทใหไวในตารางท 7 เครองวดหรอวธเหลานตองยอมรบโดยผทเกยวของ

มอก. 2554-2555

-23-

-24-

ตารางท 7 คาทยอมใหของความไมแนนอนแบบมระบบ

ปรมาณ คาทยอมให

เกรด 1 %

เกรด 2 %

อตราการไหล ความเรวรอบ ทอรก หวนารวมของเครองสบ กาลงดานเขาตวขบ

± 1.5 ± 0.35 ± 0.9 ± 1.0 ± 1.0

± 2.5 ± 1.4 ± 2.0 ± 2.5 ± 2.0

6.2.4 ความไมแนนอนในการวดโดยรวม

ความไมแนนอนแบบสมเนองจากลกษณะเฉพาะของระบบการวด หรอการแปรผนของปรมาณทวดได หรอทงสองอยางปรากฏเปนการกระจายของการวดโดยตรง แตกตางจากความไมแนนอนแบบมระบบโดยความไมแนนอนแบบสมสามารถลดลงไดดวยการเพมจานวนครงของการวดปรมาณเดมภายใตภาวะเดม

ความไมแนนอนในการวดโดยรวมคานวณจากรากทสองของผลรวมระหวางความไมแนนอนแบบมระบบยกกาลงสองกบความไมแนนอนแบบสมยกกาลงสอง

ตราบเทาทเปนไปได ตองหาความไมแนนอนในการวดโดยรวม หลงการทดสอบ โดยคานงถงการวดและภาวะการทางานทเกยวของกบการทดสอบ

ถาทาตามขอแนะนาเกยวกบความไมแนนอนแบบมระบบตามทใหไวในขอ 6.2.3 และขอกาหนดทงหมดทเกยวของกบวธดาเนนการทดสอบตามทใหไวในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน อาจถอวาความไมแนนอนโดยรวม (ทระดบความเชอมนรอยละ 95) จะไมเกนคาทใหไวในตารางท 8

ตารางท 8 คาทยอมใหของความไมแนนอนในการวดโดยรวม

ปรมาณ สญลกษณ เกรด 1 %

เกรด 2 %

อตราการไหล ความเรวรอบ ทอรก หวนารวมของเครองสบ กาลงดานเขาตวขบ กาลงดานเขาเครองสบ (คานวณจากทอรกและความเรวรอบ) กาลงดานเขาเครองสบ (คานวณจากกาลงตวขบและประสทธภาพมอเตอร)

eQ en eT eH ePgr eP

eP

± 2.0 ± 0.5 ± 1.4

± 1.5

± 2.0

± 3.5 ± 2.0 ± 3.0

± 5.5

± 4.0

มอก. 2554-2555

-25-

6.2.5 การหาความไมแนนอนในการวดประสทธภาพ

ความไมแนนอนโดยรวมในประสทธภาพโดยรวมและในประสทธภาพเครองสบคานวณดวยสตรตอไปน 2

gr22

gr PHQ eeee ++=η  

22T

22 nHQ eeeee +++=η   (ถาประสทธภาพคานวณจากทอรกและความเรวรอบ)

222 PHQ eeee ++=η   (ถาประสทธภาพคานวณจากกาลงดานเขาเครองสบ)

การใชคาทใหไวในตารางท 8 ในการคานวณทาใหไดผลลพธทใหไวในตารางท 9

ตารางท 9 คาผลลพธของความไมแนนอนโดยรวมของประสทธภาพ

ปรมาณ สญลกษณ เกรด 1 %

เกรด 2 %

ประสทธภาพโดยรวม (คานวณจาก Q, H และ Pgr) ประสทธภาพเครองสบ (คานวณจาก Q, H, T และ n) ประสทธภาพเครองสบ (คานวณจาก Q, H, Pgr และ ηmot)

eηgr

eη eη

± 2.9 ± 2.9 ± 3.2

± 6.1 ± 6.1 ± 6.4

หมายเหต สาหรบการคานงถงความไมแนนอนเพมเตมเกยวกบความสญเสย อางองขอ 10.4

ความไมแนนอนตามทใหไวในตารางท 8 และตารางท 9 ชบอกการเบยงเบนทเปนไปไดของคาปรมาณทหาไดโดยการวดจากคาจรง

6.3 คาตวประกอบความคลาดเคลอน

เนองจากความไมแนนอนจากการผลตซงมขนในระหวางการทา ตองระบคาเบยงเบนเชงเรขาคณตจากแบบเขยน (drawing) ในเครองสบทกเครอง

เมอเปรยบเทยบผลการทดสอบกบคาทรบประกน (จดทางาน) ตองยอมใหมความคลาดเคลอน รวมถงการเบยงเบนทเปนไปไดในวนทใชงานระหวางเครองสบททดสอบกบเครองสบทไมมความไมแนนอนจากการผลตใดๆ

ควรชใหเหนเกณฑความคลาดเคลอนเหลานในลกษณะการทางานของเครองสบวาสมพนธกบเครองสบจรง ไมใชกบภาวะการทดสอบและความไมแนนอนในการวด

เพอทาใหการทวนสอบคาทรบประกนงายขน แนะนาใหใชตวประกอบความคลาดเคลอน

ตวประกอบความคลาดเคลอน ±tQ, ±tH และ tη ของอตราการไหล หวนารวมของเครองสบ และประสทธภาพเครองสบตองใชกบจดรบประกน QG, HG ตามลาดบ

ในกรณทไมมการตกลงจาเพาะสาหรบคาทใช ตองใชคาทใหไวในตารางท 10

-26-

ตารางท 10 คาตวประกอบความคลาดเคลอน

ปรมาณ สญลกษณ เกรด 1 %

เกรด 2 %

อตราการไหล หวนารวมของเครองสบ ประสทธภาพเครองสบ

tQ tH tη

± 4.5 ± 3 - 3

± 8 ± 5 - 5

พ ส ย ค ว ามคล าด เ ค ล อน อน ( เ ช น ให เ ฉพ า ะ ต วประกอบคว ามคล าด เ ค ล อนทา งบวก )อ า จ ตกลงกนในสญญา

สมรรถนะของเครองสบทผลตเปนอนกรมและเลอกจากเสนโคงสมรรถนะทวไปทพมพในแคตตาลอก และเครองสบทมกาลงดานเขานอยกวา 10 กโลวตต อาจแปรเปลยนไปได ตวประกอบความคลาดเคลอนสาหรบเครองสบเหลานนระบไวในภาคผนวก ก.

6.4 การทวนสอบคาทรบประกน

6.4.1 ทวไป

การทวนสอบคาทรบประกนแตละคาตองทาโดยการเปรยบเทยบผลลพธทไดจากการทดสอบกบคาทรบประกนในสญญา (รวมถงความคลาดเคลอนทเกยวของ)

6.4.2 การทวนสอบอตราการไหล หวนา และประสทธภาพทรบประกน

ผลการวดตองแปลงเปนทความเรว (หรอความถ) ทระบตามขอ 6.1.2 จากนนตองลงจดเทยบกบอตราการไหล Q เสนโคงทพอดทสดกบจดทวดไดจะแสดงสมรรถนะของเครองสบ

กากบาทเกณฑความคลาดเคลอนไดจากการลากผานจดรบประกน QG, HG เปนเสนแนวระดบ ±tQ·QG และเสนแนวดง ±tH·HG

หวนาและอตราการไหลจะเปนไปตามการรบประกน ถาเสนโคง H(Q) ตดหรออยางนอยสมผสกบเสนแนวดง และ/หรอ เสนแนวระดบ (ดรปท 2)

ประสทธภาพตองหาจากเสนโคง H(Q) ทวดไดทจดตดกบเสนตรงทลากผานจดทางานทระบ QG, HG และจดศนยของแกน QH และจากทเสนแนวดงตดกบเสนโคงη(Q)

ภาวะการรบประกนของประสทธภาพอยภายในความคลาดเคลอน ถาคาประสทธภาพทจดตดนสงกวาหรอ

อยางนอยเทากบ ηG(1-tη) (ดรปท 2)

หมายเหต ถาคาทวดไดของ Q และ H มากกวาคาทรบประกน QG และ HG แตอยภายในความคลาดเคลอน QG + (tQ·QG) และประสทธภาพอยภายในความคลาดเคลอนดวย กาลงดานเขาจรงอาจสงกวาทสมมตไวในแผนขอมล

มอก. 2554-2555

-27-

6.4.3 การทวนสอบ NPSH ทรบประกน

สาหรบการตรวจสอบผลกระทบของการเกดคาวเทชนและคาของ NPSHR ทรบประกน ตองเปนไปตามขอกาหนดทใหในขอ 11.1

รปท 2 การทวนสอบการรบประกนอตราการไหล หวนา และประสทธภาพ

6.5 การหาลกษณะเฉพาะทระบ

6.5.1 การลดเสนผานศนยกลางใบพด

เมอปรากฏจากการทดสอบวาลกษณะเฉพาะของเครองสบสงกวาลกษณะเฉพาะทระบ โดยทวไปจะทาการลดเสนผานศนยกลางใบพด

ถาความแตกตางระหวางคาทระบกบคาทวดไดมนอย เปนไปไดทจะหลกเลยงการทดสอบชดใหมโดยการใชกฎตามสดสวนซงยอมใหประเมนลกษณะเฉพาะใหม

การใชวธนและภาวะในทางปฏบตสาหรบการลดเสนผานศนยกลางใบพดตองใชการตกลงรวมกน

ภาคผนวก ข. ของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนใหการชบอกบางอยางซงอาจใชในกรณทการลดเสนผานศนยกลางทางออกเฉลยของใบพดไมเกนรอยละ 5 สาหรบเครองสบเลขแบบ K ≤ 1.5

6.5.2 การแปรผนของความเรว

หวนา

รวมข

องเครองส

บ, m

อตราการไหลเชงปรมาตร, m3/s

-28-

ถาเครองสบทมการขบเคลอนปรบความเรวไดไมเปนไปตามหรอเกนกวาการรบประกน อาจคานวณจดทดสอบใหมสาหรบความเรวรอบตางกน หากไมเกนความเรวรอบตอเนองทยอมใหสงสด ในกรณทไมมการตกลงจาเพาะ ความเรวรอบทยอมใหสงสดอาจเทากบ 1.02 nsp ในกรณเชนนนไมจาเปนตองทดสอบใหม

7. การวดอตราการไหล

7.1 การวดดวยการชง

ISO 4185 ระบขอมลทจาเปนทงหมดสาหรบการวดอตราการไหลของของเหลวดวยวธชง

วธชงซงใหเพยงคาอตราการไหลเฉลยในระหวางเวลาทใชในการเตมแทงกชง อาจพจารณาวาเปนวธทแมนทสดสาหรบการวดอตราการไหล โดยมผลกระทบจากความผดพลาดทเกยวของกบการชง การวดเวลาในการเตม การหาความหนาแนนโดยคานงถงอณหภมของของไหล และอาจมความผดพลาดเกยวกบการเปลยนทศทางการไหล (วธสถต) หรอปรากฏการณพลวตทเวลาของการชง (วธพลวต)

7.2 วธเชงปรมาตร

ISO 8316 ระบขอมลทจาเปนทงหมดสาหรบการวดอตราการไหลของของเหลวดวยวธเชงปรมาตร

วธเชงปรมาตรไดความแมนใกลเคยงกบวธชงและในแบบเดยวกนใหเพยงคาอตราการไหลเฉลยในระหวางเวลาทใชในการเตมในถงทมเกจบอกความจ (gauged capacity)

การสอบเทยบถงเกบนาอาจไดจากการวดระดบนาหลงจากปลอยปรมาตรนาอยางตอเนอง (ทหาไดทงโดยมวลหรอโดยอปกรณปเปตตเกจ) ลงในถงเกบนา

วธเชงปรมาตรมผลกระทบจากความผดพลาดทเกยวกบการสอบเทยบแทงก การวดระดบ การวดเวลาในการเตม และจากความผดพลาดทเกยวกบการเปลยนทศทางการไหล นอกจากน ตองตรวจสอบความแนนสนทของถงเกบนาและถาจาเปนใหทาการแกไขปรมาณจากการรว

อยางไรกตาม วธเชงปรมาตรยงคงมความแปรปรวนอยแตสามารถใชทหนางานและใชสาหรบอตราการไหลมากๆ ได เชน ในกรณทใชถงเกบนาธรรมชาตเปนความจเกจ สามารถหาปรมาตรไดดวยวธดาเนนการทางเรขาคณตหรอทางภมประเทศ คาแนะนาในการใชวธนมอยใน IEC 60041 อยางไรกตาม ตองใหความสาคญวาวธนมความแมนนอยมากเนองจากความยากในการวดระดบซงอาจไมคงตวหรอไมสมาเสมอ

7.3 อปกรณความดนตาง

การสราง การตดตงและการใชแผนชอง (orifice plates) หวฉด และทอเวนจร ระบไวใน ISO 5167-1 และในขณะท ISO 2186 ใหขอกาหนดคณลกษณะของการตอระบบทอสาหรบแมนอมเตอร

ควรคานงถงโดยเฉพาะความยาวตรงตาสดทตอกบดานตนทางของอปกรณความดนตาง ซงระบไวใน ISO 5167-1 สาหรบโครงแบบตางๆ ของระบบทอ ถาจาเปนตองวางอปกรณความดนตางไวดานปลายทางของ

มอก. 2554-2555

-29-

เครองสบ (ซงไมครอบคลมในตารางทอางถง) สาหรบจดประสงคของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนอาจพจารณาวาเครองสบสรางการรบกวนในการไหลเทากบของอเดยว 90 องศาในระนาบเดยวกบกนหอยของเครองสบ (pump volute) หรอขนสดทายของเครองสบแบบหลายขน หรอชองทางออกของเครองสบ

ควรสงเกตวาเสนผานศนยกลางของทอและเลขเรยโนลดสตองอยภายในพสยทระบใน ISO 5167-1 สาหรบอปกรณแตละแบบ

ตองแนใจวาเครองวดการไหลไมมอทธพลจากการเกดคาวเทชนหรอการกาจดอากาศหลงเหลอ ซงสามารถเกดขนได เชน ทวาลวควบคม การเกดขนของอากาศโดยทวไปสามารถตรวจหาไดโดยการทางานของชองอากาศในอปกรณวด

ตองสามารถตรวจสอบเครองวดความดนตางไดโดยการเปรยบเทยบกบแมนอมเตอรแบบคอลมนของเหลวหรอแมนอมเตอรแบบนาหนกตายตว หรอกบมาตรฐานการสอบเทยบความดนอน

ถาเปนไปตามขอกาหนดทงหมดของมาตรฐานทเกยวของ สามารถใชสมประสทธการปลอยทใหในมาตรฐานไดโดยไมตองสอบเทยบ

7.4 แผนกนบาง (thin-plate weirs)

ขอกาหนดคณลกษณะสาหรบการสราง การตดตง และการใชงานของแผนกนบางแบบสเหลยมหรอแบบสามเหลยมใหไวใน ISO 1438-1

สาหรบ ISO 4373 จะระบอปกรณวดระดบ

โดยเฉพาะตองคานงถงความไวสงของอปกรณเหลานกบภาวะการไหลดานตนทางและความจาเปนทตองเปนไปตามขอกาหนดสาหรบชองแอปโพรช (approach channel)

สาหรบการใชมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน การแบงมาตราสวนทเลกทสดของเครองวดทงหมดทใชสาหรบการวดหวนาเหนอแผนกนตองไมมากกวาคาทสมนยกบรอยละ 1.5 ของอตราการไหลทวดได

7.5 วธพนทความเรว

วธเหลานเปนสวนหนงของ ISO 3354 และ ISO 3966 ซงเกยวของกบการวดการปลอยในทอปดดวยมาตรกระแสและทอแบบพโทตสแตตกตามลาดบ มาตรฐานเหลานใหขอกาหนดคณลกษณะทจาเปนทงหมดเกยวกบภาวะการใชงาน การเลอกและการทางานของเครองวด การวดความเรวเฉพาะท และการคานวณอตราการไหลดวยการอนทเกรตการกระจายความเรว

ความซบซอนของวธเหลานไมไดตดสนวาใชสาหรบการทดสอบเกรด 2 แตบางครงเปนเพยงวธทสามารถใชไดเมอทดสอบเครองสบทมอตราการไหลมากสาหรบการทดสอบเกรด 1

-30-

ยกเวนทอทตดตงยาวมาก นยมทจะตดตงสวนทวดไวทตนทางของเครองสบเพอหลกเลยงความปนปวนหรอการไหลหมนวนมากเกนไป

7.6 วธตวตามรอย

วธเหลานใชกบการวดอตราการไหลในทอซงเปนสวนหนงของ ISO 2975 สวนทตางกนซงครอบคลมทงวธทาใหเจอจาง (การฉดดวยอตราคงท) และวธเวลาแทรนซท แตละวธใชตวตามรอยกมมนตรงสหรอตวตามรอยเคม

ในกรณของวธพนทความเรว วธตวตามรอยพสจนแลววาใชไดสาหรบการทดสอบเกรด 1 เทานน วธนควรใชโดยเจาหนาทผเชยวชาญเทานนและควรสงเกตวาการใชตวตามรอยกมมนตรงสขนอยกบเงอนไขบงคบทแนนอน

7.7 วธอน

อาจใชอปกรณบางอยาง เชน มาตรอตราการไหลแบบเทอรไบน แบบแมเหลกไฟฟา (ISO 9140) หรอแบบอลทราโซนก แบบกระแสวน หรอแบบพนทแปรผนได หากสอบเทยบไวกอนดวยวธใดวธหนงในวธเบองตนทอธบายในขอ 7.1 หรอขอ 7.2 เมอตดตงอยางถาวรบนเครองทดสอบ ตองคานงถงความเปนไปไดในการตรวจสอบของการสอบเทยบเปนคาบ

ตองสอบเทยบมาตรอตราการไหลทงหมดและระบบการวดทเกยวของ ตามปกตการสอบเทยบควรทาภายใตภาวะการทางานจรง (ความดน อณหภม คณภาพนา ฯลฯ) ในระหวางการทดสอบ ตองระมดระวงเพอใหแนใจวามาตรอตราการไหลไมมผลกระทบจากการเกดคาวเทชนในระหวางการทดสอบ

มาตรอตราการไหลแบบเทอรไบนและแบบแมเหลกไฟฟาไมตองการความยาวทอตรงดานตนทางทยาวมาก (สวนใหญความยาว 5 เทาของเสนผานศนยกลางทอกเพยงพอ) และมความแมนดมาก มาตรอตราการไหลแบบอลทราโซนกมความไวสงตอการกระจายความเรวและตองสอบเทยบภายใตภาวะการทางานจรง การใชมาตรอตราการไหลแบบพนทแปรผนไดควรจากดไวสาหรบการทดสอบเกรด 2

8. การวดหวนารวมของเครองสบ

8.1 ทวไป

8.1.1 หลกการวด

หวนารวมของเครองสบคานวณตามบทนยาม (ขอ 3.19) แสดงเปนความสงของคอลมนของเหลวทสบ แสดงพลงงานทสงผานโดยเครองสบตอหนวยนาหนกของของเหลว

แนวคดของหวนาอาจแทนดวยพลงงานจาเพาะ (y = gH, ดขอ 3.20) ซงแสดงพลงงานทสงผานโดยเครองสบตอหนวยมวลของของเหลว ถงแมวาปกตจะมใชนอย แตแนะนาใหใช

มอก. 2554-2555

-31-

ปรมาณตางๆ ทระบในบทนยามของหวนารวมของเครองสบในขอ 3.19 ตามกฎควรหาในภาคตดทางเขา S1 และภาคตดทางออก S2 ของเครองสบ (หรอของชดเครองสบและขอตอซงเปนสวนหนงของการทดสอบ) ในทางปฏบต เพอความสะดวกและความแมนในการวด โดยทวไปการวดทาในภาคตดขวาง S1' และ S2' ในเสนทางหนงดานตนทางจาก S1 และดานปลายทางจาก S2 (รปท 3) ดงนนตองคานงถงความสญเสยเนองจากความเสยดทานในทอ นนคอ HJ1 ระหวาง S1' ก บ S1 และ HJ2 ระหวาง S2 ก บ S2' (และความเปนไปไดของความสญเสยหวนาเฉพาะท) และหวนารวมของเครองสบหาไดจาก

J2J112 HHHHH ++−= ′′  

เมอ H1' และ H2' คอหวนารวมท S1' และ S2'

ขอ 8.2 ระบภาคตดทวดในการตดตงแบบตางๆ และวธประเมนความสญเสยหวนา

8.1.2 วธวดแบบตางๆ

หวนารวมของเครองสบอาจหาดวยการวดหวนาทางเขาและทางออกแยกตางหาก หรอดวยการวดความดนตางระหวางทางเขากบทางออกและบวกดวยความแตกตางของหวนาความเรว (ถาม) (ดรปท 10) โดยขนอยกบภาวะการตดตงของเครองสบและของการวางผงวงจรของทอ

หวนารวมอาจลดลงไดทงจากการวดความดนในทอหรอการวดระดบนาในอางนา สาหรบกรณเหลาน ขอ 8.2 ถงขอ 8.4 ระบเกยวกบการเลอกและการจดเตรยมภาคตดทวด อปกรณวดแบบตางๆ ซงสามารถใชได และการหาหวนาความเรว

8.1.3 ความไมแนนอนในการวด

ความไมแนนอนในการวดหวนารวมของเครองสบตองไดจากการรวมความไมแนนอนทประเมนไดของแตละสวนทประกอบอย ดงนนลกษณะการคานวณนขนอยกบวธการวดทใชและเปนไปไดทจะใหเพยงขอมลทวไปบางอยางสาหรบความผดพลาดตางๆ ทเกยวของ ดงตอไปน

ก) ความผดพลาดดานความสงโดยทวไปสามารถตดทงไดเมอเปรยบเทยบกบความผดพลาดจากแหลงอน

ข) ความผดพลาดดานหวนาความเรวทเกดขน สวนหนงเกดจากความผดพลาดในการวดอตราการไหล และในการวดพนทภาคตด และอกสวนหนงเกดจากความจรงทวาการใช U2/2g ในการประเมนหวนาความเรวเฉลยเปนเพยงการประมาณซงจะมความแมนมากขนถาการกระจายความเรวสมาเสมอมากขน ความผดพลาดเหลานสามารถมนยสาคญได สาหรบเครองสบทมหวนารวมตาโดยสมพทธ

ค) ความผดพลาดในการวดระดบหรอการวดความดนตองประเมนในแตละกรณเฉพาะ โดยใหการพจารณาไมแตเพยงแบบของเครองทดสอบทใช แตพจารณาภาวะการใชงาน (คณภาพของตวตอแยกความดน การกนนารวของทอทตอ ฯลฯ) และลกษณะเฉพาะของการไหลดวย (ความไมคงตว การกระเพอม การกระจายความดน ฯลฯ)

-32-

8.2 บทนยามของภาคตดทวด

8.2.1 เครองสบททดสอบในการตดตงมาตรฐาน

8.2.1.1 ภาคตดทวดทางเขา

เมอทดสอบเครองสบในการจดเตรยมการทดสอบมาตรฐานตามทอธบายในขอ 5.3.2 ตามปกตภาคตดทวดทางเขาตองอยทระยะ 2 เทาของเสนผานศนยกลางดานตนทางจากหนาแปลนทางเขาเครองสบ เมอความยาวของทอทางเขายอมใหทาได หากความยาวไมเพยงพอ (เชน ในกรณของขอตอสนปากระฆง (short bellmouth)) และไมมการตกลงกนไวกอน ความยาวตรงทใชไดควรแบงเพอใหไดประโยชนสงสดทเปนไปไดในภาวะเฉพาะทดานตนทางและดานปลายทางของภาคตดทวด (เชน ในอตราสวนดานตนทาง 2 ตอดานปลายทาง 1)

ภาคตดทวดทางเขาควรอยในภาคตดตรงของทอทมเสนผานศนยกลางเดยวกนและรวมแกนกบหนาแปลนทางเขาเครองสบ เพอใหภาวะการไหลใกลเคยงทสดเทาทจะเปนไปไดกบทแนะนาในขอ 5.3.2 ถามของอในระยะสนดานตนทางของภาคตดทวด และถาใชเพยงตวตอแยกความดน 1 ตวหรอ 2 ตว (การทดสอบเกรด 2) สงเหลานควรตงฉากกบระนาบของอ ดรปท 3 และรปท 4

สาหรบการทดสอบเกรด 2 ถาอตราสวนของหวนาความเรวทางเขาตอหวนารวมของเครองสบมคาตามาก (นอยกวารอยละ 0.5) และถาการรบรคาหวนารวมทางเขาเองไมสาคญมาก (ไมใชในกรณของการทดสอบ NPSH) อาจเพยงพอทตวตอแยกความดน (ดขอ 8.4.1) จะอยบนหนาแปลนทางเขาเองและไมอยทระยะ 2 เทาของเสนผานศนยกลางดานตนทาง

หวนารวมทางเขาหาไดจากหวนาเกจทวดได จากความสงของจดทวดเหนอระนาบอางอง และจากหวนาความเรวทคานวณไดถามการกระจายความเรวสมาเสมอในทอดานดด

ความผดพลาดในการวดหวนาทางเขาเครองสบสามารถเกดขนไดทการไหลบางสวนเนองจากมการหมนวนกอน ความผดพลาดเหลานสามารถตรวจหาไดและควรปรบแกดงตอไปน

ก) ถาเครองสบสบจากถงเกบนาทมพนผวอสระซงระดบนาและความดนทเกดขนคงท ความสญเสยหวนาระหวางถงเกบนากบภาคตดทวดทางเขา (ในกรณทไมมการหมนวนกอน) เปนไปตามกฎกาลงสองกบอตราการไหล คาของหวนารวมทางเขาควรเปนไปตามกฎเดยวกน เมอผลกระทบของการหมนวนกอนนาไปสการเปลยนแปลงจากความสมพนธทอตราการไหลตา หวนารวมทางเขาทวดไดควรปรบแกโดยคานงถงความแตกตางน (ดรปท 5)

ข) ถาเครองสบไมไดสบจากถงเกบนาทมระดบและความดนคงท ตองเลอกภาคตดทวดอนหางจากดานตนทางอยางเพยงพอทจะแนใจวาไมมการหมนวนกอน แลวจงเปนไปไดทจะคาดคะเนความสญเสยหวนาระหวางภาคตด 2 ภาคตด (แตไมเกยวกบหวนารวมทางเขาโดยตรง) ในทางเดยวกบขางตน ดรปท 3 และรปท 4

มอก. 2554-2555

-33-

-34-

12 HHH −=  

gUU

gppzzH

2

21

2212

12−

+⋅−

+−=ρ

 

1J2J

21

221M2M

1M2M12 2 HH

gUU

gppzzzzH ++

−+

⋅−

+−+−= ′′′′′′′′ ρ

 

หมายเหต 1 ตาแหนงลาดเอยงของเครองสบเพอแสดง z1 และ z1' หรอ z2 และ z2' ตามลาดบ อาจตางกนซงแสดงถงความแตกตางของความดนทสมนยกน

หมายเหต 2 แบบเขยน แสดงเพยงหลกการและไมมรายละเอยดทางเทคนค

รปท 3 การหาหวนารวมของเครองสบ (ขอ 8.2.1.1)

มอก. 2554-2555

-35-

1 เสนของหวนารวม (พลงงานรวม) หมายเหต ในกรณนใชสาหรบเพลาแนวระดบ z1 = zD = z1'

รปท 4 ภาพไอโซเมตรกของการหาหวนารวมของเครองสบ

(ขอ 8.2.1.1)

รปท 5 การปรบแกหวนารวมทางเขา

(ขอ 8.2.1.1)

คาของ

จดเรมของการหมนวนกอน

a คาจรง b ผลกระทบจากการหมนวนกอน

-36-

8.2.1.2 ภาคตดทวดทางออก

ตามปกตภาคตดทวดทางออกตองอยทระยะ 2 เทาของเสนผานศนยกลางจากหนาแปลนทางออกเครองสบ สาหรบเครองสบทมหวนาความเรวทางออกนอยกวารอยละ 5 ของหวนารวมของเครองสบ ภาคตดทวดทางออกสาหรบการทดสอบเกรด 2 อาจอยทหนาแปลนทางออก

ภาคตดทวดทางออกควรอยในสวนทตรงของทอทรวมแกนกบหนาแปลนทางออกเครองสบและมเสนผานศนยกลางเดยวกน เมอใชเพยงตวตอแยกความดน 1 ตวหรอ 2 ตว (การทดสอบเกรด 2) ตวตอแยกความดนควรตงฉากกบระนาบของกนหอยหรอของอใดๆ ทอยในตวถงเครองสบ (ดรปท 6)

หวนารวมทางออกหาไดจากหวนาเกจทวดได จากความสงของจดทวดเหนอระนาบอางอง และจากหวนาความเรวทคานวณไดถามการกระจายความเรวสมาเสมอในทอดานสง การหาหวนารวมอาจไดรบอทธพลจากการหมนวนของการไหลทเกดขนจากเครองสบหรอจากการกระจายความเรวหรอความดนไมสมาเสมอ ตวตอแยกความดนสามารถอยทระยะไกลขนจากดานปลายทาง ตองคานงถงความสญเสยหวนาระหวางหนาแปลนทางออกกบภาคตดทวด (ดขอ 8.2.4)

รปท 6 ตวตอแยกความดนทตงฉากกบระนาบของกนหอยหรอระนาบของของอ

(ขอ 8.2.1.2)

8.2.2 เครองสบททดสอบโดยมขอตอ

ถาทดสอบเครองสบรวมกบขอตอ (ซงพจารณาวาเปนสวนรวมหนวยของเครองสบ) ทตอดานตนทางและดานปลายทางของเครองสบทงหมดหรอบางสวน ใหใชขอกาหนดขอ 8.2.1 กบหนาแปลนทางเขาและทางออกของขอตอแทนหนาแปลนทางเขาและทางออกของเครองสบ วธดาเนนการนคดรวมความสญเสยหวนาทงหมดทเกดจากขอตอ

แตอยางไรกตาม ถาเปนการรบประกนเฉพาะสมรรถนะของเครองสบ ความสญเสยหวนาเนองจากความเสยดทานและความสญเสยหวนาเฉพาะททเปนไปไดระหวางภาคตดทวดหวนารวมทางเขากบหนาแปลนทางเขา HJ1 และระหวางหนาแปลนทางออกกบภาคตดทวดหวนารวมทางออก HJ2 ตองหาตามวธทอธบายในขอ 8.2.4 และคานงถงการคานวณหวนารวมของเครองสบ

ถาขอตอเปนสวนของอปกรณประกอบทใชในการทดสอบ และไมใชสวนของเครองสบ ใหใชวธเดยวกนน

มอก. 2554-2555

-37-

8.2.3 เครองสบแบบจมในของเหลวและเครองสบแบบบอลก

เครองสบแบบนไมสามารถทดสอบในการจดเตรยมมาตรฐานตามทอธบายในขอ 5.3.2 ได ภาวะการตดตงแสดงดวยแผนภาพดงในรปท 7

หวนารวมทางเขาเทากบความสงเหนอระนาบอางองของระดบพนผวอสระของของเหลวซงสบโดยเครองสบ บวกกบหวนาทเทากบความดนเกจทเกดขนเหนอพนผวน

หวนารวมทางออกสามารถหาไดโดยการวดความดนในทอดานสง (ดขอ 8.2.1.2) หรอโดยการวดระดบในอางนา (ถาเครองสบสงเขาไปในอางนาทมพนผวอสระ) ตามแตสถานการณ ในกรณนหวนาทางออกเทากบความสงเหนอระนาบอางองของระดบพนผวอสระของของเหลวซงเครองสบสงออก บวกกบหวนาทเทากบความดนเกจทเกดขนเหนอพนผวน และเปนผลใหของเหลวหยดอยใกลจดวดระดบอยางแทจรง

วธดาเนนการนคดรวมความสญเสยหวนาทงหมดทเกดขนระหวางภาคตดทวดตางๆ

ถาจาเปน ความสญเสยหวนาเนองจากความเสยดทานระหวางภาคตดทวดกบขอจากดของสญญาของเครองสบหาไดตามวธทอธบายในขอ 8.2.4 ความสญเสยหวนาเฉพาะทเนองจากลกษณะเฉพาะของวงจรและเนองจากขอตอตางๆ (ตวกรองดานดด วาลวกนกลบ ของอ วาลว ขอตอขยาย ฯลฯ) ตองระบไวเทาทจะเปนไปไดเมอรางสญญาโดยผทเกยวของซงจดใหมขอตอเหลาน ถาปรากฏวาไมสามารถทาได ผซอและ ผทา/ผสงมอบ ตองตกลงคาทใชกอนการทดสอบเพอยอมรบ

โดยทวไปเครองสบแบบบอลก [รปท 7ก)] ไมทดสอบกบทอแนวดงทงหมด เวนแตการทดสอบเพอยอมรบทาทหนางาน ความสญเสยหวนาเนองจากความเสยดทานในสวนทขาดไป ผทา/ผสงมอบตองประเมนและระบใหแกผซอ ถาปรากฏวาจาเปนตองทวนสอบลกษณะเฉพาะทระบดวยการทดสอบทหนางาน ตองระบไวในสญญา

สาหรบการทดสอบเครองสบแบบน อาจใชหรอไมใชการรบประกนกบขอตอดวยกได

-38-

1 ระนาบอางอง 2 ระนาบฐาน NPSH

( )1M11f1M

11 ′′ −++= zzp

gpzH

ρρ

( )g

Uzzpg

pzH2

22

2M22f2M

22 +−++= ′′ ρρ

( ) ( )g

UzzpzzpgppzzH

2

221M11f2M22f1M2M

12 +−−−

+−

+−= ′′′′ ρρ

1 ระนาบอางอง 2 ระนาบฐาน NPSH

11 ′= zH

( )g

Uzzpg

pzH2

22

2M22f2M

22 +−++= ′′ ρρ

( )g

Uzzpg

pzzH2

22

2M22f2M

12 +−++−= ′′′ ρρ

ก) ข)

รปท 7 การวดหวนารวมของเครองสบ H สาหรบแบบตางๆ ของเครองสบแบบจมในของเหลว

8.2.4 ความสญเสยเนองจากความเสยดทานททางเขาและทางออก การรบประกนภายใตขอ 4.1 อางถงหนาแปลนทางเขาและทางออกเครองสบ และโดยทวไปจดทวดความดนทระยะหางจากหนาแปลนเหลาน (ดขอ 8.2.1 ถงขอ 8.2.3) ดงนนอาจจาเปนตองเพมหวนารวมของเครองสบทวดดวยความสญเสยหวนาเนองจากความเสยดทาน (HJ1 และ HJ2) ระหวางจดทวดกบหนาแปลนเครองสบ

การปรบแกนนควรใชเมอ

HJ1 + HJ2 ≥ 0.005 H สาหรบเกรด 2 หรอ

HJ1 + HJ2 ≥ 0.002 H สาหรบเกรด 1

มอก. 2554-2555

-39-

ถาทอระหวางจดทวดกบหนาแปลนไมมสงกดขวาง เปนทอตรง มภาคตดขวางกลมสมาเสมอ และมความยาว L ดงนน:

gU

DLH

2

2

J λ=

คาของ λ ควรหาไดจาก:

⎥⎦

⎤⎢⎣

⎡+−=

Dk

Re 7.351.22log 1

10λλ

เมอ

k คอ ความหยาบสมาเสมอสมมลของทอ

D คอ เสนผานศนยกลางของทอ

Dk คอ ความหยาบสมพทธ (ไมมหนวย)

ภาคผนวก ค. แสดงวาการปรบแกจาเปนตองทาหรอไม และจะคานวณการปรบแกไดอยางไร (ถาจาเปน)

ถาทอไมเปนไปตามทกลาวขางตน การปรบแกตองตกลงกนเปนพเศษในสญญา

8.3 การวดระดบนา

8.3.1 การจดเตรยมภาคตดทวด

ทหนางานการวด การไหลตองคงทและตองไมมการรบกวนเฉพาะท ถาพนผวนาอสระถกรบกวนโดยคลนหรอคลนหวเรยบขนาดเลกอาจจาเปนตอง (ขนอยกบแบบของอปกรณวดทใช) จดใหมบอลดคลนหรอกลองลดคลนตดตอกบอางนาผานแผนเจาะร รทงหมดในแผนตองเลกเพยงพอ (เสนผานศนยกลางประมาณ 3 มลลเมตรถง 5 มลลเมตร) เพอหนวงการกระเพอมของความดน

8.3.2 เครองวด

อาจใชเครองวดระดบนาแบบตางๆ ตามแตสภาพแวดลอม (พนผวอสระเขาถงได คงตว หรอถกรบกวน ฯลฯ) และความแมนทตองการเกยวกบหวนารวมของเครองสบ อปกรณทใชสวนใหญเปนดงน ก) เกจแนวดงหรอแนวเอยง ทตดตงกบผนง ข) เกจแบบจดหรอแบบตะขอ ซงจาเปนตองมบอลดคลนและชดโครงรองรบเหนอพนผวอสระอยาง

หลกเลยงไมได ค) เกจแบบแผน ประกอบดวยจานโลหะแนวระดบแขวนจากแถบเทปเหลกกลาทมขดแบงวดระดบ ง) เกจแบบลอย ใชในบอลดคลนเทานน จ) แมนอมเตอรแบบของเหลวในรปแบบสมบรณหรอผลตาง ตามทอธบายในขอ 8.4.3.1 ฉ) เครองทาคาวเทชน โดยใชการระบายอากาศอด

-40-

ช) ตวแปลงสญญาณความดนแบบจม (immersed pressure transducer)

3 แบบสดทายเหมาะสมเฉพาะในกรณทพนผวอสระไมสามารถเขาถงได

เครองวดเหลานอธบายไวใน ISO 4373

8.4 การวดความดน

8.4.1 ตวตอแยกความดน (pressure tapping)

สาหรบการทดสอบเกรด 1 ตองจดใหมตวตอแยกความดนสถต 4 ตว รอบๆ เสนรอบวงของแตละภาคตดทวด ดงแสดงในรปท 8 ก)

สาหรบการทดสอบเกรด 2 ตามปกตเพยงพอทจะมตวตอแยกความดนสถตเพยง 1 ตวทแตละภาคตดทวด แตเมอการหมนวนหรอไมสมมาตรมผลกระทบตอการไหล อาจจาเปนตองม 2 ตวหรอมากกวา [ดรปท 8 ข)]

ก) เกรด 1: ตวตอแยก (tappings) ความดน 4 ตว ข) เกรด 2: ตวตอแยกความดน 1 ตว

ทตอดวยทอรวมแบบวงแหวน (หรอ 2 ตวในตาแหนงตรงขาม)

รปท 8 ตวตอแยกความดนสาหรบการทดสอบเกรด 1 และเกรด 2

1 รระบายอากาศ 2 รระบายนา 3 ทอทตอกบเครองวดความดน

มอก. 2554-2555

-41-

l ≥ 2.5 d r ≤ d/10 เมอ d = 3 มลลเมตร ถง 6 มลลเมตร หรอ 1/10 ของเสนผานศนยกลางทอ แลวแตอยางใดเลกกวา ก) ผนงหนา ข) ผนงบาง

รปท 9 ขอกาหนดสาหรบตวตอแยกความดนสถต

ยกเวนในกรณเฉพาะซงตาแหนงตวตอแยกความดนหาไดจากการจดเตรยมวงจร (ดขอ 8.2.1.1 และขอ 8.2.1.2) ตวตอแยกความดนไมควรอยทหรอใกลกบจดสงสดหรอจดตาสดของภาคตดขวาง

ตวตอแยกความดนสถตตองเปนไปตามขอกาหนดทแสดงในรปท 9 และตองปราศจากเสยนและความไมสมาเสมอ ตงฉากและเรยบเสมอกบผนงภายในทอ

เสนผานศนยกลางของตวตอแยกความดนตองอยระหวาง 3 มลลเมตร ถง 6 มลลเมตร หรอเทากบ 1/10 ของเสนผานศนยกลางทอ แลวแตอยางใดเลกกวา ความยาวของรตวตอแยกความดนตองไมนอยกวา 2.5 เทาของเสนผานศนยกลางร

รของทอทมตวตอแยกความดนตองสะอาด เรยบ และทนตอปฏกรยาเคมกบของเหลวทสบ การเคลอบใดๆ เชน ส ทใชในรของทอตองอยในสภาพเดม ถาเชอมทอตามยาว รตวตอแยกตองหางจากรอยเชอมทสดเทาทจะเปนไปได

เมอใชตวตอแยกความดนหลายตว ตองตอตวตอแยกความดนผานกอกปด (shut-off cock) ไปททอรวมแบบวงแหวนทมพนทภาคตดขวางไมนอยกวาผลรวมของพนทภาคตดขวางของตวตอแยก ในลกษณะทอาจวดความดนจากตวตอแยกใดๆ ไดถาตองการ กอนทาการสงเกต ตองวดความดนทตวตอแยกแตละตวทเปดตอเนองกนในภาวะการทดสอบตามปกตของเครองสบ ถาคาทอานไดคาใดคาหนงแสดงความแตกตางมากกวารอยละ 0.5 ของหวนารวมทเปนคาเฉลยเลขคณตของการวด 4 ครง หรอถาแสดงการเบยงเบนมากกวา 1 เทาของหวนาความเรวในภาคตดทวด ตองคนหาสาเหตและแกไขภาวะการวดกอนเรมการทดสอบจรง

เมอใชตวตอแยกความดนเดยวกนสาหรบการวด NPSH การเบยงเบนนตองไมเกนรอยละ 1 ของคา NPSH หรอ 1 เทาของหวนาความเรวทางเขา

-42-

ทอทตอตวตอแยกความดนกบอปกรณหนวงทเปนไปได (ดขอ 5.4.2.2) และกบเครองวดตองมขนาดรไมนอยกวาขนาดรของตวตอแยกความดน ระบบตองปราศจากรอยรว

จดใดๆ ทอยสง ในเสนทางของทอทตอตองจดใหมวาลวระบาย เพอไมใหฟองอากาศเขาไปในระหวางการวด

เมอใดกตามทเปนไปได แนะนาใหใชทอโปรงใสเพอหาวามอากาศในทอหรอไม การชบอกเกยวกบทอทตอใหไวใน ISO 2186

8.4.2 การแกไขเมอความสงแตกตาง

การแกไขความดนทอานคาได pM

เมอความสงแตกตาง (zM – z) ระหวางกงกลางของภาคตดทวดกบระนาบอางองของเครองวดความดนตองทาโดยสมการตอไปน

( )zzgpp −⋅⋅+= MfM ρ

เมอ ρf คอ ความหนาแนนของของไหลในทอทตอ

ควรระมดระวงเพอใหแนใจวาความยาวทงหมดของทอทตอบรรจของไหลชนดเดยวกน ทอตอแนวระดบทสน (zM – z ≈ 0) จะลดความผดพลาดทเปนไปไดใหตาทสด

8.4.3 เครองวดความดน

8.4.3.1 แมนอมเตอรแบบคอลมนของเหลว

อาจใชแมนอมเตอรแบบคอลมนของเหลว ซงไมจาเปนตองสอบเทยบเพอวดความดนตา

ของเหลวในแมนอมเตอรทใชสวนใหญเปนนาและปรอท แตอาจใชของเหลวอนทมความหนาแนนเหมาะสมกบความดนทวดไดดวย ถาเปนไปไดตองหลกเลยงการใชคอลมนของเหลวทสงนอยกวา 50 มลลเมตร ความยาวนอาจเปลยนแปลงไดโดยใชแมนอมเตอรเอยงหรอโดยใชของเหลวในแมนอมเตอรอน ถาไมสามารถทาไดตองคานงถงโดยเฉพาะความผดพลาดในการวด

เพอทจะลดผลกระทบจากรเลกใหตาทสด ขนาดรของหลอดแมนอมเตอรตองไมนอยกวา 6 มลลเมตร สาหรบเกจปรอท และไมนอยกวา 10 มลลเมตร สาหรบเกจนาและเกจของเหลวอน และตองเปนขนาดเดยวกนในทง 2 ชองทาง

ตองคงความสะอาดของของเหลวในแมนอมเตอรและของพนผวภายในหลอด เพอหลกเลยงความผดพลาดเนองจากการแปรผนของแรงตงผว

การออกแบบแมนอมเตอรตองเปนในลกษณะทมความผดพลาดทเกดจากมมมองทตางกนมนอยทสด

ชวงระหวางขดแบงมาตราสวน 2 ขด ตามปกตตองเปน 1 มลลเมตร

มอก. 2554-2555

-43-

แมนอมเตอรแบบคอลมนของเหลวอาจเปนแบบปลายเปดหรอปลายปด โดยทอากาศในวงจรทตอทงสองขางถกอดจนถงปรมาณทตองการเพอยอมใหอานคาหวนาแตกตางบนมาตราสวนได หรอเปนรปแบบหลอดรปตวยทเตมดวยของเหลวในแมนอมเตอร ในกรณแรก ความดนวดจากระนาบอางองคงทและอยเหนอความดนบรรยากาศโดยรอบซงถอวาคงท 2 แบบหลงยอมใหหาหวนารวมของเครองสบไดจากการวดแตกตางครงเดยว (ดรปท 10)

เมอทอทตอมอากาศอย อาจเกดคอลมนตกคาง (ความสง h) ของของเหลวทสบเหลออยทระดบของปรอท ดงนน

M hgpp ρ−=

gUUHH

2

21

22 −+Δ=

gUUHpH

2

21

22

1

1M −+Δ

−=

ρρ

ก) แมนอมเตอรแบบผลตางแบบนา-อากาศ ข) แมนอมเตอรแบบผลตางแบบปรอท

หมายเหต แบบเขยน แสดงเพยงหลกการและไมมรายละเอยดทางเทคนค

รปท 10 การหาหวนารวมของเครองสบดวยแมนอมเตอรแบบผลตาง

8.4.3.2 แมนอมเตอรแบบนาหนกตายตว สาหรบความดนเกนกวาทจะสามารถใชแมนอมเตอรแบบคอลมนของเหลวได แมนอมเตอรแบบนาหนกตายตว (แบบลกสบ) เหมาะสาหรบใชในทางปฏบตไมวาจะเปนเรองของรปแบบทงายหรอความหลากหลาย อยางไรกตาม สามารถใชไดเฉพาะทความดนมากกวาความดนตาสดทสมนยกบนาหนกของชดชนสวนทหมน

-44-

สามารถใชเสนผานศนยกลางประสทธผล De ของแมนอมเตอรแบบธรรมดาเทากบคาเฉลยเลขคณตของเสนผานศนยกลางลกสบ Dp (ทวดไดโดยตรง) กบเสนผานศนยกลางกระบอกสบ Dc ซงสามารถใชสาหรบการคานวณความดนโดยไมตองสอบเทยบเพมเตม ถากอนการทดสอบเปนไปตามภาวะตอไปน

%1.0pc

pc ≤+−

DDDD

ความเสยดทานระหวางลกสบกบกระบอกสบในทางปฏบตอาจขจดไดโดยการหมนลกสบทความเรวไมนอยกวา 30 รอบตอนาท

แนะนาใหตรวจสอบแมนอมเตอรแบบนาหนกดวยการเปรยบเทยบกบแมนอมเตอรแบบคอลมนของเหลวเพอหาเสนผานศนยกลางลกสบประสทธผลใหกวางทสดเทาทจะเปนไปไดตลอดพสยความดน

8.4.3.3 เกจความดนแบบสปรง

เกจแบบนใชการเบนทางกลของวงวนของหลอด ทเรยบหรอเวยนกนหอย (เกจหนาปดบรดอน) หรอแผน (membrane) เพอชบอกความดน

ถาใชเครองวดแบบนเพอวดความดนททางเขาหรอทางออก แนะนาให ก) ใชเครองวดแตละเครองภายในพสยการวดทเหมาะทสด (มากกวารอยละ 40 ของคาเตมมาตราสวน) ข) ชวงระหวางขดแบงมาตราสวนตอเนองกน 2 ขด อยระหวาง 1.5 มลลเมตร ถง 3 มลลเมตร ค) การแบงนนสมนยกบคาสงสดของรอยละ 5 ของหวนารวมของเครองสบ

การสอบเทยบเครองวดนตองตรวจสอบเปนประจา

รปท 11 แสดงการจดเตรยมสาหรบการหาระนาบอางองของเกจวดความดนแบบสปรง

รปท 11 การจดเตรยมสาหรบการหาระนาบอางองของเกจความดนแบบสปรง

8.4.3.4 แมนอมเตอรแบบอน

ตวแปลงสญญาณความดนมความหลากหลายมาก (แบบสมบรณหรอแบบผลตาง) บนพนฐานของการแปรผนสมบตทางกล และ/หรอ สมบตทางไฟฟาตางๆ ซงอาจใชไดหากมความแมน การทาซาได และความเชอถอไดทตองการ ใหใชตวแปลงสญญาณภายในพสยการวดทเหมาะทสด และสอบเทยบตวแปลง

1 ระนาบอางองของแมนอมเตอร 2 เปดสบรรยากาศ

มอก. 2554-2555

-45-

สญญาณรวมกบอปกรณอเลกทรอนกสเปนประจาโดยเปรยบเทยบกบอปกรณวดความดนทมความแมนและความเชอถอไดสงกวา

9. การวดความเรวรอบ

ความเรวรอบสามารถวดไดดวยการนบจานวนรอบในชวงเวลาทวด ดวยมาตรอตรารอบทอานคาไดโดยตรง ดวยเครองกาเนดไฟฟากระแสตรงหรอกระแสสลบสาหรบวดความเรวรอบ ดวยตวนบแบบเชงแสงหรอแบบแมเหลก หรอดวยสตรอโบสโคป

ในกรณทเครองสบขบเคลอนดวยมอเตอรกระแสสลบ ความเรวรอบยงสามารถหาไดจากการสงเกตความถ กรดและขอมลสลปของมอเตอรซงใหมาโดยผทามอเตอรหรอวดไดโดยตรง (เชน การใชขดลวดเหนยวนา) ความเรวรอบหาไดจากสตรตอไปน

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛

Δ−=

tjf

in 2

เมอ

i คอ จานวนขวของมอเตอร

f คอ ความถกรดทวดได หนวยเปนเฮรตซ

j คอ จานวนภาพทวดไดในระหวางชวงเวลา Δt ดวยสตรอโปสโคปทซงโครนสกบกรด

ในกรณทความเรวรอบไมสามารถวดไดโดยตรง (เชน สาหรบเครองสบแบบจมในของเหลว) โดยทวไปการตรวจสอบความถกรดและแรงดนไฟฟากถอวาเพยงพอแลว

10. การวดกาลงดานเขาเครองสบ

10.1 ทวไป

กาลงดานเขาเครองสบใหหาจากการวดความเรวรอบและทอรก หรอจากการวดกาลงไฟฟาดานเขาของมอเตอรททราบประสทธภาพ ซงตอควบโดยตรงกบเครองสบ

ในกรณทกาลงไฟฟาดานเขามอเตอรทตอควบกบเฟองกลาง หรอความเรวรอบและทอรกวดดวยทอรกมเตอรระหวางเฟองกบมอเตอรถกใชสาหรบการหากาลงดานเขาเครองสบ วธหาความสญเสยเนองจากเฟองลดตองระบไวในสญญา

ด ISO 5198 สาหรบขอมลเพมเตมในการทดสอบทอธบายไวดงตอไปน

10.2 การวดทอรก

ทอรกตองวดดวยไดนาโมมเตอรทเหมาะสมหรอทอรกมเตอรซงเปนไปตามขอกาหนดในตารางท 8

-46-

การวดทอรกและความเรวรอบตองทาในเวลาเดยวกน (ภายในขดจากดในทางปฏบต)

10.3 การวดกาลงไฟฟา

ในกรณทใชกาลงไฟฟาดานเขาของมอเตอรทตอควบโดยตรงกบเครองสบ เพอหากาลงดานเขาเครองสบ มอเตอรตองทางานภายใตภาวะซงทราบประสทธภาพอยางแมนเพยงพอเทานน ประสทธภาพมอเตอรตองหาตามขอกาหนดของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมทเกยวของ และตองระบโดยผทามอเตอร

ประสทธภาพนไมไดคานงถงความสญเสยในสายไฟฟาของมอเตอร

กาลงไฟฟาดานเขาของมอเตอรกระแสสลบตองวดดวยวธวตตมเตอร 2 เครอง หรอวธวตตมเตอร 3 เครอง ซงยอมใหใชวตตมเตอรเฟสเดยว หรอวตตมเตอรทวด 2 เฟส หรอ 3 เฟสในเวลาเดยวกน หรอวตต-ชวโมง-มเตอรแบบรวม

ในกรณของมอเตอรกระแสตรง อาจใชไดทงวตตมเตอร หรอแอมปมเตอรและโวลตมเตอร

แบบและชนความแมนของเครองวดสาหรบวดกาลงไฟฟา ตองเปนไปตาม IEC 60051

10.4 กรณพเศษ

10.4.1 เครองสบทปลายทางไมสามารถเขาถงได

ในกรณของชดมอเตอรและเครองสบรวมกน (เชน เครองสบแบบจมในของเหลว หรอเครองสบแบบหลอชนเดยว หรอเครองสบและมอเตอรแยกกนทรบประกนประสทธภาพโดยรวม) กาลงของชดตองวดทขวตอสายของมอเตอรถาเขาถงได เมอเกยวของกบเครองสบแบบจมในของเหลว การวดทปลายสายไฟฟาดานไฟเขา จะไดรบผลกระทบจากความสญเสยในสายไฟฟาทรวมอยดวยและใหระบไวในสญญา ประสทธภาพทใหตองเปนของชดรวมทถกตอง ไมรวมถงความสญเสยในสายไฟฟาและตวเรมเดนเครอง

10.4.2 เครองสบแบบบอลก

ในกรณน ตองคานงถงกาลงทดดกลนโดยรองลนแบบรบแรงผลก และเพลาแนวดงและรองลนแนวดง

เนองจากโดยทวไปเครองสบแบบบอลกทดสอบกบทอยนทงหมดทตดตง ยกเวนการทดสอบเพอยอมรบทาทหนางาน ความสญเสยในรองลนแบบรบแรงผลกและเพลาแนวดงตองประเมนและระบโดย ผทา/ผสงมอบ

10.4.3 ชดมอเตอรและเครองสบทมรองลนตามแนวแกนรวมกน (ไมใชเครองสบทตอควบแบบปด)

ในกรณน ถากาลงและประสทธภาพของมอเตอรและของเครองสบตองหาแยกกน ตองคานงถงอทธพลของแรงผลกตามแนวแกนและอทธพลทเปนไปไดของนาหนกของโรเตอรเครองสบตอความสญเสยในรองลนแบบรบแรงผลก

10.4.4 การวดประสทธภาพโดยรวมของชดเครองสบ

มอก. 2554-2555

-47-

เพอหาประสทธภาพของชดเครองสบ ใหวดกาลงดานเขาและกาลงดานออกเทานน โดยตวขบทางานภายใตภาวะทระบในสญญา ในการทดสอบนไมเกดสดสวนของความสญเสยระหวางตวขบกบเครองสบ หรอความสญเสยใดๆ ทเกยวของกบเครองจกรกลระหวางกลาง เชน กลองเฟอง หรออปกรณปรบความเรวรอบได

11. การทดสอบการเกดคาวเทชน

11.1 ทวไป

11.1.1 วตถประสงคของการทดสอบการเกดคาวเทชน

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนเกยวของเฉพาะกบการวดสมรรถนะไฮดรอลกของเครองสบ (การแปรผนของหวนา อตราการไหล ประสทธภาพ) และไมเกยวของกบผลกระทบอนซงสามารถเกดขนไดโดยการเกดคาวเทชน (เสยงรบกวน การสน ความเสยหายของวสด ฯลฯ)

หามใชการทดสอบการเกดคาวเทชน เพอตรวจสอบวาเครองสบจะปราศจากการกรอนเนองจากคาวเทชนในระหวางอายการใชงาน

การเกดคาวเทชน สามารถตรวจหาไดจากการลดลงของหวนาหรอประสทธภาพทอตราการไหลทกาหนด หรอการลดลงของอตราการไหลหรอประสทธภาพทหวนากาหนด โดยสวนใหญใชเกณฑของหวนาตกทอตราการไหลทกาหนด ในกรณของเครองสบแบบหลายขน หวนาตกตองสมพนธกบหวนาของขนแรก ซงควรวดถาเขาถงได

ในแทบทกกรณ การทดสอบการเกดคาวเทชนจะทากบนาเยนสะอาด การทดสอบการเกดคาวเทชนไมสามารถคาดคะเนพฤตกรรมของเครองสบกบของเหลวอนทไมใชนาเยนสะอาดไดอยางแมนยา (ดขอ 5.4.5)

ในกรณของการทดสอบกบของเหลวทอณหภมสงหรอใกลกบจดวกฤต การวด NPSH ทมความแมนทตองการอาจทาไดยากหรอไมสามารถทาได (ดขอ 11.3.3)

11.1.2 แบบของการทดสอบ

11.1.2.1 การทวนสอบลกษณะเฉพาะทรบประกนท NPSHA ทระบ

การตรวจสอบอาจทาไดงายเพอหาสมรรถนะไฮดรอลกของเครองสบท NPSHA ทระบโดยไมมการสารวจหาผลกระทบของการเกดคาวเทชน

เครองสบจะเปนไปตามขอกาหนด ถาหวนารวมของเครองสบและประสทธภาพทรบประกนหาไดตามขอ 6.4.1 ภายใตอตราการไหลทระบและภายใต NPSHA ทระบ

11.1.2.2 การทวนสอบการหายไปของอทธพลของการเกดคาวเทชนตอสมรรถนะท NPSHA ทระบ

-48-

การตรวจสอบอาจทาเพอแสดงวาสมรรถนะไฮดรอลกของเครองสบไมมผลกระทบจากการเกดคาวเทชนทภาวะการทางานทระบ

เครองสบจะเปนไปตามขอกาหนด ถาการทดสอบทคา NPSH สงกวาคา NPSHA ทระบใหหวนารวมและประสทธภาพเดยวกนทอตราการไหลเดยวกน

11.1.2.3 การหา NPSH3

ในการทดสอบน NPSH จะลดลงแบบกาวหนาจนกระทงการตกของหวนารวม (ของขนแรก) ทอตราการไหลคงทถงรอยละ 3 คา NPSH นคอ NPSH3 (ดตารางท 11 และรปท 12 ถงรปท 14)

สาหรบเครองสบทหวนาตามาก อาจจะตกลงยอมใหมหวนาตกมากขน

ตารางท 11 วธหา NPSH3

แบบของการตดตง

อางเปด อางเปด อางเปด อางเปด อางเปด วงรอบปด วงรอบปด วงรอบปด อางปดหรอวงรอบปด

ตวแปรอสระ ลนปกผเสอทางเขา

ลนปกผเสอทางออก

ระดบนา ลนปกผเสอทางเขา

ระดบนา ความดนในแทงก

อณหภม (ความดนไอ)

ความดนในแทงก

อณหภม (ความดนไอ)

คาคงตว ลนปกผเสอทางออก

ลนปกผเสอทางเขา

ลนปกผเสอทางเขาและทางออก

อตราการไหล อตราการไหล อตราการไหล อตราการไหล ลนปกผเสอทางเขาและทางออก

ปรมาณซงการแปรผนขนอยกบการควบคม

หวนารวม อตราการไหล NPSHA ระดบนา

หวนารวม อตราการไหล NPSHA ระดบนา

หวนารวม อตราการไหล NPSHA

NPSHA หวนารวม ลนปกผเสอทางออก (สาหรบอตราการไหลคงท)

NPSHA หวนารวม ลนปกผเสอทางออก

หวนารวม NPSHAลนปกผเสอ

ทางออก (สาหรบอตราการไหลคงทเมอหวนารวมเรม

ตก)

NPSHA หวนา

ลนปกผเสอทางออก (สาหรบอตราการไหลคงท เมอหวนารวมเรมตก)

NPSHA หวนารวมและอตราการไหล เมอถงระดบการเกดคาวเทชนทแนนอน

เสนโคงลกษณะ เฉพาะของหวนาเทยบกบอตราการไหลและ NPSH

ดรปท 12 ก) ดรปท 13 ก) ดรปท 14 ก)

เสนโคงลกษณะ เฉพาะของ NPSH เทยบกบอตราการไหล

ดรปท 12 ข) ดรปท 13 ข) ดรปท 14 ข)

มอก. 2554-2555

-49-

รปท 12

รปท 13 รปท 14

11.1.2.4 การทดสอบการเกดคาวเทชนอน

อาจใชเกณฑการเกดคาวเทชนอน (เชน การเพมขนของเสยงรบกวน) และการทดสอบการเกดคาวเทชนแบบทสมนยกน ในกรณนจาเปนตองมการตกลงกนเปนพเศษในสญญา

11.2 การตดตงการทดสอบ

11.2.1 ทวไป

การทดสอบทอธบายในขอ 11.1.2 สามารถทาดวยวธอนทชบอกในตารางท 11 และการตดตงใดๆ ทอธบายในขอตอไปน

เปนไปไดทจะปรบพารามเตอรควบคม 2 ตว และรกษาอตราการไหลใหคงทในระหวางการทดสอบ แตโดยทวไปทาไดยาก

ก) ข)

ก) ข)

ก) ข)

ก) ข)

-50-

11.2.2 ลกษณะเฉพาะทวไปของวงจร

วงจรทดสอบตองเปนลกษณะทเมอปรากฏวามการเกดคาวเทชนขนในเครองสบ ตองไมเกดขนทอนเปนปรมาณทมผลกระทบกบเสถยรภาพของการทางานตามทกาหนดของการตดตงหรอการวดสมรรถนะเครองสบ

ตองแนใจวาการเกดคาวเทชน และฟองและการกาจดอากาศ เนองจากการเกดคาวเทชนในเครองสบไมมผลกระทบกบการทางานของเครองวด โดยเฉพาะอปกรณวดการไหล

ภาวะการวดของเครองทดสอบการเกดคาวเทชน (ไมวาจะเปนแบบเดยวกบทใชสาหรบการหาเสนโคงประสทธภาพหรอไม) ตองเปนไปตามภาวะทระบในขอ 5.3 และขอ 5.4

แบบของการตดตงทอธบายในขอ 11.2.4 อาจทาใหจาเปนตองใชวาวลควบคมคาชนดพเศษททางเขาและทางออก เพอหลกเลยงการเกดคาวเทชนในสงเหลานซงสามารถมอทธพลตอผลลพธ

การเกดคาวเทชนในการไหลผานลนปกผเสอบางครงสามารถปองกนไดโดยใชอปกรณปรบได 2 ตวหรอมากกวามาตออนกรมกน หรอโดยจดเตรยมลนปกผเสอเพอสงตรงเขาไปในภาชนะปดหรอแทงกทมเสนผานศนยกลางใหญ ทตออยระหวางลนปกผเสอและทางเขาเครองสบ อาจจาเปนตองใชแผนกนและอปกรณแยกอากาศออกจากภาชนะนน โดยเฉพาะเมอ NPSH มคาตา

เมอปดลนปกผเสอบางสวน จาเปนตองทาใหแนใจวาทอเตมไปดวยของเหลวและการกระจายความดนและความเรวทภาคตดทวดทางเขาสมาเสมอ อาจทาไดโดยใชอปกรณดดการไหลใหตรงทเหมาะสม และ/หรอ ทอตรงยาวอยางนอย 12D ททางเขาเครองสบ

11.2.3 ลกษณะเฉพาะของของเหลวทดสอบ

ของเหลวตองสะอาดและใส และไมควรมวตถทเปนของแขง กอนการทดสอบควรกาจดอากาศออกเทาทจะเปนไปได

การกาจดอากาศในนาทใชสาหรบการทดสอบการเกดคาวเทชน จาเปนกตอเมอในทางปฏบตใชเครองสบกบนาทกาจดกาซแลวเทานน

ในทางกลบกน เพอหลกเลยงการกาจดอากาศในสวนใดๆ ของเครองสบ นาในวงจรไมควรอมตวยงยวด

ภาวะการไหลทวไปตองเปนไปตามทระบในขอ 5.3 และขอ 5.4 โดยเฉพาะททางเขาของเครองสบ

มอก. 2554-2555

-51-

11.2.4 แบบตางๆ ของการตดตง

หมายเหต 1 ในขอ 11.2.4.1 ถงขอ 11.2.4.3 อธบายแบบตางๆ ของการตดตงซงอาจใชได การตดตงนนอาจไมเหมาะสมสาหรบของเหลวอนทไมใชนาเยน เนองจากความไมแนนอนของการวดอณหภมอาจทาใหเกดความผดพลาดเกนคาทกาหนดในการหาความดนไอ

หมายเหต 2 การทดสอบทใชการตดตงทอธบายในขอ 11.2.4.1 และขอ 11.2.4.2 จะใหความเทยงและผลลพธทเชอถอไดมากกวาเมอเปรยบเทยบกบการทดสอบทใชการตดตงทอธบายในขอ 11.2.4.3

11.2.4.1 การจดวงรอบปด

ตดตงเครองสบในวงรอบปดของทอดงแสดงในรปท 15 ซงการเปลยนแปลงความดน ระดบ หรออณหภมทาให NPSH แปรผนโดยไมมอทธพลตอหวนาเครองสบหรออตราการไหลจนกระทงมการเกดคาวเทชนในเครองสบ

อาจจาเปนตองจดการหลอเยนหรอการใหความรอนของเหลวในวงรอบ เพอคงอณหภมทตองการ และอาจจาเปนตองใชแทงกแยกกาซดวย

อาจจาเปนตองใชวงรอบหมนเวยนกลบของเหลวเพอหลกเลยงความแตกตางอณหภมทยอมรบไมไดในแทงกทดสอบ

แทงกตองมขนาดเพยงพอและออกแบบในลกษณะทปองกนการดดอากาศเขาไปในเครองสบดานทางเขา นอกจากน อาจจาเปนตองใชตะแกรงกนลดคลนในแทงกถาความเรวเฉลยเกน 0.25 เมตรตอวนาท

11.2.4.2 อางเปดทมการควบคมระดบ

เครองสบดงของเหลวผานทอทไมมสงกดขวางจากอางซงระดบของพนผวของเหลวอสระอาจปรบได (รปท 16)

11.2.4.3 อางเปดทมลนปกผเสอ

ความดนของของเหลวทเขาไปในเครองสบถกปรบดวยลนปกผเสอทตดตงในทอทางเขาทระดบตาสดเทาทจะทาได (รปท 17)

11.3 การหา NPSH ทตองการของเครองสบ

11.3.1 วธวดปรมาณตางๆ

หากมไดตกลงไวเปนอยางอน วธสาหรบการวดหวนา อตราการไหล ความเรวรอบ และ (ถาจาเปน) กาลงดานเขาในระหวางการทดสอบการเกดคาวเทชนใหเปนไปตามทกาหนดไวในขอ 7. ถงขอ 10.

-52-

จาเปนตองระมดระวงเปนพเศษเพอใหแนใจวาในการวดการไหลการเกดคาวเทชนไมมผลกระทบกบความแมนของมาตรอตราการไหล จาเปนตองระมดระวงเพอหลกเลยงอากาศเขาผานทางขอตอและปลอก (เชน โดยการใช ตวกนนารว/แผนกนของเหลว)

ถาภาวะการทดสอบไมเสถยรจนทาใหตองอานคาซา ยอมใหมการปรบ NPSH จนถงคาสงสด - 1.5 เทาของคาทใหสาหรบหวนาในตารางท 7 หรอ - 0.2 เมตร

แลวแตอยางใดสงกวา

11.3.2 การหาความดน

ความดนไอของของเหลวทดสอบทเขาไปในเครองสบตองหาโดยมความแมนเพยงพอเพอใหเปนไปตามขอกาหนดขอ 11.3.3 เมอความดนไอหาไดจากขอมลมาตรฐานและการวดอณหภมของของเหลวทเขาไปในเครองสบ ตองระบความแมนทตองการของการวดอณหภม

แหลงของขอมลมาตรฐานทใชตองตกลงกนระหวาง ผทา/ผสงมอบ กบผซอ

สวนแอกทฟของโพรบวดอณหภมตองมความยาวไมนอยกวา 1/8 ของเสนผานศนยกลางทอทางเขาวดจากผนงของทอทางเขา ถาการจมสวนวดอณหภมในการไหลทางเขานอยกวาทกาหนดโดยผทาเครองวด ตองสอบเทยบทความลกทจม

ตองระมดระวงเพอใหแนใจวาโพรบวดอณหภมทใสเขาไปในทอทางเขาเครองสบไมมอทธพลตอการวดความดนทางเขา

11.3.3 ตวประกอบความคลาดเคลอนสาหรบ NPSHR

คาทยอมใหสงสดของความแตกตางระหวาง NPSHR ทวดไดกบ NPSHR ทรบประกนคอ

- สาหรบเกรด 1 : tNPSHR = + 3 % หรอ tNPSHR = + 0.15 เมตร

- สาหรบเกรด 2 : tNPSHR = + 6 % หรอ tNPSHR = + 0.30 เมตร

แลวแตอยางใดมากกวา

การใชสตรตอไปนจะเปนไปตามการรบประกนถา

(NPSHR)G + tNPSHR·(NPSHR)G ≥ (NPSHR)measured หรอ

(NPSHR)G + (0.15 เมตร หรอ 0.3 เมตร ตามลาดบ) ≥ (NPSHR)measured

รปท 15 ถงรปท 17 แสดงหลกการแตไมมรายละเอยดทางเทคนคและสามารถใชเปนตวอยางได

มอก. 2554-2555

-53-

หมายเหต การหลอเยนดวยคอยลอาจแทนดวยการฉดนาเยนเหนอพนผวอสระของของเหลวและการแยกนารอน

1 คอยลระบายความรอนหรอใหความรอน 4 หวฉดพนสาหรบการกาจดอากาศในของเหลว 7 วาลวแยก (isolating valve) 2 ตระแกรงกนลดคลน 5 มาตรวดอตราการไหล 8 จดวดปรมาณกาซ 3 ไปยงตวควบคมสญญากาศหรอความดน 6 วาลวควบคมการไหล 9 เครองสบทดสอบ

รปท 15 การทดสอบคาวเทชน การแปรผนของ NPSH โดยวงจรปด ทควบคมความดน และ/หรอ อณหภม

1 เครองสบทดสอบ 2 ไปยงวาลวควบคมการไหลและมาตรอตราการไหล 3 ระดบนาปรบได

รปท 16 การทดสอบคาวเทชน การแปรผนของ NPSH โดยการควบคมระดบของเหลวทอางทางเขาเครองสบ

1 เครองสบทดสอบ 2 ไปยงวาลวควบคมการไหลและมาตรอตราการไหล 3 วาลวควบคมความดนทางเขา

รปท 17 การทดสอบคาวเทชน การแปรผนของ NPSH ดวยวาลวควบคมความดนทางเขา

-54-

ภาคผนวก ก. (ขอกาหนด)

ตวประกอบความคลาดเคลอนสาหรบเครองสบทผลตเปนอนกรมและทาการเลอกจากเสนโคงสมรรถนะทวไป และสาหรบเครองสบทตวขบมกาลงดานเขานอยกวา 10 กโลวตต (เกยวกบเครองสบอนกรม เกรด 2)

หมายเหต ภาคผนวกนใชกบพสยการใชงานทยอมใหของเครองสบเทานน

ก.1 เครองสบทผลตเปนอนกรมและทาการเลอกจากเสนโคงสมรรถนะทวไป

เสนโคงสมรรถนะในแคตตาลอกแสดงสมรรถนะเฉลย (ไมใชคาตาสด) ของอนกรมเครองสบทเปนแบบเดยวกน ซงใชกบประสทธภาพและกาลงดานเขาดวย ดงนนจงจาเปนตองมความคลาดเคลอนทเพมขนและความคลาดเคลอนของกาลง

เมอ ผทา/ผสงมอบ ทาการอางองในแคตตาลอกมาทภาคผนวกน ตองใชตวประกอบสงสดตอไปน: - สาหรบอตราการไหล tQ = ± 9 % - สาหรบหวนารวมของเครองสบ tH = ± 7 % - สาหรบกาลงดานเขาเครองสบ tP = + 9 % - สาหรบกาลงดานเขาตวขบ tPgr = + 9 % - สาหรบประสทธภาพ tη = – 7 %

ก.2 เครองสบทตวขบมกาลงดานเขานอยกวา 10 กโลวตต

สาหรบเครองสบทตวขบมกาลงดานเขานอยกวา 10 กโลวตต แตมากกวา 1 กโลวตต ในกรณทความสญเสยเนองจากความเสยดทานในสวนประกอบทางกลตางๆ มความสาคญและไมสามารถคาดคะเนไดงาย อาจไมสามารถใชตวประกอบความคลาดเคลอนทใหไวในตารางท 10 ได ในกรณนตองใชตวประกอบความคลาดเคลอนดงตอไปน: - สาหรบอตราการไหล tQ = ± 10 % - สาหรบหวนารวมของเครองสบ tH = ± 8 %

ตวประกอบความคลาดเคลอนของประสทธภาพ (tη) หากมไดตกลงไวเปนอยางอนอาจคานวณไดดงตอไปน

% 710

110 gr⎥⎦

⎤⎢⎣

⎡+⎟⎟

⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛−−=

Pt η

เมอ Pgr คอกาลงดานเขาตวขบสงสด หนวยเปนกโลวตต ตลอดพสยการทางาน ยอมใหตวประกอบความคลาดเคลอน tPgr ใชสตรตอไปน:

%%)7( 22gr ηttP +=

หมายเหต สาหรบเครองสบทมกาลงดานเขานอยมาก (นอยกวา 1 กโลวตต) อาจตกลงกนเปนพเศษระหวางผทเกยวของ

มอก. 2554-2555

-55-

ภาคผนวก ข. (ขอกาหนด)

การหาเสนผานศนยกลางใบพดทลดลง

ถาลกษณะเฉพาะของเครองสบสงกวาลกษณะเฉพาะทระบ โดยทวไปจะทาการลดเสนผานศนยกลางใบพด

ตามการตกลงทกลาวถงในขอ 6.5.1 อาจใชกฎตอไปน ในกรณทอตราสวนของการลดเสนผานศนยกลางทางออกเฉลยของใบพดไมเกนรอยละ 5 สาหรบเครองสบเลขแบบ K ≤ 1.5 ถารปรางของใบพดยงคงไมเปลยนแปลงหลงจากการตดแตง (มมทางออก การทาใหเรยวลง ฯลฯ)

กฎทยอมใหประเมนลกษณะเฉพาะใหมคอ:

21

21

2t

21

2r

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛−−

=DDDDR

เมอ

D คอ เสนผานศนยกลางทใหในรปท ข.1

ตวหอย t = ทดสอบ

r = ทลดลง

Qr = R·Qt

Hr = R2·Ht

รปท ข.1 เสนผานศนยกลางใบพดทลดลง

อาจถอวาในทางปฏบตประสทธภาพไมเปลยนแปลงระหวางจดทางานตางๆ สาหรบเครองสบเลขแบบ K ≤ 1.0 และสาหรบเสนผานศนยกลางใบพดทลดลงไมมากกวารอยละ 3

-56-

ภาคผนวก ค. (ขอกาหนด)

ความสญเสยเนองจากความเสยดทาน

สตรทใหในขอ 8.2.4 สาหรบการคานวณความสญเสยหวนาเนองจากความเสยดทานรวมถงการคานวณทยดยาว ซงหลายกรณนาไปสบทสรปทวาไมจาเปนตองมการปรบแก

การตรวจสอบเบองตนเพอหาวาการคานวณจาเปนตองทาหรอไม ใหไวในรปท ค.1 สาหรบการทดสอบเกรด 1 และรปท ค.2 สาหรบการทดสอบเกรด 2 ซงใชกบทอเหลกกลาตรงทมภาคตดขวางกลมคงทและใชกบนาเยน ทอทางเขาและทางออกถอวามเสนผานศนยกลางเทากน และจดวดคอจดทมระยะเทากบ 2 เทาของเสนผานศนยกลางทดานตนทางและดานปลายทางของหนาแปลนทางเขาและทางออกตามลาดบ (ดขอ 8.2.1)

ถาทอมเสนผานศนยกลางตางกน ควรใชเสนผานศนยกลางของทอทเลกกวา ดงนนถาชบอกวา “ไมตองปรบแก” ไมจาเปนตองทาการคานวณ

ถาชบอกวา “ตองปรบแก” อาจใชรปท ค.3 (ซงใชกบทอเหลกกลาทใชกบนาเยนเทานน) เพอหาคาของ λ ในกรณททอทาจากวสดอนหรอของเหลวทไมใชนาเยน อาจใชกราฟโดยมด (Moody) ทใหไวในรปท ค.4 หรออาจใชสตรสาหรบ λ ทใหไวในขอ 8.2.4 (ถาตองการ) สาหรบทอทมความหยาบ k อาจใชคาทใหไวในตารางท ค.1

ตารางท ค.1 ความหยาบสมาเสมอสมมล k สาหรบทอ

วสด (ใหม) ของทอเชงพาณชย ความหยาบสมาเสมอสมมล k ของพนผว mm

แกว ทองเหลองรด ทองแดง หรอตะกว เรยบ เหลกกลา 0.05 เหลกหลอแอสฟลต 0.12 เหลกชบสงกะส 0.15 เหลกหลอ 0.25 คอนกรต 0.30 ถง 3.0 เหลกกลายดดวยหมดยา 1.0 ถง 10.0

มอก. 2554-2555

-57-

รปท ค.1 แผนภมสาหรบการทดสอบเกรด 1 แสดงความเรวซงตองการการปรบแกความสญเสย (สาหรบภาคตดทวดซงมระยะหาง 2D ดานตนทางและดานปลายทางของหนาแปลนเครองสบ)

หวนา

รวมข

องเครองส

บ, m

เสนผ

านศน

ยกลางของทอ

, mm

ไมตองปรบแก

ตองปรบแก

ความเรว, m/s

-58-

รปท ค.2 แผนภมสาหรบการทดสอบเกรด 2 แสดงความเรวซงตองการการปรบแกความสญเสย (สาหรบภาคตดทวดซงมระยะหาง 2D ดานตนทางและดานปลายทางของหนาแปลนเครองสบ)

หวนา

รวมข

องเครองส

บ, m

เสนผ

านศน

ยกลางของทอ

, mm

ไมตองปรบแก

ตองปรบแก

ความเรว, m/s

มอก. 2554-2555

-59-

ความหยาบของพนผว k = 5 × 10-5 m ความหนดจลน ν = 1 × 10-6 m2/s

รปท ค.3 สมประสทธทวไปสาหรบความสญเสยหวนา

สมปร

ะสทธ

ทวไป

สาหร

บความส

ญเสย

หวนา

, λ

เสนผ

านศน

ยกลางของทอ

, mm

ความเรว, m/s

-60-

รปท ค.4 คาของสมประสทธทวไปสาหรบความสญเสยหวนา (แผนภมมด)

สมปร

ะสทธ

ทวไป

สาหร

บความส

ญเสย

หวนา

, λ

ความหย

าบสม

พทธ,

k/D

เลขเรยโนลดส, Re

ทอเรยบ

Rcr

การไหลแบบ แลมนาร

การไหลแบบ แลมนาร

โซน วกฤต

โซนเปลยนผาน ความปนปวนสมบรณ, ทอหยาบ

มอก. 2554-2555

-61-

ภาคผนวก ง. (ขอแนะนา)

การแปลงเปนหนวย SI

ตารางท ง.1 ใหตวประกอบสาหรบการแปลงเปนหนวย SI ของปรมาณบางอยางทแสดงในรปของตวคณหรอตวคณยอยของหนวย SI และเปนหนวยอนทไมใชหนวย SI ตวประกอบการแปลงเปนตวเลขซงควรคณกบคาทแสดงอยในรปของหนวยตางๆ เพอแปลงใหเปนคาทสมนยกนในหนวย SI

ตารางท ง.1 ตวประกอบการแปลง

ปรมาณ สญลกษณของหนวย SI

หนวยตางๆ ตวประกอบการแปลง ชอ สญลกษณ

อตราการไหล (เชงปรมาตร)

m3/s ลตรตอวนาท ลกบาศกเมตรตอชวโมง ลตรตอชวโมง ลตรตอนาท แกลลอน (สหราชอาณาจกร) ตอนาท ลกบาศกฟตตอวนาท แกลลอน (สหรฐ) ตอนาท แกลลอน (สหรฐ) ตอชวโมง (ปโตรเลยม)

l/s m3/h l/h

l/min gal (UK)/min

ft3/s gal (US)/min barrel (US)/h

10-3

1/3600 1/3600000 1/60000

75.77 × 10-6 28.3168 × 10-3 63.09 × 10-6 44.16 × 10-6

อตราการไหลเชงมวล kg/s ตนตอวนาท ตนตอชวโมง กโลกรมตอชวโมง ปอนดตอวนาท

t/s t/h

kg/h lb/s

103

1/3.6 1/3600

0.45359237 ความดน Pa กโลปอนดตอตารางเซนตเมตร

กโลกรม-แรงตอตารางเซนตเมตร บาร เฮกโตพซ ทอร มลลเมตรปรอททวไป มลลเมตรนาทวไป ปอนดตอตารางฟต บรรยากาศมาตรฐาน ปอนด-แรงตอตารางนว

kp/cm2 kgf/cm2

bar hpz torr

mmHg mmH2O pdl/ft2 atm

lbf/in2 (psi)

98066.5 98066.5

105

105

133.322 133.322 9.80665 1.48816 101325 6894.76

ความหนาแนน kg/m3 กโลกรมตอลกบาศกเดซเมตร กรมตอลกบาศกเซนตเมตร ปอนดตอลกบาศกฟต

kg/dm3 g/cm3 lb/ft3

103 103

16.0185

-62-

ตารางท ง.1 ตวประกอบการแปลง (ตอ)

ปรมาณ สญลกษณของหนวย SI

หนวยตางๆ ตวประกอบการแปลง

ชอ สญลกษณ กาลง W กโลวตต

กโลปอนด เมตรตอวนาท I.T. กโลแคลอรตอชวโมง ชวลเวเปยร(cheval vapeur) แรงมา หนวยทางความรอนองกฤษตอชวโมง กโลกรม-แรง เมตรตอวนาท

kW kp·m/s kcalIT/h

ch hp

Btu/h kgf·m/s

103 9.80665 1.163 735.5 745.7

0.293071 9.80665

ความหนด (ความหนดพลวต)

Pa s พอยส ไดนวนาทตอตารางเซนตเมตร กรมตอวนาท เซนตเมตร กโลปอนด วนาทตอตารางเมตร ปอนดล วนาทตอตารางฟต

P dyn·s/cm2

g/s·cm kp·s/m2 pdl·s/ft2

10-1 10-1 10-1

9.80665 1.48816

ความหนดจลน m2/s สโตกส ตารางฟตตอวนาท

St = cm2/s ft2/s

10-4 92.903 × 10-3

มอก. 2554-2555

-63-

ภาคผนวก จ. (ขอแนะนา)

คาแนะนาสาหรบคาบเวลาทเหมาะสมระหวางการสอบเทยบเครองทดสอบ

ขอมลทใหไวในตารางท จ.1 บางสวนอยบนพนฐานของ “มาตรฐานการทดสอบสถาบนไฮดรอลก, ค.ศ.1988, เครองสบแบบหมนเหวยง 1-6” ใหไวเปนคาแนะนาเทานน ความถในการสอบเทยบขนอยกบประสบการณและอปกรณประกอบทใชในการสอบเทยบ และอปกรณทเกยวของ และควรระบไวในวธดาเนนการประกนคณภาพสาหรบเครองทดสอบ

ตารางท จ.1 คาบเวลาทเหมาะสมระหวางการสอบเทยบเครองทดสอบ

คามหนวยเปนป เวนแตชบอกดวย “ด.” สาหรบเดอน

บรภณฑ คาบ บรภณฑ คาบ

อตราการไหล กาลง แทงกชง 1 ไดนาโมมเตอร 6 ด. แทงกเชงปรมาตร 10 ทอรกบาร 1 เวนจร ก มอเตอรทสอบเทยบแลว ไมจาเปน หวฉด ก วตต-แอมป-โวลต-มเตอร แบบพกพา 1 แผนชอง ก วตต-แอมป-โวลต-มเตอร แบบตงอยกบท 3 เทอรไบน 1 ทอรกมเตอรทมเกจวดความเครยด 6 ด. แมเหลกไฟฟา 1 เฟองระหวางกลางไมเกน 375 kW 10 ด. แผนกน (weir) ก เฟองระหวางกลางเกน 375 kW 20 ด. มาตรกระแส 2 ความเรว แบบอลทราโซนก 6 ด. มาตรอตรารอบ (ทวไป) 3

ความดน อเลกทรอนกส 1 เกจวดความดนแบบสปรง 4 ด. อปกรณตอบสนองความถ นาหนกตายตว ไมจาเปน แมเหลก 10 แมนอมเตอรแบบคอลมนของเหลว ไมจาเปน ออฟตกเคล 10 ตวแปลงสญญาณ 4 ด. สตรอโบสโคป 5 ทอรกมเตอร (ความเรว) 1 ก ไมจาเปน เวนแตสงสยวามการเปลยนแปลงทางมตวกฤต

-64-

ภาคผนวก ฉ. (ขอแนะนา)

คาใชจายและการทดสอบซา

หมายเหต ในสวนของสภาพเชงพาณชยอยางเดยว เชน คาใชจายของการทดสอบไมรวมอยในขอบขายของมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน และควรขนอยกบการตกลงกนระหวางผทเกยวของ

ฉ.1 คาใชจายของการทดสอบเพอยอมรบและการทดสอบพเศษ

แนะนาใหระบคาใชจายของการทดสอบเพอยอมรบไวอยางชดเจนในสญญา

คานงถงความจรงทวาคาทดสอบจะเพมขนถาทาการทดสอบ NPSH

ฉ.2 การทดสอบซา

ในกรณทสงสยถงความถกตองหรอความแมนทเพยงพอของขอมลการวดทได ทง ผทา/ผสงมอบ และผซอมสทธเรยกรองใหมการทดสอบซา ถาการวดใหมไมสามารถยนยนตามขอสงสยได ผทเรยกรองใหมการทดสอบซาใหมตองรบผดชอบคาใชจายของการทดสอบซา

มอก. 2554-2555

-65-

ภาคผนวก ช. (ขอแนะนา)

แผนภมแกไขสมรรถนะสาหรบของเหลวหนด

รปท ช.1 คอ แผนภมแกไขสมรรถนะสาหรบการหาสมรรถนะของเครองสบแบบหมนเหวยงทวไปทใชกบของเหลวหนด เมอทราบสมรรถนะของเครองสบทใชกบนา เสนโคงทแกไขไมถกตองโดยแทจรงสาหรบเครองสบแบบเฉพาะใดๆ

เมอขอมลทแมนเปนสงจาเปน การทดสอบสมรรถนะควรทากบของเหลวหนดเฉพาะทจะใช

เนองจากรปท ช.1 อยบนพนฐานความพงพอใจของประสบการณ (empirical) มากกวาการพจารณาทางทฤษฎ การประมาณคานอกชวงเกนขดจากดทแสดงจะออกนอกพสยประสบการณซงแผนภมเหลานครอบคลม และไมแนะนาใหใช

ใชเฉพาะกบเครองสบทมการออกแบบทางไฮดรอลกทวไป (ในพสยการทางานตามปกต) ซงมใบพดเปดหรอปด ไมใชกบเครองสบการไหลผสมหรอการไหลตามแนวแกน หรอเครองสบทมการออกแบบทางไฮดรอลกพเศษสาหรบของเหลวหนดหรอไมสมาเสมอ

รปท ช.1 ใชเฉพาะในกรณทม NPSH เพยงพอเพอหลกเลยงการเกดคาวเทชน

ควรใชเฉพาะกบของเหลวนวตน (สมาเสมอ) เจล ของเหลวผสมกบของแขง จาพวกกระดาษ และของเหลวไมสมาเสมออนอาจทาใหเกดผลลพธตางๆ กน ขนอยกบลกษณะเฉพาะของของเหลว

สญลกษณและบทนยามทใหไวในตารางท ช.1 ใชในภาคผนวกน

ตารางท ช.1 สญลกษณและบทนยามเพมเตมทใชในภาคผนวก ช.

สญลกษณ ปรมาณ บทนยาม Qvis อตราการไหลหนด อตราการไหลเมอสบของเหลวหนด Hvis หวนาหนด หวนาเมอสบของเหลวหนด

ηvis ประสทธภาพหนด ประสทธภาพเมอสบของเหลวหนด

Pvis กาลงดานเขาหนด กาลงดานเขาทเครองสบตองการสาหรบภาวะหนด QW อตราการไหลของนา อตราการไหลเมอสบนา HW หวนาของนา หวนาเมอสบนา

ηW ประสทธภาพของนา ประสทธภาพเมอสบนา

ρ ความหนาแนน CQ ตวประกอบปรบแกอตราการไหล CH ตวประกอบปรบแกหวนา

Cη ตวประกอบปรบแกประสทธภาพ

QNW อตราการไหลของนาทมประสทธภาพสงสด

-66-

ใชสมการตอไปนเพอหาสมรรถนะหนด เมอทราบสมรรถนะนาของเครองสบ:

Qvis = CQ × QW

Hvis = CH × HW

ηvis = Cη × ηW

vis

visvisvis η

ρ gHQP ×××=

CQ CH และ Cη หาไดจากรปท ช.1 ซงอยบนพนฐานของสมรรถนะนา

จากเสนโคงประสทธภาพ หาตาแหนงอตราการไหลของนา (1.0 × QNW) ซงมประสทธภาพสงสด

จากอตราการไหลน หาอตราการไหล: (0.6 × QNW), (0.8 × QNW) และ (1.2 × QNW)

เรมทดานลางแผนภมดวยอตราการไหลทประสทธภาพสงสด (1.0 × QNW) ขนขางบนไปทหวนาทเกดขน (ในขนหนง) (HW) ทอตราการไหลน แลวลากตามแนวระดบ (ไมวาทางซายหรอขวา) ไปทความหนดทตองการ แลวขนขางบนไปทเสนโคงแกไขตางๆ

อานคาของ Cη และ CQ และ CH สาหรบอตราการไหลทง 4 คา

คณหวนาแตละคาดวยตวประกอบปรบแกหวนาทสมนยกนเพอใหไดหวนาทถกตอง คณประสทธภาพแตละคาดวย Cη เพอใหไดคาประสทธภาพทถกตองซงใชทอตราการไหลทถกตองซงสมนยกน

ลงจดหวนาทถกตองและประสทธภาพทถกตองเทยบกบอตราการไหลทถกตอง วาดเสนโคงราบเรยบผานจดเหลาน หวนาทชทออฟ (shut-off) สามารถใชเปนคาเดยวกบทใชสาหรบนาไดโดยประมาณ

คานวณกาลงดานเขาหนด (Pvis) จากสตรทใหไวขางตน

ลงจดเหลานและวาดเสนโคงราบเรยบผานจดเหลานซงควรเปนแบบเดยวกนและโดยประมาณขนานกบเสนโคงกาลงดานเขาสาหรบนา

มอก. 2554-2555

-67-

หมายเหต คาทแสดงในรปนเปนคาเฉลยจากการทดสอบเครองสบแบบหมนเหวยงขนเดยวทวไปทใชกบนามนปโตรเลยม DN

50 ถง DN 200 ขอมลเหลานอยบนพนฐานของมาตรฐานสถาบนไฮดรอลก (HIS) ค.ศ.1985

รปท ช.1 แผนภมแกไขสมรรถนะสาหรบของเหลวหนด

ตวปร

ะกอบ

ปรบแ

ก C H,

C Q, C η

ความหนดจลน (×10-6 m2/s)

อตราการไหลทจดประสทธภาพสงสดทใชกบนา

อตราการไหล, m3/s

หวนาตอ

ขน, m

-68-

ภาคผนวก ซ. (ขอแนะนา)

การลด NPSHR สาหรบเครองสบทใชของเหลวไฮโดรคารบอนและนาอณหภมสง

รปท ซ.1 เปนแผนภมองคประกอบของการลด NPSHR ซงอาจคาดหมายสาหรบของเหลวไฮโดรคารบอนและนาอณหภมสง บนพนฐานของขอมลทางหองปฏบตการทหาไดจากการทดสอบกบของเหลวทแสดง ลงจดเปนฟงกชนของอณหภมของเหลวและความดนไอทอณหภมนน

ควรสงเกตขดจากดและขอควรระวงตอไปน ในการใชรปท ซ.1

จนกวาจะมประสบการณจาเพาะกบการทางานของเครองสบภายใตภาวะซงใชกบแผนภมน การลด NPSHR ควรจากดอยทรอยละ 50 ของ NPSHR ทตองการสาหรบเครองสบทใชกบนาเยน

แผนภมนอยบนพนฐานของเครองสบทใชกบของเหลวอยางเดยว ในกรณทมอากาศหรอกาซไมควบแนนอนเกดขนในของเหลว สมรรถนะเครองสบอาจมผลกระทบในทางลบแมแตกบคา NPSHA ตามปกต และจะลดลงอกถามการลดคา NPSHA ในกรณทมอากาศทละลายหรอกาซไมควบแนนอนเกดขน และในกรณทความดนสมบรณททางเขาเครองสบตาเพยงพอทจะปลดปลอยกาซไมควบแนนนนออกจากสารละลาย คา NPSHA อาจตองเพมขนสงกวาคาทตองการสาหรบนาเยนเพอหลกเลยงการลดลงของสมรรถนะเครองสบเนองจากการปลดปลอยนน

สาหรบสารผสมไฮโดรคารบอน ความดนไออาจแปรผนอยางมนยสาคญตามอณหภม และควรหาความดนไอจาเพาะสาหรบอณหภมการสบจรง

ในการใชแผนภมสาหรบของเหลวอณหภมสง และโดยเฉพาะกบนา ควรใหการพจารณาถงสภาพรบไวไดของระบบการดดกบการเปลยนแปลงชวครของอณหภมและความดนสมบรณ ซงอาจจาเปนตองมขอกาหนดของเกณฑความปลอดภยของ NPSHR เพมขนมากกวาการลดทมสาหรบการทางานในภาวะคงตว

เนองจากไมมขอมลทใชไดแสดงการลด NPSHR มากกวา 3 เมตร แผนภมจงถกจากดและไมแนะนาใหประมาณคานอกชวงเกนขดจากดนน

เรมรปท ซ.1 ทดานลางแผนภมดวยอณหภมการสบหนวยเปนองศาเซลเซยส ขนขางบนในแนวดงไปทความดนไอ จากจดน ไปตามหรอขนานกบเสนลาดทางดานขวาของแผนภม ซงอาจอานคาการลด NPSHR บนมาตราสวนทจดให ถาคานมากกวาครงหนงของคา NPSHR สาหรบนาเยน ใหลดคา NPSHR สาหรบนาเยนลงครงหนงเพอใหได NPSHR ทถกตอง ถาคาบนแผนภมนอยกวาครงหนงของคา NPSHR สาหรบนาเยน ใหลบคาจากแผนภมนออกจากคา NPSHR สาหรบนาเยนเพอใหได NPSHR ทถกตอง

หมายเหต 1 ขอมลทใชไดจากดอยทของเหลวซงความสมพนธของอณหภมกบความดนไอแสดงอยในรป การใชแผนภมนกบของเหลวอนทไมใชไฮโดรคารบอนและนาไมแนะนาใหทาโดยไมมพนฐานจากการทดลอง

หมายเหต 2 การลด NPSHR ใชจรงกบคา NPSHR สาหรบนาเยนคอ - คาทอานไดจากมาตราสวนดานขวาของแผนภม

มอก. 2554-2555

-69-

- หรอครงหนงของ NPSHR สาหรบนาเยน แลวแตคาใดนอยกวา

หมายเหต ขอมลเหลานอยบนพนฐานของมาตรฐานสถาบนไฮดรอลก (HIS) ค.ศ.1985

รปท ซ.1 การลด NPSHR สาหรบเครองสบทใชกบของเหลวไฮโดรคารบอนและนาอณหภมสง

ความดน

ไอ, k

Pa

อณหภม, °C

การลด

NPSH

R, m

-70-

ภาคผนวก ฌ. (ขอแนะนา)

การประเมนทางสถตของผลการวด

ฌ.1 สญลกษณ

สญลกษณเพมเตมทใชในภาคผนวกนดงแสดงในตารางท ฌ.1 

ตารางท ฌ.1 สญลกษณเพมเตม

สญลกษณ บทนยาม a, r พารามเตอรทางสถต a', r' พารามเตอรทางสถต

h อตราสวนจดทดสอบหวนารวม GH

Hh =

h คาเฉลยของอตราสวนหวนารวม ∑= hN

h 1

N จานวนจดทดสอบในพสย 0.95 QG จนถง 1.05 QG p อตราสวนจดทดสอบกาลงดานเขาเครองสบ

GPPp =

p คาเฉลยของอตราสวนกาลงดานเขาเครองสบ ∑= pN

p 1

q อตราสวนจดทดสอบอตราการไหล GQ

Qq =

q คาเฉลยของอตราสวนกาลงดานเขาเครองสบ ∑= qN

q 1

Sq 2)(∑ −= qqSq

Sh 2)(∑ −= hhSh Sp 2)(∑ −= ppSp

Sqh ∑ −−= ))(( hhqqSqh Sqp ∑ −−= ))(( ppqqSqp

หมายเหต ผลรวมขางตนสาหรบการวดจดทดสอบในพสย 0.95 QG จนถง 1.05 QG

ฌ.2 การใชและการมผลใชไดของภาคผนวกน

อาจใชการวเคราะหทางสถตของตวแปร 2 ตว เพอประเมนคาเฉลยของคาหนงทคาทกาหนดของคาอน อาจใชวธทางสถตเฉพาะทแสดงในภาคผนวกนถาการกระจายของจดทดสอบรอบๆ คาทระบเปนไปตามขอกาหนดทแนนอน

มอก. 2554-2555

-71-

ฌ.3 จานวนและการกระจายของชดการสงเกต

ตองใชการสงเกตอยางนอย 9 ชด จดทดสอบทไดตองกระจายในลกษณะทเมอปรบแกไปทความเรวรอบทระบหรอความถทระบโดยใชขอ 6.1.2 การวดอตราการไหลตองกวางรอยละ ± 5 ของอตราการไหลทระบ จดทดสอบเหลานอยางนอย 3 จด ตองอยในชวงอตราการไหลรอยละ 3 ถง รอยละ 5 และอยางนอย 3 จด ตองอยในชวงอตราการไหลรอยละ - 3 ถงรอยละ - 5

สาหรบการใชวธทางสถตไดงาย เปนประโยชนทจะใชจานวนจดทดสอบมากกวาจานวนตาสดในชวง รอยละ ± 5 ของชวงอตราการไหลทระบ แนะนาใหใช 20 จด ในกรณทสามารถทาได

ฌ.4 การประเมนคาเฉลย

ฌ.4.1 คาเฉลยของหวนารวมของเครองสบ

คาเฉลยของหวนารวมของเครองสบคานวณโดยใชสมการ:

[ ] Gm )1( HqahH −+=

ฌ.4.2 คาเฉลยของกาลงดานเขาเครองสบ

คาเฉลยของกาลงดานเขาเครองสบคานวณโดยใชสมการ:

[ ] Gm )1( PqapP −′+=

ฌ.4.3 การประเมนผลการทดสอบ

คาของพารามเตอรทางสถตหาไดจากสมการตอไปน:

qpqp

SS

rra ⋅⎥⎦

⎤⎢⎣

⎡ ++=

2/1

2

2 1

qpqp

SS

rra ⋅⎥⎦

⎤⎢⎣

⎡ +′+′=′

2/1

2

2 1

qh

qh

SSS

r⋅−

=2

qp

qp

SSS

r⋅−

=′2

หมายเหต สมการสาหรบ a และ a' ประกอบดวย Sqh และ Sqp ตามลาดบเพอใหแนใจวามคาบวกหรอคาลบทเหมาะสมกบความชนของเสนโคงสมรรถนะ

ควรสงเกตวาการวเคราะหทางสถตอาจใชเพอประเมนจากชดการสงเกตทหาไดตามขอ ฌ.3 ดวย ทชวงความเชอมนรอยละ 95 ของหวนารวมและกาลงเขาทอตราการไหลทระบ การอธบายในรายละเอยดเพมเตมอยในเอกสารอางอง [17] ในกรณทใชโปรแกรมคอมพวเตอรเพออานวยความสะดวกในการคานวณ

-72-

ภาคผนวก ญ. (ขอแนะนา)

ใบบนทกการทดสอบเครองสบ ใบบนทกการทดสอบเครองสบทแสดงในภาคผนวกนใหไวเปนคาแนะนาสาหรบการแสดงผลการทดสอบเครองสบ และเพอชวยในการตความ ไมไดเจตนารวมขอมลทงหมดทจาเปนจากการทดสอบเครองสบและอาจจาเปนตองดดแปลงโดยขนอยกบแบบของเครองสบ การใชงาน และโหมดการคานวณ ใบบนทกการทดสอบเครองสบ เลขทใบบนทก สภาพของการทดสอบ

ผซอ

แบบ เลขทคาสงซอของผทา เลขทคาสงซอ เสนผานศนยกลางทางเขา เครองสบ เสนผานศนยกลางทางออก เสนผานศนยกลางใบพด คาทรบประกน อตราการไหล (QG) ความเรวรอบ (nsp) กาลงดานเขา (PG) หวนารวม (HG) ประสทธภาพ (ηG) หวนาดานดดทางบวกสทธ (NPSH) ของเหลวทสบ อณหภม (t) ความดนไอ (pv) ความหนดจลน (ν) ความหนาแนน (ρ) ระดบความเปนกรด (pH) มอเตอร ผทา ใบรบรองการทดสอบ จานวนเฟส

ความเรวรอบ แรงดนไฟฟา

แบบ กาลง กระแสไฟฟา อตราการไหล หวนาทางเขา หวนาทางออก (NPSH) ทอรก กาลง ความเรวรอบ เฟอง วธวด วธทใช คาคงท ภาวะการทดสอบ อณหภมโดยรอบ ความดนบรรยากาศ การแกไขหวนาไปทระนาบอางอง ทางเขา

อณหภมของของเหลวททดสอบ ทางออก ผลการวด หนวย 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ความเรวรอบ ชวงเวลา อตราการไหล การอานคา การไหลทวดได การอานคาหวนาทางออก การอานคาหวนาทางเขา หวนาทางออก หวนาทางเขา หวนา ΔU2/2g ความแตกตางของตาแหนงการวด หวนารวมของเครองสบ U1

2/2g (NPSH) กาลงดานออกเครองสบ Pu แรงดนไฟฟา กระแสไฟฟา การอานคาวตตมเตอร 1 การอานคาวตตมเตอร 2 ผลรวมของการอานคาวตตมเตอร กาลง (ทอรก) กาลงดานเขามอเตอร ประสทธภาพมอเตอร การอานคาทอรก ประสทธภาพเฟอง กาลงดานออกมอเตอร กาลงดานเขาเครองสบ ประสทธภาพโดยรวม ประสทธภาพเครองสบ คาตางๆ อางอง กบความเรวรอบ ทระบ

อตราการไหลเชงปรมาตร หวนารวม กาลง

NPSH หมายเหต วนท หวหนางานทดสอบ ตวแทน

ของผซอ ของผสงมอบ

มอก. 2554-2555

-73-

ภาคผนวก ฎ. (ขอแนะนา)

แผนรายการตรวจสอบ

แผนรายการตรวจสอบตอไปน แนะนาใหตกลงกนระหวาง ผทา/ผสงมอบ กบผซอกอนการทดสอบ ควรสงเกตวาไมจาเปนตองตกลงกนทกรายการในระหวางการทาสญญาเสมอไป

1) การเลอกเกรดการทดสอบ (ดขอ 5.1) 2) ขอบเขตของการรบประกน

ก) เครองสบทไมมมอเตอร หรอชดเครองสบและมอเตอรรวมกน (ดขอ 10.4.3) ข) เครองสบทมหรอไมมขอตอ (ดขอ 5.3.4) ค) คาทรบประกน (เชน อตราการไหล หวนารวม กาลงดานเขา ประสทธภาพ NPSHR ฯลฯ) สาหรบจด

ทางาน 1 จดหรอหลายจด 3) ขอปญหาในสญญา เชน จานวนเครองสบททดสอบในชดของเครองสบทเปนแบบเดยวกน (ดขอ 5.1.2) 4) เรองอนๆ เกยวกบพฤตกรรมของเครองสบทจะตรวจสอบในระหวางการทดสอบ (ดขอ 5.2.6) 5) สถานททดสอบ (ดขอ 5.2.2) 6) วนททดสอบ (ดขอ 5.2.3) 7) ผควบคมการทดสอบ เมอการทดสอบไมไดทาทโรงงานของผทา (ดขอ 5.2.4) 8) การเลอกวธวด (ดขอ 7. ถงขอ 10.) 9) บรภณฑทดสอบ (ดขอ 5.2.7) 10) การจดเตรยมการทดสอบสาหรบการทดสอบสมรรถนะ (ดขอ 5.3.2 ขอ 5.3.3 และขอ 8.2.1) และสาหรบการ

ทดสอบการเกดคาวเทชน (ดขอ 11.2.3) 11) การจดเตรยมเพอใหสามารถเตรยมพรอมไดของเครองสบแบบเซลฟไพรมง (ดขอ 5.3.7) 12) วธคาดคะเนสมรรถนะเครองสบจากการทดสอบโดยใชนาเยนสะอาด (ดขอ 5.4.5) 13) การเบยงเบนของความเรวรอบออกนอกพสยทยอมให (ดขอ 5.4.3 และขอ 6.1.2) 14) เลขชกาลงของสตรการแปลงสาหรบ NPSHR (ดขอ 6.1.2) 15) การเบยงเบนของแรงดนไฟฟาและความถออกนอกความคลาดเคลอนทยอมให (ดขอ 6.1.2) 16) คาความคลาดเคลอนทจดใชงานและจดทางานอน (ดขอ 4.1 ขอ 6.3 และขอ 11.3.3) 17) ความสญเสยทางเขาและความสญเสยการสงผานในเครองสบแบบบอแนวดง (ดขอ 8.2.3 และขอ 10.4.2) 18) ความสญเสยเนองจากความเสยดทานและความสญเสยความดนเฉพาะททางเขาและทางออก (ดขอ 8.2.4 และ

ภาคผนวก ค.) 19) ความสญเสยในสายไฟฟา (ดขอ 10.4.1) 20) ความสญเสยในเฟอง (ดขอ 10.4.4) 21) วธทวนสอบการรบประกนทเกยวของกบการเกดคาวเทชน (ดขอ 11.1.2)

-74-

22) ของเหลวทใชสาหรบการทดสอบสมรรถนะ (ดขอ 4.2) และสาหรบการทดสอบการเกดคาวเทชน (ดขอ 11.2.3)

23) คาใชจายในการทดสอบ (ดภาคผนวก ฉ.)

มอก. 2554-2555

-75-

บรรณานกรม [1] ISO 31 (all parts), Quantities, units and symbols. [2] ISO 2372, Mechanical vibration of machines with operating speeds from 10 to 200 rev/s – Basis for specifying evaluation

standards. [3] ISO 2975-1, Measurement of water flow in closed conduits – Tracer methods – Part 1: General. [4] ISO 2975-2, Measurement of water flow in closed conduits – Tracer methods – Part 2: Constant rate injection method using

non-radioactive tracers. [5] ISO 2975-3, Measurement of water flow in closed conduits – Tracer methods – Part 3: Constant rate injection method using

radioactive tracers. [6] ISO 2975-6, Measurement of water flow in closed conduits – Tracer methods – Part 6: Transit time method using non-

radioactive tracers. [7] ISO 2975-7, Measurement of water flow in closed conduits – Tracer methods – Part 7: Transit time method using

radioactive tracers. [8] ISO 3740, Acoustics – Determination of sound power levels of noise sources – Guidelines for the use of basic standards. [9] ISO 3744, Acoustics – Determination of sound power levels of noise sources using sound pressure – Engineering method in

an essentially free field over a reflecting plane. [10] ISO 3745, Acoustics – Determination of sound power levels of noise sources – Precision methods for anechoic and semi-

anechoic rooms. [11] ISO 3746, Acoustics – Determination of sound power levels of noise sources using sound pressure – Survey method using

an enveloping measurement surface over a reflecting plane. [12] ISO 3945, Mechanical vibration of large rotating machines with speed range from 10 to 200 r/s – Measurement and

evaluation of vibration severity in situ. [13] ISO 4185, Measurement of liquid flow in closed conduits – Weighing method. [14] ISO 6018, Acoustics – Noise emitted by machinery and equipment – Guidelines for the preparation of test codes of

engineering grade requiring noise measurements at the operator’s or bystander’s position. [15] IEC 60041:–2) , International code for the field acceptance tests of hydraulic turbines. [16] IEC 60497, International code for model acceptance tests of storage pumps. [17] E. Grist and R. P. Hentschke, The Verification of Centrifugal Pump Performance Guarantees by Acceptance Tests – An Alternative Method. I.Mech.Eng. London, March 1989.

2) กาลงจดพมพ (ฉบบแกไขของ IEC 60041:1992)