Tehnologija na proizvodstvo

na esenski sorti/hibridi

maslodajna repka

D-r Zoran Dimov

Fakultet za zemjodelski nauki i

hrana - Skopje

Op{i podatoci za maslodajnata repka

Brassica napus L. ssp. oleifera

Go zavzema vtoroto mesto, a

vo okolu triesetina zemji vo

svetot e vode~ka maslodajna

kultura

Semeto sodr`i 40 - 48%

maslo i 18 - 25% belkovini

Polusu{livo maslo, slu`i za

konzumirawe i za tehni~ki

celi

Sozdadeni sorti so dvojna

“00”

Min. sodr`ina na eruka kis.

ZMS 5 - 8%

MNMS 60 – 65%

PNMS 30 – 35%

Voobi~aen masno-kiselinski sostav vo masloto od

maslodajna repka (so i bez eruka kiselina) vo

sporedba so masloto od sojata i od son~ogledot

Masni kiselini Masl. repka Soja Son~ogled

Bez eruka

kiselina

So eruka

kiselina

Sodr`ina na masni kiselini (% vo maslo)

Palmitinska (S16:0) 3,5 2,2 15,0 5,9

Stearinska (S18:0) 1,5 1,5 4,0 5,2

Oleinska (S18:1) 60,2 11,2 24,0 15,9

Linolna (S18:2) 21,3 13,6 49,0 71,5

Linolenska (S18:3) 10,9 7,7 8,0 tragi

Eikosenska (S20:1) 1,3 6,1 - -

Eruka (S22:1) 0,5 55,1 - -

Nervonska (S24:1) - 2,5 - -

Plodored vo odgleduvawe na

maslodajna repka

Osnovna, naj~esta i najopasna gre{ka e pretesniot (vremenski) plodored

Edna ili dve godini pauza e nedovolno vremensko rastojanie za da se prekine lanecot na se pogolemiot broj opasni bolesti i {tetnici

Potrebno e maslodajnata repka na ista povr{ina da ne se odgleduva najmalku 4godini

Obrabotka na po~vata

“gradinarski” podgotven orani~en sloj, dlaboko, dobro obraboten i slegnat pred seidba

najra{irena i prifatena e op{tata konvencionalna obrabotka: orawe - tawirawe -drqawe i branosuvawe

Predkultura p~enica: Zadol`itelno zaoruvawe na strni{tata;

Dlaboko orawe (3 nedeli pred sedibata, na 25 - 30 cm dlabo~ina so istovremeno zatvorawe na brazdite i predseidbena podgotovka

\ubrewe

Osnovno |ubrewe:120 - 160 kg/ha N; 80 - 120 kg/ha P2O5 i

140 - 180 kg/ha K2O

Prihranuvawe (isklu~ivo so KAN): I prihrana - vedna{ posle trgaweto na

vegetacijata vo prolet so 200 - 250 kg/ha

II prihrana neposredno pred fazatabutonizacija so 150 - 200 kg/ha

Seidba

Optimalnoto vreme za seidba - tretata dekadana mesec septemvri (potrebnata suma naefektivni temperature od seidba donastapuvawe na zimata e 400 - 6000 S)

Gustinata na sklopot: 50 - 70 rastenija/m2

Seidbena norma: 6 kg/ha

VA@NO: Zgolemenata seidbena norma ne mo`e da ja

nadomesti lo{ata obrabotka ili zakasnetataseidba

@etva

Kon `etva se pristapuva koga:

posevot e so `olto sme|a-boja

steblata se zeleno-`olti

lisjata se isu{eno, a onie koi se ostanati se

so `olto-sme|a boja

plodovite se `olto-sme|i, a samo mal del

`olto-zeleni

semeto e sme|o i tvrdo i samo mal del e so

`olto zelena boja

Rezultati od proletnata seidba na

maslodajna repka vo Probi{tip, 2007 god.

Anga`irani proizvoditeli:

Kolev Krsto - povr{ina 1,0 ha

Panovski Qup~o - povr{ina 0,59 ha

Petrov Ilija - povr{ina 1,0 ha

\or|iev Ile - povr{ina 1,5 ha

Primeneta agrotehnika:

Sorta: Hunter; RAPS Gbr - Germanija

Datum na seidba: 12/13. 04. 2007 god.

\ubrewe: spored preporakite od kreatorot na sortata, i toa:

N 120 kg/ha

P2O5 60 kg/ha

K2O 100 kg/ha

(150 kg/ha amonimum nitrat 34,5%;300 kg/ha NPK 10:20:30)

Prihranuvawe:

120 kg/ha amonium nitrat vo faza na steblewe na rastenijata

Seidbena norma: 10 kg/ha (?)

Sostojba na 30. 03. 2007

Proizvoditel: \or|iev Ile

Orawe na povr{inata: izvr{eno krajot na II mesec

Predkultura: p~enica

\ubrewe: samo preku prihrana na p~enicata so KAN

Mo`nost za navodnuvawe: NE

Preporaka: povr{inata da se tawira (mnogu dobro podgotvena)

Proizvoditel: Krsto Kolev

Povr{ina: ne e izorana

Pretkultura: p~enica

\ubrewe/prihranuvawe: NE

Mo`nost za navodnuvawe: NE

Preporaka: obrabotka na po~vata {to poskoro

…30. 03. 2007

Proizvoditel: Panovski Qup~o

Povr{ina: ne e izorana

Pretkultura: p~enka

\ubrewe/prihranuvawe: 200 kg/ha NPK 3x15

Mo`nost za navodnuvawe: NE

Preporaka: obrabotka na po~vata {to poskoro

Proizvoditel: Petrov Ilija

Orawe na povr{inata: II mesec

Predkultura: p~enka

\ubrewe/prihranuvawe: NE

Mo`nost za navodnuvawe: NE

Preporaka: tawirawe na povr{inata {to poskoro (sitnewe i zaoruvawe na steblata od p~enkata)

F-ri koi vlijaeja na

proizvodstvoto

Realizirani sredbi so proizvoditelite:

30. 03; 11. 05; 01. 06; 09. 07; 18. 07

Objektivni faktori:

Oddale~enost na povr{inite vklu~eni vo proektot (te{kotii pri `etva)

Su{a i odsustvo na vrne`i (2 pati: 31. 04 – 10 mm/m2; 17-20. 05 – 60 mm/m2)

Napad od ptici vo voso~na i polna zrelost

Subjektivni faktori:

Nenavremena (kasna) seidba

Nedovolno prisustvo na zaseanite povr{inite od strana na proizvoditelite

Poslaba komunikacija proizvoditeli / ekspert i informirawe za site promeni {to se slu~uvaat na teren

@etva i prinosi

Poradi golema zaplevenost posevot kaj Ilija Petrov celosno kompromitiran

Koseweto i pribiraweto na semeto (ra~no) kaj Krsto Kolev i Qup~o Panovski: 15 i 16. 07. 2007

@etva na parcelata na \or|iev Ile: 04. 08. 2007

Vkupen prinos (od site parceli): okolu 400 kg

Prilog sliki: (11. 05)

01. 06

09. 07