Tanımlama Hasta Presentasyonu Risk tanımı -...
Transcript of Tanımlama Hasta Presentasyonu Risk tanımı -...
Dr. Mehmet OKUMUŞKSÜ Acil Tıp AD.
Tanımlama Hasta Presentasyonu Tanısal işlemler Risk tanımı Tedavi yaklaşımı AKS hareket planı
STEMI NSTEMI AKUT KORONER SENDROM US
Patoloji: Aterosklerotik plağın rüptürü sonucu etkilenen arterin kısmi veya tam trombozu ile bağlantıldır.
KAH AKS
Hikaye Anjina Çarpıntı Efor dispnesi Terleme Bulantı Egzersiz intoleransıSA: Aralıklı 5-15dk süren ağrı, NG ve dinlenme ile geçerUA: Risk yüksek, MI ve ölüm ile sonuçlanabilirPA (VAP): İstirahatte sigara ile oluşan koroner spazm
Fizik muayene Hipotansiyon Hipertansiyon Terleme Pulmoner ödem ve sol KY bulguları Damar hastalığı Juguler venöz dolgunluk Kardiyojenik şokta; terli, soğuk nemli cilt
Kişiye bağlı Kadın DM Yaşlılar Demans KY hikayesi
EKG ST segmen ve T dalgası değişiklikleri KAH Sol ventrikül anevrizması Erken repolarizasyon WPW sendromu İlaçlar (TSA, fenotiyazinler)
Ayırıcı tanılar Anksiyete Aort Stenozu Astım Dilate Kardiyomyopati Özofajit Gastroenterit Hipertansif Aciller Myokardit Perikardit ve Kardiyak Tamponad
EKG Acil serviste çok önemli tanısal bir tetkiktir. İskemik ağrısı olan hastada normal EKG AKS
dışlamaz Atak sırasında oluşabiilecek EKG değişklikleri: Geçici ST elevasyonu Dinamik T dalga değişiklikleri ST depresyonu
CK-MB ölçümü Kalp kası için spesifiktir MI da ilk 4-6 saat içinde yükselir 12-24 saatte pik yapar 24-48 saat sonra normale döner
Negatifse 6-8 saatte bir tekrarlanır (3 defa) AKS dışındaki durumlarda da yükselebilir Ağır egzersiz Travma Kas iskelet hastalığı
Troponin ölçümü Tropninin üç alt ünitesi vardır (TnI, TnT, TnC) TnI ve TnT sensitif, kardiyospesifikti ve AKS
hastalarında prognostik bilgi sağlar. Bulgular ortaya çıktıktan sonra ilk 4-8 saat içinde
yükselir 7-10 gün yüksek kalır Göğüs ağrısı olanlarda ilk negatif
sonuçtan sonra 6- 12 sanrasında kontrolünü tavsiye etmektedir (Klas I)
Myoglobin Kardiyospesifik değildir fakat ilk 2 saat içinde
yükselebilir İlk 4-8 saat içinde yüksek negatif prediktif değere sahiptir
Yeterli kanıt olmayan yeni biomarkerler: BBNP NT-pro BNP D – dimer CRP İnterlökin 6 PAPP-A
Akciğer radyografisi < 30 dk Kardiyomegali Pulmoner ödem Anevrizma Pnömoni Spontan Pnömotoraks
Ekokardiyografi ASK durumlarında çok önemli rol oynar AKS tanısında sıkıntı çekildiğinde kalp duvar
hareket bozukluğunun gösterilmesi tanıya yardımcıdır
Etkilenen duvarı ve büyüklüğünü gösterir AKS komplikasyonları Akut mitral kaçak Sol ventrikül duvar rüptürü Perikardiyal efüzyon
AKS de semptomlar eşliğinde daha değerlidir
Kardiyak anjiografi Kardiyojenik şok İnatçı anjina (tedaviye rağmen) Ciddi pulmoner konjesyon Sağ vent. İnfarktıHemen anjiografi yapılmalıdır.
BT koroner anjiografi Çift kaynaklı 64 kesit BT ile 10 sn de tam tarama
yapabilir ve yüksek çözünürlüklü görüntüleri ile koronerler detaylı değerlendirilir.
KAH erken tanı konur Kontrast madde ile koroner ve stent açıklığı
görülebilir Acilde kalma süresi üzerine,
müteakip tetkik oranına veya maliyet üzerine olumlu etkisi olmamıştır.
Total koroner okluzyon mevcut Tedavide amaç erken reperfüzyondur
Farmakolojik reperfüzyon Mekanik reperfüzyon
İlk hekim reperfüzyon şekline karar verir Kapı – iğne süresi < 30 dk (Klas I) Rutin konsültasyon önerilmiyor (Klas III)
Reperfüzyon stratejisi belirleme kriterleri
Fibrinolitik tedavi: İnvazif tedavi
Erken prezentasyon (Semptomların başlaması < 3 saat)
İnvazif uygulama bir seçenek değilse veya gecikecekseo Medikal tedavi – balon veya
kapı – balon > 90 dko (Kapı-balon) – (kapı - iğne) > 1
saat Fibrinolitik tedaviye
kontrendikasyon olmaması
Geç prezentasyon (> 3 saat) Cerrahi destekli PKU ekibinin
ulaşılabilir olması Medikal tedavi – balon/kapı –
balon < 90 dk (Kapı-balon) – (kapı - iğne) < 1
saat Fibrinolitik tedavinin kontrendike
olması, kanama ve İKK riskinin artmış olması
Yüksek riskli STEMI (KKY, Killip snınflama > 3)
Şüpheli STEMI tanısı
Başlangıçta ayrımı zor Kısmı veya aralıklı okluzyon yapan trombus
mevcut Her iki AKS da benzer klinik bulgularla gelirler EKG
Normal Minimal ST segment, T dalgası değişikllikleri Bariz ST segment depresyonu, T dalga inversiyonu
Ayrım biomarker müsbetliği ile yapılır. Bu grupta fibrinolitikler zararlı olabilir Biomarkerler müsbet veya klinik stabil değilse
invazif girişimler tercih edilir.
UA/NSTEMI hastaları için TIMI Risk SkoruÖngörülen değişken Puan Tanımlama
Yaş > 65 1
KAH için > 3 risk faktörü 1
KAH aile hikayesi HT Hiperkolesterolemi Diabet Sigara içicisi
Son 7 günde aspirin kullanımı 1Anjinanın şiddetli bulgularının varlığı
1 2 > anjina atağı son 24 saatte
Kardiyak belirteçlerin yükselmesi 1 CK-MB veya Kardiyospesifik troponin
ST değişikliği > 0,5mm 1
• ST depresyonu >0.5 mm anlamlıdır;• Geçici ST elevasyonu >0,5 mm, >20 dkST depresyonu gibi değerlendirilir ve
yüksek risklidir• ST elevasyonu >1 mm >20 dkhastayı STEMI kategorisine sokar
Koroner arter stenozu >%50 1
0-2 düşük risk , 3-4 orta risk, 5 yüksek risk
Genel başlangıç tedavisiBaşlangıç tedavisinde hastanın durmunun stabilize edilmesi, iskemik ağrının giderilmesi, antitrombotik tedavinin sağlanmasına odaklanılmalıdır.MonitörizasyonIV yol sağlanmasıOksijenAspirin 162-325 mg, Nitrogliserin sublingual veya IVMorfin (veya fentanyl) Klopidogrel 300 – 600 mg
Oksijen (Klas I) Solunum sıkıntısı KY bulguları Şok Sat < %94
Aspirin (Klas I) Koroner reokluzyonu engeller 160-325mg çiğneme, solusyon şekli daha hızlı
absorbe olur
Nitrogliserin (Klas I) Arter-Ven dilatasyonu 3 doz sublingual 3-5 dk aralıklarla, rahatlayana kadar KB düşmesi kullanımı sınırlar İV formu; bariz AKS, anormal test sonucu, rahatsızlığın
devam etmesi, tekrarlayan iskemi durumlarında ilk 24-48 saatte endikedir .
Kontrendikasyon SKB < 90 mmHg veya normal seviyeden >30mmHg düşmesi Bradikardi < 50 dk veya taşikardi > 100 dk Sağ ventrikül infarktı (İnf. MI’da sağı kontrol et) Fosfodiesteraz inh. (Sildenafil)
Analjezi (Morfin) STEMI (Klas I) UA/NSTEMI (Klas IIa)
Reperfüzyon tedavileri STEMI de PPKU ve fibrinolitik tedavi ile akut
olarak tekrar akım sağlanır. Enfarktüs alanını sınırlar, erken mortalite oranını
düşürür. Kan akımı, fibrinoliz ile %50-%60 oranında
düzelirken, PPKU de >%90 dir. Reenfarkt, mortalitede azalma, intrakraniyal
kanama ve inme riskinde azalma nedeniyle PPKU tercih edilir.
Fibrinolitikler Kontrendikasyon yokluğunda STEMI hastasında
semptomların başlamasından itibaren 12 saat içinde ve tedaviden sonra 90 dk da invazif girişim yapılamayacaksa tavsiye edilir (Klas I)
İlk 70 dk içinde verilen fibrinolitik ile enfarktüs alanında >%50 ve mortalite oranlarında %75 azalma olduğu görülmüştür.
12-24 saat arasında iskemik ağrı ve ST segment elevasyonu hala devam ediyorsa uygulanabilir (Klas IIb)
24 sonrası tavsiye edilmiyor (Klas III)
Perkutanöz Koroner Uygulama (PKU) STEMI tedavisinde anjioplasti tercih edilen
müdahale şeklidir Kapı balon süresi < 90 dk kısa ve tecrübeli kişiler
tarafından yapılması tercih edilir. Yılda >75 PCI (kişi) Yılda > 200 PCI içinde en az 36 STEMI hastasında PPCI
(Ünite) (Klas I)
Klopidogrel (Plavix) Aspirinden farklı bir yolla platelet agregasyonunu inhibe
eder NSTEMI hastalarında mortalitede azalma sağlarken
kanama olasılığında minimal artış gözlenmiştir. AKS hastalarda kardiyak enzimlerde artış veya iskemik
EKG değişiklikleri varlığında aspirin ve heparine ilave olarak ilk 4 saat içinde verildiğinde inme ve majör kardiyak komplikasyonlarda azalma olmuştur.
STEMI ve yüksek riskli NSTEMI AKS de tedavi yaklaşımına bakılmaksınız 300-600 mg yükleme dozu verilir (Klas I)
Glikoprotein IIb/IIIa inhibitörleri Orta ve yüksek riskli UA/NSTEMI olan AKS
hastaları Glycoprotein IIb/IIIa inhibitörlerine uygun olarak cevap vermiştir.
Glycoprotein IIb/IIIa inhibitörleri kateterizasyon planlanan hastalarda tavsiye edilmektedir (Klas I).
β – adrenerjik reseptör blokerleri AKS hastalarda acilde erken IV β bloker kullanımını
destekleyen kanıt yoktur Ciddi HT veya taşiaritmili hastalarda kullanılabilir (Klas
IIa) AKS hastalarda ilk 24 saat içinde PO verilmelidir (Klas I) Kontrendikasyonlar Sol vebtrikül yetmezliği Pulmoner ödem Bradikardi < 60 dk Hipotansiyon < 100 mmHg Periferik dolaşım bozukluğu belirtileri 2. veya 3. derece kalp bloğu
Antikoagulan tedavi Unfraksiyone heparin Aspirinle kombine edildiğinde tek başına aspirin
verilmesine göre UA olan hastada MI ve ölüm riskinde %33 azalma olduğu görülmüştür.
Düşük molekül ağırlıklı heparin (DMAH) Kardiyovasküler sonuçlar üzerine daha üstün olabilir,
kanama açısından tedavide unfraksiyone heaprine göre daha güvenli profile sahiptir
DMAH avantajları: Kolay uygulanabilir Koagulasyon takibine gerek olmaz Genel anlamda daha ucuza mal olur UA da şimdilik enoksiparin tavsiye edilmektedir
NSTEMI konservatif (Klas IIa) ve invazif (Klas IIb) tedavisinde tavsiye edilmektedir.
STEMI de PKU öncesi tavsiye edilmektedir (Klas IIb)
ACE inhibitörleri STEMI hastalarında ilk 24 saatte pulmoner
konjesyon, veya sol vent. EF <%40 ise ve hipotansiyon yokluğunda (<100 mmHg) tavsiye edilmektedir (Klas I)
Tüm MI hastalarında oral ACE inhibitörleri faydalıolabilir (Klas IIa)
İlk 24 saat içinde IV verilmesi hipotansiyon riski nedeniyle kontrendikedir (Klas III)
Statinler İlk 24 saat içinde statinlerin verilmesi az veri
olmasına rağmen AKS veya MI hastalarında tavsiye edilmektedir (Klas I)
İskemi veya İnfarktüs düşündüren semptomlar(AS değerlendirme <10dk)
Vital bulguları kontrol et, oksijen saturasyonunu kontrol et
IV yol aç Kısa hikaye al ve FM yap Fibrinolitik kontrol listesini tekrar kontrol et
kontrendikasyonlara bak İlk kardiyak enzimleri, elektrolit ve koagulasyon
tetkiklerini yap Portable PA Akc grafisi çektir (<30 dk)
(Hızlı AS genel tedavi) O2 sat. < %94 ise 4 L/dk oksijen başla, gerektiğinde artır Aspirin 160-325 mg Nitrogliserin dil altı veya sprey Morfin IV, ağrı nitrogliserinle geçmezse
EKG yorumla
ST elevasyonu veya yeni sol dal bloğuST elevasyonlu MI (STEMI)
İlave Tamamlayıcı tedavilere başlaReperfüzyonu geciktirme
Semptomların ilk başlamasından sonra ne kadar süre geçti?
< 12 saat ise Reperfüzyon hedefleriTedaviye, hasta ve sağlık kuruluşuna göre karar verilir Kapı balon (PKU) hedefi < 90 dk Kapı iğne (fibrinolizis) < 30 dk
EKG yorumla
ST depresyonu veya dinamik T dalga inversiyonu kuvvetle iskemiyi düşündürür
Yüksek riskli UA/NSTEMI
(STEMI >12 saat)Yükselmiş troponin veya yüksek riskli hastaIsrarcı göğüs ağrısıTekrarlayan/ısrarcı ST deviasyonuVTHemodinamik instabiliteKalp yetmezliği belirtileri
Ek tedavilere başla Nitrogliserin Heparin (UFH veya DMAH) Düşün: PO β bloker Düşün: clopidogrel (Plavix) Düşün: Gp IIb/IIIa inh.
Hastayı monitörize yatağa al Risk durumunu değerlendir Aspirin, heparin ve diğer tedaviler endike
olduğu sürece devam et ACE inh./ABR Statin
EKG yorumla
Normal veya ST segmentinde veya T dalgasında tanısal olmayan değişiklikler
Düşük/orta riskli AKS
Hastayı göğüs ağrısı ünitesine veya uygun bir yatağa almayı ve takip etmeyi düşün
Seri kardiyak enzimler EKG tekrarı/sürekli monitörizasyon Noninvazif tanısal tetkikleri düşün
Bir veya daha fazlası gelişirse: Yüksek riskli klinik durum İskemi ile tutarlı dinamik EKG değişiklikleri Troponin yükselmesi
HayırEvetYükselmiş troponin
veya yüksek riskli hasta
Anormal noninvazif tanısal görüntüleme veya fizyolojik tetkik
Hayır
Tetkik sonuçlarında iskemi veya infarktkanıtı yoksa hasta taburcu
edilir ve takibe alınır
EvetHastayı göğü ağrısıünitesine veya uygun bir yatağa almayı ve takip etmeyi düşün