Teknik Oturum 1 ISO 50001 Uygulama Aşamaları ve DOE Araç ve ...

Teknik Oturum 1

ISO 50001 Uygulama Aşamaları ve DOE Araç ve Kaynakları

Sıfıra Yakın Enerji Bölgesi Teknik Eğitimi İstanbul, Türkiye 8 Ocak 2013 - 9:00 - 10:30 P

Dr. Sachin Nimbalkar Dr. Nasr Alkadi Oak Ridge National Laboratory (ORNL),

ABD Enerji Bakanlığı (DOE) Laboratuvarı

ABD İmalat ve Enerji Yönetiminin Durumuna Daha Yakından Bakış

İmalat Tedarik Zinciri Enerji ve maliyet tasarrufu faydaları, her bir tesiste

gerçekleşir ve sonrasında birikerek devam eder

Malzemeler ve Proses Sektörleri

56,000 tesis

Sektörler

138,300 tesis

2006 yılında Tesislerin Enerji Yönetimi • Sadece %5’inin bir enerji yöneticisi vardı •

%20’si enerji verimliliğini arttırma hedeflerini belirlemişti

•

%22’si enerji değerlendimesi yaptırmıştı •

%8’i çalışanları için enerji yönetimi eğitimi almıştı

Kaynak: EIA, MECS 2006.

2 | Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov

Enerji Yönetim Sistemi - EnYS Nedir?

Bir kuruluşun:

• Enerji taahhütlerini ve veri süreçlerini oluşturmasını ve bildirmesini

• Enerji eylem planlarının oluşturulmasını, yönetilmesini ve gerçekleştirilmesini sağlamasını

• Enerji amaç ve hedeflerine ulaşmasını

• Kurum personeline enerji farkındalığı ve eğitimi vermesini

• Enerji tasarrufunun sürekliliğini sağlayacak işletme kontrollerini kullanmasını • Önemli enerji kullaımlarını aktif olarak izlemesini ve ölçmesini

• Performans iyileştirmesini efektif olarak göstermesini • Etütler yoluyla doğrulama yapmasını • Yönetim gözden geçirmesi yoluyla başarı elde etmesini


sağlayan bir dizi süreçtir.

EnYS sizin için ne yapar?

Enerji Yönetimine Sistematik

Yaklaşım:

• İşlevsel verimlilikleri arttırır

• Enerji yoğunluğunu azaltır

• Durum esaslı kararlar için enerji verileri sağlar

• Örgütsel ve kültürel değişime destek verir

• Kaynak yönetimini ihmal eden firmalara karşı rekabet avantajları sağlar

• Kurumsal sosyal sorumluluğun görsel olarak gösterilmesini sağlar

• Karbon muhasebesi için konumlandırma sağlar


ISO 50001 EnYS Standardı

ISO 50001 enerji yönetim standardı,

enerjiyi yönetmek için bir çerçeve

belirler.

Muhtemel etkileri: • Birçok ekonomik sektörde dünyadaki enerji

kullanımının %60’ına kadarını etkileyebilir

ISO 50001’in anlaşılması, aşağıdakilereuluslararası

düzeyde kabul görmüş bir yanıt vermek isteyen şirketler tarafından kavranacaktır:

• Kurumsal sürdürülebilirlik programları

• İmalat tedarik zinciri boyunca oluşan talep

• Ulusal emisyon üst sınırı ve ticareti programları; karbon ya da enerji vergileri; “yeşil üretimin” / azaltılmış

Karbon ayakizinin artan piyasa değeri

• Uluslararası iklim anlaşmaları

http://webstore.ansi.org/RecordDetail.aspx?sku=ISO+50001%3a2011&source=doe


Uyumluluk

ISO 50001, kuruluşun hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak üzere, mevcut

yönetim sistemlerine entegre olacak ve bunlarla uyum içinde çalışacak şekilde

tasarlanmıştır.

ISO 14001

Enerji Yönetim

Sistemi

ISO 50001

ISO

9001

Kalite Yönetimi

Çevre

Yönetimi

Diğer Yönetim Sistemleri

Mr. Inge PIERRE

Svensk Energi - Swedenergy Convenor of CEN/CLC JWG 3 (eski 189), Proje

Ekibi


PLANLA-YAP-KONTROL ET-ÖNLEM AL

• Yönetim gözden geçirme

ÖNLEM AL PLANLA

Enerji Politikası Yönetim

sorumluluğu

Enerji planlama

• Ölçme, izleme • İç tetkik

• Uygunsuzluk

KONTROL ET UYGULA • Eğitim

Dokümanlar

İletişim

düzeltici, önleyici • Kayıtlar

• İşletme kontrolleri

• Satın alma


PLANLA nedir?

• Genel şartlar (4.1)*

• Kapsam

• Sınırlar

Yönetim

Sorumluluğu (4.2)

• Roller

• Sorumluluklar

• Yetkiler

Enerji Politikası (4.3)

PLAN Enerji planlama (4.4)

*Not: Parantez içindeki sayılar, ISO 50001 uluslararası standardın farklı bölümlerini göstermektedir


Genel Şartlar (4.1) (PLANLA’nın bileşenleri)

• Enerji yönetim sisteminiz neyi

kapsıyor?

• Enerji yönetim sisteminiz neyi

kapsamıyor?

• Kapsam ve sınırlar yazılı olmalıdır.


Yönetim Sorumluluğu (4.2)

(PLANLA’nın Bileşenleri)

• Üst yönetim programın tamamından

sorumludur

• Yönetim Temsilcisi -

Başarılı uygulama ve yönetimde

kilit öneme sahiptir

• Ekip üyesinin rolleri • Çalışanın rolleri

• Kuruluş adına

çalışanlar - roller


Yönetim Temsilcisi

Yönetim Temsilcisi:

-Enerji yönetim sistemini uygulama

-Performans konusunda rapor verme

-Enerji yönetim sistemi konusunda rapor verme

-Ekip oluşturma

-Sorumlulukları tanımlama

-Etkin bir EnYS sağlamak için gerekli yöntemleri belirleme


sorumluluk ve yetkisine sahiptir.

Enerji Politikası (4.3)


Enerji Politikası

• tahhütler içerir

• yazılıdır ve bildirilmiştir

• gözden geçirilmiş ve güncellenmiştir

Kuruluşların:

• Enerji performansının sürekli arttırılmasına

• Bilgi varlığına

• Amaç ve hedeflere ulaşacak kaynaklara

• Yasal şartlara ve diğer enerji şartlarına

uygunluğa


bağlılığını beyan eder

Enerji Planlama


Enerji kaynakları

Enerji Planlama - Kuruluşum hakkında ne biliyorum? • Enerji kaynakları

• Yasal ve diğer şartlar

• Enerji kullanımı

• Önemli enerji kullanımları

• Enerji fırsatları

• Gelecekteki enerji kullanımı

• EnPG’ler • Amaçlar, hedefler ve eylem planları

Yasal ve diğer şartlar

Geçmişteki ve mevcut enerji kullanımı

Önemli enerji kullanımları

Fırsatlar

Gelecekteki enerji kullanımı

Enerji Performans Göstergeleri EnPG’ler

Amaçlar, hedefler ve eylem planları


Enerji Mevcut Durumu (Enerji Planlama)

• Bir karşılaştırma noktası

• Bir yönteme göre belirlenir

• Kuruluşun iyileştirmeyi

göstermesini sağlar.


EnPG’ler Nasıl yapıyorum? (Enerji Planlama)

• Enerji Performans Göstergeleri

Enerji verilerini alarak bunları bilgi yönetimine dönüştürmemize

yardımcı olur.

- Ne yaptığımızı anlamak

- Bilgi edinerek karar almak

- Öncelikleri belirlemek

• EnPG’ler, enerji performansını

arttırmak için işletmeler tarafından

süreci, tesis ya da ekipmanları

daha iyi kontrol etmek için

kullanılır.

15 | Sanayide Enerji Verimliliği .gov

için kullanılabilir.

Amaçlar, hedefler ve eylem planları

• Amaçlar ve hedefler

iyileştirmeyi belirler

• Eylem planları, iyileştirmeyi

kimin yapacağını, hangi

iyileştirmenin yapılacağını

ve iyileştirmeyi nasıl

sağlayacağınızı tanımlar.


PLAN’ın Faydaları

• Tanımlanmış kapsam

• Net sorumluluklar

• Enerji kullanımının daha iyi anlaşılması

• Enerji fırsat ve öncelikleri

• Stratejik planlama için

gelecekteki enerji kullanımı

• İleriye dönük eylem planları


YAP Süreçleri


ÖNLEM AL PLANLA

• Politika

• Yönetim

sorumluluğu

• Enerji planlama

• Ölçme, KONTROL ET UYGULA izleme

• İç tetkik

• Uygunsuzluk


• Eğitim

• Dokümanlar

• İşletme Kontrolü

• İletişim

• Tasarım

• Satın Alma


UYGULA nedir?

UYGULA = Uygulama ve İşletme

• Enerji yönetim ve performans arttırma sonuçlarını elde etmek için gerekli süreçlerin uygulanması

• Enerji yönetiminin günlük işletme faaliyetlerine entegre edilmesi


Yetkinlik, eğitim ve farkındalık (4.5.2) (UYGULA’nın Bileşenleri)

Yetkinlik, eğitim ve farkındalık:

• Önemli enerji kullanımları ile ilgilidir

• İş nitelikleri ve şartları

• Eğitim ihtiyaçlarını belirleme

• Eğitim verme

• Politika ve prosedür farkındalığı

• Roller, sorumluluklar ve yetkiler

• Faaliyetlerin etkisi


Dokümantasyon (4.5.3)

(UYGULA’nın Bileşenleri)

Dokümantasyon:

• EnYS kapsamı

• Politika

• Amaçlar, hedefler, eylem planları

• Prosedürler

- Planlama, işletme ve kontrol

için gerekli

- Doküman ve kayıtları kontrol etmek için


İşletme Kontrolü (4.5.4)


İşletme Kontrolü

• Önemli enerji kullanımları

• İşletme ve bakım kriterlerinin belirlenmesi

• Kriterlere göre çalışma

• Kontrollerin bildirilmesi

• Beklenmedik ya da acil durum


İletişim (4.5.5)


İletişim: • Enerji performansı ve EnYS

• Öneri süreci

• Dış haberleşme konusunda karar


Tasarım (4.5.6)


Tasarım:

• Enerji performansını

dikkate alın

• İşletme kontrollerini

dikkate alın

• Proje tasarım

faaliyetlerine dahil edin

• Sonuçları kaydedin


Hizmet, ürün, ekipman ve

enerji satın alma (4.5.7)

Hizmet, ürün, ekipman ve

enerji satın alma

• Ürünler, ekipmanlar ve hizmetler

konusunda, kuruluşun enerji

Performansı üzerinde büyük etkisi olması beklenen enerji

hususları

• Kriterlerin tanımlanması, beklenen

duruma göre fiili durumun

değerlendirilmesi

• Enerji satın alma şartnameleri


UYGULA’nın faydaları

• İşgücü ve yükleniciler konusunda

net beklentiler

• Enerji yönetiminin günlük iş

faaliyetlerine entegre edilmesi

• Önemli enerji kullanımlarının

daha iyi yönetilmesi ve kontrolü • Hedeflere ulaşmaya aktif katılım

• Geliştirilmiş örgütsel arayüz ve

bağlantılar


Kontrol Etme Süreci


ÖNLEM AL PLANLA

• Politika

• Yönetim

sorumluluğu

• Enerji planlama

• Ölçme, izleme • Yasal şartlar

• İç tetkik

• Uygunsuzluk,

KONTROL ET UYGULA • Eğitim

• Dokümanlar


• İletişim

• Tasarım


• Satın alma


KONTROL ET nedir?

KONTROL ET = Ölç, kontrol et, düzelt ve kaydet

• Temel özellikleri ve EnYS performansını ölç

• uygunluğu v EnYS faaliyetlerini kontrol et

• uygunsuzlukları düzelt

• Kayıtları tut ve kontrol et


KONTROL ET’in Bileşenleri (4.6)

izleme, ölçme ve analiz (4.6.1):

-Temel özellikler -Ölçme ihtiyaçlarını gözden geçirme

-Kalibre ekipman

-Önemli değişikliklere müdahale

Yasal ve diğer şartlar

(4.6.2):

-Uygunluğu değerlendir

-Sonuçları kaydet


İç tetkik (KONTROL ET’in Bileşenleri)

EnYS’nin iç tetkiki:

• Standarda uygunluk

• Sistem şartlarına uygunluk

• Etkili EnYS

• Planlama ve programlama

• tarafsız denetçiler

• Yönetime bildirme

• Kaydetme


Uygunsuzluklar, düzeltme,

düzeltici ve önleyici faaliyet (4.6.4)

Uygunsuzluklar, düzeltme, düzeltici ve

Önleyici faaliyet:

• Gözden geçirme

• Araştırma

• Değerlendirme

• Önlemleri uygulama

• Kaydetme

• Etkinliği değerlendirme

• Probleme uygun önlemler

• Dokümanları değiştirme


Kayıtların Kontrolü (4.6.5) (KONTROL ET’in Bileşenleri)

Kayıtların Kontrolü:

• EnYS’ne uygunluğu gösterme

• Enerji performans sonuçları

• Kontrolleri tanımlama

• Açık, tanımlanabilir ve izlenebilir


KONTROL ET’in Faydaları

Kontrol etme sürecinin faydaları

• Enerji performansındaki sapmaların temel sebeplerinin

sağlıklı bir şekilde ortadan kaldırılması

• Yönetim tarafından karar alma için genişletilmiş

veri ve bilgiler

• Uygunluk hususları için proaktif – reaktif sistem

• Tesisin belgelendirme için hazırlanması

• Enerji yönetim sisteminin, süreçlerin ve performansın

sürekli iyileştirilmesi


ÖNLEM AL Süreci


ÖNLEM AL PLANLA

• Politika

• Yönetim

sorumluluğu

• Enerji planlama

• Ölçme, KONTROL ET UYGULA izleme

• Yasal şartlar

• İç tetkik

• Uygunsuzluk,

düzeltici, önleyici

• Kayıtlar

• Eğitim

• Dokümanlar


• İletişim

• Tasarım

• Satın alma


ÖNLEM AL nedir?

ÖNLEM AL = Sürekli İyileştirme için Yönetim Gözden Geçirmesi

ve Tedbir Alma

• EnYS’nin yönetim tarafından gözden Geçirilmesi, sistemin uygunluğunu yeterliliğini ve etkinliğini sağlar • Yönetim, EnYS’nin ve enerji performansının sürekli iyileştirilmesinin takibinde tedbir alır ve taahhüt ve liderlik gösterir


Yönetim gözden geçirmesinin girdisi (4.7.1)

(ÖNLEM AL’ın Bileşenleri)

Yönetim Gözden Geçirmesinin Girdisi:

• İzlemeler

• Politika

• Enerji performansı

• Yasal

• Amaç ve hedefler

• Tetkikler

• Düzeltici/önleyici faaliyetler

• Enerji performans tahminleri

• Tavsiye edilen iyileştirmeler


Yönetim Gözden Geçirmesinin Çıktısı (4.7.2)

(ÖNLEM AL’ın Bileşenleri)

Yönetim Gözden Geçirmesinin Çıktısı:

• Enerji performansındaki değişiklikler

• Enerji politikası

• EnPG değişiklikleri

• Amaç ve hedeflerde değişiklikler

• EnYS’nin diğer öğeleri

• Sürekli iyileştirme faaliyetleri

• Kaynak tahsisleri


ÖNLEM AL’ın Faydaları

Önlem Almanın Faydaları

• Belirgin stratejik yön

• Süreç ortasında daha yüksek

düzeltme imkanı

• Veri ve performans sonuçlarına dayalı

daha iyi kararlar

• Daha fazla çalışan katkısı ve

daha yüksek çalışan morali • Sürekli iyileştirme döngüsünün

istikrarlı bir şekilde kapatılması


ISO 50001’in uygulanması - AMO Kaynakları ve Temel Araçlar

DOE’nin İleri Üretim Ofisi (AMO), web sayfasında 40’tan fazla yazılım

Aracı barındırmaktadır. Bu araçlar imalatçılara, enerji yönetimi ve enerji

verimliliği konusunda çok çeşitli ölçme, hesaplama ve izleme imkanları sağlamaktadır.

Enerji Performansının İzlenmesi

Enerji Performans Göstergesi v.3.0 Aracı

Proje Fırsatları izleyicisi

Daha iyi Tesis Ortakları için Kurumsal Enerji Performans İzlemesi

Üstün Enerji Performansı için Tesis Enerji Performans İzlemesi

Enerji Yönetimi

ISO 500001 için eGuide

eGuide Lite

ePEP (Tesis Enerji Profil Oluşturucu

Enerji Sistemleri Analizi

• Motorlar

• Pompalar

• Fanlar

• Basınçlı Hava

• Buhar

• Proses Isıtması

• Veri Merkezleri

• Basit Hesaplayıcılar

http://www1.eere.energy.gov/industry/bestpractices/software.html


ISO 50001’in uygulanması - eGuide & eGuide Lite

The eGuide/eGuide Lite*, bir EnYS’nin, sürekli iyileştirme çerçevesine

dayalı olarak uygulanması için kapsamlı bir kaynaktır. eGuide’ın The step by

adım adım yaklaşımı ISO 50001’in PLANLA-UYGULA-KONTROL ET-ÖNLEM AL şartlarına dayanmaktadır.

Enerji Yönetimine Sistematik

Yaklaşım Enerji Yönetimi için Yeni

*Not: Use of the eGuide’ın kullanılması, uygulayıcı kuruluşun üçüncü taraf ISO 50001 belgesi almasını garanti etmemektedir.

https://save-energy-now.org/EM/SSPM/Pages/home.aspx 41 | Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov

ISO 50001’in uygulanması - DOE eGuide

Lite Aracı


Bugün gösterilen linkler

ISO 50001 satın alma: http://webstore.ansi.org/RecordDetail.aspx?sku=ISO+50001%3a201

1&source=doe

DOE’nin eGuide Lite Aracı: https://save-energy-now.org/EM/SSPM/Pages/home.aspx

DOE’nin Sisteme özel yazılım Araçları:

http://www1.eere.energy.gov/industry/bestpractices/software.html


Teşekkür

• Srinivas Mirmira, Shane Harper ve

Jennifer Lyon - ABD Enerji

Bakanlığı (DOE), Politika ve Uluslararası

İlişkiler Ofisi

• Bill Meffert & Robert Hitch -Georgia

Tech, Enterprise Innovative Institute

• Sn. Nurettin Özdebir, OSBÜK

Başkanı

• Dr. Yavuz Cabbar • Sn. Erdal Çalıkoğlu, Enerji ve Tabii

Kaynaklar Bakanlığı


Soru / Cevap


Teşekkürler!

Sachin Nimbalkar

Nasr Alkadi Oak Ridge National Laboratory

Oak Ridge National Laboratory [email protected]

[email protected]


Teknik Oturum 1 ISO 50001 Uygulama Aşamaları ve DOE Araç ve ...

Documents

Transcript of Teknik Oturum 1 ISO 50001 Uygulama Aşamaları ve DOE Araç ve ...