SKRAĆENI PRIKAZ

TEDŽVIDSKIH PRAVILA

PRIREDIO: hfz. FAHIR ef. ARNAUT

TEDŽVID

TEDŽVID je skup pravila o učenju Kur'ana.

KIRA'ET – RIVAJET Mi učimo Kur'an prema verziji Imama Asima i predaji njegovog učenika Hafsa.

MAHREDŽI Mahredži su ishodišta (mjesta nastanka) glasova-harfova i ima ih 17.

MEDD – dužina vokala može biti:

MEDDUN ASLIJJUN – OSNOVNA DUŽINA Obični dugi vokali – samoglasnici:

MEDDUN FER'IJJUN – IZVEDENA DUŽINA Nastaje od obične dužine ako postoji određeni razlog:

DUGI VOKAL Ã

◌ا

DUGI VOKAL Ĩ

ى◌

DUGI VOKAL Ũ

◌و

MEDDUN MUNFESIL

RASTAVLJENA

MEDDUN MUTTESIL

SPOJENA

MEDDUN LAZIM

STALNA

MEDDUN ARID

NESTALNA

MEDDUN LIN

POLUVOKALNA

MEDDUN MUNFESIL RASTAVLJENA DUŽINA

Nastaje kada poslije osnovne dužine koja je na kraju riječi, dođe hemze (elif) na početku sljedeće rije či kao uzročnik:

Traje koliko 4 ili 5 kratkih vokala! و بما� ناح� ��مل ىن�ا �نفسمك قو ا

MEDDUN MUTTESIL SPOJENA DUŽINA

Nastaje kada poslije osnovne dužine u istoj rije či, dođe hemze kao uzročnik:

Traje obavezno od 3 do 6 kratkih vokala!

ء ما ء ! ء سو MEDDUN LAZIM STALNA DUŽINA

Nastaje kada poslije osnovne dužine u jednoj riječi, dođe stalni sukun kao uzročnik:

Traje obavezno koliko 6 kratkih vokala!

وننا ءا #ا ئان ل ج% (#اممي) مح )(-سني +س ن (نون) MEDDUN ARID

NESTALNA DUŽINA Nastaje kada poslije osnovne dužine u jednoj riječi, dođe nestalni sukun kao uzročnik:

Traje koliko 4 ili 6 kratkih vokala! فان -فان �لمي -�لمي لمون يع -لمون يع

MEDDUN LIN POLUVOKALNA DUŽINA

Nastaje kada iza harfa Vav i Ja koji su sakin, dođe drugi harf sakin:

Traje koliko 3 ili 4 kratka vokala! ف خو -ف خو ش قر+ -ش قر+ ر ـخ� - ر ـخ� DAMIR

IZGOVOR VOKALA UZ SPOJENU LIČNU ZAMJENICU – HU – HI

Vokali U i I, u spojenoj ličnoj zamjenici HU – HI, nekada se izgovaraju kratko, a nekada dugo:

Izgovaraju se dugo ( kao dugi vokali) ukoliko su prije zamjenice kratki vokali:

Izgovaraju se kratko ukoliko su prije zamjenice dugi vokali ili sukun:

ه ما< ه عن كتبه رب بوه يه هد �خ�ه رض U nekim Mushafima kada se izgovara dugo, dopisan je

mali harf Vav – odnosno harf Ja: ۦJه ۥJه Izuzetak od ovog pravila je 69. ajet

sure Furkan, gdje se izgovara dugo: M ف�ه مهاO و خي

IMALA SPECIFIČAN IZGOVOR DUGOG VOKALA Ã

Umjesto dugog vokala Ã, izgovara se dugi vokal E:

Po našem kira'etu, primjenjuje se samo u četrdesetprvom ajetu sure Hud:

MEDŽR(EE)HA هايـ مجر

LAFZATULLAH IZGOVOR HARFA LAM

U RIJEČI ALLAH (IZGOVOR RIJEČI ALLAH)

Harf Lam u riječi Allah (tj: riječ Allah) izgovara se na dva načina:

VISOKO-NAGLAŠENO (KRUPNO) – TAGLIZ: ako je ispred ove riječi harf

sa fethom ili dammom:

NISKO-NENAGLAŠENO (TERKIK): ako je ispred ove riječi harf

sa kesrom:

S ء U +شا S من U SV U ب

HUKMU-RRA'I IZGOVOR HARFA RA

Harf-slovo Ra može se izgovarati na dva načina:

VISOKO NAGLAŠENO (KRUPNO) - TEFHIM NISKO NENAGLAŠE NO (UMEKŠANO) - TERKIK

VISOKO NAGLAŠENO (KRUPNO) - TEFHIM:

1. Ako je harf Ra sa fethom, dammom i dugim vokalima à i Ũ i tenvinom - EN i UN:

Wنا ر ]رى �روىن Oرا �م رزقXا رب

2. Ako je harf Ra sa sukunom, a prije njega harf sa fethom, dammom i dugim vokalima à i Ũ:

صدور فة هنار سل غر �ر

3. Ako je harfa Ra sa sukunom , a prije njega harf sa nestalnom kesrom: ر�cبوار S جعى �م ا

4. Ako je harfa Ra sa sukunom , a prije njega harf sa sukunom, a prije njega harf sa fethom ili dammom:

عرس ل S مع و Sلفجر

5. Ako iza harfa Ra u istoj riječi bude krupni harf (emfatik): قة صادا فر مر NISKO NENAGLAŠENO (UMEKŠANO) – TERKIK:

1. Kada je harf Ra sa kesrom, dugim vokalom Ĩ ili tenvinom IN ر ق ريـح �م رز : 2. Kada je harf Ra sa sukunom, a prije njega harf sa kesrom

ili dugim vokalom Ĩ: ية قدiر مر

3. Kada je harf Ra sa sukunom, prije njega harf Ja sa sukunom, a prije njega harf sa fethom: ريk سري

4. Prilikom primjene pravila ''IMALA'': مجريـها

KALKALA ODSKAKANJE HARFOVA

KALKALA je odskakanje harfova iz grupe ''DŽEDDU KUTB'' , ukoliko su sa sukunom.

KALKALA MOŽE BITI:

KALKALETU-SSUGRA NISKOG INTENZITETA:

kada su odskočni harfovi u sredini riječi:

غىلوب �ب ع مط مع يد در جي يق

KALKALETUL-KUBRA VISOKOG INTENZITETA :

kada su odskočni harfovi na kraju riječi:

ـ خرج محيط فواق حسد وقب

KALKALETUL-EKBERU NAJVIŠEG INTENZITETA :

kada su odskočni harfovi sa tešdidom:

حج حق تب

IŠMAM UKAZIVANJE NA DAMMU

IŠMAM je namjera učača da specifičnim položajem usana ukaže na dammu koja se nalazi na nekom harfu u osnovi riječi!

Prema našem kira'etu primjenjuje se samo u jedanaestom ajetu sure Jusuf :

ون ﴿١١﴾ WO < لناحص� قالو ا - �O� ما � ال تV مWXا �ىل يوسف وا

Nakon izgovora ''te'me'' ( مـ�Vت ) – podesimo usne kao da ćemo kazati ''nu'' ( ـXJ ) – a izgovorimo – ''nã'' ( ناJ ).

TESHIL UMEKŠAN IZGOVOR HEMZETA

TESHIL je umekšani (ublaženi) izgovor hemzeta. Javlja se kada dva hemzeta dođu jedno do drugog.

Po našem kira'etu primjenjuje se samo u četrdesetčetvrtom ajetu sure Fussilet:

جمى ـء �ع Umekša se izgovor drugog hemzeta!

IKLAB PROBRAZBA NUN SAKINA I TENVINA

Nastaje kada nakon Nun sakina ili tenvina slijedi slovo B. Tada se Nun sakin i tenvin preobraze u slovo M :

بJذات �لمي دهابع ء يش ذ كثرية �ن بJا د بع من –د من بع

IZHAR JASAN IZGOVOR HARFOVA

IZHAR je potpuno, jasno i precizno izgovaranje harfova. Postoje 4 vrste izhara:

1. IZHARUN HALKIJJ JASAN IZGOVOR

NUN SAKINA i TENVINA

Nun sakin i tenvini izgovaraju se jasno-čisto, ako dođu prije ovih 6 harfova: ح خ ع غ ە

Wال�ذا طعام ا

� �#د كفوا #اسد ا ن V�و وين �ذن من

م هادقو سالم ىه نا�� هدي م مهن هو �فمن

يد Oر #ام�ه ر حن S و عزiزا حكميا حكمي مح حرج من

ة kري ر ـة خ� ومغفر Wاذر خنقة والمن �لميا خ�ريا kاف من

س عن نف ء �لمياىش ت عم �ن شهادة عنده مه �ل من

ال £ري قو دiن £ري ب¢ غفور ور X¤غضون فس £ري من 2. IZHARUN ŠEFEVIJJ

JASAN IZGOVOR HARFA MIM Mim sakin izgovara se čisto ako dođe prije bilo kojeg harfa osim harfova: B i M

ت ث ج ح خ د ذ ر ز س ش ص

صاغرون مه اب لهم رش ساء م مهن ز¬را هنم ب¤ قارز لهم راذك لهم دار لهم kري لهم ا لهم حظ� جWXات لهم مثW هنم ب¤ مل تع �لم �قل �لم ض ط ظ ع غ ف ق ك ل ن ه و ى

يM لم و م مهن م Wهن�مه ا ]كن �لم لم �م كفWار مه ال قو لهم فهيا ومه £ري م مهن عن مه ظلمون مه طريقا لهم ا لهم رض�

3. IZHARUN KAMERIJJ JASAN IZGOVOR MJESEČEVIH HARFOVA

Harf Lam u određenom članu ''EL'' izgovara se potpuno čisto i jasno, kada dolazi prije 14 mjesečevih harfova:

�ـال وال هـال مـال Jكـال قـال فـال غـال عـال خـال حـال جـال بال ا· 4. IZHARUN MUTLAK

JASAN IZGOVOR HARFOVA VAV i JA Čist izgovor Nun sakina, ako dođe u istoj riječi sa harfovima Vav i Ja, ili u

kur'anskim skraćenicama, ako ne pravimo pauzu:

ءان قر ل S و +س قمل ل S ن و وان صن Xوان ق �ان ب¸ ن ياا%¹

IHFA SKRIVEN IZGOVOR NUN SAKINA I TENVINA

Ihfa je skriveni (kroz nos) izgovor Nun sakina i tenvina, koji dolazi ako nakon njih dođe neki od sljedećih 15 harfova:

ت ث ج د ذ ز س ش ص ض ط ظ ف ق ك

KÃF ǨÃF FÃ ẔÃ ṰÃ ḒÃD SÃD ŠĨN SĨN ZÃ ẒÃL DÃL DŽ ĨM ṢÃ TÃ

�نمت ºنىث من جوع �ندادا ºنذر

¾سان من رش مXصورا مXضوض � º]زل ا

من طني ºنظر مXفوش �نقض مXمك

سا دهاقاO Àرا ذات يعا مثW صلÁا جعال ى مج Wرا تلظO

ف للك ضع رص رحي رص Çاس ش¤ نف مة سواء لك Êني لك زو

ر كرمي �ج مة م طاغون قو حساب ظلمات لك¢ ىف كتب ق�

IHFAU ŠEFEVIJJUN SKRIVEN IZGOVOR MIM SAKINA

Javlja se kada nakon Mim sakina dođe harf Ba. Tada harf Mim zadržimo na usnama koliko traje obična dužina:

Ïار مهيم Îر ة حب نW ر �م ا م هب Wهب

IDGAMU BI GUNNEH (ili: meal-gunneh) ASIMILICIJA HARFOVA UZ IZGOVOR

KROZ NOS

Nastaje kada nakon Nun sakina ili tenvina, na početku druge riječi dođe neki od sljedećih harfova: J – M – N –

V

و ن م ى

مÇذ ل يو وي در مÇذ يص يو ب نا +رش عي +شاء من

كول ف مV كعص ل من ح� من من مÓال ما

ة نغ Wفر حط م �ن الق حن ا دىنورا هن ¾شاء من

ق د و¬ر ر� اوات وهو مت دادا و �ن �ن مس واق من IDGAMU BI GAJRI GUNNEH (ili: billa gunneh)

ASIMILICIJA HARFOVA BEZ IZGOVORA KROZ NOS Nastaje kada nakon Nun sakina ili tenvina, na početku

druge riječi dođe harf L ili R:

ـهم ن م مÓال رÊال �¤شة رضية غفور رحمي رب

ـر � خ� < ن iك ماال لبدا مهزة لمزة IDGAMU MISLEJNI SAGIR

ASIMILACIJA DVA HARFA MIM OD KOJIH JE PRVI SAKIN

Nastaje kada dva harfa Mim dođu jedan do drugog, od kojih je prvi sakin a drugi vokaliziran:

ن م م ءامهن من ربـهم IDGAMU MUTEMASILEJNI

ASIMILACIJA DVA ISTA HARFA OD KOJIH JE PRVI SAKIN

Nastaje kada dva ista harfa dođu jedan do drugog, od kojih je prvi sa sukunom a drugi vokaliziran:

بعصاك ب �نرض مك رك يد ه �لي تطع Øس× iن وقل WÙÚ IDGAMU MUTEDŽANISEJNI

ASIMILACIJA SRODNIH HARFOVA PO ISHODIŠTU

Nastaje kada dva harfa bliska po ishodištu dođu jedan do drugog, od kojih je prvi sakin a drugi vokaliziran. Ovi harfovi se dijele u tri skupine:

ب م .3 ث ذ ظ .2 ط د ت .1

قد Wتبني– WبنيWßق

S و دع قلت �ث U– ث� ع WMو ق S U

ائفة –طائفة فÇامXت WطXامÇف

- ت% �ح ت �حط

ذ �لموا –ظلموا ا Wظ

�ا

� هذ يل –� ذ هث يل

–معنا كب ار Wعناار مك

IDGAMU MUTEKARIBEJNI ASIMILACIJA SRODNIH HARFOVA PO ISHODIŠTU I JOŠ

NEKIM OSOBINAMA

Nastaje kada dva harfa bliska po ishodištu i još nekim osobinama, dođu jedan do drugog, od kojih je prvi sakin a drugi vokaliziran. Ovi harfovi se dijele u

dvije skupine:

Prva skupina: ل ر Druga skupina: ك ق Uklapa se harf Lam u harf Ra: ب –رب وقل Wوقـر Uklapa se krupni harf Ǩaf

u harf Kaf: لمك% خن – مك لق خن

SEKTA (SEKTEH) SPECIFIČNA PAUZALNA FORMA

Sekta je trenutačni prekid glasa uz zadržavanje daha, a to traje kao obična dužina! Po našem rivajetu primjenjuje se:

SURA KEHF 1.-2. AJET: SURA JA-SIN 52. AJET: KIJAMEH 27. AJET: MUTAFFIFIIN 14. AJET:

ما وÊا ع ق� ذا ماه قدO مر من راق وقل من ران W� بل