30.10.2017

1

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı

Temel Kavramlar

Eğitim Teknolojisi Nedir?

• Eğitim teknolojisinin eğitim süreci içindeki yeri

• Program Geliştirme: “Eğitimin planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi işlemleri”dir Çilenti (1984).

• Program Geliştirmede aşamalar:

• Eğitimin planlanması,

• Eğitimin yürütülmesi

• Değerlendirme

-2-

Eğitim Teknolojisi Nedir?

• Eğitim teknolojisinin başlangıcı: “Bunu nasıl öğretirim?”

• Program geliştirme süreciyle bağlantısı: “eğitimin yürütülmesi” aşaması, yani bireylerin özel amaçlara (hedeflere) ulaşmalarının sağlandığı aşama.

• Eğitim teknolojisi, “öğrencileri, eğitim programlarında belirlenmiş olan özel amaçlara ulaştırma süreciyle uğraşan bilim dalı”dır.

-3-

Eğitim Teknolojisi Nedir?

• Eğitim teknolojisi, “öğretme-öğrenme süreçlerinin yapısallaştırılması, yani öğretme-öğrenme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi işi” dir (Alkan, 1998).

• Eğitim teknolojisi, “öğrenme ile ilgili sorunların analizi ve çözümünde insanları, yöntemleri, düşünceleri, araç-gereçleri ve organizasyonu içeren karmaşık ve tümleşik bir süreç”dir (Ergin, 1998).

-4-

Sistem Yaklaşımı

Öğretim Hedefleri

Konu Alanı

Giriş Davranışları

Öğretim Stratejisi

Öğretim Yöntem ve Teknikleri

Öğretim Materyalleri

Değerlendirme

Dönüt (Geri Bildirim)

-5-

Sistem yaklaşımı bir bütünü, onu oluşturan parçaları ve parçalar arasındaki ilişkileri göz önünde bulundurarak ele alıp incelemektir. Program geliştirme sürecine sistem yaklaşımıyla bakıldığında programın boyutlarından birinde olan bir değişmenin sistemde yer alan diğer boyutları da etkilediği anlaşılır.

Sistem Yaklaşımı ve Öğretim Materyalleri

• Öğretim sürecinde kullanılan araç ve materyallerin

• eğitim hedefleriyle,

• konu alanıyla,

• öğrenci giriş davranışlarıyla,

• öğretim strateji

• yöntemleri

ile uyumlu olması gerekir.

-6-

30.10.2017

2

Öğretme-Öğrenme ve İletişim Süreçleri

• Bir öğretim etkinliği sırasında öğrenen bireylere herhangi bir konuda bir şeyin öğretilebilmesi için öğreticiyle öğrenenler arasında o konuda bir iletişimin kurulması gerekmektedir.

• Öğretme-öğrenme süreçlerinde gerçekleştirilen tüm etkinliklerin temelde birer iletişim etkinliğidir.

-7-

İletişim-Öğrenme-Öğretme

Başarılı bir öğretim etkinliği için etkili bir iletişim gereklidir.

Öğrenme - Öğretme Süreci, en genel anlamıyla bir iletişim sürecidir.

İletişim ise, iki birim arasındaki anlamlımesaj alış verişi süreci olarak tanımlanabilir.

İletişim iki birim arasında birbiriyle ilişkili mesaj alışverişidir.

-8-

İletişim Sürecinin Ögeleri

• Bir iletişimde etkili olan beş değişkenden söz edilebilir: Bunlar; "Kaynak, Mesaj, Kanal, Alıcı ve Dönüt" dür.

• Kaynak bilgiyi, mesajı ileten birimdir. Bu birim, kitap, gazete, dergi, radyo, TV ya da yüz yüze iletişimde bir insan olabilir.

• Mesaj iletişimin içeriğidir. İletilmek istenen bilgi, fikir, mesajı oluşturur.

-9-

İletişim Sürecinin Ögeleri

• Kanal mesajın sunuluş biçimidir. Mesaj, sözlü ya da yazılı olarak sunulabilir.

• Alıcı mesajın gönderildiği birimdir. Mesajı okuyan, dinleyen, izleyen; kişidir.

• Dönüt ise, alıcının mesaja verdiği tepkidir; alıcının mesajı nasıl yorumladığını gösterir.

-10-

Geleneksel İletişim Modeli

-11-

Kaynak Alıcı

Nerede? (Ortam)Neden?

5N 2K

Geri Bildirim (Dönüt)

KanalNasıl?Ne?

Mesaj

Ne zaman?

Kim? Kime?

İletişim Süreci ve Yaşantı Alanı

-12-

Kaynak Kodlama

Yaşantı Alanı Yaşantı Alanı

Kod Çözme AlıcıMesaj

Ortak Yaşantı Alanı

Dönüt

30.10.2017

3

Sınıfta İletişim Süreci

-13-

Yöntem

MesajÖğretmen Öğrenci

KAYNAKMesajın ileti birimi

MESAJİletişimin içeriği

KANALMesajın sunuluş biçimi

ALICIMesajın gönderildiği birim

DÖNÜTAlıcının mesaja verdiği tepki

Kanal

Öğretme-Öğrenme Süreci ile İletişim Süreci Arasındaki

Benzerlik

-14-

Öğretmen Öğretim İçeriği

Öğretim araçve yöntemleri

Öğrenci

Öğrenme Tepkileri (Dönüt)

(Kaynak) (Mesaj) (Kanal) (Alıcı)

Öğretmenin Yanıtlayacağı Sorular

Öğretmenin iletişim becerisini artırmak amacıyla iletişim olgusunu çözümlerken öncelikle kendi kendisine şu gibi soruları sorması ve yanıtlaması gerekir;

• İleteceğim mesaj sonrasında ne olmasını bekliyorum?

• Ortamı etkileme anlamında neyi başarmak istiyorum?

• Gerçekleştireceğim iletişim sonucunda öğrencilerimin neye inanmalarını, ne söylemelerini, ne yapmalarını istiyorum?

• Psikolojik anlamda, öğrencilerimde hangi etkileri oluşturmak ve onlardan hangi tepkileri almak istiyorum?

-15-

İletişim Sürecinin Etkililiği

Bir iletişim sürecinin etkililiğini belirleyen koşullar:

• Simgelerin benzer biçimde tanımlanması

• Dilin anlaşılır bir şekilde kullanılması

• Çoklu kanal kullanılması

• Dönüt sisteminin sağlanması

-16-

İletişim Süreçleri ve Sonuçları…

• İletişim süreçleri

• Ortama yaptığı olumlu katkılar,

• Bıraktığı etkiler,

• Başvurulduğunda/kullanıldığında yarattığı etkileşim açısından

aynı niteliklere sahip değildir.

-17-

İletişim Süreci ve Ögeler

• Bir iletişim etkinliği yaşanırken amaçlanan sonuçlara ulaşılmasında, tarafların (kaynak ve hedef) sorumluluk almalarının önemli bir yeri vardır.

• Sınıfta öğretmenin çabaları yanında öğrencinin de katılımı önemlidir.

• Öğrenme-öğretme süreçlerinde mesajı ileten kişi her zaman karşısında sorumluluk bilincine sahip, üst düzeyde güdülenmiş bireyler bulamayabilecektir. Bu durum mesajın iletilmesi sürecinde kalıcı etkilerin yaratılamayışı anlamına gelir.

-18-

30.10.2017

4

İletişim Süreci ve Ögeler

• Bunun anlamı şu şekilde açıklanabilir. Mesajı ileten kişi olarak öğretmen:

• Mesajın içeriğini ve

• Mesajın iletilme biçiminin özenle düzenlenmelidir.

-19-

Materyal Nedir?

• Materyallerin, hedeflere ulaşmak için seçilip, belli ilkeler doğrultusunda düzenlenen içeriğin, görsel ya da yazılı formları oldukları söylenebilir.

-20-

Materyal Nedir?

• İletmek istediğimiz içeriği ya da mesajı;

• görsel,

• işitsel,

• yazılı ya da

• dokunsal formlarda taşıyan

öğrenme ortamı unsurları olarak tanımlanabilir.

-21-

Öğretim Materyallerinin Getirileri

• Soyut fikirleri somutlaştırırlar.

• Zamandan ekonomi sağlarlar.

• İçeriğin tutarlı biçimde sunulmasını olanaklı kılarlar.

• Bireysel farklılıklara hizmet etmeyi kolaylaştırırlar.

• Öğretim ortamını zenginleştirirler.

-22-

Öğretim Teknolojisinin Gelişimi

“İşitirsem unutmam, görürsem bilirim, yaparsam anlarım“

• Bilgi güç müdür?

• Bilgi patlar mı?

• Bilgiyi elinde tutan toplum, gelişmiş toplum mudur?

Bilgi?

30.10.2017

5

• Ne

• Nasıl

• Niçin

• Kim

• Nerede

• Ne zaman

• Ne kadar

• Bilginin kuramsal yapısı

• Nesnel sağlamlığı olan bilgiler bütünü

• Bilimsel yöntemlere ve gerçeklere dayalı olan bilgi

• Çeşitlilik, süreklilik, yenilik, ayıklanma

� Merak?� Korku?� Güçlü olma arzusu?� Tembellik?� Faydalı olma inancı?� Doğaya üstünlük kurma isteği?

İNSANLARI BİLİMLE UĞRAŞMAYA YÖNELTEN SEBEPLER NELERDİR ? Bilim Nedir?

Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen,deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalarçıkarmaya çalışan düzenli bilgi(TDK Sözlüğü).

Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli birereğe yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırmasüreci(TDK Sözlüğü).

Anlama ���� Açıklama ���� Kestirme ���� Kontrol

Öğrenme zorluklarının

bulunduğunu

gözlemleme

Öğrenme zorluklarının

nedenlerini açıklama

Öğrenme zorluklarına

yönelik çözüm

öngörülerinde bulunma

Etkili öğrenme modeli ile

öğrenmeyi kontrol altına

alma

Teknoloji nedir?

• İnsanların yaşamlarını kolaylaştıracak

- bilgileri üretme

- pratik olarak uygulama yolları• Bilimsel ya da diğer sistematik bilgilerin uygulama alanlarına sistemli bir şekilde uygulanması

• Bilimsel bilginin uygulamaya dökülmesi

30.10.2017

6

Teknoloji ve Bilim

Toplumların Geleceği

Teknoloji Üretkenlik Bilim

TEKNOLOJİTEKNOLOJİBİLİMBİLİM

MAKİNAMAKİNATOPLUMTOPLUM

BİLİM

TEKNOLOJİ

KÜLTÜR

TOPLUM ORGANİZASYON

Gelişen Teknoloji• Matbaa

• Yazılı materyaller

• Karatahta

• İletişim Teknolojileri

Eğitim ve Teknoloji

• Bilim ve teknolojileri kullanan ve bunları üreten bireyler yetiştirmek

� Teknolojinin eğitim - öğretim ortamlarında etkili olarak kullanılması gerekliliği

Eğitim-Teknoloji İlişkisi

• Öğrenme-öğretme ortamlarında kaliteyi artırmak için birlikte kullanılırlar.

• Ayrı birer bilim dalı olup, ayrı kuram ve teknikleri kapsamaktadır.

30.10.2017

7

Eğitimi Etkileyen Etmenler• Bilgi patlaması

• Değişen toplumsal gereksinimler

• Değişen öğrenci profili

• Bilimsel ve teknolojik gelişmeler

• Kalite anlayışının değişmesi vb.....

RESMİ PROGRAM

UYGULANAN PROGRAM

Çevresel Şartlar

Kaynaklar

Öğretim ve öğrenim stratejileri

Öğrenenin karakteristik özellikleri

EĞİTİM TEKNOLOJİSİEĞİTİM TEKNOLOJİSİ

EĞİTİM TEKNOLOJİSİ

BİLİMTEKNOLOJİ

Eğitim Teknolojisi

TeknolojiEğitim Eğitim Teknolojisi

“Öğrenme ile ilgili sorunların analizi ve çözümünde insanları, yöntemleri, düşünceleri, araç-gereçleri ve organizasyonu içeren bir süreç”

Eğitim Teknolojisi

Eğitim Teknolojisi

Öğrenme sürecini geliştirmek için oluşturulan her türlü sistem,

yöntem, teknik ve yardımın

Öğrenme-öğretme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması,

değerlendirilmesi ve geliştirilmesi işidir. (Alkan, 1998)

NİÇİN EĞİTİM TEKNOLOJİSİ:

Nüfus Artışı

Eğitim Sistemi Dışında Kalan Milyonlar

Küreselleşme

Ekonomik Beklentiler

Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler

Eğitim ve Sosyal Talepler

30.10.2017

8

EĞİTİM HEDEFLERİ• Okullaşma oranı

• Kalite

• Eğitim Giderleri

EĞİTİM

Okullaşma Oranı

Kalite Eğitim Giderleri

NİÇİN EĞİTİM TEKNOLOJİSİ?Eğitim Teknolojisinin Amaçları

�Eğitim hizmetlerini daha geniş kitlelere ulaştırmak

�Öğrenme-öğretme süreçlerini daha verimli hale getirmek

�Öğrenme-öğretme etkinliklerini bireyselleştirmek

�Eğitim personelinin etkililiğini ve verimini artırmak

�Eğitimle ilgili sorunların çözümünü uygulamaya koymak

Öğretim Teknolojisi“Özel amaçların gerçekleştirilmesinde etkili öğrenmeyi sağlamak için,

� iletişim ve öğrenmeyle ilgili araştırmalardan hareketle,

� insangücü ve insangücü dışı kaynaklar kullanılarak,

� öğrenme-öğretme sürecinin tasarımlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesinde

sistematik bir yaklaşım”

Öğretim TeknolojisiÖğretimin, eğitimin bir alt kavramı olduğu anlayışına dayalı olarak ve belirli

öğretim disiplinlerinin kendine özgü yönlerini dikkate alarak düzenlenmiş

teknolojiyle ilgili bir kavram (Alkan, 1995).

Öğrenme-öğretme ortamının en etkin şekilde düzenlenmesi için gösterilen

sistematik ve planlı etkinlikler bütünü.

Öğretim teknolojisinin amacı• Eğitimi daha üretken ve daha bireysel hale getirmek,

• daha bilimsel bir öğretim sağlamak,

• herkesin ulaşabildiği, eşitliği öngören, daha güçlü ve daha hızlı bir öğretime ulaşmak

Eğitim Teknolojisi - Öğretim Teknolojisi

* Öğrenme-öğretme süreci

ile ilgili özgün bir disiplin

* Eğitim kavramına dayalı

* Bir konunun öğretimi ile ilgili

öğrenmenin kılavuzlanması

* Öğretim kavramına

dayalı

Araç-gereç

Öğrenme-öğretme kuramları

Öğretim ortamlarının tasarımı

30.10.2017

9

Öğretim Teknolojisinin Yeri

Eğitim Programı

Amaç

Değerlendirmeİçerik

Öğrenme-Öğretme Süreci

Niçin?

Neyi?

Nasıl?

Ne Kadar?

Öğretim Teknolojisinin Yapısı

öğrenme sürecini geliştirmek için

oluşturulan her türlü sistemi, tekniği ve yardımı içerir

Araçların etkililiğini ve öğrencilerin başarı durumlarını değerlendirmek için uygun değerlendirme yöntemlerinin

kullanılması

Konununaktarılabilmesi için uygun

ortamın seçilip kullanılması

Öğrencinin ulaşması hedeflenen amaçların

tanımlanması

Öğrenilecek konunun öğretim ilkelerine göre analiz edilip, öğrenilmeye uygun şekilde

yapılandırılması

Öğretim Materyali

Öğrenme ve öğretme etkinlikleri sırasında öğrencinin öğrenmesi ve öğretmenin etken bir öğretim sağlayabilmesi için bilgilerin kavratılmasında varlıkların tanıtılmasında üzerince gözlem ve araştırma yapmada kullanılan her türlü öğretme-öğrenme yardımcıları.

Öğretim Materyali

Çoklu öğrenme ortamı sağlarlar;Bireysel öğrenim etkinliklerini desteklerler;Dikkat çekerler;Soyut kavramları somutlaştırırlar;Zamandan tasarruf sağlarlar;Güvenli gözlem yapma imkânı sağlarlar;Defalarca kullanılabilirler.

Öğretim materyallerinin öğretme-öğrenme sürecine olan etkileri nelerdir?

Görüntülü-Sesli

İkilem

Otomasyon

Sibernasyon

Sözlü-Yazılı

TARİHÇE

� Yazının bulunuşundan önce� Yazının bulunuşu ve sonrası� Matbaa ve sonrası� Görsel-İşitsel araçlar� TV’nin başlangıcı

� Bireysel öğretim� Kitlesel öğretim

� Bireysel ve kitlesel öğretimin birleştirilmesi

� Yapay zeka, Bilgisayar� Bilişim dönemi� BDE, WDE, Uydu yayınları

Teknolojinin Tarihsel Gelişimi

• Kalabalık sınıflar

• Bireysel ilgi yoksunluğu

•Değişime direnç

•Dengesiz dağılım

- Sosyal talep- Bireysel gereksinim- Fırsat eşitliği

Eğitimde Varolan Sorunlar

30.10.2017

10

İletişim, iki birim arasında mesaj alış-verişidir.

İletişim, anlamı ortak kılmaktır.

İletişim, bir etkileşim, bir ilişki ve bir toplumsal süreçtir.

İletişim, bizim başkalarını, başkalarının da bizi anlamalarına yarayan bir süreçtir.

İletişim nedir?

Düşündüğünüz / Söylemek istediğiniz / Söylediğinizi sandığınız

/Söylediğiniz / Karşınızdakinin duyduğu / Anladığını sandığınız

/Anladığı..." arasında farklar vardır.

İletişim nedir?

İletişimin Bileşenleri

Beden Dili%55

Sözler%10

Ses Tonu%30

İletişim Türleri

Yazılı İletişim

Kim Ne söyledi Hangi yolla

Ne etkisi oldu

Kime

İletişim Süreci

KAYNAK MESAJ KANAL ALICI

DÖNÜT

DavranışlarFikirBilgiDuyguTutumBeceri

SembollerGerçek objeModellerResim

HareketSes

Araç&YöntemlerSözsüzSözlüBasılı Yazılı

Yöntemler

DavranışlarFikirBilgiDuyguTutumBeceri

KANAL Mesaj

KAYNAK ALICI

GERİ BİLDİRİM

KODLAMA

KOD ÇÖZÜMÜ

KAYNAK

KOD ÇÖZÜMÜ

KODLAMA

ALICI

GÜRÜLTÜ

İletişimİletişim

30.10.2017

11

Kaynak

İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİHedeflenen kişi ya da grupta davranış değişikliği oluşturmak üzere iletişim sürecini başlatan kişidir.

�Kendisi, alıcısı ve ileteceği konu hakkındaki bilgi ve becerileri

� Kendisini iyi tanıyor mu?

� Gireceği iletişim biçimin sürdürebilecek yeterlilikte mi?

� İletişimi yönlendirecek kapasitede mi?

� Bu konularda kendisine güveniyor mu?

� Hedef kitlenin özelliklerini biliyor mu?

� İleteceği konu hakkında uzman mı?

� İyi örnekler sergileyebilecek mi?

Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler

�Kendisine, alıcısına ve ileteceği konuya karşı tutumu

� İç dünyasındaki rahatsızlıkları ortama yansıtma

� Hoşlanmadığı konuları anlatmadaki tutumu

Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_2

�Toplumsal ve Kültürel Ortamın Etkileri

� Bulunduğu bölgenin özelliklerini tanıması

� İletişime girdiği kişinin özelliklerini tanıması

Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_3

� İletişim becerisi

� Konuşma

� Yazma

� Dinleme

� Okuma

� Düşünme

Kodlama

Kod Çözme

Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_4�Kaynağın, alıcısını özellikle tutum kazandırmak üzere ikna

edebilmesi için

Güvenilirliği

�Uzmanlık

�İnanılırlılık

Çekiciliği

�Benzerlik

�Görünüş

�Hoşa gitme

Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_5

30.10.2017

12

Kaynak Kodlama

Yaşantı Alanı Yaşantı Alanı

Kod Açma AlıcıMesaj

Ortak Yaşantı Alanı

Dönüt

Kaynağın Başarısını Etkileyen Etmenler_7 İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİ

MESAJ

• Öğrenen özelliklerine uygun olmalıdır.

• Basit, sade ve anlaşılır olmalıdır.

• Amaç ve davranışlara uygun düzenlenmelidir.

• Öğrenme ilkelerine uygun düzenlenmelidir.

• Çoklu materyal ve etkinlikleri içermelidir.

• Görsel özelliklere dikkat edilmelidir.

• Algılama ile ilgili özellikler dikkate alınmalıdır.

Mesaj Düzenleme İlkeleri

• Bir figürün algılanması sadece bu elemanın özellikleri yoluyla değil, bu elemanı çevreleyenlerin de aracılığıyla olmaktadır.

Mesaj Düzenleme İlkeleri_3

Mesaj Düzenleme İlkeleri_4• Algısal Tamamlama: Tam olmayan şekilleri tam olarak görme eğilimi

Mesaj Düzenleme İlkeleri_5

� Birbirine benzer birimler algısal olarak bütünlük oluştururlar.

30.10.2017

13

Mesaj Düzenleme İlkeleri_6� Yakınlık İlkesi: Bir alandaki öğeler, birbirine olan yakınlıklarına göre gruplandırılarak algılanırlar. Mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç, materyal, ortam ve

yöntemlerdir.

Mesajlar görsel-işitsel teknolojiler, sözlü iletişim, renkli, yazılı, resimli materyaller gibi çeşitli şekillerde kanal halini alabilirler.

Kanal seçiminde önemli olan iletilmek istenen mesajı en etkili şekilde alıcıya ulaştırmaktır.

İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİKANAL

Alıcı kaynağa dönüt verdiği sürece mesajın doğru iletilip iletilemediği anlaşılabilir.

İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİ

Kanaldan gelen mesajı alan ve kaynağa dönüt veren kişi.

ALICI

Kaynaktan gelen mesaja alıcının gösterdiği tepkinin tekrar kaynağa

ulaşması sürecidir.

Gönderilen mesajın tekrar edilmesi, düzeltilmesi ya da değiştirilmesini

alıcıdan gelen dönütler belirler.

İLETİŞİM SÜRECİNİN ÖĞELERİ

• Verilen dönütler açık, anlaşılır ve belirgin olmalıdır.

• Dönüt yıkıcı değil, yapıcı olmalıdır.

• Dönüt verirken karşıdaki bireylerin tepkilerine duyarlı olunmalıdır.

• Farklı dönüt çeşitlerinden yararlanılmalıdır.

Etkili dönüt verebilmek için;

KAYNAK

Öğretmen

Bilgisayar

Kitap

Uzman

İş ortamı

Nesne

MESAJ

İçerik

KANAL

Sözsüz iletişim

Sözlü İletişim

Basılı/yazılı araçlar

ALICI

Fikir

Bilgi

Duygu

Tutum

Beceri

GERİ BİLDİRİM

İLETİŞİM OLARAK ÖĞRETİM SÜRECİ

İletişimİletişim

30.10.2017

14

Somut

Soyut

Sözcükler

Diyagramlar

Haritalar

Resimler

Slaytlar

Filmler

Modeller

Nesneler

Gerçek Yaşantı

Öğrenme Yaşantıları ile Teknoloji Arasındaki İlişkiler

Yaşantı Konisinin dayandığı bilimsel ilkeler

Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi

öğrenir ve geç unuturuz.

En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak öğrendiğimiz şeylerdir.

Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimizin yardımı ile öğrenebiliriz.

En iyi öğretim, somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir.

İLETİŞİM ENGELLERİKaynak olarak öğretmenin;

• Öğrencileri iyi tanımaması

• Alanında yeterli bilgi birikimine sahip olmaması

• Öğrenciler tarafından inanılır ve güvenilir bulunmaması

• Derse hazırlıksız girmesi

• Mesajlarını sadece sözel anlatıma dayandırması

• Dersin sunumunda öğrencilerin özelliklerini dikkate almaması

• Öğrencilerden gelen dönütleri dikkate almaması

İletişim Engelleri_2Alıcı olarak öğrencinin;

• Sınıf ortamında bulunma amacını dikkate almaması

• Dikkat dağınıklığı ve ilgisizlik

• İşlenen konuların kendisine yararlı olacağına inanmaması

• Derse katılmaktan kaçması

• Etkili dinlememe

Öğretme-öğrenme ortamının;

• Oturma yerleri ve oturma düzeninin rahatsızlık vermesi

• Ortamın havasız, ışıksız, çok sıcak ya da çok soğuk olması

Araç-gereçlerin;

� Öğrenci düzeyine uygun olmaması

� Amaçlarla tutarlılık göstermemesi

� Görüntü ve/veya sesi iyi verememesi

� Kullanılmayacak ölçüde bozuk olması

İletişim Engelleri_3

30.10.2017

15

Sınıf içi iletişimi geliştirmek için;

• Öğretmen konuşma yeteneğini geliştirmeli

• Ders iyi bir şekilde planlanmalı

• Öğrenci gereksinimleri, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli

• Öğrencilerin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı

• Öğrencilerin dikkatini çekmek için birden fazla duyu organına hitap edilmelidir.

55%

38%

7%

YÜZ İFADELERİYÜZ İFADELERİ

SÖZ ÖTESİSÖZ ÖTESİ

SÖZLERSÖZLER

DUYGULARIN İLETİMİ

İletişimİletişim

Beden Dilinin Öğeleri

Beden Duruşu

Mimikler

Başın Kullanımı

Oturmak İçin Seçilen Yer

Giyim

Fiziksel Bakım

Jestler

Göz Teması

Ayakların Kullanımı

Oturma Biçimi

Mesafe

Kullanılan Aksesuarlar

İletişimİletişim

İlişkide olduğu kişiyi doğrudan karşısına alan ve dik bir beden duruşuna sahip bir kişi,

mesajında güvenli bir özellik katmış olacaktır.

Beden Duruşu

İletişimİletişim

Doğrudan Göz İlişkisi

“Gözlerin konuştuğu dil her yerde aynıdır.”(Herber)

Bir kişiye konuşurken dikkat edilecek en önemli noktalardan biri, nereye bakıldığıdır

İletişimİletişim ETKİLİ İLETİŞİM = ETKİLİ DİNLEME

Gerçek iletişim,

benim ne anlatmak istediğim,

hatta ne söylediğim değil;

sizin, kendi bakış açınızdan, bunlardan ne anladığınızdır.

30.10.2017

16

Dinlerken Nelere Dikkat Ederiz?

• Seslere

• Sözcük seçimine

• Tonlamalara

• Konuşma hızına

• Beden diline

Ne Zaman Dinleyemiyoruz?

• Konuşmalar arasından ilgimizi çekenleri seçtiğimizde,

• Konuşma hızı ve düşünme hızı çarpıştığında

• Konuya ilgi duymadığımızda,

• İnançlarımız ve davranışlarımıza karşı gelen konularda,

• Konuşmacıya tepki duyduğumuzda,

• Önyargılı olduğumuzda,

• Kullanılan sözcüklere karşı hassas olduğumuzda,

• Ortamda fiziksel engeller bulunduğunda…

Başarılı Bir Dinleme İçin;

� Bakın ve ilgili görünün

� Anlatılan konuyu belirleyin

� Yargılamayı erteleyin

� Anlayıp anlamadığınızı kontrol edin

� Duygularınızı bir kenara bırakın

� Not alın, dinlediğinizi ve anlatmaya devam

etmesini istediğinizi küçük ünlemlerle ve beden

diliyle belirtin

� Anlayışlı davranın

ÇEŞİTLİ ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN

SEÇİMİ,TASARIMI VE HAZIRLANMASI

Farklı araçlarla sunulan bilgiler, mesajlar ve malzemeler.

Öğretim Materyali

Bazı öğretim ortamlarında

öğretimi destekleyici amaçla,

bazı ortamlarda

öğretmen rolü üstlenerek içeriği doğrudan öğrencilere aktarmaktadır.

� �� �

���

��

�

Öğretim Materyali Neden Gereklidir?

�

�%10

%20

%30

%50

%70

%90

�Çoklu öğrenme ortamı sağlar.

30.10.2017

17

Neden Gereklidir?

� Öğrencilerin bireysel gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olur.

� Dikkat çeker ve hatırlamayı kolaylaştırır.

� Soyut kavramları somutlaştırır.

� Zamandan tasarruf sağlar.

� İçeriğin birbiriyle ilişkilendirilmesinde kolaylık sağlar.

� Tekrar tekrar kullanılabilir.

Her Zaman Yararlı mıdır?

� Öğrencileri daha az düşünmeye yönlendirebilir.

� Dilin kullanımını azaltabilir.

� Aracın elde edilmesi pahalı olabilir.

� İstenilen her aracı anında etkili bir şekilde kullanmak için gerekli

zaman ve hazırlık yeterli olmayabilir.

� Bazı araçların kullanımında ilgi çabuk dağılabilir.

Öğretim Materyali Seçim Süreci

Gerçekleştirilmesi planlanan öğrenme etkinliğine uygun bir yöntemin seçilmesi

Yöntemin uygulanmasına elverişli bir araç biçiminin (format) seçilmesi

Seçilen araç biçimine uyumlu materyallerin seçilmesi, değiştirilmesi ve tasarımı

Öğretim Materyali Edinme

� Varolan materyalin seçilmesi

� Varolan materyalin değiştirilerek kullanıma hazır hale getirilmesi

� Yeni materyallerin tasarlanması

Tasarımda Uygulanacak ÖlçütlerÖğretim Amacı

Hedef Kitle

Maliyet

Uzmanlık

Malzeme

Bina-Donanım

Zaman

Öğrencilerin ne öğrenmesi istenmektedir?

Öğrenenlerin özellikleri nelerdir?

Yeterli bir bütçe var mı?

Gerekli uzmanlığa sahip misiniz?

Gerekli ve yeterli malzemeniz var mı?

Materyalin kullanılacağı ortam uygun mu?

Gerekli zamanı ayırabilecek durumda mısınız?

Materyal Hazırlama İlkeleri

� Basit, sade ve anlaşılabilir olmalıdır.

� Dersin amaç ve davranışlarına uygun hazırlanmalıdır.

� Önemli ve özet bilgilerle donatılmalıdır.

� Görsel özellikler önemli noktalarını vurgulama amacıyla

kullanılmalıdır.

� Kullanılan yazılı metinler, görsel-işitsel öğeler, öğrencinin

özelliklerine uygun olmalıdır.

� Gerçek hayatla tutarlılık göstermelidir.

30.10.2017

18

�Öğrenciye alıştırma ve uygulama imkanı sağlamalıdır.

�Her öğrencinin erişimine ve kullanımına açık olmalıdır.

�Öğretmenler kadar öğrencilerin de kullanabileceği düzeyde olmalıdır.

�Tekrar kullanılabileceği için dayanıklı olmalıdır.

�Gerektiğinde kolaylıkla geliştirilebilir ve güncelleştirilebilir olmalıdır.

Materyal Hazırlama İlkeleri_2