TARĠHÇE - anadoluissagligi.com · 1937 - Ġlk kan bankas ... diare ate kaıntı hemoglobinüri ba...
Transcript of TARĠHÇE - anadoluissagligi.com · 1937 - Ġlk kan bankas ... diare ate kaıntı hemoglobinüri ba...
1910’ ların
Transfüzyon aleti
1937 - Ġlk kan bankası kuruldu
1940 - Rh sistemi bulundu
1960 - Viral hepatit testleri geliĢtirildi
1970 - Tam kan yerine kan komponenti daha fazla
kullanılmaya baĢlandı
1985 - BağıĢlanan kanda AIDS ile ilgili antijen testi
uygulanmaya baĢladı
TARĠHÇE :
1665 - Bir hayvandan diğerine kan transfüzyonu
1667 - Hayvandan insana kan transfüzyonu
1818 - Ġnsandan insana ilk kan transfüzyonu
1900 - A B O kan gruplarının keĢfi
1902 - AB kan grubunun keĢfi
1914 - Sitrat solüsyonu antikoagülan olarak kullanıldı
ml/kg Yaklaşık
Kan Hacmi
Erişkin Erkek 70 ml / kg 90 kg = 6300 ml
Erişkin Kadın 70 ml / kg 60 kg = 4200 ml
Çocuk 80 ml / kg 30 kg = 2400 ml
Yeni Doğan 85 - 90 ml / kg 3 kg = 255 - 270 ml
KAN HACMĠ
hücrelerin beslenmesi metabolitlerin atılması
vücut ısısının ayarlanması pH nın ayarlanması
organizmanın korunması hormonların taĢınması
kanamaların durdurulması
KANIN GÖREVLERĠ
KTÜ KAN BANKASI ĠRLANDA
Kan Grubu % %
O 43,8 56
A 43,5 31
B 7,9 11
AB 4,8 2.5
Rh ( + ) 83,8 85
Rh ( - ) 16,2 15
GÖRÜLME SIKLIĞI
DONÖR
tam kan : yılda 2 – 3 defa verebilir
plazma : aferez ile yılda 15 lt.verebilir
trombosit : aferez ile yılda 24 defa bağışlayabilir
18 –65 yaĢ arası
Sağlıklı olmalı
Ġnfeksiyonu olmamalı
KAN BANKASI
BÖLGESEL BAĞIġ ORANLARI
Avrupa % 4,12 Kuzey /
Güney amerika % 2,81 Türkiye
% 1,5 Kuzey
Afrika/ Ortadoğu % 0,84
Asya / Pasifik % 0,81
Afrika % 0,41
TÜRKĠYE’ DE KAN BAĞIġI
YILLIK KAN MĠKTARI ASKERĠ BAĞIġ ORANI SĠVĠL BAĞIġ ORANI
1.000.000 ünite % 43 % 57
MAJOR CROSS - MATCH
donör eritrositleri + alıcının serumu veya plazması
MĠNOR CROSS - MATCH
donör serumu veya plazması + alıcının eritrositleri
hemoliz ya da aglütinasyon olmaması uygunluğu gösterir
UYUMLULUK TESTLERĠ
ERĠTROBLASTOSĠS FETALĠS
Yeni doğanın Rh uyuşmazlığı nedeniyle oluşan
hemolitik hastalığı
Doğurganlık çağındaki Rh ( - ) kadınlara Rh ( + ) kan
verilmemeli
Rh ( - ) anne – 1. hamileliği
Rh antijeni
Rh ( + ) fötüs
Rh antikoru
Rh ( + ) fötüs
Rh ( - ) anne – 2. hamileliği
Kan manuel ya da mekanik yöntemlerle hazırlanır
Manuel yöntem
Donörden kanın doğrudan içinde antikoagülan bulunan
kan torbasına alınmasıdır
Sonra santrifüj ile eritrosit, tombosit ve plazma ayrılır
KAN KOMPONENTLERĠNĠN
HAZIRLANMASI
Aferez
Spesifik kan komponentinin ayrılması işlemi
Örnek : Trombositlerin ayrılması ve kalan komponentlerin
( eritrosit ve plazma ) donöre geri verilmesi
Tam kan bağışı yaklaşık 10 – 20 dakika sürerken,
aferez ile yapılan bağış 1 – 2 saat almaktadır
Dansite farkına göre
Plazma
Trombositler
Mononükleer hücreler
Granülositler
Genç eritrositler
Olgun eritrositler
Santrifüj sonucu
komponentlerin sıralanışı
1 . İçeriğin ( hücre, faktör ) canlılık ve fonksiyonunu korumak
2 . Zararlı fiziksel ve kimyasal değişiklikleri önlemek
3 . Bakteriel proliferasyonu azaltmak
KANIN HAZIRLANMASI VE SAKLANMASINDAKĠ HEDEFLER
ACD ( Acid-Citrate-Dextrose )
CPD ( Citrate-Phosphate-Dextrose )
CPDA ( CPD-Adenin )
kanın pıhtılaĢmasını önlemek
GÖREVLERĠ hücrelerin glikoz ihtiyacını karĢılamak
pH yı tamponlamak
KATKI MADDELERĠ
BANKA KANINDA MEYDANA GELEN DEĞĠġĠKLĠKLER
DEPO ÖMRÜ
baĢlangıç bitiĢ
pH 7 6,68
potasyum 4 mEq/lt 32
mEq/lt
laktik asit % 20 % 140
Hb ‘ in O2 ‘ e affinitesi artar
Eritrositlerde 2,3 DPG değeri azalır
pH azalır
Eritrositlerin deformabilitesi değişir
Hemoliz görülür
Vazoaktif maddeler salınır
Proteinler denatüre olur
Potasyum, fosfat ve amonyak artar
F5 ve F8 bozulur
TRANSFÜZYON ENDĠKASYONLARI
1 - Kan hacmindeki eksikliğin giderilmesi
2 - Kanın oksijen taĢıma kapasitesinin düzeltilmesi
3 - Komponent eksikliğinin düzeltilmesi
TRANSFÜZYONA KARAR VERĠRKEN
Anemi akutmu kronikmi ?
Transfüzyon endikasyonu varmı ?
İhtiyaç duyulan komponent ?
Kaç ünite transfüzyon gerekecek ?
Hastaya yararları ve zararları neler ?
KAN ÜRÜNÜ ĠSTENĠRKEN
Transfüzyon nedeni belirtilmeli
İhtiyaç duyulan komponent belirtilmeli
Transfüzyonun zamanlama, miktar, süresi
Transfüzyon istek formu doldurulmalı
Uyumluluk testi için kan örneği alınmalı
Ünitenin ABO ve Rh grubu
Hastanın ismi, dosya numarası
Hastanın ABO ve Rh grubu
Bağış numarası
Kan ürününün son kullanım tarihi
Kan torbasında yırtık, renk değişikliği,
hemoliz, pıhtılaşma olup olmadığı
TRANSFÜZYONA BAġLARKEN
DĠKKAT EDĠLMESĠ GEREKENLER
TRANSFÜZYONDA GÖZLEM
AteĢ, nabız, solunum, TA
- transfüzyon öncesi
- ilk 15. dakikasında
- bitinceye kadar saatde bir
İlk 5 – 10 dk. reaksiyonları gözlemek için yavaş verilmeli
( ilk 25 – 50 ml. si 2 – 5 ml / dk verilir )
Komplikasyon riski nedeniyle İ.V. yol açık tutulur
Komplikasyon geliştiğinde nedeni araştırılır
Komplikasyonla ilgili hastada Ģu bulgular gözlenir
kızarma
ürtiker
kusma
diare
ateş
kaşıntı
hemoglobinüri
baş ağrısı
transfüzyon yerinde ağrı
sırt ağrısı
kollaps
dolaşım yetmezliği
TRANSFÜZYONA BAġLAMA SÜRESĠ
Kan ürününde çevre ısısında bakteriel proliferasyon gelişir
Bu nedenle :
Banka kanı 30 dk. içinde verilmeye baĢlanmalı
Transfüzyon 5 saat içinde bitirilmeli
Transfüzyon hızı rutin 4 - 5 ml. / dk. olarak ayarlanır
Ciddi oligemilerde ilk 500 ml. 10 dakika içinde verilebilir
FĠLTRELER
Gözle görülmeyen pıhtı, hücre döküntüleri kanda birikebilir
Standart kan filtreleri 170 – 260 mikron çapında por
içerirler
Lökositlerin filtre edilmesi için daha küçük porlu filtreler
kullanılır
( Lökositler % 99 oranında arındırılmakta )
KAN ISITICILARI
İnfüzyonun yavaş yapıldığı hastalarda sorun olmaz
Transfüzyon hızı 100 ml / dk. üzerinde olursa soğuk kan
kardiak arreste neden olabilir
Kan ürünü
sıcak su içine konarak,
mikro dalga fırında,
soba - radyatör üstünde
ısıtılmamalı
Bu amaçla üretilmiş ısıtıcılar mevcut
Transfüzyonların % 60 ‘ ı peroperatuar uygulanır
Dikkat edilmesi gerekenler :
Anemi geçicimi, süreklimi
İhtiyac her hasta için ayrı ayrı değerlendirilir
1 ünite verilir, yeni ihtiyaç değerlendirilir
Perioperatif kan kaybı önlenmeli
Cerrahi öncesi antikoagülan ve trombolitik ajanlar kesilmeli
PERĠOPERATĠF KAN TRANSFÜZYONU
Rejyonal anestezi tercih edilmeli
Genel anestezi için hipotansif ajanlar tercih edilmeli
Yeterli cerrahi hemostaz sağlanmalı
Cerrahi yaklaşım gerekirse modifiye edilmeli
Otolog kan allojenik kana tercih edilmeli
Cerrahi hastada maksimal O2 dağılımı sağlanmalı
PERĠOPERATĠF KAN TRANSFÜZYONU
nabız
kan basıncı
saatlik idrar miktarı
santral venöz basıncı
arteryel kateterizasyon
pulmoner arter kateterizasyonu
KANAMALI HASTADA MONĠTÖRĠZASYON
AKUT KAN KAYBINDA TRANSFÜZYON TEDAVĠSĠ
Geniş İ.V. kateter girilir
Kan örneği alınır
Hızla kristalloid solüsyonu infüze edilerek TA
düzeltilmeye çalışılır ( Hipoperfüzyon düzeltilir )
Kanamanın cerrahi kontrolü sağlanır
Yeterli kan oksijen taşıma kapasitesi sağlanır
Koagülasyon gözlenir
( kan transfüzyonuna rağmen inatçı kanama görülmesi )
% 20 < 1 litreye kadar -kristalloid
% 20 > 1 litreden fazla -eritrosit süspansiyonu
-kristalloid ve/veya kolloid
KAN HACĠM KAYBI EġDEĞER SIVI HACMĠ YERĠNE KONACAK SIVI
( % )
CERRAHĠ HEMOSTAZA RAĞMEN
kanama devam ederse
koagülasyon testleri bozulmuşsa
trombosit sayısı yetersizse
trombosit süspansiyonu,
taze donmuş plazma ( veya kryopresipitat )
yada bunların kombinasyonu kullanılabilir
alıcı kan grubu verilebilecek eritrosit susp. grubu
[ tercihen Rh ( - ) ]
O YOK
A O
B O
AB A , B , O
ACĠL ġARTLARDA FARKLI GRUPTAN TRANSFÜZYON
ANEMĠYE CEVAP OLARAK GÖRÜLEBĠLEN FĠZYOLOJĠK DEĞĠġĠKLĠKLER
kardiak output
kalp hızı, kontraktilite
eritrositlerden O 2 salınımı
periferik vasküler rezistans
kan viskozitesi
DAHA YÜKSEK HEMOGLOBĠN DEĞERĠNE ĠHTĠYAÇ
DUYULAN HASTALIKLAR
( Hb 10 gr / dl nin üzerinde tutulmalıdır )
Koroner arter hastalığı
Konjestif kalp yetmezliği
KOAH
Periferik vasküler hastalık
Felç
Beta bloker kullanımı
Kan kaybı beklentisi
YaĢlılık
kardiak output
Hb 7 gr / 100 ml. akut anemiyi tolore edebilir
kardiak output
akut anemi miyokard iskemisi
eritrosit süspansiyonu verilmeli
SAĞLIKLI GENÇ
ERĠġKĠN
KARDĠOPULMONER
HASTALIKLI
Warfarin
Aspirin
ELEKTĠF CERRAHĠ UYGULANACAK HASTALARDA
DĠKKAT EDĠLMESĠ GEREKEN ĠLAÇLAR
Elektif cerrahi öncesi warfarin ile yapılan
antikoagülasyon kesilmeli
Protrombin zamanı normal değerlerde olmalı
150 mg. lık doz birkaç gün trombosit
fonksiyonlarında yetersizliğe neden olur
Cerrahiden en az 7 gün önce kesilmelidir
Trombosit defektine bağlı kanama görülürse,
trombosit süspansiyonu kullanılır
KAN ÜRÜNLERĠ
TAM KAN :
Taze kan ve banka kanı olarak iki şekli vardır
Kısa süreli ( 48 saat ) depolamada heparin kullanılır
Hematokrit değeri % 30 - 40
Lökosit, trombosit ,labil pıhtılaşma faktörü bulunmaz ( F1, F5, F8 )
Kanlar 4°C de en çok
ACD ile 21 gün
CPDA ile 35 gün saklanabilir
ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU
Bir ünite tam kandaki eritrositleri içerir
Süspansiyonun % 70 ‘ i eritrosittir ( Hct % 70 )
Az miktar plazma ve antikoagülan bulunur
Trombositler dejenere olur ve fonksiyon görmezler
Faktör 5 ve 8, 24 saatden sonra önemli oranda azalır
1 - 6 C derecede
CPDA ile 35 gün
AS-1 ile 42 gün saklanabilir
KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ
Avantajları
Hepatit geçme ihtimali azalır
Elektrolit ve metabolik yüklenmeden kaçınılır
Bazı antijenlerle temasdan korunulur
250 ml.lik eritrosit süsp.: Hb.’ i 1 - 1,5 gr. / dl.,
hematokriti % 3 yükseltir
Hb. seviyesinin 10 gr. / dl. olması, genel anestezi ve
büyük ameliyat için gereklidir
ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU
KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ
YIKANMIġ ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU
Eritrosit süspansiyonu yıkanır ve SF ile süspanse edilir
( plazmadan temizlenmiş olur )
LÖKOSĠTTEN ARINDIRILMIġ ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU
Eritrosit süspansiyonu fitre edilerek lökositlerden temizlenir
GLĠSEROL ĠLE SAKLANAN ERĠTROSĠT SÜSPANSĠYONU
Nadir bulunan kan ünitesi - 65 ° C de 3 yıldan uzun saklanabilir
KAN ÜRÜNLERĠ
ERĠTROSĠT SÜSP. ĠÇĠN ENDĠKASYONLAR
Hb 8 gr / 100 ml. veya akut kan kaybı olan sağlıklı kişide
hipoksi ile aşağıdakilerden en az 2 sinin bulunması :
kan hacminin % 15’ inin akut kaybı
diastolik kan basıncının 60 mmHg olması
sistolik kan basıncında normale göre 30 mmHg düşme
taşikardi ( > 100 atım / dk. )
oligüri / anüri
mental durum değişiklikleri
Hb 10 gr / 100 ml. olan koroner arter hastalığı veya pulmoner
yetmz. hastalarda kan kaybının olması veya devam etmesi
KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ
2 şekilde elde edilir
Tek donörden aferez ile :
Donör, hücre separatörüne
bağlanır. Santrifüj ile trombosit
ayrılır, eritrosit - plazma donöre
geri döner
Herhangi bir donörden :
Tam kanın 8 h. içinde santrifüjü
ile trombositten zengin plazma
elde edilir. Tekrar santrifüj ile
trombosit konsantresi hazırlanır.
Oda ısısında, agregasyonun önlenmesi için hafif çalkalanarak
( agitator ile ) 5 güne kadar saklanabilir
TROMBOSĠT SÜSPANSĠYONU
KAN ÜRÜNLERĠ
TROMBOSĠTTEN ZENGĠN PLAZMA
Hacmi, orjinal tam kanın sadece % 50 ‘ sidir
200 ml. plazma içinde % 60 - 70 oranında trombosit bulunur
ABO uyumlu 5 - 6 donörden sağlanan kandan konsantre edilir
KAN ÜRÜNLERĠ
TROMBOSĠT KONSANTRELERĠ
Trombositten zengin plazma yüksek devirle santrifüj edilir
Plazma alınır, kalan 25 - 30 ml. lik kısım - 30°C ye dondurulur
Kullanılacağı zaman, yeniden süspanse edilirler
KAN ÜRÜNLERĠ
TROMBOSĠT TRANSFÜZYONU ĠÇĠN ENDĠKASYONLAR
Son 24 h. de trombosit sayımı 10 000 / mm3 ( profilaksi için )
Son 24 h. de trombosit sayımı 50 000 / mm3 ile beraber
mikrovasküler kanama veya planlanan cerrahi / invazif işlem
Mikrovasküler kanama ve trombosit sayısında birden düşme
Komplike girişim sonucu massif kan transfüzyonu yapılması ve
sonucunda mikrovasküler kanama görülmesi
Cerrahi için yeterli trombosit sayısı 50 - 60 bin / mm3 ‘ dür
KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ
PLAZMA
Taze, taze donmuş, kuru ve dinlendirilmiş solüsyonlar şeklinde
hazırlanır. ABO uyumluluğu bakılır
Hepatit ve AIDS virüsü taşıma riski vardır
AB grubundakiler bütün gruplara plazma verebilirler ( ? )
KAN ÜRÜNLERĠ KAN ÜRÜNLERĠ
TAZE DONMUġ PLAZMA
FV ve VIII inaktivasyonunu önlemek için 8 h. içinde dondurulur
-18°C de 1 yıl depolanabilir. Verilmeden 30 – 37°C ye kadar eritilir
1 – 6°C ye ısıtılıp, 24 saat içinde vermek şartıyla saklanabilir
Bir ünite, bütün pıhtılaşma fakt. ve 500 mg. Fibrinojen içerir
Bir ünite, pıhtılaşma faktör seviyesini % 3 arttırır
KAN ÜRÜNLERĠ
TAZE DONMUġ PLAZMA TRANSFÜZYON ENDĠKASYONU
Anormal spesifik faktör eksikliğinde
Konjenital eksiklik : Antitrombin 2; F-2, 5, 7, 8, 9, 10 ve 11; plazminojen
veya antiplazmin
Kazanılmış eksiklik : Warfarin tedavisi., K Vit. eksikliği, karaciğer hast.,
massif transfüzyon, DIC
Endikasyonu sınırlı olan durumlar
Massif transfüzyonda klinik koagülopati olmadan kullanım
Volüm replasmanı
Nutrisyonel destek
Hipoalbuminemi
KAN ÜRÜNLERĠ
FAKTÖR KONSANTRELERĠ
Aynı hacim taze donmuş plazmadan 20 - 30 kat etkilidir.
Fibrinojen, kuru hazırlanır, SF ile sulandırılıp kullanılabilir.
Hepatit taşıma riski oldukça fazladır.
ALBUMĠN KONSANTRELERĠ
Tuzlu ve tuzdan fakir olmak üzere iki şekilde hazırlanır.
25 gr. / 100 ml. lik preparatı 500 ml. lik plazmaya eşit ozmotik
basınç sağlar.
Hepatit riski çok azdır.
KAN ÜRÜNLRĠ
ġOKDAKĠ HASTADA TRANSFÜZYON
oksijen transportu
ŞOKDA HEDEF
yeterli perfüzyon
kristalloid / eritrosit süspansiyonu = 3 / 1
dolaĢımın düzenlenmesi hemodinamik cevap
anaerobik metabolizma ürünlerinin temizlenmesi
aerobik metabolizmanın oluĢması
Kristalloid : kan hazırlanmasında gecikme olduğunda ilk
resüsitasyon sıvısı olarak kullanılabilir
Kolloid solüsyonları ( albumin, plazma gibi )
Kristalloid solüsyonları ( laktatlı ringer , SF gibi )
hangisinin tercih edileceği tartışmalıdır
Resüsitasyon için kolloidin kristalloidden üstün olmadığı
gösterilmiştir ( ancak daha fazla kristalloide gerek vardır )
ġOKDAKĠ HASTADA TRANSFÜZYON
Suni kolloid solüsyonu Modifiye sıvı jelatin
Dextran
Nişasta içeren (hydroxyethyl starch-HES)
Yan etkileri Allerjik reaksiyonlar
Koagülasyon bozuklukları
Böbrek toksisitesi
KRĠSTALLOĠD SOLÜSYONLARININ AVANTAJLARI
Daha ucuz
Crossmatch gerektirmez
Hastalık taşımaz
ġOKDAKĠ HASTADA TRANSFÜZYON
MASSĠF KAN TRANSFÜZYONU :
Tarif :
a - 24 saatte verilen kan miktarı total kan volümüne eşitse
b - 10 Ü ‘den fazla tam kan, 20 Ü ‘den fazla eritrosit
süspansiyonu transfüze edilmişse
c - 3 saat ya da daha kısa sürede dolaşımdaki kan volümünün
% 50 ‘ den fazlası replase edilmişse
d - kan kaybı 150 ml / dakika ise
massif transfüzyondan bahsedilir
hipotermi
asidoz
alkaloz
sitrat toksisitesi
hiperpotasemi
2,3 DPG azalması
dilüsyonel trombositopeni
faktör eksikliği
Ayrıca diğer kan transfüzyon komplikasyonlarının görülme sıklığı artar
MASSĠF TRANSFÜZYONUN ETKĠLERĠ
hipotermi
Hb ‘in oksijene affinitesini
pıhtılaşma olayı tam gerçekleşemez
kardiak debi
fatal aritmilere yol açabilir
soğuk karaciğer sitratı yeterli metabolize edemez
düşük ısı, hipokalsemi riskini
asidoz
kan asit pH da ( 6,3 ) depolanır
alkaloz Sodyum sitrat k.c. de sodyum bikarbonata çevrilir
Hb ‘in oksijene affinitesini
İntrasellüler 2,3 DPG
Oksijenin dokulara bırakılması
Potasyum değeri
Miyokardial kontraktilite bozulur
sitrat toksisitesi Karaciğer hastalığı veya hipotansiyonu olan hastalarda görülür
Kanda Ca bağlar, tetaniye sebep olabilir
İyonize kalsiyum seviyesi
Hipokalsemi sonucu hipotansiyon gelişir
EKG ‘ de anormallikler tesbit edilir
hiperpotasemi Oligürik hastalarda önem kazanır
Transfüzyon hızı 100-150 ml./dk. yı aşmadıkça
nadiren sorun olur
Kardiak fonksiyonda değişiklikler görülür
2,3 DPG azalması
3 haftalık depolamada eritrositlerdeki miktarı azalır
oksijen yüklenimi
yaşlı hastalarda kardiak problemler
dilüsyonel trombositopeni ve faktör eksikliği
DIC gelişebilir
eritrosit süspansiyonu kristalloid solüsyonu
trombosit
oksijen taĢıma
kapasitesini
arttırmak için
mikrovasküler
kanamada
intravasküler
volümü
ayarlamada
MASSĠF TRANSFÜZYON GEREKTĠREN HASTALARDA
Üç şekilde uygulanabilir :
1 - Elektif ameliyat öncesi hastanın kanı alınır
2 - Hemodilüsyon
3 - Ameliyatta kaybedilen kan, özel cihazda toplanır,eritrosit
ayrılıp yıkanır,elektrolitli sıvılar içinde hastaya geri verilir
OTOLOG TRANSFÜZYON
Otolog kan kullanılmasının faydaları :
1. Kan ile bulaşan viral hastalıklar ( HIV, HCV, HBV, CMV )
2. Kan nakline bağlı alloimmünizasyon
3. Kan naklinden sonra oluşan ateş, allerjik olaylar
görülmez
OTOLOG TRANSFÜZYON
Ototransfüzyon cihazı
Kontrendikasyonları :
Sistemik sepsis
Malign hastalık
Operasyon alanı kontaminasyonu
Sıklığı % 5 - 6 ‘dır
Ölüme yol açabilecek ciddi komplikasyonlara neden olabilir
HEMOLİTİK REAKSİYON
ALLERJİK REAKSİYONLAR
PİROJEN ( FEBRİL ) REAKSİYON
BAKTERİEL SEPSİS
HAVA EMBOLİSİ
TROMBOFLEBİT
DOLAŞIM YÜKLENMESİ
HASTALIK GEÇMESİ
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
ANTİKOR ANTİJEN
HEMOLĠTĠK REAKSĠYON :
Ölüm oranı 1 / 300 – 700 bin kan transfüzyonu
Sadece 5 – 10 ml uygunsuz kan nakliyle oluşabilir
Aşağıdakilerden biri görülürse transfüzyon kesilir, nedeni araştırılır
Semptomlar
Birşeylerin yanlış gitmesi
Ajitasyon, Kızarma
Transfüzyon alanında ağrı
Karın, sırt, göğüste ağrı
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
Bulgular
Ateş, Hipotansiyon
Hemoglobinemi
Hemoglobinüri
Yaradan sızma şeklinde kanama
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
AraĢtırma :
Transfüze edilen kanın uygun kan olup olmadığına bakılır
İdrar miktarı gözlenir
EKG takip edilir ( hiperkalemi riski nedeniyle )
2 – 4 saat arayla biyokimya ve pıhtılaşma testleri takip edilir
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
HEMOLĠTĠK REAKSĠYON :
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
Kan verme işlemi durdurulur
İ.V. set değiştirilir ve yol % 0,9 NaCl ile açık tutulur
Bakteriel kontaminasyon şüphesi varsa geniş spektrumlu
antibiyotikler İ.V. kullanılır
Hiperkalemi varsa 10 ünite insülin içeren % 50 glukoz dan 50
ml. İ.V. infüzyon yapılır
Tekrar kan transfüzyonu gerekirse uygunluk testi tekrarlanır
İdrar miktarı > 1,5 ml / kg / saat olacak şekilde sıvı verilir
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
HEMOLĠTĠK REAKSĠYON :
Tedavi :
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
ALLERJĠK REAKSĠYONLAR :
Transfüzyonların yaklaşık % 1 ‘ inde olurlar
Klinik
Ürtiker, bronkospazm, larengeal ödem, şiddetli hipotansiyon
Korunmak için
Hasta 1 şiddetli ya da 2 minör allerjik reaksiyon geçirmişse :
Klorfeniramin
Transfüzyon esnasında anafilaktik reaksiyon geliĢirse
Transfüzyon kesilir. İ.V. yol % 0,9 NaCl ile açık tutulur
Solunum yolu açık tutulur ve oksijen verilir
Adrenalin, Klorfeniramin, Kortikosteroid
Nebulizer ile salbutamol
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
PĠROJEN ( FEBRĠL ) REAKSĠYON :
En sık rastlanılan komplikasyon
Tam kan ya da eritrosit süsp. % 1 oranında,
Trombosit süsp. % 20 – 30 oranında
Klinik
Titreme, üşüme ve ateş yükselmesi ile karakterizedir
Nedeni
Donör lökosit yüzey antijenine karşı, alıcıda lökosit antikor
reaksiyonudur ( lökositlerden endojen pirojen salınır )
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
Korunmak için
Hasta 2 ya da daha fazla febril reaksiyon geçirmişse :
Transfüzyon öncesi Parasetamol 1 gr oral
Transfüzyona başladıktan 3 saat sonra Parasetamol 1 gr oral
Üşüme titreme için Meperidin verilebilir
Transfüzyon yavaş yapılır
Hasta sıcak tutulur
Bu yöntemler faydalı olmazsa filtre edilmiş eritrosit süsp. veya
trombosit süsp. kullanılır
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
PĠROJEN ( FEBRĠL ) REAKSĠYON :
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
BAKTERĠEL SEPSĠS :
Uygun olmayan toplama, depolama ve verilimden dolayı
bakteriel kontaminasyon olabilir
En sık 4°C de çoğalabilen gram ( - ) endotoksini ile oluşur
Oda ısısında depolanan trombosit süsp. kullanımında daha sık
Belirtiler : ateş, abdominal kramp, kusma, kanlı diare, şok
Bakteriel sepsisten kuşkulanılınca transfüzyona derhal son
verilir ve kan kültürü yapılır
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
HAVA EMBOLĠSĠ :
Klinik
Siyanoz, öksürük, dispne, hipotansiyon, taşikardi ve senkop
( Ölüme solunum yetmezliği yol açar )
Tedavi
Hasta başı aşağıda, ayakları yukarıda sol tarafına yatırılır
Böylece havanın sağ ventrikül çıkışını tıkaması önlenir
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
TROMBOFLEBĠT :
Alt ekstremite venlerinin
kullanıldığı hastalarda yüzeyel
venlerde tromboz oluşur
Tedavide transfüzyona son verilir
ve lokal kompres uygulanır
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
DOLAġIM YÜKLENMESĠ :
Kardiak veya solunum yetmezliği meydana gelebilir
Dikkatli monitörizasyon bu komplikasyonu önleyebilir
Tedavi
infüzyona son verilir
oturur duruma getirilir
dijitalize edilir
diüretikler uygulanır
gerektiğinde damardan 500 ml. kadar kan alınır
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
VĠRÜSLER
Hepatit
HIV
Cytomegalovirüs
Epstein – Barr virüsü
transfüzyon ile bulaĢma
oranı
HIV 1 / 493 000
hepatit B 1 / 63 000
hepatit C 1 / 103 000
BAKTERĠLER
pseudomonas
serratia
salmonella
stafilokok
streptococcus
campylobacter
yersinia enterocolitica
brucellozis
treponema pallidium
(sifiliz)
transfüzyon ile bulaĢma
oranı
1 / 1 milyon
PARAZĠTLER
plasmodium (malarya)
toxoplasma gondii
trypanasoma cruzi
babesia türleri
leishmaniasis
HASTALIK GEÇMESĠ :
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
ĠMMÜNSÜPRESYON :
Bu konuda iki görüş var :
Transfüzyonla tümör rekürrens oranı artabilir ( ? )
Transfüzyonla postoperatif infeksiyon riski artabilir ( ± )
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
Allojenik kan transfüzyonunun alıcıda immün sistemi
değiştirdiği düşünülmekte
KAN TRANSFÜZYONU KOMPLĠKASYONLARI
YAPAY KAN
MODĠFĠYE HEMOGLOBĠN :
Doğal hemoglobin içeren solüsyon
Eritrosit yokluğunda yeterli oksijen yükleyip boşaltabilir
Plazma yarı ömürleri kısa
PERFLOROKARBONLAR :
Florinlenmiş inert hidrokarbon
Oksijeni içlerinde eritir
O2 ve CO2 taşıma kapasiteleri deneysel olarak gösterildi
Oksijen taĢıma kapasiteleri yetersiz
Yüksek basınçlı hava gerektirir