qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui

opa http://www.chemia.sos.pl pasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqw

Testy z chemii   

Część II  

2008‐12‐28  

2

Wszystkie omówione odpowiedzi (294 pytań testowych i odpowiedzi) możesz

uzyskać wysyłając sms na nr 75068 o treści AT.CMLH.2 (koszt sms 5 zł netto (6,1 zł brutto).

W sms zwrotnym uzyskasz adres skąd można pobrać testy wraz z odpowiedziami. Wszystkie testy wraz z omówionymi do nich odpowiedziami (4x100 pytań testowych,

oraz 2x300 pytań testowych pogrupowanych tematycznie) możesz uzyskać w cenie 15 zł. W tym celu kliknij w poniższy link, zaznacz opcję płatności i wypełnij informacje o posiadaczu karty lub konta (Twoje dane). Płatności można dokonać przelewem elektronicznym, kartą, lub przelewem zwykłym. W tym ostatnim przypadku po wprowadzeniu swoich danych musisz wydrukować druk przelewu, który się ukaże po wciśnięciu przycisku Dokonaj płatności.

https://ssl.dotpay.pl/?pid=LJX29Q24TV3I1MW3TQP8DRW81WDLEY6K Wiele plików pomocnych w nauce chemii można pobrać z serwisu

http://www.pobierz.chemia.sos.pl , zapraszam również do odwiedzenia serwisu Chemia SOS – pomoc z chemii: http://www.chemia.sos.pl

3

Spis Treści 

1. ELEMENTY SYSTEMATYKI ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH ................................................................. 4 2. LITOWCE ............................................................................................................................................... 6 3 BERYLOWCE ........................................................................................................................................... 8 4. BOROWCE ............................................................................................................................................ 10 5 WĘGLOWCE .......................................................................................................................................... 11 6 AZOTOWCE ........................................................................................................................................... 13 7 TLENOWCE ........................................................................................................................................... 15 8 FLUOROWCE ......................................................................................................................................... 17 9 MIEDŹ, SREBRO, CYNK ......................................................................................................................... 19 10 CHROM ............................................................................................................................................... 21 11 MANGAN ............................................................................................................................................ 22 12 ŻELAZO .............................................................................................................................................. 24 13 WĘGLOWODORY ................................................................................................................................ 26 14 ALKOHOLE I FENOLE .......................................................................................................................... 30 15. ALDEHYDY I KETONY ........................................................................................................................ 33 16. KWASY KARBOKSYLOWE .................................................................................................................. 35 17 ESTRY I TŁUSZCZE ............................................................................................................................. 37 18. WĘGLOWODANY ............................................................................................................................... 39 19. ZWIĄZKI NITROWE, ESTRY KWASU AZOTOWEGO, AMINY I AMIDY ................................................... 43 20. AMINOKWASY, PEPTYDY, BIAŁKA .................................................................................................... 45 23. IZOMERIA .......................................................................................................................................... 49 24 MECHANIZMY PRZEBIEGU REAKCJI W CHEMII ORGANICZNEJ ............................................................ 53 

4

1. Elementy systematyki związków nieorganicznych

1. I Tlenki reagujące z kwasami a nie reagujące z zasadami nazywamy tlenkami zasadowymi II Tlenki reagujące z zasadami a nie reagujące z kwasami nazywamy tlenkami kwasowymi III Tlenki reagujące zarówno z mocnymi kwasami jak i z mocnymi zasadami nazywamy tlenkami

amfoterycznymi IV Tlenki amfoteryczne są zwykle trudno rozpuszczalne w wodzie V Tlenki obojętne nie reagują ani z kwasami, ani z zasadami, ani z wodą

Prawdziwymi stwierdzeniami są: A tylko I, II i III B tylko I, II, III i V C tylko I i II D wszystkie

2.

Azot może utworzyć następujące tlenki: N2O, NO, N2O3, NO2, N2O5. Można je przyporządkować do odpowiednich grup tlenków. Prawidłowy zapis podaje odpowiedź:

tlenki kwasowe zasadowe obojętne A NO2, N2O5 N2O, N2O3 NO B NO2, N2O5 N2O3 N2O, NO C NO2, N2O5, N2O3 N2O, NO ------- D NO2, N2O5, N2O3 ---------- N2O, NO

3.

Po wprowadzeniu kilku kropli fenoloftaleiny do roztworu wodnego wodorotlenku barowego (tzw. wody barytowej) roztwór zabarwia się na malinowo. Po przepuszczeniu pewnego gazu przez naczynie zawierające powyższy roztwór, stwierdzono jego odbarwienie się. Gazem mógł być:

A NH3 lub PH3 B CO2 lub SO3 C P2O5 lub SiO2 D N2O lub NO

4. Amfoteryczność tlenków jest wynikiem:

A przewagi udziału wiązania jonowego w cząsteczce B przewagi udziału wiązania kowalencyjnego w cząsteczce C zbliżonego udziału wiązania jonowego i kowalencyjnego w cząsteczce D silnego oddziaływania elektrostatycznego pomiędzy atomami tlenu i metalu

5.

Różnica pomiędzy właściwościami wodorotlenku zasadowego, wodorotlenku amfoterycznego i kwasu tlenowego jest konsekwencją elektroujemności pierwiastka E tworzącego jeden z powyższych typów związków i wynikającego z niej charakteru wiązań. Symbolom x, y, z w poniższym schemacie mogą odpowiadać następujące znaczenia:

I mała elektroujemność II średnia elektroujemność III duża elektroujemność IV mały udział wiązania jonowego V duży udział wiązania jonowego VI porównywalny udział wiązania jonowego i kowalencyjnego

E O H

x y z

Prawidłowe przyporządkowanie podanych znaczeń dla poszczególnych typów związków podaje odpowiedź:

5

wodorotlenek zasadowy wodorotlenek amfoteryczny kwas tlenowy x y z x y z x y z

A I IV V II VI VI I IV IV B I VI V I IV IV III V V C III V VI I VI VI I IV VI D II IV VI III VI VI III IV V E I V IV II VI VI III IV V

6.

Moc kwasów tlenowych: I rośnie w okresach (układu okresowego) wraz ze wzrostem elektroujemności centralnego atomu reszty

kwasowej II maleje w okresach (układu okresowego) wraz ze wzrostem elektroujemności centralnego atomu reszty

kwasowej III rośnie w grupach (układu okresowego) wraz ze wzrostem elektroujemności centralnego atomu reszty

kwasowej IV maleje w grupach (układu okresowego) wraz ze wzrostem elektroujemności centralnego atomu reszty

kwasowej V zwykle rośnie ze wzrostem liczby atomów tlenu (przy tym samym centralnym atomie reszty kwasowej) VI zwykle maleje ze wzrostem liczby atomów tlenu (przy tym samym centralnym atomie reszty kwasowej) Poprawnymi stwierdzeniami są:

A I, III i V B II, IV i VI C tylko I i III D tylko II i IV E tylko I

7. Moc kwasów beztlenowych:

A rośnie w obrębie okresu ze wzrostem elektroujemności B maleje w obrębie okresu ze wzrostem elektroujemności C maleje w obrębie grupy ze wzrostem elektroujemności D rośnie w obrębie grupy ze wzrostem elektroujemności E poprawne są odpowiedzi A i C

8.

Która grupa kwasów jest uporządkowana według wzrastającej mocy? A H2S, H2Te, H2Se B HIO, HBrO, HClO C HClO4, HClO3, HClO2, HClO D HI, HBr, HCl E H2SeO4, H2SO4, H2TeO4

9.

Która grupa wodorotlenków może tworzyć hydroksysole? A NaOH, KOH, Ca(OH)2 B NaOH, Ca(OH)2, Al(OH)3 C Ca(OH)2, Al(OH)3, Cr(OH)3 D Mg(OH)2, Li(OH)2, KOH E Zn(OH)2, Cu(OH)2, AgOH

6

10.

Uczeń miał otrzymać chlorek miedzi(II) dowolnymi metodami. Którymi z zaproponowanych metod mógł otrzymać ten związek?

I metal + kwas II tlenek metalu + kwas III tlenek metalu + tlenek niemetalu IV wodorotlenek + kwas V sól + sól

A I, II i IV B I, II i III C II, IV i V D III, IV i V E I, III i V

2. Litowce

11. Która z niżej wymienionych wielkości wzrasta zgodnie z kierunkiem strzałki?

Li, Na, K, Rb, Cs A promień kationu B elektroujemność C charakter kwasowy pierwiastka D charakter zasadowy pierwiastka E wymienione w punkcje A i D

12.

Stały wodorotlenek sodu ma właściwości higroskopijne. Oznacza to, że: A bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie B dobrze chłonie parę wodną z powietrza C bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, a proces rozpuszczania jest egzoenergetyczny D bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, a proces rozpuszczania jest endoenergetyczny

13.

Metaliczny sód na powietrzu pokrywa się nalotem, w którego skład mogą wchodzić: A NaOH B NaHCO3 C Na2CO3 D NaNO3 E wymienione w A, B i C

14.

Tlenek jednowartościowego pierwiastka o masie równej 94u reaguje z wodą dając związek, którego wodny roztwór barwi fenoloftaleinę na różowo. Związkiem tym jest:

A CuOH B NaOH C KOH D LiOH

7

15.

Stężenie procentowe 2,2 molowego roztworu KOH wynosi 11%. Gęstość tego roztworu wynosi: A 1,00g/cm3 B 1,06g/cm3 C 1,12g/cm3 D 1,18g/cm3

16.

Podczas elektrolizy wodnego roztworu NaCl metodą rtęciową na elektrodach zachodzą następujące procesy:

Na+ + e Na

H2O + 2e 2OH- + H2

H2O + 2e OH- + H2

2Na+ + 2e 2Na

H2O - 2e 1/2O2 + 2H+

2Cl- - 2e Cl2

H2O - 2e 1/2O2 + 2H+

2Cl- - 2e Cl2

A

B

CD

katoda anoda

17. Na podstawie znajomości budowy chlorku sodowego można przewidzieć, że po umieszczeniu kryształu

NaCl na płytce dodatnio naładowanego elktroskopu: + + + +

--- -- + ++++- -- -

1. 2.

A listki elektroskopu opadną, ponieważ w uporządkowaniu jonów znajdujących się w krysztale nastąpi zmiana na rys. 1

B listki elektroskopu rozszerzą się ponieważ w uporządkowaniu jonów znajdujących się w krysztale nastąpi zmiana na rys. 2

C listki elektroskopu nie zmienią swego położenia, ponieważ sposób uporządkowania jonów w stałym NaCl nie ulegnie zmianie, gdyż wiążące je siły elektrostatyczne ograniczają ruchliwość jonów w krysztale

D Listki elektroskopu opadną na skutek oddziaływania jonów ujemnych na ładunki dodatnie znajdujące się na listkach, ale sposób ułożenia jonów w krysztale NaCl nie ulegnie zmnianie

18.

Opis pewnego doświadczenia: „Sód wrzucony do wody przybiera kształt kulki, poruszającej się po powierzchni. Naczynie do którego wrzuciliśmy sód, ogrzewa się. Wydziela się jakiś gaz.” Jakie wnioski można wyprowadzić na podstawie opisu zjawisk, towarzyszących temu doświadczeniu?

A sód rozpuszcza się w wodzie, a ciepło rozpuszczania jest tak duże, że powoduje ogrzanie się roztworu i poruszanie się sodu po powierzchni roztworu. B reakcja sodu z wodą jest egzotermiczna, sód ma stosunkowo niską temp. topnienia i gęstość mniejszą od gęstości wody C ciepło reakcji sodu z wodą powoduje zwiększoną ruchliwość sodu i utrzymuje go na powierzchni cieczy D w wyniku egzotermicznej reakcji sodu z wodą powstaje wodór i wodorotlenek sodowy

19.

W czterech naczyniach zawierających po 100g wody rozpuszczono: I 0,01 mola NaCl II 0,01 mola Na2SO4 III 0,005 mola Na3PO4 IV 0,01 mola NaNO3 Najwyższe ciśnienie osmotyczne będzie wykazywał roztwór:

A I B II C III D IV

8

20.

Roztwór o objętości 1dm3 sporządzono rozpuszczając w wodzie 0,44g mieszaniny NaOH i KOH w stosunku molowycm 3:1. pH otrzymanego roztworu wynosi:

A 13 B 12 C 8 D 9

21. Przeprowadzając elektrolize wodnego, nasyconego roztworu NaCl stwierdzono, że w przestrzeni katodowej

roztwór przyjmuje odczyn zasadowy. Poprawne wyjaśnienie tego zjawiska brzmi następująco: A wzrost zasadowości spowodowany jest wzrostem stężenia jonów Na+ w otoczeniu katody B roztwór staje się zasadowy na skutek reakcji z wodą wydzielonego w czasie elektrolizy sodu 2Na + 2H2O → 2NaOH + H2 C wzrost zasadowości następuje na skutek reakcji zachodzącej na katodzie: 2H2O + 2e → 2OH- + H2 D zasadowość wzrasta, ponieważ na anodzie rozładowujue się jon Cl- a nie OH-

3 Berylowce

22. Magnez posiada trzy izotopy: 24Mg, 25Mg, 26Mg. Izotop 26Mg stanowi 11,3%. Jaka jest procentowa

zawartość pozostałych izotopów, jeśli średnia masa atomowa magnezu wynosi 24,31? 24Mg 25Mg A 80,3% 8,4% B 40,2% 8,5% C 20,3% 68,4% D 48,3% 40,3% E 75,7% 13%

23.

W reakcji magnezu z kwasem solnym otrzymano 1,204.1023 cząsteczek wodoru. Oblicz masę magnezu użytego do reakcji.

A 1,2g B 2,4g C 4,8g D 0,2g

24.

Wiedząc, że iloczyn rozpuszczalności CaSO4 wynosi 2,3.10-4 ustosunkuj się do następujących stwierdzeń: I Jeżeli iloczyn stężeń [Ca2+][SO4

2-] jest większy od 2,3.10-4 to roztwór jest nienasycony II Dodanie do nasyconego roztworu CaSO4 roztworu siarczanu sodu spowoduje wytrącenie CaSO4 III Jeżeli w roztworze nad osadem iloczyn stężeń [Ca2+][SO4

2-] jest równy 2,3.10-4 to układ znajduje się w rónowadze dynamicznej.

Prawdziwe zdania są: A wsztstkie B I i III C I i II D II i III

9

25.

Z 200cm3 roztworu zawierającego mieszaninę chlorku i azotanu baru strącono BaSO4 w ilości 2,32g. Strącony z takiej samej próbki osad AgCl ważył 1,43g. Stosunek molowy BaCl2 do Ba(NO3)2 w badanym roztworze wynosi:

A 2:1 B 1:1 C 1:2 D 1:4

26. Efekt cieplny reakcji CaCO3 → CaO + CO2 wynosi:

A –54,7Kcal B –44,7Kcal C –34,7Kcal D –24,7Kcal

ΔQtw CaCO3=284,5Kcal ΔQtw CaO=152,1Kcal ΔQtw CO2=97,7Kcal

27.

Charakter metaliczny pierwiastków w szeregu: Mg → Ca → Sr → Ba

A rośnie B maleje C nie zmienia się D rośnie a potem maleje E brak jakichkolwiek prawidłowowści

28.

Znając położenie magnezu, wapnia, strontu i baru w układzie okresowym można przewidzieć, że najenergiczniej będzie przebiegała reakcja:

Mg + 2H2O Mg(OH)2 + H2

Ca + 2H2O Ca(OH)2 + H2

Sr + 2H2O Sr(OH)2 + H2

Ba + 2H2O Ba(OH)2 + H2

A

BC

D

29. „.... wapń wrzucony do wody opada na dno, a po chwili unosi się na powierzchnię otoczony pęcherzykami

gazu. Woda mętnieje”. Z powyższego opisu wybierz tylko te wnioski, które można z niego wyprowadzić: A Wapń rozpuszcza się w wodzie. Proces rozpuszczania jest silnie egzotermiczny i powoduje wrzenie

wody. B Wapń jest cięższy od wody. W wyniku reakcji z wodą powstaje gaz i słabo rozpuszczalna substancja C Wapń powoduje wydzielenie tlenu rozpuszczonego w wodze, z którym reaguje. Tlenek wapnia jest w

wodzie nierozpuszczalny D W wyniku reakcji wapnia z wodą powstaje wodór i słabo rozpuszczalny wodorotlenek wapniowy

30.

Po dodaniu do rozcieńczonego roztworu chlorku wapnia niewielkiej ilości roztworu zawierającego związek X wytrącił się biały osad. Związkiem tym mógł być:

A NH4Cl B (NH4)2C2O4 C NH4NO3 D NaCl

10

4. Borowce

31. Średnica jądra 27Al jest większa od średnicy jądra 1H około:

A 27 razy B 13 razy C 5 razy D 3 razy

32.

W wyniku reakcji metalicznego glinu z jedną z poniżej wymienionych substancji, glin przechodzi do roztworu w postaci anionu złożonego. Substancją tą jest:

A HCl B H2SO4(rozc.) C KOH D CuSO4 E NH4OH

33.

Które z doświadczeń należy przeprowadzić aby wykazać amfoteryczność wodorotlenku glinowego?

I II III IV

NaOH H2O Mg HCl

Al(OH)3 A I i II B II i III C III i IV D I i IV

34.

Próbkę 1g siluminu (stop glinu z krzemem) poddano działaniu kwasu solnego otrzymując 1,12dm3 wodoru (w przeliczeniu na warunki normalne). Badany stop zawierał:

A 10% Si, 90% Al B 11,2% Si, 88,8% Al C 50% Si, 50% Al D 13,5% Si, 86,5% Al E 20% Si, 80% Al

11

35.

Badania laboratoryjne wykazują, że czysty glin jest odporny na działanie stężonego kwasu azotowego. Fakt ten wyjaśniamy:

A położeniem glinu w szeregu elektrochemicznym i odpowiednia wartością jego potencjału normalnego B odpornością na działanie stężonego HNO3 szczelnie przylegającej do metalu warstewki tlenku

glinowego powstającego podczas zetknięcia glinu z kwasem C utworzeniem warstewki ochronnej azotanu glinu, chroniącej metal przed dalszym działaniem kwasu

azotowego D słabymi właściwościami utleniającymi glinu, wobec silnych właściwości utleniających kwasu

azotowego

36. Zarówno węglan(IV) talu(I) jak i siarczan(VI) talu(I) są silnie trujące natomiast halogenki talu(I) nie wykazują

już tak silnych właściwości toksycznych, ponieważ: A są trudno rozpuszczalne w wodzie i w płynach fizjologicznych B są łatwo rozpuszczalne w wodzie i w płynach fizjologicznych C są łatwolotne D łatwo hydrolizują

37.

Przeprowadzono trzy doświadczenia mające na celu otrzymanie Al(OH)3 I rozpuszczono w wodzie 0,02 mola Al2(SO4)3 i dodano 120cm3 0,5 molowego roztworu NaOH II rozpuszczono w wodzie 0,01 mola Al2(SO4)3 i dodano 120cm3 0,5 molowego roztworu NaOH III rozpuszczono w wodzie 0,005 mola Al2(SO4)3 i dodano 120cm3 0,5 molowego roztworu NaOH Biały osad wodorotlenku glinu otrzymano jako wynik doświadczenia:

A I B II C III D I i II E I i III

5 Węglowce 38.

Twardość przemijającą wody powoduje obecność w niej: A rozpuszczalnych soli metali ciężkich B jonów wapnia i magnezu C wodorowęglanów wapnia i magnezu D trudno rozpuszczalnych soli wapnia i magnezu

39.

Brak momentu dipolowego w cząsteczce CO2 spowodowane jest: A brakiem polaryzacji wiązań B niewielką energią wiązań C jonowym charakterem wiązań D kompensacją momentów dipolowych wiązań

40.

Elektroujemności węgla, krzemu i wodoru wynoszą odpowiednio: C – 2,5, Si – 1,9, H – 2,1. Można przypuszczać więc, że w cząsteczkach metanu CH4 i krzemowodoru SiH4 występują wiązania:

A w obu cząsteczkach jonowe B atomowe w CH4 a jonowe w SiH4 C jonowe w CH4 a atomowe w SiH4 D w obu cząsteczkach wiązania atomowe słabo spolaryzowane

12

41. Energia przejścia diamentu i grafitu w stan izolowanych atomów węgla wynosi odpowiednio 713kJ/mol i

715kJ/mol. Zatem uśredniona energia wiązania między atomami węgla wynosi: A w diamencie 178,3 kJ/mol; w graficie 238,3 kJ/mol B w diamencie 713 kJ/mol; w graficie 715 kJ/mol C w diamencie 178,2 kJ/mol; w graficie 178,75 kJ/mol D w diamencie 2852 kJ/mol; w graficie 2860 kJ/mol

42.

Jaką objętość dwutlenku węgla (w warunkach normalnych) wydzieli się jeśli na 75g węglanu wapniowego podziałamy w nadmiarze rozcieńczonym kwasem solnym?

A 5,6dm3 B 11,2dm3 C 16,8dm3 D 22,4dm3

43. Oblicz jaką objętość zajmuje w warunkach normalnych mieszanina zawierająca 11g CO2 i 7g CO.

A 22,4dm3 B 16,8dm3 C 11,2dm3 D 2,2dm3

44. Podziałano nadmiarem kwasu solnego na próbki zawierające jednakowe ilości wagowe: I Na2CO3 II NaHCO3 III BaCO3 IV CaCO3 Otrzymana ilość dwutlenku węgla była:

A największa w I przypadku B największa w II przypadku C największa w III przypadku D największa w IV przypadku E jednakowa we wszystkich przypadkach

45.

Mieszaninę BaCO3 i CaCO3 o masie 2,97g wyprażono w płomieniu palnika. Otrzymany w wyniku reakcji CO2 zajął w warunkach normalnych 0,448dm3. Procentowa zawartość BaCO3 w mieszaninie wynosi w przybliżeniu:

A 50% B 25% C 72,1% D 37,5% E 75%

46. Związek wodoru z pierwiastkiem grupy IVA (grupy 14) zawiera 87,5% tego pierwiastka. Jest to:

A CH4 B SiH4 C GeH4 D SnH4 E PbH4

13

6 Azotowce 47.

N P As Sb Bi

Powyższa strzałka obrazuje wzrost: I właściwości metalicznych azotowców II właściwości kwasowych tlenków azotowców III właściwości zasadowych wodorków azotowców IV właściwości redukujących wodorków azotowców Zgodne z prawdą jest stwierdzenie: A I i II B I i III C II i III D I i IV

48.

Jak zmieni się szybkość reakcji: 2NO + O2 2NO2 przebiegającej w fazie gazowej według równania kinetycznego: v=k(NO)2.(O2) jeżeli zwiększy się trzykrotnie objętość reagujących gazów?

A wzrośnie 3 razy B zmaleje 9 razy C zmaleje 4 razy D zmaleje 27 razy E wzrośnie 27 razy

49.

W stanie równowagi układu N2 + 3H2 2NH3 stężenia wynosiły:

azot – 1,5mol/dm3; wodór – 4mol/dm3; amoniak – 5mol/dm3. Stężenia wyjściowe azotu i wodoru wynosiły: A 1,5mol/dm3 N2; 4mol/dm3 H2 B 6,5mol/dm3 N2; 9mol/dm3 H2 C 2,5mol/dm3 N2; 7,5mol/dm3 H2 D 4mol/dm3 N2; 7,5mol/dm3 H2 E 4mol/dm3 N2; 11,5mol/dm3 H2

50. Które z poniższych zdań zawiera prawdziwe stwierdzenia dotyczące tlenku fosforu(V)? A jest substancją białą, silnie higroskopijną B jest bezwodnikiem kwasu ortofosforowego C występuje w postaci dimerycznej D odpowiedzi A, B i C

51. Obliczona przy wykorzystaniu podanych obok wartości energii rozrywania wiązań entalpia reakcji: N2 + 3H2 2NH3

wiązanie

energia wiązania (kJ/mol)

wynosi H-H 436 N≡N 946 N-H 390

A +1772kJ B –86kJ C +4594kJ D –1772kJ

14

52. Amoniak otrzymany w wyniku reakcji 1dm3 roztworu NH4Cl o stężeniu 0,02M z nadmiarem ługu sodowego

zajmuje w warunkach normalnych objętość: A 0,224dm3 B 0,448dm3 C 2,24dm3 D 4,48dm3

53. Z położenia pierwiastka arsenu w układzie okresowym wnioskujemy, że jego stopnie utlenienia w

związkach chemicznych mogą być zawarte między: A –4 i +5 B –3 i +6 C –3 i +5 D –3 i +7

54. Potrójne wiązanie w cząsteczce azotu stanowią: A dwa wiązania σ i jedno π B trzy wiązania π C trzy wiązania σ D jedno wiązanie σ i dwa wiązania π

55. Atomy wodoru tworzące jon amonowy łączą się z atomem azotu wiązaniami: A trzema kowalencyjnymi i jednym koordynacyjnym B jednym kowalencyjnym i trzema koordynacyjnymi C dwoma kowalencyjnymi i dwoma koordynacyjnymi D trzema kowalencyjnymi i jednym jonowym

56. Stała dysocjacji kwasu azotowego(III) o pH=2 i stopniu dysocjacji 2% wynosi: A 2.10-4 B 4.10-2 C 2.10-2 D 2.10-5 E 4.10-4

57. Stężenie procentowe roztworu kwasu ortofosforowego, który otrzymano w wyniku reakcji 14,2g pięciotlenku

fosforu z 85,8g wody wynosi w przybliżeniu: A 10% B 14% C 20% D 25%

58. W zamkniętym naczyniu znajdowało się X moli amoniaku. W naczyniu tym, w pewnej temperaturze ustaliła

się następująca równowaga: N2 + 3H22NH3

Jeśli ilość moli azotu w powstałej mieszaninie wynosi Y, to stałą równowagi reakcji można wyrazić zależnością:

A 2

4

2Y)(X27YK−

=

B 2

3

2Y)(X9YK−

=

C 2

4

2Y)(X3YK−

=

D 2

3

2Y)(X9YK−

=

E 2

4

2Y)(X3YK−

=

15

59. Arszenik w postaci pasty znalazł zastosowanie w stomatologii do niszczenia miazgi zębowej. Z punktu

widzenia chemicznego jest to: A tlenek arsenu(III) B tlenek arsenu(V) C arsenian(V) dipotasu D wodorotlenek arsenu

7 Tlenowce 60.

Siarka jest pierwiastkiem występującym w kilku odmianach alotropowych. Dwie jej podstawowe odmiany stanowią siarka rombowa i jednoskośna. Ciepło spalania do SO2 siarki jednoskośnej wynosi +296,83 kJ/mol, a rombowej +297,21 kJ/mol. Efekt cieplny przemiany 1 mola siarki jednoskośnej w rombową wynosi:

A 0,38 kJ B –0,38 kJ C 594,04 kJ D –594,04 kJ E 297,21 kJ

61.

Z ilu atomów składa się cząsteczka siarki w stanie pary, jeśli gęstość par siarki w przeliczeniu na warunki normalne wynosi 11,43 g/dm3

A 2 B 4 C 6 D 8 E 10

62. Po jakim czasie 100μg próbki izotopu promieniotwórczego 218Po o czasie połowicznego rozpadu 3,03 min.

zmaleje o 25mg? A 136s B 75,5s C 45,5s D 143,4s

63.

ΔH0tw. CO2 = -393 kJ/mol

ΔH0tw.SO2 = -297kJ/mol

CS2(g) + 3O2 = CO2(g) + 2SO2(g) ΔH0= -1108kJ/mol Z powyższych danych wynika, że entalpia tworzenia CS2(g) wynosi: A –121kJ/mol B +121kJ/mol C –1108kJ/mol D +715kJ/ml

64. W których probówkach metale rozpuszczą się z wytworzeniem soli?

H2SO4 stęż.

Al Pb Cu Ag

I II III IV

A I i II B III i IV C II i IV D I i IV

16

65. Ustal w którą stronę przesunie się stan równowagi reakcji:

2SO2(g) + O2(g) 2SO3(g) ΔH0=-192kJ Podwyższenie

temperatury dodanie

katalizatora zwiększenie

stężenia tlenu A ← nie zmieni się ← B → → → C → ← → D ← nie zmieni się →

66.

Próbka powietrza pod ciśnieniem 980hPa zawiera 210cm3 tlenu, 780cm3 azotu, 7cm2 CO2 i 3cm3 gazów szlachetnych (głównie argonu). Jakie jest ciśnienie cząsteczkowe tlenu w próbce powietrza?

A 205,8hPa B 210hPa C 980hPa D 774,2hPa

67. W czasie rozpuszczania stężonego H2SO4 w wodzie wydziela się ciepło. Jest to wynik: A właściwości zwęglających kwasu siarkowego B reakcji hydratacji jonów SO4

-2, która jest reakcją egzotermiczną C właściwości utleniających kwasu siarkowego D procesu redukcji kwasu siarkowego

68. Znając położenie selenu w układzie okresowym, można powiedzieć, że: A jest on miękkim metalem, o wysokiej temperaturze topnienia i wrzenia B tworzy sól o wzorze Na3SeO4 C spala się w powietrzu i tlenie tworząc SeO2, posiadający właściwości silnie zasadowe D tworzy on gazowy związek H2Se, posiadający właściwości słabo kwasowe

69.

Roztwór wodny siarczku sodowego posiada odczyn: A obojętny, ponieważ jest solą mocnej zasady i mocnego kwasu B kwaśny, ponieważ w reakcji z wodą powstaje H2S i NaOH C zasadowy, ponieważ w reakcji z wodą powstaje słaby kwas i mocna zasada D obojętny, ponieważ ta sól w wodzie ulega dysocjacji na jony Na+ i S-2

70. Moc roztworów wodnych kwasów beztlenowych pierwiastków VIA (16 grupy) rośnie w szeregu: A H2S, H2Se, H2Te B H2Te, H2Se, H2S C H2Te, H2S, H2Se D H2Se, H2Te, H2S

71. W wyniku przepuszczania pewnego gazu przez roztwór wodny azotanu(V) ołowiu(II) wytrącił się czarny

osad. Gazem tym był: A HCl B H2S C SO3 D CO2

17

8 Fluorowce

72. Dwa pierwiastki X i Y spełniają następujące warunki:

1. atomy pierwiastka X i Y różnią się o 18 protonów 2. X reaguje z solą potasową Y wg równania : X2 + 2KY → 2KX + Y2

Pierwiastkami tymi mogą być: X Y

A chlor brom B brom chlor C jod brom D chlor jod

73.

Które z poniższych twierdzeń jest zgodne z prawdą? I Roztwory wodne fluorowców są elektrolitami II Skroplone fluorowodory nie są elektrolitami III Stopione halogenki litowców są elektrolitami IV Roztwory wodne halogenków litowców są elektrolitami Prawdziwymi są stwierdzenia: A I, III i IV B I i IV C II i III D II, III i IV E wszystkie

74. Atom chloru w anionie chlorynowym (chloranowym(III) posiada następującą liczbę wolnych par

elektronowych na powłoce walencyjnej: A jedną B dwie C trzy D żadnej

75. Momenty dipolowe cząsteczek F2, Cl2, Br2 i I2 są: A różne od zera i mają zbliżone wartości B różne od zera, a ich wartości maleją od F2 do I2 C różne od zera, a ich wartości wzrastają od F2 do I2 D we wszystkich przypadkach równe zero

76. Stała dysocjacji termicznej jodowodoru w pewnej temperaturze wynosi 2. Stężenie początkowe HI było

równe 1mol/dm3. Stężenia poszczególnych składników w stanie równowagi są równe (w mol/dm3): H2 I2 HI

A 0,37 0,37 0,26 B 0,37 0,37 0,63 C 0,74 0,74 0,26 D 0,29 0,29 0,71 E 0,45 0,45 0,1

18

77. Na podstawie wyniku przeprowadzonych doświadczeń można wnioskować, że:

zabarwiona warstwarozpuszczalnika organicznego

NaI NaBr

Br2 Cl2

CHCl3 CHCl3

A brom i jod są mało aktywne chemicznie B chlor jest bardziej aktywny chemicznie od bromu i jodu C jod i brom łatwo ulegają redukcji D chlor jest mniej aktywny chemicznie od bromu i jodu

78.

Rozpuszczalność chlorowodoru w wodzie w warunkach normalnych jest wysoka, ponieważ związek ten: A jest gazem cięższym od powietrza B ulega w wodzie dysocjacji elektrolitycznej C tworzy dwuatomowe cząsteczki D zawiera w swoim składzie wodór

79. Szereg metali poddano działaniu kwasu solnego:

HCl

Ni Fe Ag Hg Sn

a b c d e

W których probówkach nastąpi reakcja chemiczna? A a, b, c B a, b, e C b, d, e D c, d, e

80. Do 1dm3 wody wprowadzono 10-8 mola gazowego HCl. pH otrzymanego roztworu wynosi: A 8 B 6 C 7 D 4 D 1

81. Chlorowodór można otrzymać w wyniku działania stężonego kwasu siarkowego na chlorek sodowy,

ponieważ: A kwas siarkowy jest kwasem silniejszym od kwasu solnego B kwas siarkowy jest kwasem bardziej higroskopijnym od kwasu solnego C w cząsteczce kwasu siarkowego znajdują się dwa atomy wodoru, a w cząsteczce chlorowodoru jeden

atom wodoru D kwas siarkowy jest kwasem mniej lotnym niż kwas solny

82. W celu zbadania zawartości kwasu solnego w soku żołądkowym próbkę soku o objętości V=10cm3

zmiareczkowano 0,05 molową zasadą, zużywając na zobojętnienie 20cm3 tego roztworu. Stężenie molowe HCl w badanej próbce wynosi:

A 0,5mol/dm3 B 0,2mol/dm3 C 0,1mol/dm3 D 0,05mol/dm3

19

83. Na dwie jednogramowe próbki MnO2 i KMnO4 podziałano stężonym kwasem solnym. W którym przypadku

wydzieliło się więcej chloru? A w reakcji z MnO2 B w reakcji z KMnO4 C w obu przypadkach wydzieliły się identyczne ilości chloru D kwas solny nie reaguje z MnO2

9 Miedź, srebro, cynk

84. Zawartość czystego złota w wyrobach jubilerskich będących stopami złota z innymi metalami np.: Cu lub Ag

podaje się często w jednostkach zwanych karatami (1karat =1/24 masy stopu). Ile wynosi procentowa zawartość złota (w ułamkach masowych) w 18 karatowym wyrobie jubilerskim?

A 18% B 25% C 56% D 75% E 80%

85. Układy I i II znajdują się w stanie równowagi dynamicznej opisanej równaniem: IR=[Ag+][Cl-]=1,56.10-10

Ag+ Cl-

AgCl

Ag+ Cl-

AgCl

AgNO3H2OI II

Co zaobserwowano w tych układach, jeżeli po dodaniu soli (do I) i wody (do II) iloczyny stężeń jonów

wynoszą odpowiednio: I 1,08.10-8 II 1,56.10-12

A wytrąca się osad osad ulega rozpuszczeniuB wytrąca się osad wytrąca się osad C osad ulega rozpuszczeniu wytrąca się osad D osad ulega rozpuszczeniu osad ulega rozpuszczeniu

86.

Wartości iloczynów rozpuszczalności AgCl, AgBr i AgI wynoszą odpowiednio: 2.10-10, 8.10-13, 2.10-16. Do roztworu zawierającego jony Cl-, Br- i I- o identycznych stężeniach dodajemy kroplami roztwór AgNO3. Kolejność wytrącania osadów jest następująca:

A AgI, AgBr, AgCl B AgCl, AgBr, AgI C AgBr, AgCl, AgI D AgBr, AgI, AgCl

87. Ile gramów srebra wydzieli się na katodzie podczas elektrolizy wodnego roztworu AgNO3 prądem o

natężeniu 1A i w czasie 1godziny. A 2g B 3g C 4g D 5g

20

88. W obwód prądu stałego włączono szeregowo trzy elektrolizery zawierające roztwory wodne: I AgNO3, II Bi(NO3)3, III NaCl Po pewnym czasie w elektrolizerze III wydzieliło się 2,24dm3 wodoru (w przeliczeniu na warunki normalne).

Ile gramów metalu wydzieliło się w elektrolizerze I a ile w elektrolizerze II? A 10,8g Ag, 20,9g Bi B 21,6g Ag, 6,96g Bi C 21,6g Ag, 13,9g Bi D 10,8g Ag, 6,96g Bi

89. Siła elektromotoryczna ogniwa stężeniowego Ag|Ag+(0,1M)||Ag+(1M)|Ag wynosi: A 0,059V B 0,118V C –0,118V D 0,591V

90. Do 200cm3 roztworu AgNO3 zanurzono płytkę cynkową. Masa wydzielonego po pewnym czasie srebra

wynosiła 5,4g. Stężenie molowe jonów cynku w roztworze wyniesie: A 0,025 B 0,125 C 0,05 D 0,1

91. Zmieszano dwa roztwory o jednakowej zawartości (po 10g) soli: chlorku baru w pierwszym i azotanu srebra

w drugim roztworze. Ile wynosi masa osadu wytrąconego w wyniku tego doświadczenia: A 20g B 8,4g C 6,89g D 4,23g

92. Wkraplanie amoniaku do roztworu soli miedzi(II) powoduje wytrącenie się osadu Cu(OH)2, a następnie jego

rozpuszczenie z wytworzeniem jonu kompleksowego [Cu(NH3)4]2+. Cząsteczki amoniaku związane są kationami Cu2+ w jonie kompleksowym przez:

A wiązanie koordynacyjne przy wykorzystaniu wolnej pary elektronowej atomu azotu w amoniaku B siły elektrostatycznego przyciągania cząsteczki amoniaku jako dipola ich ujemnymi biegunami do jonu

Cu2+ C roztwór soli miedzi(II) ma w wyniku hydrolizy odczyn kwaśny, co powoduje powstawanie jonów NH4

+ D wiązania wodorowe między cząsteczkami amoniaku

93. Naturalna miedź składa się z izotopów 63Cu i 65Cu. Stosunek liczby atomów 63Cu do liczby atomów 65Cu w

mieszaninie jest równy 8:3. Średnia masa atomowa miedzi wynosi: A 63,35 B 63,54 C 64,00 D 64,05

94. W ilu molach azotanu(V) miedzi(II) zawarte jest 400g miedzi? A w 2 molach B w 3,13 molach C w 6,3 molach D w 12,5 moalach

95. W 50g H2O rozpuszczono 25g CuSO4

.5H2O. Stężenie procentowe otrzymanego roztworu siarczanu(VI) miedzi(II) wynosi:

A 21,3% B 33,3% C 32% D 50% E 27,1%

21

96.

W reakcji cynku ze stężonym kwasem azotowym(V) tworzy się azotan(V) cynku, azotan(V) amonu i woda. Ile moli azotanu(V) amonu wytworzy się działaniem kwasu azotowego na 1kg cynku?

A 0,5 mola B 1 mol C 1,5 mola D 2 mole E 3,8 mola

97. 10g stopu miedzi, cynku i żelaza wprowadzono do nadmiaru kwasu solnego i otrzymano 1,344dm3 wodoru

(w przeliczeniu na warunki normalne). Masa nierozpuszczonego osadu wynosiła 6,19g. Badany stop miał skład:

A 61,9% Cu, 32,5% Zn, 5,6% Fe B 61,9% Cu, 19% Zn, 19,1% Fe C 61,9% Cu, 37,54% Zn, 0,56% Fe D 30,1% Cu, 39% Zn, 30,9% Fe E 15% Cu, 15,1% Zn, 61,9% Fe

10 Chrom 98.

Atom chromu ma konfigurację zewnętrznych poziomów elektronowych 3d54s1. Istnienie kationów Cr2+ i Cr3+ tłumaczymy:

A utratą elektronów z podpoziomu 4s B utratą dwóch lub trzech elektronów z podpoziomu 3d C utratą elektronu 4s oraz jednego lub dwóch elektronów z podpoziomu 3d D utratą wyłącznie elektronów z podpoziomów 3s i 4s

99.

Zapis: 2CrO4

2- + 2H+ Cr2O72- + H2O

ilustruje: A solwatację jonów Cr2O7

2- B reakcję utlenienia jonów CrO4

2- jonami H+ C reakcję utlenienia jonów CrO4

2- w środowisku zasadowym D równowagę pomiędzy CrO4

2- i Cr2O72-, która w środowisku kwaśnym przesunięta jest w prawo

100.

W równaniu: K2Cr2O7 + 4H2SO4 + 3Na2SO3 3Na2SO4 + ...... +K2SO4 + 4H2O

brakującym związkiem jest: A K2CrO4 B Cr(OH)3 C Cr2(SO4)3 D H2CrO4

101. Poniżej podano ilości związków chromu, które rozpuszczono w takich samych objętościach wody. W którym

roztworze będzie najwięcej jonów Cr3+. A 250g Cr2(SO4)3 M=392g/mol B 500g K2Cr2O7 M=294g/mol C 150g CrCl3 M=159g/mol D 400g K2CrO4 M=194g/mol

22

102.

Charakter chemiczny tlenków chromu jest następujący: A CrO i Cr2O3 są zasadowe, CrO3 jest amfoteryczny B wszystkie tlenki są zasadowe C CrO jest kwasowy, Cr2O3 i CrO3 są amfoteryczne D CrO jest zasadowy, Cr2O3 jest amfoteryczny, a CrO3 jest kwasowy

103. Pewien związek kompleksowy można przedstawić w postaci wzoru: CrCl3.5NH3. Jeden mol tego związku w

reakcji z nadmiarem AgNO3 tworzy dokładnie 2 mole AgCl. Najbardziej poprawnym wzorem tego związku jest: A [Cr(NH3)5]Cl3 B [Cr(NH3)5Cl]Cl2 C [Cr(NH3)5Cl2]Cl D [Cr(NH3)4Cl3]NH3

104. Iloczyn rozpuszczalności Ag2CrO4 wynosi 9.10-12, a PbCrO4 wynosi 1,8.10-14. który z tych związków jest

słabiej rozpuszczalny? A PbCrO4 B Ag2CrO4 C Ag2CrO4 i PbCrO4 są jednakowo trudno rozpuszczalne w wodzie D oba związki są bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie

105. W ciągu ilu minut prąd o natężeniu 1A wydzieli 0,1724g chromu z roztworu Cr3+ przy wydajności prądowej

50%? A 32 B 16 C 96 D 64

106. W celu otrzymania Cr(OH)3 wykonano trzy doświadczenia. W tym celu do roztworu zawierającego 0,01mola

Cr3(SO4)3 dodano: w I przypadku 60cm3 0,5 molowego roztworu NaOH w II przypadku 120cm3 0,5 molowego roztworu NaOH w III przypadku 180cm3 0,5 molowego roztworu NaOH Po zakończeniu reakcji osad wodorotlenku chromu(III) otrzymano jako wynik doświadczenia: A I i II B tylko II C tylko I D I i III E I, II i III

11 Mangan

107. Mangan tworzy kilka różnych tlenków. Charakter chemiczny tych tlenków zmienia się ze zmianą stopnia

utlenienia. Ustal wzór chemiczny tlenku manganu, jeżeli wiadomo, że stosunek mas manganu do tlenu wynosi w przybliżeniu 1:1 i określ jego charakter chemiczny.

A Mn2O7 zasadowy B Mn2O7 kwasowy C Mn2O3 zasadowy D Mn2O3 kwasowy

23

108.

Liczba cząsteczek tlenu powstająca podczas termicznego rozkładu jednego mola KmnO4: KMnO4 → K2MnO4 + MnO2 + O2 wynosi: A 3,01.1023 B 12,04.1023 C 16,06.1023 D 24,08.1023

109. Współczynniki stechiometryczne x, y, z, u reakcji:

xMn2+ + yPbO2 + zH+ → xMnO4- + yPb2+ + uH2O

wynoszą: x y z u

A 5 2 4 2 B 2 3 6 3 C 2 5 4 2 D 1 2 8 4

110.

Poniższe doświadczenie wykonano w celu wykazania:

MnO2

HCl

A właściwości utleniających MnO2 B mocy kwasu solnego C charakteru amfoterycznego MnO2 D właściwości utleniających kwasu solnego

111.

W podanym równaniu reakcji: 2MnO4

- + 3Mn2+ + 4OH- → 5MnO2 + 2H2O rolę utleniacza i reduktora pełnią: utleniacz reduktora A anion OH- wodór zawarty w wodzieB kation Mn2+ wodór zawarty w wodzieC anion MnO4

- kation Mn2+ D anion MnO4

- anion OH-

112.

Roztwór zawierający jony Fe2+ był traktowany zakwaszonym roztworem KMnO4 który reagował zgodnie z równaniem: MnO4

- + 8H+ + 5e → Mn2+ + 4H2O W jaki sposób należy stwierdzić, że reakcja zaszła do końca? A należy użyć oranżu metylowego i oczekiwać zmiany barwy roztworu z czerwonej na pomarańczową B należy użyć chromianu(VI) potasu i oczekiwać zmiany barwy roztworu z żółtej na pomarańczową C zmiana koloru jonów żelaza wskaże końcowy moment reakcji D pojawienie się trwałego zabarwienia fioletowego wskaże końcowy moment reakcji

113. Który z wymienionych związków należy zredukować, aby otrzymać związek o wzorze MnO(OH)2? A MnSO4 B MnCl2 C MnO2 D K2MnO4

24

114.

Wodorotlenek manganu(II) na powietrzu brunatnieje gdyż ulega: A redukcji do manganu B utlenieniu do Mn2O7 C utlenieniu do MnO2 D reakcji fotochemicznej E utlenieniu do MnO3

115. W czasie reakcji stężonego kwasu solnego z nadmanganianem potasowym otrzymano 5,6dm3 chloru w

warunkach normalnych. Na podstawie otrzymanej objętości chloru obliczono, że ilość nadmanganianu potasu, która weszła w reakcję z kwasem solnym wynosi:

A 0,1 mola B ok. 1,1mola C 0,2mola D ok. 2,2 mola

116. Pewien związek zawiera 30,7% Mn, 15,7% N oraz 53,5% O. 20% roztwór tego związku ma gęstość

1,17g/cm3 i stężenie molowe równe 1,3 mol/dm3. Związkiem tym jest: A Mn(NO3)2 B Mn(NO2)2 C NH4MnO4 D Mn(NO3)3

12 Żelazo 117.

Wiedząc, że potencjały standardowe układów wynoszą odpowiednio: Fe3+/Fe2+ 0,77V I2/I- 0,53V Br2/Br- 1,08V F2/F- 2,85V podaj, czy jon Fe3+ może utlenić jony podanych fluorowców? A tak, może utlenić wszystkie B utleni tylko jon Br- C utleni tylko jon F- D utleni tylko jon I-

118. Żelazo tworzy kilka tlenków FeO, Fe2O3, Fe3O4. Rozpatrując charakter chemiczny tych tlenków można

stwierdzić, że: A wszystkie mają charakter zasadowy, a zasadowość ich rośnie ze wzrostem stopnia utlenienia B wszystkie mają charakter kwasowy C ze wzrostem stopnia utlenienia maleją właściwości zasadowe D jeden z tych związków ma charakter nadtlenku

119. W zakładach elektronicznych stosuje się przy produkcji obwodów drukowanych metodę trawienia miedzi

przy użyciu nie kwasu azotowego, a roztworu soli żelaza(III). Czy może zachodzić rozpuszczanie metalicznej miedzi w roztworze soli Fe(III)?

A nie może, gdyż to właśnie żelazo winno wypierać miedź z roztworu jej soli B może, gdyż sole żelaza mogą utleniać miedź z wydzieleniem wodoru C nie może, gdyż w szeregu elektrochemicznym miedź znajduje się za żelazem D może, gdyż potencjał układu Fe3+/Fe2+ jest wyższy od potencjału Cu2+/Cu.

25

Cu2+

Cu0

Fe3+

Fe2+

Cu2+/Cu0 SEM=0,34VFe3+/Fe2+ SEM=0,77V

120.

Do ilościowego wytrącenia Fe(OH)3 z 50cm3 roztworu FeCl3 o stężeniu 0,2mol/dm3 przy użyciu roztworu NaOH o stężeniu 0,5mol/dm3 należy użyć roztworu zasady:

A 20cm3 B 40cm3 C 60cm3 D 120cm3

121. Wodorotlenek manganu(II) i wodorotlenek żelaza(II) pod wpływem tlenu atmosferycznego ulegają: A rozkładowi B samorzutnemu utlenieniu C fotochemicznemu rozkladowi D asocjacji

122. W celu otrzymania wodoru przeprowadzono reakcję żelaza z parą wodną używając różnych ilości

substratów. W pierwszym przypadku użyto 1g żelaza i 1g wody w drugim 1g żelaza i 10g wody. A w obu przypadkach otrzymano taką samą ilość wodoru B w drugim otrzymano 10-krotnie więcej wodoru C w pierwszym otrzymano 5-krotnie mniej wodoru D w pierwszym otrzymano o 5,6dm3 mniej wodoru E w drugim otrzymano o 11,2dm3 więcej wodoru

123. Próbki tej samej blachy żelaznej zanurzono częściowo w czterech roztworach o różnym pH. W którym z

nich żelazo ulegnie najszybciej korozji elektrochemicznej? A w roztworze o pH=3 B w roztworze o pH=10 C w roztworze o pH=7 D w roztworze o pH=7, w którym obecne są jony Na+ i Cl-

124. 0,6g stopu żelaza z węglem spalono w strumieniu tlenu, w wyniku czego powstało 0,066g CO2. Próbka

stopu zawierała: A 1,8% węgla B 3,0% węgla C 11,0% węgla D 30,0% węgla

125. Otrzymywanie metali z rud jest określane jako proces redukcji. Jest to określenie poprawne: A w odniesieniu do każdej metody otrzymywania metalu B tylko w przypadku otrzymywania metali z rud tlenkowych C tylko w przypadku procesów hutniczych D tylko w przypadku otrzymywania metali metodą elektrolityczną

126. Spalono żelazo w chlorze, a powstały związek rozpuszczono w wodzie i podziałano zasadą potasową. W

wyniku reakcji wytrącił się związek o wzorze: A FeCl2 B Fe2O3 C FeCl3 D Fe(OH)3

26

127. W procesie wielkopiecowym reduktorami są: A węgiel i tlen B węgiel i tlenek węgla C tlen i dwutlenek węgla D tlenek węgla i dwutlenek węgla

128. Próbka gleby pobrana z dna zbiornika wodnego była analizowana na zawartość żelaza. Żelazo zawarte w

materiale analizowanym było przekształcone w Fe2O3 i ważone. Z próbki gleby o masie 1,52g otrzymano 0,126g Fe2O3. Procentowa zawartość Fe w próbce analizowanej wynosiła:

A 5,8% B 8,3% C 6% D 11,9%

13 Węglowodory

129. Przy zastąpieniu wodoru metanem w instalacji opałowej należy ją tak przebudować, aby:

A zmniejszyć dopływ powietrza B zwiększyć dopływ gazu C nie trzeba przebudowywać instalacji D zwiększyć dopływ powietrza

130.

Olej napędowy tym różni się od oleju jadalnego, że A olej napędowy jest palny a jadalny nie B olej napędowy jest mieszaniną węglowodorów, a jadalny mieszaniną estrów C olej napędowy jest mieszaniną węglowodorów, a jadalny mieszaniną kwasów tłuszczowych D olej jadalny jest to olej napędowy, z którego usunięto substancje szkodliwe dla zdrowia, barwne i zapachowe.

131.

Reakcja metanu z chlorem jest zaliczana do: A reakcji polimeryzacji B reakcji podstawienia C reakcji addycji D reakcji przyłączenia

132.

Gęstość par pewnego węglowodoru względem wodoru wynosi 39. Gęstość par tego węglowodoru względem metanu wynosi:

A 3,4 B 4,9 C 5,2 D 8,6

133. Mieszanina gazów składa się z CH4, C3H8 i CO. Objętość mieszaniny wynosi 13,7dm3. Po jej spaleniu w

nadmiarze tlenu otrzymano 25,7dm3 CO2. Zawartość procentowa propanu w mieszaninie wynosi: A 43,8% B 33,3% C 77,2% D 23,2% E 36,3%

27

134. Przeprowadzono reakcję chlorowania 0,2mola propanu w obecności światła i przy nadmiarze chloru, aż do

podstawienia wszystkich atomów wodoru. W tej reakcji produktem ubocznym jest chlorowodór. Liczba cząsteczek wydzielonego HCl wynosi:

A 0,96 . 1023 B 1,2 . 1023 C 7,2 . 1023 D 9,6 . 1023

135. Do całkowitego spalenia 1dm3 pewnego węglowodoru gazowego zużyto 5dm3 tlenu. W wyniku reakcji

otrzymano 3dm3 dwutlenku węgla i 4dm3 pary wodnej. Objętości gazów były mierzone w jednakowych warunkach ciśnienia i temperatury. Spalany węglowodór był związkiem o wzorze:

A CH4 B C2H6 C C3H8 D C4H10

136. Węglowodorem, który może mieć tylko dwie różne dibromopochodne może być:

A propan B n-butan C izobutan D 2,2-dimetylopropan

137. Pewna substancja jest produktem reakcji nitrowania, cieczą trującą, barwy żółtej. Służy do otrzymywania

wielu barwników, lekarstw, materiałów wybuchowych. Substancją tą jest: A nitroceluloza B nitrogliceryna C kwas salicylowy D nitrobenzen

138.

Jaki związek chemiczny użyto do syntezy n-hesksanu jeżeli syntezę prowadzono z udziałem metalicznego sodu (metoda Würtza):

A jodek metylu B bromek etylu C jodek n-propylu D chlorek n-heksylu

139.

Głównym produktem przyłączenia bromowodoru do 2-metylopropenu w obecności inicjatorów wolnych rodników jest:

A 1-bromo-2-metylopropan B 2-bromo-1-metylopropan C 1-bromo-1-metylopropan D 2-bromo-2-metylopropan

140. Benzen poddano działaniu mieszaniny HNO3 i H2SO4, a otrzymany związek chlorowano w obecności FeCl3

otrzymując produkt A. Te same reakcje przeprowadzone w odwrotnej kolejności doprowadziły do otrzymania dwóch izomerycznych produktów B i C. Produktami A, B i C są:

A B C A m-chloronitrobenzen p-chloronitrobenzen o-chloronitrobenzen B o-chloronitrobenzen m-chloronitrobenzen p-chloronitrobenzen C p-nitrotoluen o-nitrotoluen m-chloronitrobenzen D m-nitrotoluen p-chloronitrotoluen o-chloronitrotoluen

141.

Pewien homolog benzenu o wzorze C8H10 w wyniku reakcji bromowania w obecności FeBr3 daje tylko jedną monobromopochodną. Tym homologiem jest:

A o-ksylen B p-ksylen C m-ksylen D etylobenzen

28

142. Główny produkt reakcji jednego mola toluenu z jednym molem bromu wobec światła słonecznego to:

A bromek benzylu B bromotoluen C bromek benzylidenu D tribromotoluen

143.

Ustal, które z wymienionych niżej wzorów przedstawiają związki aromatyczne:

-O N

HS N.. ..

.. ......

..I II III IV V VI VII A wszystkie B tylko II, III, IV, V, VII C tylko III, IV, V, VI, VII D tylko III, IV, V, VII E tylko IV, V, VII

144.

Stężony kwas siarkowy jest niezbędny w mieszaninie używanej do nitrowania benzenu, ponieważ: A powoduje silniejszą dysocjację kwasu azotowego, na skutek czego w mieszaninie powstaje dostateczna ilość jonów NO3

-, wchodzących w reakcję z cząsteczkami benzenu B łącznie z kwasem azotowym znajdującym się w mieszaninie warunkuje utrzymanie odpowiedniego pH roztworu, niezbędnego do przebiegu reakcji C w reakcji z HNO3 daje jony NO2

+, które reagują z cząsteczkami benzenu D jako silny elektrolit dostarcza jonów SO4

-2, które katalizują reakcje

145. Która z poniższych substancji przyśpieszy reakcję benzenu z chlorkiem etylu?

A chlorek cezu B chlorek glinu C trotyl D nitrometan

146. Ile gramów węglika wapnia należy użyć aby otrzymać 224dm3 acetylenu (w przeliczeniu na warunki

normalne), jeśli wydajność wynosi 90%. A 64g B 640g C 70,4g D 704g E 711g

147. Z mieszaniny monochloropochodnych metanu i etanu w reakcji Würtza można otrzymać:

A tylko etan i butan B tylko propan C tylko etan D etan, propan i butan

148.

Wybierz zdanie prawdziwe: A węglowodory o wzorze ogólnym CnH2n należą zawsze do szeregu cykloalkanów B wszystkie węglowodory aromatyczne można przedstawić wzorem CnHn C węglowodory o wzorze ogólnym CnH2n mogą należeć do cykloalkanów D obecność w cząsteczce wiązania π zawsze świadczy o przynależności danego węglowodoru do węglowodorów aromatycznych

29

149.

Monojodoeten można otrzymać w wyniku reakcji: A jodu z etanem B jodowodoru z etanolem C jodu z etylenem D jodowodoru z acetylenem

150.

Spalono 0,5mola węglowodoru, otrzymując 2 mole CO2 i 2,5mola H2O. Spalonym węglowodorem był wodór z grupy:

A alkenów B alkinów C alkanów D arenów

151. W pewnym szeregu homologicznym węglowodorów stosunek wagowy węgla do wodoru jest stały. Jest to

szereg: A alkanów B alkenów C alkinów D stały stosunek wagowy nie jest możliwy w żadnym szeregu homologicznym

152.

Pewna klasa związków organicznych charakteryzuje się tym, że ich cząsteczki posiadają trwały sekstet elektronowy. Przykładem tej klasy związków jest:

A cykloheksan B heksanol C aldoheksoza D chlorobenzen

153.

Na podstawie podanych poniżej entalpii spalania: ol3279,3KJ/mΔH (c)HC 66

−=

ol1299,8KJ/mΔH (g)HC 22−= obliczona entalpia trimeryzacji acetylenu 3C2H2 (g) =C6H6 (c) wynosi:

A –620,1KJ/mol B 620,1KJ/mol C 1979,5KJ/mol D –1979,5KJ/mol

154.

Mieszaninę gazową o objętości 160cm3 składającą się z metanu, etanu i etenu przepuszczono przez wodę bromową i stwierdzono, że objętość zmalała do 85cm3. Po spaleniu pozostałości w nadmiarze tlenu otrzymano 115cm3 CO2. Wszystkie objętości gazów były mierzone w tych samych warunkach ciśnienia i tempereatury. Mieszanina zawierała (w procentach objętościowych):

CH4 C2H6 C2H4 A 46,8 18,8 34,4 B 16,6 46,6 36,8 C 26,6 26,6 46,8 D 18,8 34,4 46,8 E 34,4 18,8 46,8

30

14 Alkohole i fenole

155. Reakcję charakterystyczną dla alkoholi przedstawia równanie:

A CH3OH + NaOH CH3ONa + H2O

C 2CH3OH + 2Na 2CH3ONa + H2

B CH3OH + Br2 CH3OBr + HBr

D 2CH3OH 2CH4 + O2

156. 24g nasyconego alkoholu jednowodorotlenowego przereagowało z metalicznym sodem. Otrzymano

4,48dm3 wodoru (w przeliczeniu na warunki normalne). Reagującym alkoholem był: A CH3OH B C2H5OH C C3H7OH D C4H9OH E C5H11OH

157.

Spalono 2,75g mieszaniny metanolu i etanolu. Otrzymane produkty przepuszczono przez bezwodny CaCl2 a następnie przez roztwór NaOH. Masa substancji zawartej w naczyniu z NaOH wzrosła o 4,4g. Mieszanina zawierała:

A 2g metanolu i 0,75g etanolu B 1,75g metanolu i 1g etanolu C 1,5g metanolu i 1,25g etanolu D 1,6g metanolu i 1,15g etanolu

158. W której probówce zajdzie reakcja, którą można przedstawić skróconym zapisem jonowym:

2Na + H+ 2Na+ + H2 Na

0,05M HCl CH3OH C3H5(OH)3

I II III

A we wszystkich probówkach B wyłącznie w probówce I C w probówce I i II D wyłącznie w probówce III

159.

Który z poniższych związków utworzy w reakcji z wodnym roztworem KOH substancję o nazwie 2-metylopropan-1-ol?

CH3 CHCH3

CH2Cl CH3 CCH3

CH2

CH3 CHCH2OH

CH3 CH3 CHCH3

CH2OH

A B

C D

31

160.

Które z przedstawionych alkoholi są alkoholami drugorzędowymi: CH3 CH2 CH OH

CH3

CH3 CH2 CH2 CH CH2OHCH3

CH3 CH2 C CH2 CH3

CH3

CH3

CH3 CH CH CH2 CH3

CH3

OH

I II

III IV

A I i II B II i IV C I i III D I i IV

161.

Alkohole można otrzymać w wyniku: a) nukleofolowego podstawienia grupy –OH w miejsce chlorowca w chlorowcopochodnej b) addycji wody do alkenów c) redukcji alkanali

A a i b B b i c C a i c D wszystkie

162. Które z poniższych związków należą do fenoli?

OHOH

CH3

OH

OH

CH2OHCH3

CH2 CH2OH

OH

I II III

IV V VI

A I i II B tylko I C I, II, III, IV D I, II, IV E V i Vi

163.

pH 0,01 molowego roztworu fenolu o stałej dysocjacji K=10-10 wynosi: A 5 B 6 C 7 D 8

164.

Do oznaczania fenolu w ściekach stosuje się reakcję, w wyniku której powstaje 2,4,6-tribromofenol. Jeżeli z fenolem zawartym w 100cm3 ścieku przereagowało 0,24g bromu, to stężenie fenolu (w mol/dm3) wynosi:

A 0,005 B 0,5 C 0,05 D 0,015

165. Wino w niezamkniętym naczyniu szybko kwaśnieje, ponieważ zawarty w nim alkohol etylowy:

A reaguje z dwutlenkiem węgla zawartym w powietrzu B redukuje się pod wpływem bakterii C fermentuje pod wpływem ciepła pobieranego z otoczenia D utlenia się pod wpływem bakterii

32

166.

Z wymienionych wyżej związków do homologów metanolu należą I C2H5OH IV C7H15OH II C2H4(OH)2 V C6H5OH III C3H9(OH)3 VI C6H8(OH)6 A II, III, VI B I, IV, V C tylko V D I i IV E I i II

167. Ile gramów dibromoetanu otrzymano z 0,5mola etanolu, jeśli przeprowadzono jego dehydratację z

wydajnością 50% a addycję bromu do powstałego etenu z wydajnością 80%. A 18,8g B 75,2g C 37,6g D 188g E 92g

168.

Cykloheksanol ma wzór C6H11OH. Niżej podano trzy wzory różnych związków. Sądzisz, że grupa –OH w cykloheksanolu będzie się zachowywała podobnie jak grupa –OH w związku:

CH3 CH2 CHCH3

OH

OH OH

I II III A II B I i III C III D I, II, III

169.

Dlaczego zasady i alkohole, pomimo analogicznych wzorów ogólnych Me-OH i R-OH, różnią się właściwościami chemicznymi?

A ponieważ alkohole są cieczami, a związki o wzorze ogólnym Me-OH ciałami stałymi B ponieważ w rodniku R występuje wiele atomów, a Me oznacza jeden atom metalu C ponieważ wiązanie Me-O ma charakter jonowy, a wiązanie C-O ma charakter kowalencyjny D ponieważ jedne należą do związków nieorganicznych, a drugie do organicznych

170.

Podczas całkowitego spalania 0,5mola alkoholu otrzymano 1 mol CO2 i 1,5 mola wody. Alkohol ten posiada wzór:

CH3CHCH3

OH CH2 CH CH2 OH CH3 CH2 OH CH2 CHOH OH

CH3A B C D

171. Przyłączenie wody do 1-butenu (but-1-enu) w obecności rozcieńczonego kwasu siarkowego(VI) daje w

wyniku: A 1-butanol (butan-1-ol) B 1,2-butanodiol (butano-1,2-diol C 1-butin (but-1-yn) D 2-butanol (butan-2-ol)

172.

Który szereg związków ułożono według wzrastającej kwasowości ich wodnych roztworów? A C6H5OH, C3H5(OH)3, C2H4(OH)2, C2H3OH B C6H5OH, C2H3OH, C2H4(OH)2, C3H5(OH)3 C C3H5(OH)3, C2H4(OH)2 , C6H5OH, C2H3OH D C2H3OH, C2H4(OH)2, C3H5(OH)3, C6H5OH

33

173. Za pomocą której z poniższych reakcji można wykazać, że fenol jest jednym z najsłabszych kwasów?

C6H5OH + NaOH C6H5ONa + H2OC6H5OH + H2SO4 C6H4(OH)SO3H + H2O

C6H5ONa + H2O + CO2 C6H5OH + NaHCO3

C6H5ONa + HCl C6H5OH + NaCl

AB

C

D

174. Utleniono pewien alkohol alifatyczny i otrzymano związek, który w reakcji z tym samym alkoholem daje

związek o wzorze C4H8O2. Jaki alkohol poddano utlenieniu? A metanol B etanol C propanol D butanol

175.

Jeżeli na eten podziałamy bromem, a uzyskany produkt poddamy reakcji z wodorotlenkiem potasu, to otrzymamy:

A etanol B glicerynę C glikol etylenowy (etanodiol) D 2-propanol

176.

Fenol od benzenu można oddzielić, dodając do mieszaniny tych związków: A etanolu B chlorowodoru C amoniaku D roztworu wodnego NaOH

177.

Który z niżej wymienionych związków reaguje z kwaśnym węglanem sodu? A etanol B 2-butanol C p-nitrofenol D alkohol allilowy

15. Aldehydy i ketony

178. I C2H4O II C7H6O III C2H6O IV C3H6O V C3H8O2

Aldehydami mogą być substancje opisane wzorami: A I, III, IV B. I, II, III C. I, III, V D I, II, IV

179. Jeśli do formaliny włożymy utleniony na powierzchni drut miedziany, to przybiera on barwę i połysk

metalicznej miedzi. Wnioskujesz z tego, że aldehyd mrówkowy : A ma właściwości kwasowe B jest dobrym rozpuszczalnikiem C ma właściwości utleniające D ma właściwości redukujące

180.

W wyniku redukcji tlenku srebra przez aldehyd octowy powstało 5,4g srebra. Ile gramów aldehydu octowego wzięło udział w reakcji?

A 0,2 B 0,27 C 0,55 D1,1

34

181.

Aldehyd powstaje w reakcji utlenienia: A kwasu B alkoholu I rzędowego C alkoholu II rzędowego D alkoholu III rzędowego

182.

W reakcji 3,6g pewnego aldehydu z wodorotlenkiem miedzi(II) wydzieliło się 7,2g tlenku miedzi(I). Aldehydem był:

A CH3CHO B C2H5CHO C C3H7CHO D C4H9CHO E C5H11CHO

183.

Keton powstaje w wyniku utlenienia związku:

CH2OH CH3 O CH2-CH2-OH CH3OH OHA B C D

184.

Aldehyd octowy na skale przemysłową otrzymuje się w procesie: A utleniania alkinów B katalitycznego uwodornienia alkinów C przyłączenia chlorowodoru do acetylenu w obecności soli rtęciowej jako katalizatora D hydratacji acetylenu w obecności kwasu siarkowego i siarczanu(VI) rtęci(II)

185.

W otwartym naczyniu pozostawiono 0,5 mola aldehydu benzoesowego, łatwo utleniającego się do kwasu o tej samej nazwie. Można wnioskować, że masa próbki (wykluczając ubytek na wskutek parowania) wzrośnie po utlenieniu do kwasu o:

A 5,5g B 8g C 16g D 32g

186. Które z poniższych związków należą do tego samego szeregu homologicznego?

CH3 CH2 C OCH3

CH3 CHCH3

CHO CH3 C CH3

OCH3 C

CH3

OHCH3

II III IVI

A I i III B II i IV C I i II D wszystkie podane związki

187.

Wzorem CnH2nO można opisać: A wszystkie aldehydy B wszystkie aldehydy i ketony C wyłącznie nasycone alifatyczne aldehydy D alifatyczne nasycone aldehydy i ketony oraz etery cykliczne

188.

Reakcji haloformowej ulegają jedynie: A aldehydy aromatyczne B chlorowcopochodne węglowodorów aromatycznych C alkeny D metyloketony

35

16. Kwasy karboksylowe

189. Wzrost długości łańcucha węglowego w cząsteczkach kwasów organicznych powoduje:

A obniżenie temp. topnienia kwasów B mniejszą reaktywność kwasów C wzrost stopnia dysocjacji kwasów D wzrost rozpuszczalności kwasów

190.

Reakcja : CH3COONa + HCOOH CH3COOH + HCOONa dowodzi, że:

A mrówczan sodu jest nierozpuszczalny w wodzie B kwas octowy jest kwasem silniejszym od kwasu mrówkowego C kwas mrówkowy jest kwasem silniejszym od kwasu octowego D kwas mrówkowy powoduje rozkład estrów kwasu octowego

191.

Wartości stałych dysocjacji kwasów karboksylowych wynoszą odpowiednio: Nr Nazwa kwasu Stała dysocjacji kwasu I kwas mrówkowy 1,7.10-4

II kwas octowy 1,8.10-5

III kwas masłowy 1,5.10-5

IV kwas benzoesowy 6,5.10+-5 Moc powyższych kwasów rośnie w szeregu:

A III, II, IV, I B I, IV, II, III C III, I, II, IV D IV, II, I, III E IV, II, III, I

192. pH 0,01 molowych wodnych roztworów kwasów, których stałe dysocjacji podane są w zadaniu 801 rośnie w

szeregu: A I, II, III, IV B IV, III, II, I C I, IV, II, III D I, IV, III, II E III, II, IV, I

193. Moc kwasów karboksylowych zależy od podstawników w ich strukturze. Podstawniki bardziej elektroujemne

zwiększają moc kwasu, przy czym istnieje dość prosta zależność między ich elektroujemnością, a wzrostem mocy odpowiedniego kwasu. W oparciu o powyższe i znaną elekroujemność pierwiastków wskaż właściwą odpowiedź:

Kwas Mocniejszy Słabszy A CH2ClCOOH CH2FCOOH B CH3COOH CH2BrCOOH C CH2FCOOH CH2ClCOOH D CH2ICOOH CH2BrCOOH

36

194.

Stopień dysocjacji jednomolowego roztworu kwasu octowego wynosi 0,4%. W 0,5dm3 roztworu tego kwasu znajduje się:

A 0,002 mola jonów wodorowych B 0,02 mola jonów wodorowych C 0,004 mola jonów wodorowych D 0,5 mola jonów wodorowych

195.

Na próbkę, zawierającą niewielką ilość alkoholu etylowego, podziałano nadmiarem stężonego zakwaszonego roztworu dwuchromianu potasowego. W wyniku przebiegającej reakcji tworzy się:

A aldehyd octowy B kwas octowy C dwutlenek węgla i woda D węgiel i woda

196.

Stan skupienia jednokarboksylowych kwasów alifatychnych zależy głównie od: A Długości łańcucha węglowego B liczby grup –COOH C tego czy jest to kwas nasycony czy nie D czynników wymienionych pod A i C

197.

Do mydeł nierozpuszczalnych w wodzie należy: A palmitynian sodowy B stearynian potasowy C oleinian sodowy D palmitynian wapniowy

198.

W wyniku hydrolizy produktu reakcji bromku benzylu z cyjankiem potasu otrzymano: A kwas benzoesowy B kwas p-bromobenzoesowy C kwas fenylooctowy D cyjanian benzylu

199.

Jodek metylomagnezowy po reakcji z dwutlenkiem węgla i zakwaszeniu daje: A kwas masłowy B kwas octowy C kwas mrówkowy D eten

200.

W wyniku reakcji 11g kwasu jednokarboksylowego z magnezem otrzymano 1,4dm3 wodoru (w warunkach normalnych). Kwasem tym jest:

A kwas mrówkowy B kwas octowy C kwas etanowy D kwas butanowy E kwas propanowy

201.

Jakie grupy funkcyjne posiada alifatyczny związek, jeśli wiadomo, że jedna z nich reaguje z NaOH, a obie z metalicznym sodem?

A –OH i =O B –OH i –COOH C –OH i –CHO D =CO - -COOH

37

202. Przy użyciu papierka uniwersalnego uczeń stwierdził, że pH roztworu kwasu octowego o stężeniu

0,1mol/dm3 wynosi 3. Przybliżona wartość stałej dysocjacji kwasu octowego K oraz stopień dysocjacji α kwasu octowego w badanym roztworze wynosi:

A K=10-2 , α=10-4 B K=10-5 , α=10-1

C K=10-4 , α=10-3 D K=10–5 , α=10-2

203. Do utworzenia bezwodnika cyklicznego nie jest zdolny kwas:

A o-ftalowy B fumarowy C maleinowy D glutarowy

17 Estry i Tłuszcze

204. Do przeprowadzenia reakcji estryfikacji między alkoholem etylowym a kwasem octowym zamiast kwasu

siarkowego można użyć: A HNO3 stęż. B HCl stęż. C CaCl2 stały D NaCl

205.

Pewien alkohol wielowodorotlenowy o masie cząsteczkowej 168 zestryfikowano kwasem octowym otrzymując produkt o masie cząsteczkowej 294. Ile grup hydroksylowych zawierał estryfikowany związek?

A 1 B 2 C 3 D 4 E 5

206. Ile wynosi stała równowagi reakcji tworzenia propionianu metylu, jeśli wiadomo, że w wyniku reakcji 37g

kwasu propionowego z 32g metanolu otrzymano w stanie równowago 22g propionianu meteylu? A 0,33 B 3 C 0,5 D 4 E 1

207.

Ile moli kwasu octowego należy dodać do 4 moli propanolu, aby otrzymać 3 mole octanu propylu, jeżeli stała równowagi tej reakcji (w warunkach zadania) wynosi2?

A 3,0 B 4,5 C 6,0 D 7,5

208. Związek organiczny o następującej budowie

CH2 OC CH2

OCH3

jest: A estrem kwasu propanowego i fenylometanolu B estrem kwasu propanowego i fenolu C estrem kwasu benzoesowego i propanolu D ketonem alifatyczno-aromatycznym

38

209.

Uszereguj podane związku wg malejących właściwości zasadowych: octan sodu, etanolan sodu, fenolan sodu.

A octan sodu – fenolan sodu – etanolan sodu B fenolan sodu – etanolan sodu – octan sodu C etanolan sodu – ctan sodu – fenolan sodu D etanolan sodu – fenolan sodu – octan sodu

210.

Polopiryna – jest to związek, który otrzymuje się przez podstawienie atomu wodoru w grupie hydroksylowej kwasu o-hydroksybenzoesowego grupą –COCH3. Polopiryna ma więc wzór:

O COOHCCH3

O

OH

COOCH3

C

COOH

OCH3

O

COOH

CCH3

O

A B C D

211.

W której probówce reakcja hydrolizy zajdzie najszybciej?

maślan metylu

tlen z utleniacza woda OH-

stęż.H2SO4

A B C D

212. Oleje jadalne można przekształcić w tłuszcze stałe w reakcji:

A dehydratacji B hydrogenacji C hydrolizy D utlenienia E zmydlenia

213.

Reakcja opisana poniższym równaniem może być katalizowana przez: CH2

CH OHCH2 O

OH

PO

OO

CH2

CH OHCH2

OH

OH+ H2O + HPO4

-2

A peptydazę B dehydrogenazę C esterazę D epimerazę

214. Ilość miligramów KOH potrzebną do zobojętnienia kwasów tłuszczowych powstałych ze zmydlenia 1g

tłuszczu nazywa się liczbą zmydlenia. Największą liczbę zmydlenia ma gliceryd: CH2

CHCH2 OCOC15H31

OCOC3H7

OCOC3H7 CH2

CHCH2 OCOC15H35

OCOC15H35

OCOC15H31 CH2

CHCH2 OCOC17H31

OCOC17H31

OCOC17H35 CH2

CHCH2 OCOC17H35

OCOC17H35

OCOC3H7

A B C D

39

215.

Liczba gramów jodu przyłączająca się do nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w 100g tłuszczu nazywa się liczbą jodową. Największą liczbę jodową ma gliceryd:

CH2

CHCH2 OCOC17H35

OCOC17H33

OCOC17H33 CH2

CHCH2 OCOC15H31

OCOC3H7

OCOC3H7 CH2

CHCH2 OCOC17H35

OCOC17H33

OCOC15H31 CH2

CHCH2 OCOC3H7

OCOC17H33

OCOC17H33

A B C D

18. Węglowodany

216. Sachariza to dwucukier będący połączeniem:

A dwóch jednostek glukozowych o pierścieniach 5 i 6-członowych B glukozy o pierścieniu 5-członowym i fruktozy o pierścieniu 6-członowym C glukozy o pierścieniu 6-członowym i fruktozy o pierścieniu 5-członowym D glukozy o pierścieniu 6-członowym i fruktozy o pierścieniu 6-członowym

217.

W dwóch nie opisanych znajdowały się wodny roztwór glukozy i wodny roztwór sacharozy. Aby przekonać się, który roztwór znajdował się w którym naczyniu, do obu naczyń dodano najpierw siarczanu(VI) miedzi(II), później wodorotlenku sodowego, a następnie ogrzano. Wytrącił się osad, który w pierwszym naczyniu miał barwę czarną, a w drugim pomarańczową. Takie zabarwienia mogą pochodzić od:

I czarne od tlenku miedzi(II), a pomarańczowe od tlenku miedzi(I) II czarne od tlenku miedzi(I), pomarańczowe od tlenku miedzi(II) III w pierwszym naczyniu była sacharoza a w drugim glukoza IV w pierwszym naczyniu była glukoza a w drugim sacharoza

Jako prawidłowe wybierz odpowiedzi: A I i IV B I i III C II i III D II i IV

218.

Maltoza różni się od sacharozy tym, że: A sacharoza nie ulega hydrolizie B w wyniku hydrolizy maltozy powstaje wyłącznie glukoza, a w wyniku hydrolizy sacharozy – glukoza i

fruktoza C maltoza ma właściwości redukujące, których nie posiada sacharoza D odpowiedzi B i C są obie prawdziwe

219.

Pod względem budowy chemicznej wyróżniamy dwa rodzaje skrobii: amylozę i amylopektynę. W amylozie występuje wiązanie:

A α-1,4-glikozydowe a w amylopektynie β-1,4-glikozydowe B β-1,4-glikozydowe a amylopektynie α-1,4-glikozydowe C α-1,4-glikozydowe a w amylopektynie α-1,4-glikozydowe i α-1,6-glikozydowe

40

D α-1,4-glikozydowe a w amylopektynie α-1,4-glikozydowe i β-1,6-glikozydowe E β-1,4-glikozydowe a w amylopektynie α-1,4-glikozydowe i α-1,6-glikozydowe

220.

Cząsteczka disacharydu laktozy składa się z reszty monosacharydu galaktozy połączonej wiązaniem β-1,4-glikozydowym z resztą glukopiranozową. Który z podanych wzorów jest wzorem laktozy?

OO

CH2OH

OH

OH

OH

O

OH

CH2OH

OH

OH

O

O

CH2OH

OH

OH

OH

O

OH

CH2OH

OH

OH

OCH2OH

OH

OH

OH

OOH

CH2OH

OH

OH

O

O

OH

CH2OH

OH

OH

OHOH2C

OH

OH

O

CH2OH

A

B

C

D

221. Nie zawiera celulozy:

A papier B len C wełna D wata

222. Monosacharydy różnią się od cukrów złożonych jedną z wymienionych cech:

A są słodkie B składają się z węgla wodoru i tlenu C nie ulegają hydrolizie na cukry prostsze D występują w miodzie i burakach cukrowych

223.

Które z podanych poniżej cukrów zaliczysz do monosacharydów, które do disacharydów a które do polisacharydów?

I Ryboza II Maltoza III Celuloza IV Glukoza V Skrobia VI Galaktoza VII Glikogen VIII Mannoza IX Celobioza X Laktoza

monosacharydy disacharydy polisacharydy A I, IV, VI, IX II, VIII, X III, V, VII B I, IV, VI, VIII II, IX, VII III, V, X C I, IV, VI, VIII II, IX, X III, V, VII D I, IV, VI, VIII, IX II, X III, V, VII E II, IX, X I, IV, VI, VIII III, V, VII

41

224.

Podczas rozpuszczania w wodzie glukozy ustabilizowana forma pierścieniowa przekształca się w formę łańcuchową i obie formy występują wobec siebie w równowadze, zgodnie z zamieszczonym równaniem:

H

OH

CH2OH

HOH

H

H

OHH

OH

CCCCCCH2OH

OH

OHHHOHOHHOHH

Która z form redukuje Cu+2 w reakcji Fehlinga lub Trommera?

A forma łańcuchowa B forma pierścieniowa C obie formy D żadna, ponieważ reakcja Fehlinga (Tollensa) lub Trommera służą do wykrywania aldehydów

225.

100g roztworu glukozy, w reakcji Trommera, wydzieliło 14,3g Cu2O. Stężenie procentowe powyższego roztworu glukozy wynosiło (założyć 100% wydajność reakcji):

A 9% B 18% C 14,4% D 82% E 16,6%

226. Który ze związków przedstawionych za pomocą wzorów półstrukturalnych zaliczysz do aldoz?

A CHO-CH(OH)-CH2OH B CH3-CO-CH3 C CH2(OH)-CH(OH)-CH2OH D CHO-CH2-COOH

227.

Przedstawiony wzór ilustruje strukturę cząsteczki: A glukozy B fruktozy C rybozy D dezoksyrobozy

OCH2OH

HH

OHOH

H

H

OH

H

OH

228. Fenole są wydalane z organizmów zwierzęcych w formie glukuronianów, czyli glikozydów kwasu

glukuronowego i fenolu. Kwas glukuronowy o wzorze:

(CHOH)n

CHO

COOH powstaje przez utlenianie glukozy. Aby utlenić glukoze do kwasu glukuronowego, jako katalizatora trzeba użyć:

A Cu(OH)2 B odpowiednich enzymów C HNO3 D odpowiedzi B i C są prawidłowe

42

229.

Z podanych wzorów nazwie α-metylo-D-galaktopiranozyd odpowiada (odpowiadają) wzór (wzory):

OCH2OH

HOH

HOH

H

H

OH

H

OMe

OCH2OH

HOH

HOH

H

H

H

OH

OMe

OCH2OMe

HOH

HOH

H

H

OH

H

OHI II III

A I B I i II C I i III D wszystkie

230.

Który z niżej przedstawionych cukrów nie posiada właściwości redukujących?

OCH2OH

HH

OHOH

H

H

OH

H

OH

OCH2OH

HH

OHOH

H

H

OH

H OCH2OH

HH

OH

H

H

OH

H

OHO

OCH2OH

HH

OHOH

H

H

OH

H

O

OCH2OH

HH

OHOH

H

H

OH

H

O

CH2OH

HH

OH

H

H

OH

H

OHOOCH2OH

HH

OHOH

H

H

OH

H

A B

C D

231. Jakie są istotne różnice między dwoma polisacharydami: skrobią i celulozą. Celuloza:

A w odróżnieniu od skrobii jest związkiem rozpuszczalnym, zawierającym wiązania tylko α−glikozydowe B jest nierozpuszczalna, jednak hydrolizuje stosunkowo łatwo dając fruktozę C jest polosacharydem zawierającym tylko wiązania β-glikozydowe, a skrobia α-glikozydowe D występuje tylko w świecie zwierzęcym

232.

Zapis ten przedstawia fragment wzoru: A celulozy B amylozy C glikogenu D amylopektyny

O

CH2OH

OH

OH

OO

CH2OH

OH

OH

OO

CH2OH

OH

OH

OO

233. I Fruktoza, podobnie jak glukoza daje pozytywne wyniki prób Tollensa i Trommera – jest więc związkiem

redukującym chociaż nie zawiera grupy aldehydowej. II Zdolność do redukowania odczynników Tollensa i Trommera mają nie tylko aldehydy, ale także

α-hydroksyketony III W celu odróżnienia aldoz od ketoz należy przeprowadzić reakcję z wodą bromową w obecności

NaHCO3 IV Laktoza i sacharoza wykazują właściwości redukujące Prawdziwymi są stwierdzenia:

A I i III B tylko III C I i II D I, II i III E wszystkie

43

19. Związki nitrowe, estry kwasu azotowego, aminy i amidy

234. Pewna substancja jest produktem reakcji nitrowania, cieczą o barwie żółtej, trującą. Służy ona do

otrzymywania wielu barwników, lekarstw, materiałów wybuchowych. Substancją tą jest: A nitroceluloza B nitrogliceryna C kwas salicylowy D nitrobenzen

235.

Różnica pomiędzy nitrozwiązkami a estrami kwasu azotowego polega na tym, że: A hybrydyzacja atomu azotu w obu grupach związków jest różna B redukcja obu typów związków prowadzi do amin C sposób połączenia atomu azotu grupy NO2 z węglem jest różny D hydroliza obu typów związków przebiega z jednakową łatwością

236.

Głównym produktem nitrowania nitrobenzenu będzie: A o-dinitrobenzen B m-dinitrobenzen C p-dinitrobenzen D reakcja nie przebiegnie

237.

Anilinę otrzymuje się przez: A działaniem amoniaku na benzen B działaniem amoniaku na fenol C redukcję nitrobenzenu D działaniem mocznika na benzen

238.

W czterech naczyniach umieszczono wodne roztwory następujących substancji o identycznych stężeniach molowych: I anilina; II fenol; III metyloamina; IV gliceryna. Jaką wartość pH osiągną powyższe roztwory?

najniższą najwyższą A III II B I III C II III D IV II

239.

Stężony kwas siarkowy jest niezbędny w mieszaninie używanej do nitrowania benzenu, ponieważ: A powoduje silniejszą dysocjację kwasu azotowego, na skutek czego w mieszaninie powstaje

dostateczna ilość jonów NO3-, wchodzących w reakcję z cząsteczkami benzenu

B łącznie z kwasem azotowym znajdującym się w mieszaninie, warunkuje utrzymanie odpowiedniego pH roztworu, niezbędnego do przebiegu reakcji

C w reakcji z HNO3 daje jony NO2+, które reagują z cząsteczkami benzenu

D jako silny elektrolit dostarcza jonów SO4-2, które katalizują reakcję

240.

Który z reagentów pozwoli na odróżnienie aniliny od N-meyloaniliny? A azotyn sodowy (azotan(III) sodu, NaNO2) w środowisku kwaśnym B azotan potasowy (azotan(V) potasu KNO3) w środowisku kwaśnym C szczawian amonu D podchloryn sodowy (chloran(I) sodu) w środowisku zasadowym

44

241.

pH 0,001 molowego roztworu aniliny o stałej dysocjacji równej 4.10-10 wynosi: A 9,4 B 5,7 C 8,3 D 12

242.

Z przedstawionych poniżej schematów wybierz te, które prowadzą do amin:

NO2

CH3 CCl

O

CH3 CH2 Cl

Sn/HCl

+ NH3

+ NH3

I

II

III A II i III B I i III C tylko II D tylko III

243.

Nasycona amina Io tworzy z bromowodorem sól zawierającą 63,5% wagowych bromu. Aminą tą jest: A CH3NH2 B C2H5NH2 C C3H7NH2 D C4H9NH2 E C5H11NH2

244.

Zasadowe właściwości aminy przedstawia równanie: A CH3-CH2-NH2 + HCl → CH3-CH2-Cl + NH3 B CH3-CH2-NH2 + HOH → CH3-CH2-OH + NH3 C CH3-CH2-NH2 + HCl → CH3-CH2-NH3

+Cl- D CH3-CH2-NH2 + 2HCl → CH3-CH2-Cl + NH4Cl

245.

CH3

NO2

NO2

O2NOH

NO2

NO2O2NCH2

CHONO2

ONO2

CH2 ONO2

Cechą wspólną tych związków jest:

I należą do nitrozwiązków II są estrami kwasu azotowego III mają własności wybuchowe

Spośród podanych zdań słuszne są: A I B II C III D I i III

246.

Poniżej podano wzory kilku wybranych amidów kwasowych:

CNH2

OCH3 C

NH2

OCH3 C

NH

O

CH3

CH3 CN

O

CH3CH3I IIIII IV są to:

X N,N-dimetyloacetamid Y acetamid Z N-metyloacetamid W benzamid

Prawidłowe przyporządkowanie nazw podanym wyżej wzorom amidów jest następujące:

45

I II III IV A Y W Z X B W Y X Z C W Y Z X D W Z Y X E X Y Z W

247.

W wyniku hydrolizy pewnego amidu otrzymano kwas benzoesowy i dietyloaminę. Amid ten miał wzór:

CNH

O

C2H5

CN

O

C2H5

C2H5

CNH

O

CH3

CONH4

OC

NH2

O

C2H5C2H5A B C D E

248.

Amidy 1o można otrzymać w: I reakcji rozkładu termicznego soli amonowych kwasów karboksylowych II reakcji chlorków kwasowych z amoniakiem III reakcji kwasów karboksylowych z amoniakiem

A I B II C III D I i II E I, II i III

20. Aminokwasy, peptydy, białka

249. I – wszystkie aminokwasy białkowe są α-aminokwasami II – praktycznie wszystkie aminokwasy białkowe są L-α-aminokwasami III – katalizatory biochemiczne – enzymy są białkami IV – sekwencja aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym nosi nazwę struktury pierwszorzędowej

polipeptydu lub białka V – układ przestrzenny łańcuchów polipeptydowych, wynikający z występowania wiązań

wodorowych nosi nazwę drugorzędowej struktury białka Prawdziwymi stwierdzeniami są:

A III, IV, V B I, II, IV, V C IV, V D I, II, III, V E wszystkie

250.

Który z poniższych procesów prowadzi do powstania aminokwasów: A hydroliza nitryli B hydroliza amidów C koagulacja białka D hydroliza białka

46

251. W którym z przytoczonych wzorów występuje wiązanie peptydowe?

CH3 CO CH3 O CNH2

NH2

CH3 CHNH2

CO

NH

COH

OR CH

NH2

COOH

A B

C D

252. Podczas hydrolizy związku o wzorze:

CH3 CHNH2

CO

NH

CHCH3

COOH

otrzymuje się z jednej cząsteczki:

A dwie cząsteczki kwasu α−aminopropionowego B dwie cząsteczki kwasu β-aminopropionowego C jedną cząsteczkę kwasu α-aminopropionowego i jedną cząsteczkę kwasu β-aminopropionowego D dwie cząsteczki glicyny

253.

Związek organiczny zawiera 48,6% węgla, 8,1% wodoru i 43,3% tlenu. W reakcji z bromem daje on bromopochodną o masie molowej większej o 79g/mol od związku wyjściowego. Bromopochodna ta reaguje z amoniakiem tworząc aminokwas. Prawidłowe nazwy aminokwasu i związku z którego powstał znajdują się w punkcie:

A kwas 2-aminopropanowy, kwas propanowy B kwas 2-aminomsałowy, kwas propanowy C glicyna, kwas etanowy D kwas 3-aminopropanowy, kwas propanowy

254.

Cząsteczkę penicyliny przedstawia poniższy wzór:

N

S

OCH3

CH3NH

CCH2

O

COOH

X

Y

oznaczone fragmenty X i Y w cząsteczce to:

X Y A wiązanie peptydowe pierścień peptydowy B wiązanie peptydowe pierścień laktamowy C wiązanie amidowe pierścień amidowy D wiązanie amidowe pierścień amidowy E grupa aminowa pierścień laktamowy

47

255.

Związek poniższy jest tetrapeptydem, którego nazwę można zapisać skrótem:

H3N CH2 CO

NH

CHCH3

CO

NH

CH2 C NH

CHO

CH3

COH

O+

A Gly-Ala-Gly-Ala B Ala-Gly-Ala-Gly C Gly-Gly-Ala-Ala D Ala-Ala-Gly-Gly

256.

Na podstawie reakcji przedstawionych równaniami:

NH2 CH2 COH

OH3N CH2 C

OH

O+

-

NH2 CH2 COH

ONH2 CH2 C

O K

O

+-

+ HClCl

+ KOH

można powiedzieć, że aminokwasy:

A wykazują silne właściwości kwasowe B są nierozpuszczalne w wodzie C wykazują właściwości amfoteryczne D łatwo tworzą polipeptydy

257.

Stan jonowy aminokwasu zależy od pH roztworu, zmiana pH roztworu powoduje wskazane niżej przesunięcia równowagi:

H3N CH2 COH

O+H3N CH2 C

O

O+

-NH2 CH2 C

O

O

-

A w lewo gdy pH roztworu maleje B w lewo gdy pH roztworu rośnie C w prawo gdy pH roztworu maleje D w prawo gdy do roztworu dodamy mocnego kwasu

258.

Punkt izoelektryczny (pI) jest to takie pH środowiska, przy którym cząsteczka aminokwasu w danych warunkach jest obojętna, w związku z czym nie ma zdolności wędrowania w polu elektrycznym. Skoro pI glicyny wynosi 6, a kwasu asparginowego o wzorze HOOC-CH2-CH(NH2)-COOH wynosi 2,8 to w roztworze o pH=4:

A cząsteczka glicyny i kwasu asparginowego wędrują w kierunku katody B cząsteczka glicyny i kwasu asparginowego wędrują w kierunku anody C cząsteczka glicyny wędruje w kierunku anody, a cząsteczka kwasu asparginowego w kierunku katody D cząsteczka glicyny wędruje w anody katody, a cząsteczka kwasu asparginowego w kierunku anody

48

259.

Z niżej wymienionych aminokwasów wybierz ten, który może być aminokwasem występującym w strukturze białka.

CNH2

CH3 H

COOH

NH2

H

HCH3H

COOH

CNH2

H CH3

COOH

NH2

H

HHCH3

COOH

A B

C D

260. Zjawisko wysalania białek polega na zmniejszeniu wzajemnych oddziaływań cząsteczek białek i wody w

wyniku wprowadzenia jonów danej soli. Które z doświadczeń obrazuje to zjawisko?

A B C D

CuSO4 Ca(OH)2 (NH4)2SO4 (CH3COO)2Pb

białko + H2O

261. Właściwości toksyczne jonów metali ciężkich polegają głównie na ich wiązaniu z grupami:

A –C-O-CO- i CH3 w strukturze tłuszczów B –SH i –S-S- w białkach C R-O-R zawartych w eterach D C=O w strukturze aldoz i ketoz

262.

Laktamami, czyli cyklicznymi amidami nazywamy związki proste powstałe w wyniku wewnątrzcząsteczkowej reakcji kondensacji aminokwasów. Laktam o przedstawionym wzorze ogólnym:

N

O

H

R2R1

może być utworzony przez aminokwas nienaturalny o wzorze:

A CH3CH(NH2)CH(C6H5)CH2COOH B CH3CH2CH(NH2)CH(C6H5)COOH C CH3CH(NH2)CH2CH(C6H5)COOH D (C6H5)CH(NH2)CH2CH2COOH

49

23. Izomeria

263. Związek o wzorze sumarycznym C6H12 może tworzyć izomery:

A tylko łąncuchowe B łańcuchowo pierścieniowe i izomery położenia C łańcuchowe, izomery położenia i izomery geometryczne D wszystkie wymienione powyżej typy oraz izomery optyczne (enancjomery)

264.

Które z poniższych zdań jest prawdziwe: A często optyczna czynność związku wynika z obecności w jego cząsteczkach asymetrycznych atomów

węgla B każdy rodzaj cząsteczek zawierający asymetryczne atomy węgla jest optycznie czynny C liczba par enancjomerów danego związku jest zawsze równa 2n/2 gdzie n oznacza ilość

asymetrycznych atomów węgla w cząsteczce D kwas winowy o dwóch asymetrycznych atomach węgla występuje w postaci czterech izomerów

optycznych

265. Przedstawione wzory są przykładem izomerii:

A optycznej B łańcuchowej C geometrycznej D położenia

BrH

H Br

BrH

Br H

266.

Które cukry są względem siebie izomerami:

OH

OH

CH2OH

HOH

H OH

HOH

H OOH

H

CH2OH

HOH

H OH

HH

CH2OHOHOH2C

OHH

OH

OH

H

H

CH2OH

OHOH2C

HH

OH

H

OH

H

OH

I II II IV A I i II B II i III C I i III D III i IV

267.

Tautomeria to zjawisko występowania związku chemicznego w postaci odmian izomerycznych różniących się wzorem strukturalnym i charakteryzujących się dużą szybkością wzajemnej przemiany. Która z podanych niżej par wzorów może odpowiadać temu określeniu:

CH3

C OCH2OH

CH2OHCH2

CH2OH

CH3

C OCH3

CH3

C OHCH2

CH3

C OOMe

CH3

CH OHCH3

CH3

CH2

CH3

CH3

CHCH2

A B C D

50

268.

Jeśli substancja zawiera w cząsteczce jeden atom węgla asymetryczny to może występować w postaci dwóch izomerów optycznych, których cząsteczki stanowią względem siebie lustrzane odbicia, nie dające się na siebie nałożyć. Takie izomery nazywamy enancjomerami. Która z podanych par wzorów odpowiada parze enancjomerów:

CH OHCH OH

COOH

COOH

CH OHCOH H

COOH

COOH

CH OHCH3

COOH

COH HCH3

COOH

CH OHCH2OH

CH2OHCOH HCH2OH

CH2OH

CH ClCl

ClCCl HCl

Cl

A B

C D

269. Kwas pirogronowy i enolopirogronowy przedstawione wzorami są to:

A stereoizomery B odmiany tautomeryczne C homologi D enancjomery

C OCH3

COOHC OHCH2

COOH

270.

Związki o podanych wzorach są przykładami występowania izomerii: A cis-trans B optycznej C położenia D przestrzennej

OH OH

OH

OH

OH

OH

271. Które z poniższych związków, przedstawione poniższymi wzorami, po zmieszaniu mogą tworzyć

mieszaninę racemiczną?

C OHHCHO

C OHHCH2OH

C HOHCH2OH

CHOC OHHCHO

C HOHCH2OH

C OHHCH2OH

CHO

I II III IV A I i II B I i III C II i IV D III i IV

272.

a) diastereoizomery różnią się niektórymi własnościami fizycznymi, ale ich struktury nie mają się do siebie jak przedmiot i jego lustrzane odbicie

b) mieszanina racemiczna złożona jest z równomolowych ilości dwóch diastereoizomerów c) strukturę D i L cukrów określa układ podstawników (np. grupa OH) przy asymetrycznym atomie węgla

bezpośrednio sąsiadującym z grupą karbonylową Z powyższych zdań prawdzie są (jest)

A a B b C c D a i c

51

273. Oblicz stałą równowagi reakcji mutarotacji glukopiranozy:

α-glukopiranoza β-glukopiranoza wiedząc, że kąty skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła wynoszą: dla α-glukopiranozy +114o, dla β-glukopiranozy +19o, zaś w stanie równowagi reakcji +53o. Wartość

kąta skręcenia płaszczyzny światła spolaryzowanego jest wprost proporcjonalna do stężenia molowego związku. Dla mieszanin kąt ten jest sumą kątów o jakie skręcają płaszczyznę polaryzacji światła poszczególne składniki. Stała równowagi reakcji wynosi:

A 1,73 B 2,79 C 1 D 5,89

274. Liczba możliwych izomerów odpowiadająca nazwie monobromonaftalen wynosi:

A jeden B dwa C trzy D cztery

275. Spośród przedstawionych wzorów izomerów wybierz te, które są względem siebie enancjimerami:

C HOHCH2OH

CHOC HOHCH3

CHOC OHHCH2OH

CHOC HHCH2OH

CHO

C OHCH2OH

CH OHC OHHCH3

CHOC OCH2OH

CH2OHOCH2 O

CH2

OCH2

I II III IV

V VIVII

VIII

A VII, VIII i IV, VI B I, II i III, IV C V,VI i II, IV D I,III i II, VI

276. Łączna liczba stereoizomerów 2-ketoheksozy wynosi:

A 6 B 3 C 16 D 8

CH2OHCCHOHCHOHCHOHCH2OH

O

277. Zakładając, że łańcuch węglowy cząsteczki leży w jednej płaszczyźnie (płaszczyźnie rzutu), określ które

zdanie jest prawdziwe:

CC

HOH

HOH

COOH

COOH

CC

OH

OHH

COOH

COOH

HCC

OH

HOH

COOH

COOH

H

I II III A wzór III przedstawia izomer typu mezo B wzory I i II przedstawiają parę diastereoizomerów C wzory I i III przedstawiają parę enancjomerów D wzory II i III przedstawiają parę enancjomerów

52

278.

Podaj, która z substancji wykazuje aktywność optyczną: A kwas salicylowy B kwas 3-hydroksy propanowy C kwas mlekowy D kwas pirogronowy

279.

Jakie rodzaje izomerii występują w podanych parach związków? CH2 CH CH2 CH3 CH3 CH CH CH3

C CH

CH3

H

COOHC C

H

CH3 H

COOH

CH3 CH2 CH2 CH3 CH3 CHCH3

CH3

I

II

III

I II III

A położenia łańcuchowa geometrycznaB geometryczna położenia optyczna C położenia geometryczna łańcuchowa D optyczna geometryczna położenia

280.

Które z powyższych związków są homologami, a które izomerami? NH2

CC2H5

OC2H5 C4H9 C

H

O

CH3

NH2

CH3

NH2C2H5 C

OCH3

I II III

IVV

VI

homologi izomery A I i V; IV i V I i IV; II i VI B II i VI; I, IV i V II i III; IV i V C II i III; III i VI I iV; II i VI D I i IV; IV i V II i III; III i VI

281.

Gdyby w cząsteczce toluenu dowolny atom wodoru zastąpiono chlorem, uzyskując związek o wzorze C7H7Cl, to liczba możliwych izomerów wynosiłaby:

A 1 B 2 C 3 D 4

282. Homolog benzenu ma wzór C8H10. Chlorowanie tego homologu wobec światła daje mieszaninę dwóch

izomerów C8H9Cl. Związkiem o wzorze C8H10 jest:

CH3CH3CH2 CH3

CH3

CH3

CH3

CH3

CH2 CH3

A B C D E

53

283.

Anomeryczne formy D-glukopiranozy, współistniejące w roztworze wodnym, określane jako formy α i β są w stosunku do siebie:

A diastereoizomerami B enancjomerami C izomerami geometrycznymi (cis-trans) D izomerami podstawienia

24 Mechanizmy przebiegu reakcji w chemii organicznej

284. Jakie warunki musi spełniać elektrofil, w substytucji elektrofilowej niektórych związków organicznych?

A jest to atom z jednym niesparowanym elektronem, który powstał z rozpadu (np. pod wpływem światła) cząsteczki X2

B jest to atom dowolnego jednowartościowego pierwiastka o elektroujemności wyższej od elektroujemności wodoru

C wystarczy tylko, że jest jonem dodatnim D jest jonem dodatnim o elektroujemności niższej od elektroujemności wodoru E jest jonem dodatnim, który łatwo przyjmuje parę elektronów. Jego elektroujemność jest wyższa od

elektroujemności wodoru.

285. Jakim typom reakcji może ulegać toluen?

A ze względu na obecność grupy –CH3, toluen może ulegać substytucji elektrofilowej B ze względu na obecność rodnika aromatycznego, toluen ulega substytucji elektrofilowej C ze względu na obecność wiązań wielokrotnych, toluen ulega tylko reakcji addycji D w zależności od rodzaju katalizatora, toluen może ulegać: substytucji rodnikowej, elektrofilowej, i addycji E w zależności od rodzaju katalizatora toluen może ulegać tylko substytucji rodnikowej i elektrofilowej

286.

Podstawniki typu: Cl, Br, CH3, NH2, OH należą do podstawników pierwszego rodzaju. Zwiększają one gęstość elektronową w pozycjach orto i para pierścienia benzenowego. W odróżnieniu od wymienionych podstawników elektronodawczych (elektronodonorowe), takie podstawniki jak: NO2, SO3H, COOH należą do podstawników elektronobiorczych (elektronoakceptorowe). Są to podstawniki drugiego rodzaju, zmniejszające gęstość elektronową w pozycjach orto i para. W związku z tym, najbardziej prawdopodobna będzie reakcja zapisana równaniem:

54

OH

NO2

NH2

CH3

NO2

NO2

OH

Br

NH2

HO3S

CH3

Cl

+ HNO3

+ Br2

+ H2SO4

+ Cl2

FeBr3

H2SO4

FeBr3

A

B

C

D

287. Metanolan sodowy w roztworze wodnym ma odczyn alkaliczny. Ten fakt wyjaśnia zdanie:

A odczyn alkaliczny jest spowodowany obecnością grup wodorotlenowych powstałych z dysocjacji metanolanu

B woda rozkłada metanolan, a w tych warunkach powstały metanol zachowuje się jak zasada. C na skutek hydrolizy metanolanu pojawia się w roztworze silnie zdysocjowany wodorotlenek sodowy D oba zdania, B i C stanowią wyjaśnienie

288.

Wiele kwasów organicznych ulega dekarboksylacji, którą można przedstawić ogólnym równaniem: R-COOH = R-H + CO2 Kwas acetylooctowy o wzorze CH3-CO-CH2-COOH ulegając dekarboksylacji obok CO2 daje jako produkt:

A propanol B propanon C etanal i metan D metan i etan

289. Poniższe związki: I C6H5NH2; II (C2H5)2NH; III CH3NH2 IV CO(NH2)2 uporządkuj wg wzrastającej zdolności do reakcji, w których wykazują one charakter zasadowy.

A CO(NH2)2; C6H5NH2; CH3NH2; (C2H5)2NH B C6H5NH2; CH3NH2; (C2H5)2NH; CO(NH2)2 C CO(NH2)2; C6H5NH2; (C2H5)2NH; CH3NH2 D CO(NH2)2; (C2H5)2NH; C6H5NH2; CH3NH2

290.

W wyniku działania mieszaniny stężonego kwasu azotowego i stężonego kwasu siarkowego w stosunku wagowym 1:2 na toluen powstają:

A nitrotoluen i aminooazobenzen B o- i p-nitrotoluen C azobenzen i m-nitrotoluen D o- i p-aminobenzen

291.

Toluen poddano reakcji bromowania - w doświadczeniu pierwszym, używano jako katalizatora AlBr3 i otrzymano produkt I - w doświadczeniu drugim, podczas reakcji naświetlano promieniowaniem UV naczynie reakcjyjne i

otrzymano produkt II Produktami tymi były odpowiednio:

55

I II I II

A

CH3

Br

CH2Br

C

CH2Br

CH3

Br

B

CH3

Br

CH2Br

D

CH3

Br

CH3

Br

292. Poniższa reakcja:

CH3 CCH3

CH3

CH

OCH3 C

CH3

CH3

CH2 OH CH3 CCH3

CH3

CONa

O2 + NaOHstęż.

+

jest przykładem reakcji, której ulegają pewne aldehydy pod wpływem zimnego stężonego roztworu NaOH.

Reakcja ta nosi nazwę reakcji: A Würtza B Cannizzaro C Grignarda D Fehlinga D Schiffa

293.

Mechanizm reakcji 2-metylo-2-butenu z wodą bromową to: A addycja rodnikowa B substytucja elektrofilowa C eliminacja jonowa D addycja elektrofilowa E addycja nukleofilowa

294.

Poniższe równania przedstawiają reakcje chemiczne, którym ulegają węglowodory. NO2

H CH

HCH

HBr C C

H

H H

H

+ HONO2 + H2O

C2H6 + Cl2 C2H5Cl + HCl

+ 3H2kat. Ni

Δ, P

+ KOHC2H5OH

+ KBr + H2O

I

III

II

IV

Przedstawione równaniami reakcje zaliczysz do:

I II III IV A addycji podstawienia uwodornienia eliminacji B podstawienia podstawienia addycji eliminacji C addycji wymiany eliminacji addycji D wymiany eliminacji polimeryzacji addycji E podstawienia addycji uwodornienia eliminacji