www.go4talent.be

Talentevent Go4talent op 16 november 2012

Voormiddagprogramma - spreker 2

Mevr. Inge de Bruyn over ‘Metacognitie als sleutel tot leren en ontwikkelen’

Korte biografie

Beroep: Logopediste, coach, trainer

Na mijn studies professionele Bachelor en Master in de

Logopedische & Audiologische Wetenschappen (1994) ging ik

aan de slag als zelfstandige stottertherapeut en trainer in

communicatieve vaardigheden. Op zoek naar bouwstenen voor

cognitieve herstructurering en persoonlijke ontwikkeling voor

therapeutische doeleinden, ontdekte ik steeds meer paralellen

met professioneel groeien en lerende organisaties.

Drie jaar geleden werd dan ook de Groeipraktijk opgericht. In dit

multi-disciplinair centrum rond ontwikkeling halen we de scheiding

tussen "hulpverlening " en "caching/training" weg.

Samen met partners als Athena, VOKA en Globis brengen we een sterk verhaal op het vlak

van persoonlijke transformatie en groei in leidinggeven, zelfmanagement en metacognitie.

Inzicht in de 'human psyche', hoe mensen ontwikkelen en leren, hoe mensen excelleren

vanuit sterktes en talenten en dit in een waarderende, onderzoekende context is mijn ding.

Mijn team en ik delen de drijfveer om jonge mensen te helpen groeien naar sterke individuen

en volwassenen te begeleiden naar het kompas in zichzelf.

Zie ook: www.degroeipraktijk.be

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 1

Meta als sleutelGrip krijgen op leren

Inge De Bruyn op het Talentevent van Go4talent op 16-11-2012

Ouders geven kinderen

Inzicht in hoe de wereld werkt

Inzicht in hoe “mensen” werken

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 2

Mensen hebben nood aan• Algemene theorie over onszelf: “identiteit”: o.a. talenten en

zwakten

• Drang om te begrijpen en begrepen te worden: Inzicht in onze psyche: mentaliseren, metacognitie, zelfbewustzijn

• Drang tot verklaringen & verhalen: Inwendige fantasierijke schrijver vs secure redacteur

• Zekerheid vs twijfel: voorstellingsvermogen en empathie

• Optimistisch model van fouten maken: transformatie

Mindset

• Wat je “gelooft”over jezelf bepaalt je ontwikkeling

• Fixed mindset vs. growth mindset

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 3

Wat is metacognitie?

• Metacognitie is denken over denken. Metacognitieve vaardigheden zijn een samenhangend geheel van competenties voor actief leren, kritisch denken, reflecterend oordelen, problemsolving, en besluitvorming.

• Jongeren wiens metacognitieve vaardigheden goed ontwikkeld zijn, zijn beter probleemoplossers, besluitvormers en kritische denkers, sterker gemotiveerd om te leren, meer geneigd om hun emoties te reguleren (zelfs in moeilijke situaties), omgaan met complexiteit, en beter in het hanteren van conflicten.

Metacognitie in enge zin

Inzicht in het eigen leerproces, sturen van eigen leren d.m.v. focus, planning, evaluatie en overzicht van de eigen vorderingen om een doel te bereiken.

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 4

Metacognitie in brede zin

Jezelf begrijpen, je eigen denkgewoonten doorzien, rationeelzijn, psychologisch inzicht opbouwen, emotioneel zelfbewust zijn, gedisciplineerd kunnen redeneren, focus en concentratie opbrengen om een doel te bereiken.

Dennis BSO Houtbewerking

“Wat is de allerbelangrijkste leerervaring geweest van het hele secundair onderwijs?”

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 5

Synoniemen

• Geheugen-monitoring, zelfregulering, meta-redenering, zelfbewustzijn, mentaliseren, mindfulness.

• Verwant met mediteren/bidden/reflecteren.

Metacognitie in de klas

• Kan als individueel leerproces (metacognitie in enge zin) vakgerelateerd worden aangeboden. vb. ovur methode

• Klimaat creëren waarin inzicht in eigen denken en leren een onderdeel is van een attitude die jongeren ook sociaal sterker maakt, zelfbewuster en daardoor ook medeverantwoordelijk voor hun eigen talentonwikkeling. (metacognitie in brede zin).

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 6

Metacognitie • Metacognitie oefenen is een zeer belangrijke tool tot het bereiken

van succes. De kunst om je bewust te zijn van je eigen gedachten en hun gevolgen en ze daardoor te beheersen, samen met het beter begrijpen van onszelf, onze plaats in de wereld en die van anderen rondom ons, kan één van de belangrijkste factoren zijn voor het slagen of falen in je leven.

• De beloning van goed oefenen met metacognitie is het leren omgaan met onzekerheid, waardoor je blijft leren en ontdekken.

Sturen van je aandacht

• Grip krijgen op je gedachten en je aandacht kunnen richten naar de gewenste focus is een levenslang proces. Op sommige momenten gaat het vanzelf, op andere lijken we de controle erover te verliezen. Het oefenen in aandacht hebben voor je manier van denken en beslissingen nemen is een onmisbaar ingrediënt van succesvol opgroeien, van slagen in schoolse prestaties tot aangaan van duurzame vriendschappen.

• Het marshmallow-experiment.

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 7

De prefrontale cortex

• De mogelijkheid om jezelf te superviseren, je eigen beslissingsproces te sturen = uitvoerende controle= ceo

• Door deze prefrontale functie, kunnen we onze impulsen onderdrukken en ontdekken welke gevoelens nuttig zijn en welke niet. We reguleren hier onze gevoelens

• CREATIVITEIT ontstaat hier!

Technologie en tijdsperspectief

• Future oriënted vs present hedonistic: kennis en geloof stuurt gedrag <-->kennis en overtuiging stuurt gedrag niet (Uitstel van beloning en inspanning vs dopamine rush bij games/social media/ richten van aandacht, weg van opwindende spelletjes en pings )

• Wachten is tijdverlies, (maakt mensen boos), alles hier en nu, controle

• Klassieke curricula -lezen schrijven rekenen- mismatch

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 8

Jongerentrends

xtra value: I am what I share: jongeren zoeken naar dingen die waarde hebben, content. De verhalen zijn belangrijk: storytelling

Collectivism: jongeren zijn over algemeen positief over zichzelf, iet zo positief over de wereld. Hacktivism zijn nieuwe activisten ie iets bereiken d.m.v. hun online netwerk. Clicktivism: jongeren rotesteren door middel van een klik of een like. Cynism: groep om

n het oog te houden, “ik gooi de wei vol vuil, want de planeet is toch al naar de klote”

Jongerentrends

• Dreammotion: De wereld is hectisch, dat maakt dat jongeren steeds meer zoeken naar rustpunten. Ze zoeken naar dingen die al bekend zijn – retro. Helden zijn niet meer Michael Jackson, maar gewoon je ouders of je beste vrienden (local heroes).

• Collaborative power: I am what I create & dingen samen doen. Jongeren zijn meer en meer bezig met het creëren van dingen. Het fun-gehalte in dingen leren NIET vergeten, het is belangrijk en gedragsveranderend.

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 9

Andere trends• Het nieuwe leidinggeven: EQ over IQ:

• De No-Asshole-Rule: Vanuit academische wereld naar werkvloer. Goede interpersoonlijke vaardigheden en attitude is belangrijker dan kennis

• Van kennisbezit naar kennisdeling: Share & Grow it. vb Open source, “cognitive surplus”: wikipedia, forums

• Het nieuwe samenwerken: Van I- naar T-shaped people

• Waarderend Onderzoek (A.I)in organisaties/leidinggeven/onderwijs/beleid

Innovatie binnen onderwijs• Het Kohnstamm instituut omschrijft het „nieuwe leren' met de volgende definitie: “De

term het nieuwe leren verwijst naar vormen van onderwijs die worden gekenmerkt door een of meer van de volgende uitgangspunten:

• Er is aandacht voor zelfregulatie en metacognitie;

• Er is ruimte voor zelfverantwoordelijk leren;

• Leren vindt plaats in een authentieke leeromgeving;

• Leren wordt beschouwd als een sociale activiteit;

• Leren vindt plaats met behulp van ICT;

• Er wordt gebruik gemaakt van nieuwe beoordelingsmethodieken, die passen bij een of meer van de hiervoor genoemde uitgangspunten.”

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 10

Wat leren we van uitstappers?

• Relatie rijping-schooluitval: onderzoek universiteit Leiden 2009

• Zwakkere metacognitieve vaardigheden

• Lagere psychosociale intelligentie: zelfreflectie en verantwoordelijkheidsbesef

• Aanbeveling: Metacognitie en zelfreflectie trainen

• Verband leerstoornissen en delinquentie: training in metacognitie verbetert leren en gedrag

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 11

• In een supervisieproces hebben zowel docent als leerling baat bij een neurocognitief perspectief

• Docent heeft met zes leerprincipes extra bril

• Brein intrigeert, cognitieve metacognitie kweekt een mindset aan die leren zelf bevordert

Breinkennis en reflectie

• Herhalen

• Emotie

• Creatie

• Focus

• Zintuiglijk rijk

• Voortbouwen

Brein CentraaL leren model

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 12

Growth-mindset• Carol Dweck deed meer dan twintig jaar onderzoek naar

overtuigingen, ‘mindsets’, die bevorderlijk zijn in het kader van leren. De ‘growth mindset’ houdt in dat je gelooft dat succes en intelligentie vooral het resultaat zijn van veel oefenen en uitproberen. En niet zozeer van (aangeboren) talenten of aanleg, ofwel de ‘fixed mindset’. Leren en het bereiken van ‘succes’ of resultaat is meer het gevolg van oefenen en inspanning (en van vallen en opstaan) dan van aangeboren aanleg. Uiteraard heeft elke persoon wel een genetische aanleg. Maar training, ervaring en oefening zijn volgens Dweck uiteindelijk meer bepalend voor succes.

Herhalen

• Herhaling vormt geheugen: structurele en chemische veranderingen in neurale netwerken; de verbindingen worden sterker, het signaal wordt sneller doorgegeven.

• Binnen zes weken herhalen is cruciaal voor langetermijngeheugen.

• In het begin sneller herhalen, nadien steeds meer tijd tussen.

• Ook bij reflectie en metacognitie is herhaling van het geleerde erg belangrijk, net zolang tot het een gewoonte wordt

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 13

Emotie• Emoties maken neurale netwerken sterker, doordat er meer neuro-

transmitters worden geproduceerd. Door deze neurotransmitters vuren de neuronen intensiever en sneller, en wordt het neurale netwerk sterker

• Emoties als stress(betreffende de gebeurtenis), nieuwsgierigheid en trots zijn bevorderlijk voor leren.

• Supervisie is mede een manier om bewustzijn te creëren over emoties. Van ‘emotie naar gevoel’(Damassio).

• Nieuwsgierigheid en ontdekkingsdrang faciliteren, door de leerling zelf uitdagende en realistische doelen te laten stellen.

• Feedback op inspanning en uitprobeerstrategieën in plaats van op talent of aanleg bevordert namelijk het ontstaan van een bepaalde effectieve mentale ‘set’ over leren, de ‘growth mindset’

1.Waardeer het beste van wat er is

Discovery

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 14

Wat werkt wel?Samen ontdekken van:- Succeservaringen- Sterke punten & Talenten- Binnen/buiten doelgebied- Oprechte bewondering/ verwondering = tot stand brengen van een generatieve connectie

2. Beeld je in wat zou kunnen zijn

Dream

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 15

- Samen bepalen WAT we willen en WAAROM we het willen,- Gebaseerd op wat er eigenlijk al IS- Een realistisch maar hoopvol STREVEN

3. Ontwerp wat nodig is

Design

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 16

- Massief Actie Plan (MAP naar de droom)- Metacognitie opbouwen m.b.t. alle doelen - Controle herwinnen door inzicht in controleverlies

4. Realiseer wat zal zijn

Destiny

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 17

- Doen Doen Doen! - Fouten maken!- Zichzelf coachen- De WEG ernaartoe is ook DOEL op zich- Succesjes wordt gevierd!

Destiny

4. Realiseer wat zal zijn

Discovery

Design

Dream

1.Waardeer het beste van wat er is

2. Beeld je in wat zou kunnen zijn

3. Ontwerp wat nodig is

Topic-choice:Waar willen we

meer van?

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 18

Metacognitie in de klas• Heel hard nodig bij zwakkere leerlingen en drop-out-risicolln.

• Moet expliciet aangeleerd worden. Begin bij breinkennis (creërt een growth mindset. )

• Gedijt in een context van affectieve betrokkenheid (positieve emotie) en tolerantie voor fouten maken.

• Toetsing en reflectie: Reflectie staat ook op punten, Metacognitieve vaardigheden herhalen.

• Rolverdeling: Docent reikt aan, laat geleidelijk los als zelfsturing werkt.

Beproefde programma’s• De Takentrap: een metacognitieve systematiek voor het

uitrekenen van toepassingsopgaven rekenen.(Annemieke Jacobsen)

• Rekentaak interventie (Veenman 2000)

• Zelf Konfrontantie Methode (Louwe en Nauta 2006)

• ELLO voor leestraining bij NT2

• Veel vbn uit hoger onderwijs: o.a. leerportfolio’s,

29/10/2012

Talentevent I. De Bruyn 19

Waar beginnen?

• Verantwoordelijkheid van elke leerkracht, elke docent, om via doorgedreven zelfonderzoek model te worden en effort steken in “steigers bouwen”.

• Metacognitie vakgerelateerd expliciet meenemen in de didactiek: overkoepelend schoolbeleid

• Toetsing en reflectie samen als oefenmodel: peerreview klassikaal

• Zes leerprincipes bcl model? neurocognitieve kennis inspireert

…en verder• Zelf optimistisch model van fouten hanteren: transformatie

• Voorbeelden geven (spiegelneuronen)

• Positieve emotionele besmetting

• Neem zelf initiatief naar de leerling die afhaakt

• Evenwicht klasgroep/individueel

• Zelfbewust!!! de 4de dimensie