Tempo e clima en España

150
TEMPO E CLIMA

Transcript of Tempo e clima en España

Page 1: Tempo e clima en España

TEMPO E CLIMA

Page 2: Tempo e clima en España

TEMPO E CLIMA

• Lembra a diferencia que hai entre tempoatmosférico e clima.

• TEMPO: estado da atmosfera nun momento e lugar concreto, durante un período breve (unha parte dun día, un día, unha semana, mes, ano...) A METEREOLOXÍA analiza o tempo.

• CLIMA: conxunto de tempos atmosféricos que se dan nunha área determinada e que se repiten de maneira cíclica (períodos de máis de 30 anos)

• A CLIMATOLOXÍA analiza o clima.• *Os instrumentos de análise son os mesmos.

Page 3: Tempo e clima en España

O CLIMA

• Define temperatura e precipitacións.• Explica a diversidade climática de

España, indicando cáles son os principais climas que se dan e en que áreas se localizan.

• Define qué é un climograma, explicando qué tipo de información proporciona.

• Consulta o mapa meteorolóxico nalgún xornal e elabora unha lista dos principais elementos que contén.

Page 4: Tempo e clima en España

ACTIVIDADES INTRODUTORIASA ATMOSFERA

Page 5: Tempo e clima en España

ACTIVIDADES INTRODUTORIASA ATMOSFERA

• Capa gasosa que envolve a Terra e que se adhire a ela gravitatorialmente.

• Composta por: Nitróxeno 78%, Osíxeno 20,94%, Argón 0,93%, CO20,03 % e Vapor de Auga 0,01%, outros helio, criptón, hidróxeno, ozono (porcentaxes menores)

• A concentración de gases varía coa altura.

Page 6: Tempo e clima en España

ACTIVIDADES INTRODUTORIASA ATMOSFERA

• Exosfera: 800-1000 km• Termosfera: ata os 500

km 1000ºC. Presenza das auroras boreais. Mesosfera: 80 km -140ºC

• Estratosfera: aumenta a temperatura ata -10ºC. 50 km de grosor. Capa de Ozono.

• Troposfera: 10 km de grosor nos Polos e 18 km no Ecuador. Desenvólvense a maioría dos fenómenos meteorolóxicos. A temperatura diminúe en altura ata chegar ós -70ºC na Tropopausa.

Page 7: Tempo e clima en España

INTRODUCIÓNFACTORES E ELEMENTOS CLIMÁTICOS

(páx. 57-61: factores) (páx. 62-66: elementos)

• Factores: trazos permanentes ou variables que exercen unha influencia externa sobre o tempo ou o clima. (escenario e decorado). Poden ser xeográficos ou astronómicoscomo a latitude, situación, influencia marítima ou continental e o relevo (páx. 57-58); ou termodinámicos: relativos á circulación xeral atmosférica (páx. 58-61)

• Elementos: axentes ou actores que participan na obra (insolación, nubosidade, temperaturas, humidade, presión atmosférica, ventos, precipitacións, evaporación, aridez) (páx. 62-66)

Page 8: Tempo e clima en España

FACTORES CLIMÁTICOS

• Factores astronómicos: rotación e translación da terra, inclinación do eixo do planeta.

• Factores xeográficos: latitude, influencia marítima, continental o relevo (poden modificar os factores astronómicos)

• Factores termodinámicos: circulación xeral atmosférica.

Page 9: Tempo e clima en España

FACTOR ASTRONÓMICO: A LATITUDE E A RADIACIÓN SOLAR

Page 10: Tempo e clima en España

FACTOR ASTRONÓMICO: SOLSTICIO DE INVERNO

Page 13: Tempo e clima en España

CLIMAS DO MUNDOFACTOR LATITUDINAL

Page 14: Tempo e clima en España

CLIMAS DO MUNDOFACTOR LATITUDINAL

Page 15: Tempo e clima en España

CLIMAS DE ESPAÑAFACTORES XEOGRÁFICOS (páx. 57) (53 n.e)

• Son catro:

• Latitude

• Situación.

• Influencia do mar.

• Relevo.

Page 16: Tempo e clima en España

CLIMAS DE ESPAÑAFACTOR LATITUDINAL (páx. 57) (53 n.e)

• España está situada na zona temperada do hemisferio norte. Isto determina a existencia de dúas estacións ben marcadas (verán e inverno), separadas por dúas de transición (primavera e outono).

• En Canarias, pola latitude subtropical, en contacto co dominio intertropical, próxima ao trópico de Cáncer, os contrastes estacionais son menos marcados.

Page 17: Tempo e clima en España

CLIMAS DE ESPAÑAFACTOR DE SITUACIÓN (páx. 57) (53 n.e.)

• España está situada entre dúas masas de auga de características térmicas diferentes (Atlántico e Mediterráneo) e entre dous continentes (Europa e América) que fan dela unha encrucillada de masas de aire de características diferentes.

• Baleares e Canarias reciben tamén influencias atmosféricas diferentes debido á súa insularidade e á proximidade ás costas africanas.

Page 18: Tempo e clima en España

FACTOR

INFLUENCIA MARÍTIMA E CONTINENTAL (páx. 57) (53 n.e)

• Quentamento da auga e da terra é diferente.• O mar regulador da temperatura.• O mar xerador de vapor de auga.• Influencias do aire: húmido ou seco (marítimo ou

continental)• A influencia do mar é escasa no interior

peninsular (grande anchura e costas pouco recortadas (salvo Galicia) e relevos paralelos á costa). As diferenzas de tempo e clima da periferia (influencia marítima) e interior (continentalidade).

• Nos dous arquipélagos a influencia marítima é decisiva.

Page 19: Tempo e clima en España

FACTOR: O RELEVODISPOSICIÓN , ALTITUDE e ORIENTACIÓN

(páx.57-58) (53-54)

• Inflúe no tempo e no clima pola súa:

• Altitude.• Disposición.• Orientación.

Page 20: Tempo e clima en España

FACTOR: O RELEVOALTITUDE (páx.57-58) (53-54)

• A maior altitude, menor temperatura. 0,5 ºC/0,6º C diminúe a temperatura cada 100 m. e aumenta as precipitacións ao arrefriarse e condensarse o aire.

Page 21: Tempo e clima en España

FACTOR: O RELEVODISPOSICIÓN (páx.57-58) (53-54)

• Ten variadas repercusións:• Facilita ou dificulta a penetración da influencia mariña: na

Península a existencia de sistemas montañosos paralelos á costa frea a influencia do mar, que so entra con claridade polo val do Guadalquivir.

• Facilita ou dificulta a penetración de determinadas masas de aire:. A posición oeste-leste da maioría dos relevos montañosos (agás o Sistema Ibérico, Cordilleira Costeiro-Catalá e Subbética), dificulta a entrada de masas de aire procedentes do norte ou do sur. En cambio favorece a penetración das masas do aire do oeste; ainda que o carácter macizo da Península fai que ao internarse no interior perdan gran parte da súa humidade e extremen a súa temperatura. marítimas do oeste. Aínda así, o carácter macizo da Península fai que diminúa a súa actividade ao penetrar no interior e que as súas temperaturas se extremen.

• Reduce as precipitacións nas concas encerradas por montañas: É o caso da conca do Duero e Ebro, onde as masas de aire descargan a súa humidade nos sistemas montañosos que a bordean.

Page 22: Tempo e clima en España

FACTOR: O RELEVOORIENTACIÓN (páx.57-58) (53-54)

• Vertentes a barlovento e sotavento: precipitacións nas vertentes a barlovento (precipitacións orográficas ou estancamento das nubes que ocasionan precipitacións horizonatais). En cambio nas abas a sotavento polas que descende o aire reseco prodúcese requentamento e sequidade atmosférica (efecto föehn). Este efecto é moi notorio nas illas Canarias con relevo montañosos.

• Contrastes climáticos locais: solainas (vertentes orientadas ao sol) e as avesadas ou sombrías(orientadas ao norte), case sempre en sombra, máis frías e húmidas.

Page 23: Tempo e clima en España

FACTOR: O RELEVO PRECIPITACIÓNS OROGRÁFICAS E

EFECTO FÖHEHN

Aire temperado e húmido

Aire quente e seco

Page 24: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOS

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA (páx. 58) (55-57)

• Son os responsables da circulación atmosférica.

• A circulación atmosférica esta rexida:

• en superficie, polos centros de accións, as masas de aire e as frontes.

• En altura (entre os cinco e once quilómetros) pola corrente en chorro (Jet Stream)

Page 25: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSCIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: CENTROS DE

ACCIÓN (páx. 59) (56-57)

• Os centros de acción son áreas de altas e baixas presións.

• A presión atmosférica é o peso do aire sobre unha unidade de superficie. Mídese en mm, en milibares (mb) ou (hPa) mediante un barómetro e represéntase nos mapas do tempo mediante as isóbaras ou liñas que unen puntos de igual presión.

Page 26: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSCIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: CENTROS DE

ACCIÓN: MAPA DE ISÓBARAS (páx. 59)

Page 27: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOS (páx. 59) (56)

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: CENTROS DE ACCIÓN

• Nestes mapas, as isóbaras van de 4 en 4 mb. A presión normal é de 1013,5 mb, aínda que nos mapas do tempoadoite considerarse un valor de 1016 mb.

• Unha alta presión ou anticiclón é unha zona onde a presión está por encima dos 1013,5 mb. Os valores máximos están no centro e decrecen cara a periferia. Os ventos circulan ao seu redor no sentido das agullas do reloxo (hemisferio norte). Produce tempo estable.

• Unha baixa presión (depresión, borrasca ou ciclón) é unha zona onde a presión está por debaixo dos 1013,5 mb. Os valores mínimos están no centro e aumentan cara a periferia. Os ventos circulan no seu arredor no sentido contrario ás agullas do reloxo. Produce tempo inestable e frecuentemente chuvioso.

• A orixe dos centros de acción pode ser dinámica ou térmica.

Page 28: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSCIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: SUPERFICIE

TRAXECTORIA DO VENTO NO HEMISFERIO NORTE (Á INVERSA NO HEMISFERIO SUR)

Sentido das agullas do reloxo Sentido contrario ás agullas do reloxo

Páx. 59

Alta

presión

Baixa

presión

Traxectoria do vento

Page 29: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSCIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: SUPERFICIE

Principaiscentrosde acción e masas de aire

Situaciónde

España

EstesCentros varían estacionalmente.Situación equinnocial.Como será no solsticio de inverno e de verán?

Page 30: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOS (páx. 60)

(56) CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: CENTROS DE ACCIÓN

• Os anticiclóns e borrascas poden ser dinámicos(advectivos) ou térmicos (convectivos).

• Os centros de acción dinámicos formanse zonalmente, é dicir, están ligados aos principais cinturóns de altas e baixas presións que envolven o globo terráqueo. Ver a representación anterior.

• Os principais centros de acción fórmanse a partir das cristas e cavorcos das correntes en chorro, que se reflicten en superficie: as cristas crean anticiclóns e os cavorcos xeran borrascas.

• Os centros de acción térmicos non están ligados á circulación xeral atmosférica senón ao arrefriamento ou quecemento do aire. O aire frío pesa máis, descende e exerce unha alta presión (anticiclón) (exemplo anticiclón siberiano en inverno que actúa sobre o centro de Europa), o aire quente pesa menos, elévase e exerce unha baixa presión. (situación típica das tormentas de verán).

Page 31: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOS (páx. 60)

(56) CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: PRINCIPAIS CENTROS DE ACCIÓN QUE AFECTAN A ESPAÑA

• Que dirixen a circulación sobre España (principalmente a península e Baleares).

• Anticiclónicos: • Anticiclón das Azores (dinámico pertencente ao

cinturón das altas presións subtropicais). No verán desprázase cara o Norte a súa influencia é maior que en inverno (desprázase cara o sur) (tempo cálido, seco e estable).

• Anticiclón Polar Atlántico e Escandinavo(dinámico pertenecente ao cinturon de altas presións árticas). Que afecta en inverno (tempo moi frío pero estable).

• Anticiclón térmico centroeuropeo ou peninsularsituación típica de inverno (tempo moi frío, seco e estable).

Page 32: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOS (páx. 60) (56)CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA: PRINCIPAIS CENTROS DE

ACCIÓN QUE AFECTAN A ESPAÑA

• Que dirixen a circulación sobre España (principalmente a península e Baleares).

• Borrascas: • Depresión do Atlántico este ou de Islandia

(dinámico pertenecente ao cinturón das baixas presións subpolares). Inverno e equinocios (tempo húmido e inestable).

• Depresión do Golfo de Xénova (térmico) situación invernal: o aire frío e seco continental obriga a ascender ao aire máis cálido e húmido do Mediterráneo (tempo húmido e inestable).

• Depresión do Norte de África ou peninsularsituación típica de verán (tempo tormentoso: cálido e húmido).

Page 33: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSSUPERFICIE: MASAS DE AIRE (páx. 61) (57)

• Porcións de aire cunhas características determinadas de temperatura, humidade e presión.

• Estas características adquírenas nas súas rexións de orixe, rexións mananciais.

• Debido á latitude de España, as rexións mananciais das que proceden as masas de aire son: zona ártica(A), zona polar (P), zona tropical (T). As dúas primeiras dan lugar a masas de aire frías e a terceira orixina masas de aire cálidas. Dependendo da superficie da rexión de orixe, poden ser marítimas húmidas (m) ou masas de aire continental (c).

• As características orixinais pódense modificar se as masas de aire percorren grandes distancias.

Page 34: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSSUPERFICIE: MASAS DE AIRE (páx. 61)

• Pm: polar marítimo (B)

• Am: ártico marítimo (B)

• Ac: ártico continental (A)

• Pc: Polar continental frío e cálido (A)

• Tm: Tropical marítmo (A)

• Tc: (A-B)• G: Gota fría.• Fronte polar.• Fronte

mediteránea.

Page 35: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSSUPERFICIE: MASAS DE AIRE (páx. 61) (57)

• Am (B): orixinaria da cubeta ártica, moi fría e de escasa humidade; pero no seu percorrido cara á Península requéntase pola base e humedécese. Produce nevadas e temperaturas inferiores ás normais. Afecta pouco á Península dáse en inverno.

• Ac (A): orixinaria do noreste de Europa ou de Siberia, moi fría e seca. Dá lugar a ceos claros e xeadas. Situación invernal.

• Pm (B): orixinaria no Atlántico norte, inicialmente fría. No seu percorrido cara o sur requéntase e humedécese. En inverno produce precipitacións no noroeste peninsular e cordilleira Cantábrica. No verán orixina fortes tormentas.

• Pc (A): orxinaria do continente europeo a partir do anticlión térmico que se forma en inverno. Frío e seco.

• Tm (A): zona das Azores. Cálida e húmida. No seu percorrido cara o norte arrefría pola base e estabilízase. Temperaturas altas en verán e suaves en calquera época do ano.

• Tc (A) (B): norte de África, no Sahara. Temperatura elevada e extrema sequidade e estabilidade. Produce vagas de calor. Situacións de inestabilidade, ás veces: tormentas.

Page 36: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSSUPERFICIE: AS FRONTES (páx. 61) (57)

• Chamamos frontes as superficies que separan dúas masas de aire de distinta natureza (cálida e fría) que se rozan pero non se mezclan.

• A fronte máis importante para España é a fronte polar, que separa as masas de aire tropical e polar.

• O seu paso produce perturbacións atmosféricas que xeran inestabilidade e está asociada a formación de precipitacións.

• Unha fronte é cálida cada unha masa de aire cálido avanza sobre a fría.

• Fronte fría: cando unha masa de aire fría introdúcese baixo a cálida.

• Fronte ocluída: cando os dúas frontes superpóñense.

Page 37: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSSUPERFICIE: AS FRONTES (páx. 61) (57)

Page 38: Tempo e clima en España

FACTORES TERMODINÁMICOSSUPERFICIE: AS FRONTES (páx. 61) (57)

Page 39: Tempo e clima en España

FACTORES TEMODINÁMICOSSUPERFICIE: AS FRONTES (páx. 61) (57)

Page 40: Tempo e clima en España

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA EN ALTURAJET STREAM OU CORRENTE EN CHORRO (páx.58-59) (55)

• É un chorro de ventos con velocidades entre 100 e 300 km/h.

• Sopra entre os 5 km e 10 km de altitude.

• Dirección Oeste-Este nas latitudes 40ºN-60ºN no hemisferio norte.

• Asociado á fronte polar: límite entre as masas de aire frío ártico e polar e as masas de aire cálido subtropical.

Page 41: Tempo e clima en España
Page 42: Tempo e clima en España

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA EN ALTURA

A GOTA FRÍA ou DANA (depresión aillada de niveis altos) (páx.58-59) (55)

Page 43: Tempo e clima en España

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA EN ALTURAJET STREAM OU CORRENTE EN CHORRO (páx.58-59) (55)

• Nos meses de primavera e de outono, a causa do desprazamento das masas de aire a corrente trasládasecara o Norte ou Sur, respectivamente.

• Perde velocidade e sofre ondulacións na súa traxectoria. (Dorsal ou cristas Anticiclónica) ou (Valgada ou cavorcos borrascosas)

• A forza das masas de aire pode ocasionar unha “rotura temporal” que se separa da corrente: xérase a “gota fría” dando lugar a choivas torrenciais cando entra en contacto con ventos cálidos e húmidos.

Esquema do funcionamento dunha gota fría

Page 44: Tempo e clima en España

CIRCULACIÓN XERAL ATMOSFÉRICA EN ALTURAA GOTA FRÍA ou DANA (depresión aillada de niveis altos)

(páx.58-59)

Corrente en chorro

Gota fría (Dana)

Page 45: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: INSOLACIÓN E NUBOSIDADE(páx. 62) (58)

• Son os compoñentes observables e medibles da atmosfera: insolación, nubosidade, temperatura, humidade, presión, vento, precipitación, evaporación, evapotranspiración e aridez. Presentan grande variedade en función da influencia dos factores climáticos.

• Insolación: cantidade de horas nas que a radiación solar alcanza o chan. España supéranse as 2000 horas. Niveis máximos sureste peninsular e Canarias: 3233 horas. Cornixa Cantábrica: 1700 horas.

• Nubosidade: porcentaxe de días cubertos ao ano: Oviedo 47% dos días cubertos. Días despexados: Córdoba 144 días, Huelva 155, Tenerife (Izaña): 198.

Page 46: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: NUBOSIDADE(páx.62) (58)

• A nubosidade reduce a insolación pero tamén dificulta o arrefriamento da superficie.

• As nubes atenúan a oscilación térmica e reducen as xiadas.

• CLASIFICACIÓN DE NUBES: varía o tipo de clasificación: por orixe: orográficas ou convectivas. Natureza, forma, altitude...

Page 47: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: TIPOS DE NUBES

• TIPOS E CLASIFICACIÓN DE NUBES• Os nomes oficiais dos diferentes tipos de nubes

danse en latín. Tres xéneros:• Cúmulos (Cumulus): nubes de desenvolvemento

vertical • Estratos (Stratus): nubes estratificadas • Nimbos (Nimbus): nubes capaces de formar

precipitación • Os grupos anteriores atopanse en nubes de tipo

baixo, medio ou alto, e de desenvolvemeto vertical, dando lugar a unha clasificación de 9 tipos.

Page 48: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: TIPOS DE NUBES

• Nubes verticais Familia D• Cumulonimbus (Cb) mostrando

fortes correntes ascendentes• (asóciase con precipitacións

pesadas e nubes de tormenta)

• Nubes bajas Familia C• A menos de 2 km• Stratus (St) Estratos • Stratocumulus (Sc)

Estratocúmulos•

• Nubes medias Familia B. De 2 a 5 km

• Nimbostratus (Ns) Nimbostratos • Altostratus (As) Altostratos• Altocumulus (Ac) Altocumulo.

• Nubes altas Familia A. A máis de 5 km

• Cirrus (Ci) Cirros.• Cirrostratus (Cs) Cirroestratos.• Cirrocumulus (Cc) Cirrocúmulos.• Trazo de avión, una delgadísima

nube, desenvolta pola pasaxe dunha aeronave a altas altitudes.

Page 49: Tempo e clima en España
Page 50: Tempo e clima en España

NUBES ALTAS: CIRROESTRATOS (Cs)

• Velo nuboso transparente de aspecto fribroso (como os cabelos).

• 7-10 Km. Formada por cristais de xelo -40ºC a -60ºC.

• Vangarda dunha fronte cálida.

Page 51: Tempo e clima en España

NUBES ALTAS: CIRROCUMULOS (Cc)

• Banco, capa delgada ou sábana de nubes brancas.

• 7-12 Km. Inestabilidade na altura na que están (cola dun Jet Stream)

• Salvo si aumentan non supón cambio do tempo. Jet Stream.

Page 52: Tempo e clima en España

NUBES ALTAS: CIRROS (Ci)

• Nubes separadas en forma de filamentos brancos e delicados.

• 8-12 Km. Formada por cristais de xelo -40ºC a -60ºC.

• Bo tempo se aparecen ailladas.

• Se aparecen organizadas e aumentando, en cambio, aparación dun fronte.

Page 53: Tempo e clima en España

NUBES MEDIAS: ALTOCÚMULOS (Ac)

• Banco, capa delgada de nubes brancas ou grises.

• 4-6 Km. • Aillados: tempo

estable.• Mezclados ou en

aumento: chegada dunha borrasca.

Page 54: Tempo e clima en España

NUBES MEDIAS: ALTOESTRATOS (As)

• Lámina ou capa de nubes grisácea ou azulada, fibrosa ou uniforme.

• 3-7 Km. • Asociadas a

frontes cálidas dá chuvias ou nevadas débiles continuas.

Page 55: Tempo e clima en España

NUBES MEDIAS: NIMBOSTRATOS (Ns)

• Capa de nube gris, a menudo oscura. O espesor da nube é suficientemente grande para ocultar ó sol.

• 1-5 Km.

• Dá chuvias e nevadas. Asociada a unha fronte cálida.

Page 56: Tempo e clima en España

NUBES BAIXAS: ESTRATOS (St)

• Nubes grises con base uniforme. O sol é visible a través da súa capa.

• 0-300 m. do chan.• Cando producen

néboa: tempo anticiclónico. Nubes de inversión térmica.

• Desgarrados debaixo dun Cb. Tormenta e saraiba.

Page 57: Tempo e clima en España

NUBES BAIXAS: ESTRATOCÚMULOS (Sc)

• Nubes grises ou branquecinas que teñen partes oscuras.

• 2-3 Km. • Asócianse ó bo tempo

en verán cando aparecen a media tarde como evolución dun Cu.

• Aparición dunha fronte cálida ou frío mezclado con outros tipos de nubes.

Page 58: Tempo e clima en España

NUBES DESENVOLVEMENTO VERTICAL: CÚMULOS (Cu)

• Nubes ailladas e densas de contornos ben definidos que desenvólvense verticalmente.

• Tempo anticiclónico en verán crecendo a mediodía ata a posta do sol.

• Con moita calor pode desenvolver un cúmulonimbo: tempo tormentoso.

Page 59: Tempo e clima en España

NUBES DESENVOLVEMENTO VERTICAL: CÚMULONIMBO (Cb)

• Nube de desenvolvemento vertical, moi densa.

• Pode extenderse ata o límite da troposfera (14 Km.)

• Tempo tormentoso de fortes precipitacións de duración cronolóxica escasa.

Page 60: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: NÉBOA E A CALIXE (páx. 63) (59-60)

• Chamamos néboa a unha nube que está a ras de solo.

• As néboas fórmanse por irradiación (perda de calor do chan, propia do inverno) e de advección(chegada de masas de aire cálida e húmida sobre un solo frío, ou ben de masas de aire frías sobre un solo máis cálido e moi húmido (encoro dun río) do chan está por debaixo da capa inferior do aire. Se a humidade do aire é suficiente (100% de humidade relativa) condénsase e forma a néboa. Nalgúnhas zonas pode producirse a inversión térmica

Page 61: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: INVERSIÓN TÉRMICA(páx.63)

• Chamamos inversión térmica ao fenómeno meteorolóxico que se produce cando unha capa de aire quente se sitúa por encima dunha capa de aire frío e altera a circulación normal do aire. Produce néboas persistentes de fondo de val.

• Nas grandes cidades un aumento da contaminación do aire.

Page 62: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: INVERSIÓN TÉRMICA NA

CALDEIRA DE TABURIENTE (A PALMA) (páx.63)

Page 63: Tempo e clima en España

EFECTO INVERNADOIRO

Page 64: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMANÉBOA SECA: CALIXE (páx.63) (60)

• Prodúcese nas capas baixas da atmosfera pola presencia de gran cantidade de partículas moi finas de po.

• Fórmase na España seca en verán, en situación anticilónica, cando os chans están resecos e as partículas de po que conteñen poden ser elevadas e mantidas en suspensión no aire por movementos de carácter ascendente ocasionadados polo continuo e intenso quentamento do solo.

Page 65: Tempo e clima en España

ELMENTOS DO CLIMANÉBOA SECA: CALIXE (páx.63) (60)

Page 66: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: TEMPERATURA(páx.62) (58-59)

• Cantidade de enerxía calorífica do aire.• Mídese cun termómetro.• A variedade térmica sobre a superficie da

terra queda reflectida nos mapas de isotermas (mapas que unen puntos de igual temperatura)

• Hai diferentes escalas: Celsius (ºC), Fahrenheit (ºF), Kelvin (K).

• A máis utilizada (non en Estados Unidos que a máis habitual é a Fahrenheit) é a Celsius (ºC)

Page 67: Tempo e clima en España

ISOTERMAS: TEMPERATURAS MEDIAS DE XANEIRO(páx.62)

Page 68: Tempo e clima en España

ISOTERMAS: TEMPERATURAS MEDIAS DE XULLO (páx.62)

Page 69: Tempo e clima en España

ISOTERMAS: MAPAS DE TEMPERATURAS MEDIAS ANUAIS(páx.62)

Page 70: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: TEMPERATURA

Cal é a equivalencia de 25ºC en ºF e en escala Kelvin?

CELSIUS

ºC

FAHRENHEIT

ºF

KELVIN

K

CONXELACIÓN

AUGA

0º C 32º F 273 K

EBULLICIÓN

AUGA

100º C 212º F 373 K

Page 71: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: A TEMPERATURA Como inflúen os factores? (páx.62) (58-59)

• Latitude: canto máis perto ao Ecuador, máis calor, canto máis alonxados máis frío. Aplicando este criterio: Onde fará máis frío e onde máis calor en España?

• Relevo: o ascenso en altitude supón un descenso da temperatura. En latitudes medias considérase que a temperatura diminúe entre 0,5ºC/0,6ºC cada 100 m de altitude. Se en A Coruña hai 14ºC, que temperatura haberá no Cebreiro que está situado a 1300 m. de altitude?

• Distancia ao mar: Que tarda antes en quentarse: os líquidos ou os sólidos? Que tarda antes en enfriarse: os líquidos ou os sólidos? Nas zonas costeiras as temperaturas son máis suaves (menos quentes nas máximas e menos frías nas mínimas) que no interior. A amplitude ou oscilación térmica será maior no interior que na costa.

Page 72: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: A HUMIDADE(páx.63) (59)

• Humidade: cantidade de vapor de auga que contén este procedente da evaporación. Depende da proximidade ao mar e da temperatura (diminúe cando aumenta a temperatura). A atmosfera contén vapor de auga, polo tanto humidade.

• Habituamos a medir a humidade relativa do ambiente que é o porcentaxe de vapor de auga que hai no aire.

• O nivel máximo de humidade relativa é do 100% tamén chamado punto de saturación a partir deste punto o aire condénsase e formanse as nubes.

• En España supérase o 70% anual nas áreas costeiras e na submeseta norte con acusadas variacións de máximos invernais e mínimos estivais.

• O aparato de medición chámase higrómetro.

Page 73: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: A PRECIPITACIÓN

(páx.64) (60)

• Cando unha masa de aire arrefría ata alcanzar a temperatura do punto de resío, o vapor de auga que contén condénsase e precipita.

• Os mapas de precipitacións, indícanse mediante isohietas. (liñas que unen puntos de igual precipitación)

• A medida é de l/m2 ou mm.• O aparato de medición é un pluviómetro.

Page 74: Tempo e clima en España

MAPA DE ISOHIETASPRECIPITACIÓN MEDIA ANUAL (páx.64) (60)

Page 75: Tempo e clima en España

MAPA DE ISOHIETASPRECIPITACIÓN MEDIA ANUAL

Page 76: Tempo e clima en España
Page 77: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: A PRECIPITACIÓNComo son? Que forma teñen? (páx.64)

• Líquida: chuvia.

• Sólida: neve, sarabia...

• Depende da temperatura e o proceso de condensación.

• Na superficie poden condensarse en forma de orballo, xeada, néboas húmidas...

Page 78: Tempo e clima en España
Page 79: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMA: A PRECIPITACIÓN

Tres tipos de choiva (páx.64) (60)

• Choivas de convección: producidas ao aumentar a temperatura dunha masa de aire húmida polo contacto dunha superficie quente o que fai ascender e arrefriar ata alcanzar o punto de resío. Típica das tormentas de verán.

• Choivas ciclónicas ou frontais: contacto de dúas masas de aire de distinta natureza (masa de aire quente ou frío)

• Choivas orográficas: masa de aire obrigada a ascender pola ladeira dunha montaña e o arrefriamento desta (efecto föehn)

Page 80: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMATipo: choiva de convección (páx.64)

Page 81: Tempo e clima en España

ELEMENTOS DO CLIMATipo: choiva ciclónica (páx.64)

Page 82: Tempo e clima en España

ELEMENTOSTipo: choiva orográfica

• Obstaculiza a entrada de masas de aire.

• Diminúe a temperatura conforme ascendemos.

• Modifica a temperatura e humidade.

Aire temperado e

húmido

Aire quente e seco

Page 83: Tempo e clima en España

ELMENTOS: A PRECIPITACIÓN(páx.64)

• No réxime de precipitación dun clima son importantes:

• A frecuencia.• A regularidade.• A intensidade.• Podemos distinguir• España húmida: aquela que supera os 700 mm.

anuais. Abundancia, regularidade e frecuencia.• España seca: 200-400 mm anuais. Escaseza,

irregularidade e pouco frecuentes.

Page 84: Tempo e clima en España

ELEMENTOS: EVAPORACIÓN E ARIDEZ (páx.65) (62)

• A evaporación depende da insolación, da nubosidade, da temperatura, da humidade e do vento. É maior en zonas de pouca nubosidade, temperaturas elevadas e ventos secos, e menor en rexións anubradas, húmidas e con pouco vento.

Page 85: Tempo e clima en España

ELEMENTOS: EVAPOTRANSPIRACIÓN (páx.65) (62)

• Perda de humidade da superficie terrestre debida á insolación, á transpiración das prantas e o solo.

• Existe unha evapostranspiración reala que realmente se produce e

• evapotranspiración potencial a que se produciría en caso de existir unha cantidade suficiente de auga.

Page 86: Tempo e clima en España

ELEMENTOS: ARIDEZ

ÍNDICE DE ARIDEZ MENSUAL (páx.65) (62)

• Relación entre temperatura e humidade nun espacio dado.

• A aridez aumenta coa temperatura e coa escaseza de precipitacións.

• Existen dous índices para calculala:• Indice de Gaussen mide a aridez mensual.

Un mes é árido cando 2TºC > P mm; é dicir, cando o dobre da súa temperatura media é maior ou igual que o total das súas precipitacións en mm. Só ten validez nas zonas intertropicais. A hora de elaborar os climogramas tómase como referencia.

Page 87: Tempo e clima en España

ELEMENTOS: ARIDEZ XERAL ANUAL (páx.65) (62)

• Índice De Martonne: P/T+10 determina.• >30 rexión húmida.• 20-30 rexión subhúmida.• 10-20 rexión semiárida.• 5-10 rexión subdesértica ou esteparia.• 0-5 rexión desértica.• Índice Dantin-Revenga: Tx100/Precipitación

determina.• < 2: Húmido.• 2-3: Semiárido.• 3-6: árido.• >6 subdesértico.

Page 88: Tempo e clima en España
Page 89: Tempo e clima en España

ELEMENTO:PRESIÓN ATMOSFÉRICA (páx. 64) (60)

• Peso dunha columna de aire sobre un punto concreto.

• Mídese cun barómetro.

• A presión normal é de 1013,5 mb ou 765 mm.

• O valor da presión indica estabilidade se supera os 1013,5 mb ou inestabilidade por debaixo de 1013,5 mb.

Page 90: Tempo e clima en España

ELEMENTOS: A PRESIÓN ATMOSFÉRICAO BARÓMETRO DE TORRICELLI

Page 91: Tempo e clima en España

ELEMENTOS: A PRESIÓN ATMOSFÉRICAO BARÓMETRO ANEROIDE

• O barómetro aneroide (do grego a (sen) e neros (líquido)), está formado por unha cápsula flexible (cápsula de Vidi), pechada de hermeticamente. No interior da cal fíxose completa ou parcialmente o baleiro. Se a presión atmosférica aumenta, a cápsula cede e comprime un resorte; se a presión diminúe, a elasticidade do resorte provoca que a caixa expándase; estes movementos se amplifican por medio dun sistema de engrenaxes no extremo dos cales atópase un índice que sinala sobre unha escala graduada a presión atmosférica.

Page 92: Tempo e clima en España

ELEMENTO: VENTO (páx. 64)

(60)

• Aire en movemento. Orixínase pola diferencia de presión ou térmica.

• Canto maior gradiente de presión, maior velocidade do vento.

• Tipos:

• Brisa de mar.

• Brisa de montañas e vals.

• Furacán ou tornado.

Page 93: Tempo e clima en España

• Día ascenso do aire frío en contacto coa auga cara a terra.

• Noite descenso do aire frío cara o mar (o aire en contacto co mar está máis quente e polo tanto menos denso)

DÍA

NOITE

Page 94: Tempo e clima en España
Page 95: Tempo e clima en España

FURACÁN

Page 96: Tempo e clima en España

TORNADO NA PROVINICIA DE SALAMANCA 28/05/07

TORNADO EN SADA18/04/2009

Page 97: Tempo e clima en España

ELEMENTO: VENTOS LOCAIS

• Cierzo: vento que sopla no val do Ebro (dirección NW: aire frío)• Tramontana: vento frío e turbulento de compoñente N que sopla no

Noreste peninsular e nas Baleares.• Siroco: vento quente e seco que chega ata o Mediterráneo

procedente do Sáhara.• Levante e Poniente do Estreito: vento intenso que sopla no estreito

de Xibraltar procedente do este (cálido e húmido) e do oeste (frío) respectivamente.

• Terral: no litoral da costa cantábrica e mar de Alborán, proveniente do interior e caracterizado pola súa extrema sequedade e altas temperaturas (verán)

• Ávregos: vento de compoñente sur e sudoeste (cálidos e húmidos) provocan chuvias na costa Atlántica especialmente nas Rías Baixas.

• Vento mareiro: outono a abril. Vento do oeste.• Nordés: frío e húmido. Rías Altas.

Page 98: Tempo e clima en España

O METEOSAT e A INFORMACIÓN METEOROLÓXICA

• METEOSAT: serie de satélites xeostacionarios controlados por EUMETSAT (European Organisation for the Explotation of Meteorological Satellites). O METEOSAT 1 foi lanzado en novembro de 1977 hai 30 anos; dende entón sucedéronse unha serie de satélites operacionais, o actual foi lanzado en febreiro do 2006, é o denominado METEOSAT 9 o que actualmente envíanos as imaxes e que a Axencia Estatal de Meteoroloxía mostranos de forma actualizada a través da páxina WEB: www.aemet.es

• Características orbitais• O satélite METEOSAT atópase no espacio situado no corte do

meridiano de Greenwich co Ecuador a 35800 km de altitude. Debido a súa posición, este satélite describe unha órbita cunha velocidade coincidente coa de rotación da terra vendo en todo momento a mesma zona do globo; a área en cuestión corresponde a un círculo centrado sobre o Golfo de Guinea (0º Latitude,0º Lonxitude) que abarca ata os 65 º de latitude; en dita área queda incluída a Península Ibérica poidendo ser seleccionada esta zona para estudiar diversos aspectos meteorolóxicos de interese para nós.

• Outro tipo de satélites son os satélites polares teñen a vantaxe fronte o anterior en que son dinámicos (móvense nunha orbita) e están a unha altura inferior (entre 1000 e 2000 Km.)

Page 99: Tempo e clima en España

O METEOSAT e A INFORMACIÓN METEOROLÓXICA

• Tres imaxes VIS, IR e VA cada media hora• O sistema METEOSAT é capaz de tomar imaxes

cada media hora o cal é unha boa resolución temporal para o seguimento dos fenómenos de tipo meteorolóxico como pode ser por exemplo a distribución e variación da nubosidade. É posible dispoñer de tres imaxes cada media hora denominadas Visible (VIS), Infravermella Térmica (IR) e Infravermella de Vapor de Auga (VA) correspondendo ós tres tipos de sensores que leva a bordo o satélite. Cada un destes sensores recolle radiación electromagnética nun rango de lonxitudes de onda diferente o cal permite interpretar as imaxes en función de distintas características dos obxectos observados.

Page 100: Tempo e clima en España

VISIBLE (VIS)29/30/2009. 16 h.

Page 101: Tempo e clima en España

INFRAVERMELLA TÉRMICA (IR)30/11/2009 16 h.

Page 102: Tempo e clima en España

INFRAVERMELLA DE VAPOR DE AUGA (VA)29/11/2009 16 h.

Page 103: Tempo e clima en España

MAPA EN SUPERFICIE 30-11-2009

Page 104: Tempo e clima en España
Page 105: Tempo e clima en España
Page 106: Tempo e clima en España

TIPOS DE TEMPO EN ESPAÑA (páx. 66-71)

(62-67)

• A circulación atmosférica en altura e en superficie dá lugar á sucesión de diversas situacións atmosféricas ao longo do ano que constitúen os tipos de tempo.

• A) Na Península e Baleares os tipos máis frecuentes son:

• Inverno: predominio do anticiclónico frío e seco. Anticiclón térmico peninsular e de centroeuropa (situación do NE) e anticiclóns polares Atlánticos (N ou NO). O descenso latitudinal da corrente en chorro e do anticiclón dos Azores permite unha maior influencia da fronte polar e das borrascas atlánticas (situacións do O e SO).

Page 107: Tempo e clima en España

TIPOS DE TEMPO EN ESPAÑA (páx. 66) (62)

• Verán: dominio anticiclónico seco e caloroso. Presencia do Anticiclón dos Azores (responsable desta situación) que ascende latitudinalmente nesta estación do ano. Secundariamente o anticiclón continental do norte de África. Poden producirse tormentas polo quentamento do solo (situacións convectivas) ou pola penetración de masas de aire fría en altura, que desencadean unha grande inestabilidade.

Page 108: Tempo e clima en España

TIPOS DE TEMPO EN ESPAÑA (páx. 66) (62)

• Outono e primavera: período con tempos máis variables. Situacións anticiclónicas semellantes ás de inverno e verán. Estabilidade.

• Ou inestabilidade debido ao paso de borrascas atlánticas ou fenómenos de gota fría no Mediterráneo asociadas ao desprendemento dunha valgada da corrente en chorro.

Page 109: Tempo e clima en España

TIPOS DE TEMPO EN ESPAÑA (páx. 66) (62)

• Canarias: tempo normal ou tempo dos “alisios” é estable. Presenza do anticiclón dos Azores e do vento alisio do NE, fresco e húmido no seu bordo oriental. En inverno o aire polar mariño causa temporais ou intensas precipitacións en pouco tempo. No verán, o aire sahariano seco do leste ou do sudeste ocasiona ondas de calor (tempo do sur)

Page 110: Tempo e clima en España

TEMPO DO NORTEONDA DE FRÍO (67) (63)

SITUACIÓN INVERNAL E EQUINOCIAL. AM.

Page 111: Tempo e clima en España

TEMPO DO NEMOI FRÍO E SECO (67, 63)

Page 112: Tempo e clima en España

TEMPO DO NOFRÍO E CHUVIOSO (68, 64)

Page 113: Tempo e clima en España

TEMPO DO OESTEPASO DE FRONTES (68, 64)

Page 114: Tempo e clima en España

TEMPO DO SO ou STEMPORAL DO SO OU DO S (69, 65)

Page 115: Tempo e clima en España

TEMPO DO LESTETEMPORAL DO LEVANTE (69, 65)

Page 116: Tempo e clima en España

GOTA FRÍAPRECIPITACIÓNS INTENSAS (70, 66)

Page 117: Tempo e clima en España

TEMPO CÁLIDO E ESTABLE70, 66

Page 118: Tempo e clima en España

SITUACIÓN DE PANTANO BAROMÉTRICOONDA DE CALOR (71, 67)

Page 119: Tempo e clima en España

TEMPO TORMENTOSO DE VERÁN (71, 67)

Page 120: Tempo e clima en España

CLASIFICACIÓN CLIMÁTICACLASIFICACIÓN DE KÖPPEN

Page 121: Tempo e clima en España

CLASIFICACIÓN CLIMÁTICACLASIFICACIÓN DE KÖPPEN

• A: Climas cálidos, con temperatura media do mes máis frío 18º C.

• B: Climas secos (BS): estepa (BW) deserto.

• C: Climas temperados, con temperatura media do mes máis frío inferior a 18º C e superior a -3ºC.

• D: Climas temperados de invernos rigorosos: temperatura do mes máis frío inferior a -3º C e a media do mes máis calido por encima de 10ºC

• E: climas polares.

Page 122: Tempo e clima en España

Táboa. Os climas de España segundo Köppen

CLIMA SUBDIVISIÓNS LOCALIZACIÓN

Cf. Chuvioso, templado e

húmido

Cfa.Temperado húmido de verán cálido.

Prepirineo catalán, Costa Brava

Cfb. Templado húmido de verán fresco.

Pirineo axial, País Vasco, Cantabria e Asturias.

Cfsb. Templado húmedo de transición al mediterráneo.

Galicia.

Cs. Mediterráneo ou sequía estival.

Csa.Mediterráneo de verán cálido.

Val do Ebro, submeseta sur, Baleares, Andalucía

Csb. Mediterráneo de verán fresco.

Submeseta norte, Teruel, Cuenca e interior de Tenerife.

BS. Estepario ou seco

BSh. Estepario cálido. Costa de Almería, norte de Gran Canaria.

BSk. Estepario fresco. Zonas del valle del Ebro, conca do río Segura

BW. Desértico cálido ou subtropical.

BWh. Subtropical de verán cálido e inverno suave.

Cabo de Gata, sur de Gran Canaria e Fuerteventura.

Page 123: Tempo e clima en España

CLASIFICACIÓN CLIMÁTICACLASIFICACIÓN TRADICIONAL SIMPLIFICADA

AMPLIAR MAPA (Páxina 72 libro) (68)

Page 124: Tempo e clima en España

CLASIFICACIÓN CLIMÁTICACLASIFICACIÓN TRADICIONAL AMPLIAR MAPA (Páxina 72) (68)

• Clima oceánico (puro ou costa e de transición ou interior)

• Clima mediterráneo (marítimo, continentalizado e seco)

• Clima de montaña (dominio oceánico e mediterráneo)

• Clima subtropical canario.

Page 125: Tempo e clima en España

DOMINIO OCEÁNICO (páx.72-73)

(68-69)

• Área: Galicia, cornixa cantábrica e oeste pirenaico (a pouca altitude).

• Características: • Precipitacións abundantes, regulares e suaves. Supera os 800

mm anuais e os días de choiva son superiores a 150.• A regularidade é debida á influencia da acción das borrascas

da fronte polar. Aínda así hai un máximo en inverno e mínimo estival (influencia do anticiclón dos Azores) este mínimo pode dar lugar a un máximo de dous meses secos, que marca a transición cara un mediterráneo continentalizado.

• Forma: suave, favorece a filtración no solo.• Temperatura suave (non excesivamente fría en inverno, nin

excesivamente quente en verán). Amplitude térmica baixa (na costa (9 ºC e 12ºC) con verán fresco (por debaixo de 22ºC) e o inverno é moderado (6º a 10º). No interior a amplitude térmica é moderada (12-15 ºC). Inverno máis frío (baixa de 6º C) ao diminuír a influencia mariña.

Page 126: Tempo e clima en España

CLIMA OCEÁNICO PURO

• A zona costeira de Galicia e a cornixa Cantábrica, baixo a influencia das masas de aire do Atlántico, teñen, gracias ao efecto moderador do mar e á nubosidade, unhas temperaturas suaves no inverno e moderadas en verán.

• O seu clima é temperado, con temperaturas medias anuais próximas ós 14ºC e escasa amplitude térmica (unha variación menor a 12ºC) bastante humidade e precipitación abundantes, superiores aos 800 mm anuais.

Page 127: Tempo e clima en España

CLIMA OCEÁNICO PUROTipo Localidade Santiago C.

Oceánico Puro pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 203 mm 7,6 ºC chuvioso

Febreiro 136 mm 8,1 ºC chuvioso

Marzo 137 mm 10,2 ºC chuvioso

Abril 108 mm 11,5 ºC chuvioso

Maio 107 mm 13,3 ºC chuvioso

Xuño 64 mm 16,4 ºC húmido

Xullo 38 mm 18,1 ºC húmido

Agosto 39 mm 18,4 ºC húmido

Setembro 51 mm 16,9 ºC húmido

Outubro 117 mm 14,1 ºC chuvioso

Novembro 191 mm 10,6 ºC chuvioso

Decembro 178 mm 8,3 ºC chuvioso

temperatura media 12,8 ºC

pluviosidade total 1369 mm

índice de aridez 0,93

de Dantin-Revenga húmido

Altitude 260

COMPARA CO CLIMOGRAMA DE GIJÓN LIBRO PÁX. 72SANTANDER LIBRO PÁX. 68ACTIVIDADE DONOSTI 73ACTIVIDADE BILBAO 69

Page 128: Tempo e clima en España

CLIMA OCEÁNICO DE INTERIOR ou TRANSICIÓN

• Cara ao interior, as características propias do dominio oceánico quedan debilitadas pola influencia da continentalidade a medida que nos afastamos da costa, como ocorre na maior parte do interior de Galicia. Aumenta a amplitude térmica (arredor 15º C). O inverno pode ser frío (6ºC). Diminúen a regularidade das precipitacións, aínda que superan os 700 mm.

Page 129: Tempo e clima en España

CLIMA OCEÁNICO DE TRANSICIÓNTipo Localidade Ourense

Oceánico

Transición pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 81 mm 7,0 ºC chuvioso

Febreiro 95 mm 8,1 ºC chuvioso

Marzo 96 mm 11,0 ºC chuvioso

Abril 50 mm 12,6 ºC húmido

Maio 50 mm 16,4 ºC húmido

Xuño 39 mm 19,2 ºC húmido

Xullo 10 mm 21,7 ºC árido

Agosto 21 mm 19,9 ºC árido

Setembro 37 mm 17,7 ºC húmido

Outubro 82 mm 16,6 ºC chuvioso

Novembro 100 mm 9,7 ºC chuvioso

Decembro 116 mm 7,4 ºC chuvioso

temperatura media 13,9 ºC

pluviosidade total 777 mm

índice de aridez 1,79

de Dantin-Revenga húmido

Altitude 139

Page 130: Tempo e clima en España

DOMINIO MEDITERRÁNEO(páx.73-76) (69-72)

• Área: o máis extenso de España. Comprende o territorio peninsular ao sur do dominio oceánico, as illas Baleares, Ceuta e Melilla.

• Características: • Precipitacións escasas ou moderadas, irregulares

e tormentosas. Moderadas entre 800 e 500 mm e escasas < 500 mm. Distribución irregular (verán seco pola influencia do anticiclón dos Azores). Máximos equinociais (salvo nas zonas máis abertas ao Atlántico (inverno). A forma é moitas veces violenta (tormentosa) o que ocasiona fortes erosións en áreas desprovistas de vexetación.

• Temperatura varía en latitude e distancia ao mar.• Tres subtipos: marítimo, continentalizado (mellor

interior) e seco.

Page 131: Tempo e clima en España

DOMINIO MEDITERRÁNEO MARÍTIMO(páx.74) (70)

• Área: costa mediterránea (salvo o SE), a costa sudatlántica, Baleares, Ceuta e Melilla.

• Características:• Precipitacións escasas ou moderadas, irregulares e tormentosas.

Moderadas entre 800 e 300 mm. O seu volume é algo maior na costa sudatlántica ca na mediterránea.

• Sudatlántica: maior influencia das borrascas atlánticas (SO peninsular e Golfo de Cádiz). O máximo principal é en inverno ou outono-inverno.

• Mediterránea: precipitacións menores por dous factores (dificultade ao atravesar a península as borrascas atlánticas, protección das cadeas montañosas paralelas á costa mediterránea). Máximo en outono (tormentosas: auga cálida e arrefríamento continental (dous factores: masas de aire do leste procedentes do continente que ascenden polas cordilleiras litorais, ou polas gotas frías en altura).

• Temperatura amplitude térmica moderada (12º-15/16º C). Verán caloroso (iguala ou supera os 22º C), e o inverno, suave (o mes máis frío está por encima dos 10º C).

Page 132: Tempo e clima en España

DOMINIO MEDITERRÁNEO MARÍTIMOLITORAL MEDITERRÁNEO (páx. 74) (70)

• Esténdese dende o litoral Mediterráneo (a excepción do sudeste) e sudatlántico cara o interior, onde se atenúan as influencias mariñas e vai adquirindo trazos de dominios de tipos interior.

• Existe unha grande variedade. A complexidade do relevo, a distancia ó mar e a elevada altitude media orixinan situacións climáticas moi variadas:

• Clima mediterráneo marítimo de fachada sudatlántica.

• Clima mediterráneo marítimo suavizado.• Clima mediterráneo marítimo seco.

Page 133: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO (FACHADA ATLÁNTICA) (páx. 74)

• Área: SO peninsular e Golfo de Cádiz.• Características:• A súa posición latitudinal (influencia do

Anticiclón das Azores) no verán aproxímao a un clima Mediterráneo marítimo (tanto en temperatura como ausencia de precipitacións).

• As precipitacións son máis abondosas en inverno (diferencia co mediterráneo marítimo tradicional) pero tamén hai presenza delas nas estacións equinociais.

Page 134: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO (FACHADA ATLÁNTICA)

Tipo Localidade Huelva

Oceánico I.S. pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 62 mm 11,2 ºC chuvioso

Febreiro 47 mm 12,3 ºC húmido

Marzo 73 mm 14,4 ºC chuvioso

Abril 40 mm 16,6 ºC húmido

Maio 28 mm 18,8 ºC seco

Xuño 8 mm 22,3 ºC árido

Xullo 1 mm 25,1 ºC árido

Agosto 1 mm 25,2 ºC árido

Setembro 19 mm 23,1 ºC árido

Outubro 52 mm 19,4 ºC húmido

Novembro 64 mm 15,2 ºC húmido

Decembro 67 mm 12 ºC chuvioso

temperatura media 18,0 ºC

pluviosidade total 462 mm

índice de aridez 3,89

de Dantin-Revenga árido

Altitude 26

COMPARA CO CLIMOGRAMA DE CÁDIZ LIBRO PÁX. 74TARIFA PÁX. 70

Page 135: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO SUAVIZADO(páx. 74) (70)

• Área: Sitúase na costa catalana: norte de Tarragona ata Girona.

• Características:• Esta área presenta unhas características

atenuadas, posto que o clima é máis fresco, húmido, nubrado e chuvioso que o resto do dominio, debido ás influencias atlánticas ou das masas de aire frío continental do norte. A entrada de ventos fríos (árticos ou polares), pode provocar xeada en inverno.

• As temperaturas medias anuais sitúanse arredor dos 16º C e amplitude térmica sobre os 10º C.

• As precipitacións están ao redor dos 500 mm ou superando lixeiramente os 600 mm anuais.

Page 136: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO SUAVIZADO

Tipo Localidade Girona

Mediterráneo pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 35 mm 10,3 ºC húmido

Febreiro 51 mm 8,4 ºC chuvioso

Marzo 86 mm 11,1 ºC chuvioso

Abril 69 mm 13,4 ºC chuvioso

Maio 72 mm 16,7 ºC húmido

Xuño 19 mm 20,8 ºC árido

Xullo 10 mm 23,5 ºC árido

Agosto 23 mm 23,3 ºC árido

Setembro 92 mm 20,9 ºC húmido

Outubro 95 mm 16,1 ºC chuvioso

Novembro 60 mm 11,4 ºC chuvioso

Decembro 77 mm 9,8 ºC chuvioso

temperatura media 15,5 ºC

pluviosidade total 689 mm

índice de aridez 2,25

de Dantin-Revenga semiárido

Altitude 70

Page 137: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO SECO(páx. 74) (70)

• Área: zona central do litoral oriental, dende o Garraf ata o cabo da Nao, incluído as illas de Menorca e Mallorca.

• Características: • Atópase baixo a influencia da masa de aire

mediterránea e, no verán, de ventos cálidos do norte de África. Por iso, aínda que as temperaturas son suaves durante a maior parte do ano, con medias próximas ós 17ºC, os veráns son longos e calurosos.

• As precipitacións acostuman a ser escasas e concentradas (irregulares) cunha media de 400 mm anuais, cun máximo en outono e case nulas en verán. Adoitan darse en situación de gota fría con fortes chuvascos localmente moi intensos que poden provocar inundacións.

Page 138: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO MARÍTIMO PURO

pluviosidade temperatura Valencia

Xaneiro 39 mm 10,1 ºC

Febreiro 34 mm 10,5 ºC

Marzo 36 mm 12,2 ºC

Abril 28 mm 14,5 ºC

Maio 27 mm 17,4 ºC

Xuño 20 mm 21,4 ºC

Xullo 4 mm 24,1 ºC

Agosto 23 mm 24,5 ºC

Setembro 56 mm 22,6 ºC

Outubro 77 mm 18,4 ºC

Novembro 54 mm 14,3 ºC

Decembro 51 mm 11,6 ºC

temperatura media 16,8 ºC

pluviosidade total 449 mm

índice de aridez 3,74

de Dantin-Revenga árido

Altitude 12

COMPARA CO CLIMOGRAMA DE CASTELLÓ DE LA PLANA LIBRO PÁX. 74TARIFA PÁX. 70ACTIVIDADE: PALMA MALLORCA (74)MÁLAGA (70)

Page 139: Tempo e clima en España

MEDITERRÁNEO CONTINENTALIZADO(Mellor interior) (páx. 75) (71)

• Área: interior da península (menos a zona media da depresión do Ebro).

• Precipitacións: moderadas ou escasas (800-300 mm). Volume maior no oeste que na parte oriental.

• Na parte occidental son máis abundantes e máximo invernal (borrascas atlánticas).

• No centro e na área oriental son menores (encaixamento) e predominio nos equinnocios (primavera fundamentalmente) cando se debilitan os anticiclóns invernais. Estes fórmanse polo frío do solo e pode ocasionar un mínimo secundario de precipitación en inverno.

• Temperaturas: amplitude térmica alta (máis de 16º C) (continentalidade). Distínguense tres subtipos: Submeseta Norte e terras altas de Guadalajara, Teruel e Cuenca (veráns frescos: menos de 22º C) e invernos fríos (por debaixo de 6º C), con frecuentes xeadas e néboas. Submeseta sur e bordos do val do Ebro (verán máis caloroso >22ºC) invernos fríos (menos xeadas). Estremadura e interior andaluz (veráns moi calorosos e invernos moderados (6º a 10º C).

Page 140: Tempo e clima en España

MEDITERRÁNEO CONTINENTALIZADO(SUBMESETA NORTE)

Tipo Localidade Salamanca

Interior suave pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 39 mm 3,6 ºC chuvioso

Febreiro 34 mm 4,9 ºC húmido

Marzo 48 mm 8,2 ºC chuvioso

Abril 32 mm 10,4 ºC húmido

Maio 42 mm 13,6 ºC húmido

Xuño 27 mm 18,4 ºC seco

Xullo 15 mm 21,4 ºC árido

Agosto 14 mm 21,2 ºC árido

Setembro 22 mm 18,1 ºC árido

Outubro 41 mm 12,5 ºC húmido

Novembro 49 mm 7,5 ºC chuvioso

Decembro 53 mm 4,3 ºC chuvioso

temperatura media 12,0 ºC

pluviosidade total 416 mm

índice de aridez 2,89

de Dantin-Revenga semiárido

Altitude 789

COMPARA CO CLIMOGRAMA DE BURGOS LIBRO PPÁX. 75CUENCA PÁX. 71ACTIVIDADE LEÓN 71

Page 141: Tempo e clima en España

MEDITERRÁNEO CONTINENTALIZADO(SUBMESETA SUR)

Tipo Localidade Albacete

Interior

Acusado pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 26 mm 4,2 ºC húmido

Febreiro 25 mm 5,6 ºC húmido

Marzo 32 mm 9,0 ºC húmido

Abril 38 mm 11,6 ºC húmido

Maio 50 mm 15,3 ºC húmido

Xuño 28 mm 20,3 ºC árido

Xullo 8 mm 24,1 ºC árido

Agosto 18 mm 23,8 ºC árido

Setembro 35 mm 19,8 ºC seco

Outubro 47 mm 13,7 ºC húmido

Novembro 22 mm 8,7 ºC húmido

Decembro 28 mm 5,1 ºC húmido

temperatura media 13,4 ºC

pluviosidade total 357 mm

índice de aridez 3,76

de Dantin-Revenga árido

Altitude 680

COMPARA CO CLIMOGRAMA DE CIUDAD REAL LIBRO PÁX. 75

Page 142: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO SECO, SUBDESÉRTICO OU ESTEPARIO(páx. 76) (72)

• Área: SE peninsular dende o cabo da Nao ata o litoral Mediterráneo perto a Málaga.

• Zona media da depresión do Ebro, zona leste da Mancha, Albacete.• Características:• No SE as altas presións subtropicais (masas de aire seco

procedente do norte de África) e as cordilleiras Béticas péchanlles o paso ós ventos húmidos do Oeste, do Sudoeste e das borrascas mediterráneas. Isto delimita unha franxa con precipitacións moi escasas e irregulares. Só as borrascas que penetran polo Estreito de Xibraltar e as formadas ocasionalmente no mar de Alborán provocan precipitacións. No cabo de Gata chégase ao clima desértico (menos de 150 mm ao ano).

• Na zona media da depresión do Ebro (débese ao encaixamento entre montañas (os Pireneos e Sistema Ibérico frea as borrascas atlánticas e a Cordilleira Costeiro-Catalana as borrascas mediterráneas.

• Temperatura: varían coa latitude e distancia ao mar. Estepa cálida do SE (temperatura media entre 17º-18ºC) invernos moi suaves (superior a 10º C). Estepa fría de inverno (media por debaixo dos 17º C anuais) (meses de inverno que chegan a 6º C).

Page 143: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO ÁRIDO (SE)

Tipo Localidade Almerría

Mediterráneo

Árido pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 31 mm 11,7 ºC húmido

Febreiro 21 mm 12,2 ºC seco

Marzo 20 mm 14,1 ºC seco

Abril 28 mm 16,1 ºC seco

Maio 17 mm 18,4 ºC árido

Xuño 4 mm 22,0 ºC árido

Xullo 0 mm 24,7 ºC árido

Agosto 5 mm 25,3 ºC árido

Setembro 15 mm 23,4 ºC árido

Outubro 26 mm 19,3 ºC árido

Novembro 27 mm 15,6 ºC seco

Decembro 36 mm 12,8 ºC húmido

temperatura media 18,0 ºC

pluviosidade total 230 mm

índice de aridez 7,81

de Dantin-Revenga subdesértico

Altitude 18

COMPARA CO CLIMOGRAMA DE CARTAXENA LIBRO PÁX. 76ALMERÍA (72)BENIDORM (72)

Page 144: Tempo e clima en España

CLIMA MEDITERRÁNEO ÁRIDO (INTERIOR DO VAL DO EBRO)

Tipo Localidade Zaragoza

Medit. Árido pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 16 mm 6,1 ºC seco

Febreiro 16 mm 7,5 ºC seco

Marzo 30 mm 13,2 ºC húmido

Abril 33 mm 13,7 ºC húmido

Maio 47 mm 17,0 ºC húmido

Xuño 37 mm 21,2 ºC seco

Xullo 17 mm 23,1 ºC árido

Agosto 6 mm 23,7 ºC árido

Setembro 31 mm 20,6 ºC árido

Outubro 32 mm 15,4 ºC húmido

Novembro 28 mm 10,2 ºC húmido

Decembro 32 mm 6,7 ºC húmido

temperatura media 14,9 ºC

pluviosidade total 325 mm

índice de aridez 4,57

de Dantin-Revenga árido

Altitude 250

PÁX. 76CALATAYUD (72)

Page 145: Tempo e clima en España

CLIMA DE MONTAÑA (páx. 77) (73)

• Área: comprende os territorios situados a máis de 1000 m. de altitude.

• Precipitacións adoitan superar os 1000 mm anuais.• Temperatura media anual baixa (inferior a 10 ºC)• Maior amplitude térmica (18º C), con invernos fríos

(próximos a 0 ºC ou por debaixo. Por iso son frecuentes as nevadas) e veráns frescos (por debaixo dos 20ºC en xullo)

• Distinguimos entre climas de montaña de dominio oceánico (Pireneo e cordilleira Cantábrica) non teñen ningún mes seco e presentan veráns frescos (ningún mes supera os 22º C).

• Montañas da área mediterránea notable redución das precipitacións en verán (pode haber dous meses secos). A temperatura estival pode superar os 22º C.

Page 146: Tempo e clima en España

CLIMA DE MONTAÑAMATIZ NORTE-OCEÁNICO

Tipo Localidade Benasque

Montaña pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 74 mm 2,0 ºC chuvioso

Febreiro 79 mm 3,0 ºC chuvioso

Marzo 101 mm 6,0 ºC chuvioso

Abril 91 mm 5,4 ºC chuvioso

Maio 132 mm 11,9 ºC chuvioso

Xuño 113 mm 15,7 ºC chuvioso

Xullo 86 mm 18,4 ºC chuvioso

Agosto 95 mm 18,1 ºC chuvioso

Setembro 115 mm 14,9 ºC chuvioso

Outubro 126 mm 10,4 ºC chuvioso

Novembro 124 mm 6,2 ºC chuvioso

Decembro 103 mm 3,3 ºC chuvioso

temperatura media 9,6 ºC

pluviosidade total 1239 mm

índice de aridez 0,78

de Dantin-Revenga húmido

Altitude 1138

PÁX. 77 CANDANCHÚPÁX. 73 SALLENT DE GÁLLEGOPÁX. 77 PEDRAFITA DO CEBREIROPÁX. 73 FORMIGAL

Page 147: Tempo e clima en España

CLIMA SUBTROPICAL CANARIO(páx. 78) (74)

• As illas Canarias forman un dominio climático na latitude subtropical, debido a varios factores:

• Situación meridional (proximidade ao trópico e ás costas africanas): influencia do anticiclón das Azores. Vento alisio do NE (temperatura suave todo o ano). Cando o anticiclón se despraza permite a entrada de borrascas atlánticas en inverno e aire sahariano en verán.

• A corrente de auga fría de Canarias suaviza as temperaturas (medias de 15ºC a 20º C Incrementa a estabilidade do aire no verán) e provoca unha diminución da pluviosidade.

• O relevo diminúe a temperatura conforme se ascende. Posición (vertentes ao barlovento: alisio precipitación e nubosidade. Sotavento: ausencia)

• As chuvias son escasas (300 mm) anuais nas illas occidentais e a pouca altitude (Hierro, La Gomera, Tenerife...) e uns (100 mm) nas orientais (Fuerteventura e Lanzarote) concentrándose en inverno. As temperaturas son cálidas todo ano (ningúns mes baixa de 17º C e a oscilación térmica é moi baixa (menos de 8º C).

Page 148: Tempo e clima en España

CLIMA SUBTROPICAL CANARIO(páx. 78) (74)

• O clima canario ten máis matices que os que a primeira vista podemos observar:

• Zonas baixas, as precipitacións son moi escasas. Nas illas occidentais entre 300-150 mm (Subdesértico ou estepario); e en Lanzarote e Fuerteventura e terras baixas de Gran Canaria non alcanzan os 150 mm (clima desértico). Estos escasos valores explícanse polo predominio do anticiclón dos Axores. O máximo relativo ten lugar en inverno, debido ás borrascas atlánticas. As temperaturas son cálidas todo ano xa que ningún mes descende de 17ºC. A amplitude térmica é moi baixa (menos de 8º C).

• Medianías (600-1500 m altitude) as precipitacións increméntanse e poden acadar os 1000 mm nas vertentes ao barlovento do alisio; en cambio as temperaturas diminúen.

• Nas zonas elevadas Tenerife e La Palma (>1500 m de altitude), por enriba do mar de nubes a precipitación redúcese (non adoita superar os 400/500 mm) a temperatura media baixa dos 10ºC polo que no inverno pode nevar.

• Comparar climogramas Puerto del Rosario, Los Rodeos e Izaña.(74)• Arrecife (Lanzarote), Los Rodeos (Tenerife) (78)

Page 149: Tempo e clima en España

CLIMA SUBTROPICAL CANARIO(páx. 78)

Tipo Localidade Tenerife

Mediterráneo pluviosidade temperatura mes

Xaneiro 36 mm 17,4 ºC húmido

Febreiro 39 mm 17,5 ºC húmido

Marzo 28 mm 18,2 ºC seco

Abril 13 mm 19,2 ºC árido

Maio 6 mm 20,4 ºC árido

Xuño 0 mm 22,2 ºC árido

Xullo 0 mm 24,1 ºC árido

Agosto 0 mm 24,7 ºC árido

Setembro 3 mm 24,1 ºC árido

Outubro 31 mm 22,7 ºC árido

Novembro 45 mm 20,5 ºC húmido

Decembro 51 mm 18,7 ºC húmido

temperatura media 20,8 ºC

pluviosidade total 252 mm

índice de aridez 8,26

de Dantin-Revenga subdesértico

Altitude 35

Page 150: Tempo e clima en España

ALGUHAS PÁXINAS WEB

• www.aemet.es Axencia Estatal de Meteoroloxía. Prediccións diarias do tempo.

• www.meteogalicia.es Prediccións sobre o estado do tempo e da mar en Galicia.

• www.meteored.com/ram. Revista de aficionados á Meteoroloxía. Foro de aficionados e fotos de incribles fenómenos meteorolóxicos.

• www.esa.int/export/esaED/ Educación sobre Meteoroloxía e Climatoloxía. Axencia Espacial Europea.

• www.geocities.com/silvia_larocca/ Meteoroloxía ó alcance de todos. Experimentos que podes realizar ti mesmo.

• www.eumetsat.de Organización Europea para a Explotación de Satélites, imaxes do satélite en tempo real.