Tai Lieu Tu Duy Sang Tao

8/19/2019 Tai Lieu Tu Duy Sang Tao

1/27

Trường Đại học Văn Hiến

TÀI LIỆU MÔN HỌC K Ỹ NĂNG MỀM

(Lưu hành nội bộ)

K Ỹ NĂNG TƯ DUY SÁNG TẠO


2/27

Các bạn sinh viên thân mến!

Sáng tạo là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta, không phải chỉ có

những ngườ i làm nghệ thuật mớ i phải thườ ng xuyên sáng tạo mà những ngườ i ở những

ngành nghề hc nhu cng s ụng vớ i nó trong cuộc sống hằng ngày Chng t c thể

điều khiển suy nghĩ của bộ no ằng cch nắm bắt và luyện tập, đ là một cách giúp

mình có những ý tưở ng thật thú vị giúp ích cho cuộc sống cho công việc.

Tài liệu “Kỹ năng Tư duy Sáng tạo” chia sẻ vớ i các bạn về bí mật bộ não của chúng ta

và các loại hình tư uy củ con ngườ i - trên nền tảng đ cc ạn sẽ được hướ ng dẫn cách

để xây dựng và hình thành nên những phương php gip ạn có thể nâng cao khả năng

sáng tạo trong suy nghĩ và c những sáng kiến đột phá trong công việc và học tậ p

Chúc các bạn thành công!

Thành phố H ồ Chí Minh, ngày 5 tháng 10 năm 2014


3/27

MỤC LỤC

PHẦ N 1: TỔNG QUAN TƯ DUY SÁNG TẠO ................................................................ 1

1.1. Sức mạnh của bộ não và các loại hình tư uy ........................................................ 1

1.2. Tư uy sng tạo trong công việc và học tậ p ........................................................... 4

1.2.1. Định nghĩ sự sáng tạo .................................................................................... 4

1.2.2. Ba thành phần của tính sáng tạo cá nhân ......................................................... 5

1.2.3. Những cách thức gip suy nghĩ sng tạo trong mỗi cá nhân........................... 7

1.2.4. Đặt những câu hỏi hợ p lý ................................................................................ 9

PHẦ N 2: CÁC CÔNG CỤ GIÚP PHÁT TRIỂN TƯ DUY SÁNG TẠO ....................... 11

2.1. Sơ đồ tư uy – Mindmap trong công việc và học tậ p .......................................... 12

2.1.1. Giớ i thiệu về sơ đồ tư uy ............................................................................. 12

2.1.2. Vai trò củ Sơ đồ tư uy ................................................................................ 13

2.1.3. Cách vẽ sơ đồ tư uy ..................................................................................... 14

2.2. K ỹ thuật Brainstorm ............................................................................................. 16

2.2.1. Khái quát về phương pháp Brainstorm: ........................................................ 16

2.2.2. Những nguyên tắc s dụng phương php Brinstorm: .................................. 17

2.3. K ỹ thuật SCAMPER ............................................................................................ 17

2.3.1. Giớ i thiệu về k ỹ thuật SCAMPER ................................................................ 17

2.3.2. Cách thức s dụng Scamper .......................................................................... 19

TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................ 23


4/27

1

PHẦN 1: TỔNG QUAN TƯ DUY SÁNG TẠO

1.1. Sứ c mạnh của bộ não và các loại hình tư duy

Tư uy sng tạo là một hình thức hoạt động của hệ thần kinh thể hiện qua việc tạo

ra các liên k ết giữa các phần t đ ghi nhớ đượ c chọn lọc và kích thích chúng hoạt độngđể thực hiện sự nhận thức về thế giới xung qunh, định hướ ng cho hành vi nhằm tạo ra

những ý tưởng để có những cải tiến mớ i trong công việc và cuộc sống.

K ỹ năng tư uy sng tạo là một trong những k ỹ năng c gi trị nhất mà ngày nay mà

chúng ta có thể học. Trong khi ở quá khứ, ngườ i ta làm việc dựa vào k ỹ năng cơ ắ p, thì

ngày nay ta làm việc dựa trên k ỹ năng tư uy T đng sống trong thời đại thông tin, ở đ

sự sáng tạo là điều kiện tiên quyết tạo ra lợ i thế cạnh trnh Đ là lý o hiến trí não thay

thế cơ ắ p, và sức mạnh tư uy c thể thay thế sức mạnh tay chân.

Dù bạn làm việc trong ngành nghề nào, hay là bạn thích loại công việc như thế nào

bạn luôn cần phải ứng dụng các k ỹ năng tư uy sng tạo vào công việc bạn làm. Bạn phải

s dụng nó trong việc ra quyết định, thu thậ p, s dụng và phân tích thông tin, cùng hợ p

tác với người hc để giải quyết vấn đề; đng gp ý tưởng đổi mớ i sáng tạo hy nghĩ r

cách cải tiến công việc của bản thân mình.

Chúng ta th tìm hiểu về bộ não của mình. Não nặng trung ình 1,4 g tương đương

một máy tính xách tay. Não của Einstein nặng 1,2 kg. 80% thành củ no là nướ c. Não

tiêu thụ hết 25% ôxy và đườ ng chuyển hóa củ cơ thể. Bộ nhớ này c ung lượ ng lớ n 4

terytes tương đương với 4194304 megytes Đến 18 tuổi não không phát triển nữa.

No ngườ i có màu xám. Theo các nghiên cứu khoa học thì no ngườ i có nhiều gam màu

tổng hợ p, thiên về gam màu xám, vì vậy mà n đượ c gọi là chất xám. Chất xám này tồn

tại ở r ất nhiều bộ phận trong não , nó có chứa r ất nhiều loại tế bào khác nhau bở i vậy não

còn có chứa các chất tr ắng gồm các dây thần kinh phối lắ p vớ i các chất xám.Từ đầu thế k ỷ 20 nhiều nhà khoa học trong đ c GS Willims Jmes đ nghiên cứu

và phát hiện thấy con ngườ i mớ i s dụng khoảng 10% năng lực. Những thiên tài như

Aert Estein cng chỉ s dụng không quá 20% công suất của não bộ. Tuy nhiên gần đây,

nhờ khoa học phát triển và k ỹ thuật quét não (neuron-imaging) giớ i nghiên cứu đ c thể

quan sát k ỹ hơn cấu trúc củ no cng như cc hoạt động của nó và phát hiện thấy sự sai

lầm của giả thuyết nói trên Theo đ, hông phải lc nào con người cng s dụng hết

công suất của não, song nhiều vùng củ no thườ ng xuyên k ết hợ p vớ i nhau, tuyệt nhiên

không hề có vùng não nào là không hoạt động, ngay cả hi con ngườ i nghỉ ngơi Ví ụ


5/27

2

khi ta nhai một miếng bánh thì hầu hết các bộ phận củ no đều hoạt động, đảm nhận các

chức năng củ n như qun st, cảm nhận đnh gi, iểm chứng… hoặc khi ngủ não bộ

cng hông hề nghỉ.

Sau đây là một số quy luật hoạt động của não bộ mà bạn cần lưu ý:

- Quy luật 1: Thể dục tốt – Não khỏe. Bộ não lập trình để chịu đựng 12 dặm/

ngày. Vì thế hãy cải thiện suy nghĩ ằng di chuyển. Kinh nghiệm của nhiều ngườ i

cho thấy “Hầu hết những ý tưởng hy đều xuất pht hi đi ạo” Ở đây, xét về

khía cạnh vận động sẽ cấp oxy cho no, o đ no làm việc tốt hơn

- Quy luật 2: Tiếp nhận thông tin vô thứ c. Bộ não tiế p nhận thông tin một các vô

thức Đôi lc ạn nghĩ “mình đ gặ p chuyện này ở đâu nhưng hông nhớ” Khi

bạn tiế p nhận một thông tin thì bộ não sẽ lưu giữ ở đâu đ trong no ộ. Giốngnhư là cất giữ một cuốn sách vì thế hãy biết cách sắ p xế p thông tin và biết càng

nhiều càng tốt.

- Quy luật 3: Liên k ết thông tin. Bộ não lậ p tiế p nhận thông tin bằng các liên k ết

các thông tin vớ i nhau vì thế hãy cải thiện suy nghĩ ằng cách mã hóa. Chúng ta sẽ

đề cậ p tớ i vấn đề này ờ phần sau tài liệu khi bàn về bản đồ tư uy trong công việc.

- Quy luật 5: Phối hợ p giác quan. Bộ não kích thích khi phối hợ p các giác quan.

Phải đặt mình trong một môi trườ ng thoải mái thì bộ não mớ i phát huy tiềm năng

củ mình đượ c.

- Quy luật 6: Não trái và não phải. Não trái kiểm soát na thân bên phải Tư uy

theo kiểu phân tích, vào vấn đề chi tiết và có logic. Quyết định bằng não trái

thườ ng mang tính hệ thống. Não phải chỉ đạo na thân bên trái. Não phải tư uy

hình ảnh âm thanh và màu sắc, và hình thành trí sáng tạo đột phá.


6/27

3

Hình ảnh ho ạt động c ủa não trái – não ph ải

Có nhiều cách phân loại tư uy tuy nhiên su đây là một số loại hình tư uy đượ c

nhắc đến nhiều và khá phổ biến

- Tư duy sáng tạo (creative thinking ) hay còn gọi là Tư duy ngoại biên (lateral

thinking ) là chủ đề của một lĩnh vực nghiên cứu nhằm tìm r cc phương n, iện

pháp thích hợp để kích hoạt khả năng sng tạo, và để đào sâu mở r ộng khả năng tư

duy của một cá nhân hay một tậ p thể cộng đồng làm việc chung về một đề tài hay

lãnh vực. Ứ ng dụng chính của loại hình tư uy này là gip c nhân hy tậ p thể

thực hành n tìm r cc phương n, cc lờ i giải từ một phần đến toàn bộ cho các

vấn đề

-

Tư duy phản biện (critical thinking) là một k ỹ năng trong đ người suy nghĩ chủ động hướ ng tớ i những vấn đề và tình huống phức tạ p dựa trên những suy nghĩ Tư

duy phản biện là một qu trình tư uy iện chứng gồm phân tích và đnh gi một

thông tin đ c theo cc cch nhìn hc cho vấn đề đ đặt ra nhằm làm sáng tỏ và

khẳng định lại tính chính xác của vấn đề.

- Tư duy logic: là tư uy về mối quan hệ nhân quả mang tính tất yếu, tính quy luật.

Vì vậy các yếu tố, đối tượ ng (gọi chung là các yếu tố) trong tư uy lôgic ắt buộc

phải có quan hệ với nhu, trong đ c yếu tố là nguyên nhân, là tiền đề, yếu tố cònlại là k ết quả, là k ết luận.


7/27

4

- Tư duy hệ thống: cung cấ p một viễn cảnh mớ i mạnh mẽ, tư uy hệ thống là cách

hiểu thực tế nhấn mạnh tớ i mối quan hệ giữa các phần của hệ thống, thay vì chỉ

bản thân các bộ phận. Dự trên lĩnh vực nghiên cứu c tên là tính năng động hệ

thống, tư uy hệ thống có giá tr ị thực tế dựa trên nền tảng lý thuyết chắc chắn.

1.2.

Tư duy sáng tạo trong công việc và học tập

1.2.1.

Định nghĩa sự sáng t ạo

Sáng tạo là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta, không phải chỉ

có những ngườ i làm nghệ thuật mớ i phải thườ ng xuyên sáng tạo mà những ngườ i ở

những ngành nghề hc nhu cng s ụng vớ i nó trong cuộc sống hằng ngày Chng t

c thể điều khiển suy nghĩ của bộ no ằng cch nắm bắt và luyện tập, đ là một cách

giúp mình có những ý tưở ng thật thú vị giúp ích cho cuộc sống cho công việc.Cuốn sách The World is Flat xuất bản gần đây, tc giả Thomas Friedman cho r ằng

các quốc gi như Mỹ từ lâu xem tính sáng tạo đương nhiên phải có và nó là lợ i thế cạnh

tranh củ ngườ i Mỹ. Trong khi nhiều quốc gia khác vẫn đng tìm cch hệ thống các

phương php nhằm xây dựng và khai thác tính sáng tạo Ai trong chng t cng c sự

sáng tạo tiềm ẩn ên trong con ngườ i, và tin tốt là chúng ta có thể học cách phát huy tiềm

năng ộ não bằng cách học sáng tạo. Công việc càng khó thì não bạn hoạt động càng tích

cực. Theo nghiên cứu thì đến thiên tài cng mớ i s dụng có 16% hiệu suất não của mình.

Cho nên, học nghĩ sng tạo để não bạn đi x hơn là hoàn toàn c thể . Ở Mỹ, nơi lòng sy

mê sáng tạo đ được coi như im chỉ nam của mọi thành công, sinh viên luôn phải tự tìm

cách nghiên cứu hay giải quyết lấy mọi vấn đề mà học tập đặt ra. Chẳng hạn như ỳ thi

tuyển đặc biệt vào trường đại học Oxfor ông gio sư chỉ cầm một tờ o đọc su hi đ

yêu cầu cậu thí sinh hy làm điều gì đ làm ông ất ngờ nhất, nhằm đo chỉ số sáng tạo

của anh t Su vài giây suy nghĩ, nh bèn châm l đốt tờ báo và r ồi ung ung ướ c vào

trường đại học danh tiếng nhất nướ c Mỹ.

Trái vớ i Mỹ, phương php tạo dựng năng lực tư duy sáng tạo cho sinh viên ở Nhật

lại khác hẳn. Sinh viên chỉ sáng tạo su hi tư uy đ chín muồi. Nói cách khác, sinh viên

Nhật phải tích ly một khối lượ ng kiến thức cần thiết trướ c khi có thể có những sáng tạo

một cch đng nghĩ Quy trở lại Việt Nam, tư uy sng tạo chỉ được ch ý và đề cậ p

mới đây Một bạn sinh viên mới r trườ ng luôn luôn phải vượ t qua những kì tuyển dụng

IQ test để có thể đượ c nhận vào làm việc. Những kiểu phỏng vấn khả năng giải quyết vấnđề cng chỉ mới đề cậ p trong những năm gần đây Muốn độc lập trong tư uy, hy iết


8/27

5

vận dụng trí no để giải quyết mọi vấn đề xung quanh. Bằng việc tư uy c phương php,

bạn sẽ chuyển những gì phức tạp sng đơn giản. K ể cả khi bạn không phải là một thiên

tài, bạn có thể dùng cách mà Aristotle và Einstein đ ùng để tăng sức mạnh của khối óc

sáng tạo và đồng thờ i tạo dựng một tương li vững chắc.

Tư uy sng tạo là chủ đề của một lĩnh vực nghiên cứu còn mớ i. Nó nhằm tìm ra

cc phương n, iện pháp thích hợp để kích hoạt khả năng tư uy của một cá nhân hay

một tậ p thể cộng đồng làm việc chung về một vấn đề hy lĩnh vực. Các vấn đề này không

chỉ giớ i hạn trong các ngành nghiên cứu về khoa học k ỹ thuật mà nó có thể thuộc lĩnh

vực hc như chính trị, kinh tế, xã hội, nghệ thuật... hoặc trong các phát minh, sáng chế.

Sáng tạo gắn liền vớ i sự thy đổi, đư r ci mớ i, sáng chế, cc ý tưở ng mới, cc phương

án lựa chọn mớ i. Sự sáng tạo thuộc về năng lực ra quyết định, thuộc về sự k ết hợp độcđo hoặc liên tưởng, pht r cc ý tưởng đạt đượ c k ết quả mớ i và ích lợ i. Mọi ngườ i có

thể dùng tính sáng tạo củ mình để đặt vấn đề một cách bao quát, phát triển cc phương

án lựa chọn, làm phong phú các khả năng và tưởng tượ ng các hậu quả có thể nảy sinh.

Sáng tạo đượ c coi là một khoa học trong thời đại mớ i ngày nay, có r ất nhiều định nghĩ

cho sáng tạo tuy nhiên có thể tóm gọn trong khái niệm su: “Sng tạo là nhìn vấn đề theo

một góc mới, hướ ng mớ i nhằm để đư r những ý tưởng đột ph để nâng cao hiệu quả

công việc hoặc cuộc sống”

Ngoài ra có những định nghĩ hc khá thú vị về sự sáng tạo: “Sng tạo là khả năng

suy nghĩ r ngoài chiếc hộ p (thinking out of box) và khả năng sắ p xế p những thứ đ c

sẵn theo một tr ật tự mới”

1.2.2.

Ba thành ph ần c ủa tính sáng t ạo cá nhân

Theo nhà khoa học Teresa Amabile thì sáng tạo có thể xác định từ “những yếu tố

được xc định là nền tảng của tính sáng tạo tr ỗi dậy trong mỗi c nhân con người” Ông

chỉ ra r ằng tính sáng tạo trong mỗi cá nhân có 3 thành phần:

- Khả năng suy nghĩ củ tư uy sng tạo của não bộ

- Sự thông thạo kiến thức trong lĩnh vực chuyên môn

- Động lực thc đẩy bên trong cá nhân


9/27

6

Mô hình 3 nhân t ố hình thành sự sáng t ạo cá nhân

(Nguồn: Quản lý tính sáng t ạo và đổ i mớ i – T ạ p chí Business Haverd Review)

-

Khả năng suy nghĩ của tư duy là khả năng nhạy bén của não bộ trong việc có

những ý tưở ng khác biệt và đột phá. K ỹ năng tư uy nhạy bén này quyết định mức

linh hoạt của sức tưởng tượng con ngườ i khi tiế p cận vấn đề. Những giải pháp mà

những ngườ i sáng tạo đề ra có khả năng vượ t ra những suy nghĩ tư uy ình

thườ ng không. Thuật ngữ này đượ c mô tả là khả năng “suy nghĩ r ngoài chiếc

hộp (thining out of ox)” Tức là những suy nghĩ vượ t ra những lề thói thông

thườ ng mà chúng ta gặ p hàng ngày. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến khả năng suy

nghĩ củ c nhân như gene i truyền, môi trườ ng sống và giáo dục, thi quen…

- Sự thông thạo đượ c xem là kiến thức tổng hợ p về lĩnh vực nghiên cứu. Rõ ràng

để tạo ra một phần mềm mớ i các nhà lậ p trình phải am hiểu r ất rõ về các k ỹ thuật

lập trình cng như là cch thức và quy trình để tạo ra phần mềm. Những nhà soạn

nhạc thiên tài phải có kiến thức cực kì uyên bác về âm nhạc. Vì thế nếu chúng ta

có càng nhiều kiến thức về một lĩnh vực nào đ thì hả năng sng tạo của chúng ta

ở lĩnh vực đ càng co Vì thế có một định nghĩ hc cho sự sáng tạo là “hả năng sắ p xế p những thứ đ c sẵn theo một tr ật tự mới” Những nguyên liệu cho

sự sáng tạo là các kiến thức có sẵn và những kiến thức này là nền tảng cho lối tư

duy của mỗi ngườ i.

- Động lự c đượ c hiểu là các yếu tố thôi thúc cá nhân tìm ra những giải pháp sáng

tạo Ngườ i Việt có câu thành ngữ “ci h l ci hôn” Câu này mng ý nghĩ là

hi chng t rơi vào hoàn cảnh h hăn thì chng t mới c động lực tìm ra

những ý tưởng để giải quyết những vấn đề củ mình Động lực có thể mang tính


10/27

7

hướ ng nội hy hướ ng ngoại. Các yếu tố ên ngoài c nhân như sự thc đẩy của

môi trườ ng, các phần thưở ng hay các hình phạt chế tài là các yếu tố có thể thúc

đẩy cá nhân phát huy khả năng sng tạo của mình, các yêu tố này là yếu tố bên

ngoài.

Từ phân tích các yếu tố này chúng ta thấy có thể học đượ c sự sáng tạo từ việc phát

triển ba yếu tố trên. Ví dụ như chng t hiểu được để sáng tạo trong lĩnh vực gì trướ c hết

chúng ta phải am hiểu r ất rõ những kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực đ Sng tạo là

ở chỗ có thể vận dụng kiến thức nhân loại để phục vụ cuộc sống một cách nhanh nhất và

hiệu quả nhất. Hiểu đượ c nền tảng khoa học hiện tại thì chúng ta mớ i có thể đư r sng

kiến đượ c. Còn chúng ta không thể sáng tạo vớ i một ci đầu r ỗng. Hãy làm theo những gì

thế giới đng làm thành công Hoặc chúng ta cần đượ c tạo động lực hy thc đẩy sự sángtạo trong môi trườ ng học tập cng như làm việc.

1.2.3.

Nh ữ ng cách th ức giúp suy nghĩ sáng tạo trong m ỗ i cá nhân

Tạo cho mình một môi trườ ng sống phát huy tính tự do và sáng tạo cá nhân

Có những ngườ i chỉ ở nơi đông ngườ i mới nghĩ đượ c nhiều Ngườ i khác lại phải

ngồi một mình yên tĩnh mới suy nghĩ đượ c. Bạn hãy tạo một môi trườ ng mà ở đ ạn có

thể c đượ c nguồn cảm hứng để suy nghĩ sng tạo. Những người trong cc ngành đòi hỏi

sự sáng tạo như: nhà văn, copywriter, esigner luôn làm việc ở những nơi hông gò .

Những ý tưở ng hay chợt đến nhưng cng ễ àng y đi Cc nghệ sĩ hy những ngườ i

làm công việc sáng tạo biết rõ điều này và luôn mang theo mình một cuốn sổ để ghi lại

những ý tưở ng ấy Tuy nhiên, đâu cần phải là một nhà văn mớ i có những ý nghĩ hy xuất

hiện trong đầu. Mỗi người đều có thể phát huy khả năng sng tạo của mình bằng những

gợi ý ưới đây:

- Hãy luôn mang theo một cuốn sổ, bạn sẽ có thể giữ lại những suy nghĩ ất chợ t về

ý tưở ng bất ì điều gì

- Hãy tạo cho mình một không khí thích hợ p cho việc sáng tạo. Có thể là ở căn

phòng của bạn, có thể ở công viên, bờ hồ...Trang trí phòng bằng những bức ảnh,

ánh sáng... mà bạn thích. Hãy tìm một không gian tốt nhất có thể phát huy hết khả

năng của mình.

- Hãy mở những bản nhạc êm dịu khi bạn suy nghĩ

-

Hy ăn mặc thoải mái nhất khi bạn suy nghĩ vấn đề gì đ


11/27

8

Chia nhỏ và tạo ra nhữ ng sự k ết hợ p mớ i

Chắc hẳn chng t i cng iết một trò chơi phổ biến của tr ẻ em Lego. Những viên

gạch nhỏ k ết nối theo những cách khác nhau tạo ra những hình thù hc nhu Đ điển

hình cho một quá trình sáng tạo bằng cách sắ p xế p những thứ đ c sẵn theo một tr ật tự

mớ i.

Một ví dụ của Art Fry-ngườ i phát minh ra những mẩu giấy ghi chú Notes. Ông là

một người đnh đàn ở nhà thờ và ông ta luôn cần những mẫu giấy để dán lên chiếc đàn

và giữ nguyên một chỗ. K ết quả là ông t đ ết hợ p nhu cầu của mình về một miếng

giấy mà có thể ở yên một chỗ hi ông đnh ấu những bài thánh ca của nhà thờ vớ i một

mảnh giấy ùng eo ính đượ c làm bở i Spencer Silver, một trong những đồng nghiệ p của

ông ở 3M. Cả Archimees và Art Fry đ tạo ra một tầm nhìn sáng tạo hơn hi họ k ết hợ pnhững thành phần của phần hông liên qun trước đ của vấn đề để tạo ra những thành

quả mới Cng như Newton liên tưở ng khi nhìn quả táo r ụng và Galile phát minh ra con

lắc đồng hồ khi nhìn thấy chuyển động quả chuông trong nhà thờ Đôi hi sự sáng tạo

được định nghĩ là sự sắ p xế p những ci c c sẵn theo một tr ật tự mớ i. K ỹ thuật k ết hợ p

này đượ c gọi là k ỹ thuật Da Vinci. Những ci đầu k ỳ quái và những bức tranh biếm họa

nổi tiếng củ Leonro Vinci đượ c tạo ra bằng cách k ết hợ p ngẫu nhiên từ cc đặc

điểm tương ứng vớ i các bộ phận trên khuôn mặt. Ông chia khuôn mặt thành 5 yếu tố:

Đầu, Mắt, Mi, Miệng, Cằm. Liệt kê những đặc điểm tương ứng vớ i mổi yếu tố. Ví dụ

như Mắt: Lồi, Trng, Ốc, Lác, Tròn, Xếch.

Đầu Mắt Mũi Miệng Cằm

Đầu tròn Lồi Hình mõ vẹt méo Che

Xương xẩu TRŨNG Hình móc Sứt môiTr ễ

Đầu vòm Ốc nhồi HẾCH Mỏng Vuông

Sâu róm Lác Hình mỏ TR Ễ Sệ

Hình vuông Tròn Mỏng Cong Lẹm

Hình tr ứng Xếch Khoằm Dày Nhô ra

TRÁN NHĂN Hí Hình xì gà Mọng THỤT


12/27

9

Su đ, ông ết hợp 5 đặc điểm tương ứng bất k ỳ vào tạo ra một khuôn mặt mớ i

hoàn toàn.

Hình vẽ bứ c tranh t ạo ra t ừ sự k ế t hợ p theo bảng trên

(Nguồn: Đột phá sứ c sáng t ạo Maicheal Mikado)

1.2.4. Đặt nh ữ ng câu h ỏi h ợ p lý

Hy đặt thật nhiều câu hỏi về bất k ỳ vấn đề nào mà bạn đng tìm cch giải quyết.

Càng đặt nhiều câu hỏi bao nhiêu, bạn sẽ hiểu nhiều về vấn đề đ ấy nhiêu. Những

ngườ i sáng tạo thường luôn đặt câu hỏi. Những câu hỏi không sợ những lờ i phê phán.

Bạn hy đặt ra những câu hỏi cho những sự việc thườ ng ngày ví dụ như: “Nếu chúng ta

làm theo cách khác thì k ết quả như thế nào ?” Hoặc những câu hỏi kiểu 5W&2H, hoặc là

Hỏi tại so năm lần.

Ví d ụ , bạn có thể đặt nhữ ng câu hỏi:

- Ai là đối thủ cạnh tranh của ta?

- Ai là khách hàng của ta?

-

Tổ chức của chúng ta làm gì?- Nhiệm vụ của chúng ta là gì?

- Chúng ta có thể tạo đượ c những ướ c cải tiến ở đâu?

- Chúng ta có thể lấy những thông tin về đối thủ của mình ở đâu?

- Khi nào chúng ta nên thâm nhậ p vào một thị trườ ng mớ i?

Đặt thật nhiều câu hỏi, bạn sẽ hiểu rõ hơn về tổ chức, về cơ qun của bạn và môi

trườ ng xung quanh. Nếu có sự hiểu biết tốt hơn, ạn sẽ có những cái nhìn sáng tạo về

cách cải tạo nó.


13/27

10

Nhìn vấn đề bằng nhữ ng góc nhìn mớ i

Chng t đng ị ảnh hưở ng bở i thói quen và những giớ i hạn. Tất cả chng t đều có một

cách thoải mái và khác biệt để làm mọi thứ, và chẳng c gì si hi làm như vậy cả. Tuy

nhiên, có một vấn đề nảy sinh ra bất k ỳ khi nào chúng ta cố gắng vượ t ra khỏi đườ ng

mòn thói quen. Mỗi suy nghĩ để làm một việc gì đ hc thườ ng có thể làm bạn lo sợ .

Nhưng tư uy sng tạo luôn yêu cầu ta phải nhìn theo cách khác. Charles Kettering, một

nhà pht minh r động cơ điện tự động đ c lần nói r ằng: “chng t sẽ không bao giờ có

đuợ c một cái nhìn mớ i mẻ từ tận cùng củ con đường mòn thi quen”

Đôi lc một nhà bác học vớ i một kiến thức uyên thâm không thể giải quyết một vấn đề

đơn giản mà một đứa tr ẻ lên mườ i có thể làm đượ c. Một người trưởng thành suy nghĩ qu

nhiều, bị trói buộc bở i quá nhiều trí thức quá nhiều giớ i hạn và quá nhiều thành kiến. Đầuóc củ con ngườ i vì sao lại bị ràng buộc bở i những “hiểu biết về kiến thức thông thường”

hoặc là những “iến thức và kinh nghiệm của qúa khứ”

Sự quen thuộc về một thứ gì đ là một k ẻ tiếp ty cho thi quen Su đây là những cách

thức giúp chúng ta tạo ra những góc nhìn mớ i

- Lắng nghe từ đám đông và đi theo cách khác: Những ngườ i sáng tạo thườ ng

đơn độc. Họ hiểu r ằng đm đông hông c tầm nhìn tổng qut và thườ ng bị dẫn

dắt bở i những kích thích hiếm khi phù hợ p vớ i các mục tiêu sáng tạo. Những

ngườ i sáng tạo hiệu quả không sợ đi một con đườ ng khác và tìm ra một lộ trình

mớ i. Các nhà sáng tạo cng là những nhà lnh đạo, và điều này c nghĩ là họ dẫn

mọi ngườ i tớ i những miền đất mà họ chư từng đặt chân tớ i.

- Tư duy tí ch cự c khi gặp khó khăn: Những ngườ i sáng tạo tin những điều ngườ i

khác không thể. Thay vì những thách thức lớ n, họ nhìn thấy những cơ hội lớ n.

Điều này có lẽ là những lờ i mà các nhà tạo động lực thườ ng xuyên muốn nói. Mọi

sáng tạo lớn đều chứ đựng một thách thức thực sự. Nếu bạn không tin, bạn sẽ

chẳng nhận đạt đượ c sự thành công.

- Ủng hộ tất cả những ý tưở ng mớ i-để chúng có thể thường xuyên đượ c bổ tr ợ và

có thể giúp khuyến khích mở r ộng thêm những ý tưở ng mới hơn Một ý tưở ng mớ i

không hẳn là một điều gì đ vĩ đại, nó có thể là một ý tưở ng r ất nhỏ giúp bạn tiết

kiệm chi phí Ngườ i Nhật luôn luôn khuyến khích những ý tưở ng nhỏ như vậy để

cải tiến liên tục và với hàng ngàn ý tưở ng nhỏ cho mỗi năm trong một công ty họ có hàng ngàn sự thy đổi.


14/27

11

Tư duy bằng hình ảnh

Tạo hình ảnh tư uy ằng “sự hình ung tưởng tượng”: Khả năng của bộ não là

không giớ i hạn, khi bạn tạo ra những hình ung tưởng tượ ng mình thành công tức là bạn

đng tạo ra trong tâm trí những mô hình x sự thành công mớ i. Sự hình ung tưở ng

tượ ng sẽ là bí quyết giúp bạn tăng cường cc cơ my, tạo nên nhiều ý tưởng thườ ng

xuyên hơn và ễ àng hơn Mặc dù chư i iết đích xc tại sao việc nhẩm trướ c trong trí,

sự hình ung tưởng tượ ng lại có hiệu quả như vậy. Não phải tư uy hình ảnh và là phần

gip chng t suy nghĩ sng tạo.

Có những cch su đây gip chng t tư uy ằng hình ảnh:

- Khi nhìn nhận vấn đề hãy cố gắng sơ đồ hóa bằng hình ảnh những quy trình

-

S dụng viết nhiều màu sắc khi ghi chép- S dụng các mô hình thật để mô phỏng vấn để suy nghĩ tốt hơn

Dan Roam – Tác giả cuố n sách giải quyế t vấn đề bằ ng hình ảnh


15/27

12

PHẦN 2: CÁC CÔNG CỤ GIÚP PHÁT TRIỂN

TƯ DUY SÁNG TẠO

2.1. Sơ đồ tư duy – Mindmap trong công việc và học tập

2.1.1.

Gi ớ i thi ệu v ề sơ đồ tư duy

Một trong những công cụ để học tậ p hiệu quả, đ là Sơ đồ tư uy (Min Mp) o

tác giả Tony Buzn, ngườ i Anh, tìm ra từ những năm 1970 Nguồn gốc củ Sơ đồ tư uy

là não phải và não trái và cách k ết hợ p và phát huy cả hai phần của não bộ.

Tony Buzn sinh năm 1942 tại Luân Đôn (Anh), là ch đẻ củ phương php tư uy

bằng sơ đồ tư uy Ông cng là tc giả củ 92 đầu sch, đượ c dịch ra trên 30 thứ tiếng,

xuất bản tại trên 125 quốc gia. Các công trình nghiên cứu của Tony Buzan tậ p trung vào

việc nhận biết nhiệm vụ và tiềm năng của bộ não, từ đ định r phương php suy nghĩ,

học tậ p nhằm không ngừng cải thiện não bộ, gip chng t thông minh hơn, hiệu quả hơn

trong cuộc sống và trong công việc.

Tác giả Mindmap Tony Buzan

Vào năm 1975, cc tc giả Joyce Wycoff, Michel J Gel và Brry Buzn đ cộng táccùng Tony Buzan. Họ đ cùng nhu tiế p tục phát triển và tìm cách ứng dụng, để sơ đồ tư

duy ngày càng tr ở thành một công cụ đặc biệt hữu ích, nhằm:

- Quản lý các k ế hoạch công việc một cách hiệu quả.

- Động no để nảy sinh nhiều ý tưở ng mớ i.

- Thảo luận khi làm việc đồng đội.

- Công cụ để giải quyết vấn đề và ra quyết định.

- Lập àn ý để viết một quyển sách.


16/27

13

- Nâng cao k ỹ năng học tậ p.

- Phát triển khả năng sng tạo của mỗi cá nhân...

Phương php Minmp củ Tony Buzn đ trở nên nổi tiếng khắ p thế giớ i. Bản

thân ông đ đi iễn thuyết khắp nơi để phổ biến phương php của mình. Vớ i tính ứng

dụng thực tế co, phương php bản đồ tư uy đượ c s dụng và hướ ng dẫn khá phổ biến

tại Việt Nam.

2.1.2.

Vai trò c ủa Sơ đồ tư duy

Bản chất củ sơ đồ tư uy là chng t tư uy ằng hình ảnh và màu sắc. Lâu nay

chúng ta có thói quen ghi chép thông tin bằng các ký tự, đườ ng thẳng, con số. Vớ i cách

ghi chép này, chúng ta mớ i chỉ s dụng một na của bộ não là bán cầu no tri, mà chư

vận dụng hết bán cầu não phải, nơi gip chng t x lý các thông tin về nhịp điệu, màusắc, không gian và sự mơ mộng.

Hay nói cách khác, chúng ta mớ i chỉ đng s dụng 50% khả năng của bộ não khi

ghi nhận thông tin mà thôi. Vớ i mục tiêu giúp chúng ta s dụng tối đ hả năng của bộ

no, Tony Buzn đ đư r sơ đồ tư uy để giúp mọi ngườ i thực hiện đượ c mục tiêu này.

Ưu điểm củ sơ đồ tư uy là gip chng t nhìn vấn đề một cách toàn diện hơn Ni cch

hc, sơ đồ tư uy là tư uy hệ thống, giúp chúng ta không chỉ nhìn thấy cây mà còn thấy

cả r ừng.

Mindmap giống như một Neuron thần kinh

Về cơ ản, sơ đồ tư uy là một k ỹ thuật hình họ c đườ ng nét, màu sắc, từ ngữ và

hình ảnh, hoạt động dựa trên sự k ết nối, liên tưở ng giữ cc ý tưở ng theo kiểu “ý này gợ iý i” của bộ não. Do vậy, sơ đồ tư uy gip ạn ghi chép và ghi nhớ một cách toàn diện,


17/27

14

dễ dàng nhận thấy những ý quan tr ọng, lại vừa tạo ra một cái nhìn hệ thống về tất cả

những kiến thức đ học.

2.1.3. Cách v ẽ sơ đồ tư duy

Để vẽ một sơ đồ tư uy, ạn cần bắt đầu bằng một chủ đề ở trung tâm của một tờ

giấy. Ở đây, lý tưở ng nhất là bạn s dụng một hình ảnh sống động để thể hiện chủ đề của

bạn. Tại sao lại phải dùng hình ảnh? Vì một hình ảnh có thể diễn đạt đượ c cả ngàn từ và

giúp bạn s dụng trí tưởng tượ ng của mình. Một hình ảnh ở trung tâm sẽ giúp chúng ta

tập trung đượ c vào chủ đề. Ngoài hình ảnh này ra, bạn cng c thể bổ sung từ ngữ cho

chủ đề ở trung tâm.

Bướ c tiế p theo thể s dụng những màu sắc mà mình thích để vẽ các nhánh thể hiện

những ý lớ n k ết nối vớ i chủ đề ở trung tâm. Và các nhánh phụ thể hiện các ý nhỏ hơn sẽ

đượ c k ết nối vớ i các ý lớ n ở các nhánh lớ n. Các nhánh phụ phải thể hiện các mối liên hệ

có thật vớ i nhánh chính. Từ các nhánh phụ này, bạn lại tiế p tục xc định những nhánh

phụ khác ở cấp độ nhỏ hơn, và cứ như vậy cho đến khi không tìm thấy mối liên hệ tr ực

tiế p nào nữa.Trên mỗi nhánh củ sơ đồ tư uy thườ ng có từ khóa và hình ảnh đi èm Cc từ

khóa ngắn gọn này đượ c viết dọc theo các nhánh, vừa có tác dụng gợ i nhớ nhanh chóng,

vừ hơi ậy ở bạn những ý tưở ng mớ i, những suy nghĩ mớ i... Mỗi khi bạn xem lại sơ đồ

tư uy mà mình đ vẽ, não bộ của bạn sẽ đượ c kích thích làm việc để nối k ết những kiến

thức, thông tin, nâng cao khả năng gợ i nhớ và gi tăng trí nhớ của bạn.

Ví dụ bạn muốn lập sơ đồ tư uy cho một tuần làm việc của mình. S dụng sơ đồ tư

duy cho phép bạn thoả sức vạch r cc ý tưởng, suy nghĩ đầy đủ hơn so vớ i việc bạn đặt

bút viết tuần tự từ đầu đến cuối trang giấy Trướ c tiên, bạn hãy vẽ chủ đề trung tâm “ế


18/27

15

hoạch làm việc cho tuần su” vào giữa trang giấy tr ắng. Từ chủ đề bạn vẽ 7 nhánh lớ n là

thứ 2, thứ 3…cho đến chủ nhật, mỗi nhánh một màu. R ồi từ mỗi thứ, bạn lại vẽ các

nhánh nhỏ là các công việc bạn định làm trong thứ đ, mỗi công việc lại triển khai ra các

ý chi tiết hơn như ạn định làm việc đ vớ i ai (Who), ở đâu (Where), o giờ (When),

bằng cách nào (How)...

Cứ như vậy bạn sẽ c đượ c trên cùng một trang giấy các công việc bạn định làm

trong một tuần và cái hay củ sơ đồ tư uy là ở chỗ nó giúp bạn có cái nhìn tổng thể,

không bỏ st cc ý tưở ng; từ đ ạn có thể dễ àng đnh số thứ tự ưu tiên các công việc

trong tuần để sắ p xế p và quản lý thờ i gian một cách hiệu quả và hợp lý hơn so vớ i một

quyển sổ liệt kê các công việc thông thườ ng.

Mindmap vẽ bằ ng phần mề m máy tính


19/27

16

Trong thời đại ngày nay, các chuyên gia công nghệ thông tin ngày càng quan tâm

đến việc viết ra các phần mềm nhằm hỗ tr ợ cho qu trình tư uy củ con ngườ i. Các phần

mềm ùng để vẽ sơ đồ tư uy ngày càng trở nên phổ biến, không ngừng đượ c hoàn thiện

và dễ s dụng. Cho nên, ngoài việc vẽ sơ đồ tư uy trên giấy, bạn cng c thể s dụng

các phần mềm phù hợp để vẽ sơ đồ tư uy trực tiế p trên máy tính của bạn bằng các phần

mềm phổ biến như Iminmp, Imnger…

2.2.

K ỹ thuật Brainstorm

2.2.1.

Khái quát v ề phương pháp Brainstorm:

Thuật ngữ Brinstorm được đề cập đầu tiên bởi Alex Osorn năm 1941 Ông đ mô

tả Brinstorm như là “Một k ỹ thuật hội ý bao gồm một nhm ngườ i nhằm tìm ra lờ i giải

cho vấn đề đặc trưng ằng cách góp nhặt tất cả ý kiến củ nhm người đ nảy sinh trongcùng một thờ i gian theo một nguyên tắc nhất định” Ngày ny, phương pháp này không

nhất thiết phải cần có nhiều ngườ i mà một người cng c thể tiến hành.

Brainstorm là một phương php ùng để phát triển nhiều giải đp sng tạo cho một

vấn đề Phương php này hoạt động bằng cách tậ p trung trên vấn đề, rút ra r ất nhiều đp

án căn ản cho nó. Các ý niệm, hình ảnh về vấn đề trướ c hết đượ c nêu ra một các r ất

phóng khoáng và ngẫu nhiên theo òng suy nghĩ càng nhiều càng đủ càng tốt. Chúng có

thể r ất r ộng và sâu cng như hông giớ i hạn bở i các khía cạnh nhỏ nhặt nhất của vấn đề.

Trong Brainstorm thì vấn đề được phân tích tư nhiều góc nhìn khác nhau. Sau cùng các ý

kiến sẽ được phân nhm và đnh gi

Brainstorming – phát càng nhiều ý tưở ng càng t ố t

Phương php này c thể tiến hành bở i từ một đến nhiều ngườ i. Số lượng ngườ i

tham gia nhiều sẽ gip cho phương php tìm r lờ i giải được nhnh hơn hy toàn iện


20/27

17

hơn nhờ vào nhiều góc nhìn khác nhau bởi cc trình độ, trình tự khác nhau của mỗi

người Tuy nhiên nhm Brinstorm lý tưở ng sẽ là từ 5 đến 7 ngườ i.

2.2.2. Nh ữ ng nguyên t ắc s ử d ụng phương pháp Br ainstorm:

Một trong những khía cạnh quan tr ọng nhất của quá trình sáng tạo và thiết k ế chính

là chia sẻ và phát triển ý tưở ng. Để k ế hoạch cho buổi branstorming thật tốt, bạn cần thực

hiện một số công việc Là trưở ng nhóm, bạn cần quyết định có bao nhiều người đượ c

tham dự và những nguyên tắc cơ ản nào cần đượ c thiết lậ p. Tất cả những gì bạn muốn

thực hiện là mang lại tr ạng thái tích cực cho cuộc họ p.

Su đây là những nguyên tắc cơ ản trong việc lấy ý tưở ng:

- Định nghĩ vấn đề một cách thật rõ ràng và phải đư r đượ c các chuẩn mực cần

đạt đượ c của một lờ i giải Trong ướ c này thì vấn đề sẽ đượ c cô lậ p hóa vớ i môitrườ ng và các nhiễu loạn.

- Không được phép đư ất k ỳ một bình luận hay phê phán gì về các ý kiến hay ý

niệm trong lúc thu thậ p. Những ý tưởng thong qu trong đầu nếu bị các thành

kiến hay phê bình sẽ dễ dàng bị gạt bỏ và như thế sẽ làm mất sự tổng quan của

buổi tậ p kích não.

- Khuyến khích tinh thần tích cực, mỗi thành viên đều cố gắng đng gp và pht

triển các ý kiến.

- Hy đư r càng nhiều ý càng tốt về mọi mặt của vấn đề k ể cả những ý kiến không

thực tiễn hay ý kiến hoàn toàn lạ lẫm sáng tạo.

2.3. K ỹ thuật SCAMPER

2.3.1.

Gi ớ i thi ệu v ề k ỹ thu ật SCAMPER

Một trong những cách thức để sáng tạo là cách thức đặt câu hỏi theo k ỹ thuật

SCAMPER SCAMPER là phương php tư uy sng tạo nhằm cải thiện sản phẩm, quy

trình, dịch vụ… đ c hy ự tính phát triển, dựa vào k ỹ thuật tậ p kích não (Brainstorm)

để tìm ra nhiều phương n giải đp hàng loạt câu hỏi. Các câu hỏi được đặt ra theo trình

tự vớ i mục tiêu thu thậ p nhiều ý tưở ng theo khả năng cho phép

Tác giả của SCAMPER là Michael Michalko ông là chuyên gia hàng đầu thế giớ i

về sáng tạo và là tác giả của nhiều cuốn sách bán chạy như Thinertoys, Thin P,

Crcing Cretivity…


21/27

18

Nhữ ng ứ ng d ụng thự t ế của SCAMPERK ỹ thuật này đượ c s dụng trong việc khở i tạo ra những ý tưở ng cho sản phẩm mớ i

hay một dịch vụ mớ i.

- Substitute (Thay thế ) – Điều gì xảy ra nếu thy đổi nhân sự, vật thể, đị điểm, quy

trình, phương php, yêu cầu, cách nhìn?

- Combine (k ế t hợ p) - Điều gì xảy ra nếu k ết hợ p sản phầm hay dịch vụ khác, k ết

hợ p vớ i mục đích và mục tiêu khác, k ết hợ p nguồn lực mới để sáng tạo ra sản

phẩm mớ i, dịch vụ mớ i?- Adapt (Thích nghi) – Làm so để sản phẩm, dịch vụ thích nghi vớ i những mục tiêu

mớ i: Tái cấu trúc? Hiệu chỉnh? Giảm tải?

- Modify (Thay đổ i) - Có thể thy đổi sản phẩm, dịch vụ thế nào: Hình dáng? Phóng

to, thu nhỏ? Thy đổi công năng để gi tăng gi trị?

- Put to other uses (Đổ i cách dùng) – Có thể ứng dụng trong lĩnh vực mớ i nào,

những đối tượ ng mớ i nào có thể quan tâm, còn có công dụng nào khác?

-

Eliminate (Loại ra) - Làm sao cải thiện hy đơn giản hóa sản phẩm, dịch vụ? Có

thể loại bỏ bớt điều gì?

-

R earrange, R everse (sắ p xế p l ại) – Điều gì xảy ra nếu thy đổi tr ật tự cấu trúc,

chương trình, ế hoạch hy làm ngượ c lại?

Giải php đượ c xem là tối ưu hình thành trên cơ sở tổng hợ p những ý tưở ng tốt xuất

hiện qu cc ướ c triển hi Cng như cc phương php tư uy sng tạo khác

SCAMPER dựa trên nguyên tắc chung là thc đẩy đặt sự việc ướ i nhiều góc nhìn khácnhu để hình thành cc ý tưở ng.


22/27

19

Hình ảnh ví d ụ về SCAMPER

2.3.2.

Cách th ứ c s ử d ụng Scamper

Nguyên tắc của phép thay thế - SUBSTITUE

- Có thể thay thế hy hon đổi bộ phận nào trong hệ thống?

- Có thể thay thế nhân sự nào?

- Qui tắc nào có thể được thy đổi?

- Có thể dùng nguyên liệu, vật liệu nào khác?

-

Có thể dùng qui trình / thủ tục nào khác?- Có thể thay tên khác?

- Có thể ùng ý tưở ng này tại đị điểm khác?

Công d ụng quả bóng tenis


23/27

20

Nguyên tắc phép k ết hợ p- COMBINE

- Ý tưở ng / thành phần nào có thể k ết hợp đượ c?

- Tôi có thể k ết hợ p / tái k ết hợ p mục đích củ cc đối tượ ng?

- Tôi có thể k ết hợ p hoặc hòa tr ộn yếu tố này vớ i các yếu tố khác?

- Cái gì có thể k ết hợp để gi tăng tính hữu dụng?

- Những vật liệu nào có thể k ết hợ p vớ i nhau?

- Tôi có thể k ết hợ p những năng lực hc nhu để cải thiện vấn đề?

Đồ d ọn vệ sinh nhà

Nguyên tắc của phép thích ứ ng - ADAPT.

- Đối tượng t đng xem xét giống vớ i cái gì khác?

- C ci gì tương tự với đối tượng t đng xem xét nhưng trong một tình huống

khác?

- Ý tưở ng nào khác có thể đề xuất?

-

Cái gì tôi có thể copy, mượn hy đnh cắ p?

- Tôi có thể tương tc vớ i ai?

- Ý tưở ng nào tôi có thể hợ p nhất?

- Quá trình nào có thể đượ c thích ứng?

- Ý tưởng nào ngoài lĩnh vực của tôi có thể hợ p nhất?

- …


24/27

21

Quảng cáo sáng t ạo

Nguyên tắc của phép điều chỉnh - MODIFY.

- Yếu tố nào có thể điều chỉnh lớn hơn?

- Yếu tố nào có thể cường điệu hoặc cực đon?

- Yếu tố nào có thể co hơn, to hơn hy mạnh hơn?

- Tôi có thể gi tăng tần số của hệ thống?

- Yếu tố nào có thể lặ p lại? Tôi có thể tạo ra nhiều bản sao?

- Tôi có thể bổ sung thêm những đặc trưng mớ i hoặc giá tr ị mớ i?

Con vịt khổ ng l ồ


25/27

22

Nguyên tắc của phép dùng vào việc khác - PUT.

- Đối tượng đng xem xét c thể dùng vào mục đích hc?

- Đối tượng đng xem xét c thể dùng bởi ngườ i khác vớ i mục đích hc?

- Tr ẻ em hy ngườ i già s dụng đối tượng đng xem xét như thế nào?

- Có cách nào khác s dụng đối tượng đng xem xét hông?

- Có thể s dụng ý tưởng này trong lĩnh vực khác, thị trườ ng khác?

Bồn Toilet dùng để cắ m hoa

Nguyên tắc của phép hạn chế / loại bỏ - ELIMINATE.

- Tôi có thể đơn giản h đối tượng như thế nào?

- Bộ phận nào có thể loại bỏ mà hông làm thy đổi tính năng hệ thống?

- Bộ phận nào không mang tính cốt lõi hay không cần thiết?

- Qui tắc nào có thể hạn chế hoặc loại bỏ?

- Tôi thực hiện vớ i qui mô nhỏ hơn sẽ ra sao?

- Tính chất nào của hệ thống tôi có thể giảm thiểu hoặc loại bỏ?

- Tôi có thể chia tách hệ thống thành các bộ phận khác nhau?

- Tôi có thể làm cho đối tượ ng tinh gọn hơn?


26/27

23

Cây bút ng ắ n

Nguyên tắc của phép tái cấu trúc / đảo ngượ c - REARRANGE / REVERSE - C phương n cấu trúc khác tốt hơn phương n hiện hành?

- Có thể hon đổi bộ phận này vớ i bộ phận khác trong hệ thống?

- Có thể bố trí theo lớ p hay theo chuỗi?

- Có thể hon đổi giữa tác nhân và hệ quả?

- Có thể thy đổi nhịp điệu hay lịch trình của k ế hoạch?

- Có thể hon đổi giữa yếu tố tích cực và yếu tố tiêu cực?

-

Có thể tc động ngoại vi thay vì chính diện? Tc động ên trên thy vì ên ướ i? -

Tc động ên ướ i thay vì bên trên?

- Xem xét vấn đề/bài toán theo chiều hướng ngượ c lại?

- Thực hiện ngượ c lại vớ i dự định n đầu?

Hình đảo ngượ c vai trò trong sở thú


27/27

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Phn Dng, Phương php luận tư uy sng tạo, NXB TP HCM, 1998

2. Jack Foster, Bí quyết sáng tạo, Nguyễn Minh Hoàng (biên dịch), NXB Tr ẻ, 2005

3.

Michel Michlo, Đột phá sức sáng tạo - Bí mật của những thiên tài sáng tạo, NXB Trithức, 2006

4. Nhóm Eureka, Bốn mươi thủ thuật sáng tạo, NXB Tr ẻ, 2007

5. Huỳnh Văn Sơn và nhiều tác giả, Phương php tổ chức giáo dục - Tư duy sáng tạo,

Trường Đoàn Lý Tự Tr ọng, 2004

6. Huỳnh Văn Sơn - Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu, Hành trình đi tìm ý tưở ng sáng t ạo, NXB

Đại học Sư phạm TPHCM, 2010

Tai Lieu Tu Duy Sang Tao

Documents

Transcript of Tai Lieu Tu Duy Sang Tao