Sakarya Üniversitesi – 2015

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

UZAKTAN EĞİTİM TEZSİZ YÜKSEK LİSANS

BİLİŞİM SİSTEMLERİ PROGRAMI

TEDARİK ZİNCİRİ VE LOJİSTİKTE BT UYGULAMALARI ÖDEVİ

Hazırlayan

Ahmet SÖNMEZ - E125043160

Sakarya Üniversitesi – 2015

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ ................................................................................................................................................................ 3

TZY’DE BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ROLÜ .............................................................................................................. 4

TZY’DE KULLANILAN TEKNOLOJİLER ................................................................................................................. 6

INTERNET ............................................................................................................................................................... 7 EKSTRANET ............................................................................................................................................................ 9 INTRANET ............................................................................................................................................................ 10 GSM / GPRS / EDGE .......................................................................................................................................... 11 GPS.................................................................................................................................................................... 14 OT / VT .............................................................................................................................................................. 16

Barkod .......................................................................................................................................................... 17 RFID .............................................................................................................................................................. 18

VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ .......................................................................................................................... 19

TZY’DE KULLANILAN BİLİŞİM SİSTEMLERİ ....................................................................................................... 20

MRP .................................................................................................................................................................. 20 MRP II ............................................................................................................................................................... 22 ERP .................................................................................................................................................................... 23 SCM ................................................................................................................................................................... 25 CRM .................................................................................................................................................................. 27 EDI ..................................................................................................................................................................... 29

Sakarya Üniversitesi – 2015

GİRİŞ Toplumlar, yaşamak ve gelişmek için yeni bir şeyler üretmek

zorundadırlar. Üretilen ürün ve değerleri de aynı zamanda ticari

operasyon haline getirerek gelir de elde etmeleri gerekiyor. Çağlardan

beri süre gelen bu yaklaşımların ortak amacı yaşamak ve gelişmek olsa

da yapış şekilleri her asır da farklılıklar göstermiştir.

Geçmiş dönemlerde deve ve benzeri hayvanlar ile ticaret ve kültür alış

verişleri gerçekleştirilirken, sonrasında buharın, makinanın icat

edilmesi, günümüzde ise hava yolu, deniz yolları ile birlikte daha hızlı

araçlar ve ulaşım yolları ticaretin ulaştırma şekli değiştirmiştir. Bu aynı

zamanda özellikle son yıllar da insanların beklentilerinin ve taleplerinin

de değişmesine neden olmuştur. Ulaşım ve bilgi hızının önemi değer

kazanmıştır. Artık ürün kadar ürünün bilgisi ve ulaştırma hızı da çok

önemlidir.

Son yıllarda, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişerek yoğun biçimde

kullanılması, işletmeler arası iş birliğinin geliştirilmesi, bunlara bağlı

olarak küresel ekonominin büyümesi ile ortaya çıkan yeni iş

sistemlerinden biri olan Tedarik Zinciri Yönetimi, müşteri tatminini

artırmak, rekabet avantajı sağlamak gibi amaçlara hizmet etmek üzere

yoğun olarak kullanılmaya başlamıştır.

Klasik tanımı ile TZY, (Eng: Supply Chain Management, SCM) müşteriye,

doğru ürünün, doğru zamanda, doğru yerde, doğru fiyata tüm tedarik

zinciri için mümkün olan en düşük maliyetle ulaşmasını sağlayan

malzeme, bilgi ve para akışının bütünleşmiş yönetimidir.

Bu çalışma da, TZY’ ne katkı sağlayan, bu alanda kullanılan bilişim

sistemlerini inceleyeceğiz. Ayrıca bunların TZY için önemini

vurgulayarak, örnekler ile destekleyeceğiz.

Sakarya Üniversitesi – 2015

TZY’DE BİLİŞİM SİSTEMLERİNİN ROLÜ TZY içerisinde ürün ile birlikte sürekli hareket halinde olan ve ürün

kadar değer arz eden diğer bir etken ise “bilgi” dir. Bilgiden talep edilen

ise doğru, hızlı, tekrar kullanılabilir ve her yerden erişilebilir özelliklere

sahip olmasıdır. Bu özelliklere sahip olması için de bilişim sistemleri

içerisinde yer alması gerekmektedir.

Küçük bir örnek ile başlamak gerekirse, siparişi hazırlanan ve

gönderilen bir ürün bilgisinin sadece yazılı bir evrak da olması hiçbir işe

yaramadığı gibi, kaybolması, hatalı olması yüksek ihtimaldir. Local bir

digital ortamda olması az bir oranda güvenliği sağlarken, bilginin doğru

aktarılmamasına ve hatalı yönlendirmeler gibi birçok probleme

sebebiyet verebilmektedir.

Ancak, bilişim sistemleri doğru uygulandığında bilgi gerçek önemine ve

değerine ulaşacaktır. En basit yöntemle, internet ortamına bu bilgiyi

paylaşarak sadece tedarikçinin değil, aynı zamanda müşterinin de ürün

bilgisine anlık ulaşabilmesini sağlamak, yedekleme çözümleri ile

bilginin korunmasını sağlamak, bilginin kimsenin tekelinde kalmayarak

herkese eşit fırsatlar sağlamak gibi avantajlar oluşturmaktadır.

Şekil 1

Sakarya Üniversitesi – 2015

Şekil-1 de görüldüğü üzere Üreticiden müşteriye kadar olan tüm

süreçlerde ürün ile birlikte “bilgi akışı” sağlanmaktadır.

Bilişim sistemlerinin TZY’ ne kazandırdığı avantajlardan bazıları;

a) Hızlı İletişim: Bilişim sistemleri doğru kullanılarak, üretici,

tedarikçi ve müşteri arasında hızlı, esnek ve doğru bilgi üzerinden

iletişim sağlanabilmektedir.

b) Müşteri Memnuniyeti: Çağımızın en yaygın sistemi haline halen

bilişim teknolojileri ile müşterilere daha fazla bilgi ve hizmet

imkânı sağlanmaktadır.

c) Rekabet: Bilgiler, bir havuzda toplanarak işletmenin mevcut ve

gelecek planları için anlamlı hale getirilerek kullanılabilmesini

sağlar. Bu da işletme için piyasa da daha etkin bir rekabet

stratejisi yürütmesine olanak tanır.

d) Envanter Yönetimi: Bilişim sistemleri alt yapısı ile karmaşık ürün

ve kategorilerin yönetimini yapmak, düzenlemek daha esnek ve

kolay olmaktadır. Her ürünün kendisine ait bir kimliği ve bu

kimliğe ait tüm geçmiş bilgilere hızlı bir şekilde erişim imkânı

sağlar.

e) Analiz: Veriler bilgi haline dönüştürülerek TZY içerisindeki işleyiş

de stratejik kararların doğru alınmasına büyük katkı sağlar.

Bilişim Sistemleri, yukarıda belirttiğimiz avantajların yanında küresel

çapta işletmeler arası, bireyler arası bilgi paylaşımı ve kullanımı

sağlayarak ticaretin hızlı ve güvenilir bir şekilde gerçekleşmesine

destek olur.

Bilginin yüksek seviyede verimli bir şekilde kullanılması ile hem ürün,

hem sistemler hem de bağlı bütün etkenler gelişmeye ve değişmeye

tabi olmaktadır. Son yıllarda özellikle E-ticaretin ortaya çıkması ve

gelişmesi buna bir örnek teşkil etmektedir. Aslında iki kavram birbirini

de gelişme açısından tetiklemiştir.

Sakarya Üniversitesi – 2015

TZY’DE KULLANILAN TEKNOLOJİLER Her yeni teknoloji, bir ihtiyaçtan doğar. İnsanların talepleri, küresel

çapta yaşanan değişimler(savaşlar vs.), ekonomik krizler yeni talepleri

de beraberinde getirir. Bu yeni talepleri karşılamak için de yeni

teknolojiler üretmek ve üretilen teknolojilerin yaygınlaştırılması

mümkün olmaktadır.

Şekil 2

Şekil-2’ de 1950’den günümüze kadar yazıcı, telefon, depolama ve

bilgisayar teknolojilerindeki gelişmeleri görebilmekteyiz. Her birinin

kullanım amaçları başlangıçta aynı olsa da ilerleyen zamanlarda daha

fazla kitleye hizmet edebilmesi için gelişmeye ve değişime ayak

uydurmuştur. Bilgisayarlar, ilk önceleri sadece kurumlara ait

cihazlarken şimdi tüm bireysel kullanıcılara ve özelleştirilmiş

isteklerine göre hizmet verebilir hale getirilmiştir. Diğer bir örnek

olarak depolama Kb(Kilobyte) civarlarında yeterli iken günümüzde

Yb(Yottabayt) seviyesine ulaşmıştır.

Elbette tüm bu teknolojik gelişimlere neden olan en büyük

etkenlerden biri de ticaret işlemlerinde meydana gelen ihtiyaçlardır.

Sakarya Üniversitesi – 2015

İnsanların daha fazla ürün satma isteği, tüketicilerin farklı ürünlere

olan ihtiyacı teknolojik gelişmeleri de tetiklemiştir.

Internet

İnternet'in kökeni, hataya dayanıklı, sağlam ve özel bir bilgisayar ağı

kurmak isteyen Amerika Birleşik Devletleri hükümeti tarafından 1960

yılındaki araştırmalara dayanır. 1980'lerde Ulusal Bilim Vakfı

tarafından yeni bir ABD omurgasının finansmanı için toplanan özel

fonlar, Dünya çapında katılım ve birçok özel ağın birleşmesine neden

olmuştur. 1990'larda uluslararası bir ağın yaygınlaşması ile İnternet,

modern insan hayatının temelinde yer almıştır.

İnternet'i çağın haberleşme ortamı yapan ise TCP/IP dosya iletişim protokolüdür. Açılımı; Transmission Control Protocol/Internet Protocol'dur (Aktarım Denetim Kuralı/İnternet Kuralı).

TCP/IP, özde makinelerin konuşmasını sağlayan, işletim sisteminden veya uygulama yazılımlarından bağımsız bir kuralıdır. Bu özelliği sayesinde, cep telefonu, kişisel bilgisayar veya bir saat dahi İnternet'e bağlı diğer cihazlarla konuşabilir.

Günümüzde özellikle mobil İnternet aygıtlarıyla hemen hemen her

yerden İnternet'e erişilebilir. Kablosuz ağ bağlantısını destekleyen cep

telefonları, taşınabilir oyun konsolları, dizüstü bilgisayarlar gibi

cihazlarla kullanıcılar istedikleri zaman istedikleri yerden İnternet'e

ulaşabilirler. Servis sağlayıcılarının hizmetleri ve sundukları kablosuz

veri iletim ücretleri diğer erişim yöntemlerine göre daha yüksek

olabilir.

Radyo, televizyon ve İnternet'in bulunuşundan 50 milyon kullanıcıya ulaşmak için geçen süre incelendiğinde; radyo için 38 yıl, televizyon için 13 yıl iken, İnternet için sadece beş yıldır.

İnternet Türkiye'ye 1994 yılında gelmiştir ve geldikten sonra Türkiye'de kullanımı yaygınlaşmıştır. İnternet günümüzde de yaygın olan yediden 70'e herkesin kullandığı teknoloji ürünü olan ve her gün yenilenen bir bilgi kaynağı teknoloji ürünüdür.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Şekil-3 üzerinde internetin geçmişten günümüze kadar olan gelişiminin

bir özetini görebilmekteyiz. Özellikle konumuz üzerinde yer alan

noktalardan bir tanesi de amazon.com ve ebay.com’un ortaya çıkması

ile birlikte e-ticaretin büyük önem kazanması neticesinde TZY’nin daha

etkin kullanımı meydana gelmiştir.

Şekil 3

İnternet kullanımı ve yukarıdaki uygulamaların gelişmesi neticesinde

“bilgi” akışı hızlanmıştır. İnsanlar tedarik edecekleri ürünler hakkında

detaylı bilgilere, yorumlara, satın alma sonrasındaki destek

süreçlerinin hepsini internet üzerinden gerçekleştirebilmektedir. Aynı

şekilde üreticiler ve tedarikçiler de ürünlerini internet üzerinde satışını

gerçekleştirebilir, satış süreçlerini takip edebilir ve satış sonrası

desteklerini de bu platform üzerinden gerçekleştirebilirler.

Başka örnek vermek gerekirse, tedarikçiler ve müşteriler ürünlerini

anlık olarak internet sayesinde takip edebilmektedirler. İnternet ile

birlikte artık ticaret için tüm engeller kaldırılmış ve aynı zamanda

hızlandırılmıştır.

Sakarya Üniversitesi – 2015

İnternet aslında tüm TZY’nin değerlerini, bileşenlerini birbirine sımsıkı

bağlayan ortak bir altyapı tabanı olarak düşünebiliriz.

Ekstranet

Ekstranet (İng. extended intranet; kısaca extranet) bir işletmenin,

işletme dışındaki paydaşları ile veri ve enformasyon paylaşımı için

mevcut telekomünikasyon altyapısını kullanarak teşkil ettiği bilgisayar

ağına verilen addır. Ekstranetler yetkili paydaşlara

şirketintranetinin belirli bölümlerine, kurum dışından ve

genellikle İnternet üzerinden erişim yetkisi verilerek oluşturmaktadır.

Ekstranet teknolojisi, bir işletmenin diğer özel ve tüzel kişilerle ilişkiler

kurmasını, İnternet üzerinden hizmet ve destek sunmasını, daha

kapsamlı işbirliği yapabilmesini ve giderek bu ilişkileri güçlendirmesini

sağlamaktadır. Ekstranetler özellikle e-ticaret, m-ticaret ve e-devlet

uygulamaları için kullanılmaktadır.

Aslında internet altyapısı ile çalışmakta olan bu sistemde tek farklı

olan, daha yüksek güvenlik önlemleri alınarak bilgi ve bilgi akışının

kimlerle ve ne ölçüde paylaşılacağını belirleyerek bu hizmeti

sunmaktır. Örnek olarak, üretici her tedarikçisinin sadece kendisine ait

verilere, iskontolara ve ürün bilgilerine ulaşmasını sağlayan bir

ekstranet altyapısı oluşturabilir. Böylece her tedarikçisine farklı hizmet

sunmuş olmakla beraber verinin güvenliğini de elde etmiş olur.

Aynı şekilde, tedarikçilerde müşterilerine kendisine ait veriler

üzerinden işlem yapabilmelerini sağlayan bir ekstranet oluşturabilir.

Ekstranetde üzerinde durulan en önemli olgu, verinin güvenliğini ve

doğruluğu sağlamaktır.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Şekil 4

Intranet

İntranet, sadece belirli bir kuruluş içindeki bilgisayarları, yerel ağları

(LAN) ve geniş alan ağlarını (WAN) birbirine bağlayan, çoğunlukla

TCP/IP tabanlı bir ağdır. İntranet'ler Ağ geçitleri (İng: gateways) ile

diğer ağlara bağlanabilir. Temel oluşturulma amaçları, kuruluş

bünyesinde bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktır.

Kullanım alanları ise, belge Dağıtımı, insan kaynakları, eğitim ve uyum,

çalışma grupları, ortak iş programlarının kullanılması, üretim, yeni

belgeleme sistemlerinin oluşturulması, tedarikçiler ile ilişkiler, sanal

alış-veriş, servis ve destek olarak örnekler verebiliriz.

Intranet, internet ortamında paylaşılmasını istenmeyen verilerin,

birimler arası web portalları, ftp alanları oluşturularak işletme

içerisinde veri transferleri gerçekleştirmesine olanak

sağlamaktadır. Türkiye'de ki en büyük intranet ağı "Polnet" ile Emniyet

Genel Müdürlüğü'ne aittir.

Sakarya Üniversitesi – 2015

TZY içerisinde ise, sipariş yönetim sistemi, üretim planlama, sevkiyat

planlama gibi intranet sistemler oluşturulabilir. Daha doğrusu firma

içerisinde kalmasını istenen veriler bütünü bu sisteme dahil edilerek

bir intranet altyapısı oluşturulur.

Şekil 5

GSM / GPRS / EDGE

Global System for Mobile Communications veya

kısaca GSM (Türkçe: Mobil İletişim İçin Küresel Sistem), bir cep

telefonu iletişim protokolüdür. Önceleri Avrupa Telekomünikasyon

Standartlar Komitesi'nin Groupe Spéciale Mobile (Türkçe: Mobil

İletişim Özel Grubu) isimli alt kuruluşunun ismini taşıyan GSM, daha

sonraları sistemin küresel bir çapa ulaşmasıyla yeni adıyla anılmaya

başlandı. En yaygın olan cep telefonu standardı olarak 212 ülkede 2

milyardan fazla insan tarafından kullanılmaktadır. En kullanışlı

özelliklerinden birisi kullanıcıların aynı hat ile değişik ülkelerden

görüşme (roaming) yapabilmeleridir. Tüm GSM standartları, hücresel

ağ kullanır ve dolaşım sırasında bile hücreler arası geçiş yapma

kabiliyetine sahiptir.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Dolayısıyla teoride, eğer kapsama alanından çıkmazsanız, cep

telefonu ile tüm dünyayı telefon konuşmasını kesmeden dolaşmak

mümkündür.

Mobil Telefon Sistemlerinin aşağıdaki nesilleri vardır:

Birinci Nesil: İlk telefonlarda ortaya çıkan bu analog sistem, esas haberleşme trafiğinin sadece ses üzerinden gerçekleşmesi sağlanıyordu.

İkinci Nesil: 2G olarak isimlendirilen bu sistem, ticari merkezliydi ve dijital bir sistem idi. Şu anki haberleşme teknolojileri piyasasının %60'ını elinde bulunduran sistemin uygulamalarına örnek olarak GSM/GPRS verebiliriz.

Üçüncü Nesil: 3G olarak isimlendirilen bu sistem ise, abone sayısındaki artış ve yüksek hız gerektiren uygulamalar için çözüm amacıyla geliştirildi. EDGE, UMTS, WİMAX gibi uygulama örnekleri mevcuttur.

Dördüncü Nesil: Kablosuz teknolojisi olarak karşımıza çıkıyor. 2G ve 3G teknolojilerinin devamı niteliğinde olan bu teknoloji, diğer GSM standartlarında olduğu gibi hücresel ağ sistemini kullanıyor. 3G teknolojisindeki kapsama alanı sorunlarını da bu dördüncü nesil teknolojinin çözmesi bekleniyor. Bu doğrultuda telefonlar için bağlantı hızı 100 Mbps, wi-fi ağlarında ise 1 Gbps'dir.

Beşinci Nesil: Artan veri boyutlarından dolayı yeni bir sistemin daha gerekli olduğu kararına vardılar ve geliştirilecek olan bu beşinci nesil sisteme de 5G adını verdiler. 5. kablosuz haberleşme sistemi olarak bilinen hizmet, 2020 yılına yönelik bir çalışma. 3G veri aktarım hızı saniyede 28 megabit, 4G'de bu hız 100 megabit, 5G'de ise bu hız gigabit seviyesinde.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Şekil 6

Yukarıdaki nesiller de geliştirilen bazı teknolojiler ise ;

GPRS : (İng: General Packet Radio Service), mevcut 2G cep telefonu şebekesi üzerinden paket anahtarlamalı olarak veri iletimi sağlayan teknoloji. Genellikle cep telefonları ve internet arasında, küçük veri paketlerinin alışverişi amacıyla kullanılır. Pratikte saniyede 30-50 Kbit'e kadar veri akışı sağlayabilir.

EDGE : Enhanced Data rates for GSM (Global System for Mobile Communications) Evolution, mobil haberleşmede üçüncü neslin başlangıcı olarak sayılabilecek hızlı veri iletişimi teknolojisi.

UMTS: (“Universal Mobile Telecommunications System”) yani 3. Nesil(3G) mobil telefon standardı olarak bilinir. UMTS ile ses ve veri aktarımını eş zamanlı gerçekleştirebilirsiniz ve aktarım oranı Edge’e nazaran kat kat hızlıdır ve ADSL ile neredeyse eşdeğer bir hıza sahiptir. Yinede 3G bağlantı Edge’e oranla daha fazla enerji harcar.

Sakarya Üniversitesi – 2015

GPS

GPS (Global Positioning System; Küresel Yer Belirleme Sistemi ya da Küresel Konumlandırma Sistemi), düzenli olarak kodlanmış bilgi yollayan bir uydu ağıdır ve uydularla arasındaki mesafeyi ölçerek Dünya üzerindeki kesin yeri tespit etmeyi mümkün kılar.

Bu sistem, ABD Savunma Bakanlığı’na ait, yörüngede sürekli olarak dönen 24 uydudan oluşur. Bu uydular çok düşük güçlü radyo sinyalleri yayarlar. Yeryüzündeki GPS alıcısı, bu sinyalleri alır. Böylece konum belirlenmesi mümkün olur.

Bu sistemin ilk kuruluş hedefi tamamen askeri amaçlar içindi. GPS alıcıları yön bulmakta, askeri çıkartmalarda ve roket atışlarında kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Ancak, 1980’lerde GPS sistemi sivil kullanıma da açılmıştır.

Sivil kullanımına açılması ile birlikte TZY için de kullanılan bir sistem olmaya başlamıştır. Özellikle yukarıda bahsettiğimiz GSM nesillerindeki gelişmeler sayesinde artan veri hızı transferi ile entegre çalışan GPS sistemleri araç takip ve dolayısı ile ürün takibini de kolaylaştırmıştır.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Şekil 7

Buradaki en önemli nokta, yukarıdaki notlarda da bahsettiğimiz üzere gelişen teknolojilerin birer ihtiyaçtan dolayı üretilmesi ve her üretilen teknolojinin bir diğeri ile entegrasyonunun sağlanması. Her bir teknoloji birbirinden farklı gibi görünse de “internet” ortak altyapısı sayesinde bir platformda buluşturulabiliyor. GPRS / GPS , internetin ve dolayısı ile bilgisayar sistemlerin ortak altyapıda çalışması neticesinde yüksek seviyelerde veri transferleri sağlayabiliyoruz.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Şekil 8

Şekil- 8 ‘de Turkcell firmasının Simit Sarayı firması için geliştirdiği araç

takip teknolojisinden bir ekran görüntüsü yer almaktadır. Bu teknoloji

sayesinde firma ürünü olan simitlerin nerede olduklarının bilgisi kadar

kaç derecede sıcaklıkta muhafaza edildiği bilgilerini de

ulaşabilmektedir.

OT / VT

OT/VT Otomatik Tanımlama / Veri Toplama kelimelerinin baş

harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Otomatik tanımlama / veri

toplama sistemleri, nesneleri belirlemek, tanımlamak, nesneler

hakkında bilgi toplamak ve toplanan bu veriyi el ile saymadan

bilgisayar sisteminde toplamak için kullanılan teknolojilere verilen

genel bir addır. Otomatik tanımlama sistemlerinin amacı verimliliği

arttırmak, veri-giriş hatalarını azaltmak, personeli el ile yapılan sayma

işleminin dışında daha kayda değer işlerde kullanmaktır. Otomatik

tanımlama şemsiyesinin altına birçok teknoloji bulunmaktadır. Bunlar;

barkodlar, akıllı kartlar, sesli tanımlama, bazı biyometrik teknolojiler

(retina taraması), optik karakter tanımlama ve radyo frekanslı

tanımlamadır.

Sakarya Üniversitesi – 2015

İnsanın tarafından yönetilen sistemler veya bileşenlerde hata olma

olasılığı her zaman yüksektir. Buna tecrübe etkeni de eklendiğinde

daha fazla artmaktadır. Bu nedenle özellikle depo süreçlerinde, ürünün

teslim alınması, gönderilmesi, iade işlemleri vs. işlemlerde operatör

yerine bu işlemlerin otomatik yapılması ön görülmektedir. Bu da hata

faktörünün en aza indirgenmesi talebinden kaynaklanmaktadır.

Ayrıca, bahsettiğimiz işlemler de süreci hızlandırmaktadır. TZY için de

rekabet yönünden büyük avantaj sağlayan bu teknolojinin önemi

büyüktür. Bu konuda en yaygın olarak kullanılan teknolojiler Barkod ve

RFID teknolojileridir.

Barkod

Barkod, çubuk kod ya da çizgi im, verilerin görsel özellikli makinelerin

okuyabilmesi için çeşitli kodlama yöntemleriyle sunulmasıdır.

Orijinal olarak barkod, veriyi paralel çizgilerin genişlikleri ve boşlukları

arasında saklardı, ama günümüzde noktasal şekiller, iç içe daireler ve

görüntü içinde gizli şekiller gibi farklı türlerde de görülebiliyorlar.

Barkod, barkod okuyucu olarak da adlandırılan optik okuyucular ile

okunabilir veya özel yazılımlarla görüntü içinden taranabilir. Barkod

bilgisayara veri girişinin doğruluğunu ve hızını artıran Otomatik Tanıma

Veri Toplama (OT/VT) uygulamalarında geniş bir kullanım alanı

bulmaktadır.

Geleneksel olarak barkod kodlaması sadece rakamları sembolize

ederken, yeni sembolojiler tüm ASCII karakter setine büyük harf ve

daha fazlasını eklemiştir. Basit barkodların ihtiyaç duyduğu alana daha

fazla bilgi sığdırma gereksinimi çizgiler yerine kare hücreleri içeren (bir

tür İki boyutlu barkod) matrix kodların geliştirilmesine sebebiyet

vermiştir. İç içe kodlar iki boyutlu ve tek boyutlu kodların karışımıdır ve

geleneksel tek boyutlu sembolojiyi birden fazla satır içerecek şekilde

bir çerçeve içinde yeniden boyutlandırma işlemidir.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Barkod teknolojisinin diğer kullanım alanları ise, depolama alanları

içinde bulunan ambalajların etiketlenmesidir. Bu ambalajlarda (palet,

kasa, koli vs) lojistik zinciri boyunca hareket etmekde, bir çok noktadan

geçmektedir. Bu geçişler sırasında yoğun şekilde barkod okutma

suretiyle tanımlama işlemi yapılmaktadır.

RFID

Radyo Frekansı ile Tanımlama (RFID) teknolojisi, radyo frekansı

kullanarak nesneleri tekil ve otomatik olarak tanıma yöntemidir.

(Otomatik Tanıma ve Veri Toplama). RFID, temel olarak bir etiket ve

okuyucudan meydana gelir. RFID etiketleri Elektronik Ürün Kodu (EPC)

gibi nesne bilgilerini almak, saklamak ve göndermek için

programlanabilirler. Ürün üzerine yerleştirilen etiketlerin okuyucu

tarafından okunmasıyla tedarik zinciri yönetimi ile ilgili bilgiler

otomatik olarak kaydedilebilir veya değiştirilebilir.

Şekil 9

RFID etiketi, radyo frekansı ile yapılan sorguları almaya ve

cevaplamaya olanak tanıyan bir silikon yonga, anten ve kaplamadan

Sakarya Üniversitesi – 2015

meydana gelir. Yonga, etiketin üzerinde bulunduğu nesne ile ilgili

bilgileri saklar. Anten, radyo frekansı kullanarak nesne bilgilerini

okuyucuya iletir. Kaplama ise etiketin bir nesne üzerine

yerleştirilebilmesi için yonga ve anteni çevreler.

Şekil-9’da RFID sisteminin endüstri içerisindeki çalışma şekli

yansıtılmıştır.

Barkod teknolojisinden daha gelişmiş olmasına rağmen, endüstride

onun kadar kullanım alanı bulamamıştır. Bunun en önemli sebebi,

barkod teknolojisinde olduğu gibi uluslararası geçerliliği olan bir

standart haline getirilememiştir. Örneğin, “x” marka RFID yazıcıları ile

oluşturulan etiketleri, “y” markalı bir RFID okuyucu cihaz

okuyamamaktadır.

Veri Tabanı Yönetim Sistemleri

Şu ana kadar üzerinde durduğumuz konular hep verinin işlenmesi

neticesinde oluşan bilgiye ulaşmak, tekrar kullanmak, dağıtmak

üzerineydi. Peki bunu nasıl mümkün kılacağız?

TZY içerisinde olsun, başka iş alanlarında olsun sürekli bir veri alış verişi

olacaktır. Bu veriler anlık olarak kullanma isteği olacağı gibi, tekrar

tekrar kullanılmak da istenecektir. Hatta tekrar kullanılmak

istediklerinde hızlı bir şekilde erişim de talep edilecektir.

Veri tabanı Yönetim sistemleri ise, bize bu verileri düzenli olarak

saklamamızı, indeksleme yapmamızı, erişim sağlayıp üzerinde istenilen

değişiklikleri yapmamıza olanak sağlayan sistemlerdir. Bu sistemler de

diğer sistemler de olduğu üzere ihtiyaçlara göre gelişim göstermiş ve

bugünün ihtiyaçlarına karşılık vermeye devam etmektedir.

VTYS ‘lerinden bir veri sorgulamak veya veri üzerinde bir değişiklik

yapmak istediğimizde bu isteğe uygun bir dil kullanmamız

Sakarya Üniversitesi – 2015

gerekmektedir. Bu dil Yapısal Sorgulama Dili (Structured Query

Language) SQL’dir.

Çeşitli firmalar tarafından farklı VTYS uygulamaları mevcuttur. Bunların

temel sorgulama dili ise SQL ‘dir. Ancak Sql aralarında bazı yazımsal

farklılıklar mevcut olsa da temelde aynı yapıya ve standarda sahiptirler.

Veritabanları: Sorgulama Dilleri

MySQL

PostgreSQL

Oracle

Sybase

MsSQL

Firebird

Ms Access

IBM DB2/DB6

ANSI SQL (Standart SQL)

PL/SQL

T-SQL

VTYS sayesinde, TZY içerisinde yer alan müşteri, tedarikçi ve üreticiler

birbirlerine veri tabanlarına erişim sağlayarak bilgi alış verişinde de

bulunabilirler.

TZY’DE KULLANILAN BİLİŞİM SİSTEMLERİ

MRP

MRP (Material Requirement Planning) dilimize Malzeme İhtiyaç

Planlaması olarak geçmiş olan bir yöntem ismidir.

MRP yöntemi, ürün ağacı, stok mevcutları, satınalma sisteminde

bulunan açık siparişler ve ana imalat planında üretim talimatlarını

(tahminlerini de olabilir) hesaba katarak hangi malzemelere ne zaman

ihtiyaç duyacağınızı hesaplar. Yapılan hesap zaman boyutuna sahiptir,

bu özelliği ile ortaya satın alma ve tüm alt parçalar için bir üretim planı

çıkartır.

Sakarya Üniversitesi – 2015

MRP Yöntemi, imalat planınızda bulunan ürünleri “ürün ağaç” bilgisini

kullanarak aşağı doğru patlatır (exploding) ve zaman eksenine

yerleştirir. Yöntemin en kıymetli tarafı ihtiyacı zaman ekseni üzerinde

(tıpkı nakit akış tablosu gibi) inceleyebilmesidir.

Malzeme önceliklerini ve kapasite kontrolünü en iyi şekilde yapmak

isteyen, karışık malzemelerin montajını yapan firmalar için malzeme

ihtiyaç planlaması idealdir. Endüstri kolları olarak ilaç, yiyecek, tekstil,

kimya gibi alanların dışında, otomotiv, elektronik, yedek parça üretimi

ve montaja dayanan sistemlerde kullanılabilir.

Şekil 10

Anlatıldığı üzere, Malzeme İhtiyaç Planlaması bilgisayara dayalı bir

envanter planlama ve kontrol sistemidir. Hammadde ve ürün

stoklarının azalması, stok devir hızının ve zamanında yapılan

teslimlerin artması, MRP sisteminin kullanılması ile mümkündür.

MRP Sisteminin Girdiler

a) Ana Üretim Planı: Malzeme ihtiyaç planlama sisteminin

isleyebilmesi ana üretim planına bağlıdır. Yani son ürünlerin ne

kadar ve ne zaman üretilmeleri gerektiğini gösteren bir ana

üretim planı olmalıdır. MRP sisteminde ana üretim planının

haftalık üretim ihtiyaçlarına bölünmesi ve daha kısa zaman

aralıklarını (hafta - gün gibi), esas alan sipariş programlarınınım

hazırlanması mümkün olmaktadır.

b) Ürün Ağacı Bilgileri: Malzeme listesi, son ürünü üretebilmek

için gerekli tüm malzemelerin bir dökümünü ve üretim

yöntemlerine ait bilgileri içerir.

Sakarya Üniversitesi – 2015

c) Stok Kayıtları : Tüm birimlerin stok durumları hakkındaki

verileri içerir. Her stok birimi kodlanmalıdır. Kodlama sistemi

kolay ve anlaşılır olmalıdır.

MRP Sisteminin Çıktıları

a) Satın Alma İstekleri: Malzeme ihtiyaç sisteminin sonucunda

üretilecek ürünlerin zamanında üretilebilmesi için zamanında

malzemelerin tedarik edilmesi gerekir. Bunun için tedarik

sürelerine ve miktarlarına göre her parçanın sipariş miktarı ve

zamanları satın alma emri olarak satın alma departmanına iletilir.

b) İmalat Siparişleri(İş Emirleri): MRP’nin en önemli çıktısı imalat

siparişleri(iş emirleri) dir. Üretilecek parçalarının zamanında

üretilmesi için yapılan planın çıktısıdır. Bu çıktı parçaların ne

zaman ve ne kadar üretileceğini gösterir.

MRP II

1960’da ortaya çıkan MRP olaya sadece malzeme ekseninden

bakıyordu. Bunun yeterli olmadığı 1970’li yıllarda ortaya çıktı ve MRP

ile başlayan firma çapındaki entegrasyonun içine firmanın diğer

kaynakları da eklendi, sonuçta yeni bir isim bulmak gerektiği için MRP-

II ortaya çıktı.

MRP-II kendi içinde hem planlama hem de uygulama yöntemleri içerir.

Daha fazla unsuru dikkate alarak çalıştığı için doğal olarak MRP’den

daha etkin sonuçlar yaratır.

MRP-II’nin en temel farkı “Kapasite” parametresinin planlama ve

uygulama kurgusuna eklenmiş olmasıdır.

MRP-II, firmanın malzeme ve tezgahlara elini süren bölümleri entegre

etmeyi, kayıpları engellemeyi hedefler.

Sakarya Üniversitesi – 2015

MRP-II çalışması firmanın hem bölümler arası entegrasyonuna hem de

bilgi veri tabanının oluşumuna büyük katkı sağlar. Yöntemin

hedeflerini özetlersek;

Şirket içi formal, kuralları belli olan düzen yaratmak

Bölümler arası koordinasyon ve eşgüdüm yaratmak

Şirket içi ortak lisan ve hızlı bilgi akış düzeni oluşturmak

Hammadde ihtiyaçlarını zaman ekseninde izleyebilmek

Kapasite ihtiyaçlarını zaman ekseninde izleyebilmek

Satış, Ana İmalat Planı, Üretim entegrasyonunu gerçekleştirmek

Satın alma planlaması ile fazla veya eksik stok olaylarından

kurtulmak

Bölümlerin tekrar tekrar aynı bilgiyi işlemesine son vermek

ERP

İşletmelerde mal ve hizmet üretimi için gereken işgücü, makine,

malzeme gibi kaynakların verimli bir şekilde kullanılmasını sağlayan

bütünleşik yönetim sistemlerine verilen genel addır. Kurumsal kaynak

planlaması (ERP) sistemleri, bir işletmenin tüm veri ve işlemlerini bir

araya getirmeye veya bir araya getirilmesine yardımcı olmaya çalışan

ve genelde kullanımı kolay olan sistemlerdir. Klasik bir ERP yazılımı

işlem yapabilmek için bilgisayarın çeşitli yazılım ve donanımlarını

kullanır. ERP sistemleri temel olarak değişik verilerin saklanabildiği

bütünleşik bir veri tabanı kullanırlar.

Kurumsal kaynak planlaması anlam olarak, işletmenin tüm

kaynaklarının birleştirilip, verimli olarak kullanılması için tasarlanmış

sistemlere denmektedir. ERP kavramı ilk olarak üretim çevrelerinde

Sakarya Üniversitesi – 2015

kullanılmaya başlansa da; günümüzde ERP sistemleri çok daha geniş

bir alanda telaffuz edilmektedir. ERP sistemleri, bir işletmenin iş

alanına ya da ismine bakmadan, işletmenin tüm temel işlemlerini kendi

yapısı altında toplayabilir. İşletmenler, kâr amacı olmayan kuruluşlar,

vakıflar, hükümetler veya diğer varlıklar ERP sistemlerini

kullanabilirler.

ERP sistemlerine daha yakından bakacak olursak, en önemli gerekliliğin

bir işletmenin tüm bakış açılarındaki her verinin, birleştirilmesi

olduğunu görürüz. ERP sistemleri bunu sağlamak için, işletmenin çeşitli

iş faaliyetlerini ele alan birçok yazılım modülünü tek bir veri tabanı

altında çalıştırmaktadır.

Özellikle, bazı işletmeler bir ERP sisteminin yalnızca bazı

uygulamalarını seçip, bunları diğer ERP sistemleri veya bağımsız başka

yazılımlar ile destekler. Böylece işletme ihtiyaç duyduğu ERP ara

yüzünü kendi oluşturmuş olur.

Tek bir veri tabanı, aşağıdaki alanlarında dahil olduğu çeşitli yazılım

modüllerini bünyesinde barındırabilir;

Şekil 11

ERP sistemleri tüm işletme işlevleri arasında geçiş yapabilen

sistemlerdir. Operasyonlarda veya üretimde görev alan tüm işlevsel

departmanlar tek bir sistemde birleştirilir. İmalat, depolama,

taşımacılık ve ulaştırma ve bilgi teknolojilerine ek olarak, muhasebe,

Üretim TZY Mali Yönetim İK CRM Mühendislik işlemleri Malzeme listeleme işlemleri Çizelgeleme Kapasite analizi İş Emri yönetimi Kalite Kontrol Maliyet yönetimi Üretim işlemleri Üretim projeleri Üretim akışları

Envanter yönetimi Sipariş girişi Satın alma Ürün yapılandırması TZY Planlaması Tedarikçi çizelgeleri

Genel hesap defteri Nakit yönetimi Nakit çıkışları Nakit girişleri Durağan varlıkla

İnsan kaynakları Maaş bordroları İşletme içi eğitim Çalışma süresi ve devamlılığı Faydalar

Satış ve pazarlama Komisyonlar Hizmetler Müşteri sözleşmeleri Yardım hattı desteği

Sakarya Üniversitesi – 2015

pazarlama, insan kaynakları ve strateji yönetimi de ERP sistemlerinde

bulunabilir.

ERP sistemlerinin kusursuz en önemli artılarından biri modüler yapı da

olmasıdır. Modüler yapının önemi, ERP uygulamasını satın alma ve

kurma sürecinde daha da ön plana çıkar. Bir kurum, ERP uygulamasının

sahip olduğu fonksiyonların tümünü kullanmak istemeyebilir. Bu

nedenle modüler yapı istenilen fonksiyonları istenilen zamanlarda

kullanmayı mümkün kılar. Farklı uygulamalar her zaman birbiri ile

uyumlu çalışmaz ve işletme için sorunlar oluşturulabilir. ERP

sistemlerinde ise tüm modüller ve uygulamalar birbiri ile uyumlu

olarak çalışmaktadır.

SCM

Tedarikçi İlişkileri Yönetimi (Supplier Relationship Management –

SRM),işletmelerin tedarikçiden neyi ne kadara aldıkları, tedarikçiden

kaynaklanan risklerin boyutlarının ne olduğu, alınan ürünlerin

kalitesinin işletmenin kalite hedeflerine uygunluğu, satın alma

uygulamalarında zaman içerisinde yaşanan değişiklikler, satın alma

aktivitelerinin işletmenin genel hedeflerine uygunluğu gibi soruların

yanıtlanmasına yardımcı olan yönetim sistemidir.

Tedarik Zinciri Yönetimi kavramının giderek önem kazanması ile

birlikte bu kavram ortaya çıkmıştır. Tedarikçi İlişkileri Yönetimi,

tedarikçilerin seçilmesi ve değerlendirilmesinin yanı sıra var olan

tedarikçilerle kurulacak olan iletişimin organizasyonunu ve yönetim

sorumluluklarını içermektedir.

Tedarikçi İlişkileri Yönetimi kilit tedarikçilerin belirlenmesi süreci ile

başlayıp en uçtaki tedarikçiye kadar genişleyen yelpazede geliştirilecek

stratejileri, yaklaşımları ve organizasyonu kapsamaktadır.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Tedarikçi İlişkileri Yönetimi kavramı, Tedarik Zinciri Yönetimi ile ilgili bir

süreç olarak tanımlanabildiğinden bu kavramın gelişmesi ile birlikte

ortaya çıkmış ve özellikle son yıllarda çok daha fazla önem kazanmıştır.

Bilindiği üzere, 1980’li yıllarla birlikte endüstriyel satın alma davranışı

tek bir satın alma faaliyeti veya işletmenin bu konudaki karar verme

süreci olarak görülmemeye başlanmış ve işletmeler için bu davranışın

daha çok tedarikçilerle olan ilişkilerin boyutuna odaklandığı

düşünülmüştür. Söz konusu ilişkilerin özünde her iki işletme için ürün

ve süreç teknolojileri ile pazar yapılarının özellikleri yer almaktadır.

Tedarikçi ilişkileri yönetim sistemleri, özellikle ERP sistemleri ile

entegre olduklarında anlamlı düzeyde maliyet avantajı sağlamanın

yanı sıra müşteri ihtiyaçlarına daha hızlı cevap verebilme, esnekliği

artırma ve daha az işlem süreleri gibi önemli katkılar sağlamaktadır.

Söz konusu sistemler işletmelerin ihtiyaçları ve kendilerine özgü

yapıları doğrultusunda işletme içinde de yazılım olarak geliştirilip

uygulanabildiği gibi işletmelerin ERP sistemleri de dahil olmak üzere

birçok farklı sistem ile entegre olabilen hazır paket çözüm ürünler

olarak da gözlemlenebilmektedir.

Şekil 12

Sakarya Üniversitesi – 2015

Tedarikçi ilişkileri yönetim sistemlerinin ERP sistemleri ile

entegrasyonuna bir örnek Şekil-12 de gösterilmiştir.

CRM

CRM; (Customer Relationship Management) Müşteri İlişkileri Yönetimi

anlamına gelir ve 1990′lı yıllarda popülerleşmiş terimdir. Kurum,

işletme ve kuruluşların müşterileriyle olan tüm etkileşimlerini

koordine etmesini sağlayan uygulamalar bütünüdür. Müşteriyle

kurulan bu etkileşimler sms, e-mail, fax gönderimi ve/veya

müşterilerle yürütülecek tüm teklif, satış ve faturalandırma süreçlerini

içermektedir.

CRM yazılımları vb. işletme kuruluşlarının giderek artan pazar rekabeti

doğrultusunda mutlu ve sadık müşteriler yaratma, müşteri ihtiyaçlarını

önceden belirleme ve doğru hedef kitleye doğru pazarlamayı yapma

vb. ihtiyaçlarına çözüm sağlamak amaçlı ortaya çıkmışlardır.

Herhangi bir iş veya girişim; etkili pazarlama ve müşterileri ilişkilerinde

göstereceği başarıyla ancak doğru büyümeyi sağlayabilmektedir.

Memnun müşteriler, gerek tekrar müşteri olacaklarından gerekse

işletmeye yeni müşterileri kazandıracağından, müşterileri memnun

etmek başarılı işletmeler için en önemli faktördür. Müşterilerle ilişkileri

yönetmede temel bileşen, Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) yazılımının

canlı durumda tutulabilmesidir. CRM yazılımı aracılığıyla tek bir

modülde müşterileri izleme fırsatı oluşmaktadır. CRM uygulamaları

müşterilere verilmiş siparişleri, teklifleri, satış süreçlerini ve ekip

üyelerinin müşteri ile yapmış oldukları etkileşimi belgeler. Çalışanlar bu

sayede hızlı bir şekilde müşterinin isteklerini, beklentilerini, favori

ürünleri ve alışveriş alışkanlıklarını anlayabilmekte ve müşteriye uygun

ek ürünler sunarak cevap verebilmektedirler. Bu sayede yüksek satışlar

üretebilir.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Ayrıca CRM yazılımları üzerinden e-posta, telefon görüşmeleri, yüz

yüze görüşmeler, faks ve işletme tarafından kullanılan diğer iletişim

etkinleri izlenebilir. Çalışanlar müşterinin söylediklerini, isteklerini

vurgulamak için not alabilirler ve gelecekte bu notlara başvurabilirler.

İşletmeler müşterilerini bu sayede daha iyi tanıyarak, güçlü ilişkiler

geliştirebilir ve sadık müşteriler oluşturabilirler.

CRM'in Farklı Aşamaları

Bugün CRM çözümleri olarak nitelendirilen uygulamalar ile geçmişteki

uygulamalar arasında birçok yapısal benzerlik ve farklılıklar vardır.

Aslında farklılıklar, CRM'in geçirdiği evreleri de ortaya koyması

açısından önemlidir. CRM'de yeni bir dönem başlamasına neden olan

en temel gelişme, çözümlerin içerisinde yer alan analitik özelliklerin

gerçek zamanlı ve çok daha kapsamlı hale gelmesi oldu. Bu özellikler

çeşitlendikçe CRM çözümleri de farklılaşmaya başladı. bu anlamda 3

temel CRM yapısından söz etmek mümkün:

Operasyonel CRM: CRM'in bu biçimi aslında tipik iş fonksiyonlarının

kapsandığı CRM çözümlerinden oluşur. Bu fonksiyonlara örnek olarak

müşteri hizmetleri, sipariş yönetimi, faturalama, satış ve pazarlama

otomasyonu gibi süreçleri verebiliriz. Bu çözümler daha çok kurumsal

sistem içerisindeki finans, insan kaynakları gibi farklı iş fonksiyonlarının

entegre bir yapıya kavuşturulması için kullanılır.

Analitik CRM: Adından da anlaşılacağı gibi bu CRM biçiminde

kullanıcılara ait verilerin elde edilmesi, depolanması, işlenmesi, analiz

ve tahminlere dönüştürülerek raporlanması işlemleri gerçekleştirilir.

Böylelikle CRM'in operasyonel ve entegrasyon özellikleri üzerine analiz

ve raporlama özellikleri eklenir.

Sakarya Üniversitesi – 2015

İşbirliğine yönelik CRM: Bu CRM biçimi aslında diğerlerinin en uygun

birleşiminden oluşur. Müşteriler ile şirketler arasında tam anlamıyla bir

etkileşim ve koordinasyon ağının oluşmasına imkân veren bu

çözümler, farklı iletişim kanallarından (web, telefon, e-posta vb) gelen

bilgilerin değere dönüştürülmesini sağlar. İşbirliğine Yönelik CRM

çözümleri müşteri ile etkileşime imkân veren tüm fonksiyonları içerir.

EDI

Bilgisayar ve veri iletişim teknolojilerinin hızla yaygınlaştığı

günümüzde, firmalar arasında bilgi transferinin büyük yararlar

sağlayacağı keşfedilmiş ve bu konudaki çalışmalar derinleştirilmiştir.

Farklı ortamlarda çalışan uygulama yazılımları arasında belli

standartlarda veri aktarılması teknik olarak oldukça basit bir

uygulamadır. Tüm yapılacak olan veri alışverişi yapmak istediğiniz

kuruluşla aynı masaya oturarak nasıl bir standart da bilgi aktaracağınızı

tartışmak ve bir transfer programı yazmaktır. Ancak, aynı veriyi bir

üçüncü kuruluşla paylaşmak istediğiniz zaman konu daha karmaşık bir

hale gelmektedir.

Çünkü bir önceki kuruluşla belirlediğiniz standartları bu kuruluşa da

uygulatmanız zor olacaktır. Bu tartışmalarda karşılaşılan temel

problemler, verinin formatı ve içeriğidir. Buradan yola çıkılarak verinin

belli bir formatta ve içeriğinin de herkes tarafından anlaşılacağı bir

mesaj yapısında aktarımını sağlayacak bir veri değişim teknolojisi olan

EDI bulunmuştur. EDI, bilgisayar uygulamalarının daha düşük kullanım

masrafıyla ve daha fazla verimlilikle birbirleriyle iletişim kurmalarını

sağlamak amacıyla geliştirilmiştir

EDI, farklı kuruluşlardaki uygulamalar arasında yapısal veri değişimi

şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımda yer alan yapısal veri değişimi,

EDI’ın iş dünyasında kullanılan kâğıt belge değişiminin yerine geçtiği

anlamına gelir ve Elektronik Ticaret konusu ile doğrudan ilgilidir. EDI

uygulamalarında veri, yapısal bir formatta transfer edilmektedir. Bu

formata EDIFACT (İdari, Ticaret ve Nakliyata İlişkin Elektronik Veri

Sakarya Üniversitesi – 2015

Değişimi) adı verilir ve dünya çapında ticaretin kolaylaştırılması

konusunda kurulan BM 4.Çalışma Grubunun bir girişimidir. Yaklaşık on

yıl önce, uluslararası ticaretin etkinliğini artırmak amacıyla, ticari

verilerin içeriğine elektronik yoldan ulaşabilmek için bir dünya

standardına gereksinim duyularak bu girişim başlatılmıştır.

Standartlaşma süreci ise UN/EDIFACT formatına ilişkin ISO

standartlarının ilk yayınlandığı 1987 yılında başlamıştır.

Şekil 13

Yukarıdaki şemada, dış ticarette katılımcılar arasında EDI kullanımları

açıklanmıştır. Yani bir malın siparişinden başlayarak, sevkiyatından,

banka işlemlerine ve en son gümrük işlemlerine kadar her aşamada EDI

kullanımı mümkündür. Bu kullanımı gümrük işlemleri açısından ele

alırsak, EDI’ın amacı gümrük işlemlerini yapmaya yetkili gümrük

komisyoncuları veya ithalatçı/ihracatçı firma temsilcilerinin beyan

bilgilerini gümrük bilgisayarına elektronik ortamda kendi bürolarından

belli standartta transfer etmelerini sağlamaktır.

Bu uygulama ile;

Gümrüklü sahaya eşyaların gelişi ile ithalatçı ve ihracatçılar beyanlarını

hızlı bir şekilde gümrük idaresine verebilecekler ve gümrük idaresi

beyanı ve gerekirse eşyayı minimum gecikme ile kontrol edebilecektir.

Sakarya Üniversitesi – 2015

Gümrük beyannameleri, gümrük idaresinin bilgisayarına yeniden veri

girişi yapılmadan aktarılacak ve vergiler sistem tarafından

hesaplandıktan sonra rahatlıkla kontrol edilebilecektir.

Daha gerçekçi istatistikler alınabilecektir.

İşlemler basitleşecektir.

Gümrük Müdürlüklerinde her gün iş takip eden yüzlerce komisyoncu

ve firma görevlisi sayısı EDI uygulaması ile süratle azalacak ve gümrük

personeli üzerindeki fiziki iş yükü minimum seviyeye inecektir.

Kaynaklar

https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nternet

http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/4g-ve-5g-nedir-

telekomunikasyon-teknolojileri/10243#ad-image-0

http://www.univera.com.tr/cozumler/otomatik-tanimlama---veri-

toplama-cozumleri-ot-vt/318/1

http://www.cengizpak.com.tr/mrp-nedir/#sthash.Nua8gEPf.dpuf

http://www.erp.web.tr/erp-nedir-mrp-nedir-crm-nedir/

https://polen.itu.edu.tr/xmlui/handle/11527/3162

http://www.crmnedir.com/

Gümrük Müsteşarlığı Elektronik Gümrük Web Sitesi

Ayrıca çeşitli tez ve makaleler incelenmiştir.