Taschenstatistik 2008 - Federal Council

Survista statistica da la Svizra 2008

Schweizerische EidgenossenschaftConfédération suisseConfederazione SvizzeraConfederaziun svizra

Bundesamt für StatistikOffice fédéral de la statistiqueUfficio federale di statisticaUffizi federal da statistica

Taschenstatistik 2008

1233453783645239001296548783909878987427818439030034261766277846535121213454632848645435431286458775666677788705645343454258974542313798866331331223221§1342233412223452142345356723454321232987764562377851211098786754354112352319283746578873653243789532444579089777865342438975435211123245428337425234345667768674538732476891234546645786974356733465675283273467598231763824765843287934127653214342789980234532459877683426587247689234589742352382719089213409‘84587346250894235786432576894309782348787632489372465875643409887665731247689834250983245909877654657342589787675546435657314290842358934594736199165981561386754384634186587315681536781465383157461834675589685374681365856338956856985341169857134683174565868514736843175658617817354685161575568951685768568516851765819685185125843778954328972534965635783875325347988968743656978345653986583765836583838363586686536586583565366565511341221541454337125441471914014341594794164147974947114647646846455455454584876481271241426923592359591663628268265862536586238586868615868633263386325865351366345768324683248943588671432874146818686132684685668138613455433648843843554438553351685136863569813569834986368134597815981587618612868653875268659514016567231618746136563565373357266786156818615616871681681536815681568135663586853865138156865136182368623468861686185612351212213232313323134342536335445133445521546408980921886234567890658345662008943857885484568546568684586868716591875681623861238716328165815768516851668655954954654665656565165180651065895170815608651065106516656856814686851680816509815686543959876987349845815680176917593456355118871871513678871586581648518745186918759817518755187158518178718758586758656854687543865486546875438668534864358675468745687456813246863458907869509805670965709865709867089827345121162171134864868646414864616621626262662464864864161846846846844595750303577836266565876876387628368264587536863868326862386285685228726853489389713249871348978243578745878754237676153858439568798154637658185718517685685685736485373685734685346766666632759934383749432978134287148786583146851685347685416875436843567513627481734168345871586815618736586311836753467859349175861356873148713645812376548123658734615861345817653817536862341587136587346875723157753820‘0205803485886‘406897‘3087‘0458304780478087508670568

Departament federal da l’ intern DFIUffizi federal da statistica UST

Infurmaziuns:Telefon 0327136011Telefax 0327136012

Empustaziun da publicaziuns:Telefon 0327136060Telefax 0327136061www.statistik.admin.ch

Decleraziun dals segns:Trais puncts (...) empè d’ina cifra signifitgan chequella è nunenconuschenta, perquai ch’ella n’è(anc)betgeruida.

In stritg (–) empè d’ina cifra stat per la valur«absolutnulla».

Abreviaziuns dals chantuns:Vesairexplicaziunsenlatabellapagina2.

Arrundament:Engeneralvegnanlasvalursarrundadassiresp.giusenzaprender resguarddal total. En casdadiffe-renzastrantersummasparzialasadidasediltotalnavegnanlassingulasvalursdamaibetgadattadas.

Funtaunas:Enlareproducziundaresultatsstatisticshaninsperordinaridesistìd’inditgarlasfuntaunas.InfurmaziunscorrespundentaschattaisVusenilportalstatisticdalaSvizrasutwww.statistik.admin.ch

Editur:UffizifederaldastatisticaSecziundiffusiunepublicaziunsFavrer2008.Cumparaenrumantsch,tudestg,franzos,talianedenglais.

Concepziun e redacziun:BernhardMorgenthaler,MargheritaGeigerNémeti,SylvieRochat,ArminGrossenbacherGrafica:VivianeSchmidChartas:SabineKusterOrganisaziun:EtienneBurnierLayout:CélineBourquinConcept grafic:RolandHirter,BernaNumer d’empustaziun:024-0800ISBN:978-3-303-00388-6

Cuntegn

Editorial 1

Populaziun 2

Spaziedambient 7

Lavuresalari 9

Economiapublica 12

Pretschs 14

Industriaeservetschs 15

Agriculturaeselvicultura 18

Energia 19

Construiredabitar 20

Turissem 21

Mobilitadetraffic 22

LaSvizrael’Europa 24

Bancas,assicuranzas 26

Segirtadsociala 27

Sanadad 30Scolaziunescienza 32

Cultura,communicaziun 35

Politica 37

Finanzaspublicas 39

Criminalitadedretgpenal 41

Situaziuneconomicaesociala 43dalapopulaziunSviluppersistent 47

Disparitadsregiunalas 48

IlschantunsdalaSvizra 49

Uffizi federal da statisticaEspacedel’Europe10CH-2010Neuchâtel

.

Versiun curregida dals 30-4-2008 Vesair las correcturas (per tud.)

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/dienstleistungen/publikationen_statistik/statistische_jahrbuecher/taschenstatistik/00.html

Edit

ori

al

UST,SurvistastatisticadalaSvizra2008 �

La Survista statistica 2008 en in nov vestgìL’enconuschentaSurvistastatisticadalaSvizrasapreschentail2008eninnovvestgì.Quest vestgì pli colurà gida las lecturas ed ils lecturs a chapir ancmegliereplisveltlassingulasstatisticasegraficas.Ultradaquaièquestvestgìtessìd’ancpliblerstextschesimplifitge-schanlachapientschaalasutilisadrasedalsutilisaders.Lafinalanadattinagutmenderch’inastatisticanun-ubainmalchapida.Edilvestgìèeratagliàinpaupligrond.Sinactualmain52paginaschattais Vus tut ils temas relevants. Questa structura correspundaexactamainaquelladalportal statisticda la Svizra (www.statistik.admin.ch>THEMEN)edaquelladal’ovraparentadaplivoluminusa,l’AnnuaristatisticdalaSvizra.

LaSurvistastatisticadalaSvizraèinaresumaziuncurtadadinfurma-ziunsselecziunadasord’inaimmensacollecziundadatas.Tgichevuls’infurmaramodaplidetagliadadavartilssingulstemas,pofarquaienil«StatistischesJahrbuchderSchweiz2008», ilnovannuaristatisticcumparìilmedemtemp.Quelnaporschabetgmodatasplidetagliadas,mabainera indicaziunsdavart lasmetodaselasdefiniziuns,sinlasqualaslasstatisticassabasan.CunagiddalaCD-ROMagiuntadaal’annuaripudaisVusdisponerdalstexts,dalasgraficaseda lastabellasenfurmaelectronica.L’atlaselectronicedinteractiv gida Vus a far cumparegliaziuns internaziunalas a modaspertaesimpla.Tgichetschertgadatuttemplasinfurmaziunsstatisticaslaspliac-tualas,visitailmeglierilportalstatisticdalaSvizrasutwww.statistik.admin.ch.Ilportaladministràdal’Uffizifederaldastatisticaporschainaccessmodernedattractivadinagrondaquantitadd’infurmaziunsstatisticas. Ilnovvestgìda laSurvistastatisticada laSvizra2008èdamaierasurcusìcunbuttunscherenvieschanalssingulstemasdalportal–uschiasacumpletteschalabroschurapraticaamodaoptimalacunilWebactual.

JaugiavischaVusinalecturainfurmativadalanovaSurvistastatisticaebundivertimentcunscuvririlsdifferentsmedsd’infurmaziun.

Dr.AdelheidBürgi-SchmelzDirecturadal’Uffizifederaldastatistica

Neuchâtel,ilschaner2008

Ulteriuras funtaunas d’infurmaziun:•Communicaziunsdapressasconewsletter:Vuspudaisempustar

gratuitamain las communicaziuns da pressa originalas da l’Uffi-zi federalda statistica sconewsletterdirectaVossaadressadade-mail.(Annunzia:www.news-stat.admin.ch).

SutlamedemaadressapudaisVuseradumandarinfurmaziunsdavartlasplinovaspublicaziunsdal’uffiziucommunicaziunsdadifferentssecturs(newslettertematica).

•AdumondasspecificasrespundagugentilCenterd'infurmaziunperstatistica,telefon0327136011ubaine-mail:[email protected].

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen.html

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen.html

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index.html

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index.html

mailto:[email protected]

2 UST,SurvistastatisticadalaSvizra2008

Pop

ula

ziu

n

Expansiun dal territori urbanInterzdalapopulaziunsvizraabitaozenlasaglomeraziunsdalastschintgcitadsgrondasdaTuritg,Genevra,Basilea,BernaeLosanna.Interzvivaenlasautrasregiunsurbanasedinulteriurterzenilster-ritorisrurals.Laquotadalapopulaziuncitadinaècreschidatranteril1981edil2006da70%sin73%,entantchelaquotadalsabitantsenilsterritorisruralsèsasminuidaenqueltempda30%a27%.

Populaziun permanenta en ils chantuns l’onn 2006Total

en1000Estersen%

Citadinaen%

Spessezza(perkm2)

Creschientscha1996–2006(en%)

Svizra 7 508,7 20,7 73,4 188 6,0Turitg(ZH) 1284,1 22,2 95,0 773 8,9Berna(BE) 958,9 12,3 62,2 164 1,9Lucerna(LU) 359,1 15,4 51,0 251 5,1Uri(UR) 34,9 8,5 0,0 33 -2,5Sviz(SZ) 138,8 16,6 80,1 163 12,2Sursilvania(OW) 33,8 11,8 0,0 70 7,4Sutsilvania(NW) 40,0 9,6 87,6 166 8,7Glaruna(GL) 38,1 19,4 0,0 56 -2,8Zug(ZG) 107,2 20,9 96,0 517 14,3Friburg(FR) 258,3 15,9 55,5 162 13,3Soloturn(SO) 248,6 18,2 77,2 314 3,3Basilea-Citad(BS) 184,8 30,1 100,0 4995 -5,2Basilea-Champagna(BL) 267,2 17,8 91,7 516 5,2Schaffusa(SH) 73,9 21,2 73,9 248 0,0AppenzellDadora(AR) 52,5 12,6 52,9 216 -3,0AppenzellDadens(AI) 15,3 9,3 0,0 89 3,1SonGagl(SG) 461,8 20,5 66,6 237 4,0Grischun(GR) 187,9 14,4 49,0 26 1,0Argovia(AG) 574,8 20,1 65,4 412 8,1Turgovia(TG) 235,8 19,5 49,3 273 4,9Tessin(TI) 324,9 25,1 86,7 118 6,6Vad(VD) 662,1 28,9 74,8 235 9,2Vallais(VS) 294,6 18,4 56,7 57 8,2Neuchâtel(NE) 168,9 23,0 74,4 236 2,2Genevra(GE) 433,2 37,3 99,2 1762 9,8Giura(JU) 69,3 11,6 30,0 83 0,5

Populaziun permanenta en las citads grondas l’onn 2006Citad Aglomeraziun

en1000Creschientschaen%

1996–2006 en1000Creschientschaen%

1996–2006

Total 932,3 0,6 2 754,0 7,0Turitg 350,1 2,6 1111,9 9,3Genevra 178,6 -5,7 497,4 1,8Basilea 163,1 3,6 487,0 10,9Berna 122,4 -2,8 344,7 1,9Losanna 118,0 3,1 313,1 7,5


Pop

ula

ziu

n

Ina societad pli e pli vegliaEnildecursdal20aveltschientanerèildumberdalaspersunasvegliascreschì,entantchelacumpartdalsgiuvenilsedalaspersunasablasdalavurar(20fin64onns)èsasbassada.Lafurmadalapiramidadave-gliadetgnaèsamidadad’ina«piramida»(1900)enin«pign»(2006).PerlaSvizraètipicaozinastructuradavegliadetgnadominadadalasgeneraziunscunnumerusasnaschientschas(annadas1961–1971).Lageneraziundalsgiuvenspercunterèplitostflaivla,entantch’ildumberdalsumanspliveglscreschacuntinuadamain.

Structura da vegliadetgna da la populaziun Dumber da persunas en 1000

Vegliadetgna

0 10 20 30 40 50 60 700

10

20

30

40

50

60

70

80

90

70 60 50 40 30 20 10 0

Umens

1900

2006

Dunnas

1900

2006

BS

BE

AG

FR

GE

SO

VD

TIVS

SG

ZH

GR

NE

BLJU

LU

ZG

NW

OW UR

SH

TG

AIAR

SZ GL

Midadas da la populaziun permanenta, en %

-4,0 -3,9 – -0,1 0,0 – 3,9 4,0 – 7,9 12,0

CH: +6,0 %

8,0 – 11,9

Creschientscha da la populaziun 1996–2006

tenor districts

� UST,SurvistastatisticadalaSvizra2008

Pop

ula

ziu

n Naschientschas vivas il 2006

Total 73 371Matsper100mattas 106,1Quotadanaschientschasvivasordaiferlalètg(%) 15,4Naschientschasdaplirsuffants 1178

Naschientschasdaschumellins 1151Dumberdalsuffantsper100dunnas1 1,44

Mortoris il 2006

Total 60 283Vegliadetgna

0–19onns 60120–39onns 111540–64onns 832465–79onns 1590880onns 34335

Migraziuns internaziunalasil 2006Persunasimmigradas 127586

daquestasesters 107177Persunasemigradas 88218

daquestasesters 57739Saldodamigraziun 39368

Svizzers -10070Esters 49438

Migraziuns internas2 il 2006Total arrivads e partids 413 860

Maridaglias il 2006Total 39 817

Svizzer/Svizra 20032Svizzer/Estra 8472Ester/Svizra 6594Ester/Estra 4719

VegliadetgnamediatarlamaridagliaUmensnubils 31,0Dunnasnubilas 28,7

Divorzis il 2006Total 20 981

Cunuffantsminorens(%) 46,8Duradadalalètg

0–4onns 2124 5–9onns 577610–14onns 406615 9015

Cifradadivorzisentotal3 51,71Dumberdalsuffantscheinadunnaparturescha

enildecursdasiavita,sch’insprendascobasailsdumbersdanaschientschastenorvegliadetgnaenl’onnobservà

2Migraziunstranterlasvischnancaspoliticas,senzamigraziunsentaiferinavischnanca

3Partdalaslètgschevegnanspartidasbaudutard,sch’inssabasasinilcumportamentdadivorzienl’onnobservà

Saldo da migraziun e surplida naschientschas1 En 1000

-60

-40

-20

0

20

40

60

1 Naschientschas vivas minus mortoris

Saldo da migraziun

Surpli danaschientschas

1971 1980 1990 2000 2006

Dumber da naschientschas total1

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

1971 1980 1990 2000 2006

Svizzers

Esters

1 Uffants per dunna; vesair annotaziun 1 en1 la colonna a sanestra

Maridaglias e divorzis

1 Quota (%) da las dunnas resp. dals umens nubils sut 50 onns, che vegnan a maridar2 baud u tard, sch’ins sa basa sin il cumpor-2 tament da maridar en l'onn observà22 Vesair annotaziun 3 en la colonna a sanestra

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1950 1960 1970 1980 1990 2006

Dumber da 1

maridaglias

maridaglias dunnasDumber da

1 nubilas

Dumber da divorzis en total2

umens nubils


Pop

ula

ziu

n

Populaziun estra tenor permissiun da dimora il 2006 En 1000

Total1 1673,9Dimorant(attestB) 402,9Domicilià(attestC) 1081,2Dimoranttemporar(12mais)(attestL)

39,5

Funcziunarisinternaziunalsediplomats

27,3

Dimoranttemporar(<12mais)(attestL)

74,5

Requirentd’asil(attestN) 19,6Persunasadmessasprovisoricamain(attestF)

25,2

1Incl.dumberdacumpensaziun

Bleras persunas da l’exteriur èn naschidas qua, ma n’han betg il dretg da burgaisLaquotadapersunasdal’exteriurmuntaa20,7%(dalapopulaziunpermanentaestra).Plichelamesadaddalasabitantasedalsabitantssenzapassaportsvizzer(54%)vivadapipassa15onnsquauègianaschidaenSvizra.Cumparegliàcunildumberdalasnatiralisaziunsda3,1%(2006:46700persunas)existaancadinaingrondretarda-mentd’integraziun.Lapopulaziunestraègiuvna:da100persunasenlavegliadetgnadagudognènmo10,6enlavegliadetgnadarenta(Svizzers:30,8).Enconnexcunquaistatera ilfatgche25,7%dalsuffantsnaschids il2006enSvizrahaninanaziunalitadestra.Il2006èildumberd’immigraziunscreschìvisavil’onnprecedentper7,5%.65,5%dalsimmigrantsvegnandapajaisdal’UE/EFTA.Tarilsburgaisdal’ItaliaedalaSpagnahaninsregistràil2006danovamainilpligrondsurplid’emigrants.

Quota da la populaziunpermanenta estra

0%

5%

10%

15%

20%

25%

1900 1920 1940 1960 1980 2006

Italia

Serbia e

Portugal

Germania

Tirchia

Frantscha

Spagna

Macedonia

Bosnia ed

Croazia

Austria

Ulteriurs stadis

Auters

18,9

12,3

11,2

11,2

4,8

4,7

4,4

3,9

2,7

2,5

2,1

7,8

13,5

Populaziun estra tenornaziunalitad il 2006 En %

Montenegro

Erzegovina

europeics

continents

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

0%

1%

2%

3%

4%

5%

Acquist dal dretg da burgais svizzer

Dumber criv da las natiralisaziuns1

(scala a dretga)

Acquist dal dretg da burgais

1 Dumber dals acquists dal dretg da burgais en % da la populaziun estra

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2006


Pop

ula

ziu

n

Chasadas privatas il 2000 En1000

Total 3 115,4Chasadasd’inapersuna 1120,9Chasadasdafamiglias 1931,9

Pèrssenzauffants 850,2Pèrscunuffants 898,3Geniturssuletscunuffants 161.3Persunasulettacuningenitursulet

22,1

Chasadassenzarelaziunsfamigliaras

62,8

Ils blers vivan vinavant en ina famigliaLafamigliatradiziunalaèeraozanclaplifrequentafurmadavi-ver.Bunamain traisquartsda lapopulaziunvivanenpartenanzas;48%cunuffants,24%senzauf-fants (2000). 6% vivan mo cuningenitur.Lafamigliatradiziuna-la–pèrmaridàcunuffants–èlafurmadaviverlapliusitadatarlaspersunasda35fin49onns(58%;percumparegliar:pèrsbetgmari-dadscunuffants:2%).Eradalaspersunassenzauffantsvivamoinapitschnapartsuletta,numnadamain28%dalaspersu-nasda21fin35onnse37%dalaspersunasda35fin49onns.Engeneralvegnanlalètgelafa-migliaspustadasadinadapli:momintgatschintgavladunna(21%)dalasannadas1965–69hapar-turìinuffantavantil25avelonndanaschientscha;tarlasannadas1945–49 eran quai anc 44%.Las persunas giuvnas bandunaneraplitardildachasa(23%dalsumensda lasannadas1970–74avantil20avelonndanaschien-tscha, 45% dals umens da lasannadas1945–49).

Appartegnientscha religiusa il 2000 En%

Protestant1 35,3Catolic-roman 41,8Cristcatolic 0,2Cristian-ortodox 1,8Autrascuminanzascristianas 0,2Cuminanzasreligiusasgiudaicas 0,2Cuminanzasislamicas 4,3Autrasbaselgiasecuminanzasreligiusas 0,8Naginaappartegnientscha 11,1Senzaindicaziun 4,31Incl.laBaselgianovapostolicaedilsTestimonis

daJehova

0 20 40 60 80 100

1930

1960

1990

2000

Grondezza da las chasadas En %, mo chasadas privatas

1 2 3 4 5+

9 20 21 18

14 27 21 17

32 32 15 15

36 32 13 13

32

21

7

6

Dumber da persunas

40

43

13

Chasadas da famiglias cun uffantsil 2000 En %, mo uffants nubils sut 18 onns

4

cun1 uffant

cun 2 uffants

cun 3 uffants cun 4 uffantse dapli

641

20

6 9

Tudestg

Rumantsch

Franzos

TalianAutraslinguas

Linguas il 20001

1 Populaziun tenor linguas principalas

En %

www.statistik.admin.ch Themen Bevölkerung

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/01.html


Spaz

ied

am

bie

nt Il clima en Svizra il 2006

Staziun TemperaturamediaPrecipitaziuns

annualasSummad’uras

suleglivas°C diff.¹ mm index² h index²

Lugano(273ms.m.) 13,1 1,5 1298 84 2230 110Basilea-Binningen(316) 10,9 1,3 1029 132 1701 106Genevra-Cointrin(420) 11,2 1,4 969 100 1989 117Neuchâtel(485) 10,7 1,4 1237 133 1714 111Sion(482) 10,6 1,4 604 101 2167 109Turitg-SMA(556) 9,8 1,3 1135 104 1695 114Berna/Zollikofen(553) 9,4 1,2 1216 118 1775 108SonGagl(779) 8,8 1,4 1274 102 1704 123Tavau-Vitg(1590) 4,2 1,4 789 73 1878 1121 Differenzadalamediadaplirsonnsen°C(1961–1990)2 100=mediadalaseriadamesiraziunsdaplirsonns(1961–1990)

Midada dal climaL’effectdaserraè infenomennatiral–senzaquelfiss latempera-turaglobalaenmediavar30°Cplibassa.Trasl’emissiundagascuneffectdaserra(dioxidcarbonic,metan,monoxiddinitrogenic,e.a.)influenzeschal’umanlacumposiziundal’atmosferaepromovauschial’effectdaserra.Enconsequenzaponinsregistrardapi l’onn1970inaugmentdalatemperaturach’insnapobetgpliexplitgarcunlasinstabilitadsnatiralasdalclima.

Utilisaziun dal terrenStatisticad’areal1992–1997

km2 %

Guaud,bostgaglia 12716 30,8Surfatschaagrarautilisabla

9873 23,9

Economiad’alp 5378 13,0Surfatschadaterrenabità

2791 6,8

Auas 1740 4,2Autrassurfatschasnunproductivas

8787 21,3

Surfatscha totala 41 285 100

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40

Midada annuala da l’utilisaziundal terren

Surfatschas da terrenabità

Guaud

Bostgaglia

Surfatschas da terrenagricul

Surfatschas d’economiad’alp

Surfatschasnunproductivas

Svilup en la perioda 1979/85–1992/97

Kilometers quadrat ad onn

Divergenza da la temperatura (en °C)Divergenza da la media da blers onns1961–1990

-2

-1

0

1

2

1900 1920 1940 1960 1980 2000

2006

Emissiuns da gas cun effect da serraIndex 1990=100

Emissiuns totalas

Valur en mira tenor ilprotocol da Kyoto per 2010

Lingia en mira

90

95

100

105

1990 1994 1998 2002 2006 2010


Spaz

ied

am

bie

nt Expensas publicas per la protecziun

da l’ambient (2005: 3,6 mia. fr.)

Economiad’auaspersasEconomia

da rument2

Mantegnimentda l’aria purae protecziuncunter lacanera

Perscrutaziunda l’ambient 1%

Protecziun da la natira1

48%

31%

9%11%

1 Incl. pajaments directs a l’agricultura per1 prestaziuns ecologicas2 Senza arderas per rument da chasa

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Bulieus gronds(4960)

Litgens (787)

Mistgels (1093)Fletga e plantas

da flur (3144)

Insects (2088)

Molluscs (270)Peschs

e ciclostoms (54)

Amfibis (20)

Reptils (19)Utschels cuaders

(195)

Mammals (82)

Biodiversitad

Sparids u morts oraPericlitads

Potenzialmain periclitadsBetg periclitads

Datas insuffizientas

Stadi: 1994–2007 tut tenor spezia

Effizienza ecologica da l’economiaL’effizienzaecologicavegnaugmentadacunrealisardaplidanersenrelaziuncunlasemissiunsdaCO2,l’energianecessariaucunilscustsdamaterialglobals.In’effizienzacreschentapoperòeraesserinindizich’il sectur da servetschs daventa pli impurtant a quint dal secturindustrial–chedovrableraenergiaematerialresp.chaschunablerCO2–ech’ilsprocessdaproducziuncungrevezzasperl’ambientènvegnidstransferidsal’exteriur.

www.statistik.admin.ch Themen Raum,Umwelt

Effizienza ecologica Index 1990=100

90

95

100

105

110

115

120

1990 1993 1996 1999 2002 2005

Productivitad materiala3

Effizienza CO22

Effizienza energetica1

1 **PNB/consum final d’energia

2 *PNB/emissiuns da CO2

3 PNB/expensas globalas per material


Lavu

re

sala

ri


Persunas cun activitad da gudogn tenor status da dimora e schlattainaEn1000

1991 1995 2000 2004 2005 2006

Total 4075 3952 4080 4169 4201 4301 Svizzers/Svizras 3032 2966 3100 3122 3135 3198Esters/estras 1043 986 980 1047 1065 1103

DomiciliadAs 556 564 595 580 574 573DimorantAs 180 205 183 226 242 264StagiunariAs1 72 38 23 - - -CunfinariAs2 181 146 143 173 176 184DimorantAstemporarAs 20 17 20 55 56 63Ulteriursesters3 33 17 16 13 18 19

Umens 2389 2282 2301 2315 2330 2383Dunnas 1686 1670 1779 1854 1870 19181Dapiil1-06-2006navegnanemessasnaginaspermissiunsstagiunalaspli2Apartirdal2.quartal1995tenorlastatisticadalscunfinaris(quartalsprecedents:Registercentraldalsesters)

Persunas cun activitad da gudogn independentaMalgrà las grondas fluctuaziuns conjuncturalas è il dumber da laspersunascunactivitaddagudognindependentarestàfitgstabililsultimsdieschonns.L’onn2007muntavalaquotaa14%(il1997a15%).Lasituaziunfinanzialaesocialadanumerusaspersunascunactivitaddagudognindependentaèdifficila:l’onn2005han25%daquellas(incl. lavurers en l’atgna interpresa), peròmo17%dals lavurers atempcumplaindumandàperreducziunschantunalasdalaspremiasda la cassa da malsauns. Ulteriurs indizis per ina situaziun magaridifficilaèilfatgch’inquartdalaspersunascunactivitaddagudognindependentaatempcumplainnapajabetglascontribuziunsperinasegundauterzapitgaliada,ech’inadatschintgpersunasnadisponadanaginaassicuranzaperl’indemnisaziundadiarias.

Persunas cun activitad da gudogn En % da la populaziun permanenta

0

10

20

30

40

50

60

70

1960 1970 1980 1990 2000 07

Total

Umens

Dunnas

1

1 Nova metoda da calcular a partir dal 1991

Persunas cun activitad da gudogn tenor secturs economics En 1000

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2006Agricultura

Industria e commerzi

Servetschs

Persunas che lavuran a temp parzial En % da las pers. cun activitad da gudogn

0

10

20

30

40

50

60

1991 1995 1999 2003 2007

Total

Umens

Dunnas

Lavu

re

sala

ri

�0 UST,SurvistastatisticadalaSvizra2008

Forzas da lavur estrasInimpurtantfacturdalmartgàdalavursvizzerènlasforzasdalavurda l’exteriur. La gronda creschientscha economica en la segundamesadaddal20aveltschientanernafissbetgstadapussaivlasenzailgronddumberdalavurersesters.Lurquotasurpassadapiilsonns1960cuntinuadamain20%emuntaoza26%.Surtutenilsecturindustrial lavuran numerusas persunas da l’exteriur (2007: 34%;secturdaservetschs:24%).Struschdusterzsdalaspersunasestrascunactivitaddagudogn(2007:64%)ènburgaisaseburgaisd’inpajaisdal’UEudal’Associaziuneuropeica da commerzi liber (AECL). Cun 37% è la quota da lasforzas da lavur da l’Europa dal Sid la pli gronda, suandada da laquotadalaslavurerasedalslavurersoriundsdal’EuropadalNordedalVest (25%).23%derivandalspajaisdalBalcanoccidentaledalaTirchia.DalaspersunasestrascunactivitaddagudognimmigradasilsdavosdieschonnsenSvizrahantraisquarts(78%)frequentàinascolaziundalstgalimsecundarIIudalstgalimterziar.Laquotacorrespundentadalaspersunasestrasimmigradasplibaudmuntavamoa56%.

Dischoccupaziun�

1980 1990 2000 2006 2007

Dischoccupads 6255 18133 71987 131532 109189Q.dischoc.alungavista2en% ... 6,6 20,1 20,1 18,7Quotadadischoccupadsen% 0,2 0,5 1,8 3,3 2,8Umens 0,2 0,4 1,7 3,1 2,6Dunnas 0,3 0,6 2,0 3,6 3,0

1DischoccupaziuntenorSECO2Duradadaladischoccupaziun>12mais

La dischoccupaziun è colliadastretgamain cun il svilup con-junctural.Inrecordistoric(5,2%)ha laquotadadischoccupaziuncuntanschìil1997.Suenterch’ellaè idaenavossin1,7%(2001),èella s’augmentada danovamainilsonnssuandants(2004:3,9%)edèdapilurapuspèsadiminuida(2007:2,8%).Differentasgrup-pas da la populaziun èn per-tutgadas a moda diversa. Lasquotas da dischoccupaziun ènancadinarelativamainautastarpersunaspaucqualifitgadas,targiuvenils (15–24 onns), tar per-sunas da l’exteriur (lur nivel daqualificaziun è en media rela-tivamain bass), sco era en laSvizralatina.Maingrondasènlasdiffe-renzas tranter umens edunnas.

Quota da dischoccupaziun

0

2

4

6

8

10

12

1990 1995 2000 2007

Total

Svizzers

Esters

Svizra tudestga

Svizra franzosa e Tessin

En %

Lavu

re

sala

ri

UST,SurvistastatisticadalaSvizra2008 ��

Nivel da las pajas il 2006 Pajamensilabrutta(valurmediana1)

Niveldapretensiun2

Total a b c d

Svizra3 5 674 10 463 6 796 5 463 4 400RegiundalLaidaGenevra(VD,VS,GE) 5699 10666 6784 5717 4544Svizrabassa(BE,FR,SO,NE,JU) 5552 9840 6527 5417 4389NordvestdalaSvizra(BS,BL,AG) 5902 10713 6863 5617 4463Turitg(ZH) 6154 11904 7510 5635 4470Svizraorientala(GL,SH,AR,AI,SG,GR,TG) 5302 8848 6250 5154 4332Svizracentrala(LU,UR,SZ,OW,NW,ZG) 5537 9778 6642 5262 4303Tessin(TI) 4899 8448 5600 5048 39211Pajamensilastandardisada:l’equivalentatempcumplainsabasasin41/3emnasa40urasdalavur2Niveldapretensiuna=Lavursfitgpretensiusasefitggrevasb=Lavursindependentasequalifitgadasc=Enconuschientschasprofessiunalasespezialisadasnecessariasd=Activitadssimplaserepetitivas

3Secturprivatesecturpublic(Confederaziun)ensemen

Svilup da las pajas realas Basa1939=100

1980 1990 1995 2000 2005 2006

Total 254 272 279 279 289 289Umens 241 257 264 264 271 271Dunnas 279 302 307 311 325 326

Svilup da las pajas nominalas, dals pretschs da consum e da las pajas realas Midadas visavi l'onn precedent, en %

-1012345678

1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006

Pajas nominalas

Pretschs da consumPajas realas

www.statistik.admin.chThemenArbeitundErwerb

Gudogn or da lavur il 2006� Repartiziunen%

Classasd’entrada(en1000fr.,peronn,brutto)Senza<=26 26–52 52–78 78–104 >104 indicaziun

Total 15,7 18,1 26,4 14,3 13,1 12,4Umens,atempcumplain 1,6 9,0 32,8 21,5 22,8 12,4Dunnas,atempcumplain 5,7 23,9 33,4 14,4 8,4 14,0Umens,atempparzial 34,9 21,8 17,5 8,7 5,6 11,6Dunnas,atempparzial 42,4 29,4 12,8 3,0 1,0 11,41LavurantAs,senzaemprendistAs


Eco

no

mia

pu

blic

a


La situaziun economica da la Svizra

Ilsonns1990halaSvizrafatgtrasina midada structurala cun inaflaivlacreschientschaeconomica.Davent dal 1997 è l’economiasvizrapuspèsarevegnida,al’en-tschattadalnovmillennihaninsperòpudìconstatarinaclerasmi-nuziun,tranterauterperviadalasturbulenzasenilsecturfinanzial.

Rata da creschientscha annualadal PNB En %

-2-10123456

1991 1995 2000 2006

tenor ils pretschsactuals

tenor ils pretschs da l’onn precedent

Il ferm export sco motor da l’economia svizraLagraficasutvartmussalarolla impurtantadalcommerzicunl’ex-teriur(exportsedimports)apartirdal1997.Lasperiodasdagrondacreschientschacoincidancunincommerziexteriurflurintedinamic.Ilsexportsèndamail’elementdalproductnaziunalbrutchehacontribuìilplifermalacreschientschadurantilsonnsdaconjuncturaauta(dal1997final2000edal2004final2006).

Muntada da la quota exteriura al PNB tenor ils pretschs actuals En %

012345678

1990 1995 2000 2006

Sco consequenza dals exportsdinamicsècreschida laquotaalproduct naziunal brut (il saldotranter l’exporte l’import).Quaimussa ch’ils ulteriurs pajais ve-gnan adina pli impurtants perl’economiasvizra.

La quota exteriura crescha

La quota dal PNB a la creschientscha economicaEn % da l’onn precedent

-5

-2,5

0

2,5

5

7,5

10

1991 1994 1997 2000 2003 2006

Expensas da consum finalas

ImportsTransfurmaziun da reservas ed objects da valur

PNB

Exports Furmaziun brutta da chapital

Eco

no

mia

pu

blic

a


Suenter che l’activitad economica è vegnidamesirada amaundalproductnaziunalbrutponinssadumandar,quanteffizientamainchevegnanimpundidaslasresursasdaproducziun(lavurechapital).L’effi-zienzadalalavurvegnmesiradatraslaproductivitadperuradalavurprestada,v.d.amaundalacreaziundavalurperuradalavur.Lagraficaelatabellasurvartpreschentanilsvilupdalaproductivitadperuradalavuredilsvilupdalscicluseconomicstranteril1991edil2005.Lanoziun«ciclus»statperlasfluctuaziunsdal’activitadecono-micachepreschentaninatschertaregularitad.Questasfluctuaziunsvegnanmesiradascuncumparegliarilsvilupdalproductnaziunalbrutesiatendenzaalungavista.Daprincipsasviluppanlaproductivitadperuradalavurprestadaedilcicluseconomicamodaeguala:uschiacorrespundap.ex.inafasacuninaproductivitadpliautaadinafasad’expansiuneconomica.Enlaperiodatranteril1991edil1996haninsperòpudìobservarinapliautaproductivitadperuradalavur,entantchel’economiaèstagnada.Questasituaziunhadafarcuninadiminuziundaldumbertotaldalasurasdalavurprestadasdurantqueltemp.

Il ciclus economic e la productivitad da la lavur

Rata da creschientschaannuala En %

Ciclus economic

Productivitad per ura da lavur

-2

-1

0

1

2

3

4

1992 1995 2000 2005

Creschientscha annuala en mediaPerioda Productivitad

peruradalavurCiclus

economic

1991–1996 1,3% Stagnaziun1996–2000 1,4% Expansiun2000–2003 0,7% Stagnaziun2003–2005 1,2% Expansiun1991–2005 1,2%

Sperlaquotaexteriuraèncreschi-dasfermamainilsultimsonnseralasentradas(dalalavuredalcha-pital) cun l’exteriur.Quaihaperconsequenza che l’entrada na-ziunalabruttaèplidinamicach’ilproduct naziunal brut, e mussal’impurtanza adina pli grondadalrestdalmundperl’economiasvizra.

Svilup pli dinamic da l’entrada naziunala brutta (ENB)

PNB ed ENB tenor ils pretschs actuals En milliardas francs

250

300

350

400

450

500

550

1990 1994 1998 2002 2006

Product naziunal brut

Entrada naziunala brutta

www.statistik.admin.chThemenVolkswirtschaft


Pret

sch

s

�� UST,SurvistastatisticadalaSvizra2008

Svilup dals pretschs da consum Midadadalasmediasannualasen%

2003 2004 2005 2006 2007

Total 0,6 0,8 1,2 1,1 0,7Alimentsebavrondassenzaalcohol 1,3 0,5 -0,7 0,0 0,5Bavrondascunalcoholetubac 1,1 3,5 4,7 1,1 2,1Vestgadiraechalzers -0,3 -2,7 -0,1 1,9 0,3Abitaredenergia 0,4 1,6 3,0 2,8 2,1Raubadachasaetegnairchasa 0,6 0,3 0,0 0,1 0,3Tgiradalasanadad 0,9 0,9 0,6 0,0 -0,2Traffic 0,4 1,5 3,4 2,8 1,0Transmissiund’infurmaziuns -0,4 -0,7 -5,7 -6,9 -3,0Templiberecultura 0,0 -0,4 -0,6 -0,2 -0,5Educaziunedinstrucziun 1,9 1,5 1,1 1,6 1,6Restaurantsedhotels 1,3 1,0 1,1 1,2 1,4Ulteriuraraubaeservetschs 1,5 1,1 0,9 0,9 0,1

Indexs dals nivels da pretsch en cumparegliaziun internaziunala il 200�

UE-25=100

Svizra Germania Frantscha Italia

Productnaziunalbrut 131 104 108 102Consumindividualeffectiv 138 105 106 104

Alimentsebavrondassenzaalcohol 145 104 104 115Bavrondascunalcoholetubac 97 97 110 102Vestgadiraechalzers 116 103 91 103Abitar,aua,electricitad,gasedauterscombustibels

171 113 118 102

Interiurs,equipamentetegnairchasa 118 96 105 105Tgiradalasanadad 148 101 108 125Traffic 109 100 97 95Transmissiund’infurmaziuns 125 106 110 102Templiberecultura 122 104 105 103Educaziunedinstrucziun 161 138 104 111Restaurantsedhotels 123 94 110 100Ulteriuraraubaeservetschs 137 102 105 98

Consumcollectiveffectiv 138 111 126 116Investiziunsbruttasenindrizsedimplants 122 104 108 90

Maschinasedapparats 102 102 103 99Industriadaconstrucziun 152 109 111 84

www.statistik.admin.chThemenPreise

Pretschs da consum tenorla derivanza dals bains

Index, december 2005=100

90

95

100

105

110

2000 01 02 03 04 05 06 07

Svizra

Exteriur

Total

Index dals pretschs da producentse d’import

Index, matg 2003=100

90

95

100

105

110

02 03 04 05 06 07

Index dals pretschs da producents

Index dals pretschs d’import

Index dals pretschs purschida totala


Ind

ust

ria

ese

rvet

sch

s


La midada da structura cuntinuescha, ils manaschis pitschens e mesauns restan dominantsDapiil1995(tranteril1995edil2005)èlastructuradabranschasdal’eco-nomiasvizrasamidadacuntinuadamain.Surtutlasbranschasdalsecturdaproducziunscol’industriadaconstrucziun,l’industriach’elavuratextiliasetgirom,ilcommerzidapalpiri,d’ediziunedastampa,elaconstrucziundamaschinasènstadssuttamessacrisasd’occupaziunconsiderablas.Cre-schidsfermamainènpercunterilssecturscheporschanservetschsspecificsperinterpresas,activitadsdadIT,ilsecturdaperscrutaziunesvilup,scoerailsecturdalasanadadedilchampsocial.Laquotadalsecturdaservetschsal’occupaziuntotalaès’augmentadatranteril1995edil2005da65%sin69%(mointerpresasdal’economiadamartgà).Ilsmanaschispitschensemesauns,damaiilsmanaschiscundamainche250emploiadasedemploiads,èneravinavantdominants.Elsimportan99,7%dalsmanaschisdal’economiaprivataedemploieschandusterzsdalaspersunascunactivitaddagudogn(2005).

Interpresas basadas sin l’economia da martgà ed emploiads tenor branschas1995 2005

En1000 Interpresas Emploiads Interpresas Emploiads

Total 286,1 3118,5 298,7 3185,4Sectur 2 74,4 1098,3 72,5 1000,6Minieras 0,4 5,7 0,3 4,3Manaschisd’elavuraziun,industria 41,4 744,5 37,4 677,5

daquai:Industriadaproductsalimentarsedagiudiment

2,9 68,7 2,3 66,6

Commerzidapalpiri,d’ediziunedastampa 4,8 77,2 4,1 60,3Elavuraziundapetroli,industriachemica 0,8 69,6 0,9 68,5Industriadametal 7,7 107,3 7,7 98,2Construcziundamaschinas 3,7 113,8 3,4 98,9Electroindustria,mecanicafina 5,2 137,3 5,0 141,7

Provedimentd’energiaed’aua 0,3 18,2 0,5 24,8Industriadaconstrucziun 32,4 329,8 34,4 294,0Sectur 3 211,7 2020,1 226,2 2184,8Commerzi;reparaturasdabainsdaconsum 74,0 625,1 68,8 614,1Hotellaria,restauraziun 23,9 223,8 25,1 211,6Traffic,transmissiund’infurmaziuns 10,3 254,5 10,7 245,0Commerzidacreditsed’assicuranzas 3,6 187,7 5,8 196,2Commerzid’immobiglias,locaziundabainsmovibels

4,1 20,1 5,4 29,8

ActivitadsdadIT,perscrutaziunesvilup 5,8 36,9 11,2 72,8Servetschsrelativsal’interpresa 46,5 251,5 55,8 318,5Admin.publica;assicuranzasociala;instrucziun

4,3 52,6 4,3 64,9

Servetschssanitarsesocials 19,4 280,4 19,5 334,1Autersservetschsperterzs 19,9 87,7 19,6 97,8

Grondezza da las interpresas1 il 2005

Interpresas tenor las classas da grondezza Persunal tenor la grondezza da las interpresas

10,3%

1,8% 0,3%

87,6%

0–9 10–49 50–249 250+1 Mo interpresas da l’economia da martgà. La grondezza da las interpresas sa drizza tenor il 1 dumber da plazzas a temp cumplain (las plazzas a temp parzial èn resguardadas).

32,5%

21,7%

26,4%

19,4%

Ind

ust

ria

ese

rvet

sch

s


Interpresas novas ed interpresas serradasInterpresasnovas

2005Interpresasserradas

2004

SecturseconomicsDumber

d’interpresasDumberda

persunalDumber

d’interpresasDumberda

persunal

Total 11 074 22 554 11 169 43 284Sectur 2 2 148 4 691 2 411 13 781

Industria 877 1861 1264 8143Industriadaconstrucziun 1271 2830 1147 5638

Sectur 3 8 926 17 863 8 758 29 503Commerzi 2410 4713 3274 10606Hotellaria,restauraziun 341 1301 605 3050Trafficetransmissiund’infurmaziuns 465 1092 543 2138Commerzidacreditsed’assicuranzas 454 895 302 1064Immobiglias,servetschsperinterpresas

3455 6233 2530 7569

Servetschsd’informatica 793 1340 755 2321Instrucziun 147 293 154 801Sanadadpublicaefatgssocials 250 709 145 733Ulteriursservetschspublicsepersunals

611 1287 450 1221

La producziun en il sectur se-cundar (senza l’industria daconstrucziun) è sa reducida amoda massiva en ils onns da larecensiun tranter il 1991 ed il1993,edèstagnadail1995/96:vers lafindalsonns1990èellacreschidaamodamarcanta,perpuspècrudarfermamainilsonns2002e2003.Entutsaresultaenquest sectur ina creschientschadalaproducziunda37%tranteril1990edil2006.

Svieutas dal commerzi en detagl Midadasvisavil’onnprecedenten%2002 2003 2004 2005 2 2006

Total nominal -0,3 -0,4 2,1 1,3 1,6real1 0,1 -0,9 1,4 1,7 1,9

Aliments,bavrondas nominal 1,2 2,6 1,8 0,2 1,1eproductsdatubac real1 -0,9 1,3 0,9 0,2 1,0Vestgadira,chalzers nominal -1,6 -3,0 -0,5 3,6 1,8

real1 1,0 -2,6 2,4 3,8 -0,1Ulteriurasgruppas nominal -0,7 -1,2 2,8 0,9 1,8

real1 0,8 -1,3 1,5 1,1 3,41 Curregìamaundal’indexnaziunaldalspretschsdaconsum2 Apartirdal2005nacumpiglianil«Total»elas«Ulteriurasgruppas»betgpliilsvehichelsamotor

edilscarburantsecombustibels

Producziun en il sectur secundar

80

90

100

110

120

130

140

1990 1995 2000 2005

2006

Svilup indexà dals resultats trimestrials, media annuala 1995=100

Ind

ust

ria

ese

rvet

sch

s


Custs da lavurIlscustsdalavurcumpigliantutlasexpensasch’ilspatrunshanfatgenconnexcunl'occupaziundalasforzasdalavur,edènperreglalapligrondacumpartdalscustsdaproducziun.EnSvizrasacumponanelssuandantamain:82,7%perpajasesalaris,14,8%percontribu-ziunssocialasdalspatrunse2,5%perlafurmaziunprofessiunala,larecrutaziundapersunaledulteriurasexpensas(2004).Ilscustsdalavurèninindicaturcentraldal’attractivitaddalassingulasplazzas economicas e varieschan fermamain da pajais a pajais. LaSvizraècun32,9€peruradalavurprestada(2004),ensemencunilDanemarc(30,7€)elaBelgia(30€),alatesta.IlspajaisvischinsdalaSvizracuncustsdalavurpliautsche15euros(Frantscha,GermaniaedAustria),registreschanvalurstranter25e28€.

Germania

Italia

Frantscha

USA

ReginavelUnì

Pajais Bass

Austria

Giapun

Belgia

Spagna

Commerzi cun l’exteriur: ils pli impurtants partenaris l’onn 2006En milliardas francs

0 10 20 30 40 50 60

ImportExport7,0

4,1

3,16,75,6

3,2

9,0

20,5

17,715,9

18,716,3

36,456,2

7,65,8

10,9

6,9

8,36,1

LaSvizraèindalspajaisnuach’ilcommerzicunl’exteriurhainadalaspliautasquotasalproductna-ziunalbrut.Ilspliimpurtantspar-tenaris commerzials da la Svizraènilspajaisindustrials.Il2006èn79% dals exports ed 88% dalsimportsvegnidsfatgscunquestspajais,equaisurtutenl’UE(62%dalsexports,79%dalsimports).

Commerzi cun l’exteriur: ils pli impurtants bains EnmilliunsfrancsImport Export

1990 2005 2006 1990 2005 2006

Total 96 611 157 544 177 148 88 257 162 991 185 216daquai:Productsagrarseforestals 8095 10997 11938 2998 5192 6180Textilias,vestgadira,chalzers 8806 8846 9392 4984 4200 4406Chemicalias 10625 32797 35785 18422 54838 62975Metals 9025 12367 15519 7537 11664 13424Maschinas,electronica 19794 29972 32018 25527 35172 38630Vehichels 10230 14333 15495 1485 4425 4942Instruments,uras 5786 10786 12171 13330 27638 31305

www.statistik.admin.ch Themen IndustrieundDienstleistungen



Ag

ricu

ltu

rae

sel

vicu

ltu

ra


70

80

90

100

110

120

130

1996 1998 2000 2002 2004 2006

Intgins indicaturs-clav da l’agricultura Index 1996=100

Subvenziuns(2006: 2,7 milliardas francs)

Entradas agriculas(2006: 52 900 francs permanaschi)Dumber dals arments(2006: 1,6 milliuns)Dumber dals manaschis(2006: 62

800)Dumber dals emploiads(2006: 114 000 plazzasequivalentas a temp cumplain)

Surfatscha per manaschi(2006: 17 ha per manaschi)

Utilisaziun da la surfatscha agricula utilisabla il 2006 En %, senza pastgiras d’alpegiar

Granezza

Tartuffels, ravas

Semenza ed ielis

Auters ers averts

Pastgiras

Autras surfatschas agriculas utilisablas

Culturas perennas 15,6

2,25,9

69,9

2,2

3,0

1,1

Surfatscha totala =1 065 000 ha,

da quellas 11% en agricultura biologica

Valur da producziun da l’agricultura il 2006 En% Valurtotala=10milliardasfrancsProductsvegetals 41,4

Granezza 4,4Plantasdapavel 10,4Verduraeproductsd’iert 12,6Fritgaedivas 5,1Vin 4,3Autersproductsvegetals 4,6

Animalsuproductsanimalics 49,2Arments 12,2Portgs 9,6Latg 23,1Autersanimalsuproductsanimalics 4,3

Servetschsagriculs 6,3Activitadssecundarasbetgagriculas 3,1

0

2

4

6

8

10

96 98 2000 02 04 06

Utilisaziun da laina

En milliuns m³

Stemprà Lothar

Laina d’industria

Laina da mutaglLaina dad arder

Ilsterrensagriculsedilsguaudsoccupan37%respectivamain31%dalterritorisvizzer.Lacuntradaèdamaimarcadafermamaindal‘agri-culturaeselvicultura.Sperlaproducziund’aliments,damaterialsdaconstrucziunud’energiaregenerabla,ènquestasduasbranschaseraimpurtantas per il mantegniment d‘ina economia decentralisada edaladiversitaddalacuntrada.L’onn2006hamuntàlacontribuziuncumuladada l’agricultura eda la selvicultura ad1,2%da la valuragiuntadabruttadal‘economiasvizra.

www.statistik.admin.chThemenLand-undForstwirtschaft


Ener

gia


Producziun d’electricitad il 2006

Ovras da flum

Ovras d’accumu-

laziunOvras nuclearas

Ovras electricas termicas convenziu-nalas

26%

27%

42%

5%

Total: 63,5 mia. kWh

Applicaziun da l’energia e consum final il 2006

0

20

40

60

80

100

46,4%

24,6%

10,1%

9,7%

9,3%

Forza idraulica

Gas

Ulteriurs

Combu-stibels nuclears

Ieli brut

e products dad ieli

Applicaziunda l’energia

Total1 166 030 TJ

0

20

40

60

80

100

120

24,5%

31,6%

23,4%

12%8,5% Ulteriurs

Gas

Petroli dadarder

Carburants

Electricitad

Perditas

Consum finalTotal888 330 TJ

Consum d’energia final tenor gruppas da consuments

90

100

110

120

1990 1995 2000 2006

29,3%20%

16,3%32,9%

1,5%

ChasadasIndustria

Servetschs

TrafficDifferenza statistica

incl. agricultura

Chasadas

Industria, servetschs, incl. differenza

Traffic

Index 1990=100 2006

Il consum creschaIl consum d’energia final è liàfermamain al svilup economic edemografic.Ildumberd’abitantsprogressiv,lasabitaziunsplispa-ziusas,laproducziunaugmenta-da,ilconsumcreschent,ilsvehi-chelsamotorpesants,etc.mai-nan ad in consum d’energia pliaut,malgràl’effizienzad’energiaoptimada. Lapli grondagruppadaconsumèiltrafficcheimportaradund in terz dal consum finald’energia.Var 60% dal consum d’energiafinalvegnancuvertscuncombu-stibelsfossils.Mo16,9%derivand’energias regenerablas, surtutdalaforzaidraulica(10,9%).

Consum d'energia final En 1000 TJ

0

200

400

600

800

1 000

1910 1930 1950 1970 1990 2006

Energias regenerablas il 2006Quotaalconsumfinal en%

Forzaidraulica 10,89Energiasolara 0,13Chaliradal’ambient 0,71Biomassa(lainebiogas) 3,62Energiadalvent 0,01Energiafatgacunpartsregenerablasdalrument

1,33

Energiadasereneras 0,20

www.statistik.admin.ch Themen Energie www.bfe.admin.ch Themen Energiestatistiken(Bundesamt

fürEnergie)


http://www.bfe.admin.ch/themen/00526/00541/00542/index.html?lang=de

http://www.bfe.admin.ch/themen/00526/00541/00542/index.html?lang=de

Co

nst

ruir

ed

ab

itar


Expensas da construcziun Enmilliunsfrancs,tenorilspretschsdal2000

1980 1990 2000 2005 2006

Total 34 198 47 588 43 708 47 517 46 983Expensaspublicas 11389 14507 15983 15310 14890

Construcziunbassa 6791 7740 10060 9358 9153daquaivias ... ... 5221 4124 4022

Construcziunauta 4599 6767 5923 5952 5737Ulteriurasexpensas 22809 33081 27725 32207 32094

daquaiabitar ... ... 17147 21753 21522

Construcziun d’abitaziuns1980 1990 2000 2005 2006

Chasasd’abitarnovascunabitaziuns

20806 16162 16962 16990 17192

daquellaschasasd’inafamiglia 16963 11200 13768 12407 12031Abitaziunsnovas 40876 39984 32214 37958 41989cun1chombra 2122 2010 528 423 480

2chombras 4598 5248 1779 1941 21253chombras 7094 8937 4630 5756 71264chombras 11557 12487 10783 13920 156365chombrasudapli 15505 11302 14494 15918 16622

Dumber d’abitaziuns1980 1990 2000 2005 2006

Dumber 2702656 3140353 3574988 3748920 3791574daquaividas(%)1 0,55 0,55 1,26 1,06 1,071 Il1.dazercladurdal’onnsequent

Trend ad abitaziuns pli grondas ...Ildumberd’abitaziunss’augmentaplispertchequeldalapopulaziun.Tranteril1990edil2000èqueld’abitaziunscreschìper8%,queldalapopulaziunper6%.Ildumberdapersunasenmediaperabitaziunèsareducìda2,4sin2,3.Amedemtempèlasurfatschad’abitarenmediaperpersunas’augmentadada39m2sin44m2.

... ed a chasas d’ina famigliaLa quota da las chasas d’ina famiglia al dumber total da bajetgsècreschidatranter il1970ed il2000da40%sin56%.70%dalsbajetgsnovscunabitaziunsènoz(2006)chasasd’inafamiglia.Quaimalgràlasstentascuntrariasenlapoliticadalaplanisaziundalterritoriemalgràlastgarsezzadalterrendabajegiar.

La quota da proprietad d’abitaziuns è anc adina bassaLagrondapartdalasabitaziuns(73,3%)tutgaapersunasprivatas(2000)–ebetg,scosupponìsavens,apersunasgiuridicas.Tuttinaè laquotadaproprietadd’abitaziunsenSvizra relativamainbassa:mo34,6%dalasabitaziunsabitadaspermanentamainènvegnidasduvradasil2000dalsproprietarissezs.Quaièlunschorlaplibassaquotaentutilspajaiseuropeics.Malgràtutèlaquotadaproprietadd’abitaziuns s’augmentada dapi il 1970, quai ch’è d’attribuir al’augmentrapiddalaproprietadencondomini.

www.statistik.admin.ch Themen Bau-undWohnungswesen


Turi

ssem

UST,SurvistastatisticadalaSvizra2008 2�

Indicaturs impurtants dal turissem2000 2005 2006

Purschida (letgs, plazs da durmir)�

Hotelsemanaschisdacura 264495 274035 271591

Dumonda: arrivadas En1000 Hotelsemanaschisdacura 13894 13803 14811

giastssvizzers 6059 6574 6948giastsdal’exteriur 7835 7229 7863

Dumonda: pernottaziuns En1000

Hotelsemanaschisdacura 35020 32944 34848

Durada dal segiurn Pernottaziuns

Hotelsemanaschisdacura 2,5 2,4 2,4giastssvizzers 2,5 2,2 2,2giastsdal’exteriur 2,6 2,5 2,5

Occupaziun brutta dals hotels e manaschis da curaen%dalsletgsdisponibels 36,2 32,9 35,2

Bilantscha turistica Enmilliunsfrancs

Entradasdalsgiastsdal’exteriurenSvizra 11223 12549 13334Expensasdalsturistssvizzersal’exteriur 9167 11056 12384Saldo 2057 1493 951

Expensas dals Svizzers per il turissemTotalenmilliunsfrancs 18844 … …daquaiturissemnaziunal 9678 … …

Entradas da l’economia publica svizra cun il turissemTotalenmilliunsfrancs 20901 … …en%dalproductnaziunalbrut 5,0 … …1Dumbertotaldalsletgsedalsplazsdadurmirenilsmanaschisavertseserradsenmediaannuala

Destinaziuns dals Svizzers1 il 2005

1 Viadis a l’exteriur, cun pernottaziuns,1 en 1000; total: 9,8 milliuns

Italia

Germania

Frantscha

Spagna

AustriaGronda

BretagnaGrezia

LiechtensteinUlteriuraEuropa

USA, Canada

Ulteriurs pajais

1824

1724

1606

733

687

281

173

31

1607

217

917

GermaniaGronda

BretagnaUSA

Frantscha

Italia

Giapun

Pajais Bass

Belgia

SpagnaAustria

India

Giasts en Svizra1 il 2006

1 Arrivadas en 1000 (total: 14,81 miu.,1 senza parahotellaria; da quels 6,95 miu.1 giasts svizzers)

2107

785

725

585

499

347

329219

189

160

132

115

China (senzaHongkong)

www.statistik.admin.chThemenTourismus


Mo

bili

tad

et

raff

ic


InfrastructuraVarinterzdalasurfatschadalterrenabitàvegnutilisadaperiltraffic(tenorlastatisticad’arealdal1992/97).L’onn 2005 importava la lunghezza da la rait da viafier 5062 km,quelladalasviasnaziunalas1756km(daquai1358kmautostradas),dalasviaschantunalas18094kmequelladalasviascommunalas51446km(stadidal1984).

Mobilitad quotidiana il 200� Mediaperpersunaedi1

Distanzaperdi(km)

Tempperviadi

(min.) 2

Total 38,2 98,4

Intent dal trafficLavurescolaziun 10,6 22,3Cumpras 4,4 13,3Serviceedaccumpa-gnament

0,5 1,0

Activitadcommerziala,viadidaservetsch

3,3 6,4

Templiber 16,8 50,0Betgdeterminà 2,5 5,41Mobilitadquotidianadalapopulaziuncheabitadapi10onnsedaplipermanentamainenSvizra2Incl.tempdaspetga

Distanzaperdi(km)

Tempperviadi

(min.) 2

Meds da trafficApe 2,1 36,9Velo 0,8 4,3Veloamotor 0,1 0,2Moto 0,6 1,3Auto 25,5 38,4Bus/tram 1,5 6,1Autodaposta 0,2 0,4Tren 6,2 7,2Auters 1,2 3,6

Dumber dals vehichels a motor sin via

0

1

2

3

4

5

6

1980 1985 1990 1995 2000 2006

En milliuns

Autos da persunas (3900)1

Vehichels per il transportda persunas (46)1

Vehichels per il transportda rauba (314)1

Vehichels agriculs (185)1Vehichels industrials (53)1Motos (609)1Velos a motor (175)1

1 En parantesa: il dumber dal 2006, en 1000

Prestaziuns da traffic en il traffic da persunas

0

20

40

60

80

100

120

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005

En milliardas kilometers per persuna ed onn

Traffic publicViafiers(trens e funicularas)

Traffic motorisà (privat)

Mo

bili

tad

et

raff

ic


Persunas blessadas tenor catego-rias da trafficTrafficsinvia(2006)

Mortoris 370Persunasblessadasgrevamain 5066Persunasblessadaslevamain 21652

Trafficdaviafier:mortoris(2005) 39Trafficaviatic:mortorisenSvizra(2006)

11

Custs dal trafficIlscustsdal’economiapublicaperiltraffic,damaiilsimportspajadsdalschaschunaders,dalmaunpublicudaterzaspersunas,hanimpor-tàil2003bundant75milliardasfrancs.Lamobilitadanscustapiainpaudaplich’ilsecturdalasanadaduilsistemdafurmaziunpublic.Ilscustsperiltrafficsinviaènradundsisgiadaspliautschequelsperiltrafficdaviafier.Ilscustsperiltrafficd’autosdapersunasmuntana50rapsperpersunaekilometer,ilscustsperiltrafficdaviafiera40raps.En il secturdal trafficdamartganziacusta la tonnakilometrica57rapsperiltrafficdacamiunspesantse27rapsperiltrafficdaviafier.Radund6,5dalas75milliardasfrancsèncustsexternschenavegnanbetgpurtadsdalschaschunaders,mabaind’autraspersunas(surtuterailscustscheresultandadonnsdal’ambientedalasanadad,peròeradadonnsvid’edifizisesminuziunsdalavalur).

Traffic da martganzia

0

5

10

15

20

25

30Prestaziuns da traffic en milliardas tonnas kilometricas1 per onn

Traffic en total

1 Tonnas kilometricas nettas senza il pais dals vehichels per il transport da rauba1 (incl. chars annexs), containers e recipients mobils en il traffic cumbinà

05

1015202530354045

Volumen da traffic en milliunstonnas nettas per onn

Traffic che traversa las Alps

1980 1985 1990 1995 2000 20061980 1985 1990 1995 2000 2005

Binari

Via Via

Binari

Persunas disgraziadas en il trafficsin via

020406080

100120140

1970 1980 1990 2000 2006

Mortoris

Blessadasgrevamain

Blessadas levamainIndex 1970=100

www.statistik.admin.chThemenMobilitätundVerkehr


LaS

vizr

ae

l’Eu

rop

a

2� UST,SurvistastatisticadalaSvizra2008

Onn1 Svizra Germania Grezia Spagna Frantscha Italia PajaisBass Austria Svezia ReginavelUnì UE-25

Abitants(entschattadal’onn)en1000 2006 7459 82438 11125 43758 62886 58751 16334 8266 9048 60393 463523Abitantsperkm2 2005 180 231 84 85 110 192 483 98 20 246 117Quotadalaspersunassut15en% 2005 16,3 14,5 14,5 14,5 18,5 14,1 18,5 16,1 17,6 18,2 …Quotadalaspersunassur64en% 2005 15,8 18,6 14,5 16,8 16,4 19,2 14,0 16,0 17,2 16,0 …Naschientschasper1000abitants 2004 9,9 8,6 9,6 10,6 12,7 9,7 11,9 9,7 11,2 12,0 10,5Naschientschasordaiferlalètgen% 2005 13 28 5 27 47 15 32 36 55 42 32Maridagliasper1000abitants 2005 5,4 4,7 5,5 4,8 4,5 4,3 4,5 4,7 4,9 5,2 4,8Divorzisper1000abitants 2005 2,4 2,6 1,1 1,2 2,2 0,8 1,9 2,3 2,2 2,6 2,1Saldodamigraziunper1000abitants 2004 5,2 1,0 3,1 14,3 1,7 9,6 -0,6 7,6 2,8 3,4 4,0Quotadalsestersdomiciliadsen%dalapopulaziun

2004 21,8 8,1 6,9 7,8 5,5 4,1 4,3 9,6 5,3 4,2 …

Persunasperchasadaprivata 2000 2,2 2,1 2,6 2,9 2,4 2,6 2,3 2,4 … 2,3 2,4

Persunasda25–34onnscundiplomstgalimterziaren%

2004 30 23 25 38 38 15 34 20 42 31 …

Utilisadersdal’Internetper1000abitants 2005 509 455 180 415 428 477 738 484 763 472 …

Aspectativadavitaumensenonns 2004 78,6 75,7 76,6 77,2 76,7 76,8 76,4 76,4 78,4 75,9 75,6Aspectativadavitadunnasenonns 2004 83,7 81,4 81,4 83,8 83,8 82,9 81,1 82,1 82,7 80,5 81,7Mortalitaddapops2 2004 4,2 4,1 3,9 3,5 3,9 4,1 4,1 4,5 3,1 5,1 4,6Medispratitgantsper100’000abitants 2004 375 339 451 322 338 619 315 345 326 213 347Custsdalsecturdasanadaden%dalPNB 2005 11,4 10,7 10,1 8,2 11,1 8,9 9,2 10,2 9,1 8,3 …Expensasperlasegirtadsocialaen%dalPNB 2004 29,5 29,5 26,0 20,0 31,2 26,1 28,5 29,1 32,9 26,3 27,3

Surfatschaagraraen%dalasurfatschatotala 2001 36,9 48,8 66,0 58,8 56,2 44,4 57,3 41,2 7,7 69,4 …Surfatschadaguauden%dalasurfatschatotala 2001 30,8 30,2 22,8 33,3 31,6 23,3 9,5 41,6 73,5 11,6 …EmissiunsCO2dalacombustiundapurtadersd’energiafossilsentperabitant

2004 6,0 10,3 8,5 7,7 6,2 8,0 11,4 9,2 5,8 9,0 …

Autosdapersunasper1000abitants 2004 516 550 379 454 494 581 448 501 456 504 …Accidentsdatraffic2sinvia:disgraziadsper1miu.abitants

2005 55 65 145 102 88 93 46 93 49 55 90

Persunascungudognenl’agriculturaen% 2006 3,8 2,2 12,0 4,9 3,9 4,2 3,3 5,6 2,3 1,3 4,7Persunascungudognenl’industriaen% 2006 23,0 29,8 22,0 29,5 24,3 29,8 20,4 28,1 22,0 22,0 27,4Persunascungudognenilsservetschsen% 2006 73,2 68,0 65,9 65,6 71,8 66,0 76,3 66,3 75,8 76,7 67,9Quotadagudogndunnas15+onns 2006 59,8 51,8 42,5 47,7 50,1 38,3 57,9 52,5 59,9 55,8 49,5Quotadagudognumens15+onns 2006 75,4 66,1 64,8 68,2 62,1 61,5 72,7 68,2 68,2 69,2 65,5Quotadadischoccupaziun(tenordefiniziuninternaziunala)

2006 4,0 10,3 8,8 8,5 8,8 6,6 3,9 4,7 8,0 5,3 8,2

Dunnas 2006 4,7 10,1 13,4 11,5 9,5 8,5 4,3 5,3 8,4 4,8 9,0Umens 2006 3,4 10,4 5,6 6,4 8,1 5,2 3,6 4,3 7,7 5,7 7,6Persunasda15–24onns 2006 7,7 13,4 24,5 18,2 21,6 20,6 6,0 8,7 26,8 13,7 17,1Dischoccupadssurlungtempen%dalsdischoccupads

2006 38,5 57,2 55,6 22,1 44,6 52,9 45,2 28,0 14,2 22,1 45,9

Dunnasenplazzasparzialasen%3 2006 57,5 45,3 10,1 23,4 30,6 26,6 74,6 40,4 39,7 41,8 32,4Umensenplazzasparzialasen%3 2006 11,2 8,7 2,7 4,3 5,6 4,3 22,1 5,9 10,5 9,2 7,0Tempdalavuremnilenuras 2006 41,6 40,3 40,8 41,0 39,1 39,3 38,8 42,4 39,9 42,4 40,5

ExportsperabitantenUS$ 2004 15691 11024 1356 4267 7027 6081 19527 13337 13701 5706 7926PNBperabitant,rectifitgàtenorlacapacitaddacumpraenUS$

2005 36200 29800 23200 27300 30200 28500 34200 33600 32700 32100 …

PNB,creschientschaannualarealaenmedia,peronnen%

1995–2005 1,5 1,4 3,9 3,6 2,1 1,3 2,3 2,2 2,7 2,8 …

Ratad’inflaziun 2006 1,1 1,8 3,3 3,6 1,9 2,2 1,7 1,7 1,5 2,3 2,2Surpli/deficitpublicen%dalPNB 2006 1,1 -1,7 -2,6 1,8 -2,5 -4,4 0,6 -1,1 2,2 -2,8 -1,7Daivetspublicsen%dalPNB 2006 59,1 67,9 104,6 39,9 63,9 106,8 48,7 62,2 46,9 43,5 62,21ubainildavosonndisponibel2uffantsmortsenl’emprimonndavitaper1000naschientschasvivas3dalasdunnasresp.dalsumenscungudogn


Onn1 Svizra Germania Grezia Spagna Frantscha Italia PajaisBass Austria Svezia ReginavelUnì UE-25

Abitants(entschattadal’onn)en1000 2006 7459 82438 11125 43758 62886 58751 16334 8266 9048 60393 463523Abitantsperkm2 2005 180 231 84 85 110 192 483 98 20 246 117Quotadalaspersunassut15en% 2005 16,3 14,5 14,5 14,5 18,5 14,1 18,5 16,1 17,6 18,2 …Quotadalaspersunassur64en% 2005 15,8 18,6 14,5 16,8 16,4 19,2 14,0 16,0 17,2 16,0 …Naschientschasper1000abitants 2004 9,9 8,6 9,6 10,6 12,7 9,7 11,9 9,7 11,2 12,0 10,5Naschientschasordaiferlalètgen% 2005 13 28 5 27 47 15 32 36 55 42 32Maridagliasper1000abitants 2005 5,4 4,7 5,5 4,8 4,5 4,3 4,5 4,7 4,9 5,2 4,8Divorzisper1000abitants 2005 2,4 2,6 1,1 1,2 2,2 0,8 1,9 2,3 2,2 2,6 2,1Saldodamigraziunper1000abitants 2004 5,2 1,0 3,1 14,3 1,7 9,6 -0,6 7,6 2,8 3,4 4,0Quotadalsestersdomiciliadsen%dalapopulaziun

2004 21,8 8,1 6,9 7,8 5,5 4,1 4,3 9,6 5,3 4,2 …

Persunasperchasadaprivata 2000 2,2 2,1 2,6 2,9 2,4 2,6 2,3 2,4 … 2,3 2,4

Persunasda25–34onnscundiplomstgalimterziaren%

2004 30 23 25 38 38 15 34 20 42 31 …

Utilisadersdal’Internetper1000abitants 2005 509 455 180 415 428 477 738 484 763 472 …

Aspectativadavitaumensenonns 2004 78,6 75,7 76,6 77,2 76,7 76,8 76,4 76,4 78,4 75,9 75,6Aspectativadavitadunnasenonns 2004 83,7 81,4 81,4 83,8 83,8 82,9 81,1 82,1 82,7 80,5 81,7Mortalitaddapops2 2004 4,2 4,1 3,9 3,5 3,9 4,1 4,1 4,5 3,1 5,1 4,6Medispratitgantsper100’000abitants 2004 375 339 451 322 338 619 315 345 326 213 347Custsdalsecturdasanadaden%dalPNB 2005 11,4 10,7 10,1 8,2 11,1 8,9 9,2 10,2 9,1 8,3 …Expensasperlasegirtadsocialaen%dalPNB 2004 29,5 29,5 26,0 20,0 31,2 26,1 28,5 29,1 32,9 26,3 27,3

Surfatschaagraraen%dalasurfatschatotala 2001 36,9 48,8 66,0 58,8 56,2 44,4 57,3 41,2 7,7 69,4 …Surfatschadaguauden%dalasurfatschatotala 2001 30,8 30,2 22,8 33,3 31,6 23,3 9,5 41,6 73,5 11,6 …EmissiunsCO2dalacombustiundapurtadersd’energiafossilsentperabitant

2004 6,0 10,3 8,5 7,7 6,2 8,0 11,4 9,2 5,8 9,0 …

Autosdapersunasper1000abitants 2004 516 550 379 454 494 581 448 501 456 504 …Accidentsdatraffic2sinvia:disgraziadsper1miu.abitants

2005 55 65 145 102 88 93 46 93 49 55 90

Persunascungudognenl’agriculturaen% 2006 3,8 2,2 12,0 4,9 3,9 4,2 3,3 5,6 2,3 1,3 4,7Persunascungudognenl’industriaen% 2006 23,0 29,8 22,0 29,5 24,3 29,8 20,4 28,1 22,0 22,0 27,4Persunascungudognenilsservetschsen% 2006 73,2 68,0 65,9 65,6 71,8 66,0 76,3 66,3 75,8 76,7 67,9Quotadagudogndunnas15+onns 2006 59,8 51,8 42,5 47,7 50,1 38,3 57,9 52,5 59,9 55,8 49,5Quotadagudognumens15+onns 2006 75,4 66,1 64,8 68,2 62,1 61,5 72,7 68,2 68,2 69,2 65,5Quotadadischoccupaziun(tenordefiniziuninternaziunala)

2006 4,0 10,3 8,8 8,5 8,8 6,6 3,9 4,7 8,0 5,3 8,2

Dunnas 2006 4,7 10,1 13,4 11,5 9,5 8,5 4,3 5,3 8,4 4,8 9,0Umens 2006 3,4 10,4 5,6 6,4 8,1 5,2 3,6 4,3 7,7 5,7 7,6Persunasda15–24onns 2006 7,7 13,4 24,5 18,2 21,6 20,6 6,0 8,7 26,8 13,7 17,1Dischoccupadssurlungtempen%dalsdischoccupads

2006 38,5 57,2 55,6 22,1 44,6 52,9 45,2 28,0 14,2 22,1 45,9

Dunnasenplazzasparzialasen%3 2006 57,5 45,3 10,1 23,4 30,6 26,6 74,6 40,4 39,7 41,8 32,4Umensenplazzasparzialasen%3 2006 11,2 8,7 2,7 4,3 5,6 4,3 22,1 5,9 10,5 9,2 7,0Tempdalavuremnilenuras 2006 41,6 40,3 40,8 41,0 39,1 39,3 38,8 42,4 39,9 42,4 40,5

ExportsperabitantenUS$ 2004 15691 11024 1356 4267 7027 6081 19527 13337 13701 5706 7926PNBperabitant,rectifitgàtenorlacapacitaddacumpraenUS$

2005 36200 29800 23200 27300 30200 28500 34200 33600 32700 32100 …

PNB,creschientschaannualarealaenmedia,peronnen%

1995–2005 1,5 1,4 3,9 3,6 2,1 1,3 2,3 2,2 2,7 2,8 …

Ratad’inflaziun 2006 1,1 1,8 3,3 3,6 1,9 2,2 1,7 1,7 1,5 2,3 2,2Surpli/deficitpublicen%dalPNB 2006 1,1 -1,7 -2,6 1,8 -2,5 -4,4 0,6 -1,1 2,2 -2,8 -1,7Daivetspublicsen%dalPNB 2006 59,1 67,9 104,6 39,9 63,9 106,8 48,7 62,2 46,9 43,5 62,21ubainildavosonndisponibel2uffantsmortsenl’emprimonndavitaper1000naschientschasvivas3dalasdunnasresp.dalsumenscungudogn

www.statistik.admin.chInternational

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/international.html

Ban

cas,

ass

icu

ran

zas


Summa da bilantscha e gudogns da las bancas il 2006Gruppasdabancas Dumberd’instituts Summadabilantscha Gudognann. Sperditaann.

1990 2006 enmiu.fr. midadas1 enmiu.fr. enmiu.fr.

Bancaschantunalas 29 24 343080 4,9 2416 -Bancasgrondas 4 2 2198373 15,1 10911 -Bancasreg.ecassasdaspargn

204 78 85942 2,5 505 -

BancasRaiffeisen2 2 1 113998 5,4 655 -Ulteriurasbancas 218 183 410586 7,4 5131 15Filialasdabancasestras

16 29 23657 35,7 161 33

Banchiersprivats 22 14 18561 7,9 360 -Total 495 331 3194197 12,2 20139 471Midadavisavil’onnprecedenten%2In’associaziuncun405institutsaffiliadsperlafindal’onn2006

Structura da bilantscha da las bancas il 2006Activas %

Medsliquids 0,6Pretensiunsdapalpirismonetars 3,7Pretensiunsvisavibancas 27,6Pretensiunsvisaviclients 19,8Pretensiunsipotecaras 20,9Effectivsdacommerzisenvaglias 15,3Investiziunsfinanzialas 2,9Participaziuns 1,6Investiziunsrealas 0,6Ulteriurasactivas 7,1Total 100

daquaiexteriur 67,6Passivas %

Duairsdapalpirismonetars 4,2Duairsvisavibancas 29,0Danersdaclientella 43,0

Duairsenfurmadaspargned’investiziun

11,2

Ulteriursduairsavista 9,5edatemp 22,3

Obligaziunsdacassa 1,1Emprestsedemprestsipotecars 8,8Ulteriuraspassivas 9,5Agensmeds 4,4Total 100

daquaiexteriur 61,5

Curs da devisasCursd’acquistdalasbancas,mediaannuala

2002 2004 2006

US$1 1,5556 1,2419 1,2530Yen100 1,2423 1,1483 1,0773€1 1,4670 1,5437 1,5729£1 2,3329 2,2746 2,3068

Assicuranzas privatas il 2006Enmiu.fr.

Romd’assicuranza Entradas1 Expensas1

Assicuranzadavita 34513 36627Accidentsedonns 50572 28713Reassicuranza 29802 12247Total 114888 775871EnSvizraedal’exteriur

Tschains da las bancas chantunalas

Depositsda spargn

Ipotecasnovas

0%

2%

4%

6%

8%

1970 1976 1982 1988 1994 2000 2006

Obligaziunsda cassa

www.statistik.admin.chThemenBanken,Versicherungenwww.snb.ch(SchweizerischeNationalbank)www.bpv.admin.ch DokumentationZahlenundFakten(BundesamtfürPrivatversicherungen)


http://www.snb.ch/

http://www.bpv.admin.ch/dokumentation/00439/01297/index.html?lang=de

http://www.bpv.admin.ch/dokumentation/00439/01297/index.html?lang=de

Seg

irta

ds

oci

ala


Ils trais nivels dal sistem da la segirtad sociala EnSvizrasacumponailsistemdaprestaziunssocialasdatraisnivelschesabasansinilprincipdalasubsidiaritad.Questsistempovegnirillustràcuninapiramidachestatsinilchau:ultradalasassicuranzassocialasdabasachecumpiglianprincipalmain laprevenziunper lavegliadetgna,lasassicuranzasdamalsaunsed’accidentsel’assicuran-zadadischoccupads,vegnanpajadaseraprestaziunssocialastenorbasegn.L’agidsocialèuschialadavosaraitenilcumbatcunterlamal-segirtadsociala.Laspersunasbasegnusaschenaretirannaginaspre-staziunssocialas,fanpartdalacategoriadalapovradadzuppada.

Il quint global da la segirtad sociala Il quintglobalda la segirtad sociala è ina statisticada sintesa chepermettad’analisar la situaziun finanzialada la segirtadsocialaenSvizraedafarcumparegliaziunscunauterspajais.Perl’onn2005hanlasexpensastotalasdalasegirtadsocialamuntàa135,5milliardasfrancs,quaichecorrespundaadinaugmentda2,7%cumparegliàcunil2004.

La funcziun la pli impurtanta: la prevenziun per la vegliadetgnaPlichedustschintgavelsdalasprestaziunssocialasènprevisperlapre-venziunperlavegliadetgna.Laquotadaquestafuncziunfissancpliauta,sch’ellacuntegnesseralasprestaziunsdalsecturdalasanadadelasrentasd’invaliditadedasurviventschelascassasdapensiunpajanalaspersunaspensiunadas.Dapil’onn2000sareduceschalaquotadalaprevenziunperlavegliadetgnadentantafavurdal’assicuranzadamalsaunsedal’assicuranzaperinvaliditad.

Segirtad sociala: expensas ed entradasEnmilliardasfrancs,senzadumbraziunsdublas 1990 1995 2000 2004 2005

Expensastotalas 64,6 95,6 113,7 132,2 135,5daquaiprestaziunssocialas 57,8 87,6 103,5 123,1 125,6

Entradas 87,1 117,0 135,7 147,7 160,0Quotadalasexpensassocialas1 19,5 25,6 26,9 29,3 29,21ExpensastotalasenrelaziuncunilPNB

Segirtad sociala: expensased entradas

0

30

60

90

120

150

180

1970 1980 1990 2000 2005

Expensas totalas

Prestaziuns socialas

Entradas

En milliardas francs

Prestaziuns socialas il 200� tenor funcziuns

En%

Vegliadetgna 44,0Malsognas,tgiradalasanadad 26,5Invaliditad 12,7Survivenza 4,3Famiglia,uffants 4,8Dischoccupaziun 4,4Isolaziunsociala 2,8Alloschi 0,6

Seg

irta

ds

oci

ala


La statistica svizra da l’agid socialLastatisticasvizradal’agidsocialpreschentalasdatasdalsdossiersdalsretschavidersd’agidsocialchehanobtegnìinaprestaziund’agidsocialdurantl’onndarelevaziunedalscommembersdalurfamigliach’èndirectamainpertutgads(conjugaluconjugala,uffants,autraspersunascheretschaivandanersdalbenefiziari).Iglèuschiagrevdacumparegliarilsresultatsdalastatisticadal’agidsocialcunlaquotadapovradadequelladalswoorkingpoor,chesabasansinlascifrasda l’enquista svizra davart la populaziun activa (ESPA), v.d. sin lasdatas/indicaziunsdavart l’activitaddagudogndalaspersunasacti-vas.Indalsindicatursilspliimpurtantsdalastatisticasvizradal’agidsocialèlaquotadal’agidsocialcheinditgeschailristgdadaventarbasegnus.

Assicuranzas socialas: benefiziaris il 2006 En1000

AVS:rentasdavegliadetgna 1701,1 PP2:rentasd’invaliditad 133,4AVS:rentassupplementaras 67,5 PP2:ulteriurasrentas 68,2AVS:rentasdasurvivents 145,5 AI:rentasd’invaliditad 298,7PSal’AV1 136,6 AI:rentassupplementaras 195,5PSal’AS1 5,0 PSal’AI 96,3PP2:rentasdavegliadetgna 488,2 AA3:rentasdasurvivents 27,1PP2:rentasdasurvivents 181,5 AA3:rentasd’invaliditad 85,0

ADI4 299,31Prestaziunssupplementarasal’assicuranzaperlavegliadetgna/assicuranzadasurvivents2Prevenziunprofessiunala(cifras2005)3Assicuranzad’accidents(cifras2005)4Assicuranzadadischoccupads

BS

BE

AG

FR

GE

SO

VD

TIVS

SG

ZH

GR

NE

BLJU

LU

ZG

NW

OW UR

SH

TG

AIAR

SZ GL

Quota dals benefiziaris d’agid social da la populaziun permanenta, en %

< 1,5 1,5 – 1,9 2,0 – 2,9 4,5 CH: 3,33,0 – 4,4

Cas d’agid social il 2005

tenor chantuns

Seg

irta

ds

oci

ala


Cas d’agid social tenor vegliadetgna, naziunalitad e schlattaina il 200�Total 3,3Classasdavegliadetgna

0–17onns 4,918–25onns 4,526–35onns 3,636–45onns 3,946–55onns 2,956–64onns 1,965–79onns 0,280onnsedapli 0,6

Persunasdanaziunalitadsvizra 2,2Umens 2,3Dunnas 2,2

Persunasdanaziunalitadestra 6,8Umens 6,5Dunnas 7,0

Il ristg da stuair dumandar peragid social è pli grond per ilsesters che per ils Svizzers. Quaiha da far principalmain cun ilfatgchepersunasdanaziunalitadestra disponan pli savens d’inascolaziun insuffizienta u betgrenconuschida, ch’ellas lavuranenilssecturseconomicsdapajasbassasech’ellashanengeneralfamigliaspli grondas chepersu-nassvizras.

Ladependenzadal’agidsocialvegncalculadatenorlaquotadasu-stegnedèpliautatarpèrscunuffant(s)efamigliascuningenitur,chetarpèrssenzauffants.Enlasfamigliascuningeniturstoilgradd’oc-cupaziunsavensvegnirlimitàperviadalaresponsabladadd’educarilsuffants.Uschiaponlaspersunasch’educheschansulettasluruffantsesserdependentasdal’agidsocial,cumbainch’ellasdisponand’insa-lariregular.Enlurcasèl’agidsocialincumplementadautrasentradasuprestaziunsfinanzialas.Persunasch’educheschansulettasponperòretrairpliditgprestaziunssocialaschepèrsmaridadsupersunaschevivansulettas.Perquestasduasdavosasgruppasèladependenzadal’agidsocialsavensliadaadinaperiodadadischoccupaziun.Curachequestaspersunashanpuspèchattàlavur,ènellasengeneralablasdaprocurarsulettasperlurbasegnpersunal.

www.statistik.admin.ch Themen SozialeSicherheit

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

Total per chasadas privatas

Persunas che vivan sulettas

Geniturs sulets

Pèrs cun uffant(s)

Pèrs senza uffant

Quota da sustegn1 tenor las differentas unitads il 2005

1 Quota da sustegn: relaziun tranter il dumber da las unitads da sustegn ed il dumber da las chasadas privatas, en %


San

adad


Stadi da sanadad88% dals umens ed 84% dalas dunnas inditgeschan il 2002d’avair ina buna u fitg bunasanadad e mo 3% dals umensresp.4%dalasdunnassasentanmalsaunsufitgmalsauns.Mabetgdararparanproblemscorporalsupsichics temporars da disturbarla lavur e la vita da mintgadi.Nus essanmintg’onndurant 11dis incapabels da lavurar pervida malsognas u accidents, sinnivelsdafurmaziunpliautsmainsavens(8,7dis),sinnivelsplibassplisavens(15,6dis).

Aspectativa da vita

40455055606570758085

1900 1925 1950 1975

Umens(2006: 79,1 onns)

Dunnas(2006: 84,0 onns)

2006

Malsognas infectusas� il 200�Infecziunsgastrointestinalasacutas 7136Meningitis 74EpatitisB 90Tuberculosa 566AIDS 1481 Casnovsdamalsogna

Accidents il 200�Umens Dunnas

Accidentsdalavur 203012 54234Accidentsordaiferiltempdalavur

284947 169620

Impedids� il 200�Gradd’invaliditad Umens Dunnas

40–49% 4939 629150–59% 20761 2084760–69% 8720 778070–100% 102725 812581 Retschavidersdarentasdal’Assicuranza

d’invaliditad

Raschuns da mort il 200�Mortoris Quotadamortalitad1

Umens Dunnas Umens Dunnas

Tut las raschuns da mort 29 708 31 416 654,0 408,0Malsognasinfectusas 281 293 6,3 4,1Malsognasdacancerentotal 8612 6807 192,0 114,0Sistemdalacirculaziundalsang 10320 12541 219,0 137,0

Malsognasdalcorischemas 4821 4541 103,0 50,0Malsognascerebrovascularas 1635 2478 34,3 27,7

Organsdarespiraziunentotal 2239 2032 46,9 23,9Accidentsedintervenziunsviolentas 2113 1348 51,3 22,6

Accidentsentotal 1122 878 26,9 12,3Suicidis 899 400 22,1 8,7

1Quotastandardisadatenorvegliadetgna100000abitants

Mortalitad da pops1970 1980 1990 2000 2004 2005

per1000naschientschasvivas 15,0 9,1 6,8 4,9 4,2 3,9

Durant il tschientaner passà èl’aspectativa da vita creschidaconsiderablamain, e quai surtutperquai che la mortalitad dapops e d’uffants pitschens è sasminuida. Era ils davos onns èl’aspectativa da vita anc adinacreschida; tar las dunnas è ellacreschida dapi il 2000 per 1,4onns,tarilsumensper2,2onns(2006). Lezs moran savens pli

baud (avant il70avelonndavita)–cunzuntperviad’accidentsedintervenziunsviolentas,cancerdallomezirrosaepatica.

San

adad


100110120130140150160170180190200

1990 1995 2000 2005

Custs dal sistem da sanadad

Productnaziunal brut

Index 1990=100

Consum dad alcohol, tubac e drogas illegalas il 2002Drogas illegalas vegnan consumadas surtut da giuvenils e giuvenscreschids–pergrondapartmoinpèrgiadasudatempentemp.Dalaspersunastranter15e39onnsconsumeschancirca4%almaininagiadaademnacannabis; il1992eranquaipir2%.Ordvistadalasanadadpublicaèperòilconsumd’alcoholedatubacblerpligravantchequeldacannabis.Entutfimanradund31%dalapopulaziun,26%dalasdunnase36%dalsumens.Questascifrasèncreschidasdapiil1992,ilplimarcanttarlaspersunasgiuvnasda15–24onns,oravanttuttarlasdunnas(dunnas:da26%sin35%;umens:da36%sin40%).Lapartdaquelscheconsumeschanmintgadialcoholèsasminuidasin16%(1992:21%).ScoalcoholicsvegnanconsideradsenSvizraradund5%dalaspersunastranter20e74onns(umens:8%;dunnas:2%).

Servetschs il 2002Duvradsl’onnprecedent,en% Umens Dunnas

Consultaziunsdalmedi 71,3 82,1Disd’ospitalisaziun 10,6 13,0

Rata d’ospitalisaziun en ils ospitals acuts il 200�Casper1000abitants Total Umens Dunnas

15–59onns 127,0 105,3 149,060–79onns 292,3 320,7 268,180+onns 453,4 527,2 416,1

Medis e dentistsPer100000abitants 1980 2006

Mediscuninapratica 117 206Dentists 35 51

Enmiu.fr. 1995 2005

Total 36 161 52 697Tractamentstaziunar 17334 24343Tractamentambulant 10478 16203

daquai:Medis 5118 7320Dentists 2630 3250Spitex 702 1099

Autrasprestaziuns1 1295 1810Bainsdasanadad2 4304 6681

daquai:Apotecas 2707 3796Medis 904 1732

Prevenziun 938 1134Administraziun 1812 25281 Scoanalisasdalabor,radiologia,transports2 Medicamentsedapparatsterapeutics

Instituziun medicinal-sociala il 200�

En%1

Totald’avdants 109352 1,5Avdants 80onns 64470 19,2Avdantsmasculins80onns

14200 12,5

Avdantsfeminins80onns

50270 22,5

1 dalagruppasocialapertutgada

Custs per la sanadad

www.statistik.admin.chThemenGesundheit

Il 2005 è vegnì duvrà 11,6%dal product naziunal brut perla sanadad publica; il 1990 pir8,3%. In motiv principal perquest augment è il svilup da lapurschida:p.ex.dapliprestaziuns,spezialisaziun e tecnisaziun, da-pli confort. Main impurtant èperencunter il fatgche laglieudvegnplivegliael’augmentdalasprestaziuns da las assicuranzassocialas.


Sco

lazi

un

es

cien

za


Svilup ad in spazi da furmaziun svizzerIlsistemdafurmaziundalaSvizraèordvartfederalistic.Lavarietaddalsdifferentssistemsdafurmaziunsamussasurtutenlascolaobli-gatorica:tuttenorchantundattiperexempelsinilstgalimsecundarIdus,traisuquatterdifferentstipsdascolachevegnandistinguidstenorpretensiunsdaprestaziun;erailtemptotald’instrucziundurantilsnovonnsdascolaobligatoricsvarieschatranter7100ed8900urasperscolar.Ilsecturdafurmaziunsvizzersamida: ilschantunshanrefurmàilsultimsonnslursistemsdafurmaziun,structurasnaziunalasènvegni-dastransfurmadas(introducziundalamaturitadprofessiunalaedalasscolasautasspezialisadas,realisaziundalarefurmadaBologna),l’interessperlafurmaziunècreschìelasscolasd’instrucziungeneralahansurvegnìdapliimpurtanza.

Scolars e studentsDumberen1000 Quotadadunnas,en%

Stgalimdascola 1980/81 1990/91 2006/07 1980/81 1990/91 2006/07

Total 1 234,1 1 291,8 1 502,9 46 46 48Scolina 120,3 139,8 153,2 49 49 48Scolaobligatorica 849,6 711,9 797,9 49 49 49

Stgalimprimar 451,0 404,2 449,7 49 49 49StgalimsecundarI 362,3 271,6 301,8 49 49 50Pland’instrucziunspezial 36,4 36,2 46,4 39 38 38

StgalimsecundarII 299,0 295,8 325,8 43 45 47Scolasdafurmaziungenerala1 74,8 74,5 100,4 53 55 59Scolaziunprofessiunala2 224,2 221,3 225,4 39 42 42

Stgalimterziar 85,3 137,5 214,5 30 35 48Scolasautasuniversitaras 61,4 85,9 115,0 32 39 49Scolasautasspezialisadas ... ... 57,1 ... ... 46Furmaziunprofessiunalasuperiura

... 36,2 42,4 ... 33 45

Stgalimnundeterminà – 6,7 11,5 – 51 491 Incl.scolasperprofessiunsd’instrucziunepreparaziunperlamaturitadprofessiunalasuenterl’empren-

dissadi2 Incl.emprendissadisscursanidsescolaziunspreprofessiunalas

Total25–64

25–34

35–44

45–54

55–64

65–74

75+

Um

ens

Stadi da furmaziun il 2007 Quota en pertschient da la populaziun (25 onns e dapli)

Stgalim terziar Stgalim secundar II u pli aut

Total25–64

25–34

35–44

45–54

55–64

65–74

75+

Dun

nas

0 20 40 60 80 100 0 20 40 60 80 100

Sco

lazi

un

es

cien

za


Differenzas tranter las schlattainas: anc adina fitg decisivas per la tscherna dal studiDal’expansiundafurmaziundalsultimsdecennishanprofitàsurtutlasdunnas. Lasdifferenzasda furmaziun tipicasper la schlattainaènsasminuidasconstantamain.Ozcumenzanpraticamaintuttinablerasdun-nasscoumensinascolaziunpostobligatoricaelatermineschanera.Lascolaziundalsumensduraperòancozpliditgchequelladalasdunnas,ederalurquotad’entradaenilstgalimterziarrestapliauta.Lasmattashandaplisuccessenlascolaobligatoricach’ilsmats:ellasrepetanmainsavensinaclassa,appartegnanplidararaclassasspezialasesinilstgalimsecundarIfrequentanellasplisavenstipsdascolapre-tensius.Alafindaltempdascolaobligatoricdisponanellas–scoquaich’ilsstudisPISAcumprovan–dameglrasabilitadsdaleger,peròdamendrasenconuschientschasmatematicasch’ilsmats;questsresultatsstattanenfermconnexcun ilsveglsmustersda la repartiziunda lasrollastranterladunnael’um.Eraquaichepertutgalatschernadaladirecziundastudidatticlerasdifferenzas:enilsecturdal’industriaedalmastergnpredomineschanilsumens,enlavenditaedenlatgiradalasanadadedalcorplasdunnas.Larelaziuntranterlasschlattainasèstruschsamidadadapiil1980.Eraenlasscolasautasrestanlasdifferenzasgrondas:ilsumensprefereschanancadinailssecturstecnica,scienzasnatiralasedeconomia,entantchelasdunnass’interessanplitostperlasscienzasumanas,ilchampsocialel’artapplitgà.

Durada da la scolaziun postobligatorica

Dumber dad onns

0

1

2

3

4

5

6

7

Dunnas

Total

Umens

1980 1984 1988 1992 1996 2000 2003 2007

PISA 2006: resultats sur la media da l’OECDLaSvizrahacuntanschìbunsresultatsentutilssectursexaminadsdaPISA2006(scienzasnatiralas,matematicaeleger).Enlasscienzasna-tiralas–iltemacentraldal2006–muntalavalurmediadalsgiuvenilsenSvizraa512punctsedèuschiapliautachelamediadalsstadisdal’OECDda500puncts.Tenorilsnivelsdacumpetenzasignifitgaquaiche10pertschientdalasscolarasedalsscolarsda15onnsenSvizrafanpartdalspliautsnivels5e6;enlamediadal’OECDènquai9pertschient.Cuntrari cuntanschanvar16pertschientdalsgiuvenilsenSvizra–e19pertschientenlamediadal’OECD–maximalmainilniveldaprestaziun1(ilplibassnivel).

Sco

lazi

un

es

cien

za


Scolaziuns terminadas il 2006

Stgalimdascola TotalDunnas

En%

Stgalim secundar IIAttestatsdalamaturitadgimnasiala

16948 57,4

Attestatsdalamaturitadprofessiunala

10602 44,1

Diplomsdalascolaziunprofessiunala1

51959 43,5

Diplomsdalascolamediacommerziala

2706 53,0

Stgalim terziarScolaziunprofessiunalasuperiura

Diplomsdascolasprof.superiuras

4140 31,7

Diplomsfederals 2919 19,6Certificatsprof.federals 13194 30,4

ScolasautasspezialisadasDiploms 8638 39,6Diplomsdabachelor 1604 88,1Diplomsdamaster 185 83,2

ScolasautasuniversitarasLicenziats/diploms 7900 55,7Diplomsdabachelor 4987 44,3Diplomsdamaster 2269 39,4Doctorats 3198 39,3

1 Incl.attestsprofessiunalsfederals

PerfecziunamentInspodistinguerduasfurmasdaperfecziunament: la furmaziunnunformala (frequentar curs,seminaris, instrucziun privata,dietasuconferenzas)el’empren-derinformal(emprendercunagidda litteratura spezialisada, d’inaCD-ROMudaconfamigliars,etc.).LagrondapartdalapopulaziunenSvizra (77%da las abitantasedalsabitantspermanentsresp.83%da laspersunascunactivi-tad da gudogn) ha frequentà il2006 inperfecziunamenten inadalasduasmodasmenziunadassurvart.Cleramaindaplipersunashanpreferìl’emprenderinformal(71%dalasabitantasedalsabi-tantspermanents e77%da laspersunas cun activitad da gu-dogn)alafurmaziunnunformala(43%resp.53%).

Persunas d’instrucziun il 200�/06Persunal da scolas autas il 2006

Equivalententempcumplain

Dunnasen%

Scolina 8200 95,2Scolaobligatorica1 52400 65,4

Stgalimprimar 29100 78,8StgalimsecundarI 23300 50,5

StgalimsecundarII2 7400 40,9Scolasautasuniversitaras 30609 40,6

Professurs/professuressas 2793 13,4Ulteriursdocents 2614 23,7Assistents3 14607 38,9

Scolasautasspezialisadas 10336 40,2Professurs/professuressas 3593 30,9Ulteriursdocents 1891 38,3Assistents3 1750 36,4

1Senzascolascuninpland’instrucziunspezial2Moscolasdafurmaziungenerala(scolasdamaturi-

tad,scolasmediasprofessiunalasedadiplom,e.a.)3Incl.collavuratursscientifics

Expensas publicas per la furmaziun il 200� Enmilliardasfrancs

Scolina 1,0Scolaobligatorica 11,5Scolasspezialas 1,2Scolaziunprofessiunalafundamentala 3,3Scolasdafurmaziungenerala 2,1Furmaziunprofessiunalasuperiura 0,2Scolasautas 6,7Incumbensasbetgdivisiblas 0,5Total 26,5

daquaisalarisperlaspersunasd’instrucziun

14,4 www.statistik.admin.ch

Themen Bildung, Wissen-schaft

In pajais activ en la perscrutaziunL’activitaddaperscrutaziunedasvilup(p+s)enin’economiapubli-caèinfacturordvartimpurtant.Cuninaquotap+sda2,4%dalproductnaziunalbrut(2004)èlaSvizraindalsstadisilspliactivsenlaperscrutaziun.Il 2004 èn vegnids impundidsenSvizraperp+s13,1milliardasfrancs.Daquelsèn74%d’attri-buiral’economiaprivatae23%alasscolasautas;ilsulteriurs3%sarepartansinlaConfederaziunediversasorganisaziunsprivatassenzaintentdagudogn.Las firmas svizras a l’exteriur èntradiziunalmain fitg activas en ilsecturdap+s.Lasexpensascorre-spundentasdal’economiapriva-taal’exteriurhanmuntàil2004a radund 9,6 milliardas francsedèndamaipraticamaintuttinaautas scoquellas da l’economiaprivataenSvizra.




Cu

ltu

ra,

com

mu

nic

aziu

n


Las midadas en la pressa svizraDapi la midada dal millenni è ilmartgà da gasettas quotidianasen Svizra sa midà a moda fun-damentala.EnlaSvizratudestgaèlagasettagratuita«20Minuten»daventada la pli gronda gasettaquotidiana cun passa 1,2 miu.lecturas e lecturs1 per ediziun.En la Svizra franzosa occupangistduasediziunsgratuitasilsem-prims trais rangsda lasgasettasquotidianas legidas il pli savens,damai «Le Matin bleu» (cun353 000 lecturas e lecturs) e laversiunfranzosada«20Minuten»(cun276000 lecturase lecturs),omaduassinilmartgàdapil‘onn2005.Il2006e2007ènvegnidas

Utilisaziun dal radio Enminutasperdiedabitant

2001 2002 2003 2004 2005 2006

Svizratudestga

115 111 111 106 106 102

Svizrafranzosa

107 103 105 101 99 97

Svizrataliana

109 108 106 103 100 96

Funtauna:MediapulseSARadiocontrol(basa:populaziunapartirda15onns,valurmediaperdi(gli-du))

Medium cudesch: tuttavia betg a la finLaconcurrenzatras lapurschidada las medias electronicas paradafarpaucaimpressiunalapro-ducziun da cudeschs en Svizra:dapi ils onns 1960 è la cifra dalasnovaspublicaziunscunpassa11000 titelsperonnpli che sadublegiada.

Producziun da cudeschs il 2006�

Total 11 875Entudestg 6797Enfranzos 2374Entalian 367Enenglais 1367Enautraslinguas 970

daquelsenrumantsch 401CudeschsedidsenSvizraevendidsenlaslibrarias

Utilisaziun da la televisiunEn minutas per di ed abitant

100

120

140

160

180

200

95 2000 05 06

Svizra tudestga

Svizra franzosa

Svizra taliana

Funtauna: Mediapulse SA Telecontrol(basa: populaziun a partir da 3 onns,valur media per di (gli-du))

Funtauna:AssociaziundalaPressaSvizra/WEMFStatisticadalasediziuns(resguardadsèntitelsd'interessgeneralchecumparanalmaininagiadal’emna)

Gasettas cunter pajament: svilup dal dumber dals titelse da l’ediziun

0

1

2

3

4

5

0

100

200

300

400

500

39 50 60 70 80 90 00 06

En miu.

Dumber dals titels(scala a dretga)

Ediziun quotidiana en media

Ediziun totala

lantschadasenlaSvizratudestgaulteriurasgasettasdaldisurregiu-nalasgratuitas.

1FuntaunaWEMFMACHBasic(Basa:populaziunapartirda14onns,lectursperediziun)

Cu

ltu

ra,

com

mu

nic

aziu

n


Derasaziun da l’InternetIl diever da l‘Internet è creschìilsultimsonnsamoda rapidaecuntinuescha,peròcuntendenzadegressiva,ancadina:lacifradalasutilisadrasedalsutilisadersdal’Internet,chedovranlapurschi-da dapli ch‘ina giada l’emna, ècreschidada0,7milliuns (1998)sin3,7milliunsenilterzquartaldal 2006. Passa trais quarts dalaschasadasdisponand’inPCelafindal’onn2006haninspudìnudar en Svizra dus milliuns at-tatgsd’Internetabindellad(ADSLumodemviacabel).

Kino: franà il trend negativDapiilsonns1960èsasminuidaladumondaepurschidadalskinosperviadalapopularitadcreschentadatelevisiun,videoeDVD(«ilkinoachasa»).Il1992devienSvizra397salasdakino;l’onndarecord1964avev’insdumbrà646.Parallelamainèlacifradalassutgassareducidada234044sin97872,edildumberd’entradasèsasmesàapartirdal’entschattadalsonns1970(30milliuns)finil1990.Da-ventdaluraèlasituaziunsastabilisadaetendenzialmainschizuntsameglierada:entantchelacifradalasentradasèrestadaconstantailsemprimsonns,èella lurapuspès’augmentada(16,4milliunsl’onn2006).Creschìèeraildumberdasalasdakinoedasutgas(2006:547salase111137sutgas).Questsviluppositivècolliàcunlacon-strucziundakinosdaplirassalasdapiil1992.Eralapurschidadafilmsèsamidadafermamain.A l’entschattadalsonns1980ènvegnidspreschentadsenSvizravar3000differentsfilms,ozsamovanlascifrastranter1300e1400.Lacifradalaspremieras,chevegnanmussadasenintervalsadinaplicurts,ècreschidaamodacuntinuada.Persuenterhanlasvisitadrasedilsvisitadersdalskinosplieplipauclachaschundaguardarrepresaseclassichers.

Utilisaziun da l’Internet en Svizra En % da la populaziun a partir da 14 onns

0

20

40

60

80

97 98 99 00 01 02 03 04 05 06

Circul d’utilisaders pli stretg

Circul d’utilisaders il pli lartg

Funtauna: WEMF

Infrastructura da telefon en Svizra Per 100 abitants

0

20

40

60

80

100

90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06

AbunentAs da telefoninsLingias d’access PSTN/ISDN 1

Lingias d’access PSTN Lingias d’access ISDN

1 Rait da lingias da telefon cun transmissiun analoga (PSTN) resp. digitala (ISDN)

www.statistik.admin.ch Themen Kultur,Kommunikation


Polit

ica


Il sistem politicLaSvizraèdapiil1848instadifederalchecumpiglia26chantuns.La Regenza (Cussegl federal) è in‘autoritad colleghiala cun setcommembers(dapiil2004mintgamaidusmandantsperlaPLD,PSS,PPSedinmandatperlaPCD).EllavegnelegidadalParlament.Quelsacumponadaduaschombras:dalCusseglnaziunal(represchentanzadalpievel,200mandants)edalCussegldalschantuns(represchentanzadalschantuns,46mandants).Plinavantinfluenzeschanvastsdretgsdalpievel(dretgd’iniziativaedareferendum)evotaziunsdalpievelilsistempoliticdalaSvizra.

Il sistem da partidas La relaziunda laspartidasèstadadurantdecennisordvart stabila.Dapiilsonns1990safarvalairinatendenzaversdretgaenilchampdalaspartidasburgaisas.LaPPShaquasipudìtriplarsiaquotad'electursdapiil1991edèussacleramainlapartidalapliferma.Sesaugmentèd’inavartìaquintdalaspitschnaspartidasdretgas,dal'autravartèndadasensemenlasautraspartidasfederalasburgaisasPLDePCD.A chaschun da las ultimas elecziuns n'han ils gudogns dals VerdsbetgpudìcumpensarlassperditasdalaPSS,uschiachelaspartidassanestraseverdasèntutentutdaventadaspliflaivlas.Ellasènperòancadinaplifermascheavant20onns.

Elecziuns dal Cussegl naziunal il 200�Mandats Fermezza

dalapartida

PLD 31 15,8PCD 31 14,5PSS 43 19,5PPS 62 28,9PLS 4 1,9Partidasdalcenter1 6 4,3PSdL/Sol. 1 1,1IlsVerds2 20 9,8Pitschnaspartidasdadretga3

2 2,5

Ulteriuraspartidas 0 1,81 PEV,PCS,PVL2 PES,AVF3 DS,UDF,PSL,Lega

Abreviaziunsvesairsutvart

Mandats en il Cussegl naziunalil 2007

PLD

PSSPPS

PEV, PCS 3

PVL 3

Ils Verds

PCD

PLS 4

PSdL/Sol. 1

2 Pitschnaspartidas

da dretga31

31

4362

20

Mandats en il Cussegl dals chantunsil 2007

PLD

PSS

PPS

PCD

12

159

7

PESPVL

1 2

Champs da la politica da partida1

0

10

20

30

40

50

60

70

1971 1979 1987 1995 2007

Partidas da dretga e burgaisas

Partidas da sanestra e verdas

1 Fermezza da las partidas a las elecziuns dal Cussegl naziunal

PartidasPLDPartidaliberaldemocratica

dalaSvizraPCDPartidacristiandemocratica

dalaSvizraPSS Partidasocialdemocratica

dalaSvizraPPS PartidapopularasvizraPLS PartidaliberalasvizraPEV Partidaevangelicasvizra

PCS PartidacristiansocialaPVL Partidaverd-liberalaPSdLPartidasvizradalalavurSol. SolidaritésAVF Gruppasfeministicase verd-alternativasPES PartidaecologicasvizraDS Democratssvizzers

UDF Uniundemocraticafederala

PSL Partidasvizradalalibertad

LegaLegadeiTicinesi

Polit

ica


Votaziuns federalas dal pievel 1848–2007

0 10 20 30 40 50 60 70

1848–1900

1901–1950

1951–1980

1981–2007

Referendums obligatorics1

0 10 20 30 40 50 60

1848–1900

1901–1950

1951–1980

1981–2007

Referendums facultativs

0 20 30 40 50 60 70 80 90

1848–1900

1901–1950

1951–1980

1981–2007

Iniziativas dal pievel 2

1 incl. cuntrapropostas a las iniziativas dal pievel2 incl. iniziativas dal pievel cun cuntrapropostas

Acceptads Refusads

10

Temas da las votaziuns dal pievel1990 – 2007

Urden statale giuridic

Politicaexteriura

Defensiunnaziunala

Economia

Finanzas

Infrastructurae spazi vital

Politicasociala

Furmaziun, cultura,medias

291213

141437

45

7

La participaziun a las elecziuns e votaziuns sa reducescha dapidecennis.Laplifermadigrenhaninspudìnudarsuenterl'onn1967– in svilup ch’ins napobetg il davos attribuir a l’introducziundaldretgdavotardalasdunnas.Questatendenzanegativapreschentagrondasdivergenzas,cunquaichelasvotantasedilsvotantssalaschanmobilisaramodafitgdifferentatuttenoriltemadalavotaziun.Uschiamuntanlasvalursextremasenilsonns1990a31%e79%.Daventdalamidadadalmillennièlaparticipaziunalaselecziunsevotaziunspuspèsastabilisadaeperfins’augmentadalevamain.

Participaziun ad elecziuns e votaziuns

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

1919 1925 1931 1939 1947 1955 1963 1971 1979 1987 1995 2007

Participaziun ad elecziuns

Participaziun a votaziuns

www.statistik.admin.chThemenPolitik


Fin

anza

sp

ub

licas


Laquotastatalamesiralasexpensasdal’administraziunpublicaenilspertschientsdalproductnaziunalbrut.Ellacuntegnalasexpensasdal'economiapublica(Confederaziun,chantunsevischnancas)edalasassicuranzassocialasobligatoricas(AVS/AI/UCGedAD).Malgràilgrondaugmentdapiil1970èlaquotastataladalaSvizrarelativamainbunaencumparegliaziuncunl'exteriur:ensemencunilsStadisUnidsdal’Americaèellaindalspajaiscunlaplibassaquotastatala. La gronda part dals pajais europeics ha ina quota consi-derablamainpliauta.

EralaquotadadebitsenSvizraèrelativamainbassacumparegliàcunilspajaisdal’OECD.Ellaèperòcreschidacuntinuadamaintranteril1990edil2000.Graziaalrestabilimentconjuncturaledaladistribu-ziundalasreservasd’aurexcedentasdalaBancanaziunalasvizra,hal’economiapublicapudìreducirsesdebitsbrutsapartirdal2005.

Rendaquints da las administraziuns publicas Enmilliardasfrancs

Entradas Expensas Surplis2003 2006 1 2007 1 2003 2006 1 2007 1 2003 2006 1 2007 1

Total 157,4 178,4 174,7 163,4 169,3 174,7 -6,0 9,1 0,1 Confederaziun 47,5 58,5 56,3 51,3 53,1 56,5 -3,8 5,4 -0,2Chantuns 65,7 73,0 71,4 67,9 70,8 71,7 -2,2 2,2 -0,4Vischnancas 44,1 46,9 47,1 44,1 45,4 46,5 -0,0 1,5 0,61Perpartstimaziuns

Debits da Confederaziun, chantuns e vischnancas Enmilliardasfrancs

1980 1990 2000 2004 2005 2006

Total 77,1 98,0 207,4 246,5 242,4 230,3Confederaziun 31,7 38,5 105,3 126,7 130,4 123,6Chantuns 22,4 30,5 64,1 80,3 73,3 69,6Vischnancas1 23,0 29,0 38,0 39,4 38,7 37,1

Perabitantenfrancs,tenorilspretschsdal2005

21309 18015 30010 33433 32316 30136

1Perpartstimaziuns

20

30

40

50

60

1990 1994 1998 2002 2006

Debits En % dal PNB

30

32

34

36

38

40

1990 1994 1998 2002 2007

Quota statala En % dal PNB

www.statistik.admin.chThemenÖffentlicheFinanzen


Fin

anza

sp

ub

licas


Expensas da Confederaziun, chantuns e vischnancas, tenor funcziunsSuenterdeducziundalasdumbraziunsdublas 1990 1995 2000 2005 2005

en% en% en% en%enmilliardas

francs

Total 100,0 100,0 100,0 100,0 140,1Administraziungenerala 7,0 6,5 6,4 6,4 9,0Giustia,polizia,pumpiers 5,7 5,8 5,5 5,8 8,1Defensiunnaziunala 7,7 5,7 4,4 3,5 4,9Relaziunscunl’exteriur 1,8 1,8 1,8 1,7 2,4Furmaziun 19,2 19,1 18,4 19,6 27,4Culturaetempliber 3,6 3,0 3,1 3,0 4,2Sanadad 12,4 12,8 12,6 14,1 19,8Bainstarsocial 15,5 17,9 19,0 20,5 28,7Traffic 10,6 10,3 10,5 10,6 14,8Ambient,planificaziunterritoriala 4,3 4,0 3,9 3,5 4,9Economiapublica 6,0 5,4 5,5 4,4 6,2

daquaiagricultura 3,7 3,6 3,4 3,0 4,2Finanzasetaglias 6,3 7,5 8,7 6,8 9,5

Entradas da Confederaziun, chantuns e vischnancas1990 1995 2000 2005 2005

en% en% en% en%enmilliardas

francs

Total 100,0 100,0 100,0 100,0 141,6Taglias 77,8 72,3 72,4 72,2 102,2

Tagliassinentradasefacultad 54,5 49,8 48,5 48,7 68,9Taxasdabul 2,5 1,6 3,2 1,9 2,7Tagliassinpossessedexpensas 1,5 1,5 1,4 1,4 2,0Expensasdaconsum 16,8 17,5 18,0 18,1 25,6Taxasdatraffic 0,4 0,4 0,5 1,1 1,5Dazis 1,4 1,2 0,8 0,7 1,0Taxasagriculas 0,5 0,4 0,0 0,0 0,0Taxasdirectivas ... ... 0,1 0,1 0,1Taxassinbancasdagieu ... ... ... 0,3 0,4

Ulteriurasentradas 22,2 27,7 27,6 27,8 39,3

BS

BE

AG

FR

GE

SO

VD

TIVS

SG

ZH

GR

NE

BLJU

LU

ZG

NW

OW UR

SH

TG

AIAR

SZ GL

Index total da la grevezza fiscala sin entradas e facultad da las persunas natiralas

< 75 75 – 89 90 – 109 125 CH: 100110 – 124

Grevezza fiscala da las persunas natiralas il 2006

tenor chantuns

Cri

min

alit

ade

dre

tgp

enal


Champs zuppads da differenta grondezzaEnlastatisticadacriminalitadponvegnirregistradsmoilsdelictsch’ènvegnidsannunziadsalapoliziauadinpostperl’agidavictimas.Tutilsautersdelictstutganal’uschenumnàchampzuppà.Quelètuttenorsecturdifferentgrond.Enilsecturdalsenguladitschscuninfracziunèilchampzuppàfitgpitschen,cunquaichelasassicuranzaspajanmoencasd’inaaccusaziun.Inssaperòchelaprontadadd’accusarèbassap.ex.enilsectur«violenzaenlafamiglia».Erailspostsperl’agidavictimasvegnanconsultadsmoeninapartdalscas.Uschespertchelapoliziavegninfurmadadavartindelict,cumenzanlasretschertgas.In’eventualasentenziapocumpigliarozenSvizrainchastichepriveschadalalibertad,inamultauinalavurd’utilpublic.Ilchastivegnexequìimmediatususpendìperintempd’emprova.Endifferentscasdecreteschaladretgira inamesira(p.ex.tarpersunasdependentasd’alcoholedadrogas).

Enilsecturdalsdelictscunterlavita e l’integritad da la persunaponinsobservarinaugmentsur-tut da las sentenzias a basa dadelicts main grevs. Quai pudessesser tranter auter in resultatd’ina prontadad d’accusar aug-mentada. L’uffizialisaziun da lasblessurascorporalashapercon-sequenzach’ildumberdadelictsgrevscunterlavitael’integritaddalapersunaècreschìenilde-cursdal’onnpassà.Lapoliziapoussadamaifarretschertgassenzach’ilpartenariattatgàhajapurtàplant.

Sentenzias pervia da delicts da violenza1

0

1 000

2 000

3 000

4 000

5 000

1984 1990 1995 2000 2006

Delicts grevs

Ulteriurs delicts

1 Delicts intenziunads cunter la vita e l’integritad da la persuna. Sulettamain sentenzias da creschids.

En connex cun il traffic sin viavegnansentenziadsadinaplisa-vens ils surpassaments grevs dalasreglasdatraffic.Enlagrondapartdalscassatractidasurpassa-mentsdasveltezza.Questsviluppovegnirattribuìalmainparzial-mainaltrafficpliepligrondedalascontrollasintensivadas.Dapiil2005halapoliziaildretgdacha-stiarpersunaschevancunautosut influenzadamedsnarcotics.Quaipudessavaircontribuì,sperlas controllas pli frequentas, amodaessenzialaal’augmentan-detgdalassentenziascorrespun-dentasl’onn2006.

Sentenzias sin fundament da la lescha davart il traffic stradal (LTS)1

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

30 000

1984 1990 1995 2000 2006

Sturnadad al guvernagl (art. 91 LTS)

1 Sulettamain sentenzias da creschids

Grev surpassament da las reglas da traffic

(art. 90 cif. 2 LTS)

Cri

min

alit

ade

dre

tgp

enal


Al’entschattadalsonns1990èilconsumdamedsnarcoticsvegnìdenunziàplieplisavens.Quaièstà main ina consequenza dal’augment da la criminalitad enquest sectur, mabain il resultatd’inapersecuziunpliintensiva.

Sancziuns pronunziadas il 2006 Dumber Quotaen%

Multas 37299 38,1Mesiras 574 0,6Chastidapraschuncundiziunà

44973 45,9

Chastidapraschunnuncundiziunà

15065 15,4

Surtutumenssut40onnsvegnanadinaplisavenspersequitadspe-nalmain.Ildumberdalaspersu-nassentenziadasdanaziunalitadestra cumpiglia ultra d’abitantsesterseraturists,requirentsd’asiledautraspersunasche sa chat-tanmotemporarmainenSvizra.Inacumparegliaziundirectacunildumberda laspersunassenten-ziadasdanaziunalitadsvizran’èpiabetgpussaivla.

Surpassaments che vegnan cha-stiadsmocun inamulta (delictsmaingrevs),vegnaninscritsdararenilregisterpenal.Perquestmo-tivè lastatisticacorrespundentapaucrelevanta.

Persunas sentenziadas� il 2006 Dumber Quotaen%

Umens 83747 85,5Dunnas 14164 14,5 fin19onns 5568 5,720–29onns 35805 36,630–39onns 25110 25,640–49onns 18127 18,550–59onns 8970 9,260onnsudapli 4331 4,4 Naziunalitadsvizra 49711 50,8Naziunalitadestra 48200 49,21Sulettamaincreschids

Denunzias pervia da delicts da drogas

0

10 000

20 000

30 000

40 000

50 000

1990 1995 2000 2006

Mo commerzi

Commerzi e consum

Mo consum

En la statisticada sentenziasdagiuvenils vegnan registradas tutlassentenziasdaduffants(7–15onns)edagiuvenils(15–18onns).Schegiuvenilsuuffantscommet-tanindelictdattilapussaivladaddaschliarilconflictenilromd’inamediaziunud’inaemprovad’in-termediaziun. Sche questas me-siras han success, na vegn rela-schadanaginasentenzia.Uschianacumparanquestscasbetgenla statisticada las sentenziasdagiuvenils.

Sentenzias da giuvenils

0

2 000

4 000

6 000

8 000

10 000

12 000

14 000

16 000

1999 2002 2004 2006

Sentenzias (total)

da quai s. cun enguladitschs

da quai s. cun delicts da violenza

da quai s. cun cuntravenziun cunter la lescha da narcotics

www.statistik.admin.chThemenKriminalität,Strafrecht


Situ

aziu

ne

con

om

ica

eso

cial

ad

ala

po

pu

lazi

un


Tuttenorlaclassad’entradapovariarconsiderablamainlastructuradalasentradasbruttasdalaschasadas.Enlasclassasbassasdomine-schanfermamainlasentradasdatransfer(scolasrentasd’AVS),en-tantchelasentradasdalavurprevalanenlasclassaspliautas.Questasdifferenzasponvegnircumparegliadascunladifferentadistribuziundalaschasadastenorclassasd’entrada.

Autezza da las entradas per chasada il 200�disponiblas tenor las classas d’entrada bruttas�

ImportsenfrancspermaisTutlas

chasadas fin45994600

fin68996900

fin90999100

fin1209912100edapli

Entradasbruttasperchasada 8967 3261 5696 7932 10470 17269Deducziunsobligatoricas -2460 -820 -1426 -2140 -2780 -5070Entradasdisponiblas 6507 2441 4270 5792 7690 121991Lastschintgclassasd’entradaenquestatabellaedenlasduasgraficassinquestapaginaènconcepidas

uschiach’ellaspreschentantuttaspraticamainilmedemdumberdacas(mintgamairadund20%dalaschasadas).Tarlasentradas(bruttasedisponiblas)resp.lasdeducziunssatractidavalursmedias.Perlaclassad’entradacunlasplibassasentradasmuntanpialasentradasdisponiblasenmediaa2441francsperchasadaemais,perlaschasadascunlaspliautasentradasa12199francsepertutlaschasadasa6507francs.

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tut laschasadas

fin 4 599 4 600 fin 6 899

6 900 fin 9 099

9 100 fin 12 099

12 100 e dapli

Entradas da lavurEntradas da locaziun e da facultad

Entradas da transfer

Cumposiziun da las entradas il 2005

0%

20%

40%

60%

80%

Tut las chasadas

fin 4 599 4 600 fin 6 899

6 900 fin 9 099

9 100 fin 12 099

12 100 e dapli

Chasadas d’ina persuna

Chasadas da proprietaris

Pèrs cun 2 uffants

Repartiziun da las chasadas tenor las classas d’entrada bruttas il 2005

Chasadas da rentiers

Situ

aziu

ne

con

om

ica

eso

cial

ad

ala

po

pu

lazi

un


Il2005hanimportàlasexpensasda consum passa 60% da tutlas expensas. Las expensas perils custs d’abitar e d’energia ènstadasilpostilpligrondcunvar17%.

LaquotadalasexpensasperalimentsèsasbassadadapilaSegundaGuerramundialadapassa35%sinvar8%.Percunterècreschidalaquotadadautrasexpensas,scop.ex.quelladalscustsperiltrafficch’ès’augmentadadavar2%sinca.8%.

Bunamain 95% da las chasadas han ina televisiun e passa 75%possedanincomputer,entantchemostgars27%disponand’inagensientaderdalaschiva.

Cumposiziun da las expensas da las chasadas il 2005

En %

Custs d’abitare d’energia

Aliments ebavrondas

senzaalcohol

Traffic

17

88

622

14

25

Divertiment,recreaziun e culturaUlteriuras expensas

da consum

Ulteriurasexpensasda transfer

Tagliase taxas

Svilup da singulas expensas da las chasadas

0%

10%

20%

30%

40%

1945 1953 1961 1969 1977 1985 1993 2001 2005

Aliments e bavrondassenza alcohol

Custs d'abitar e d'energia

Traffic

Equipament da las chasadas cun singuls bains da consum il 2005

Televisiun Telefonin Computer Maschinada lavar giu

Maschinada lavar

Sientaderda laschiva

Situ

aziu

ne

con

om

ica

eso

cial

ad

ala

po

pu

lazi

un


Distribuziun da las entradasL’entrada disponibla suenter ladeducziun da las expensas ob-ligatoricasèdecisivaper il stan-darddaviver. Plinavantdependieraquantaspersunaschehandaparter questa entrada. Per eruirlamesiraperilstandarddaviver(uilniveldalbainstar)stoninsre-sguardarildumberelavegliade-tgnadatutilscommembers,v.d.ilbasegneffectivd’inachasada,pertge ch’in uffant ha in auterbasegn ch’ina persuna pli ve-glia.Daquestbasegntegnaquintla scalad’equivalenza. L’entradad’equivalenzachesaresulta,ser-vascomesiraper il standarddaviverda laspersunascheabitanensemeneninachasada.Tranterlasentradasd’equivalenzasamussangrondasdifferenzas.Iltschintgaveldalapopulaziuncun

las pli bassas entradas ha l’onn2004 pudì disponer libramainda9%,iltschintgavelcunlaspliautasentradasdapassa36%dal’entradatotala.

914

1823

36

Entradas equivalentas disponiblas il 2005

Quota da las differentas gruppas d’entrada1 a tut las entradas equivalentas disponiblas.

2. tschintg-2. avel

4. tschintgavel

3. tschintg-2. avel

5. tschintg-2. avel

1. tschintgavel

1 La populaziun è dividida qua en tschintg gruppas d’entrada tuttina grondas:

1 la gruppa la pli bassa cumpiglia 1 il tschintgavel da la populaziun cun las pli 1 bassas entradas (emprim tschintgavel), etc.

Expensas obligatoricas: passa in quart da las entradasza;periltschintgaveldalapopu-laziuncun laspliautasentradasmuntaellaa30%.

Chargia da las chasadas trasexpensas obligatoricas il 2005

0

5

10

15

20

25

30

35

Total 1. 2. 3. tschintgavel

4. 5.

Taglias directasContribuziuns a l’assicuranza sociala

Aliments

Quota da las expensas obligatoricas alas entradas bruttas per chasadada differentas gruppas d'entrada1 en %

1 Las chasadas èn divididas qua en tschintg gruppas d’entrada tuttina grondas:1la gruppa la pli bassa cumpiglia 1 il tschintgavel da tut las chasadas cun 1 las pli bassas entradas bruttas per chasada (emprim tschintgavel), etc.

Inachasadanapobetgdisponerlibramain da tut sias entradasbruttas. Tschertas expensas èninevitablas:taglias,contribuziunsdal’assicuranzasociala(AVS/AI),cassasdapensiun,assicuranzadamalsauns). Bundant in quart dalasentradasdalapopulaziunto-talavegnimpundìperlasexpen-sasobligatoricas.En las differentas gruppasd’entradavarieschaquestaquotamo pauc. Las singulas cumpo-nentas han però mintgamaiin’autraimpurtanza.Enlasgrup-pasd’entradaplibassasèeralaquotadalastagliasdirectasfede-ralas,chantunalasecommunalasconsiderablamain pli bassa, en-tantchelaquotadalscustsdalasassicuranzassocialas(spezialmaindalasassicuranzasdamalsauns)èpliauta.Tuttinasa resultaperlas trais gruppas d’entrada plibassas en tut ina grevezza da25%.Enlasclassasd’entradapliautass’augmentaquestagrevez-

Situ

aziu

ne

con

om

ica

eso

cial

ad

ala

po

pu

lazi

un


Quantas persunas povras datti en Svizra?En Svizra èn pertutgadas da lapovradadradund360000persu-nasenlavegliadetgnada20fin59onnsresp.8,5%dalapopula-ziun(2005).Da«workingpoor»discurr’ins,schelaspersunaschevivan en ina chasada lavuranensemenalmain36urasadem-na e na gudognan tuttina betgavundapersurpassarilcunfindapovradad.Quaipertutgail20054,2%dalaspersunascunactivi-taddagudognresp.var125000persunas.

Svilup da la povradad

0%

2%

4%

6%

8%

10%

2000 2001 2002 2003 2004 2005

Quota da povradad (20 fin 59 onns)

Quota dals «working poor»

Nua sa chatta il cunfin da povradad?Sch’insnavulbetgfixarilcunfindapovradadamodaarbitrara,dovriinavalurdareferenza.EnSvizrasadrizzaquestavalurtenorlasdirec-tivasdalaConferenzasvizraperagidsocial(CSAS).Questgremide-fineschavalursdareferenzacumprovadasdavartlasprestaziunselascontribuziunsfinanzialasnecessariasperpudairviverenSvizraamodadegnaesasentirintegràenlasocietad.Questasdirectivasvalanscorecumandaziunperladistribuziunconcretadalasprestaziunsd’agidsocial;perquestmotivstoninsfixarinsaquantasvalursdareferenzaperoperaziunalisarstatisticamainlanoziun«povradad».Ilcunfindapovradadresultadalasummadalbasegndabasa(fixàdalaCSAS)+expensasperabitar+premiasdalacassadamalsauns+100.–francspermintgapersunaapartirda16onns.Il2005muntavailcunfindapovradadenmediaa2200.–francsperinapersunasulettaeda4600.– francsper inpèrcundusuffants (sut16onns).Quaiènvalursteoreticas,effectivamainvegnancalculadscunfinsspecificspermintgachantun.Tutlaspersunastranter20–59onnschevivaneninachasadavalanscopovras,schelurentradasènplibassasch’ilcunfindapovradadsuenterladeducziundalascontribuziunsdalasassicuranzassocialas(AVS,AI,e.u.v.)edalastaglias.

www.statistik.admin.ch Themen WirtschaftlicheundsozialeSituationderBevölkerung



Svilu

pp

ersi

sten

t


Enilsblerschampsdalavitadattipunctsdapartenzaper insviluppersistent,mailmedemmumentpon inseraconstatar tendenzascuntrarias:d’inavarthaninspu-dìmeglierarl’effizienzaecologicaenvarsaquantschamps,dal’au-tra vart èquella savens vegnidacumpensada cun augmentar ilconsum.In’ulteriuraambivalenzasamussaenilfatgch’ilsmeglieramentsenSvizrastattanenconfruntcunilspegiuraments globals. Intscher-ta è era la correctezza tranterlas generaziuns: il giudicat rela-tivamain positiv da la situaziunactualapudesssarealisaracustdalasgeneraziunsfuturas.16%dalsgiuvenilsnadisponangnancdacumpetenzasdalegerfunda-mentalas.El’augmentdalasur-fatschadalterrenabitàvaacustdacustaivelterrencultivabel.Tutentutè laSvizra lunschda-ventd’inasituaziunecologicafa-vuraivla: laSvizradovravartraisgiadasdapliprestaziunsecologi-caseresursas,chequaichelabio-sferamettaadisposiziunamodaregenerativa. Il motiv principalper il grond diever è il consumd’energiachemuntaadusterzsdalfastizecologicsvizzer.

Essan nus sin la dretga via?

Valitaziun

1 Satisfacziun dals basegns–quantbainvivainnusoz?

L’aspectativad’inavitaenbunasanadadcrescha

Lasentradasnacreschanbetg

Laviolenzas’augmenta

Ladischoccupaziuncrescha

2 Giustia–coènrepartidaslasresursas?

Lapovradadsareducescha

L’agiddasviluppublicstagnescha

Laspajasdadumensedadunnasvegnanarmonisadasplaunaplaun

3 Mantegniment dal chapital–tgelaschainnusenavosanossuffants?

L’abilitaddalegerdalsgiuvenilssamidastrusch

L’indebitamentcrescha

Laquotad’investiziunalproductnaziunalbrutstagnescha

Laquotadapersunasoccupadasenlascienzaelatecnicas’augmenta

Ildumberdalsutschelscuadersrestapliumainconstant

Lasurfatschadaterrenabitàcrescha

4 Distatgament–quanteffizientamainduvrainnuslasresursas?

Iltrafficdamartganziacreschaplisveltchel’economia

Larelaziuntranterl’autoediltrafficpublicsamidastrusch

Ilconsumd’energiafossilaperpersunastagnescha

Larelaziundaldieverdamaterialareguardilproductnaziunalbrutèvariabla

Giudicamentdalsvilupdapiil1990:

Positiv(endirecziundalapersistenza)

Negativ(daventdalapersistenza)

Neutral

Il fastiz ecologic e la biocapacitad da la Svizra

En hectaras globalas per persuna

0

1

2

3

4

5

6

1961 1971 1981 1991 2001

Fastiz ecologic

1966 1976 1986 1996

Biocapacitad

AbitadisEnergia

Economiaforestala

Pestga

Economiada pastgiras

Cultivaziun d’ers

www.statistik.admin.ch Themen NachhaltigeEntwicklung




Dis

par

itad

sre

giu

nal

as


In project europeic: Urban AuditIlprojecteuropeicUrban Auditpermettadacumparegliarlaqualitaddaviverenpassa300citadsedaglomeraziunseuropeicasabasadapliche300differentsindicatursstatistics.Quadusexempelsd’indicaturspersingulascitads(datasdal1999finil2004):

Chasadas cun atgna proprietad d’abitar

0 20 40 60 80

LosannaBerna

GenevraTuritg

GrazVienna

BolognaTurin

MilaunRoma

GrenobleBesançon

DijonStrasbourg

LyonFreib. en Br.

NürnbergMinca

HamburgBerlin

Quota da las chasadas en %

Media: 34,1%

0 10 20 30 40

LosannaBerna

GenevraTuritgVienna

BolognaTurin

MilaunRoma

GrenobleBesançon

DijonStrasbourg

LyonFreib. en Br.

NürnbergMinca

HamburgBerlin

Populaziun cun in nivel da qualificaziun superiur1

Quota da la populaziun en %

Dunnas en media: 16,5% Umens en media: 21,7%

1 Quota da la populaziun permanenta cun in nivel da furmaziun ISCED (International Standard Classification of Education) 5–6 (en Svizra: nivel da scolas autas e furmaziun professiunala superiura)

DunnasUmens

www.statistik.admin.chInternationalInternationaleDisparitäten

0 10 20 30 40

LosannaBerna

GenevraTuritgVienna

BolognaTurin

MilaunRoma

GrenobleBesançon

DijonStrasbourg

LyonFreib. en Br.

NürnbergMinca

HamburgBerlin

Quota da dischoccupaziun tenor gruppas da vegliadetgna

Quota da dischoccupaziun en %

Persunas da 15 fin 24 onns en media: 15,9% Persunas da 55 fin 64 onns en media: 8,1%

Persunas da 15 fin 24 onnsPersunas da 55 fin 64 onns

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/regionale_und_internationale.html

http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/regionale_und_internationale.html


Ilsc

han

tun

sd

ala

Svi

zra

Neu

chât

el

Frib

ourg

Solo

thur

n

Delé

mon

t

Lies

tal

Aara

u Luze

rnSt

ans

Sarn

en

Bellin

zona

Schw

yzG

laru

s

Zug

Frau

enfe

ld

St. G

alle

nHe

risau

Appe

nzel

l

Scha

ffhau

sen

Altd

orf

Chur

Sion

Laus

anne

Bern

Base

l

Züric

h

Gen

èveF

RA

NC

E

DE

UT

SC

HL

AN

D

IT

AL

IA

FL

ÖS

TE

RR

EI

CH

GR

ZH

BE

LU

UR

SZ

OW

NW

GL

ZG

FR

SO

BS

BL

ARAI

SG

AG

TG

TI

VD

VS

NE

GE

JU

SH

010

2030

4050

km

chapitala dal chantun

Ils chantuns da la Svizra, stadi 1-1-2008

26 chantuns166 districts2715 vischnancas

Explicaziuns davart las abreviaziunsdals chantuns: cf. tabella p. 2

Stadi:1-01-2008

IlPortal statistic da la Svizramettaadisposiziunonlinecun il«Lexicon statistic da la Svizra»vastasseriascronologicasstatisti-cas,purtretsstatisticsdatutlasvischnancasdalaSvizra,inagrondapurschidadastatisticasistoricas,tutlascommunicaziunsalasmedias(dapiil1996)etutlaspublicaziuns(dapiil2004)dal’Uffizifederaldastatistica. Il«LexiconstatisticdalaSvizra»onlinevegnactualisàcuntinuadamaineporschaadinalasplinovasdatas.

In’offertad’emprovadal lexicon statistic chattaisVus sut l’adressa:http://www.lexikon-stat.admin.ch

Atlas des räumlichen Wandels der Schweiz

L’ovra«AtlasdesräumlichenWan-dels der Schweiz» mussa e com-menteschaladinamicadalsdavosdecennis amaunda las datasdala statistica publica. Sin funda-mentdalsdifferentsnivelsdascalavegnanscleridsilsprocessdalame-tropolisaziun,daladifferenziaziuntranter regiunsgrondas e regiunslinguisticas,scoeradalastendenzasdamarginalisaziuned’integraziunentaifer las aglomeraziuns ed ilsquartiersdacitad.Paisvegnmesssurtutsinilcontexteuropeicesinlamidadadaldavostempversnovasfurmasd’urbanisaziun.

Ediziunbilingua(tudestg/franzos),416paginas(lià),fr.98.–.DaretrairenlibrariasudirectamaindalachasaedituraNeueZürcherZeitung,e-mail:[email protected]

Statistisches Jahrbuchder Schweiz 2008incl.CD-ROM

L’Annuaristatisticèl’ovradastan-darddalastatisticasvizra.Eldatinmaletgcumplessivebaincha-paiveldalaSvizra.L’ovraporschaspertabellas,erasurvistasillustradasecurtstextsinfurmativs davart tut ils temasda la statistica publica. L’anna-da2008preschentadanovamainils chapitels cumprovads davartlas disparitads internaziunalas eregiunalas e davart il svilup du-raivel,scoerainasurvistadalaspliimpurtantasinfurmaziunssta-tisticasenenglaisetalian.LaCD-ROMagiuntadacumpiglia

ilscuntegnsdal’annuari2008stampà,cumplettadscunnumerusastabellasstatisticas regiunalasdalStat@las Wahlen, l’atlas interac-tivcunilsresultatsda laselecziunsfederalas2007,edalStat@las Europa,l’atlasinteractivdalasregiunseuropeicas.Edìdal’Uffizifederaldastatistica.Bilingtudestg/franzos,ca.550paginas(lià),fr.131.–(incl.CD-ROM).DaretrairenlibrariasudirectamaindalachasaedituraNeueZürcherZeitung,e-mail:[email protected]

Taschenstatistik 2008 - Federal Council

Documents

Transcript of Taschenstatistik 2008 - Federal Council