O ΕΛΛΗΝΙΣΜΌΣ ΣΉΜΕΡΑ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Στα μεταπολεμικά χρόνια, παρόλη τη λαμπρή συμμετοχή μας στο δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, να συρρικνώνεται ο εθνολογικός μας χώρος. Ο ελληνισμός, που στις αρχές του αιώνα ήταν το κυρίαρχο στοιχείο στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά το καίριο πλήγμα του 1922, υπέστη, μετά το τέλος του πολέμου και δεύτερο. Ο ακμάζων ελληνισμός της Αιγύπτου, η όχι ασήμαντη μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη, αργά αλλά σταθερά διέρρευσε στη μητροπολιτική Ελλάδα.

Η Κύπρος, το μόνο μέρος του αλύτρωτου ελληνισμού, αντί δικαίωση είχε την τύχη που όλοι ξέρουμε, και ο Θεός να φυλάει το μέλλον μας.

Δημογραφικά έχουμε μιαν ανάλογη συρρίκνωση. Η ύπαιθρος απογυμνώθηκε και έγιναν υδροκέφαλες οι πόλεις. Οι γεννήσεις μόλις υπερβαίνουν τους θανάτους. Όσο πάμε, γινόμαστε χώρα γερόντων. Κοινωνικά διαλυόμαστε. Θέτουμε κατά μέρος τα κοινά και φροντίζουμε μονάχα για τα ίδια. Την ιστορία μας τη θυμούμαστε στις εθνικές επετείους και την παράδοση στα λαϊκά πανηγύρια. Νιώθουμε εθνικά υπερήφανοι μόνον όταν νικά κάποια εθνική ομάδα: ποδοσφαίρου, καλαθόσφαιρας, υδατοσφαίρισης, κλπ. Τότε και μόνον τότε ανεμίζουμε τα εθνικά μας σύμβολα. Φροντίσαμε να φυράνουμε τόσο τη γλώσσα μας, ώστε να γίνει φελλός επιπλέων, για να συμβαδίζει με την «αβάσταχτη» ελαφρότητα της πνευματικής ζωής μας. Την εκπαίδευση, τη μεταβάλαμε σε ωφελιμιστικό φροντιστήριο, για να μας δώσει τόσα μόνο εφόδια, ώστε να μπορέσουμε να εισέλθουμε και να αναρριχηθούμε στον τεχνοκρατικό μας κόσμο. Το πανέμορφο ελληνικό τοπίο, το φροντίσαμε, με την αποψίλωση των δασών, την απληστία των οικοπεδοφάγων και τη μανία των αδίστακτων καταπατητών να το αλλοιώσουμε, να το κάνουμε αγνώριστο. Τις χιλιοτραγουδισμένες μας θάλασσες, τις δηλητηριάσαμε και τις μετατρέψαμε σε υγρούς τάφους των ενοίκων τους. Τις πόλεις μας, τις κάναμε μνημεία τέτοιας ακαλαισθησίας, που η «Ακρόπολις» φαντάζει κακόγουστη εξαίρεση μέσα σ’αυτή τη θάλασσα της ασχήμιας. Το τραγούδι και το χορό μας, τα κάναμε είτε αμανέ και τσιφτετέλι είτε ροκ και ρέγγε. Πρότυπά μας οι ντόπιοι ή εισαγόμενοι ή ελληνοποιημένοι ποδοσφαιριστές, καλαθοσφαιριστές, υδατοσφαιριστές κλπ., οι ντόπιοι ή εισαγόμενοι αοιδοί. Η πολιτική μας ζωή δεν πάει καλύτερα. Ο λαϊκισμός, που πάντοτε κατατρώγει τα θεμέλια της δημοκρατίας, είναι το κύριο χαρακτηριστικό της πολιτικής μας ζωής. Πάντοτε οι πολιτικοί μας κυνηγάνε το ατομικό όφελος, σπανιότερα το πολιτικό και κατ’εξαίρεση το εθνικό. Η ευθύνη λείπει από τα έργα και τους λόγους τους. Μιλάνε με ρητορικούς ακκισμούς και ενεργούν, κατά κανόνα, απερίσκεπτα. Αδυνατούν να ιεραρχήσουν τις αξίες, επομένως, και τις προτεραιότητες. Η Βουλή πάσχει. Γίνεται συνάθροιση ρητορευόντων και, όχι σπανίως, αργόσχολων. Οι δημόσιες υπηρεσίες μετατρέπονται σε πολύπλοκους γραφειοκρατικούς οργανισμούς που καθοδηγούνται από νωχελείς και αδιάφορους υπαλλήλους ή από σαδιστές

1

μικρούς τυραννίσκους. Έτσι, ο πολίτης, όσο πάει, παρασυρμένος και από το γενικό πνεύμα του ευδαιμονισμού, αποξενώνεται από το κράτος. Πολίτης και κράτος ευρίσκονται διαρκώς σε αντίπαλα στρατόπεδα.

Ευρισκόμαστε σε εξαιρετικά επικίνδυνη και διαρκώς ταραγμένη περιοχή. Οικονομικά συμφέροντα και πολιτικές επιδιώξεις άλλων χωρών επηρεάζουν και την εσωτερική και την εξωτερική μας πολιτική. Η αστάθεια στη στενότερη αλλά και στην ευρύτερη περιοχή μας θέτει σε κίνδυνο στη δική μας σταθερότητα. Εθνικισμοί και θρησκευτικοί φανατισμοί και θρησκευτικοί φανατισμοί, άλλοι παλιοί και άλλοι πρόσφατα εκκολαφθέντες (μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού) απειλούν ακόμη και την εδαφική μας ακεραιότητα.

Μέσα σ’αυτό το πλέγμα των αντίξοων συγκυριών πρέπει να δούμε τις προοπτικές του ελληνισμού γενικότερα και ειδικότερα της πατρίδας μας. Ποια θετικά στοιχεία υπάρχουν, που, αν τα εκμεταλλευτούμε έξυπνα και με συνέπεια, μπορεί να μας οδηγήσουν σε καλύτερες μέρες […]

(Κ. Πλησσής, Ο ελληνισμός σήμερα)

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α. Να γίνει η περίληψη του κειμένου (80-100 λέξεις).

25 μονάδες

Β.1. Ποιους τρόπους χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, για να πείσει; Να παραθέσετε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για κάθε τρόπο πειθούς

5 μονάδεςΒ2 Να παρακολουθήσετε και να καταγράψετε τα βασικά σημεία της συλλογιστικής πορείας του κειμένου

4 μονάδες

Β3 Ποιοι τομείς του ελληνισμού διέρχονται κρίση σήμερα με βάση το κείμενο (απαριθμήσετε)

5 μονάδεςΒ4. Στον επίλογο του κειμένου ο συγγραφέας επισημαίνει ότι «πρέπει να δούμε τις προοπτικές του ελληνισμού. Ποιες είναι, κατά τη γνώμη σας, αυτές οι προοπτικές;

6 μoνάδες

Β5. συρρικνώνεται, ωφελιμιστικό, απληστία, ακκισμούς, ευδαιμονισμός: Να γράψετε ένα συνώνυμο για κάθε μία από τις παραπάνω λέξεις

5 μονάδες

Γ. «Ο Ελληνισμός μπορεί όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά μπορεί και ν’ακτινοβολήσει με τη δύναμή του μέσα στη δίνη των εθνικών ρευμάτων, που κατ’ανάγκη θα διαμορφωθούν στην πολυεθνική διεθνή οικογένεια» (Π.Ι. Ζέππος). Κάτω από ποιες προϋποθέσεις πιστεύετε ότι μπορεί να υλοποιηθεί η παραπάνω άποψη; (400 - 600 λέξεις).

50 μονάδες

2