Botim i shoqatave mjedisore “Ekolëvizja” Nr. 78, viti i katërt i botimit, 15 JANAR 2008 Çmimi: 40 LEKË

Jeto gjelbër!

CM YK

Në vitin e ri fituan plehratTani lufta për mjedisin,luftë për jetën

Në se do të shohim ngjarjetmjedisore të ndodhura përgjatë vitit2007, do të vëmë re se ka patur mjaftëkonflikte midis shoqërisë dhe qeverivelokale apo qëndrore, të shkaktuarathjesht nga problemet e mjedisit. Poltikatmjedisore të zbatuara (po më shumë tëpazbatuara) deri më sotë nga qeveritë etranzicionit kanë krijuar situate mjedisorenë pikën më kritike të tyre ku shoqërianuk diskuton më për të përmirësuarcilësinë e jetës por lufton për të mbrojturmjedisin që të sigurojë jetën.

Ky motiv i bëri banorët e lagjes"Kombinat" në Tiranë, që në fillim të vitit2007, të protestonin me forcë kundërndotjes nga tymrat helmuese të Sharrës.Ata krijuan shoqatën "Në emër të jetës".Për herë të parë në historinë e lëvizjevemjedisore, komuniteti i Sharrës nukkerkoi të bashkëpunojë me asnjë forcëpolitike, bile i përzuri disa politikanë qëfutën hundët në protestat e tyre meargumentin se ata i përdorin këto lëvizjepër qëllimet e tyre politike dhe nukzgjidhin problemin. Komuniteti i lagjesKombinat, organizoi konferenca shtypi,dhe disa protesta massive. Kur e pa

se edhe pas gjithe këtyre aksionevepushteti lokal dhe qendror nuk lëvizi,atëherë bllokuan rrugen nëpërmjet sëcilës coheshin plehrat në Sharrë. Vetematehere u shperngul gjithe bashkia eTiranës dhe shkoi ne Kombinate tebisedonte me banoret. Drejtuesit ebashkisë premtuan dhe u zotuan. Ndotjae Sharres u zbut. Dhe aksionet eshoqatës u zbutën. Por problemi i ndotjesnga Sharra perseri vazhdon ndonëse jonë ato përmasa. Një dite mund të zihenpërsëri rrugët në se vazhdohet me idenëqë të zbutet publiku pa e zgjidhurproblemin. Por si Tirana janë pothuajsetë gjitha qytetet e tjera të Shqipërisë dhekonfliktet me përplasje në rrugë filluan qevitin që kaloi në disa prej tyre

Në Vlorë këtë vit lufta midis qeverisëdhe qytetarëvë për TEC in dhe petroliferënu acarua. Qeveria dhe kete vit u munduat'jua hedh Vlonjateve: Gjeti nje arësye dhenuk jua pranoi referendumin. Por jupremtoi se po përpiqej për të mirën epopullit të Vlorës. Por kjo nuk arriti të tulatndërgjegjen e aleancës për mbrojtjen egjirit të Vlorës. Pas gjithë hapavedemokratike të tyre, ata nxorrën kartën efundit, mosbindjen qytetare. Përsërimjedisi shkakton konfrontim. Vlonjatetbllokuan rrugen e Sodes. Arestime, goditjedhunë mbi demostruesit mjedisor. Atanga ana e tyre janë të vendosur tëvazhdojnë me mosbindje civile ndërsaqeveria këmbëngul se do t'i nenshtrojeata me dhunen e policisë. Deri kur?

Në shtator 2005 Qeveria dha me ngutleje mjedisore per 3 fabrika cimentoje neKruje qe do të prodhojnë 1. 3 milion tonecimento (disa herë më shumë se sanevojat e Shqipërisë). Disa ditë më vonëbanorët e Kakarriqit u cuan në protestëkundër ndërtimit të fabrikave të cimentosmeqënëse ato janë ndotësa të mëdhej tëajrit. Protesta u shua por popullsia përrethende nuk është e qetë nga ky investim.Kur të fillojnë oxhaqet të nxjerrin tym,banorët mund të dalin të bllokojnë përsërirrugët.

Lexo fq. 2

Kete vere pati mbi 10 protesta tefuqishme të banoreve ne qytete tendryshem per ujin. Duke perplasur kova,bidona dhe shishe plastike ata bllokoninrruget me thirrjen jetesore "duam uje". Nukishin tifoz te ndonje partie, nuk përmëndninas Rama as Berisha por thjesht donin ujë,ujin që të jep jetë. . Në Elbasan banorëtbllokuan rrugën kombëtare. Përsëri me tau përballën policat. Deputetet perkates tetyre që u kishin premtuar ujë, u fshehen

Në tetor banorët e rrugës "Komuna eParizit" në Tiranë i dërguan një letërbashkisë ku i thoshnin se në se nuk do tëmerrnin masa për pastrimin e kësajlagjeje nga plehrat mal që ishin ngado dhepër ndotjen e rrugës nga baltrat e lëshuaranga makinat e shumta të ndërtimit në këtëzonë, ata do të bllokonin rrugen "Komunae Parizit". Përsëri konflikt për shkaqemjedisore.

Publiku po del në rrugë të mbrojemjedisin, jo për estetikë por për të mbrojturjetën e tij ndersa qeveritë dhe politikanëttë cilët i paguan ky popull me rroga të mira,raportojnë për suksese në përmirësimine mjedisit. Deri tani publiku ka luftuar përato probleme mjedisore që i sheh dhendjen në jetën e tij. Por sikur të mësojedhe kuptojë pasojat katastrofike të shumëdegradimeve të tjera, me përmasagjigande që po ndodhin në tërë mjedisinshqiptar; te mësoj dhe kuptojë se këtohumbje në mjedis janë njësoj sikur timerret cdo familjeje, seicilit prej neshdhjetra herë më shumë para se sa paratëqë humbën në piramidat e '97-es…?

Por dhe me ato pak shembuj qëtreguam mund të thuhet se mjedisi pobëhet kërcënimi kryesor për sigurinëshoqërore.

Xh. Mato

Në këtë konferencë moren pjesë përfaqësuesnga Ministria e Mjedisit, Pyjeve dheAdministrimit të Ujrave, Ministria eBrendshme, Ministria e Ekonomisë Tregëtisëdhe Energjetikës, komuniteti i donatorëve nëShqipëri, kryetarët dhe specialistë të 40bashkive të vendit si dhe përfaqësues të zyravetë REC në rajon (Maqedonia, Hungaria dheSerbia).

Konferencë Kombëtarepër Planifikimin Mjedisor

Deklarate e ShoqataveJo-Qeveritare

Lidhur me Lejen Mjedisore që lejonngritjen e Impiantit të Prodhimit të

Energjisë elektrike nëpërmjet Mullinjve tëErës në Zonën e Mbrojtur të Gadishullit të

Karaburunit - Vlore

Lexo fq. 3

Nëse do të bëhej njëfushatë kombëtarepyllezimi, reale, gjëja eparë që të shkon nëmendje është tëkujtosh nëse vendi ynëka një strategji të

caktuar për këtë çështje...

Pyllëzimi, mbetet ende një fushatëimagjinare

Lexo fq. 4

Shqipëria në udhëkryqNë Shqipëri është përmirësuar “klima” e

investimeve, e cila pati një rënie të ndjeshmepas rënies së skemave piramidale të 97- tës.Favorizuar kjo nga qëndrueshmëria politikedhe angazhimi i saj për tu antarësuar nëBashkimin Europjan.

Lexo fq. 5

2

Vlore 3 janar 2008 (ora18:45). Arrestimi i drejtuesve teprotestes se filluar qysh me date26 dhjetor 2007 eshte nje hapteper i gabuar i policise seVlores.I kerkojme policise te bej

menjehere lirimin e drejtuesvete protestes qytetare.Protesta eshte e

paralajmeruar disa here. Aleancaeshte shprehur se do te aplikojmosbindjen civile nese nuk ihapet rruge referendumit.Qytetaret e Vlores me keteproteste vetem se kerkojne qete zbatohet Kushtetuta, e cilaeshte dhunuar nga vendim-marresit e ketij vendi. Ne nenin108 te kushtetutes pika 4 thuhet

Tiranë, 5. 12. 2008/ - ASGPower SA hedh poshtë si tëpavërtetë, keqdashës dheprofesionalisht jo-korrekt lajmine botuar të shtunën dt. 5. 01. 2008në Gazetën Shqiptare lidhur megjoja bllokimin e projektit të ASGPower SA në Shqipëri.

Duke mirënjohur rivalitetet esaj në një treg strategjik si ai ienergjisë, ASG Power SA shprehkeqardhjen që një gazetëshqiptare bëhet pre’ e interesavetë huaja komerciale, duke shtuarerrësirën në mjedisin kombëtarku përket.

ASG Power SA siguron

Në këtë konferencë morenpjesë përfaqësues nga Ministriae Mjedisit, Pyjeve dheAdministrimit të Ujrave, Ministriae Brendshme, Ministria eEkonomisë Tregëtisë dheEnergjetikës, komuniteti idonatorëve në Shqipëri, kryetarëtdhe specialistë të 40 bashkive tëvendit si dhe përfaqësues tëzyrave të REC në rajon(Maqedonia, Hungaria dheSerbia).Konferenca në ditën e dytë

diskutoi me 40 specialistë nga 40bashki të vendit, mbi mënyrat ehartimit të planeve mjedisore,burimet e financimit, pjesëmarrjene publikut, procesin e decentra-lizmit, etj.

Çfarë përfshin projektiPlani Lokal i Veprimit në Mjedis

(PLVM) është dokument i

Për herë të parë në vendintonë, një kompani merr liençënpër të ndërtuar centrale që

prodhojnë energji elektrike ngaera. Sipas vendimit nr. 61 të EntitRregullator të Energjisë Elektrike“Për dhënien e liçencës përndërtim, instalim dhe shfrytezimtë centraleve elektrike me erë, si

politikës mjedisore vendore, qëpasqyron përparësitë dhe detyratnë fushën e mjedisit, veprimtaritëdhe masat që do të ndërmerrenpër zgjidhjen e tyre, identifikonorganet dhe strukturat që do tëangazhohen, secila në linjën e vet,si dhe përllogarit kostot dhembështetjen financiare tënevojshme. PLVM hartohet nënivel qarku, rrethi, bashkie ekomune. Përgatitja e tij duhetmbështetur në metodëngjithëpërfshirëse ku çdo individ ikomunitetit ka të drejtën e dhëniessë kontributit të tij në këtë proces.Të gjitha qytetet e në Qarkun

e Korçës (Pogradec, Maliq,Bilisht, Ersekë, Leskovik dheKorçë), kanë përgatitur, përmesndihmës se REC Shqipëri PlanetLokale të Veprimit në Mjedis,përmes procesit që ky dokumetpërcakton.

Konferencë Kombëtare për Planifikimin MjedisorVlen të përmendet që, për herë

të parë në Shqipëri, hartimi i njëplani veprimi shoqërohetmenjëherë me investime, duke itreguar në këtë mënyrëautoriteteve vendore dhekomunitetit që përfshirja në këtoprocese i jep vërtet frytet e saj.Gjithashtu, kjo çel derën përinvestime të tjera të kërkuara ngaplani, por dhe edukon pushtetinvendor në gjetje burimeshfinanciare duke treguarshembullin pozitiv tëbashkëpunimit në këtë proces.InvestimetHapësira publike të

rehabilituara, rrjete të reja uji tëpijshëm, sisteme të rejakanalizimesh për ujërat epërdorura, hapësira të pastruaranga mbetjet, sipërfaqe të gjelbra,më shumë pemë në qytet, rrugë,rrugica e trotuare, tregje përtregtimin e produkteve vendase,kënde lojërash për fëmijë e risi nëndriçimin publik, janë investimetqë tashmë kanë dhënë njëkontribut shtesë në përmirësimine kushteve të jetës në qytetet eQarkut të Korçës.Qendra Rajonale e Mjedisit

(REC), Shqipëri, me financimin eAgjencisë Suedeze për Zhvillimdhe Bashkëpunim Ndër-kombëtar (SIDA), pas një punerreth 1 vjeçare, ka mbështetur nëinvestime 6 qytetet e Qarkut tëKorçës (Korçë, Pogradec, Maliq,Bilisht Ersekë dhe Leskovik). Janëinvestuar 500. 000 euro për tëgjitha qytetet sipas një procedure,që ka përfshirë OJF vendoremjedisore dhe të grave si dhefirmave të ndërtimit vendase tëpërfshirë sipas procedurave tëprokurimit publik. .Për më shumëhttp://albania. rec. orgTel/Faks: 04 23 29 28Cel: 069 20 38 727

Qendra Rajonale e Mjedisit (REC) Shqipëri me financimtë Agjencisë Suedeze për Zhvillim dhe Bashkëpunim

Ndërkombëtar (SIDA), organizoi ne 13-14 Dhjetor 2007Konferencën kombëtare përmbyllëse të projektit 4

vjecar “Përgatitja e Planeve Lokale të Veprimit nëMjedis për 6 bashkitë e Qarkut Korçë”.

publikun e gjerë se mbetet evendosur dhe krejtësisht eangazhuar për realizimin e plotëtë projektit të saj kompleks nëShqipëri, me kosto tëpërgjithshme prej 2, 65 MiljardDollarë.

Ky projekt përfshin ndërtimine një Stacioni të rigazifikimit prej10 Miljard m3, një TEC me 1, 200M W fuqi të instaluar, një linjëinterkonjeksioni nëndetare tërrymës së vazhduar me Italinë,një gazsjellës nëndetar meItalinë, 2 linja të brendshme tëtensionit të lartë që lidhin TEC-in me Kasharin dhe Elbasanin

…Kompania ASG Power, që e mori përsipër dhe mori të gjithaliçencat për ndërtim e shfrytëzim, ka patur probleme lidhur merealizimin e projekteve të tilla në Zvicër dhe në Itali. Në të dyvendet, është gjykuar se impjante gjigande të rigazifikimit krijojnënjë rrezik shumë të madh potencial për banorët e zonave përrreth.Në rast të një incidenti, shpërthimi i gazit do të krahasohej me atëtë një bombe bërthamore, theksojnë ekspertët e sektorit. Ndoshta,një gjykim i tillë ka bërë që edhe kompania amerikane“Black&Veatch”, që ndërton në të gjithë botën impjante të tilla, tëdeklaronte se tërhiqej nga procesi i realizimi i projektit

(Gazeta Shqiptare)

NJOFTIM PER SHTYP

Aleanca qytetare per Mbrojtjene Gjirit te Vlores

NJOFTIM PER SHTYP

se veteqeverisja realizohetnepermjet perfaqesuesve tezgjedhur dhe me referendumvendor. Protestuesit kerkojnereferendum.Asnje nuk mund tja heq te

drejten kushtetuese shtetasveshqiptar.I bejme thirrje popullit te

Vlores te bashkohet meAlenacen per Vloren per te liruarmenjehere djemte e saj, te ciletpo kerkojne te mbrojne teardhmen e femijve tane dhe pokerkojne qe shteti te respektojligjin.Protesta do te vazhdoj cilido

qe te jete reagimi i policise.Sllogani yne: rezistence deri nereferendum.

dhe prodhimin e energjisëelektrike nga këto centrale(projekti Kappet)”, Bordi iKomisionerëve të ERE-së, pasi

shqyrtoi kërkesën e paraqitur nga“HERA” sh. p. k. për marrjeliçence, vendosi dhënien eliçencës për një fuqi të instaluar150 megavat. Kjo është një shifër

20 Dhjetor: SpasenaBaramovaGjatë sesionit të këshillit të

bashkiak të Burgasit, të mbajturmë 20 dhjetor, këshilltarëtbashkiak kanë vendosur që mëdatë 17 Shkurt 2008 të mbahetreferendumi lokal për naftë-sjellësin Burgas- Aleksandropuli.Banorët që ndodhen nën

juridiksionin e kësaj bashkie, ,do t’iu duhet t’i përgjigjenpyetjes nëse ata do ta aprovojnëndërtimin e këtij naftësjellësi dheinstalimin e tij në territorin ekësaj bashkie?Sipas të përditshmes

Dnevnik, këshilltarët bashkiak

Jepet liçenca e parë për energjinga era

votuan për 60 000 leva, të cilatdo të përdoren për organizimine referendumit dhe 10 000 levatë cilat do të përdoren për 20ditë fushatë informimi.Mësohet se 7 anëtarët e

këshillit bashkiak dhe përfaqë-sues të administratës bashkiake,do të merren me organizimin efushatës.Po sipas raportimit të së

përditshmes Dnevnik,propozimi për referendum ështëbërë në Këshillin Bashkiak ngapërfaqësues të Ataka.Që referendum të jetë i

ligjeruar, duhet që në të, tëmarrin pjesë 51% e votuesve.

Referendumi Burgas-Aleksandropuli që do të mbahet

në Burgas

(nënstacioni i ri do të ndërtohetposaçëm) si dhe lidhjen 220 KVme nënstacionin e Fierit.

Aktualisht ASG Power SA pozhvillon në Itali praktikën emarrjes së lejeve të linjës së inter-konjeksionit nëndetar Seman -Foggia me rrymë të vazhduar,ndërsa në Shqipëri popërkufizon elementet e fundit tëinfrastrukturës detare tëndërlidhur me stacionin erigazifikimit.

ASG Power SA shprehmirënjohjen për mbështetjen qëka gjetur tek publiku shqiptardhe veçanërisht në popullatën eFierit, për realizimin sa më parëtë një projekti që do tashndërrojë Shqipërinë në njënyje energjitike rajonale.

Per me shume informacion,kontaktoni

Alban BalaCOMPORT shpkTel: +355 4 258 170Mob: +355 69 20 98 400Mail: info@albcomport. com

Genc Kondi

vijon në faqen 7

3

Se pari, duhen shikuar me kujdes kufinjte e zones se mbrojtur. Kemipasur shume debate dhe pikepyetje per kete gje. kzistojne te pakten 4versione te zones se mbrojtur, dhe kjo qe jepni ju eshte sipas strategjisese 1999, por qe ne realitet zone te mbrojtur ke vetem

Parkun e Llogarase. Hakiu mund te sqaroje me mire, por me duket qenuk ka pranuar komuniteti te zgjerohet zona e mbrojtur qe te perfshijegjithe karaburunin.Per pasoje, harta do duhet rishikuar, park eshte vetem nje zone e vogel

dhe pjesa tjeter nuk gezon status mbrojtjeje. Edhe nese do e marrim temireqene harten e paraqitur te zones se mbrojtur, kunderargumentetperfshijne (i) helikat do vendosen fill pas kufirit te zones se mbrojtur (nekreshte); (ii) nuk ka kufizim per mos vendosje te pajisjeve te tilla ne njezone me status minimal mbrojtjeje sic eshte kjo pjese (per me teper kamfrike qe nuk ka nje kufizim te tille as per parkun kombetar).Se dyti, per te qene eksperte te paanshem, sugjeroj qe fillimisht te

kerkohet informacion nga Ministria Mjedisit per procedurat e ndjekura,venien ne dispozicion te VNM, dhe per te pare nese ka pasur konsultimeme publikun.Se treti, nuk eshte e vertete qe kjo eshte vendim-marrje e marre nga

qeveria qendrore pa mendimin e komunitetit. Ne fakt une pyeta kryetarine bashkise se orikumit (organ tjeter ku duhet pyetur vec Ministrise perinformacion mbi procedurat) dhe kryetari bashkise thote qe eshte vendimi marre me konsensus ne mbledhje te keshillit bashkiak ku ka nje duzineanetaresh nga te gjitha forcat politike apo grupet e interesit. Sipas asaj qeme thote kryetari i bashkise, ai nuk ka pranuar te instalohen pajisje nefushen e gjere te ravenes (pllaje ne mes te Karaburunit) dhe ne pjesen eparkut kombetar. Pajisjet do vendosen ne pjeset e tjera dhe ne malin pasikalon parkun kombetar. Parku si zone e mbrojtur dhe Ravena si zone mepotencial zhvillim turizmi (Pra kryetari i bashkise ka luajtur nje mini rol tevleresimit Strategjik Mjedisor).Se katerti, plani i zhvilimit i zones bregdetare te jugut qe po hartohet

nga projekti Menaxhimi i Integruar dhe Pastrimi i Zones Bregdetare nukpo perfshin gadishullin e karaburunit. Ky gadishull per vete natyren eveshtire dhe pa infrastrukture, nuk ka presion te madh njerezor perndertime pa leje, kerkesa per hotele/resorte, etj. U mendua qe gadishulli telihet per te qene pjese gjate hartimit te planit te zhvillimit per gjirin e Vloresqe pritet te filloje (dhe ndoshta dhe te mbaroje) brenda 2008. Argumentiqe nuk duhen ngritur ato pajisje pasi mund te shihen psh. nga zona eHimares nuk qendron pasi (i) mund te vihet si kusht kur te detajohetprojekti nga te duket dhe nga te mos duket, (ii) po te hipesh ne maje teDajtitne dite te bukur ti mund te shohesh dhe Tomorrin, Sazanin dheKaraburunin, por kjo nuk do te thote qe duhet te mos lejosh ndertim negjithe majat qe duken nga Dajti pasi prishin peisazhin.

Se pesti, jam plotesisht dakort me rekomandimin tuaj qe planifikimiterritorial te ndjeke procesin dhe perqasjen sipas Planit te Bregut te Jugutqe eshte paraqitur per shqyrtim publik. Eshte e vertete qe plani i jugut kanje perqasje shume profesionale dhe sipas standarteve evropiane perruajtjen dhe zhvillimin e zonave bregdetare. Jam plotesisht OK me kerkesenqe te zbatohet kjo perqasje dhe rregulla dhe ne zonat e tjera bregdetaredhe mundesisht ne cdo planifikim te territorit ne Shqiperi.

Se gjashti, duhet pranuar qe nuk ka ndikim domethenes ne mjedispersa i perket larmise biologjike. Ndikim domethenes (dhe per mua i vetmindikim domethenes) ka mbi peisazhin, dhe kjo jo mbi peisazhin qe duketnga brigjet e karaburunit (objekt i zhvillimit lokal te Orikumit) por peisazhitnga bregu perballe. Ndaj do duhet te peshohen te drejtat e rajonit vs. tedrejtat vendore te popullsise lokale.

Se fundmi, dihet qe ndersa jemi ne krize energjitike, po behen dhjeteraplane afatshkurtra dhe afatgjata per te siguruar energji, perfshi dhjeteraHidrocentrale, TEC me nafte, TEC me gaz, TEC me qymyr, W ind mills ederi tek Energjia berthamore. Per mua kjo eshte nje gare dhe do duhenpeshuar variantet e ndryshme. Te gjitha variantet kane ndikim ne mjedis,

Te dashur koleg dhe miq te Mjedisit,

Par disa ditesh, Ministria e Mjedisit deklaroi dhenien e lejes mjedisore per ndertimine nje seri centralesh me ere ne gadishullin e Karaburunit.Nga nje analize qe ju be kesaj leje, nga z. Arian Gace del se ajo ka disa shkelje dhe

gabime. Kjo ekspertize u mbeshtet dhe nga disa shoqata e eksperte te mjedisit. Ne juftojme te gjithe juve, si ambientalista dhe specialista ne fushen e mjedisit qe te jepnimendimin tuaj per kete problem, proces qe duhet ta kishte bere MMPAU para se tejepte nje Leje Mjedisore.Vlene te theksohet se ka disa raste ne investimet e fundit qe veprohet ne kete menyre

(TEC-et dhe Petroliferia ne Vlore, Fabrikat e cimentos ne Kruje.Redaksia e Ekolëvizjes

Shoqatat qeveritare firmëtare tëkësaj deklarate njohin nevojënthelbësore për zhvillimin dhe zgjerimine burimeve të energjisë se rinovueshmenë Shqipëri si pjese e përpjekjeve tëndërmarra në shkalle botërore përparandalimin e ngrohjes globale dhendryshime klimatike.

Ne njohim faktin që energjiaelektrike e prodhuar nga era është njëenergji e pastër dhe e rinovueshme qëse bashku me forma të tjera të energjivetë rinovueshme si ajo diellore,gjeotermale dhe biomasa kane nevojepër me tepër mbështetje nga organizmatshtetërore sidomos kur merren nëkonsiderate kostot mjedisore tëprodhimit të energjisë nga karburantetfosile.

Duke pasur parasysh risinë e këtyreinvestimeve në territorin Shqiptar, neshprehim shqetësimin për faktin qëShqipëria nuk ka asnjë strategji apokuadër ligjor ku të përcaktohen qartenormat e ndërtimit te impianteve tëprodhimit të energjisë nga era dhendikimeve të tyre potenciale në mjedis.

Në mënyrë të veçante, në jemithellësisht të shqetësuar nga aprovimisë fundmi nga ana e Ministrisë seMjedisit, Pyjeve dhe Ujërave i një lejemjedisore që lejon ndërtimin e njëimpianti për prodhimin e energjisëelektrike nga era në zonën e mbrojtur tëGadishullit të Karaburunit – Vlore, faktse cilit i referohen komentet tona meposhtë:

Qeveria e Shqipërisë ështëangazhuar në Projektin përAdministrimin e Integruar dhe tëPastrimit të Zonës Bregdetare për tësiguruar një zhvillim optimal tëBregdetit Jugor duke njohur potencialine tij të lartë për zhvillimin e turizmit.Ndër organizatat e tjera, Banka Botëroreka dhënë mbështetjen e saj për QeverinëShqiptare në funksion të kësaj përpjekje.Gadishulli i Karaburunit është pjeseintegrale e Zonës Bregdetare Jugore.

Shoqatat qeveritare firmëtare tëkësaj deklarate mbështesin plotësishtketë iniciative dhe shprehin vlerësimine tyre për këtë përpjekjen intelektualefalë se cilës u be e mundur përgatitja ekëtij dokumenti.

Te nderuar te “Ekolevizja”JU faleminderit per njoftimin. sa

me poshte jane komentet e mija:1. Duke e marre te mireqene

faktin e dhenies se kesaj leje, Unebashkohem me reagimin tuaj civilper shkelje procedure.

2. Duke pase parasysh nevojat

Në jemi të mendimit që sfida me emadhe në realizimin e objektivave tëpërcaktuara në ketë dokument do tëjete zbatimi i tij konsekuent në praktikatvendim marrëse të shtetit Shqiptar sidhe pranimi i sinqerte nga ana eshoqërisë Shqiptare në tërësi, të vleravembi të cilat ky dokument është ndërtuar.

Si rrjedhim, ne jemi thellësisht tëshqetësuar nga fakti që Ministria eMjedisit, Pyjeve dhe Ujërave, e cilaështë dhe do të jete një lojtar kyç nëzbatimin e Plani të Zhvillimit tëBregdetit Jugor, ka sfiduar që tani idetë,standardet dhe rekomandimet eProjektit për Administrimin e Integruardhe të Pastrimit të Zonës Bregdetareduke lejuar ndërtimin e një impianti përprodhimin e energjisë elektrike nga eranë zonën e mbrojtur të Gadishullit tëKaraburunit – Vlore (shiko hartënbashkëngjitur).

Duke lejuar ndërtimin e këtij objektinë ketë zone, Ministria e Mjedisit,Pyjeve dhe Ujërave ka shkelur haptazipa dhënë asnjë shpjegim detyrimet qëQeveri Shqiptare ka kundrejtqytetareve të saj dhe InstitucioneveNdërkombëtare për mbrojtjen e kësajzone të njohur botërisht përlarmishmërinë biologjike dhe peizazhete virgjëra dhe mbresëlënëse.

Për me tepër, në jemi të mendimitqë procedura e ndjekur nga Ministria eMjedisit, Pyjeve dhe Ujërave përlëshimin e kësaj leje ka qene e gabuarduke shkelur Ligjet Shqiptare në fuqi sidhe nuk ka marre në konsiderateinformacion të qenësishëm dhepublikisht të disponueshëm lidhur mevlerat dhe statusin e zonës ku ështëdhënë kjo leje.

Procesi i licencimit nuk ka qene

transparent dhe ka shkelur Ligjin Nr.8990, date 23. 01. 2003 “Për Vlerësimine Ndikimit në Mjedis” dhe Direktivëne Komunitetit Evropian 85/337/EECduke mos përfshirë në procesin evlerësimit konsultimet me publikun sinjë element thelbësor të çdo vlerësimindikimi në mjedis.

Gadishulli i Karaburunit gëzon përmomentin statusin e Rezervës Natyroree Menaxhuar (Kategoria IV sipasIUCN) ndërkohë kur është i propozuartë shpallet Park Kombëtar nga një seredokumentesh strategjike dhe zyrtare tëQeverise se Shqipërisë si Projekti GEFMedWetCoast 2006, BIO SAP (PlaniStrategjik i Veprimit për BiodiversitetinDetar dhe Bregdetar) 2002, StrategjiaKombëtare për Mbrojtjen eBiodiversitetit dhe Plani i Veprimit1999, Plani i Administrimit të ZonësBregdetare UNEP/MAP-CAMP, 1996dhe Aktiviteti 7. 2. 4 “ZonatVeçanërisht të Mbrojtura” (SPA/RAC,UNEP/MAP, 1996).

On behalf of:Birdwatch AlbaniaEarthwatch AlbaniaMountaineering Federation of

AlbaniaGrupimi EkolëvizjaMilieukontaktQendra Eden

Copy sent to:Ministry of Environment – AlbaniaMinistry of public works, Transport and

TelecommunicationsWorld Bank – AlbaniaEuropean UnionUNDP - AlbaniaGEF Regional Office BratislavaUNEP Regional OfficeIUCN Regional Office for EuropeEUROPARK FederationProtected areas and conservation hotspots

in Albania

“Deklaratën tuaj e gjej disitë njëanshme”

Jamarber MallteziKoordinator, Projekti i Menaxhimit te Integruar

te Zones Bregdetare

Është më mirë të debatosh një çështje ,ndoshta pa e zgjidhur atë,sesa të zgjidhësh një problem pa e debatuar.Jozef Joubert(1754-1824)

Deklarate e Shoqatave Jo-Qeveritare lidhur me LejenMjedisore që lejon ngritjen e Impiantit të Prodhimit të

Energjisë elektrike nëpërmjet Mullinjve të Erës në Zonën eMbrojtur të Gadishullit të Karaburunit - Vlore

Duhet gjetur vendi i pershtatshemedhe mullinjve te eres

per energji te zones, si edhepotencialin e eres ne ate zone,mendoj se i duhet gjetur vendi ipershtatshem edhe mullinjve teeres. Karaburuni eshte aq “i gjate”sa duhet te bejme vend edhemullinjte, dhite, dhelprat e zogjte.

3. Perzgjedhja e vendeve te

mullinjve te eres duhet testudjohet per te rritur ne max.qendrueshmerine ne kuptimin mete gjere te kesaj fjale

Me Respekt dhe Konsideratete vecante per Kontributin tuaj

Genc MyftiuSEDA

vijon në faqen 4

4

“Deklaratën tuaj e gjej disi të njëanshme”

Nëse do të bëhej një fushatëkombëtare pyllezimi, reale, gjëja eparë që të shkon në mendje ështëtë kujtosh nëse vendi yn ka njëstrategji të caktuar për këtëçështje. Të tilla strategji vendetEuropiane i quajnë strategjiindicative të pyjeve. Nëpërmjetkëtyre strategjive idenifikohetpotenciali pyjor i një rajoni apo igjithë vendit, për të realizuarpyllëzime në të ardhmen, për tëkrijuar pyje me cilësi të lartë që ushërbejnë një morie qëllimeshduke përfshirë: prodhimin elëndës drusore, zhvillimin eindustrisë pyjore, kërkesave përngrohje, të ardhurave jashtëfermës bujqëosre për fermeret,turizmit, mbrojtjes e përmirësimittë tokës bujqësore, agropylltarisepejsazhit apo shtimit të vlerave tëmjedisit. Me fillimin e mijëvjecaritnë shumicën e vendeve anëtaretë Komunitetit Europian, kanëfilluar të aplikohen proçedura tëreja për projektet e pyllëzimit, tëcilat rastisin me parapërgatijen eStrategjive Indikative të Pyjeve,për çdo rajon dhe njësi tëqeverisjes vendore.Synimi i strategjisë për çdo

rajon është ti japë qeverisëqëndrore apo asaj lokale një vizionpër vendet dhe tipin e pyllit qëkërkojnë të promovojnë rajone tëndryshme të vendit. Nëse gjendenmjete financiare për tu realizuar tëtilla strategji, janë një potencial përzhvillim të qëndrueshme të pyjeve.Midis specialistësh bëhen debatetë vazhdueshme, nëse është e

drejtë apo e gabuar mbjellja eakacies, pishës së zezë, plepit apopishë e eger. Por nëse do të duhettë hartosh një projekt pyllëzimi, nukgjen asnjë dokument apo rregullore

se ku të orientohesh për të marrënjë vendim që të kënaqësh sikushtet ekologjike ashtu edhepeizazhin, arkeologjinë, ujratnëntokësore apo të tjera tipare tëvendit ku realizohet pyllëzimi.Një aspekt kyç në hartimin e të

tilla strategjive të ballancuara është,të sigurohet sa të jetë e mundur qëpylli i ri që do të krijohet tëintegroje, shtojë e reflektojëdiversitetin dhe veçoritë lokale tëpeizazhit ku realizohet pylli i ri.Plepit të mbjellë 15 vitet e

fundit në toka bujqësore, i kaardhur koha të qarkullohet eshfyrtëzohet, megjithese industriae letrës nuk është më e pranishmeas në Lezhë e as në Lushnjë.

Hartimi i strategjive të tillakërkon një analizë dhe konsultimtë gjerë mes specialistësh, pasilloji i zgjedhur mund të ndikoj nëcilësinë e ujit, në peizazhinarkeologjik apo edhe nëbiodiversitet.I gjithë rajoni për të cilin

hartohet strategjia indikativendahet pak a shume në trekategori, ku kategoria më eparapëlqyer përfaqëson toka tëcilat fermerët kërkojnë t’i kthejnënë pyje. Një sërë objektivash të

pylltarise mund të realizohen nëpërputhje me objektivatkomplekse të zhvillimit tëqëndrueshem.Kategoria e dytë është ajo

potenciale, e cila përfaqësojnëterrirore ku mund të realizohenpyllëzime.Kategoria e tretë në këtë

strategji janë territoret me pengesaserioze për të realizuar pyllëzime,psh territore me status të veçantëkonservimi, territore trashëgimikombëtare, konflikte që mund tëkrijohen me bujqesinë, blegtorinëapo pengesa të ndryshmeekologjike.Përvoja e komuntetit Europian

evidenton fermat pyjore siaktivitete të vlefshme alternativetë bujqësisë. Pylli u siguronfermereve përdorim alternativ tëtokës bujqësore si dhe lehtësondiversitetin e fermave bujqësore,duke reduktuar vartësinë vetëm nënjë burim të ardhurash.Komuniteti Europian i inkurajonqeveritë për të promovuarpyllëzimet si një alternative epërdorimit të tokës, duke siguruaredhe mbështetje me grante për tëtilla inisiativa.Pyllëzime me llojet e duhura

mund të përmirësojnë kualitetin eujit dhe të shtojnë diversitetin ehabitatit, ndërsa përzgjedhja egabuar mund të ketë efektenegative në rrjedhat e ujrave.Fushata kombëtare e pyllëzimit

është tërësisht e realizueshme,nëse ajo do të ishte rezultat i njëpërgatitje njëvjeçare, ku fermerët

Pyllëzimi, mbetet ende një fushatë imagjinare

Gjithkund në botë dëshirohet,që viti i ri të pritet me shkrepë-tima fishekzjarresh e zhurma, sipër të treguar që boll më me këtëvit që pata, mjaft më me këtoprobleme që kisha.

Ndërsa në vendet e botës sëqytetëruar, njerëzit mblidhen

bashkë nëpër “down town-et” etyre, për të ndjekur dhenumëruar njëzëri sekondat e paratë këtij kapërcimi ritmik e tëpandalshëm të tokës. Tek neakoma njerëzit mblidhen nëgrumbuj të mëdhenj, kumeqënëse nuk kanë ndonjëmekanizëm që t̀ ju tregojësekondat e fillimit të vitit, e masinatë secili me orën e vet.Lëndët eksplozive, qofshin

dhe fishekzjarre, gjatëshpërthimit të tyre, kurrësesi nukdigjen totalisht edhe për faktinse asgjë nuk zhduket, portransformohet nga një lëndë nënjë lëndë tjetër.Në përbërje të barutit të

fishekzjarrit ndodhen squfur (S),karbon (C), nitrat kaliumi(KNO

3), dhe në përbërje të

shashkave e dorës ndodhenelementë të grupit të lantanideve,si p. sh. ceriumi, fulminati i

mërkurit, të cilët krijojnëmbingopje të tretësirave, dukedhënë prej shkarkimeve një

ndotje të mjedisit. Nga ana tjetërdihet, që baruti i tyre ka nëpërbërje të tij trinitro-toluen

FISHEKZJARRET, FESTË APO ATAVIZËMProf. asc. Sazan GURI (TNT), si dhe acid klorpikrik, të

cilët janë gjithashtu shumë tërrezikshëm për mjedisin. Kjo

ndotje ndërhyn në vetitë fiziko-kimike të ajrit, duke e shndërruaratë me parametra të tjerë

gjenetiko-strukturor.Rreth dy milion zjarre

fishekësh shkrepen në ajrinshqiptar edhe pse mjaft është indotur. Me rreth 200 shashkash,me zgjatje 1-2 sekonda dhe mefrekuencë mesatarisht çdo 10minuta ballafaqohet në ditë çdoperson. Bilanci, 30 a më tepër tëplagosur në një natë për vitin2006.A nuk është kjo shifër

konkurruese me një luftë? A nukmë thoni ç‘është kjo dëshirë përtë memorizuar një ogur të zi? Simund të përkujtosh forma tëtjera të saj?Dhe pse ndodhin të gjitha

këto? Sepse një qeveri patjegulla, normalisht dhe parregulla nuk konfiskon dot thasëtme barut, sepse një bashki qënatyra e ka krijuar për punë tëmëdha nuk është në gjendje tëshkrep një bateri fishekzjarresh.

apo shoqatat e përdoruesve tëpyjeve dhe grupe interesi tëinteresuar në këtë drejtim, nëbashkëpunim me shërbimin pyjor,do të bënin propozime e aplikimepër mbështetje financiare.

Bazuar në të tilla strategjishërbimi pyjor do të stimultonteprodhimin e llojeve pyjore tëparashikuar për tu përdorur nëpyllëzime bazuar në të njëjtënstrategji.Në këtë mënyrë shpenzimi i

fondeve, që aktualisht përdorenpër aktivitete jo të integruara, dotë ishte edhe më i disiplinuar.Një planifikim i tillë do të

krijonte mundësi që fermerëtshqiptarë të përgatiteshin për tupërfshire në skemat esubvencionimit europian, ashtu siështë miratuar me ligj dhe pombështetet, mbjellja e pemëvefrutore dhe e hardhive ngafermerët.

Përgatiti: Haki Kola

kush me shume e kush me pak.Ndikim me te ulet nga te gjithe nemjedis ka Energjia e Eres (Windmills). Jam i bindur qe do dalin catrima qe do kundershtojne secilenprej formave te energjise dheshumica do qendroje e heshtur sic

jemi mesuar. Nese rrime e degjojmenuk do kemi energji kurre. Duhetnje qasje strategjike qofte persa iperket sigurimit te energjise dheformave te ndryshme te saj, qoftepersa i perket planifikimit teterritorit. Nje pyetje e thjeshte e tipit

Cost-benefit mund te jete, a jemi aqte pasur sa te leme djerre rreth 30-40 km per t’u kenaqur me peisazhin,apo do duhet t’a zhvillojme,sigurojme energji, rrisim ekonominelokale, dhe me pas (qofte dhe pernje periudhe 20-30 vjecare) i

diskutojme dhe nese jemiekonomikisht te pasur mund tevendosim dhe t’i heqim. Pyetje tetilla jane goxha te veshtira e doduhet te adresohen ne nje planzhvillimi te integruar te ngjashemme ate qe beme per zonen ne jug te

Karaburunit.Ju kerkoj ndjese nese u zgjata

ne pergjigje te mesazhit por eshkruajta me nje fryme dhe mundte kete dhe perseritje.Ju uroj Gezuar Vitin e Ri! Fat dhe

mbaresi!-Abi-

vijon nga faqja 3

5

Në Shqipëri është përmirësuar“klima” e investimeve, e cila patinjë rënie të ndjeshme pas rënies sëskemave piramidale të 97- tës.Favorizuar kjo nga qëndrueshmëriapolitike dhe angazhimi I saj për tuantarësuar në Bashkimin Europjan.Ndryshimi I tregut shqiptar ka

siguruar mudësi fitimprurëse, përinvestitorët e huaj por edhe përIFIs-në.

Megjithatë historia e disaprojekteve të financuar nga IFIs nëqytetin e Vlorës, kanë treguar seinvestitorët e shumëanshëmndoshta nuk janë ende gati tëluajnë rolin e standartevendërkombëtare, për të përballuarsituatën post-komuniste por edherealitetin e këtij qyteti.

Vitet e fundit, refaormatstrukturale dhe privatizimi nësektorin e biznesit, kanë sjellëinvestitor të huaj, ashtu sikurseedhe projekte për mjedisin nëShqipëri.

Këto zhvillime janë parë nëmënyrë favorizuese nga ana e IFIs-së që në momentet e para tëveprimit në këtë vend, të cilatpërkojnë me fillimet e viteve 90’.Ato kanë qënë në mbrojtje tëpolitikave fiskale dhe mbështetjepër inisjativat private, si rrugë këtotë arritjes së një tranzicioni tësuksesshëm dhe një rritjeekonomike në Shqipëri.

Për të trguar rritjen ebesueshmërisë në reformatshqipëtare, Banka Botërore, BankaEuropiane për Rindërtim dheZhvillim si dhe Banka Europiane eInvestimeve, kanë siguruar tëardhura për energjinë dhe projektete infrastrukturës. Më kryesoreështë shuma prej 100 miljon eurotë dhëna për termocentralin eVlores, punimet për ndërtimin e tëcilit kanë nisur këtë verë.

Paralelisht me lançimin e këtijprojekti, të dërguarit e BankësEuropiane për Rindërtim dheZhvillim (EBRD) dhe BankaBotërore, kanë investiguar ankesate qytetarëve të Vlorës, në lidhje meefektet negative të projektit. Bankatjanë kritikuar për mangësitë q kanëtreguar në lidhje me garantimin evlerësimit të vërtet të ndikimit nëmjedis të projektit. Veç të tjerashankesa ka paur në drejtim tëndikimeve negative të projektit mbiturzmin e zonës dhe industrinë epeshkimit, por edhe në drejtim tëqeverisë për shmangie të opinionit

publik në proçesin e konsultimeve.Parku energjitik i Vlorës bashkë

me dy projektet e tjera në Vlorë tëcilat mbështeten nga dy bankatsipërpëmendura, qëndrojnë si njësfond shqetësues për aktivitetet eardhshme të IFI-së në Shqipëri.

Gabimet e bëra në VlorëSituata politike në Shqipëri

është polarizuar nga njëmospërputhje e theksuar midis

dy forcave më të mëdha poltikeSi rezultat I kësaj kufte,

përfaqësues Sqipëtar të qeverisëqëndrore dhe locale shpeshkundërshtojnë lancimin eprojekteve të paraardhësve tyrepolitikë. Gjatë fushatës zgjedhoretë partisë Demokratike, Krye-ministri aktual Berisha prmtoi se dotë kundërshonte ndërtimin e parkutenerigjitik dhe teminalit tëhidrokarbureve ( Petrolifera) dhepërbërësve të tjerë të inustrisë dheenergjitikës në Vlorë, të cilat janëiniciuar nga paraardhësi I tij politikI Partisë Socjaliste, Fatos Nano.

Si rezultat I rezistencës së fortënë Vlorë, ashtu sikurse presionipolitik I provokuar nga shumërajone, të cilat ende duhet tëdurojnë situatën e furnizimit meenergji, më pak se 7 orë në ditë.Gjithashtu edhe në pritshmëritë eaktorëve ndërkombëtar, siç ështëIMF dhe huat e mundëshmendërkombetare të marra ngainvestitorët e huaj, Berisha gjeti njërrugë të mesme për të mbajturparkun energjitik dhetermocentralin në Vlorë, nnerkohëqë projektet e tjera transferoheshinnë veri të vendit.

Rivaliteti ndërmjet dy partivemë të mëdha politike në vend kashkaktuar në mënyrë tëvazhdueshme ndryshim të stafit tëadministratës. Shkrirja e partisëdhe shtetit ka dobësuarkapacitetin e qeverisë qëndroredhe atyre locale, për të funksionuarsi institucione demokratike dhetransparente, të ilat janë tëmotivuara ti sigurojnë publikutdhënie të informacionit dheproçedura të rregullta ligjore.

Pas një investigimi të ankesëssë banorëve të Vlorës rrethpamundësisë së tyre për të ngriturproblemin e tyre, në lidhje meparkun energjitik, në Qershor, këtëvit komiteti I shqyrtimit tëankesave të Konventës sëAarhusit, nxorrën një vendim, pasi

qeveria shqiptare ka dështuar nëdindjen e kërkesave ndër-kombëtare, për pjesmarrjen epublikut. Por as IFIs nuk kagarantuar marrjen e informacionitmjedisor dhe në pjesmarrjen nëvendimëmarrjen në çështjen Vlorësapo në çdo projekt tjetër.

Në rastin e proçesit tëvlerësimit të katër linjave rrugoreLevan-Vlorë, EBRD nuk ishte nëgjendje tiu garantoonin dy prejliderave të hoqërisë civile në Vlorë,Aleanca Civile për Mbrojtjen e Gjirittë Vlorës dhe Qëndra për Zhvillimine Shoqërisë Civile, u informuanrreth proçesit të Vlerësimit të tëNdikimit në Mjedis dhe u ftuan tëmarin pjesë në kohë në konsultime.

Në 2004, në parlamentinshqipëtar u aprovua konçesionipër kompaninë italiane “LaPetrolifera Italo Rumena”, tëndërtonte dhe të përdorteterminalin e hidrokarbureve nëafërsi të parkut energjitik të Vlorës.Aprovimi erdhi vetëm pas akuzëspër korrupsion lidhur me këtëprojekt, I cili zgjti debatin nëparament.

Sipas Vlerësimit të indeksit të

Korrupsionit të TransparencësNdërkombëtare 2006, Shqipëriarenditet në vendin e 111, ndër 163vëndet të cilat shfaqin situata tëkorrupsionit në vend. Korrupsioninë shqipëri është endemic, dukepërfshirë praktikat e papërfillshmetë korrupsionit, ashtu sikursepërfshirjen e shtetit apo tëzyrtarëve më të moshuar në qeveridhe politikanët mashtrues.

Është gjithashtu e vështirë qëIFIs të miund të veproj në Shqipëripa shfaqur korrupsion dheqeverisje të dobët. Akoma nuk kanjë dokumentim publik tëproçedurave konkrete anti-korrupsion, që IFIs mund ose nukmund të përdori gjatë pregatitjessë implementimit të projektit nëvend.

Shoqëria Civilë, një mur metulla.

Në tetor të vitit tre kaluar,Komisioni Qëndror Elektoral hodhiposhtë kërkesën për referendum,për Terminalin e Petroliferës, e bërëkjo nga Këshilli I qytetit të Vlorës.Komisioni e ktheu sërish mbrapshkërkesën për referendum lokal përparkun energjitik, të firmosur nga14 mijë banor të Vlorës, në 2005-ën. Përveç dy kërkesave për

referendum, qytetarët e Vlorës Ikanë paraqitur disa padi gjykatësShqipëtare kundër përfshirjes sëprojekteve të energjisë në shkeljeligjore, ata ende pretendojnë se kashumë pak shpresë për rezultatepositive.

Kundërshtarët e projektit tëVlorës të udhëhequr nga AleancaCivile për Mbrojtjen e Gjirit tëVlorës, njoftuan vendimin e tyrepër të dalë e të protestojnë në rrugëderisa qeveria të anullojë aproviminpër ndërtimin e terminalit.

Në Nëntor të këtij viti studentëte Vlorës reaguan me protesta, dukekërkuar një mbledhje publike përterminalin, duke hedhur vezë dhenaftë mbi avokatin e Petroliferës.Protesta përfundoj me arrestimin enjë prej liderave të studentëve.

Zhvillimet e fundit pasqyruannë përgjithësi dyshime mbiautoritetet qeveritare, ashtusikurse edhe dyshime rrethefikasitetit dhe paanësisë tësistemit ligjor.

Në 2008 një grup kontrolli ngaBanka Botërore dhe nga burime tëpavarura të Bankës Europjane përRindërtim dhe Zhvillim do të

nxjerrin një vendim final në lidhjeme ankesat që janë ngritur kundërTermocentralit të Vlorës. Këto dotë tregojnë se sa efektiv janëmekanizmat e aplimit të IFI tëveprojnë nëse organizmatkorrigjues në nivel kombëtar janëkaq të mbrojtur efektet eprojekteve të qytetarëve.

Të zemëruar nga ndërtimi I kësajvepre të rrezikshme përgjat bregut,pjesë të paprekura të bregutAdreatik dhe Jonian janë ende tëmbrojtura.

Vite të tëra protesta të Aleancëspër Mbrojtjen e Gjirit të Vlorës dhebizneseve lokale, janë tregues se

shoqëria civile Shqipëtare, kapërdorur të drejtën e saj për tëbashkëpunuar në marrjen evendimeve rreth llojeve tëzhvillimeve dhe rrugëve për tësiguruar mjedise të shëndetshme.

Shqipëria ka një legjislacionmjedisor relativisht të mirë, porzbatimi I tij ka qënë pjesërisht Idobët për shkak të mungesës sëorganizmave në vlerësiminmjedisor.

A mund që IFIs të nxjerrë ngaky ngërç dhe të luaj një rol tërëndësishëm në EIA (Vlerësimin eNdikimit në Mjedis) dhe nëproçesin e monitorimit?

IFIs sigurisht nuk janë dukeluajtur rol automatikisht në EIA dhenë kontrollin e cilësisë mbibiodiversitetin e rugës Levan-Vlorë, I bërë ky vetëm pasi shoqriacivileka shprehur interesin rrethzvogëlimit të përmasave, përgjatëseksionit rrugës afër lagunës sëNartës.

Tranzicion apo humbjeshpresash.

Gjatë vizitës së kryeministritBerisha në Londër, presidenti IEBRD, Jean Lemierre, ka shporehurinteres për mbështetjen e ndërtimittë dy deri në tre fabrika të rejaçimentoje në Krujë. Kjopavarësisht nga protestat erealizuara nga lëvizjet mjedisoredhe partia Socialiste, pasi kyprojekt do të shkeli standartetmjedisore, ndoti ajrin dhe se vetemdy fabrika do të shkatërrojnë 240ha pyll. Një muaj më vonë EBRDnjoiftoi se planifikonte tëinvestonte vitin tjetër më shumë se120 milion euro, në projektet einfrastrukturës së energjisë.

Nuk ka dyshim se sektori privatnë Shqipëri ka nevojë për përkrahjedhe infrastrukturë, siç janë rrugët,hekurudhat dhe rritjen e furnizimitme energji elektrike.

Megjithatë IFIs nuk mund tëvazhdoj të veproj në vend pa iadresuar diku çështjet epërgjithëshme të korrupsionit,ashtu sikurse edhe në përkrahjene reformave të administrimit publik

dhe të sistemit gjyqësor.Bankat ndërkombëtare nuk

duhet të harrojnë se tranzicioniefektiv në një nga vendet më tëvarfëra në Europë, nuk mund tëndodhi pa një ndihmë të veçantëtë dhënë për edukimin, shëndetindhe zhvillimin rural.

Shqipëria në udhëkryqSi mund të ndihmoj më shumë IFIs (Institucionet Ndërkombëtare të Financës)

(Raport i organizates Bank Watch per investimet dhe problemet e tyre ne Shqiperi)

6

-Profesioni juaj, besojagronom apo inxhinier mjedisi,me që u përzgjodhët ndër 10

Personalitetet për lulishten tepallatet ku banoni?

-Shumë njerez te pallati dhene lagje ku banoj më dinëagronom, madje specialist lulesh.Në të vërtetë unë nuk jam asagronom as inxhinier lulesh, porfillimisht kam kryer Fakultetin eMjekësisë Veterinare dhespecializim pas universitar nëgazetari, pra jam DoktorVeterinar dhe gazetar.

-Ku janë pallatet ku ështërealizuar puna mjedisore?

-Janë te Shkolla e Bashkuar,në anë të Shkollës”Bajram Curri”.Atje, që të mos bëhej baltë dheduke qenë afër lumit të Tiranës,ndërtuesit ngarkoningurë lumi e ishkarkonin para pallatit. Kështu,mjedisi përreth u kthye nëzallishte.

Kur u vendosa atje, me disabanorë të hyrjes së parë e të dytëtë pallatit, ju vumë punës epunonim vullnetarisht, sidomos tëdielave dhe pas punës. Atëherëpunonim të gjithë si Ilia Kristo,Ahmet Mançellari, MyqeremTafaj, Alqi Gjoka, AndonaqLamani, me baballaret e tyre eshumë të tjerë si Halit Xhafa,Rexhep Bregu, Myslim Osmani, etjetj, të gjithe këta djem të asaj kohe,sot janë të gjithë “ProfesorëDoktorë”, nëpër Universitete tëTiranës. Atëherë arritëm që tëmbillnim pisha, dhe të bënim njëlulishte nja 400-500m. Por ajo copëlulishte dhe ato pisha epësuan në1992, duke i prerë dhe hyrja jonë epallatit u kthye si zallishtet e tjera.

-Po pas 1992? Pati ndryshime për mirë, po

kishte edhe për keq.Banorët e lartpërmendur

profesorët kishin marrë hyrje tëreja dhe ishin larguar. Para pallatit“mbinë” kioska. Banorët, si kudonë vendin tonë, ishin përqendruarte prona private e nuk kujtohej mëkush as për të pastruar e jo më përtë zbukurua mjediset epërbashkëta. Madje ju hyri “turpi”të punonin vullnetare, të pastroninplehrat, ku kalonin apo kubanonin.

Personalitet i vitit 2007 për mjedisin në TiranëMë 28 dhjetor Bashkia e Tiranës shpalli 10 personalitetet e vitit 2007 për

qytetin e Tiranës. Një ndër ta ishte dhe “Doktor i Shkencave” në mjekësi veterinare,“master” në gazetari dhe “lulishtari”i lagjes Bajram Curri, z. Xhevdet Bashllari

(Interviste me z. Xhevdet Bashllari)

-Si e filluat përsëri lulishten? -Para 3 vjetësh, bashkia bëri

zgjerimin dhe asfaltimin e rrugësne afersi te pallatit dhe me këtërast i “shkuli” kioskat. Po vendimbeti zallishte dhe herë-herë edheplehërishte.

Kur dilja nga pallati, nëpërgure dhe plehra më vriteshinkëmbët e këpucët më bëheshin mebaltë, më vriteshin edhe sytë, kur

e shikoja atë pamje. Para nja dyvjetësh, me rastin e zgjerimit dheasfaltimit të rrugës përbri pallatittonë, fadroma, gjatë punës kishtehedhur me gjithë dheun, njëoleandër dhe një ligustër. Sa ipashë mora një karrocë dore, thirrapër ndihmë Akli Qesja, njegjimnazist, banor të pallatit.Bashkë me të i çuam para pallatitdhe pasi piketuam, ku do imbillnim, hapëm gropat dhe imbollëm. Kjo ishte dita e“përurimit” të fillimit të punimevetë lulishtes.

-Po pastaj? -Që të nesërmen, mora kazmë

e lopate. Mora kazmë qylyke si ithemi ne, sepse vendi ishte i gjithëme gure. Pas disa ditësh vetëm,erdhi edhe banori i shkallës RuzhdiBrahja. Por punën më pas evazhdova çdo ditë pas orarit tëpunës së shtetit

dhe ditëve të pushimit tështunave e të dielave. Pasi epunuam vendin dhe e pastruamnga gurët e bëmë tokën gati. Mendihmën e Bilbil Mukës, banorit

të shkallës së pestë, kemi kthyerditë pas ditësh nja 10 makina medhe’ të mirë. Ishte një punë meinteres të dyanshëm, ne merrnimdheun e mirë, por edhe shoferëtnë vend që të shkonin larg ngaBabrruja, e shkarkonin afër nëvendin e lulishtes.

Bashkë me banorët e hapëmdheun dhe vendosnim spango përnivelim.

Me ca mbeturina dërrasaduke i përdorur si armaturë, pasiblija çimento, me nga dy kvpërgatisja beton dhe si “usta”bëra borduret në anë të lulishtes.Në shkurt, shkova te disa miq, qëkishin në oborrin e tyre oleandrae trëndafilë. I krasitën fidanët dhemora kalemat e degë që i përgatitapër mbjellje. Me lekët tona, blemëfarë bari dhe e mbollëm. Pasipërfunduam pjesën e lulishtes juvumë pjesës së hyrjes midis dyanëve të lulishtes. Bleva engarkova 3 m³, gjysma rërë egjysma çakull dhe ju futa përsëribetonit. Unë “usta” dhe Ruzhdiundihmës. E shtruam me çimento,rreth 50 m² të hyrjes, nga trotuari irrugës, te shkallët e pallatit. Puna

intensive ka vazhduar 3-4 muaj,përditë mbas dite dhe ditëve tëpushimit. Gjatë kohës që punoja,synoja ta pasuroja me fidanëzbukurimi dhe kemi siguruar nëpërshokë e miq fidanë si palma, tunja,oleandra etj. Në përfundim meRuzhdiun i bëmë edhe një rrethimme tel dhe me listela. Ndërkohë tehyrja e pestë e pallatit Mandi Zotaj,hapi një dyqan me aparateelektronike. Mjedisin përreth edheai e ktheu në lulishte. Punës përlulishte ju futën edhe banorët etjerë të hyrjeve 3 dhe 4 sepsetashmë ju “kishte dalë turpi”.

-Kur jini ndjerë më ngushtë,gjatë kësaj pune?

-Kur kemi shtruar me çimentooborrin, sepse duhej marrëçimentua, rëra dhe uji me kova, paduhej bërë llaçi dhe të hapej sengrinte. Pa duheshin vendosuredhe tubat në nivel, për largimine ujit të shiut, po edhe sipërfaqjaishte goxha, rreth 50 m².

-Po kur e kini ndjerëkënaqësinë e punës për ngritjen elulishtes?

-Një mbrëmje, në muajin

qershor, kur jam kthyer nga njëshërbim nga Shkodra, ishin ndezurdritat e rrugës, bari ishte rrituredhe lulet kishin çelur në lulishte,pjesa e shtruar ishte krejtësisht epastër, banorët e shkallës kishindalë për fresk e rrinin aty bashkë,ca fëmijë lodronin me biçikletë, nëmjedis të pastër e të sigurtë ngamakinat( pjesën nga trotuari irrugës te hyrja e kemi bërë meshkallë dhe nuk mund të futenmakinat). Kur i kam parë atëmbrëmje, të gjithë bashkë në atëmjedis, jam kënaqur. Pasi i takova,të gjithë më kanë falënderuar dheuruar.

Shumë mirë jam ndjerë edhekur mbaroi lulishtja prej 1000 m²,te hyrja ime, e kur u shtri në gjithëpjesën para pallatit nr 9, po mekenaqet syri sa here e shikoj tanilulishten që u zmadhua në rreth10. 000 m² të shtrirë edhe parapallatit nr 11. Tani radha i ka ardhurpallatit 13.

- Si janë marrëdhëniet tuajame komunitetin?

-Me banorët e pallatit ku kambanuar për 25 vjet kam shkuar sime motrat e vëllezërit e mij. Tëgjithë kanë qënë shumë të mirë.Unë shpesh them me veten time,se kam qenë me fat që kam pasurata njerëz aq të mirë. Shumë votapër “Personalitet i vitit” i kammarrë nga vetë banorët.

Ju thashë, që unë jam ngaKrahina e Gorës së Korçës. Jamnga grupi nismëtar i krijimit tëShoqatës Atdhetare Kulturore“Gora”dhe të kryesisë së saj, përvite me radhë. Vetë gorarët mebanim në Tiranë, më kanë zgjedhurdhe jam edhe sot kryetar iShoqatës” për Tiranën.

-Po për vitin 2007, që u votuatdhe u përzgjodhët nga juria eBashkisë “Personalitet i Vitit 2007”ç’kini bërë ?

-Në punë ku punoj dhepaguhem, në Ministri tëBujqësisë, nga 6 tituj libra teknikoshkencorë, të planifikuar, janë

përgatitur dhe dorëzuar në shtyp12 tituj. Vetëm vitet e fundit ngakjo Ministri janë botuar mbi 60 titujlibra ose janë shpërndarë mbi 50000 kopje libra teknike eshkencore për zhvillimin ebujqësinë bashkëkohore.

Përsëri jashtë planit, bashkë

me specialistin e mirënjohur tëbagëtive të imëta (dhen e dhi) tëInstitutit të KërkimeveZooteknike, Atif Dema kemiideuar, programuar dhe

organizuar Konkursin dhePanairin “Racat autoktone dheproduktet tradicionale” tëzhvilluar me sukses, më 28 dhe 29shtator me pjesëmarrjen edhe tëKosovës dhe të

Malit të Zi, nga viset qështrihet mbarështimi i këtyreracave. Ishte një aktivitet nga mëtë mëdhenjtë të zhvilluara në 15vjetët e fundit te Ministrisë sëBujqësisë, për vlerën e madhegjenetike, që kanë racat autoktone.

Ishte aktivitet i përbashkët,këtej dhe andej kufirit.

Për perfundimin e lulishtes juthashë...

-Çfarë do tu këshillojebanorëve të Tiranës?

-Banorëve të Tiranës dhe tëgjithë qyteteve shqiptare do tukëshilloja, që çdo pellembe tokë,përveç asfaltit dhe trotuareve, tëmbillen me bar e bimë, që çdo m²sipërfaqe të gjelbërohet dhe tëzbukurohet, se kështu do tëthithim në organizëm më pak tyme pluhur e më shumë oksigjen, përrrjedhojë do të rritim edhe cilësinëe jetës dhe jetëgjatësinë.

Në fshatrat, në të gjithëvendin, në pyje e kullota tështojmë bagëtinë, ndersa në male,

kodra e pllaja të mbjellim dhe tështojmë pemëtarinë, vreshtarinëdhe ullishtarinë, sepse kështu dotë rrisim nivelin ekonomik dhenivelin e jetës tone.

Për më tepër:Xhevdet BashllariE-mail: xhbashllari@yahoo. it

Ja si ishte mjedisi më parë

Ja si u bë pas punës së banorëve

7

KRONIKE E SHKURTER EVITIT 2007

Ne shtator 2007 ju akorduadhe ne Bali ju dorezua Al Gore ,nenpresident i SH. B. A. se nemandatin e B. Klinton, çmimi“Nobel “ per paqen midis rreth 150kandidateve. Kete çmim prestigjoze ndau me I. P. C. C. , nje grupimnderqeveritar i O. K. B. se qevepron per ndergjegjesimin epopullsise per problemet emjedisit dhe te ndryshimeveklimaterike. Konferencat e Al Gore dhe te

I. P. C. C. njihen dhe jane ndjekurnga rreth 300 milione njerez ne tegjithe boten. Me nje gjuhe tethjeshte e te kuptueshme nganjerezit , por me nje argumentimthellesisht shkencor e te bazuarne faktet e problematiken eperditeshme ku po kalon mjedisi,dhe njerezimi bashke me te, ketokonferenca kane sherbyer perndergjegjesimin e popujve perrreziqet qe na vijne ngaveprimtarite tona, por dhe tenatyres, ne Toke, ne ate qe ne equajme shtepia jone e perbashket.Dhe ate qe eshte me erendesishme, ne keto konferencatregohet dhe rruga ku duhet teecim per normalizimin e gjendjesdhe permiresimin e vazhdueshemte saj.

Ne nentor, ne Valencia teSpanjes u mbajt Konferenca e I.P. C. CC me pjesemarrjen e 140vendeve te perfaqesuar ngaeksperte te klimes dhemeteorologe te OBM ( organizataboterore e meteorologeve ). Atyu shqyrtua raporti i IV-te i I. P. C.C. per ndryshimet klimaterike dhepasojat e tyre. Raporti i perpiluarnga rreth 2500 eksperte nga gjithebota theksoi qe ngrohja globaleeshte bere alarmante. U theksuagjithashtu se nga viti 1998, kur uperpilua dhe u firmos protokolli iKyotos , gazrat me efektin serrejane rritur rreth 30 %, ne vend qete shkonindrejt uljes me 5% derine vitin 2012 ne krahasim me vitin1990. Oqeanet, prodhuesit e nje

pjese te madhe te oksigjenit dheabsorbues te 50 % te dioksidit tekarbonit jane te tejngopur me te,aq sa Atlantiku i Veriut nukabsorbon me, sipas O. M. M.(Organizata Boterore eMeteorologeve ). Bankiza polare e Arktikut ,

masivi i akullt qe pakesohet me10% cdo vit, per here te pare nehistorine e njerezimit, u nda ngakontinenti amerikan, duke u beree lundrueshme.

Australia, pas me shume se 8vjetesh ratifikon Protokollin eKyotos, duke lene SH. B. A. nevendin e vetem te industrializuarqe nuk e ka firmosur ate. Franca e Gjermania, ne

menyra te ndryshme, te parat, embas tyre Komuniteti Europianmiratuan ligje per industrine endertimit te makinave per uljen eemetimit te CO2 nga rreth 280gram ne 180 gram per 100 km, dukepercaktuar dhe sanksionet perkete.

Disa dite para fillimit teKonferences SH. B. A. vendosite organizonte ne janar njembledhje per problemet e klimes,por u kundershtua me force ngaBashkimi Europian. Ministrigjerman i Mjedisit paralajmeroi seneqofte se SH. B. A. refuzon teangazhohet me shifra konkreteper uljen e gazrave me efektinserre, sic ka bere deri tani, Europado ta bojkotoje kete mbledhje. Numuri i katastrofave

natyrore, per 2007 , rreth 500 perkete vit, sipas Kryqit te KuqNderkombetar, eshte rritur 70% qenga 2004 dhe shumica e tyre vjennga ngrohja globale. Disa dite para Konferences,

guvernatori i Kalifornise, A.Shvarceneger shpalli se do te vintene fuqi nje vendim te shtetit te vet,qe detyronte konstruktoret emakinave per te ulur emetimin eCO2 ne masen 30% brenda viteve2009-2016. Meqe Enti Federal iMjedisit nuk ja miratoi kete ligj,Shteti i Kalifornise ngriti nje padindaj Qeverise se SH. B. A. se.

Dhe lajmi i pare, ne diten e parete Konferences se Balit, u dha ngaMinistri i Mjedisit te Indonezise :20 ishuj te arqipelagut indonezianishin zhdukur nga harta, te mbuluarnga rritja e nivelit te detit.

KRONIKA EKONFERENCES SE BALIT Ne Bali mori zyrtarisht cmimin

“Nobel” Al Gore dhe I. P. C. C. Ne Bali u festua me nje torte

edhe 10 vjetori i Protokollit teKyotos. Gjithe pjesa tjeter e

Konferences u karakterizua nga dyperballje te medha:- Se pari midis mireqenies

ekonomike te sotme dheshkaterrimit (ky ishte termi qe uperdor sidomos nga O. J. Q. -te ) qepo i behet planetit tone. Ne emer temosprekjes se mireqenies, shtete,ne krye te te cileve qendronte SH.B. A, nuk pranonin angazhimin pershifra konkrete, dhe kerkonin qe,edhe vende ne zhvillim, por me rritjete madhe ekonomike si Brazili, Indiae sidomos Kina te vepronin barazme vendet e industrializuara.- Se dyti, perballja mes SH. B.

A. dhe Bashkimit Europian pershifrat 25-40% teemetimit te CO2 qe duhet te ulin

te gjithe vendet pjesemarresebrenda vitit 2020. Dhe kjo beriperfundimisht te pavleshememundesine e marrjes seangazhimeve konkrete ngaKonferenca. Kembengulja e amerikaneve per

te mos firmosur asnje mareveshjeberi qe Konferenca te shtyhej nje

dite me teper . Ban Kimun, sekretarii pergjithshem i O. K. B. -se beri njethirrje per bashkepunim e per tebere te mundur miratimin , brendavitit 2009 te nje plani konkret pert’ju kunder vene ngrohjes globale.

Ne Bali u ngriten te gjithaproblemet qe kane te bejne memjedisin ku ra ne sy mbeshtetja eEuropes per komunitetin shkencordhe zgjidhjeve te paraqitura prej tij.Por mbi te gjitha ju vu theksindergjegjesimit te qeverive poredhe te opinionit publik. Ne diten shtese , me bisedime

deri ne minuten e fundit, me leshimete medha te ambientalisteve dheBashkimit Europian u arrit tefirmosej nga te gjithe pjesemarresitnje marreveshje , qe ne fakt eshtenje plan dy vjecar negociatash pervazhdimesine e protokollit teKyotos , qe duhet te hyje ne fuqime 2013. Gjithashtu u aprovua dhenje fond per shtetet e varfera, nesherbim te mjedisit por i kontrolluarrreptesisht nga O. K. B. Kaq. Asnjeobjektiv konkret e megjithe ate uquajt arritje. Yvo de Boer , kurator iKonferences dhe komisioner perklimen ne O. K. B. e priti firmosjenme lot e salla me ovacione. Ngel ,

qe ne dy vitet e ardheshem, tearrihet percaktimi i masave konkreteqe duhet te marrin te gjithe vendet, pjestare te O. K. B. -se perproblemet e mjedisit e ngrohjesglobale. Te gjithe urojme te behetme e mira , dhe te mos ngelet qemarreveshjen mos ta quajne ashtusi e percaktoi Ministri japonez iMjedisit, nje ’’femije i pabindur”.

PO SHQIPERIA ? Per ndergjegjesimin flasim te

gjithe. Flet e dekreton ligje erregulla shteti. Flasin emanifestojne shoqatat qe merrenme mjedisin. Flasim e diskutojme

KONFERENCA E BALIT DHE NENga 3 deri me 15 dhjetor u mbajt ne Bali te

Indonezise Konferenca e OKB-se per ngrohjenglobale me pjesemarrjen e perfaqesuesve nga

190 vende te botes.

te gjithe per ato qe duhet te bejeshteti, shoqeria civile e deri neindivide te veçante per tendihmuar jo vetem ne ruajtjen embrojtjen e mjedisit per dhe perate qe duhet te bejme nepermiresimin e tij. Te gjithe flasin,diskutojne, diku miratojne e dikukundershtojne por gjendja eshtepothuajse po ajo, bile edhe me keq. Problemet njihen dhe i ndjejme

te gjithe. Ajri qe marrim çdo ditene dhe femijet tane eshte i ndoturaq sa kalon çfare do parametriminimal e jo me normal e tepranueshem. Qytetet me ndotjetindustriale , gazrat e automjetevee mbeturinat, ne me te shumtenorganike, leshojne aq dioksidkarboni e mbetje te ngurta sa nukshikon dot me tej se rrugica e pare.Presim te bjere shi qe te pastrohetsadopak ajri , por harrojme se dheato mbetje qe merr shiu me vehtediku shkojne. . Uji i pijshem qe navjen ne shtepi, kur na vjen, vetemi pijshem nuk eshte. Pyjet,mushkerite e gjelbera, digjen ngazjarri . Bregdetin e betonojme paasnje plan e kriter ne toke dhe endyjme me derdhjet e ujrave tezeza ne çdo vend qe mundim.

Ndertojme fabrika e T. E. C. e siajo e Fushe Krujes apo ai i Vloresdhe nuk kujtojme se kur fryjneerat e veriut tymrat e çimentosvijne deri ne Tirane. DuamPetroliferen afer lagunes seNartes apo T. E. C. in dheargumentojme me perpariminekonomik dhe e justifikojme sePetrolifera eshte nje kilometer larglagunes. Nje kilometer eshtepragu i deres per lagunen eNartes, te ciles ja ndrrojme edhekufijte mijra vjeçare me vendimee dekrete. A bejme dhe ne pjesenqe na takon ne perpjekjen eperboteshme ?

e konsiderueshme për prodhimine energjisë.Vendimi duket se përmban një

nxitim, të përligjur nga kriza ethellë energjitike, që po përjetonvendi. Shoqërisë “HERA” ikërkohet të plotësojë kushtet emëposhtëme: brenda një afatikohor 9-mujor të realizojësigurimin e dokumenteve të

pronësisë, duke realizuar kaliminnga premtim shitjeje në titullpronësie dhe realizimin ekontratave të huapërdorjes oseqiramarrjes, për të gjithësipërfaqen e nevojshme përrealizimin e projektit; kryerjen enjë studimi fizibiliteti, qëkushtëzohet me instalimin ekullave vrojtuese për të

eksperimentuar në kushtet realedhe nxjerrjen e konkluzionevedefinitive për projektin ezbatimit. Përcaktimi në këtëstudim edhe i kostos së prodhimittë energjisë elektrike. Ky studimtë paraqitet në ERE përparafillimit të zbatimit të punimeve.Për këtë shoqëria duhet të sjellëgrafikun e rishikuar të punimeve.

Jepet liçenca e parë për energji nga eravijon nga faqja 2

Akullnaja e Perusë në vitin 1980 dhe 2002

Shoqëria “HERA” sh. p. k. duhettë paraqesë pranë ERE-s,marrëveshjen e nënshkruar meOST sh. a. -në, përpara fillimittë ndërtimit të objektit, ku të jenëtë specifikuara detyrimet endërsjella, që rrjedhin nga Kodi iTransmetimit. Koha e zbatimit tëgjithë projektit, përfshirë dhekolaudimin e veprës, duke iu

referuar datës së lëshimit tëliçencës të jetë 36 muaj.Ndërkohë, ERE përcakton seafati i vlefshmërise së liçencësdo të jetë 30 vjet. Vendimi kahyre tashmë në fuqi.Shënim: Në lidhje me lejen

mjedisore të dhënë nga MPAUredaksia e Ekolevizjes ka hapurnje diskutim ne faqen 3dhe 4.

8

Adresa e redaksisë: Ish- klinika qeveritare, shkalla 3, kati IV, TiranëTel. : 04 234 851, Cel. : 068 21 82081 e-mail: ekolevizja@yahoo. com

TIRAZHI: 600 KOPJE

EDITORI – Xhemal MATOGAZETARË: – Erisa LLAKA

– Migena TURANI – Rajmonda YMERIS

T A

F I

GRUPIMI “EKOLËVIZJA”• Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror,

Shkodër - Fatbardh Sokoli• Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror,

Tirane - Pranvera Bekteshi• Shoqata Kombëtare progresi pyjor – Tirane, Liljana Shehu• Albaforest, Tirane, Mehmet Meta• Qendra Eden, Tirane - Merita Mansaku• Klubi Ekologjik, Krujë - Muharrem Goci• Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror, Berat

- Genta Decolli• Lilium Albanicum, Librazhd- Ferit Hysa• Masmedia dhe Mjedisi - Xhemal Mato• Qendra për Komunikimin Elektronik, Tiranë – Ladi Balla• Qendra Kombëtare e Lëvizjes Ambjentaliste, Tiranë - Haziz

Marku• Klubi Ekologjik, Elbasan - Ahmet Mehmeti• Instituti i Studimeve të Ambjentit, Tiranë - Agron Deliu• Laguna e Kaltër, Orikum - Skënder Mejdiaj• Klubi Ekologjik, Librazhd - Naim Disani• Shoqata Pylli i Blertë - Buçimas, Pogradec - Ruzhdi Hymetllari• Milieukontakt Oost Europa, Tiranë - Valbona Mazreku

• Shoqata e Përmakulturës, Tiranë - Edlira Mulla• Klubi Ekologjik, Tiranë - Fatos Xhemalaj• G&G Group, Tiranë - Sazan Guri• AULEDA, Vlorë – Hasan Hallko• Shoqata Mjedisi Ekologjik dhe Turistik Lura, Lurë -

Ismail Hysa• Federata e gjuetarëve sportivë të Shqipërisë, Tiranë –

Themi Perri• Qendra e konsulencës veterinare dhe sigurisë ushqimore,

Tirane – Gani Moka• Klubi Ekologjik, Maliq – Myzafer Gjiriti• Shoqata “Natyra për njeriun”, Durrës – Fali Ndreka• Instituti Kombëtar për Studime dhe Kërkime të

Mjeksisë dhe Mjedisit “Fillonid Durrachieni” – FlamurTartari

• Shoqata “Adriatiku”, Vlorë – Petrit Dërvishi• Shoqata “Miqtë e Thethit”, Shkodër– Dedë Nika• Shoqata “ PASS”, Majlinda Lleshi• Shoqata “Nnënujsat” Ened Mato• Shoqata “Vazhdon” Gavrosh Zela

NjoftimTë dashur lexues e bashkëpunëtorë,Nisur nga strategjia jonë për të kaluar në një shërbim

informues të qëndrueshëm për mjedisin, në bazë tëorientimit të bordit të grupimit të shoqatave mjedisore“Ekolëvizja”, redaksia ju fton për t’u pajtuar në gazetën“Ekolëvizja”.Pagesa e pajtimit për një vit kalendarik, me dy numra në

çdo muaj, është vetëm 1000 (një mijë) lekë.Përllogaritja e kohës së pajtimit bëhet menjëherë pas

derdhjes së shumës së caktuar në Bankën Amerikane menumër llogarie 1042531801/0203 (euro, dollarë, lek)dhefillimit të marrjes së gazetës.Nëse jeni i interesuar të vazhdoni të merrni gazetën

“Ekolëvizja”, drejtohuni në redaksinë tonë për pagesëndhe për probleme të tjera me interes të përbashkët.

Adresa: rruga “Avdyl Frashëri”, ish-klinika e udhëheqjes, shkalla 3, apa. 4, Tiranë.

Tel. 04 234 851; Cel. 068 21 82 081;e-mail: ekolevizja@yahoo. comRedaksia e gazetës “Ekolëvizja”

The undersigned non-governmentalorganizations recognize the fundamentalimportance of increasing Albania’s renewableenergy sector as part of international effortsto combat climate change and reducedependency on fossil fuels.

W e further recognize that wind energy isa clean renewable, non-polluting source ofenergy that together with other sources ofrenewable such as solar, geothermal andbiomass, deserve greater governmentsupport than it currently receives whentaking into account the externalenvironmental costs posed by electricitygenerated from fossil fuel sources.

However, we are concerned that in theabsence of a clear strategy governing windfarm developments and their environmentalimpacts, their full benefits will not be realizedto the Albanian economy.

In particular, we are deeply concernedwith the recently issued Environmental Permitallowing development of wind farms in theprotected area of Karburuni Peninsula alongthe Albanian Ionian Riviera, therefore wishto make the following comments on thisissue:

Presently the Government of Albania hasembarked on an Integrated Coastal ZoneManagement and Clean-up Project, toensure optimum development of theSouthern Coast recognizing its high potentialfor tourism development. Among otherorganizations, the W orld Bank has beenproviding support to the Government in thisendeavor. The Karaburuni peninsula is anintegral part of the South Coastal Zone.

The undersigned non-governmentalorganizations fully support this initiative andexpress our appreciation for the intellectualeffort that has made possible the preparationof this document.

W e think that the greatest challengetowards the realization of the goals andobjectives laid out in the above mentioneddocument are to be found in its day-to-dayimplementation and the sincere and honestacceptance by the Albanian people of theset of values upon which this document hasbeen built.

Therefore we are deeply concerned bythe fact that the Ministry of Environment, akey player in the future implementation ofthe South Coast Development programme,has already challenged the standards andideas set forth by the Integrated Coastal

Zone Management and Clean-up Project byissuing a Environmental Permit allowingdevelopment of wind farms in the protectedarea of Karburuni Peninsula (see mapattached).

Non-Governmental Organizations Observations on recently issued Environmental Permitallowing development of Wind farms in the Protected area of Karaburuni Peninsula - Albania

W e think that by allowing suchdevelopment to take place in this area, theAlbanian Ministry of Environment hasdisregarded openly and without dueexplanations all commitments previously

taken by the Albanian Government towardits people and the donor community for theprotection of this hot spot of biodiversityand coastal landscape of outstandingnatural beauty.

Further more, we are of the opinion thatthe procedure used by the MoE for issuingthe environmental permit for the constructionof a wind farm in the Karaburuni peninsulahas been in violation to the Albanian Lawsand has failed to consider and recognizerelevant and publicly available informationregarding the values and the status of thearea proposed to be developed.

The process has not been transparentand has violated to the Albanian Law No.8990, dated 23. 1. 2003 “On EnvironmentalImpact Assessment” and EU Directive 85/337/EEC by not including in the evaluationprocess the public consultations that are anessential part of any EIA process.

The Karaburuni peninsula presently hasthe status of Managed Nature Reserve(IUCN category IV) while it has beenproposed to be upgraded to National Parkby many environmental policy documentsof the Government of Albania, such as: GEFMedWetCoast project 2006, BIO SAP(Biodiversity-Strategic Action Plan formarine and Coastal Biodiversity) NationalReport, 2002, Biodiversity Strategy andAction Plan (1999), Coastal AreaManagement Programme—(UNEP/MAP-CAMP, 1996), and METAP (EU, UNDP, WB,and EIB), Coastal Zone Management ActionPlan (CZMAP) for the Albanian Coast(1996), and the report on Activity 7. 2. 4“Specially Protected Areas andimplementation of the SPA Protocol” forAlbania (SPA/RAC, UNEP/MAP, 1996).

On behalf of:Birdwatch AlbaniaEarthwatch AlbaniaMountaineering Federation of AlbaniaGrupimi EkolëvizjaMilieukontaktQendra Eden

Copy sent to:Ministry of Environment – AlbaniaMinistry of public works, Transport and

TelecommunicationsWorld Bank – AlbaniaEuropean UnionEUROPARK FederationGEF Regional Office BratislavaUNEP Regional OfficeIUCN Regional Office for Europe

CM YK