TEKNOLOJININ PARLAYAN YILDIZI: GÜNEŞ ENERJISI · LOHWL!LP DNDGHPLYHLVWLKGDP...

$: TEKNOLOJININ PARLAYAN YILDIZI: GÜNEŞ ENERJISI · LOHWL!LP DNDGHPLYHLVWLKGDP DODQODUóQDGHVWHNVXQPD\D GHYDPHGL\RUX] GÜNDER markalar m z. ... lerine güç katarak gelen sektörün$
GÜNDER’in yayın organıdır. Altı ayda bir yayımlanır. Ücretsizdir.

Yıl: 5 • Sayı: 13 • Mart-Nisan 2019

DOSYA:TEKNOLOJININ PARLAYAN YILDIZI:

GÜNEŞ ENERJISI

COP24: Iklim Müzakerelerinde Önemli Bir

Viraj Geride Kaldı

Çatı Üstü Sistemler Piyasası ile Pasta Herkes için

Büyüyecek

Güneş Enerjisi Depolama Çözümleri ve Genel Eğilimler

Türkiye’de Kullanılan Elektriğin Yüzde 50’den

Fazlası Yenilenebilir Kaynaklardan Sağlanabilir

SOLAR SPRINT MYM

GÜNDER’in güneş enerjisinin her alanındaçalışmalar sunan markaları ile

iletişim, akademi ve istihdamalanlarına destek sunmaya

devam ediyoruz!

GÜNDER markalarımız

Değerli okurlarımız,

Türkiye’nin güneş enerjisi alanındaki en köklü ve tek uluslararası sektör birliği olan GÜNDER’in yayın organlarından GÜNDERGİ’nin 13. sayı-sından herkese merhaba.

Ülkemizin güneş enerjisi sektörü oldukça hare-ketli zamanlardan geçiyor. Geride bıraktığımız 2018 yılında sektörde çatı kurulumun önünün açıldığı günlere merhaba demiştik. 2019’un ba-har aylarını yaşadığımız bu günlerde ise çatı tipi güneş enerji projelerinin uygulamasını etkin ve verimli kılacak olan mahsuplaşma sürecinin artık sonuna geldik. Mahsuplaşmanın aylık olarak belirlenmesi ve üretilen fazla elektriğin şebekeye verilmesi, ihtiyaç halinde şebekeden bu elektriğin çekilerek kullanılması ve bu alışverişin aylık bazda hesaplanması için artık son düzlüğe gelindi.

GÜNDER’in iki yılda bir düzenlenen 2019 yılı Olağanüstü Genel Kurulu’nu Şubat 2019’da Ankara’da gerçekleştirdik. Yeni Yönetim Kurulumuz ile birlikte Başkanlık görevime devam edeceğim önümüzdeki bu iki yılın dopdolu geçmesi için çalışmalarımıza hız kazandırdık. Güneş enerji politi-kalarımız ile sanayi, istihdam ve teknoloji politikaları ara-sındaki sinerjinin açığa çıkarılması için GÜNDER olarak öncü pozisyonumuzun farkındayız ve sektörde son yıllarda görülen büyümenin sürdürülebilirliğinin sağlanması her za-manki gibi ana hedefimiz. GÜNDER üyelerimiz ile birlikte

sektörün gelişimine ivme kazandırmak üzere, eğitim faaliyetlerimiz, projeleri-miz, yayınlarımız ve organizasyonlarımız ile sektörün güneşini eksik etmemek için çalışmalarımıza devam edeceğiz.

GÜNDERGİ’nin 13. sayısını da bu doğrultuda planlayarak ülkemizde ve dünyada her geçen gün artan güneş enerjisi teknolojilerine yönelik yatırım-lara ve çalışmalara ayırdık. Yerli panel üretiminden depolamada geliştirilen son teknolojilere, akıllı şebekelerin güneş enerjisine özel uygulama alanlarından Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Kon-

feransı (COP24) değerlendirmelerine tüm güncel gelişmeleri bu sayımızda bulabileceksiniz. Küresel yenilenebilir enerji sektöründeki son verileri incelediğimiz raporlarda, güneşin küresel çapta yükselişine hep birlikte tanıklık edeceğiz. Güç-lerine güç katarak gelen sektörün yeni sivil toplum kuruluşla-rından, üye firmalarımızdan haberlere, konuk yazarlarımızın değerlendirmelerine ve enerji sektörünün etkinlik başlıklarına kadar pek çok haber, ilerleyen sayfalarda sizleri bekliyor.

Sektöre yönelik etkinliklerin baharın renkleri gibi canlan-dığı bu zamanlarda, güneş enerjisine yönelik yurt içinde ve dışında pek çok organizasyonda sizlerle bir araya gelmeye hazırlanıyoruz. GÜNDERGİ’nin yeni sayısını bu mutluluk ve sektörün gelişimine yönelik artan umudumuz ile hazırladık. Keyifli okumalar dileriz.

Kutay KaleliGünder Başkanı

SUNUŞ

3MART • NİSAN 2019

İmtiyaz Sahibi

ULUSLARARASI GÜNEŞ ENERJİSİ

DERNEĞİ TÜRKİYE BÖLÜMÜ

(GÜNDER) adına

Kutay Kaleli / Başkan

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü

Faruk Telemcioğlu

[email protected]

Yayın Yönetmeni & Editör

Esen ERKAN

[email protected]

Akademik Editör

Prof. Dr. Bülent Yeşilata

Yrd. Doç. Dr. Ahmet Yılancı

Yayın İdare Merkezi

Bestekar Sok. Çimen Apt. No: 15/12

Kavaklıdere, Ankara

Tel-Faks: +90 312 4181887

Tasarım

Kasım Halis

Reklam Rezervasyon

Tel: +90 312 418 18 87

Yayın Türü

YEREL SÜRELİ YAYIN / TÜM TÜRKİYE’DE

ISSN No: 2147-4907

Basım Yeri

Güngörler Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti.

İvedik Mahallesi 1323. Cadde No: 28/4

Yenimahalle-ANKARA

Tel: +90 312 394 28 82

Basım Tarihi

Mart 2019

Yayımlanan yazı ve fotoğrafların tüm

hakları GÜNDERGİ’ye aittir. Kaynak gös-

terilmeden iktibas edilemez. Yayımla-

nan ilanların sorumluluğu ilan sahipleri-

ne, yazıların sorumluluğu da ilgili yazara

ve firmaya aittir.

İ Ç İ NDEK İ L ERİÇİNDEKİLER

06 GÜNDER’DEN ❂ GÜNDER’İN YENİ YÖNETİM KURULU BELİRLENDİ

08 KISA - KISA

28 ENERJİ VERİMLİLİĞİ

32 MEVZUAT

34 ETKİNLİK ❂ Güneş enerjisi sektörü SOLARTR 2018’de buluştu ❂ Güneşin Konferansı SOLARTR 2018’den “Yerli ve Yerinde Üretim” Vurgusu

38 RAPOR Enerji Kaynaklı Emisyonlarda Sınıra Ulaşıldı

40 RÖPORTAJ “Her meslekten sektöre gönül vermiş kadınlarla beraberiz”

44 RAPOR OECD: “Türkiye’nin yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırması gerek”

48 RÖPORTAJ 2018’de Schmid Pekintaş’ın fabrikasındaki toplam kurulu güç 120 MW’a ulaştı

50 RAPOR 2018’de Küresel Fotovoltaik Kapasitesi 109 GW’ye Ulaştı

52 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ / KONUK YAZAR COP24: İklim Müzakerelerinde Önemli Bir Viraj Geride Kaldı

56 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ / KONUK YAZAR Bizler, Üniversite Gençleri… Ülkemizde İklim Davasına Sahip Çıkıyoruz!

62 DOSYA / RÖPORTAJ “Çatı üstü sistemler piyasası ile pasta herkes için büyüyecek”

66 DOSYA / GÖRÜŞ Güneş Enerjisi Depolama Çözümleri ve Genel Eğilimler

73 DOSYA / GÖRÜŞ Güneş İçimizi Isıtmaya Devam Ederken Güneş Enerjisi Teknolojileri Nereye Gidiyor?

77 DOSYA / GÖRÜŞ Akıllı Şebekeler

80 DOSYA / RÖPORTAJ Temiz Panel, Kirli Panel.. Ne Fark Eder?

84 DOSYA / GÖRÜŞ Gelecekteki Akıllı Şebekeler ve Günlük Hayatımıza Etkisi

85 DOSYA / TEKNOLOJİ ❂ Daha fazla enerji depolamaya izin veren magnezyum pil geliştirildi

❂ Güneş enerjisini yıllarca depolayabilen sıvı geliştirildi ❂ Güneş enerjisi ile havadaki nemden su elde eden cihaz geliştirildi

❂ Yenilenebilir Teknolojilerin Üretimi İçin Gereken Metal Talebi Artıyor

88 KONUK YAZAR Türkiye’de kullanılan elektriğin yüzde 50’den fazlası yenilenebilir kaynaklardan sağlanabilir: Enerji dönüşümünü destekleyen düzenleyici çerçevenin güçlendirilmesi için YEKA ihalelerini daha etkin kılan fırsatlar

90 ÜYELERİMİZDEN ❂ FRONIUS’A 2 ÖDÜL BİRDEN! ❂ Zorlu Enerji’nin enerji depolama projesine Horizon 2020 desteği

❂ Türk Prysmian Kablo, Marmara projesine hayat verdi ❂ CW Enerji Ürettiği Güneş Panellerine 25 Sene Perfor-mans Garantisi Sağlıyor

❂ ABB, sürdürülebilir mobilite çözümlerini Türkiye pazarı-na tanıttı

❂ Akfen Yenilenebilir Enerji, iki finansman ödülünün sahibi oldu

❂ EkoRE’nin “Süper Teşvik”li güneş paneli entegre üretim tesisinin temel atma töreni gerçekleştirildi

❂ Ankara Solar’dan Türkiye’nin en büyük binaya entegre güneş enerjisi projesi

❂ Suudi Arabistan’ın ilk büyük ölçekli yere monte PV tesisinde Huawei 1500V Smart PV kullanılacak

❂ RLC Günleri’ne Türk Prysmian Kablo’dan gümüş destek

❂ Siemens’ten Türk Prysmian Kablo’ya “Yılın Tedarikçisi” ödülü

100 GÜNDER’DEN ❂ GÜNDER, yürütücüsü olduğu projeler ile COP24’te yer aldı

❂ Milli Eğitim Bakanlığı ve GÜNDER Güneş Enerjisi için Mesleki Eğitim İşbirliğini Başlattı

❂ GÜNDER ve Uluslararası Batarya ve Enerji Depolama Birliği IBESA işbirliği protokolü imzaladı

❂ GÜNDER, güneş mevzuatındaki sorunlar ve çözüm önerileri için görüşleri topladı

❂ GÜNDER’den Belediyelerimize Tavsiye Mektubu

104 SİVİL TOPLUM ❂TÜREB’in yeni Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Yıldırım oldu ❂Dünya İklimi ve Enerji Simülasyonu Ankara’da öğrenci-ler ile buluştu ❂Yerel Yönetimler için Ekosiyaset Belgesi’ni hazırlandı ❂“Uluslararası İklim Değişikliği Müzakerelerinde Sivil Toplum ve Medyanın Rolü” paneli düzenlendi

106 GÜNEŞ TAKVİMİ

Yeni Yönetim Kurulu’nda görevlendirmeler şu şekilde belirlendi:

YÖNETİM KURULU

� Kutay KALELİ, Yönetim Kurulu Baş-

kanı, ISTRICH Enerji

� Elif YAĞLI ECE, Yönetim Kurulu Baş-

kan Yardımcısı, Bereket Enerji

� Mehmet İzzet ÖZAYDIN, Yönetim Ku-

rulu Başkan Yardımcısı, SUNLEGO

� Şerif OKLUOĞLU, Yönetim Kurulu

Başkan Yardımcısı, ELTEMTEK

GÜNDER’İN YENİ YÖNETİM KURULU BELİRLENDİ

Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü GÜNDER’in 2019 yılı Olağan Genel Kurul toplantısında belirlenen yeni Yönetim Kurulu, ilk toplantısını gerçekleştirdi. 5 Mart 2019 tarihinde Ankara’da düzenlenen toplantıda, iki yıl süreyle görev yapacak olan Yönetim Kurulu üyelerinin görev dağılımı belirlendi.

GÜNDER’DEN


YÖNETİM KURULU ASİL ÜYELERİ

� Arda YALI, ELİN Yenilenebilir Enerji Sistemleri

� Artun ŞABCİYAN, STAUBLI � Ayşe Çiğdem BESEN, GTC Solar � Behiç HARMANLI, EUROPOWER � Erdal YILMAZ, ÇEPAŞ � Halit EROL, ERL Solar Montaj Sis-

temleri � Kerim GAZİOĞLU, Gazioğlu Solar � Levent YILDIZ, YP Enerji � Nazım YAVUZ, MNY Enerji � Sebahattin ÖZ, ETKB Enerji İşleri

Genel Müdürlüğü � Tarık SARVAN, CW Enerji

YÖNETİM KURULU YEDEK ÜYELERİ

� Arda GÖKÇE, Göze Enerji � Alican EKİN, Ekinler Endüstri � Kemal BALABAN, Huawei � Murat SEFEROĞLU, Seferoğlu Elektrik � Mert ERDEN, Prysmian � Eren ENGÜR, Icarus Enerji � Servet BAHADIR, Zorlu Enerji

DENETİM KURULU ASİL ÜYELERİ

� Av. Efe ERTEN, Bireysel üye � Murat EKİCİ, Prime Enerji � Can TUTAŞI, SolPEG Türkiye

DENETİM KURULU YEDEK ÜYELERİ

� Ali ERCAN, Solarofis � Ömer BOZOK, Ödül Solar � Orkun KALE, SENERJİ

GÜNDER’DEN


Ürdün’de bine yakın cami, güneş panelleri ile elektriğini üretiyorÜrdün’de bine yakın cami, güneş panelleri kullanmaya başlayarak geleneksel enerjiden yenilenebilir enerjiye geçti.Ürdün İslami İşler Bakanlığı önümüzdeki yıllarda 5 bin 500 kadar caminin de güneş panelleri ile enerji üretimine başlayacağını duyurdu. Ülkede yaklaşık 6 bin 500 cami bulunuyor.İslami İşler Bakanlığı Cami İşleri sorumlusu Dr. Hamzeh Ibdah konuyla ilgili yaptığı açıklamada 2014 yılında başlayan uygulama çerçevesinde dört yılda bin caminin yenilenebilir enerjiye geçtiğini belirtti.Ibdah, güneş enerjisi kullanan camilerde elektrik masrafının ortadan kalktığına vurgu yaparak “Önceden elektrik faturası 14,1 milyon doları buluyordu. Bazen bu fatura 21,5 milyon dolara kadar çıkıyordu. Camiler söz konusu olduğunda bu paradan yapılacak tasarruf ortada.” dedi.

Dünyanın en büyük güneş enerjili cephesi Danimarka’danKopenhag Uluslararası Okulu’nun 2017 yılında tamamlanan yeni binasında, 12.000 renkli güneş paneli kullanılarak dünyanın en büyük güneş enerjili cephesi kuruldu.Binaya entegre en büyük güneş enerjili cephe olma özelliği taşıyan okulun 6.048 metrekarelik alanı tamamen güneş panelleri ile kaplı. Yılda 300 MWh elektrik sağlayan özel paneller sayesinde, kampüsün enerji ihtiyacının yarısı güneşten sağlanıyor.Bir dizi dijital simülasyon ve özel üretim süreci gerektiren renkli güneş panellerinin geliştirilme süreci 12 yıl sürdü. Paneller kendine özgü deniz yeşili bir renge sahip ancak bunları yapmak için pigment kullanılmıyor.Araştırmacılar, cam panellere nanometrik katmanlarda uyguladıkları özel filtreler geliştirdi. Filtre tasarımı, ışığın hangi dalga boylarının görünür renk olarak yansıtılacağını belirlerken güneş ışığının geri kalanı, panel tarafından emilerek enerjiye dönüştürülüyor.École polytechnique fédérale de Lausanne (EPFL) tarafından geliştirilen teknolojinin, mimariyi sonsuza dek değiştirecek tasarımlardan biri olduğu belirtiliyor.

Çöp toplama alanı, güneş enerjisi santraline dönüştürüldüAydın’da Efeler Belediyesi çöp toplama alanını güneş enerjisi santraline dönüştürdü.Aydın Efeler Belediyesi tarafından yapılan basın açıklamasında, Dalama Mahallesi’nde yapımı tamamlanan ve 760 kilowatt elektrik üretecek olan Güneş Enerji Santrali (GES) düzenlenen törenle hizmetle açıldı.15 dönümlük çöp toplama alanına kurulan santral, güneş enerjisinden 760 Kilowatt elektrik üretilecek. 3 bin 294 panelden oluşan santralin, Efeler Belediyesi tarafından kredi ve borç almadan yaptırıldığı belirtildi.

KISA - KISA


Nijerya kırsalları şebekeden bağımsız güneş enerjisi ile aydınlanacakAfrika kıtasında faaliyet gösteren Kırsal Elektrifikasyon Ajansı (REA) ve Dünya Bankası, Nijerya’daki merkezi şebekenin kapsamadığı topluluklara elektrik sağlamak için ortaklık kurdu. Günümüzde kırsal alandaki nüfusun %60’ından fazlasının elektriğe erişimi olmadığı ülkede hedef, 2030 yılında kırsalda elektriğe erişim oranını %90’a yükseltmek. Afrika kıtasındaki diğer birçok ülkede olduğu gibi kırsal alanlarda elektriğe erişimi kolaylaştırmak için şebekeden bağımsız (off grid) uygulamalarda, güneş enerjisi başı çekiyor. Nijerya, 200 milyondan fazla nüfusu ile Afrika kıtasındaki en kalabalık ülkelerden biri. Dünya Bankası’na göre, demografik veriler sürekli artarken, elektriğe erişim ise hız kazanmıyor ve özellikle kırsal alandaki nüfusun %60’ından fazlasının elektriğe erişimi bulunmuyor.Dünya Bankası tarafından destek gören güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklardan üretilebilecek şebekeden bağımsız enerjinin teşviki için Kırsal Elektrifikasyon Ajansı (REA) ile ortaklık kuruldu. Seçilen 4 eyaletteki 67 topluluğun şebekeden bağımsız olarak güneş enerjisinden üretilen elektriğe erişimleri

sağlanacak.Dünya Bankası tarafından desteklenen REA ekipleri, pilot projenin başlamasından önce nüfusun kesin ihtiyaçlarını belirlemek ve arazi incelemesi yapmak amacıyla köyleri ziyaret ediyor. Nijerya Elektrifikasyon Projesi (NEP) kapsamına dahil edilen bu girişimin uzun vadeli hedefi, kırsal bölgeler için 2020 yılında %75 ve 2030 yılında ise % 90 elektriğe erişim oranına ulaşmak.Finasmanın %70’i kamu özel ortaklıklarından sağlanacakÖzel sektörün dahil edilmesine bağlı olarak projeye destek veren Dünya Bankası, kamu-özel ortaklıkları (PPPs) geliştirmesi koşulu getirdi. Şebekeden bağımsız bir projeye yatırım yapmak isteyen her şirketin %70’ini finanse etmesi gerekiyor. Geri kalan %30 için Dünya Bankası tarafından düşük faizli ve uzun vadeli krediler sağlanacak. Pilot projenin, REA ve Nijerya hükümetinin önümüzdeki yıllarda yürütmek istediği diğer yenilenebilir enerji projelerine öncülük etmesi hedefleniyor.

KISA - KISA


Hollanda’daki Johan Cruijff Arena’ya 3 Megawatt’lık enerji depolama sistemi kurulduÇatısında 4 bin 200 güneş paneli bulunan Johan Cruijff Arena’da 3 Megawatt’lık enerji depolama sistemi kuruldu. Stadyum, stadyum ziyaretçileri, stadyum çevresinde oturanlar ve Hollanda enerji şebekesi için daha güvenilir ve verimli enerji kaynağı sağlıyor.Avrupa’nın ticari binalarda ikinci el ve yeni elektrikli araç akülerini kullanan en büyük enerji depolama sistemi olan proje; Nissan, Eaton, BAM, The Mobility House ve Johan Cruijff ArenA işbirliğinin bir sonucu olup, Amsterdam İklim ve Enerji Fonu (AKEF) ve Interreg tarafından desteklendi.Enerji depolama sistemi, stadyum içindeki arz ve talebi dengelemenin yanı sıra binlerce eve güç vermeye yetecek 3 megawatt’lık toplam bir kapasiteye sahip. Bu kapasite aynı zamanda, stadyumun tepesindeki 4 bin 200 güneş paneli tarafından üretilen enerjinin depolanıp en iyi şekilde kullanılabileceği anlamına geliyor. Enerji depolama, dizel jeneratörlerinin kullanımını azaltarak sistemi yedek güç sağlayacak ve konserler esnasında ortaya çıkan pikleri normal seviyeye çekerek şebekeyi rahatlatacak.Büyük çaplı etkinliklerde elektrik şebekesinin yükü hafifliyorNissan LEAF akü depolama sistemi kullanılan 3-megavatlık sistem, 500.000 akıllı telefonu tamamen şarj etmeye veya 7.000 Amsterdam hanesinin elektriğini bir saat boyunca temin etmeye yetecek kadar enerji depolama kapasitesine sahip. Büyük çaplı etkinlikler sırasında elektrik şebekesinin maruz kaldığı yükü azaltan sistem, etkinliklerin kesintiye uğraması veya stadyumun aydınlatılamaması söz konusu olduğunda, şebekeye geri besleme yapabiliyor ve tüketim ihtiyacının yoğun olduğu zamanlarda şebekeden enerji çekişini azaltıyor.Herhangi bir kesinti olduğunda çevre halkına da elektrik verilebildiğinden, sistemden stadyum civarındaki mecralar da yararlanabiliyor. Johan Cruyff Arena stadyumunda hâlihazırda 18 elektrikli araç şarj istasyonu bulunmakta ve bunların sayısının 200’e çıkarılması planlanıyor.

Kripto para sektöründe güneş enerjisi kullanımı artıyorCoinShares Research, Kasım 2018’de Bitcoin madenciliğinin eğilimlerini, maliyetlerini ve enerji tüketimini inceleyen bir rapor yayınladı. Rapora göre, Bitcoin madencilik faaliyetlerinin büyük çoğunluğu mevcut yenilenebilir enerji kaynakları içeren küresel bölgelerde yer alıyor. Ayrıca, rapor madenciliğin yaklaşık yüzde 80’inin yenilenebilir enerji tarafından desteklendiğini vurguluyor.Piyasa koşulları ve elektrik maliyetleri bitcoin madencilik karlılığını önemli ölçüde düşürürken büyük ve küçük ölçekli kripto para birimi madencileri, işletme madenciliği maliyetlerini azaltmak için yenilenebilir enerjiye yöneldi.Kripto para sektöründe güneş enerjisinin kullanımının standart elektrikten daha uygun maliyetli olduğu belirlendi. Coinkolik.com adlı web sitesinde yer alan haberde, şirketlerin yenilenebilir enerjinin kripto para birimi endüstrisinin gelişimini desteklemeye odaklandığı ifade ediliyor.Madencilerin faaliyetlerini yürütmek için güneş enerjisi kullandığı ve madencilik cihazlarını gündüz çalıştırmak için güneş panelleri kurmayı tercih ettikleri belirtiliyor. Güneş enerjisi, şebeke transfer maliyeti ve vergisi olmadan bitcoin üretme maliyetlerini yaklaşık %75 oranında düşürüyor.

KISA - KISA


Çin, uzay tabanlı güneş enerjisini keşfetmek için araştırma tesisi kuruyorÇinli bilim insanları, uzayda uydular tarafından üretilecek olan güneş enerjisinin dünyaya elektrik sağlamasına yardımcı olmak için araştırma tesisi inşa ediyor.China Daily’den yapılan haberde, Çin uydular aracılığıyla güneş enerjisinden üretilecek elektriğin mikrodalgalar kullanarak dünyaya iletilmesinin mümkün olup olmadığını araştırmak üzere tesis kuracak. Çin’in güneybatısında yer alan Chongqing şehrinde 33 dönümlük bir arazide kurulacak tesisin, inşasının yaklaşık 2 yıl süreceği ve 15 milyon dolara mal olacağı belirtiliyor.“Uzaya kurulacak kablosuz bir şarj cihazı olarak hayal edin”Araştırma, güneş panelleri ile donatılmış uyduların yörüngeye yerleştirilmesi ve üretilen elektriği

ışınlayacak devasa bir güneş kolektörü dizisine monte edilerek dünyaya iletilmesi teorisine dayanıyor. Gökyüzünde kurulacak dev kablosuz bir şarj cihazı olarak hayal edilebilecek olan bu sistemin en büyük sorunu, mevcut teknoloji ile mikrodalgalardan elektrik iletiminin sadece 100 metreye kadar sınırlanıyor olması. Diğer bir nokta ise mikrodalga enerjisinin dünyayı dev bir mikrodalga fırına dönüştürme ihtimalinin olması.Araştırma Enstitüsü’nün Başkan Yardımcısı Xie Gengxin konuyla ilgili açıklamasında, test üssünden fırlatılacak balonlardan oluşan bir ağ ile güneş ışığını toplayarak güneş enerjisini tekrar dünyaya ışınlamadan mikrodalgaya dönüştüreceklerini ve mikrodalgaları da elektriğe dönüştürecek ve şebekeye dağıtacak bir planlama yaptıklarını ifade etti.“Uzay tabanlı güneş enerji sistemi 2040 yılına hazır olabilir”Öte yandan, teorilerin gerçeğe dönüşmesi için uzaya fırlatılan güneş panellerinin ağırlığını önemli ölçüde azaltılmak gerekiyor. Ayrıca, her güneş uydusunun birkaç milyar dolara mal olacağı düşünülürse sistemin maliyeti oldukça yüksek. Uzay tabanlı elektrik santrali fikrinin 2040 yılına kadar hayata geçmesi hedefleniyor.

Manisa Celal Bayar Üniversitesi’ndeki GES, 1 yıllık hedefine 11 ayda ulaştıManisa Celal Bayar Üniversitesi’nin (MCBÜ) Güneş Enerji Santrali’nde bir yılda hedeflenen üretim miktarına bir ay önceden ulaşıldığı bildirildi.Üniversiteden yapılan açıklamaya göre, Zafer Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen proje kapsamında geçen yıl nisan ayında MCBÜ Mühendislik Fakültesi çatısına kurulan GES’in işletmeye alındığı ve mart itibarıyla 500 MWh

elektrik üretim değerini aşan santral, yıllık hedeflenen üretim değerini bir ay önceden yakaladı.Yaklaşık 200 ton karbondioksit salınımının engellendiği GES ile 657 ağaç dikimine eşdeğer fayda sağlandığı belirtildi.

KISA - KISA


Dünyanın en büyük güneş enerjisi santrali sahiplerinin listesi yayındaWiki-Solar web sitesi, en büyük küresel güneş enerjisi santrali sahiplerinin listesini yayınladı. Liste, artan sayıda ülkedeki enerji hizmeti sunan dağıtım ve perakende satış firmasının, güneş enerjisi yatırımlarına doğru hızla yol aldığını gösteriyor.Çin, ABD ve Hindistan gibi ülkeler iç pazarlarında önemli güneş enerjisi kapasitelerine sahipken Avrupa’daki çok uluslu şirketler ise küresel portföyler üzerinde yoğunlaşıyor.2018 yılı sonuna göre, kümülatif kapasiteye göre güneş enerjisi yatırımları listesi:

Dağıtım ve Perakende Satış Firmaları gibi büyük tesis sahibi olarak listelenmeyen en önemli proje geliştiricisi firmalar ise şöyle:

Hindistan, 2030’a kadar 500 GW yenilenebilir enerji kapasitesi hedefliyorYenilenebilir enerji kaynaklarının kapasitesini artırmayı amaçlayan Hindistan, 2030’a kadar 500 gigavatlık yenilenebilir enerji kapasitesini sistemine katmayı planlıyor.Söz konusu 500 gigavatlık kapasitenin 350’sini güneş enerjisi santralleri oluştururken, 140’ını rüzgar enerjisi santralleri, 10’unu ise diğer kaynakların oluşturması öngörülüyor. Hidroelektrik santrallerinin de yenilenebilir enerji kaynağı olarak değerlendirilmesi durumunda ise bu kapasite toplamda 575 GW’ye yükseliyor. Hindistan’ın 500 GW yenilenebilir enerji kapasitesini devreye alma sürecinde 2022 dönüm noktası olarak öne çıkıyor, çünkü 100 GW güneş ve 60 GW rüzgar enerjisi kapasitesinin 31 Mart 2022 tarihi itibarıyla devreye alınması planlanıyor.Hindistan bu sebeple, 31 Ocak 2020 itibarıyla bu kapasitenin oluşmasını sağlayacak tüm ihaleleri tamamlamış olmayı hedefliyor. Kalan kapasite için 2020-2028 yılları arasında ihaleler gerçekleştirilecek.

KISA - KISA


Yerel tedarik ve sınır ötesi şebeke sistemi ile en düşük maliyete ulaşılabilirFinlandiya’nın Lappeenranta Teknoloji Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre, merkezi olmayan yenilenebilir enerji arzına dayanan sınır ötesi bir şebeke sistemi (SuperSmart ) ile Paris İklim Anlaşması hedeflerine ulaşılabilir. SuperSmart senaryosuna göre, yerel tedarik ve merkezi düzenlenen sınır ötesi şebeke yaklaşımı ile en düşük maliyet sağlanabilir.Yenilenebilir enerji kaynaklı süper şebekeler sistemini araştıran Lappeenranta Teknoloji Üniversitesi, ilk kez 2017’de Almanya’nın Bonn kentinde düzenlenen COP23 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nda, %100 yenilenebilir elektrik şebekesinin fosil yakıtlara bağımlı mevcut sistemden daha uygun maliyetli olduğunu açıklamıştı.Yenilenebilir Enerji dergisinde yayınlanan SuperSmart araştırmasındaki ilk senaryo, Avrupa’nın 20 bölgesini bağımsız enerji “adaları” olarak tanımlarken ikinci senaryoda ise bölgeler arasındaki güç bağlantıları simüle ediliyor. 2050 yılına göre yapılan modellemede mevcut kapasiteler, santrallerin yaşları ve gelecekteki talep artışları göz önünde bulunduruluyor.En düşük maliyetli çözümün, sınır ötesi ticaretle birlikte yerel ve merkezi olmayan tedariklere dayandığını belirten araştırmanın sorumlusu Prof. Christian Breyer: “Bu model ile toplam elektrik sistem maliyeti 2015 yılında 69 € / MWh’dan 2050’de 51 € / MWh’a düşüyor. Avrupa’daki son kullanıcı elektrik talebinin sadece %12’sinin sınır ötesi ticaret yoluyla elde edilmesi ile sağlanacak ekonomik fayda, yıllık 26 milyar avro değerinde.” açıklamasında bulundu.Avrupa’nın 2050 yılına kadar tanımlanmış olan net sıfır sera gazı emisyonu hedefine bağlı kalırken, farklı bölgelerinin yenilenebilir enerjiye katkılarını artıracak olan SuperSmart, merkezi olmayan bir tedarik ve sınır ötesi akıllı şebeke sistemi arasındaki uzlaşmayı temsil ediyor.

Türkiye’de Bir İlk: Briza Rüzgar Santrali’nde güneş enerjisi santrali kurulduBalıkesir’de kurulu olan 52,8 MW gücünde Briza RES (Briza Rüzgâr Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. / Kavaklı RES) kamulaştırma alanı içindeki atıl alan içerisinde 1 MW gücünde GES kurarak devreye alındı.Konu ile ilgili görüşlerini aldığımız Yönetim Kurulu Başkanı Emre Erciyas: “Türkiye’de toplam 7.369 MW kurulu gücünde 180 adet RES var. Bu tesislere ait kamulaştırma arazileri bir şekilde etkin kullanıma açılmalıdır. Kamulaştırmaların, imara yönelik işlemlerin bittiği bir yerde neden GES kurulmasın diye düşündük. Baktığımız zaman ayrı bir yere GES kurmak için birçok kurumdan izin alınıyor ve tekrar eden birçok işlemden geçiyor. Bu ciddi bir emek ve zaman kaybıdır.” açıklamasında bulundu.Bu kayıpların RES alanları içinde GES kurmakla azaltılacağını belirten Erciyas, “Düşüncemizin doğru olduğunu projemiz sonunda gördük. Bu nokta kullanılmayan alanların kullanımı, bakım, işletme maliyetlerinin optimize edilmesi açısından çok önemlidir ve ciddi oranda tasarruf sağlamaktadır. İlgililerden RES sahibi tüzel kişilerin kamulaştırma alanları üzerinde GES kurmalarını teşvik edecek, hatta belki zorunlu kılacak düzenlemeleri yapmasını bekliyoruz.” dedi.

KISA - KISA


AB, Gambiya’nın 20 MW’lık güneş enerjisi planına destek verecekAvrupa Birliği ve Dünya Bankası, Gambiya’daki güneş enerjisi üretimi ve dağıtımı projesini destekleyeceğini açıkladı.Afrika kıtasının batısında yer alan Gambiya’da gerçekleştirilecek proje ile 20 MW’lık güneş enerjisi santrali, 400 km’lik enerji iletim ve dağıtım sistemi kurulacak ve ulusal elektrik kuruluşu NAWEC tarafından işletilecek. Basın açıklamasında, Gambiya’nın ulusal şebekeden bağımsız kırsal kesimlerindeki 1.000 okula ve 100 sağlık merkezine güneş enerjisi ve akü sistemleri ile güvenilir enerji tedariği sağlanacağı açıklandı.Avrupa Yatırım Bankası’nın 25 yıllığına 65 milyon euro imtiyazlı kredi sağladığı ve AB bütçesinden 41 milyon euro hibe verilen proje için Dünya Bankası 35,7 milyon euro katkıda bulunacak. Kırsal nüfusun yarısından fazlasının elektriğe erişimi bulunmadığı Gambiya’da mevcut üretim kapasitesi 98 MW.

Avrupa fotovoltaik sektörü 11 GW’ye ulaştı

Solarpower Europe, sistem fiyatlardaki düşüş ve yenilenen politika uygulamaları sayesinde tüm dünyada güneşi enerjisi kurulumlarının artış gösterdiğini açıkladı.Avrupa Birliği ülkelerindeki yeni güneş enerjisi kurulumları 2017’de 5.9 GW’den %36 artış göstererek 2018 yılında 8 GW’ye ulaştı. Türkiye’nin ve Rusya’nın hesaplamalara dahil edildiği analizde ise bir yıl önce 9,2 GW olan kurulumlar, %20’lik bir artışla 11 GW’ye yükseldi.Solarpower Europe CEO’su Walburga Hemetsberger konuyla ilgili yaptığı açıklamada: “Avrupa’nın yeniden güneş enerjisine yöneldiğini görmek çok güzel. Güneş, AB vatandaşları arasında en popüler enerji kaynağı. Hem çok yönlü, hem de en düşük maliyetli enerji üretim kaynağı olması ve bu maliyet düşüşlerinin devam etmesi ile birlikte Avrupa’da güneş enerjisi için uzun sürecek bir yükseliş trendinin başlangıcındayız” dedi.“Avrupa PV pazarı bu yıl 18 GW’ye yükselebilir”Solarpower Europe’un Politika Direktörü Aurélie Beauvais, bu yükselişte en büyük payın AB’nin 2020 yenilenebilir enerji hedeflerinde olduğunu belirterek Temiz Enerji Paketi mevzuatına dikkat çekti. Beauvais: “Çin’in güneş panellerine uygulanan asgari ithalat tarifesinin kaldırılması, güneş enerjisi maliyetlerinin düşürülmesine yardımcı olarak üye ülkelerin ulusal iklim ve enerji planlarını karşılamaları için çözüm sundu.” dedi.PV Magazine’in derlediği verilerde, geçtiğimiz yıl Avrupa’da 2.96 GW’lik yeni güneş enerjisi kurulumuyla en büyük pazar Almanya olurken Türkiye’nin 1,64 GW olan kurulumunu 2,59 GW’ye yükselterek ikinci sırada yer aldığı belirtildi. Türkiye’de yeni kurulumların

ertelendiğine de dikkat çeken çalışma, en son 1 GW’lik kurulum için finansmanı riske sokan döviz devalüasyonu nedeniyle şirketlerin erteleme istediklerini vurguladı.Bu yıl İspanya’nın düşük ekipman fiyatlarının da yardımıyla Avrupa’nın güneş enerjisi pazarının yeni lideri olması, Fransa’nın ise daha iddialı yenilenebilir enerji politikaları ile önümüzdeki altı yıl içinde yılda yaklaşık 3 GW kurulum planladığı belirtiliyor. Tüm Avrupa ülkeleri dahil edilerek yapılan hesaplamalarda, 2019 yılındaki PV pazarının 18 GW’ye yükseleceği tahmin ediliyor.

KISA - KISA


Çanakkale’nin güneş enerjisi santrali devredeÇanakkale Belediyesi tarafından yapılan güneş enerjisi santrali üretime başladı.2013 yılında yapılan Atık Su Arıtma Tesisine 14 bin 550 metrekarelik bir alana Güneş Enerjisi Santrali kurulumu çalışması bu sene başlatıldı. Çalışma kapsamında toplamda 3 bin 828 adet yerli üretim 280 Watt gücünde panel, 17 adet 60 kilowatt invertör kullanılırken, ayda 200 bin kilowatt saat elektrik üretimi hedefleniyor.Üretilecek elektriğin 300 hanenin elektrik ihtiyacını karşılaması, bir kısmı ile Atık Su Artıma Tesisi’nin elektrik ihtiyacını ve bir kısmı ile UEDAŞ’a satılarak gelir elde edilmesi hedefleniyor.

Edirne Keşan’da elektriğin yarısı güneştenEdirne’nin Keşan ilçesinde yaşayan Volkan Kuru, 26 dönümlük tarlasına 1 yıl önce güneş enerjisi yatırımı yapma kararı aldı. 1 megavatlık güneş enerjisi santralinde 4 bin 400 panel bulunuyor.TRT Haber’den Necdet Uybaş’ın haberine göre, 1 yılda 1 milyon 550 bin saat elektrik üreten santralden elde edilen elektrik 10 bin nüfuslu bir ilçenin yıllık enerji ihtiyacının yarısını karşılıyor. Bir yılda üretilen elektriğin maddi karşılığı ise 727 bin lira.

Trakya’da tarıma elverişli olmayan tarlalara kurulan enerji santralleri yatırımcısına kazandırıyor. Tarlaya kurulan güneş enerjisi santrali 25 yıl boyunca elektrik üretecek.

Lityum iyon piller yerli ve milli olarak Kayseri’de üretilecekKayseri Mimarsinan Organize Sanayi Bölgesi’nde 24 bin metrekarelik arsa tahsis edilen ASPİLSAN Enerji’nin, yılda yaklaşık 2 milyon lityum iyon pil üretimi yapmaya hazırlandığı bildirildi. Türkiye’nin tek pil üretimi yapan fabrikası olan ASPİLSAN Enerji tarafından Mimarsinan OSB’de 24 bin metrekarelik bir arsa tahsisi imzalandı. Yılda yaklaşık 2 milyon lityum iyon pil üretimi yapacak olan tesisin 2020 yılı itibariyle

fabrikası kurulmuş olacak ve 2021 yılında seri üretime geçilecek.200 kişiyi istihdam etmesi planlanan firma tarafından üretilen batarya ve enerji çözümleri telsiz ve jammer gibi sistemlerde, insansız hava ve kara araçlarında, füzelerde kullanılacak. ASPİLSAN, lityum iyon pilleri yerli ve milli olarak Kayseri’de üretilecek.

KISA - KISA


Coğrafi Bilgi Sistemleri Dağıtım Şebekesi Hizmetleri Yenilenebilir Enerji Hizmetleri Enerji Santrali Hizmetleri

LİDAR Ölçüm Hizmetleri İletim Hattı HizmetleriTrafo Merkezi Hizmetleri

www.eltemtek.com

SİZİN ENERJİNİZ35 Yıllık

Tecrübe

Adres: Ziyabey Caddesi 1419.Sokak No:14

Balgat/ANKARA

Tesla, Yunan Adalarına güneş enerjisi santralleri kuracak

Tesla, Yunan Adaları’ndan bazılarının elektrik şebekelerini modernleştirmek hedefiyle Yunan hükumetiyle görüştü. Akdeniz’deki birçok Yunan Adası’nın fosil yakıtlara bağımlılığını azaltmak hedefiyle yola çıkan Tesla, Yunanistan’ın elektrik enerji şebekesini çağdaşlaştırmak için Yunan hükumetiyle görüştü. Şirket bunu yenilenebilir enerji ve mikro şebekelerle gerçekleştirecek. Birkaç Yunan Adası diğerlerine nispeten uzak ve elektrik şebekeleri için fosil yakıt kullanıyor. Dünya Halleri web sitesinde yapılan habere göre, Tesla, Yunan Adaları’ndan bazılarının elektrik şebekelerini modernleştirmek hedefiyle Yunan hükumetiyle görüştü. Akdeniz’deki birçok Yunan Adası’nın fosil yakıtlara bağımlılığını azaltmak hedefiyle yola çıkan Tesla, Yunanistan’ın elektrik enerji şebekesini çağdaşlaştırmak için Yunan hükumetiyle görüştü. Şirket bunu yenilenebilir enerji ve mikro şebekelerle gerçekleştirecek.Birkaç Yunan Adası diğerlerine nispeten uzak ve elektrik şebekeleri için fosil yakıt kullanıyor. Tesla da yıllardır uzak adalara enerji sağlamak için güneş panelleri ve Powerpack gibi enerji depolama

sistemleri kullanarak mikro şebekeler inşa ediyor. Mesela 2016’da Amerikan Samoası’ndaki Ta’u Adası’na kurulan bir sistemle adanın fosil yakıtlara olan bağımlılığı ciddi ölçüde azaltılmıştı. Daha sonra şirket Samoa, Hawaii, Porto Riko ve diğer birçok yerde de benzer sistemler kurdu. Şimdi de aynı şeyi Yunanistan’da yapmak istiyor.Yunan hükümeti Tesla’nın sistemi Limni Adası’na kurmasını istiyor. Tesla’nın planı, geniş bir güneş enerjisi tertibatı ile enerji depolama tesisi kurmak yönünde. Böylece gün içinde elde edilen enerjinin bir kısmı depolanarak gece kullanılabilecek.

Enerji sektöründe robot kullanımı yüzde 25 artacakNavigant Araştırma, enerji sektöründeki robotlu süreç otomasyonunun 2018 ile 2027 yılları arasında yüzde 25,8 büyüyeceğini tahmin ediyor. Araştırma şirketi, 2027 yılına kadar sektör içerisindeki gelir üretiminin 470,9 milyon dolara ulaşacağını da öngörüyor. Enerji sektörü, işlerin otomasyonu yoluyla operasyonel verimliliğin arttırılması amacıyla robotlu süreç otomasyonuna olan yatırımlarını arttıracak. İşlerin otomasyonunun kontak merkezi, arka ofis ve saha operasyonlarında yüksek olması bekleniyor.

Bu da görevli personelin daha kritik süreçlere odaklanmasa, kendini yeni alanlarda geliştirmesine ya da kötü senaryo olarak işten çıkarılmasına sebep olacak. Ancak genel itibarıyla bakıldığında iş otomasyonunun enerji sektöründeki operasyonel maliyetleri düşürdüğü söylenebilir. Navigant Araştırma Baş Analisti Stuart Ravens, “Robotlu süreç

otomasyonu yüksek hacimli, tekrar eden ve manuel işleri otomatikleştirerek enerji sektörüne ciddi fırsatlar sunuyor. Şu an birçok enerji şirketi bunu uygulamaya almış durumda ve enerji değer zincirinin birçok aşamasında kullanıyor. Bu uygulamanın meyveleri öncelikli olarak arka ofislerde görülürken, kontak merkezleri ve hatta şebeke operasyonlarının da uygulamadan fayda sağlamaya başladığı söylenebilir” dedi.

Ravens, doğru uygulanmadığında robotlu süreç otomasyonu birtakım sorunlar doğurabildiğine de dikkat çekiyor. Örneğin, robotlu süreç otomasyonuna taktiksel yaklaşım, işletmenin tüm hatları için değer yaratmada başarısız olan otomasyon silolarına sebep olabilir. Şirketler, otomasyonun maliyet uygunluğuna çok fazla odaklanırlarsa, ortaya konulan katma değerin çoğu kaybedilebilir.

KISA - KISA


Daha iyi bir yaşam için akıllı enerjiHuawei FusionHome akıllı enerji çözümü,her ihtiyaca uygun batarya entegrasyon destekli çözüm

Daha fazla bilgi için lütfen sayfamızı ziyaret edin: solar.huawei.com

@ Huawei FusionSolarSUN2000L-2/3/3.68/4/4.6/5KTL

Optimizer

Huawei FusionHome enerji çözümü, her evde aranan sıfır enerji tüketim ile yaşamanın en iyi yoludur. Sizlere evinizin enerjisiyle bağlantı kurmanın ve keyfini çıkarmanın yeni yollarını yaratır.

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

土耳其户小广告 210x270-5mm.pdf 1 2019/2/28 10:15:05

Patent başvurularının lideri güneş enerjisi teknolojileri olduGüneş enerjisi teknolojileri, yenilenebilir enerji sektörünü yönlendirmeye devam ediyor. Yeni nesil teknolojiler için alınan patent başvurularının büyük bir bölümü, güneş enerjisini geliştirmeye yönelik çalışmalar için yapılıyor.Güneş enerjisi, iklim değişikliğinin etkilerini hafifleten ve yenilenebilir enerjinin büyümesini hızlandırmaya yardımcı olan önemli bir teknoloji olmaya devam ediyor. Güneş enerjisinin verimliliğinin artmasıyla birlikte, önümüzdeki 25 yıl içinde küresel enerji kapasitesinin %50’sini sağlaması bekleniyor.Bu dönüşümü güçlendirmek için gerekli yenilikleri yaratmak ve güçlü patentler ile avantajları yakalamak için dünya çapında teknoloji yarışı başlamış durumda. Araştırmalar, maliyet ve dayanıklılık gibi zorluklar ile karşı karşıya olan güneş enerjisi teknolojilerinin en büyük kazananlarının güçlü Fikri Mülkiyetlere (IP) sahip şirketler olacağına işaret ediyor.En iyi patentler için yol haritası belirlendiGüneş enerjisi alanında patent analizi en yaygın olan “yüksek verimli perovskite güneş pillerinin (PVSC)” ticarileşmesine yönelik engellerin aşılması için 4 ana başlık belirlendi. En iyi patentler bu başlıklardan yola çıkarak tasarlanan çalışmalar olacak:• PV uygulamalarındaki malzeme iyileştirmeleri,• Cihaz tasarımının geliştirilmesi,• Uzun vadeli istikrar,• Düşük maliyetli üretim başlıklarından oluşuyor.• Patentlerin çoğu büyük firmalardan geliyorPatent alımlarında başı, Japonya ve Güney Kore çekerken diğer önemli başvuruların ABD ve AB genelindeki araştırma enstitülerinden yapıldığı belirtiliyor.En güncel çalışmalardan biri olan Japon Sekisui firmasının patenti, perovskite katmanındaki yüksek kristallik derecesinde güneş verimliliğini artırırken Güney Koreli LG’nin patenti ise bileşen katmanlarının malzeme verimliliğini artırarak yeni hibrit güneş hücreleri için zemin hazırlıyor.

Google, erimiş tuz kullanılarak geliştirilen enerji depolama çalışmalarına Malta şirketi ile devam edecekGoogle’un geçtiğimiz yıl detaylarını paylaştığı erimiş tuz kullanarak geliştirdiği enerji depolama çalışmaları devam ediyor. Malta olarak adlandırılan bu girişim, Google çerçevesi dışında ayrı bir bağımsız işletmeye dönüştürüldü.Amazon’un patronu Jeff Bezos, Microsoft’un kurucusu Bill Gates gibi önemli isimlerin de yatırım yaptığı, Google X isimli birim tarafından Malta kod adıyla geçtiğimiz sene duyurulan enerji depolama projesi oldukça dikkat çekmişti. Malta sayesinde, üretilen fazla enerji depolanarak daha sonra istenildiğinde kullanabiliyor. Alphabet çatısı altında bulunan bu proje sonunda kendi şirketine kavuştu ve projenin kod adı olan “Malta” adı ile şirket çalışmalarına başladı.Projenin temel yaklaşımı, yenilenebilir enerji sistemleri tarafından üretilen ihtiyaç fazlası enerjinin depolanmasını sağlamak. Birçok güneş enerjisi kurulumunun arkasındaki temel teknolojinin erimiş tuz olduğu biliniyor. Basit bir ifadeyle, bu tür sistemler güneş ışınlarının yarattığı ısıyı kullanarak daha sonra yararlanabilmek üzere saklıyor. Bu şekilde sağlanan zaman kayması, yenilenebilir enerjiden sağlanan üretimin, geleneksel fosil yakıtla çalışan üretim tesisleri karşısında güç kazanmasına olanak veriyor.Malta projesinde, bir tarafta tuz diğer tarafta ise antifriz tankları bulunuyor. Yenilenebilir kaynaklar tarafından üretilen enerji ile buzdolaplarındaki sisteme benzer bir şekilde antifriz tankı soğutuluyor, tuz tankı ise ısıtılıyor. Enerji geri kullanılmak istendiğinde ise sıcak ve soğuk tank arasında oluşan kuvvetli rüzgarların türbinleri çalıştırmasıyla elektrik ortaya çıkıyor. Diğer sistemlere göre enerjinin çok daha uzun bir süre depolanmasına olanak sağlaması planlanan Malta için 26 milyon dolar yatırımla pilot tesis geliştirme çalışmaları başladı.Malta enerji depolama projesi, Nobel ödüllü bir fizikçi olan Robert Laughlin tarafından yapılan araştırmaya dayanıyor. Birkaç yıl önce bir konferansta Google X temsilcileriyle bir araya gelen ve fikirlerini paylaşan Laughlin, 10 mühendisten oluşan ekibin proje danışmanı oldu ve Malta ekibinin yarattığı tasarımları onayladı.

KISA - KISA


“Blokzincir enerji sektörüne şeffaflık sağlıyor”KPMG’nin petrol ve gaz analizinde enerji sektöründe her geçen gün daha fazla kullanımı gündeme gelen blokzincir teknolojisini ve bu teknolojinin sektöre sağlayacağı faydalar ele alındı. Günümüzde enerji sektöründe perakende, toptan satış gibi kullanım alanları bulunan blokzincir kullanımının yaygınlaşması halinde sektöre güven ve şeffaflık açısından da artı değer sağlayacağının altı çizildi.KPMG’nin küresel piyasalardaki hareketler, makroekonomik koşullar, jeopolitik gelişmeler ya da teknolojik yenilikleri ele alarak hazırladığı petrol ve gaz analizinin son olarak blokzincir teknolojisinin enerji alanındaki kullanım olanaklarını ve bu teknolojinin sektöre sağlayacağı faydaları konu aldı.Analizde, blokzincir teknolojisinin ilk bakışta enerji sektöründe perakende, toptan satış ve ticarette kullanımının düşünüldüğü, ancak petrol ve gaz şirketlerinin bu teknolojiyi arama-üretim, rafinaj gibi alanlarda da kullanılmasının mümkün olduğu vurgulandı.KPMG Türkiye Enerji ve Doğal Kaynaklar Sektör Lideri Ümit Bilirgen, blokzincirin enerji sektöründe ilk bakışta ilgili görünmeyen alanlarda bile kullanılabileceğinin altını çizdi. Bilirgen, “Rusya’nın önde gelen petrol şirketlerinden bir tanesi, Arktik Sahanlığı’nda blokzincir destekli bir tedarik zinciri izleme ve lojistik takip sistemi için nesnelerin interneti ve blokzincir kullanımına yönelik kavram kanıtlama çalışmalarında, KPMG tarafından geliştirilen bir konseptten yararlandı” diye belirtti. Bilirgen, blokzincirin, sürece dahil olan tüm tarafların sorumluluğu ve hesap verebilirliğine ilişkin şeffaflık sağladığını hatırlattı.KPMG analizinde, blokzincir teknolojisinin şimdiden petrol ve doğal gazın bir gerçeği haline geldiğinin altı çizilirken, teknolojinin sektörde karşılaştığı asıl sorununun, sektör şirketleri için kullanım senaryosu eksikliğinin değil, teknoloji odaklı oyuncu yokluğu olduğu yorumu yapıldı. Analizde, blokzincirinin sunduğu faydalardan tamamen yararlanmak için ekosistemde tüm rakiplerin birlikte yer alması, bunun yanında düzenleyicilerin ve kamu otoritelerinin de yer alması gerektiği hatırlatıldı.

Antalya’nın 2’nci etap 3 megavatlık güneş enerjisi santrali kurulumu tamamlandıAntalya Büyükşehir Belediyesi, çiftçiye sulama suyunda enerji desteği vermek üzere Döşemealtı’nda yapımına başladığı 2’nci Etap Güneş Enerji Santrali’nin kurulumunu tamamladı. 11 bin 594 güneş panelinin monte edildiği proje ile 3 megavatlık enerji üretilecek.Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) iş birliğiyle hayata geçirilen 2’nci Etap Güneş Enerji Santrali’nde 11 bin 594 adet güneş panelinin montajı tamamlandı. Santralin Şubat ayı içinde faaliyete geçmesi planlanıyor.7 milyon 82 bin liralık enerji desteğiDöşemealtı İlçesi Dağbeli Mahallesi’nde ilk etapta 30 bin 648 metrekare alana 2 megavat kurulu güce sahip güneş enerji santrali kurulmuştu. Santralden elde edilen enerji ile bugüne kadar 39 sulama kooperatifine kayıtlı 8 bin 164 çiftçi ailesine sulama suyunda 7 milyon 82 bin liralık enerji desteği sağlandı. Tarımsal üretimde en önemli harcama kalemlerinden olan elektrik giderleri Türkiye’de ilk defa bir belediye tarafından bedelsiz olarak karşılanıyor.

KISA - KISA


İklim için okul bırakma eylemlerine 130 ülkeden destekGreta Thunberg’in geçtiğimiz yılın Ağustos ayında başlattığı iklim için okul bırakma eylemi dünya genelindeki öğrencileri harekete geçirdi. İklim için harekete geçmek isteyen gençleri 15 Mart 2019 tarihinde uluslararası bir okul bırakma eylemine çağıran Greta’nın çağrısına Türkiye’den de destek geldi.#FridaysForFuture sloganı ile aynı adlı web sitesinden 2 aydır planlamaların yapıldığı eylemlere, iklim değişikliğinin artık geri dönülmez bir aşamada olduğunu kabul eden 130 ülkeden öğrenci, toplam 2663 farklı etkinlik ile destek gösterdi.İstanbul’dan 500 kişilik destek İstanbul'da 11 yaşındaki Atlas Sarrafoğlu’nun çağrısıyla bir araya gelen çocuklar, hazırladıkları pankartlar ile iklim krizini dikkate alma çağrısında bulundu.Ailelerin destek gösterdiği ve 500 kişinin katıldığı

eylemde, hükümetlerin iklim değişikliğine karşı duyarsızlığı protesto edildi ve Yapılan konuşmalarda, Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’nı imzalaması talep edildi.2015’te Paris’te kabul edilen Paris İklim Anlaşması, küresel ısınmayı 1,5 derecede sınırlandırmayı hedefliyor. Bunun için de 2030 yılına kadar karbon salınımlarının yarıya indirilmesi, yenilenebilir kaynakların ise yüzde 60 oranında artırılması öngörülüyor.

Karbonsuz enerji yatırımlarına destek artıyorJeff Bezos, Bill Gates ve Jack Ma gibi milyarderlerin finanse ettiği Breakthrough Energy Ventures’ın jeotermal enerji proje geliştirme şirketi Baseload Capital’a 12,5 milyon dolar yatırım yaptığı açıklandı.Toplumu karbonsuzlaştırmak amacıyla kurulan yatırım şirketi Breakthrough Energy Ventures, jeotermal enerji proje geliştirme şirketi Baseload Capital‘a 12,5 milyon Dolar yatırım yaptı. Baseload Capital, ana şirketi Climeon‘un geliştirdiği teknolojiyi kullanarak jeotermal enerji santralleri geliştirilmesi için ana para sağlayan bir proje yatırım şirketi.

Dünyahalleri.com web sitesinde yer alan haberde, şirketin geliştirdiği iki metreküp hacmindeki modüllerin 150 kilovat elektrik üretebildiği ve bu miktarın Avrupa’da ortalama 250 evin enerji ihtiyacını karşılamak için yeterli olduğu belirtiliyor. Breakthrough Energy Ventures bu küçük ölçekli enerji santrallerinin küresel olarak geliştirilmesine ve finanse edilmesine yardımcı olacak.

KISA - KISA


UNESCO Türkiye Millî Komisyonu ile işbirliği içerisinde Somut Olmayan Kül-türel Miras Enstitüsü Derneği tarafından üçüncüsü düzenlenen geleneksel ‘Somut Olmayan Kültürel Miras Kış Okulu’ 26-29 Ocak 2019 tarihleri arasında Çamlıdere’de gerçekleştirildi.UNESCO’nun kültür alanındaki altı söz-leşmesinden biri olan 2003 tarihli Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Söz-leşmesi kapsamında, SOKÜM ve Sürdü-rülebilir Kalkınma 2030 Hedefleri ilişkisi temasıyla düzenlenen kış okuluna, kamu, sivil toplum kuruluşları ve akademiden 26 kişi katıldı. Millî Komisyonumuzun Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi ve Sürdürülebilir Kalkınma 2030 Hedef-leri İhtisas Komitesi’nin ortak çalışmasıy-la SOKÜM ve Sürdürülebilir Kalkınma

Hedefleri başlıklı sunumların gerçekleştirildiği oturumlarda sür-dürülebilir kalkınma hedefleri ve kültürel miras ilişkisi farklı tematik konular üzerinden değerlendirildi. Oturumların sonunda UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Başka-nı Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ve Çamlıdere Belediye Başkanı H. Caner CAN tarafından katılım-cılara sertifikaları verildi.Katılımcılar ayrıca düzenlenen sosyal programlar kapsamında Aluçdağı Millî Parkı ve Çamlı-dere’de bulunan müzeleri ziyaret etme fırsatı buldular. Kış Okulu 29 Ocak Salı günü gerçekleştirilen değerlendirme ve kapanış oturu-munun ardından sona erdi.

ÜÇÜNCÜ SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS KIŞ OKULU ÇAMLIDERE’DE DÜZENLENDİ


KISA - KISA

İZODER (Isı Su Ses ve Yangın Yalıtım-cıları Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Levent Pelesen, ‘Enerji Verimliliği Haftası’ dolayısıyla yaptığı açıklamada, “Günümüz-de enerjide dışa bağımlılığımızı azaltma imkanı sağlayan yalıtım uygulamalarının stratejik önemi daha da artıyor. Ülke olarak, enerjiyi israf etmememiz için ısı yalıtımlı, sürdürülebilir, çevre dostu binaların yaygın-laşmasına öncelik vermeliyiz” dedi.Yalıtımla kışın ısıtma, yazın da soğutma amacıyla harcanan enerjiden ortalama yüz-de 50 tasarruf sağlandığına dikkat çeken İZODER Başkanı Levent Pelesen, “Doğru ısı yalıtımı uygulamaları, doğalgaz ve elet-rik faturalarını yarı yarıya düşürdüğü için

konut sakinlerinin bütçesini ve konforunu direkt ilgilendiriyor. Ayrıca binalarda tüke-tilen enerji Türkiye ekonomisi için de çok önemli çünkü toplam enerji tüketiminin yüzde 40’a yakını binalarda harcanıyor. Türkiye’deki binaları ısı yalıtımlı hale ge-tirerek, ülkemizin toplam enerji faturasını yaklaşık yüzde 15 azaltmamız mümkün. Ayrıca Avrupa standartlarına uygun, enerji tasarruflu binalara sahip olabilmek için kentsel dönüşüm sürecini iyi değerlendir-meliyiz. Yeniden inşa edilecek tüm bina-lara, doğru malzeme ve Mesleki Yeterlilik Belgesi’ne sahip ustalarla doğru uygulama yaptırırsak, milli ekonomimize her yıl mil-yarlarca dolarlık katkı sağlayabiliriz” diye

konuştu.Enerji verimliliğinde AB normlarına ulaş-manın Türkiye’nin hayati hamlesi olacağını vurgulayan Levent Pelesen, şöyle konuştu: “Ülke olarak enerji verimliliği hedefleri-ne ulaşmak için tüm olanaklara sahibiz. Özellikle ekonomik ve sosyal hedeflerimiz için enerji verimliliği konusunda gerekli adımları atmak, öncelikli sorumluluğumuz olmalı. İZODER olarak, ancak ısı yalıtımıy-la donatılmış enerji verimli binalarda, sağ-lıklı, güvenli ve konforlu yaşam koşullarının sağlanabileceğini kamuoyuna aktarmaya devam edeceğiz.”

TÜRKIYE’DE ENERJI TÜKETIMININ YÜZDE 40’A YAKINI BINALARDA HARCANIYOR

ENERJİ VERİMLİLİĞİ


ENERJI VERIMLILIĞI VE ÇEVRE DAIRESI BAŞKANLIĞI KURULDU

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı merkez teşkilatına bağlı Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığı kurulması kararlaştırıldı. 108 maddenin yer aldığı “Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” Resmi Gazete’nin 10 Ocak 2019 tarihli sayısında yayımlandı. Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi Başkanlığının görev ve yetkileri arasında enerji verimliliği ile ilgili mevzuat, strateji ve eylem planla-rının taslaklarını düzenleyici etki analizleri ile birlikte hazırlamak, uygulamaları değerlendirmek, ulusal ve uluslararasu kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, özel sektör ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapmak, projeler ve etkinlikler gerçekleştirmek yer alıyor.

ENERJI BAKANLIĞI “VERIMLILIK ARTIRICI PROJE” DESTEĞI VERECEKEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, yıllık enerji tüketimi asgari 1000 TEP olan sanayi işletmeleri için Verimlilik Artırıcı Proje desteği verileceğini duyurdu. 2019 yılındaki 1. çağrı için son başvuru tarihi 31 Ocak 2019 olarak belirlenirken 2. Dönem başvurularının Temmuz 2019’da alınması planlanıyor.Desteğe başvuracak Sanayi İşletmelerinin TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Şartlar Standardı belgesi sahibi olması veya bu belge için başvuru yapmış olması gerekiyor. Projeler, başvuru sahibi sınai işletme için Enerji İşleri Genel Müdürlüğü veya yetkilendirilmiş kurumlar (yetkilendirilmiş meslek odalarını ve üniversiteler) ile yaptıkları yetkilendirme anlaşması çerçevesinde enerji verimliliği hizmetlerini yürütmek üzere yetki belgesi almış olan Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) Şirketleri tarafından hazırlanabilecek.2019 yılı 1. dönem (mevcut çağrı) ve 2. dönem (1-31 Temmuz 2019) VAP başvurularının ENVER Portalı üzerinden elektronik yolla ve ıslak imzalı olarak posta yoluyla alınması planlanıyor.

ENERJI VERIMLILIĞI ALANINDA UYGULANACAK CEZALAR ARTTIEnerji verimliliği alanında uygulanacak cezalar geçen yıla göre yüzde 23,73 artırıldı. Enerji verimliliği ala-nında uygulanacak cezaların miktarları, bin 387 lira ile 139 bin 542 lira arasında değişti.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Enerji Verim-liliği Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca idari para cezalarını 1 Ocak 2019’dan itibaren geçerli olmak üzere yüzde 23,73’lük yeniden değerleme oranına göre belirledi.5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanununun 10 Uncu Maddesine Göre 2019 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (Sıra Numarası: 2019/1), Resmi Gazete’nin 28 Aralık 2018 tarihli sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.



TSKB’NIN ENERJI VERIMLILIĞI FINANSMANLARI ILE KARBON SALIMI 2.4 MILYON TON AZALDIUluslararası piyasalardan sağladığı orta ve uzun vadeli fonlarla Türkiye’de enerji ve-rimliliğine de önemli destekler veren TSKB, bugüne kadar sadece bu amaç için 80’in üzerinde projeye yaklaşık 655 milyon ABD doları finansman sağladı.Enerji Verimliliği Haftası nedeniyle 11 Ocak 2019’da basın açıklaması yapan TSKB Genel Müdürü Suat İnce, “Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından, enerji verimliliğine dikkat çekmek için dü-zenlenen Enerji Verimliliği Haftası özellikle sanayi şirketleri nezdinde farkındalığı ar-tırmak için büyük önem taşıyor. Kuşkusuz reel sektörün kaliteden ödün vermeksizin enerjiyi verimli kullanmasının sağlanması hem ekonomik hem çevresel açıdan büyük bir potansiyele karşılık geliyor. TSKB olarak biz de bu konuda üstümüze düşeni yapıyor, finanse ettiğimiz enerji verimliliği yatırım-ları ile her yıl 4.7 milyon Gigacal düzeyinde enerjiyi ülkemize kazandırıyoruz” dedi.Türkiye’nin kapsayıcı ve sürdürülebi-lir kalkınması için çalışan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), başta enerji verimliliği olmak üzere, sürdürülebilir te-

malı finansman destekleriyle dikkat çekiyor. Kredi portföyünün yüzde 68’sinin sürdü-rülebilir temalı yatırımlarının oluşturduğu banka bugüne kadar 80’in üzerinde enerji verimliliği projesine yaklaşık 655 milyon ABD doları finansman sağladı.Enver (Enerji Verimliliği Derneği)’in yö-netim kurulu üyeleri arasında da yer alan TSKB Genel Müdürü Suat İnce, Enerji Verimliliği Haftası nedeniyle yaptığı açık-lamada, özellikle sanayi şirketlerinin bu alandaki farkındalığının artırılmasının bü-yük önem taşıdığına işaret etti. Bu konu-da TSKB’nin çalışmalarına değinen İnce, “Kuşkusuz reel sektörün kaliteden ödün vermeksizin enerjiyi verimli kullanmasının sağlanması hem ekonomik hem çevresel açıdan büyük bir potansiyele karşılık geliyor. TSKB olarak biz de bu konuda üstümüze düşeni yapıyor, finanse ettiğimiz enerji ve-rimliliği yatırımları ile her yıl 4.7 milyon Gigacal düzeyinde enerjiyi ülkemize ka-zandırıyoruz. Bu yatırımlar düşük karbon-lu ekonomik dönüşüm için de önemli. Bu güne kadar finanse ettiğimiz 80’in üzerinde yatırımla ülkemizin yıllık karbon salımını

yılda 2.4 milyon ton düzeyinde düşürdük. Kredi portföyümüzün %68’ini oluşturan ve içinde yenilenebilir enerji, çevre gibi farklı sürdürülebilirlik temalarını da barındıran yatırımları da hesaba kattığımızda azal-tılan karbon salımı yıllık 12 milyon tona ulaşıyor” dedi.İnce, enerji verimliliği projelerinin iklim değişikliğiyle mücadele ve enerjide dışa bağımlılığın azaltılması anlamında fark yaratmasının yanı sıra özel sektörde enerji maliyetlerini düşürerek, rekabet avantajı sağladığına dikkat çekti.Enerji verimliliği yatırımlarının her sektör-de yaygınlaştığını belirten İnce sözlerine şöyle devam etti: “Enerji verimliliği yatı-rımlarında özellikle enerji girdisi, tüketimi yüksek olan, demir çelik, çimento, tekstil, otomotiv, kimya ve plastik gibi sektörler öne çıkıyor. Yatırım alanı olarak baktığımızda ise enerji verimliliği projelerinin atık ısıdan enerji üretimi, tesis modernizasyonu, enerji optimizasyonu, enerji verimli teknolojiler, yalıtım, aydınlatma, taşıma ve yeşil binalar gibi geniş bir yelpazeye yayıldığını görü-yoruz.”



[email protected]

0212 604 50 50 BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ) DENETİMİNDE DÜZENLENMEKTEDİR.

12.Uluslararası Günes Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı

www.solarexistanbul.comÜcretsiz Davetiye için/Free Invitation

Günes Enerjisi‘nin Devleri Solarex Istanbul‘da Bulusuyor.

. .

Ziyaret Saatleri10:00-19:00

04-06 Nisan 2019İstanbul Fuar Merkezi / Yeşilköy

9-10-11-12. Hall

SÜRDÜRÜLEBILIR ÇEVRE HEDEFLERI IÇIN ÇEVRE ETIKETI YÖNETMELIĞI YAYIMLANDI Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan çevresel etkileri azaltılmış ürün veya hizmetleri teşvik etmek, tüketicilere doğru ve bilimsel temeli olan bilgi akışını sağlamak için gönüllülük esaslı çevre etiketi sistemi oluşturmak üzere hazırlanan “Çevre Etiketi Yönetmeliği” 19 Ekim 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.Yönetmelik ile oluşturulan çevre etiketi sistemi ile ürün veya hizmet-lerin doğal kaynak kullanımı ve hammadde aşamasından başlamak

üzere üretim, kullanım, tüketim, geri dönüşüm gibi evrelerini de kapsayacak şekilde nihai bertaraf aşamasına kadar geçen yaşam döngüsünün bütün süreçlerinde, ekosistemlerin bozulmasını ön-lemeyi, doğal kaynakların tüketiminde çevre, insan, sağlık, iklim ve doğal yaşamın üzerindeki olumsuz etkileri azaltmayı amaçlıyor.İklim değişikliğine ve biyolojik çeşitlilik üzerinde olumsuz etki yapan enerji tüketiminin azaltılması ve yenilenebilir enerji kullanımının teşvik edilmesi temel hedefler arasında yer alıyor.

ELEKTRIK DEPOLAMA FAALIYETLERI YÖNETMELIK TASLAĞI YAYIMLANDIElektrik Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik depolama faaliyetleri ile ilgili yönetmelik taslağını 24 Ocak 2019 tarihinde kamuoyu görüşüne sundu.Yönetmelik taslağı, enerji depolama tesislerinin kurulmaları, iletim veya dağıtım sistemine bağlanmaları ile bu sistemleri kullanma-

larına, toptan elektrik piyasalarına, şebeke işletimi kapsamında gerçekleştirilebilecek elektrik depolama faaliyetlerine ve diğer piyasa faaliyetlerine katılmalarına ilişkin usul ve esasları belirliyor.Elektrik depolama faaliyetlerine ilişkin yönetmelik taslağı EPDK’nın internet sayfasında 8 Şubat 2019 tarihine kadar görüşlere açıldı.

ENERJI BAKANLIĞI’NDAN GENEL AYDINLATMA TEBLIĞI’NDE DEĞIŞIKLIK YAPILDIEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Genel Aydınlatma Tebliğinde Değişiklik Ya-pılmasına Dair Tebliği, Resmi Gazete’nin 16 Kasım 2018 tarihli sayısında yayımlandı. Elektrik dağıtım şirketlerine, genel aydın-latmaya yönelik yapılacak yeni tesislerde ve sayaç değişimlerinde kombi sayaç kullanma zorunluluğu getirildi.Buna göre, TEDAŞ, Bakanlığa bildirilmek üzere dağıtım şirketleri tarafından kendisine iletilen fatura bilgilerine ve fatura icmalle-rine ilişkin olarak gerekli fiyat ve miktar kontrolünü, dağıtım şirketinin önceki dö-nem faturalarını, sayaç ve güç bilgilerini içeren abone bilgilerini göz önünde bulun-

durmak suretiyle gerçekleştirecek. Genel aydınlatma tesislerinin denetimi sonucunda hazırlanan raporda kesinleşen güç değerle-ri, ilgili abonenin fatura kontrolünde esas alınacak. Kesinleşen güç değerleri, dağıtım şirketinin talebi üzerine TEDAŞ tarafından tespit edilerek uygun görülmesi halinde de-ğiştirilecek.TEDAŞ tarafından yapılan kontroller so-nucunda eksik, hatalı veya usulsüz olduğu tespit edilerek dağıtım şirketine bildirilen faturalara ilişkin itiraz kapsamında dağıtım şirketi gerekli incelemeyi yaparak sonucu 15 gün içerisinde TEDAŞ’a yazı ile bildirecek. İncelemeler neticesinde hatalı olan faturalar

ise iptal edilerek doğru tutarları yansıtacak şekilde yeniden düzenlenecek ve bir sonraki ödeme döneminde oluşturulacak fatura icmaline eklenecek.İnceleme ve denetim heyeti, dağıtım şir-ketleri tarafından gönderilen faturalardaki tüketim miktarı ve bedellerinin gerçek du-rumu gösterip göstermediğini ve aydın-latma tesisinin yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığına ilişkin denetimleri yapacak.Dağıtım şirketleri, genel aydınlatmaya yönelik yapılacak yeni tesislerde ve sayaç değişimlerinde kombi sayaç kullanmak zorunda olacak.

MEVZUAT


RÜZGAR YEKA’DA BAŞVURULAR 18 NISAN 2019’A UZATILDIEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Rüzgar Enerjisine Dayalı YEKA ve Bağ-lantı Kapasitelerinin Tahsisine İlişkin Ya-rışma İlanı’na ilişkin düzeltme ilanı Resmi Gazete’nin 30 Ocak 2019 tarihli sayısında yayımlandı.

Resmi Gazete’de yayımlanan düzeltme ilanı şöyle:“Başvurular, 18/04/2019 tarihi saat 12:00’ye kadar, T.C. Enerji ve Tabii Kay-naklar Bakanlığı- Enerji İşleri Genel Mü-dürlüğü’nün adresine elden teslim edile-

cektir. Bu tarih ve saatten sonra İdare’ye yapılacak başvurular değerlendirmeye alınmayacaktır. Başvuruların incelenme-sine aynı tarih ve adreste saat 14:00’da başlanarak detay incelemeye geçilecektir.”

YEKA-2 GES IHALESI IPTAL EDILDIResmi Gazete’nin 13 Ocak 2018 tarihli sayısında yayınlanan ilanda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı YEKA-2 GES ihale-sinin iptal edildiğini duyurdu.

“05/10/2018 tarih ve 30556 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Güneş Enerjisine Dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alan-ları ve Bağlantı Kapasitelerinin Tahsisine

İlişkin Yarışma İlanı kapsamında duyurulan yarışma iptal edilmiştir.” açıklamasına yer verildi.

OSB’LERDEKI GES VE RES YATIRIMLARI ÖZ TÜKETIM ILE SINIRLANDIRILDIOrganize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yö-netmeliği Resmi Gazete’nin 2 Şubat 2019 tarihli sayısında yayınlandı.Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan düzenleme ile OSB’lerde öz

tüketim dışında RES ve GES yatırımı ya-pılamayacağı hükmü getirildi.Düzenlemenin OSB’lerde Kurulamayacak Tesisler başlıklı 54. Maddesinde:“OSB tüzel kişiliği ve katılımcının kendi

ihtiyacı için kurulan/kurulacaklar hariç olmak üzere, güneş ve rüzgârdan elektrik enerjisi üreten tesisler kurulamaz.” ifadesi yer aldı.

GÜNEŞTE AYLIK MAHSUPLAŞMA DÜZENLEMESI IÇIN GERI SAYIMEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 21 Mart 2019 tarihli basın açık-lamasında Enerji Piyasası Düzenleme Ku-rumunun (EPDK) bir hafta içinde lisanssız elektrik üretimine ilişkin süreci basitleştiren bir düzenleme çıkaracağını açıkladı. Güneş enerjisinde çatı ve cephe uygulamalarının önünü açan bir dizi kararın çatı kurulumu, mahsuplaşma gibi süreçleri hızlandırması hedefleniyor.Lisanssız elektrik üretiminde ev ve iş yerle-rinde çatı ve cephe tipi mini GES uygula-malarındaki potansiyelin değerlendirilmesi

gerektiğini belirten Dönmez, “Lisanssız güneş enerjisi üretimi açısından ciddi bir potansiyelimiz var, üretim noktasıyla tü-ketim noktasının aynı olması koşuluyla bu işin önünü açacağız. Üreticiler ihtiyacı olan enerjiyi üretirken, ihtiyaç fazlası elektriği de sisteme satabilecek. Mevcut sistemde saatlik mahsuplaşma vardı, ürettiğiniz saat itibarıyla üretim-tüketim dengesi dikkate alınıyordu, şimdi EPDK bir çalışma yaptı. Yakında açıklayacak, aylık mahsuplaşma olacak. Yani aynı ay içinde gündüz ürettiği-ni gece de tüketme imkanı sağlanacak. Bu,

sistem verimliliğini artıracak, daha sağlıklı

bir sisteme sahip olacağız. Bir hafta içinde

EPDK lisanssız elektrik üretimine ilişkin

süreci basitleştiren bir düzenleme çıkaracak.

Güneş enerjisinde çatı ve cephe uygulama-

larının önünü açan bir dizi karar çıkacak.

Böylelikle çatı kurulumu, mahsuplaşma gibi

süreçler hızlandırılmış olacak. Bu sürecin

önünü açtığımızda bir elektrik tedarikçisiyle

anlaşıp çatınıza bunu kurdurabilirsiniz.”

açıklamasında bulundu.

MEVZUAT


İki yılda bir düzenlenen ve güneş enerjisi sektöründe tüm paydaşların buluşma yeri olan SOLARTR 2018, bu yıl “Yerinde Üretim, Yerinde Tüketim” teması ile düzenlendi. Ulusal, uluslararası katılımcılar ve sektörün öncü kuruluşlarının katılımıyla düzenlenen konferansta, üniversiteden sanayiye, kamudan uygulamacıya kadar bütün paydaşlar bir araya gelerek sektörü ve içinde bulunduğu şartları değerlendirdi.

Türkiye’nin güneş enerjisine özgü tek ulus-lararası konferansı SOLARTR, GÜNDER ev sahipliğinde 3. kez sektörü bir araya ge-tirdi. Güneş enerjisi sektörünün öncü ve tek eğitim kurumu olan Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü ile Ankara Yıl-dırım Beyazıt Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü bilimsel işbirliğinde, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü destekleri ile gerçekleştirilen SOLARTR 2018, İstanbul Sanayi Odası Odakule Merkezi’nde düzenlendi.SOLARTR 2018 konferansının açılış ko-nuşmaları, GÜNDER Yönetim Kurulu Başkanı Kutay Kaleli, Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Kemal Gani Bayraktar, Konferans Yü-

rütme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Günnur Koçar, Konferans Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Yeşilata ile Enerji ve Tabii Kay-naklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Mü-dür Yardımcısı Sabahattin Öz tarafından gerçekleştirildi. Güneş enerjisi sektörü için çok sayıda ge-lişmenin yaşandığı 2016 yılında gerçekleş-tirilen son konferanstan bugüne sektörde yaşanan gelişmeler, SOLARTR 2018’de “Yerinde Üretim, Yerinde Tüketim” teması ile görüşüldü. 7 farklı oturumda, hane hal-kı için çatı üstü ve cephe güneş sistemleri kurulumuna yönelik geliştirilen yeni mev-zuatlara, güneş enerjisinden etkin faydalan-ma konusundaki önemli bilimsel ve teknik gelişmelere dikkat çekildi. Özel sektörden kamuya, akademisyenlerden öğrencilere

GÜNEŞ ENERJISI SEKTÖRÜ SOLARTR 2018’DE BULUŞTU

GÜNEŞİN KONFERANSI SOLARTR 2018’DEN “YERLİ VE

YERİNDE ÜRETİM” VURGUSU

ETKİNLİK


kadar ulusal ve uluslararası birçok isim, hızla büyüyen güneş enerjisi sektörünün gelişimi için fırsatları değerlendirerek engel-lerin kaldırılmasına katkı sağlayacak eylem planlarının altyapısını görüştü.

58 Sözel Bildiri, 16 Poster Bildiri, 33 Konuşmacı, Bir Vizyoner Katkı, 11 Sponsor SOLARTR 2018 kapsamında, 3 ayrı salon-da eş zamanlı olarak teknoloji ve bilimsel oturumlara yer verildi. Kabul edilen sözel bildirilerden 58 adeti 7 oturumda, 17 poster bildiriden 15 adeti poster bildiri alanında sunuldu. Konferansta 7 ayrı teknoloji pa-nelinde 33 konuşmacı, açılışta bir vizyoner katkı ile 11 sponsor ve firma tanıtım stant-ları ile yer aldı. Gün boyu devam eden canlı yayınlar ile onlarca ülkeye ulaşıldı ve farklı zamanlarda oturum bilgilerine sosyal med-ya üzerinden ulaşan 10.000’den fazla kişi ile SOLAR TR2018, sektöre dair merak edilen bilgileri her noktadan ilgilisine ulaştırdı.

“En Ucuz, En Kolay Uygulanabilen ve En Yaygın Kaynağımız Güneş”Geride bıraktığımız 2 yıl içerisinde, ülke-mizde yaklaşık olarak 4.100 MW kurulum yapıldı, Konya Karapınar’da 1.000 MW’lık YEKA 1 ihalesi tamamlandı ve YEKA 2 ihalesi ile şartname yayınlanarak takvim açıklandı. Çatı uygulamalarının önünü

açacak yasal düzenlemeler yapılarak TE-DAŞ tarafından çatı üzeri uygulamalar için Tip Proje yayınlandı ve EDAŞ’lara proje onay ve tesis kabul yetkisi verilerek sürecin hızlandırılması için gerekli tedbirler alındı. Güneş enerji sistemlerinin kuruluşunun kolaylaştırılması hedefi ile yapılan tüm bu çabalar, yenilenebilir enerji kaynakların-dan en ucuz, en kolay uygulanabilen ve en yaygın olan güneş enerjisinin, ülkemiz enerjisi için çözüm olma hedefini güçlen-diren gelişmeler olarak kabul edilmektedir.Bu düzenlemeler ışığında, yine dopdolu

bir programla sektördeki yerli üretim ve ARGE imkanlarına odaklanan SOLARTR 2018, sektöre dair merak edilenlere yanıt oldu. SOLARTR 2018’de Yerli Üretim ve ARGE, Çatı Uygulamaları, Yerel Yöne-timler ve Güneş Enerjisi, Güneş Enerjisi Finansmanı, Yenilenebilir Enerjide Depo-lama ve Elektrikli Araçlar, Güneş Enerjisi ve Medya, İşletme, Bakım ve Sigorta ko-nularındaki gelişmeler konuşuldu.

“Yerelde Üretim, Yerinde Tüketim”SOLARTR 2018’in kapanış konuşma-

ETKİNLİK


sını Yürütme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Günnur Koçar ve Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Bülent Yeşilata gerçekleştirdi. Yerli kaynaklar ile enerji üretimine vurgu yapan Prof. Dr. Koçar, “Çevresel kaygı ve enerji bağımsızlığı mantığını kavramış olan pek çok insan yenilenebilir enerji kaynaklarına duyulan ihtiyacın farkına varmış durumda-dır. Birçok ülke artan enerji talebine yeni-lenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile cevap vermeye çalışmaktadır. Ülkemizde de sürekli artan enerji fiyatları ve bunun paralelinde artan enerji talebi, geleneksel yöntemlerle fosil yakıtlardan elde edilen enerjiyi çok daha pahalı kılarken, ülkemizin konumu itibariyle mevcut yüksek güneş, rüzgar ve biyokütle enerjisi potansiyeli, değerlendirmeye hazır kaynaklar olarak göze çarpmaktadır.” dedi.Günümüzün enerji savaşları içerisinde, üniversitelerin kalemi, bilgisi ve birikimi ile yer almasının önemine değinen Koçar, “Devletin sağladığı imkanların getirdiği bü-yük sorumluluğun bilinci ile teknolojik dışa bağımlılığı yok etmek, ülkemizi teknoloji ihraç eden bir ülke haline getirmek bizim için borçtur. Üniversiteler, enerji alanında çalışmaları sadece rafları süsleyen, uygu-lamadan kopuk, kişisel çıkarları ön planda tutan çalışmalar yerine, ülke sorunlarına ve ihtiyaçlarına dokunan, yerli sanayinin geliş-mesini öncelik haline getiren ülke ve dünya çapında projelere, çalışmalara ve ürünlere imza atmalıdır.” dedi. Koçar, SOLARTR 2018’in üniversitelerin, uygulamacıların, sanayicilerin ve ilgili kurumların yeni bilgi

ve araştırmaları ile güneş enerjisi sektörü-nü ve gelişimini bütüncül bir yaklaşımla değerlendirip tartışabildiği, tüm tarafların bir araya getirildiği bir platform olmaya devam edeceğini belirtti.

“2020 yılına bölgemizde teknoloji ve üretim üssü olmak hedefimiz”SOLARTR 2018 Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Bülent Yeşilata, yaptığı konuşma-da, artık bilimsel platformlara teknolojiden, üreticilerden, sektörün hizmet sağlayıcıla-rından, yazılım firmalarından önemli sayıda bildiriler ve katkılar gelmeye başladığını, uygulamaya yönelik de çok ciddi gelişmeler kaydedildiğini belirtti. Prof. Dr. Bülent Yeşilata, bu yılki bilimsel oturumlarda, güneş enerjisinin tekil bina-larda veya alanlarda uygulanmasından öte, şehir ve kentleşme bazında bütünsel ele

alındığı çalışmalar ile çok sık karşılaştık-larını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: “SOLARTR 2018’in ana teması olan “Yerli Üretim, Yerinde Üretim, Yerinde Tüketim” ile milli stratejiler ve ülkenin güneş enerjisi sektörünün kat etmesi gereken mesafeler, bu konferansta çok geniş bir şekilde tartışıldı. Tüm paydaşların SOLARTR 2018’e kattık-ları, güneş enerjisi sektöründe çok zengin ve dinamik sürecin geleceğine yönelik önemli işaretler verdi. Küresel anlamda bakıldığında, güneş ener-jisi sektörünün iklim değişikliği ile mücade-lede, düşük karbon salımı ve buna yönelik teknolojiler geliştirmede önemli bir rolü olduğunun altını çizen Yeşilata, “2020 yılı için burada çizilen yol haritalarının ve tartı-şılan konuların çok daha olgunlaşarak ileri seviyede karşımıza çıkıp Türkiye’nin sadece iç pazarda değil, dış pazarda da güneş ener-jisi sektöründe önemli bir konum almaya başladığının mesajlarını aldık.” dedi.Yeşilata, bundan sonra yapılacak çalışma-larla sektörü daha da büyüterek dünya öl-çeğinde kurulumlar gerçekleştirmiş olmayı hedeflediklerini belirterek “SOLARTR 2020 sırasında Türkiye’nin komşu coğraf-yalar için teknoloji ve üretim üssü olma yolundaki hedeflerine büyük ölçüde ulaşmış olmasını’ dilediklerini ifade etti. SOLARTR 2018’de, 2020’de tekrar görüşe-bilmek dilekleriyle kapanış gerçekleştirildi.

ETKİNLİK


2019 YILINDA AYAK KARBON İZİMİZİ AZALTALIM

SÜT-D DÜŞÜK

KARBON KAHRAMANIADAYLARINIBEKLİYOR

www.stanbulcarbonsummt.orgİletşm: Melha TAÇGINE: [email protected]: +90 555 762 87 91

0

5

25

75

95

100

21x27 5 mm taşma payı dergi reklam

6 Mart 2019 Çarşamba 21:29:59

ENERJI KAYNAKLI EMISYONLARDA SINIRA ULAŞILDIUluslararası Enerji Ajansı (IEA) Dünya Enerji Görünümü 2018 (World Energy Outlook-WEO) raporunu yayınladı. IEA’nın 2040 yılına kadar, küresel enerji trendlerini değerlendirdiği her yıl yayınlanan Dünya Enerji Görünümü raporu, 2 ana senaryo üzerinden değerlendirmelerini sunuyor: Hükümetlerin açıkladığı politika hedefleri ile iklim değişikliği ve yenilenebilir enerji konularını içeren sürdürülebilirlik senaryosu.

Yazı: Esen ERKAN

Küresel enerji talebi artıyorIEA’nın verilerine göre, geçen yıl 13 milyar 972 milyon ton petrol eşdeğeri seviyesinde olan toplam küresel enerji talebi, 2040’a kadar yüzde 26,7 artarak 17 milyar 715 mil-yon ton petrol eşdeğerine ulaşacak. Küresel enerji kaynakları arasında en yüksek talebin yine petrolde yaşanacağını açıklayan rapor, geçen yıl ortalama 94 milyon 800 bin varil olan günlük küresel petrol talebinin, günlük 11 milyon 500 bin varil artarak 2040’ta 106 milyon 300 bin varile yükseleceğini tahmin ediyor.2040 yılına kadar, en yüksek enerji talebi toplam 8 milyar 201 milyon ton eşdeğer petrolle Çin’in de içinde yer aldığı Asya Pasifik bölgesindeki ülkelerden gelecek. Bu bölgeyi, toplam 2 milyar 693 milyon ton eşdeğer petrol talebi ile Kuzey Amerika izleyecek.Küresel petrol üretiminin 2040’ta günlük 103 milyon 400 bin varile ulaşması beklenir-ken Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü-O-PEC’te üretilen petrolün payının ise yüzde 45’e yükseleceği tahmin ediliyor.

Rüzgar ve güneş hız kazanıyorIEA’nın sürdürülebilir kalkınma senaryo-

sunda, elektrifikasyon güçlü bir şekilde bü-yüyor, ama aynı zamanda biyoenerji, güneş ve jeotermal gibi yenilenebilir enerjilerin ısı ve hareketlilik sağlamak için doğrudan kullanımı da hesaplamalara dahil ediliyor.Rüzgar santrallarının küresel elektrik üre-timindeki payının yüzde 4 ile yüzde 12 arasında büyümesi beklenirken güneş ener-jisinin elektrik üretimindeki yüzde 2’lik pa-yının 2040 yılına kadar yüzde 10’a çıkarak

daha az maliyetli olacağı tahmin ediliyor.Yenilenebilir enerji bileşenlerinin enerji karması içindeki payının çeyreklik bir ar-tışla 2040 yılında üçte ikiye çıkması, ısıtma için bugün yüzde 10 olan payın yüzde 25’e yükselmesi ve taşımacılık payının yüzde 3,5’ten yüzde 19’a yükselmesi bekleniyor.Senaryoya göre, rüzgar ve güneş enerjisi üretimindeki artış, 2017 yılında 1,5 pe-tawatt saatten (watt’ın 1 katrilyon katı) 2040

RAPOR


yılında 14.1 petawatt saate kadar yükseliyor. 2017’de 9,2 milyona olan elektrikli taşıt kullanımı ise 2040’a kadar 933 milyona yükseliyor.Hükümetler tarafından dünya çapında ilan edilen önlemleri ve hedefleri içeren politika senaryosu altında ise küresel enerji talebi petrol talebini artırmaya devam ede-rek 2040 yılına kadar dörtte bir oranında

yükseliyor.Enerji verimliliği, yenilenebilir hidrojen sentezi, karbon yakalama, kullanım ve depolama gibi büyük ölçüde test edilme-miş teknolojilere yönelik çalışmalara dik-kat çeken rapor, enerji altyapısına bağlı çoğu emisyonun halihazırda kilitli oldu-ğunu vurguluyor. Özellikle, enerji kaynaklı CO2 emisyonlarının üçte birini oluşturan

kömürle çalışan enerji santralleri, 2040’a kadar birikmiş emisyonların üçte birinden fazlasını temsil ediyor.

Yenilenebilir enerji, küresel ısınmayı önlemek için yeterince hızlı değilIEA’nın icra direktörü Dr. Fatih Birol, tüm dünyadaki mevcut ve inşaatsız enerji alt-yapısını gözden geçirdiklerini ve bunun uluslararası iklim hedefleri kapsamında izin verilen tüm emisyonların yaklaşık yüzde 95’ini oluşturduğunu söyledi.Birol, “Dünya iklim hedeflerini karşılama konusunda ciddi ise, o zaman bugün itiba-riyle, sürdürülebilir enerji teknolojilerine yatırım için sistematik bir tercih yapılma-sı gerekiyor. Mevcut enerji sistemimizi kullanma şeklimiz konusunda daha akıllı olmalıyız. Başarılı olmak için daha önce görülmemiş bir küresel politik ve ekonomik çabaya ihtiyaç duyulacak.” dedi.Önümüzdeki yirmi yılda, dünyanın enerji sistemi büyük bir dönüşüm geçirecek. Rüz-gar ve güneş enerjisi, daha güçlü kaynak-lar olmak için yol alırken elektrik kullanım miktarı gittikçe artıyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik küresel ilerleme sür-se de hala küresel ısınmayı önlemek için yeterince hızlı görünmüyor. Hükümetler karbondioksit emisyonlarını azaltmak için güçlü yeni politika önlemleri almadıkça, yenilenebilir enerji kaynaklarının büyümesi, iklim değişikliğinin iyileştirilmesi için yeterli olmayacak.Kaynak: IEA-WEO 2018

RAPOR


Sizi daha yakından tanıyabilir miyiz?Aslen İzmir’liyim, İstanbul’da büyüdüm. Mühendis bir baba ve İktisatçı bir anne-nin kızıyım. Bilkent Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Mezunuyum. 7 yıl kadar tekstil markalarında, uluslararası grupta, profes-yonel olarak satın-alma ve tedarik zinciri yöneticiliği yaptıktan sonra 2007 yılında kendi işimi yapmaya karara verdim. Özel ilgim ve sektörel takibim doğrultusunda aile firmam Sırimpeks altında ilk markam “Secret Power Wind Hydro Thermal” ile enerji sektörüne Uzak Doğulu türbin, je-neratör ve panel üreticilerinin Türkiye satış temsilciliklerini alarak ilk adımı attım. 2012 yılı itibariyle İtalya’nın bir numaralı bağımsız teknik danışmanlık firması Win-dfor S.r.l. ‘nin Türkiye Mümessili oldum

ve halen Windfor’un Ülke Müdürlüğü gö-revine devam etmekteyim. Windfor 2018 Ekim itibariyle, İspanyol Güneş Enerjisi Varlık Yönetim Firması Vector Cuatro gruba dahil oldu ve böylece 2.6 GW ‘lık

bir GES portföyüne yönetimi tecrübesine direkt ulaşımımız oldu. 2007’den bu yana Türkiye genelindeki tecrübem ile 12 GW Rüzgar ve 1 GW Güneş Enerji projesinin geliştirilmesi, yatırımı, makine tedariki ve finansmanı konularına dahil oldum.

Yenilenebilir Enerji ve Enerji Sektö-ründeki Türk Kadınları Grubu’nu kurma fikri nasıl ortaya çıktı?Sektörde 12 yıldır aktif olarak çalışıyorum. Endüstri tesislerinin genelinde olduğu gibi

“HER MESLEKTEN SEKTÖRE GÖNÜL VERMIŞ KADINLARLA BERABERIZ”Türkiye’nin enerji sektöründe çalışan kadınları, uzun yıllardır yenilenebilir enerji alanında çalışmalara imza atan Sedef BUDAK’ın önderliğinde kurulan grup çatısı altında bir araya geldi. Yenilenebilir Enerji ve Enerji Sektöründeki Türk Kadınları (TWRE) adlı grup, enerji sektöründeki kadınların iletişim ağı olmak ve sektördeki temsil alanlarını arttırmak için yola çıktı.

Tüm enerji kaynaklarında çalışan kadın mühendis ve yöneticiler var. Enerji konusunda çalışan avukat, şehir plancısı, harita mühendisi, çevre mühendisi ve finansçı gibi her meslekten sektöre gönül vermiş kadınlarla beraberiz.

Röportaj: Esen ERKAN

RÖPORTAJ


enerji alanı da erkek egemen bir sektör ve sürekli olarak masada, toplantıda ve saha-da tek kadın olmak beni üzüyordu. Hangi görev veya tecrübede olursa sektördeki ka-dınların birbirleri tanıması ve destek olması gerektiğine inandığım ve enerji sektörün-deki kadınların iletişim ağı olması için bu grubu kurdum.

Grup, özellikle yenilenebilir enerjinin hangi alanlarından ve birimlerinden kadın çalışanları bir araya getirdi? Yakın zamanda planladığınız proje ya da etkinlikler neler?Üyelerimiz arasında başta yenilenebilir enerji kaynakları; rüzgar, güneş, biyogaz ve jeotermal olmak üzere, tüm enerji kay-naklarında çalışan kadın mühendis ve yö-neticiler var. Enerji konusunda çalışan avu-kat, şehir plancısı, harita mühendisi, çevre mühendisi ve finansçı gibi her meslekten sektöre gönül vermiş kadınlarla beraberiz. Enerji Sistemleri, Elektrik ve Makine Mü-hendisliği öğrencileri ve yeni mezun genç kadınlarda bizi yakında takip ediyorlar.İlk tanışma toplantımızı 18 Ocak 2019 ta-rihinde 65 kadının katılımı ile İstanbul’da Sırimpeks sponsorluğunda gerçekleştirdik. İkinci buluşmamızı 8 Mart 2019 “Dünya

Emekçi Kadınlar Günü Özel Program” Sektörel Fuarcılık sponsorluğunda 86 kadı-nın katılımı ile İstanbul’da gerçekleştirdik. SOLAREX İstanbul Fuarı’nda 5 Nisan 2019’da “Güneşte Kadın Oturumu” ger-çekleştireceğiz. Bu etkinlik herkese açık olacak. ICCI 2019 Kongre ve Fuarında 29 Mayıs 2019’da “Enerji’de Kadın” otu-rumu gerçekleştireceğiz. Ekim 2019’da 5. Rüzgar Enerji Sempozyumuna, Kasım 2019’da Ankara’da gerçekleştirilecek Tür-kiye Rüzgar Enerjisi Kongresine de grup olarak katılacağız. Uluslararası kadın grup ve derneklerden gelen toplantı ve workshop tekliflerine istinaden 2019 senesinde yurt dışı temaslarımız olacak.

Türkiye enerji sektöründe kadın is-tihdamına yönelik gelişmeleri nasıl değerlendiriyorsunuz? Kadınları enerji sektörüne çekmek ve ilerle-melerini desteklemek için sizce ne

tür çalışmalara ihtiyaç var?Türkiye’de kadın istihdamı için özel sektö-rün önde gelen yatırım firmalarının gerek destek programları gerekse işe alımlarla kadın istihdamına öncelik verdiğini görüyo-ruz. Bununla beraber sektör genelinde ka-rar mevkilerinde çok az kadın yönetici var. Önceliğin ilgili bölümlerden mezun genç kuşağın sektöre ilgisinin arttırılması, rol mo-del kadınlarla tanışma fırsatı yaratılması ve işe alımlarda erkek adaylarla eşit fırsatların tanınması olduğunu düşünüyorum. Hepi-mizin unuttuğu nokta işin cinsiyetinin değil; uzmanı olduğu. Gerek eğitimler, gerek saha gezileri ile kadınların sektöre, sektöründe kadınlara ısındırılması şart.

Enerji sektörü açısından işverenlerin kadın çalışanlarına yönelik anlayış-larını nasıl değerlendiriyorsunuz? Çalışma hayatınız boyunca kadın olmanın dezavantajını yaşadınız mı?

İşverenlere tavsiyem, işe başvuran insanların cinsiyetinden önce hangi konuyla ilgilendiklerini ve uzmanlaşmak istediklerini değerlendirsinler. Söylediğim gibi kadınlar da erkekler kadar işin fiziksel ve mental zorluklarının üstesinden gelebilir ve gerçekten işi mutfağında öğrenmek iyidir.

RÖPORTAJ


Ben ilk günden beri halen dahil olduğum tüm projeleri yerinde görmekten tarafım ve çalıştığım projelerin hemen hepsini yeşil sahadan itibaren, inşaat ve işlemeye alma dönemlerinde mühendis ekibimle beraber denetlendim. Kadın olmanın dezavantajı-nı özellikle “old school” erkek patronların karşısında bir süre sonra avantaja çevirmeyi başardığımı düşünüyorum. Zira kadınların işlerinde titiz, detaycı ve erkeklere göre her zaman daha ılımlı oldukları aşikâr. Bu du-rum teknik danışmanlık işinde benim çok işime yaradı. Sektörün genelinde konu daha farklı çünkü santral işi saha yani açık arazi ve inşaat işidir. Bunu her kadın istemeyebilir ama her erkekte sadece erkek olduğu için saha sevecek diye bir şey yok. Denetlediğim sahalarda kendi ekip arkadaşlarım dışında 12 senedir sadece bir tane kadın ile karşılaş-tım. Bir RES projesinin ISG sorumlusuydu ve “Ben rüzgar santralini çok sevdim, keşke

hep burada çalışsam” demişti. İşverenlere tavsiyem işe başvuran insanların cinsiye-tinden önce hangi konuyla ilgilendiklerini ve uzmanlaşmak istediklerini değerlendir-sinler. Söylediğim gibi kadınlar da erkekler kadar işin fiziksel ve mental zorluklarının üstesinden gelebilir ve gerçekten işi mutfa-ğında öğrenmek iyidir. Elektrik mühendisi bir kadını, çizdiği projenin alt yapı işlerini denetlemeye göndermezseniz bir sonraki projede daha iyi verim alamazsınız.

Gündelik hayatınızda yenilenebilir enerji konusundaki hassasiyetleriniz nelerdir?70’lerde ve 80’lerde doğmuş olanlar suyu ve elektriği idareli kullanmayı bilen bir nesil. Sokağa çöp atılmaması gerektiğini ve ihtiya-cınızdan çok harcarsanız, doğaya getireceği zararın farkında olarak yetiştirildik. Bunun-la beraber, maalesef teknolojinin ilerlemesi

TWRE’nin önceliği enerji sektöründeki kadın istihdamını artırmak

Yenilenebilir Enerji ve Enerji Sektörü Türk Kadınları

(Turkish Women in Renewables and Energy; TWRE) Grubu

üyeleri, Dünya Kadınlar Günü için 8 Mart’ta İstanbul’da

düzenlenen özel bir programda bir araya geldi. Sektörel

Fuarcılık – ICCI 25. Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve

Konferansı sponsorluğunda Richmond İstanbul Otel’de

gerçekleştirilen toplantıda, başta yenilenebilir enerji

alanından olmak üzere enerji ve alt-yapı sektöründen

100’e yakın kadın bir araya geldi. TWRE Kurucu Başkanı

Sedef Budak, TWRE kadın grubu olarak önceliklerinin

enerji sektöründeki kadın istihdamını artırmak ve bununla

ilgili doğru bir iletişim ağı oluşturmak olduğunu belirtti.

Üye sayısı 800’e yaklaşan grubun enerji sektörü için çok

verimli bir kadın çalışan veri tabanı oluşturduğunu dile

getiren Budak, çok hızlı bir yapılanma içerisinde olduklarını

ve uluslararası diğer kadın oluşumları ile iş birliklerine

başladıklarını hatırlattı. Budak, bundan sonraki süreçte

TWRE’nin büyümeye paralel olarak eğitim ve mentörlük

faaliyetlerinin başlayacağını da sözlerine ekledi.

ICCI ve PennWell Türkiye Genel Müdürü ve TWRE İletişim

Koordinatörü Feraye Gürel de hedeflerinin, erkek çalışan

sayısının yüksek olduğu enerji sektöründe kadın çalışan

sayısını artırmak ve mühendislik formasyonu olan

kadınların sektörde uzmanlıklarıyla ilgili noktalarda

istihdam edilmesinin önünü açmak olduğunu belirterek

“Kadın çalışanların dikey terfide daha çok tercih

edilmelerini sağlamayı da amaçlıyoruz” dedi.

Katılımcı ve konuşmacıların tamamı kadınlardan oluştu

Üretim, çevre ve sürdürülebilir enerji başlıklarının ele

alındığı toplantıda Gama Enerji Varlık Ticaret Müdürü

Aslıhan Dalgın “Enerji Ticareti ve Santral Optimizasyonu”

konusunda bilgi verirken, ARI-ES Enerji Ortağı ve Şehir

Plancısı Sezen Fidan “Yenilenebilir Enerji Santrallerinde

Proje Yönetimi” başlığı altında bir sunum yaptı. PROXIS

Landscape kurucu ortağı Enise Burcu Derinboğaz,

“Enerjinin Yenilenebilir Peyzajı ve Mimarlığı”, L’OCCITANE

Türkiye Genel Müdürü Pınar Akçam ise “Sürdürülebilir

Üretimde Enerji ve Doğal Kozmetik” konularında

katılımcıları bilgilendirdi. Toplantıda, yaklaşan fuar

ve kongrelere grup olarak katılma, kadın istihdamı

ve sektörün genel durumu hakkında herkese açık ve

kadınların konuşmacı olacağı oturumlar gerçekleştirilmesi

için gerekli hazırlıkların başlanmasına karar verildi.

Ev, sanayi ve ticari tesislerinin çatılarında solar sistemin seçenek değil zorunluluk olması, binalarda enerji verimliliği konularında daha yenilikçi ve fütüristik uygulamalara geçilmesi gerektiğine inanıyorum.

RÖPORTAJ


ve artık elektriksiz hiçbir şey yapamaz hale geldiğimiz için tamamen tüketim ve doğayı yok etmeye programlı bir türe dönüştük.Ben gündelik hayatımda (iş+ev) ; öncelikle su, elektrik ve kâğıt tüketimine çok dikkat ediyorum. Karbon ayak izimi düşürebile-ceğim ürünler (markaları) kullanıyorum, bulduğumda sürdürebilir üretim yapan firmaları, hayvan dostu ve vegan ürünleri tercih ediyorum. Evet, normalden biraz pahalı oluyor ama bir şekilde bu tip tüke-time geçmek zorundayız.

Dünyanın geleceği için enerji alanın-da “en çok” ne ya da nelere ihtiyaç olduğunu düşünüyorsunuz?Son kullanıcı olan bizlerin evlerinde en azından bir küçük mobil yenilenebilir enerji kitleri olması gerektiğini (rüzgar, solar veya hibrit) en çok kullandığımız ve devamlı pri-ze takılı aletleri bu şekilde çalıştırmamız gerektiğini düşünüyorum.

Ev, sanayi ve ticari tesislerinin çatılarında solar sistemin seçenek değil zorunluluk olması, binalarda enerji verimliliği konu-larında daha yenilikçi ve fütüristik uygula-malara geçilmesi gerektiğine inanıyorum. Isıyı hapseden cam, cam tavan ve ışık tüpü ile aydınlatma uygulamaları gibi. Uçak, gemi, araba gibi olmazsa olmazları-mızda tamamen temiz enerjiye geçmemiz gerektiğini düşünüyorum. Bu illa elekt-rikli(akü) olmak zorunda değil, çok farklı teknoloji ve kaynaklar üzerinde çalışma-lar mevcut(havadaki atık gazdan elektrik üretimi, titreşimden elektrik üretimi, dalga enerjisi gibi).Ülkemizde Daha çok AR-GE ve ÜR-GE ‘ye para ve zaman ayırılmalıyız.

Son olarak eklemek istedikleriniz…Güneş Sektörünü bir araya getiren aktif ve yapıcı çalışmalarını sürdüren GÜNDER’e TWRE’ye verdiği desteklerinden ötürü çok teşekkür ediyorum.

70’lerde ve 80’lerde doğmuş olanlar suyu ve elektriği idareli kullanmayı bilen bir nesil. Sokağa çöp atılmaması gerektiğini ve ihtiyacınızdan çok harcarsanız, doğaya getireceği zararın farkında olarak yetiştirildik. Bununla beraber, maalesef teknolojinin ilerlemesi ve artık elektriksiz hiçbir şey yapamaz hale geldiğimiz için tamamen tüketim ve doğayı yok etmeye programlı bir türe dönüştü.

RÖPORTAJ


OECD’nin üçüncü Tür-kiye Çevresel Perfor-mans İncelemesi, ül-kenin kömür, petrol ve gaza ağırlıkla bağımlı

kalmayı sürdürürken yatırım teşviklerinin yenilenebilir enerji kullanımını on yıl içe-risinde ikiye katlamaya yardımcı olduğuna dikkat çekiyor. Ekonomik büyümeden ve gelir artışından dolayı enerji talebinin hızla yükselmesi ile birlikte enerji karmasının %88’i fosil yakıtlar ve %12’si yenilenebilir kaynaklardan oluşuyor.Rapor, Türkiye’nin seragazı emisyonu 2005-16 döneminde %49 artarken aynı dönemde OECD bölgesi genelinde %8’lik düşüş gerçekleştiğini belirtiyor. Türkiye’nin 2015 Paris Anlaşması’nı imzalamasına rağmen iklim değişikliğini azaltma husu-sundaki bu küresel mutabakatı onaylaması için henüz bekleme aşamasında olduğuna dikkat çeken rapor, 2020 için iklime dönük hafifletme taahhüdünde bulunmayan tek OECD ülkesi’nin de Türkiye olduğunu açıklıyor. Raporda, Türkiye’nin çevre mev-zuatını AB standartlarıyla daha da fazla uyumlaştırdığı, bununla birlikte bunların uygulanmasını ve icrasını geliştirmesi ge-rektiği vurgulandı.

OECD Çevre Direktörü Rodolfo Lacy, “Türkiye, daha temiz enerjiye geçiş için iyi bir başlangıç yaptı fakat çabalarını yo-ğunlaştırması ve jeotermal, güneş ve rüzgar enerjisine yatırımını artırması gerekiyor. Enerji verimliliğine dönük hedefler koymak da öncelik olmalı.” açıklamasında bulundu.

“Yüksek emisyonlu araçların alınması teşvik edilmemeli”Türkiye’nin çevre vergilerini kullanmasın-dan, bilhassa petrole dönük yüksek vergi oranlarından övgüyle bahsedilen raporda, sistemin tüketicilerin daha eski ve daha yük-sek emisyonlu olabilecek kullanılmış araçlar

Yazı: Esen ERKAN

OECD: “TÜRKIYE’NIN YENILENEBILIR ENERJI YATIRIMLARINI HIZLANDIRMASI GEREK”

OECD raporuna göre, Türkiye’nin sera gazı emisyonu 2005-2016 döneminde yüzde 49 artarken, aynı dönemde OECD bölgesi genelinde yüzde 8’lik düşüş gerçekleşti.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) “3. Türkiye Çevresel Performans İncelemesi” raporunu açıkladı. Rapora göre, Türkiye’nin sera gazı emisyonlarını düşürmek için yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımlarını artırması gerekiyor.

RAPOR


satın alması için teşvik edilmeleri ise eleştirildi.Raporda, daha temiz enerjiyi ve taşımacılık seçeneklerini teşvik etmek için fosil yakıt süb-vansiyonlarının kademeli olarak kaldırılması çağrısında bulunuldu.Daha temiz enerji ve taşımacılığın aynı zamanda hava kirliliğini azaltmaya da yardımcı olaca-ğı kaydedilen raporda, “Türkiye’nin kömürle çalışan elektrik santrallerine bağlı olması, bü-yük şehirlerdeki ve sanayileşmiş bölgelerdeki hava kalitesinin Dünya Sağlık Örgütü kılavuz kurallarının altında kaldığı anlamına geldiği” yorumu yapıldı.

“Çevre meselesi, siyaset üstü bir meseledir”Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar ise Türkiye’nin çevre alanında 2008 yılında hazırlanan son rapordan sonra kaydettiği gelişmenin bu rapor ile ortaya konul-duğunu söyledi. Çevre meselesinin, siyaset üstü bir mesele olduğunu belirten Birpınar, ‘’Çev-re meselesi, çocuklarımızın geleceği açısından önemli bir meseledir. Dolayısıyla siyasi kavgala-rın içerisinde olmaması gerekiyor.” diye konuştu.

OECD, 2008’den bu yana Türkiye’nin güçlü ekonomik büyümesinin hava

emisyonlarından, enerji kullanımından, atık oluşumundan ve su tüketiminden

nispeten ayrıldığını ancak çevre baskılarının artmaya devam ettiğini belirtiyor.

Türkiye’nin düşük karbonlu dairesel ekonomiye geçişte daha fazla ilerleme

kaydetmesi gerekiyor. OECD’nin Türkiye Raporu’nda belirlenen fırsatlar ve

zorluklar ise şöyle:

RAPOR


Raporun Türkiye için tavsiyeleri şöyle: Paris Anlaşması’nı onaylayarak iklim ve enerji hedef-

lerini bütünleştiren bir uzun vadeli düşük emisyon stratejisini benimsemesi.

Fosil yakıtların özellikle kömürün, enerji karışımın-daki payını azaltması ve jeotermal, güneş ve rüzgar enerjisinin payını artırması.

Enerji, konut ve taşımacılık sektörlerinde ölçülebi-lir verimlilik hedefleri belirlemesi. Binalarda enerji verimliliği yatırımları için daha ekonomik teşvikler sağlaması.

Hava kirliliğini azaltmak için ülke genelinde bir strateji geliştirmesi.

Araç ve yakıt vergilendirme sisteminde reform ya-parak muafiyetleri kaldırması ve emisyon kriterlerini entegre etmesi. Fosil yakıtı tüketimine dönük vergi muafiyetlerini aşamalı olarak kaldırarak düşük gelirli ailelere yönelik kömür yardımlarını kademeli olarak daha temiz alternatiflere geçişe destekle değiştirmesi.

FIRSATLAR � Yenilenebilir enerji kaynaklarında büyük potansiyel

ve artan kurulum kapasitesi � Atık su yönetiminde büyük çaplı ilerleme � AB standartlarına daha fazla uyarlanmış mevzuat

çerçevesi � Geniş ölçüde çevreyle ilgili vergi gelirleri � Özel sektörün artan çevre yatırımı

ZORLUKLAR � Fosil yakıtlara dayanan, yüksek düzeyde karbon yo-

ğunluklu ekonomi � Seragazı emisyonlarının hızla artması � Büyük şehirlerdeki ve sanayileşmiş bölgelerdeki hava

kalitesinin düşüklüğü � Kentsel katı atıkların geri kazanımının ve geri dönü-

şümünün yetersizliği � Çevreye zararlı sübvansiyonların geniş ölçekli olması � İklim değişikliğinin etkilerine maruz kalma

RAPOR


2019 15-16 April

ww

w.future-solar.org

Mediterranean Future Solar Energy Summit is a platform that focuses on the region’s challenges & opportunities. The summit will also help to establish peer relationships and exchange dialogue with your counterparts from around the Europe and other parts of the world. Considering Turkey is a part of this region, we are interested to welcome more Turkish representatives. In this term we are so honored and happy to partner with one of the leading Turkish Organizations - GUNDER in order to reach more audience. Overall, on the 15-16th of April in Milan, Italy we are happy to invite you to be a part of this energy networking

Happy to Partner with GUNDERMilan Italy

20+ Exhibitors 30+ Speakers 250+ Participants

Şanlıurfa’daki 32,2 MW’lık proje Tür-kiye’de 2018 Yılı içerisinde tek parça-da yapılan en büyük proje olarak ta-nıtıldı. Schmid-Pekintaş bu projenin hangi aşamalarında yer aldı? Biz Türkiye’de; kaliteye, teknolojiye ve yeniliklere öncülük etme misyonu olan, gücüne güvenen, sektörde ki çalışmaları ile benzersiz referanslara sahip olan bir firmayız. Beyaz et sektöründen yoğun bir ilgi gördük, soğuk hava depolarında çatı-lara birçok sistem kurduk. En önemli arazi

projemizi ise 2018 yılı içerisinde Şanlıurfa Viranşehir’de gerçekleştirdik. 32,2 MWp kurulu güce sahip olan bu projenin EPC sorumluluğunu Else Enerji üstlendi ve verimlilik anlamında ulaşılan neticelerde, hesaplanan rakamların üze-rine çıkıldı. Panellerin üretimini ise Schmid Pekintaş olarak biz gerçekleştirdik. Modüllerin üretimi yaklaşık dört ay sürdü. Hücreleri, bağlantı kutuları ve çerçeve teknolojileri itibariyle bir çok inovatif özelliği barındıran

ürünler oldu.

Çatı projelerini değerlendirebilir mi-siniz? Yeni dönemde bu konuyla ilgili planlarınız neler?1 MW’lık bir çatı projesini kurmak isterse-niz, maksimum 7000 m2 bir alana ihtiyacı-nız oluyor. Bu sebeple çatıların Türkiye’de çok önemli olduğunu, henüz daha çok bakir olduğunu ve büyük bir potansiyele sahip

2018’DE SCHMID PEKINTAŞ’IN FABRIKASINDAKI TOPLAM KURULU GÜÇ 120 MW’A ULAŞTITürkiye’nin ilk solar panel üreticilerinden biri olan Schmid Pekintaş, Else Enerji’nin Şanlıurfa Viranşehir’de hayata geçirdiği arazi üzeri GES projesi için yaklaşık 120 bin panel üretimini dört ay gibi kısa bir süre içerisinde gerçekleştirdi. Sektörden gelen taleplere daha hızlı cevap vermek ve daha üst düzey teknoloji talep eden projelere ürün üretmek amacıyla yeni bir yatırım gerçekleştirdi. Pekintaş Group CEO’su Özhan Olcay ile bir araya geldik ve yeni dönem hedeflerini konuştuk.

RÖPORTAJ


olduğunu düşünüyoruz. Türkiye’deki ça-tıların hepsi olmasa da önemli bir kısmı güneş enerjisi açısından elverişli bir yapıya sahiptir. Özellikle endüstriyel çatıların, elektrik ihti-yacını karşılaması amacı ile yönetmeliklerin pozitif yönde düzenleneceğini düşünüyo-ruz. Elbette bu değişim ile birlikte, sektör de ihtiyacı olan canlılığı kazanacak.

Sizin yatırımcılığını üstlendiğiniz başka GES projeleri var mı? Isparta’da, Düzce’de ve Mersin’de yer alan ve elektrik üretimi yapan üç adet GES pro-jemiz bulunuyor. 2018 yılında ise Makedon-ya, İran ve İsrail’deki projelerimiz üzerinde çalışmaya devam ediyoruz. İran’daki GES projemizin planlanan kapasitesi 7 MW ku-rulu güce sahip olacaktır. Yatırım ve proje amaçlı çalışmaya devam ettiğimiz diğer pazarlar arasında ise; Ukrayna, Güney Afrika ve Karadağ yer alıyor.

2018 yılında toplam kaç MW kurulu güce ulaştınız? Referanslarınız bi-zimle paylaşabilir misiniz? Schmid Pekintaş’ın fabrikasındaki toplam kurulu gücü 120 MW’a ulaştı. Bu rakamın 90 MW’ını fiilen üretim yapmak suretiyle kullandık. Hatta Şanlıurfa’da gerçekleş-tirdiğimiz projemizde bu kapasitenin 32 MW’ını tek lokasyonda doldurduk. 2018 yılında da 7/24 esasına göre üretim ger-çekleştirdik. Gelen talepten dolayı kapasite arttırmak için yatırım gerçekleştirdik. Yeni üretim hattımız 2018 yılında devreye girdi ve müşterilerimize daha hızlı şekilde hizmet veriyoruz. Yeni üretim hattımız ile ihracat potansiyelimizi de kullanıp daha üst düzey teknolojik projelere ürün üretip, yüksek ve-rimliliğe sahip ürünler satıyoruz.

İstanbul ofisiniz ve Düzce fabrika-nızda sunduğunuz seminer ve tek-nik destekler hakkında bilgi alabilir miyiz?Sektörde süregelen sorunları çözme nokta-sında tasarım ve üretim projelerimiz bulu-nuyor. Fiyat odaklı oluşan talep anlayışını değiştirme gayreti içindeyiz. Bu sorunu, müşterilerimizi İstanbul merkez ofiste ve Düzce fabrikamızda misafir ederek, sundu-ğumuz seminer ve teknik desteklerle aşmaya çalışıyoruz. Bizleri ziyaret eden tüm müş-terilerimize fotovoltaik sistemlerin doğru-larını, 25 ila 30 yıllık yatırımlar için nelere dikkat edilmesi gerektiğini kapsamlı bir şe-kilde anlatarak, hem seçici hem de bilinçli bir topluluk oluşturma gayreti içindeyiz.

Düzce tesislerinde yapılan modül üretiminiz ile ilgili detayları öğre-nebilir miyiz?Düzce tesislerinde üretilen modüllerimizde, Almanya’da akredite laboratuvarlar tara-fından test edilip onaylanan hammaddeler kullanılıyor. Ürünlerin tamamı TUV Rhe-inland tarafından test edildi ve IEC ve EN standartlarına göre uygunluk belgelerinin

mevcut. Firmaların bünyesinde hammad-de giriş kontrolünden modül sevkiyatına kadar olan tüm kalite kriterleri ve kontrol basamakları tanımlanıyor. Kontroller uz-man personel tarafından yapılıyor ve kayıt altına alınıyor. Ayrıca servis hizmetimizin kalitesi TSE ta-rafından denetlenmiş ve belgelendirilmiştir. Tüm bu sertifikalara ek olarak, ISO 9001 kalite yönetim sistemi, ISO 14001 çevre yönetim sistemi, OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi’ni entegre bir şekilde uygulamaktayız. Tüm modüllerimiz PID Free, Tuz ve Amonyak Korozyonuna dayanıklılık testlerinden geçmiş ve sertifi-kalarını almıştır.

Eklemek istedikleriniz…Pekintaş Grup olarak, 7. ICCI Enerji Ödüllerinde Yenilenebilir Enerji Santralleri kategorisinde “Aluform Pekintaş” Güneş Enerji Santrali Projesiyle ve Ana Ekipman Tedarikçisi kategorisinde de “Schmid Pe-kintaş” bu projenin güneş paneli tedarikçisi olarak 2 ayrı ödül ile onurlandırıldık. Tüm çalışan ve tedarikçilerimizle de bu ödüllerin mutluluğunu paylaşıyoruz.

RÖPORTAJ


BNEF’in raporuna göre, küresel yenilenebilir enerji harcamalarında 100,1 milyar dolar ile Çin liderliğini korurken 2017

yılına göre yatırımlarında yüzde 32 düşüş görülen ülkenin güneş enerjisi yatırımla-rındaki %53’lük azalma, dünya çapındaki düşüşün de kilit faktörlerinden biri oldu. 2018’de temiz enerji yatırımlarında yüzde 12 artışla 64.2 milyar dolar ile ikinci en büyük pazar ABD olurken Avrupa’nın temiz enerji yatırımları yüzde 27 artış ile 74,5 milyar dolara ulaştı.

PV’de en düşük sermaye maliyeti Hindistan’da2018’in birçok güneş üreticisi ve Çin’deki geliştiriciler için zor bir yıl olduğunu be-lirten BNEF’in Güneş Enerjisi Analisti Jenny Chase: “Bununla birlikte, küresel PV kurulumlarının 2017’de 99 GW’den 2018’de yaklaşık 109 GW’ye yükseldiğini tahmin ediyoruz. Diğer ülkeler, teknoloji-nin rekabetçiliğinden ve daha düşük ma-liyetlerden yaralandı. 2018 yılında, güneş enerjisi santralleri için birim başına düşen sermaye yatırımları azaldı. Ancak, Çin’in güneş enerjisine yönelik sübvansiyonlarını azaltma kararı karşısında geliştiriciler fiyat-larını düşürdü ve 1 megawatt fotovoltaik kapasite yükleme maliyeti yüzde 12 düşüş

gösterdi” dedi.2018 yılında finanse edilen en büyük güneş enerjisi projeleri, yaklaşık 2.4 milyar dolara mal olan Fas’taki 800 MW’lik termal güneş enerjisi portföyü NOORm Midelt PV ve Hindistan’daki 500 milyon dolara mal olan 709 MW’lik NLC Tangedco PV tesislerini içeriyor. Hindistan, fotovoltaik tesisler için megawatt başına en düşük sermaye mali-yetine sahip ülkelerden biri konumunda.

Offshore rüzgar yatırımlarına ilgi artıyorGeçen yıl yenilenebilir enerji yatırımlarının önemli bir parçası olan açık deniz (offshore) rüzgar enerjisi yatırımları %14 artışla 25.7 milyar dolara ulaştı. Finanse edilen projeler

arasında, Kuzey Denizi’ndeki 3,3 milyar dolar değerinde 950 MW’lık Moray Firth East dizisi ve 11.4 milyar dolar ile inşaa-tı başlayan Çin’deki 13 açık deniz rüzgar çiftliği yer alıyor.BNEF’te rüzgar analizi başkanı David Hostert: “Açık denizdeki faaliyet dengesi değişiyor. İngiltere ve Almanya gibi ülkeler bu sektöre öncülük etti ve önemli olma-ya da devam edecekler. Ancak Tayvan ve ABD’nin Doğu Sahili gibi yeni yerler Çin en büyük pazar olarak ele alınmasını sağlıyor ve yatırımcıların ilgisini çekmeye devam ediyor” dedi.Karadaki rüzgar enerjisi projeleri, geçen yıl küresel olarak %2 artışla 100,8 milyar dolara ulaşırken en büyük projeler arasında

2018’DE KÜRESEL FOTOVOLTAIK KAPASITESI 109 GW’YE ULAŞTIBloomberg New Energy Finance (BNEF) tarafından hazırlanan rapora göre, akıllı teknolojiler ve yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımlar 2018 yılında bir önceki döneme göre yüzde 8 düşüş göstermesine rağmen, bir kez daha 300 milyar dolar barajını aştı. Çin’in sübvansiyonları durdurma kararı ile birlikte küresel finansman %24 düşüş ile 332,1 milyar dolar tutarında gerçekleşirken yeni eklenen küresel fotovoltaik (PV) kapasitesi ise 109 GW’ye ulaştı.

Yazı: Esen ERKAN

RAPOR


1,4 milyar dolar ile 706 MW’lik Enel Gre-en Power Güney Afrika portföyü ve 600 MW’lik 1 milyar dolara mal olan ABD’deki Xcel Rush Creek gösteriliyor.

Biyokütle ve atıktan enerji yatırımları yükselişteDiğer yenilenebilir enerji sektörleri arasın-daki biyokütle ve atıktan enerjiye yatırımlar %18 artarak 6.3 milyar dolara yükselirken, biyoyakıtlara yapılan yatırımlar %47 artış-la 3 milyar dolara yükseldi. Jeotermal 1,8 milyar dolar ile %10, küçük hidrolikler ise 1,7 milyar dolar ile %50 artış gösterdi. Ye-nilenebilir enerji projelerine ve dünyadaki küçük ölçekli güneş sistemlerine yapılan toplam yatırımların kapasitesindeki artışa rağmen, yıllık %13 düşüşle 256.5 milyar

dolar düşüş yaşandı.

Çin’in enerji politikaları risk sermayesini artırıyorÜlkelere göre 2018 temiz enerji yatırımla-rına baktığımızda, Çin’in yine lider olduğu görülüyor. Ancak güneş enerjisi taahhütleri-nin değerinin düşmesinden dolayı 2017’nin rekorunda %100 gerileme yaşandı.BNEF Genel Müdürü Jon Moore, “Bir kez daha, Çin’in hareketleri, enerji geçişinin dinamikleri üzerinde önemli bir rol oynu-yor. Güneş maliyetlerini düşürmeye, açık deniz rüzgarı ve elektrikli araç pazarlarını büyütmeye ve risk sermayesini artırmaya yardım ediyor” dedi.ABD, %12 artışla 64.2 milyar dolara ikinci en büyük yatırım yapan ülke oldu. Yatırım-

cıların, gelecek on yıl içinde soran erecek olan vergi teşviklerinden yararlanmak için rüzgar ve güneş projelerini finanse etmekte acele ettiği ABD’nin yanı sıra Avrupa’da da Facebook ve Google gibi büyük şirketler tarafından imzalanan enerji satın alma an-laşmalarından yararlanan projeler yükselişe geçmiş durumda.Avrupa’daki yatırımlar %27 artış ile 74,5 milyar dolara çıkarken İspanya’nın güneş enerjisi pazarında yaşanan toparlanma yük-sek maliyetlerin düşmesini sağladı. İsveç ve Norveç’teki büyük rüzgar santrallerine yapılan yatırımlar ise sanayideki tüketicilere düşük maliyetli elektrik tedariğini artırdı.

2018’de temiz enerjiye 2 milyar dolardan fazla yatırım yapan diğer ülkeler ve bölgeler ise şöyle:

Japonya, %16 düşüşle 27.2 milyar $

Hindistan %21 düşüşle 11.1 milyar dolar

Almanya %32 düşüşle 10.5 milyar dolar

İngiltere %1 artışla 10.4 milyar dolar

Avustralya %6 artışla 9,5 milyar dolar

İspanya yedi kat artışla 7.8 milyar dolar

Hollanda %60 artışla 5.6 milyar dolar

İsveç %37 artışla 5.5 milyar dolar

Fransa %7 artışla 5.3 milyar dolar

Güney Kore %74 artışla 5 milyar dolar

Güney Afrika, 40 kat artarak 4,2 milyar dolar

Meksika %38 düşüşle 3.8 milyar dolar

Vietnam 18 kat artış ile 3.3 milyar dolar

Danimarka 5 kat artışla 3,2 milyar dolar

Belçika dört kat artışla 2,9 milyar dolar

İtalya %11 artışla 2.8 milyar dolar

Fas 13 kat artarak 2,8 milyar dolar

Tayvan %134 artışla 2.4 milyar dolar

Ukrayna 15 kat artış ile 2,4 milyar dolar

Kanada %34 düşüşle 2.2 milyar dolar

Türkiye %5 düşüşle 2.2 milyar dolar

Norveç değişiklik olmadan 2 milyar dolar

RAPOR


Birleşmiş Milletler İk-lim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) bağlamında yürütülen ve insan kaynaklı iklim deği-

şikliği ile küresel mücadelenin detaylarının şekillendirildiği Taraflar Konferansı’nın 24.sü (nam-ı diğer COP24) 2-16 Aralık 2018 tarihinde Polonya’nın fosil yakıt kaynakları ile ünlü Silezya bölgesinde düzenlendi. İklim zirvesine dünyanın hemen her yerinden 23.000’i aşkın delege katılım sağlarken, müzakereciler Paris Anlaşması’nın nasıl uygulanacağına dair bazı kuralları netleştirme şansı buldular. Müzakerelerde ilerleme sınırlı, zirve esnasında paylaşılan bilimsel bulgularsa

çok çarpıcıydı. COP24’in genel önemi, zirvenin sonunda üzerinde uzlaşılmış olması gereken Paris Anlaşması’nın nasıl hayata geçirileceğinin netleştirildiği “Kural Kitabı” idi. Bu bağ-lamda epey yol alındı, kuralların belirgin bir kısmı şekillendi. Diğer yandan piyasa temel-li mekanizmalar ve iklim finansmanı gibi bazı kritik alanlar üzerinde halen uzlaşıla-mayan konular olarak taca atıldı. COP24 öncesinde ve zirvenin açılışına damga vuran ise bilim insanlarından gelen endişe verici çağrılardı. Hükümetlerarası İklim Deği-şikliği Paneli (IPCC) tarafından 6000’den fazla bilimsel çalışma bulguları taranarak kaleme alınan 1.5oC Özel Raporu (SR1.5) bilindiği üzere iklim zirvesinden hemen

önce kamuoyu ile paylaşılmış, basında geniş yankı bulmuştu. Raporun ana bulguları arasında yer alan kritik mesajlardan en önemlisi sera gazı emisyonlarının mevcut şekilde artmaya devam etmesi halinde kü-resel sıcaklık ortalamasındaki artışın 2030 ile 2052 yılları arasında 1,5ºC sınırını geçeceğine kesin gözüyle bakılıyor. 1,5ºC sınırı bilindiği üzere sürdürülebilir kal-kınmayı sağlamak ve yoksulluğu önlemek bağlamında kritik öneme sahip. Küresel ısınmayı 1,5ºC ile sınırlandırmak, ekolo-jik sistemler ve yaşam alanları üzerindeki birçok kalıcı etkinin önlenmesi anlamına da geliyor. Bunu başarabilmek içinse kü-resel emisyonları 2030 yılında 2010 yılına göre %45 azaltmak ve 2050

COP24: IKLIM MÜZAKERELERINDE ÖNEMLI BIR VIRAJ GERIDE KALDI

Yazı: Arif Cem Gündoğan, Yönetici, TSKB Sürdürülebilirlik Danışmanlığı A.Ş.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ / KONUK YAZAR


yılında net sıfır emisyona ulaşmak gerekiyor. Bu hedef tarım, enerji, sanayi, bina, ulaşım ve şehirlerde geniş kapsamlı dönüşümler gerektirmekte. Not düşmek gerekir ki Paris Anlaşması kapsamında ma-saya koyulan taahhütler, sıcaklık artışını 1,5°C’de sınırlandırabilmeye yeterli değil. Yani ülkelerin daha çok çaba sarf etmesi gerekmekte.Bu aciliyet mesajları COP24’ün ilk hafta-sında en çok konuşulan konuları teşkil etti. Zirve boyunca teknik ve politik düzlemlerde müzakereler sürdürüldü; ülkeler ve benzer çıkarlara sahip ülke blokları zaman zaman zorlu bir şekilde, zaman zaman da benzersiz bir uyum içinde ilerleme kaydetmeye çalış-tılar. Zirve sonunda anlaşmaya taraf ülkeler küresel iklim eylemini daha şeffaf ve detaylı bir biçimde incelemeyi olanaklı kılabilecek “en ortak kurallar bütünü” üzerinde mu-tabık kaldılar. Bunun yanı sıra özel sektör, sivil toplum, bilim dünyası farklı girişimler ve inisiyatifler üzerinden iklim eyleminin sadece devlet düzeyinde kalmadığını; tüm aktörlerin katılımının esas olduğunun altını çizdiler. Paris Anlaşması Kural Kitabı’nın yanı sıra COP24’ün önemli sonuçlarından bir diğeri taraf ülkelerin 2020 yılına kadar halihazırdaki iklim değişikliği mücadele hedeflerini içeren Ulusal Niyet Katkı Beya-nı (NDC) belgelerini yenileme konusunda

anlaşmaları oldu. Bu yenilenmiş belgele-rin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin 2019’da düzenleyeceği ve iklim değişikliği odaklı özel zirvede sunulması bekleniyor.Paris Anlaşması’nı imzalayan ancak özel şartlarına ilişkin birtakım çekincelerinden dolayı henüz resmen taraf olmayan Türkiye zirve boyunca kendi koşullarını ve taleple-rini ifade etmek için girişimlerde bulundu. BMİDÇS’ne göre gelişmiş ülkelerle aynı grupta yer alan Türkiye’nin ilgili ekten çık-mak ve kendi sosyo-ekonomik koşullarına yakın gelişmiş ülkelerle aynı ekte yer almak isteğine ilişkin yürütülen gayrı-resmi istişare süreci önceki 2 zirvede olduğu gibi çözü-me ulaşılamadan sona erdirildi. Türkiye, anlaşmaya resmen taraf olmayan sınırlı sayıdaki ülkelerden birisi olarak bundan sonraki zirvelerde Paris Anlaşması’na ilişkin müzakere oturumlarında oy hakkı bulun-madan gözlemci statüsü ile bulunacak. Bu durum, piyasa temelli mekanizmalar şekil-lendirilirken Türkiye’nin ilgili mekanizma-ların kurallarını etkileme şansını kısıtlıyor ve ortaya çıkacak potansiyel fırsatlardan yararlanmasını engelliyor. Türkiye’nin ko-numunun Şili’de gerçekleştirilecek zirvede (COP25) yeniden ele alınacağını öngörmek mümkün olsa da BMİDÇS bütünlüğünün bozulma ve Paris Anlaşması’nda olası im-tiyaz taleplerinin artabileceği endişeleri

Türkiye’nin taleplerine olumsuz yansıma-ya devam edecek gibi gözükmekte. Paris Anlaşması’na müdahil olmayan ülkelerin ekonomik anlamda risklere daha açık ve düşük karbon ekonomisine ilişkin fırsatla-ra erişim noktasında ellerinin daha zayıf olacağı malum. Uluslararası rejimde yo-lumuza devam etmemiz ülke çıkarları ve sürdürülebilir kalkınma açısından önem taşıyor. COP24’teki üst düzey oturumlar-da bir konuşma yapan Çevre ve Şehirci-lik Bakanı Sn. Murat Kurum IPCC’nin 1.5oC Özel Raporu’na atıf vererek iklim eyleminin aciliyetine katıldıklarını ifade etti. Zirve sonrasında Türkiye’de özellikle yerelde iklim değişikliği mücadelesine özel vurgu yapıldığını, afet risk azaltımına ilişkin yerel düzeye talimatlar verildiğini gözlem-ledik. Bunlar atılan olumlu adımlar olsa da anlaşmaya taraf olma ve daha somut adımlar atılması gerekliliği sivil toplum ve iş dünyası tarafından dile getirilen beklen-tiler arasında. COP24, politik ekonomi bağlamındaki en-gellere rağmen Paris Anlaşması’nın küresel düzeyde ve her düzeyde yarattığı dalgaların artarak devam ettiğini göstermiş olması ba-kımından önemli bir viraj olarak kayıtlara geçti. Kural Kitabı bağlamındaki kararla-rın her düzeyde iklim değişikliği ile küresel mücadeleye ve halihazırdaki rejime güven



tazelemek için önemli olduğu belirtilmekte. Bu kararların 2015 sonrasında ivmelenen küresel düzeyde düşük karbonlu ekonomiye geçiş dönüşümünü daha hızlandırmak için nirengi noktaları olduğunda hemen her kesim hemfikir olmuş durumda. 2019 yılı gerek Birleşmiş Milletler özel iklim zirvesi, gerek COP25 düşünüldüğünde yine kritik bir viraj olarak görülmeli. BM zirvesi ülkele-re ellerini artırmak için şans tanırken, Latin Amerika’da Şili ve Kosta Rika ortaklığı ile düzenlenecek olan COP25 iklim deği-şikliği mücadelesinde pro-aktif bu iki ülke liderliğinde anlaşma kurallarını nihayete erdirmek için anlamlı bir ortam sunacak. COP24’ten akılda kalan bazı gelişmeleri hatırlayacak olursak: Kosta NDC’sini 2020 yılına kadar yenileneceğini duyurdu. Mal-divler 2019 yılında yeni NDC sunacağını açıkladı. Şili, NDC’si için çalışmalara başladığını duyurdu. Ukrayna, 2020 yılı iti-bari ile NDC’sini revize edeceğini ilan etti. Vietnam, 2019 yılı başında yeni NDC’sini sunacağını paylaştı. Norveç 2020 yılı başına kadar iklim değişikliği ile mücadele hedefle-rini artıracağını duyurdu. Katar ve Lübnan

da yeni NDC sunacağını duyuranlar ker-vanına katıldı. COP24 öncesi Adaptasyon Fonu’na sunulacağı belirtilen finansal taah-hüt yaklaşık 538 milyon dolarken COP24 sırasında bu rakama 129 milyon dolarlık yeni taahhütler eklendi. Paris Anlaşma-sı’nın ana finans mekanizması olan Yeşil İklim Fonu ise COP24 ile beraber (teorik olarak) 10,3 milyar dolar seviyesine yükse-len bir hacme ulaştı. İklim değişikliğinden

en çok etkilenen 48 ulusun oluşturduğu En Kırılgan Ülkeler Forumu, küresel iklim eylemini artırmayı talep eden ve ülkelerin iklim planını 2020 yılına kadar yenilemeye çağıran çağrısını tekrarladı. 32 trilyon do-lar değerinde finansal varlık yöneten 415 yatırımcı tüm hükümetleri Paris Anlaşması emisyon azaltım hedeflerinin gerçekleştiril-mesi için, ulusal katkı beyanlarını 2020’ye kadar hazırlamaya çağırdı. Küresel beş dev banka (ING, BBVA, BNP Paribas, Standard Chartered and Société Générale) portfol-yolarındaki kredilerin Paris Anlaşması he-defleriyle uyumunu denetleyeceğini taahhüt etti. Dünyanın en büyük gemicilik şirketi Maersk 2050’ye kadar sıfır emisyon hede-fine ulaşacağını açıkladı. IKEA 2016 yılına göre 2030 yılında en az %80 azaltım hedefi verdi. Dünya Bankası 2021-2025 arasında 200 milyar dolar ile iklim eylemi yatırım-larını iki katına çıkaracağını duyurdu. Bu ve benzeri açıklamalarla COP24, Paris An-laşması’nın zamana karşı testten başarıyla geçtiğini ve küresel çapta düşük karbonlu ekonomiye geçişin sekteye uğramadan ve dahi artarak devam edeceğini gösterdi.

BM zirvesi ülkelere ellerini artırmak için şans tanırken, Latin Amerika’da Şili ve Kosta Rika ortaklığı ile düzenlenecek olan COP25 iklim değişikliği mücadelesinde pro-aktif bu iki ülke liderliğinde anlaşma kurallarını nihayete erdirmek için anlamlı bir ortam sunacak.



The World’s Leading Exhibition for the Solar IndustryMESSE MÜNCHEN, GERMANY

From solar cells to solar power plants From inverters to monitoring From international markets to new business models Intersolar Europe: for the best overview in a dynamic market 50,000 energy experts from 160 nations and 1,300 exhibitors at four parallel exhibitions – come and be part of The smarter E Europe!

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli, Ekim 2018’de yayın-ladığı 1.5 Derece Ra-poru ile küresel iklim

değişikliği kamuoyunu en güncel bilim-sel verilerin ışığında iklim değişikliğine karşı en acil yollarla harekete geçmeye çağırdı. Öyle ki bu tarihsel rapor iklim değişikliğinin sebep olduğu ölümcül et-kileri sınırlandırabilmek için insanlığın sadece 12 yılının kaldığının altını çiziyor. Radikal iklim rejimlerinin kurulması ve yerküre üzerinde artık yeni fosil yakıt santrali projelerinin yapılmaması gibi bi-limsel ve politik zorunlulukların detaylı bir şekilde yer bulduğu bu rapor, aynı zamanda yeni nesillere iklim değişikliği mücadelesinde yüklediği ulusal ve küresel seviyede sorumluluklar gibi sosyal tedbir-lere de yer vermekte. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneline göre küresel iklim değişikliği mücadelesinin başarıya ulaşabilmesi, yeni nesillerin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesine bağlı. Harekete geçmek için gereken zamanın ne kadar kısıtlı olduğu düşünüldüğünde ise yeni neslin bu zorlu mücadeleye en-tegrasyonuna yardım etmek, çağın iklim eylem planlarının önemli bölümlerinden birini oluşturmakta. İşte genç iklim lider-

lerinin küresel çapta yükselmeye başladığı son zamanlarda, Küresel Denge Derneği (KDD), Türkiye gençliğine iklim değişikli-ği mücadelesini küresel pratikleri referans alarak anlatmak üzere kolları sıvadı. Bu makalede danışmanlarından biri olduğum, BM Küresel Çevre Fonu Küçük Hibe Prog-ramı (UNDP/ GEF/ SGP) kapsamında finanse edilen Üniversite Gençliği İklim Davasına Sahip Çıkıyor Projesi’nin yola koyulma hikayesini anlatmaya çalışacağım.

İklim mücadelesinin eski bir bileşeni olarak gençlik...Gençliğin iklim eylem planları içinde yer alması çok da yeni bir gelişme değil. 2000 yılında Hollanda’nın Hauge şehrinde or-ganize edilen 6. Taraflar Konferansı (COP 6)’nda, BM iklim zirveleri tarihinde ilk defa, gençlik iklim mücadelesinin bir bileşeni ola-rak yer aldı. Zaman içinde özellikle gençlik politikaları güçlü devletlerin kolaylaştırı-cılığında gençlik hareketleri, sivil toplum

BIZLER, ÜNIVERSITE GENÇLERI… ÜLKEMIZDE IKLIM DAVASINA SAHIP ÇIKIYORUZ!

Oğuz TOSUNKüresel Denge Derneği, İklim Politikaları Genç DanışmanıDünya İklimi Programı Elçisi / Climate Interactive

Hauge COP 6 (2000 yılı)- Gençlik Masası’nı temsil eden iklim aktivistleriKaynak: Linkages

Endüstri destekçileri ve onların kirli işini yapan hükümet yetkilileri:

Torunlarımıza nasıl hesap vereceksiniz?



örgütleri, üniversiteler gibi oluşumlar ara-cılığı ile BM İklim Zirveleri’nde gençlik temsiliyeti arttırıldı. Birleşmiş Milletler verilerine göre 500’den fazla genç, Paris’te düzenlenen ve Paris İklim Anlaşmasının kabul edildiği tarihi iklim zirvesi 21. Taraf-lar Konferansı’na aktif bir şekilde katıldı. Her ne kadar Avrupa, Avustralya ve ABD gençliği küresel iklim değişikliği mücade-lesinde, Alliance for Climate Education (ACE), Australian Youth Coalition, Climate Tracker gibi kurumlar aracılığı ile başı çekse de gelişmekte olan ülkelerdeki gençlik iklim hareketleri birer birer filizlenmekte veya potansiyel destekçilerinin yolunu gözlemek-te. Bu noktadan hareketle, Küresel Denge Derneği geride bıraktığımız Ağustos ayının sonunda Sistem Düşüncesi Derneği (SDD) ve ODTÜ Mezunları Derneği (OMD) or-taklığında Üniversite Gençliği İklim Dava-sına Sahip Çıkıyor isimli projesine başladı.

Küresel düşünüp, yerel hareket eden gençlerin hikayesi…Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen İklimin Pro-jesi kapsamında yapılan son araştırmalara göre, Türkiye gençliği küresel ısınmanın günlük hayatlarını en şiddetli yollarla et-kilediğinin farkında. Ama aynı çalışmada yürütülen anketler, Türkiye gençliğinin ik-lim değişikliği sorunun yerel pratiklerden ziyade küresel çözüm yolları ile çözülebi-leceğini düşündüğünü gösteriyor. Oysa ki kapımızın eşiğine kadar gelip çatan iklim değişikliği felaketine karşı sadece küresel eylemlere bağlı kalma lüksünü çoktan kaybettik. Gençliğin iklim değişikliğine çözümü çok uzakta araması KDD’yi bu projeyi hayata geçirmeye iten en önemli nedenlerin başında gelmekteydi. 7 ay gibi kısa bir sürede tamamlanan bu projede, iki temel ve hayati hedef belirlendi: üniversite gençliğini küresel iklim eylem politikaları ile tanıştırmak ve Türkiye’de nasıl harekete geçebileceklerini tasarlamak.UNDP/ GEF/ SGP’nin projeyi onayla-masının ardından 11 kişilik bir kolaylaştı-rıcı ekip (Hatice Yıldırım, Ali Cem Deniz,

Oğuz Tosun, Barış Can Sever, Zeynep Talu, Betim Zaman, Aydolu Yaren Demircan, Cansu Polat, Melike Benan Altay, Melih Şimşek, İzem Çetinkaya’dan oluşan) yani proje takımı KDD bünyesinde kuruldu. Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin çevre mühendisliği, kimya mühendisliği, mimar-lık, inşaat mühendisliği ve sosyoloji bölüm-lerinden bir araya gelen bu 11 kişilik lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri Ekim ve Kasım aylarında KDD, OMD, SDD ve Yeditepe Üniversitesi’nden gelen uzmanlar tarafından verilen kolaylaştırıcılık eğitimleri ile 16-17 Şubat’ta yapılacak büyük gençlik buluşmasına hazır hale geldi. İklim Değişikliği Politikaları ve Sistem Düşüncesi Dinamikleri üzerine tasarlanan bu ileri düzey kolaylaştırıcılık eğitimleri, projenin iki temel dinamosu Dünya İklimi Simülasyonu ve Dünya Enerjisi Simülasyo-nu uygulamalarının proje kolaylaştırıcıları tarafından anlaşılması ve proje çıktılarına uygun olarak güncellenmesi için son derece titizlikle organize edildi.

İstatistikler, insanlara istatistikleri göstermenin bir işe yaramadığını gösteriyor.

Dünya İklimi Sİmülasyonu ve Dünya Ener-jisi Simülasyonu Amerika Birleşik Devletleri içinde faaliyet yürüten Climate Interactive isimli bir dernek ve Massachusetts Institute of Technology (MIT) tarafından geliştiril-miş birer BM İklim Zirveleri simülasyonu-dur. Bu simülasyonlarda katılımcılar ABD, AB gibi gelişmiş ülkeler, Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkeler, sivil toplum, basın, fosil yakıt lobisi gibi çıkar grupları rollerinde veya karbon fiyatlandırma, arazi ve tarım, enerji arzı gibi sektör temsilcileri rollerinde Birleşmiş Milletler İklim Değişik-liği Zirveleri’nin simüle edilmiş hali olan 4 saatlik bir rol-yapma oyununa dahil olurlar. KDD, proje kapsamında gençlere küresel politikaları anlatmakta bu iki temel eğitim aracından daha iyisi olmadığını biliyordu. Çünkü bu iki araç gençlere saatler boyu tek taraflı bilgi akışının yapılacağı uzun ve sıkıcı sunumların sunamadığı çok hayati bir imkan sunuyor: Küresel iklim değişikliği mücadelesini, bilimsel temelli simülatörle-rin (C-ROADS ve En-ROADS) eşliğinde, emsallerinden öğrenme fırsatını. Bu simü-latörlerin geliştiricilerinden ünlü sistem dü-şünürü John Sterman’ın da belirttiği gibi

Dünya İklimi Simülasyonu Sistem Düşüncesi Kolaylaştırıcılığı Eğitimi



artık gençleri istatiki verilere boğmak bir işe yaramıyor, onlara bu verileri kullanabile-cekleri lider rol modelllerinin de sunulması gerekiyor. Tam da hedeflendiği üzere, iki yılda 85 ülkede 50000’den fazla katılımcı ile organize edilen Dünya İklimi Simülasyonu, “Üniversite Gençliği İklim Davasına Sahip Çıkıyor Projesi” ekibi tarafından Türkiye gençliği için şimdiye kadar ülke düzeyinde en büyük kapsamda organize edilecek şekil-de iki ay içinde hazır hale getirildi.

Gençlik iklim davasına sahip çıkmaya hazırlanıyor.Üç haftalık kısa bir sürede, projeye yapılan 200’ü aşkın birbirinden değerli başvuru arasından seçilen, 50 genç iklim lideri ada-yından oluşan katılımcı ekip, 16-17 Şubat tarihlerinde KDD tarafından tasarlanmış iki günlük yoğun bir eğitim programına dahil oldular. Eğitimin birinci günü, proje sorumlusu ve KDD Başkanı Dr. Nuran Talu’nun Küresel

Politika Belirleme Süreçleri ve Yeditepe Üniver-sitesi öğretim üyesi Dr. Barış Gencer Bay-kan’ın İklim Değişikliği ve Gençlik adlı sunum-ları ile başladı. Sunumlardan sonra Dünya İklimi Simülasyonu geliştiricilerinden ve Climate Interactive eş-kurucularından And-rew P. Jones’un eğitimin katılımcılarını se-lamlamak ve gençliğin iklim mücadelesinde ne denli önemli olduğu mesajını vermek için projemize özel çekmiş olduğu video katılımcılara gösterildi.

Dünya İklimi Simülasyonunun organize edildiği ülkeler. Kaynak: Climate Interactive

Proje sorumlusu Dr. Nuran Talu Küresel Politika Belirleme Süreçleri başlıklı sunuşunu yapıyor.

Proje uzmanlarından Dr. Barış Gencer Baykan İklim Değişikliği ve Gençlik başlıklı sunuşunu yapıyor.



Büyük bölümü Dünya İklimi Simülasyo-nu’nun organize edilmesi ile geçen eğiti-min birinci günü ODTÜ Sosyoloji Bölümü doktora öğrencisi Barış Can Sever’in İklim Adaleti isimli sunumu ile tamamlandı. İkinci gün Sistem Düşüncesi Derneği eğitmenleri Prof. Dr. Ülkem Yararbaş ve Emre Göktepe kolaylaştırıcılığında Sistem Düşüncesi Atölyeleri ile başladı. Atölyeler boyunca, katılımcılar Dünya İklimi Simülasyonu’nun altyapısı-nı oluşturan sistem dinamikleri ile tanışıp, bu dinamikler yardımı ile nasıl yaratıcı ve çözüm odaklı iklim eylem planları gelişti-rebileceklerini tartıştılar. Karbon piyasaları hakkında hazırlamış olduğum Karbon Fiyatlandırma Araçları isimli sunumla devam eden gün ve eğitim, Dünya Enerjisi Simülasyonu’nun proje eki-bi üyelerinden Cansu Polat’ın kolaylaştırı-cılığında organize edilmesi ile tamamlandı.

Gençlik iklim davasına sahip çıkacak!Birleşmiş Milletler Küresel Çevre Fonu Küçük Hibe Programı (UNDP/ GEF/ SGP) kapsamında finanse edilen Üniver-site Gençliği İklim Davasına Sahip Çıkıyor Projesi ana toplantısı Türkiye’nin 15 farklı üniversitesinden 50 genç üniversitelinin katılımı ve Küresel Denge Derneği, ODTÜ Mezunları Derneği ve Sistem Düşüncesi Derneği’nin ortaklığında OMD Vişnelik Tesisleri’nde tamamlandı. Bu iki günlük eğitimin ama daha da önem-Az gelişmiş ülkeler iklim adaleti için protestoda

Görsel 6: Çin Delegasyonu, ülkelerinin iklim değişikliği taahhütlerini hazırlıyor.

Proje ekibinden Oğuz Tosun Karbon Fiyatlandırması Araçları başlıklı

sunuşunu yapıyor.

Proje katılımcısı (BM Ülke Delegesi Rolünde) ülkesinin iklim değişikliği politikaları hakkında konuşma yapıyor



lisi eğitimi tasarlayan 5 aylık takım çalışma-sının bir ürünü olarak, Türkiye’nin iklim değişikliği camiası çiçeği burnunda genç iklim liderleri ile tanıştı. Gerek bu projenin yaratıcıları KDD, SDD ve OMD gerekse eğitimi başarı ile tamamlamış olan üniver-site gençlerinin motivasyonu, bu faaliyetin tamamlanmış olduğunu değil, aksine Tür-

kiye’de genç iklim hareketi için bir milat olduğunu gösteriyor. 2016 yılından bu yana iklim değişikliği ve gençlik alanında yapmış olduğum çalış-malar, Climate Interactive ailesi ile Dünya İklimi ve Dünya Enerjisi Simülasyonlarını geliştirmek için sarf ettiğimiz çabalar ve son olarak Küresel Denge Derneği’ni temsi-

len Polonya’nın Katowice ilinde geçtiğimiz Aralık ayında düzenlenen Birleşmiş Millet-ler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 24. Taraflar Konferası’nda Türkiye Pavülyonu altında kolaylaştırıcılığını yapmış olduğum Toplumsal Bir Sorun Olarak İklim Değişikliği paneli bana çok önemli bir şey öğretti. Gençliğin iklim meselesinde söyleyeceği daha çok sözü var! Yeter ki gençliğe güve-nilsin ve alan açılsın.

Dayanışma ile…

Kaynakçahttps://www.climateinteractive.org/blog/world-clima-te-simulation-grows-in-popularity-worldwide/?fbcli-d=IwAR0vWIIheHjZ7zg7zSDOTmmGGmbgd6u-dUahw4ImBdY1t5utslohT5gCUVQwhttp://enb.iisd.org/climate/cop6/photos.html https://www.theguardian.com/environment/2018/oct/08/global-warming-must-not-exceed-15c-warns-landmark-un-report https://unfccc.int/topics/education-and-outreach/events--meetings/global-youth-video-competition Toros, E. (2018). Algı Araştırma Raporu. İklim Deği-şikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi.

Proje katılımcıları ile (BM Ülke Delegeleri ve uluslararası finans kuruluşları rollerinde)karbon ticaretı tartışmaları.

Proje ekibi (katılımcılar, kolaylaştırıcılar ve eğitmenler ile birlikte)

Yer: ODTÜ MD Vişnelik



Detaylı bilgi içinDestekleyenlerSektörel Fuarcılık A.Ş.

+90 212 334 69 00

[email protected]

www.icci.com.tr

28-30 MAYIS 2019İSTANBUL FUAR MERKEZİ

2023 yılı sonunda

global kapasite

1 TW

2040 yılı sonunda

266 milyon elektrikli

araba

Blockchain ve Çatı üstü

GES ile bireyler ve kurumlar arası elektrik

alışverişi

Google 2 GW üstü yatırımlaDünyanın en

büyüktemiz enerji yatırımcısı

2023 yılı sonunda Elektrik

Depolama maliyeti

100 USD/kWh

Kendi Elektriğini

kendi üreten Evler,

Fabrikalar, AVM’ler

Türkiye’ de ilk defa gerçekleştirilen bu özel konsept alan

hakkında bilgi almak için bizim

ile iletişime geçin.

Üreten TüketicilerinYeni Buluşma Alanı

Güneş enerjisi sistemlerini oluşturan parçaları Türkiye’de üretmek için kolları sıvayan EkoRe şirketinin CEO’su Serhan SÜZER ile güneş enerjisi teknolojilerinden, finansman mekanizmalarına, piyasadaki eksikliklerden, yenilenebilir enerji konusundaki hassasiyetlerine kadar pek çok konuyu görüştük. Tüm dünyada enerji modellerinin “yerinde üretim-yerinde tüketim” ve “yenilenebilir enerji” üzerine kurulmaya başlandığını belirten Süzer’e göre, Türkiye’nin de bu eğilimi destekleyecek adımları hızla atması gerekiyor.

EkoRE’nin kuruluş süreci ve çalış-maları hakkında bilgi alabilir miyiz?Şahsen ben güneş enerjisi sektörüne 2011 senesinin aralık ayında CSP teknolojisiyle giriş yaptım. EkoRE’nin ilk kuruluşu da 2012 aralık ayına dayanıyor. 2013 senesinde CSP şirketimi yabancı bir yatırımcıya sat-tıktan sonra aynı sene EkoRE şirketini aktif hale getirdim. Önce proje geliştiren sonra EPC hizmeti veren şirketimiz yaklaşık 20 MW’lık GES projesini geliştirdi, devreye

aldı ve farklı aşamalarda sattı. Tüm bu süreçler içinde faaliyete geçtiğimiz 2013 senesinden itibaren Türkiye’de silis-yum madeninden güneş paneline kadar bütün süreçleri kapsayacak entegre güneş paneli üretimi konseptiyle ilgili teknik çalış-malar yaptık. Bu çalışmaları 2016 senesinde somut hale getirdik. O yıldan beri sürekli üzerine koyarak geliştirdiğimiz projemiz artık ortaya çıktı ve her açıdan yatırıma hazır hale geldi.

“Süper teşvik” olarak da bilinen “Pro-je Bazlı Yatırım Teşvik Sistemi”nden yararlanacak firmalar arasında yer alıyorsunuz. Teknoloji transferi ve AR-GE faaliyetlerinin teşvik edildiği bu sisteme başvurma planınız nasıl gelişti? Hangi alanlardaki çalışma-lar ile sektöre neler kazandırılması planlanıyor?2016 senesinde entegre güneş paneli üretim tesisi projemizin arazisini tahsis ettik. Fab-

“ÇATI ÜSTÜ SISTEMLER PIYASASI ILE PASTA HERKES IÇIN BÜYÜYECEK”

Röportaj: Esen ERKAN

DOSYA / RÖPORTAJ


rikanın makine ekipmanlarını alacağımız ve birlikte ARGE çalışması yapacağımız teknoloji çözüm ortağımızı seçtik. Gerekli ilk yatırımları yaptık. Entegre güneş paneli üretimi projemizi bulunduğumuz bakan-lıklarda ve her yerde anlatıyorduk. “Proje bazlı teşvik” kanunu çıktığında bundan haberimiz oldu. Çalışmalarımız hazır ol-duğu için aynı hafta içinde başvurumuzu tamamlayıp başvurduk. Sonucunda süper teşvik alan 19 firmadan biri olduk. İlgili karar resmi gazetede geçen sene haziran ayında çıktı. Tabii burada yanlış bir algı var. Herkes bunu bize verilen para gibi algılıyor. Bu yanlış. Evet, aldığımız Süper Teşvik 4.2 Milyar TL civarında ve konu olan yatırım 3.8 Milyar TL. Bu şu anlama geliyor: Önce toplamda 3.8 milyar TL’ye ulaşacak yatırımı yapmamız gereki-yor ki, üretime başlayalım, satış yapalım, ihracat yapalım, gelir elde edelim. Tüm bu aktiviteler sonucunda ödenecek vergi ve gümrük gibi yükümlülükler ortaya çıksın. Bu teşviğin konusu da bu ortaya çıkacak yükümlülüklerle ilgilidir.

Niğde’de kurulacak entegre tesis ne zaman faaliyete geçecek? Tesisin is-tihdam olanakları ve üretim kapa-sitesi hakkında bilgi alabilir miyiz?İlk güneş panellerini önümüzdeki senenin ilk çeyreğinde çıkarmayı planlıyoruz. Hatta mümkünse bu senenin sonuna yetiştirmeye çalışacağız. Panel ve hücre üretimi yatırım-

larını aynı anda başlatacağız. Hücre üretimi panel üretiminden sonra başlayacak. Yani önümüzdeki sene hem hücre hem de pa-nel üretimlerinin faaliyete geçmiş olmasını planlıyoruz.

Toplamda 1 GW’lık fabrikada 1.500 is-tihdam yaratmayı planlıyoruz. Tabii bu istihdam sayısı fabrikanın kapasitenin bü-yümesiyle artacaktır. Bu dev projenin kapsamını iyi anlamak gerekiyor. Kristal teknolojide ingot, wafer, hücre ve modül üretimi gibi 4 önemli üre-tim aşamasının bir arada olduğu büyük bir tesis kuruyoruz. Proje alanımız yak-laşık 620 dönüm. Sahanın büyüklüğünü kafanızda canlandırmanız için arazinin yaklaşık 85 futbol sahasına tekabül ettiği-ni söyleyebilirim. Bu büyüklükte bir arazi bütün süreçleri içinde toplamda 2 GW’lık bir kapasiteyi barındırabilir. Yani teşviğe konu olan 1 GW’lık kapasitenin 2 katı. Viz-yonumuz da talebi sürekli arttırıp kapasite artışlarını yapma üzerine kurulu. Yani iç pazarda talep oluşursa veya ihracatımızı arttırdığımız takdirde kapasite artışı için gerekli ek yatırımları da yapıyor olacağız.

Kristal teknolojide ingot, wafer, hücre ve modül üretimi gibi 4 önemli üretim aşamasının bir arada olduğu büyük bir tesis kuruyoruz. Proje alanımız yaklaşık 620 dönüm. Sahanın büyüklüğünü kafanızda canlandırmanız için arazinin yaklaşık 85 futbol sahasına tekabül ettiğini söyleyebilirim. Bu büyüklükte bir arazi bütün süreçleri içinde toplamda 2 GW’lık bir kapasiteyi barındırabilir. Yani teşviğe konu olan 1 GW’lık kapasitenin 2 katı.

DOSYA / RÖPORTAJ


Yatırımcının projesinden, devletin geliştirdiği proje modeline geçişi nasıl yorumluyorsunuz? Sizce, libe-ralleşen enerji piyasası bundan nasıl etkileniyor? Ben bütün piyasaların eninde sonunda li-beralleşmesinden yanayım. Yani devletin geliştirdiği proje modelindense öztüketim veya PPA (elektrik satın alma sözleşmeleri) modellerinin teşvik edilmesi gerekir. Yani her binanın veya elektrik tüketim nokta-sının kendi enerjisini kendi yatırımıyla ya da başka bir yatırımcı aracılığıyla üretmesi sağlanabilmelidir. Bu sağlanırsa teşviğe de gerek kalmaz. Yaratılan algının tersine, ye-nilenebilir enerjinin, sektör liberalleştiğinde teşviğe ihtiyacı yoktur. Tüm dünyadaki enerji modelleri “yerinde üretim ve yerinde tüketim” ve “yenilenebilir

enerji” üzerine kurulmaya başlandı. Bizim de bu eğilimi destekleyecek adımları hızla atmamız gerekiyor. Burada “öztüketim” için gerekli kanunlar ve yönetmelikler var, isteyen bunu yapabilir” gibi yorumda bu-lunanlar da şunu söylemek isterim: Kanun ve yönetmelikler önemli tabii ama esas işin özüne ve pratikte ne olduğuna bakmak ge-rekiyor. Öztüketimde yeteri kadar talebin oluşmamasının iki sebebi var. Birincisi uy-gulamada herkes büyük zorluklarla karşı-laşıyorlar. Belediyesi veya ilgili kurum ve kuruluşlar bu santrallerin kurulumunda her türlü zorlukları çıkarıyorlar. Bu uygu-lamaların tarafsız, şeffaf ve belli bir süre içinde yapılıyor olması gerekir. Örneğin “başvuru tarihinden sonra en fazla 1 haf-ta içinde” izinlerin çıkıyor olması gerekir. Herkese eşit ve hızlı işleyen bu uygulamalar

için de kimseden ekstra bir beklenti içine girilmemesi gerekir. Bir de tabii öztüketim modeli için finans mekanizmaları üzerinde çalışılması gerekir. Burada bankalara ve finansman kuruluşla-rına iş düşüyor. Bankacılık sektörü dışında finansmanın hızlanması ve sağlıklı bir finansman yapı-sı için en azından PPA (enerji satın alma sözleşmeleri) modeliyle farklı yatırımcıların sermayelerinin bu işe aktarılması sağlan-malıdır. Son olarak Türkiye’de “dağıtım şirketleri” gerçeği olduğunu söylemem gerekiyor. On-ların da içinde olduğu ve sektörde bütün tarafların kazanacağı bir model çok rahat yaratılabilinir. Bu konuda önderlik eden Enerjisa’nın yaptığı çalışmaları takdir et-mek gerekiyor. Dağıtık sistemlerle ilgili bir departmanları var. Yenilenebilir enerji ve dağıtık sistemlerin önüne taş koymak yerine tam tersine dönüşüme liderlik yapıyorlar. Darısı diğer dağıtım şirketlerinin başına.

İkincisi planlanan yenilenebilir enerji kaynak alanları-YEKA’lar için sektö-rün beklentileri nelerdir? Sizin öne-rileriniz…Güneş enerjisinde 2017’deki canlılık bir anda bıçak gibi kesildi. Sektörü canlan-dırmak için 50 MW’lık mini YEKA’lar veya 200 MW’ın üzeri büyük YEKA’lar kısa ve orta vadede sektöre ilaç gibi gelir. YEKA’larla ilgili bizim EkoRE olarak her-hangi bir beklentimiz yok. Biz işin teknoloji tarafında kalmak istiyoruz. İhaleye katılan ve kazanan bütün firmalara yüksek verimli panellerimizi vermek isteriz. Bu konuda herkese eşit mesafedeyiz ve işbirliklerine açığız.

Sizce yenilenebilir enerji, bu alana yatırım yapacak yeni şirketlere, ba-ğımsız girişimcilere nasıl bir fırsat sunuyor? Banka finansman modelleri ve yeni yatırımcılar için tehditler ne-ler olabilir?Çok güzel fırsatlar var. Sektörün yeniden yapılandırılma aşamasında herkese iş dü-

Her binanın veya elektrik tüketim noktasının kendi enerjisini kendi yatırımıyla ya da başka bir yatırımcı aracılığıyla üretmesi sağlanabilmelidir. Bu sağlanırsa teşviğe de gerek kalmaz. Yaratılan algının tersine, yenilenebilir enerjinin, sektör liberalleştiğinde teşviğe ihtiyacı yoktur.

DOSYA / RÖPORTAJ


şüyor. Yenilenebilir enerji yatırımcıları ve girişimcilerin, teknoloji üreticilerinin, kendi öztüketimi için dağıtık sistemlere ihtiyaç duyacak şirketlerin ve bankaların yapabi-lecekleri birçok farklı işler var. Örneğin; çatı üstü veya dağıtık sistemlerin piyasası tam olarak açıldığında pasta herkes için ciddi anlamda büyüyecek. Aynı şekilde memleketimizde ve tüm dün-yada farklı bölgelerde büyük enerji sant-ralleri ihaleleri yapılmaya devam edilecek. Bu projeleri de yatırımcıların ve bankaların takip etmeleri gerekir. Yakın coğrafyada, özellikle Afrika’da ve Orta Asya’da büyük fırsatlar var. Biz de EkoRE olarak işini düzgün yapan ve güneş enerji sektörüne hizmet etme gayretiyle hareket eden bütün firmalarla işbirliğine açığız. Bir parantez de bankacılık sektörümüze açalım. Türkiye’deki bankacılar çok eskide kaldılar. Birçoğu hala işin doğasını anlamı-yor. Proje finansmanı dedikleri şey gerçekte proje finansmanı değil. Bankacıların bakış açılarını değiştirmeleri gerekiyor. Yoksa bu yenilikçi ve dünyamız için çok önemli olan sektörü olması gerektiği kadar destekleye-meyecekler. Bu konuda da bankacıların kendilerini ciddi anlamda geliştirmeleri ve bakış açılarını değiştirmeleri gerekiyor.

Yönetmelik taslağı yakın zamanda kamuoyu görüşlerine açılan elektrik depolama faaliyetleri ile ilgili geliş-meleri ve ülke hedeflerini nasıl de-ğerlendiriyorsunuz? Çok olumlu buluyorum. Enerji depolama yönetmeliğini kurgulayan ve bu konuda emek veren herkese buradan teşekkür et-mek istiyorum. Elektrik depolama bana göre güneş ener-jisinin olmazsa olmazı. Fosil yakıt lobisinin sürekli “baz yükünüz yok, o yüzden fosil yakıtlara ihtiyacınız var” tezini çürütüp

onların kamuoyunu ve ilgili siyasileri yanlış yönlendirmesinin önüne geçebilecek en önemli unsur olarak görüyorum. O yüzden elektrik depolamayla yapılmış yenilenebilir enerji projelerinin ve batarya teknolojile-riyle ilgili ARGE çalışmalarının her türlü desteklenmesi gerekiyor.

Gündelik hayatınızda yenilenebilir enerji konusundaki hassasiyetleriniz nelerdir?Bu konuda şahsen ciddi hassasım. Örnek vermek gerekirse ofisimizin çatısında GES kurduk. Aynı zamanda mikro rüzgar türbi-nimiz de var. Bir de Türkiye’de ilk elektrikli araç kullananlardanım. 2013’ten beri ısrarla %100 elektrikli araç kullanıyorum. Dağıtık sisteme uygun olarak elektriği yenilenebilir enerji kaynağından üretip solar elektrikli araçların beslenmesini sağlamamız gere-kiyor. Hem ekolojik hem de ekonomik anlamda doğru model bu.

Son olarak, dünyanın geleceği için enerji alanında “en çok” ne ya da nelere ihtiyaç olduğunu düşünüyor-sunuz?Tüm dünyada %100 yenilenebilir enerjinin kullanılması gerektiğini düşünüyorum. Bu ister dağıtık sistem ister santral modeliyle olsun, her halükarda mutlaka ihtiyacımız olan enerjiyi tamamen yenilenebilir ener-jiyle karşılamamız gerekiyor. Fosil yakıtların da enerji için yakmak yerine hammadde olarak kullanılması gerekiyor.. Yani petrolün petro-kimya sektöründe, do-ğalgazın da gübre üretiminde kullanılması gerekiyor. Bu anlamda plastik gibi üretilen maddelerin mutlak geri dönüştürülebilir olması gerekiyor. Fosil yakıtları yakarak hem doğamızı kirletip iklim değişikliğine sebebiyet veriyoruz, hem de gelecek nesiller için çok önemli olabilecek hammaddeyi harcıyoruz.

İster dağıtık sistem ister santral modeliyle olsun, her halükarda mutlaka ihtiyacımız olan enerjiyi tamamen yenilenebilir enerjiyle karşılamamız gerekiyor.

Son olarak eklemek istedikleriniz…

Niğde Bor OSB’de kuracağımız tesisle

ilgili diğer detayları sizlere aktarmak

isterim. Bu yatırım ile Niğde, Türkiye’de

güneş enerjisinin merkezi konumuna

gelecek, aynı zamanda Türkiye de güneş

enerjisinde global güneş enerjisi sektörü

için ülkelerden biri haline gelecek.

Fabrikamızda 1.500 kişi istihdam

etmeyi planlıyoruz. Ayrıca burayı güneş

enerji üssü yapmak istiyoruz ve bizimle

birlikte buraya gelecek inverter, solar

kablo, konstrüksiyon ekipmanları

ve batarya sistemleri üreten 1. Sınıf

firmaları etrafımızda toplanmasını

istiyoruz. Mersin limanından Dünya’ya

ihracat yapmayı planlıyoruz ve uzun

vadeli planlamamızda ürettiğimiz

ürünlerin %80’ini ihraç edeceğiz.

Fabrikamız da yüksek teknolojiyi

de Niğde’ye getiriyor olacağız.

Heterojunction teknolojisiyle

Dünya’da tek taraflı en yüksek

hücre verimliliklerinden %23,5’un

üzerine çıkacağız. Bu verimliliği

ARGE çalışmalarıyla sürekli arttırıyor

olacağız. Çift taraflı hücre verimliğinde

de %30’a kademeli olarak yaklaşmayı

hedefliyoruz. Heterojunction

teknolojisinin yanısıra “Elmas Tel”

teknolojisiyle ince dilimleme yapacağız,

“SmartWire” Bağlantı Teknolojisiyle

yüksek verim elde edeceğiz ve “ileri

seviyede kontrol ve test sistemleri” ile

yüksek kalitede ürünler çıkaracağız.

İlk ürünümüz 335 W’lık tek taraflı

60 hücreli panel olacak. Bunu daha

sonra 420 W’lık çift taraflı 60 hücreli

panel üretimi takip edecek. Her zaman

hedefimiz tüm enerji türlerinde en

düşük LCOE’yi (Levelized Cost of

Electricity: Bir değere indirgenmiş

elektrik üretim maliyeti) elde etmek

olacak.

DOSYA / RÖPORTAJ


Geleneksel olarak bu yazıya güneş enerjisinin önemi ve gelecek beklentileri ile başlamam gerekir. Ama sanırım bu artık üstüne konuştuğumuz bir konu değil. Güneşin gelecekteki önemine dair “acaba”’ları çoktan aştık. Şimdi gündemimizde öne çıkan konular; Sürdürülebilir büyüme ile sektörün yakaladığı ivmeyi ve hacmi koruması, Mevcut ve eklenecek kapasitenin verimli işletilmesiGüneş enerjisinin depolanmasıyla kesikli yapısının aşılması ve baz yükleri karşılamada kullanılabilmesidir.

İlk ikisi sektör paydaşlarının yakından takip ettiği ve idare ile birlikte çözümü konusunda fikir geliştirdikleri alanlardır. Bu ana konu-ların çözümü için geliştirilmiş birçok alt konu ve iş modeli bulunmaktadır. Yazımızın konusu güneşin daha etkin kullanımı ve baz yükleri karşılamada kul-lanılabilmesi için ihtiyaç duyduğu enerji depolama çözümlerini tanıtmaktır. Enerji depolama konusunda öne çıkan teknoloji-ler, pazar payları ve gelecek beklentileri de yazının kapsamı içindedir. Dünya insanlık tarihinin en köklü değişim/dönüşüm dönemlerinden birini yaşıyor. Alışılagelen kalıplar, alışkanlıklar, teknik önyargılar hızla yıkılıyor. Hayatın her alanı daha mobil, daha hareketli, daha etkileşim-li, daha iletişimli alanlara doğru evriliyor. Yaşadığımız mekanlardan kullandığımız araçlara kadar hem teknoloji hem tekno-lojiyi kullanma şeklimiz değişiyor. Internet artık hayatımızın bir parçası. Her yerden herkese bağlanmak istiyoruz. Mahallemi-zin, şehrimizin, ülkemizin sınırları yetmiyor. Dünyanın her yeriyle her kesimiyle ileti-şimde olmak istiyoruz. Oluyoruz da. Bu kadar etkileşim farklı uygulama ve yaşam biçimlerinin bilinir olması ve yaygınlaşması anlamına geliyor. Daha önceleri pazarlama faaliyetleriyle sağlanabilecek müşteri oluş-turma ve yeni teknolojilere pazarı hazırla-ma süreci bağlanabilirlikle kendiliğinden oluşuyor. Bir nevi pazar firmaların önüne geçmiş durumda. Önce insanlar ürünü/hizmeti talep ediyor ve firmaları değişmeye

zorluyor. İnsanların ihtiyaçlarını fark eden, ona en erken çözüm üretebilen ve bu çözü-mü pazarda doğru kanallarla buluşturabilen ülkeler/firmalar yol alıyor. Madem artık bağlanabilirlik, hareketlilik(-mobilite), kendiliğindenlik (otonom), diji-tal/otonom üretim devrimi (industry 4.0), paylaşım ekonomisi, paylaşım ekonomisi finans araçları (blockchain v.b.) ve benzeri yenilikler hayatımıza girdi, sorumuz şu; bunları nasıl sürdürüp geliştireceğiz ve bir sonraki aşamaya dönüştüreceğiz? Bu sorulara farklı alanlarda cevap arayan birçok uzman olduğunu tahmin etmek zor olmasa gerek. Pazarın talebi yeni, karmaşık ve çok bilin-meyenli. Her sektör bu yeni pazarı anlayıp ona uygun ürün/hizmet geliştirebilmek için yoğun çaba içinde. Devletler toplumu ve ekonomiyi kapsayacak hukuksal ve sosyal alt yapı için çalışıyor. Bir yanda da ülkeler değişimin yaratacağı yeni ekonomiden daha çok pay alma yarışındalar. Bu kadar çok farklı oyuncu aynı anda çaba harcayınca in-sanlar için gerekli olan iletişim firmalar için de gerekli olmaya başlıyor. Geliştireceğiniz ürün/hizmetlerin mutlaka diğer alanlardaki ürün/hizmetlerle örtüşmesi ve onları des-teklemesi gerekiyor. Yaptığımız her işte bu yeni ekosistemin bir parçası olduğumuzun daima farkında olmamız lazım. Bütünden ayrı, genel gidişi destekleyemeyecek birey-sel bir çözüm için çaba harcamamalıyız. Bunun için bütünü ve genel eğilimi sürekli analiz etmeli ve yaptığımız her işi diğer

alanlara olan ilişkisine göre değerlendirerek ilerlemeliyiz. Bu bilgiler eşliğinde enerji dünyasına bak-tığımızda gördüğümüz;

Bağlanabilirlik, için kesintisizlik önem-li, yani enerjinin kesintisiz olması ge-rekiyor.

Hareketlilik(mobilite), kendiliğindenlik (otonom) için daha fazla taşınabilir enerjiye ihtiyaç duyulmakta.

Paylaşım ekonomisi için enerji sek-törünün sürdürülebilir iş modelleri geliştirmesi ve yeni iş modellerine açık olması şart.

Bu baş döndürücü değişimin ardın-da hizmet ve ürünlerin ucuzlayarak ulaşılabilir olması yatıyor. Demek ki enerjinin de aynı oranda ucuzlaması gerekiyor.

Bu teknolojilerin tüketicileri çevreye ve insana karşı daha duyarlı. Talepler karşılanırken bu durum göz önünde tutulmalı.

Ekonomi küreselleşse de küresel eko-nomiden daha çok pay almak ülke stratejileriyle mümkün olmaktadır. Ülkemizin enerji politikalarını bil-mek, karar vericilere doğru yönelim için destek olmak gerekmektedir. Or-tak hareket etme başarılı olmak için hem zorunluluk hem de ülkemize karşı sorumluluğumuzdur. Türkiye’nin enerji politikalarının ana amacı; rekabetçi serbest pazar yaratacak şekilde en az maliyetle ka-liteli ve güvenli enerji sağlamak olarak ta-

GÜNEŞ ENERJISI DEPOLAMA ÇÖZÜMLERI VE GENEL EĞILIMLER

Yazı: Muhsin MAZMANMutlu Akü, Yeni Teknolojiler ve Lab. Müdürü

DOSYA / GÖRÜŞ


nımlanmıştır. Bu çerçeve içerisinde; doğalgaz da ithalat bağımlılığını azaltacak, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak amaçlanmaktadır.

Yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi yaygınlaşmayla birlikte oldukça ucuzlamıştır. Bu gün için en ucuz elektrik rüzgar ve güneş gibi kaynaklardan üre-tilmektedir. Güneş enerjisinden elektrik üretimi ve üretilen elektriğin depolanması hem ülke öncelikleriyle hem ticari önce-liklerle örtüşen iki başlık olarak karşımıza çıkmaktadır. Yenilebilir kaynaklardan fayda sağlamak önceliğimiz olmakla birlikte uy-gulamada karşılaşılan sorunları vardır. Bu sorunlar şu şekilde özetlenebilir;

Güneş şiddetinin homojen olmama-sından kaynaklı üretimde dalgalanma

Kaynakların sürekli olmamasından dolayı üretimde kesintiler

Üretilen kesikli, farklı şiddet ve yoğun-luktaki elektrik enerjisinin şebekeye doğrudan beslenmesinin yarattığı enerji kalite problemleri ve dalgalan-malar

Söz konusu sorunlar ve pazarın taşınabilir enerji talebi bizi üretilen enerjinin depo-lanmasına götürmektedir.

ENERJİ DEPOLAMA GEREKSİNİMİBugün için enerji ihtiyacımızı karşılayan baz yükler fosil yakıt kaynaklı santraller ve nükleer santrallerden karşılanmakta-dır. Bunun başlıca nedeni bu santrallerin emre amadeliklerinin yüksek olmasıdır. Yenilenebilir kaynaklar fosil yakıt ve nük-leer kullanımını azaltıcı yardımcı sistemler olarak çalışmaktadır. Girişte bahsettiğimiz kaynağın kesikli ve heterojen yapısı bunu zorunlu kılmaktadır. Bu temel sorun ener-jinin depolanmasıyla aşılabilmektedir. Üretim sürecinde ihtiyaç fazlası enerjinin depolanması, kesikli ve heterojen zaman-larda sisteme beslenmesi sürekli enerji arzı sağlamaktadır. Enerji depolama sadece yenilenebilir kay-naklar için değil mevcut kaynakların da et-kinliğini arttırmak için kullanılabilmektedir. Depolamanın genel kullanım amaçları

aşağıda sırlanmıştır;1. Enerji Kalitesi (Power Quality):

Enerji kalitesinin sürekliliğini sağla-mak için sadece saniyeler ya da daha kısa süreler mertebesinde yapılan depolama

2. Gücü destekleme (Bridging Power): Saniyelerden dakikalar mer-tebesine kadardır. Farklı enerji üretim merkezlerini kesme/devreye almalar-da enerjinin sürekliliğini sağlamak için yapılan depolama

3. Enerji Yönetimi (Energy Mana-gement): Elektrik enerjisinin üretil-diği ve tüketimine ihtiyaç duyulduğu zamanlarındaki farklılıkları çözmek için depolama(Enerjinin üretim faz-lası olduğu (ucuz olduğu) zamanlarda depolanması ve ihtiyaç zamanlarında kullanılmasıdır ki saatlerce şebekeden bağımsız enerji kullanma olanağı sağ-lar.).

Bu ana sorunlar için kısa, orta ve uzun dö-nemli depolama çözümleri bulunmaktadır.

Kısa dönemli (sn-dk mertebesi) depolama; Enerji kalitesi ve kesin-tisizlik için kullanılmaktadır. Uygu-lamaları;

� Kesintisiz güç kaynakları � Güç dengeleme sistemleri Orta dönemli (dakika-saat) de-

polama; Yeni santral yatırımlarını azaltma, pik zamanlarda sisteme des-tek olma, Enerji kalitesi ve yönetimi için kullanılmaktadır. Uygulamaları:

� Yenilenebilir kaynaklardan elkt. Üre-

timi � Şebekeye besleme � Voltaj dengeleme � Peak-shaving Uzun dönemli (saat-gün/ay);

Daha büyük depolarla yapılmakta olup yenilenebilir kaynakları baz kay-nak olarak kullanabilme amaçlıdır. Uygulamaları:

� Hacimli depolama (pompalanmış su, batarya, ergimiş tuz, basınçlı hava)

� Gece ucuzken depola/gündüz üret

ENERJİ DEPOLAMA YÖNTEMLERİEnerji depolama ve dönüşüm teknikleri toplu olarak Tablo 1 de verilmiştir. Meka-nik, elektrokimyasal ve elektriksel teknikler elektrik depolama için kullanılmaktadır. Isıl yöntemler çoğunlukla ısı enerjisi depolama için kullanılırken ergimiz tuz uygulamalında olduğu gibi dolaylı olarak elektrik depolama için de kullanılabilmektedir. Termokim-yasal ve kimyasal tekniklerde doğrudan bir depolama yoktur. Ancak depolanmış hidrojenden yakıt pilleri aracılığıyla enerji üretimi(dönüşümü) sağlayabilmektedir. Termokimyasal ve Kimyasal yöntemler enerji dönüşümü amaçlı oldukları için bu yazının kapsamında değildir. Dönüşüm sistemleri dışında enerjisini depolamada aşağıdaki teknikler kullanılmaktadır:

Bataryalar 9 Pb-asit

� Derin deşarjlı Pb-asit � AGM VRLA

Tablo 1. Enerji Depolama Teknolojileri

ENERJİ DEPOLAMA YÖNTEMLERİ Enerji depolama ve dönüşüm teknikleri toplu olarak Tablo 1 de verilmiştir. Mekanik, elektrokimyasal ve elektriksel teknikler elektrik depolama için kullanılmaktadır. Isıl yöntemler çoğunlukla ısı enerjisi depolama için kullanılırken ergimiz tuz uygulamalında olduğu gibi dolaylı olarak elektrik depolama için de kullanılabilmektedir. Termokimyasal ve kimyasal tekniklerde doğrudan bir depolama yoktur. Ancak depolanmış hidrojenden yakıt pilleri aracılığıyla enerji üretimi(dönüşümü) sağlayabilmektedir. Tablo 1. Enerji Depolama Teknolojileri

Termokimyasal ve Kimyasal yöntemler enerji dönüşümü amaçlı oldukları için bu yazının kapsamında değildir. Dönüşüm sistemleri dışında enerjisini depolamada aşağıdaki teknikler kullanılmaktadır:

Bataryalar o Pb-asit

Derin deşarjlı Pb-asit AGM VRLA Jel Pb-asit

o NiCd o NiMH o Li-iyon o Metal-hava o NaS o Flow Battery (akışlı batarya)

VRB(Vanadyum redoks batarya) ZnBr(çinko bomür redoks batarya) PBS (polysilfid redoks batarya)

Süper kapasitörler Volan (Flywheel ) Isıl Güneş elektrik depolama (Solar thermal electric storage (STES)) Pompalanmış su depolama (Pumped hydro storage (PHS)) Sıkıştırılmış hava enerji depolama (Compresed air energy storage (CAES)) Süper iletken manyetik enerji depolama (Superconducting Magnetic Energy Storage (SMES))

Konu güneş enerjisi olduğunda elektrokimyasal sistemler ve ergimiş tuz ile depolama öne çıkmaktadır. Şebekeye bağlı(on grid) uygulamalarda zorunlu olmamakla birlikte enerji depolama kullanılması enerji kalitesini arttırmakta ve enerji yönetim sistemlerine avantaj sağlamaktadır. Şebeke bağlantısı olmayan kurulumlarda (off grid) ise enerji depolama bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır (Şekil 1). Bu sistemler küçük düzenlemelerle şebekeden bağımsız(off-grid) veya şebekeye bağlı (on-grid) olarak kullanılabilmektedir (Şekil

DOSYA / GÖRÜŞ


� Jel Pb-asit 9 NiCd 9 NiMH 9 Li-iyon 9 Metal-hava 9 NaS 9 Flow Battery (akışlı batarya)

� VRB(Vanadyum redoks batarya) � ZnBr(çinko bomür redoks batarya) � PBS (polysilfid redoks batarya) Süper kapasitörler Volan (Flywheel ) Isıl Güneş elektrik depolama (Solar

thermal electric storage (STES)) Pompalanmış su depolama (Pumped

hydro storage (PHS)) Sıkıştırılmış hava enerji depola-

ma (Compresed air energy storage (CAES))

Süper iletken manyetik enerji depo-lama (Superconducting Magnetic Energy Storage (SMES))

Konu güneş enerjisi olduğunda elektrokim-yasal sistemler ve ergimiş tuz ile depolama öne çıkmaktadır. Şebekeye bağlı(on grid) uygulamalarda zorunlu olmamakla bir-likte enerji depolama kullanılması enerji kalitesini arttırmakta ve enerji yönetim sistemlerine avantaj sağlamaktadır. Şebe-ke bağlantısı olmayan kurulumlarda (off grid) ise enerji depolama bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır (Şekil 1). Bu

sistemler küçük düzenlemelerle şebekeden bağımsız(off-grid) veya şebekeye bağlı (on-grid) olarak kullanılabilmektedir (Şekil 2). İhtiyaç analizine göre en uygun akü çeşidi ve büyüklüğünün belirlenmesi bu sistemler için kritik önemdedir. Bulunabilirliği, ucuz-luğu ve basitliği (batarya yönetim sistemi istememesi) nedeniyle kurşun asit aküler küçük uygulamalarda öne çıkmaktadır. Uygulama kapasitesi büyüdükçe, ağırlık/hacim kısıtları arttıkça ve kullanım senar-yosu sertleştikçe (yüksek hızda şarj/deşarj, yüksek akım çekme v.b.) lityum akülerin

kullanımına gidilmektedir. Bazı sistemler Şekil 1 ve 2 de görüldüğü gibi her iki akü çeşidini birlikte kullanabilmektedir. İhtiyacı karşıladığı sürece kurşun asit aküleri kul-lanmak, teknik gereklilik ve destek ihtiyacı olduğunda lityum iyonu devreye almak ve bu yolla maliyetleri aşağı çekmek birlikte kullanımın temel amacıdır.

Bataryalar;Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depolayarak ihtiyaç anında tekrar elekt-rik enerjisine çeviren sistemlere pil (cell),

Şekil 1. Enerji depolamalı güneş hücresi sistemi

2). İhtiyaç analizine göre en uygun akü çeşidi ve büyüklüğünün belirlenmesi bu sistemler için kritik önemdedir. Bulunabilirliği, ucuzluğu ve basitliği (batarya yönetim sistemi istememesi) nedeniyle kurşun asit aküler küçük uygulamalarda öne çıkmaktadır. Uygulama kapasitesi büyüdükçe, ağırlık/hacim kısıtları arttıkça ve kullanım senaryosu sertleştikçe (yüksek hızda şarj/deşarj, yüksek akım çekme v.b.) lityum akülerin kullanımına gidilmektedir. Bazı sistemler Şekil 1 ve 2 de görüldüğü gibi her iki akü çeşidini birlikte kullanabilmektedir. İhtiyacı karşıladığı sürece kurşun asit aküleri kullanmak, teknik gereklilik ve destek ihtiyacı olduğunda lityum iyonu devreye almak ve bu yolla maliyetleri aşağı çekmek birlikte kullanımın temel amacıdır.

Şekil 1. Enerji depolamalı güneş hücresi sistemi Şekil 2. On-Grid ve Off-Grid çatı tipi güneş hücresi sistemi(Mutlu Akü Fabrikaları) Bataryalar; Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depolayarak ihtiyaç anında tekrar elektrik enerjisine çeviren sistemlere pil (cell), pillerin seri veya paralel bağlanarak oluşturdukları yapıya akümülatör (batarya) denmektedir. Piller; birincil (Primer) tip ( Çinko-karbon, çinko-klorür, alkali-mangan, çinko-hava, gümüş-çinko, lityum temelli piller v.b. ) ve ikincil (sekonder) tip bataryalar (kurşun asit, Nikel-kadmiyum, nikel metal hidrür, lityum iyon v.b.) olarak ikiye ayrılırlar. Birincil piller şarj edilemez olup kullanımları bitince yenilenirken ikincil piller elektrik

Şekil 2. On-Grid ve Off-Grid çatı tipi güneş hücresi hücre sistemi (Mutlu Akü Fabrikaları)

2). İhtiyaç analizine göre en uygun akü çeşidi ve büyüklüğünün belirlenmesi bu sistemler için kritik önemdedir. Bulunabilirliği, ucuzluğu ve basitliği (batarya yönetim sistemi istememesi) nedeniyle kurşun asit aküler küçük uygulamalarda öne çıkmaktadır. Uygulama kapasitesi büyüdükçe, ağırlık/hacim kısıtları arttıkça ve kullanım senaryosu sertleştikçe (yüksek hızda şarj/deşarj, yüksek akım çekme v.b.) lityum akülerin kullanımına gidilmektedir. Bazı sistemler Şekil 1 ve 2 de görüldüğü gibi her iki akü çeşidini birlikte kullanabilmektedir. İhtiyacı karşıladığı sürece kurşun asit aküleri kullanmak, teknik gereklilik ve destek ihtiyacı olduğunda lityum iyonu devreye almak ve bu yolla maliyetleri aşağı çekmek birlikte kullanımın temel amacıdır.

Şekil 1. Enerji depolamalı güneş hücresi sistemi Şekil 2. On-Grid ve Off-Grid çatı tipi güneş hücresi sistemi(Mutlu Akü Fabrikaları) Bataryalar; Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depolayarak ihtiyaç anında tekrar elektrik enerjisine çeviren sistemlere pil (cell), pillerin seri veya paralel bağlanarak oluşturdukları yapıya akümülatör (batarya) denmektedir. Piller; birincil (Primer) tip ( Çinko-karbon, çinko-klorür, alkali-mangan, çinko-hava, gümüş-çinko, lityum temelli piller v.b. ) ve ikincil (sekonder) tip bataryalar (kurşun asit, Nikel-kadmiyum, nikel metal hidrür, lityum iyon v.b.) olarak ikiye ayrılırlar. Birincil piller şarj edilemez olup kullanımları bitince yenilenirken ikincil piller elektrik

DOSYA / GÖRÜŞ


pillerin seri veya paralel bağlanarak oluş-turdukları yapıya akümülatör (batarya) denmektedir. Piller; birincil (Primer) tip ( Çinko-karbon, çinko-klorür, alkali-mangan, çinko-hava, gümüş-çinko, lityum temelli piller v.b. ) ve ikincil (sekonder) tip batar-yalar (kurşun asit, Nikel-kadmiyum, nikel metal hidrür, lityum iyon v.b.) olarak ikiye ayrılırlar. Birincil piller şarj edilemez olup kullanımları bitince yenilenirken ikincil piller elektrik kaynağı ile tekrar şarj edile-bilme özelliğine sahiptirler. Kimyasal reak-siyonlardan alınacak olan elektrik enerjisi miktarı, 100 mWh düğme pilinden >100 MWh’lik bataryalarına kadar oldukça geniş bir aralık göstermektedir. Bu çeşitlilik; çok özel elektriksel karakteristikleri sağlayan, farklı batarya teknolojilerini ve hücre ta-sarımlarını kapsamaktadır. Taşınabilir sistemlerin ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisinin depolanması için kul-lanılan mevcut en yaygın teknoloji kimyasal pillerdir. Güneş hücresinden elde edilen enerji de-polamak için NiCd tip bataryalar zaman zaman kullanılsa da bu sistemlerde büyük oranda derin deşarjlı Pb-asit modelleri (VRLA, AGM, Jel) kullanılmaktadır. Farklı güneş uygulamalarında kurşun asitin her türü kullanılsa da, Güneş enerjisinin ih-tiyaç duyduğu düşük sürekli akımla derin deşarja cevap verebildiği için jel aküler -Özellikle yatay olarak ta kullanım imkanı veren OPzV tip jel aküler- bu alanda tercih edilmektedir.

NaS;Daha çok rüzgar enerjisinin depolanma-sında güneş için kullanılan aküler yoğun olarak kullanılmakla birlikte rüzgar tarlası kurulan bölgelerde akü blokları yerine al-ternatif olarak NaS (sodyum sülfür) batar-yalar ve redoks bataryalar kullanılmaktadır. NaS bataryalar Japonya da ticari olarak kullanılmakta olan sistemlerdir. Çalışma sıcaklığı 300 °C ve verimi %89’dur. Anot olarak Na ve katot olarak ergimiş kükürt kullanılmaktadır. Yüksek sıcaklıklı bir sis-tem olduğundan işletme şartları zordur.

Pik zamanlarda 6 saat çalışabilmektedir.

Redoks bataryalar;Redoks bataryalar (flow battery olarak ta adlandırılmaktadır) elektrokimyasal bir enerji depolama sistemidir. Elektrolitler aktif malzemeleri içerir ve bir birinden ayrı tanklarda depolanır. Tanklar ayrı olduğun-dan çalışmadığı zaman negatif ve pozitif aktif maddeleri arasında temas yoktur. Dolayısıyla kendiliğinden deşarjı oldukça küçüktür. Çalışır durumdayken; tanklar içinde yer alan aktif madde içeren elektrolit bir pompa yardımıyla tankların dışındaki dizgeler içinde dolaştırılır. Dizgeler yakıt pillerinde de kullanılan membranlarla ay-rılmıştır. Reaksiyon bu membran yardımıyla dizgelerde gerçekleşir. Elde edilen elektrik dış devreden kazanılır.İlk yapılan şekli Zn/Cl batarya olup Zn/Br, vanadyum (1.41 V at 25 °C) ve sodyum sülfat/sodyum polisülfat kullanan çeşitle-ri bulunmaktadır. Bataryanın kapasitesi kullanılan elektrolitin miktarı arttırılarak arttırılabildiğinden rüzgar tarlalarında yüksek miktarda enerjinin depolanması için kullanılabilmektedir.

Süper Kapasitörler;Ultrakapasitör ve süperkapasitör deyimi ge-nel olarak sıvı elektrolit içerisindeki çok yük-sek yüzey alanına sahip karbon iki elektrot arasında elektrik depolayabilen cihaza veri-len genel addır. Enerji elektrotlar arasında şarj transferiyle depolanır. Depolayabildiği enerji düşük olmasına karşın güç seviyeleri

yüksektir. Çok hızlı şarj/deşarj olabilmesi, 10000’den fazla şarj/deşarj çevrimini rahat-lıkla sağlaması önemli avantajlarıdır. Süper kapasitörler enerjinin depolanmasından çok gücün dengelenmesinde kullanılmaktadır.

Volan (Flywheel);Depolama kinetik enerji şeklindedir. Bü-yük hacimli bir kütlenin dönmesiyle daha küçük volanlar hızlı dönme hareketi yapar. Güç yoğunluğu yüksek, enerji yoğunluğu düşüktür. Süper kapasitörlerde olduğu gibi kısa süreli depolamalarda etkindir. Özellikle mobil uygulamaları daha yaygındır. Tren/metro ve araç uygulamalarında olduğu gibi kısa sürelerde yüksek hızlara çıkıp hemen ardından kısa sürelerde çok düşük hızlara inildiği durumlarda kullanılmaktadır. Hız-lanma periyodunda volan çok yüksek hızla-ra çıkmakta yavaşlamada dönem hareketine devam ederek hızlanırken verilen enerjiyi depolamaktadır. Yavaşlama basamağından sonra tekrar hızlanırken kinetik enerji ola-rak depolanan enerji sisteme beslenerek geri kazanılmaktadır.

Ergimiş Tuz Destekli Enerji Depolama (SOLAR THERMAL ELECTRIC STORAGE (STES));Bu sistemde Güneş enerjisi odaklayıcı ay-nalar kullanılarak bir kuleye yönlendiri-lerek kulede yüksek sıcaklıklar elde edilir. Gün içinde bir akışkan kuleden geçirilerek buhar elde edilir ve bu buhar bir türbi-ne beslenerek elektrik elde edilir. Kulede oluşan fazla ısı ile tanklarda depolu tuz

Şekil 3. Isıl güneş enerji depolama [N. Ahlbrink et. All.]

arasındadır. Bu ısı türbinlere gidecek suyu buharlaştırmak için kullanılır. Ticari kurulumu mevcut olup 50 MW - 200 MW kapasitelerde kurulumlar bulunmaktadır.


Şekil 4. Isıl güneş enerjili depolama [[5]Greenway-Mersin, http://www.yilsanholding.com/tr-TR/greenway/313608] Pompalanmış Su Depolama (Pumped Hydro Storage-PHS); Suyun hidrolik enerjisinden faydalanmak için potansiyel enerji şeklinde depolanmasıdır. Su kaynağına yakın kot farkı olan bölgelerde yüksek noktada bir gölet oluşturularak düşük seviyelerdeki su yüksek noktalara pompalanarak depolanır. Potansiyel enerji olarak depolanmış su hidroelektrik santrallerinde olduğu gibi bir türbine beslenerek elektrik elde edilir. Bu sistemde su pompalamak için gerekli elektrik enerjisi gece ucuz tarifeden sağlanabileceği gibi bölgede yenilenebilir kaynaklarla elde edilen elektrik enerjisi de bu şekilde depolanabilir. Bu sistemleri dezavantajı büyük hacimli göletler oluşturmanın ekolojik dengeyi değiştirme riskinin varlığıdır. Ayrıca uygulanması için su kaynağı ve coğrafi olarak uygun alan gerektirir. Buna karşın temiz enerji depolaması, depolama çevrim sayısının çok yüksek olması ve depolama hacminin büyük olması önemli artılarıdır. Dünyada kurulu depolama kapasitesinin %95 kadarı pompalanmış su sitemleridir.

Sıkıştırılmış Hava Enerji Depolama (COMPRESED AIR ENERGY STORAGE (CAES)); Hava yer altı maden yataklarında ya da tuz kayaları içine açılan oyuklarda depolanır. Yer altındaki bu oyuklar doğal oyuklar, terk edilmiş maden yataklar v.b. olabileceği gibi oyuk tuz yatağındaki tuzu ergiterek de açılabilir. Bu işlem zorlu ve uzundur. Depolamaya yeterli büyüklükte bir oyuk Yaklaşık 1,5-2 yılda açılabilmektedir. Gaz türbinlerinde kullanılan gazı %40 oranında azaltarak aynı miktar elektrik üretimi sağlayan bir sistemdir. Sistem

DOSYA / GÖRÜŞ


ısıtılarak ergitilir. Güneş olmadığı zaman ergimiş tuzlarda depolanmış ısı akışkanı buharlaştırarak türbine buhar beslemek için kullanılır. Tuz olarak tanklarda %40 KNO3 + %60 NaNO3 karışımı kullanılır. Depolama tanlarında ulaşılan sıcaklık 240-565 °C arasındadır. Bu ısı türbinlere gidecek suyu buharlaştırmak için kullanılır. Ticari kurulumu mevcut olup 50 MW - 200 MW kapasitelerde kurulumlar bulunmaktadır.

Pompalanmış Su Depolama (Pumped Hydro Storage-PHS);Suyun hidrolik enerjisinden faydalanmak için potansiyel enerji şeklinde depolanma-sıdır. Su kaynağına yakın kot farkı olan bölgelerde yüksek noktada bir gölet oluştu-rularak düşük seviyelerdeki su yüksek nok-talara pompalanarak depolanır. Potansiyel enerji olarak depolanmış su hidroelektrik santrallerinde olduğu gibi bir türbine bes-lenerek elektrik elde edilir. Bu sistemde su pompalamak için gerekli elektrik enerjisi gece ucuz tarifeden sağlanabileceği gibi bölgede yenilenebilir kaynaklarla elde edi-len elektrik enerjisi de bu şekilde depola-nabilir. Bu sistemleri dezavantajı büyük hacimli göletler oluşturmanın ekolojik dengeyi değiştirme riskinin varlığıdır. Ay-rıca uygulanması için su kaynağı ve coğrafi olarak uygun alan gerektirir. Buna karşın temiz enerji depolaması, depolama çevrim sayısının çok yüksek olması ve depolama hacminin büyük olması önemli artılarıdır. Dünyada kurulu depolama kapasitesinin

%95 kadarı pompalanmış su sitemleridir.

Sıkıştırılmış Hava Enerji Depolama (COMPRESED AIR ENERGY STORAGE (CAES));Hava yer altı maden yataklarında ya da tuz kayaları içine açılan oyuklarda depolanır. Yer altındaki bu oyuklar doğal oyuklar, terk edilmiş maden yataklar v.b. olabileceği gibi oyuk tuz yatağındaki tuzu ergiterek de açıla-bilir. Bu işlem zorlu ve uzundur. Depolama-ya yeterli büyüklükte bir oyuk Yaklaşık 1,5-2 yılda açılabilmektedir. Gaz türbinlerinde kullanılan gazı %40 oranında azaltarak

aynı miktar elektrik üretimi sağlayan bir sistemdir. Sistem elektriğin ucuz olduğu saatlerde harcadığı yakıtın 2/3’ü kadarını havayı tuz yataklarına basmak için kullanır. Üretime gereksinim olan zamanda türbine/piston hareketine bu hava beslenerek gaz tüketimi düşürülür.

Süper İletken Manyetik Enerji Depolama (SUPERCONDUCTING MAGNETIC ENERGY STORAGE (SMES)); Enerji iyi izole kaplardaki çok soğuk sıvı-lar (Sıvı helyum) içine yerleştirilmiş süper

Şekil 4. Isıl güneş enerjili depolama [[5]Greenway-Mersin, http://www.yilsanholding.com/tr-TR/greenway/313608]

arasındadır. Bu ısı türbinlere gidecek suyu buharlaştırmak için kullanılır. Ticari kurulumu mevcut olup 50 MW - 200 MW kapasitelerde kurulumlar bulunmaktadır.


Şekil 4. Isıl güneş enerjili depolama [[5]Greenway-Mersin, http://www.yilsanholding.com/tr-TR/greenway/313608] Pompalanmış Su Depolama (Pumped Hydro Storage-PHS); Suyun hidrolik enerjisinden faydalanmak için potansiyel enerji şeklinde depolanmasıdır. Su kaynağına yakın kot farkı olan bölgelerde yüksek noktada bir gölet oluşturularak düşük seviyelerdeki su yüksek noktalara pompalanarak depolanır. Potansiyel enerji olarak depolanmış su hidroelektrik santrallerinde olduğu gibi bir türbine beslenerek elektrik elde edilir. Bu sistemde su pompalamak için gerekli elektrik enerjisi gece ucuz tarifeden sağlanabileceği gibi bölgede yenilenebilir kaynaklarla elde edilen elektrik enerjisi de bu şekilde depolanabilir. Bu sistemleri dezavantajı büyük hacimli göletler oluşturmanın ekolojik dengeyi değiştirme riskinin varlığıdır. Ayrıca uygulanması için su kaynağı ve coğrafi olarak uygun alan gerektirir. Buna karşın temiz enerji depolaması, depolama çevrim sayısının çok yüksek olması ve depolama hacminin büyük olması önemli artılarıdır. Dünyada kurulu depolama kapasitesinin %95 kadarı pompalanmış su sitemleridir.

Sıkıştırılmış Hava Enerji Depolama (COMPRESED AIR ENERGY STORAGE (CAES)); Hava yer altı maden yataklarında ya da tuz kayaları içine açılan oyuklarda depolanır. Yer altındaki bu oyuklar doğal oyuklar, terk edilmiş maden yataklar v.b. olabileceği gibi oyuk tuz yatağındaki tuzu ergiterek de açılabilir. Bu işlem zorlu ve uzundur. Depolamaya yeterli büyüklükte bir oyuk Yaklaşık 1,5-2 yılda açılabilmektedir. Gaz türbinlerinde kullanılan gazı %40 oranında azaltarak aynı miktar elektrik üretimi sağlayan bir sistemdir. Sistem

Tablo 2. Elektrik enerjisi depolama teknikleri [2, 3]

Güç seviyesi Enerji seviyesi Deşarj süreleri Teknolojinin durumuBataryalar (Pb-asit, NiCd, NiMH, Li-iyon) kW-500 kW MWh-300 MWh 0,2h-8h Denenmiş, bilinir

Volan (Flywheels) 500 kW-1 MW 100 kWh-100 MWh <5 dk. Denenmiş, bilinir

Pompalanmış su 100 MW-4000 MW 500 MWh-15 GWh 4-12 saat Geliştirme aşaması, ilk uygulamalar var

Sıkıştırılmış hava 25 MW-3000 MW 200 MWh-10 GWh 1-20 saat Geliştirme aşaması, ilk ticari uygulamalar var

NaS 1 MW 1 MWh 1 saat Geliştirme aşaması, ilk ticari uygulamalar var

Süperiletken manyetik depolama 10kW-10 MW 10kWh-1 MWh 1-30 dk. Geliştirme aşamasında, ticari değil

Süper kapasitör <250 kW 10 kWh <1 dk. GeliştirilmişAkışlı batarya 100 kW-10 MW 1-100 MWh 10 saat Geliştirilmiş, demo projeler mevcut

DOSYA / GÖRÜŞ


iletken bobin içinde depolanır. Enerji DC elektrik akımının, sıfıra yakın dirençteki süper iletken bobinlerde manyetik olarak dolaşmasıyla depolanır. Buzdolabı büyüklü-ğünde alanda 250 kW-h enerji mikro-sani-yelerle ve mükemmel bir gerilim dengesinde depolanır. Ancak depolama kısa sürelidir (1-60 sn).

DEPOLAMA TEKNOLOJİLERİNİN KIYASLAMASIElektrik enerjisi depolama teknikleri uygu-lamanın türü, yeri ve büyüklüğüne bağlı olarak birbirlerine göre üstünlüğe sahiptir. Sistemlerin uygulamaya göre kıyaslamalı tablosu (Tablo 2) şu şekildedir:

Tablo 2’de verilen değerler genel yaklaşım-ları ifade etmektedir. Gerçekte kurulu olan depolama türleri ve kapasitesini Amerika Enerji Bakanlığı (DOE) enerji depolama sayfasında (http://www.energystorage-exchange.org/projects) taramak müm-kün. Tüm kurulu sistemler derlendiğinde

enerji depolamadaki kurulu kapasitenin %95 oranında pompalanmış su olduğu, Isı depolamanın ve elektrokimyasal depo-lamanın ticari olarak karşılık bulduğunu görmekteyiz(Şekil 5). Elektrokimyasal sistemlere daha yakından baktığımızda ise kurulu kapasitenin büyük oranda lityum bazlı olduğu ve bu alanın diğerlerine göre çok hızlı büyüdüğünü gör-mekteyiz (Şekil 6). Son zamanlarda lityum piller ile kurulu sistemlerde tek kurulumda 400 MWh gibi büyük ölçekli kurulumlara doğru gidilmektedir. 50 MWh üstü depola-ma sistemleri çoklukla büyük güneş tarlaları için kurulmaktadır. Bu tür büyük kurulum-lar güneş enerjisini bir destek sistemi olarak güvenli hale getirmekte ve bazen baz yük için tek kaynak olarak kullanılabilmesinin önünü açmaktadır.

Batarya Pazarı ve Gelecek Beklentisi:Küresel pil/batarya pazarı 2018 yılında 95

Milyar ABD Dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu pazarın yaklaşık 80 Milyar ABD Do-larlık kısmını şarj edilebilir sistemler oluş-turmaktadır(Şekil 7) [7].

Şarj edilebilir pil pazarında hakim olan kurşun asit aküler iken son 4-5 yılda lityum iyon piller pazar paylarını önemli oranda arttırmışlardır. 2018 yılı içinde kurşun asit ve lityum iyonun pazardan aldıkları pay yaklaşık olarak eşit seviyede gerçekleşmiştir (Şekil 8)[7]. Lityum iyon pillerde tüm önemli oyuncular uzak doğuludur. Japonya, Çin ve Kore %95 pazar payı ile pazardaki ana oyunculardır. Çin uzak doğulu üçlü içinde son yıllardaki yatırımlarıyla üretim üssü olmuştur. Ana oyuncular ve coğrafi dağılımları Şekil 9’da verilmiştir[7]. Şekilden görüleceği gibi ana üreticiler Çinli veya Çin’de üretim yapmak-

Şekil 5. Türlerine göre kurulu enerji depolama kapasiteleri [6]

elektriğin ucuz olduğu saatlerde harcadığı yakıtın 2/3’ü kadarını havayı tuz yataklarına basmak için kullanır. Üretime gereksinim olan zamanda türbine/piston hareketine bu hava beslenerek gaz tüketimi düşürülür.

Süper İletken Manyetik Enerji Depolama (SUPERCONDUCTING MAGNETIC ENERGY STORAGE (SMES)); Enerji iyi izole kaplardaki çok soğuk sıvılar (Sıvı helyum) içine yerleştirilmiş süper iletken bobin içinde depolanır. Enerji DC elektrik akımının, sıfıra yakın dirençteki süper iletken bobinlerde manyetik olarak dolaşmasıyla depolanır. Buzdolabı büyüklüğünde alanda 250 kW-h enerji mikro-saniyelerle ve mükemmel bir gerilim dengesinde depolanır. Ancak depolama kısa sürelidir (1-60 sn). DEPOLAMA TEKNOLOJİLERİNİN KIYASLAMASI Elektrik enerjisi depolama teknikleri uygulamanın türü, yeri ve büyüklüğüne bağlı olarak birbirlerine göre üstünlüğe sahiptir. Sistemlerin uygulamaya göre kıyaslamalı tablosu (Tablo 2) şu şekildedir: Tablo 2. Elektrik enerjisi depolama teknikleri [2, 3]

Güç seviyesi Enerji seviyesi Deşarj süreleri Teknolojinin durumu Bataryalar (Pb-asit, NiCd, NiMH, Li-iyon)

kW-500 kW MWh-300 MWh 0,2h-8h Denenmiş, bilinir

Volan (Flywheels) 500 kW-1 MW 100 kWh-100 MWh

<5 dk. Denenmiş, bilinir

Pompalanmış su 100 MW-4000 MW 500 MWh-15 GWh 4-12 saat Geliştirme aşaması, ilk uygulamalar var

Sıkıştırılmış hava 25 MW-3000 MW 200 MWh-10 GWh 1-20 saat Geliştirme aşaması, ilk ticari uygulamalar var

NaS 1 MW 1 MWh 1 saat Geliştirme aşaması, ilk ticari uygulamalar var

Süperiletken manyetik depolama

10kW-10 MW 10kWh-1 MWh 1-30 dk. Geliştirme aşamasında, ticari değil

Süper kapasitör <250 kW 10 kWh <1 dk. Geliştirilmiş Akışlı batarya 100 kW-10 MW 1-100 MWh 10 saat Geliştirilmiş, demo

projeler mevcut Tablo 2’de verilen değerler genel yaklaşımları ifade etmektedir. Gerçekte kurulu olan depolama türleri ve kapasitesini Amerika Enerji Bakanlığı (DOE) enerji depolama sayfasında (http://www.energystorageexchange.org/projects) taramak mümkün. Tüm kurulu sistemler derlendiğinde enerji depolamadaki kurulu kapasitenin %95 oranında pompalanmış su olduğu, Isı depolamanın ve elektrokimyasal depolamanın ticari olarak karşılık bulduğunu görmekteyiz(Şekil 5).

Şekil 5. Türlerine göre kurulu enerji depolama kapasiteleri [6] Elektrokimyasal sistemlere daha yakından baktığımızda ise kurulu kapasitenin büyük oranda lityum bazlı olduğu ve bu alanın diğerlerine göre çok hızlı büyüdüğünü görmekteyiz (Şekil 6). Son zamanlarda lityum piller ile kurulu sistemlerde tek kurulumda 400 MWh gibi büyük ölçekli kurulumlara doğru gidilmektedir. 50 MWh üstü depolama sistemleri çoklukla büyük güneş tarlaları için kurulmaktadır. Bu tür büyük kurulumlar güneş enerjisini bir destek sistemi olarak güvenli hale getirmekte ve bazen baz yük için tek kaynak olarak kullanılabilmesinin önünü açmaktadır.

Şekil 6. Elektrokimyasal enerji depolama sistemleri [6]

Şekil 6. Elektrokimyasal enerji depolama sistemleri [6] Batarya Pazarı ve Gelecek Beklentisi: Küresel pil/batarya pazarı 2018 yılında 95 Milyar ABD Dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu pazarın yaklaşık 80 Milyar ABD Dolarlık kısmını şarj edilebilir sistemler oluşturmaktadır(Şekil 7) [7].

Şekil 7. Küresel pil/batarya pazarı [7] Şarj edilebilir pil pazarında hakim olan kurşun asit aküler iken son 4-5 yılda lityum iyon piller pazar paylarını önemli oranda arttırmışlardır. 2018 yılı içinde kurşun asit ve lityum iyonun pazardan aldıkları pay yaklaşık olarak eşit seviyede gerçekleşmiştir (Şekil 8)[7].

Şekil 8. Küresel şarj edilebilir pil/batarya pazarı [7] Lityum iyon pillerde tüm önemli oyuncular uzak doğuludur. Japonya, Çin ve Kore %95 pazar payı ile pazardaki ana oyunculardır. Çin uzak doğulu üçlü içinde son yıllardaki yatırımlarıyla üretim üssü olmuştur. Ana oyuncular ve coğrafi dağılımları Şekil 9’da verilmiştir[7]. Şekilden görüleceği gibi ana üreticiler Çinli veya Çin’de üretim yapmakta olan Japon ve Kore şirketleridir. Amerika ve Avrupa oyunda yer bulabilmek için yoğun bir çaba içindedir. Ancak şu an için etkin pazar payları yakalayamamışlardır.

Şekil 7. Küresel pil/batarya pazarı [7]




DOSYA / GÖRÜŞ


ta olan Japon ve Kore şirketleridir. Ameri-ka ve Avrupa oyunda yer bulabilmek için yoğun bir çaba içindedir. Ancak şu an için

etkin pazar payları yakalayamamışlardır.

SONUÇUygulama türü, gereksinim, doğal imkanlar ve maliyet değerlendirilip en uygun depo-lama tekniği seçilmelidir. Güneş enerjisi depolamada kurşun asit ve lityum iyon piller öne çıkmaktadır. Pazarın büyümesine bağlı olarak depolama mali-yetleri düşmektedir. Daha büyük depolama sistemi kurulumlarıyla güneş enerjisin ana enerji kaynağı olarak kullanım imkanları artmaktadır. İnsanlara kesintisiz bağlanabilirliği sunacak firmalar gelecekte pazarda baskın olacak-lardır. Yenilenebilir, ucuz ve sürekli enerji kaynaklarını geliştirememiş ülkeler ve fir-malar ise pazardan çok sınırlı pay alabilecek ve sadece pazar olabilecektir.

KaynaklarXing Luo et.al., Applied Energy 137 (2015) 511–536MAZMAN M., Enerji Depolama Teknolojileri (Energy Storage Technologies), Kimya Mühendisliği Dergisi (Journal of Chamber of Chemical Engineers), Sayı 173, sayfa 10-13, 2009Mazman M.,Ve Ark., “Yenilenebilir Enerji İçin Elektrik Enerjisi Depolama Teknolojileri” (Energy Stora-ge Technologies for Renewable Energy), Enerji Dünyası, Sayı:85, sayfa;66-72, Nisan-2011,N. Ahlbrink et. al., conference paper 2009, Germany, (ht-tps://www.researchgate.net/publication/225001359 )http://www.yilsanholding.com/tr-TR/gre-enway/313608 Mazman M., Enerji depolamada gelecek beklentileri, 11. Uluslararası Enerji Kongresi ve Fuarı, Ankara-Türkiye, 2018 Pillot C., The rechargable energy market, AABC2019, Strasbourg, France, 2019

Şekil 8. Küresel şarj edilebilir pil/batar-ya pazarı [7]




Şekil 9. Lityum iyonda ana oyuncular ve coğrafi dağılımı

Şekil 9. Lityum iyonda ana oyuncular ve coğrafi dağılımı SONUÇ Uygulama türü, gereksinim, doğal imkanlar ve maliyet değerlendirilip en uygun depolama tekniği seçilmelidir. Güneş enerjisi depolamada kurşun asit ve lityum iyon piller öne çıkmaktadır. Pazarın büyümesine bağlı olarak depolama maliyetleri düşmektedir. Daha büyük depolama sistemi kurulumlarıyla güneş enerjisin ana enerji kaynağı olarak kullanım imkanları artmaktadır. İnsanlara kesintisiz bağlanabilirliği sunacak firmalar gelecekte pazarda baskın olacaklardır. Yenilenebilir, ucuz ve sürekli enerji kaynaklarını geliştirememiş ülkeler ve firmalar ise pazardan çok sınırlı pay alabilecek ve sadece pazar olabilecektir. Kaynaklar

1. Xing Luo et.al., Applied Energy 137 (2015) 511–536 2. MAZMAN M., Enerji Depolama Teknolojileri (Energy Storage Technologies), Kimya Mühendisliği

Dergisi (Journal of Chamber of Chemical Engineers), Sayı 173, sayfa 10-13, 2009 3. Mazman M.,Ve Ark., “Yenilenebilir Enerji İçin Elektrik Enerjisi Depolama Teknolojileri” (Energy

Storage Technologies for Renewable Energy), Enerji Dünyası, Sayı:85, sayfa;66-72, Nisan-2011, 4. N. Ahlbrink et. al., conference paper 2009, Germany,

(https://www.researchgate.net/publication/225001359 ) 5. http://www.yilsanholding.com/tr-TR/greenway/313608 6. Mazman M., Enerji depolamada gelecek beklentileri, 11. Uluslararası Enerji Kongresi ve Fuarı, Ankara-

Türkiye, 2018 7. Pillot C., The rechargable energy market, AABC2019, Strasbourg, France, 2019

Doç. Dr. Muhsin MAZMAN

Adres: MUTLU AKÜ SAN.ve TİC. A.Ş. Tepeören Mah. Eski Ankara Asfaltı Cad. No:210 Tuzla İstanbul/TÜRKİYE

Çukurova Üniversitesi Kimya bölümü mezunudur. Aynı bölümde 1998-2006 yılları arasında asistan olarak görev

yapmıştır. 2006 yılında TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü Batarya Grubu’na Uzman Araştırmacı olarak katılmıştır. 2014

yılında Enerji Teknolojileri alanında doçentlik derecesi almıştır.

Muhsin Mazman 1995 yılından bu yana enerji depolama alanında çalışmaktadır. Doktora sürecine kadar termal enerji

depolama üstüne çalışmalar yapmış olup 2006 yılından bu yana elektrik enerjisi depolama üstüne çalışmaktadır.

2014’te Mutlu Akü bünyesine katılmış olup yeni teknolojilerden sorumludur. Bu görevi halen devam etmektedir.

DOSYA / GÖRÜŞ


H. Zafer ARIKAN Güneş, insanlığın ihtiyacı olan enerjinin binlerce katını dünyamıza sağ-lamaya devam ediyor. Ancak en büyük eko-

sistem olan dünyamızın, milyarlarca yıl-

dır faydalandığı bu enerjiden insanoğlu, geliştirdiği teknik ve teknolojilerle ancak birkaç on yıldır gerçek anlamda yarar-lanabiliyor. Enerji savaşlarıyla insanlık birbirini boğazlamamış, doğayı dikkate almadan yaptığı yatırım ve işlerle iklim

GÜNEŞ IÇIMIZI ISITMAYA DEVAM EDERKEN GÜNEŞ ENERJISI TEKNOLOJILERI NEREYE GIDIYOR?

DOSYA / GÖRÜŞ


değişikliğine neden olmamış ve kirlilik vb. çevresel problemler yaşanmamış olsa, belki de daha uzun yıllar bu konuda bü-yük adımlar atılamayacak, yenilenebilir enerji alanında önemli ilerlemeler sağla-namayacaktı.Güneşin insanlığın geleceği olduğu ko-nusunda hiçbir şüphe yok. Bugün hemen hemen her ülke, coğrafyasına, yeraltı ve yerüstü kaynaklarına uygun olarak enerji çeşitliliğini ve bundan yararlanma yollarını bulmuş durumda. Birçok insan, başta fo-to-voltaik güneş hücreleri ve güneş panelleri olmak üzere güneş enerjisi ile ilgili pek çok şeyi işitmiş bulunuyor. Güneş enerjisiyle ilgili olarak yapılan çalışmalar bir taraftan verimliliği arttırırken diğer taraftan da ma-liyetleri önemli ölçüde düşürdü ve güneş enerjisi yaygın kullanım alanına ulaştı. 2008’den 2013’e kadar yaklaşık %50 dü-şen maliyetler, 2015-2017 arasında %40 daha düştü ve bunun sonucu olarak 2030’a doğru, dünya enerji tüketiminin %20’den daha büyük bir kısmı güneş enerjisinden sağlanmış olacak.Bununla birlikte, güneş enerjisi alanında malzeme ve sistem maliyetleri büyük öl-çüde düşerken teknoloji görece daha yavaş gelişiyor. Teknolojiyi ve üretim teknikleri-ni geliştirmek amacıyla dünyanın dört bir tarafında araştırmacılar ve bilim insanları dünyamıza gelen güneş ışınlarının toplan-ması ve bunların elektriğe dönüştürülmesi için birçok araştırma ve çalışma yürütü-yorlar.

Güneş içimizi ısıtmaya devam ederken, güneş enerjisi teknolojileri nereye gidiyor?Her yeni teknoloji aynı zamanda kendi iş ekosistemini yaratıyor. Bu yeni ekosistemler de birçok kişi ve kuruluşa yeni fırsatlar su-nuyor. Örneğin Panasonic, elektrikli araçlar için Tesla’ya batarya hücreleri üretiyor; Tesla elektrikli araçların yanı sıra Avust-ralya’da 100 MW’lık bir enerji depolama tesisini kurmuş bulunuyor; Çin’liler ise ilk kez kendisine ait güneş panelleri üretim tesisini ABD’de işletmeye alıyor. Henüz

ülkemizde olmasa bile, yurt dışında insanlar çatılarını kiraya verip GES’lerin kurulma-sını sağlıyor ve ek gelir elde ediyorlar. Çok sayıda yeni GES kurulumları ve bunların şebekeye bağlanabilmesi amacıyla büyük miktarlarda orta gerilim kablosu üretilip satılıyor, ticareti yapılıyor, vb. Sonuçta bü-tün bu faaliyetler karşılıklı olarak birbirini tetikliyor ve yeni iş imkanlarının doğmasına ve fiyatların düşmesine, teknolojilerin daha ileriye gitmesine neden oluyor.Görüldüğü gibi güneş enerjisinden yalnızca elektrik üretiminde değil, dolaylı pek çok alanda da faydalar elde ediliyor, yeni işler geliştiriliyor, güneşten önemli kazançlar sağlanıyor.Aşağıda, son yıllarda yürütülmekte olan bazı güneş enerjisi teknolojileri hakkında, yerimizin elverdiği ölçüde bilgi vermek istiyorum. İlginizi çekeceğinizi umarım.

Biyolojik Malzemelerden Üretilmiş Güneş HücreleriBir süredir bilim insanları ve araştırmacılar biyolojik malzemelerden üretilmiş güneş hücreleri üzerine çalışıyor. Kablosuz ci-hazların güç ihtiyacının bu malzemeler yoluyla daha kolay karşılanabileceği dü-şünülüyor. Kullanılan biyolojik malzeme ise cyanobacteria adı verilen bir bakteri. Söz konusu biyolojik güneş hücrelerinin verimliliği, konvansiyonel PV güneş hücre-leri verimliliğinin epeyi uzağında. Ancak, teknolojinin bu verimliliği yakalayacağı ümit ediliyor. Araştırmacılardan Sean Choi, biyo-hücrelerin bazı uygulamalarda (remote areas) bataryalara alternatif olabileceğine inandığını söylüyor. (1)

Enerji Hasat Edilebilen/Toplanabilen AğaçlarEnerji toplanabilen ağaçlar en önemli çevre ve doğa dostu yapay ağaçlar ve yenilenebilir enerji alanında umut vadeden bir nano tek-noloji ürünü. Öyle ki hem güneş enerjisinin hem de rüzgar enerjisinin değerlendirilme-sine imkan sağlıyorlar. Ağacın yaprakları yardımıyla rüzgar ve güneşten toplanan enerji, elektrik enerjisine dönüştürülüyor.

Halen böyle bir ağaçtan elde edilen elektrik ile bir evin ihtiyacı karşılanabilecek dü-zeyde. Özellikle yakın gelecekte, elektrikli araçların hemen her evde bulunacağını düşünürsek, bu yapay enerji ağaçlarının önemi daha da iyi anlaşılacaktır. (2) Nano yaprakların tasarım esasını pho-to-sentez süreci oluşturuyor. Foto-sentez olayında bitki güneş enerjisinden ışığı ayırıp alarak atmosfere karbon dioksiti salmakta, ışığı nişasta ve oksijene dönüştürüp oksijen de yine atmosfere verilmektedir. Bu yapay ağaçlarda ise bir adım öteye gidilerek gü-neş enerjisinden hem ısı hem de ışık alı-nıp elektriğe dönüştürülmektedir. Ayrıca, nano yaprakların sapları rüzgardan kinetik enerjiyi toplayacak şekilde tasarlanmış olup bu kinetik enerji de elektriğe dönüştürül-mektedir. Özetleyecek olursak, bu ağaçlardan elektrik üretimi üç yolla olmaktadır. Birincisi, yap-raklarda bulunan nano-foto voltaik jenera-törler yardımıyla yaprak doğrudan güneş enerjisini elektriğe dönüştürmektedir. İkin-cisi nano termo-elektrik hücreler güneşin ısı enerjisini elektriğe dönüştürürken, üçün-cü olarak nano piezo-elektrik jeneratörler rüzgar enerjisinin elektriğe dönüşümünü sağlamaktadır. Bu yenilikçi teknoloji saye-sinde, dünyanın en temiz enerjisi üretilmiş olmaktadır. Araştırmacılar benzer biçimde yağmur damlalarının kinetik enerjisinden yararlanma konusunda da epeyi yol almış bulunuyorlar. Diğer taraftan Finlandiya’daki bir grup araştırmacı da benzer biçimde yaprak-larında güneş enerjisini depolayabilecek bir ağaç üzerinde çalışıyorlar. Toplanan bu enerjiyle cep telefonlarının ve küçük ölçekteki cihazların şarj edilebileceği, çalış-tırılabileceği düşünülüyor. Ağaçlar 3D ya-zıcı çıktısına benziyor ve biyo malzemeleri kullanarak organik bir ağacı taklit ediyor. Her bir yaprak hem güneş ışığından enerji üretiyor hem de rüzgarın yarattığı kinetik enerjiden yararlanıyor. Ağaç kapalı alanda çalışabilecek şekilde tasarlanmış. Proje şu anda Finlandiya VTT Araştırma Merkezin-de prototip aşamasında bulunuyor.

DOSYA / GÖRÜŞ


Bu yenilikçi teknolojinin uygulanabileceği alanlar olarak tuzlu bölgelerde su arıtma tesislerinin enerji ihtiyacının karşılanması, golf sahalarında kullanılan çim biçme ve elektrikli araçların şarjı, benzer biçimde mobil ekipmanın (cep telefonları, dizüstü bilgisayarları vb.) şarjı, cadde ve sokakla-rın gece aydınlatması, hibrid ve elektrikli araçların şarjı vb. sayılabilir.

PerovskitPerovskit 1839 yılında keşfedilen bir mine-ral (Kalsiyum Titanyum Oksit / CaTiO3). Yüksek verimlilik sağlayan kristal yapısı, süper iletkenliği ve elektrik yükünü taşıma kabiliyeti ile dikkati çekiyor. 2009 yılında perovskitten yapılmış ilk güneş hücreleri gerçekleştirildiğinde verimlilik %3-4 sevi-yelerindeydi. Bugün ise bu rakam %25’in üzerine çıkmış bulunuyor. Ancak, stabili-zasyon hala önemli bir sorun.Son zamanlarda perovskit üzerine yapılan çalışmalar, bize güneş enerjisi uygulamala-

rında daha ucuz malzeme ve yüksek enerji verimliliği konusunda önemli fırsatlar su-nacağa benziyor. Araştırmacılar geleceğin temiz enerji çözümlerinde perovskitin oy-nayacağı role özellikle dikkati çekiyorlar. Oda sıcaklığında stabil ve ince bir film olarak dökülebiliyor. Nitekim, güneş ışın-larını absorbe etmek amacıyla bir yüzey üzerine boya şeklinde uygulanabildiği gibi püskürtülebiliyor da. Böylece oluşturulan güneş hücreleri, enerji üretebilir hale ge-liyor. Bu hücreler gazete kağıdı gibi rulo haline de getirilebiliyor; kullanımı açısından da açık alan/arazi, binaların çatıları, yollar, arabalar hatta uçak kanatları vb. her ortam sayılabilir, hiçbir sınır yok. Burada akla şu soru gelebilir, silisyum esas-lı panellerle karşılaştırdığımızda daha mı fazla enerji topluyor? Bilim insanları bu sorunun cevabı olarak, şu anda olmasa bile yakın gelecek için “evet” diyorlar. Aslında laboratuvar testlerinde verimlilik açısından

PV hücreleri geçmiş, %22,7 değeri elde edilmiş bulunuyor ki bu üst sınır değil ve verimliliğin daha da yükselme (%35-40) ihtimali çok fazla. Halen dünyanın dört bir tarafında perovskitle ilgili birçok çalışma yürütülüyor (3). Bununla birlikte perovskitin daha keşfedil-mesi gereken birçok yanları var ve ticari bir ürün olarak piyasaya sunulmasıyla ilgili bir dizi çalışmaların, performans optimizasyo-nu vb. yapılması gerekiyor. Bu çalışmalara bağlı olarak, 4-5 yıl içerisinde ticari bir ürün haline gelebileceği öngörülüyor.

Su-üstü Güneş Enerji SantrallarıBazı ülkelerde ne yazık ki güneş enerji sant-ralları (GES) kurmak için yeterli büyüklükte arazi; gölgelenmeyen, eski olmayan ve mül-kiyet problemi bulunmayan fazla sayıda çatı vb. yok. Bu açıdan güneş enerji uygulamala-rı için en iyi çözüm yollarından birisi de su üstüne kurulan güneş enerji santralları. Bu santralların kurulduğu su alanları göller ve

DOSYA / GÖRÜŞ


göletler olabileceği gibi geniş nehir alanları da olabiliyor. 2008 yılında alınan patentin üzerinden geçen on yılda, dünyanın pek çok yerinde çok sayıda su-üstü güneş enerji santralları kurulmuş bulunuyor. Su-üstü santralların en büyük avantajı, kıy-metli arazilerin (tarım/hayvancılık alanları) yerine daha değersiz göl ve gölet alanları, HES rezervuar bölgeleri, atık su arıtma tesisleri dinlendirme havuzları, vb alanlara kurulabilmesi. Güneş panelleri her ne kadar yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı ise de sistemi oluşturan diğer bazı malzemeler çoğu kez aşırı sıcaklığa duyarlı ve bu da bazı performans kayıplarına neden olabiliyor. Su üstü uygulamalar ise bunu önlüyor. Yine bir diğer önemli avantajı da söz konusu alanlarda buharlaşmanın önüne geçerek suyun azalmasını engelliyor; kuraklık, vb. çevre için olumsuz olabilecek durumları azaltıyor. Ayrıca yarattığı gölge etkisiyle, içme suyu rezervuarlarında oluşabilecek alg tipi zararlı yosunları azaltıp içme suyun-dan yararlanan insanların ve hayvanların hastalanmalarını, zehirlenmelerini önlüyor. Son olarak, bize temiz enerji sağladığını da ekleyelim. Avantajlarının yanında su-üstü güneş enerji santrallarının en önemli dezavantajı, özel ekipman ve işçilik/mühendislik gerektirme-si nedeniyle maliyetinin bir miktar daha pa-halı olması. Ancak zamanla bu maliyetlerin düşeceğini söylemek yanlış olmayacaktır. Dünyadaki en büyük su-üstü güneş enerji santralı Çin’de bulunuyor ve 40 MW kurulu güçte. Bir diğer büyük santral da Japonya’da ve 13,7 MW kurulu güce sahip. ABD’deki ilk su-üstü GES ise Kaliforniya’da ve sadece 252 KW büyüklüğünde. Ayrıca Fransız Ciel & Terre Firması bu alanda çalışan önemli firmalardan bir başkası ve 2011 yılından bu yana, ilk uygulaması Fransa-İngiltere ara-sında olmak üzere, çok sayıda büyük ölçekli su-üstü güneş enerji santralını Hindistan ve Japonya’da gerçekleştirmiş bulunuyor (4). Ülkemizde de İstanbul Büyükşehir Beledi-yesinin bir kuruluşu olan İstanbul Enerji, bir ARGE çalışması olarak, Bereket Enerji’den temin etmiş olduğu güneş panelleriyle Tür-

kiye’nin ilk su-üstü güneş enerji santralını 2017 yılında işletmeye almış bulunuyor. Santralın 210 kW’lık kısmı Çekmece Gölü üzerinde, 30 kW’lık kısmı ise karada yer alıyor ve toplam kapasite 240 kW kurulu güçte.

Uzayda Konuşlanmış Güneş Enerji Uydularından Kablosuz Güç AktarmaBildiğiniz gibi yenilenebilir enerji kaynak-ları içerisinde güneş, hava şartlarına ol-dukça bağımlı bir enerji kaynağı ve ayrıca günün yarısından daha fazla bir zamanda elektrik üretimine imkan vermiyor. Buna kafa yoran bilim insanları, uzayda hava şartlarının yeryüzünden tamamen farklı ve güneş ışınlarının da sürekli gelmesinden ha-reketle, gözlerini uzaya çevirmiş bulunuyor. Bu sayede yenilenebilir enerji ekonomisinin omurgasını güneşin oluşturması, gelecekte daha büyük bir ihtimal olarak önümüze çıkıyor.Japon Uzay Ajansı JAXA, yirmi beş yıllık teknoloji geliştirme yol haritasına göre, 2030’da yeryüzüne 1GW’lık güneş ener-jisi yollanmasını öngörüyor ve bu amaçla sistemin en zor kısmı olan uzun menzilli kablosuz güç aktarımında elde etmiş ol-duğu gelişmeleri, birlikte çalıştığı Mitsu-bishi firmasıyla beraber gerçekleştirdiği bir demonstrasyonla kamuoyuna duyurmuş bulunuyor. SPS’lerde (solar power satellites) toplanan enerjinin kablosuz olarak aktarı-mında, muhtemelen ya laser ya da mikro dalga kullanımı söz konusu olacak. Ancak biliniyor ki laserin de bulutlu ortamlarda çalışma güçlüğü var ve geriye en uygun çözüm olarak mikro dalga kullanımı kalıyor. Mitsubishi firması önümüzdeki birkaç yıl içerisinde, örneğin elektrikli araç uygulama-larında, kısa menzil yüksek güç transferinin gerçekleşebileceğini düşünüyor. Japon Uzay Ajansı JAXA ise her şey yolunda giderse 2030larda 1 GW’lık bir ticari pilot uygula-mayı hayata geçirmeyi planlıyor. (5)

Solar PencerelerHer gün büyüyen güneş enerji piyasasında

şirketler, bilinen teknolojilerin ötesinde yeni ve farklı teknolojiler geliştirmek için yoğun bir biçimde çalışıyorlar. Geleceğe yön vere-ceği düşünülen teknolojik yeniliklerden biri-si de her ne kadar tam olarak ticarileşmemiş olsa da solar pencereler. Aslında bir süre-dir binalara entegre foto-voltaik sistemler (BIPV) olarak anılıyorlar. Şu aralar çokça duyduğumuz Tesla’nın çatı kiremitleri de BIPV’lerin bir başka versiyonu.Solar pencereler, güneşten gelen enerjiyi toplayabilecek güneş panellerinden yapı-lıyor ve toplanan enerjiyi elektriğe dönüş-türüyorlar. Bu paneller her türlü pencereye uyacak şekilde ve bu sayede binalar, ihtiyaç duydukları elektriğin bir kısmını şebekeden bağımsız olarak kendileri temin etmiş olu-yorlar. Solar pencerelerin hayatımıza gir-mesi gelecekte fosil yakıtlara bağımlılığımızı daha da azaltacak, enerji için yurt dışına ödediğimiz dövizin bir kısmını önlemiş ola-cak ve hepsinden önemlisi hepimiz için sürdürülebilir bir geleceği sağlayabilecektir.Değişik kurum ve kuruluşlar solar pence-reler yardımıyla elektrik üretimine yöne-lik olarak, organik foto-voltaikler üzerine (OPV) uzun zamandır çalışıyorlar. Hedef solar pencereler yardımıyla ticari binaları, kuleleri ve gökdelenleri dikey elektrik jene-ratörlerine dönüştürmek. Araştırmacılar solar pencerelerin kullanımıyla, 50 kat yük-sekliğindeki bir kulenin, yılda 2,2 milyon aracın ürettiği emisyona eşdeğer bir karbon miktarını azaltabileceğini düşünüyorlar (6)

YARARLANILAN KAYNAKLAR:(1) The Future of Solar Energy / Conserve Energy Future(2) Energy harvesting trees, / Mohan Singh(3) Perovskite: The next frontier in solar energy efficiency / Conserve Energy Future(4) Floating Solar: What you need to know / Kerry Thoubborron(5) Japan demoes wireless power transmission for spa-ce-based solar farms, / Evan Ackerman(6) Solar Windows: can you turn your windows into solar panels? / Jacob Marsh

DOSYA / GÖRÜŞ


AKILLI ŞEBEKELERDünya çapında iklim değişikliğine karşı alınan önlemler çerçevesinde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı gün geçtikçe artıyor. 2018 IRENA (Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı) verilerine göre özellikle son bir kaç yılda yenilenebilir enerji kaynaklarının maliyetlerindeki düşüş, dünya çapında yenilenebilir enerji santrallerinin sayısının artmasını sağlamıştır. Yenilenemeyen enerji kaynaklarının sınırlı, bağımlı ve sera gazı yayıcı özelliklerine karşın; yenilenebilir enerji kaynakları sürdürülebilir bir yaşam için çok önemli rol oynuyor.

Doç. Dr. Erginbay Uğurluİstanbul Aydın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yine IRENA verilerine

göre 2004 yılından 2017 yılına kadar gerçekleşen yenilenebilir enerji sek-törü yatırımı birikimli

olarak 2,9 trilyon USD’dir. Yenilenebilir enerji kaynakları için de en çok kullanılan fotovoltaik güneş enerjisi rüzgâr enerjisi ve hidroelektriktir. Güneş enerjisi yıllık üretilebilir rezerv

DOSYA / GÖRÜŞ


büyüklüğü açısından diğer kaynaklardan oldukça yüksek yıllık üretilebilir rezerve sahiptir. Örneğin bir yılda üretilebilecek güneş enerjisi 23000 Terawatt iken en ya-kın yüksek rezerve sahip kömürün yıllık üretilebilir rezerv miktarı 900 Terawattır1. Bazı araştırmacılara göre güneş enerjisinin ilk kullanımı “pasif güneş enerjisi” olarak başlamıştır. Eski Hint ve Yunan evleri pasif güneş teknolojilerine örnektir. Bu uygarlık-larda evler, en soğuk günlerde maksimum güneş ışığını alacak şekilde tasarlanmıştır. 1990’lı yıllarda pasif güneş enerjisine olan ilgi yeniden artmış ve Hollanda ve Alman-ya’da yapılan binalarda tasarımlar pasif güneş enerjisini üretecek şekilde yapılmıştır. Güneş enerjisi kurulumunun da kolaylığı sayesinde en çok kullanılan yenilenebilir enerji kaynağıdır. Güneş enerjisi sektörün-de klasik şebekelerdeki sorunları çözmeyi, artan enerji talebini karşılayabilmeyi ve gelişen teknolojiye ayak uydurabilmeyi sağlayan “Akıllı Şebekeler” yaygın olarak kullanılıyor. Enerjinin üretimi, dağıtımı ve iletimi aşamalarında klasik elektrik dağıtım şebekeleri yerine akıllı şebekeler daha et-kin sonuçlar veriyor. Akıllı şebekelerde her aşamada iki yönlü bilgi transferi sağlanıyor. İki yönlü bilgi transferi sayesinde aşırı yük-lenmeler ve enerji akış yönleri düzenlene-biliyor. Sistemin bir parçası da akıllı sayaç-lar ve akıllı sözleşmelerdir. Akıllı sayaçlar tüketilen enerji verisini ölçüyor ve üretim bu verilere dayalı olarak gerçekleştiriliyor. Alım satım işlemleri de akıllı sözleşmeler üzerinden yapılabiliyor. Akıllı sözleşmeler son yıllarda birçok sektörde kullanılan Blo-ckchain teknolojisi ile kullanılıyor. Mikro şebekelerin tüm süreçlerinde Blockchain teknolojisinin kullanıldığı uygulamalar var. Mikro şebekelerde blockchain teknolojisi süreci belirli aşamalar izler. İlk adımda blok zincirinde kendi “cüzdan”larına sa-hip akıllı kontrolörlerin kimliği doğrulanır, ikinci adımda üretilen ve tüketilen enerjinin bilgileri cüzdanda saklanır ve son adımda

1 https://energypost.eu/wp-content/uploads/2013/11/yearly-primary-energy-available-source-Perez-et-al-2009.png

ise kullanıcılar doğrudan birbirleri arasında elektrik enerjisi alım satım anlaşmaları akıllı sözleşmeler üzerinden yapılır. El-Hawary akıllı şebekenin kurulmasının gereklerini sıralamış; yıpranmış ve az yatı-rım yapılmış altyapılar, aşırı gerilimli sis-tem ekipmanı, karbondioksit emisyonunu azaltmak ve enerji verimliğini artırmak, enerji üretim sahaları ve enerji yükleme merkezleri arasındaki mesafenin yüksek-liği gibi. Dünyada, merkezi santrallerden, merkezi olmayan çok sayıda küçük santral-lerin olduğu yapıya geçişin olması da diğer neden. Yazar, artan maliyetlerin, gelişen yeni tüketim modellerinin, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılabilirliğinin daha esnek olmasının, düzenleyici kurum-ların müdahalesinin ve sürdürülebilirliğin sağlanmasının akıllı şebekelerin kullanımı-na geçilmesi gerekliliklerinden olduğunu belirtiyor.Akıllı şebekelerde süreç akıllı üretim, akıllı istasyonlar, akıllı dağıtım, akıllı sayaçlar, bütünleştirilmiş haberleşme ve ileri kontrol mekanizmalarından oluşur. Bu aşamaların her birinde sistem bütünleştirilmiş bir şe-kilde her yöne akımı hesaplayarak çalışır. Akıllı şebekelerin enerji sektörüne girişin-den sonra mikro şebekelere yönelim oldu

ve kullanımı yaygınlaşıyor. Mikro şebekeler kullanıldığı yerlerde oldukça etkili bir da-ğıtım ve iletim sistemi oluşmasını sağlıyor. Klasik şebekelerde kötü hava koşulları vb. nedenlerle şebeke olumsuz etkilenip elektrik kesintileri yaşanabiliyor. Mikro şebekelerde dağınık yerleştirilmiş yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanıldığından bu sorunla karşılaşmıyor. Mikro şebekeler birbirine yakın dağıtılmış enerji kaynaklarının şe-bekeden bağımsız bir şekilde işletilebilmesi ve böylece daha emniyetli daha güvenilir bir besleme sisteminin oluşmasını gerçek-leştirmiştir. Fosil yakıtların sonlu olması enerji maliyet-lerindeki artış ve enerji tüketiminin yarattığı çevre kirliliği yenilenebilir enerji kaynakları-nı öne çıkarıyor. Yenilebilir enerji kaynakla-rı arasında ise güneş ve rüzgâr enerjisi öne çıkmaktadır. Maliyeti ve kurulum kolaylığı nedeniyle güneş enerji sistemleri daha da öne çıkmıştır ve üzerinde yoğun çalışma-lar yapılmaktadır. Bu çalışmalarla daha da gelişmiş teknolojiler, Akıllı Şebekeler ve Mikro Şebekler kullanılmaya başlandı. Güneş enerjisinde yaşanan bu gelişmeler hem yenilenebilir enerji kullanımının yay-gınlaşması açısından hem de sürdürülebilir bir dünya için büyük umut taşıyor.

DOSYA / GÖRÜŞ


Bize kendinizden ve firmanızdan bah-seder misiniz?Merhabalar, İsmim Ali Raşit Sipahi. Elekt-ronik ve Haberleşme Mühendisiyim. Uzun yıllar Türkiye’de ve Orta Doğuda çeşitli projelerde görev aldıktan sonra güneş ener-ji sektöründe Eco-tron’u kurmaya karar verdim ve yaklaşık yedi senedir de sektöre hizmet vermekteyiz. Bölgemizdeki birçok irili ufaklı projeyle birlikte Türkiye’nin ilk lisanslı güneş enerji santralinin bürokratik ve yapım aşamalarında aktif olarak rol aldık ve bakım onarım sürecine dâhil olarak sant-

ralin ve panellerin temizlenmesini üstlendik. Bu vesile ile de panel temizliği alanındaki çalışmalarımıza başladık.

Panel temizliğinin enerji üretimine olan etkileri ile alakalı siz ne düşü-nüyorsunuz? Firma olarak sık sık santralleri ziyaret ediyoruz. Yatırımcı ve işletmeci taraflarla görüşme imkânı yakalıyoruz. Panellerin kirli olmasından yakınan birçok müşterimiz var. Birçoğuna firma olarak destek olmaya çalışıyoruz. Bir mühendislik firması ola-

rak panel temizliğinin santral bakımında mutlaka es geçilmemesi gereken bir unsur olduğunu düşünüyoruz. İlk bakışta panellerin üzerinde sadece toz varmış gibi görünse de aslında durum orta ve uzun vadede daha da karmaşık bir hal almakta. Panellerin üzerine rüzgâr ve yağ-murlarla taşınan maddeler düzenli aralık-larda temizlenmezse zamanla tabakalar halinde kalınlaşarak, panel temizliğinde kullanılan yumuşak ve nazik metotlardan daha fazlasına ihtiyaç duyulmasına sebep oluyor. Bu süreç uzun bir zamana yayıldığı

TEMIZ PANEL, KIRLI PANEL.. NE FARK EDER?İrili ufaklı birçok PV panel kullanıcısının sıklıkla aklına takılan bir soruyu gündeme taşımak istedik. PV panellerin üzerinde biriken kir ve toz, sistemin enerji üretimini nasıl etkiler? Panelleri temizlemek gerçekten üretimi, buna değecek kadar artırır mı? Konunun uzmanlarından biri olan Eco-tron firmasının Genel Müdürü Ali Raşit SİPAHİ sahadan gelen somut bilgi ve deneyimlerini GÜNDERGİ ile paylaştı.

DOSYA / RÖPORTAJ


için de çoğu kullanıcı aslında panellerini temiz görüyor fakat panel camlarının opak-laşması ve dolayısı ile hücrelere daha az foton geçmesi nihayetinde de verim kaybı kaçınılmaz son olarak yatırımcıları bekliyor.Tüm bu anlatılanlara ek olarak panel yü-zeyinde görmek istemeyeceğimiz şeylerin başında aslında kuş pislikleri veya benzeri gölge unsurları var. Binlerce panel içinde fark edilmesi zaten zor olan bu tür noktasal sorunlar beraberinde uzun vadede hücre-lerde kalıcı hasarlara sebep olan olayların baş aktörü konumunda. Panel temizlik operasyonunun ilk başta akla gelmeyen fakat bizim de sahada deneyim-lemeyerek farkına vardığımız bir başka faydası da tüm panellerin yıkama sayısı kadar bir kez gözden geçirilmiş olması. Yaptığımız çalışmalarda hasar görmüş ve değişimi gerektiren birçok paneli ilk kez

bizim ekiplerimiz fark ediyor. Bu denetimler sayesinde sadece paneller değil tüm saha deyim yerindeyse santim santim incelenmiş oluyor.Özellikle bulunduğumuz iklim koşulları göz önüne alındığında enerji üretiminin tavan yaptığı yaz aylarının kurak ve tozlu geçti-

ği için Anadolu’daki santrallerin mutlaka periyodik olarak temizlenmesi gerektiğini söylemekte bir mahsur görmüyoruz. Üre-timin maksimum, yağışların da minimum olduğu bu süreçte panellerin temiz olması üretimde % 5-6 lara varan artışlara sebep olacaktır.Panel temizliğinin üretimdeki verimi arttır-manın yanında modüllerin efektif kullanım sürelerini de uzattığına inanıyoruz. Uzun süre temizlenmemiş panellerin temizlene-mez bir hal alması hiç de imkansız değil.

Peki, panel temizliğinde nelere dik-kat etmek gerekiyor ve siz bu hizmeti nasıl veriyorsunuz?Aslında bu soru ve cevabı işin en kritik ol-duğu yerle alakalı. Çünkü temiz tutmaya ve verimini arttırmaya çalıştığımız modüller hem çok kırılgan; dışardan bakıldığında öyle görünmeseler de; hem değişimleri çok

Eco-pak düşük su tüketimi ve düşük ağırlığıyla 3 saat gibi kısa bir süre içinde 1 MW kurulu gücündeki bir santrali yıkama performansına sahip. Teknik verilerimiz gerçekten de üst seviyelerde.

DOSYA / RÖPORTAJ


zahmetli ve hem de gerçekten birim fiyat-ları çok yüksek olan bileşenler. Bu sebeple temizlik operasyonu aslında düşünülenin çok ötesinde hassas ve nizami gerçekleşmesi gereken bir işlem. Öncelikle kullanılan te-mizlik aparatları ve en önemlisi de temizlik suyu belirli standartlara uyum göstermeli. Bu standartlar da panel üreticileri tarafın-dan verilmekte. Sert kıllı fırçalar, ıspatula benzeri panel yüzeyini zedeleme riski olan enstrümanlar ve iletkenliği yüksek olan su-ların kesinlikle bu işlemlerde kullanılma-ması gerekiyor. Kaş yapalım derken göz çıkarmak deyimine çok güzel örneklerle karşılaştık şimdiye kadar. Ticari bir güdüm gözetmeksizin yatırımcılara tavsiyemiz mut-laka bu konuyu ciddiye almaları ve uygun bileşenlerin kullanımını sağlamaları. Yıkama ve temizleme operasyonunun en kritik ve çözümü zor olan noktalarından biri de kullanılan su ve temini. Üzerinde birle-şilen ortak nokta kullanılan suyun iletkenli-ğinin mümkün olan en alt seviyeye çekilmiş olması ya da başka bir deyişle saf su olması. Ne var ki çoğu kırsalda olan santrallerimize tankerlerle saf su temin etmek operasyon maliyetlerini fazlasıyla yukarı çekmekte. Biz aslında temizlik ve yıkama işi için bir miktar hazırlıksız yakalanmıştık. İlk yıkama

işini aldığımızda önümüzde kısa sürede te-mizlenmesi gereken yaklaşık 35 bin panel vardı. 25 kişilik bir ekiple santrale girişimiz ve çıkışımız arasında artı 10 kişi ve 23 gün gibi uzun bir süre olunca bu ölçekteki bir santralin temizliğinin elle yapılamayacağını anlamıştık. Kendisi de kimya mühendisi olan babamla birlikte uzun bir araştırma ve geliştirme döneminden sonra aynı işi 3 kişiyle 3 günde bitirebilecek bir robot tasar-ladık ve seri üretimine geçtik. 2018 in son çeyreğinden beri Eco-pak adını verdiğimiz yıkama robotumuzu sektörün hizmetine sunmuş bulunuyoruz.

Robotik temizlemede ne gibi husus-lara dikkat çekmek istersiniz?Bir önceki sorunuza verdiğim cevapta da belirttiğim gibi paneller çok narin ve hassaslar. Bu sebeple robotik yıkamada kullanılan sistemin paneller üzerine uzun süreli, darbeli, titreşimli ya da fazla yükte ağırlık yüklemeden bu işlemi yapmaları gerekmekte. Düşük ağırlık tasarımımızın en değişmez ilkesiydi. Tasarımda göz önüne aldığımız bir diğer unsur ise sistemin yıkama hızı. Burada den-gede tutmaya çalıştığımız iki nokta var; biri temizleme kalitesi diğeri ise ilerleme hızı. Çok iyi temizleyen fakat yavaş ilerleyen bir robot ya da çok hızlı ilerleyip temizlemeyi tam yapamayan bir robot. Bu iki unsuru optimuma çekip sistemin maksimum ve-rimle temizlik yapması bizim için gerçekten çok önemli.Ve saf su kullanımı… Eco-pak tasarımcıları olarak her şartta biz de saf su kullanımını desteklemekteyiz fakat saf su temininin ne kadar zahmetli ve maliyetli olduğunun da bilincinde olduğumuzdan bu noktayı asla es geçemezdik. İletkenliği düşürülmemiş su kullanımında yıkamadan sonra panel üze-rinde buharlaşan su, içindeki tüm muhtevi-yatı panelin üzerine beyaz bir leke veya tor-tu olarak bırakmakta. Bunun önüne geçmek için Eco-pak aslında çok basit fakat işlevsel bir metotla panel üzerindeki buharlaşma-yı neredeyse sıfıra indiriyor. Tasarımcıları olarak Eco-pak’ın özellikle bu yönünü öne

Panel Temizliği gerçekten gerekli mi?Yaptığımız araştırmalarda karşımıza çıkan ilk fikir panellerin yağmurlar tarafından yıkanması sayesinde üretimin yeterli düzeyde kaldığı yönündeydi. % 1 – 2 mertebelerine ulaşan verim kaybını göze alan kullanıcıların yağmurları beklediğini ve bununla yetindiğini gördük. Ne var ki söz konusu makalelerin yaz kış yağmur alan bölgeler – özellikle orta ve kuzey Avrupa – için hazırlandığını fark ettik. Ülkemizdeki durumla çok da benzerlik göstermeyen şartlar için yapılan araştırmaları kuzey Anadolu için uygun kabul etmek mümkün olsa da ülkemizin kuzey kısımlarında güneş enerji sistemlerinin çok da fazla kullanılmadığı hepimizin malumu. Panellerin üzerinde oluşan kirin ana kaynağı toz ve gökyüzünden düşen kuş pislikleri. Yağmurlar her ne kadar tozu yıkasa da kuş pisliklerinin temizlenmesi doğal yollarla çok mümkün olmuyor. Panel temizliğinin ürettiği en büyük faydalardan biri de bu noktada göze çarpmakta. Ülkemiz şartları göz önüne alındığında güneş enerji santrallerinin verimli bir şekilde çalışabileceği ve yatırım için uygun görülen bölgelerin, enerji üretiminin en yüksek olduğu sezonlarda çok fazla yağış almadığı ve santrallerin çevresel kirlenmeyle baş başa kaldığı görülmektedir. Yaptığımız analiz ve mukayeseler sonucunda daha fazla üretim ve daha yüksek kazanç için santral temizliğini yağmura bırakmamak gerektiğini söyleyebiliriz.

DOSYA / RÖPORTAJ


çıkartmak istiyoruz. Çünkü robotumuzun bu özelliğinin operasyona gerçekten çok büyük bir katma değeri var.Toparlamak gerekirse Eco-pak, son derece hafif ve hızlı bir robot. Arkasında herhangi bir ıslaklık bırakmayan robotumuzun saha içindeki manevra kabiliyeti de gayet basit ve zahmetsiz. Panellere zarar vermeden onları tertemiz yapmanın bize göre en kolay yolu Eco-pak.

Bu noktada sektörün ihtiyaçlarına nasıl cevap veriyorsunuz?Sektördeki genel eğilim yıkama ve temizle-me hizmetini dışarıdan satın alma yönünde. Firma olarak bu eğilimi değiştirebilecek bir pozisyonumuz var. Çünkü Eco-pak çok agresif bir fiyattan satışa sunuldu. Bunun altındaki temel sebep ise santralinizin ani temizlik ihtiyaçlarına da cevap olma iste-ğimiz. Yani sadece periyodik temizleme değil ihtiyaç duyduğunuz her an yıkama

yapılabilmesini sağlamak. Biz her santra-lin bir adet yıkama robotuna sahip olması gerektiğine inanıyoruz. Bunu da ancak kullanımı kolay etkili ve uygun fiyatlı bir çözümle sağlayabilirsiniz. Bildiğiniz gibi güneş enerji santrallerindeki panel ölçüleri ve dizilimleri farklılık göster-mekte. Farklı marka ve modeldeki paneller ikili üçlü dörtlü ve beşli olarak yatay ve di-key formasyonlarda kullanılabiliyor. Biz de bir terzi gibi müşterilerimizin panel ölçü ve dizilimlerine uygun olacak şekilde sahaya özel çözümler sunuyoruz.Eco-pak kullanımı son derece basit bir te-mizlik robotu. Ürünün sahaya tesliminde Eco-tron ekipleri, santral teknik ekiplerine cihaz kullanımı ile ilgili eğitimleri vererek santralde birlikte yıkama aktivitesini ger-çekleştiriyorlar. Burada dikkat çekmek istediğimiz çok önemli bir husus var. Eco-pak hem verimi ve enerji üretimini yükseltmesi hem de dı-

şardan alınan yıkama hizmet bedellerinin önüne geçmesi sayesinde zaten düşük olan maliyetini hızlı bir şekilde çıkarıyor ve ken-dini defalarca amorti ediyor.

Son olarak eklemek istediğiniz şeyler var mı?Yenilenebilir enerjinin, dünyanın geleceği ve bizden sonraki nesillerin hayatının kali-tesi ile direk ilişkili olduğunun bilincindeyiz. Güneş enerjisinin de ülkemiz için ne kadar önemli bir kaynak olduğu hepimizin malu-mu. Bu sektörde varlık göstermek ve katma değer üretme çabamız öncelikle kendimizi iyi hissetmemizi sağlıyor. Amacımız ülkemi-zin dışa bağımlılığının azalmasına, ihtiyaç-ların yerli ve milli teknoloji ve kaynaklarla karşılanabilmesine ve endüstrimizin gelişe-bilmesi için ihtiyaç duyduğumuz enerjinin kendi topraklarımızdan daha verimli bir şekilde üretilmesine katkıda bulunmak.Tüm sektördaşlarımıza güneşli günler dileriz.

DOSYA / RÖPORTAJ


Kerem ÇİLLİSolar Blog

Yenilenebilir enerji tek-nolojileri ile ilgili gele-cek için yapılan öngö-rülerde, diğer elektrik üreteçlerine (başta fosil

yakıtlar olmak üzere) ait payların büyük bir çoğunluğunun yenilenebilir enerjiye doğru değişeceğini, ağırlıklı olarak başta güneş ve rüzgar olacağını, birçok maka-lede görebilmekteyiz. Gelecekteki bu de-ğişim, akıllı şebekeler dediğimiz, üretilen enerjinin daha efektif bir biçimde kullanı-labilmesini sağlayan sistemler ile birlikte çalışmaya başladığında, herkesin hayatını etkileyeceği gibi sade vatandaşın hayatını da direkt olarak etkileyecektir. Gelecek-teki akıllı şebekeler ve günlük hayatımı-za etkisi sadece maddi avantaj biçiminde olmayacak, elektrik kesintilerinin de yok denecek kadar az bir düzeye inmesi yaşam kalitemizi de arttıracak. Jeneratör sesleri sadece dijital ortamda dinleyebileceğimiz sesler haline gelecek. Belki çocuklarımız jeneratör nedir bilecekler ancak torun-larımız jeneratör nedir diye internetten araştırma yapmak zorunda kalabilirler.Enerjide verimlilik konusu bugünlerin moda konusu ve uzun yıllar üzerinde du-rulacak bir konu olacağı söylenebilir. Enerji Bakanımızın da dediği gibi enerjide verim-lilik sanki yeni bir üretim kaynağı devreye almışız gibi bize avantaj sağlayacak. İşte bu noktada akıllı şebekeler ile var olan enerji altyapımızı ne kadar hızlı bu dönüşüme entegre edebilirsek verimlilik konusunu da büyük oranda gerçekleştirmiş oluruz. Sadece hatlarımızın verimli olması tabi ki yeterli olmayacak, eğitim sistemimizde çocuklarımıza bu bilinci çok küçük yaşlar-da aşılayarak enerji kaynaklarımızı doğru

kullanmayı öğretmemiz gerekir.Akıllı şebekelerden kısaca bahsetmek gere-kirse; şu an var olan merkezi elektrik üretim ve enerji nakil hatları ile bir yerden bir yere taşınması yönteminin yerine, küçük küçük enerji santralleri ve bunların birbirleriyle konuşabilmesi ve hatta evdeki ev aletlerimi-zin enerji tüketimi konusunda bu konuşma-ya dahil olması (nesnelerin interneti olarak bahsedilen), enerji öngörüleri ve verimlili-ğin maksimuma çıkarılması adına önemli olacaktır. Bizler de evlerimizin çatılarına kuracağımız küçük güneş enerji santralleri ve muhtemel depolama üniteleri ile birlikte bu akıllı şebekelerin bir parçası olacağız. Akıllı şebekeler dediğimizde elektrik iletim hatlarımızın “tek yönlü” olmak yerine artık “çift yönlü” olması düşünülebilir. Bizlerin de hem tüketici hem de üretici olacağımız, enerji fazlamızı satıp gelir elde edebilece-ğimiz bilinmelidir.Bahsettiğim bu konu için yıllarca beklemeye de gerek yoktur. 10 KW’a kadar çatı ve cephe güneş enerjisi santrali uygulaması

yaparak sizde hemen bugün enerji satışına başlayabilirsiniz. (izin prosedürlerini ger-çekleştirmek gerekir) 40 yıl önce renkli te-levizyon sayısının mahallede sadece birkaç evde olduğunu hep duyduk, dizilere filmlere konu oldu, ama bugün bakıldığında renkli televizyon evimizin standart bir ürünü. Ça-tımıza kuracağımız güneş enerji santralleri de bugün, sanki 40 yıl önceki televizyon konusu gibi. Mesela Sakarya Elektrik Da-ğıtım A.Ş (Sedaş) bölgesinde 2018 yılında çatısına 10 KW’a kadar kurulum yapmak isteyenlerin sayısı sadece üç! Üç evde renkli televizyon olacak! (ilgili makalem http://www.keremcilli.com/10-kw-alti-cati-ges-2018-den-sadece-uc-proje/ ) Güneş enerji sistemlerinin maliyetleri bilinenin aksine “çok pahalı” olmaktan çıkmıştır aşağı yönlü seyir etmektedir ve tıpkı renkli televizyonun yayıldığı gibi her evin standart bir ürünü haline gelecektir. Biz bu süreyi ne kadar öne çekebilirsek hem kendimiz hem de ülkemiz için çok büyük bir katkı sağlamış olacağımıza inanıyorum.

GELECEKTEKI AKILLI ŞEBEKELER VE GÜNLÜK HAYATIMIZA ETKISI

DOSYA / GÖRÜŞ


DAHA FAZLA ENERJI DEPOLAMAYA IZIN VEREN MAGNEZYUM PIL GELIŞTIRILDIJoule’de yayınlanan yeni bir makaleye göre, Houston Üniversitesi’nde piller üzerinde çalışan üç bilim insanı, daha fazla enerji depolamaya izin veren bir magnezyum pil geliştirdi. Magnezyum piller daha önce üretilmiş olsa da yapılan bu çalışmada kul-lanılan klorsuz elektrolitler sayesinde daha fazla enerji depolanabilecek.Webtekno.com’da yer alan habere göre, magnezyum pillerin deneysel süreçleri ta-mamlaması halinde, lityum-iyon pillerle rekabet edebileceği belirtiliyor. Magnez-yum pillerinin şu anda kullanılmasının önündeki en büyük engel ise bu piller için

oluşturulmuş en verimli katotun hem enerji anlamında hem de depolama anlamında, lityum-iyon pillerle rekabet edemeyecek kadar yetersiz kalması.Son dönemde yapılan çalışmalarda organik katotların, oda sıcaklığında yüksek depola-ma kapasitesi sağlayabileceği hakkında bazı bulgular olsa da, yeni ve daha verimli bir katot üretilene kadar magnezyum pillerinin yaygınlaşması beklenmiyor. Öte yandan, magnezyum çok daha kolay bulunabilir bir element olduğu için lityum pillerin sorun-larına çözüm olabileceği tahmin ediliyor.

GÜNEŞ ENERJISINI YILLARCA DEPOLAYABILEN SIVI GELIŞTIRILDIGüneş enerjisini depolama üzerine çalışmalarını tüm hızıyla sürdüren bilim insanları, güneş ışığının enerjisini yıllarca tutan ve gerektiğinde serbest bırakan özel bir sıvı geliştirdi.İsveç’teki Chalmers Teknoloji Üniversitesi’ndeki bilim insanlarının bir yıldan uzun süren çalışmaları neticesinde keşfedilen sistem, karbon, hidrojen ve nitrojenden oluşan norbor-nadiyen molekülü, güneş ışığına maruz kaldığında bu enerjiyi depolayarak içine hapseden kuadrisiklana dönüşüyor. Molekülün oda sıcaklığına kadar soğutulduğunda dahi enerjiyi depolamaya devam ettiğini söyleyen bilim insanlarının “ısıl güneş ışığı yakıtı” adını ver-dikleri bu sistem sayesinde, güneşten elde ettikleri enerjiyi 10 yıldan uzun süre depolamayı başardıklarını ve 18 yıla kadar saklanabileceğini açıklandı.Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) bu tür malzemeler üzerinde çalışan bir laboratuara liderlik eden Jeffrey Grossman konuyla ilgili yaptığı açıklamada: “Bu sıvı gü-neş yakıtı, şarj edilebilir bir batarya gibi çalışıyor. Ancak, sitem talep üzerine tetiklenerek elektrik yerine güneş ışığını devreye sokuyor ve ısıyı dışarı alıyorsunuz” dedi.

GÜNEŞ ENERJISI ILE HAVADAKI NEMDEN SU ELDE EDEN CIHAZ GELIŞTIRILDITrabzon’da 8’inci sınıf öğrencisi Duygu Keskin, tarımda damla sulama sistemlerine katkı sağlamak amacıyla, geliştirdiği ‘Mars-ta Tarım’ adlı projesi ile kurduğu sistemle, güneş enerjisini kullanıp havadaki nemden su elde ediyor. Elde edilen suyun kalitesi-nin artırılması için de, Avrasya Üniversitesi ve Trabzon İçme Suyu ve Kanalizasyon İdaresi (TİSKİ) Genel Müdürlüğü, İçme Suyu Dairesi Başkanlığı’nca da laboratu-var ortamında analiz edilmesine yönelik çalışma başlatıldı.TED Trabzon Koleji 8’inci sınıfta okuyan Duygu Keskin, Trabzon Avrasya Üniver-sitesi’nin de katkı sağladığı ‘Marsta Tarım’

adlı proje kapsamında güneş enerjisini kul-lanarak havadaki nemden su elde etmek için çalışma başlattı. Projeye katkı sunmak için kolları sıvayan Keskin, geliştirdiği sistemi

sayesinde güneş enerjisini kullanıp havadaki nemden su elde etmeye başardı.Kurduğu sisteme entegre ettiği koni şek-lindeki alüminyum yüzeyde oluşan dam-lacıkları biriktirip su elde etmeyi başaran Keskin, bölgede küçük ölçekli tarımda damla sulama sistemlerine katkı sağlama-nın yanı sıra, sokak hayvanları için yağmur ve yaşamda da saf içme suyu elde etmeyi amaçladı. Oluşturulan sistemle elde edilen suyun kalitesinin artırılması için de, Avras-ya Üniversitesi ve Trabzon İçme Suyu ve Kanalizasyon İdaresi (TİSKİ) Genel Mü-dürlüğü, İçme Suyu Dairesi Başkanlığı’nca da laboratuvar ortamında analiz edilmesine çalışma yapılıyor.

DOSYA / TEKNOLOJİ


Popular Mechanics’te ya-yınlanan araştırmaya göre, iklim değişikliğinin önün-deki en büyük engellerden olan fosil yakıt santrallerini

azaltarak yenilenebilir enerji kaynakları-na yönelmek için yeterli materyale sahip olmayabiliriz. 2050 yılına kadar rüzgar türbinlerine ve güneş panellerine olan talebi karşılamak için bir düzine kadar metal kullanılması gerekiyor.Güneş panelleri, depolama teknolojileri ve karmaşık devrelere sahip çok sayıda yüksek teknolojili elektronik bileşen, belirli metalle-

rin kullanımını gerektiriyor. Bunlar arasında manyetik neodimyum, elektronik indiyum, gümüş, praseodimyum, disprosyum ve ter-biyum gibi daha az bilinen nadir elementler de bulunuyor. Bu metaller dünyanın çeşitli ülkelerinde üretilerek elektronik ve yenile-nebilir enerji firmalarının tedarik zincirine giriyor.2050 yılına kadar yüzde 100 yenilenebilir sözü veren pek çok ülke, şehir ve şirket ile güneş panelleri ve rüzgar türbinlerine olan talebin hızla artması bekleniyor. Araştır-maya göre, Hollanda’dan bir grup araştır-macı, iklim değişikliğiyle etkin bir şekilde

mücadele etmek için 2050 yılına kadar güneş paneli ve rüzgar türbini üretimin-de bu nadir metallerden ne kadar gerekli olacağını belirledi.Analizlere göre, yeşil devrime güç vermek için dünyada yeterli metal kaynağı bulun-muyor. Türbinler ve güneş panelleri için neodimyum ve indiyum gibi bazı metallere olan talebin 2050 yılına kadar bir düzine-den fazla büyüyebileceği tahmin ediliyor.

“Elektronik cihazlardaki geri dönüşüm yetersiz”Analiz, 2050 yılına kadar güneş paneli ve

YENILENEBILIR TEKNOLOJILERIN ÜRETIMI IÇIN GEREKEN METAL TALEBI ARTIYOR

Yazı: Esen ERKAN

DOSYA / TEKNOLOJİ


rüzgar türbini üretimi için 12 kat daha fazla metal talebi olacağını, neodimyum üretiminin yedi kat ve gümüş üretiminin ise üç kat artış göstereceğini belirledi. Sadece yenilenebilir enerji sektöründeki kullanımları hesaplanan bu metallerin, uzay teknolojisinden savunma sanayine cep telefonlarından LED aydınlat-masına kadar pek çok sektör için girdi değeri var.Artan talebi karşılayabilmek için madenciliğin çok hızlı bir şekilde yükselmesi gerektiğini belirleyen analize göre, yeni bir madencilik işleminin başlatılması, işletilmesi uzun yıllar alabilir ve bu da bu önemli metallerin pek çoğunun eksikliğini yaşayacağımız anlamına geliyor.Elektronik cihazların yetersiz geri dönüşümü-ne dikkat çeken çalışmaya göre, ileri teknoloji ürün bileşenlerinin geri dönüştürülmesi ile 2050 yılana kadar yetecek metale ulaşılabilir.

GÜNEŞ ENERJİSİ MALİYETLERİNİ AZALTABİLECEK YENİ BİR DEMİR MOLEKÜLÜ SENTEZLENDİ

Science dergisinde yayınlanan diğer bir çalışma, güneş

panellerinin üretimi için pahalı ve nadir metallerin yerini

alabilecek yeni bir demir molekülü sentezlendiğini açıkladı.

Yeni teknolojilere duyulan ihtiyaç ve daha temiz,

yenilenebilir enerji formları üretmeye yönelik yaklaşımlara

sahip pek çok bilim insanı, yeni malzeme sentezlerini

araştırıyor. Güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji

formlarının faydaları inkar edilemez olsa da, bu tür enerji

üretimi için gerekli olan sınırlı malzeme kaynakları da

hızla tüketiliyor. Sürdürülebilir bir geleceği gerçekten

destekleyen yaratıcı enerji üretimi stratejilerinin

geliştirilmesinde, yeni materyallere ve bilimin yol

haritasına ihtiyaç gittikçe artıyor.

“Sentetik Demir Molekülleri” ile güneşten gelen enerji

Europeanscientist.com’da yer verilen habere göre,

İsveç’teki Lund, Uppsala ve Danimarka’daki Kopenhag

Üniversitesi’nden kimyacıların yer aldığı çalışma

ekibi, daha pahalı ve nadir metallerin yerini alabilecek

potansiyele sahip ve bol bulunan yeni bir demir molekülü

sentezlemek için çalışıyor.

Tipik güneş hücreleri, güneş ışınlarını emen ve

kullanılabilir enerjiye dönüştüren rutenyum, osmiyum

ve iridyum gibi metal komplekslerine dayanmaktadır.

Gelişmiş molekül tasarımı adı verilen bu çalışma ile

elde edilen “sentetik demir molekülü”nün, güneş hücresi

üretmek için fotokatalizör olarak kullanılabileceği

açıklandı. Sentetik molekülün, diğer moleküller ile

reaksiyona girmek için yeterli bir süre boyunca güneş

ışınlarından enerji yakalayabileceği belirtiliyor.

“LED teknolojileri için de kullanılabilir”

Araştırma ekibi, demir esaslı bu malzemenin oda

sıcaklığında fotolüminesans (ışık yayılması) sergilediğini

de ortaya çıkardı. Başka bir deyişle, demir molekülü

odada çıplak gözle görülebilecek kadar ışık üretebiliyor.

Molekülün daha fazla iyileştirme ile ışık yayan LED benzeri

teknolojilerde kullanılabilecek potansiyele sahip olacağı

tahmin ediliyor.

DOSYA / TEKNOLOJİ


Küresel enerji sektörü, ma-liyetleri hızla düşmeye devam eden yenilene-bilir enerji ve enerji ve-rimliliği sayesinde hızla

dönüşmeye devam ediyor. Türkiye de bu dönüşüme son yıllarda uygulamaya baş-ladığı enerji politikaları ve yatırımları ile katılmış durumda. Diğer ülkelerin enerji dönüşümü deneyimleri incelendiğinde, enerji dönüşümünü destekleyecek politika mekanizmalarının ve uzun vadeli plan-lamanın, enerji sektörünün geleceğinin belirlenmesinde önemli bir rol oynayacağı ortaya çıkıyor.Türkiye’nin enerji stratejisi, artan enerji ithalatından büyük oranda etkilenen cari açığı azaltmayı ve yerli bir yenilenebilir enerji sektörünün kurulmasını önceliklen-diriyor. Enerji verimliliğini ve yerli yeni-lenebilir enerji kaynaklarının kullanımını uzun vadeli planlama yoluyla artırmak, bu strateji önceliklerine ulaşmakta büyük önem taşıyor. Türkiye bu amaçla yıllardır farklı politika mekanizmaları geliştiriyor ve uyguluyor. Türkiye’nin yenilenebilir enerji vizyonunda önümüzdeki 10 yıl içe-risinde, her biri 10 bin MW olmak üzere ilave güneş ve rüzgâr kapasitesi kurulumu gerçekleştirmek bulunuyor. Bu kapasitenin gerçekleşmesi için de piyasa bazlı bir poli-tika mekanizması olan Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları’nın (YEKA) önemli bir rol oynaması bekleniyor.SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi, 2019’un Ocak ayında “Enerji dönüşü-münü destekleyen düzenleyici çerçevenin güçlendirilmesi için YEKA ihalelerini daha etkin kılan fırsatlar” raporunu yayımladı.

Çalışmada, şimdiye kadar ilan edilmiş beş YEKA ihalesi, 29 ülkenin yenilenebilir enerji ihale deneyimi ve 18 ihale tasarım unsuru ışığında incelendi. Proje geliştiriciler, danışmanlar ve sektör dernekleriyle gerçek-leştirilen mülakatlar ve paydaş toplantıları sonucunda YEKA ihale tasarımlarına dair iyi uygulamalar ve mevcut tasarımların nasıl daha da iyileştirilebileceğine dair öneri ve alanlar tespit edildi. Raporda sunulan önerilerin iki ana ama-cı bulunuyor: Yenilenebilir enerji sektörü aktörlerinin içinde bulunduğu öğrenme sürecini desteklemek; düzenleyici çerçeve-nin, Türkiye’nin ihtiyaç ve önceliklerine en uygun şekilde geliştirilmesine ve rekabetçi bir yenilenebilir enerji piyasasının oluşumu-na destek olmak. Rapor, Türkiye’de yeni-lenebilir enerjinin payını artırma yolunda YEKA ihale tasarımının iyileştirilmesine dair dokuz öncelik alanına dikkat çekiyor:1. Tahsis edilecek alanlar ve kapasite

büyüklüğü belirlenirken teknik vebölgesel faktörlerin de göz önündebulundurulması: Farklı bölgeler, içe-risinde bulunduğu talep dağılımı vedeğer yaratma potansiyeli gibi koşul-lara bağlı olarak değişkenlik gösterenbenzersiz faydalar sunabilir.

2. Düzenlilik veya dönemsellik ile yatı-rımcı için güven ortamının güçlen-dirilmesi: YEKA ihaleleri için belirliaralıklarla tekrar eden tarih, büyüklükve bağlantı bölgelerine dair bilgi deiçeren resmi bir takvim veya periyodikdüzenin oluşturulması, yatırımcılariçin şeffaflık ve öngörülebilirlik sağla-ması açısından önerilmektedir.

3. Planlanan kurulu güç büyüklüğünün

farklılaştırılması: Kazanan konsorsi-yumun ihalesi gerçekleştirilen kapa-sitenin tamamını kazandığı büyük, tek nesneli ihaleler yerine daha kü-çük kapasiteli ve çok nesneli ihalelerin gerçekleştirilmesi, yenilenebilir enerji sektörünün sürdürülebilirliğinin sağ-lanması, aktör çeşitliliğinin desteklen-mesi ve proje başarısızlıklarıyla ilgili olası risklerin dağıtılmasını sağlamak açısından faydalı olabilir.

4. Sürdürülebilir finansmana erişimin ar-tırılması: Yerel piyasanın uluslararasıfonlar için çekiciliğinin ve finansmanfırsatlarının artırılması için yerli parapiyasasında likiditenin artırılması,bankalar tarafından proje değerlendir-me süreçlerinin gözden geçirilmesi veYEKA ihalelerindeki tavan fiyatlarınınbelirlenmesindeki unsurların yenidendeğerlendirilmesi gibi koşulların sağ-lanması önerilmektedir.

5. Proje tesliminin zamanında yapılma-sının garanti altına alınması: İhaleyikazanan isteklinin, projeyi gerçekleş-tirmek için yeterli kapasiteye sahipolduğundan emin olunması amacıy-la ihaleye başvuran tüzel kişiler veyakonsorsiyumlar tarafından sağlanmasıgereken asgari teknik ve mali gerekli-liklerin ve projenin gerçekleştirilmesiveya enerji üretimi süreçlerinde yaşa-nabilecek gecikme, eksiklik ve sorunlariçin belirlenmiş cezaların yeniden de-ğerlendirilmesi önerilmektedir.

6. Teknolojik dinamizmin desteklenmesi:Gerçekleştirilmesi planlanan proje-lerde verimli ve yenilikçi teknolojile-rin kullanılmasının uygun tedbirlerle

TÜRKIYE’DE KULLANILAN ELEKTRIĞIN YÜZDE 50’DEN FAZLASI YENILENEBILIR

KAYNAKLARDAN SAĞLANABILIR:

ENERJI DÖNÜŞÜMÜNÜ DESTEKLEYEN DÜZENLEYICI ÇERÇEVENIN GÜÇLENDIRILMESI IÇIN YEKA

IHALELERINI DAHA ETKIN KILAN FIRSATLAR

Yazı: Ayşe Ceren SARI, Enerji Analisti, SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Değer SAYGIN, Direktör, SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi

KONUK YAZAR


desteklenmesi, yerli katkı gerekliliklerinin en fazla katma değeri ortaya koyabilecek en son teknolojileri desteklemesi önerilmektedir.

7. YEKA ihale modelinin diğer politika meka-nizmalarıyla desteklenmesi: YEKA ihale mo-delinin, sektörde faaliyet gösteren farklı aktör ve proje türlerinin gereksinimlerini karşılamak amacıyla farklı politika mekanizmalarıyla des-teklenmesi önerilmektedir. Böylece küçük ve orta ölçekli yatırımcılar için bir pazar sağlana-bilir, yatırımların coğrafi yayılımı sağlanarak sistem odaklı yaklaşım ve daha geniş sosyo-e-konomik etkilerin oluşması desteklenebilir.

8. Tecrübelerin diğer yenilenebilir enerji tekno-lojileri üzerinde uygulanması: YEKA ihaleleri sayesinde elde edilen deneyimlerin, biyokütle ve jeotermal enerji gibi diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi için kulla-nılması önerilmektedir.

9. YEKA ihalelerinin yenilenebilir enerji iç piya-sası üzerindeki etkilerinin izlenmesi ve değer-lendirilmesi: YEKA ihalelerinin yenilenebilir enerji iç piyasası üzerindeki etkilerinin sürekli olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi, önü-müzdeki yıllarda maliyet etkinliğinin sağlan-ması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu bilgi akışını güçlendirmek için geçmiş, şimdiki ve gelecekteki ihalelerle ilgili tüm bilgilere eri-şimin sağlandığı bir bilgi ve şeffaflık portalının oluşturulması da düşünülebilir.

YEKA ihalelerinin, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kapasitesi yatırımlarının artırılmasında ana rol-lerden birini oynamaya devam etmesi bekleniyor. Türkiye’de şimdiye kadar ilan edilmiş beş YEKA ihalesinde de görüldüğü üzere bu politika meka-nizmasının sürekli bir gelişme ve öğrenme potansi-yeline sahip olması onu diğer araçlardan ayrı kılan özelliklerden biri olarak öne çıkıyor. Bu bağlamda, hükümetin önümüzdeki 10 yılda 20 bin MW yeni rüzgâr ve güneş enerjisi kapasitesi kurulması planını gerçekleştirmesi ve 2026’ya kadar toplam elektrik üretiminin yarısını karşılayabilecek yenilenebilir enerji potansiyelinin tamamını kullanabilmesi için bugünden planlama yapmaya başlaması oldukça önemli. 2020 yılında YEKDEM’in sona ermesiyle YEKA ihalelerinin düzenleyici çerçevede oynaya-cağı rolün ve YEKA’ları destekleyecek diğer politika mekanizmalarının belirlenmesi Türkiye için faydalı olacaktır.

YAZARLAR:

Ayşe Ceren SarıEnerji AnalistiAyşe Ceren Sarı, SHURA Enerji

Dönüşümü Merkezi’nde Enerji Analisti

olarak çalışmaktadır. Sarı, SHURA’ya

katılmadan önce üniversiteler,

hükümetlerarası kuruluşlar, sivil toplum

kuruluşları, kamu kurumları ve özel

sektör kuruluşları ile birlikte dünyadaki

farklı ülke ve bölgelerde yenilenebilir

enerji, iklim değişikliği, elektrik, petrol

ve doğal gaz sektör analizi, enerji ve

altyapı yatırımları ağ analizi, çevre

adaleti, yaşam döngüsü analizi gibi

alanlarda projeler yürütmüştür.

Sarı, Norveç Ekonomi Üniversitesi

Enerji, Çevre ve Doğal Kaynaklar

Ekonomisi bölümünde Yüksek Lisansını

tamamlamış, CEMS Uluslararası

İşletme bölümünde çift anadal

yapmıştır. Akademik çalışmalarına

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde devam

etmekte, elektrik spot piyasaları ve

çevre adaleti üzerine çalışmaktadır.

Sarı, ODTÜ İktisat Bölümü’nden

mezundur.

Değer SaygınDirektörDeğer Saygın, SHURA Enerji

Dönüşümü Merkezi’nin Direktörü

olarak çalışmaktadır. Değer, 2013

-2017 yılları arasında, Uluslararası

Yenilenebilir Enerji Ajansı’nda (IRENA),

küresel yenilenebilir enerji yol haritası

programını (REmap) geliştirdi ve

yürüttü. Bu program, yenilenebilir

enerji ve enerji verimliliği kullanımını

arttırmak için ülkelerin, bölgelerin ve

dünyanın bu alanlardaki potansiyelini

ve kapasitelerini değerlendiren bir

programdır. 70 ülkenin verisi ile

ülkelerin 7. Sürdürülebilir Kalkınma

Hedefi ile Paris Anlaşması hedeflerine

ulaşması konusunda yenilenebilir

enerji ve enerji verimliliği alanındaki

faaliyetlerini inceleyen bu çalışma,

dünyanın bu alandaki en büyük

programıdır. IRENA’ya katılmadan

önce Değer, Utrecht Üniversitesi’nde

uluslararası kuruluşlar, ülkeler ve

özel sektör kuruluşları ile beraber

enerji ve enerji kaynaklarının üretim

sanayisinde sürdürülebilir kullanımı

alanında projeler yürütmüştür.

Değer, doktorasını da bu üniversitede

tamamlamıştır. Değer, ODTÜ Çevre

Mühendisliği Bölümü’nden mezunudur.

KONUK YAZAR


Fronius, sadece öne çıkan tasarımı ile değil, geleceğe yön veren hizmetleri için ödül aldı. Hem fazla fotovoltaik akımını sıcak su elde etmek için kullanan akıllı bir tüketim ayarlayıcı olan Fronius Ohmpilot hem de Avusturya‘nın ilk yeşil, şirket içi hidrojen depolama tesisi olan Fronius SOLH2UB, iki ödüle layık görüldü. Fronius International GmbH‘nın Solar Enerji Müdürü Martin Hackl. Ohmpilot, „Fronius Ohmpilot sadece güneş enerjisinin verimli kullanılması bakımından pratik bir yardımcı ve bu sadece 24 saat güneş vizyonu yolunda önemli bir yapı taşı değil, aynı zamanda gerçek anlamda bir tasarım harikasıdır.“ açıklamasında bulundu.İyi tasarım sadece iyi bir görünüm anlamına gelmemektedir. İyi tasarım daha ziyade karmaşık teknik fonksiyonların kolay kullanılabilen, rahat anlaşılır ve ama-ca yönelik kalıplara çevrilmesidir. Ürün tasarımcısı Martin Frittajon ve Fronius tasarım ekibi de Ohmpilot‘ta tam olarak bunu başardı. Bu sebeple German De-sign Award 2019‘un yüksek beklentili ve uluslararası üyelerden oluşan jürisi, Fronius

Ohmpilot‘u enerji kategorisinde öne çıkan ürün tasarımı için „special mention“ ile ödüllendirdi. (Fotoğraf açıklamasıdır) Fronius Ohmpilot, German Design Award 2019’da “Enerji” kategorisinde öne çıkan tasarım kalitesi sa-yesinde “special mention”a sahip olmuştur.

Fronius, Avusturya’nın ilk yeşil ve şirket için hidrojen depolama tesisi SOLH2UB için Avusturya Ulusal Çevre ve Enerji Teknolojisi ÖdülüAvusturya‘nın yeşil hidrojen için ilk şirket içi depolama tesisi olan Thalheim, Wels geliştirme bölgesindeki Fronius SOLH2UB tesisi, „Araştırma & Geliştirme“ kategori-sinde ödüle layık görüldü.Martin Hackl: „SOLH2UB sayesinde akım, ısı ve mobilite sektörleri yenilikçi bir şekilde birleştirilebilmektedir. Bu durum, özellikle de araçların yüksek enerji miktarları tükettiği yerlerde büyük avantajlar sağlamaktadır. Biz hidrojenin geleceğin enerji sağlayıcılarından biri olma potan-siyeline sahip olduğundan ve enerji dönüşümünü önemli ölçüde ilerleteceğinden eminiz. Yeni projemizle Ulusal Çevre ve Enerji Teknolojisi Ödülü’nü almış olmamız ise bizim için büyük bir onurdur.“ dedi.(Fotoğraf açıklamasıdır) Avusturya‘nın Çev-re ve Enerji Teknolojileri Devlet Ödülü Avusturya‘nın yeşil hidrojen için sunulan ilk şirket içi depolama tesisine verilmiştir. Wels, Thalheim‘de Fronius geliştirme şubesinde bulunan SOLH2UB.

Fronius Ohmpilot, German Design Award 2019’da “Enerji” kategorisinde öne çıkan tasarım kalitesi sayesinde “special mention”a sahip olmuştur.

Avusturya‘nın Çevre ve Enerji Teknolojileri Devlet Ödülü Avusturya‘nın yeşil hidrojen için sunulan ilk şirket içi depolama tesisine verilmiştir. Wels, Thalheim‘de Fronius

geliştirme şubesinde bulunan SOLH2UB.

FRONIUS’A 2 ÖDÜL BİRDEN!

ÜYELERİMİZDEN


ZORLU ENERJİ’NİN ENERJİ DEPOLAMA PROJESİNE HORİZON 2020 DESTEĞİZorlu Enerji, AB’nin en büyük araştırma ve inovasyon programı olan Zorlu Enerji’nin enerji depolama projesine Horizon 2020 desteğiProgramı kapsamındaki GeoSmart projesinden, enerji de-polama alanında yapılacak çalışmalar için Kızıldere 1 Jeotermal Enerji Santrali ile fon almaya hak kazandı ve 8 ülkede yer alan 19 partner kuruluştan biri oldu.Zorlu Enerji’den yapılan basın açıklamasına göre, şirket AB’nin en büyük araştırma ve inovasyon programı olan ve 2014 – 2020 tarihleri arasında uygulanacak Horizon 2020 Programı’na, enerji depolama çalışmalarını içeren, Kızıldere 1 Jeotermal Santrali’nin demo sahası olarak belirlendiği “GeoSmart Projesi” ile dahil oldu. Enerji alanında, güvenilir, temiz ve verimli enerji temelleri üzerine, global anlamda örnek olabilecek projelere 5,9 milyar avroluk fon ayıran Horizon 2020 kapsamında alınan fon ile gerçekleştirilecek projeyle; şebekede meydana gelebilecek anlık kesintiler ve yüksek elektrik ihtiyacı halinde elektrik üretiminin devam edebilmesi için gerekli enerjinin depolanması ve elektrik ve ısı üretmek amacıyla şebekeye elektrik gönderiminin kesintiye uğramadan verimliliğini sürdürmesi hedefleniyor. Aynı zamanda proje kapsamında bilgisayar modellemesi yoluyla yapılacak, geleceğin biyokütle ve güneş enerjisi

projelerine altyapı sağlayacak hibrit model çalışması için ODTÜ ve Kadir Has Üniversiteleri ile işbirliği de planlanıyor.

Neden Kızıldere 1?Horizon 2020 programı, özel sektörün enerjide verimlilik süreç-lerine dahil olmasını ve üniversite sanayi işbirliğinin güçlenmesini hedefliyor. Bu bağlamda farklı sektörlerde işbirlikleri, partnerlik ve fon destekleri veriliyor. Birleşik Isı ve Güç Santrali olma özelliği taşıyan Kızıldere 1 santrali, elektrik üretirken, bulunduğu Sarayköy ilçesinin ısı ihtiyacını da tesisin çevriminden arta kalan jeotermal akışkanlarla sağlaması üzerine AB desteğini alarak sektör için global ölçekte demo santrallerden biri olacak. Horizon 2020 için kabul edilen GeoSmart projesi yüksek performanslı yenilenebilir enerji teknolojilerinin Birleşik Isı-Güç (CHP) tesislerine uygulanması ve üretilen enerjinin bir süre depolanmasını amaçlıyor. Bu amaç için belirlenen 20 milyon avroluk bütçenin yaklaşık 900 bin avrosu, Kızıldere 1 Santrali’ne aktarılacak. Kalan bütçe ise 8 farklı ülkede 19 ayrı partner arasında dağıtılacak. Nisan ayında koordinasyon çalışmaları başlayacak proje, 18 ay sonra saha uygulamaları aşa-masına geçecek ve 4 yıl içinde tamamlanacak.

TÜRK PRYSMIAN KABLO, MARMARA PROJESİNE HAYAT VERDİGebze Haydarpaşa ve Sirkeci Halkalı arasında faaliyete geçecek Türkiye’nin önemli projelerinden biri olan Marmaray’ın ikinci etabı tamamlandı. Prysmian Group’un Türkiye operasyonu Türk Prysmian Kablo, özel olarak ürettiği kabloları ile Marmara projesine hayat veriyor.Enerji ve telekomünikasyon kabloları sektörünün dünya çapında lideri Prysmian Group’un Türkiye operasyonu Türk Prysmi-an Kablo tarafından yapılan basın açıklamasında, Marmaray projesinde; demiryolu, fiber optik, tünel açma makinalarında kullanılan kablolar (TBM) ve enerji kabloları ile yer aldıkları bildirildi. Prysmian Kablo’nun Avrupa ve Anadolu Yakası’nı birbirine bağlamak için kullandığı son teknolojiye sahip demir-yolu kabloları yüksek performans ve güvenilirliği ile öne çıkıyor. Marmaray’ın kabloları Türk Prysmian Kablo’danMarmaray projesinde yer alan Türk Prysmian Kablo, dünyada ve Türkiye’de ulaşımdan inşaata kadar birçok benzer projeye kablolarıyla hayat veriyor. Önemli projelerde yer almaktan bü-yük gurur duyduklarını belirten Türk Prysmian Kablo CEO’su Erkan Aydoğdu, “Ülkemizin önemli yatırımlarından biri olan Marmaray’ın kablolamasında görev aldık. Türk Prysmian Kablo olarak özel üretim gerektiren kablolar alanındaki başarılarımızı

birçok projede kanıtlamış durumdayız. Gelişen teknolojiyi takip ederek Ar-Ge merkezimizde sektörün ihtiyacı olan konulara çözümler geliştiriyoruz. Başarılı projelerde yer almamızı bu çalışmalarımıza bağlıyoruz” dedi.Metro ve tünel projelerine de ihtiyaca göre farklılık gösteren kablolarıyla destek veren Türk Prysmian Kablo’nun yer aldığı projeler arasında Star Rafineri, Eskişehir Şehir Hastanesi, Ga-ziantep Panorama Müzesi gibi projeler bulunuyor.

ÜYELERİMİZDEN


FRONIUS VE BYD STRATEJİK PARTNER OLDU!

Avusturyalı enerji çözümleri uzmanı Fronius Solar Enerji Bölümü ve Çinli ileri teknoloji şirketi BYD stratejik ortaklık anlaşması imzaladı. Böylelikle Fronius, 24 saat güneş vizyonu doğrultusunda yeni bir adım daha atmış oldu.

Çinli üreticinin kısa bir süre önce Avusturya Gmunden’de gerçekleştirdiği delegasyon esnasında, Fronius ve BYD’nin ortak ça-lışması her iki şirket tarafından onaylandı. Burada bulunan teknoloji merkezinde bir BYD Battery-Box içeren ilk Fronius ön seri sistemi işletime alındı. Sistemin ana parçası olan esnek Fronius Symo Hybrid, BYD’nin çeşitli Battery-Box HV modelleri

(BYD Battery-Box H 6.4, H7.7, H9.0, H 10.2 ve H 11.5) ile uyumlu ve akü depolama çözümünün modüler geliştirme imkanı, kul-lanıcıların depolama kapasitesini istedikleri zaman bireysel ihtiyaçlarına göre uyarla-yabilmelerini sağlıyor. BYD Batteries’in Global Satış Müdürü Julia Chen, “Fronius gibi ünlü ve etkin bir ortakla birlikte yüksek kaliteli çözüm kombinasyonları sunabilmekten çok mutlu-yuz. Birlikte yenilenebilir enerji gelişimini ilerletmek istiyoruz.” açıklamasında bulundu. Fronius ve BYD stratejik partnerlik için imzaları attı.

Şubat 2019›dan itibaren Fronius Solar.web’e kurulmuş, ka-yıtlı ve bağlı olan her Fronius inverter ≤ 10 kW ‘dan kazanç sağlamak mümkün. 2019 Çatı GES Promosyonu, Fronius evsel sistem kurulumuna sahipseniz, inverter başına 50 € (KDV Dahil) nakit para kazanmak için kayıt olmak yeterli.Belirtilen promosyon süresi içerisinde katılımcı bir kurulumcu tarafından Fronius Solar.web’e kayıtlı ve bağlanmış aşağıdaki Fronius inverter modelleri için geçerlidir: Fronius Symo S 3.0-3 to 4.5-3

Fronius Symo M 3.0-3 to 10.0-3 Fronius Symo Hybrid 3.0-3 to 5.0-3 Fronius Primo 3.0-1 to 8.2-1

FRONIUS İNVERTER KURULUMCULARINA 50 € GERİ ÖDEME PROMOSYONU

Promosyon Süresi: 1 Ocak 2019 - 30 Haziran 2019.Daha fazla bilgi için: https://www.fronius.com/tr-tr/turkey/guenes-enerjisi/musteriler-partnerler/kurulum-ve-servis-hizmeti/cashback

ÜYELERİMİZDEN


CW ENERJİ ÜRETTİĞİ GÜNEŞ PANELLERİNE 25 SENE PERFORMANS GARANTİSİ SAĞLIYORTürkiye’de PV-Modüllerin ilk üreticisi ola-rak CW Enerji, yerel pazar lideri olarak tamamıyla müşteri memnuniyetini ve bi-rinci sınıf kaliteyi kendisine hedef olarak belirlemeye devam ediyor. Bu hedefe ula-şabilmek için, CW Enerji (T) 25 yıla kadar varan bir performans garantisi sözü veriyor.Geleneksel sigorta modelleri sadece yangın, hırsızlık, doğa felaketleri ve benzeri sebep-lerden dolayı oluşan hasarların maddi za-rarlarını karşılamaktadır. Geleneksel sigorta modellerinin dışına çıkarak CW Enerji, müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutma hedefiyle ürettiği güneş panellerine vermiş olduğu 25 yıl performans garantisini sigorta güvencesi altına almış bulunuyor. Antalya Organize Sanayi Bölgesi’nde üret-tiği güneş panellerin ürün kalitesine yüksek derecede önem veren CW Enerji’nin ürün standartları TSE, TÜV SÜD ve TÜV Rhe-

inland gibi bağımsız test kuruluşları tarafın-dan onaylandı. Fakat güneş panellerimizin performansını korumak için sadece ürünün kaliteli olması yeterli değil. Bu nedenle, Mu-nich RE’nin bir uzman grubu tarafından Antalya’da bulunan üretim biriminde de-netim gerçekleştirildi. Bu denetim sonu-cunda CW Enerji standartlarının Munich RE’nin yüksek kalite beklentilerine uygun olduğu tespit edildi. Böylece uzun yıllardır uluslararası finans kuruluşları tarafından mükemmel derecelendirmeler elde eden Munich RE’nin, özellikle tercih edilen bir ortağı konumuna gelindi.Fotovoltaik modüller için 10 yıl sonrası için minimum % 90 ve sonraki 15 yıl sonrası için minimum % 80 oranlı bir performans garantisini vaat eden CW Enerji’nin bu performans garantisi, Munich RE tara-fından sigortalandı. CW Enerji böylece

garanti koşulu kapsamında performans kaybını sigortalatmış bulunuyor. Munich RE, sigorta ve reasürans sözleşmesi kap-samında 01 Temmuz 2018 – 30 Haziran 2019 tarihleri aralığında, CW Enerji’nin üretip satmış olduğu PV-Modüllerin aşırı performans kaybını reasüre etmektedir. CW Enerji PV-Modüllerin sahibinden bağımsız olarak, üçüncü taraflara veya kuruluşlara devredilemez olan bu teminatın tek sigor-talısıdır. Munich RE’nin sözleşme poliçesi ERGO Sigorta A.Ş.‘nin yardımı ile Türk kanunları kapsamında kabul görmüştür.Bu sigorta koruması sayesinde CW Enerji yüksek garanti taleplerine karşı korunmuş-tur ve böylece finansal olarak da güçlenmiş-tir. Bu aynı zamanda, CW Enerji ile işbirliği yapan yatırımcıları ve finans kurumlarını da güçlendirmektedir.

CW Enerji yerel pazar lideri olarak tamamıyla müşteri memnuniyetini ve birinci sınıf kaliteyi kendisine hedef olarak belirlemiştir. Bu hedefe ulaşabilmek

için, CW Enerji (Türkiye'de PV-Modüllerin ilk üreticisi olarak) 25 yıla kadar varan bir performans garantisi sözünü vermektedir.

Geleneksel sigorta modelleri sadece yangın, hırsızlık, doğa felaketleri ve benzeri sebeplerden dolayı oluşan hasarların maddi zararlarını karşılamaktadır.

Fakat CW Enerji olarak sigorta tarafından taleplerimizi değişmiştir ve ürünlerimizin performansını örtecek bir sigortaya ihtiyacımız artmıştır.

Antalya „Organize Sanayi Bölgesi'nde“ ürettiğimiz güneş panellerin ürün kalitesine yüksek derecede önem vermekteyiz. Bu ürün standartları TSE, TÜV

SÜD ve TÜV Rheinland gibi bağımsız test kuruluşları tarafından onaylanmıştır. Fakat güneş panellerimizin performansını korumak için sadece ürünün kaliteli

olması yeterli değildir. Bu nedenden dolayı Munich RE'nin bir uzman grubu tarafından Antalya'da bulunan üretim birimimize denetime gelinmiştir ve bu denetim

sonucunda standartlarımızın Munich RE'nin yüksek kalite beklentilerine uygun olduğu tespit edilmiştir. Böylece uzun yıllardır uluslararası nans kuruluşları

tarafından mükemmel derecelendirmeler elde eden Munich RE, özellikle tercih ettiğimiz bir ortağımız haline gelmiştir.

Fotovoltaik modüllerimiz için 10 yıl sonrası için minimum % 90 ve sonraki 15 yıl sonrası için minimum % 80 oranlı bir performans garantisini vaat

ediyoruz. Bu performans garantisi Munich RE tarafından sigortalanmıştır ve CW Enerji böylece garanti koşulu kapsamında performans kaybını sigortalatmış

bulunmaktadır: Munich RE, sigorta ve reasürans sözleşmesi kapsamında 01 Temmuz 2018 – 30 Haziran 2019 zaman kapsamı arasında, CW Enerji'nin üretip

satmış olduğu PV-Modüllerin aşırı performans kaybını reasüre etmektedir. CW Enerji PV-Modüllerin sahibinden bağımsız olarak, üçüncü taraara veya

kuruluşlara devredilemez olan bu teminatın tek sigortalısıdır. Munich RE'nin sözleşme poliçesi ERGO Sigorta A.Ş.'nin yardımı ile Türk kanunları kapsamında

kabul görmüştür.

Bu sigorta koruması sayesinde CW Enerji yüksek garanti taleplerine karşı korunmuştur ve böylece nansal olarak da güçlenmiştir. Bu aynı zamanda, CW

Enerji ile işbirliği yapan yatırımcıları ve nans kurumlarını da güçlendirmektedir.

25 Yıl Performans Garantisi

®

güneşin olduğu her yerde...

ÜYELERİMİZDEN


ABB, SÜRDÜRÜLEBİLİR MOBİLİTE ÇÖZÜMLERİNİ TÜRKİYE PAZARINA TANITTI

Trafo merkezinden prizlere kapsamlı portföye sahip ABB, Türkiye’nin yeşil geleceğine katkıda bulunuyor. Globaldeki başarısını Türkiye pazarına da taşımayı hedefleyen ABB, elektrikli araç şarj üni-telerini Beykoz Kundura Fabrikası’nda gerçekleşen Teknoloji lansmanı ile Tür-kiye’deki çözüm ortaklarına tanıttı.

Sektörün öncü firmalarının katıldığı lansman ABB Elektrifikasyon Ürünleri Satış ve Pazarlama Müdürü Erhan Savaş ve Bina Ürünleri Direktörü Bülent Er-doğan’ın sunumları ile başladı ve konuk konuşmacı Prof. Dr. Özgür Demirtaş’ın ekonomi, finans, teknoloji ve gelecek hakkındaki yorumları ile devam etti. Sunumlar sonrası sergi alanında evsel ve ticari şarj istasyonu kurulumları için uygun olan ABB orta gerilim ve solar enerji çözümleri ziyaretçilere tanıtıldı.

Elektrifikasyon Ürünleri Satış ve Pazarla-ma Müdürü Erhan Savaş ürün grubu ile ilgili şunları söyledi. “ABB olarak sunmuş olduğumuz teknoloji ve bu teknolojinin getirmiş olduğu faydanın haklı gururu-nu yaşıyoruz. Bu yenilikçi teknolojiyi iş ortaklarımızla paylaşmaktan memnuni-yet duyduk ve ülke genelinde e-mobilite çözümlerinin daha fazla benimsenmesini sağlamaktan büyük heyecan duyuyoruz”.

Elektrikli araç altyapısında dünya lideri olan ABB, elektrikli otomobiller, elektrikli ve hibrit otobüsler ile gemi ve demiryol-larında elektrifikasyon çözümleri için eksiksiz şarj çözümleri sunuyor. ABB, EA şarj pazarına 2010 yılında girdi ve bugün 69 ülkede satılan, 350 kW'a ka-dar 1.200 DC yüksek güçlü şarj cihazı dâhil olmak üzere, diğer üreticilere göre daha fazla olan yaklaşık 8.500 ABB DC şarj cihazından oluşan ve hızla büyüyen

küresel bir şarj cihazı tabanına sahiptir.

ABB Ability™ dijital çözümler portfö-yünün bir parçası olan ABB DC şarj cihazları, güvenilir ve verimli bir altyapı sağlayan uzaktan tanılama ve yönetime olanak sağlayan bulut bağlantısından yararlanıyor. 130 yılı aşan inovasyon ge-leneğini sürdüren ABB bugün, endüstri-yel dijitalleşmenin geleceğini yazmakta, Enerji ve Dördüncü Endüstriyel Devrimi harekete geçirmektedir. Tam elektrikli uluslararası FIA motor sporları Formula E'nin isim ortağı ABB, sürdürülebilir bir geleceğe katkıda bulunmak üzere e-mobilitenin sınırlarını zorlamaktadır.

Fortune dergisi, geçtiğimiz günlerde e-mobilite ve elektrikli araç şarjında sağladığı ilerlemeler için ABB’yi “dün-yayı değiştiren” şirketler listesinde 8. sıraya aldı.

ÜYELERİMİZDEN


EKORE’NİN “SÜPER TEŞVİK”Lİ GÜNEŞ PANELİ ENTEGRE ÜRETİM TESİSİNİN TEMEL ATMA TÖRENİ GERÇEKLEŞTİRİLDİNiğde Bor Karma Organize Sanayi Bölgesinde 32 bin m2 alana kurulacak üretim tesisinin temel atma töreni bugün gerçekleşti-rildi. İHA’dan yapılan haberde, törene Niğde Valisi Necmeddin Kılıç, Ak Parti Niğde Milletvekili Alpaslan Kavaklıoğlu, Niğde Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Şener, Niğde İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Ali Nebol, Bor Belediye Başkanı Sıtkı Erat, sanayiciler ve davetliler katıldı.“Türkiye’de ilk defa üretim sürecinin kalbi sayılan wafer ve hücre üretimi yapılacak”2013 yılından beri yenilenebilir enerjiler konusunda proje gelişti-ren, teknik kurulum hizmeti veren, yenilenebilir enerji projelerine yatırım yapan ve yatırımları yöneten EkoRE’nin şu anda elinde bulunan projeler 50 MWp’in üzerinde olup, bu projeler etap etap geliştirme aşamaları tamamlanıp kuruluma geçti.Tüm güneş enerjisi sistemlerindeki en maliyetli kalem olan güneş panelleri, Türkiye’de ya ithal edilerek temin ediliyor ya da üretim sürecinin büyük çoğunluğunu oluşturan hücreler yurt dışından ithal edilerek son aşama olan modül üretimi Türkiye’de yapılıyor. 20’den fazla modül üretimi yatırımından sonra ilk defa üretim sürecinin kalbi sayılan wafer ve hücre üretimi Türkiye’de EkoRE tarafından yapılacak.Bor Karma Organize Sanayi Bölgesinde EkoRE’ye tahsis edilen 32.000 m2 alanda inşasına başlanan, en son teknolojiyi kullana-cak üretim tesisi, ilk safhada 100MWp hücre üretim kapasitesi ile çalışacak. Tesisin kapasitesi ek yatırımlarla zamanla katlanarak uzun vadede minimum 600 MWp kapasiteye çıkartılacak. Yapımı yaklaşık 12 ay sürecek fabrikanın gerek inşası sırasında, gerekse işletmeye geçtiğinde, yüzlerce kişiyi istihdam ederek Türkiye’nin

kalkınmasına katkıda bulunacak.“Enerji bağımsızlığına çözüm ve milli güvenliğe katkı”Üretim tesisinin temel atma töreninde konuşan EkoRE CEO’su Serhan Süzer, “Güneş enerjisi sektörünün önemi her geçen gün artıyor. Güneş enerjisi sistemlerini oluşturan parçaları Türkiye’de üretmek, dışa bağımlılığımızı azaltacak, cari açığı azaltarak ekonomimize katkı sağlayacak, güneş enerjisi kullanımının yaygınlaşmasını sağlayarak iklim değişikliğinin önüne geçmede önemli bir katkı sağlayacak ve yapılacak Ar-Ge çalışmalarıyla panellerin verimliliği sürekli artırılarak, dünyadaki teknolojik gelişime katkıda bulunulacaktır. Bu vesile ile Türkiye ekonomisi ile istihdamına yaptığımız katkıdan ve enerji bağımsızlığı gibi önemli bir milli güvenlik meselesine de çözüm ürettiğimiz için büyük mutluluk duyuyoruz. Başta sayın vali ve değerli katılımcılar olmak üzere, projeye destek veren herkese teşekkür ederim.” ifadelerini kullandı.

AKFEN YENİLENEBİLİR ENERJİ, İKİ FİNANSMAN ÖDÜLÜNÜN SAHİBİ OLDUTürkiye’nin en büyük yeşil enerji kredisini alan Akfen Yenilenebilir Enerji, iki finansman ödülü kazandı.Akfen Yenilenebilir Enerji’den yapılan basın açıklamasına göre, şirket “2019 Türkiye Bonds & Loans Ödülleri”nde “En İyi İhracat Finansmanı Kredisi” (ECA/Export Finance Deal of the Year) ödülünü alırken, “En İyi Doğal Kaynaklar Finans Kredisi” (Natu-

ral Resources Finance Deal of the Year) kategorisinde de ikincilik ödülüne layık görüldü.Akfen Yenilenebilir Enerji, 5 bölgeye 530 milyon dolar değerinde 13 rüzgar ve güneş enerjisi santrali kurmak için yerli ve yabancı 6 bankadan 363 milyon dolar kredi alarak ‘Türkiye’nin en büyük yeşil enerji kredisi”ne sahip firması kabul ediliyor.

ÜYELERİMİZDEN


ANKARA SOLAR’DAN TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK BİNAYA ENTEGRE GÜNEŞ ENERJİSİ PROJESİTürkiye’nin ilk güneş enerjili otogarı ol-masının yanı sıra Türkiye’nin en büyük binaya entegre güneş enerjisi (BIPV) siste-mine sahip olan Muğla Menteşe Otogarı açıldı. Projede kullanılan özel niteliklere sahip güneş panelleri Ankara Solar tarafın-dan üretildi. Pek çok açıdan bir ilk ve tek olan proje, yeni nesil yenilenebilir enerji uygulamaları için de örnek teşkil ediyor.Muğla’nın şehir içi ve şehirler arası trafiğinin azaltılması amacı ile yaklaşık 11 milyon Türk Lirası maliyetle inşası tamamlanan otogar, bir dev proje olarak ifade ediliyor. Farklı mi-mari yapısı ile birlikte, binaya entegre güneş enerjisi sistemi ile örnek bir uygulama olarak 2019 yılının Şubat ayında açıldı. 19 bin 550 metrekarelik arsa üzerinde 4670 metrekare işletme alanı bulunan otogarda, 13 otobüs peronu, 13 mini-midibüs peronu, 80 araç, motosiklet, bisiklet park yerleri, kafeteryalar, bilet satış birimleri, büfeler, açık, kapalı bek-leme alanları, kültürel aktivite alanları yer alıyor. Otogarın çatısı ise 3 bin 8 yüz kırk metrekare alana sahip.

“Elektrik ihtiyacının yüzde 80’i güneşten sağlanacak”Otogarın 3840 (üç bin sekiz yüz kırk) met-rekarelik çatısı ise üzerine yerleştirilen 1760 (bin yedi yüz altmış) panel solar panel sa-yesinde, otogar ve otogara ait tüm hizmet alanlarının elektrik ihtiyacının %80’i kar-şılanabilecek. 290,40 kWp elektrik üretme kapasitesine sahip bin yedi yüz altmış yarı şeffaf solar panel, Ankara Solar tarafından, projede istenilen ölçü ve niteliklerde, özel olarak imal edildi. 165W Monokristal solar panel kullanılan projede, yarı şeffaf tercih ile iç aydınlatmada da ayrıca tasarruf edil-mesi sağlandı. Bina çatısının mimari yapısı, estetik ve peyzaj dikkate alınarak özel olarak hazırlanan paneller, bina çatısına titizlikle yerleştirildi. Böylelikle Türkiye’nin en bü-yük binaya entegre güneş enerjisi (BIPV) projesi de hayat bulmuş oldu. Türkiye’deki

ilk binaya entegre güneş enerjisi (BIPV) 2017 yılında Edirne Çevre ve Şehircilik Bakanlığı binası projesinde kullanılmıştı. Bu projede kullanılan solar paneller yine Ankara Solar firması tarafından üretilmişti. Fosil yakıtların, yer altı kaynaklarının ve diğer hammaddeye dayılı enerji kaynakları-nın giderek tükendiği göz önüne alındığın-da, olası enerji krizlerinden kamusal hizmet veren bir alanın etkilenmemesi için ciddi bir önlem alınmış oldu. Türkiye’nin ilklere sahip örnek projesinde Ankara Solar tara-fından yapılan uygulama sayesinde, Muğla Menteşe Otogarı’nın çatısında yaklaşık 320 (üç yüz yirmi) hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak ölçüde elektrik üretilecek. Kendi çatısından üretilen elektrik, Muğ-la Menteşe Otogarı’nın enerji ihtiyacının %80’ini karşılayacak. Ankara Solar tara-fından özel olarak üretilen yarı şeffaf solar paneller sayesinde gün ışığının alınabildiği vakitlerde ayrıca iç aydınlatmadan da ta-sarruf edilecek. Çatı üzerine monte edilen paneller aynı zamanda 96 metre boyunda, 40 metre eninde olan 3840 metrekarelik çatı için yapı malzemesi görevi de gördü-ğünden, çatı kaplaması için kullanılması gereken yapı malzemelerinden de tasarruf sağlandı. Tamamen yerli üretim olan 165 W gücündeki 1760 panelin toplam elektrik üretim kapasitesi 290,40 kWp olarak ülke

ekonomisine büyük bir katkı sağlayacak. Ayrıca çevre dostu elektrik üretimi ile karbon salınımın azaltılmasına da destek verilerek, çevreci uygulamalar alanına ders niteliğinde bir örnek kazandırıldı.Bir otogara uygulanan ilk güneş enerjisi projesi olması hasebi ile bu proje, sonraki büyük projeler için somut, gözlemlenebilir bir örnek olmuştur. Projede elde edilen başarı sayesinde, kamu kurumları, ticari kuruluşlar, üniversite, vakıf, dernek gibi büyük alanlara sahip kompleks binalar inşa edeceklerin, yenilenebilir enerji kay-naklarından istifade etmeye yönelimleri artacaktır. Ankara Solar tasarından yerli ve milli kaynaklar kullanılarak özel ola-rak hazırlanan solar paneller sayesinde, yenilenebilir enerji sektöründe kolaylıkla söz sahibi olabileceğimiz de bu şekilde ortaya konulmuş oldu. Yerli yatırımların desteklenmesi halinde, tüm dünyada etkin bir şekilde yeni enerji düzeninde yerimizi şimdiden alabileceğimize dair bir mutaba-kat için gerekli zemin oluşmuştur. Ar-Ge çalışmaları ve inovasyon ile daha büyük projelerin yapılabilirliğinin önündeki fikri engeller de bu sayede ortadan kaldırıldı. Günümüzde ortaya konulan akılcı eserler ile geleceğe yapılan yatırımların verimlili-ği ve gerekliliği, önümüzdeki zamanlarda daha iyi anlaşılacaktır.

ÜYELERİMİZDEN


RLC GÜNLERİ’NE TÜRK PRYSMIAN KABLO’DAN GÜMÜŞ DESTEKYıldız Teknik Üniversitesi tarafından bu yıl 15’si düzenlenen RLC Günleri, sektörün devlerini öğrencilerle buluşturmaya devam ediyor. Her sene yenilenen konularıyla gündeme farklı bir soluk kazandı-ran RLC Günleri’ne bu yıl Türk Prysmian Kablo gümüş sponsor olarak destek verdi.Enerji ve telekomünikasyon kabloları sektörünün dünya çapında lideri Prysmian Group’un Türkiye operasyonu Türk Prysmian, Yıldız Teknik Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren IEEE YTÜ Öğrenci Kulübü’nün gerçekleştirdiği “RLC GÜNLERİ”nde gümüş sponsor olarak yer aldı. Etkinlikte ayrıca, Türk Prysmian İnsan Kaynakları Direktörü Aysun Kalmık “Hayaller-Hedefler” konulu konuşma ve sunumunu öğrenciler ile paylaştı.

“Türkiye’nin geleceği gençlerimize de yatırım yapıyoruz.”‘Türkiye’yi Yarınlara Bağlıyoruz’ misyonu ile çalışmalarını sürdü-ren Türk Prysmian yer aldığı prestijli projelerin yanı sıra katılım gösterdiği etkinlikler ile de adından söz ettirmeye devam ediyor. “RLC Günleri”ne destek veren Türk Prysmian’ın CEO’su Erkan Aydoğdu, “Gümüş sponsor olduğumuz RLC Günleri, genç beyin-ler ile bir araya gelme şansı yakaladığımız değerli platformlardan

biridir. Türk Prysmian olarak marka değerlerimiz arasında eğitim de bulunuyor. Kurum içinde gerçekleştirdiğimiz etkinlikler ile sık sık üniversite öğrencileri ile bir araya gelmeye çalışıyoruz. “Türkiye’yi Yarınlara Bağlıyoruz’’ misyonumuz kapsamında, fabrikamıza ve sektörümüze olduğu kadar, Türkiye’nin geleceği gençlerimize de yatırım yapıyoruz. Bu anlamda, “RLC Günleri”nde öğrenci arka-daşlarımızla buluşmaktan dolayı mutluluk duyduk” dedi.

Hayaller ve hedefler konuşulduSektörün en bilinen öğrenci etkinliği RLC Günleri’nde konuşmacı isim olarak yer alan Türk Prysmian İnsan Kaynakları Direktörü Aysun Kalmık, “RLC Günleri, Türkiye’de öğrenci, sanayi ve aka-demisyen iş birliğine olanak sağlaması bakımından çok önemli bir yere sahip. Etkinlik bünyesinde gerçekleştirilen oturumlar sektörler ile üniversitenin karşılıklı olarak birbirlerinden beklentilerinin tar-tışılacağı bir platform olarak öne çıkıyor. Öğrenci arkadaşlarla bir araya gelmekten büyük keyif aldığımız bir etkinlik oldu. Hazırlamış olduğum “Hayaller – Hedefler” isimli sunumda ele aldığım; beyin sistemi, soru sorma sanatı, öz koçluk, plan – analiz- kontrol, zihinsel süreç yönetimi konularını keyifle ele aldık, verimli ve interaktif bir oturum gerçekleştirdik” dedi.

ÜYELERİMİZDEN


Enerji üretimi ve su arıtma tesisleri geliş-tiricisi ACWA Power, Suudi Arabistan’ın ilk büyük ölçekli yer üstü PV tesisi için Fu-sionSolar 1500V Smart PV Çözümünü entegre eden invertör tedarikçisi Huawei ile çalışacak.Şubat 2018’de gerçekleştirilen Kuzey Suudi Arabistan’ın Cevf bölgesi Sakaka’da yapıla-cak 300 MW kurulu güçteki GES ihalesini, şimdiye kadar kaydedilen en düşük fiyat olan 2.3417 ABD sent / kWh’lik teklif ile ACWA Power kazandı. “Suudi Vizyonu 2030” adlı stratejinin bir parçası olarak başlatılan proje, ülkenin geleneksel fosil yakıtlardan temiz enerjiye dönüşümünün başlangıcı olarak kabul ediliyor. Tesisin Ekim 2019’da tamamlanması bekleniyor.Suudi Arabistan’ın kuzeyinde yer alan Sa-kaka projesi, düz arazi yapısı, az bitki örtü-sü ile güneş ışığının verimli olduğu ancak,

rüzgar ve kum korumasına ihtiyaç duyulan bir alanda yer alıyor. Huawei tarafından geliştirilen FusionSolar 1500V Akıllı PV Çözümleri, enerji verimliliğini %1,5 ila %2 oranında artırıyor. IP65 koruması ile PV yüzeyinde rüzgar ve kum erozyonu nede-niyle ulaşan hasar azaltılabiliyor. Ayrıca güç kaybı, sistem voltajındaki bir artış ve akım-daki bir azalma ile büyük ölçüde azalıyor. Sonuç olarak, nakliye, kurulum ve bakım maliyetleri düşerken insan kaynakları ve sistem yatırım maliyetleri azaltılıyor.

45.000 hanenin enerji ihtiyacı güneşten sağlanacakACWA Power Başkanı Mohammad Abu-nayyan proje ile ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Suudi Arabistan’daki Krallığın sürdürülebilir geçişine katkıda bulunan ilk temiz enerji projesine katılmaktan bü-

yük gurur duyuyoruz. Yenilenebilir enerji sektörünün yeteneklerini geliştirmek ve ilerletmek için dünya genelinde yenile-nebilir projelerden edindiğimiz kollektif uzmanlığımızı kullanmak üzere, Huawei ile birlikte çalışmayı dört gözle bekliyoruz. Suudi Vizyonu 2030’un hedefleri ve Kral Salman bin Abdülaziz El Saud’un hedefleri doğrultusunda, ülkenin aktif yenilenmesini teşvik ediyor ve ülke içindeki yenilenebilir kaynakların geleceği için bir bilgi tabanı oluştururken Suudi vatandaşlarına istihdam olanakları yaratıyoruz.”Projenin, yılda 430.000 tondan fazla kar-bondioksit salımını azaltması ve Cevf böl-gesinde 45.000 haneye enerji sağlaması hedefleniyor. Proje, inşaat ve operasyonlar dahil olmak üzere, sektörler arasında da yeni istihdam fırsatları yaratacak.

SUUDİ ARABİSTAN’IN İLK BÜYÜK ÖLÇEKLİ YERE

MONTE PV TESİSİNDE HUAWEİ 1500V

SMART PV KULLANILACAK

ÜYELERİMİZDEN


SIEMENS’TEN TÜRK PRYSMIAN KABLO’YA “YILIN TEDARİKÇİSİ” ÖDÜLÜ

Siemens Türkiye’nin geleneksel hale gelen Tedarikçi Günü, sekizinci yılında Türki-ye’nin önde gelen satın alma ve satış pro-fesyonellerini bir araya getirdi. 22 Ocak Salı günü Conrad Otel’de düzenlenen ödül töreninde Türk Prysmian, İş Birliği ve İletişim kategorisinde, “Yılın Tedarikçisi” ödülüne layık görüldü.Enerji ve telekomünikasyon kabloları sek-törünün dünya çapında lideri Prysmian Group’un Türkiye operasyonu Türk Prys-mian, Siemens tarafından düzenlenen, Teda-rikçi Günü kapsamında “Yılın Tedarikçisi” ödülünü aldı. “Türkiye’yi Yarınlara Bağlıyo-ruz” misyonu ile çalışmalarına devam eden Türk Prysmian, aldığı ödüllere bir yenisini daha ekleyerek başarısını kanıtladı.Yılın tedarikçisi; Türk Prysmian1964 yılında Mudanya’da kuruldukları ilk günden bu yana Siemens ile işbirliği yap-tıklarını belirten Türk Prysmian CEO’su Erkan Aydoğdu, “Yerli üretim gücümüzün yanı sıra, uluslararası başarı ve çalışmala-rımız ile adımızdan söz ettirmeye devam ediyoruz. Bu güçlü duruşumuz iş birliği yaptığımız firmalar tarafından da destek-

leniyor. Siemens gibi köklü ve güçlü bir geçmişe sahip olan ve hayatın her alanını kolaylaştıran, yeni teknolojiler üreten ulus-lararası bir şirketin tedarikçileri arasında yer alıyor olmaktan mutluluk duyuyoruz. İş Birliği ve İletişim kategorisinde Yılın En İyi Tedarikçisi ödülünü almamızda payı olan tüm ekip arkadaşlarıma teşekkür edi-yorum” dedi.

Siemens Türk Prysmian’ı 3. kez ödüle layık gördüUluslararası teknoloji markalarıyla birlikte çalışmanın her alanda olduğu gibi, ileri teknoloji ürünlerinde de ne kadar önemli ve gerekli olduğunu belirten Yurtiçi Sa-tış Direktörü Etem Bakaç ise, “Siemens tarafından üçüncü kez ödüllendirildik ve “Tedarikçi Günü” etkinliğinde İş Birliği ve İletişim kategorisinde “Yılın Tedarikçisi” ödülünü aldık. Siemens ile uzun yıllardır süren bir iş ortaklığımız buluyor ve aramız-daki hızlı iletişim bizi başarıya birlikte ulaş-tırıyor. Ürün ve hizmetlerimiz konusunda verdiğimiz teknik destek, hızlı servisimiz ve yüksek kalite standartlarımızın yanı sıra, daha iyi ve sürdürülebilir bir dünya için yaptığımız çalışmalar da aldığımız ödüllere katkı sağlıyor” dedi.“Sınırları AŞ” sloganıyla gerçekleştirilen etkinlikte; ödül töreni ile birlikte Siemens'in Vizyon 2020+ stratejisi ve geleceğe yönelik projeleri paylaşıldı, dijitalleşmenin getirdi-ği avantajlar tüm katılımcılar ile masaya yatırıldı.

ÜYELERİMİZDEN


2-14 Aralık 2018 tarihleri arasında Polonya’nın Katowice kentinde gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) 24. Taraflar Konferansı (COP24) kapsamında ülkemizin iklim değişikliği ile ilgili konularda yaptığı çalışmaların uluslararası düzeyde aktarıla-bilmesi ve tanıtılabilmesi amacıyla 10 Aralık 2018 tarihinde “Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Kooperatifleri Gelişmeleri ve İklim Değişikliğine Etkileri” konulu panel düzenlendi.Panelde ülkemizde 2012 yılından bu yana kooperatiflerin yenilebilir enerji sektöründe geliştirilmesi çalışmalarından ve faaliyete geçen örnekleri katılımcılarla paylaşıldı. Yapılan görüşmelerle 11 Aralık 2018 tarihinde tüm tarafların katılımı ile gerçekleştirilen Talanoa Diyaloğu’na ülkemizde enerji kooperatifçiliğine yönelik yapılan çalışmalara ve UNDP ile ortaklaşa gerçekleştirilen GÜNDER’in de yürütücülerinden olduğu Orman Köylerinde Yenilenebilir Enerji Kooperatifi Projesine (ORKÖY) de yer verildi.

GÜNDER, YÜRÜTÜCÜSÜ OLDUĞU PROJELER İLE COP24’TE YER ALDI

GÜNDER’DEN


MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI VE GÜNDER GÜNEŞ ENERJİSİ İÇİN MESLEKİ EĞİTİM İŞBİRLİĞİNİ BAŞLATTIT.C. Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ile Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü Derneği (GÜNDER) arasında Mesleki Eğitim İşbirliği Protokolü imzalandı.Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürü Prof. Dr. Kemal Varın NUMANOĞLU, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürü Mehmet Nezir GÜL ile Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü Der-neği (GÜNDER)Yönetim Kurulu Başkanı Kutay KALELİ’nin katılımlarıyla 26 Aralık 2018 tarihinde Mesleki Eğitim İşbirliği Pro-tokolü imzalanarak yürürlüğe girdi.Güneş enerjisinin sürdürülebilir büyüme-sini sağlamak için yerli ve milli teknoloji ve üretime öncelik vermesini amaçlayan işbirliği ile elektrik üretiminde güneş enerji-sinin payının artırılması için enerji, sanayi, istihdam ve teknoloji politikalarının bütün-cül olarak değerlendirilmesi sağlanacak. 5 GW’ı aşan Türkiye’deki güneş enerjisi kurulu gücünün, 2023 yılında en az 14 GW, 2030 yılında ise en az 38 GW’a yüksel-mesini bekleniyor. Güneş enerjisi kurulu

gücünü 4 yılda 100 katına çıkaran ülkemiz, 2017 yılında dünyada güneş enerjisi kurulu gücünü en çok artıran beşinci ülke oldu. 2017 yılı güneş enerjisi istihdam verilerine göre, Türkiye’de toplam 50 bin kişi güneş enerjisi sektöründe çalışıyor.Bu kapsamda imzalanan, yenilenebilir ener-ji teknolojileri alanındaki Mesleki Eğitim İşbirliği Protokolü, başarılı öğrencilere burs, staj ve beceri eğitimi imkânı sunulması, alan öğrencilerinin yeterliliklerinin arttırılarak sektörde istihdamının sağlanması, atölye ve meslek dersi öğretmenlerine ve öğren-cilerine teknolojik gelişmelerin aktarılması ve sektörde çalışanlara meslek, geliştirme ve uyum kursları açılarak mevcut bilgi ve beceri düzeylerini geliştirmeyi hedefliyor.

Yenilenebilir enerji öğrencilerine staj, burs, iş imkanı sağlanacakYenilenebilir enerji alanında imzalanan

protokol ile öğretmenlere hizmet içi eğitim ve işbaşı eğitimi faaliyetleri kapsamında kurslar, seminerler verilecek, enerji tekno-lojilerine dayalı okullardaki atölyeler des-teklenecek. Mesleki Eğitim öğrencilerine, GÜNDER üyesi kurum/kuruluşlarda, işlet-melerde beceri eğitimi, staj imkânları, üye iş yerlerinde mezunların istihdam edilmesi ve yenilenebilir enerji alanında okullarda öğrenim gören öğrencilere başarı bursu verilmesi sağlanacak.Yenilenebilir enerji teknolojileri alanında hazırlanacak öğretim programı ile öğren-ci-öğretmen ve kursiyerler için ders notu ve eğitim materyallerinin hazırlanması ve güncellenmesi sağlanacak. Ulusal ve ulusla-rarası projelere destek sağlayacak olan işbir-liği ile güneş enerjisi konusunda; çalışanlara meslek kursları, geliştirme ve uyum kursları verilecek.Millî Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Ha-yat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ve GÜNDER’in sektörün gelişimine yönelik olarak imzaladıkları, Yenilenebilir Enerji Teknolojileri alanındaki Mesleki Eğitim İşbirliği Protokolü ile GÜNDER’in paydaş olduğu Ulusal Fuar ve Organizasyonlarda, yurt dışı teknik gezi ve izleme ziyaretlerinde ve yurt içindeki proje faaliyetlerinde işbirliği hedefleniyor.

GÜNDER’DEN


GÜNDER VE ULUSLARARASI BATARYA VE ENERJİ DEPOLAMA BİRLİĞİ IBESA İŞBİRLİĞİ

PROTOKOLÜ İMZALADIGÜNDER ve Uluslararası Batarya ve Enerji Depolama Birliği IBESA, enerji depolama teknolojileri alanında ortak ça-lışmalar geliştirmek üzere işbirliği protokolü imzaladı.2013 yılında enerji depolama alanında ulus-lararası uygulamalara yönelik bilgi aktarımı sağlayan ilk uluslararası birlik olarak kuru-lan IBESA, elektrik enerjisinin depolanması ve akıllı ev teknolojilerinin geliştirilmesi için dünya çapında çalışmalar gerçekleştiriyor.IBESA Türkiye ve MEA Başkanı Eren ENGÜR ve GÜNDER Yönetim Kurulu Başkanı Kutay KALELİ tarafından imza-lanan protokol kapsamında, depolama ve akıllı teknolojiler alanında yayınlar, projeler ve etkinlikler düzenlemek için çalışmalar yapılacak.

Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü GÜNDER, 10 kW ve altı tesisler için kabul işlemleri ve öncesinde yaşanan sorunları ve çözüm önerilerini belirlemek için sektör görüşlerini topladı.GÜNDER’den yapılan açıklamada, Geçici Kabullerden sorumlu olan T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Enerji İşleri Genel Müdürlüğü – Enerji Yatırımları Dairesi Başkanlığı ile mevzuattaki sorunlar ve çözüm önerileri konulu bir toplantı gerçekleştirileceği belirtildi.Bu kapsamda, 10 kW ve altı tesisler için kabul işlemleri ve öncesinde yaşanan sorunlar ve bu sorunlara ilişkin varsa mevzuat değişikliği ile ilgili çözüm önerileri, 27.03.2019 tarihine kadar [email protected] adresine gönderildi. Tüm sektör paydaşlarının yer alacağı toplantının tarihi, saati ve yeri GÜNDER tarafından duyurulacak.

10kW ve altı tesisler için kabul işlemleri ve öncesinde yaşadığınız sorunları vebu sorunlara ilişkin varsa mevzuat değişikliği vb. çözüm önerilerinizi

27.03.2019 tarihine kadar [email protected] adresine gönderebilirsiniz.

MevzuattakiSorunlar ve Çözüm Önerileriniziçin Görüşleri Topluyoruz!

GÜNDER, GÜNEŞ MEVZUATINDAKİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ İÇİN GÖRÜŞLERİ TOPLADI

GÜNDER’DEN


GÜNDER’DEN BELEDİYELERİMİZE TAVSİYE MEKTUBUTürkiye’deki güneş enerjisi kurulu gücümüz 2018 yılı itibariyle 5.002 MW’a ulaştı ve güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi, ülkemiz ku-rulu gücünde yüzde 5’i yakaladı. Güneş ener-jisi kurulu gücünü 4 yılda 100 katına çıkaran ülkemiz, 2017 yılında dünyada güneş enerjisi kurulu gücünü en çok artıran beşinci ülke oldu. Güneş enerjisi istihdam verilerine göre, Türkiye’de yaklaşık 50 bin kişi güneş enerjisi sektöründe çalışıyor. Önümüzdeki yıllarda, güneş enerjisindeki kurulu gücün; 2023 yılında en az 14 GW, 2030 yılında ise en az 38 GW’a yükselmesini bekliyoruz.Güneş enerjisinin yaygınlaştığı son yıllarda, birçok belediye elektrik üretimi, aydınlatma, arıtma veya tarımsal sulama alanlarında önemli projelere imza atmaya devam ediyor. Yenilene-bilir enerji kullanımını yerelde etkin hale getir-mek için yapılan bu çalışmalar, sadece enerji üretimi için değil; sürdürülebilir kentleşmenin de yol haritasının bir bölümünü oluşturuyor. Çeşitli belediyelerin iklim eylem planlarında, yenilenebilir enerji kaynakları ile sürdürülebilir kentleşme için yol haritaları belirleniyor. Bu ve benzeri iklim eylem planlarını hayata geçirmek, yerel kalkınma için gerekli olan temel hizmet-leri sağlayacak ve bu yatırımları yönlendirecek politikalara sadık kalacak bir yerel yönetim anlayışı ile hiç şüphesiz daha da güçlenecektir. Sizlere, yerel kalkınmanın öncüsü konumunda olan belediyelerimizin uygulayabileceği güneş enerjisi uygulamalarından bahsetmek isteriz.Toplum odaklı ve adil bir enerji sistemi ile yerel otoritelerin sorumluluk ve kapasitesinin artırıla-rak kendi çevrelerine ve ekonomik hayatlarına daha fazla katkı sunmaları sağlanabilir. Belediye yasalarından, toplumsal tercihlerin belirlenme-sine ve yerel enerji finansmanına kadar pek çok başlıkta yerel kalkınma için enerji dönüşü-müne vurgu yapılabilir. Yerel halk tarafından işletilecek olan enerjinin, ruhsat, izin, imar, vergi ve kredi gibi finansman konuları, yerel otoritenin öncülüğünde alınabilecek tedbirler ve teşvikler ile yerel yatırımcıların-tüketicilerin finansmanına önemli ölçüde katkı sağlayabilir.

Belediyelerin eylem planlarında, yerel güneş enerjisi stratejisi oluşturmak suretiyle kendi bölgelerinin güneş enerji potansiyellerinin belirlenmesi ve enerji politikalarının yeniden düzenlenmesi sağlanabilir. Yerel yönetimler bünyesinde güneş enerji için Danışma Kurulu / Konseyi / Masası / Sorumlusu oluşturarak yerel kuralların güncellenmesi ve yerelde güneş enerjisi kurulum hedefleri konusunda bilgilen-dirme yapılabilir.Şehir, ilçe veya bölgesel şehir planlama çalış-malarında, güneş enerjisi uygulamalarını dahil ederek solar aydınlatma, ekolojik parklar, solar kiosklu duraklar, pasif (akıllı enerji teknoloji-lerine sahip, min. tasarruflu ve max. verimli) bina-ev-sınıf-atölye gibi örnek yapılar ve alanlar ile halkın hayatına dokunabilmek ve birçok kaynaktan enerji üretme imkanlarına sahip oldukları gösterilebilir.Konuyla ilgili çalışan sivil toplum kuruluşlarının desteklerinden ve uzmanlıklarından yararla-narak uygulamaların yerel işgücüne yönelik eğitim ve öğretim programları ile geliştirilmesi sağlanabilir. Yerel halk ve işletmeler için yeni-lenebilir portföy standartlarının getirilmesi, feed-in tarifeler, düşük faizli kredi modelleri, vergi teşvikleri gibi finansman modellerinin kurulmasına öncülük edilerek yenilenebilir enerji kooperatifleri ile daha adil, uygun fiyatlı ve erişilebilir modeller kurulmasına öncülük edilebilir.Yerel yönetimlerin güneş enerjisi alanında uy-gulayabilecekleri tüm bu politika önerilerini, “kendi faaliyetlerine yönelik” ve “güneş enerjisi kurmak isteyenlere yönelik” olmak üzere iki başlıkta özetleyebiliriz:

Yerel Yönetimler Kendileri Neler Yapabilir?

Yenilenebilir enerji, güneş enerjisi ve enerji verimliliği konusunda yerel halkın bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi

Yenilenebilir enerji kooperatiflerinin ku-rulması ve yaygınlaştırılmasında öncü ve destek olmak, kredi ve arsa temini konu-

larında yardımcı olmak Enerjiye erişimde güçlük çeken kesimlere

yapılacak kömür yardımı yerine güneş paneli veya doğalgaz yardımı yapılabilir

Kendi enerji ihtiyacını güneşten sağlaya-bilirler (bina ihtiyacı, otopark, pazar yeri çatıları, su pompaları, arıtma tesisleri vb.)

Belediye gelirlerini artırmak amacıyla ges yatırımı yapabilir

Güneş enerjisi çevre aydınlatması Duraklar ve bilgilendirme sistemi Şarj cihazları Güneş Enerjisi Kurmak İsteyenlere Sağ-

lanacak Kolaylıklar Güneş Enerjisi Konusunda Danışma

Birimi Kurulması ve Bilgilendirme Sağ-lanması

Plan Notu ile Yeni Yapılacak Ticari Bi-nalara Güneş Enerjisi Zorunluluğu Ge-tirilebilir

Tarımsal Sulamaya Sağlanacak Kolay-lıklar

Konutlar için Sağlanacak Kolaylıklar 9 İnşaat Ruhsatı İşlemleri 9 İzin Verme Süreçlerini Kısaltma ve Bedel

Almama 9 Proje onay süreçlerini kolaylaştırma ve

bedellerin alınmaması 9 Yerel yönetim bedellerinde indirim � Emlak vergisi, � Çevre ve temizlik vergisi, � Eğlence vergisi, � Su bedellerinde indirim vb.

Yerelde uygulanabilecek tüm bu politika öneri-leri, geleneksel üretim araçlarından daha yeni-lenebilir ve iklim dostu enerji sistemlerine geçişi hızlandırabilir. Yerel kalkınma için gerekli olan temel hizmetleri sağlayan, yatırımları yönlen-diren ve politikaları uygulayan en önemli yerel yönetim birimleri belediyelerdir. Türkiye’de güneş enerjisi alanındaki engellerin ortadan kaldırılarak uygun fiyatlı ve erişilebilir olmasını sağlama noktasında en önemli rol, belediyelere düşmektedir.

GÜNDER’DEN


TÜREB’İN YENİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI HAKAN YILDIRIM OLDUTürkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Yönetim Kurulu Başkanlığına Hakan Yıldırım getirildi.

TÜREB’den yapılan açıklamada, üç yıllık yeni dönemde, Ar-Ge, yerlilik ve yatırım-ların sürdürülmesi, hibrit santraller, enerji depolama gibi konuların yeni yönetim ta-rafından gündeme alındığı belirtildi. Hakan Yıldırım, TÜREB’e başkan olarak hizmet etme fırsatının büyük bir onur olduğunu belirterek, “TÜREB eski Başkanı Sayın Mustafa Serdar Ataseven’den bayrağı devralmaktan kıvanç duyuyorum ve de-

vam eden başarımıza olumlu katkılarda bulunmak için sabırsızlanıyorum. Yönetim Kurulumuzun etkileyici üyeleri, özverili personelimiz ve başarımız için çok önemli olacak olan TÜREB üyelerimiz ile birlikte yapacağımız çalışmaları dört gözle bekli-yorum.” ifadelerini kullandı.

Hakan Yıldırım Kimdir?Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik-E-lektronik Mühendisliği bölümünden lisans,

Boğaziçi Üniversitesi’nden yüksek lisans derecelerine sahip olan Yıldırım, çalışma hayatına Aselsan’da başladı ve Gama Hol-ding, Siemens gibi şirketlerde devam etti.Yıldırım, Ekim 2018’den bu yana Kalyon Enerji Yatırım AŞ’de Üst Yönetici (CEO) olarak görev yapıyor. Aynı zamanda Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Enerji Is Kon-seyi Başkanlığını da yürüten Yıldırım, evli ve iki çocuk babası.

DÜNYA İKLİMİ VE ENERJİ SİMÜLASYONU ANKARA’DA ÖĞRENCİLER İLE BULUŞTUKüresel Denge Derneği’nin “Üniversite Gençliği İklim Davasına Sahip Çıkıyor Projesi”nin eğitim faaliyeti, 16-17 Şubat tarihlerinde Ankara’da gerçekleştirildi. Bir-leşmiş Milletler Küresel Çevre Fonu Küçük Destek Fonu-GEF’in hibe desteği ve Sistem Düşüncesi Derneği ile ODTÜ Mezunları Derneği ortaklığında düzenlenen eğitim ODTÜ Mezunları Derneği Vişnelik Te-sislerinde gerçekleştirildi.

Ankara’da bulunan üniversitelerde öğre-nimlerine devam etmekte olan üniversite öğrencilerinden seçilen katılımcıların yer aldığı iki günlük eğitimlerde kapsamında, Massachusetts Institute of Technology (MIT) ve Climate Interactive tarafından geliştirilmiş Birleşmiş Milletler İklim De-ğişikliği Çerçeve Sözleşmesi Zirvelerinin (COP) simüle edilmiş hali Dünya İklimi ve Enerjisi Simülasyonlarına yer verildi.

Projede, Sistem Düşüncesi araçları ile kü-resel ısınma, karbon ayak izi, iklim adaleti, düşük karbon ekonomisi ve 2100 küresel sı-caklık projeksiyonları gibi atölye çalışmaları gerçekleştirildi. İklim değişikliği ve enerji uzmanlarının konuşmacı olarak katıldığı oturumlar ile öğrencilerin kariyerlerini iklim değişikliği ve yenilenebilir enerji sektörüne yönelik faaliyetler ile nasıl bir araya getire-bilecekleri değerlendirildi.

SİVİL TOPLUM


YEREL YÖNETİMLER İÇİN EKOSİYASET BELGESİ’Nİ HAZIRLANDITEMA Vakfı 31 Mart yerel seçimlerine katılan tüm belediye başkanı adaylarının görev süreleri boyunca toprağı, ormanı, suyu, iklimi ve havayı koruyan politika ve uygulamaları öncelikli hale getirmeleri gerektiği inancıyla 2019 Yerel Yönetimler için Ekosiyaset Belgesi’ni hazırladı.

Basın toplantısında bilgiler veren TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, “Kente ilişkin alınan her karar ve atılan her adım, insanların yaşam kalitesini etkiledi-ği kadar toprak, su, orman, mera, tarım alanları gibi doğal varlıkları ve ekosistem bütünlüğünü de etkiliyor. Bir başka deyişle, kenti yönetenlerin arazi kullanımı, yapılaş-

ma, su ve atık yönetimi, ulaşım, enerji gibi alanlardaki tercih ve uygulamaları doğal varlıklarımızın kaderini belirliyor. İklim değişikliğiyle birlikte karşı karşıya kaldığı-mız etki ve riskler de dikkate alındığında kent politikaları ile doğal varlıkların korun-masına ve “sürdürülebilir yaşam ilkesi”ne yönelik politikaların birbirinden ayrı dü-

şünülemeyeceği görülüyor.TEMA Vakfı 2019 Yerel Yönetimler için Ekosiyaset Belgesi, ekosistemi merkeze alan politika ve uygulamalar konusunda yerel yö-neticilere yol göstermeyi hedefliyor. Ayrıca seçmenlere bu konudaki sorumluluklarını hatırlatıyor ve ekosistemi gözeten politikalar sunan adayları desteklemeye çağırıyor. Sağ-lıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkının Anayasa’da da garanti altına alındığını ha-tırlatarak yerel yönetimleri çevre hakkına uyan çalışmalar yürütmeye ve Ekosiyaset Belgesi’nde dikkat çekilen konularda ça-lışmaya davet ediyoruz. İklim değişikliğini dert eden, temiz hava seven, suyun değerini bilen, toprak hayattır diyen doğa dostu be-lediye başkan adaylarının imzalaması için bir taahhütname hazırladık ve Ekosiyaset Belgesi ile birlikte 81 ilde temsilcilerimiz aracılığı ile belediye başkan adaylarının imzasına sunacağız” dedi.

“ULUSLARARASI İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ MÜZAKERELERİNDE SİVİL TOPLUM VE MEDYANIN ROLÜ” PANELİ DÜZENLENDİKadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişki-ler ve Avrupa Çalışmaları Merkezi (CIES) tarafından yürütülen “İyi Yönetişimi Ya-kalamak: Sivil Toplum ve Gençliğin Güç-lendirilmesi” projesi kapsamında 21 Aralık Cuma günü “Uluslararası İklim Değişikliği Müzakerelerinde Sivil Toplum ve Medya-nın Rolü” paneli düzenlendi.Son 24 yıldır, dünyanın her yerinden ve farklı sektörlerden paydaşların katıldığı BM İklim Değişikliği Taraflar Konferan-sı (COP), bu yıl Polonya’da gerçekleşti. Türkiye’nin güçlü bir heyetle temsil edil-diği COP24, iş dünyasından sivil toplum kuruluşlarına, yerel yönetimlerden bilim dünyasına kadar birçok grubun ortaklıklara varan gelişmelere imza attığı bir müzakere

ortamı yarattı.COP24’e katılan sivil toplum ve medya temsilcileri “Uluslararası İklim Değişikliği Müzakerelerinde Sivil Toplum ve Med-yanın Rolü” başlıklı panel ile Kadir Has Üniversitesi’nde çeşitli alanlarda çalışan sivil toplum ve düşünce kuruluşları, medya ve özel sektör temsilcileriyle bir araya gele-rek, gözlemlerini, deneyimlerini ve nasıl bir yol çizilebileceğini masaya yatırdı.Herkesi ilgilendiren iklim krizini yavaşlat-mak ve bu krize çözüm bulabilmek için, ön-celikli olarak toplumda iklim krizinin sorun değilmiş gibi algılanmaması gerektiğinin altı çizilen panelde, uluslararası anlaşma ile ekonomik, siyasal, ulaşım gibi sitemlerle dünya düzeninin değiştiği ve buna göre yeni

enerji kaynaklarının kurulduğu belirtildi. Bu yeni düzen ile birlikte toplumun nasıl hareket edeceğinin sadece medya sayesinde aktarılacağının önemi vurgulandı.

SİVİL TOPLUM


Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İstanbul, 4-6 Nisan 2019, İstanbulÜlkemizin ilk ve tek güneş enerjisi konulu fuarı olan Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı “Solarex İstanbul” 4-6 Nisan 2019 tarihlerinde İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenecek. Güneş enerjisi alanında dünyadaki son teknolojilerin ve Türkiye’de üretilen yeni ürünlerin bir arada sunulduğu ticari platform olan Uluslararası Güneş Enerjisi ve Teknolojileri Fuarı Solarex İs-tanbul, sektörün lider firmalarını ve tem-silcilerini bir kez daha İstanbul’da buluş-turacak. Dünya güneş enerjisi sektörünün Ceo’ları, üst düzey yöneticileri, satın alma müdürleri, üreticiler, tüketiciler, akademis-yenler, öğrenciler ile güneş enerjisi sektörü-nün yurt içi ve yurt dışı temsilcilerinin yer aldığı fuarda sektörün tüm mensupları bir araya gelecek.

Ayrıntılı bilgi için: solarexistanbul.com

SONEX 2019, Solar Yakın Doğu Sergisi ve Forumu 8-11 Nisan 2019 Amman, ÜrdünGüneş Enerjisi Sistemleri, Güneş Termal Sistemleri, Güneş Enerjili Su Isıtma Sis-temleri, Akıllı Şebeke ve Ölçüm Sistemleri firmaları Amman Uluslararası Havaalanı Fuar Merkezi’nde yapılacak SONEX 2019 Fuar ve Forum etkinliğinde buluşacak.

Ayrıntılı bilgi için: sonex.jo

İstanbul Karbon Zirvesi, 9 Nisan 2019, İstanbulVI. İstanbul Karbon Zirvesi 9 Nisan 2019 tarihinde İstanbul Teknik Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirilecek. Bu yıl, “1,5 Derecelik Küresel Isınmaya Karbon Yönetimi İle Dur Demek İçin Yeşil Eko-nomi Yolu” teması ile düzenlenecek olan etkinlik, enerji verimliliğine, atık yönetimine odaklanarak sanayinin iklim değişimi ile mücadelesini masaya yatıracak.

Ayrıntılı bilgi için: www.istanbulcarbonsummit.org

Future Solar Energy Summit 15-16 Nisan 2019, MilanFuture Solar Energy Summit 15-16 Nisan 2019 tarihlerinde İtalya’nın Milan kentinde gerçekleştirilecek. Akdeniz Bölgesi’ndeki (Güney Avrupa ve Kuzey Afrika) güneş enerjisi sektörüne yönelik zorlukları ve fır-satları ele alacak olan Zirve, yeni çözüm önerileri ve teknolojik işbirliklerini teşvik etmek için sektör temsilcilerini bir araya getirecek.

Ayrıntılı bilgi için: www.future-solar.org

Umman Enerji ve Su Konferans ve Fuarı 22-24 Nisan 2019, Umman5. Umman Enerji ve Su Konferans ve Fuarı 22-24 Nisan 2019 tarihleri arasında Oman Convention & Exhibition Center’da ger-çekleştirilecek.

Umman Enerji ve Su Konferansı ve Fuarı, enerji üretimi, yenilenebilir ve alternatif enerji ve iletim ve dağıtım ve suyla ilgili sektörlere adanmış uluslara-rası bir etkinliktir. Paydaşların Umman’daki enerji ve su zorluklarına ve fırsatlarına gerçek sorunları ve çözümleri tartışmaları için bir platform olarak tasarlanmıştır.Ayrıntılı bilgi için: www.energyandwateroman.com

ICSG 2019-Uluslararası İstanbul Akıllı Şebekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı, 25-26 Nisan 2019, İstanbulT.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, T.C. Ti-caret Bakanlığı’nın destekleriyle, Elektrik ve Elektronik İhracatçıları Birliği (TET), Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (EL-DER), Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Bir-liği (GAZBİR) ve Mimar ve Mühendisler Grubu’nun (MMG) stratejik partnerliğinde ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin hima-yesinde gerçekleşecek olan ICSG İstanbul 2019 (7. Uluslararası İstanbul Akıllı Şe-bekeler ve Şehirler Kongre ve Fuarı), 25-26 Nisan 2019 tarihlerinde Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenecek.

Ayrıntılı bilgi için: icsgistanbul.com

GÜNEŞ TAKVİMİ


Enerji Verimliliği Forumu ve Fuarı, 11-12 Nisan 2019, İstanbul10. Enerji Verimliliği Forumu ve Fuarı, 11-12 Nisan 2019 tarihlerinde, Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleştirilecek. Enerji verimliliği ala-nında Türkiye’nin en büyük ve en önemli etkinliklerinden biri olan EVF, Türkiye’de enerji verimliliği kanunu yürürlüğe girdik-ten sonra, ilk kez 2009 yılında düzenlendi. Enerji verimliliği bilincini geliştirmek ve bu alandaki uzmanların profesyonel de-neyimleriyle de birlikte enerji verimliliği alanında gelişmeler sağlamak amacıyla düzenlenen Enerji Verimliliği Forumu ve Fuarı-EVF kapsamında gerçekleştirilecek panel ve oturumlar ile enerji verimliliğini içeren tüm konular, politikalar ve strateji-ler, uluslararası enerji alanında/sektöründe araştırma yapan akademisyenler, kurumlar, şirketler ve Türkiye’nin önde gelen isimleri ile değerlendirilecek. Enerji tüketiminde ve-rimliliği sağlayacak yeni teknoloji ile donatıl-mış ürünlerin ve tasarımların sergileneceği fuar ile birlikte, sektörün lider firmaları ve önde gelen isimleri, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları bir araya gelecek.

Ayrıntılı bilgi için: www.evf.gov.tr

Intersolar Europe, 15-17 Mayıs 2019, Münih15-17 Mayıs 2019 tarihlerinde Almanya’nın Münih kentinde gerçekleşecek Avrupa’nın en büyük güneş enerjisi fuarı Intersolar Europe için geri sayım başladı. Intersolar Europe, bu yıl da dünyanın dört bir yanın-dan gelecek sektör paydaşlarına ev sahip-liği yapacak. Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü GÜNDER, geçtiğimiz senelerde olduğu gibi hem Tür-kiye’nin potansiyelini yabancı yatırımcılara tanıtmak hem de ülkedeki gelişen sanayiye uluslararası düzeyde olanaklar yaratmak amacı ile Intersolar’da olacak. Intersolar Europe (15–17 Mayıs) ve Intersolar Europe Conference (14–15 Mayıs) güneş enerjisi sektörünün merak edilen konularını açık-layacak:

Fotovoltaik piyasaları hangi yönde ilerliyor?Yeni iş modelleri hangi fırsatları sunuyor?En güncel teknolojik yenilikler ve en yeni ürünler hangileri?Maliyetler hangi hızla düşmeye devam edecek?27 yıldır, üreticiler, tedarikçiler, distribütörler, servis sağlayıcılar ve güneş endüstrisinin ortakları için en önemli endüstri platformu haline gelen Intersolar’da GÜNDER de yerini alacak.

ICCI Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı, 28-30 Mayıs 2019, İstanbulICCI 2019 – Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı, 28 – 30 Mayıs 2019 tarihleri arasında 25.kez İstanbul’da enerji sektörünü bir araya getirecek. Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı ICCI içeriğinde yer alan birçok etkinlik ile enerji sektörü profesyonellerine ve enerji sektörü-nün gelecek nesillerine 25. kez ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Bu yılın teması olan “Enerjide Değişim ve Dönüşüm” uzman konuklar tarafından anlatılacak.

Ayrıntılı bilgi için: www.icci.com.tr

Dünya Güneş Kongresi, 4-7 Kasım 2019, SantiagoDünya Güneş Kongresi (Solar World Congress – SWC 2019) 4-7 Kasım 2019 tarihlerinde Şili’nin başkenti Santiago’da gerçekleştirilecek. Uluslararası Güneş Ener-jisi Topluluğu (ISES), Uluslararası Enerji Ajansı Güneş Enerjisiyle Isıtma ve Soğutma Programı (IEA-SHC) ve Güneş Enerjisi Araştırma Merkezi (SERC-Şili) ortaklığı ile düzenlenen kongre, enerji sistemlerini ve pazarlarını %100 yenilenebilir enerjiye dönüştürmek teması ile yola çıkıyor. SWC 2019 kapsamında yapılacak sunumlar, forumlar ve sergi alanı tüm katılımcıların ziyaretine açık olacak.

Ayrıntılı bilgi için: www.swc2019.org

GÜNEŞ TAKVİMİ


GÜNDER’in yayın organıdır. Altı ayda bir yayımlanır. Ücretsizdir.

Yıl: 5 • Sayı: 13 • Mart-Nisan 2019

DOSYA:TEKNOLOJININ PARLAYAN YILDIZI:

GÜNEŞ ENERJISI

COP24: Iklim Müzakerelerinde Önemli Bir

Viraj Geride Kaldı

Çatı Üstü Sistemler Piyasası ile Pasta Herkes için

Büyüyecek

Güneş Enerjisi Depolama Çözümleri ve Genel Eğilimler

Türkiye’de Kullanılan Elektriğin Yüzde 50’den

Fazlası Yenilenebilir Kaynaklardan Sağlanabilir

TEKNOLOJININ PARLAYAN YILDIZI: GÜNEŞ ENERJISI · LOHWL!LP DNDGHPLYHLVWLKGDP...

Documents

Transcript of TEKNOLOJININ PARLAYAN YILDIZI: GÜNEŞ ENERJISI · LOHWL!LP DNDGHPLYHLVWLKGDP...