SCER

T TEL

ANGA

NA

ÊÜñÜìÊÜÞ®Ü̈ ÜÈÉ ®Üvæ¿áᣤ Ü̈ªÃÜã, »ÜËÐÜ Ü̈

ÓÜêÑr ÃÜÖÜÓÜÂWÜÙÜ®Üá° »æà—ÓÜáñݤ ®Üvæ¿ááÊÜ B¿ÞÓÜÊÜÄ¿á Ü̈ ¿Þ£ÅPÜ®Üá

BñÜ®Ü PÜÃÜWÜÙÜá

©XªWÜíñÜWÜÙÜ®Üá° ̈ Ýoáñݤ™...

A®ÜíñÝPÝÍÜ̈ Ü ÖæãÃÜX®Ü AíaÜ®Üá° ÓÜÖÜ PæçWæoáQÔPæãÙÜáÛÊÜ

BñÜ®Ü ®æãàoÊÜâ

ÓÝWÜÃÜ̈ Ü WÜ»ÜìÊÜ®Üá° ÔàÚPæãÙÜáÛñݤ ±ÜÃÜÊÜÞ|á Pæàí Ü̈ÅWÜÙÜ®Üá° Ë»Üg®æ ÊÜÞwPæãÙÜáÛñݤJÙÜ ñÜãÃÜáñݤ...

BñÜ®Ü ÖæhæjWÜÙÜá

®ÝqPÜÇ… ÊæáçÈ¿áÐÜár ËÓÜõñÜÊÝX C æ̈Ááí Ü̈á £Ú¿ááÊÜÐÜrÃÜÇæÉà

®Ý®æãà ËáàoÃÜáWÜÙÜÈÉ ÓÜãQÒ$¾àPÜÄÔPæãÙÜáÛñݤ hæãÂà£ÊÜìÐÜì Ü̈íñæ ®ÜáXYPæãívÜáÖæãàWÜáñܤ æ̈

BñÜ®Ü ÖÜê Ü̈¿á

ÊÜÁãàÈ®… ñÜí£¿áíñæ Æ¿á Ÿ Ü̈ªÊÝX Jí æ̈væ Óܳí©ÓÜáñݤ

ÊÜáñæã¤í æ̈væ ÊæçÃÜÓ…WÜÙÜ ËbñÜÅñæ¿á®Üá° ËÍæÉàÑÓÜáñݤ iàÊÜ ÊæçË«ÜÂñæ¿á®Üá° ÓÜíÍæãà—ÓÜáñܤ¨æ

BñÜ®Ü ÊÜá®ÜÓÜáÕ ¯®æã°í©Wæ, ®Ü®æã°í©Wæ ÓÜíaÜÄÓÜáñݤ

ÖæãÓÜ ÖæãÓÜ ÓÜíŸí«ÜWÜÙÜ®Üá° H±ÜìwÓÜáÊÜâ Ü̈ÃÜÈÉ Èà®ÜÊÝWÜᣤ æ̈

A®Ý© PÝÆ©í Ü̈Æã BñÜ®æ㟺 ¯ÃÜíñÜÃÜ ±ÜÄÍÜÅËá

¯ñÜ aæçñܮܠÓÜã³£ì

ÊÜÞ®ÜÊÜ g®ÝíWÜ¨Ü PæÒàÊÜáPÝRX ±ÜÄÍæãà«Ü®æÁáà EÔÃÝX ±ÜÅgÌÈÓÜᣤÃÜáÊÜËþݮܩàËWæ

BñÜ®æ㟺 Pǽ ÜÉÃ…, ...g®Ü°Ã…,.....ÃÝÊÜá®…

¨ÝÍÜì¯PÜ®Üá CÊÜ®æà INSPIRE AWARDSINSPIRE - Innovation in Science pursuit for Inspired Research

PÝ¿áìPÜÅÊÜáÊÜâ »ÝÃÜñÜ ÓÜPÝìÃܨÜ, ÃÝg ÊÜáñÜᤠPæàí¨ÝÅvÜÚñÜ ±ÜŨæàÍÜWÜÙÜ ÊÜáãÆPÜhÝÄ¿ÞWÜᣤÃÜáÊÜ 11®æà ±ÜíaÜÊÝÑìPÜ Áãàg®æ¿á, Pæàí¨ÜÅ ±ÜâÃÜÓÜ¢ñÜ PÝ¿áìPÜÅÊÜáÊÝX¨æ.

D PÝ¿áìPÜÅÊÜá¨Ü E¨æªàÍÜ, ˨ݦìWÜÙÜÈÉ ÊæçþݯPÜ ÊÜá®æãà»ÝÊÜ ¸æÙæÓÜáÊÜâ¨ÜáÊÜáñÜᤠL¨æãÂàXPÜ PæÒàñÜŨÜÈÉ ËþÝ®ÜÊÜ®Üá° BÁáR ÊÜÞwPæãÙÜáÛÊÜíñæ ±æÅàÃÜOæ ¯àw, ¨æàÍܨÜËþÝ®Ü ÊÜáñÜᤠñÜíñÜÅþÝ®Ü ±ÜÅWÜ£Wæ ÍÜÅËáÓÜáÊÜâ¨ÝX¨æ. INSPIRE PÝ¿áìPÜÅÊÜáÊÜâ ÖÜÆÊÝÃÜáZoPÜWÜÙÜ®Üá° Öæãí© Ü̈᪙, C Ü̈ÃÜÈÉ INSPIRE Award Jí Ü̈á ZoPÜÊÝX Ü̈᪠6 Äí¨Ü 10®æà ñÜÃÜWÜ£WÜÙÜ JÙÜX®Ü ÊÜáPÜRÙÜá Target WÜáí²®ÜÈÉÃÜáñݤÃæ.

Early attention of Talent for Science (SEATS), C¨Üá INSPIRE ®Ü 5 ZoPÜWÜÙÜÈÉ Jí¨ÝX¨Ü᪙, ÃÝgÂÊÜáñÜᤠPæàí¨ÝÅvÜÚñÜ ±ÜŨæàÍÜWÜÙÜ ÓÜÖÜÁãàWܨæãí©Wæ DST ÓÜÖÜPÝÃܨæãí©Wæ hÝÄ¿ÞWÜᣤÃÜáÊÜ PÝ¿áìPÜÅÊÜá. C¨ÜÃÜ 2 ÊÜááSÂE¨æªàÍÜWÜÙÜá :

1) 10 Äí¨Ü 15 ÊÜÐÜì ÊÜ¿áÔÕ®Ü ÊÜáPÜRÚWæ ±ÜÅ£ ˨ݦìWæ Jí¨æà ¸ÝÄWæ ÃÜã.5000/& WÜÙÜ A®Üá¨Ý®Ü ¯àvÜáÊÜâ¨Üá.

2) 16 Äí¨Ü 18ÃÜ ÊÜÁãàË᣿áÈÉ®Ü ¸æãàv…ì ±ÜÄàPæÒ¿áÈÉ ÖæaÜác AíPÜ WÜÚÔÃÜáÊÜ ±ÜÅ£»ÝÊÜíñÜ Ë¨Ý¦ìWÜÙÜÈÉ Íæà.1ÃÜÐÜár ˨ݦìWÜÚWæ 11®æà ñÜÃÜWÜ£¿áÈÉ ËþÝ®Ü ÊÝÂÓÜíWÜ ÊÜÞvÜᣤÃÜáÊÜ Ë¨Ý¦ìWÜÙÜ®Üá° DSTBÁáR ÊÜÞw ¸æàÔWæ /aÜÚWÝÆ¨Ü PÝÂí±…WÜÙÜ®Üá° ®ÜvæÓÜáÊÜâ¨Üá.

* »ÝÃÜñÜ¨Ü ¿ÞÊÜâ¨æà ÍÝÇæWÜÙÜÈÉ K¨ÜᣤÃÜáÊÜ, 6 Äí¨Ü 10®æà ñÜÃÜWÜ£¿áÈÉ ÊÝÂÓÜíWÜ ÊÜÞvÜᣤÃÜáÊÜ 10-15 ÊÜÁãàË᣿áÉÈ®Ü,˨ݦìWÜÙÜá AÖÜìÃÝXÃÜáñݤÃæ.

* ±ÜÅ£ ÍÝÇæÀáí¨Ü CŸºÃÜá ˨ݦìWÜÙÜá AÖÜìÃÝXÃÜáñݤÃæ.

* ˨ݦìWÜÙÜ®Üá° BÁáR¿á®Üá° ÊÜÞvÜáÊÜÊÜÃÜá B¿Þ ±ÝsÜÍÝÇæ¿á ÊÜááS ÎPÜÒPÜÃÜá

ÍÝÇæWÜÚí¨Ü ±Üvæ¨Ü ±ÜÅÓݤÊÜ®æWÜÙÜ B«ÝÃÜ¨Ü ÊæáàÃæWæ, D Áãàg®æ¿áw¿áÈÉ BÁáR¿Þ¨Ü ˨ݦìWæ Jí¨Üá ¸ÝÄWæÃÜã.5000/& WÜÙÜ AÊÝv…ì ¯àvÜÇÝWÜᣤ¨Ü᪙, D Êæãñܤ¨ÜÈÉ Ë¨Ý¦ì¿áá PܯÐÜu 50% ÊæãñܤÊÜ®Üá° ÊÜÞ¨ÜÄ / ±ÝÅhæP…r ñÜ¿ÞÄPæWæÖÝWÜã EÚ¨Ü ÊæãñܤÊÜ®Üá° ÊÜÓÜᤠ±ÜŨÜÍÜì®ÜPæR ÖÝgÃÝWÜÆá ñÜWÜÆáÊÜ ÊæaÜcPæR ŸÙÜÓÜŸÖÜá¨ÝX¨æ. ÍÝÇÝ ÊÜááSÂÓܧÃÜá, ÍÝÇæ¿á ËþÝ®ÜÎPÜÒPÜÃÜá, ÓܧÚà¿á ËþÝ®Ü ÓÜíÓæ§WÜÙÜá, ±æäàÐÜPÜÃÜ ÓÜÖÜPÝÃÜ©í¨Ü ˨ݦìWÜÙÜá ÊÜÞ¨ÜÄ /±ÜÅhæP…r Ԩܜ±ÜwÔ, iÇÝÉ, ÃÝg ÖÝWÜã ÃÝÐÜóÊÜáorWÜÙÜÈÉ BÁãàiÓÜƳvÜáÊÜ ÊÜÓÜᤱÜŨÜÍÜì®Ü¨ÜÈÉ »ÝWÜÊÜ×ÓÜáÊÜÃÜá. ÃÝÐÜó ÖÜíñܨÜÈÉ BÁáR¿Þ¨Ü ˨ݦìWÜÚWæ ËþÝ®Ü ËÐÜ¿á¨ÜÈÉÓÜíÍæãà«Ü®æ PæçWæãÙÜÛÆá ÖÝWÜã ËþÝ®Ü PæÒàñÜŨÜÈÉ A¯àÄQÒñÜ Ë±ÜâÆ AÊÜPÝÍÜWÜÙÜ®Üá° PÜÆ³Ô PæãvÜÇÝWÜáÊÜâ¨Üá.SC

ERT T

ELAN

GANA

i

ÓÜÊÜá®ÜÌ¿Þ—PÝÄWÜÙÜá

ÎÅà Gí.ÃÝÊÜáŸÅÖܾí, E±Ü®ÝÂÓÜPÜÃÜá,ÓÜPÝìÄ IASE, ÊÜÞÓܸ… pÝÂíP…, Öæç¨ÜÃݸݨÜ.

vÝ>> ².ÍÜíPÜÃ…, E±Ü®ÝÂÓÜPÜÃÜá,DIET ÖܮܾPæãívÜ, ÊÜÃÜíWÜÇ…

ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü ±ÜÅaÜáÃÜOæ, Öæç Ü̈Ãݸݨ…PÝ®Üã®Ü®Üá° WèÃÜËÔÖÜPÜáRWÜÙÜ®Üá° ±Üvæ̈ ÜáPæãÚÛ

ÎPÜÒ|©í Ü̈ æ̧ÙæÀáÄˮܿáÎàÆÃÝX ®Üvæ̈ ÜáPæãÚÛ™.

ÓÜí±Ý Ü̈PÜÃÜávÝ>> ¹. PÜÊÜáÇ… ÊÜáÖæàí Ü̈áÅ, ±æäÅ´æÓÜÃ…,

˨Ý»ÜÊÜ®… ÓæãÓæçq,ÄÓæãàÓ…ì ÓæíoÃ…,E¨Ü¿Þ±ÜäÃ…, ÃÝgÓݧ®….

vÝ>> ¹. PÜêÐÜ¡ÃÝgáÆ ®Ý¿áávÜá, ¯ÊÜêñܤ ±æäÅ´æÓÜÃ…,»èñÜÍÝÓÜ÷ Ë»ÝWÜ, EÓݾ¯¿Þ ¿áã¯ÊÜÄÕq, Öæç¨ÜÃݸݨÜ.

vÝ>> Gí. B©®ÝÃÜ¿á|, ¯ÊÜêñܤ ±æäÅ´æÓÜÃ…,ÃÜÓÝ¿á®Ü ÍÝÓÜ÷ Ë»ÝWÜ, EÓݾ¯¿Þ ¿áã¯ÊÜÄÕq, Öæç¨ÜÃݸݨÜ.

vÝ>> ®Ü®Üã°ÃÜá E±æàí Ü̈Ã… Ãæwx, ±æäÅ´æÓÜÃ…,±ÜsܱÜÅOÝÚPæ ÊÜáñÜᤠ±ÜsܱÜâÓܤPÜ Ë»ÝWÜ,

GÓ….Ô.C.BÃ….q., Öæç¨ÜÃݸݨÜ.

vÝ>> q.Ë.GÓ….ÃÜÊæáàÍ…ÓÜÊÜá®ÜÌ¿Þ—PÝÄWÜÙÜá, ±ÜsܱÜÅOÝÚPæ ÊÜáñÜᤠ±ÜsܱÜâÓܤPÜ Ë»ÝWÜ,

GÓ….Ô.C.BÃ….q.,Öæç¨ÜÃݸݨÜ.

ÍæçPÜÒ~PÜ ÓÜÆÖæWÝÃÜÃÜávÝ>> ²Å࣠ËáÍÜÅ

˨Ý»ÜÊÜ®… ÓæãÓæçq,ÄÓæãàÓ…ì ÓæíoÃ…,E¨Ü¿Þ±ÜäÃ…, ÃÝgÓݧ®….

vÝ>> QÍæãàÃ… ¨ÝÃÜP…˨Ý»ÜÊÜ®… ÓæãÓæçq,ÄÓæãàÓ…ì ÓæíoÃ…,

E¨Ü¿Þ±ÜäÃ…, ÃÝgÓݧ®….

»èñÜ&ÃÜÓÝ¿á®Ü ÍÝÓÜ÷8®æà ñÜÃÜWÜ£

ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

Physical ScienceCLASS - VIII (KANNADA MEDIUM)

SCER

T TEL

ANGA

NA

ii

© Government of Telangana, Hyderabad.

First Published 2013

New Impressions 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019

All rights reserved.

No part of this publication may be reproduced, storedin a retrieval system, or transmitted, in any form or byany means without the prior permission in writing of thepublisher, nor be otherwise circulated in any form ofbinding or cover other than that in which it is publishedand without a similar condition including this conditionbeing imposed on the subsequent purchaser.

The copy right holder of this book is the Directorof School Education, Hyderabad, Telangana.We have used some photographs which are undercreative common licence. They are acknowledge atthe end of the book.

This Book has been printed on 70 G.S.M. Maplitho,Title Page 200 G.S.M. White Art Card

ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

Printed in Indiaat the Telangana Govt. Text Book Press,

Mint Compound, Hyderabad,Telangana.

SCER

T TEL

ANGA

NA

iii

ÎÅà BÃ….B®Üí¨… PÜáÊÜÞÃ…, SA,ZPHS ÆQÒ$¾±ÜâÃÜí, ËÍÝS±Üo°í.ÎÅà Pæ.Ë.Pæ.ÎÅàPÝíñ…, SA,

GTWAHS S.L.±ÜâÃÜí, ÎÅàPÝPÜáÙÜí.ÎÅà Gí.DÍÜÌÃ… ÃÝÊ…, SA,GHS Óæãàí±æào, ÎÅàPÝPÜáÙÜí.ÎÅà Êæç™.WÜáÃÜá±ÜÅÓݨ…, SA,ZPHS b®Ü°aæàPÜãÃÜá, ®æÆãÉÃÜá.ÎÅà Pæ.GÇ….WÜOæàÍ…, SA,

ZPHS M.D.ÊÜáíWÜÆí, bñÜã¤Ã….ÎÅà ÊÝWÜÃÝg ÍæàSÃ… , SA,

ZPHS aæoPæãívÜ , SÊÜá¾í

ÎÅà Gí.ÃÝÊÜáŸÅÖܾí, E±Ü®ÝÂÓÜPÜÃÜá,ÓÜPÝìÄ IASE, ÊÜÞÓܸ… pÝÂíP…, Öæç¨ÝÃܸݨÜá.

vÝ>> ².ÍÜíPÜÃ…, E±Ü®ÝÂÓÜPÜÃÜá,DIET ÖܮܾPæãívÜ, ÊÜÃÜíWÜÇ….vÝ>> Pæ.ÓÜáÃæàÍ…, SA,

ZPHS ±ÜÓÜÃÜPæãívÜ, ÊÜÃÜíWÜÇ….ÎÅà Êæç™.ÊæíPÜoÃæwx , SA,ZPHS PÜávÜPÜávÜ, ®ÜÇæãYívÜ.

ÎÅà vÝ. GÓ…. Aíg®æà¿áÆá, SA,ZPHS ËàÃÜŸÈÉ, Êæç.GÓ….BÃ…., PÜvܱÜÎÅà w.ÊÜá«ÜáÓÜã«Ü®ÜÃæwx , SA,

ZPHS ÊÜáá®ÜWÝÆ, ®ÜÇæãYívÜ.ÎÅà Ô.Ë. ÖÜÄPÜêÐÜ¡ , SA,

ZPHS aæÃÜá A®Ý°ÃÜí, ®ÜÇæãYívÜ

ÎÅà G.ÓÜñÜ®ÝÃÝ¿á| Ãæwx,¯¨æàìÍÜPÜÃÜá, G®….Ô.C.BÃ….q.

Öæç¨ÜÃݸݨ….

ÎÅà ¹.ÓÜá«ÝPÜÃ…¯¨æàìÍÜPÜÃÜá, ÓÜPÝìÄ ±ÜsÜ ±ÜâÓܤPÜ ÊÜáá¨ÜÅOÝÆ¿á,

Öæç¨ÜÃݸݨ….vÝ.G®….E±æàí Ü̈Ã… Ãæwx™

±æäÅ´æÓÜÃ…, ±ÜsܱÜÅOÝÚPæ ÊÜáñÜᤠ±ÜsܱÜâÓܤPÜ Ë»ÝWÜ,G®….Ô.C.AÃ….q., Öæç¨ÜÃݸݨ….

±ÜsܱÜâÓܤPÜ ÃÜaÜ®Ý ÓÜËá£

ÃÜaÜ®ÜPÝÃÜÃÜá

PܮܰvÜ A®ÜáÊݨÜPÜÃÜáPܮܰvÜ A®ÜáÊݨÜPÜÃÜáPܮܰvÜ A®ÜáÊݨÜPÜÃÜáPܮܰvÜ A®ÜáÊݨÜPÜÃÜáPܮܰvÜ A®ÜáÊݨÜPÜÃÜá

ÎÅà Ô.G®… ±Ü̈ ܾ®Ý»ÜÃÝÊ…, SA,ZPHS w.×ÃæàÖÝÙ…,A®ÜíñܱÜâÃÜí.

ÎÅà q.PܹàÃ… Óݸ…, SA,ZPHS ÖæãÙÜWÜáí¨Ü,PÜ®ÜãìÇ….

ÎÅà Ô. ®ÝWÜÃÝg, SA,ZPHS PÜêÐÝ¡, ÊÜáÖܟ㸅 ®ÜWÜÃ…

ÎÅà BÃ….GÇ….G®….±ÜÅÓݨ…, SA,ZPHS ¸Ý±ÜâÃÜí, PÜ®ÜãìÇ….

ÎÅà £ÃÜáÊÜáÆÍæqr, SA,ZPHS ËÃÜá±Ý±ÜâÃÜí,PÜ®ÜãìÇ….

ÎÅà ÓæãàÊÜá®Ý¥Ü Ãæwx, SA,ZPHS PÜêÐÝ¡, ÊÜáÖܟ㸅 ®ÜWÜÃ…

PܮܰvÜ A®ÜáÊÝ Ü̈PÜÃÜá

ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

SCER

T TEL

ANGA

NA

iv

²àtPæ ...GÇÝÉ iàËWÜÚWæ ±ÜÅPÜê£Ááà ÓÜí±Ü®Üã¾Æ. PÜÆáÉ™, ¯àÃÜá, ¸æor™, PÜ~Êæ, ÊÜáÃÜWÜÙÜá, ±ÝÅ~WÜÙÜá

ÊÜááíñݨÜáÊæÇÝÉ C¨ÜÃÜÈÉ AvÜX¨æ. ±ÜÅ£Áãí¨Üá, ñܮܰ¨æ B¨Ü ¯—ìÐÜr WÜá|ÊÜ®Üá° Öæãí©ÃÜáñܤ¨æ.A Ü̈ÃÜíñæÁá ±ÜÅ£Áãí Ü̈á ñܮܰ̈ æ B Ü̈ ±ÝÅÊÜááSÂñæ¿á®Üá° ±Üvæ© æ̈. ÊÜÞ®ÜÊÜ®Üá ±ÜÅPÜꣿá Jí Ü̈á »ÝWÜÊÜÞñÜÅ™.

¯ÓÜWÜì Ü̈ÈÉ ÊÜÞ®ÜÊÜ®Üá Jí Ü̈á ËÎÐÜr iàË¿ÞX WÜá£ìÓÜƳvÜÆá, BñÜ®ÜÈÉÃÜáÊÜ BÇæãàaÜ®ÝÍÜQ¤™, ÊÜÞ®ÜÊÜ®Ü BÇæãàaÜ®Ý ÓÝÊÜá¥ÜÂìÊÜâ BñܮܮÜá° GÆÉ iàËWÜÚXíñÜÆã Êæáàƾor¨Ü iàË¿ÞXÊÜÞ±ÝìwÔ æ̈. ±ÜÅPÜꣿá ÃÜÖÜÓÜÂWÜÙÜá ÓÝÊÜÞ®ÜÂÊÝX ÓÜÃÜÙÜ ÊÜáñÜᤠÓÝ«ÝÃÜ|ÊÝX Ü̈ªÃÜã, AÊÜ®Üá° »æà—ÓÜáÊÜÈÉ ±ÜÅPÜê£ ÊÜÞ®ÜÊǕ Wæ ÓÜÊÝÆáWÜÙÜ®Üá° GÓæ¿ááñܤÇæà Ÿí© æ̈.

ÊÜá®ÜáÐÜ®Üá ñܮܰ BíñÜÃÜíXPÜ BÇæãàaÜ®Ý ÍÜQ¤Àáí¨Ü ±ÜÅPÜê£ JvÜáxÊÜ GÇÝÉ ÓÜÊÝÆáWÜÚWÜã±ÜÄÖÝÃÜWÜÙÜ®Üá° PÝÆPÝÆWÜÙÜÈÉ ÖÜávÜáPÜᣤÃÜáñܤÊæ. PÜáñÜãÖÜÆ AíÍÜÊæí Ü̈Ãæ ±ÜÅPÜê£ ÊÜÞñæ ÓÜÊÜáÓæ ÖÝWÜã±ÜÄÖÝÃÜWÜÙæÃÜvÜ®Üá ° ñÜ®Ü °ÈÉ AvÜXÔPæãíw¨ÝªÙæ. ËþÝ®Ü¨Ü ÊÜááS ±ÝñÜÅÊæí¨ÜÃæ, AÊÜâWÜÙÜ®Üá °A®æÌàÑÓÜáÊÜâ¨Üá, D B®æÌàÐÜOæWæ ÖÜÆÊÝÃÜá ±ÜÅÍæ°WÜÙÜá, ÖÜÆÊÝÃÜá Äࣿá BÇæãàaÜ®æWÜÙÜá, A®æàPܱÜÄÍæãà«Ü®æWÜÙÜá AñÜÂÊÜÍÜÂPÜ.

ËþÝ®Ü¨Ü A«Ü¿á®ÜÊæí¨ÜÃæ A®æàPÜ ÊÜáãÆWÜÚí¨Ü ÓÜãPܤ ±ÜÄÖÝÃÜWÜÙÜ®Üá° ÖÜávÜáPÜáÊÜâ¨Üá Gí¨ÜáA¥Üì. ±ÜÄÍæãà«Ü®æ¿á ÊÜáãÆñÜñÜÌ AvÜXÃÜáÊÜâ Ü̈á A®æÌàÐÜOæ¿áÈÉ A®æÌàÐÜOæÁáí Ü̈Ãæ, ÓÜÊÜáÓæ¿á®Üá°WÜá£ìÓÜáÊÜâ Ü̈á, AÊÜâWÜÙÜ ŸWæY ±ÜÅΰÓÜáÊÜâ Ü̈á ÖÝWÜã ÓÜãPܤ EñܤÃÜWÜÙÜ®Üá° ÓÜíWÜÅ×ÓÜáÊÜâ Ü̈á. D ̈ ÜêÑrÀáí Ü̈ÇæàËþÝ®Ü̈ Ü PÜÈPæÁáí Ü̈Ãæ ±ÜÅΰÓÜáÊÜ ÓÝÊÜá¥ÜÂìÊÜ®Üá° A¼ÊÜꩪ±ÜwÓÜáÊÜâ æ̈í Ü̈á WæÈÈÁãà Öæàڨݪ®æ.

ñÜÃÜWÜ£ PæãàOæ¿áÈÉ ËþÝ®Ü ¸æãà«Ü®æ¿áá ˨ݦìWÜÙÜ®Üá° ±æäÅàñÝÕ×ÓÜáÊÜíñæ CÃܸæàPÜá.˨ݦìWÜÙÜá ÊæçþݯPÜÊÝX BÇæãàbÔ, ÊæçþݯPÜ ÄࣿáÈÉ ÓÜÊÜáÓæÂWÜÙÜ®Üá° ±ÜÄÖÜÄÔPæãÙÜáÛÊÜÐÜárÓÜÊÜá¥ÜìÊÜíñÜÃܮݰX ÊÜÞvÜáÊÜí£ÃܸæàPÜá. C¨ÜÆɨæà, ËþÝ®Ü »æãà«Ü®æ¿áá ˨ݦìWÜÙÜÈÉ ¯ÓÜWÜì±æÅàÊÜá æ̧ÙæÓÜáÊÜí£ÃÜ̧ æàPÜá. ®ÜÊÜá¾ ÓÜáñܤÆã A®æàPÜ ÊæçË Ü̈ÂñæWÜÚ Ü̈ªÃÜã, ±ÜÅPÜê£ AÊæÆÉÊÜ®Üá° ¯¿áíñÜÅ| Ü̈ÈÉ×w©oárPæãÙÜáÛÊÜ ±ÜÅPÜê£ «ÜÊÜáìÊÜ®Üá° WÜÅ×Ô ±ÜÅÍÜíÔÓÜáÊÜÊÜÃÝWܸæàPÜá. ËþÝ®ÜÊæí¨ÜÃæ PæàÊÜÆ ÖæãÓÜËÐÜ¿áWÜÙÜ®Üá° Ÿ×ÃÜíWܱÜwÓÜáÊÜâ Ü̈ ÊÜÞñÜÅÊÜÐærà AÆÉ™.

±ÜÅPÜê£ ÃÜÖÜÓÜÂWÜÙÜ®Üá° WÜÅ×ÓÜÆá, ®ÝÊÜâ ±ÜÅPÜꣿá AíñÜÃÜíXPÜ ÓÜíŸí«ÜWÜÚWæ, AÊÜÆퟮæWÜÚWæ ¨ÜPæRŸÃÜ̈ Üíñæ ÊÜááí©®Ü Öæhæj CvÜáÊÜâ Ü̈á ŸÖÜÙÜ ÊÜááSÂÊÝX æ̈. ±èÅyÜÍÝÇÝ Ë¨Ý¦ìWÜÙÜá ¯ÓÜWÜì ÊÜáñÜá¤A¨ÜÃÜ ÓÜáñܤÈÃÜáÊÜ A®æàPÜ ¯ÓÜWÜì¨Ü Ÿ¨ÜÇÝÊÜOæWÜÙÜ, AÊÜáãñÜì »ÝÊÜ®æWÜÙÜ®Üá° ËÍæÉàÑÔ £Ú¿ááÊÜÐÜárÓÜÊÜá¥ÜìÃÝX¨ÝªÃæ.SC

ERT T

ELAN

GANA

v

D ÖÜíñܨÜÈÉ ÊÜáPÜRÙÜ ŸÆÊÝ¨Ü BÇæãàaÜ®æWÜÙÜ®Üá° ÓÝÃÜËÆÉ¨Ü ÓÜËáàPÜÃÜ|WÜÙÜá, ԨݪíñÜWÜÙÜ®Üá°»æãà—Ô ÍÜÊÜá®ÜWæãÚÓܸÝÃܨÜá. A¨ÜPÝRX ®ÝÊÜâ ñÜÊÜá¾ ÊæçþݯPÜ þÝ®ÜÊÜ®Üᰠ˯ÁãàXÔ, ÓÜÊÜáÓæ¿áÓÝ«Ü®æ¿áÈÉ ÖÜÆÊÝÃÜá Äà£¿á ±ÜÄÖÝÃÜWÜÙÜ®Üá° A®æÌàÑÓÜÆá, ÖæãÓÜ ÖæãÓÜ ÓÜíŸí«ÜWÜÙÜ®Üá° A®æÌàÑÓÜÆáÓÝ«ÜÂÊÝWÜáÊÜíñÜÖÜ PÜÈPÝ ÓǕ °ÊæàÍÜWÜÙÜ®Üá° ÓÜêÑrÓÜ̧ æàPÜá.

ËþÝ®Ü PÜÈPæ ñÜÃÜWÜ£¿áÈÉ®Ü ®ÝÆáR WæãàvæWÜÙÜ ®ÜvÜáÊæ ÔàËáñÜWæãÙÜÛ¸ÝÃܨÜá. C¨Üá ±ÜÅÁãàWÜÍÝÇæWÜã, ¸ÝÖÜ ±ÜűÜíaÜ̈ Ü ËÐÜ¿áWÜÚWÜã ®ÜvÜá訆 ÓæàñÜáÊæ¿ÞXÃÜ̧ æàPÜá. B Ü̈ªÄí Ü̈Çæà, ±ÝÅÁãàXPÜÖÝWÜã PæÒÒàñÜÅ A®Üá»ÜÊÜWÜÚWæ ÖæaÜác ±ÝÅÊÜááSÂñæ¿á®Üá° C Ü̈ÃÜÈÉ ¯àvÜÇÝX æ̈.

ÓܧÚà¿á ±ÜÄÓÜÃÜPæR ËþÝ®Ü »æãà«Ü®æ¿áá Pæãíw¿áí£ÃÜ̧ æàPæí Ü̈á 2005 ®æà ÃÝÑóà¿á ±ÜsÜÂPÜÅÊÜá Ü̈aèPÜqr®ÜÈÉ J£¤ ÖæàÙÜÇÝX æ̈. 2009ÃÜ ÎPÜÒ| Ü̈ ÖÜQR®Ü Ë«æà¿áPÜÊÜä ÓÜÖÜ, ÊÜááíŸÃÜáÊÜ g®ÝíWÜÊÜâ, GÆÉËÐÜ¿áWÜÙÜ®Üá° ÊæçþݯPÜÊÝX BÇæãàbÓÜáÊÜíñæ ÓÜÊÜá¥ÜìÊÜíñÜÃܮݰX ÊÜÞvÜáÊÜ ÎPÜÒ| ¯àvÜÆá ÓÜãbÔ æ̈.

ËþÝ®Ü »æãà«Ü®æ¿á ÊÜááS AíÍÜÊæí¨ÜÃæ, ËþݯWÜÙÜá A®æÌàÐÜOæ¿á ±ÜäÊÜìÊÜÞw¨ÜPÝ¿áìË«Ý®ÜWÜÙÜ®Üá°™, AÊÜÃÜ ÍÜÅÊÜáÊÜ®Üá° A¥ÜìÊÜÞwPæãÙÜáÛÊÜâ¨ÝX æ̈. - 2011 ÃÜ ÃÝÐÜó ±ÜsܱÜâÓܤPÜaèPÜqr®Üw¿áÈÉ™, ˨ݦìWÜÙÜá ÖÜÆÊÝÃÜá AíÍÜWÜÙÜÈÉ ñÜÊÜá¾ »ÝÊÜ®æWÜÙÜ®Üá°™, A¼±ÝÅ¿áWÜÙÜ®Üá°ÊÜÂPܤ±ÜwÓÜáÊÜ ÓÝÊÜá¥ÜÂìÊÜ®Üá° ±Üvæ¿ááÊÜíñÜÖÜ ÎPÜÒ| ̄ àvÜ̧ æàPæí Ü̈á £ÚÔ æ̈. SCF ̄ àw Ü̈ GÆÉ WÜáÄWÜÙÜ®Üá°ÓÝ—ÓÜÆá ÓÝ«ÜÂÊÝWÜáÊÜíñÜÖÜ, ˨ݦìWÜÙÜá ÓÝÌÊÜÆí¹WÜÙÝX, ÊæçþݯPÜ ±Ü¨ÜWÜÙÜ®Üá° WÜÖÜ®ÜÊÝXÁãàbÓÜáÊÜíñÜÖÜ ÓǕ °ÊæàÍÜWÜÙÜá, ÓÜí Ü̈»ÜìWÜÙÜ®æã°ÙÜWæãíwÃÜáÊÜ ±ÜsܱÜâÓܤPÜ Ô Ü̈ªWæãÚÓÜÇÝX æ̈.

D ±ÜâÓܤPÜÊÜ®Üá° ÃÜã²ÓÜáÊÜÈÉ ÓÜÖÜPÝÃÜ ¯àw¨Ü ÃÝhÝÓݧ®… ˨Ý»ÜÊÜ®… ÓæãÓæçq¿áÊÜÄWÜã,±ÝsÜWÜÙÜ®Üá° Ô Ü̈ª±ÜwÔ Ü̈ ÇæàSPÜÄWæ, ±ÜsܱÜâÓܤPÜ̈ Ü AíÍÜWÜÙÜ®Üá° ±ÜÄÎàÈÔ Ü̈ ÓÜí±Ý Ü̈PÜÄWÜã, Aí Ü̈ÊÝ Ü̈±ÜâÓܤPÜ ÖæãÃÜŸÃÜÆá PÝÃÜ|ÃÝ Ü̈ D.T.P. ÊÜêí Ü̈PÜãR ÊÜí Ü̈®æWÜÙÜ®Üá° ÓÜÈÉÓÜáñæ¤àÊæ.

ÊÜáPÜRÙÜá ñÜÊÜá¾ PÜÈPæWÝX ±ÜÄOÝÊÜáPÝÄ¿ÞX ±ÜsܱÜâÓܤPÜWÜÙÜ®Üá° ŸÙÜÓÜáÊÜÈÉ ÎPÜÒPÜÃÜ ±ÝñÜÅÊÜâA£ÊÜááSÂÊÝXÃÜáñܤ æ̈. ÎPÜÒPÜÃÜá D ̄ qr®ÜÈÉ ñÜÊÜá¾ ̄ ÃÜíñÜÃÜ ÍÜÅÊÜáÊÜ®Üá° «ÝÃæ GÃæ¿ááÊÜÃæí Ü̈á BÎÓÜáñæ¤àÊæ.C Ü̈á ˨ݦìWÜÙÜÈÉ ÊæçþݯPÜÊÝX BÇæãàbÔ, ÊæçþݯPÜ ±Ü̈ ܪ£¿áÈÉ ÓÜÊÜáÓæÂWÜÙÜ®Üá° ±ÜÄÖÜÄÔPæãÙÜáÛÊÜÓÝÊÜá¥ÜÂìÊÜ®Üá° æ̧ÙæÓÜáÊÜ ¯qr®ÜÈÉ ÓÝWÜᣤ æ̈Ááí Ü̈ã BÎÓÜáñæ¤àÊæ..

¯¨æìàÍÜPÜÃÜá,S.C.E.R.T, Öæç¨ÜÃݸݨ…

ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

SCER

T TEL

ANGA

NA

vi

²Åࣿá ÎPÜÒPÜÃæà...˨ݦìWÜÙÜ ±ÜÄÎàÆ®Ý ÍÜQ¤™, A®æÌàÐÜOÝ EñÝÕÖÜÊÜ®Üá° Ü̈êÑr¿áÈÉoár™, D ÖæãÓÜ ±ÜsܱÜâÓܤPÜWÜÙÜ®Üfá°

ÃÜbÓÜÇÝX¨æ. ˨ݦìWÜÙÜ PÜÈPæ¿áÈÉ ÓÜÖÜg BÓÜQ¤¿á®Üá° PæÃÜÚÓÜáÊÜíñæ ¯ÊÜáf¾ PÜÈPÝ ±Ü¨Üª£¿á®Üá°ÃÜã²ÔPæãÙÜÛÆá, ̄ àÊÜuâ A®ÜáÊÜâÊÜÞwPæãÙÜÛ æ̧àPÜá. ˨Ý»æãà«Ü®Ý ±Ü̈ ܪ£¿áÈÉ ÓÜí±Üä|ìÊÝX Ÿ Ü̈ÇÝÊÜOæñÜÃÜÆá ÃÝÐÜó ÖÝWÜã ÃÝg ±ÜsܱÜâÓܤPÜ aèPÜqr®Ü A—PÝÄPÜ ±ÜñÜÅÊÜâ BÎÔ¨æ. D BÍÜ¿áWÜÙÜ ÓÝ«Ü®æ¿á¯qr®ÜÈÉ ±ÜsÜ ±ÜâÓܤPÜÊÜ®Üá° ÃÜã²ÓÜÇÝX æ̈. BÍÜ¿áWÜÙÜ ÓÝ«Ü®æWÝX ËþÝ®Ü ÎPÜÒPÜÃÜá »æãà«Ü®æ¿áÈÉ ®ÜËà®Ü±Ü©¤gWÜÙÜá, ®ÜËà®Ü ñÜíñÜÅWÜÙÜ®Üá° ŸÙÜÓÜáÊÜâ Ü̈á AñÜÂÊÜÍÜ™. D AíÍÜÊÜ®Üá° Ü̈êÑr¿áÈÉoárPæãívÜá ÎPÜÒPÜÃÜá PæÆÊÜâÊÜÞvÜ̧ æàPÝ Ü̈ AíÍÜWÜÙÜ®Üá° PæãwvÜÇÝX æ̈.:

• ±ÜâÓܤPÜÊÜ®Üá° ÓÜÊÜáWÜÅÊÝX ±ÜÅ£Áãí Ü̈á AíÍÜÊÜ®Üá° BÙÜÊÝX ËÍæÉàÑÔÄ.• ±ÜsܱÜâÓܤPÜ̈ ÜÈÉ ±ÜÅ£ ±ÜsÝÂíÍÜ̈ Ü BÃÜí»Ü ÖÝWÜã AíñÜ Ü̈ÈÉÃÜáÊÜ ±ÜÅÍæ°WÜÙÜ®Üᰠ˨ݦìWÜÚí Ü̈ ŸÃÜáÊÜ

ÓÜÄ ñܱÜâ³ EñܤÃÜ WÜÚWæ ÓÜíŸí«ÜËÆɨæ ÎPÜÒPÜÃÜá »æãà«Ü®Ý PÝƨÜÈÉ aÜaæìWæ E±ÜÁãàXÔ±ÜsÝÂíÍÜÊÜ®Üá° ËÊÜÄÓÜÆá ±ÜſᣰÓÜ̧ æàPÜá.

• ±ÝsÝÂíÍܨÜÈÉ Pæãor AíÍÜWÜÙÜ®Üá ° ÊÜáPÜ RÙÜá A¥ÜìÊÜÞwPæãÙÜáÛÊÜ ÄࣿáÈÉ Áãàg®ÝaÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° A¼ÊÜꩪ±ÜwÓÜPæãÙÜÛ æ̧àPÜá.

• ±ÜâÓܤPܨÜÈÉ ñÜÃÜWÜ£ »æãà«Ü®æWæ A®ÜáWÜá|ÊÝX, ±ÝÅÁãàXPÜ ¯ÊÜìÖÜOæWæ A®ÜáWÜá|ÊÝWÜáÊÜíñæGÃÜvÜá ÄࣿáÈÉ ±ÜsÝÂíÍÜ PæãvÜÇÝX æ̈.

• »æãà«Ü®æ¿áÈÉ ±ÝÅÁãàXPÜ aÜoáÊÜqPæ Jí¨Üá ÊÜááS »ÝWÜÊݨܪÄí¨Ü, C¨ÜPæR ÓÜíŸí—Ô¨ÜaÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° PæçWæãÙÜáÛÊÜâ Ü̈á AñÜÂÊÜÍÜ™.

• ÊæçþݯPÜ ±Ü̈ ܪ£¿áÈÉ™, PÜÅÊÜ០Ü̈ªÊÝ Ü̈ ÖÜíñÜWÜÙæãí©Wæ ±ÝÅÁãàXPÜ aÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° PæçWæãÙÜÛÆá˨ݦìWÜÚWæ ÓÜãbÓÜ̧ æàPÜá. aÜoáÊÜqPæWæ ÓÜíŸí—Ô Ü̈ ÊÜÃÜ© ñÜ¿ÞÄÔ ±ÜÅ Ü̈ÎìÓÜ̧ æàPÜá.

• ±ÜsܱÜâÓܤPÜ¨Ü AíPÜ|¨ÜÈÉÃÜáÊÜ ËÍæàÐÜ PÜêñÜÂ&BÇæãàbÔ, aÜbìÔ AíÍÜ¨Ü ŸWæY ÓÜí¨ÜÍÜì®Ü, ÊÜÃÜ©ñÜ¿ÞÄPæ, ®ÝqPÜ ±ÜÄÎàÆ®æ, ËÍæàÐÜ ©®ÝaÜÃÜOæ ¯àvÜÇÝX¨Ü᪙, D GÇÝÉ aÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá°ÓÜPÜÅÊÜáÊÝX ¯ÊÜì×ÓÜ̧ æàPÝX æ̈.

• ¯ÊÜá¾ ÎPÜÒPÜÄí Ü̈, WÜÅí¥ÝÆ¿áWÜÚí Ü̈, AíñÜhÝìÆ©í Ü̈ ÓÜÊÜÞaÝÃÜ ÓÜíWÜÅÖÜOæ PÜvÝx¿áÊÝX æ̈.• CñÜÃæ ËÐÜ¿áPæR ÓÜíŸí—st AíÍÜÊÜâ D ±ÜsܱÜâÓܤPܨÜÈɨܪÈÉ™, ÓÜíŸí«Ü±Üor ËÐÜ¿á ¯±Üâ|ÃÜ®Üá°

PÜÃæÔ ÓÜí æ̈àÖÜWÜÙÜ®Üá° ¯ÊÝÄÔPæãÙÜÛ æ̧àPÜá.• D ËÐÜ¿áPæR ÓÜíŸí—Ô Ü̈ Êæ̧ …Óæçp… ËÙÝÓÜÊÜ®Üá° ÓÜíWÜÅ×Ô Ë¨Ý¦ìWÜÙÜ PÜÈPæWæ A®ÜáÊÝWÜáÊÜíñæ

AÊÜÄWæ £ÚÓÜ̧ æàPÜá.• ¯ÊÜá¾ WÜÅí¥ÝÆ¿á Ü̈ÈÉ ËþÝ®Ü ±Ü£ÅPæWÜÙÜ®Üá° ±ÜâÓܤPÜWÜÙÜá Æ»ÜÂËÃÜáÊÜíñæ ®æãàwÄ.• ±ÝsÝÂíÍÜ̈ Ü »æãà«Ü®æWæ Êæã Ü̈Çæà K©, ˨ݦìWÜÙæà ÓÜÌñÜ@ FÖÝ ®ÜPæÒWÜÙÜá, »ÝÊܱÜäÄñÜ aÜaæìWÜÙÜ

ÊÜáãÆPÜ ËÐÜ¿áÊÜ®Üá° WÜÅ×ÓÜáÊÜíñæ ±æäÅàñÝÕ×ÓÜ̧ æàPÜá.• ËþÝ®ÜPæR ÓÜíŸí—Ô Ü̈ »ÝÐÜ| Óܳ«æì, bñÜÅPÜÇæ, PÜÊÜ®Ü, ÇæàS®Ü, ËþÝ®Ü ÊÜÞ Ü̈ÄWÜÙÜá ÊÜááíñÝ Ü̈ÊÜâWÜÙÜ

ŸWæY A®æàPÜ aÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° PæçWæãívÜá ˨ݦìWÜÙÜÈÉ ±ÜÄÓÜÃÜ,iàÊÜ ÊæçË Ü̈Âñæ, ±ÜÄÓÜÃÜ ÓÜÊÜáñæãàÆ®ÜÊÜááíñÝ Ü̈ AíÍÜWÜÙÜ ŸWæY ÓÜPÝÃÝñܾPÜ »ÝÊÜ®æ ÊÜáãwÓÜ̧ æàPÜá.

• ¯ÃÜíñÜÃÜ PÜÈPÝ ÊÜåèÆ ÊÜޱܮÜ̈ Ü Bw¿áÈÉ ±ÜÄÎàÈÔ, ÊÜáPÜRÙÜ PÜÈPÝ ÓÜÊÜÞ¥ÜÂìÊÜ®Üá° ñÜÃÜWÜ£¿áÈɱÜÅÁãàWÜ ÍÝÇæ¿áÈÉ ÖÝWÜã PæÒàñÜÅ ±Ü¿áìo®æ ÓÜí Ü̈»Üì Ü̈ÈÉ ±ÜÄÎàÈÔ ±ÝÈÔÄ.

˨ݦìWÜÙÜá AÊÜÃÜ ÓÜáñÜ ¤ÊÜááñÜ ¤È®Ü ÓÜÊÜáÓæÂWÜÚWæ ±ÜÄÖÝÃÜWÜÙÜ®Üá° A®æÌàÑÓÜáÊÜíñæ,ÊæçþݯPÜÊÝX BÇæãàbÔ iàÊÜ®Ü̈ Ü ÓÜÊÜáÓæÂWÜÙÜ®Üá° G Ü̈áÄÓÜáÊÜíñæ, ±ÜsÝÂíÍÜWÜÙÜ®Üá° PÜáÃÜávÜá PÜísܱÝsÜÊÜÞwÓÜ̈ æ A«ÜìWܼìñÜ PÜÈPæWæ A®ÜáÊÜâÊÜÞwPæ㣤àÃæí Ü̈á AÎÓÜáñæ¤àÊæ.

SCER

T TEL

ANGA

NA

vii

²Åࣿá ˨ݦìWÜÙæà...ËþÝ®Ü PÜÈPæÁáí Ü̈Ãæ, ËþÝ®Ü ËÐÜ¿á Ü̈ÈÉ AíPÜWÜÚPæÁãí æ̈à A¥ÜìÊÜÆÉ™, ñÝQìPÜ BÇæãàaÜ®æ, PÜÅÊÜ០Ü̈ª

PÝ¿áì¯ÊÜìÖÜOæ, ¨æç®Üí©®Ü iàÊܮܨÜÈÉ ËþÝ®ÜÊÜ®Üá° A®ÜÌÀáÓÜáÊÜí£ÃܸæàPÜá. D WÜáÄ ÓÝ«Ü®æWæ ÊæçþݯPÜ»ÝÊÜ®æWÜÙÜ®Üá° AíÍÜWÜÙÜ®Üá° A¥ÜìË×à®ÜÊÝX PÜísܱÝsÜ ÊÜÞvÜáÊÜâ Ü̈QRíñÜ, ñÝQìPÜÊÝX WÜÅ×Ô K Ü̈áÊÜâ Ü̈á AñÜÂÊÜÍÜÂPÜ.ËþÝ®Ü¨Ü AíÍÜWÜÙÜ®Üá° WÜÅ×ÓÜÆá, aÜaæì, ËÊÜÄÓÜáËPæ, ±ÜÅÁãàWÜWÜÙÜ®Üá° PæçWæãÙÜáÛËPæ ÊÜááíñÝ¨Ü PÜêñÜÂWÜÚí¨ÜBÇæãàaÜ®æWÜÙÜ®Üá°™, FÖæWÜÙÜ®Üá° Ô§ÃܱÜwÔPæãívÜá ¯|ì¿á ÖÜíñÜPæR ñÜÆá±Ü¸æàPÝX¨æ. D Êæáà騆 AíÍÜWÜÙÜ®Üá°AÄñÜáPæãÙÜÛÆá, ±ÜsܱÜâÓܤPÜÊÜâ ÓÜÖÝ¿á ¯àvÜáÊÜíñæ ÃÜbñÜÊÝX æ̈.

D AíÍÜWÜÙÜ®Üá° ÓÝ—ÓÜÆá ̄ àÊÜâ D PæÙÜX®Ü PÝ¿áìWÜÙÜ®Üá° PæçWæãÙÜÛ æ̧àPÜá.• E±Ý«Ý¿áÃÜ »æãà«Ü®æWæ Êæã Ü̈Çæà ¯àÊæäÊæá¾ ±ÝsÜÊÜ®Üá° ÓÜí±Üä|ìÊÝX K©Ä.• EñܤÊÜá WÜÅ×PæWÝX ±ÝsÜ̈ ÜÈÉ®Ü AíÍÜWÜÙÜ®Üá° WÜáÃÜá£ÔPæãÚÛÄ.• ±ÝsÜ̈ ÜÈÉ®Ü AíÍÜWÜÙÜ®Üá° BÇæãàbÔ, C®Üã° Öæbc®Ü ËÐÜ¿áWÜÙÜ®Üá° £Ú¿áÆá BÙÜÊÝX A«Ü¿á®Ü

ÊÜÞwÄ.• BÇæãàbÔ&aÜbìÔ GíŸ ÎàÑìPæ¿áw¿áÈÉÃÜáÊÜ ±ÜÅÍæ°WÜÚWæ ÓÜÊÜá±ÜìPÜ ÓÜÊÜÞ«Ý®Ü ±Üvæ¿áÆá

AÊÜÍÜÂÊǣ Ô Ü̈ÈÉ Óæ°à×ñÜÃÜá ÖÝWÜã ÎPÜÒPÜÃæãí©Wæ aÜbìÓÜÆá Öæ̈ ÜÃÜ̧ æàwÄ.• ¯àÊÜâ ±ÝsÝÂíÍÜ¨Ü ŸWæY aÜaæìÊÜÞvÜáÊÝWÝWÜÈà, ±ÜÅÁãàWÜ ¯ÊÜæìÖÜOæ¿áÈÉ™, ÓÜí¨æàÖÜWÜÙÜá

Ÿí Ü̈ÈÉ AÊÜ®Üá° ÓÜÌñÜíñÜÅÊÝX, ÓܳÐÜrÊÝX ÊÜÂPܤ±ÜwÔÄ.• ¯àÊÜâ ¯ÊÜá¾ ÎPÜÒPÜÃÜ ÓÜÊÜáá¾S Ü̈ÈÉ ±ÜÅÁãàWÜWÜÙÜ®Üá° ¯ÊÜì×Ô Ü̈ÈÉ ËÐÜ¿áÊÜ®Üá° ÓÜí±Üä|ìÊÝX

WÜÅ×ÓÜÆá A®ÜáPÜãÆÊÝWÜáñܤ¨æ.• ¯ÊÜá¾ ÓÜÌíñÜ BÇæãàaÜ®æWÜÚí¨Ü ÓÜÊÜÞ«Ý®ÜWÜÙæãí©Wæ C®Ü°ÐÜár ±Ü¿Þì¿á EñܤÃÜWÜÙÜ®Üá°

ÖÜávÜáPÜÆá ±ÜſᣰÔÄ.• ±ÜÅ£ ±ÜsÝÂíÍÜÊÜ®Üá° ¯ÊÜá¾ æ̈ç®Üí©®Ü ËË«Ü ÓÜí Ü̈»ÜìWÜÙÜÈÉ E±ÜÁãàXÔPæãÚÛ™.• ±ÜÅPÜꣿá ÓÜíÃÜPÜÒOæWæ ±ÜÅ£ ±ÜsÝÂíÍÜÊÜâ ÖæàWæ ÓÜÖÝ¿áÊÝWÜáÊÜâ æ̈ãà ±ÜÄÎàÈÔ AÊÜ®Üá° BaÜÃÜOæWæ

ñǕ °™.• PæÒàñÜÅ ±Ü¿áìo®æ, ÓÜí¨ÜÍÜì®Ü, ÊÜááíñÝ¨Ü aÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° ÓÜÖܱÝqWÜÙæãí©Wæ WÜáí±ÝX

¯ÊÜì×Ô ÊÜÃÜ© ñÜ¿ÞÄÔ ±ÜÅ Ü̈ÎìÓÜÆá ÊÜáÃæ¿á©Ä.• AíñÜhÝìÆ, ÍÝÇÝ WÜÅí¥ÝÆ¿á, ±ÜÅÁãàWÜ ÍÝÇæ¿á ±ÜÅ£Áãí¨Üá ÓÜí±Ü®Üã¾ÆÊÜ®Üá° ŸÙÜÔ

¯ÊÜá¾ ±ÜÄÎàÆ®æWÜÙÜ®Üá° ŸÃæ©oárPæãÚÛÄ.• q±Ü³~ ±ÜâÓܤPÜ̈ ÜÇÝÉWÜÈà A¥ÜÊÝ ±ÜÄàPæÒ¿áÇÝÉWÜÈà ¯ÊÜá¾ ÓÜÌíñÜ A¼±ÝÅ¿áWÜÙÜ®Üá° ñÝQìPÜÊÝX

BÇæãàbÔ ŸÃæÀáÄ.• ¯ÊÜá¾ ±ÝsÜPæR ÓÜíŸí—Ô Ü̈ ËÐÜ¿áÊÜ®Üá° ÓÜÊÜáZÅÊÝX AÄ¿áÆá ±ÜâÓܤPÜWÜÙÜ®Üá° K©Ä.• ¯ÊÜá¾ ÍÝÇæ¿áÈÉ ËþÝ®Ü ±ÜÅ Ü̈ÍÜì®Ü, ËþÝ®Ü ÊæáàÙÜWÜÙÜ®Üá° ¯àÊæà ¯ÊÜì×ÔÄ.• ¯ÊÜá¾ ÓܧÚà¿áÃÜ ÓÜÊÜáÓæÂWÜÙÜ®Üá° WÜá£ìÔ, ¯àÊÜâ PÜÈñÜ ËþÝ®Ü̈ Ü £ÙÜáÊÜÚPæ¿á®Üá° E±ÜÁãàXÔ

ÓÜãPܤ ÊÜÞWÜì Ü̈ÍÜì®Ü, ÓÜÆÖæWÜÙÜ®Üá° ¯àwÄ.• ¯àÊÜâ ÃæçñÜÃæãí©Wæ, ±ÝÄÍÜÅËáPÜ ÊÜWÜì Ü̈ÊÜÃæãí©Wæ aÜbìÔ AÊÜÄWæ ÓÜãPܤ ÊæçþݯPÜ ¯àwÄ.

ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

SCER

T TEL

ANGA

NA

viii

ÎPÜÒ| ÊÜåèÆÂWÜÙÜá

PÜÅ™.ÓÜí ÎPÜÒ| ÊÜåèÆÂWÜÙÜá ËÊÜÃÜOæ

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

ËÐÜ¿á ÓÜíWÜÅÖÜOæ

±ÜÅΰÓÜáÊÜâ Ü̈á, ±ÜÄPÜƳ®æWÜÙÜ®Üá°ÊÜÞvÜáÊÜâ Ü̈á

±ÜÅÁãàWÜWÜÙÜá, PæÒàñÜÅ ±ÜÄÎàÆ®æWÜÙÜá

ÓÜÊÜÞaÝÃÜ ÍæàSÃÜOÝ PèÍÜÆ ±ÝÅhæP…rPæÓÜÆWÜÙÜá

bñÜÅWÜÙÜ®Üá° ŸÃæ¿ááÊÜâ Ü̈áÊÜÞ Ü̈ÄWÜÙÜ®Üá° ñÜ¿áÄÓÜáÊÜâ Ü̈á

±ÜÅÍÜíÔÓÜáÊÜâ Ü̈á, ÓÜêg®Ý¾PÜñæÖæãí©ÃÜáÊÜâ Ü̈á, ÊÜåèÆÂWÜÙÜ®Üá°±ÝÈÓÜáÊÜâ Ü̈á

¯ñÜ iàÊÜ®Ü̈ ÜÈÉ A®ÜÌÀáÓÜáÊÜâ Ü̈á

±ÜsÝÂíÍܨÜÈÉ®Ü AíÍÜWÜÙÜ®Üá° A¥ÜìÊÜÞwPæãívÜá ÓÜcñÜ@ ËÊÜÄÓÜáÊÜâ¨Üá,E¨ÜÖÜÃÜOæWÜÙÜ®Üá° PæãvÜáÊÜâ¨Üá, ÖæãàÈPæWÜÙÜá ÊÜÂñÝÂÓÜWÜÙÜá £ÚÓÜáÊÜâ¨Üá,PÝÃÜ|WÜÙÜ®Üá° ËÊÜÄÓÜáÊÜâ¨Üá, ±Ü¨Üª£WÜÙÜ®Üá° ËÍÜ©àPÜÄÓÜáÊÜ ÓÝÊÜá¥ÜÂì±Üvæ¿á æ̧àPÜá. ÊÜÞ®ÜÔPÜ bñÜÅWÜÙÜ®Üá° ̄ ËáìÔPæãÙÜáÛÊÜÊÜÃÝWÜ̧ æàPÜá.

ËÐÜ¿áÊÜ®Üá° A¥ÜìÊÜÞwPæãÙÜÛÆá, ÓÜíÍÜ¿áWÜÙÜ®Üá° ŸWæÖÜÄÔPæãÙÜÛÆá,aÜbìÓÜÆá ÊÜáPÜRÙÜá ±ÜÅΰԸæàPÜá. ®ÜÊÜá¾ ±ÜÄÎàÈ®æWÜÙÜã ´ÜÈñÝíÍÜWÜÙÜáÖæàXÃÜŸÖÜá æ̈í Ü̈á ±ÜÄPÜƳ®æ¿áÊÜÞwÔPæãívÜá, F×ÓÜáÊÜíñÜÃÝWÜ̧ æàPÜá.

±ÜsÝÂíÍÜ̈ Ü »ÝÊÜ®æWÜÙÜ®Üá° A¥ÜìÊÜÞwPæãÙÜÛÆá ±ÜsÜ ±ÜâÓܤPÜ̈ ÜÈÉ ÓÜãbÔ Ü̈/ÓÜÌíñÜ±Ü ÅÁãàWÜWÜÙ Ü®Üá ° ÊÜÞvÜáÊÜÊÜÃÜíñÝWܸæàP Üá. E±ÜPÜà Ü|WÜÙÜ®Üá °hæãàwÓÜáÊÜÊÜÃÜíñÝWܸæàPÜá.PæÒàñÜÅ ±ÜÄÎàÈ®æ¿áÈÉ ±ÝÇæãYívÜá ÊÜÃÜ©WÜÙÜáñÜ¿ÞÄÓÜáÊÜÊÜÃÜíñÝWÜ̧ æàPÜá.

±ÜsܱÜâÓܤPܨÜÈÉ®Ü Ë¼®Ü° AíÍÜWÜÙÜ®Üá° A¥ÜìÊÜÞwPæãÙÜÛÆá AÊÜÍÜÂPÜÊݨÜÓÜÊÜÞaÝÃÜÊÜ®Üá° ÍæàSÄÔ (AíñÜhÝìÆ, ÓÜí Ü̈ÍÜì®ÜWÜÙÜ ÊÜáãÆPÜ) ËÍæÉàÑÓÜáÊÜPèÍÜÆ Öæãí©ÃÜ̧ æàPÜá. ±ÝÅhæP…r PæÆÓÜWÜÙÜ®Üá° ̄ ÊÜì×ÓÜáÊÜÊÜÃÝWÜ̧ æàPÜá.

˨ݦì ñÝ®Üá PÜÇæñÜ ËþÝ®Ü ÍÝÓÜ÷ Ü̈ AíÍÜWÜÚWæ ÓÜíŸí—Ô Ü̈ bñÜÅWÜÙÜ®Üá°ÖÝPÜáÊÜâ¨Üá, ÊÜÞ¨ÜÄWÜÙÜ®Üá° ñÜ¿ÞÄÓÜáÊÜâ¨Üá WÝÅ´… GÙæ¿ááÊÜâ¨ÜáÊÜááíñÝ Ü̈ÊÜâWÜÙÜ ÊÜáãÆPÜ ñܮܰ WÜÅ×Pæ¿á®Üá° ÊÜÂPܤ±ÜwÓÜ̧ æàPÜá.

ËþÝ®Ü ÍÝÓÜ÷ÊÜ®Üá° PÜÈ¿ááÊÜâ Ü̈ÃÜ ÊÜáãÆPÜ ̄ ÓÜWÜìÊÜ®Üá° ÊÜÞ®ÜÊÜ®Ü ±ÜÄÍÜÅÊÜáÊÜ®Üá°WèÃÜËÓÜáÊÜâ¨Üá, ±ÜÅÍÜíÔÓÜáÊܨÜÃæãí©WÜ ÓÜ êg®ÝñÜ ¾P Ü ÊÜá®æãà»ÝÊÜÖæãí©ÃÜ̧ æàPÜá. ÃÝhÝÂíWÜ̈ Ü ÊÜåèÆÂWÜÙÜ®Üá° ±ÝÈÓÜáÊÜíñÝWÜ̧ æàPÜá.

PÜÇæñÜ ËþÝ®Ü ÍÝÓÜ÷¨Ü ËÐÜ¿áWÜÙÜ®Üá° ¨æç®Üí©®Ü iàËñܨÜÈÉ G¨ÜáÃÝWÜáÊÜÓÜÊÜáÓæÂWÜÙÜ ±ÜÄÐÝRÃÜPæR ±ÜÄOÝÊÜáPÝÄ¿ÞX E±ÜÁãàXÔPæãÙÜáÛÊÜÊÜÜÃÝWÜ̧ æàPÜá.iàÊÜ ÊæçË«ÜÂñæ¿á ±ÝÅ«Ý®ÜÂñæ¿á®Üá° WÜá£ìÓÜáÊÜíñÜ®ÝWܸæàPÜá. A¨Ü®Üá°ÓÜíÃÜQÒÓÜÆá ÍÜÅËáÓÜ̧ æàPÜá.SC

ERT T

ELAN

GANA

ix

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

±Üâo ÓÜíTæ²Ŀáv… £íWÜÙÜá

ŸÆ

ZÐÜìOæ

ÓÜíÍæÉàÑñÜ̈ ÝÃÜ ÊÜáñÜᤠ±ÝÉÔrP…WÜÙÜá

ÇæãàÖÜWÜÙÜá ÊÜáñÜᤠAÇæãàÖÜWÜÙÜá

ÓÜÊÜáñÜƨܱÜì|WÜÙÜÈÉ ̧ æÙÜQ®Ü ±ÜÅ£´ÜÆ®æ

PÜÈÉ Ü̈ªÆá ÊÜáñÜᤠ±æpæãÅàÈ¿áí

EÐÜ¡ËPÜÓÜ®Ü, Cí«Ü®ÜWÜÙÜá ÊÜáñÜᤠhÝÌÇæ

¨ÜÅÊÜWÜÙÜ Ë¨ÜáÂñ… ÊÝÖÜPÜñæ

PæÆÊÜâ ÓÜÖÜg Ü̈êXÌÐÜ¿áWÜÙÜá

«Ü̯

ËÐÜ¿á ÓÜãbPæ

ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

11 ®ÜPÜÒñÜÅWÜÙÜá ÊÜáñÜᤠÓèÃÜPÜáoáíŸ

12 aÜÆ®æ¿á WÝÅ´…WÜÙÜá

8 ÊÜÞa…ì 1

8 H²ÅÇ… 20

11 gã®… 34

12 gáÇæç 54

12 AWÜÓ…r 68

6 Óæ±æríŸÃ… 88

12 APæãràŸÃ… 98

10 ®ÜÊæíŸÃ… 113

11 wÓæíŸÃ… 126

11 g®æÊÜÄ 139

13 ǽŸÅÊÜÄ 156

4 ÊÜÞa…ì 180

SCER

T TEL

ANGA

NA

x

ÃÝÐÜóXàñæ- ÃÜËàí Ü̈Å®Ý¥Ü sÝWÜãÃ…

g®ÜWÜ| ÊÜá®Ü A—®Ý¿áPÜ g¿á Öæà |»ÝÃÜñÜ »ÝWÜ ˫ÝñÝ ||

±ÜíhÝŸ Ôí«… WÜágÃÝñÜ ÊÜáÃÝsÝ |¨ÝÅËvÜ EñÜRÆ ÊÜíWÝ ||

Ëí«Ü ×ÊÜÞaÜÆ ¿áÊÜáá®Ý WÜíWÝ |EaÜfÆ gÆ— ñÜÃÜíWÝ ||

ñÜÊÜ ÍÜá»Ü ®ÝÊæáà hÝWæà |ñÜÊÜ ÍÜá»Ü BÎÐÜÜ ÊÜÞWæà ||

WÝÖæà ñÜÊÜ g¿á WÝ¥Ý |g®ÜWÜ| ÊÜáíWÜÙܨݿáPÜ g¿á Öæà ||

»ÝÃÜñÜ »ÝWÜ ˫ÝñÝ |g¿á Öæà ! g¿á Öæà ! g¿á Öæà ||

g¿á g¿á g¿á g¿á Öæà |

±ÜÅ£þæ

“»ÝÃÜñÜ ¨æàÍÜ ®Ü®Ü° ÊÜÞñÜê»ÜãËá.»ÝÃÜ£à¿áÃæÆÉÃÜ㠮ܮܰ ÓÜÖæãà¨ÜÃÜÃÜá.ÊæçË«ÜÂÊÜá¿á ÓÜíÓÜð£¿á ÆPÜÒ|ÊÜâ®Ü®ÜWæ B£àÊÜ ÖæÊæá¾ ñÜí©¨æ.D ̈ æàÍÜ¨Ü E®Ü°ñÜ ÓÜíÓÜð£¿á ÊÜáorÊÜ®Üá° ñÜÆá±ÜÆá ®Ý®Üá ±ÝÅÊÜÞ~PÜ ±ÜÅ¿áñÜ°ÊÜ®Üá°ÊÜÞvÜáñæ¤à®æ

®Ý®Üá ®Ü®Ü° ̈ æàÍÜÊÜ®Üá° ²Åà£ÓÜáñæ¤à®æ.ÓÜáÓÜí±Ü®Ü°ÊÝ¨Ü ®Ü®Ü° ̈ æàÍÜÊÜ®Üã°™,®Ü®Ü° ñÜí¨æ ñÝÀáWÜÙÜ®Üã°™,E±Ý«Ý¿áÃÜ®Üã°GÆÉ ×Ä¿áÃÜ®Üã° WèÃÜËÓÜáñæ¤à®æ.±ÜÅ£Á㟺ÃæãvÜ®æ ÊÜá¿Þì¨æÀáí¨Ü ®Üvæ¨ÜáPæãÙÜáÛñæ¤à®æ.®Ü®Ü ° ¨æàÍÜ¨Ü ŸWæ Y ®Ü®Ü ° ±Ü ÅhæWÜÙÜ ŸWæ Y ™, ÓæàÊÝ ¯Ðæ u ±Üvæ©ÃÜáÊæ®æí¨Üá ±Ü Å£þæ ÊÜÞvÜᣤ¨æ ªà®æ. AÊÜÃÜÍæÅàÁãà¼ÊÜê©œWÜÙæà ®Ü®Ü° B®Üí¨ÜPæR ÊÜáãÆ.”SC

ERT T

ELAN

GANA

1 ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

MáñÜáWÜÙÜ Ÿ¨ÜÇÝÊÜOæ, ÓÜã¿áì®ÜáE¨ÜÀáÓÜáËPæ, ÓÜÊÜáá¨Ü Å¨Ü AÇæWÜÙ ÜÈÉ ŸÃÜáÊÜŸ¨ÜÇÝÊÜOæWÜÙÜá ÊÜááíñÝ¨Ü ®ÜÊÜá¾ ÓÜáñܤÆã ®Üvæ¿ááÊÜŸ¨ÜÇÝÊÜOæWÜÙÜ®Üá° ®ÝÊÜâWÜÊÜá¯ÓÜáñܤÇæà CÃÜáñæ¤àÊæ. DŸ¨ÜÇÝÊÜOæWÜÚWæ PÝÃÜ|Êæà®ÝXÃÜŸÖÜá¨Üá?¯àÊæí¨Ý¨ÜÃÜã BÇæãàbÔ©ªàÃæà ? ±ÜäËìPÜÃܱÜűÜíaܨÜÈÉ ®Üvæ¿ááÊÜ ±ÜÅ£ ËÐÜ¿á¨Ü ×í¨æ Jí¨ÜáA¨ÜêÍÜ ÍÜQ¤ CÃÜáÊÜâ¨æí¨Üá ®Üí¹¨ÜªÃÜá. DWÜÆã g®ÜÃÜá®ÜíŸáñݤÃæ.

®ÜíñÜÃÜ̈ Ü PÝÆ Ü̈ÈÉ ŸÆ G®Üá°ÊÜ »ÝÊÜ®æ PÜÅÊÜáÊÝXA¼ÊÜꩪ WæãÚÓÜÇÝÀáñÜá B¨ÜÃÜã, B¨Üá ®ÜÊÜá ¾±ÜÄÍÜ ÅÊÜáP æ R ®ÜÊÜá ¾ aÜoáÊÜqPæWÜÚWæ ÊÜÞñÜ ÅÊæà±ÜÄËáñÜÊÝX©ªñÜá. ŸÆ, ÍÜÅÊÜá ÓÝÊÜá¥ÜÂì, ÍÜQ¤ ¿áíñÜÖܱܨÜWÜÙ Ü® Üá ° B PÝƨÜÈÉ ÓÜÊÜޮݥÜìPÜWÜÙÝXŸÙÜÓÜᣤ Ü̈ªÃÜá. ÖÝWÝ Ü̈Ãæ ŸÆÊæí Ü̈Ãæà H®æí Ü̈á ¯àÊÜâ£Ú©©ªàÄ ? ŸÆWÜÙÜÈÉ GÐÜár Ë«ÜWÜÙÜá ? AÊÜâWÜÙܱÜÅ»ÝÊÜÊæà®Üá ? CíñÜÖÜ ±ÜÅÍæ °WÜÚWæ D ±ÝsܨÜÈÉEñܤÃÜWÜÙÜ®Üá° ±Üvæ¿áÆá ±ÜſᣰÓæãà|. .

E¨ÝÖÜÃÜOæWæ ¯àÊÜâ ÓæçPÜÇ… ñÜáÚ¿ááÊÝWÜ ¯ÊÜá¾PÝÆáWÜÙÜá ŸÖÜÙÜÐÜá r Ó ÜÊÜá¿á ±ævÜÇ…WÜÙÜ®Üá °ñÜáÚ¿ááñܤÇæÉà CÃÜáñܤÊæ, ÖÝWæ ñÜáÚ¿áÆá ¯àÊÜâ ÍÜÅÊÜá±ÜvܸæàPÝWÜáñܤ¨æ. ÓÜãRÇ… ¸ÝÂWÜ®Üá° PæÙÜX¯í¨Ü ÊæáàÆPæRGñܤ æ̧àPÝ Ü̈ÈÉ , ¸ÝXÆ®Üá° JÙÜ ÖæãÃÜWæ ñÜÙÜÛÆá, A Ü̈ÃÜ

×w¿á®Üá° ×w Ü̈á ¯ÊÜá¾ PæçWÜÚí Ü̈ ¸ÝXÆ®Üá° ×í Ü̈ªPÜãRÊÜááí Ü̈PÜãR ñÜÙÜÛÆá ¯ÊÜá¾ ±ÜÄÍÜÅÊÜá BÊÜÍÜÂÊÝXÃÜ̧ æàPÜá.

ŸÆÊæíŸá Ü̈á ñÜÙÜáÛ A¥ÜÊÝ GÙæ¿ááËPæBXÃÜáñܤ̈ æ.

¯àÊÜâ Gí¨Ý Ü̈ÃÜã ÊÜáÙæ¿áÈÉ BÈ PÜÆáÉWÜÙÜ®Üá°BÄÔ Pæãíw©ªàÃæà ? ±Ü£ÅPæWÜÙÜ®Üá° ÖÜíaÜáÊÜ ÖÜávÜáWÜ ©®Ü±Ü£ÅPæWÜÙÜ®Üá° ÖæàWæ GÓæ¿ááñݤ®æãà ®æãàw©ªàÃæà ?ÃÜŸºÃ… ¸ÝÂívÜ®Üá° ×XYÓÜáÊÜâ¨Üá, ÄPÝÒ GÙæ¿ááÊÜâ¨Üá,¨æãà~ ÖÜáoár ÖÝPÜáÊÜâ¨Üá, ÊÜááíñÝ¨Ü A®æàP ÜaÜoáÊÜqPæWÜÙÜÈÉ ®ÝÊÜâ ÍÜÅÊÜá ±Üoár BÊÜâWÜÙÜ aÜÆ®æ¿áÈÉŸ¨ÜÇÝÊÜOæ ñÜÃÜáñæ ¤àÊæ. GñÜá¤ÊÜâ¨Üá, BÄÓÜáÊÜâ¨Üá,AWæ¿ááÊÜâ¨Üá, ×XYÓÜáÊÜâ¨Üá ÊÜááíñÝ¨Ü A®æàPÜaÜoáÊÜqPæWÜÙÜ ÊÜáãÆPÜ aÜÆ®æ¿áÈÉ Ÿ¨ÜÇÝÊÜOæñÜÃÜŸÖÜá Ü̈á ®ÝÊÜâ CíñÜÖÜ aÜoá-ÊÜ-q-Pæ-WÜ-ÙÜ-®Üá° ñÜÙÜáÛÊÜâ Ü̈á,GÙæ¿ááÊÜ̈ Üá GíŸ WÜáí²Wæ ÓæàÄÓÜáñæ¤àÊæ.

aÜoáÊÜqPæ & 1ñÜÙÜáÛËPæ, GÙæ¿ááËPæ¿á®Üá° WÜá£ìÓÜáÊÜâ¨Üá.

±Üqr 1ÃÜÈÉ AWæ¿ááÊÜâ¨Üá, ×àÃÜáÊÜâ¨Üá,BÙæÓÜáÊÜâ Ü̈á, ¹àÙÜáÊÜâ Ü̈á, BPÜÑìÓÜáÊÜâ Ü̈á, GñÜá¤ÊÜâ Ü̈áÊÜááíñݨÜÊÜâ aÜoáÊÜqPæWÜÚWæ PæÆÊÜâ E¨ÝÖÜÃÜOæWÜÙÜáCÊÜâWÜÙÜ®Üá° ñÜÙÜáÛÊÜâ Ü̈á, GÙæ¿ááÊÜâ Ü̈á A¥ÜÊÝ GÃÜvÜãÄࣿáÇæãÉà Gí Ü̈á WÜá£ìÔ PæÙÜ-Wæ Pæãqr-ÃÜá-ÊÜ TÝÈ ÓܧÙÜ-WÜ--ÙÜ-ÈÉ ñÜáí¹-Ä-.

A«Ý¿á

1ŸÆ

SCER

T TEL

ANGA

NA

2 ŸÆ

PÝ¿áìÊÜ®æ°à ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ ŸÆ ±ÜÅÁãàXÓÜáËPæGí Ü̈á PÜÃæ¿áŸÖÜá æ̈à ?

ŸÆÊÜ®Üá° ®ÝÊÜâ ±ÜÅñÜÂPÜÒÊÝX ®æãàvÜÇÝÃæÊÜâ. B Ü̈ÃæŸÆ Ü̈ ±ÜÅ»ÝÊÜÊÜ®Üá° ®æãàvÜ ŸÇæÉÊÜâ PæçÀáí Ü̈ hÝĹ Ü̈ªÊÜÓÜᤠPæÙÜWæ ¹àÙÜáÊÜâ æ̈à ?

ÓÜÊÜáñÜÙÜÊÝXÃÜáÊÜ ®æÆ Ü̈ ÊæáàÇæ ÖæãÃÜÚÔ Ü̈ aæívÜáÓÜÌƳ ̈ ÜãÃÜ PÜÅËáÔ ̄ ÆÉÆá ¿ÞÊÜ ŸÆ PæÆÓÜ ÊÜÞvÜáñܤ æ̈?

ñÜÙÜáÛËPæ¿á ÊÜáãÆPÜ ¯àÊÜâ ŸÆ ±ÜÅÁãàXÓÜáÊÜÊÜáãÃÜá aÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° ±Üqr ÊÜÞw.

GÙæ¿ááËPæ¿á ÊÜáãÆPÜ ¯àÊÜâ ŸÆ ±ÜÅÁãàXÓÜáÊÜÊÜáãÃÜá aÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° ±Üqr ÊÜÞwÄ.

ñÜÙÜáÛËPæ, GÙæ¿ááËPæ¿á®æ°ÃÜvÜ®Üá° JÙÜWæãívÜÊÜáãÃÜá aÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° £ÚÔÄ.D Ë«ÜÊÝX ñÜÙ ÜáÛËPæ B¥ÜÊÝ GÙæ¿ááËPæ

D PæÙÜWæ PæãqrÃÜáÊÜ TÝÈà ÓܧÙÜWÜÙÜÈÉ ñÜáí¹Ä. ñÜÙÜáÛËPæ , GÙæ¿ááËPæ, WÜá£ìÔÄ.

PÜÅ.ÓÜí PæÆÓÜ bñÜÅ ñÜÙÜáÛ/GÙæ/GÃÜvÜã

1 PæãÙÜÊæ ¸ÝË ñæãàvÜáÊÜâ Ü̈á

2 ÓÝó¯í Ü̈ ±Ý¯à¿áÊÜ®Üá°PÜáw¿ááÊÜâ¨Üá

3 vÜÓÜrÃǕ í Ü̈ PܱÜâ³ÖÜÈWæ JÃæÓÜáÊÜâ¨Üá

4 B¿áÓÝRíñÜÊæãÙæWÜÙÜ®Üá°BPÜÑìÓÜáÊÜâ¨Üá

5 ÊÜáÃÜ©í Ü̈ ÖÜ|á¡E¨ÜáÃÜáÊÜâ¨Üá

6 ¸ÝÊÜâo ÖÝÄÓÜáÊÜâ¨Üá.

SCER

T TEL

ANGA

NA

3 ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

ÊÜÓÜá¤Ë®Ü aÜÆ®æ¿á Ô§£¿á®Üá° Ÿ Ü̈ÈÓÜÆá, B ÊÜÓÜá¤Ë®ÜÊæáàÇæ ¿ÞÊÜ ŸÆWÜÙÜá PæÆÓÜ ÊÜÞvÜᣤÃÜáñܤÊæ ?

ŸÆWÜÙÜ Ë«ÜWÜÙÜáÓܳÐÜì ŸÆWÜÙÜá ÊÜáñÜᤠPæÒàñÜÅ ŸÆWÜÙÜá

bñÜÅ 1(G) oãñ… ±æàÓ…r ÖæãÃÜ ŸÃÜáÊÜâ Ü̈ábñÜÅ 1 (¹) ©PÜãÕb ©PÜáR Ÿ Ü̈ÈÓÜáÊÜâ Ü̈á.

®ÝÊÜâ B Ü̈áËá Ü̈ ñÜPÜÒ| oãñ… ±æàÓ…r ÖæãÃÜ ŸÃÜÆáPÝÃÜ|Êæà®Üá ? ±Ü ÅÁãàXst ŸÆPÜãR ÖÝWÜã©PÜãÕb¿á ÓÜãi¿á ÊæáàÇæ Ü̈ívÜ A¿áÓÝRíñÜ EíoáÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆPÜãR H®Ý¨ÜÃÜã ÊæñÝÂÓÜÊÜ®Üá °±ÜÄÎàÈÔ©ªÃÝ?

bñÜÅ 1 (G) ®ÜÈÉ oãñ… ±æàÔr®Ü oã¹WÜã, ¯ÊÜá¾P æ çW Üã ±Ü Åñ Ü ÂP Ü Ò »è£PÜ ÓÜ ³Ð Üì©í¨Ü ŸÆÊÜ®Üá °±ÜÅÁãàXÓÜᣤàÄ. ±ÜÅñÜÂPÜÒ ÓܳÐÜì æ̈ãí©Wæ GÃÜvÜá ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ®ÜvÜáÊæ ŸÆÊÜâ H±ÜìorÃæ AíñÜÖÜ ŸÆÊÜ®Üá° ÓܳÐÜìŸÆG®Üá°ñæ¤àÊæ.

bñÜÅ 1 (¹) ¿áÈÉ Ü̈ívÜ B¿áÓÝRíñÜ ¿ÞÊÜâ æ̈à®æàÃÜ ÓܳÐÜìËÆɨæ, ©PÜãÕb¿á ÓÜãi ñܮܰ ®æàÃÜÊÜ®Üá°Ÿ Ü̈ÈÔñÜá. B Ü̈Ãæ ¿ÞÊÜâ æ̈ãà Jí Ü̈á ŸÆ ÓÜãi¿áÊæáàÇæ ÊÜ£ìÓÜᣤÃÜ̧ æàPÜá. ¿ÞÊÜâ æ̈à ®æàÃÜ ÓܳÐÜìËÆÉ æ̈àGÃÜvÜá ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ ®ÜvÜáÊæ CÃÜáÊÜ ŸÆÊÜ®Üá° ¨ÜãÃܨÜÈÉ®ÜŸÆ B¥ÜÊÝ PæÒàñÜÅŸÆ G®Üá°ñæ¤àÊæ.

ÓܳÐÜìŸÆWÜÙÜá1. ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜ ŸÆ (Mascular force)

bñÜÅ & 2

GñÜá¤WÜÙÜá Ÿíw¿á®Üá° GÙæ¿ááÊÜâ Ü̈á

®ÝÊÜâ ®ÜÊÜá¾ ̄ ñÜ iàÊÜ®Ü̈ ÜÈÉ ÊÜÞvÜáÊÜ ÖÜÆáÉgájËPæ,ÓÝ°®Ü ÊÜÞvÜáÊÜâ Ü̈á, £®Üá°ÊÜâ Ü̈á, ŸÃæ¿ááÊÜâ Ü̈á ÊÝÖÜ®ÜaÝÆ®æ, ®ÜvæÓÜáÊÜâ¨Üá GÆÉP ÜãR ŸÆÊÜ®Üá °E±ÜÁãàXÓÜáñæ¤àÊæ. D ŸÆÊÜâ GÈÉí Ü̈ ŸÃÜáÊÜâ æ̈í Ü̈á¯ÊÜáWæ Wæãñæ¤à ? ®ÜÊÜá¾ ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜ®Üá° E±ÜÁãàXÔEíoá ÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆÊÜ®Üá° ÊÜÞíÓÜSívÜWÜÙÜ ŸÆG®Üá°ñæ¤àÊæ.®ÝÊÜâ ®ÜPÝRWÜÆã ÓÜÖÜ ÊÜááS Ü̈ÈÉ Ÿ Ü̈ÇÝÊÜOæñÜÃÜÆá ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜá ŸÆÊÜ®Üá° Eíoá ÊÜÞvÜáñæ¤àÊæ.ÊÜÞ®ÜÊÜÃÜá Êæã¨ÜÇæãYí¨Üá GÇÝÉ iàËWÜÙÜá ñÜÊÜᾨæç®Üí©®Ü »è£PÜ aÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜŸÆ©í Ü̈ ÊÜÞwPæãÙÜáÛñݤÃæ. ÓܳÐÜì©í Ü̈ ÊÜÞñÜÅ ÊÜÞíÓÜSívÜWÜÙÜ ŸÆ EípÝWÜáñܤ æ̈.

aÜoáÊÜqPæ - 2ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜ ŸÆWÜÙÜ®Üá° ±Üqr

ÊÜÞvÜáÊÜâ Ü̈á ±Üqr 2 ̄ àÊÜâ ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜ ŸÆÊÜ®Üá° E±ÜÁãàXÓÜáÊÜ

PǕ ÐÜu ÖÜñÜᤠaÜoáÊÜqPæWÜÙÜ®Üá° ±Üqr ÊÜÞwÄ.

bñÜÅ 1(G) bñÜÅ 1(¹)

SCER

T TEL

ANGA

NA

4 ŸÆ

®ÜÊÜá¾ ̈ æàÖÜ̈ ÜÈÉ®Ü A®æàPÜ aÜoáÊÜqPæWÜÙÝ Ü̈íñÜÖÜÃÜPÜ ¤±ÜÄaÜÆ®æ, ÍÝÌÓÜPæãàÍÜWÜÙÜÈÉ EaÝcÓÜ, ¯aÝcÓÜ,ÖÜê¨Ü¿á ŸwñÜ ÊÜááíñݨÜáÊæÆÉPÜãR ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜŸÆÊæà PÝÃÜ|Êæí¨Üá ®ÜÊÜáWæ ÓÝÊÜÞ®ÜÂÊÝX£Ú©ÃÜáÊÜâ©ÆÉ™.

PæÆÊæäÊæá¾ ¿ÞÊÜâ¨Ý¨ÜÃÜã PæÆÓÜ ÊÜÞvÜáÊÝWÜÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜá ¹XÔ PæãÙÜáÛñܤÊæ ?C Ü̈PæR PÝÃÜ|Êæà®Üá ?

aÜoáÊÜqPæ - 3PæÆÓÜ ÊÜÞvÜᣠ¤Ã ÜáÊÝWÜ ¿ÞÊÜâ¨æà ÊÜÞíÓÜSívܨÜÈÉ BWÜáÊÜ Ÿ¨ÜÇÝÊÜOæ¿á®Üá °±ÜÄÎàÈÓÜáÊÜâ¨Üá

Jí Ü̈á vÜí æ̧Ç… ®ÜíñÜÖÜ »ÝÃÜÊÜ®Üá° ñæWæ̈ ÜáPæãívÜáËË«Ü »ÜíXWÜÙÜÈÉ ÊæáàÇ棤Ä. ×àWæ ÊÝ¿ÞÊÜáÊÜÞvÜᣤ¨ÝªWÜ ®ÜÊÜá¾ ÊÜÞíÓÜSívÜWÜÙÜ ÓÜíPÜábñÜ ÊÜáñÜá¤ËPÜÓÜ®ÜWæãÙÜáÛÊÜâ¨Ü®Üá° ±ÜÄÎàÈÔÄ.

C æ̈à Ä࣠ÊÝ¿ÞÊÜá ÊÜÞvÜÆá ¯ÊÜá¾ Óæ°à×ñǕ WæÖæàÚ BñÜ®Ü ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜ aÜÆ®æ¿á®Üá° ±ÜÄÎàÈÔÄ.

A®æàPÜ ÊÜÞíÓÜSívÜ PæãàÍÜWÜÙÜá JqrWæ ÓæàĨÝWÜÊÜÞíÓÜSívÜWÜÙÜá H±ÜìvÜáñܤ̈ æí Ü̈á B¥Üì ÊÜÞíÓÜSívÜWÜÙÜ ±ÜÃÜÓܳÃÜ ËÃÜá Ü̈ª ®æàÃÜ̈ ÜÈÉ hæãàwÓÜƳqrÃÜáñܤ æ̈. Jí Ü̈áWÜáí²®Ü ÊÜÞíÓÜSívÜWÜÙÜ ÓÜíPÜábÔ¨ÝWÜ ÊÜáñæã¤í¨ÜáWÜáí²®Ü ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜ ËPÝÓÜ Öæãí¨ÜáñÜ ¤Êæ.E¨ÝÖÜÃÜOæWæ aæívÜ®Üá° GÓæ¿ááÊÝWÜ * ÊÜááí»ÝWÜ̈ ÜG æ̈¿á ŸÚ¿áÈÉ®Ü ÊÜÞíÓÜSívÜWÜÙÜá ÓÜíPæãàbÔ ®ÜÊÜá¾

Pæç¿á®Üá° ÊÜááí¨ÜPæR ®ÜãQ¨ÜÃæ, »Üág¨Ü ×í»ÝWܨÜÈÉ®ÜÊÜÞíÓÜSívÜWÜÙÜá ÓÜíPÜábÔ ®ÜÊÜá¾ aÜÆ®æ¿á®Üá° ̄ ¿áí£ÅÔWÝ¿ÞWæãÙÜÛ¨Üíñæ PݱÝvÜáñܤ¨æ.2. ZÐÜìOæ¿á ŸÆ (Force of friction)

¯àÊÜâ aæívÜ®Üá° ÓÜÊÜáñÜpÝr̈ Ü ®æÆ Ü̈ÈÉ EÃÜáÚÓÜáÊÝWÜA Ü̈á ÓÜÌƳ ÓÜÊÜá¿á Ü̈ ®ÜíñÜÃÜ ¯ÆáÉñܤ æ̈.

aæívÜá ¯ÆÉÆá PÝÃÜ|Êæà®Üá ?aæívÜ®Üá ° ¯ÈÉÓÜÆá ¿ÞÊÜâ¨Ý¨ÜÃÜã WÜá±Ü ¤ŸÆÊÜvÜX æ̈Áá ?¯àÊÜâ ÓÜÊÜáñÜpÝr¨Ü ÃÜÓ椿áÈÉ ¸æçÔPÜÇ…®Ü ±ævÜÇ…

ñÜáÚ¿ááÊÜâ Ü̈®Üá° ̄ ÈÉÔ¨ÝWÜ B Ü̈ÃÜ ÊæàWÜ PÜÅÊæáà| PÜwÊæá¿ÞWÜáÊÜâ Ü̈®Üá° WÜÊÜá¯ÔÃÜ ŸÖÜá Ü̈á.

Óæ çP ÜÈÉ®Ü ÊæàWÜ P Ü ÅÊæáà| PÜwÊæá¿ÞWÜÆáPÝÃÜ|Êæà®Üá ? ÓæçP ÜÈÉ®Ü ÊæàWÜÊÜ®Üá ° P ÜwÊæá ÊÜÞvÜÆá ¸æàÃæC®Ý°ÊÜâ æ̈à ŸÆ PÝÃÜ|Êæà ?aæíw®Ü ÊÜáñÜᤠÓæçPÜÈÉ®Ü ÊæàWÜÊÜâ PÜwÊæá ¿ÞWÜÆá

BÊÜâ aÜÈÓÜáÊÜ ÓÜÊÜáñÜÆ Ü̈ ®Üá|á±Üâ ÊÜáñÜᤠJÃÜoá ñÜ®ÜPÝÃÜ|Êæà ? DWÜ £ÚÁãà| .

aÜoáÊÜqPæ ` 4¸æàÃæ ¸æàÃæ Ó ÜÊ Üáñ ÜÙ ÜW ÜÙ Ü Ê æáàÇæ aæíw®ÜaÜÆ®æ¿á®Üá° ±ÜÄÎàÈÓÜáÊÜâ Ü̈á.

gÊÜáTÝ®æ (Pݱæìp…)¿á ÊæáàÇæ JÃÜoá ÃÜÓ椿áÊæáàÇæ ®Üá|á±Ý¨Ü ®æÆ¨Ü ÖÝ暴 ÊæáàÇæ aæívÜ®Üá°EÃÜáÚÔ ®æãàwÄ.

¿ÞÊÜ ÊæáàÇæ ¾$ ç ÊæáàÇæ aæívÜáÊæàWÜÊÝXEÃÜáÙÜáÊÜâ Ü̈á ?±Ü Å£Áãí¨Üá ÓÜí¨Ü»Üì¨ÜÈÉ aæíw®Ü aÜÆ®æ

¸æàÃæ¿ÞXÃÜáñܤ¨æ. JÃÜoá ÊæáàÇæ¾$ç ÊæáàÇæ ZÐÜìOæ

PÜÅ™.ÓÜí.

123456

ÊÜÞíÓÜ SívÜWÜÙÜ ŸÆÊÜ®Üá°E±ÜÁãàXÓÜáÊÜ aÜoáÊÜqPæ

Ÿáqr CÚÓÜáÊÜâ¨Üá

SCER

T TEL

ANGA

NA

5 ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

®Üá|á±Üâ ÊæáàÇæ¾$çXíñÜÆã ÖæaÝcXÃÜáñܤ¨æ. ÊÜá~¡®ÜÊæáàÇæ¾$çXíñÜÆã AÊÜáêñÜ ÎÇæ¿á ÖÝ暴 ÊæáàÇæ aæíw®ÜÊæàWÜ ÖæaÝcXÃÜáñܤ¨æ.

aÜoáÊÜqPæ - 5CÚhÝÃÜá ÓÜÊÜáñÜÆ Ü̈ ÊæáàÇæ ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ aÜÆ®æ¿á±ÜÄÎàÆ®æ :

Jí Ü̈á pæÅà®ÜÈÉ Jí Ü̈á »ÝWÜ̈ ÜÈÉ ÊÜáíi®Ü aÜãÃÜá,GÃæàgÃ…, ÊÜáñÜá ¤ Jí¨Üá ÃÜã±ÝÀá ®Ý|ÂÊÜ®Üá °PÜÅÊÜá¨ÜÈÉ CvܸæàPÜá. bñÜÅ&3ÃÜÈÉ ñæãàÄÔ¨Üíñæ pæÅà®ÜGÃÜvÜ®æ¿á ñÜá©¿á®Üá° ×w Ü̈á ¯«Ý®ÜÊÝX ÊæáàÇ棤Ä.

bñÜÅ&3 CÚhÝÃÜá ÓÜÊÜáñÜÆ Ü̈ÈÉ ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ aÜÆ®æ

¯àÊÜâ H®Ü®Üá° WÜÊÜá¯Ô©Ä?D ÊÜáãÃÜá ÊÜÓÜá¤WÜÙÜÈÉ ¿ÞÊÜâ¨Üá Êæã¨ÜÆáPæÙÜhÝÃÜáñܤÊæ ?¿ÞÊÜ ÊÜÓÜá ¤ÊÜâ ÖæaÜá c ZÐÜìOæ¿á®Üá °B®Üá»ÜËÓÜáñܤ̈ æ ? HPæ ?GÆÉ ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ ÊæáàÇæ Jí æ̈à ±ÜÅÊÜÞ| Ü̈ ZÐÜìOæPæÆÓÜ ÊÜÞvÜáñܤ̈ æÁáà? CÆÉÊÝ Ü̈ÈÉ HPæ ?GÆÉ ÊÜÓÜá ¤WÜÙÜ®Üá ° Jí¨æà ñÜÙÜ¨Ü ÊæáàÈorÃÜãBÊÜâWÜÙÜÈÉ®Ü ZÐÜìOæ¿á ÊæñÝÂÓÜPæR PÝÃÜ|Êæà®Üá?C æ̈à aÜoáÊÜqPæ¿á®Üá° ±ÜâÓܤPÜ, aæívÜá, ±æ®Üá° ÖÝWÜã

PÜÈÉ®ÜíñÜÖÜ ËË«Ü ÊÜÓ Üá ¤W ÜÚí¨Ü ÊÜÞw ¯ÊÜá ¾±ÜÄÎàÆ®æ¿á®Üá° ®ÜÊÜáã©ÔÄ.

¿ÞÊÜâ¨æà ÓÜÊÜáñÜÆ¨Ü ÊæáàÇæ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü aÜÆ®æWæAwx¿ááíoá ÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆÊæà ZÐÜìOæ.

bñÜÅ&4

¯àÊÜâ ®æÆ Ü̈ ÊæáàÇæ Gí¨Ý Ü̈ÃÜã hÝÄ©ªàÃÝ? ̄ àÊÜâhÝÄ ¹àÙÜÆá PÝÃÜ|ÊÝ Ü̈ BíÍÜWÜÙÜá ¿ÞÊÜâÊÜâ ? PæÓÜĮܮæÆ Ü̈ÈÉ ®Üvæ¿ááÊÝWÜ hÝÄ ¹ Ü̈ª A®Üá»ÜÊÜ Ë æ̈Ááà?HPæ ±Ü ÅÊÜÞ¨ÜWÜÙ Üá ÖæaÝcX ÊÜáÙæWÝƨÜÈÉÓÜí»ÜËÓÜᣤÃÜáñܤ¨æ ?

PÝÄ®Ü pæçÃÜá, ÃÜÓæ ¤WÜÙÜ ®ÜvÜáÊæ ZÐÜìOæ ŸÆËÆÉ© Ü̈ªÈÉ™, PÝÃÜ®Üá° ®ÜvæÓÜ ŸÇæÉÊæà .ZÐÜìOæ¿á ©PÜáR ÓÜÊÜáñÜÙÜP æ R ÖæãàÈÔ¨ÝWÜ

ÊÜÓÜá¤Ë®Ü aÜÆ®æ¿á ©QRWæ ËÃÜá¨Üœ®æàÃܨÜÈÉÃÜáñܤ¨æ.ZÐÜìOæÀáÆÉ¨Ü ±Ü űÜíaÜ ÖæàXÃÜŸÖÜá¨æí¨ÜáF×Óæãà|. ZÐÜìOæ CÆÉ©¨Ü ªÈÉ ®ÝÊÜâ®Üvæ¿áÇÝWÜᣤñæ¤à™? ZÐÜìOæ CÆÉ© Ü̈ªÈÉ ±ǣ °í¨ÝWÜÈàaÝP… ²àÓ…¯í¨ÝWÜÈ PÜ ÅÊÜáÊÝX PÝWÜ¨Ü ÊÜáñÜá ¤¸æãàwì®Ü ÊæáàÇæ ŸÃæ¿áÆá ÓÝ«ÜÂ-ÊÝ-WÜá-ñܤ-¨æ-Ááà?C®Üã° ZÐÜìOæ¿á ŸWæY Öæbc®Ü ËÐÜ¿áWÜÙÜ®Üá° ÊÜááí©®ÜA«Ý¿á¨ÜÈÉ £Ú¿ááËÄ.

BÇæãàbÔ aÜbìÔÄ

Êæáài®Ü ÊæáàÈor ±ÜâÓܤPÜÊÜâ ¯ÍÜcÆ Ô§£¿áÈɨæ.B¨ÜÃÜ ÊæáàÇæ DWÜ ZÐÜì| ŸÆ ˨æÁáà B¥ÜÊÝCÆÉÊæà? HPæí¨Üá ËÊÜÄÔÄ.

SCER

T TEL

ANGA

NA

6 ŸÆ

3. A¼ÆíŸ ŸÆWÜÙÜá (Normal force)

bñÜÅ&5±ÜâÓܤPÜ̈ Ü ÊæáàÇæ ÊÜ£ìÓÜáÊÜ WÜáÃÜáñÝÌPÜÐÜìOæ ÊÜáñÜá¤

A¼ÆíŸ ŸÆWÜÙÜá¯ÊÜá¾ Óæç®…Õ ±ÜâÓܤPÜÊÜ®Üá° Êæáài®Ü ÊæáàÇæ CwÄ, A Ü̈á

¯ÍÜcÆ Ô§£¿áÈÉ C¨æÁáà ? H®Ü®Üá° WÜÊÜá¯Ô©Ä ?¿ÞÊÜâ¨Ý Ü̈ÃÜã ŸÆÊÜâ B Ü̈ÃÜ ÊæáàÇæ ÊÜ£ìÓÜᣤ̈ æÁáà?DWÜ ÖÜsÝñݤX pæàŸÇ… ÊÜÞ¿áÊݨÜíñæ F×ÔÄH®ÝWÜáñܤ¨æ ? »ÜãÊÜÞÂPÜÐÜìOæ ŸÆ©í¨Ü ±ÜâÓܤPÜ PæÙÜWæŸàÙÜáñÜ ¤¨æ Êæáài®Ü ÊæáàÇæ ±ÜâÓ Ü ¤P Ü Ë¨ÝªWÜÆã»ÜãÊÜÞÂPÜÐÜì| ŸÆ ÓܨÝPÝÆ B¨Ü®Üá °PæÙÜWæÙæ¿áᣤ©ªñÜá B Ü̈Ãæ Êæáài®Ü ÓÜÖÝ¿áË Ü̈ª PÝÃÜ|B¨Üá ¹àÙÜÈÆÉ C¨ÜÄí¨Ü WÜáÃÜáñÝÌPÜÐÜì| ŸÆPæRËÃÜá Ü̈œ ®æàÃÜ̈ ÜÈÉ™, Êæáài®Ü ÊæáàÈÃÜáÊÜ ±ÜâÓܤPÜ̈ Ü ÊæáàÇæ¿ÞÊÜâ æ̈ãà Jí Ü̈á ŸÆË æ̈Ááí Ü̈á WÜÅ×ÓÜŸÖÜá Ü̈á

ÖÝWÝ Ü̈Ãæ B ŸÆ ¿ÞÊÜâ Ü̈á ?bñÜÅ 5®Üá° ®æãàwÄ Êæáài®Ü ñÜÙÜPæR ÆíŸÊÝX GÙæ̈ Ü

ÃæàTæÁáà ÆíŸ ÃæàTæ G®Üá°ñݤÃæ. ¿ÞÊÜâ¨æà Jí¨ÜáZ®Ü ñÜÙÜÊÜâ ÊÜáñæã¤í¨Üá Z®Ü ñÜÙÜ¨Ü ÊæáàÇæ EíoáÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆÊÜ®æ°à A¼ÆíŸ ŸÆ (Normal force)G®Üá°ñݤÃæ.

Êæáà騆 E¨ÝÖÜÃÜOæ¿áÈÉ PæÙÜX®Ü ©QR®ÜÈÉ PæÆÓÜÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆ WÜáÃÜáñÜÌ ŸÆÊÜâ Êæáà騆 ©QR®ÜÈÉ PæÆÓÜÊÜÞvÜáÊÜ B¼ÆíŸ ŸÆ¨Ü ±ÜÄÊÜÞ|PæR ÓÜÊÜá ÊÜáñÜá¤

ËÃÜá Ü̈œ ÊÝXÃÜáÊÜâ Ü̈Äí Ü̈ ÓÜÊÜáñÜãX ÓÜƳqr̈ æ.B¨ÜªÄí¨Ü ±ÜâÓܤPÜ¨Ü ÊæáàÇæ EípÝWÜáÊÜ ´ÜÈñÜ ŸÆÊÜâÍÜã®ÜÂÊÝX ±ÜâÓܤPÜÊÜâ ÓÜÊÜáñÝ Ô§£¿áÈÉÃÜáñܤ æ̈.4. «ÜêyÜñæ (q®ÜÒ®…) (Tension)bñÜŨÜÈÉ ñ æãàÄÔÃÜáÊÜíñæJí¨Üá ¨ÝÃÜPæ R PÜÆ®Üá° PÜqrñÜí£¿á Êæãñæã¤í¨Üá ñÜá©¿á®Üá ° B«ÝÃÜP æ R Ÿí—ÔÓÜÌñ ÜíñÜ ÅÊÝX ñÜãWÜá¹vÜÇÝX æ̈. .

PÜÆáÉ ¿ÞÊÜÔ§£¿áÈɨæ?PÜÈÉ®Ü ÊæáàÇæ ÊÜ£ìÓÜáÊÜŸÆWÜÙÜá ¿ÞÊÜâ Ü̈á ?¨Ý-ÃÜ-ÊÜ-®Üá° -PÜ-ñܤ-Ä-Ô--̈ Ü-Ãæ H®ÝWÜáñܤ̈ æ ?¨ÝÃÜ PÜw Ü̈ÈÉ »ÜãÊÜÞÂPÜÐÜì| (»ÝÃÜ) ŸÆ©í Ü̈

PÜÆáÉ PæÙÜWæ ¹àÙÜáÊÜâ æ̈í Ü̈á ®ÜÊÜáWæ £Ú© æ̈. ¨ÝÃÜ©í Ü̈CÚ ¹qrÃÜáÊÜ PÜÈÉ®Ü ÊæáàÇæ, GÇÝÉ PÝÆ Ü̈ÆãÉ »ÜãÊÜÞÂPÜÐÜìPÜ ŸÆ ÊÜ£ìÓÜᣤ¨ÜªÃÜã, ¨ÝÃÜ©í¨Ü ÓÜíÃÜPÜÒOæ±Üvæ¿áᣤÃÜáÊÜâ¨ÜÄí¨Ü B¨Üá ¹àÙÜáÊÜâ©ÆÉWÜáÃÜáñÝÌPÜÐÜìOæ ŸÆ©í¨Ü PÜÆÉ®Üá° ÓÜíÃÜQÒÓÜáÊÜ Jí¨ÜáŸÆ˨Ü᪠B¨Üá PÜÆÉ®Üá° ÊæáàÆPæRÓæÙæ¿ááñܤ¨æ.

D ŸÆÊÜ®Üá ° H®æí¨ÜáPÜÃæ¿ááñæ¤àÊæ ?ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ®Üá° ¨ÝÃÜ¨Ü ÊÜáãÆPÜ

¿ÞÊÝWÜÆã ñܮܰ PÜvæWæ ÓæÙæ¿ááÊÜŸÆÊÜ®æ °à «ÜêyÜñæ¿á ŸÆ Gí¨ÜáPÜÃæ¿ááñæ¤àÊæ. ¨ÝÃÜ CÆÉÊæà ñÜí£Êæã¨ÜÇݨÜáÊÜâ WÜÙÜÈÉÃÜáÊÜ ¹ÃÜáÓÜáWÜá|Êæà B Ü̈ÃÜ Ü̈êyÜñæ BXÃÜáñܤ æ̈.

bñÜÅ&6

bñÜÅ&7

SCER

T TEL

ANGA

NA

7 ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

Êæáà騆 E¨ÝÖÜÃÜOæ¿áÈÉ »ÜãÊÜÞPÜÐÜìOæ ŸÆÊÜâ«ÜêyÜñæ ŸÆPæR ÓÜÊÜáñÜãX ÓÜƳvÜáñݤÃæ.

E æ̈ªàÍÜ : ¨ÝÃÜ̈ Ü WÜÄÐÜu ŸÆÊÜ®Üá° £Ú¿ááÊÜâ Ü̈á

ÓÝÊÜáXÅÓÝÊÜáXÅÓÝÊÜáXÅÓÝÊÜáXÅÓÝÊÜáXÅ : : : : : ÔóíW… ñÜáÇÝ¿áíñÜÅ™, »ÝÃÜWÜÙÜá ñæÙÜá¨ÝÃÜñÜãPÜ̈ Ü Pæãíw¯ÊÜìÖÜOæ¿á Ë«Ý®Ü

E±ÜPÜÃÜ|WÜÙÜ®Üá ° bñÜ Å¨ÜÈÉ ñæãàÄÔ¨ÜíñæhæãàwÔÄ 50 WÝÅíWÜÚXíñÜ PÜwÊæá »ÝÃÜWÜÙÜ®Üá° »ÝÃÜ̈ ÜPæãíwWæ ñÜWÜáÈÔÄ ÔóíW… ñÜáÇÝ ¿áíñÜÅ Ü̈ AÙÜñæ¿á®Üá°WÜÊÜá¯ÔÄ C æ̈à Ä࣠¨ÝÃÜÊÜâÖÜĨÜá ÖæãàWÜáÊÜÊÜÃæW Üã»ÝÃÜWÜÙÜ®Üá° ÖæbcÓÜáñݤ™, ÔóíW…ñÜáÇÝ¿áíñÜÅ¨Ü AÙÜñæ¿á®Üá°WÜÊÜá¯ÓÜáñݤ CÄ.

¨ÝÃÜÊÜâ ÖÜĨÝWÜC¨Ü ª »ÝÃÜÊÜ®Üá ° W Üá£ìÔPæãÚÛÄ.

ÓÜí±Üä|ì hæãàvÜOÝÊÜÂÊÜÓæ §¿á®Üá ° WÜqrB«ÝÃÜ©í Ü̈ æ̧à±ÜìwÔ,ÖÝÂíWÜÄ®ÜÈÉ P ÜwÊæá»ÝÃÜËÄÔ ¯ÊÜá ¾PæçÀáí Ü̈ ÊæáàÆPæR G£¤Ä AÙÜñæ¿á®Üá° ñæWæ̈ Üá PæãÚÛÄ.ÖÝWæÁáà ¯«Ý®ÜÊÝX PæÙ ÜXÚÓÜáñݤ ÔóíW…

ñÜáÇÝ¿áíñÜÅ¨Ü BÙÜñæ¿á®Üá° WÜÊÜá¯ÔÄ.™C Ü̈®Üá° ×w Ü̈á ¯àÊæà®Üá ÖæàÙÜŸÈÉÄ ? Jí¨æà ¸ÝÄ Joár hæãàvÜOæ¿á®Üá° ÊæàWÜÊÝXÊæáàÆPæR G£¤̈ ÜÈÉ ¨ÝÃÜ PÜw Ü̈á ÖæãàWÜáÊÜâ æ̈à ?

¨ÝÃÜ HPæ PÜw© æ̈ ?

BÇæãàbÔ ÊÜáñÜᤠaÜbìÔÄ bñÜÅ Ü̈ÈÉ ñæãàÄÔÃÜáÊÜíñæ G,¹ GíŸ GÃÜvÜá ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ®Üá°CvÜÇÝX¨æ G ¹ WÜÙÜ ÊæáàÇæP Ü ÅÊÜáÊÝX GÐÜá r ŸÆWÜÙÜáÊÜ£ìÓÜᣤÊæ?ÓܳÐÝìŸÆÊÜ®Üá° A¼ÆíŸ ŸÆ ÊÜáñÜᤠZÐÜì|ŸÆÊæí Ü̈á HPæ æ̧à±ÜìwÓÜ̧ æàPÜá.

Ü̈ãÃÜ©í Ü̈ ÊÜ£ìÓÜáÊÜ ŸÆWÜÙÜá (PæÒàñÜÅŸÆWÜÙÜá )1. B¿áÓÝRíñÜ ŸÆ

¯àÊÜâ 6®æà ñÜÃÜWÜ£¿áÈÉ B¿áÓÝRíñÜWÜÙæãí©WæA®æàPÜ ±ÜÅÁãàWÜWÜÙÜ®Üá° ÊÜÞwÃÜᣤàÄ DWÜ AÊÜ®Üá°®æ®Ü²Ô PæãÙæãÛà|

aÜoáÊÜqPæ - 6A¿áÓÜRíñÜ ŸÆ Ü̈ ±ÜÄÎàÆ®æ

Jí¨Üá ÓÜãi¿á®Üá° ñæWæ¨ÜáPæãívÜá, ¨ÜívÜB¿áÓÝRíñÜ¨Ü ÓÜÖÝ¿á©í¨Ü A¨ÜÃÜ ÊæáàÇæ Jí¨æà®æàÃÜ̈ ÜÈÉ B®æàPÜ ¸ÝÄ £àwÄ. G®Ü®Üá° WÜÊÜá¯ÓÜáËÄ ?B ÓÜãiWæ PÝí£à¿á WÜá| Ÿí©¨æÁáà? DWÜ BÓÜãi¿áá GÃÜvÜá Ü̈êÊÜWÜÙÜ®Üá° WÜá£ìÓÜ ŸÖÜá Ü̈á Ü̈QÒ|

Ü̈êÊÜ̈ Ü PÜvæ Jí Ü̈á ÓÜ|¡ Pæí±Üâ Ÿ|¡ Ü̈ aæíw®Ü WÜáívÜ®Üá°ÊÜáñÜᤠEñܤÃÜ Ü̈êÊÜ̈ Ü PÜvæ ¹Ú¿á Ÿ|¡ Ü̈ WÜáívÜ®Üá° aÜábc¯àÄ®Ü ÊæáàÇæ ¹wÄ. B Ü̈á ñæàÆáñܤ æ̈.

C¨æà ÊÜÞ¨ÜÄ¿áÈÉ C®æã°í¨Ü®Üá° ñÜ¿ÞÄÔGÃÜvÜã BPÜR ±ÜPÜR Ü̈ÈÉ ÓÜhÝ£à¿á ̈ ÜêÊÜWÜÙÜá Jí æ̈à Ÿ|¡̈ ÜWÜáívÜáWÜÙÜá CÃÜáÊÜ ÓÜãiWÜÙÜÈÉ ¿ÞÊÜ Ÿ¨ÜÇÝÊÜOæEípÝWÜáñܤ¨æ ?

±ÝÅÁãàXPÜ aÜoáÊÜqPæ

bñÜÅ&8

bñÜÅ

SCER

T TEL

ANGA

NA

8 ŸÆ

2. ÓݧÀá (Ô§ÃÜ) Ë Ü̈áÂñ… ŸÆ Ô§ÃÜ Ë Ü̈áÂñ…ŸÆÊÜ®Üá° ±ÜÄÎàÈÓÜáËPæ(Electrostatic force)

aÜoáÊÜqPæ&7Jí¨Üá ¸æÆã®Ü®Üá° ñæWæ¨Üá PæãívÜá, B¨ÜÃÜÈÉ

WÝÚ¿áã©, B¨ÜÃÜ ñÜá©Wæ WÜío®Üá° ÖÝQÄ. Jí¨ÜáPÝWÜ̈ ÜÊÜ®Üá° aÜãÃÜá aÜãÃÜá ÊÜÞw ®æÆ Ü̈ ÊæáàÇæ ÖÜÃÜwÄ.WÝÚ ñÜáí¹¨Ü ¸æÆã®Ü®Üá° C®æã°í¨Üá PÝWܨܨæãí©WæEij ®ÜíñÜÃÜ PÝWÜ̈ Ü̈ Ü aÜãÃÜáWÜÙÜ ŸÚ ×wÀáÄ.

PÝWÜ¨Ü¨Ü aÜãÃÜáWÜÙÜá ¸æÆã¯®Ü PÜvæ®æ BPÜÑìÓÜƳvÜáÊÜÊæà? æ̧Æã®… PÝWÜ̈ Ü̈ Ü aÜãÃÜáWÜÙÜ®Üá° ÓæÙæ¿áÆáA¥ÜÊÝ BPÜÑìÓÜÆá PÝÃÜ|Êæà®Üá ? PÝWÜ̈ Ü̈ Ü aÜãÃÜáWÜÙÜŸ¨ÜÈWæ E±Üâ ³ ÊÜáñÜá ¤ Êæá|ԮܱÜâw¿á®Üá °E±ÜÁãàXÔ. ±ÜÅÁãàWÜ ÊÜÞw H®ÝWÜáÊÜâ¨æãà±ÜÄÎàÈÔÄ.

bñÜÅ&10

BÊæàÍܱÜäÄñÜ ̧ æÆã®… PÝWÜ̈ Ü aÜãÃÜáWÜÙÜ®Üá°BPÜÑìÓÜáÊÜâ Ü̈á

¸æÆã®Ü®Üá° PÝWܨܨæãí©Wæ Eij¨ÝWÜ A¨Üá Ô§ÃÜ(ÓݧÀá) ˨ÜáÂñ… BÊæàÍÜWÜÙÜ®Üá° ±Üvæ¨ÜáPæãÙÜáÛñܤ¨æ.¸æÆã®… DWÜ Ë¨ÜáÂñÜã³ÄñÜ ÊÜÓÜá¤ÊÝX¨æ. PÝWܨܨÜaÜãÃÜáWÜÙÜ ŸÚ ñÜí¨ÝWÜ, aÜãÃÜáWÜÙÜá ËhÝ£à¿á˨Üá¨ÜíÍÜWÜÙ Ü®Üá ° ±Üvæ¨Üá ¸æÆ㯯í¨ÜBPÜÐÜìÓÜƳvÜáñæ¤àÊæ.

AÊÜâ ÖæàWæ Ü̈ãÃÜ aÜÈÓÜáñܤ æ̈ ?DWÜ ËhÝ£à¿á ¨ÜêÊÜWÜÙÜá (¸æàÃæ ¸æàÃæ Ÿ|¡¨Ü

WÜáívÜáWÜÙÜá) G¨ÜáÃæ¨ÜáÃÜá CÃÜáÊÜíñæ hæãàwÔ,BÊÜâWÜÙÜÈÉ GíñÜÖÜ ŸÆ H±ÜìvÜáñܤ æ̈ ±ÜÄÎàÈÔÄ.

H®Üá ®Üvæ© æ̈ ?ÓÜãi PÝíñÜWÜÙÜ®Üá° ÊÜÞw bñÜÅ & 6 ¯àÄ®Ü ÊæáàÇæ

ñæàÈ ¹vÜᣤÃÜáÊÜâ¨Üá.

bñÜÅ&9ÓÜãiWÜÙÜá A¿áÓÝRíñÜWÜÙÝX ÊÜÞ±Üìoár

¯àÄ®Ü ÊæáàÇæ ñæàÆáÊÜÊÜâ¯àÊÜâ 6®æà ¿á ñÜÃÜWÜ£¿áÈÉ ÓÜhÝ£à¿á Ü̈êÊÜWÜÙÜá

±ÜÃÜÓÜ ³ÃÜ ËPÜÑìÓÜáñܤÊæí¨Üá, ËhÝ£à¿á «ÜêÊÜWÜÙÜáBPÜÑìÓÜáñܤÊæí¨Üá £Ú©ÃÜáËÄ Pæí±Üâ Ÿ|¡¨Ü aæívÜá,¹Ú Ÿ|¡ Ü̈ aæíw®æãí©Wæ BPÜÑìÓÜƳvÜáÊÜâ Ü̈®Üá° ÊÜáñÜá¤Jí¨æà Ÿ|¡¨Ü aæívÜáWÜÙÜá ËPÜÑìÓÜƳvÜáÊÜâ¨Ü®Üá°¯àÊÜâWÜÊÜá¯ÓÜŸÖÜá¨Üá.

ÓÜhÝ£à¿á «ÜêÊÜWÜÙÜá ËPÜÐÜìOæ A¥ÜÊÝ ±ÜÃÜÓܳÃÜñÜÚÛPæãÙÜÛƳvÜáÊÜâ¨Üá ÖÝWÜã ËhÝ£à¿á «ÜêÊÜWÜÙÜá±ÜÃÜÓܳÃÜ ÓæÙæ̈ Üá (BPÜÑìñÜ) PæãÙÜÛƳvÜáÊÜÊÜâ

D ñÜÙÜáÛËPæ A¥ÜÊÝ ÓæÙæ¿áá ËPæ QÅÁá¿ááEípÝWÜÆá PÝÃÜ| B¿áÓÝRíñÜ ŸÆ. Jí¨ÜáB¿áÓÝRíñÜ C®æã°í Ü̈á B¿áÓÝRíñÜ̈ æãí©Wæ ËPÜÐÜìOæB¥ÜÊÝ BPÜÐÜìOæ¿á®Üá° ±ÜÃÜÓܳÃÜ ÓܳÐÜìËÆɨæ Öæãí¨ÜŸÆÉÊÜâ.

SCER

T TEL

ANGA

NA

9 ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

Jí¨Üá ˨ÜáÂñ Üã³ÄñÜ ÊÜÓ Üá ¤ÊÜ â ÊÜáñæã¤í¨ÜáË Ü̈áñÜã³ÄñÜÊÝ Ü̈ CÆÉÊæà Ë Ü̈áÂñÜã³ÄñÜÊÜÆÉ Ü̈ ÊÜÓÜá¤Ë®ÜÊæáàÇæ Eíoá ÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆÊæà Ô§ÃÜ Ë Ü̈áÂñ… ŸÆ

GÃÜvÜá ÊÜÓÜá¤WÜÙÜá ±ÜÃÜÓܳÃÜ ÓܳÐÜìñæ ±Üvæ¿á© Ü̈ªÃÜãD ŸÆÊÜâ H±ÜìvÜ ŸÆáɨÜá B¨ÜªÄí¨Ü ¨ÜãÃÜ©í¨ÜEíoá ÊÜÞvÜáÊÜ P æ Òàñ Ü Å ŸÆPæ R C¨Üã Jí¨ÜáE¨ÝÖÜÃÜOæ.3. WÜáÃÜáñÝÌPÜÐÜìOæ ŸÆ(Gravitational force)

®ÜÊÜáWæ BWÜáÊÜ ÓÝÊÜޮܠA®Üá»ÜÊÜÊæí¨ÜÃæ ®ÜÊÜá¾PæçWÜÚí Ü̈ ±æ®Üá° hÝĨÝWÜ B Ü̈á ®æÆ Ü̈ ÊæáàÇæ ¹àÙÜáñܤ æ̈.

±æ®Üá° PæÙÜWæ ¹àÙÜÆá PÝÃÜ|Êæà®Üá ?™±æ®Ü°®Üá° PæÙÜPæR GÙæ¿ááÊÜ ŸÆ ¿ÞÊÜâ Ü̈á ?A¨æà ±æ®Ü °® Üá ° Êæáài®Ü ÊæáàÈorÃæ, B¨Üá¹àÙÜáÊÜâ©ÆÉ™. HPæ ?ÓÝÊÜÞ®ÜÂÊÝX ®ÜÊÜá¾ EñܤÃÜÊæí¨ÜÃæ Êæáàgá ±æ¯°Wæ

ÃÜPÜ ÒOæ ¯àvÜáñÜ ¤¨æ. GíŸá¨Üá Êæáàgá ±æ¯°Wæ ÃÜPÜ ÒOæ¯àvÜ©¨Ü ªÈÉ C®æã°í¨Üá ÊÜÓÜá ¤ÊÜ â C¨ÜP æ R à ÜP Ü ÒOæ¯àvÜáÊÜÊÜÃæWÜã A Ü̈á ¹àÙÜáñܤ æ̈.

BPÝÍÜPæRÓæ̈ Ü PÜÆáÉ ×í Ü̈PæR Ÿí Ü̈á »ÜãËá¿á ÊæáàÇæ¹àÙÜÆá PÝÃÜ|Êæà®Üá?®Ü©WÜÙÜ P æÙÜWæ ÖÜÄ¿ááñݤ ÓÜÊÜáá¨ÜÅ¨Ü P ÜvæWæÖæãàWÜÆá PÝÃÜ|Êæà®Üá?»ÜãËá ÊÝñÝÊÜÃÜ|ÊÜ®Üá ° ÖæàWæ ×w©oárPæãíw¨æ?¿ÞÊÜâ¨Ý Ü̈ÃÜá Jí Ü̈á ŸÆ ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ®Üá° »ÜãËá¿áPÜvæWæ ÓæàÙæ¿áᣤ æ̈àÁáà ?Jí Ü̈á ÊÜÓÜá¤ÊÜ®Üá° ÊæáàÇæ GÓæ̈ ÝWÜ, AÈÉ »ÜãËá¿á

PÜvæWæ ÓæÙæ¿ááÊÜ Jí¨Üá ŸÆÊÜâ H±ÜìvÜáÊÜâ¨ÜÄí¨Ü ,ÊÜÓÜᤠ»ÜãËá¿á ÊæáàÇæ ¹àÙÜáñܤ æ̈. D ŸÆÊÜ®Üá° ®ÝÊÜâWÜáÃÜáñÝÌ PÜÐÜìOæ ŸÆ G®Üá°ñæ¤àÊæ.

»ÜãËá¿á ÊæáàÈÃÜáÊÜ A¥ÜÊÝ »ÜãËáWæÖÜ£¤ÃÜÊÝXÃÜáÊÜ GÇÝÉ ÊÜÓÜá¤WÜÙÜá D WÜáÃÜáñÝÌPÜÐÜìOæ±ÜÅ»ÝÊÜPæR WÜáÄ¿ÞWÜáñܤÊæ. D WÜáÃÜáñÜÌ BPÜÐÜì| ŸÆ»ÜãËáWæ ÊÜÞñÜÅ ÔàËáñÜÊÝXÆÉ™. ËÍŲ̈ÜÈÉ GÇÝɨÜÃÜã

GÃÜvÜá ¨ÜÅÊÜÂÃÝÎWÜÙÜ ®ÜvÜáÊæ ¿ÞWÜÈà, ¿ÞÊÜâ¨æàGÃÜvÜá ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ ®ÜvÜáÊæ ¿ÞWÜÈà, D ŸÆËÃÜáñܤ æ̈.

ÓÝÊÜÞ®ÜÂÊÝX »ÜãËá¿á ÊæáàÈÃÜáÊÜ ±Ü Å£ÊÜÓÜá¤ËXíñÜÆã »ÜãËá AñÜÂíñÜ ¨æãvÜx¨Ý¨Ü PÝÃÜ|,GÇÝÉ ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ®Üá° »ÜãËá BPÜÑìÓÜáñÜ ¤¨æ. ¯àÊÜâPÜáÚ£ÃÜáÊÜ PæãsÜw¿áÈÉ ¯àÊÜâ ¯ÊÜá¾ ÎPÜÒPÜÃÜ ®ÜvÜáÊæ,¯àÊÜâ ¯ÊÜá¾ Óæ°à×ñÜÃÜ ®ÜvÜáÊæ, ¯ÊÜáWÜã ÊÜáñÜᤠPܱÜâ³ÖÜÈWæ¿á ®ÜvÜáÊæ¿áã WÜáÃÜáñÜÌ ŸÆ PæÆÓÜÊÜÞvÜᣤÃÜáñܤ̈ æ B Ü̈Ãæ D WÜáÃÜáñÜÌ ŸÆWÜÙÜá, ̄ ÊÜá¾ ÊÜáñÜ᤻ÜãËá¿á ®ÜvÜá訆 ŸÆQRíñÜ ñ Üáí¸ÝPÜwÊæá¿Þ¨Ü ªÄí¨Ü ¯àÊÜâ D ŸÆWÜÙÜ B®Üá»ÜÊÜÖæãí¨ÜÇÝÄÄ).

BÇæãàbÔ aÜbìÔÄm ¨ÜÅÊÜÂÃÝÎ CÃÜáÊÜ Jí¨Üá aæívÜ®Üá° ÓÜÌƳ

±ÝÅÃÜí»ÜÊæàWܨæãí©Wæ ÊæáàÆPæR GÓæ¿áÇÝX¨æ.WÝÚ¿á B ËÃæãà«ÜÊÜ®Üá° ÖæãÃÜñÜá ±ÜwÔ Ü̈ÈÉ (G)B Ü̈á WÜÄÐÜu GñܤÃÜPæR A«Üì Ü̈ÐÜár GñܤÃÜ Öæãà¨ÝWÜ (¹)ÓÜí±Üä|ì WÜÄÐÜu GñܤÃÜÊÜ®Üá° ñÜÆᲨÝWÜ ¿ÞÊÜŸÆWÜÙÜá B Ü̈ÃÜ ÊæáàÇæ ±ÜÅÁãàXÓÜƳvÜáñܤÊæ ?

¨ÜãÃÜ©í¨Ü ŸÆ ±Ü ÅÁãàXÓÜáÊÜ⨠ܮ Üá °ËÊÜÄÓÜáÊÜâ Ü̈á : PæÒàñÜÅ ŸÆ Ü̈ »ÝÊÜ®æ :

GÃÜvÜá ÊÜÓÜá¤WÜÙÜá ±ÜÃÜÓܳÃÜ ®æàÃÜÊÝX ÓܳÑìÓܨæàC¨ÝªWÜ BÊÜâWÜÙÜ ®ÜvÜáËÃÜáÊÜ ŸÆÊÜ®Üá° ¨æçZÂì ŸÆG®Üá°ñæ¤Êæ. C Ü̈®Üá° ®ÝÊÜâ PæÒàñÜÅ Ü̈ »ÝÊÜ®æÀáí Ü̈ ËÊÜÄÓÜŸÖÜá Ü̈á.C Ü̈®Üá° ®ÝÊÜâ ÊÜÞvæãà|

aÜoáÊÜqPæ - 8A¿áÓÝRíñÜ PæÒàñÜÅ & Ü̈ÎìÓÜáÊÜâ Ü̈á

bñÜÅ &11, A¿áÓÝRíñÜ PæÒàñÜÅ bñÜÅ

SCER

T TEL

ANGA

NA

10 ŸÆ

BÇæãàbÔ aÜbìÔÄçJí¨æà ÊÜÞ¨ÜÄ¿áÈÉÃÜáÊÜ, Jí¨æà Ÿ|¡ÊÜ®Üá°

Öæãí©ÃÜáÊÜ GÃÜvÜá ¨ÜívÜWÜÙÜ®Üá° PæãvÜÇÝX¨æ.A Ü̈ÃÜÈÉ Jí Ü̈á ̈ ÜívÜ A¿áÓÝRíñÜ, ÊÜáñæã¤í Ü̈á EQR®Ü¨ÜívÜ BÊæÃÜvÜá ¨ÜívÜWÜÙ Ü®æ °à E±ÜÁãàXÔ(¨ÜívÜWÜÙ Ü®Üá ° [ÝÔWæãÚÓܨæ) ¿ÞÊÜâ¨ÜáB¿áÓÝRíñÜÊæí Ü̈á ÖæàWæ ¯|ìÀáÓÜ ŸÇæÉ ?

́ ÜÈñÜŸÆ (Net force)ÓÝ«ÝÃÜ|ÊÝX Jí¨Üá ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ A®æàPÜ

ŸÆWÜÙÜá PæÆÓÜ ÊÜÞvÜᣤÃÜáñܤÊæ. E¨ÝÖÜÃÜOæWæ PæÒ£gÓÜÊÜÞíñÜÃÜ ñÜÙÜ ÊæáàÇæ CÃÜáÊÜ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ GÃÜvÜáŸÆWÜÙÜá PæÆÓÜ ÊÜÞvÜᣤÃÜáñܤÊæ. BÊæí¨ÜÃæ WÜáÃÜáñÜÌ(PæÙÜX®Ü) ŸÆ ÊÜáñÜᤠB¼ÆíŸ ŸÆ (ÊæáàÈ®Ü)

D GÃÜvÜã ŸÆ ±ÜÅÁãàWÜWÜÙÜá, Jí¨Üá ¯ÍÜcÆÔ§£¿á ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ B¨ÝWÜ, B¨ÜÃÜ Ô§£¿áÈÉH®Ý Ü̈ÃÜã Ÿ Ü̈ÇÝÊÜOæ PÝ|áÊÜâ æ̈à ? SíwñÜÊÝX¿ááCÆÉ™.

D ÓÜí¨Ü»Üì¨ÜÈÉ GÃÜvÜã ŸÆWÜÙÜá ±ÜÃÜÓܳÃÜ ÓÜÊÜáÊÜáñÜᤠËÃÜá¨Üœ ©PÜáRWÜÙÜÈÉ ÊÜ£ìÓÜáÊÜ PÝÃÜ|, ÊÜÓÜá¤Ë®ÜÔ§£¿áÈÉ Ÿ¨ÜÇÝÊÜOæ CÃÜáÊÜâ©ÆÉ™.

ñÝí£ÅPÜÊÝX ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ ±ÜÅÁãàXÔ Ü̈ JoárŸÆ ÍÜã®ÜÂÊæí æ̈®Ü° ŸÖÜá Ü̈á.

A æ̈à ÊÜÓÜá¤ÊÜ®Üá° ÊæàWæãàñÜRÐÜì Öæãí©ÃÜáÊÜ Jí Ü̈áȵ̮ÜÈÉpÝrWÜ.

ÊÜÓ Üá ¤Ë®Ü ÊæáàÇæ GÐÜá r ŸÆWÜÙÜá P æÆÓÜÊÜÞvÜᣤÃÜáñܤÊæ ?ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ ÊÜ£ìÓÜáÊÜ ǗÈñÜ ŸÆ ÍÜã®ÜÂÊæà ?HPæ ?

ÓÜãaÜ®æ :& Jí Ü̈á ÊÜÓÜá¤ÊÜâ AÓÜÊÜÞ®Ü aÜÆ®æ¿áÈɨݪWÜ,B Ü̈á ÊæàWæãàñÜRÐÜì Öæãí© æ̈ Gí Ü̈á ÖæàÙÜáñæ¤àÊæ.

ÊæàWæãàñÜRÐÜì ±Üvæ©ÃÜáÊÜ ÈµÌ®ÜÈÉ ÊÜÓÜá¤ÊÜ®Üá°CpÝrWÜ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü Êæáà騆 ´ÜÈñÜ ŸÆ ÍÜã®ÜÂÊÝXÃÜáÊÜâ©ÆÉ, HPæí Ü̈Ãæ ÊÜÓÜá¤ÊÜâ ÓÜÊÜÞ®Ü aÜÆ®æ Öæãí©ÃÜáÊÜâ©ÆÉ.

Êæáài®Ü ÊæáàÇæ Jí Ü̈á Ü̈ívÜ A¿áÓÝRíñÜÊǕ °oár™,B¨ÜÃÜ ÊæáàÇæ Jí¨Üá ñæÙÜáÊÝ¨Ü ¹Ú ÖÝÙæ¿á®Üá°CwÄ.bñÜŨÜÈÉ ñæãàÄÔ¨Üíñæ PÝWÜ¨Ü¨Ü ÊæáàÇæ Pܹº|¨ÜaÜãÃÜáWÜÙÜ®Üá° ÖÜÃÜwÄ.¯«Ý®ÜÊÝX Êæáàg®Üá° ñÜqrįàÊæà®Üá PÝ|áËÄ ? ¿ÞÊÜâ¨Ý¨ÜÃÜã Pܹº|¨ÜaÜãÃÜáWÜÙÜ hæãàvÜOæ¿á Ë«ÜWÜÙÜ®Üá° PÝ|áËÃÝ ? æ̧àÃæ æ̧àÃæ ©PÜáRWÜÙÜÈÉ Ü̈ívÜ PÝíñÜÊÜ®Üá° £ÃÜáXÔÊæáàÈ®ÜíñæÁáà ÊÜÞwÄ. hæãàvÜOæ¿á Ë«ÜWÜÙÜáÖæàWæ Ÿ Ü̈ÇÝWÜáÊÜâ Ü̈á ?¨ÜívÜ A¿áÓÝRíñÜ¨Ü B¿áÓÝRíñÜ P æ Òàñ Ü Å

±ÜÅ»ÝÊÜ©í¨Ü Pܹº|¨Ü aÜãÃÜáWÜÙÜá A¿áÓÝRíñܨÜÓÜáñܤÆã ÊÜPÜÅÃæàTæWÜÙÝX ñÜÊÜáWæ ñÝÊæà Öæãí©PæãÙÜáÛñܤÊæ.D hæãàvÜOæ A¿áÓÝRíñÜ PæÒàñÜÅÊÜ®Üá° ÓÜãbÓÜáñܤ æ̈. ̈ ÜívÜB¿áÓÝRíñÜ¨Ü ÓÜáñܤÆã GÈÉ¿áÊÜÃæWÜã A¿áÓÝRíñܱÜÅ»ÝÊÜ ËÃÜáÊÜâ æ̈ãà AÐÜár ±ÜÅ æ̈àÍÜÊÜ®Üá° A¿áÓÝRíñÜPæÒàñÜÅ G®Üá°ñæ¤àÊæ.

B¨Ü ªÄí¨Ü P æ Òàñ Ü ÅÊæí¨ÜÃæ, Jí¨Üá ±Ü Å¨æàÍÜ B±ÜÅ æ̈àÍÜ̈ ÜÈÉ ¿ÞÊÜ ¹í Ü̈á訆 ÖÜ£¤ÃÜÊÝ Ü̈ÃÜã ÓÜÄÁáà,BÈÉor ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ PæÒàñÜÅ ŸÆ Ü̈ ±ÜÅ»ÝÊÜËÃÜáñܤ æ̈.

Jí¨Üá ÊÜÓÜá¤ÊÜâ PæÒàñÜÅ ÊÜ®Üá° H±ÜìwÔ¨ÜÃæ, PæÒàñÜűÜÄ—ÁãÙÜXÃÜáÊÜ ÊÜÓÜá¤ÊÜâ B PæÒàñÜÅ Ü̈ ŸÆ ±ÜÅ»ÝÊÜPæR WÜáıÜvÜáñܤ¨æ.

PæÒàñÜÅ ±ÜÅ»ÝÊÜÊÜ®Üá° A¥ÜÊÝ ¯—ìÐÜu ±ÜÄ—¿áÈÉPæÆÓÜ ÊÜÞvÜáÊÜ D ŸÆWÜÙÜ®Üá ° ŸÆÃæàTæWÜÚí¨ÜÓÜãbÓÜáñݤÃæ. ŸÆÃæàTæWÜÙÜã GÐÜár ÖÜ£¤ÃÜÊÝX Ü̈ªÃæ, BPæÒàñÜÅ ±ÜÄ—¿áÈÉ®Ü ŸÆ BÐÜár ÖæaÝcX CÃÜáÊÜâ¨æí¨ÜáÖæàÙÜáñæ¤àÊæ.SC

ERT T

ELAN

GANA

11 ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

™ÊæáàÈ®Üíñæ GÃÜvÜá ŸÆWÜÙÜá ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæÊÜ£ìÓÜᣤ¨ÜªÃæ, C¨ÜÃÜÈÉ Jí¨Üá ŸÆÊÜâ C®æã°í¨ÜQRíñÜÖæaÝcXÃÜáÊÜâ¨ÜÄí¨Ü ÊÜÓÜá¤ÊÜ®Üá° aÜÆ®æ¿áÈÉÄÓÜáñܤ¨æ.

Jí¨Üá ŸÆ¨Ü ÓÝÊÜÞ¥ÜÂìÊÜ®Üá ° A¨ÜÃܱÜÄÊÜÞ|©í¨Ü ÓÜãbÓÜáñæ¤àÊæ. ±ÜÄÊÜÞ| GÐÜárÊÜááSÂÊæäà AÐæ rà ±ÝÅÊÜááSÂñæ¿á®Üá °ŸÆ±ÜÅÁãàWÜ¨Ü ©PÜáR ±Üvæ©ÃÜáñܤ¨æ. CÈÉ ®ÝÊÜâ±ÜÄÊÜÞ| ÊÜáñÜᤠ©PÜR®Üá° PÜÅÊÜáÊÝX ( )WÜá£ì¯í Ü̈ ÓÜãbÓÜáñæ¤àÊæ.

aÜoáÊÜqPæ - 9

JŸº ÊÜÂQ¤ Êæáàg®Üá° ñÜÙÜáÛ£¤ÃÜáÊÜâ Ü̈áJí¨Üá »ÝÃÜÊÝ¨Ü Êæáàg®Üá° ñÜÙÜÛÆá ±ÜſᣰÔÄ.PÜÐÜrÊǣ ÓÜáÊÜâ æ̈à ?

bñÜÅ & 12 (G)

bñÜÅ (¹) ®ÜÈÉ ñæãàÄÔ¨Üíñæ ¯®Ü ° Ó æ °à×ñÜ®ÜÓÜÖÝ¿á©í Ü̈ Jí æ̈à PÜvæÀáí Ü̈ CŸºÃÜã Êæáàg®Üá°ñÜÚÛÄ DWÜ Êæáàg®Üá° ñÜÚÛÄ DWÜ Êæáàg®Üá° ñÜÙÜáÛÊÜâ Ü̈áÓÜáÆ»ÜÊÝX æ̈Ááà ? HPæ ?

bñÜÅ & 12 (¹)

¯ÊÜá¾ Óæ°à×ñÜ®Ü ÓÜÖÝ¿á©í Ü̈ Êæáàg®Üá° ñÜÙÜáÛÊÜâ Ü̈áÓÜáÆ»ÜÊæí Ü̈á ̄ à®Üá WÜá£ìÔÃÜᣤà¿á Aí Ü̈Ãæ Êæáàg®Üá°Jí¨æà ®æàÃܨÜÈÉ CŸºÃÜã ñÜÙÜáÛÊÜâ¨ÜÄí¨Ü, ¯à®Üá±Ü ÅÁãàXÓÜáÊÜ ŸÆPæ R ¯®Ü ° Ó æ °à×ñÜ®Ü ŸÆÓÜÖÝ¿áÊÝWÜáñÜ ¤¨æ ¯ËᾟºÃÜ Joár ŸÆ Êæáàg®Üá°ÓÜáÆ»ÜÊÝX ñÜÙÜÛƳqrñÜá.

DWÜ ¯®Ü° Óæ°à×ñܮܮÜá° bñÜÅ 10ÃÜÈÉ ñæãàÄÔ¨Üíñ毮ÜWæ ËÃÜá Ü̈œ ©QR®ÜÈÉ Êæáàg®Üá° ñÜÙÜÛÆá ÖæàÚÄ ÊæáàgáaÜÈÓÜáÊÜâ æ̈à ? Jí Ü̈á ÊæàÙæ aÜÈÔ Ü̈ÈÉ ¿ÞÊÜ ©QR®ÜÈÉaÜÈÔ¨æ ?

bñÜÅ & 12 (Ô)

DWÜ ̄ à®Üá ÊÜáñÜᤠ̄ ®Ü° Óæ°à×ñÜ®Üá Êæáài®Ü ¿ÞÊÜâ æ̈àGÃÜvÜá ñÜá©WÜÚí Ü̈ ±ÜÃÜÓܳÃÜ ËÃÜá Ü̈œ ®æàÃÜ̈ ÜÈÉ ñÜÙÜáÛ£¤©ªàÄCŸºÃÜã ±ÜÅÁãàXst ŸÆ ÓÜÊÜÞ®Ü ÊÝX¨ÜªÈÉ ÊæáàgáaÜÈÓÜáÊÜâ©ÆÉ™. ¯ÊÜá ¾ÈÉ JŸºÃÜá Öæbc®Ü ŸÆÊÜ®Üá °±ÜÅÁãàXÔ Ü̈ÈÉ™, H®ÝWÜáñܤ æ̈ ? HPæ ?

GÇÝÉ ŸÆWÜÚWÜã ®æàÃÜÊÜâ CÃÜáñܤ¨æ.ŸÆWÜÙÜ®Üá°PÜãvÜáÊÝWÜ, BÊÜâWÜÙÜ ©PÜáRWÜÙÜ®Üá° ±ÜÄWÜ~ÓÜ̧ æàPÜá. GÃÜvÜáŸÆWÜÙÜá Jí¨Üá ÊÜÓÜá ¤Ë®Ü ÊæáàÇæ ÓÜà ÜÙ Ü ÃæàTÝÊÜÞWÜì Ü̈ÈÉ™, Jí æ̈à ®æàÃÜ̈ ÜÈÉ PæÆÓÜ ÊÜÞvÜᣤÃÜáÊÜ GÆÉŸÆWÜÙÜ®Üá° PÜãvܸæàPÝWÜáñܤ¨æ.

ÊæáàÇæ ÓÜãbÔ¨Üíñæ, ŸÆ»ÝWÜ¨Ü ®æàÃܨÜÈɱÜÅÁãàXÓÜáÊÜ ŸÆÊÜ®Üá° «Ü®ÝñܾPÜÊæí Ü̈ã, GvÜ»ÝWÜ̈ Ü PÜvæÊÜ£ìÓÜáÊÜ ŸÆÊÜ®Üá° MáOÝñܾPÜÊæí Ü̈á ±ÜÄWÜ~ÓÜáñæ¤àÊæ.

SCER

T TEL

ANGA

NA

12 ŸÆ

bñÜÅ 13 ÊæáàÇæ ÓÜãbÔ¨Üíñæ, ŸÆ»ÝWÜ¨Ü ®æàÃܨÜÈÉ

±ÜÅÁãàXÓÜáÊÜ ŸÆÊÜ®Üá° «Ü®ÝñܾPÜÊæí Ü̈ã, GvÜ»ÝWÜ̈ Ü PÜvæÊÜ£ìÓÜáÊÜ ŸÆÊÜ®Üá° MáOÝñܾPÜÊæí Ü̈á ±ÜÄWÜ~ÓÜáñæ¤àÊæ. F1ÊÜáñÜᤠF2 WÜÙÜá Êæáài®Ü ËÃÜá Ü̈œ ©QR®ÜÈÉ ÊÜ£ìÓÜáñܤÊæ.ÖÝWÜã F1>F2

B Ü̈ªÄí Ü̈ F´ÜÈñÜ = F1+(–F2) = F1-F2GÃÜvÜá ŸÆWÜÙÜá Jí¨Üá ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ ÓÜÃÜÙÜ

ÃæàTÝ ÊÜÞWÜì Ü̈ÈÉ ËÃÜá Ü̈œ ©PÜáRWÜÙÜÈÉ PæÆÓÜÊÜÞw Ü̈Ãæ,B ÊÜÓÜá¤Ë®Ü Êæáà騆 ǗÈñÜ ŸÆÊÜâ ¿ÞÊÜ ©QR®ÜÈÉ PæÆÓÜÊÜÞvÜáñܤ æ̈ãà B ©QR®ÜÈÉ B Ü̈á aÜÈÓÜáñܤ æ̈.

aÜoáÊÜqPæ - 10×XYst ÃÜŸºÃ… ¸ÝÂív… ¸æÃÜÙÜáWÜÙÜ ÊæáàÇæEíoá ÊÜÞvÜáÊÜ ±ÜÅ»ÝÊÜ

Jí¨Üá ÃÜŸºÃ… ¸ÝÂív… ñæWæ¨ÜáPæãívÜá ¯ÊÜá¾Pæç æ̧ÃÜÚ¯í Ü̈ ×XYÔÄ. ×àWæ ×XYÓÜᣤÃÜáÊÝWÜ B ÃÜŸºÃ…¸ÝÂív… ¯ÊÜá¾ PæçWÜÙÜ ÊæáàÇæ EíoáÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆÊÜ®Üá°¯àÊÜâ A®Üá»ÜËÔ £Ú¿áᣤàÄ. DWÜ AíñÜÖÜÊÜáñæã¤í¨Üá ÃÜŸºÃ… ¸ÝÂívÜ®Üá° Êæã¨ÜÆ ÃÜŸºÃ…¸ÝÂív…Wæ hæãàwÔÄ. GÃÜvÜ®Üá° ÓæàÄÔ Jí¨æà E¨ÜªPæR×XYÔÄ. H®Ü®Üá° WÜÊÜá¯ÓÜᣤÄ? Êæã¨ÜÈXíñÜÆã DWܯÊÜá¾ ¸æÃÜÙÜáWÜÙÜ ÊæáàÇæ Eíoá ÊÜÞvÜá ÊÜ ŸÆ A—PÜÊÝX ÃÜáñܤ¨æÁáà? C¨æà Ä࣠ÃÜŸºÃ… ¸ÝÂívÜáWÜÙÜÓÜíTæ¿á®Üá° ÖæbcÓÜáñݤ™? ¯ÊÜá¾ ¸æÃÜÙÜáWÜÚí¨Ü AÊÜ®Üá°×XYÓÜáñݤ AÊÜâ ̄ ÊÜá¾ ̧ æÃÜÙÜáWÜÙÜ ÊæáàÇæ EíoáÊÜÞvÜáÊÜŸÆÊÜ®Üá° ±ÜÄÎàÈÔÄ.

DWÜ Jí¨Üá ÃÜŸºÃ… ¸ÝÂív… Eíoá ÊÜÞvÜáÊÜŸÆ “F” ±ÜÅÊÜÞ|ÊݨÜÈÉ, GÃÜvÜ®æ¿á¨Üã ÓÜÖÝAíñÜÖÜ¨æ ªà A¨Ü PÝÃÜ| “F” ±ÜÅÊÜÞ| ŸÆÊÜ®æ °àEíoáÊÜÞvÜáñܤ¨æà. D GÃÜvÜã ÃÜŸºÃ… ¸ÝÂívÜáWÜÙÜáEíoá ÊÜÞvÜáÊÜ ´ÜÈñÜ ŸÆ GÑrÃÜŸÖÜá¨Üá? C¨Ü®Üá°D Ä࣠ÊÜÂPܤ±ÜwÓÜŸÖÜá Ü̈á.

F´ÜÈñÜ = F+F = 2F ±ÜÅÊÜÞ|WÜÙÜá S.I. ±Ü̈ ܪ£¿áÈÉ ŸÆ Ü̈ ÊÜáãÆÊÜÞ®Ü ®ÜãÂo®… (N).

GÃÜvÜá, ÊÜáãÃÜá ÊÜááíñÝ¨Ü A®æàPÜ ÃÜŸºÃ…¸ÝÂív…WÜÙÜá E±ÜÁãàXÔ¨ÝWÜ ¸æÃÜÙÜáWÜÙÜ ÊæáàÇæEíoá ÊÜÞvÜáÊÜ ǗÈñÜ ŸÆÊæàÐÜár ?--ÓæÌaÝc ÊÜÓÜᤠbñÜÅ (Free Body Diagram) ©í Ü̈ ́ ÜÈñÜŸÆ Ü̈ ÇæPÝRaÝÃÜ ÊÜÞvÜáËPæ

¯—ìÐÜr PÝƨÜÈÉ Jí¨Üá ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ PæÆÓÜÊÜÞvÜáÊÜ GÆÉ ŸÆWÜÙÜ®Üá° ñæãàÄÓÜáñݤ GÙæ̈ Ü bñÜÅÊÜ®æ°àÓæÌàaÝc ÊÜÓÜᤠbñÜÅ G®ÜáñݤÃæ C¨Ü®æ°à FBD Gí¨ÜáÓÜíQұܤÊÝX ÓÜãbÓÜáñݤÃæ.E¨ÝÖÜÃÜOæ

Jí¨Üá PÝÃÜá ÃÜÓܤ¿áÈÉ AÓÜÊÜÞ®Ü aÜÆ®æ¿áÈÉaÜÈÓÜᣤ æ̈Ááí Ü̈á £ÚÁãà|. B PÝÄ®Ü ÊæáàÇæ PæÆÓÜÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆWÜÙÜá ¿ÞÊÜâÊÜâ?

B PÝÄ®Ü ÊæáàÇæ QÒ£g ÆíŸ £àÃÜÃÜ̈ ÜÈÉÃÜáÊÜ ǗÈñÜ(FBD) ŸÆÊæÐÜár™?

PÝÄ®Ü ÊæáàÇæ PæÆÓÜ ÊÜÞvÜáÊÜ GÆÉ ŸÆWÜÙÜ®Üá°WÜá£ìÔÄ. C Ü̈®æ° (FBD) G®Üá°ñæ¤àÊæ.

X, Y-BPÜÒWÜÙæãí©Wæ Jí Ü̈á ̄ ÃÜã±ÜPÜ ÊÜÂÊÜÓ槿á®Üá°bñÜ Å&11ÃÜÈÉ ñ æãàÄÔ¨Üíñæ F×ÔÄ. (signconvention)X ÊÜáñÜᤠY ®æàÃÜWÜÙÜÈ ÓÜíþÝ ±Ü̈ ܪ£¿á®Üá°±ÜÄWÜ~Ô¸æàPæ. X, Y-BPÜÒWÜÚWæ ¸æàÃæ ¸æàÃæ¿ÞXÓÜíþÝ ±Ü¨Ü ª£¿á®Üá° A®ÜáÓÜÄÔ ŸÆWÜÙÜ ¹àià¿áÊæãñܤÊÜ®Üá° PÜívÜá ×w¿á¸æàPÜá. D ŸÆWÜÙÜ B¿ÞAPÜÒWÜÙÜ ÊÜááTÝíñÜÃÜ ̧ æàÃæ ̧ æàÃæ ́ ÜÈñÜWÜÙÜ®Üá° ÓÜãbÓÜáñܤÊæ.

F2F1

bñÜÅ &14 ÃÜŸºÃ… ̧ ÝÂív…WÜÙÜ®Üá° Pæç ̧ æÃÜ-ÙÜá-WÜ-Úí-̈ Ü ×XYÓÜáË-Pæ

SCER

T TEL

ANGA

NA

13 ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

F

N1 N2Wf

ÓÝ«Ü®æ :

bñÜÅ&15, ÓæÌàaÝf ÊÜÓÜᤠbñÜÅ (FBD)

ÓæÌàaÝf ÊÜÓÜᤠbñÜÅ Ü̈ÈÉ PÝÄ®Ü ÊæáàÇæ PæÆÓÜ ÊÜÞvÜáÊÜŸÆWÜÙÜ®Üá° ÓÜãbÓÜÇÝX æ̈. AÊæí Ü̈Ãæ

Cíi®… ±ÜÅÁãàXÓÜáÊÜ ŸÆ = FZÐÜì| ŸÆ = fA¼ÆíŸ ŸÆ = N1 ÊÜáñÜᤠN2WÜáÃÜáñÜÌ ŸÆ (Fg) = WX - APÜÒ Ü̈ÈÉ ǗÈñÜ ŸÆF´ÜÈñÜ, x = f – F

Y-APÜÒ Ü̈ÈÉ ǗÈñÜ ŸÆF ǗÈñÜ, y = N1+N2 – W

AÇæãàbÔ aÜbìÔÄ ç ¯ÊÜá¾ Óæ°à×ñÜ®æãí©Wæ Êæã|Pæç PÜáÔ¤ (armwrestling) AwÄ. Bo¨ÜÈÉ ®æÆÊÜ®Üá °

ǗÈñÜŸÆÊæ®Üá°ÊÜ »ÝÊÜ®æÀáí Ü̈ ËÊÜÄÔÄ. ŸÆWÜÙÜá H®Üá ÊÜÞvÜáñܤÊæ ?

aÜoáÊÜqPæ - 11ÊÜÓÜá¤Ë®Ü Ô§£ ÖÝWÜã aÜÆ®æ¿á ©QR®Ü ÊæáàÇæŸÆ Ü̈ ±ÜÅ»ÝÊÜ (±ÜÄOÝÊÜá)

Êæáç¨Ý®Ü¨ÜÈÉ aæívÜ®Üá ° ×oár, ¯àÊÜâ A¨Ü®Üá °J¨æ¿ááÊÜÊÜÃæWÜã A¨Üá ¯ÍÜcÆÔ§£¿áÈÉÃÜáñܤ¨æ. DWÜaæívÜ®Üá° J¨æÀáÄ. H®ÝWÜáñܤ¨æ?

aæívÜá aÜÈÓÜÆá ±ÝÅÃÜí¼ÓÜáÊÜâ æ̈à? aÜÈÓÜᣤÃÜáÊÜaæívÜ®Üá° ÊÜáñæ¤ A¨æà ®æàÃܨÜÈÉ J¨æÀáÄ. ´ÜÈñÝíÍÜÊæà®ÝXÃÜŸÖÜá Ü̈á ? ¯ÊÜá¾ Pæç¿á®æã°à A¥ÜÊÝ PÝÆ®æã°àaÜÈÓÜᣤÃÜáÊÜ aæíwWæ ËÃÜá¨Üœ ©QR®ÜÈÉwÄ. aæívÜá¯ÆáÉÊÜâ æ̈à? A¥ÜÊÝ A Ü̈á ñܮܰ©PÜR®Üá° Ÿ Ü̈ÈÓÜáÊÜâ æ̈à?¯ÊÜá¾ ±ÜÄÎàÆ®æWÜÙÜ®Üá° ®ÜÊÜáã©ÔÄ.

bñÜÅ 16 (G) aÜÈÓÜᣤÃÜáÊÜ aæíw®Ü ©QR®ÜÇæÉàaÜívÜ®Üá° J æ̈¿áᣤÃÜáÊÜâ Ü̈á.

¯ÍÜcÆ Ô§£¿áÈÉÃÜáÊÜ aæíw®Ü ÊæáàÇæ ŸÆ±ÜÅÁãàXÔA¨Ü®Üá ° aÜÆ®Ü Ô§£Wæ ñ Üà ܟÖÜá¨Üá. ÖÝWæÁáàaÜÈÓÜᣤÃÜáÊÜ aæívÜ®Üá° ×w Ü̈á ¯ÍÜcÆ Ô§£Wæ ñÜÃÜŸÇæÉÊÜâ.

¯àÊÜâ Ó ÜÖÝ ÊÜÓÜá ¤Ë®Ü aÜÆ®Ý Ô§£¿áÈÉ,Ÿ¨ÜÇÝÊÜOæWÜÙÜ®Üá° ñÜÃÜáÊÜ PæÆÊÜâ E¨ÝÖÜÃÜOæWÜÙÜ®Üá°PæãvÜŸÈÉÃÝ ?

ÃÜŸºÃ… pæçÃÜ®Üá° PÜqrWæÀáí¨Ü ñÜÙÜáÛñݤ™, ÊÜááí¨æÊÜááí¨æ KvÜᣤÃÜáÊÜ BoÊÝvÜáÊÜ ÖÜávÜáWÜÃÜ®Üá °®æãàwÃÜᣤàÄ. B pæçÃÜá C®Ü°ÐÜár ÊæàWÜÊÝX aÜÈÓÜÆá,A¨Ü®Üá° PÜqrWæÀáí¨Ü ÊÜáñæ¤ ÊÜáñæ¤ Öæãvæ¿áᣤÃÜáñݤÃæ.

AÊÜÃÜá PÜqrWæÀáí Ü̈ ñÜÚÛ Ü̈íñæÇÝÉ A Ü̈ÃÜ ÊæàWÜÊÜâ HPæÖæaÜácñݤ CÃÜáÊÜÊÜâ ¯ÊÜáWæ A¥ÜìÊÝX æ̈Ááà?

AÊÜÃÜá pæ çà Üá aÜÈÓÜᣤÃÜáÊÜ ©QR®ÜÇæ ÉàŸÆ±ÜÅÁãàWÜÊÜ®Üá° ÊÜÞvÜᣤÃÜáÊÜâ Ü̈Äí Ü̈, A Ü̈ÃÜ ÊæàWÜÖæaÝcWÜáñݤ™, pæçÃÜá ÊÜááí æ̈ ÊÜááí æ̈ ÓÝWÜáñܤ æ̈.

SCER

T TEL

ANGA

NA

14 ŸÆ

¸æàwÄ. A¨ÜÃæãí©Wæ Óæó$çP ÜÃ… ÓÜÖÝ ®æàÃÜÊÜ®Üá °Ÿ¨ÜÈÓÜáñܤ¨æ. C¨ÜPæR PÝÃÜ| Êæà®ÝXÃÜŸÖÜá¨Üá.

Êæáà騆 ±ÜÄÎàÆ®æWÜÚí¨Ü ®ÜÊÜáWæ £Ú¿ááÊÜAíÍÜÊæí Ü̈Ãæ ́ ÜÈñÜ ŸÆÊÜâ aÜÈÓÜᣤÃÜáÊÜ ÊÜÓÜá¤ÊÜ®Üá° ̄ ÍÜcÆÔ§£Wæ ñÜÃÜŸÖÜá Ü̈á A¥ÜÊÝ ̄ ÍÜcÆ Ô§£¿áÈÉÃÜáÊÜ ÊÜÓÜá¤ÊÜ®Üá°aÜÈÓÜáÊÜ Ô§£WÜã ñÜÃÜŸÆɨÜá. C¨ÜÆɨæà ÊÜÓÜá¤Ë®ÜÊæàWÜÊÜ®Üá°, ©PÜR®Üã° ÓÜÖÜ Ÿ¨ÜÈÓÜŸÆáɨÜá. ŸÆÊÜâaÜÆ®æ¿á Ô§£¿á®Üá° ÊÜÞñÜÅ Ÿ Ü̈ÈÓÜÆá ÓÝ«ÜÂÊæà? ŸÆÊÜâC®Üã° ¿ÞÊÜ ±ÜÄOÝÊÜáWÜÙÜ®Üá° Eíoá ÊÜÞvÜŸÖÜá Ü̈á?ŸÆ Ü̈ CñÜÃÜ ±ÜÄOÝÊÜáWÜÙÜá .

ÊÜÓÜá¤Ë®Ü BPÜꣿá ÊæáàÇæ ŸÆ Ü̈ ±ÜÄOÝÊÜá

aÜoáÊÜqPæ - 13ÊÜÓÜá¤Ë®Ü BPÜꣿá ÊæáàÇæ ŸÆ Ü̈ ±ÜÄOÝÊÜá

±Üqr 3 ÃÜÈÉ PæÆÊÜâ ŸÆ ±ÜÅÁãàWÜ̈ Ü ÓÜí Ü̈»ÜìWÜÙÜ®Üá°¯àvÜÇÝX¨æ. ŸÆ±ÜÅÁãàXÓÜáÊÜâ¨ÜP æ R Êæã¨ÜÆáŸÆ±ÜÅÁãàXst ®ÜíñÜÃÜ ÊÜÓÜá¤Ë®ÜÈÉ®Ü BPÝÃÜÊÜ®Üá°A¨ÜÃÜÈÉ®Ü Ÿ¨ÜÇÝÊÜOæ¿á®Üá° WÜÊÜá¯ÔÄ. D BPÜ꣟ Ü̈ÇÝÊÜOæ ñÝñÝRÈPÜÊæä A¥ÜÊÝ ÍÝÍÜÌñÜÊæäà ±Üqr¿áÈÉŸÃæÀáÄ.

±Üqr & 3ŸÆ±ÜÅÁãàXst BPÜê£ Ÿ Ü̈ÇÝÊÜ®æÓÜí Ü̈»Üì (ñÝñÝRÈPÜ(T)/

ÍÝÍÜÌñÜ (P))ÃÜŸºÃ… ¸ÝÂív…×XYÓÜáÊÜâ¨ÜáÓܳíg®Üá° ×ívÜáÊÜâ Ü̈áPÝWÜ¨Ü ÖÜÄ¿ááÊÜâ¨Üáaܱݣ ÊÜÞvÜáÊÜâ Ü̈áaÝ-P…-²à-ÓÜ-®Üá° ñÜáívÜá ÊÜÞvÜá-ÊÜâ-̈ Üá

aܱݣ ÊÜÞvÜáÊÜâ Ü̈áPܮܰw Jvæ¿ááÊÜâ¨Üá.

Jí Ü̈á ÊæàÙæ ǗÈñÜ ŸÆÊÜâ A æ̈à ®æàÃÜ̈ ÜÈÉ ÓÜÊÜáÊæàWÜ©í¨Ü aÜÈÓÜᣤÃÜáÊÜ ÊÜÓ Üá ¤Ë®Ü ®æàÃܨÜÈÉaÜÈÓÜᣤÃÜáÊÜ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ ±ÜÅÁãàXÓÜƳq æ̈.

BWÜ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæàWÜ ÖæaÜác ñܤ æ̈. ÖÝWæàÁá ÊÜÓÜá¤Ë®ÜWÜÊÜá®Ü ©QRWæ ËÃÜá¨Ü œ ® æàÃܨÜÈÉ ´ÜÈñÜ ŸÆ±ÜÅÁãàXÓÜƳorÈÉ BWÜ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæàWÜ H®ÝWÜáñܤ æ̈.

ÖÝWæÁáà ÊÜÓÜá¤Ë®Ü WÜÊÜá®Ü ©QRWæ ËÃÜá Ü̈œ ®æàÃÜ̈ ÜÈÉǗÈñÜ ŸÆ ±ÜÅÁãàXÓÜƳorÈÉ BWÜ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæàWÜ PÜwÊæá

ÊÜÞvÜáñܤ æ̈ CÆÉÊæà ÊÜÓÜá¤ÊÜ®Üá° ¯ÍÜcÆ Ô§£Wæ ñÜÃÜáñܤ æ̈.ŸÆ ±ÜÅÁãàXÔ¨ÝWÜ ÊÜÓÜá¤WÜÙÜ aÜÆ®æ¿á ÊæàWÜ

ÖæaÜác PÜwÊæá WæãÙÜáÛÊÜ PæÆÊÜâ E¨ÝÖÜÃÜOæ PæãvÜŸÈÉÃÝ?

aÜoáÊÜqPæ - 12

aÜÈÓÜáÊÜ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÊæáàÇæ ŸÆ Ü̈ ±ÜÅ»ÝÊÜÓæó$çPÜÃ…®Ü ÓÜÖÝ¿á©í¨Ü PæàÃÜí PÝÀá®…WÜÙÜ®Üá°

ÖæãvæÀáÄ (±Ý®…) ¯ÊÜá¾ Óæ°à×ñÜÄWÜã C¨æà Äà£ÊÜÞvÜÆá ÖæàÚÄ. ±ÜÅ£ ÓÜí Ü̈»Üì Ü̈ÆãÉ PÝÀá®… Jí æ̈à©QR®ÜÈÉ aÜÈÓÜáÊÜâ æ̈à? ÖÝXÆÉ© Ü̈ªÈÉ HPæ ?

bñÜÅ&17

PæàÃÜí PÝÀá®…WÜÙÜ®Üá° Öæãvæ¿áᣤÃÜáÊÜâ¨Üá.±Ü Å£ ÓÜí¨Ü»Üì¨ÜÈÉ PÝÀá®…WÜÙÜ ®æàÃÜÊÜâ

Ÿ Ü̈ÇÝWÜáÊÜâ Ü̈®Üá° ¯àÊÜâ WÜÊÜá¯ÓÜŸÖÜá Ü̈á.¯àÊÜâ Óæó$çPÜÃ…¯í Ü̈ PÝÀá®… Öæãvæ̈ ÝWÜ PÝÀá®…

ÊÜÞñÜÅÊæà ñܮܰ ®æàÃÜÊÜ®Üá° Ÿ Ü̈ÈÓÜáñܤ æ̈ Ááí Ü̈á £Ú¿á

SCER

T TEL

ANGA

NA

15 ñæÆíWÝ| ÓÜPÝìÃÜ̈ Ü EbñÜ ËñÜÃÜOæ 2019-20

Êæáà騆 ±Üqr&3 Äí¨Ü ®ÜÊÜáWæ £Ú¿ááÊÜâ¨æà®æí Ü̈Ãæ, ŸÆÊÜâ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü Ô§£¿á®Üá° ÊÜÞñÜÅÊÜÆÉ̈ æà, A Ü̈ÃÜBPÜꣿá®Üá° Ÿ¨ÜÈÓÜŸÆɨÜá.

ŸÆÊÜâ ñÝñÝRÈPÜÊÝX BWÜÈà, ÍÝÍÜÌñÜÊÝX BWÜÈàBPÜꣿá®Üá° Ÿ Ü̈ÈÓÜáÊÜâ Ü̈á. C Ü̈á ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÓÜÌ»ÝÊÜ̈ ÜÊæáàÇæ ÖÝWÜã A Ü̈ÃÜ ÊæáàÇæ ±ÜÅÁãàXÔ Ü̈ ŸÆ Ü̈ ÊæáàÇæB«ÝÃܱÜqrÃÜáñܤ¨æ.

aÜoáÊÜqPæ - 14

ÓÜ ³Ð ÜìñÝ ÊæçÍÝÆ嬆 ÊæáàÇæ ŸÆ¨Ü±ÜÄOÝÊÜá

Jí¨Üá ±æ¯ÕÆÉ®Üá ° ñ æW æ¨ÜáP æãÚÛÄ.A¨ÜÃܨÜáívÝXÃÜáÊÜ »ÝWÜ©í¨Ü ¯ÊÜá¾ AíWæç¿á®Üá° J£¤×wÀáÄ. DWÜ ±æ¯ÕÈÉ®Ü C®æã°í¨Üá aÜã±Ý¨ÜñÜá©Àáí¨Ü AíWæç¿á®Üá ° J£¤×wÀáÄ. ¿ÞÊÜÊÜÂñÝÂÓÜÊÜ®Üá° A®Üá»ÜËÓÜáËÄ ? HPæ?

bñÜÅ&18

»ÝÃÜÊÜ®Üá° ñÜÇæ¿á ÊæáàÇæ ÖæãÃÜÊÜÊÜÃÜá ±æàoÊÜ®Üá°HPæ «ÜÄÓÜáñݤÃæ? ÓÜãRÆá, ÐݲíW… bàÆWÜÚWæAWÜÆÊÝ¨Ü ¸æàÆárWÜÚÃÜÆá PÝÃÜ|Êæà®Üá?

ÖæaÜác »ÝÃÜÊÜ®Üá° Pæãívæã¿ááÂÊÜ ÇÝÄWÜÚWæ Öæbc®ÜÓÜíTæ¿áÈÉ AWÜÆÊÝ Ü̈ pæçÃÜáWÜÚÃÜÆá PÝÃÜ|Êæà®æí Ü̈áAÇæãàbÔ©ªà-ÃÝ? Êæáà騆 E¨ÝÖÜÃÜOæWÜÚí¨Ü¿ÞÊÜâ¨æà ñÜÙ Ü¨Ü ÊæáàÇæ P æÆÓÜ ÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆ¨Ü±ÜÅ»ÝÊÜÊÜâ, A ñÜÙÜ̈ æãí©Wæ ÊÜÓÜá¤Ë®Ü ÓܳÐÜìñÝ ÊæçÍÝÆ Ü̈ÊæáàÇæ B¨ÝÃÜ ±ÜqrÃÜáñܤ æ̈.

ÓܳÐÜìñÝ ÊæçÍÝÆ Ü̈ ÊæáàÇæ PæÆÓÜ ÊÜÞvÜáÊÜ ŸÆ Ü̈±ÜÅ»ÝÊÜ ÖæaÜácñܤ æ̈. ÓܳÐÜìñÝ ÊæçÍÝÆ ÖæaÝc Ü̈Ãæ, A Ü̈ÃÜÊæáà騆 ŸÆ Ü̈ ±ÜÅ»ÝÊÜ Ü PÜwÊæá ¿ÞWÜáñܤ æ̈..

±ÜÅÊÜÞ| ÊæçÍÝÆÂËÃÜáÊÜ ñÜÙÜ¨Ü ÊæáàÇæ ÊÜ£ìÓÜáÊÜŸÆÊÜ®æ°à JñܤvÜ G®Üá°ñæ¤àÊæ

JñܤvÜ = ŸÆ /ËÔ¤à|ìJñܤvÜ̈ Ü SI ÊÜáãÆ ÊÜÞ®Ü ®ÜãÂo®…/(ËáàoÃ…)2

N/m2

aÜoáÊÜqPæ 15

ŸÆ Ü̈ ±ÜÄOÝÊÜáWÜÙÜ®Üá° WÜá£ìÓÜáÊÜâ Ü̈á.GÃÜvÜá -pæÅàWÜÙÜ®Üá° ñæWæ̈ ÜáPæãÚÛÄ. GÃÜvÜ®Üã° ÓÜá|¡ Ü̈

±ÜâwÀáí Ü̈ ñÜáí¹Ä. GÃÜvÜá CqrWæWÜÙÜ®Üá° ñæWæ̈ ÜáPæãívÜáJí Ü̈®Üá° bñÜÅ&16ÃÜÈÉ ñæãàÄÔ Ü̈íñæ, ®æàÃÜÊÝX (®æqrWæ)ÖÝWÜá ÊÜáñæã¤í¨Üá C®æã°í¨Üá -pæÅà®ÜÈÉ AvÜ xÊÝX(ÓÜÊÜޮݿáñÜ) CwÄ. ¯àÊÜâ H®Ü®Üá° ±ÜÄÎàÈÓÜáËÄ?GÃÜvÜã CqrWæWÜÙÜã Jí¨æà BÙÜPæR ÓÜá|¡¨Ü ±Üâw¿áÈɯÆáÉÊÜâÊæà?ÖÝXÆÉ©¨ÜªÃæ PÝÃÜ|ÜÊæà®Üá?

bñÜÅ &19±æqrWæ ÊÜáñÜᤠÓÜÊÜÞ®ÝíñÜÃÜÊÝX ÓÜá|¡ Ü̈ ±Üâw¿áÈÉCor CqrWæWÜÙÜá

(A) (B)SCER

T TEL

ANGA

NA

16 ŸÆ

ÊÜááS ±Ü̈ ÜWÜÙÜá

®æàÃÜÊÝX ¯ÈÉst CqrWæ¿áá AvÜxÊÝX CoárCqrWæ XíñÜÆã ÖæaÜác AÙÜPæR ÊÜááÙÜáWÜáÊÜâ¨Ü®Üá° ¯àÊÜâWÜÊÜá¯ÓÜŸÖÜá¨Üá.

GÃÜvÜá CqrWæWÜÙÜ »ÝÃÜWÜÙÜá Jí æ̈à AXÊæ, ÓÜá|¡ Ü̈±Üâw¿á ÊæáàÇæ AÊÜâWÜÚí¨Ü ±ÜÅÁãXst ŸÆ¨Ü±ÜÅÊÜÞ|ÊÜä Jí¨æà AX¨æ. ÖÝWܨÜÃæ CqrWæWÜÙÜáÊÜááÙÜáX Ü̈ BÙÜWÜÙÜÈÉ -ÊÜÂñÝÂÓÜPæR PÝÃÜ|Êæí Ü̈Ãæ AÊÜâWÜÙÜ -ÓÜ ³ÐÜìñÝ& ËÔ¤|ìWÜÙÜ ÊÜÂñÝÂÓÜWÜÙÝXÊæ. ÓÜ ³ÐÜìñÝÊæçÍÝÆ ÊÜÓÜᤠCÚ¿ááÊÜ BÙÜÊÜ®Üá° ¯«ÜìÄÓÜáñܤ æ̈.

Êæáà騆 GÃÜvÜã ÓÜí¨Ü»ÜìWÜÙÜÈÉ ŸÆ±ÜÅÁãàXÓÜƳvÜáÊÜ ÓÜ ³ÐÜìñÝ ËÔ¤|ì Ÿ¨ÜÇÝX¨æ.Êæã Ü̈騆 pæÅà®ÜÈÉ®Ü (16(G) bñÜÅ) CqrWæ¿á (16(¹)bñÜÅ) ¨ÜÈÉ®Ü 2®æà pæÅà¿áÈÉ®Ü CqrWæ XíñÜÆã ÖæaÜácBÙÜPæR ÖæãàX æ̈. HPæí Ü̈Ãæ 16(G) pæÅà®ÜÈÉ®Ü CqrWæ¿áÓÜ ³ÐÜìñÝ ÊæçÍÝÆ PÜwÊæá¿Þ¨ÜªÄí¨Ü, CqrWæ¿ááEíoá ÊÜÞvÜáÊÜ JñܤvÜ