Hồ Quang HưngKhoa Vật Lý Trị Liệu – Phục Hồi Chức Năng, BVCR

8/9/2011

Tụ dịch khớp gối kéo dài

trong quá trình PHCN sau mổ

tái tạo dây chằng chéo trước

Báo cáo ca lâm sàng

Nhóm Tái Tạo Khớp kỉ niệm 2 năm thành lập

Giới thiệu ca lâm sàng

• Nam, 23 tuổi. Là sinh viên. Thể thao: đá banh, taekwondo.

• 12/2009: đứt DCCT sau TNGT, điều trị bảo tồn, đi đứng bình thường, thỉnh thoảng học võ bị đau gối, sưng.

• 1/7/2010: Mổ nội soi tái tạo DCCT bằng gân cơ mác dài và cắt lọc sụn chêm trong. Sau mổ, bất động trong nẹp gối dài và hướng dẫn VLTL vào lúc xuất viện (ngày 5/7/2010)

Mục tiêu tập VLTL trong 2 tuần đầu• Nhấn mạnh duỗi hoàn toàn• Kiểm soát sưng đau• TVĐ (0-900)• Chịu lực một phần/tối thiểu• Phòng ngừa sự ức chế cơ tứ đầu• Độc lập trong chương trình về nhà

Nạng, nẹp gối dài

Tư thế háng

gấp

Tư thế háng duỗi

Thiếu duỗi cuối tầm (Extension Lag)

Phục hồi sự co cơ tứ đầu

Tái khám 1: 14/7/2010 (2 tuần)

TVĐ (5-650)

Tụ dịch khớp gối (P) 35/(T)34

Cơ đùi co chưa tốt

Tiếp tục dùng nẹp, đi chịu lực theo khả năng

Tập cơ khớp háng

Tái khám 2: 27/7/2010 (4 tuần)

• Tự ý bỏ nẹp vào tuần thứ 3• Bỏ nạng khi đi ngoài nhà• Đau trước gối

TVĐ (5-105)

Cơ đùi co tốt hơnTụ dịch khớp gối (P)36/(T)34

Tái khám 2: 27/7/2010 (4 tuần)

Dáng đi giảm đau

Đi chịu lực một phần với nẹp gối dài

Tập đứng tại chỗ 1 chân với nẹp

Tái khám 3: 10/8/2010 (6 tuần)Thiếu duỗi rất ít

ROM (0-1200)

Tụ dịch khớp gối (P)35/(T)34

Hết đau

Đứng 1 chân (+/- nẹp, +/- dây thun chân kia) Mini-squat Bước bục 10 cm, 20 cm Ngồi duỗi 90->40 Ngồi duỗi hỗ trợ 40->0 Đứng nhón gót Đi bỏ nẹp, giữ nạng chịu lực theo khả năng

Tái khám 4: 24/8/2010 (8 tuần)

TVĐ (10-100)

BN được chọc hút dịch khớp gối ngày 23/8/2010 vì sưng đau

(P)36/(T)34

Cơ đùi bị ức chế

Băng thun chườm đá, kê chân caoBỏ step-up, miniquatSử dụng nẹp khóa, đi chịu lực một phầnTập mạnh cơ tích cực

Tái khám 5: 7/9/2010 (10 tuần)• TVĐ (0-1000)• Gối còn ít dịch (P)34.5/(T)34cm• Cơ phục hồi tốt nhưng còn thiếu duỗi ít• Đang dùng nạng, nẹp khóa

Băng thunĐứng lên ngồi xuống đến 90 độĐứng chịu lực 1 chân trong nẹpTập mạnh cơ đùi sauTiếp tục dùng nẹp khóaĐi chịu lực theo khả năng với nạng

Tái khám 6: 21/9/2010 (12 tuần)

Đứng 1 chân không nẹpBước lên bụcĐứng lên ngồi xuống. Chịu lực dần qua chân bệnhBước ngang-bước ngang chéo chânNhón gót luân phiên tại chỗNâng chân thẳng tăng dần lên 4 kgBỏ nạng, giữ nẹp khóa

TVĐ (0-1200)Chu vi gối: (P) 34.5/(T)34 Thăng bằng tốt

Tái khám 7: 19/10/2010 (16 tuần)• ROM hoàn toàn• Hết dịch• Bước xuống bục còn

chưa tốt

Bước xuống bụcChạy tại chỗ nâng cao đùiNhảy 2 chân tại chỗ, sau đó tới luiNhảy 2 chân lên xuống bụcChạy zigzag quay mặt, sau đó không quay mặtTập ném banh, đá banh vào tườngBỏ nẹp

Tái khám 8: 18/11/2010 (21 tuần)• Ngăn kéo trước 2-3 mm (bên lành 2 mm)• Xuống cầu thang chưa tốt• Phản xạ trụ 1 chân (P) chưa tốt

Bước xuống bục với tải trên lưngNhảy hai chân trên mặt bằng (sau đó với bục)Nhảy 1 chân trên mặt bằng (sau đó với bục)Chạy bộ chậm

Tái khám 9: 11/1/2010 (6 tháng)• Vòng đùi hai bên như nhau 42 cm• Gồng cơ tốt• Lên xuống bục tốt• Phản xạ 1 chân tốt• Hop test: 68%

Tái khám 10: T7/2011 (1 năm)• Chơi đá banh• Test Hop test: 91%• Thang điểm Lysholm: 94đ

Tái khám 9: 11/1/2010 (6 tháng)

Tái khám 9: 11/1/2010 (6 tháng)

Tóm tắt diễn tiến

Mổ 2 4 6 8 10 12 16 21 24 Tuần

Nguyên nhân của tụ dịch khớp gối kéo dài:

• Nhiễm trùng

• Thải ghép

• Chương trình tập không phù hợp

• Sự tuân thủ của bệnh nhân

∆cm

Tóm tắt diễn tiến

Mổ 2 4 6 8 10 12 16 21 24 Tuần

∆cm

MWB

WBAT

PWB

WBAT

PWB

PWB

TWB TWB TWB Đi chịu sức nặng (WB)

+ +/- + - + + + - - Nẹp- - - + - + + + + Minisquat- - - + - - + + + Bước lên bục- - - + - - - + + Bước xuống bục- - - - - - - + + Nhảy hai chân- - - - - - - - + Nhảy 1 chân- - - - - - - - + Phản xạ linh họat- - - - - - - - + Chạy bộ

Phòng ngừa

1. Diễn tiến lành vết thương

2. Đặc tính cơ sinh học bài tập

3. Mức độ sang thương của BN

4. Tiêu chuẩn tăng tiến bài tập

5. Vấn đề nẹp gối, chịu sức nặng

6. Sự tuân thủ của bệnh nhân

Cảm ơn sự lắng nghe của quí vị