Teleradyoloji standartları çekim kalite güvencesi
-
Upload
hkarakas -
Category
Health & Medicine
-
view
388 -
download
4
description
Transcript of Teleradyoloji standartları çekim kalite güvencesi
TELERADYOLOJİ STANDARTLARI Çekim Kalite Güvencesi
PROF. DR. HAKKI MUAMMER KARAKAŞ01.01.2012
Görüntülerin yetersiz olması durumunda klinik problemi yanıtlamak mümkün olamayacağından, görüntü kalitesi her zaman değerlendirilmelidir.
Giriş
Gözden Geçirilen Kaynaklar
• Türk Radyoloji Derneği (TRD)1• Amerikan Radyoloji Koleji (ACR)2• Akademik çalışmalar3• Uluslararası servis sağlayıcılar4• ISM Biyomedikal ön çalışması5
Gözden Geçirilen Yöntemler
• Dijital mamografi1
• Manyetik rezonans görüntüleme2
• Bilgisayarlı tomografi3
• Direkt grafiler4
• Dijital mamografi1
• Mamografi performansının nihai indikatörü palpe edilemeyen okült meme kanserini saptamada başarı ya da başarısızlıktır. • Başarıyı etkileyen en önemli parametre görüntü kalitesidir.• Yüksek kaliteli mamografi görüntüleri anormallikleri saptamada
yüksek duyarlılığa ve lezyonları sınıflamada yüksek özgüllüğe erişmemizi sağlamaktadır.
• HER OLGUDA HER GÖRÜNTÜNÜN katı teknik standartlara uygunluk yönünden aşağıdaki kriterlere göre değerlendirildiği SÜREKLİ kalite kontrolü, görüntü kalitesinin korunması için yaşamsaldır.
Kaynak: Eklund GW, Cardenosa G, Parsons W. Assessing adequacy of mammographic image quality. February 1994 Radiology, 190, 297-307.
• Yüksek kaliteli mamografiler kalitenin her olgu ve her görüntü temelinde sürekli değerlendirilmesini gerektirir.
• Sürekli değerlendirmenin amacı düzeltici önlemlerin derhal hayata geçirilmesi ve çekimlerin hasta bazında tekrarlanmasıdır.• Ekspojür• Kontrast• Çözünürlük• Kompresyon• Pozisyon• Klinik bilgi• Karşılaştırma grafileri
Mamografi görüntülemenin bilimi ve pozisyonlamanın sanatıdır.
Kaynak: Cheung HS. Mammography Quality Assurance – the Radiologists’ Point of View. Biomed Imaging Interv J 2006; 2(4):e45-8
• Klinik hikaye• Klinik şüphenin doğası ve özgül lokalizasyonu
• Karşılaştırma filmlerinin varlığı• Özellikle izlem mamografisi önerilmişse
• Klinik ve radyografik şüpheli alanların yeterli vizualizasyonu • Ek veya spot kompresyon görüntüleri gerektirebilir (Ya da US yapılmış olmalıdır)
• MLO’da optimal doku varlığı • CC’de optimal doku varlığı• Uygun ve yeterli kompresyon• Artifaktların yokluğu
• Hasta kaynaklı artifaktlar teknisyence not edilmiş olmalıdır • Uygun işaretleme• Yeterli ekspojür• Yüksek kontrast• Yüksek çözünürlük
Görüntü kalitesinin değerlendirilmesinde önemli faktörler
Kaynak: Cheung HS. Mammography Quality Assurance – the Radiologists’ Point of View. Biomed Imaging Interv J 2006; 2(4):e45-8
Akreditasyon testi
• Değerlendirme her cihaz için iki ayrı grafi seti kullanılarak yapılmaktadır.– Yağlı meme– Dens meme
• Grafiler «negatif» tanı almış olmalıdır. – BI-RADS® Kategori 1
Klinik görüntü kalite değerlendirmesi
• ACR değerlendirme parametreleri 1. Pozisyon2. Kompresyon3. Ekspojür4. Kontrast5. Çözünürlük6. Gürültü7. Artifaktlar8. İnceleme etiketleri
Kaynak: Priscilla F. Butler, M.S. MQSA and Accreditation for Full-Field Digital Mammography –Everything You Need to Know in ½Hour. Senior Director, ACR Breast Imaging Accreditation Programs, RSNA 2007.
Mamografik görüntü etiketleme
• Hastanın adı-soyadı• Ek hasta kimlik bilgileri• İnceleme tarihi• Standart pozisyon ve taraf işaretleri• Merkezin adı ve yeri• Teknisyenin kimliği• Cihaz kimliği
Kaynak: U.S. Congress 1992 Mammography Quality Standards Act (MQSA)
DİJİTAL MAMOGRAFİ TETKİKİ SONUCU KLİNİK FİLMLERDE İNCELENECEK PARAMETRELER
PARAMETRE (5)ÇOK İYİ
(4)İYİ
(3)ORTA
(2)İDARE EDER
(1)ZAYIF
PUAN AĞIRLIKLI PUAN
Pozisyonlama
Rezolüsyon
Kontrast
Kesit Sayısı
Artefakt
Sekans Uyumu
Akuzisyon
Filtre Kullanımı
Etiketleme(Hasta Bilgileri Vb.)
Ekspojur Seviyesi
Glandüler Doz
Klinik Bilgi (İstek Yazısı)
Sıkıştırma Kuvveti
Hasta Hareketi
Eski Görüntüler
AĞIRLIKLANDIRILMIŞ PUAN TOPLAMI
• Manyetik rezonans görüntüleme2
• Kalite güvencesi MRG hizmetinin kalitesinin sağlanması için tüm yönetimsel ve teknik uygulamaları kapsamalıdır.• Görüntüleme klinik problem için gerekli ve ona
uygun olmalıdır.• Görüntüler önceden belirlenmiş kalite
standartlarını karşılamalıdır.
Kaynak: MRI Quality Control Manual (2004) ACR Committee on MRI Accreditation
• Değerlendirme her cihaz için 4 ila 6 inceleme kullanılarak yapılmaktadır.– İncelemelerin kesin sayısı görüntüleme merkezindeki
cihaz sayısına göre belirlenmektedir.
• Değerlendirmeler her organ sistemi (modül) için ayrı ayrı gerçekleştirilmektedir.– Her modülde en az birer özellikli inceleme
değerlendirilmelidir (Slaytlarda kırmızı renkle belirtilmişlerdir).
Akreditasyon testi
Modüller ve sayılarMRG Akreditasyonu için İnceleme Seçenekleri
Baş/Boyun Omurga Kas-İskelet Gövde MRA Kardiyak
Beyin (İskemi) Torasik Diz Erkek pelvisi (Prostat kanseri)
Beyin Siyah kan
IAC/temporal (İşitme kaybı)
Lomber Omuz Renal Karotis arterler Temel
Beyin (MS) Servikal El bileği Hepatobiliyer+MRCP
Torasik aorta Gecikmeli kontrast sine 1
Hipofiz (Dinamik) Servikal (İntramedüller lezyon)
Dirsek Kadın pelvisi (Uterin/adneksal hastalık)
Periferik damarlar Gecikmeli kontrast sine 2
Orbita (Görme kaybı)
Ayak (Morton nönoma)
Yüksek rezolüsyonlu arkus aorta ve karotis arterler
Gecikmeli kontrast cine + siyah kan
Renal arterler
Türkiye için uyarlamaMRG Akreditasyonu için İnceleme Seçenekleri
Baş/Boyun Omurga Kas-İskelet Gövde MR Anjiyografi Kardiyak
Beyin (MS) Servikal El bileği Hepatobiliyer+MRCP
Yüksek rezolüsyonlu arkus aorta ve karotis arterler
Gecikmeli kontrast cine + siyah kan
Hipofiz (Dinamik)
Servikal (İntramedüller lezyon)
Dirsek Kadın pelvisi (Uterin/adneksal hastalık)
Renal arterler
Orbita (Görme kaybı)
Ayak (Morton nönoma)
• Her bir modülden bir inceleme seçilmelidir. • En az dört inceleme değerlendirilmelidir.• MRA ya da kardiyak inceleme yapılan cihazlar için 5 inceleme
değerlendirilmelidir.• MRA ve kardiyak inceleme yapılan cihazlar için 6 inceleme değerlendirilmelidir.
Klinik kalite görüntü değerlendirmesi
1. Sekans protokolü2. Görüntü kontrastı3. Anatomik kapsama4. Görüntüleme düzlemleri5. Uzaysal çözünürlük6. Artefaktlar7. İnceleme etiketi
Kaynak: MRI Accreditation Program Requirements. ACR; Zhou XJ. MRI Quality Assurance Programs. University of Illinois Medical Center
MR TETKİKİ SONUCU KLİNİK FİLMLERDE İNCELENECEK PARAMETRELER
PARAMETRE (5)ÇOK İYİ
(4)İYİ
(3)ORTA
(2)İDARE EDER
(1)ZAYIF
PUAN AĞIRLIKLI PUAN
Pozisyonlama
Rezolüsyon
Kontrast
Artefakt
Sekans Uyumu
Etiketleme(Hasta Bilgileri Vb.)
Nex
Matriks
Akuzisyon
Kesit Sayısı
Kesit Tarama Süresi
Kontrast Madde Kullanımı
Kontrast Madde Kullanım Zamanı
Taramalar Arası Gecikme
Kesit Kalınlığı
Klinik Bilgi (İstek Yazısı)
Enjeksiyon Pompası Kullanımı
Yeterli Sekans Alımı
Nefes Tutma
Hasta Hareketi
Eski Görüntüler
AĞIRLIKLANDIRILMIŞ PUAN TOPLAMI
• Bilgisayarlı tomografi3
Kaynak: CT Accreditation Program Requirements, ACR
• Kalite güvencesi MRG hizmetinin kalitesinin sağlanması için tüm yönetimsel ve teknik uygulamaları kapsamalıdır.• Görüntüleme klinik problem için gerekli ve ona
uygun olmalıdır.• Görüntüler önceden belirlenmiş kalite
standartlarını karşılamalıdır.
• Değerlendirme her cihaz için 3 ila 4 inceleme kullanılarak yapılmaktadır.– İncelemelerin kesin sayısı görüntüleme merkezindeki
cihaz sayısına göre belirlenmektedir.
• Değerlendirmeler her organ sistemi (modül) için ayrı ayrı gerçekleştirilmektedir.– Her modülde en az birer özellikli inceleme
değerlendirilmelidir.
Akreditasyon testi
Modüller ve sayılarBT Akreditasyonu için Yetişkin İnceleme Seçenekleri
Baş/Boyun Toraks Abdomen Kardiyak
Beyin (Başağrısı, kitle?) Toraks (Akciğer kanseri?, öksürük)
Abdomen (KC metastazı?, lenfoma?) Kalsiyum skorlama
Temporal kemik Pulmoner emboli? BİLİNEN Siroz BT anjiyografi
Servikal vertebra (Kırık?)
HRCT (Difüz akciğer hastalığı)
BİLİNEN Renal kitle (ROI ölçümü) Pulmoner ven haritalama
Aort diseksiyonu? Pankreas kanseri? Kardiyak fonksiyonu ve morfolojisi
BT Akreditasyonu için Pediyatrik İnceleme SeçenekleriBaş/Boyun Toraks Abdomen Kardiyak
Beyin (Başağrısı, konvülsiyon, kitle?)
Toraks (Metastaz, travma, öksürük, enfeksiyon)
Abdomen (Künt travma, akut batın, enfeksiyon)
Konjenital kalp hastalığı
Paranazal sinüs HRCT (Difüz akciğer hastalığı)
Sürrenal/renal kitle
Servikal vertebra
Temporal kemik
Türkiye için uyarlamaBT Akreditasyonu için Yetişkin İnceleme Seçenekleri
Baş/Boyun Toraks Abdomen Kardiyak
Beyin (Başağrısı, kitle?) Toraks (Akciğer kanseri?, öksürük)
Abdomen (KC metastazı?, lenfoma?) Kalsiyum skorlama
Temporal kemik Pulmoner emboli? BİLİNEN Siroz BT anjiyografi
Servikal vertebra (Kırık?)
HRCT (Difüz akciğer hastalığı)
BİLİNEN Renal kitle (ROI ölçümü) Pulmoner ven haritalama
Aort diseksiyonu? Pankreas kanseri? Kardiyak fonksiyonu ve morfolojisi
BT Akreditasyonu için Pediyatrik İnceleme SeçenekleriBaş/Boyun Toraks Abdomen Kardiyak
Beyin (Başağrısı, konvülsiyon, kitle?)
Toraks (Metastaz, travma, öksürük, enfeksiyon)
Abdomen (Künt travma, akut batın, enfeksiyon)
Konjenital kalp hastalığı
Paranazal sinüs HRCT (Difüz akciğer hastalığı)
Sürrenal/renal kitle
Servikal vertebra
Temporal kemik
• Her bir modülden birer inceleme seçilmelidir. • En az üç inceleme değerlendirilmelidir.• Bir inceleme kırmızılardan olmalıdır. • En az bir inceleme pediyatrik olmalıdır.• BTA ya da kardiyak inceleme yapılan cihazlar için 4 inceleme değerlendirilmelidir.• BTA ya da kardiyak inceleme yapılan cihazlar için 4. inceleme BT anjiyografi olmalıdır.
1. Çekim protokolü (Ekspojür, kesit kalınlığı, adımlama, rekonstrüksiyon algoritması, rekonstrüksiyon aralığı)
2. Uzaysal çözünürlük3. Görüntü kontrastı4. Gürültü (Noise)5. Anatomik kapsama (Kranyo-kaudal uzanım)6. Önlenebilir artefaktlar7. IV kontrast (Enjeksiyon hızı ve tarama gecikmesi)8. İnceleme etiketi
Klinik kalite görüntü değerlendirmesi
BT görüntü etiketleme
• Hastanın adı-soyadı• Ek hasta kimlik bilgileri• İnceleme tarihi• Merkezin adı ve yeri• Cihaz kimliği• Tarama ve görüntü parametreleri• Kontrast kullanımı
BT TETKİKİ SONUCU KLİNİK FİLMLERDE İNCELENECEK PARAMETRELER
PARAMETRE (5)ÇOK İYİ
(4)İYİ
(3)ORTA
(2)İDARE EDER
(1)ZAYIF
PUAN AĞIRLIKLI PUAN
Pozisyonlama
Rezolüsyon
Kontrast
Artefakt
Sekans Uyumu
Etiketleme(Hasta Bilgileri Vb.)
Ekspojur Seviyesi
Kesit Sayısı
Akuzisyon
Kesit Tarama Süresi
Kontrast Madde Kullanımı
Kontrast Madde Kullanım Zamanı
Taramalar Arası Gecikme
Kesit Kalınlığı
Klinik Bilgi (İstek Yazısı)
Enjeksiyon Pompası Kullanımı
Kontrastsız Çekim
Nefes Tutma
Hasta Hareketi
Eski Görüntüler
AĞIRLIKLANDIRILMIŞ PUAN TOPLAMI
• Yurtdışı uzmanlık örgütlerinin çekim kalitesini değerlendirmek için akreditasyona yönelik uygulamaları bulunmaktadır.
• Başlıca uluslararası teleradyoloji servis sağlayıcılarının değişik kalite güvence uygulamaları bulunmaktadır
• Geniş bir teleradyoloji ağı için sürekli kalite güvencesine yönelik uygulama örneği bulunmamaktadır.
Ulusal Uygulama için Öneriler
Çekim kalitesi için Ulusal Teleradyoloji Standartları Önerisi• Tüm incelemelerin
– 2 ila 6’sı– Altı ayda bir,– Seçkin bir radyologlar grubu tarafından – Çekim kalitesi yönünden değerlendirilmeli ve– ISM Derecelendirme Ölçeğine göre skorlanmalıdır.
• Kalitesiz olduğu düşünülen incelemelerin– Tamamı– Teleradyologlar tarafından – Çekim kalitesi yönünden değerlendirilmeli – 7-Noktalı Derecelendirme Ölçeği’ne göre skorlanmalı– Çekim kalitesi görüntüleme merkeziyle telefonla/elektronik ortamda karşılıklı
tartışılmalıdır.Not: İnceleme sayısı, değerlendirme aralığı, radyolog grubunun kapsamı (Eğitim hastaneleri Profesörleri, Doçentleri, Şefleri, Şef Muavinleri) beklenen/gerçekleşen rapor sayısına göre değişebilir.
İnceleme
• Rutin MRG (6 inceleme/6 ay)• Rutin BT (4 inceleme/6 ay)• Rutin Mamografi (2 inceleme/6 ay)• Rutin Direkt grafi (2 inceleme/ 6 ay)
Denetçi
• Süpervizör radyologlar
Değerlendir
me
• Derecelendirme ölçeği
İnceleme
•Yetersiz MRG (tümü)•Yetersiz BT (tümü)•Yetersiz Mamografi (tümü)•Yetersiz Direkt grafi (tümü)
Denetçi
•Teleradyolog
Değerlendir
me
•Derecelendirme ölçeği
Geri Bildiri
m
•Tele konferans
Kalite Güvence Komitesi ve Standartize Süreç (Her bir cihaz için)
ISM Klinik Görüntü Kalite Derecelendirme Ölçeği (Puanlama Önerisi)
Kalite Puanı Beklentileri karşılamayan
Beklentileri karşılayan
Beklentileri aşan
1 + - -2 - + -3 - - +3 Kapsam Dışı
Parametre Beklentileri karşılamayan (1) Beklentileri karşılayan (2) Beklentileri aşan (3)
Dijital Mamografi
İnceleme 1 (Yağlı meme)
Pozisyon
Kompresyon
Ekspojür
Kontrast
Çözünürlük
Gürültü
Artefaktlar
Etiketleme
İnceleme 2 (Dens meme)
Pozisyon
Kompresyon
Ekspojür
Kontrast
Çözünürlük
Gürültü
Artefaktlar
Etiketleme
Rutin Değerlendirme için Genel Derece =Toplam puan/16Yetersiz İnceleme için Genel Derece=Toplam Puan/8
ISM 8-Nokta Klinik Görüntü Kalite Derecelendirme Ölçeği (Öneri)
Zorunlu modül
ISM 8-Nokta Klinik Görüntü Kalite Derecelendirme Ölçeği (Öneri)
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 1 (Baş/Boyun)
Sekans protokolü
Anatomik kapsama
Görüntüleme düzlemleri
Kontrast
Çözünürlük
Gürültü
Artefaktlar
Etiketleme
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 4 (Gövde)
Sekans protokolü
Anatomik kapsama
Görüntüleme düzlemleri
Kontrast
Çözünürlük
Gürültü
Artefaktlar
Etiketleme
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 2 (Omurga)
Sekans protokolü
Anatomik kapsama
Görüntüleme düzlemleri
Kontrast
Çözünürlük
Gürültü
Artefaktlar
Etiketleme
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 5 (MR Anjiyografi)
Sekans protokolü
Anatomik kapsama
Görüntüleme düzlemleri
Kontrast
Çözünürlük
Gürültü
Artefaktlar
Etiketleme
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 3 (Kas-İskelet)
Sekans protokolü
Anatomik kapsama
Görüntüleme düzlemleri
Kontrast
Çözünürlük
Gürültü
Artefaktlar
Etiketleme
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 6 (Kardiyak)
Sekans protokolü
Anatomik kapsama
Görüntüleme düzlemleri
Kontrast
Çözünürlük
Gürültü
Artefaktlar
Etiketleme
Manyetik Rezonans Görüntüleme
Zorunlu modül
Opsiyon modül
Rutin Değerlendirme için Genel Derece =Toplam puan/32-40-48Yetersiz İnceleme için Genel Derece=Toplam Puan/8
ISM 8-Nokta Klinik Görüntü Kalite Derecelendirme Ölçeği (Öneri)
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 1 (Baş/Boyun)
Çekim protokolü
Anatomik kapsama
Çözünürlük
Kontrast
Gürültü
Artefaktlar
IV kontrast
Etiketleme
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 2 (Toraks)
Çekim protokolü
Anatomik kapsama
Çözünürlük
Kontrast
Gürültü
Artefaktlar
IV kontrast
Etiketleme
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 3 (Abdomen)
Çekim protokolü
Anatomik kapsama
Çözünürlük
Kontrast
Gürültü
Artefaktlar
IV kontrast
Etiketleme
Parametre Beklentileri karşılamayan (1)
Beklentileri karşılayan (2)
Beklen6tileri aşan (3)
İnceleme 6 (Kardiyak)
Çekim protokolü
Anatomik kapsama
Çözünürlük
Kontrast
Gürültü
Artefaktlar
IV kontrast
Etiketleme
Bilgisayarlı Tomografi
Zorunlu modül
Opsiyon modül
Rutin Değerlendirme için Genel Derece =Toplam puan/24-32Yetersiz İnceleme için Genel Derece=Toplam Puan/8