Choć tegoroczny Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach stał głównie pod znakiem modernizacji

polskich Leopardów 2, przetargu śmigłowcowego oraz „Tarczy Polski”,

to nie zabrakło na nim również skromnej reprezentacji pojazdów taktycznych.

Co więcej, pojawiły się na targach nowe, nieprezentowane

do tej pory w Polsce wozy oraz prototypowe konstrukcje.

Ten – na razie słabo zauważalny – „ruch w in- teresie” był efektem opublikowanego w dru- giej połowie maja br., przez Inspektorat Uzbro- jenia, zapytania o informacje (RFI) dotyczące-

go możliwości pozyskania Lekkiego Pojazdu Uderze- niowego (LSV) dla Wojsk Lądowych (szerzej w NTW 07/2012). Zresztą przez większość zagranicznych i nie-których polskich producentów zapytanie to zostało

W oczekiWaniu na przetarg,Mateusz J. Multarzyński ]

Pickupy ALTV firmy ACMAT S.A.S. to cała rodzina samochodów ciężarowo-osobowych wysokiej mobilności, która stanowi ciekawą alternatywę dla typowych przedstawicieli tej kategorii pojazdów wojskowych, jak Land Rover Defender, czy Mercedes G.

Firmie Otokar udało się stworzyć stosunkowo prosty, a jednocześnie uniwersalny pojazd opancerzony, który m.in. dzięki korzystnemu stosunkowi wartości do ceny stał się wizytówką tureckiego producenta na całym świecie.

�

POJAZDY WOJSKOWE

0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162

czyli pojazdy taktyczne na MSpo 2012

Wersja SF pojazdu M-ATV została stworzona we współpracy z przedstawicielami US SOCOM. Jednak ze względu na swoje cechy konstrukcyjne (wielkość i masa, głośna praca, ograniczona widoczność) nie jest to konstrukcja, która może realizować wszystkie zadania w jakich pojazdy wykorzystywane są przez siły specjalne.

błędnie odebrane jako wstęp do procedury zakupu pojazdów dla Wojsk Specjalnych i głównie takie kon-strukcje zostały zgłoszone. Stąd też obecność na te-gorocznym MSPO takich pojazdów jak: ACMAT ALTV, Polaris RZR 2A czy Oshkosh M-ATV Spec-Ops.

cych prowadzenie pojazdu przy użyciu gogli nok-towizyjnych, dodatkowymi uchwytami i stopniami, drzwiami pozwalającymi na dostęp z wnętrza po-jazdu do bagażnika, itp. Pozostałe parametry oraz podzespoły, w tym układ napędowy oraz niezależ-

przez spółkę z Tarnowskich Gór. Modyfikacja pojaz-du bazowego została przeprowadzona zgodnie z za-leceniami i wskazówkami żołnierzy DWS, które były efektem m.in. wielotygodniowych testów pojazdu w Jednostce Wojskowej Komandosów z Lublińca.

ne zawieszenie TAK-4, są takie same, jak w innych wersjach M-ATV.

Z kolei firma Polonia Cup Sp. z o.o., dystrybutor pojazdów ATV marki Polaris, pokazała m.in. quada typu side by side – Polaris RZR 2A, który jest zmilita-ryzowaną wersją cywilnego modelu RZR, wykonaną

Pojazdy ATV charakteryzują się wysoką dzielnością terenową oraz stosunkowo dużymi możliwościami transportowymi w stosunku do ich niewielkich rozmiarów i masy, co z kolei przekłada się na łatwość przerzutu drogą powietrzną. Dzięki tym zaletom stanowią one ważny element wyposażenia jednostek specjalnych, aeromobilnych czy piechoty górskiej.

Głównym elementem konstrukcyjnym nadwozia Concept LPU-1 jest przestrzenna klatka rurowa wykonana ze stali konstrukcyjnej o podwyższonej wytrzymałości, zaś poszycie tworzą blachy aluminiowe. Istnieje możliwość zamontowania opancerzenia podłogi za pomocą mat aramidowych oraz materiałów ceramiczno-kompozytowych. Pojazd wyposażony jest w trzy stanowiska ogniowe, w tym na niepełnej obrotnicy o kącie obrotu 230°.

Fotel przeciwwybuchowy dla desantu firmy Plasan ma nie tylko składane siedzisko, ale także oparcie, co umożliwia dostęp do przedmiotów umieszczonych za nim. Takie rozwiązanie jest zresztą postulowane od dawna przez użytkowników Rosomaków.

10/2012

POJAZDY WOJSKOWE

�

0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162

KiElEcKiE nOWOściPrezentowany na stoisku firmy MAW Telecom pick- up ALTV firmy ACMAT S.A.S. w wersji Torpedo (za-prezentowany na łamach NTW 8/2012, w ramach re-lacji z salonu Eurosatory 2012) jest nowością - i to w pewnym sensie dość egzotyczną - jedynie na naszym podwórku. Konstrukcja ta jest obecna od kilku lat na rynku i została sprzedana w ilości po-nad 500 egzemplarzy, głównie odbiorcom z Afryki i Bliskiego Wschodu. Model pokazany w Kielcach to pojazd przeznaczony przede wszystkim dla jed-nostek aeromobilnych i specjalnych, przystosowa-ny do operowania w trudnych warunkach tereno-wych (prześwit 380 mm, kąt natarcia 40°, kąt zejścia 37°) i klimatycznych (zakres temperatur od –32°C do +55°C). Zresztą nie jest to jedyny wóz w ofercie firmy ACMAT stworzony z myślą o wsparciu działań specjalnych (SOF), pozostałe to: Bastion Patsas oraz VLRA Torpedo.

Drugą „lokalną” nowością był M-ATV Special Forces Vehicle (NTW 9/2010) firmy Oshkosh Defen- ce, prezentowany na stoisku UMO Sp. z o.o. Wersja ta różni się od podstawowej m.in.: większymi przednimi szybami (obecnie są one montowane we wszystkich nowych M-ATV), tylnym środkowym fotelem przystosowanym do montażu pulpitu kon-trolnego zdalnie sterowanego stanowiska strze-leckiego, zainstalowaniem świateł IR umożliwiają-

W podstawowej konfiguracji Polaris RZR 2A prze-znaczony jest do transportu dwóch żołnierzy oraz maksymalnie 335 kg ładunku, a jego opuszczalna masa całkowita to 985 kg. Istnieje możliwość mon-tażu dwóch dodatkowych foteli w tylnej części po-jazdu oraz transport rannego na noszach zamoco-wanych z przodu.

Polaris RZR 2A napędzany jest czterosuwowym, dwucylindrowym, chłodzonym cieczą silnikiem ben- zynowym o pojemności skokowej 875 cm3, o mocy maksymalnej 64 kW/88 KM. Standardowy zbior-nik paliwa o pojemności 27,5 l zapewnia zasięg do 350 km. Jako opcja możliwy jest montaż zbiornika o pojemności 100 litrów, innym sposobem zwięk-szenia zasięgu jest zabranie dodatkowych 20-litro-wych kanistrów.

Na tegorocznym MSPO zadebiutowała w Kiel- cach także turecka firma Otokar, prezentując pojazd opancerzony Cobra (NTW 6/2010) w podstawowej konfiguracji – z otwartym stanowiskiem strzelca.

Po raz pierwszy na kieleckim salonie samodziel-nie wystawiała się także izraelska firma Plasan, któ-ra na swoim niewielkim stoisku prezentowała jedną z wersji – troop seat – fotela przeciwwybuchowe-go przeznaczonego do montażu (do ściany kadłu-ba) w różnego rodzaju pojazdach opancerzonych i wozach bojowych: MRAP-ach, kołowych transpor-terach opancerzonych, bojowych wozach piechoty, itp. Do Polski przywieziono też elementy najnow-szego rozwiązania chroniącego przed głowicami granatników przeciwpancernych: RPG7 FlexFence, które charakteryzuje się m.in. niska masą: 10 kg/m2 oraz łatwością montażu (patrz także druga część re-lacji z Eurosatory 2012 w tym samym numerze).

cOncEPT lPU-1Jedną z firm, która odpowiedziała na wspomnia-ne we wstępie RFI dotyczące pojazdów LSV, była spółka Concept z Bielska-Białej, działająca od 1993 roku jako dealer Toyoty oraz producent pojazdów

specjalnych i ich podzespołów. Do tej pory firma ta dostarczyła m.in. 58 zmodyfikowanych Toyot Hilux dla JW2305. Concept Sp. z o.o. jest też jedy-nym w Europie Środkowej producentem mobil-nych platform szturmowych dla policyjnych i woj-skowych oddziałów antyterrorystycznych.

Na tegorocznym MSPO firma zaprezentowa-ła prototyp nowego pojazdu: Concept LPU-1 (Lekki Pojazd Uderzeniowy), który został specjalnie stwo-rzony z myślą o MON-owskim projekcie LSV. Jego

konstrukcja została oparta na sprawdzonych pod-zespołach Toyot Hilux (układ napędowy, osie) i Land Cruiser 79 (elementy zawieszenia), co pozwoliło za- równo skrócić czas prac nad prototypem, jak i umo- żliwi – w przypadku uruchomienia produkcji – ograniczenie jej kosztów oraz zapewnia łatwą do-stępność części zamiennych potencjalnemu użyt-kownikowi. W projektowaniu pojazdu udział bra-li także byli żołnierze Wojska Polskiego, mający doświadczenie bojowe wyniesione z misji w Iraku i Afganistanie, głównie z 18. batalionu powietrzno-desantowego z Bielska-Białej.

Załogę Concept LPU-1 w obecnej postaci sta-nowi trzech ludzi: kierowca, dowódca i strzelec. Dodatkowo może być zabrany jeszcze jeden żoł-nierz lub ranny na noszach. Wymiary pojazdu to: długość 4000 mm, szerokość – 2000 mm, wyso-kość – 2000 mm. Dopuszczalna masa całkowita się-ga 2690 kg, masa własna wynosi 1650 kg, a ładow-ność 1040 kg.

Przednia, niezależna oś zawieszona jest na po-dwójnych wahaczach, sprężynach śrubowych oraz amortyzatorach teleskopowych. Tylny sztywny most prowadzony jest przez wahacze wleczone, a za tłu-mienie oraz amortyzację odpowiadają sprężyny śrubowe i amortyzatory teleskopowe.

Prezentowany pojazd napędzany był turbo-doładowanym silnikiem wysokoprężnym Toyota 2KD-VTF D-4D o pojemności skokowej 2494 cm3, osiągającym moc maksymalną 106 kW/142 KM oraz maks. moment obrotowy 343 Nm/1600–2800 obr./min., także znanym m.in. z Hiluxa. Jednostka

GDELS wykazuje rosnące zainteresowanie polskim rynkiem i liczy na zainteresowanie rodziną pojazdów taktycznych Eagle m.in. ze strony jednostek podległych DWS.

Choć Honker ma nadal wielu zagorzałych sympatyków, czego zresztą nigdy żaden z producentów tych pojazdów nie umiał przekuć na sukces rynkowy, to jego czasy w wojsku wydają się dobiegać końca. Dziś nie kupuje się samego pojazdu, tylko cały związany z nim zintegrowany system logistyczny/wsparcia eksploatacji. A to stawia spore wyzwania przed producentem i wymaga m.in. odpowiednich nakładów finansowych.

�

POJAZDY WOJSKOWE

0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435363738394041424344454647484950515253545556575859606162

napędowa przekazuje moment obrotowy poprzez 5-przełożeniową, manualną skrzynią biegów, a na-pęd na koła przekazywany jest za pośrednictwem 2-biegowej skrzyni redukcyjno-rozdzielczej (2WD/4WD). Tylny most wyposażony jest standardowo w mechanizm różnicowy o zwiększonym tarciu (LSD), opcjonalnie obie osie mogą mieć załącza-ne pneumatycznie pełne blokady mechanizmów różnicowych.

Parametry charakteryzujące możliwość pokony-wania przeszkód terenowych przez pojazd Concept LPU-1 prezentują się następująco: kąt natarcia 35°, kąt zejścia 53°, kąt rampowy 25°, minimalny prześwit 250 mm, głębokość brodzenia 700 mm. Wóz dyspo-nuje dwoma 60-litrowymi zbiornikami paliwa (od Honkera), co ma zapewnić zasięg 1200 km po dro-gach utwardzonych lub 800 km w terenie.

STAli bYWAlcYOczywiście na XX MSPO nie mogło zabraknąć sta-łych bywalców kieleckiej imprezy, takich firm jak: AMZ Kutno, Auto-Hit, czy DZT Tymińscy. Dobrze znany odwiedzającym kielecki salon jest także po-jazd Eagle firmy General Dynamic European Land Systems (wcześniej MOWAG GmbH, szerzej w NTW 3/2012), który już po raz trzeci był prezentowany na MSPO (poprzednio w latach 2007 i 2010). Tym razem do Polski przywieziony został nowy model tego wozu, który był już pokazywany w naszym kraju na początku br. Przedstawiony w Kielcach egzemplarz

pojazd na podwoziu Honkera, stworzony przez fir-mę Bieńkowski, który swoją premierę miał na MSPO w 2005 roku. W ulotce pojawia się także, pod na-zwą Rider, Skorpion-3 zmodyfikowany przez żołnierzy w Iraku (na zdjęciu widoczne są także wojskowe nu-

wcieleniach, w tym również w wersji amfibijnej – jako Mariner. Był on zresztą prezentowany obok drugiego pływającego zwierza z AMZ-tu – Hipopo- tama. Oba te pojazdy przedstawimy dokładniej w jednym z kolejnych numerów NTW.

wyposażony był w zdalnie sterowane stanowisko strzeleckie Protector firmy Kongsberg.

„Stałym bywalcem” MSPO jest „wiecznie żywy” Honker, który obecnie oferowany jest przez Fabrykę Samochodów Honker Sp. z o.o., następcę DZT Fabryka Samochodów w Lublinie. Co ciekawe, w swoich ma-teriałach producent prezentuje m.in. opancerzony

mery rejestracyjne). Trzeba przyznać, że to dość spe-cyficzny, aby nie rzec kontrowersyjny, sposób rekla-mowania własnego produktu z wykorzystaniem cu-dzych projektów...

Najliczniej w tym roku prezentowanym pojaz-dem z interesującej nas kategorii był Żubr z AMZ Kutno, którego można było oglądać w aż pięciu

Na stoisku firmy Auto-Hit zobaczyć można było z kolei m.in. Iveco LMV w wersji transporto-wej/ciężarowej, z krótką 2-drzwiową kabiną i skrzy-nią ładunkową.

Tegoroczny, XX MSPO pokazał, że choć nadal brak w naszym kraju systemowego podejścia do kwe-stii wymiany obecnie używanej floty pojazdów oraz pozyskania nowych ich kategorii, to ze względu na potencjał rynku nie słabnie zainteresowanie nim ze strony producentów.

Nie maleje również aktywność polskich firm, które prezentują coraz to nowe projekty, choć nie za-wsze wydają się one do końca przemyślane i efek-tywne z punktu widzenia potencjalnego użytkowni-ka. Nie jest to j ednak w głównej mierze efekt ich nie-kompetencji, ale właśnie braku jakiejkolwiek spójnej polityki sprzętowej, czy wyartykułowanych w spo-sób jasny i czytelny potrzeb w zakresie nieopan-cerzonych i opancerzonych pojazdów taktycznych oraz preferowanych przez gestora/gestorów sposo-bów ich zaspokojenia. Pozostawienie tych spraw sa-mym sobie to najkrótsza droga do sytuacji, w której zamiast sensownej unifikacji sprzętowej, wykorzysta-nia platform/wspólnych podwozi, wojsko będzie dys-ponować różnymi pojazdami tych samych klas (np. w różnych rodzajach wojsk, a nawet służb), na doda-tek w każdym przypadku nie do końca spełniającymi jego potrzeby.

Fotografie w artykule: Mateusz Multarzyński, Andrzej Kiński, Tomasz Kwasek.

Iveco LMV, w różnych wersjach, konsekwentnie prezentowane jest na MSPO przez firmę Auto-Hit od momentu ogłoszenia przetargu na LOSP-a. Choć upłynęło już 5 lat od rozpoczęcia procedury pozyskania lekkich opancerzonych samochodów patrolowych, to do tej pory takich, czy nawet podobnych pojazdów nie zakupiono, choć potrzeby w tym zakresie się nie zmniejszyły, a wręcz przeciwnie - rosną z roku na rok.

Żubr Mariner to Mobilny System Dowodzenia, Obserwacji, Rozpoznania i Łączności (Pływający), który jest przeznaczony przede wszystkim do użycia przez służby ratownictwa cywilnego, policję, czy centra zarządzania kryzysowego w warunkach klęsk żywiołowych czy masowych katastrof.

10/2012

POJAZDY WOJSKOWE

0102030405060708091011121314151617181920212223242526272829303132333435

36

37

3839

40