Tài liệu kỹ thuật chăn nuôi thỏ

29
Tài liệu kỹ thuật chăn nuôi thỏ Phần 1. ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ VÀ KHẢ NĂNG SẢN XUẤT CỦA THỎ I. ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ CỦA THỎ Thỏ là vật nuôi rất nhạy cảm với các yếu tố ngoại cảnh, khả năng thích ứng với môi trường kém. Thân nhiệt của thỏ thay đổi theo nhiệt độ không khí môi trường. Thỏ có ít tuyến mồ hôi dưới da, cơ thể thải nhiệt chủ yếu qua đường hô hấp. Thân nhiệt, tần số hô hấp và nhịp đập của tim thay đổi tỷ lệ thuận với nhiệt độ không khí môi trường. Cơ quan khứu giác của thỏ rất phát triển, thỏ mẹ có thể phân biệt được con đàn khác đưa đến bằng cách ngửi mùi. Thỏ rất thính tai và tinh mắt, trong bóng tối thỏ vẫn nhìn thấy để ăn uống bình thường và phát hiện được những tiếng động rất nhỏ. - Sinh lý tiêu hóa: Thỏ là gia súc có dạ dày đơn, dạ dày thỏ co giãn tốt nhưng co bóp yếu. Các chất dinh dưỡng được phân giải nhờ các men tiêu hóa của dạ dày và ruột sẽ được hấp thụ chủ yếu qua ruột non. Ruột già chyếu hấp thụ các muối nước. Manh tràng là đoạn đầu của ruột già có kích thước rất lớn. Đây là bộ phận chính tiêu hóa chất xơ (cỏ, lá cây,…) nhờ có hệ vi sinh vật cộng sinh. - Sinh lý sinh sản: Thỏ rất mắn đẻ, tuổi thành thục sinh dục từ 5 – 6 tháng, mang thai trung bình 30 ngày và sau khi đẻ 1 - 3 ngày động dục trở lại. Chu kỳ động dục của thỏ thay đổi (10 – 16 ngày). Thỏ cái chỉ cho phối giống khi động dục và 9 – 10 giờ sau khi giao phối trứng mới rụng (Đinh Xuân Bình), đây là đặc điểm sinh sản khác với các loài gia súc khác. Trên cơ sở đặc điểm này, người ta thường ứng dụng phương pháp “phối kép”, “phối lặp” tức phối giống 2 lần, lần phối thứ hai cách lần phối thứ nhất từ 4 – 6 giờ, để tăng số lượng trứng được thụ tinh và số lượng con đẻ ra trong 1 lứa. Thỏ con mới sinh ra chưa có lông, sau 1 ngày tuổi bắt đầu mọc lông tơ, ba ngày tuổi thì có lông dày, ngắn 1 mm, năm ngày tuổi lông dài 5 - 6 mm và 20 - 25 ngày tuổi bộ lông được phát triển hoàn toàn. Thỏ con mở mắt vào 9 - 12 ngày tuổi. II. KHẢ NĂNG SẢN XUẤT 1. Khả năng sinh trưởng Các giống thỏ lai ở Việt Nam có tầm vóc nhỏ hơn so với thỏ ngoại nhưng có khả năng chịu đựng được trong điều kiện chăn nuôi kham khổ và dinh dưỡng thấp, khối lượng trưởng thành đạt 3,5 - 5,5 kg/ con.

description

Kỹ thuật chăn nuôi thỏ

Transcript of Tài liệu kỹ thuật chăn nuôi thỏ

  • Ti liu k thut chn nui th

    Phn 1. C IM SINH L V KH NNG SN XUT CA TH

    I. C IM SINH L CA TH

    Th l vt nui rt nhy cm vi cc yu t ngoi cnh, kh nng thch ng vi mi trng km. Thn nhit ca th thay i theo nhit khng kh mi trng. Th c t tuyn m hi di da, c th thi nhit ch yu qua ng h hp. Thn nhit, tn s h hp v nhp p ca tim thay i t l thun vi nhit khng kh mi trng. C quan khu gic ca th rt pht trin, th m c th phn bit c con n khc a n bng cch ngi mi. Th rt thnh tai v tinh mt, trong bng ti th vn nhn thy n ung bnh thng v pht hin c nhng ting ng rt nh.

    - Sinh l tiu ha:

    Th l gia sc c d dy n, d dy th co gin tt nhng co bp yu. Cc cht dinh dng c phn gii nh cc men tiu ha ca d dy v rut s c hp th ch yu qua rut non. Rut gi ch yu hp th cc mui v nc. Manh trng l on u ca rut gi c kch thc rt ln. y l b phn chnh tiu ha cht x (c, l cy,) nh c h vi sinh vt cng sinh.

    - Sinh l sinh sn:

    Th rt mn , tui thnh thc sinh dc t 5 6 thng, mang thai trung bnh 30 ngy v sau khi 1 - 3 ngy ng dc tr li. Chu k ng dc ca th thay i (10 16 ngy). Th ci ch cho phi ging khi ng dc v 9 10 gi sau khi giao phi trng mi rng (inh Xun Bnh), y l c im sinh sn khc vi cc loi gia sc khc. Trn c s c im ny, ngi ta thng ng dng phng php phi kp, phi lp tc phi ging 2 ln, ln phi th hai cch ln phi th nht t 4 6 gi, tng s lng trng c th tinh v s lng con ra trong 1 la.

    Th con mi sinh ra cha c lng, sau 1 ngy tui bt u mc lng t, ba ngy tui th c lng dy, ngn 1 mm, nm ngy tui lng di 5 - 6 mm v 20 - 25 ngy tui b lng c pht trin hon ton. Th con m mt vo 9 - 12 ngy tui.

    II. KH NNG SN XUT

    1. Kh nng sinh trng

    Cc ging th lai Vit Nam c tm vc nh hn so vi th ngoi nhng c kh nng chu ng c trong iu kin chn nui kham kh v dinh dng thp, khi lng trng thnh t 3,5 - 5,5 kg/ con.

  • Khi lng c th cc giai on tui

    Ch tiu n v tnh

    Th lai Th ngoi

    Khi lng s sinh gram 40-50 50 - 55 Khi lng 21 ngy tui gram 300-350 350 - 400 Khi lng 30 ngy tui gram 400-500 500 - 600 Khi lng trng thnh kg 3,5-5,0 4,5 6,0

    2. Kh nng sinh sn

    Th l vt nui mn , mt nm c th 6 - 7 la nu c nui dng v chm sc tt. Thi gian ng dc li sau khi rt ngn nn nu nui dng chm sc tt v cho phi ging sm sau khi th khong cch hai la c th rt ngn cn 40 - 45 ngy.

    Mt s ch tiu v kh nng sinh sn ca th

    Ch tiu n v tnh Trung bnh Tui ng dc ln u Thng 4 4,5 Tui phi ging ln u Thng 5 - 6 Chu k ng dc Ngy 10 - 16 Thi gian ko di ng dc Ngy 3 - 5 Thi gian mang thai Ngy 28 - 32 S con ra/la Con 6 - 9 S la /nm La 6 - 7

    3. Kh nng cho tht

    Th mn , chu k sinh sn ngn nn nu c nui dng tt mt th ci mi nm 6 - 7 la, mi la 6 - 7 con. Sau 3 thng nui khi lng git tht 1,8 - 2,2 kg/con, nh vy mt th m c th sn xut 80 -100 kg tht th/ nm. Th cho t l tht x 46 - 49%, t l tht lc/ tht x l 85 - 86%.

  • Phn 2: K THUT CHN GING V QUN L GING

    I. CC GING TH HIN ANG NUI TP.HCM

    Cc ging th ang nui ti Thnh ph H Ch Minh hin nay chia thnh cc nhm:

    1. Nhm cc ging th ngoi nhp, gm c:

    - Th NewZealand white: cn gi l th Tn Ty Lan trng, c ngun gc t NewZealand. c im: lng dy, mu trng tuyn, mt hng, khi lng trng thnh t 5 5,5 kg/ con. Tui ng dc ln u 4 4,5 thng tui v phi ging ln u khi th t trng lng 3 3,2 kg/ con, vo lc 5 6 thng tui.

    - Th California: c ngun gc M. y l ging th c lai to t th Chinchila, th Nga v th NewZealand white. c im: thn ngn, lng trng nhng tai, mi, 4 chn v ui c im lng mu en. Trng lng trng thnh 4,5 5 kg/ con.

    Hai ging th trn hin c c s Trung tm hun luyn chn nui Bnh Thng - Vin Khoa hc k thut Nng nghip min Nam v Trung tm Nghin cu v chuyn giao tin b k thut chn nui - Vin Chn nui.

    2. Nhm cc ging th trong nc

    Ch yu gm 2 ging th Xm v th en Vit Nam, c chn lc nhn thun ti Trung tm Nghin cu D v Th Sn Ty. Trng lng trng thnh t 4,0 4,5 kg/ con, thch nghi tt vi iu kin nui dng v kh hu Vit Nam.

    3. Nhm cc ging th lai

    C nhiu ngun gc khc nhau v hin nay rt kh xc nh mc lai cng nh tn ging. Trong chn nui nng h thng gi tn theo mu sc lng, hnh dng th hin bn ngoi, nh: th Tn Ty Lan Vit Nam (th trng), th Bm, th Xm, th en, th tai cp

    II. CHN GING

    Cng tc chn ging c ngha rt quan trng trong vic pht trin n v nh hng trc tip n nng sut, hiu qu chn nui. Do , vic chn ging cn kt hp c 2 phng php:

    1. Chn theo gia ph

    L cch chn ging da vo s sch, l lch c ghi chp li ca cc th h trc (ng b, c k, cha m,), cc th h cng thi (anh, ch, em,), ch yu cn c kh nng sinh trng, kh nng sinh sn.

    Cch thc hin: thng qua s liu ghi chp chn t nhng n m th m c t l th thai trn 70%, 6 - 7 la/nm, mi la bnh qun t 6 - 7 con. T l nui sng th con (t s

  • sinh n 30 ngy tui) t 80% tr ln, kh nng thch nghi vi iu kin mi trng tt, khe mnh, khng bnh tt, tng trng bnh qun 30 g/con/ngy. Ch chn th ging t nhng n con la th 2 - 3 tr i.

    2. Chn theo c im c th

    V ngoi hnh: chn nhng con ging c c im ngoi hnh ph hp vi c im ging; c tnh dc hng hi, nhanh nhn, lng bng v dy, to con, di n, ngc su v n, lng rng, mng, i n nang. T chi khe mnh v khng d tt.

    Ring c ging c im u to hn, tai dy, dng ng ch V, lng phng, hi khum v pha mng, dch hon r, u

    Chn th ci ging phi c lng thng, bn chn khe, vng chc, mng n, xng chu rng, c 8 10 v cn i.

    Kh nng sinh trng: chn nhng con c trng lng sau cai sa (30 ngy) t 500 600 gram; Th hu b (6 thng tui) trng lng t t 2,6 2,8 kg/ con (ph hp vi c im ging).

    Cn mnh dn loi b nhng con sinh sn km, mc bnh tt lu ngy khng khi, th lc gy yu.

    III. NHN GING

    C hai phng php:

    - Nhn ging thun: l phng php s dng con c v con ci cng mt ging cho phi vi nhau. u im ca phng php ny l c th gi n nh cc tnh trng ca tng loi ging.

    - Nhn ging lai: l phng php s dng con c v con ci khc ging cho phi vi nhau. u im ca phng php ny l to c u th lai, c th khai thc u im ca tng loi ging ph hp vi mc tiu sn xut.

    IV. CNG TC QUN L GING

    V th l loi vt c mt sinh sn kh dy (6 7 la/ nm), kh nng pht trin n nhanh nn cn ch trng cng tc qun l ging trnh hin tng ng huyt, gy thoi ha n. Do , cn thit phi thit lp h thng qun l: ng k tn c, ni, ghi chp phiu theo di c th (Mu 1) qun l sinh sn i vi n th sinh sn lm cn c cho vic chn lc, loi thi, ghp i giao phi gp phn n nh m hnh sn xut.

  • Mu 1: PHIU THEO DI SINH SN NI S: _____

    Ngy Phi S hiu con c Ngy La Ln 1 Ln 2 Ln 1 Ln 2 D kin Thc t

    S con/la S con cai sa

    1 2 3

    Vic s dng phiu theo di sinh sn s gip nng h trnh c tnh trng ng huyt do s dng 1 con c phi ging qua nhiu th h (b, m, con,), ng thi qua kt qu sn xut m ngi ta c th chn c nhng cp ghp i ph hp.

    Bn cnh cng cn ch trng vic ci to, nng cao cht lng cc ging th ang nui ti a phng qua vic s dng nhng con c ging c mua t cc c s nhn ging c uy tn.

    Phn 3: K THUT LM CHUNG TRI

    I. YU CU CHUNG

    C th lm chung xy bng gch, lm bng g, tranh tre hoc bng cc nguyn vt liu sn c ti a phng. Nhn chung, chung tri nui th c th lm bng bt c nguyn vt liu g nhng phi m bo cc yu cu:

    - Th hot ng thoi mi, khng nh hng n sc khe.

    - D qut dn v sinh, st trng. Thun tin trong vic chm sc th.

    - Bo v th khi s tn cng ca cc ch hi bn ngoi (mo, chut,...).

    - Phi chc chn, r tin v d thay th khi b h hng.

    - Phi m bo thng thong, sch s, trnh ma tt, gi la.

    c bit, v th l vt nui rt mn cm, d ly nhim bnh nn chung nui th phi cch xa ch nui cc loi gia sc khc.

    II. CC KIU CHUNG NUI V THIT B CHUNG TRI

    1. Chung nui

    - Phi m bo thng thong, sch s, khng b ma tt, gi la.

  • - Mi c th lm bng tole, l, m bo khng qu nng vo ma h, ma ng khng b lnh.

    - Xung quanh chung c th lm bng vn, l, hoc li, m bo ngn c s tn cng ca cc loi ch hi t bn ngoi (mo, chut,).

    - Nn chung bng ximng d qut dn, v sinh.

    2. Lng nui

    C th lm chung bng cc vt liu nh g, li st,

    Quy cch chung ph hp nht l khi hp hnh ch nht, di 100 cm, rng 50 - 60cm, cao 50 cm, c th chia lm 2 ngn, mi ngn c khay li ng thc n th xanh, mng ng thc n tinh, mng ng nc ung, kch thc va phi, bo m v sinh v khng h hao. Mi ngn nui 2 con hu b, hoc 1 con ni sinh sn. Chung c th lm 1 tng hoc 2 tng; 1 tng th np m mt trn, 2 tng th ca m pha trc, di y tng trn phi c khay hng phn.

    i vi th tht, cng nn ngn thnh nhiu , mi 1 m2 c th nht t 8 10 con.

  • Ty thuc vo iu kin din tch chn nui tng nng h, c th b tr chung 1 tng hay 2 tng tit kim din tch. Tuy nhin, tt nht m hnh chung 2 tng ch nn s dng trong chn nui th tht.

    3. Thit b

    - : kch thc va phi, di 50 cm, rng 35 cm, mt trn c np y. Vo khong 1 - 2 ngy trc khi , th m vo nh lng trn vi lt (c kh, rm...) chun b . Cho nn, phi t vo chung khi th mang thai c 27 - 28 ngy v c s dng cho n khi th con c 20 ngy tui.

    - Mng n: c th lm bng chu snh, mng nha, mng bng g,

  • - Mng ung: c th lm bng chu snh, go da, chai nha, Vi nhng tri nui quy m trn 100 ni, cn b tr h thng mng nc ung t ng m bo v sinh, thun tin hn trong vic chm sc.

  • Phn 4: DINH DNG - THC N NUI TH

    Thc n cho th gm c 2 nhm: nhm thc n th v nhm thc n tinh. Nhm thc n th c s dng vi khi lng tng i ln (gm thc n th xanh, th kh v c qu), nhng dinh dng thp, ch yu cung cp cht x cho th. Thc n tinh t nc, t x, c gi tr dinh dng cao v th ch s dng vi khi lng rt nh.

    Th l loi gia sc c kh nng tiu ha nhiu cht x, s dng tt cc loi rau, c qu v cc ph phm nng nghip. Tuy nhin, mun tng nng sut trong chn nui th cn phi b sung thm cc loi thc n tinh bt, m, khong, sinh t dng premix hoc dng thc n giu cht dinh dng . iu quan trng l phi bit phi hp tt khu phn thc n cho th theo nhu cu dinh dng tng giai on pht trin ca th.

    I. DINH DNG

    Cng nh cc loi gia sc khc, th cng cn cung cp y cc cht dinh dng, nh:

    1. Cht bt ng (tinh bt) C nhiu trong cc thc n ht nh la, bp, khoai m, Cc cht ny trong qu trnh phn ha s c phn gii thnh ng cung cp nng lng cho c th.

    i vi th giai on v bo cn tng dn lng thc n tinh bt trong khu phn; th hu b phi khng ch lng thc n tinh trnh lm th mp dn n v sinh; i vi th nui con cn tng lng thc n tinh bt trong vng 20 ngy u v trong giai on ny th m va phi phc hi sc khe, va phi tit sa nui con sau nhu cu tinh bt cn t hn.

    2. Cht m

    ng vai tr quan trng trong qu trnh pht trin v sinh trng ca c th. Th m trong thi k mang thai v nui con nu thiu cht m th con s sinh nh, sc khng km, sa m t dn n t l nui sng n con thp. Th sau cai sa nu thiu m s ci cc, chm ln, d bnh.

    3. Cht x

    L yu cu thit yu trong khu phn thc n nhm m bo hot ng sinh l tiu ha bnh thng ca th. T l x trong khu phn khng c thp hn 8%, hoc cao hn 16% nu khng s gy ri lon tiu ha.

    Ngun cung cp cht x ch yu t c, cc loi rau trong t nhin nh rau lang, rau mung, bm bm, C th tn dng cc ph phm t rau, c nh l bng ci, ngn c rt, lm thc n cho th rt tt. Tuy nhin, cn lu thc n rau xanh cn phi ra sch v lm gim lng nc cha trong rau (phi trong mt) trc khi cho n phng ri lon tiu ha.

  • 4. Vitamin (sinh t)

    Quan trng nht l cc loi vitamin A, B, D v E. Nu thiu vitamin A th sinh sn km hoc ri lon sinh l sinh sn, Th con chm ln, d bnh. Thiu vitamin E, thai pht trin km, th con d cht lc s sinh; Th c ging khng hng, tinh trng km hot lc dn n t l u thai thp. Vitamin B v D rt quan trng i vi th giai on sau cai sa v v bo.

    5. Cc cht khong

    Cng kh quan trng nh i vi cc loi gia sc khc. Nu thiu Canxi, Phospho th th con ci cc, chm ln; th ging sinh sn km, hay b cht thai.

    6. Nc ung

    Th n nhiu rau c qu nn lng nc ung khng nhiu nhng vn phi m bo cung cp nc sch v mt. Nn thit k h thng cung cp nc ung t ng cho th ung t do.

    Khu phn thc n cho th c th tham kho bng sau:

    Cc loi thc n (g/ con/ ngy) Loi th Hn hp Th xanh C qu T khc

    0,5 1 kg 20 30 60 130 20 45 10 15 1 2 kg 70 120 200 300 25 50 25 35 2 3 kg 120 150 300 400 70 100 30 40 Ni mang thai 150 200 450 500 150 200 50 Ni nui con 200 - 250 600 - 800 200 - 300 70 - 100

    Hin nay, trn th trng c bn loi thc n hn hp vi cc thnh phn ph hp vi nhu cu dinh dng v c im tiu ha dnh ring cho th.

    Thnh phn:

    - m: 16,5%

    - Tryptophan : 0,2 %

    - X: 15,8 %

    - Canxi: 1,15 %

    - Bo: 2,5 %

    - Phosphor: 0,6 %

  • - Lysine: 0,75 %

    - m : ti a 13%

    - Methionine: 0,3 %

    Thnh phn nguyn liu ch yu l: bt c, la m, u nnh, bp, cm m v premix.

    II. GII THIU MT S CNG THC PHI TRN THC N HN HP CHO TH

    Khi c ngun thc liu r tin, ti ch cc nng h chn nui c th t phi trn thc n hn hp cho th theo cc cng thc sau:

    TT Loi nguyn liu Cng thc 1 Cng thc 2 Cng thc 3 1 Bp nghin % 30 15 25 2 Ht m nghin % 15 30 20 3 Cm go % 30 30 32,5 4 Bnh du u nnh % 19,5 19,5 15 5 Bt tht xng % 1 - - 6 Men vi sinh vt % 2 3 5 7 Mui n % 0,5 0,5 0,5 8 Premix khong % 1 1 1 9 Premix vitamin % 1 1 1 Cng 100 100 100

    III. PHNG PHP CHO N

    - i vi thc n xanh: Khng nn ct v d tr qu lu, cn ra sch, phi trong bng mt (khng phi trc tip di nh sng mt tri) gim bt lng nc c trong rau phng bnh chng hi, y bng trc khi cho n.

    Cc loi c qu nn ct thnh ming nh, loi b nhng phn b h thi.

    - i vi thc n tinh: Thc n ht cn phi kh d tr nhng khng c m mc, khng nn nghin qu nh, nn dng mnh.

    Mt s lu khi cho th n:

    + Nn cho n ng gi th c phn x v tng cng kh nng tiu ha thc n, hp thu cht dinh dng mc ti a.

    + Cn ch nh lng thc n i vi th hu b, th ci sinh sn v th c. i vi th tht v th con c th cho n theo khu phn t do.

  • + Nn tp trung khu phn thc n tinh vo ban ngy, thc n th xanh cho n ch yu vo bui chiu v ti.

    + Hng ngy phi thay dn thc n tha b i, ln men hoc b bn do dnh phn, nc tiu ca th.

    Phn 5: K THUT CHM SC, NUI DNG

    I. MT S C IM SINH SN TH CI

    1. Chu k ng dc

    Chu k ng dc ca th t 10-16 ngy v thi gian ko di t 3-5 ngy. Biu hin ca th ng dc l km n, chy nhy, nim mc m h mu hng nht, chuyn sang mu ti, sng ty ln. Khi nim mc chuyn sang mu thm ri tm bm l kt thc ng dc, th khng chu c na.

    Th ng dc sm hay mun l do th lc, sc khe, ch dinh dng v mi trng kh hu quyt nh. Khi thy th lu ngy khng ng dc, khng phi ging c th phi xem xt xc nh nguyn nhn c bin php khc phc kp thi.

    2. K thut phi ging

    T l c ci, ti c s nhn ging thun l 1 c/4-5 ci; c s nhn ging thng phm 1 c/8-10 ci.

    c s nhn ging thng phm cho con ci phi ging 2 ln vi 2 con c khc nhau, con c phi trc gi hn con c phi sau, cch nhau khong 4-6 gi. c s nhn ging thun chng phi lp li trn cng 1 con c, khong cch gia 2 ln phi cch nhau 4-6 gi tng t l th thai v s lng con s sinh/ la.

    Thi im phi ging thch hp vo lc mt m trong ngy thng vo ban m hoc sng sm.

    Khi phi ging a th ci ng dc n chung th c, nu lm ngc li th th c khng chu phi hoc phi nhng hiu qu khng cao. Nu th c giao phi c th ng trt xung mt bn th ci, c ting ku. Sau mt pht bt con ci ra v kim tra thy t vng lng xung quanh m h l giao phi t kt qu, a con ci v lng ca n v ghi ngy phi vo phiu theo di sinh sn. Nu sau 5 pht m th ci vn khng cho phi th phi tch ra, cho phi li vo ngy hm sau. Khng th c rt ui qu lu s mt sc, kt qu phi ging km.

  • 3. Mt s biu hin ri lon v sinh sn

    th hay c hin tng cha gi, chm sinh, hoc v sinh. Khi th ng dc nu c nhng tc nhn gy hng phn kch thch rng trng s hnh thnh qu trnh tit hormone c quan sinh dc ci do vy cn tr k ng dc tip theo, hin tng ny c gi l cha gi.

    Trng hp th chm sinh, lu ngy khng ng dc hoc phi ging nhiu ln m khng c thai, c rt nhiu nguyn nhn:

    + Th c cha thnh thc v tnh dc, gi yu hay bnh tt, tnh dc km...

    + Th ci b bnh t cung, bung trng, hay ri lon ni tit t (hormone).

    + Thc n km dinh dng nht l thiu cht m, khong, sinh t hoc do khu phn qu n iu; th qu mp hay qu m.

    + Chung tri cht chi, nng bc, hoc m thp, ma tt gi la. Tt c u nh hng n kh nng sinh sn ca th.

    Nu nguyn nhn gy sinh sn km do mi trng hoc do chm sc nui dng th c th khc phc c, cn nu do bnh tt th nn loi thi sm.

    - Sau khi th 2 3 ngy, c th cho phi ging tr li. Tuy nhin, ty thuc tnh hnh sc khe ca th m m ta c th cho sinh sn t 6 8 la/ nm.

    - nh k 2 3 thng chch b sung vitamin E cho th ni sinh sn, hoc b sung cc loi thc n c cha nhiu vitamin E nh: mm gi, thc ny mm

    II. CHM SC TH CI MANG THAI

    Thi gian mang thai ca th trung bnh t 28 32 ngy. Trong thi gian ny cn hn ch s di chuyn c bit 1 tun trc khi . Th mang thai cn c b tr ni yn tnh, khng n o, trnh dn ui lm th hong s d b sy thai.

    Nui dng theo khu phn thc n nh lng, m bo s lng, cht lng v a dng chng loi, nu khng s nh hng khng tt n s pht trin ca thai. Cn c cc loi thc n giu protein v vitamin A, B, C, nh l cc loi ht, cm go, Thc n tinh cn m bo 15% protein.

    Cung cp y nc sch.

    Khng s dng cc loi thc n b i mc; thc n xanh c qu nhiu nc th s d b cc bnh ng tiu ha, tiu chy.

  • III. CHM SC TH

    Trc khi 2 3 ngy, t vo chung th m. Trong phi c cc vt dng lt nh: c phi kh, rm kh, vi vn, tt c u phi kh ro v sch s.

    Th sp thng c hin tng qung : i vng vng trong chung, tha c, rm v nh lng bng cho vo lm t ri vo trong . Sau dng lng ny ph ln gi m cho n th con.

    Th thng vo ban m. Th khng thch n o, ng sng v mi l nht l khi thuc l. Cn theo di th phng th con lt chung, nhim lnh Th xong phi kim tra v sinh v cho th ung nc ngay.

    IV. CHM SC TH CI NUI CON

    Nui dng theo khu phn thc n nh lng, m bo s lng, cht lng v chng loi va tit sa nui con, va mang thai tip tc. Thc n hn hp cn m bo yu cu 16% protein.

    Th m nui con cn nhiu thc n v nc ung sn xut nhiu sa, nn phi p ng tha mn nhu cu thc n v nc ung. i khi c hin tng th m n con hoc khng cho con b l do th m khng c sa, kht nc. Ting ng n o cng c th lm th m hong s, tha con i giu; nu th con b thng th m s n con. Trng hp ny thng xy ra nhng th m la u, nui con vng. Nu th m no n con lp li ln th hai th phi loi b ngay.

    Nu th nhiu hn 8 con/ la th nn loi b nhng con yu hoc tch ghp bt cho n t con, nhng khng chnh lch nhau qu 2 ngy tui, mi n ch nn ti a 8 con. Khi tch ghp nn ly lt ca t con lt tay n th con n th m khng pht hin ra mi l ca th mi. Do , cng nn p dng k thut phi ging ng lot c th ghp n tt hn.

    V. CHM SC TH CON THEO M

    Sau khi th xong, phi kim tra n con xem chng c nm tp trung, c c ph lng m khng; kim tra s lng con v loi ngay nhng con b cht. Nu thy th con nm phn tn th phi thu gom chng li v m chng bng cht lt . Mi ngy, th m ch vo cho con b 1 ln, v th sau khi th con b m xong nn a ra khi lng th m y np cn thn th m c yn tnh.

    - Th s sinh nng 40-60 g, 14-15 gi sau khi sinh mi bt u cho b m. Th con mi ra khng c lng, ging nh chut, 12 ngy m mt. Trong 18 ngy u, th con sng v pht trin hon ton bng sa m, y l giai on quyt nh n t l nui sng ca th con. Nu th con c b y th da phng, mu hng nht v nm yn tnh trong m. Quan st thy lp lng ph bn trn c ng u u. Ngc li, th con i sa da nhn

  • nheo, ng y lin tc trong . Trong 1 tun u, th con ch cn c b 1 ln trong mt ngy m l .

    - Th con thng cht trong giai on ny ch yu do 2 nguyn nhn: b i sa, hoc b lnh. Cn tm hiu nguyn nhn c bin php khc phc kp thi.

    - Thng xuyn kim tra v thay mi cht lt m m bo v sinh sch s.

    - Th con pht trin rt nhanh. Ban u th con ch ng, t hot ng ngoi lc b m. Khi c 2 tun tui th lng bt u ph kn mnh, m mt v i c.

    - Sau 18 ngy, th con c th ra khi , trong lng cng vi m v tp n thc n ca th m, lc ny lng sa th m bt u gim dn nn lng sa nhn c t m gim th con n c thc n ngy cng nhiu. Do vy, khu phn thc n ca th m phi c tng dn ln. Khi th con c 23 25 ngy tui, c th th con c th hp th c 50% cht dinh dng t thc n bn ngoi (n cng vi thc n ca th m). Ch b sung thc n th xanh l loi rau, l, c non th con c th tp n.

    - Sau 30 ngy c th cai sa cho th con, lc ny trng lng t 400 500 g/con l tt. Lu khng nn cai sa t ngt trnh hin tng th m b vim v.

  • VI. CHM SC TH CON SAU CAI SA

    Giai on ny t l hao ht rt cao nu khng chm sc nui dng tt do cn tng cng vic chm sc v nui dng cho th con sau cai sa.

    - Th con thng cht nhiu trong giai on 2 5 tun sau cai sa do ri lon tiu ha, suy dinh dng. Giai on ny th con n cha nhiu nhng thc n cn m bo cht lng, v sinh.

    - Th con t 3 8 tun tui c tc tng trng cao nht, sau kh nng tng trng gim dn, n 14 tun tui tng trng chm v tiu tn thc n nhiu. V vy, sau khi cai sa nn cho th n theo khu phn nh lng tng dn. Bt u t tun th 9 (giai on v bo th tht) nn cho n t do vi nhng loi thc n giu nng lng, thc n th c mc .

    - Mt nui nht cng nh hng n kh nng tng trng v t l nui sng. Mi chung ch nn nht 5 6 con, cng mt la v khng chnh lnh trng lng qu nhiu.

    - Th con sau 5 tun tui cn phn bit c ci nui ring.

    - Cn cho th n vo cc gi c nh to phn x v tng kh nng tiu ha thc n v hp th cc cht dinh dng mc ti a.

    - Cn s dng a dng cc loi thc n, tuy nhin khng nn thay i cc loi thc n qu t ngt d gy ri lon tiu ha, th b tiu chy.

    - Hng ngy cn thay dn mng n, mng ung; v sinh chung tri sch s.

    VII. CHM SC TH C GING

    Th c ging ng vai tr quan trng trong vic pht trin n. Ngoi vic chn c ging tt, vic chm sc nui dng th c ging c nh hng trc tip n kt qu phi ging, t l u thai, s con ra trong mt la v cht lng th con.

    - Th c c th cho phi ging khi t 6 thng tui v s dng ti a l 3 nm tui.

    - Th c ging ch nn cho phi ging ti a 1 ln/ngy.

    - Thc n cho th c ging phi y cc cht dinh dng nh: protein, cc loi vitamin A, D, E, Khng nn cho th c n qu nhiu tinh bt lm th qu mp, dn n tnh trng phi ging km. Thc n tinh cn m bo 15% m.

    - Lng nui th c phi cch xa lng nui th ci trnh nhng kch thch khng tt cho con c.

  • VIII. MT S THAO TC TRONG CHN NUI TH

    1. Bt th

    Mt tay nm chc phn da gy th nhc ln, tay cn li di phn mng ca th gim p lc do trng lng th tr ko xung. Khng c cm tai th nhc ln v d lm cho cc mch mu, dy chng, thn kinh b t, t mu. Cng khng c m ngang bng th, nht l th trng thnh d lm th b t rut, sy thai.

    2. Phn bit th c, ci

    Mt tay cm da gy nhc th ln, tay kia kp ui th vo gia ngn tay tr v ngn tay gia, ngn tay ci n nh vo l sinh dc v vut ngc ln pha bng. Nu thy l sinh dc trn, hnh tr ni ln v xa l hu mn l con c. Nu l sinh dc ko di thnh khe rnh gn l hu mn l con ci. Vic phn bit c, ci cn thc hin ngay sau khi th con cai sa, tch ra nui ring.

    3. Vn chuyn th

    Khi vn chuyn th i xa, cn nh nhng, khng lm cho th hong s, tt nht mi con mt ngn thng. m trc ngy vn chuyn, khng nn cho th n qu no, th khng b kht nc trong qu trnh vn chuyn. Ch khng vn chuyn th khi tri nng nng, hoc qu lnh, th rt d cht.

    4. Kim tra sc khe ca th

    Trong qu trnh chn nui phi thng xuyn quan st, nh gi trng thi sc khe ca th c bin php can thip kp thi. Th khe th phn ng rt linh hot, lng bng mt, khng c vy rp hoc rng lng thnh tng mng. Mi v mt kh, khng c dch nhn, m chy ra. Bnh thng, phn dng vin cng; nim mc hu mn, c quan sinh dc kh, khng c vy, lot, khng dnh bt dch th khc. Th khe nhp th s u n, nh nhng.

    5. Cho th ung thuc

    tit kim thuc v dng ng liu thuc, cn phi bt th cho ung thuc trc tip ch khng nn pha thuc vo nc ung hoc thc n, th khng s dng ht, thuc bin cht s khng c tc dng.

    - i vi th trng thnh: s dng ng bm hoc ng ht nh, t su vo ming qua mp th ri bm t t, th s nut dn.

    - i vi th con: nhc th ln ch khi th ku, h ming ra th nh thuc vo ming. Trng hp th con khng ku th nh git di mi th nut vo t t, khng nn cho ng bm qua ming d lm sy st do nim mc ming th con rt mng.

    6. Tim th

  • th thng s dng 2 ng tim:

    - Tim bp: v tr tim bp mt trong i, ni c bp c dy, khng c mch mu ln. Mt ngi bt th, ngi khc tim mt tay gi cht chn th. Tay thun cm bm tim t mi kim tim vo v tr di ngn ci ang t v tr cn tim trn chn th, nh nhng bm thuc vo.

    - Tim di da: Mt tay nhc lp da gy th kp gia ngn ci v ngn tr, tay thun cm bm tim a mi kim tim vo v tr da c kp gia 2 ngn tay, nh nhng bm thuc vo.

  • Phn 6: PHNG V IU TR MT S BNH TRN TH

    I. NGUYN TC CHUNG

    Th l loi gia sc yu, rt nhy cm vi ngoi cnh, sc khng ca c th km, d nhim cc mm bnh v pht trin thnh dch bnh do cc yu t ca mi trng ngoi cnh gy nn. Khi mc bnh th d cht, c khi cht hng lot, gy thit hi ln v kinh t. Cho nn, phi nui th ng yu cu k thut, ch nht l khu v sinh phng bnh v chm sc nui dng.

    Thng thng, mt cn bnh ch xy ra khi hi 3 yu t:

    - Xut hin mm bnh

    - iu kin v sinh mi trng km

    - Sc ca gia sc gim

    Do , vi phng chm phng bnh l chnh, thc hin tt nguyn tc 3 sch: n sch, sch, ung sch m bo mi trng chn nui sch s. c bit, khi thi tit hoc mi trng sng thay i cn phi v sinh, chm sc nui dng tht tt, c th b sung vitamin cho th t 3-5 ngy tng sc khng v chng stress. Phng bnh tch cc bng cch s dng vaccin, thuc khng sinh ngn chn s xut hin v pht tn mm bnh. Thng xuyn theo di n th pht hin v iu tr bnh kp thi.

    II. CC BNH THNG XY RA TRN TH

    1. Bnh snh bng, tiu chy

    Th l nhm vt nui nhy cm vi cc loi vi sinh vt, v vy cn thn trng trong vn n ung ca th.

    - Nguyn nhn: Bnh xy ra do th n phi thc n b i thiu, m mc, hoc do thay i thc n t ngt lm ri lon tiu ha. Cc loi thc n th xanh c cha qu nhiu nc

  • cng c th lm th b tiu chy. Bnh thng xy ra trn th trng thnh v th giai on sau cai sa.

    - Triu chng: Th b chng hi, bng phnh to, khng yn tnh, kh th, chy nc di t lng quanh 2 mp. Xut hin triu chng tiu chy: phn chuyn nhanh t hi st sang lng nh nc, mu en, rt hi thi. Th c th cht nhanh do mt nc v ngt th.

    - iu tr: Ngng ngay cc loi thc n, nc ung v nhng yu t gy mt v sinh. C th s dng Streptomycin pha long cho ung 2 4 ln/ ngy, kt hp vi vic s dng nc chit xut t cc loi l c cht cht nh bp i, bp tr,... v tim hoc ung viatamin A, B tng sc khng.

    - Phng bnh: S dng thc n sch, m bo cht lng, hp v sinh; Khi thay i ngun thc n, cn chuyn tip t t cho th quen dn; cn phi hoc d tr trc 1 ngy i vi cc loi thc n xanh c cha qu nhiu nc.

    2. Bnh gh

    L mt bnh kh ph bin trn th, tuy khng gy cht th ngay nhng thit hi v kinh t rt ln do mc ly lan trong n rt nhanh, lm th gy yu, chm ln.

    - Nguyn nhn: Do cc loi k sinh trng ngoi da gy ra, ch yu gm 2 dng: gh u do loi gh Notoedres k sinh gy bnh m mt, mi, mp, mng chn, gt chn, da vng hu mn v c quan sinh dc; dng gh tai do loi gh Psoroptes k sinh gy bnh l tai, vnh tai. Bnh thng xy ra khi iu kin chn nui v sinh km; xy ra mi la tui ca th.

    - Triu chng: Th nga, rng lng v ng vy. cc im gh ban u thy rng lng, sau thy cc vy rp mu trng xm, dy dn ln v kh cng li. i khi di vy gh c m do nhim trng gy vim da. Th khng yn tnh, km n, gy dn v cht.

    - iu tr: Thuc c tr l Ivermectin 2.5 (hoc Bivermectin), s dng tim di da. Liu dng: 1 ml/ 12 - 15 kg th trng, tim di da.

    - Phng bnh: m bo v sinh v chm sc nui dng tt. Chung nui phi kh ro, sch s, thong mt; mt nui va phi. Thng xuyn kim tra, cch ly v iu tr kp thi nhng con c biu hin bnh. C th s dng thuc Ivermectin phng bnh gh vi liu phng bng 1/2 liu iu tr, cch 3 thng tim lp li.

    3. Bnh bi huyt th (Haemorrhagic) cn gi l bnh xut huyt.

    - Nguyn nhn: L bnh truyn nhim cp tnh do Calicivirus gy ra, c tnh ly lan rt nhanh v rng. Bnh bng pht rt nhanh, gy cht th hng lot. Bnh thng xy ra trn th t 6 tun tui tr ln.

    - Triu chng: Th vn n ung bnh thng, i khi th l , b n trong thi gian ngn ri cht hng lot. Trc khi cht, th giy gia, quay vng (triu chng thn kinh), mu c

  • ra ming, mi; gan sng to, b; vnh tim, phi xut huyt. Bnh c th gy cht trn 90% tng n.

    - iu tr: Khi th pht bnh, vic iu tr hu nh khng c kt qu do kh nng ly lan rng v th cht rt nhanh.

    - Phng bnh: Tng cng v sinh chung tri. S dng vaccin tim phng cho th. Liu dng: 1 ml/ 1 con th t 2 thng tui tr ln, tim di da hoc bp tht, cch 4 6 thng c th tim lp li.

    4. Bnh t huyt trng

    - Nguyn nhn: Trong nim mc kh qun ca th thng c vi trng Pasteurella tim sinh. Khi sc khng ca c th gim st, vi trng s tn cng v gy bnh. Bnh ly lan nhanh qua ng h hp; c th xy ra trn mi la tui ca th.

    - Triu chng: Th km n, st cao 41 42oC, kh th, kt mc mt , chy nc mi c ln dch nhn, gy yu dn v cht. Th bnh dng cp tnh cht rt nhanh, hu nh khng thy r triu chng.

    - iu tr: Thuc c tr l Streptomycin vi liu 0,01g/ kg th trng, hoc dng Kanamycin vi liu 0,05g/kg th trng.

    - Phng bnh: Th l vt nui rt nhy cm vi bnh T huyt trng, thng 18 24 gi sau khi pht bnh th s cht, vic iu tr khng hiu qu. V vy, gii php tt nht l phng bnh: khng nn nht th vo chung g, chung heo v c nguy c ly lan mm bnh t cc loi gia sc ny; tng cng cng tc st trng tiu c chung tri; tng sc khng cho th bng cch nh k pha vitamin vo thc n, nc ung, c bit vo cc thi im giao ma nn s dng khng sinh trn phng bnh vi liu phng bng 1/2 liu iu tr.

    5. Bnh cu trng (cocidiosis)

    - Nguyn nhn: Do n bo k sinh Eimeria gy nn trong iu kin chn nui v sinh km. Th con t 2 tun tui c th nhim bnh t phn th m thi ra. Th t 6 18 tun tui thng mc bnh ny.

    - Triu chng: Th km n, b x lng, i khi b a chy; nu kt hp vi bnh vim rut, phn c th ln mu. Thn nhit cao hn bnh thng, chy nc mi, nc di. Thi gian mang mm bnh ko di, th gy dn ri cht. Bnh c th gy cht 50% tng n.

    - iu tr: Dng Rabbipain pha 10 g/10 lt nc hoc trn 10 g/5kg thc n, dng lin tc t 3 5 ngy.

    - Phng bnh: y lng chung phi c l, rnh thot phn d dng; dn v sinh hng ngy. Tng cng sc khng cho th bng cch b sung viatamin, cc loi thc n c cht

  • lng. C th s dng cc loi thuc trn phng bnh vi liu s dng bng 1/2 liu iu tr.

    6. Bnh vim mi:

    - Nguyn nhn: Do thi tit thay i t ngt, mi trng chn nui qu cht chi, m t, hoc chung nui b gi la vo ban m.

    - Triu chng: Th b nga mi, thng dng chn trc di vo mi lm try st. Th b ht hi, chy nc mi, km n, lng x, phn ng chm chp; nu khng iu tr tch cc thng dn n th b vim mi.

    - iu tr: Khi th mi c biu hin chy nc mi, ht hi cn phi thay i mi trng v sinh v nh thuc Streptomycin, hoc Kanamycin vo mi th, mi ngy nh 2 ln cho n khi ht cc triu chng bnh. Nu th b bnh nng cn tim Streptomycin liu 0,01 g/1 kg th trng, hoc Kanamycin liu 0,05g/ 1 kg th trng lin tc trong 3 ngy.

    - Phng bnh: Ci thin mi trng chn nui tt hn. Thng xuyn b sung vitamin C cho th ung tng cng sc khng.

    7. Bnh vim tuyn v, vim nm v

    Xy ra trong iu kin chn nui mt v sinh, th m trong giai on cho con b rt d mc bnh ny.

    - Nguyn nhn: Ch yu do sa b ng li trong tuyn v gy vim, hoc do nhim bn, nhim khun t lt qua nm v hoc vt thng v.

    - Triu chng: Th b vim mt hay nhiu nm v hoc c tuyn v, vng vim s sng to, nng, da v au. Trong sa ln cc cht mu, m, i khi hnh thnh cc p-xe trong tuyn v (c th s bng tay thy ni ln nhng cc u cng dc tuyn v). Th m b vim v thng mt, t hot ng, khng chu cho con b v km n.

    - iu tr: Cn phi thay i mi trng v sinh. S dng khng sinh nh Penicilin tim 5.000 UI/1kg th trng/ngy, hoc tim Streptomycin liu 0,01 g/1kg th trng/ngy, lin tc trong 3 ngy.

    - Phng bnh: Ci thin mi trng chn nui tt hn. Thng xuyn b sung vitamin C cho th ung tng cng sc khng.

  • Mt s im cn lu khi nui th

    Chn nui th c nhiu li th do chi ph u t thp, tn dng c cc ph ph phm nng nghip, lao ng nhn ri, lao ng ph. Th thuc loi khe, pht trin nhanh. Mt th m nng 4 - 5kg trong mt nm c th sn xut ra 90 - 140 kg tht, hiu sut cao hn nhiu so vi cc loi gia

    sc khc.

    V c bn, th thuc loi d nui, tuy nhin nui th t hiu qu cao cn ch cc vn sau y:

    1. Vn thc n v nc ung cho th

    Do c im ca d dy th l co gin tt nhng co bp yu. Manh trng c dung tch ln v c kh nng tiu ha cht x nh h vi sinh vt. V vy, cn cho th n nhiu thc n th xanh cht lng tt, va p ng nhu cu dinh dng ca th, va c tc dng chng i v m bo sinh l tiu ha bnh thng. Thc n th xanh cho th phi c ra sch bng nc my hoc nc ging. Nhng loi rau l c hm lng nc ln nh bp ci, khoai lang, sau khi ra cn phi ti cho bt nc trc khi cho th n.

    Cho th n thc n ngho cht x hoc thc n cha nhiu nc, thc n khng ti, b dp nt d dn n tnh trng ri lon tiu ha nh chng bng y hi hoc a chy v th c th b cht.

    Cng cn lu l th thiu nc cn nguy him hn thiu thc n, c bit l i vi th v tit sa. Khng cung cp y nc ung cho th dn n tnh trng thiu sa hoc thm ch th m n tht th con. Trong thi gian nui con nn cho th m ung thm nc ng hoc n ma nhanh phc hi c th, tit nhiu sa v n con pht trin tt.

    2. Vn sinh sn ca th

    Ty theo ging, th c th thnh thc tnh dc lc 3 - 4 thng tui. phng hin tng cn x nhau v giao phi t do, dn n tnh trng gim trng hoc ri lon sinh sn, khi th c 3 thng tui nn nht ring th c vi th ci.

    Khng nn cho th phi ging ngay khi th ng dc ln u m nn ch n 5 - 6 thng tui, lc th t 75 - 80% khi lng ca th trng thnh. Cho phi ging trc 5 thng tui th n con ra s yu t, ng thi nh hng xu n sinh trng v pht trin ca th b m.

    Do c im ca th l trng ch rng sau khi giao phi 9 - 10 gi nn trong thc t, tng s trng c th tinh v tng s con ra, nn p dng phng php phi ging b sung, tc l phi li ln th hai sau ln th nht t 6 n 9 gi.

  • Khi cho th phi ging cng cn ch l bt th ci n lng th c m khng nn lm ngc li, v khi l ch th c kh lm quen vi th ci v th ci thng khng li th c.

    trnh ng huyt, khng th c phi vi th ci cng gia nh.

    3. Vn lm lng v chung nui th

    Cn phi lm lng nui th. Lng th bo m phi chc chn, th khng chui ln n, trnh c chut tn cng v chm sc thun tin.

    Phi lm c np y cho th. Sau khi th , mi ngy ch nn a vo lng th m mt ln cho con b, trnh hin tng th m chui vo a i, bi v dm p ln n con.

    Th l loi gia sc nhy cm vi cc tc nhn ngoi cnh. Th c t tuyn m hi di da, c th thi nhit ch yu qua ng h hp. Khi nhit khng kh tng trn 35 C v ko di, th rt d b cm nng. Do cc c im ny lng nui th cn t ti nhng v tr thong, mt v ma h v m p v ma ng.

    Trong trng hp chn nui th quy m ln cn xy dng chung tri cn thn. Chung tri phi m bo thng thong v d lm v sinh. Trong trng hp nui th quy m gia nh, c th t lng di gc cy c bng mt ngoi vn, u nh, c mi che chng c ma, nng, gi la. Khng nn t lng th trong chung ln hoc chung g, va ngt ngt, hi thi, va d ly lan dch bnh

    4. Vn v sinh phng tr bnh

    Th l loi gia sc yu, sc khng c th km, d cm nhim cc mm bnh v pht trin thnh dch. hn ch ti a tn tht kinh t do dch bnh, iu rt quan trng trong chn nui th l to ra mi trng tiu kh hu chung nui hp v sinh v tun th nghim ngt cc bin php v sinh phng bnh. C th, hng ngy cn lm v sinh lng nui, chung nui; nh k st trng lng, chung, mng n, mng ung, ; cn cung cp cho th y thc n v nuc ung sch s, cht lng tt.

    Cc bnh th thng mc l bnh bi huyt, bnh gh, bnh cu trng ..v..v. Cch s dng cc loi thuc phng tr cc bnh ny nh sau:

    - i vi bnh bi huyt:

    Tim vc xin phng bnh bi huyt cho th con lc 2 thng tui. i vi th sinh sn, tim nh k 6 thng 1 ln.

    - i vi bnh gh:

    iu tr: dng Ivermectin 0,7 ml/3kg th trng hoc dng Dextomax 0,1 ml/3kg th trng.

  • - i vi bnh cu trng:

    Phng bnh: v sinh, st trng chung tri. S dng thuc Anticoc, HanE3 bng 1/2liu iu tr.

    iu tr bnh: thuc Anticoc, HanE3: 0,1-0,2g/kg th trng.

  • Phng php nui th cng nghip

    Trong k thut nui th cng nghip, yu t chung tri, chn ging th, thc n sch, v sinh phng nga bnh tt s quyt nh s thnh cng. Thit k chung nui th phi thong, nh nng ban mai lt vo, d chm sc v lm v sinh, c ro chn trnh chut v mo gy hi.

    Chung bng li st c gin bng st hoc bng cy ph lp sn, cao cch mt t trn 0,6m. Th t t 6 tun n 4 thng tui c th nui 10 con trong chung kch c 2x0,7x0,5m; loi chung c kch c 0,7x0,5x0,5m ch dnh nui 1 con th trng thnh trn 4 thng tui.

    Th sinh sn nhanh, d to n. Th hoang c sc khng tt hn th nh. Th nui hin nay, phn ln c ngun gc lai to t th hoang chu u v chu Phi vo thi Trung c. Th nh c khong 80 loi, cn c theo trng lng hoc theo mu sc lng chia nhm ging th. Trng lng t 0,9-2,7 kg (th nh con), t 2,8-4 kg (th trung bnh), t 4,1-5 kg (th to con), trn 5 kg (th khng l). Th trung bnh v hi to con thng n t, ln nhanh, tht ngon, xng nh, nui ly tht c li. Th khng l n nhiu, xng to, t tht, sinh sn chm, hiu qu kinh t thp. Con th ging tt c nui t 6 tun n 5 thng phi hi tiu chun: Vnh tai bng v sch; bn chn v k chn khng gh; m mt khng sng v trng mt trong; b lng mn v sng; bng mm c lng xp; ui khng dnh phn t, da lng mm v khng trc lng; cc phn to trn v kh; th chc tht, hiu ng, c tim nga y . Khng nn chn mua th ang c thai hoc sinh sn v nui; th ang mang thai di chuyn c th cht hoc non; th i khp khing, lng un cong, co chn, lim lng, nghin rng, hi th nhanh... l du hiu th bnh. Khi th b bnh ng rut, vim v, vim thn, vim tinh hon, bnh ng h hp thuc iu tr tn km gp nhiu ln gi tr mt con th.

    Th con nui vi tun n 4 thng tui ch cn cho n cm vin l , n thm rau c th d b bnh tiu chy v cht. Th trng thnh sc khng tt hn, c th cho n rau c ra tht sch ro nc, lng rau c mi ngy chng 20 g/con. Nc cho th ung phi c lng lc kh trng, mi con th cn t 0,2-1 lt nc trong ngy. Thc n vin phi m bo thnh phn dinh dng cho th tng trng theo thi gian nui. Th con nui n trng thnh c nhu cu dinh dng mi ngy t 8-10% protein, 2-4% lipid, 10-20% glucid, trn 4 thng tui thm mt t cht x. Th c thai v cho con b cn lng dinh dng mi ngy t 10-15% protein, 5-7% lipid, 10-20% glucid, mt t cht x cn thit. Thc n cm vin SX ti Tri Thc nghim nui th An Lc (s 94B/1055 Nguyn Vn Dung, P.17, Q. G Vp, TPHCM - T: 08.8951643) c thnh phn dinh dng (cht m 15%, cht bo 6%, tinh bt 30%, NaCl 1%, Ca 1%, P 0,2% v lng cht x cn thit). Th la n chng 30-50 g cm vin, mi ngy chia hai ln; th c ging, th ci nui con v mang thai n chng 80-100 g cm vin, chia hai ln sng v chiu. Thc n cm vin nui th c ch bin t ngun ng cc c sn, ngi chn nui t SX s lng ln cho n th, nhu cu lng thc n chng

  • 4% trng lng c th th, cht lng thc n m bo nh qua h thng sy trn 1.200 C tiu dit cc tc nhn gy bnh ng rut, cu trng Dy chuyn SX (t khu nghin, trn, p, sy cm vin) ca Tri An Lc tiu th in nng 3 kW/gi, cng sut 50 kg cm vin/gi, mi ngy cung cp chng 400 kg cm vin p ng nhu cu thc n cho tri nui t 4-5 ngn con th, ch cn mt cng nhn chm sc v v sinh chung tri. Tnh lun khu hao thit b SX, th gi thnh 1 kg cm vin thc n cho th khong 3.000 ng. Th tht nui t 6 tun tui (600g) n 2,5 kg, cn s lng cm vin cho th n trong 80 ngy l 3,2 kg (9.600 ng), chi ph thc n tiu tn bnh qun mi con 120 /ngy. Tri nhn chuyn giao thit b ch bin thc n vin, cng ngh x l nc v quy trnh nui th cng nghip khp kn.

    Th c t thng th 8 tr i c th cho phi ging. Th ci c th phi ging sinh sn t thng th 6, khi b phn sinh dc th ci sng ln c mu . Cho th ci vo chung th c giao phi, ngy hai ln vo bui sng v chiu. Ch cho th m ti phi ging 1 thng sau khi , th con sc r by v t n sau khi thi b sa, th m cn thi gian 2 tun bi dng sc khe la k tip. Th con 6 tun tui cung cp ging cho ngi nui kiu cng nghip thch hp nht. Th tng trng nhanh t lc mi sinh n 4 thng tui, t thng th 5 tr i th tng trng chm, cho nn nui th cng nghip ly tht c li nht l giai on 3-4 thng tui (nng 2,2-2,8 kg/con). Tht th cho lng protein cao v nng lng thp hn so vi mt vi loi tht ng vt khc. Lng cholesterol trong tht th thp hn tht g, trong thi dch cm gia cm c th nui th cng nghip cung cp mt lng ln tht cho ngi tiu dng. Nhng ngi cao tui, ngi cn gim bo v ngi c bnh tim nn n tht th tt hn tht heo, b, g...

    Ngun t: Trung tm Khuyn nng Quc gia