Table of Specification Edit - Mahidol University · Table of Specification Part II...

Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม หนาท 1 / 187

Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม

1. แยกหวขอกฎหมายไปเปนเกณฑคณสมบตการสอบ จานวนขอสอบ 30 ขอ

2. Table of Specification Part II สาขาคลนกทนตกรรม จานวนขอสอบ 300 ขอ

ขอสอบ Multiple choice กลมสมพนธ จานวน 6 กลม 30 ขอ (รวมอยในจานวนขอสอบ 300 ขอ ไดแก ศลยศาสตรชองปาก ปรทนตวทยา ทนตกรรมบรณะ/หตถการ วทยาเอนโดดอนต ทนตกรรมประดษฐ ทนตกรรมสาหรบเดก)

โดยประยกตใชหลกการของ Modified essay question 1. Problem identification 2. Hypothesis generation 3. Data gathering 4. Data interpretation 5. Clinical reasoning 6. Patient management 7. Patient education 8. Ethical analysis 9. Evidence-based Dentistry 10. Basic knowledge


Part II ใชกบนกศกษาป 4 / 2562 เรมสอบเมอนกศกษาสถานภาพป 6 (ม.ค. 2565)

Task Health promotion & Prevention

(30)

Mechanism of diseases

(50)

Data gathering & Diagnosis

(88)

Pt.management & treatment

(92)

Procedures

(40)

Total

(300)

Learning Objectives R A P R A P R A P R A P R A P

วทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปาก

- - 1 3 3 2 5 2 11 1 - 7 - - - 35

ทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา

- - - 1 1 3 1 1 3 - 1 4 - - - 15

ศลยศาสตรชองปาก - - - 1 2 2 3 4 10 - 4 10 1 2 3 42

ปรทนตวทยา - 2 2 3 2 3 - 2 8 1 5 4 1 2 - 35

ทนตกรรมบรณะ/หตถการ - 2 - 2 3 2 - 3 2 - 6 5 3 5 2 35

วทยาเอนโดดอนต - - - 3 - 1 - 3 3 1 1 3 1 1 6 23

ทนตกรรมประดษฐ 1 1 1 - - - 1 2 7 1 6 10 2 3 3 38

ทนตกรรมจดฟน 1 1 - 2 2 1 1 2 3 - - 4 - - - 17

ทนตกรรมสาหรบเดก 2 2 4 1 1 1 - 4 3 1 3 8 1 2 2 35

ทนตกรรมชมชน 3 3 4 2 2 1 1 1 2 1 1 4 - - - 25

Total 7 11 12 18 16 16 12 24 52 6 27 59 9 15 16 300


TOS สาขาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปาก ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปาก

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขด

ความสามารถของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาโรคในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และโรคทปรากฏอาการในชองปากทมความสมพนธกบโรคทางระบบทมความซบซอนหรอขนรนแรง และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1) 2. ตระหนกถงขอจากด และระดบสมรรถนะของตน ในการจดการผปวยสงอาย และผปวยทตองการพเศษ และสามารถพจารณาสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.2)

11 จดระบบและใหการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง

1. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยได (11.1)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตร ชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอในสภาวะปกต และ normal variations ได (12.1) 2. สามารถอธบายการทางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอในสภาวะปกตได (12.2) 3. สามารถอธบายระบบนเวศชองปากในสภาวะปกตได (12.3) 4. สามารถอธบายการเปลยนแปลงของระบบนเวศชองปากทเปนสาเหตของการเกดโรค และทเกยวของกบการปฏบตงานทนตกรรมได (12.4) 5. สามารถนาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5) 6. สามารถบอกความสมพนธระหวางรอยโรคทปรากฏในชองปาก กบโรคหรอความผดปกตทางระบบ (12.6)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 7. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา ทางพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของรอย

โรคในชองปากทพบไดบอย (12.7) 8. สามารถอธบายเภสชวทยา การใชยาอยางสมเหตผล (rational drug use) การบรหารจดการยาการแพยา และ

ผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ (12.8)

13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถซกประวตทางการแพทยใหไดประวตโรคทางระบบและ / หรอการใชยาทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรม (13.1)

2. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอได (13.2)

3. สามารถซกประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตอง (13.3) 4. สามารถบนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.4) 5. สามารถรวบรวมขอมลเพอการวนจฉยแยกโรค ใหการวนจฉยและทานายโรคในชองปากไดอยางถกตอง (13.5) 6. สามารถบนทกสภาวะของเนอเยอออนและเนอเยอแขงในชองปากของผปวยรวมทงประวตทางการแพทยท

เกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม และประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.6)

14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจาเปนในการประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ

1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1) 2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและ

ลาคอไดอยางถกตอง (14.2) 3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยไดอยางถกตองเหมาะสม (14.3)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 4. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และ

การตรวจเพมเตมอนๆ สาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)

15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย

1. สามารถประเมนผปวยทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คาแนะนา หรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม

16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและ

ตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได

1. สามารถแปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวย ผลการตรวจภาพรงส ผลการตรวจทางพยาธวทยา ผล การตรวจทาง หองปฏบตการ และการตรวจเพมเตมอนๆ ไดอยางถกตอง (16.1) 2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกร

และใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)

17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง

1. สามารถนาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆ มาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)

2. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2)

3. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอทมความซบซอนได (17.3)

18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตามมาตรฐานสากล

1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพ

และปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ

1. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม เพอใหไดมาซงสขภาพทด ไดตามความจาเปนและเหมาะสมกบบรบท วฒนธรรม ความเชอและความคาดหวงของผปวย (19.1)

2. สามารถวางแผน บอกลาดบ การพยากรณโรค และระบขนตอนการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางเหมาะสม (19.2)

3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบโรคในชองปาก รวมถงปจจยทเกยวของ และแผนการรกษาโดยยดหลกการการมสวนรวมของผปวยแตละรายอยางเหมาะสม (19.3)

4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.4)

5. สามารถเลอกและใชยา อยางสมเหตผล ตามขอบงชและแผนการรกษาไดอยางถกตองรวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาไดอยางเหมาะสม (19.5)

6. สามารถเลอกและใชยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเวชศาสตรชองปาก รวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาชาไดอยางถกตองเหมาะสม (19.6)

20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได

1. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และจดการผปวยทมภาวะแทรกซอนทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (20.1)

21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา

1. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (21.1)

29 จดการใหผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. ตระหนกถงผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก (29.1) 2. สามารถใหการรกษาผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอย ไดอยางถกตอง และ

เหมาะสม (29.2)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 31 ตระหนกรและจดการใหผปวยเดก ผปวยสงอายและ

ผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม

1. ตระหนกรและจดการใหผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม ผปวยกลมพเศษ ไดแก ผปวยทมปญหาพฤตกรรม/ไมใหความรวมมอในการรกษา ผปวยทมปญหาโรคทาง

ระบบชนดซบซอน ผปวยทมความบกพรองทางพฒนาการ ผปวยทตองไดรบรกษาแบบสหสาขา ผปวยทตองไดรบการดแลในระบบโรงพยาบาล ผปวยทมความพการ และผปวยตดเตยง: จดการผปวยใหไดรบการดแลรกษาทเหมาะสม โดยเฉพาะในระดบปฐมภม

32 ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมและใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจาเปน

1. สามารถใหคาแนะนาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาผปวยทางเวชศาสตรชองปาก (32.1) 2. สามารถประเมนผลการรกษาของโรคทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา

(32.2) 33 ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลม

ประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข

1. สามารถอธบายความสมพนธโรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก (33.1) 2. สามารถระบความชก อบตการณ และความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอาย ทเปนปจจบน

(33.2) 3. สามารถระบความชกและความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในประเทศไทย หรอประชากรในแถบ

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.3) 4. สามารถบอกอบตการณการเกดรอยโรคกอนมะเรงและโรคมะเรงในชองปาก ในประเทศไทย หรอประชากรใน

แถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.4)


ตารางท 2 TOS สาขาวชาวทยาการวนจฉยโรคชองปาก (จานวน 35 ขอ)

วทยาการวนจฉยโรคชองปาก

Health promotion & prevention

Mechanism of diseases Data gathering &

diagnosis Patient management &

treatment Procedures

Recall / comprehension 9 ขอ Application 5 ขอ Problem solving 21 ขอ

1 8 18 8 - Recall

/ compr

e hensio

n

Application

Problem

solving

Recall /

compre

hension

Application

Problem

solving

Recall /

compre

hension

Application

Problem solving

Recall /

compre

hension

Application

Problem

solving

Recall / compre hension

Application

Problem

solving

- - 1 3 3 2 5 2 11 1 - 7 - - -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 35 ขอ)

Health promotion & Prevention 1 Supporting Competencies Must Know

Recall / Comprehension -

1. สามารถอธบายความสมพนธโรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก (33.1)

2. สามารถระบความชก อบตการณ และความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอาย ทเปนปจจบน (33.2)

3. สามารถระบความชกและความรนแรงของโรคของชองปากทพบไดบอยในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.3)

4. สามารถบอกอบตการณการเกดรอยโรคกอนมะเรงและโรคมะเรงในชองปาก ในประเทศไทย หรอประชากรในแถบภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต (กลมประเทศอาเซยน) ทเปนปจจบน (33.4)

1. โรคทางอายรศาสตรทมความสมพนธตอสขภาพชองปาก เชน - โรคทางระบบหวใจและหลอดเลอด เชน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจขาด

เลอด โรคหวใจเตนผดจงหวะ ภาวะหวใจลมเหลว โรคหวใจพการแตกาเนด - โรคหลอดเลอดสมอง - โรคไตเรอรง - โรคตบ เชน ตบแขง ไวรสตบอกเสบ - โรคทางระบบตอมไรทอ เชน โรคเบาหวาน โรคของตอมไทรอยด - โรคทางระบบทางเดนหายใจ เชน วณโรค โรคปอดอดกนเรอรง โรคหด

ภาวะหยดหายใจขณะนอนหลบ - โรคตดเชอ HIV

2. อบตการณการเกดโรคมะเรงในชองปาก หรอรอยโรคกอนมะเรงในชองปากในประเทศไทย เชน squamous cell carcinoma, leukoplakia, erythroplakia, erythroleukoplakia, oral submucous fibrosis, oral lichen planus, discoid lupus erythematosus

3. ความชก และอบตการณของโรคของชองปากทพบไดบอยในผสงอายในประเทศไทย เชน epulis fissuratum, xerostomia, hyposalivation

Application - - -


Health promotion & Prevention 1

Supporting Competencies Must Know

Problem solving 1

1. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)

1. สาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค

1.1 Host (host immune response, genetic) 1.2 Agents (infections: bacteria, virus, fungus, parasite) 1.3 Environment (oral hygiene, smoking, betel nut chewing,

alcohol consumption, UV rays)


Mechanism of

diseases 8 Supporting Competencies Must Know

Recall / Comprehension 3

1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอในสภาวะปกต และ normal variations ได (12.1)

2. สามารถอธบายการทางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอในสภาวะปกตได (12.2)

3. สามารถอธบายระบบนเวศชองปากในสภาวะปกตได (12.3) 4. สามารถอธบายการเปลยนแปลงของระบบนเวศชองปากท

เปนสาเหตของการเกดโรค และทเกยวของกบการปฎบตงานทนตกรรมได (12.4)

5. สามารถบอกความสมพนธระหวางรอยโรคทปรากฏในชองปาก กบโรคหรอความผดปกตทางระบบ (12.6)

6. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมอนๆ สาหรบผปวยแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมตามขอบงช คมคา มเหตผล และคานงถงความปลอดภยของผปวย (14.4)

1. ลกษณะทางกายวภาค ทางรงสวทยา และทางจลวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอในสภาวะปกต และ normal variations

1.1 Normal anatomy and histology of oral soft and hard tissues 1.2 Normal variations 2. การทางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอในสภาวะปกต

- Masticatory systems and TMJ (การพด การเคยว การกลน) - Salivary glands and salivation 3. ระบบนเวศชองปากในสภาวะปกต - Dental biofilm formation and development - pH and saliva buffer capacity - Gingival crevicular fluid - Normal flora in oral cavity 4. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทาหนาทเมออายมากขน


Mechanism of diseases 8


7. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยได (11.1)

5. Oral manifestation of systemic diseases เชน 5.1 Nutritional deficiency 5.2 Endocrine diseases 5.3 Autoimmune diseases 5.4 Hematological diseases 5.5 Respiratory diseases 6. ชองทางการแพรกระจายเชอโรคทมอตราการตดเชอสง วธปองกนการตดเชอ

และการควบคมการตดเชอจากโรค เชน Herpes virus infection, Hepatitis B, C virus infection, tuberculosis, HIV

7. อนตรายและการปองกนอนตรายจากการใชรงส 7.1 ธรรมชาตและพนฐานการเกดของรงสเอกซ 7.2 ผลทางชวภาพของรงส และวธการปองกนอนตรายจากรงส 7.3 วธการควบคมการตดเชอในการถายภาพรงส




Application 3 1. สามารถนาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5)

2. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยา ทางจลพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของรอยโรคในชองปากทพบไดบอย (12.7)


1. ลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา และทางทนตรงสวทยาของการวนจฉยแยกโรคในชองปากทพบไดบอย 1.1 Dentoalveolar diseases 1.2 Soft and hard tissue lesions

1.2.1 Oral ulceration เชน recurrent aphthous ulcer 1.2.2 White or red lesions เชน frictional keratosis, smoker’s

keratosis, leukoplakia, oral lichen planus, lupus erythematosus, erythroleukoplakia

1.2.3 Pigmented lesions เชน drug-induced pigmentation, heavy metal pigmentation, amalgam tattoo, malignant melanoma

1.2.4 Tumor and tumor-like lesions 1.2.4.1 Odontogenic tumors เชน ameloblastoma,

odontoma 1.2.4.2 Cysts เชน radicular cyst, dentigerous cyst,

odontogenic keratocyst, nasopalatine duct cyst 1.2.4.3 Epithelial lesions เชน squamous papilloma, actinic

chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma




1.2.4.4 Soft tissue lesions เชน fibroma, epulis fissuratum, pyogenic granuloma, hemangioma, schwannoma

1.2.4.5 Bone lesions เชน fibrous dysplasia, cemento-osseous dysplasia, ossifying fibroma, osteosarcoma

1.2.5 Vesiculobullous diseases เชน pemphigus vulgaris, mucous membrane pemphigoid

1.2.6 Salivary gland diseases เชน mucocele, sialadenitis, pleomorphic adenoma, mucoepidermoid carcinoma

1.3 Infectious diseases เชน oral candidiasis, Herpes virus infection, tuberculosis

1.4 Chemical and physical injury เชน burn, traumatic ulcer 1.5 Complication of chemotherapy and radiation therapy 1.6 Non-odontogenic pain เชน burning mouth syndrome, trigeminal

neuralgia 2. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency,

endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases




Problem solving 2

1. สามารถนาความรพนฐานมาประยกตใชกบการตรวจ วนจฉยผปวย และการวางแผนรกษาทางทนตกรรม โดยคานงถงโรคทางระบบของผปวยได (12.5)

2. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยา ทางจลพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของรอยโรคในชองปากทพบไดบอย (12.7)

3. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอย ตลอดจนปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรค รวมทงระดบปจเจกบคคลได (16.2)

1. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทาหนาทเมออายมากขน 2. ลกษณะอาการทางคลนก ทางจลพยาธวทยา และทางทนตรงสวทยาของการ

วนจฉยแยกโรคในชองปากทพบไดบอย 2.1 Dentoalveolar diseases 2.2 Soft and hard tissue lesions





odontoma 2.2.4.2 Cysts เชน radicular cyst, dentigerous cyst,

odontogenic keratocyst, nasopalatine duct cyst 2.2.4.3 Epithelial lesions เชน squamous papilloma, actinic

chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma










neuralgia 3. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency, endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases


Data gathering & Diagnosis 18



1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)

2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคในชองปากไดอยางถกตอง (14.2)



5. สามารถบนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.4)

6. สามารถรวบรวมขอมลเพอการวนจฉยแยกโรค ใหการวนจฉยและทานายโรคในชองปากไดอยางถกตอง (13.5)

7. สามารถบนทกสภาวะของเนอเยอออนและเนอเยอแขงในชองปากของผปวยรวมทงประวตทางการแพทยทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม และประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.6)

1. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ

- อาการสาคญทนาผปวยมาพบทนตแพทย - ประวตเจบปวยปจจบน - ประวตทางการแพทย - ประวตดานสงคมและพฤตกรรม - ประวตดานทนตกรรม 2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอาย ปจจยทเกยวของกบการซก

ประวต เชน อาชพ ระดบการศกษา ภาษา 3. การบนทกขอมลการตรวจอวยวะในชองปาก 4. การเปลยนแปลงของอวยวะในชองปาก และการทาหนาทเมออายมากขน 5. Oral manifestation of systemic diseases เชน 5.1 Nutritional deficiency 5.2 Endocrine diseases 5.3 Autoimmune diseases 5.4 Hematological diseases 5.5 Respiratory diseases




Application 2

1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)



1. เครองมอและการใชเครองมอในการตรวจผปวย - เครองมอในการตรวจฟนและเนอเยอปรทนต - เครองมอในการตรวจความมชวตของฟน - เครองมอในการตรวจตอมนาลาย - เครองมอในการตรวจ cystic lesions, tumors, infections 2. การตรวจเพมเตมทางภาพถายรงส และทางหองปฏบตการทสาคญในการให

การวนจฉยโรคในชองปาก หรอโรคทางระบบทกอใหเกดความผดปกตในชองปาก ไดแก 2.1 หลกการตรวจทางภาพถายรงส

2.1.1 หลกการการถายภาพรงส 2.1.1.1 การถายภาพรงสบรเวณใบหนาและชองปากแบบตางๆ 2.1.1.2 สาเหตของความผดปกตตางๆ ทปรากฏบนภาพรงสและ

วธแกไข 2.1.1.3 การหาตาแหนงของฟนคดและสงแปลกปลอมอนๆ ดวย

ภาพรงส 2.1.1.4 หลกการของวทยาการสมยใหมทางดานรงสวทยา เชน

cone-beam CT, ultrasound, MRI 2.1.2 หลกการการแปลภาพรงส และวนจฉยโรคในชองปาก

2.1.2.1 โรคบรเวณใบหนาและชองปาก เชน dental and periapical origin, periodontal origin




2.1.2.2 โรคเฉพาะกลม เชน ถงนาในกระดกขากรรไกร เนองอก โรคของโพรงอากาศขางจมก

2.2 Laboratory medicine 2.3 Histopathology, cytology, immunological diagnostic tests

Problem solving 11

1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)




5. สามารถซกประวตการรกษาทางทนตกรรมไดอยางถกตอง (13.3)

1. History taking: health questionnaires, review of systems 2. Physical examination: vital signs, extraoral and intraoral

examination, inspection, palpation, percussion, auscultation 3. Special clinical examination techniques: vitality test,

transillumination, bite test, vital staining, diascopy test, Nikolsky’s test, salivary flow rate measurement

4. Laboratory investigation and interpretation เชน complete blood count, renal function test, liver function test, coagulogram

5. Histopathology, cytology, immunological diagnostic tests 6. Conventional radiographic interpretation: intra and extraoral

radiography 7. Clinical data gathering and differential diagnosis





7. สามารถแปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวย ผลการตรวจภาพรงส ผลการตรวจทางพยาธวทยา ผลการตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจเพมเตมอนๆ ไดอยางถกตอง (16.1)

8. สามารถนาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆ มาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)

9. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2)

10. สามารถใหการวนจฉยเบองตนโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอทมความซบซอนได (17.3)

11. สามารถประเมนผปวยทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คาแนะนา หรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15)


Patient management & treatment 8



1. สามารถอธบายเภสชวทยา การใชยาอยางสมเหตผล (rational drug use) การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ (12.8)

2. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางวทยาการวนจฉยและเวชศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)


4. สามารถใหคาแนะนาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาผปวยทางเวชศาสตรชองปาก (32.1)

5. สามารถประเมนผลการรกษาของโรคทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.2)

1. การบนทกการรกษา SOAP format 2. การดแลรกษา และการใหคาแนะนาแกผปวยทไดรบผลขางเคยง หรอ

ภาวะแทรกซอนจากการรกษาดวยรงสบาบด เคมบาบด หรอการรกษาโรคในชองปาก

3. การใชยาอยางสมเหตผลในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ

Application - - -




Problem solving 7

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาโรคในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และโรคทปรากฏอาการในชองปากทมความสมพนธกบโรคทางระบบทมความซบซอนหรอขนรนแรง และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

2. ตระหนกถงขอจากด และระดบสมรรถนะของตน ในการจดการผปวยสงอาย และผปวยทตองการพเศษ และสามารถพจารณาสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.2)

3. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม เพอใหไดมาซงสขภาพทด ไดตามความจาเปนและเหมาะสมกบบรบท วฒนธรรม ความเชอและความคาดหวงของผปวย (19.1)

4. สามารถวางแผน บอกลาดบ การพยากรณโรค และระบขนตอนการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาทพบบอยไดอยางเหมาะสม (19.2)

1. การวางแผนรกษาทางทนตกรรมโดยยดหลกสขภาพองครวม เพอใหไดมาซงสขภาพทด ตลอดจนพจารณาการสงตอตามความเหมาะสมกบบรบทของผปวย

2. การวางแผน ลาดบ ขนตอนการรกษา การพยากรณโรค และการดแลรกษา โรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา และอาการแสดงในชองปากอนเกดจากโรคทางระบบทพบบอย 2.1 Dentoalveolar diseases 2.2 Soft and hard tissue lesions





odontoma 2.2.4.2 Cysts เชน radicular cyst, dentigerous cyst, odontogenic keratocyst, nasopalatine duct cyst




5. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบโรคในชองปาก รวมถงปจจยทเกยวของ และแผนการรกษาโดยยดหลกการการมสวนรวมของผ ปวยแตละรายอยางเหมาะสม (19.3)

6. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.4)


8. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางเวชศาสตรชองปากไดอยางเหมาะสม (21.1)

9. สามารถเลอกและใชยา อยางสมเหตผล ตามขอบงชและแผนการรกษาไดอยางถกตองรวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาไดอยางเหมาะสม (19.5)

2.2.4.3 Epithelial lesions เชน squamous papilloma, actinic chelitis, epithelial dysplasia, squamous cell carcinoma







neuralgia




10. สามารถเลอกและใชยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเวชศาสตรชองปาก รวมทงจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงจากการใชยาชาไดอยางถกตองเหมาะสม (19.6)

11. ตระหนกถงผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก (29.1)

12. สามารถใหการรกษาผปวยมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบไดบอย ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (29.2)

13. สามารถประเมนผลการรกษาของโรคทางเวชศาสตรชองปากและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.2)

14. ตระหนกรและจดการใหผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (31.1)

3. โรคทางระบบทมอาการแสดงในชองปาก เชน nutritional deficiency, endocrine diseases, autoimmune diseases, hematological diseases, respiratory diseases 4. การรกษาหรอบรรเทาอาการ รวมถงการจดการผปวยดวยยาอยางสมเหตผล

4.1 Corticosteroids 4.1.1 Topical: hydrocortisone, triamcinolone acetonide,

betamethasone valerate, fluocinolone acetonide, clobetasol propionate, dexamethasone

4.1.2 Systemic: prednisolone 4.2 Immune modulators: azathioprine, cyclosporine, tacrolimus,

thalidomide 4.3 Antibiotics

4.3.1 Beta lactams: penicillin, amoxicillin, dicloxacillin, cephalexin

4.3.2 Macrolides: erythromycin, clarithromycin, azithromycin

4.3.3 Tetracycline 4.3.4 Metronidazole 4.3.5 Lincosamide: clindamycin 4.3.6 Aminoglycoside




4.3.7 Sulfonamide 4.3.8 Quinolone

4.4 Antiviral agents: acyclovir, valacyclovir, famciclovir, penciclovir, docosanol

4.5 Antifungal agents: nystatin, clotrimazole, ketoconazole, fluconazole, miconazole

4.6 Antiseptic agents: chlorhexidine, sodium hypochlorite 4.7 Analgesic drugs

4.7.1 Acetaminophen 4.7.2 NSAIDs 4.7.3 Narcotic analgesics: codeine, tramadol 4.7.4 Adjuvant analgesics: carbamazepine, amitriptyline,

gabapentin 4.8 Local anesthetic agents 4.9 Sialogogues: pilocarpine 4.10 Artificial saliva 4.11 Topical fluoride: neutral sodium fluoride gel, stannous

fluoride gel 4.12 Nutritional supplement

4.13 Herbal medicine ไดแก ฟาทะลายโจร วานพญายอ


TOS สาขาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมบดเคยว และ อาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting competencies

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ ใบหนา และลาคอ กลไกทางสรรวทยา ประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดาเนนโรคของระบบ บดเคยว และอาการปวด บรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)


1. ซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา เชน ลกษณะความเจบปวด ปจจยทมผลตอความเจบปวด (13.1) 2. ซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบ และ/หรอการใชยา ประวตทาง ทนตกรรม ทเกยวของกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณ ชองปากใบหนาได (13.2) 3. บนทกประวตและผลการตรวจระบบบดเคยว เชน สภาวะของฟน การสบฟน ขอตอขากรรไกร กลามเนอทเกยวของกบระบบบดเคยว และ การเคลอนทของขากรรไกร ในเวชระเบยนไดอยางถกตอง ครบถวน เปนระบบ (13.3)




1. เลอกใชเครองมอในการตรวจและสามารถตรวจทงในและนอกชองปากของผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.1) 2. เลอกสงถายภาพวนจฉย (diagnostic image) เพอการตรวจ วนจฉย และ วางแผนการรกษาในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางเหมาะสม (14.2)

16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได

1. แปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวยทางคลนกและ ผลการตรวจภาพวนจฉยไดอยางถกตอง (16.1) 2. ระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (16.2) 3. สามารถอธบายความสมพนธระหวางชวจตสงคมกบความปวดบรเวณชองปากใบหนา (16.3)

17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตองได

1. วนจฉยแยกโรคความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา (17.1) 2. วนจฉยเบองตนแกผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวทไมซบซอน เชน bruxism, trauma from occlusion, TMDs และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ทงทมาจากสาเหตเฉพาะท หรอสาเหตจากทางระบบได (17.2)



19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรมสขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ

1. พยากรณโรคแบบองครวม เพอการวางแผนการรกษาความผดปกตทางระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองเหมาะสมกบผปวยแตละราย (19.1) 2. วางแผนการรกษาและใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายลาดบขนตอนการรกษา ความคม หรอ เหตผลของการรกษาทเลอกใช และ ขอจากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใชได (19.2) 3. อธบายใหผปวยและครอบครว เขาใจเกยวกบการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (19.3) 4. เลอกใชยาและยาชาเฉพาะทในการวนจฉย และ/หรอจดการกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ไดอยางถกตองและเหมาะสม (19.4)

21 จดการตอภาวะความเจบปวดและ/หรอความวตกกงวลของผปวย

ทงดวยการใชยาและวธการทไมใชยา

1.จดการและใหคาแนะนาเบองตนแกผปวยทมอาการผดปกตเฉยบพลนของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา เชน ภาวะอาปากไดจากด ภาวะขากรรไกรคาง (21.1) 2. เลอกใชยาและ/หรอสารเคม และ/หรอ รวมกบเครองมอ และวธการอนๆ ในการชวยจดการความเจบปวดของความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตอง และเหมาะสม (21.2)

28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. ตรวจและประเมนทางคลนกในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ไดอยางถกตอง เหมาะสม (28.1) 2. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมใหคาแนะนา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)



3. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3) 4. จดการผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ดวยวธเชงอนรกษ เชน patient education , self-care instructions , intraoral appliances (28.4) 5. ประเมนและจดการผปวยทมปญหาการสบฟนขณะใชงาน (functional occlusion problems) ชนดไมซบซอน เชน minor occlusal adjustment (28.5) 6. ใหคาแนะนาเหตผลของการรกษา ขอจากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใช และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาในรายทไมซบซอนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (28.6)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา (จานวน 15 ขอ)

Health promotion & Prevention

Mechanism of diseases Data gathering & Diagnosis

Pt. management& treatment

Procedures

Recall/Comprehension

2 ขอ

Application 3 ขอ

Problem solving 10 ขอ

- 5 5 5 -

Recall

/Comp

rehens

ion

Applic

ation

Proble

m

solving

Recall/

Compr

ehensi

on

Applic

ation

Proble

m

solving

Recall

/Com

prehe

nsion

Applica

tion

Proble

m

solving

Recall

/Com

prehe

nsion

Applica

tion

Probl

em

solvin

g

Recall

/Com

prehe

nsion

Applicati

on

Problem

solving

- - - 1 1 3 1 1 3 - 1 4 - - -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 15 ขอ)



Recall/Comprehension - - -

Application - - -

Problem solving - - -




1

1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ ใบหนาและลาคอ กลไกทางสรรวทยา ประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดาเนนโรคของระบบ บดเคยว และอาการปวด บรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)

1. กายวภาคของอวยวะบดเคยว และบรเวณศรษะ ใบหนาและลาคอ 2. ชวกลศาสตรของการเคลอนทของขากรรไกร 3. กลไกการทางานของเซลลประสาท ประสาทรบความรสก และ ประสาทสงการ ของระบบบดเคยวและอวยวะทเกยวของบรเวณชอง ปากและใบหนา 4. ความหมายของความปวด และคาตาง ๆ ทเกยวของกบความปวด




(pain terms) และ ความสาคญทางชวภาพ ของความปวดเฉยบพลนและ ความปวดเรอรง 5. Trigeminal pain pathway และ pain modulation

Application 1 1.ระบสาเหตหลก ปจจยเสรม และปจจยเสยงของการเกดความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (16.2)

2. อธบายความสมพนธระหวางชวจตสงคมกบความปวดบรเวณชองปากใบหนา (16.3)

1. Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion), psychological aspect of orofacial pain 2. ความสมพนธระหวาง Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion), psychological aspect of orofacial pain

Problem solving 3 1. อธบายกายวภาคของ บรเวณศรษะ ใบหนาและลาคอ กลไกทางสรรวทยา ประสาทวทยา ทมผลตอสาเหตและการดาเนนโรคของระบบ บดเคยว และอาการปวด บรเวณชองปาก และใบหนาได (12.1)

2. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรม ใหคาแนะนา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)

1. กลไกการทางานของระบบประสาทรบความรสกและสงการของระบบบดเคยวและอวยวะทเกยวของบรเวณชอง ปากและใบหนา 2. นยามของความปวดและความหมายของคาตาง ๆ ทเกยวของกบความปวด (pain terms) และความสาคญทางชวภาพ ของความปวดเฉยบพลนและความปวดเรอรง 3. Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from




3. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3)

occlusion, morphologic and functional malocclusion), psychological aspect of orofacial pain 4. ความสมพนธระหวาง Contributing factors of TMDs เชน oral parafunction and posture (bruxism, forward head posture), occlusal factors (trauma from occlusion, morphologic and functional malocclusion) , psychological aspect of orofacial pain 5. ความสมพนธระหวางชวจตสงคมกบความปวด




1

1. เลอกใชเครองมอในการตรวจและสามารถตรวจทงในและ

นอกชองปากของผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว

และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตอง

และเหมาะสม (14.1)

2. เลอกสงถายภาพวนจฉย (diagnostic image) เพอการ

ตรวจ วนจฉย และ วางแผนการรกษาในผปวยทมความ

1. วธการและเครองมอทใชในการตรวจระบบบดเคยว การสบฟน และการ

ตรวจเพมเตมทจาเปน เชน ภาพวนจฉย

2. ลกษณะการสบฟนทเหมาะสมแกการใชงาน (optimum functional

occlusion)

3. ขอควรพจารณาเกยวกบการสบฟนในงานทนตกรรม




ผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชอง

ปากใบหนาไดอยางเหมาะสม (14.2)

3. ตรวจและประเมนทางคลนกในผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ไดอยางถกตอง เหมาะสม (28.1)

Application 1 1. แปลผลจากขอมลประวต ผลการตรวจผปวยทางคลนกและ

ผลการตรวจภาพวนจฉยไดอยางถกตอง (16.1)

2. วนจฉยแยกโรคความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรอ

อาการปวดบรเวณชองปากใบหนา (17.1)

3. อธบายใหผปวยและครอบครว เขาใจเกยวกบการรกษา

ความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวด

บรเวณชองปากใบหนาได (19.3)

1.ระบาดวทยา, อาการและอาการแสดงของ TMDs, bruxism และ trauma

from occlusion



3. ลกษณะการสบฟนทเหมาะสมแกการใชงาน

(optimum functional occlusion)

4. ขอควรพจารณาเกยวกบการสบฟนในงานทนตกรรม

5. การระบความผดปกตทตรวจพบ และ วเคราะหปจจยทเกยวของตอการเกด

อาการในผปวยรายนน

6. การจาแนกประเภทของ TMD และความปวดบรเวณชองปาก และใบหนา

ตามเกณฑวนจฉย AAOP ฉบบลาสด




Problem solving 3 1. ซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของ

ความเจบปวยของระบบบดเคยวและ อาการปวดบรเวณ

ชองปากและใบหนาได (13.1)

2. ซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบ และ/

หรอการใชยา ประวตทางทนตกรรม ทเกยวของกบระบบ

บดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาได

(13.2)

3. บนทกประวตและผลการตรวจระบบบดเคยว เชน สภาวะ

ของฟน การสบฟน ขอตอขากรรไกร กลามเนอทเกยวของ

กบระบบบดเคยว และ การเคลอนทของขากรรไกร ในเวช

ระเบยนไดอยางถกตอง ครบถวน เปนระบบ (13.3)

4. วนจฉยเบองตนแกผปวยทมความผดปกตของระบบบด

เคยวทไมซบซอน เชน bruxism, trauma from

occlusion, TMDs และ/หรออาการปวดบรเวณชองปาก

1. ระบาดวทยา อาการและอาการแสดงของ TMDs, bruxism และ trauma

from occlusion

2. การซกประวตผปวย ความเจบปวยและความผดปกตของระบบ

บดเคยวและ อาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา

3. หลกการประเมนความปวดและ ขอบงชในการเลอกเครองมอในการวด

ความปวด



5. การวเคราะหการสบฟน

6. การวนจฉยแยกโรคความเจบปวดบรเวณใบหนาและชองปาก

6.1 การจาแนก non-odontogenic pain ออกจาก odontogenic pain

6.2 การวนจฉย neurovascular pain เชน cluster headache,

migraine, tension type headache

6.3 การวนจฉย neuropathic pain เชน trigeminal neuralgia, post-

herpetic neuralgia




ใบหนา ทงทมาจากสาเหตเฉพาะท หรอสาเหตจากทาง

ระบบได (17.2)

6.4 โรคทางระบบทเกยวของกบความผดปกตของระบบบดเคยว และ

อาการปวดบรเวณใบหนาชองปาก เชน autoimmune disease,

giant cell arteritis

7. การระบความผดปกตทตรวจพบ และ วเคราะหปจจยทเกยวของตอการเกด

อาการในผปวยรายนน

8. การจาแนกประเภทของ TMD และความปวดบรเวณชองปาก และใบหนา

ตามเกณฑวนจฉย AAOP ฉบบลาสด


Pt. management& treatment 5



-

Application 1 1.จดการและใหคาแนะนาเบองตนแกผปวยทมอาการผดปกต

เฉยบพลนของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณ

ชองปากใบหนา เชน ภาวะอาปากไดจากด ภาวะขากรรไกร

คาง (21.1)

2. เลอกใชยาและ/หรอสารเคม และ/หรอ รวมกบเครองมอ

และวธการอนๆ ในการชวยจดการความเจบปวดของความ

ผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชอง

ปากใบหนาไดอยางถกตอง และเหมาะสม (21.2)

3. เลอกใชยาและยาชาเฉพาะทในการวนจฉย และ/หรอ

จดการกบความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการ

ปวดบรเวณชองปากใบหนา ไดอยางถกตองและเหมาะสม

(19.4)

1. หลกการการดแลผปวย TMD ทไมซบซอน, sleep bruxism ดวยวธเชงอนรกษ โดยไมใชยา และ /หรอ สารเคม

- Patient education and home care - Intraoral appliances - Physical therapy

2. คาแนะนาในการดแลตนเองเมอมความปวด (การประคบ/นวด/การใชยา) 3. ขอบงช ความคม และความเสยง ในการรกษาดวยยา และ /หรอ สารเคม

- Analgesics, NSAIDs - Muscle relaxant - Adjuvant analgesics: เชน anticonvulsant สาหรบ trigeminal neuralgia management, antidepressant สาหรบ chronic pain management

4. ขอบงชในการรกษาการสบฟน (occlusal therapy) เชน กรอปรบสบฟน




Problem solving 4 1. ประเมนเบองตนเกยวกบปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรม ใหคาแนะนา และ/หรอ สงตอผปวยรายทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.2)

2. อธบายปจจยทางชวจตสงคมและพฤตกรรมทสงผลตอการเกด การดาเนนโรค การวางแผนการรกษา และ ผลการรกษาความผดปกตของระบบบดเคยว และอาการปวดบรเวณชองปากใบหนาได (28.3)

3. จดการผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนา ชนดไมซบซอน ดวยวธเชงอนรกษ เชน patient education , self-care instructions , intraoral appliances (28.4)

4. ประเมนและจดการผปวยทมปญหาการสบฟนขณะใชงาน (functional occlusion problems) ชนดไมซบซอน เชน minor occlusal adjustment (28.5)

5. ใหคาแนะนาเหตผลของการรกษา ขอจากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใช และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาในรายทไมซบซอนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (28.6)

1. หลกการการดแลผปวย TMD ทไมซบซอน, sleep bruxism ดวยวธเชงอนรกษ โดยไมใชยา และ /หรอ สารเคม

- Patient education and home care - Intraoral appliances - Physical therapy

2. คาแนะนาในการดแลตนเองเมอมความปวด (การประคบ/นวด/การใชยา) 3. ขอบงช ความคม และความเสยง ในการรกษาดวยยา และ /หรอ สารเคม

- Analgesics, NSAIDs - Muscle relaxant - Adjuvant analgesics: เชน anticonvulsant สาหรบ trigeminal neuralgia management, antidepressant สาหรบ chronic pain management

4. ขอบงชในการรกษาการสบฟน (occlusal therapy) เชน กรอปรบสบฟน 5. ขอบงชในการรกษารวมกบปรทนตวทยา ทนตกรรมบรณะ ศลยศาสตร

ชองปากและแมกซลโลเฟเชยล ทนตกรรมจดฟน




6. พยากรณโรคแบบองครวม เพอการวางแผนการรกษาความผดปกตทางระบบบดเคยวและ/หรออาการปวดบรเวณชองปากใบหนาไดอยางถกตองเหมาะสมกบผปวยแตละราย (19.1)

7. วางแผนการรกษาและใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายลาดบขนตอนการรกษา ความคม หรอ เหตผลของการรกษาทเลอกใช และ ขอจากดหรอความเสยงของการรกษาทเลอกใชได (19.2)


TOS สาขาศลยศาสตรชองปาก

ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาศลยศาสตรชองปาก

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 11 จดระบบและใหการดแลรกษาทางทนตกรรมอยาง

ปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง 1. สามารถปองกนการปนเปอนและการแพรกระจายเชอตลอดจนอนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนใน

การรกษาทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.1) 2. สามารถเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและ

ศลยกรรมได (11.2) 12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตร

ชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถอธบายการเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขงฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกตได (12.1)

2. สามารถอธบายระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ (12.2) 3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ (12.3) 4. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณ

ใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4) 5. สามารถอธบายผลของการบาดเจบของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอได (12.5) 6. สามารถอธบายการเกดถงนา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาได (12.6) 7. สามารถอธบายเภสชวทยา การนาไปใช การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการ

รกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ (12.7) 8. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค

การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวยหลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 13 ซกประวตและประเมนสภาวะผ ปวยท งทาง

การแพทย ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ

1. สามารถระบและซกถามอาการนา สาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (13.1)

2. ซกประวตทางการแพทย และทางทนตกรรม ใหไดประวตการใชยาการแพยา หรอ โรคทางระบบในอดตและปจจบนทเกยวของโรคหรอการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาของผปวย (13.2)

3. สามารถบนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3) 14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจาเปนในการประเมน

สภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ

1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ บอกวธการตรวจ และทาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพได (14.1)

2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพทางรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2) 3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางพยาธวทยาการตรวจทางหองปฏบตการและการตรวจอน ๆ เพมเตมไดอยาง

ถกตองและเหมาะสม (14.3) 15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบ

ความผดปกต หรอม ปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาตอไดอยางเหมาะสม

1. สามารถประเมนผปวยทมโรคทางระบบ และความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา ไปยงแพทย เพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

2. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.2)


1. สามารถแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆทจาเปนในการวนจฉยโรคทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.1) 2. สามารถระบสาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.2) 3. สามารถอธบายถงผลกระทบจากปจจยเสยงและ/หรอพฤตกรรมของผปวยตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปาก และใบหนาได (16.3)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 17 วนจฉยเบองตน พเคราะหแยกโรคทางทนตกรรม

หรอวนจฉยโรคในชองปากทถกตอง 1. สามารถนาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆมาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทาง

ทนตกรรมได (17.1) 2. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนาทพบบอยไดอยางถกตอง (17.2) 3. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนา ศรษะและลาคอทมความ

ซบซอนได (17.3) 18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปน

ระบบตามมาตรฐานสากล 1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาผปวยศลยศาสตรชองปาก และใบหนา ไดอยางถกตอง

ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1) 19 วางแผนการรกษาทางทนตกรรม การสงเสรม

สขภาพและปองกนโรคในชองปาก และ/หรอแผนในการสงตอ ทสอดคลองกบปญหาของผปวยอยางพรอมมลและเปนระบบ

1. สามารถใหการพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากได (19.1) 2. สามารถวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากในผปวยทมโรคทางระบบได (19.2) 3. สามารถประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบรงสรกษา หรอเคมบาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม

(19.3) 4. สามารถอธบายลาดบขนตอนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (19.4 ) 5. สามารถวางแผนการใหยาและสารเคมในงานศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (19.5) 6. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (19.6) 7. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการ

รกษาแตละแบบ (19.7) 20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย

หรอทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได 1. ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผปวยได (20.1) 2. สามารถใหการจดการเบองตนในผปวยทมภาวะฉกเฉนไดอยางถกตอง เหมาะสมและสงตอผปวย (20.2) 3. สามารถจดการภาวะฉกเฉนไดอยางเหมาะสม (20.3) 4. ประเมนระดบความรสกตวของผปวยได (20.4) 5. ตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด (20.5)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 6. ปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย (20.6)

7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบาบดรกษาทางศลยกรรมไดอยางเหมาะสม (20.7)

8. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน prolonged paresthesiaเลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.8)

9. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.9)


1. ประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยได (21.1) 2. สามารถจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผปวยไดอยางเหมาะสม (21.2) 3. สามารถใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยได (21.3) 4. สามารถเลอกชนดของยาชาเฉพาะทและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการรกษาทางทนตกรรม

(21.4) 5. สามารถเลอกใชยาเพอการบาบดรกษาทางทนตกรรม ตามขอบงชและแผนการรกษา แกผปวยไดอยางถกตองและ

เหมาะสม (21.5) 6. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมไดอยางถกตอง (21.6) 7. สามารถจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสมรวมทงสงตอ

ผปวยตามความจาเปน (21.7)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 22 ใหการรกษาทางศลยกรรมชองปากแกผปวยรายท

ไมซบซอน และจดการใหผ ปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปากและแมกซลโลเฟเชยลทซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถอธบายขนตอนการถอนฟน ถอนรากฟนทหกคางชนดไมซบซอนได (22.1) 2. สามารถอธบายขนตอนการผาฟนกรามลางซท 3 คด (22.2) 3. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการบาดเจบของฟนและกระดกเบาฟนชนดไมซบซอนได (22.3) 4. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน (22.4) 5. สามารถอธบายขนตอนการจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/

ผาตดฟนคดได (22.5) 6. ตระหนกและจดการเบองตนในผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปาก และแมกซลโลเฟเชยล

6.1 ทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคดอยางยาก 6.2 ทมการบาดเจบบรเวณฟน กระดกรองรบฟน กระดกขากรรไกร และเนอเยอออน บรเวณชองปากและใบหนา 6.3 ทมการตดเชอสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด (22.6)

7. ตระหนกและจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอนรนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.7)

8. ตระหนกและจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอเมอกในชองปากและรอยโรคในกระดกขากรรไกร (22.8)

26 บรณะภาวะสนเหงอกทมฟนหายไปบางสวนหรอทงหมดชนดไมซบซอน ดวยการใสฟนเทยมทงชนดตดแนนหรอถอดได และจดการใหผปวยทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปากเพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม (26.1)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 27 จดการใหผปวยทมความผดปกตเกยวกบการ

เจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และสงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน

1. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน (27.1)

2. สามารถอภปรายขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนได (27.2)

3. สงตอผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (27.3)

30 ตระหนกรถงผปวยทมขอบงชในการทาทนตกรรมรากเทยม และสงตอไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. ใหคาปรกษาหรอแนะนาเบองตนทเกยวของกบฟนเทยมชนดยดตดกบรากเทยมแบบตางๆได (30.1) 2. สามารถอธบายขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมได (30.2) 3. สงตอผปวยทตองไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมได (30.3)

31 ตระหนกรและจดการใหผปวยเดก ผปวยสงอายและผปวยทตองไดรบการดแลเปนพเศษ ไดรบการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม

1 .สามารถอธบายการจดการดแลผปวยในทมปญหาทางศลยกรรมชองปากได (31.1) 2. สามารถอธบายการดแลผปวยทไดรบการสงตวมาเพอขอคาปรกษาหรอการรกษาทางทนตกรรมจากแพทย ทงใน

ลกษณะผปวยนอกและผปวยในได (31.2) 32 ตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรม

และใหการดแลรกษาเพมเตมในกรณจาเปน 1. สามารถประเมนผลสาเรจและลมเหลวของการรกษาทางศลยกรรมชองปากได (32.1) 2. สามารถตดตามผลการรกษา ตรวจพบการกลบเปนซา (32.2) 3. จดการใหผปวยทมการกลบเปนซา ไดรบการรกษาทเหมาะสม (32.3)


ตารางท 2 TOS สาขาศลยศาสตรชองปาก (จานวน 42 ขอ)

ศลยศาสตรชองปาก




Pt.management & treatment

Procedures

Recall/Comprehension 5 ขอ Application 12 ขอ Problem solving 25 ขอ

0 5 17 1 4 6


Application

Problem

solving


Application

Problem

solving

Recall/

Comprehension

Application

Problem

solving


Application

Problem

solving


Application

Problem

solving

- - - 1 2 2 3 4 10 - 4 10 1 2 3


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาศลยศาสตรชองปากตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 42 ขอ) Health promotion & Prevention -



Application - - - Problem solving - - -



Recall/Comprehension 1

1. สามารถอธบายการเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขง ฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกตได (12.1) 2. สามารถอธบายระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ (12.2) 3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ (12.3)

1. การเจรญเตบโต ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของเนอเยอออน-แขงฟน กระดกขากรรไกรและใบหนา รวมถงความผดปกต

1.1 Developmental of head and neck regions - Jaws development, cleft lip and palate

1.2 Anatomy of oral and maxillofacial and neck - Facial bones and muscle attachments

- Fascial spaces of head & neck 2. ระบบประสาทของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา

ศรษะและลาคอ - Cranial nerves (esp.Trigeminal, Facial)




4. สามารถอธบายเภสชวทยา การนาไปใช การบรหาร จดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ (12.7) 5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวยหลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8) 6. สามารถปองกนการปนเปอนและการแพรกระจายเชอตลอดจน อนตรายจากการประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการรกษาทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.1) 7. สามารถเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและศลยกรรมได (11.2)

3. สามารถอธบายสรรวทยาของบรเวณอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ - Function of masticatory muscles - Mechanism of nerve conduction

4. เภสชวทยา การนาไปใช การบรหารจดการยาการแพยา และผลขางเคยงของยาทใชบอยในการรกษาโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอ - Principle of antibiotics therapy :Penicillin, Amoxicillin, Roxithromycin, Clindamycin, Metronidazole - Analgesic drugs: Acetaminophen, NSAID, COX2 inhibitor - Local anesthetic agent: Articaine, Mepivacaine, Lidocaine, Benzocaine

5. การเลอกใชยาตานจลชพและสารเคมในการควบคมการแพรกระจายเชอจากการปฏบตงานทางทนตกรรมและศลยกรรม (Infection control) - Concept of universal or standard precaution - Sterilization and Disinfection of instruments, equipment and dental unit - Management of sharp injuries




Application 2 1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4) 2. สามารถอธบายผลของการบาดเจบของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ศรษะและลาคอได (12.5) 3. สามารถอธบายการเกดถงนา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาได (12.6) 4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการตรวจ วนจฉยโรค วางแผน การรกษาโรค ตลอดจนการดแลผปวยหลงการรกษาทางศลยกรรมได (12.8) 5. สามารถระบสาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.2) 6. สามารถอธบายถงผลกระทบจากปจจยเสยงและ/หรอพฤตกรรมของผปวยตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.3)

1. ภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน - Spread of infection from tooth to fascial spaces

2. ผลของการบาดเจบของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนาศรษะและลาคอ - Body response to trauma

3. การเกดถงนา เนองอก มะเรง ของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกร และใบหนา

- Pathogenesis of common cyst, tumors and cancers

4. สาเหต ปจจยเสยงของโรคในชองปากทพบบอยทางศลยศาสตรชองปากและใบหนา 4.1 Effects of Local irritation เชน ฟนหรอฟนเทยมคม 4.2 พฤตกรรมทมผลตอการเกดโรคหรอภยนตรายทเกดขนในชองปากและใบหนาได เชน กนหมากสบบหร ดมเครองดมแอลกอฮอล



5 Supporting Competencies Must Know

Problem solving 2 1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.4)

2. สามารถประเมนผลสาเรจและลมเหลวของการรกษาทางศลยกรรมชองปากได (32.1)

3. สามารถตดตามผลการรกษา ปองกนการกลบเปนซา (32.2)

1. ภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน - Spread of infection from tooth to fascial spaces

2. Mechanism of wound healing: soft and hard tissues - Disturbance of wound healing - Recurrence of common benign tumors and cysts




Recall/Comprehension 3 ขอ

1. สามารถระบและซกถามอาการนา สาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (13.1)

2. ซกประวตทางการแพทย และทางทนตกรรม ใหไดประวตการใชยาการแพยา หรอ โรคทางระบบในอดตและป จจ บ นท เ ก ย วข อ ง โ รคห รอการร กษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาของผปวย (13.2)

3. สามารถบนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3)

4. สามารถเขยนใบสงตอและปรกษาไดอยางถกตอง (15.2)

1. การซกประวต ทวไปของผปวยศลยศาสตรชองปากและใบหนา 2. การซกประวตทางการแพทยและทางทนตกรรม 3. บนทกขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยไดอยางถกตองครบถวนและ

เปนระบบ 4. เขยนใบสงตอและปรกษาไดอยางถกตอง


1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ บอกวธการตรวจ และทาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพได (14.1)

2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพทางรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)

3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางพยาธวทยาการตรวจทางหองปฏบตการและการตรวจอนๆ เพมเตมไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3)

1. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจ วธการตรวจ และทาการตรวจผปวยศลยศาสตรทงในและนอกชองปากไดอยางเหมาะสม รวมถงวดสญญาณชพ

- Basic examination method ( inspection, palpation, percussion, auscultation )

- Head & Neck examination

- Oral examination

- Vital signs measurement 2. การเลอกเทคนคถายภาพทางรงสทเหมาะสมกบการวนจฉยและวางแผน

รกษา




3. วธการตรวจทางพยาธวทยาและการตรวจทางหองปฏบตการ 3.1 การเลอกใชเทคนคการตรวจทางพยาธวทยา: incisional & excisional

biopsy 3.2 การเลอกวธตรวจเลอดทเหมาะสม ไดแก Complete blood count,

Coagulogram, bleeding time 3.3. การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram,

bleeding time 3.4 การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity

tests 3.4 การตรวจตอมนาลาย ไดแก การอดตนของทอหรอตอมนาลาย 3.5 การตรวจและประเมนภาวะSensory disturbance บรเวณชองปากและใบหนา ไดแก Pin point test, Light touch, 2 points discrimination, Hot-cold test, และVisual analog scale





1. สามารถประเมนผ ปวยทมโรคทางระบบ และความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา สงไปยงแพทย เพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

2 . สามารถประเมนผ ปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน (27.1)

3. สามารถประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบรงสรกษา หรอ เคมบาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม (19.3)

4. ประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยได (21.1) 5. สามารถแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆทจาเปนในการวนจฉยโรคทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (16.1)

6. สามารถนาขอมลจากการตรวจทางคลนกและการตรวจเพมเตมอนๆมาประมวลเพอการวนจฉยแยกโรคทางทนตกรรมได (17.1)

1. ประเมนผปวยทมปญหาโรคทางระบบ ทสงผลตอการรกษาทางศลยศาสตรชองปาก ดงตอไปน 1.1 เลอดออกหยดยาก 1.2 การตดเชอของแผลผาตดและการตดเชอทางระบบ 1.3 การหายของแผล 1.4 ภาวะฉกเฉนทางการแพทย

2. การประเมนผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร

- ความผดปกตของกระดกขากรรไกรและใบหนา จากความพการแตกาเนดหรอเกดขนภายหลง 3. การประเมนสภาวะผปวยทมโรคทางระบบ ทไดรบรงสรกษา หรอ เคมบาบด กอนใหการรกษาทางทนตกรรม

- Mechanism of chemotherapy and radiotherapy

- Effect of chemotherapy and radiotherapy to oral cavity

- Osteoradionecrosis, Medication Related Osteonecrosis of the Jaw

4. การประเมนความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวย

- การเลอกใชวธการควบคมความเจบปวดทเหมาะสมกบการรกษา




7. สามารถใหการวนจฉยโรคของอวยวะในชองปากทไมซบซอน และพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนา ไดอยางถกตอง (17.2)

8.สามารถใหการวนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนา ศรษะและลาคอทมความซบซอนได (17.3)

- การเลอกใชวธการจดการพฤตกรรมและความวตกกงวลของผปวยทเหมาะสมกบพฤตกรรมและระดบความวตกกงวลของผปวย

5. การแปลผลการตรวจ ภาพถายรงส การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆ

5.1 การแปลผลถายภาพทางรงส 5.2 การเลอกใชเทคนคการตรวจทางพยาธวทยา: incisional & excisional

biopsy 5.3 การเลอกวธตรวจเลอดทเหมาะสม ไดแก Complete blood count,

Coagulogram, bleeding time 5.4. การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram,

bleeding time 5.5 การแปลผลตรวจปสสาวะ 5.6 การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity

tests 5.7 การตรวจตอมนาลาย ไดแก การอดตนของทอหรอตอมนาลาย 5.8 การตรวจและประเมนภาวะSensory disturbance บรเวณชองปากและใบหนา ไดแก Pin point test, Light touch, 2 points discrimination, Hot-cold test, และVisual analog scale

6. การวนจฉยโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนาทพบบอย

- วนจฉยแยกโรคระหวาง benign tumor และ malignant tumor




- วนจฉยแยกโรคการตดเชอบรเวณชองปากและชองพงผดบรเวณใบหนาและขากรรไกร - วนจฉยแยกโรคการบาดเจบของฟน กระดกเบาฟนและกระดกขากรรไกร

7. วนจฉยโรคชองปากทไมซบซอนและพยากรณโรคทตองรกษาทางศลยศาสตรชองปากไดอยางถกตอง ไดแก

- Common cysts e.g. Radicular cyst, Dentigerous cyst, Odontogenic keratocyst

- Common tumors e.g. ameloblastoma, fibroma, odontoma

- Dento-alveolar infection

- Dento-alveolar injuries Impacted teeth and pulp and periapical tissues diseases - variated anatomy เชน Torus, exostosis, frenum 8. วนจฉยแยกโรคเบองตนของโรคของอวยวะในชองปาก และใบหนา ศรษะและ

ลาคอ

- วนจฉยแยกโรคระหวาง benign tumor และ malignant tumor - วนจฉยแยกโรคการตดเชอบรเวณชองปากและชองพงผดบรเวณใบหนาและขากรรไกร - วนจฉยแยกโรคการบาดเจบของฟน กระดกเบาฟนและกระดกขากรรไกร


Pt.management& treatment 14


Recall/Comprehenion- - -


1. สามารถอภปรายขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟนได (27.2)

2. สามารถอธบายขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมได (30.2)

3. ใหคาปรกษาหรอแนะนาเบองตนทเกยวของกบฟนปลอมชนดยดตดกบรากเทยมแบบตางๆได (30.1)

4. สามารถอธบายการจดการดแลผปวยในทมปญหาทางศลยกรรมชองปากได (31.1)

5. สามารถอธบายการดแลผปวยทไดรบการสงตวมาเพอขอคาปรกษาหรอการรกษาทางทนตกรรมจากแพทย ทงในลกษณะผปวยนอกและผปวยในได (31.2)

6. จดการใหผ ปวยทมการกลบเปนซา ไดรบการรกษาทเหมาะสม (32.3)

1. ขอบงช และขนตอนการรกษาทางศลยกรรมในผปวยทมความผดปกตของการเจรญเตบโตและพฒนาการของกะโหลกศรษะ ใบหนา ขากรรไกร รวมทงการสบฟน

- cleft lip and palate 2. ขอบงชและขนตอนของการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมทไมซบซอน

- Indication and contraindication of implants placements

- Osseointegration

- Steps of implant and prosthesis placement

- Treatment planning 3. การใหคาปรกษาหรอแนะนาเบองตนเกยวกบฟนปลอมชนดตาง ๆ ทยดตด กบรากเทยม

- Single tooth, Bridge, partial denture, Full denture 4. การจดการผปวยทางทนตกรรมในลกษณะของผปวยใน

- Hospital dentistry : Admission, Charting and orders, Ward round, Operation room procedure, discharge

การ เล อก ว ธ ตรวจ เล อดท เ หมาะสม ไ ด แ ก Complete blood count, Coagulogram, bleeding time




การแปลผลตรวจเลอด Complete blood count, Coagulogram, bleeding time

การตรวจจลชววทยา ไดแก Gram stain, Culture and sensitivity tests 5. จดการผปวยทไดรบการสงมาหรอสงไปขอคาปรกษาหรอการรกษาทาง ทนตกรรมจากแพทย

- Writing of referral and consultation forms Problem solving 10 ขอ

1.สามารถวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปากเพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม (26.1)

2. สามารถวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและใบหนาทไมยงยากในผปวยทมโรคทางระบบได (19.2)

3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทาง ศลยศาสตรชองปากและใบหนาได (19.6) 4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.7) 5. สามารถเลอกชนดและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการรกษาทางทนตกรรม (21.4)

1. การวางแผนรวมกบงานทนตกรรมประดษฐในการเตรยมชองปากเพอใสฟนเทยมโดยวธทางศลยกรรม

- Pre-prosthetic surgery 2. การวางแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากทไมยงยากในผปวยโรคทางระบบ

ทมผลตอภาวะเลอดออกหยดยาก การตดเชอของแผลผาตดและการตดเชอทางระบบการหายของแผล ภาวะฉกเฉนทางการแพทย 3. การสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางศลยศาสตรชองปากและ ใบหนา

- Communication skill 4. ทางเลอกของแผนการรกษาถอนฟน ผาฟนคด ผาตดเลกในชองปากตาม ความ

จาเปนและเหมาะสม สามารถอธบายขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ

- Risk or complication of surgical treatment

- Cost effective and benefit of treatment




6. สามารถวางแผน เลอกใช ยาและสารเคมในงานศลยศาสตรชองปากและใบหนาไดตามขอบงชและแผนการรกษาดอยางถกตองและเหมาะสม (19.5)

7. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมได อยางถกตอง (21.7) 8. สามารถจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวย ไดอยางถกตองและเหมาะสมรวมทงสงตอผปวยตามความจาเปน (21.7) 9. สามารถอธบายขนตอนการถอนฟน ถอนรากฟนทหกคางชนดไมซบซอนได (22.1) 10. สามารถอธบายขนตอนการผาฟนกรามลางซท 3 คด (22.2) 11. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน (22.4) 12. สามารถอธบายขนตอนการจดการแกไขอาการแทรกซอน

ทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.5)

13. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการบาดเจบของฟนและกระดกเบาฟนชนดไมซบซอนได (22.3)

5. เลอกชนดและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการรกษาทางทนตกรรม

- Indication and contraindication of local anesthetic agents

- Types of local anesthetic agents

- Pharmacology of local anesthetic agents -

- Dose, Dosage form, Drugs administration

- Side effects and complications of local anesthetic agents

- anesthetic techniques : Inferior alveolar, lingual, buccal, greater palatine, posterior superior alveolar, incisive, mental, infra-orbital nerve block, Local infiltration

6. การเลอกใชยาเพอการบาบดรกษาทางทนตกรรม ตามขอบงชและแผนการ รกษา แกผปวยไดอยางถกตองและเหมาะสม

Analgesic drugs : 1. Non opioid analgesics : Acetaminophen, NSATDs,COX2 inhibitors 2. Opioid analgesics

- Hemostasis agents

- Local anesthesia

- Antibiotics :





15. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน (22.4)

16. ตระหนกและจดการเบองตนในผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปาก และแมกซลโลเฟเชยล

16.1 ทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคดอยางยาก 16.2 ทมการบาดเจบบรเวณฟน กระดกรองรบฟน กระดกขากรรไกร และเนอเยอออนบรเวณชองปากและใบหนา 16.3 ทมการตดเชอสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด (22.6)

17. ตระหนกและจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอนรนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (22.7)

18. ตระหนกและจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอเมอกในชองปากและรอยโรคในกระดกขากรรไกร (22.8)

1. Beta lactam : Penicillins, Cephalosporins 2. Macrolides 3. Tetracyclines 4. Aminoglycosides 6. Lincosamides

- Antihistamine and anti-allergic drugs

- Drugs for medical emergency Disinfectant Antiseptic Wound dressing

7. การบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมไดอยางถกตอง

- Dose

- Dosage form

- Route of administration

- Interval of administration 8. การจดการตอปญหาหรอผลขางเคยงทเกดขนจากการใชยาแกผปวยไดอยาง

ถกตองและเหมาะสม

- Side effects

- Adverse reaction




19. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉย และบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบาบดรกษาทางศลยกรรมไดอยางเหมาะสม (20.7)

20. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน prolonged paresthesiaเลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะในชองปากได (20.8)

21. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปากได (20.9)

22. สามารถจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผปวยไดอยางเหมาะสม (21.2)

23. สามารถใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยได (21.3)

- Drug interaction

- Drug allergy 9. Indication and contraindication of tooth extraction

Armamentarium for tooth extraction Extraction techniques Post-extraction care

10. การผาฟนกรามคดลางซท 3

- Etiology and classification of impacted tooth

- Indication and contraindication of surgical removal of impacted tooth

- Armamentarium for surgical removal of impacted tooth

- Surgical techniques for removal of impacted tooth

- Post- surgical removal of impacted tooth care 11. การถอน/ผาตด รากฟนทหกคาง/ฟนทเหลอแตรากอยางงาย

- Indication and contraindication of surgical removal of root or fracture root

- Armamentarium for surgical removal of root

- Surgical techniques for removal of root or fracture root

- Post-operative care




12. การรกษาการตดเชอทมสาเหตจากฟนอยางงาย (27.4)

- Antibiotic therapy

- Intraoral incision and drain 13. การจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการ

ถอนฟน/ผาตดฟนคดได (27.5)

- Stop bleeding of soft and hard tissue

- Treatment of dry socket

- Simple surgical removal of root

- Management of oroantral communication (<3 มลลเมตร)

- Treatment of dentoalveolar infection

- Treatment of alveolar fracture

- Treatment of soft tissue injuries

- Treatment of nerve injuries 14. การจดการเบองตนในผปวยทตองไดรบการถอนฟนหรอผาตดฟนคด อยางยาก 15. การจดการเบองตนในผปวยทมการบาดเจบบรเวณฟน กระดกรองรบฟน

กระดกขากรรไกร และเนอเยอออนบรเวณชองปากและใบหนา

- Initial management e.g. first aid, stop bleeding, soft tissue care, temporary immobilization




- Tooth injury; complicated and un complicated crown and/or root fracture

- Periodontal injury; concussion, subluxation, luxation, extrusion and avulsion

- Alveolar bone injury

- Mandible and maxilla fracture 16. การจดการเบองตนในผปวยตดเชอทมสาเหตจากฟนทลกลามเขาชองพงผด

- Initial management of fascial space infection e.g. Antibiotic, Analgesic, Nutrition supplement

17. การจดการเบองตนในการแกไขอาการแทรกซอนรนแรงทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได Initial management or symptomatic treatment:

- รากฟนหกและอย ใกลอวยวะสาคญ ไดแก โพรงอากาศแมกซลลา เสนประสาท inferior alveolar

- ภาวะเลอดออกจากเนอเยอออนและกระดกทไมสามารถหามเลอดไดดวยวธการเฉพาะท

- มรทะลระหวางโพรงอากาศแมกซลลาและชองปาก >3 มลลเมตร และหรอภาวะทมอาการอกเสบของโพรงอากาศแมกซลลา ภายหลงการถอนฟน




- การตดเชอทลกลามไปยง fascial space ภายหลงการทาศลยกรรมชองปาก

- เครองมอหกและตกคางอยภายในเนอเยอออนและกระดก

- ฟนหรอสวนของฟนไดเคลอนตวจากเบาฟนเขาไปในบรเวณใกลเคยง เชน fascial space, maxillary sinus,inferior alveolar canal เปนตน

- มกระดกขากรรไกรหก เชน บรเวณ tuberosity, angle of mandible เปนตน

- Air emphysema 18. การจดการเบองตนผปวยทมความผดปกตของเยอเมอกในชองปากและรอยโรค

ในกระดกขากรรไกร

- Symptomatic treatment

- Oral hygiene care 19. ระบสาเหต ใหการวนจฉย และบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการ

บาบดรกษาทางศลยกรรม

- Bleeding: Hemostasis and coagulation

- Severe or acute pain: Trigeminal nerve and neuro-physiology of pain

- Postoperative infection: fascial spaces andspread of odontogenic infection,




- Trauma of soft or hard tissue:bodyresponse to trauma

- Nerve injuries: Trigeminal nerve and Facial nerve 20. การจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของ

อวยวะในชองปาก

- Methods of bleeding control e.g. pressure pack, cauterization, hemostasis agents

- Analgesic drugs

- Intra-oral incision and drain

- Use of antibiotics therapy 21. การเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอของอวยวะในชองปาก

- Hemostasis agents e.g. gel foam, surgicel, fibrin glue etc.

- Analgesic drugs: Acetaminophen, NSAID, COX2 inhibitor

- Antibiotics: Penicillin, Amoxicillin, Roxithromycin, Clindamycin, Metronidazole

22. การจดการความวตกกงวลและความเจบปวดของผปวย

- Methods of pain and stress reduction: Non pharmacological method Pharmacological method




- Indication and contraindication of premedication, conscious sedation and general anesthesia

- Sedative agents and anesthetic agents or drugs: Nitrous oxide, Diazepam, Midazolam, Flumazenil, Halotane, Fentanyl etc.

- Pre-operative cares

- Premedication, conscious sedation and anesthetic techniques

- Recovery care 23. การใชยารวมกบวธการอนเพอควบคมภาวะความเจบปวด และความวตกกงวล

ของผปวย

- Oral premedication: Diazepam, Midazolam

- Oral sedation: Chloralhydrate, Diazepam, Midazolam


Procedures 6 Supporting Competencies Must Know Recall/Comprehension 1 ขอ

1. ประเมนระดบความรสกตวของผปวยได (20.4) 2. ตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด (20.5) 3. ปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย (20.6)

1. การประเมนระดบความรสกตวของผปวย

- Clinical signs and symptoms

- Vital signs measurement 2. การตดตอประสานงานกบหนวยกชพตามเครอขายทสงกด

- Consultation and Referral system

- Writing consultation and referal forms 3. การปฏบตการกชพเบองตนแกผปวย

- Basic knowledge of emergency kit e.g. drugs, instruments and equipments

- Basic life support, Cardiopulmonary resuscitation

- การใช AED Application 2 ขอ 1.ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผ ปวยได

(20.1) 2. สามารถใหการจดการเบองตนในผปวยทมภาวะฉกเฉนได

อยางถกตอง เหมาะสมและสงตอผปวย (20.2)

1. ประเมนระดบภาวะฉกเฉนทางการแพทยในผปวย

- Clinical signs and symptoms: syncope, hyperventilation syndrome, respiratory arrest, shortness of breath, air way obstruction, cardiac arrest, cardiac pain, hypertension crisis, hypoglycemia, seizure, drug allergy- anaphylaxis

- Vital signs measurement 2. การจดการเบองตนในผปวยทมภาวะฉกเฉนและสงตอผปวย


Procedures 6 Supporting Competencies Must Know

- airway obstruction, respiratory arrest, shortness of breath, cardiac arrest, cardiac pain, hypertension crisis, seizure, drug allergy- anaphylaxis

- consultation and referral system

- Basic life support, Cardiopulmonary resuscitation

- การใช AED Problem solving 3 ขอ 1. สามารถจดการภาวะฉกเฉนไดอยางเหมาะสม (20.3)

2. สามารถอธบายขนตอนการผาฟนกรามลางซท 3 คด (27.2)


4. สามารถอธบายขนตอนการรกษาการตดเชอทไมซบซอนทมสาเหตจากฟน (27.4)

5. สามารถอธบายขนตอนการจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการถอนฟน/ผาตดฟนคดได (27.5)

1. การจดการภาวะฉกเฉน

- Syncope

- Hyperventilation syndrome

- Hypoglycemia

- Air way obstruction 2. การผาตดฟนกรามคดซท 3 อยางงาย

- Surgical techniques for removal of impacted tooth

- Post- surgical removal of impacted tooth care 3. การถอน/ผาตด รากฟนทหกคาง/ฟนทเหลอแตรากอยางงาย

- Surgical techniques for removal of root or fracture root

- Post-operative care 4. การรกษาการตดเชอทมสาเหตจากฟนอยางงาย

- Antibiotic therapy

- Intra oral incision and drain


Procedures 6 Supporting Competencies Must Know 5. การจดการแกไขอาการแทรกซอนทไมซบซอนทเกดขนระหวางหรอหลงการ

ถอนฟน/ผาตดฟนคดได

- Stop bleeding of soft and hard tissue

- Treatment of dry socket

- Simple surgical removal of root

- Management of oroantral communication (<3 มลลเมตร)

- Treatment of dentoalveolar infection

- Treatment of alveolar fracture

- Treatment of soft tissue injuries

- Treatment of nerve injuries


TOS สาขาปรทนตวทยา หมายเหต นยามของ โรคปรทนต หมายถง Periodontal diseases and conditions

ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาปรทนตวทยา

ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขดความสามารถ

ของตน รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาโรคปรทนตขนรนแรง และโรค ปรทนตทตองการการรกษาโดยวธศลยกรรมปรทนต และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษา อยางเหมาะสม (4.1)

11 จดระบบและใหการดแลรกษาทางทนตกรรมอยางปลอดภย รวมถงบรหารความเสยง

1. สามารถจดการการปองกนการตดเชอ การแพรกระจายเชอตลอดจนการปองกนอนตรายจากการ ประกอบวชาชพทอาจจะเกดขนในการตรวจรกษาผปวยโรคปรทนตได (11.1)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตร ชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถระบเชอทเปนสาเหตหลกของโรคปรทนตและ virulence factors (12.1) 2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดาเนนโรคปรทนต (12.2) 3. สามารถแจกแจง causes and effects ทมกบผปวยได (12.3) 4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการให diagnosis (AAP 2018 Classification) (12.4) 5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผนดแลรกษา (ใหคาแนะนาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกาจดเชอ ดวยยาและสารเคม) (12.5)


1. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1) 2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรคปรทนตได (13.2)


ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจาเปนในการประเมนสภาวะ

ผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ 1. สามารถอธบายขนตอน และบอกวธการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1) 2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทาการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง (14.2) 3. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจอนๆ สาหรบผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.3)


1. สามารถประเมนผปวยโรคปรทนตทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของเพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)


1. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนตไดอยางถกตอง (โดยเนนความสามารถในการบงชชนดและระดบการทาลายของกระดกเบาฟน) (16.1) 2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตได (16.2) 3. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคลได (16.3)


1. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคปรทนตและระบระดบความรนแรงและการกระจายของโรคได (AAP 2018 Classification) (17.1)


1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาโรคปรทนตไดอยางถกตอง ครบถวนและเปน ระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)


1. สามารถใหการพยากรณโรคแบบทงปากและแบบเฉพาะซ เพอการวางแผนการรกษา (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย) (19.1) 2. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางบรณาการ ถกตองและเหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2) 3. สามารถบอกลาดบขนตอนการรกษาทางปรทนตได (19.3)


ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies

4. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางปรทนตได (19.4) 5. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.5)

20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทาง ทนตกรรม รวมถงกชพเบองตน

1. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตได (20.1) 2. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.2) 3. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบาบดรกษา ทางปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.3)

23 ใหการรกษาทางปรทนตวทยาแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางปรทนตวทยาทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบสาเหตของการเกดโรคปรทนต และกระตนใหผปวยมสวนรวมใน การดแลสขภาพชองปาก (23.1) 2. สามารถเลอกวธการแปรงฟน และเลอกอปกรณการทาความสะอาดชองปากทเหมาะสมและสอนผปวยในการดแลอนามยชองปากไดอยางถกตอง (23.2) 3. สามารถระบการมหนนาลายเหนอเหงอกและใตเหงอก และสามารถทาการขดหนนาลายและเกลาราก ฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate)โดยใชเครองขดหนนาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3) 4. สามารถระบ จดการและควบคม สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4) 5. สามารถตดสนใจไดวามความจาเปนในการใชยาและ/หรอสารเคมในการดแลรกษาผปวยโรคปรทนตได อยางเหมาะสม (23.5)


ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 6. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยาและ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยาง

เหมาะสม (23.6) 7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบาบดรกษาผปวยทเปนฝเหงอกและฝปรทนตไดอยางถกตอง (23.7) 8. สามารถระบการหายของอวยวะปรทนตหลงการรกษาดวย non-surgical และ surgical treatment (23.8)

28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถระบสาเหตสงเสรมการดาเนนโรคปรทนตจากปจจยการสบฟนและระบบบดเคยวไดและจดการใหผปวยไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (28.1)

30 ตระหนกรถงผปวยทมขอบงชในการทาทนตกรรมรากเทยม และสงตอไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถใหการรกษาในระยะคงสภาพในผปวยทไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมไดอยาง เหมาะสม (30.1) 2. สามารถประเมนและระบปญหาของรอยโรครอบรากเทยมและสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษา อยางเหมาะสม (30.2)


1. สามารถประเมนผลการรกษาทางปรทนตขนควบคมอนามยชองปาก ตดตามผลการรกษา และการ รกษาในระยะคงสภาพอวยวะปรทนตได (32.1)

33 ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข

1. สามารถประเมนสขภาพชองปากปจเจกบคคล จากมตดานสขภาพกาย ใจ จตวญญาณและ สงคมได (33.1) 2. สามารถวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของปจเจกบคคลเพอออกแบบวธการดแล สขภาพชองปากได (33.2)


ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 3. สามารถอธบายและระบวธการดแลสขภาพชองปากและประเมนผลการใหทนตสขศกษาของปจเจก

บคคล (33.3) 4. สามารถวางแผนดาเนนการการสงเสรมสขภาพและใหคาแนะนาในการดแลสขภาพผปวยปรทนตได อยางเหมาะสม (33.4)


ตารางท 2 TOS สาขาปรทนตวทยา

ปรทนตวทยา Health promotion & Prevention



Pt.management& treatment

Procedures


4 8 10 10 3


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

Recall/ Comprehension

Application

Problem solving

- 2 2 3 2 3 - 2 8 1 5 4 1 2 -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาปรทนตวทยาตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 35 ขอ)



Recall/Comprehension -

- -

Application 2

1. สามารถประเมนสขภาพชองปากปจเจกบคคล จากมตดานสขภาพกายใจจตวญญาณและสงคมได (33.1)

2. สามารถวเคราะหและแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของปจเจกบคคลเพอออกแบบวธการดแลสขภาพชองปากได (33.2)

1. สาเหตการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment

2. Systemic and Local modifying factors - Systemic related diseases - Tobacco smoking, Diabetes mellitus - Alcohol consumption

3. Patient education and motivation Problem solving 2

1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบสาเหตของการเกดโรคปรทนต และกระตนใหผปวยมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก (23.1)

2. สามารถเลอกวธและสอนผปวยในการดแลอนามยชองปากทเหมาะสม (23.2)

3. สามารถอธบายและระบวธการดแลสขภาพชองปากและประเมนผลการใหทนตสขศกษาของปจเจกบคคล (33.3)

1. สาเหตการเกดโรคปรทนตของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment

2. Systemic and Local modifying factors 3. การควบคมการสะสมคราบจลนทรย

3.1 Mechanical plaque control - Toothbrush, brushing techniques and indications - Interproximal cleansing aids and indications




4. สามารถวางแผนดาเนนการการสงเสรมสขภาพและใหคาแนะนาในการดแลสขภาพผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (33.4)

5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผนดแลรกษา (ใหคาแนะนาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกาจดเชอดวยยาและสารเคม) (12.5)

3.2 Chemical plaque control - Types, active ingredients and indications





1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคปรทนตและ virulence factors (12.1)

2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดาเนนโรคปรทนต (12.2)

1. Non-specific and Specific plaque theory 2. Periodontal pathogens and virulence factors 3. Innate and adaptive immunity

Application 2 1. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดาเนนโรคปรทนต (12.2)

1. ความสมพนธของลกษณะทางคลนกและจลพยาธวทยา อาการและอาการ แสดงของโรคปรทนต

Problem solving 3

1. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตได (16.2) 2. สามารถอธบายวทยาภมคมกนทมผลตอการดาเนนโรคปรทนต (12.2) 3. สามารถแจกแจง causes and effects ทมกบผปวยได (12.3)

1. Immunohistopathogenesis of periodontal disease 2. ความสมพนธของลกษณะทางคลนกและจลพยาธวทยา อาการและอาการ แสดงของโรคปรทนต 3. สาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคปรทนตของปจเจก บคคล

- Host/Agents/Environment - Systemic and Local modifying factors




Recall/Comprehension - - - Application 2

1. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1)

2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทาการตรวจผปวยโรคปรทนตไดอยางถกตอง (14.1)

3. สามารถบนทกสภาวะปรทนตและเนอเยอในชองปากทเกยวของไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบ (18.1)

4. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการให diagnosis (AAP 2018 Classification) (12.4)

1. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคปรทนต - ขอมลสวนตว - อาการสาคญทนาผปวยมาพบแพทย (chief complaint) และประวตเจบปวยปจจบน (present illness) - การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม - การซกประวตดานทนตกรรม

2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอาย ปจจยทมสวนเกยวของกบการซกประวต เชน อาชพ,ระดบการศกษา,ภาษา 3. การตรวจและบนทกขอมลสภาวะปรทนตและเนอเยอในชองปากทเกยวของ เชน

- Gingival and mucogingival condition - Probing depth, mobility, furcation involvement - Clinical attachment level - Local factors ตางๆ เชน

Tooth conditions that affect periodontal status (เชน cervical enamel projection, food impaction)

Overhanging restoration

Caries related

Traumatic occlusion




Problem solving 8

1. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรค ปรทนตได (13.2) 2. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของโรคปรทนตได (13.1) 4. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนตไดอยางถกตอง (โดยเนนความสามารถในการบงชชนดและระดบการทาลายของกระดกเบาฟน) (16.1) 5. สามารถใหการวนจฉยแยกโรคปรทนตและระบระดบความ รนแรงของโรคได (AAP 2018 Classification) (17.1)

1. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคทางระบบและ/หรอการใชยาทเกยวของ กบการเปนปจจยเสยงการเกดและการรกษาโรคปรทนต

1.1 associated with the endocrine system 1.2. associated with hematological disorders 1.3. associated with genetic disorders 1.4. modified by medications 1.5. modified by malnutrition 1.6. associated with other systemic conditions/diseases (Cardiovascular diseases, Pregnancy, Stress etc.)

2. การซกประวตผปวยทมปญหาโรคปรทนต - ขอมลสวนตว - อาการสาคญทนาผปวยมาพบแพทย (chief complaint) และประวตเจบปวยปจจบน (present illness) - การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม - การซกประวตดานทนตกรรม

3. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอายปจจยทมสวนเกยวของกบการซกประวตเชน อาชพ ระดบการศกษา ภาษา 4. การอานและแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของอวยวะปรทนต 5. Periodontal disease classification (การวนจฉยโรคปรทนต AAP 2018 Classification)




6. การตรวจและวนจฉยรอยโรครอบรากเทยม 6.1 Peri-implant mucositis 6.2 Peri-implantitis

Pt.management&

treatment 10 Supporting Competencies Must Know


1. สามารถระบการหายของอวยวะปรทนตหลงการรกษาดวย non-surgical และ surgical treatment (23.8)

1. การหายของเหงอกหลงการรกษาโดยวธขดหนนาลายและเกลารากฟน หรอศลยปรทนตชนดตางๆ

- reattachment - new attachment - long junctional epithelium - regeneration

Application 5

1. สามารถใหการพยากรณโรคแบบทงปากและแบบเฉพาะซ เพอการวางแผนการรกษา (19.1)

2. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)

3. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยาและ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.6)

1. การพยากรณโรคแบบทงปาก (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย) จาแนกเปน - Good - Fair - Poor




4. สามารถประเมนและระบปญหาของรอยโรครอบรากเทยมและสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (30.2)

2. การพยากรณโรคแบบเฉพาะซ (อางองจากสมาคมปรทนตวทยาแหงประเทศไทย จาแนกเปน - Good - Fair - Poor - Questionable - Hopeless 3. Periodontal treatment planning

3.1 Systemic phase 3.2 Hygienic phase 3.3 Corrective phase 3.4 Maintenance phase

4. Concept and goals of periodontal treatment 5. เภสชวทยาและหลกการใชยาตานจลชพ (Principles of antimicrobial therapy) ในรปแบบของการใชยาทางระบบ (systemic antibiotic) หรอเฉพาะท (local delivery) เพอชวยเสรมการรกษาโรคปรทนต เชน Penicillins, Cephalosporins, Macrolides, Metronidazole, Tetracyclines




6. Non-surgical treatment ของรอยโรครอบรากเทยม และการคงสภาพ 6.1 Peri-implant mucositis 6.2 Peri-implantitis

7. วตถประสงค ขอบงชและขอหาม ขอดและขอเสย ขนตอนการรกษา การเตรยมผปวย กอนและหลงการรกษา ขอควรระวงเกยวกบภาวะแทรกซอน

- Resective procedures - Regenerative procedures - Mucogingival procedures

8. Maintenance phase - Supportive periodontal therapy




Problem solving 4

1. สามารถวางแผนรกษาทางปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสม กบบรบทผปวย (19.2) 2. สามารถบอกลาดบขนตอนการรกษาทางปรทนตได (19.3) 3. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางปรทนตได (19.4) 4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอดขอเสยของการรกษาแตละแบบ (19.5)

5. สามารถตดสนใจไดวามความจาเปนในการใชยาและ/หรอสารเคมในการดแลรกษาผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.5)

6. สามารถเลอกชนดและบอกขนาดยาและ/หรอสารเคมในการรกษา ผปวยโรคปรทนตไดอยางเหมาะสม (23.6)

7. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบาบดรกษาผปวยทเปนฝเหงอกและฝปรทนตไดอยางถกตองเหมาะสม

8. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตได (20.1)

1. Concept and goals of periodontal treatment

ผปวยทวไป

ผสงอาย ผปวยทมโรคทางระบบ

2. Periodontic –Endodontic/Orthodontic/Prosthodontic/Restorative Interrelationships and management 3. ยาและสารเคม

3.1 ยาตานจลชพ (Antimicrobial agents) ทเกยวของกบการรกษา โรคปรทนต เชน

- Penicillins and Cephalosporins - Macrolides - Metronidazole - Tetracyclines

3.2 ยาระงบเชอ (Antiseptics) 3.2 ยาตานการอกเสบ (Anti-inflammatory drugs) 3.3 ยาแกปวด (Analgesics) 3.4 ยาลดอาการเสยวฟน (Desensitizing agents) 3.5 ยาสฟน (Dentifrices)




9. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของอวยวะปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.2)

10. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบาบดรกษาทางปรทนตไดอยางเหมาะสม (20.3)

11.สามารถระบและจดการ สาเหตสงเสรมการดาเนนโรคปรทนตจากปจจยการสบฟนและระบบบดเคยวได (28.1)

12. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาโรคปรทนตขนรนแรง และโรคปรทนตทตองการการรกษาโดยวธศลยกรรมปรทนต และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

13. สามารถประเมนผลการรกษาทางปรทนตขนควบคมอนามยชองปาก ตดตามผลการรกษา และการรกษาในระยะคงสภาพอวยวะปรทนตได (32.1)

4. Emergency treatment - Bleeding, Trauma, Infection - Gingival abscess - Periodontal abscess

5. Trauma from occlusion & Occlusal therapy 5.1 Signs & symptoms 5.2 Management

- Primary occlusal trauma - Secondary occlusal trauma

6. Concept, rationale and goals of corrective phase (Periodontal surgery) วตถประสงค ขอบงชและขอหาม ขอดและขอเสย ขนตอนการรกษา การเตรยมผปวยกอนและหลงการรกษา ขอควรระวงเกยวกบภาวะแทรกซอน

- Resective procedures - Regenerative procedures - Mucogingival procedures


Procedures 3



1. สามารถระบการมหนนาลายเหนอเหงอกและใตเหงอกและสามารถทาการขดหนนาลายและเกลารากฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate) โดยใชเครองขดหนนาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3)

2. สามารถระบ จดการและควบคม สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4)

1. Periodontal Instrumentation 1.1 Hand instrumentations

- ประเภท ลกษณะของเครองมอทใชในการ รกษาโรคปรทนต - การใชเครองมอในการตรวจและคงสภาพรากเทยม - การคงสภาพและการลบเครองมอทใชในการรกษาโรคปรทนต - ผลเสย และขอควรระวงในการใชเครองมอแตละประเภททใชใน

การรกษาโรคปรทนต 1.2 Powered instruments

- ประเภท ลกษณะของ powered instruments ทใชในการรกษาโรคปรทนต

- ผลเสย และขอควรระวงในการใช powered instruments แตละประเภททใชในการรกษาโรคปรทนต

2. Rationale of non-surgical treatment 3. การควบคมการตดเชอและการปนเปอนของเลอดและนาลาย


Procedures 3


Application 2

1. สามารถระบการมหนนาลายเหนอเหงอกและใตเหงอก และ สามารถทาการขดหนนาลายและเกลารากฟนในผปวยโรคปรทนตระดบตนถงปานกลาง (mild-moderate)โดยใชเครองขดหนนาลายไฟฟาและ hand instruments (23.3)

2. สามารถระบ จดการและควบคม สาเหตการเกดโรคปรทนตจากปจจยสงเสรมทางระบบและเฉพาะทได (23.4)

3. สามารถใหการดแลคงสภาพของเนอเยอรอบรากเทยมในผปวยทไดรบการบรณะดวยทนตกรรมรากเทยมไดอยางเหมาะสม (30.1)

1. Rationale of non-surgical treatment 2. Complication หลงการขดหนนาลาย เกลารากฟน และการแกไข

- Dentine hypersensitivity และการแกไขดวยยา/สารเคม 3. การดแลรกษา

3.1 Peri-implant mucositis 3.2 Peri-implantitis



TOS สาขาทนตกรรมหตถการ ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมหตถการ

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 4 ประ เม น ร ะ ดบสมร รถนะและตระห นก ร ใ น ข ด


1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาทางทนตกรรมหตถการทยงยากซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดโรคฟนผ (12.1) 2. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตท

ไมใชฟนผ (Non-carious lesion, Tooth surface loss) (12.2) 3. สามารถเชอมโยงความรพนฐานดานจลชววทยา พยาธวทยา รงสวทยาและอนๆทเกยวของในการวนจฉยโรค

ฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ (12.3) 4. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในผปวยได (12.4) 5. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5) 6. สามารถใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (12.6)


1. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตความเจบปวยของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ได (13.1)

2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (13.2)

3. สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบ (13.3)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies


1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทาการตรวจผปวยโรคฟนผไดอยางถกตอง และเหมาะสม (14.1) 2. สามารถเลอกวธการตรวจทางหองปฏบตการสาหรบผปวยทมแนวโนมความเสยงสงของการเกดโรคฟนผไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2) 3. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3)


1. สามารถประเมนผปวยโรคฟนผและผปวยทมการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)


1. สามารถแปลผลจากขอมล ประวต และการตรวจในชองปากของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.1)

2. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผจากผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.2)

3. สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.3)

4. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคฟนผและรอยโรคทเกด จากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (16.4) 5. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและ เนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคลได (16.5) 6. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผได (16.6)




1. สามารถวนจฉยแยกโรค (differential diagnosis) ฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (17.1)


1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)


1. สามารถใหการพยากรณโรคโดยรวมทงปากและเฉพาะซของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ (19.1)

2. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทของผปวย (19.2) 3. สามารถบอกลาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.3) 4. สามารถสอสารกบผปวยเกยวกบแผนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.4) 5. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของ

การรกษาแตละแบบได (19.5) 20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอ

ทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได 1. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบ ของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.1) 2. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.2) 3. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3)


1. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม(21.1) 2. สามารถเลอกและใชยาและยาชาเฉพาะทสาหรบใหการรกษาผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.2)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 24 จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนทไมไดมสาเหตมา

จากฟนผและใหการบรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช

1. สามารถบอกขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆ ตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)

2. สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวย (24.2)

3. สามารถออกแบบโพรงฟนใหเหมาะสมกบวสดบรณะทเลอกใช และ เหมาะสมกบลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (24.3)

4. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4)

5. สามารถกาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอในโพรงฟน (24.5)

6. สามารถบรณะฟนใหไดรปรางตามหลกทนตกายวภาคเพอการทาหนาทและมความสวยงาม (24.6) 7.สามารถจดการภาวะฟนไวเกนไดอยางเหมาะสม (Management of tooth hypersensitivity) (24.7) 8. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปาก รวมถงการแนะนาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเอง การควบคมและกาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8) 9. สามารถประเมน วเคราะห ระบวธการและใหคาแนะนาในการดแลสขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผปวยโรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9) 10. สามารถใหคาแนะนาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาทางทนตกรรมหตถการ (24.10)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมหตถการ (จานวน 35 ขอ)

ทนตกรรมหตถการ Health promotion & Prevention



Pt. management & treatment

Procedures


2 7 5 11 10


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

- 2 - 2 3 2 - 3 2 - 6 5 3 5 2


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมหตถการตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 35 ขอ)




- -

Application 2

1. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปากรวมถงการแนะนาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเองการควบคมและกาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8) 2. สามารถประเมน วเคราะห ระบวธการและใหคาแนะนาในการดแลสขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผปวยโรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9) 3. สามารถใหคาแนะนาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาทางทนตกรรมหตถการ (24.10)

1. การใชงาน อาการและพยาธสภาพของฟน สภาพของวสดบรณะและอวยวะขางเคยงภายหลงการบรณะ

2. การดแลสขภาพชองปากทงกอนและหลงการบรณะทางทนตกรรมหตถการ 3. หลกการ และประเมน caries risk assessment - ADA - ICDAS 4. Caries/Non-caries control and Caries/Non-caries prevention 4.1 Professional care 4.2 Home care




1. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดโรคฟนผ (12.1) 2. สามารถอธบายสาเหตและกลไกของการเกดรอยโรค

ทเกดจากการ สญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ (Non-carious lesion, Tooth surface loss) (12.2)

3. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในผปวยได (12.4)

1. สาเหตการเกดโรคฟนผ - Host/Agents/Environment/Time - Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy 2. สาเหตการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ - Host/Agents/Environment - Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits

- Modifying factors (medication, systemic/underlying diseases, occupational hazards, dental tooth trauma, e.g. GERD, Sports, Musical instruments etc.) 3. กลไกของการเกดโรคฟนผ

3.1. Enamel caries 3.2. Dentin caries 3.3. Caries progression in enamel and dentin

Anatomical of tooth and pulp morphology, e.g., direction of enamel rod and dentinal tubules Caries progression of occlusal and proximal caries




4. กลไกการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนจากเหตทไมใชฟนผ 5. Causes and effects ของการเสยวฟนและปวดฟนทมกบผปวย - Hydrodynamic theory: Tooth hypersensitivity - Dental pain - Dentin-Pulpal complex

Application 3 1. สามารถแจกแจงสาเหตและผลของอาการเสยวฟนและปวดฟนในปวยได (12.4) 2. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการจาแนกประเภทรอยโรคของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (12.3) 3. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเกดโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (16.4) 4. สามารถระบปจจยและระดบความเสยงตอการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคลได (16.5)

1. Causes and effects ทมกบผปวย - Hydrodynamic theory: Tooth hypersensitivity - Dental pain - Dentin-Pulpal complex

2. การจาแนกกลมการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนและ/หรอการวนจฉยโรคทางทนตกรรมหตถการ

3. วธการตรวจและวนจฉยโรคทางทนตกรรมหตถการรวมทงการเปรยบเทยบความรนแรงของโรค

4. สาเหตการเกดโรคฟนผ ของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment - Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy




5. สาเหตการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment - Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits 6. ปจจยเสรม ปจจยเสยงและระดบความเสยงของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผ

Problem solving 2

1. สามารถเชอมโยงความรพนฐานของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผกบสภาวะแวดลอมในชองปาก รวมถงการแนะนาในการปองกนโรค การดแลสขภาพชองปากดวยตนเอง การควบคมและกาจดเชอดวยยาและสารเคม (24.8) 2. สามารถประเมน ว เคราะห ระบว ธการและใหคาแนะนาในการดแล สขภาพชองปาก และประเมนผลการใหทนตสขศกษาของผ ปวยโรคทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (24.9) 3. สามารถใหคาแนะนาการควบคมอนามยชองปากหลงการรกษาทางทนตกรรมหตถการ (24.10)

1. สาเหตการเกดโรคฟนผของปจเจกบคคล - Host/Agents/Environment/Time - Saliva (component, flow rate, buffer capacity) - Sugary consumption (frequency, duration, types) - Dental anatomy 2. สาเหตการเกดรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผของปจเจกบคคล

- Host/Agents/Environment - Tooth structure (enamel, dentine) - Acidic food consumption (frequency, duration, types) - Parafunctional habits 3. ปจจยเสรม ปจจยเสยงและระดบความเสยงของการเกดโรคฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผของปจเจกบคคล


4. Caries/Non-caries control and Caries/Non-caries prevention 4.1 Professional care 4.2 Home care/

Data gathering &

Diagnosis 5 Supporting Competencies Must Know


- -

Application 3

1. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตความเจบปวยของโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ ได (13.1)

2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (13.2)

3. สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3)

4. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทาการตรวจผปวยโรคฟนผไดอยางถกตอง และเหมาะสม (14.1)

1.การซกประวตและรวบรวมขอมลของผปวยทมปญหาโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ

- ขอมลสวนตว - อาการสาคญทนาผปวยมาพบแพทย (chief complaint) - ประวตเจบปวยปจจบน (present illness) - การซกประวตดานสงคมและพฤตกรรม - การซกประวตดานทนตกรรม - Contributing factors ทมผลตอการเกดโรคฟนผ ไดแก systemic disease, History of head & neck irradiation, medication, physical disabilities - ผลตรวจทางหองปฏบตการทเกยวของกบการเกดโรคฟนผ ไดแก Caries activity test - Contributing factors ทมผลตอการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหต

ไมใชฟนผ


5. สามารถเลอกการตรวจทางหองปฏบตการสาหรบผปวยทมความเสยงสงของโรคฟนผไดอยางถกตองและเหมาะสม (14. 2)

6. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.3) สามารถบนทกสภาวะความผดปกตและโรคทเกดกบฟนในชองปากไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบ (18.1)

2. ความแตกตางในการซกประวตระหวางกลมอายปจจยทมสวนเกยวของกบการซกประวตเชนอาชพอาย ระดบการศกษาเปนตน

3. การบนทกขอมลทเกยวของกบงานทนตกรรมหตถการ 4. เลอก และ ใชวธการตรวจ

ไดแก visual-tactile examination, percussion, EPT ,radiographic examination ไดอยางเหมาะสมกบผปวยแตละราย




Problem solving 2

1. สามารถแปลผลจากขอมล ประวต และการตรวจในชองปากทเกยวของกบโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.1) 2.สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของโรคฟนผและรอย โรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผจาก ผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.2) 3. สามารถแปลผลการตรวจทางหองปฏบตการของโรคฟนผและรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผไดอยางถกตอง (16.3) 4. สามารถวนจฉยแยกโรค (differential diagnosis) ฟนผและการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผได (17.1)

1. การแปลผลขอมลจากการตรวจโรคฟนผและการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผ เพอระบความรนแรงของโรค

-ขอมล ประวต และการตรวจในชองปาก - ภาพถายรงส - การตรวจทางหองปฏบตการ เชน Caries activity test 2. การวนจฉยแยกโรค (differential diagnosis) ของความผดปกตและ/หรอโรคทางทนตกรรมหตถการ

2.1. Carious lesions: sound, noncavitated caries (enamel caries, cavitated caries (dentin caries), arrested caries, reversible pulpitis, irreversible pulpitis - Inactive caries - Active caries - Arrested caries

2.2. Non-carious lesions: abrasion, attrition, erosion, abfraction


Pt. management & treatment 11



- -

Application 6

1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5) 2. สามารถใหการพยากรณโรคแบบทงปากและแบบ เฉพาะซเพอการวางแผนการรกษา (19.1) 3. สามารถบอกลาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการได (19.3) 4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาตามความจาเปนและเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.5) 5. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบาบดรกษาผปวยทมสภาวะแทรกซอนจากการบาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3) 6. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยในการวางแผน ดแลรกษา (ใหคาแนะนาในการปองกนโรคการดแลสขภาพชองปาก ดวยตนเองการควบคมและกาจดเชอดวยยาและสารเคม) (12.4)

1. หลกการและการใชทนตวสดศาสตรในงานบรณะฟน (Restorative materials)

Composition of materials

Physical and biological properties of materials

ขอดและขอจากดของวสดบรณะแตละชนดทใชในปจจบน

ประเมนเหตผลและความจาเปน และลาดบความสาคญทตองการของวสดบรณะซงจะนามาใชทดแทนสวนของฟนทหายไป

การเลอกใชวสดบรณะใหเหมาะสมกบลกษณะของพยาธสภาพของฟนและบรบทของผปวย

1.1 Contemporary Restorative materials - Tooth color materials (Resin composite, Glass ionomer) - Amalgam




7. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.1) 8. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะ เจบปวดเฉยบพลน เลอดออก และการบาดเจบ ของผปวยทางทนตกรรมหตถการได (20.2) 9. สามารถจดการกบความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (21.1) 10. สามารถเลอกและใชยาและยาชาเฉพาะทสาหรบใหการรกษาผปวยทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.2) 11. สามารถจดการภาวะฟนไวเกนไดอยางเหมาะสม (Management of tooth hypersensitivity) (24.7)

1.2 Pulp protection materials - Glass ionomer - Calcium hydroxide -Others :Zinc phosphate, Zinc polycarboxylate, Calcium silicate-based materials

1.3 Provisional materials - Zinc oxide eugenol - Modified zinc oxide eugenol - Others

2. การวางแผนการรกษาและลาดบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมหตถการ 2.1 Management of pit and fissure carious and non-carious lesions

2.2 Management of smooth surface carious lesions 2.3 Management of deep carious lesions

2.4 Management of cervical carious and non-carious lesions 2.5.Management of root carious lesions 2.6.Management of tooth hypersensitivity

3. วเคราะหและประเมนความสาเรจและปญหา/สาเหตของความลมเหลวของ การบรณะฟนและ ระบแนวทางการแกไขทเหมาะสมได 4. การพยากรณโรคทงปากและเฉพาะซ




5. การบาดเจบทเกดจากการกระทาของทนตแพทย เชน การเกดภยอนตรายตอเนอเยอโพรงฟนและเนอเยอออน รวมทงวธปองกนและแกไข

6. การจดการภาวะเจบปวด เจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และความวตกกงวล จากการรกษาทางทนตกรรมหตถการ

Problem solving 5

1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการบรณะฟนได (12.5)

2. สามารถเลอกและใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางเหมาะสม (12.6)

3. สามารถวางแผนรกษาทางทนตกรรมหตถการไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทของผปวย (19.2)

4. สามารถประเมนผปวยโรคฟนผและผปวยทมการสญเสยเคลอบและเนอฟนเหตไมใชฟนผทมความสมพนธกบโรคทางระบบและยาทใชไปยงแพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

5. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยและบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบาบดรกษาทาง ทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสม (20.3)

1. ชนดของวสดบรณะฟนและการเลอกใชใหเหมาะสมกบพยาธสภาพ (รอยโรคหรอความผดปกตบนตวฟน รากฟน) 1.1. Restorative materials

- Tooth color materials (Resin composite, Glass ionomer) - Amalgam

1.2 Pulp protection materials - Glass ionomer - Calcium hydroxide -Others :Zinc phosphate, Zinc polycarboxylate, Calcium

silicate-based materials 1.3 Provisional materials

- Zinc oxide eugenol - Modified zinc oxide eugenol - Others




5.1 สามารถบอกหลกการและขนตอนการบรณะฟนตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)

5.2 สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบและเนอฟนผปวย (24.2)

5.3 สามารถประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.1) 6. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาทางทนตกรรมหตถการทยงยากซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

2. หลกการ Minimal intervention 3. การเลอกแผนการรกษาทางทนตกรรมหตถการทเหมาะสมกบผปวยแตละคน 4. วเคราะหและประเมนความสาเรจและปญหา/สาเหตของความลมเหลวของการบรณะฟนและ ระบแนวทางการแกไขทเหมาะสมได

5. การวางแผนการรกษาทางทนตกรรมหตถการในผปวย 6. การสงตอผปวยใหเหมาะสมกบการรกษาทงผปวยโรคทางระบบและกรณทยงยากซบซอนในการรกษาทางทนตกรรมหตถการ

7. สาเหตการวนจฉยและการบาบดรกษาผ ปวยทมภาวะแทรกซอนจากการบาบดรกษาทางทนตกรรมหตถการ

8. ขอควรคานงทางชวภาพและการบาดเจบทเกดจากการกระทาของทนตแพทย 8.1. กายวภาคและลกษณะของสวนตางๆของฟนทมผลตอการเตรยมโพรงฟน 8.2. ผลของการอดฟนตอเนอเยอปรทนต 8.3. การบาดเจบทเกดจากการกระทาของทนตแพทย

9. การประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา




1. สามารถใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (12.6) 2. สามารถบอกขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆ ตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบและเนอฟนผปวยไดอยางมเหตผล (24.1) 3. สามารถบอกวธการเตรยมโพรงฟนและทาการเตรยมโพรงฟนไดอยางถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะตามวสดทเลอกใช โดยอนรกษเนอฟนไวใหมากทสดและไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง (24.4) 4. สามารถกาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสย เคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอในโพรงฟน (24.5) 5. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผได (16.6)

1. ชนดตางๆ และการใชงานของวสด 1.1 วสดปกปองเนอเยอใน 1.2 วสดบรณะฟนชวคราว 1.3 วสดบรณะฟน

1.3.1 Tooth color materials (Resin composite, Glass ionomer) 1.3.2 Amalgam

2. เครองมอและอปกรณตางๆ ทใชในงานทนตกรรมหตถการ รวมทงวธการใชงานการบารงรกษาและการฆาเชอของเครองมอดงกลาว

1.1 Instrument for caries removal 1.2 Instrument for cavity preparation 1.3 Instrument and equipment for filling 1.4 Instrument for polishing

3. ขนตอนการบรณะฟนชนดตางๆตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสย เคลอบและเนอฟนใหไดรปรางหนาทฎและความสวยงามและมอายการใชงานท เหมาะสม 4. ตาแหนงการเขาทางานของทนตแพทย และการจดเกาอทาฟน และตาแหนงของผปวย



5. วธกาจดรอยผในระดบความลกตางๆอยางเหมาะสมโดยสมพนธกบชนดของวสดบรณะ รวมทงว ธการกาจดฟนผลกเ พอรกษาความมช วตของฟน ไดแก Direct/indirect pulp capping, Caries control, Stepwise excavation เ ป นตน

6.เครองมอและวธการควบคมความชนทเกดขนภายในชองปากรวมถงการจดการกบเนอเยอออน เชน การแยกเหงอก และการหามเลอด

7. การเตรยมโพรงฟนใหถกตองตามหลกชวกลศาสตรของการบรณะดวยอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน ใหอนรกษเนอเยอฟนไวใหมากทสด และไมเปนอนตรายตออวยวะขางเคยง

7.1 ชนดของโพรงฟน ตามหลก modified G.V. Black และชอสวนตางๆ ของโพรงฟน 7.2 วธปองกนและแกไขการบาดเจบทเกดจากการกระทาของทนตแพทย

8. ขอปฏบตในการปองกนอนตรายจากการทางานทางทนตกรรมหตถการทม ความเกยวของกบปรอท 9. วธการประเมนความเสยงของการเกดฟนผ (Caries risk assessment)

Application 5

1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของ กบการบรณะฟนได (12.5)

2. สามารถเลอกและใชทนตวสดทเกยวของกบการบรณะฟนไดอยางเหมาะสม (12.6)

1.หลกการและรปแบบ และวธการเตรยม โพรงฟนสาหรบบรณะฟนดวยวสดบรณะฟนแตละชนด



3. สามารถบอกหลกการและขนตอนการบรณะฟนตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวยไดอยางมเหตผล (24.1)

4. สามารถเลอกและใชทนตวสดในงานทนตกรรมหตถการไดอยางเหมาะสมตามลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนของผปวย (24.2)

5. สามารถออกแบบโพรงฟนใหเหมาะสมกบวสดบรณะทเลอกใช และ เหมาะสมกบลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (24.3)


7. สามารถกาจดรอยโรคฟนผและจดการรอยโรคทเกดจากการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟนเหตไมใชฟนผโดยรกษาความมชวตของเนอเยอในโพรงฟน (24.5)

8. สามารถบรณะฟนใหไดรปรางตามหลกทนตกายวภาคเพอการทาหนาทและมความสวยงาม (24.6)

2. การออกแบบและการเตรยมโพรงฟนลกษณะตางๆ ไดถกตองตามหลก ชวกลศาสตรของการบรณะฟนดวยวสดอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน โดยอนรกษเนอเยอฟนทดๆไวใหมากทสด และไมทาใหเกดอนตรายตออวยวะ ขางเคยง 3. การเลอกใชวสดปกปองเนอเยอในไดอยางเหมาะสม ในกรณทจาเปน 4. ชนดของวสดบรณะฟนและการเลอกใช 5. วธบรณะฟน และขดแตงวสดบรณะฟนแตละชนด

5.1 การบรณะฟนดวยวสดอมลกม รวมทงเลอกใชเมตรกซ และเวดจ ไดอยางเหมาะสมในกรณทจาเปน

5.2 การบรณะฟนดวยวสดเรซนคอมโพสตการเลอกใชเมตรกซ และเวดจ รวมทงการใชสารยดตดระบบตางๆไดอยางถกตอง 5.3 การบรณะฟนดวยวสดกลาสไอโอโนเมอรชนดตางๆ 5.4 การเลอกใชหวขดแตงวสดบรณะชนดตางๆ ไดอยางเหมาะสมกบ ชนดของวสด และลกษณะของโพรงฟน โดยไมกอใหเกดอนตรายกบ อวยวะขางเคยง



Problem solving 2 1. สามารถออกแบบโพรงฟนใหเหมาะสมกบวสดบรณะทเลอกใช และ เหมาะสมกบลกษณะพยาธสภาพของการสญเสยเคลอบฟนและเนอฟน (24.3)


3. สามารถบรณะฟนใหไดรปรางตามหลกทนตกายวภาคเพอการทาหนาทและมความสวยงาม (24.6)

4.สามารถประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมหตถการและใหการแกไขอยางเหมาะสมในกรณทมปญหา (32.1)

1. การออกแบบและการเตรยมโพรงฟนลกษณะตางๆ ไดถกตองตามหลก ชวกลศาสตรของการบรณะฟนดวยวสดอมลกม และวสดบรณะสเหมอนฟน โดยอนรกษเนอเยอฟนทดไวใหมากทสด และไมทาใหเกดอนตรายตออวยวะขางเคยง

2.การจดการวสดบรณะทลมเหลวอยางเหมาะสมโดยอนรกษเนอฟนใหไดมากทสด (Management of defective restorations)

3. วธบรณะฟน และขดแตงวสดบรณะฟนแตละชนด 3.1.การบรณะฟนดวยวสดอมลกม รวมทงเลอกใชเมตรกซ และเวดจ ไดอยาง

เหมาะสมในกรณทจาเปน 3.2.การบรณะฟนดวยวสดเรซนคอมโพสต การเลอกใชเมตรกซ และเวดจ

รวมทงการใชสารยดตดระบบตางๆไดอยางถกตอง 3.3.การบรณะฟนดวยวสดกลาสไอโอโนเมอรชนดตางๆ 3.4. การเลอกใชหวขดแตงวสดบรณะชนดตางๆ ไดอยางเหมาะสมกบชนดของ

วสด และลกษณะของโพรงฟน โดยไมกอใหเกดอนตรายกบอวยวะขางเคยง


TOS สาขาวทยาเอนโดดอนต ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาวทยาเอนโดดอนต

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 4 ประ เ ม น ร ะ ดบสมร รถนะและตระห น ก ร ใ น ข ด


1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาทางเอนโดดอนตกส และ สงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (4.1)

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตร ชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.1) 2. สามารถเชอมโยงความรวทยาภมคมกนและพยาธวทยาตอการดาเนนโรคของเนอเยอในและ

เนอเยอรอบรากฟน (12.2) 3. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของรากฟนและคลองรากฟนได (12.3) 4. สามารถอธบายหนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex (12.4) 5. สามารถอธบายกลไกความเจบปวดของโรคทางเอนโดดอนตกส (12.5) 6. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอ

โรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆของรางกายได (12.6) 7. สามารถเชอมโยงความรวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา และอนๆทเกยวของใน

การวนจฉยโรคทางเอนโดดอนตกสได (12.7) 8. สามารถอธบายเภสชวทยา การนาไปใช การบรหารจดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยา

และสารเคมทใชในการรกษาโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.8)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 13 ซกประวตและประเมนสภาวะผปวยทงทางการแพทย

ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ 1. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวดของโรคทางเอนโด

ดอนตกสได (13.1) 2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทาง

ทนตกรรมทเกยวของกบโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.2) 3. สามารถบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบ

ตามแนวทางมาตรฐานสากล (13.3) 14 ตรวจผ ปวย รวบรวมขอมลทจาเปนในการประเมน

สภาวะผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ

1. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสม (14.1) 2. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2) 3. สามารถใชการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตอง (14.3)


1. สามารถประเมนผปวยทางเอนโดดอนตกสทมโรคทางระบบ เพอขอคาแนะนาหรอสงตอเพอรบการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

16 แปลผลจากขอมลตางๆ ทไดจากการซกประวตและตรวจผ ปวย ประมวลความสมพนธของขอมลเพอใหการวนจฉยได

1. สามารถแปลผลจากขอมลการซกประวตและผลการตรวจผปวยไดอยางถกตอง (16.1) 2. สามารถแปลผลการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตอง (16.2) 3. สามารถแปลผลภาพรงสไดอยางถกตอง (16.3) 4. สามารถระบสาเหตหลกของการเกดโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนได (16.4)


1. สามารถใหการวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตอง (17.1)




1. สามารถใหการพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส เพอการวางแผนการรกษา (19.1) 2. สามารถวางแผนรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2) 3. สามารถบอกลาดบขนตอนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (19.3) 4. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสตามความจาเปนและเหมาะสม โดยอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.4)

20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทาง ทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได

1. สามารถบาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.1)

2. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.2)

3. สามารถบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนทไมซบซอน เชน อาการปวดบวมหลงการรกษาคลองรากฟน (20.3)


1. สามารถประเมน จดการภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยจากการรกษาทางเอนโดดอนตไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.1)

2. สามารถเลอกและใชยาและยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองเหมาะสม (21.2)

24 จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนทไมไดมสาเหตมาจากฟนผและใหการบรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช

1. สามารถบรณะฟนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส หรอสงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (24.1)



25 ใหการรกษาทางวทยาเอนโดดอนตในผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางวทยาเอนโดดอนตทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1.สามารถใหการรกษาคลองรากฟนโดยไมใชศลยกรรม (non-surgical root canal treatment) ไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.1) 2. สามารถใหการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (vital pulp therapy) (25.2) 3. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.3) 4. สามารถประเมนผลการรกษาทางเอนโดดอนตกส และวางแผนและสงตอผปวยภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.4)

5. สามารถจดการผปวยทม traumatic injuries ตอฟนถาวรใหไดรบการรกษาทถกตองและเหมาะสมตามขอกาหนดของ IADT (25.5)


1. สามารถประเมนความสาเรจจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตอง (32.1) 2. สามารถอธบายทางเลอกและสงตอผปวยทการรกษาคลองรากฟนไมประสบความสาเรจ ไดอยางถกตองและเหมาะสม (32.2)


ตารางท 2 TOS สาขาวทยาเอนโดดอนต (จานวน 23 ขอ)

วทยาเอนโดดอนต





Procedures


0 4 6 5 8

Recall/ Compre hension

Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

Recall/nComprehension

Application

Problem solving

- - - 3 1 - - 3 3 1 1 3 1 1 6


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาวทยาเอนโดดอนตตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 23 ขอ)

Health promotion & Prevention -



Application - - - Problem solving - - -


4 Supporting Competencies Must Know

Recall/Comprehension 3 1. สามารถระบกลมเชอทเปนสาเหตหลกของโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.1)

2. สามารถเชอมโยงความรวทยาภมคมกนและพยาธวทยาตอการดาเนนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.2)

3. สามารถอธบายหนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex (12.4)

4. สามารถอธบายกลไกความเจบปวดของโรคทางเอนโดดอนตกส (12.5)

5. สามารถระบสาเหตหลกของการเกดโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนได (16.4)

1. Microbiology of endodontic infections 2. วทยาภมคมกนและพยาธวทยาของการดาเนนโรคเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน

3. Etiology and classification of pulpal and periapical diseases 4. หนาทและกลไกของ Pulp-dentine complex 5. Pain mechanism 6. สาเหตหลกของการเกดโรค




Application 1 1. สามารถอธบายภาวะการตดเชอในชองปากทมสาเหตจากฟน ตลอดจนการแพรกระจายของเชอโรคไปสบรเวณใบหนาหรออวยวะตางๆ ของรางกายได (12.6)

2. สามารถเชอมโยงความรวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา และอนๆทเกยวของในการวนจฉยโรคทางเอนโดดอนตกสได (12.7)

1. ความสมพนธของวทยาศาสตรพนฐาน เชน พยาธวทยา รงสวทยา ตออาการและอาการแสดงของโรคทางเอนโดดอนตกส

2. การดาเนนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน






Application 3 1. สามารถซกถามอาการนา สาเหตของอาการนา และประวตความเจบปวยของโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.1)

2. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา ทเกยวของกบโรคทางเอนโดดอนตกสได (13.2)

3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.1)

4. สามารถบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบตามแนวทางมาตรฐานสากล (13.3)

1. การซกถามอาการนาและสาเหตของอาการนา 2. การซกประวตผปวย 3. การเลอกและใชการทดสอบตางๆ รวมถงเทคนคการถายภาพรงสทถกตอง 4. การบนทกเวชระเบยนของผปวยทางเอนโดดอนตกส ตามระบบ

American Association of Endodontists (AAE)

Problem solving 3 1. สามารถเลอกเทคนคการถายภาพรงสทเกยวของไดอยางถกตองและเหมาะสม (14.2)

2. สามารถใหการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟน ไดอยางถกตอง (14.3)

3. สามารถแปลผลจากขอมลการซกประวตและผลการตรวจผปวยไดอยางถกตองการ (16.1)

4. สามารถแปลผลการตรวจอนๆ เชนการทดสอบการตอบสนองของฟนไดอยางถกตองเหมาะสม (16.2)

5. สามารถใหการวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตอง (17.1)

1. เทคนคการถายภาพรงส เชน Tube-shift technique 2. การอานและแปลผลภาพรงส 3. การแปลผลการตรวจอนๆ เชน การทดสอบการตอบสนองของฟน 4. การวนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน


Pt.management & Treatment 5



1. สามารถอธบายทางเลอกและสงตอผปวยทการรกษาคลองรากฟนไมประสบความสาเรจไดอยางถกตองและเหมาะสม (32.2)

1. วธการรกษารปแบบตางๆ ทางวทยาเอนโดดอนต

Application 1

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาทางเอนโดดอนตกส และ สงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (4.1)

2. สามารถใหการพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส เพอการวางแผนการรกษา (19.1)

3. สามารถวางแผนรกษาโรคทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตอง เหมาะสมกบบรบทผปวย (19.2)

4. สามารถบอกลาดบขนตอนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (19.3)

1. การพยากรณโรคทางเอนโดดอนตกส 2. การวางแผนการรกษาและลาดบขนตอนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกส

Problem solving 3

1.สามารถอธบายเภสชวทยา การนาไปใช การบรหารจดการยา การแพยา และผลขางเคยงของยาและสารเคมทใชในการรกษาโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน (12.8)

2.สามารถประเมนผปวยทางเอนโดดอนตกส ทมโรคทางระบบ เพอขอคาแนะนาหรอสงตอ เพอรบการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1)

3. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาโรคทางเอนโดดอนตกสตามความจาเปนและเหมาะสม โดยอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบได (19.5)

1. การบรหารการใชยาและยาชาทใชในทางวทยาเอนโดดอนตเพอชวยลดความเจบปวด (Pain management) เฉพาะทาง

2. การประเมน การจดการความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวย รวมถงการสงตอผปวยไปยงผเชยวชาญ

3. สาเหต และการวนจฉย ขอผดพลาดเกดขนในการรกษาทางเอนโดดอนตกส

4. ทางเลอกของการรกษาทางเอนโดดอนตกส เชน การรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (Vital pulp therapy) ฟนถาวร


Pt.management & Treatment 5


4. สามารถประเมน จดการภาวะความเจบปวด และความวตกกงวลของผปวยจากการรกษาทางเอนโดดอนตไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.1)

5. สามารถเลอกและใชยาและยาชา ตามขอบงชและแผนการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (21.2)

เหตผลและขอด ขอเสยของการรกษาดวย Direct/ Indirect pulp capping, Pulpotomy, Apexogenesis, Apexification, Regenerative endodontics

ตดตามและประเมนผลการรกษา 5. การวนจฉยโรค วางแผนการรกษา ประเมนผลการรกษา หรอสงตอผปวยทมพยาธสภาพเกยวของกบโรคอน เ ชน Endodontic-periodontic lesion



1. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของรากฟนและคลองรากฟนได (12.3)

2. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (30.3)

1. ลกษณะทางกายวภาคและจลกายวภาคของคลองรากฟน 2. ลกษณะของเครองมอและอปกรณทใชในการรกษาทางวทยาเอนโดดอนต 3. สวนประกอบและคณสมบตของทนตวสดและสารเคมทใชในการรกษาทางวทยาเอนโดดอนต

Application 1

1. สามารถประเมนผลการรกษาทางเอนโดดอนตกสและวางแผนและสงตอผปวยภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.4)

2. สามารถประเมนความสาเรจของการรกษาทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตอง (32.1)

1. การประเมนผลสาเรจของการรกษาทางเอนโดดอนตกส จากผลการตรวจทางคลนก และภาพรงส

ลกษณะทางคลนก ทบงบอกความสาเรจ ความลมเหลวของการรกษา

ลกษณะทางภาพรงสทบงบอกความสาเรจ ความลมเหลวของการรกษา


Procedures 8 Supporting Competencies Must Know วธการประเมนการรกษาคลองรากฟนกอนสงตอผปวยไปรบการรกษา

ทเหมาะสม

อธบาย และอภปรายผลการรกษาคลองรากฟน กบผปวยกรณการรกษาคลองรากฟนซา

อธบายและอภปรายกบผปวยถงความจาเปนท ตองรกษาโดยวธศลยกรรมเอนโดดอนตกส และสงตอผปวยไปยงผเชยวชาญเฉพาะทาง

Problem solving 6 1.สามารถบาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟนไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.1)

2. สามารถระบสาเหต ใหการวนจฉยผปวยทมภาวะแทรกซอนจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส ไดอยางถกตองและเหมาะสม (20.2)

3. สามารถบาบดรกษาผปวยทมภาวะแทรกซอนทไมซบซอน เชน อาการปวดบวมหลงการรกษาคลองรากฟน (20.3)

4. สามารถใหการรกษาคลองรากฟนโดยไมใชศลยกรรม (non-surgical root canal treatment) ไ ด อ ย า ง ถ ก ต อ ง แ ล ะเหมาะสม

5. สามารถใหการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (vital pulp therapy) (25.2)

6. สามารถเลอกใชเครองมอ ทนตวสดและสารเคมทางเอนโดดอนตกสไดอยางถกตองและเหมาะสม (25.3)

1. บาบดฉกเฉนผปวยทเปนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบรากฟน 2. สาเหต การวนจฉย วธแกไข วธปองกน ภาวะแทรกซอนทอาจเกดขนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส เชน inter-appointment pain, adjust occlusion

3. ขนตอนการรกษาคลองรากฟน เชน

การขยายคลองรากฟนดวยวธ Step back preparation

การอดคลองรากฟน ดวยวธ Lateral condensation with gutta-percha

4. การเลอกและใชเครองมอและทนตวสดทางเอนโดดอนตกส 5. ขนตอนการรกษาสภาพความมชวตของเนอเยอใน (Vital pulp therapy) ฟนแท เชน Direct/ Indirect pulp capping, Pulpotomy, Apexoogenesis

- วางแผนการรกษาผปวยทไดรบภยนตรายตอฟนถาวรไดอยางเหมาะสมตามขอกาหนดของ IADT


Procedures 8 Supporting Competencies Must Know 7.สามารถจดการผปวยทม traumatic injuries ตอฟนถาวรให

ไดรบการรกษาทถกตองและเหมาะสมตามขอกาหนดของ IADT (25.5)

8.สามารถบรณะฟนภายหลงการรกษาทางเอนโดดอนตกส หรอสงตอผปวยใหไดรบการรกษาทเหมาะสม (24.1)

- อธบายและอภปรายกบผปวยถงผลตามจากภยนตรายตอฟนถาวร รวมถงการตดตามผลการรกษาทเหมาะสม

6. จดการผปวยทม Traumatic injuries ตอฟนแท เชน - ตรวจ รวบรวมขอมล และวนจฉยภยนตรายตอฟนถาวร 7. บรณะฟนภายหลงจากการรกษาทางเอนโดดอนตกส และสงตอผปวยในรายทตองการบรณะทซบซอน

8. ขอบงช ขอพจารณาเลอกผปวยทเหมาะสม รวมทงการใหการรกษาดวยวธการฟอกสฟนในฟนไมมชวต (Non-vital bleaching)


TOS สาขาทนตกรรมประดษฐ

ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมประดษฐ

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขดความสามารถ


1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐทซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1)

5 สอสาร ปฏสมพนธ กบผปวย ผรวมงาน และสาธารณชน ดวยความสภาพ นมนวล ใหเกยรต และถกตองตามวตถประสงคของการสอสาร

1. สามารถซกถามถงความตองการ และความคาดหวงในการรกษาทนตกรรมประดษฐของผปวย (5.1) 2. สามารถอธบาย หรออภปรายกบผปวยถงขอจากดในการรกษาทนตกรรมประดษฐ ไดอยางถกตอง และ

เหมาะสม (5.2)


1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมในสภาวะปกต และ Normal variations ได (12.1)

2. สามารถอธบายการทางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.2)

3. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคของฟนและตาแหนงการสบฟนทเกยวของกบการทาหนาท และ/หรอความสวยงามทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.3)

4. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของเนอเยอออน-แขงในชองปากและระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.4)

5. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.5)



ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ 1. สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและยาทเกยวของกบโรคของผปวยเพอ

ประเมนและวางแผนการใสฟนเทยม (13.1) 2. สามารถซกประวตการแพยา สารเคม ทมผลตองานทนตกรรมประดษฐ (13.2) 3. สามารถซกประวตพฤตกรรม นสยสวนตวของผปวยทเกยวของตอการวางแผนการใสฟนเทยม (13.3) 4. สามารถซกประวตทางทนตกรรมและประเมนพฤตกรรมของผปวยตอความตองการฟนเทยม (13.4) 5. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทาง

ทนตกรรมและการตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.5) 6. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมน วางแผน และทานายผลการใสฟน

เทยมได (13.6) 14 ตรวจผปวย รวบรวมขอมลทจาเปนในการประเมนสภาวะ

ผปวยทงทางการแพทยและทางทนตกรรมอยางเปนระบบ 1. สามารถบอกขนตอน และอธบายวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1) 2. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.2) 3. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทางภาพถายรงส และการตรวจเพมเตม ทางคลนกอนๆ สาหรบผปวยใสฟนเทยมแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.3)


1. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมประดษฐ ทมความสมพนธกบโรคทางระบบ และยาทใชไปยง แพทยทเกยวของ เพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1) 2. สามารถอธบายโรคทมผลตอการรกษา และขอควรพจารณาในการรกษาดานฟนเทยม (15.2)




1. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงในชองปากไดอยางถกตอง เพอใสฟนเทยม (16.1) 2. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงตอการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (16.2) 3. สามารถอธบายสาเหต และกลไกของการทาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม (16.3)


1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18.1)


1. สามารถวางแผนการบรณะและฟนฟสขภาพชองปากดวยการรกษาทางทนตกรรมประดษฐดวยฟน เทยมชนดตางๆ เพอใหไดมาซงการทาหนาทและความสวยงามไดตามความจาเปนและเหมาะสมกบ สภาพชองปาก สขภาพและเศรษฐานะของผปวย (19.1) 2. สามารถวางแผนและลาดบขนตอนการรกษางานฟนเทยมตดแนน และ/หรอ ฟนเทยมถอดไดทกชนดได

อยางมเหตผลและเหมาะสมกบผปวย (19.2) 3. สามารถประเมนสภาวะในชองปากและเฉพาะซฟน เพอวางแผนการเตรยมสภาพชองปากสาหรบการ

รกษาทางทนตกรรมประดษฐได (19.3) 4. สามารถวางแผนเลอกใชทนตวสดตามความจาเปนและเหมาะสมกบฟนเทยมแตละชนดและสภาพ ชองปากของผปวย (19.4) 5. สามารถพยากรณโรคโดยรวม และเฉพาะซฟนไดอยางถกตอง เพอวางแผนการรกษาในงาน ทนตกรรมประดษฐ (19.5)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอ

ทางทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได 1. สามารถระบสาเหตใหการวนจฉย และบาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกด จากฟนเทยมไดอยางถกตองเหมาะสม (20.1) 2. สามารถเลอกใชยาและ/หรอ สารเคมในการชวยจดการ ภาวะเจบปวดเฉยบพลน การบาดเจบ และ การตดเชอเหตจากฟนเทยมได (20.2) 3. สามารถใหการบาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยมได (20.3)


1. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ (21.1) 2. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการใหการรกษาของงานฟนเทยม

ชนดตางๆ และคานงถงภาวะโรคทางระบบ และอายของผปวย (21.2) 3. สามารถสงจายยาแกผปวยทไดรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐ (21.3)

26 บรณะภาวะสนเหงอกทมฟนหายไปบางสวนหรอทงหมดชนดไมซบซอน ดวยการใสฟนเทยมทงชนดตดแนนหรอถอดได และจดการใหผปวยทมปญหาซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบฟนเทยมแตละชนด และกระตนผปวยใหมสวนรวมในการดแล สขภาพชองปากและฟนเทยม (26.1) 2. สามารถวางแผนการเตรยมสภาพชองปากใหเหมาะสมกบฟนเทยมทเลอกใช (26.2) 3. สามารถบอกลาดบขนตอนและวธการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได (26.3) 4. สามารถเตรยมสภาพชองปากเพอการใสฟนเทยมและสงตอในกรณทจาเปน (26.4) 5. สามารถทาฟนเทยมทงชนดตดแนน และ/หรอถอดได อยางเหมาะสมตามความจาเปน โดยคานงถง คาใชจายรวมดวย (26.5) 6. สามารถเลอกและใชวสดทนามาใชทาฟนเทยมและงานทเกยวของไดอยางเหมาะสมกบผปวยแตละ รายถกตองและประหยด (26.6) 7. สามารถสอสาร เขยนใบสงlab ตรวจชนงานและใหคาแนะนาแกชางทนตกรรม (26.7) 8. สามารถใหคาแนะนาทเหมาะสมแกผปวยทใสฟนเทยมแตละชนดเพอสงเสรมใหสขภาพชองปากด (26.8)



9. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟน เทยม (26.9) 10. สามารถอธบายผปวยใหตระหนกในการกลบมารบการตรวจเปนระยะตามททนตแพทยนดหมาย (26.10)

28 ใหการรกษาผปวยทความผดปกตของระบบบดเคยวชนดไมซบซอน และจดการใหผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยว และ/หรออาการปวดบรเวณชองปากและใบหนาชนดซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไมใสฟนเทยม และใหความชวยเหลอผปวยในรายทไมซบซอน หรอสงตอผปวยได (28.1)

30 แนะนาผปวยทตองการบรณะดวยวธทนตกรรมรากเทยมใหไดรบการรกษาทเหมาะสม

1. สามารถใหคาแนะนาการทดแทนฟนดวยทนตกรรมรากเทยมชนดตางๆได พรอมทงขอด ขอเสย ขอบงชและสงตอผปวยได (30.1)


1. สามารถตดตาม ประเมนผลการรกษา และแกไขผลทเกดจากฟนเทยมใหผปวยได จนกวาผปวยจะ สามารถใชฟนเทยมไดด (32.1)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมประดษฐ (จานวน 38 ขอ)

ทนตกรรมประดษฐ





Procedures


3 - 10 17 8


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

1 1 1 - - - 1 2 7 1 6 10 2 3 3


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมประดษฐตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 38 ขอ)



Recall/Comprehension 1 1. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม (26.9)

2. สามารถอธบายผปวยใหตระหนกในการกลบมารบการตรวจเปนระยะตามททนตแพทยนดหมาย (26.10)

1. สาเหตของการเกดและการปองกนโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม 1.1 Personal oral hygiene (การดแลทาความสะอาดฟนเทยม ฟนและเนอเยอออน-

แขงในชองปาก) 1.2 Oral diseases (Dental caries, Periodontal disease, Denture stomatitis

เชน Candida spp. , oral lichenoid contact lesion รวมทงปจจยเสรม เชน ill-fitting denture ททาใหโรครนแรงขน

1.3 Systemic disease and medication เชน โรคทางระบบและยาทใช ทมผลตอการลดปรมาณและการไหลของนาลาย

2. การกลบมารบการตรวจสขภาพชองปากและฟนเทยมเปนระยะ 2.1 หลกการประเมนสภาพฟนเทยม ฟน และเนอเยอออน-แขง 2.2 ขนตอน วธการ การแกไข

Application 1 1. สามารถใหความรแกผปวยเกยวกบฟนเทยมแตละชนด และกระตนผปวยใหมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปากและฟนเทยม (26.1) 2. สามารถใหคาแนะนาทเหมาะสมแกผปวยทใสฟนเทยมแตละชนดเพอสงเสรมใหสขภาพชองปากด (26.8)

1. การใหคาแนะนาและดแลผปวยใหใชฟนเทยมไดถกตอง 1.1 การทาความสะอาดฟนเทยม ฟนและเนอเยอออน-แขงในชองปาก 1.2 การแนะนาพฤตกรรมการบรโภค เชน การดมแอลกอฮอล การรบประทานอาหาร

รสเปรยว การเคยวอาหารทงสองขาง การเคยวอาหารชนเลกๆ 1.3 การดแลผปวยทมโรคทางระบบและไดรบยาทอาจมผลตอการใสฟนเทยม 1.4 พฤตกรรมทควรระวงและหลกเลยงในการใชฟนเทยมของผปวย




Problem solving 1 1. สามารถวางแผนปองกนและควบคมการลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม (26.9)

1. สาเหตของการเกดและการปองกนโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม 1.1 Personal oral hygiene (การทาความสะอาดฟนเทยม ฟนและเนอเยอออน-แขงใน

ชองปาก) 1.2 Oral diseases (Dental caries, Periodontal disease, Denture stomatitis

เชน Candida spp. , oral lichenoid contact lesion รวมทงปจจยเสรม เชน ill-fitting denture ททาใหโรครนแรงขน

1.3 Systemic disease and medication เชน โรคทางระบบและยาทใช ทมผลตอการลดปรมาณและการไหลของนาลาย

2. วธการแนะนาและแกไขเมอเกดปญหา ลกลามของโรคเหงอก โรคฟนผและโรคอนๆ เหตจากฟนเทยม




Recall/Comprehension 1 1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)

1. ขนตอน และวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยม

Application 2

1. สามารถซกถามถงความตองการ และความคาดหวงในการรกษาทนตกรรมประดษฐของผปวย (5.1) 2. สามารถจาแนกลกษณะของผปวยและอธบายผปวยถงขอจากดในการรกษาทนตกรรมประดษฐ ไดอยางถกตอง และเหมาะสม (5.2) 3. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบ การใสฟนเทยมในสภาวะปกต และ Normal variations ได (12.1) 4. สามารถอธบายการทางานตามหลกสรรวทยาของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.2) 5. สามารถบอกลกษณะทางกายวภาคของฟนและตาแหนงการสบฟนทเกยวของกบการทาหนาท และ/หรอความสวยงามทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.3) 6. สามารถอธบายลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยาและทางทนตรงสวทยาของเนอเยอออน-แขงในชองปากและระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.4)

1. การซกถามความตองการ และความคาดหวงของผปวยในการใสฟนเทยม 2. จาแนกลกษณะของผปวย เชน การสญเสยฟน โครงสรางขากรรไกร การสบ ฟน จดอางองทางกายวภาค 3. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจและการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆ สาหรบผปวยใสฟนเทยม เชน bite registration, facebow transfer, articulator 4. มความรเกยวกบลกษณะทางกายวภาคและกลไกการทางานตามหลก สรรวทยาของฟนและการสบฟนทเกยวของกบการทาหนาท และ/หรอความ สวยงามทเกยวของกบการใสฟนเทยมอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกร และขอตอ และระบบบดเคยวทเกยวของกบการใสฟนเทยมในสภาวะปกต รวมถง Normal variations 5. มความรถงลกษณะอาการทางคลนก ทางพยาธวทยาและทางทนตรงส วทยาของเนอเยอออน-แขงในชองปากและระบบบดเคยวทเกยวของกบการใส ฟนเทยมได 6. การบนทกขอมลจากการตรวจผปวยทงภายนอกชองปาก และภายในชอง ปาก เชน สภาพและขนาดฟน สภาพปรทนต สนเหงอก ลน กลามเนอใบหนา และขากรรไกร ขอตอขากรรไกร นาลาย




7. สามารถบอกขนตอน และอธบายวธการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1) 8.สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจผปวยทเกยวของกบการใสฟนเทยมไดอยางถกตองเหมาะสม (14.2) 9. สามารถเลอกใชวธการตรวจทางหองปฏบตการ การตรวจทาง ภาพถายรงส และการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆ สาหรบผปวยใสฟนเทยมแตละรายไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.3) 10. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทาง ทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบใน เวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากลดงเชนของประเทศยโรป หรอ สหรฐอเมรกา (15.1)

Problem solving 7

1. สามารถวนจฉย อธบาย และอภปรายถงความจาเปนของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐทซบซอน และสามารถสงตอผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม (4.1) 2.สามารถซกประวตทางการแพทย ใหไดประวตโรคทางระบบและยาของผปวยเพอประเมนการใสฟนเทยม (13.1) 3. สามารถซกประวตทางทนตกรรมและประเมนพฤตกรรมของผปวยตอการตองการฟนเทยม (13.2)

1. การซกประวตทวไปของผปวย 2. การซกประวตผปวยทมโรคทางระบบและไดรบยาทอาจมผลตอการใสฟนเทยม 3. ซกประวตทางทนตกรรม และประเมนพฤตกรรมของผปวยตอความตองการ และความคาดหวง 4. ซกประวตการรกษาทางทนตกรรมประดษฐ เชน ชนดของฟนเทยมเดม ระยะการใชงาน ปญหาทเกดจากฟนเทยมเดม




4. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทางทนตกรรมและการ ตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (13.3) 5. สามารถแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงในชองปากไดอยางถกตอง เพอใสฟนเทยม (16.1) 6. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอ ประเมนและทานายผลการใสฟนเทยมได (14.4) 7. สามารถบนทกขอมลการซกประวตทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐประวตการรกษาทางทนตกรรมและการตรวจผปวยใสฟนเทยมไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบ (14.5) 8. สามารถรวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอ ประเมน วางแผน และทานายผลการใสฟนเทยมได (13.6) 9. สามารถระบสาเหตใหการวนจฉย และบาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกดจากฟนเทยมไดอยางถกตอง เหมาะสม (20.1)

5. การบนทกขอมลจากการตรวจผปวยทงภายนอกชองปาก และภายใน ชองปาก เชน สภาพและขนาดฟน สภาพปรทนต สนเหงอก ลน กลามเนอ ใบหนาและขากรรไกร ขอตอขากรรไกร นาลาย 6. การเลอกและใชเครองมอในการตรวจและการตรวจเพมเตมทางคลนกอนๆ สาหรบผปวยใสฟนเทยม เชน bite registration, facebow transfer, articulator 7. วธการตรวจฟนเทยมเดม (ถาม) และบนทกขอมลใหถกตอง เชนสภาพการยดอย เสถยรภาพของฟนเทยมเดม การสบฟน 8. การแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขง 9. การวนจฉย และ ประเมนสภาวะแทรกซอนในชองปากเหตจากฟนเทยม เชน denture stomatitis, combination syndrome 10. รวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมนและทานายผลการใสฟนเทยม 10.1 ปจจยผปวย เชน สขภาพทวไป การเปลยนแปลงของสรรวทยาเหตสงอายสภาพจตใจ ทศนคต พฤตกรรมของผปวยความคาดหวง 10.2 ขอมลจากการซกประวตและตรวจผปวยเชน ความแตกตางของเนอเยอ สนเหงอก สภาพฟนทเหลอในชองปาก ความสมพนธของขากรรไกร interarch space 10.3 การพยากรณโรคแบบทงปากและเฉพาะซ 10.4 ความสมพนธกบงานทนตกรรมอนๆ (Interdisciplinary) 11. ความจาเปนของการรกษาทางทนตกรรมประดษฐทซบซอน และสงตอ ผปวยใหไดรบการรกษาอยางเหมาะสม





1. สามารถบอกลาดบขนตอนและวธการรกษาทาง ทนตกรรมประดษฐได (26.3) 2. สามารถใหคาแนะนา การทดแทนดวยทนตกรรมรากเทยมชนดตางๆได พรอมทงขอด ขอเสย ขอบงชและสงตอผปวยได (36.1) 3. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทาง ทนตกรรมประดษฐไดอยางถกตอง ครบถวน และเปนระบบในเวชระเบยนของผปวย (18.1) 4. สามารถระบสาเหตหลก ปจจยเสรมและปจจยเสยงของการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขงทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (16.2) 5. สามารถอธบายสาเหต และกลไกของการทาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม (16.3) 6. สามารถสอสาร เขยนใบสง lab ตรวจชนงานและใหคาแนะนาแกชางทนตกรรม (26.7)

1. Concept, goals, indications and contraindications ขอด ขอเสย 1.1 งานฟนเทยมตดแนน 1.2 งานฟนเทยมถอดได 1.3 รากฟนเทยม (implant) เชน รากฟนเทยมเพอรองรบงานฟนเทยม ตดแนน รากฟนเทยมเพอรองรบงานฟนเทยมถอดได

2. ลาดบขนตอนการวางแผนและการรกษาทางทนตกรรมประดษฐพรอมเหตผลการทาแตละขนตอน

2.1 การเตรยมชองปากสาหรบงานฟนเทยม (Mouth preparation or Preprosthetic treatment) ไดแก การเตรยมชองปากใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม เชน การตดแตงปมกระดกทขดขวางการถอดใสฟนเทยม การทา vestibuloplasty การรกษาสภาพเนอเยอเหตจากฟนเทยมเกา

2.2 Design of prosthesis and dental materials selection ไดแก การออกแบบชนดของฟนเทยมทเหมาะสมกบผปวยแตละรายการ เลอกวสดฟนเทยมทมคณภาพและเหมาะสม

2.3 Maxillomandibular relationship ไดแก ความสมพนธของตาแหนงขากรรไกรบนและลาง วธการหา vertical dimension และการหาตาแหนงความสมพนธในศนย centric relation (CR)




การบนทกตาแหนง centric relation (CR) และ maximum intercuspation (MIP) รวมถงการถายทอดความสมพนธของตาแหนงขากรรไกรมาสเครองกลอปกรณขากรรไกรจาลอง (การทา Facebow)

2.4 Tooth preparationหรอ Tooth alteration ไดแก วธการเตรยม กรอแตงฟนในงานฟนเทยมแตละชนด

2.5 Impression and model analysis ไดแก วสดทใชในการพมพวธการพมพงานฟนเทยม ขอบเขตและรายละเอยดของรอยพมพทมความสมบรณ การทาชนหลอเพอการวเคราะห เชน occlusal analysis

2.6 Occlusion 2.6.1 งานฟนเทยมทงปาก ไดแก ระนาบของการสบฟน (plane of

occlusion) ในฟนเทยมทงปาก กลอปกรณขากรรไกรจาลอง ชนดของการสบฟนแบบตางๆ ทใชในฟนเทยม เชน bilateral balanced occlusion, lingualized occlusion, monoplane occlusion เปนตน

2.6.2 งานฟนเทยมบางสวนถอดได และตดแนน ไดแก ระนาบของการสบฟน และรปแบบการสบฟน เชน mutually protected articulation, group function เปนตน

2.7 Insertion and post-insertion ไดแก ลาดบขนตอนของการใสฟนเทยม และใหคาแนะนาเกยวกบการใชงาน และการดแลทาความสะอาด ระยะเวลาทเหมาะสมของการนดกลบมาตรวจเชคหลงจากการใสฟนเทยม




2.8 Recheck

- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทาความสะอาดฟนและฟนเทยม

- การตรวจสอบสภาพเนอเยอออนใตฐานฟนเทยม เชน รอยกด รอยแผลจากการใสฟนเทยม รวมถงการแกไขฟนเทยม

- การตรวจสอบและแกไขการสบฟน 2.9 Recall

- การตรวจสภาพฟนเทยมและฟนหลกหลงการใชงาน เชน ความสะอาด การยดอย และเสถยรภาพ

- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทาความสะอาด

- การตรวจสภาพเนอเยอออน-แขง อวยวะปรทนต และฟน

- ใหคาแนะนาเกยวกบการใชงาน และการดแลทาความสะอาดฟนเทยม และฟนธรรมชาต รวมถงเนอเยอใตฐานฟนทยม

3. ปจจยนาลาย โรคทางระบบ ยาทใชทเกยวของ ผปวยทผานการฉายแสง และระดบความเสยงตอการเกดโรคของเนอเยอออน-แขงของแตละบคคล 4. สาเหต และกลไกของการทาใหเกดโรคทเกยวของกบการใสฟนเทยม 5. การออกแบบฟนเทยม การวาดและการเขยนใบสงงานทางหองปฏบตการ และทางานรวมกบชางทนตกรรม




Application 6 Problem solving 10

1. สามารถอธบายและประยกตหลกการทางทนตวสดศาสตรทเกยวของกบการใสฟนเทยมได (12.5) 2. สามารถวางแผนการบรณะและฟนฟสขภาพชองปากดวยการรกษาทางทนตกรรมประดษฐดวยฟนเทยมชนดตางๆ เพอใหไดมาซงการทาหนาทและความสวยงามไดตามความจาเปนและเหมาะสมกบสภาพชองปาก สขภาพและเศรษฐานะของผปวย (19.1) 3. สามารถวางแผนและลาดบขนตอนการรกษางานฟนเทยมตดแนน และ/หรอ ฟนเทยมถอดไดทกชนดไดอยางมเหตผลและเหมาะสมกบผปวย (19.2) 4. สามารถประเมนสภาวะในชองปากและเฉพาะซฟน เพอวางแผนการเตรยมสภาพชองปากสาหรบการรกษาทาง ทนตกรรมประดษฐได (19.3) 5. สามารถวางแผนเลอกใชวสดตามความจาเปนและเหมาะสมกบฟนเทยมแตละชนดและสภาพชองปากของผปวย (19.4) 6. สามารถพยากรณโรคโดยรวม และเฉพาะซฟนไดอยางถกตอง เพอวางแผนการรกษาในงานทนตกรรมประดษฐ (19.5) 7. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมประดษฐ ทมความสมพนธกบโรคทางระบบ และยาทใชไปยงแพทยท

1. Concept, goals, indications and contraindications ขอด ขอเสย 1.1 งานฟนเทยมตดแนน 1.2 งานฟนเทยมถอดได 1.3 รากฟนเทยม (implant) เชน รากฟนเทยมเพอรองรบงานฟนเทยม

ตดแนน รากฟนเทยมเพอรองรบงานฟนเทยมถอดได 2. รวบรวมขอมลการซกประวตและการตรวจผปวยเพอประเมนและทานายผลการใสฟนเทยม

2.1 ปจจยผปวย เชน สขภาพทวไป การเปลยนแปลงของสรรวทยาเหตสงอาย สภาพจตใจ ทศนคต พฤตกรรมของผปวยและความคาดหวง

2.2 ขอมลจากการซกประวตและตรวจผปวย เชน ความแตกตางของเนอเยอ สนเหงอก สภาพฟนทเหลอในชองปาก ความสมพนธของขากรรไกร interarch space

2.3 การแปลผลภาพถายรงสทมการเปลยนแปลงของเนอเยอออน-แขง 2.4 การพยากรณโรคแบบทงปากและเฉพาะซ

3. ความสมพนธกบงานทนตกรรมอนๆ (Interdisciplinary relationships) 4. การประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไมใสฟนเทยม และการจดการอยางเหมาะสม 5. Rationales and Principles of Prosthodontics treatment planning

5.1 Prosthodontics treatment objectives




เกยวของ เพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.1) 8. สามารถอธบายโรคทมผลตอการรกษา และขอควรพจารณาในการรกษาดานฟนเทยม (15.2) 9. สามารถระบสาเหตใหการวนจฉย และบาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกดจากฟนเทยมไดอยางถกตอง เหมาะสม (20.1) 10. สามารถเลอกใชยาและ/หรอ สารเคมในการชวยจดการ ภาวะเจบปวดเฉยบพลน การบาดเจบ และการตดเชอเหตจากฟนเทยมได (20.2) 11. สามารถใหการบาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยมได (20.3) 12. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ (21.1) 13. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการใหการรกษาของงานฟนเทยมชนดตางๆ และตามวยของผปวย (21.2) 14. สามารถสงจายยาแกผปวยทไดรบการรกษาทางทนตกรรมประดษฐ (21.3)

5.2 Indications for reconstruction / rehabilitation 5.3 Design of prosthesis and dental materials selection

6. ลาดบขนตอนการวางแผนและการรกษาทางทนตกรรมประดษฐพรอมเหตผลการทาแตละขนตอน

6.1 การเตรยมชองปากสาหรบงานฟนเทยม (Mouth preparation or Preprosthetic treatment) ไดแก การเตรยมชองปากใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม เชน การตดแตงปมกระดกทขดขวางการถอดใสฟนเทยม การทา vestibuloplasty การรกษาสภาพเนอเยอเหตจากฟนเทยมเกา

6.2 Design of prosthesis and dental materials selection ไดแก การออกแบบชนดของฟนเทยมทเหมาะสมกบผปวยแตละราย การเลอกวสดฟนเทยมทมคณภาพและเหมาะสม

6.3 Maxillomandibular relationship ไดแก ความสมพนธของตาแหนงขากรรไกรบนและลาง วธการหา vertical dimension และการหาตาแหนงความสมพนธในศนย centric relation (CR) การบนทกตาแหนง centric relation (CR) และ maximum intercuspation (MIP) รวมถงการถายทอดความสมพนธของตาแหนงขากรรไกรมาสเครองกลอปกรณขากรรไกรจาลอง (การทา Facebow)




15. สามารถประเมนผปวยทมความผดปกตของระบบบดเคยวและอาการปวดบรเวณชองปากและใบหนา จากเหตใส หรอ ไม ใสฟนเทยม และใหความชวยเหลอผปวยในรายทไมซบซอน หรอสงตอผปวยได (28.1) 16. สามารถวางแผนการเตรยมสภาพชองปากใหเหมาะสมกบฟนเทยมทเลอกใช (26.2) 17. สามารถบอกลาดบขนตอนและวธการรกษาทางทนตกรรมประดษฐได (26.3) 18. สามารถเตรยมสภาพชองปากเพอการใสฟนเทยมและสงตอในกรณทจาเปน (26.4) 19. สามารถเลอกและใชวสดทนามาใชทาฟนเทยมและงานทเกยวของไดอยางเหมาะสมกบผปวยแตละรายถกตองและประหยด (26.6) 20. สามารถตดตาม ประเมนผลการรกษา และแกไขผลทเกดจากฟนเทยมใหผปวยได จนกวาผปวยจะสามารถใชฟนเทยมไดด (32.1)

6.4 Tooth preparation หรอ Tooth alteration ไดแก วธการเตรยม กรอแตงฟนในงานฟนเทยมแตละชนด

6.5 Impression and model analysis ไดแก วสดทใชในการพมพวธการพมพงานฟนเทยม ขอบเขตและรายละเอยดของรอยพมพทมความสมบรณ การทาชนหลอเพอการวเคราะห เชน occlusal analysis

6.6 Occlusion 6.6.1 งานฟนเทยมทงปาก ไดแก ระนาบของการสบฟน (plane of occlusion) ในฟนเทยมทงปาก กลอปกรณขากรรไกรจาลอง ชนดของการสบฟนแบบตางๆ ทใชในฟนเทยม เชน bilateral balanced occlusion, lingualized occlusion, monoplane occlusion เปนตน 6.6.2 งานฟนเทยมบางสวนถอดได และตดแนน ไดแก ระนาบของการสบฟน และรปแบบการสบฟน เชน mutually protected articulation, group function เปนตน

6.7 Insertion and post-insertion ไดแก ลาดบขนตอนของการใสฟนเทยม และใหคาแนะนาเกยวกบการใชงาน และการดแลทาความสะอาด ระยะเวลาทเหมาะสมของการนดกลบมาตรวจเชคหลงจากการใสฟนเทยม




6.8 Recheck

- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทาความสะอาดฟนและฟนเทยม

- การตรวจสอบสภาพเนอเยอออนใตฐานฟนเทยม เชน รอยกด รอยแผลจากการใสฟนเทยม รวมถงการแกไขฟนเทยม

- การตรวจสอบและแกไขการสบฟน 6.9 Recall

- การตรวจสภาพฟนเทยมและฟนหลกหลงการใชงาน เชน ความสะอาด การยดอย และเสถยรภาพ

- การซกถามเกยวกบการใชงาน การทาความสะอาด

- การตรวจสภาพเนอเยอออน-แขง อวยวะปรทนต และฟน

- ใหคาแนะนาเกยวกบการใชงาน และการดแลทาความสะอาดฟนเทยม และฟนธรรมชาต รวมถงเนอเยอใตฐานฟนทยม

7. ทนตวสดรวมสมยทใชในงานทนตกรรมประดษฐ คณสมบต การเลอกและใชงานใหเหมาะสมกบงานฟนเทยม ทงในแงคณภาพและเศรษฐกจ 8. สาเหตการวนจฉย และบาบดรกษาภาวะแทรกซอนทางทนตกรรมของผปวยทเกดจากฟนเทยม




9. การจดการกบภาวะความเจบปวดและความวตกกงวลของผปวยทเกดจากงานทนตกรรมประดษฐ 10. การบาบดฉกเฉนผปวยทเกดเหตจากฟนเทยม


Procedures 8


Recall/Comprehension 2 1. สามารถสอสาร เขยนใบสงlab ตรวจชนงานและให คาแนะนาแกชางทนตกรรม (26.7)

1.การออกแบบฟนเทยม การวาดและการเขยนใบสงงงานทางหองปฏบตการ และทางานรวมกบชางทนตกรรม

Application 3 Problem solving 3

1. สามารถทาฟนเทยมทงชนดตดแนน และ/หรอถอดได อยางเหมาะสมตามความจาเปน โดยคานงถงคาใชจาย รวมดวย (26.5)

1. ลาดบขนตอนการทาฟนเทยมและการซอมแซมฟนเทยมพรอมเหตผลการทาแตละขนตอน

- วธการ และขนตอนทางหองปฏบตการในงานทนตกรรมประดษฐ เชน การเรยงฟน การตกแตงขผง ขนตอนการ flasking และ processing

- สามารถประเมนชนงานในแตละขนตอน พรอมวเคราะหสาเหตการเกด

- จดการกบปญหา หรอความผดพลาดจากขนตอนในหองปฏบตการ ไดอยางถกตองและเหมาะสม


TOS สาขาทนตกรรมจดฟน ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมจดฟน

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขดความสามารถของตน

รวมทงจดการใหผปวยไดรบการดแลรกษาตามความเหมาะสม 1. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของ ตนตลอดจนสามารถใหคาแนะนาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทางทนตกรรม จดฟนทเหมาะสม (4.1)

7 สบคน ประเมน และวเคราะหขอมลจากแหลงตางๆ อยางมวจารณญาณ และนาไปประยกตในการดแลผปวย ตามหลกฐานเชงประจกษ (Evidence-based)

1. มวจารณญาณในการคนควาหาแหลงขอมลสารสนเทศเพอการสบคนสาหรบศาสตรสาขาทนตกรรมจดฟน 2. สามารถสบคนหาความรใหมในศาสตรสาขาทนตกรรมจดฟน และนามาประเมน วเคราะหเพอการประยกตใชในการดแลผปวยทางทนตกรรมจดฟนอยางเหมาะสม

12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน (Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. สามารถอธบายความรพนฐานเกยวกบการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตกอนคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะ กระดกใบหนา กระดกขากรรไกร และขอตอขากรรไกร 2. สามารถอธบายขบวนการพฒนาทผดปกตกอนคลอดของกระดกขากรรไกร และใบหนา ตลอดจนสาเหตของการเกดปากแหวงและเพดานโหว 3. สามารถอธบายขบวนการพนฐานในการเจรญเตบโตของกระดก กระดกออน การเปลยนแปลงขนาดและรปรางของกระดก 4. สามารถอธบายโครงสรางองคประกอบของผวเคลอบฟนและการปองกนการละลายผวเคลอบฟน ตลอดจนการเสรมสรางการคนกลบของผวเคลอบฟน 5. สามารถอธบายสาเหต ขบวนการละลายตวของรากฟน ตลอดจนเชอมโยงถงโรคทางระบบทเกยวของกบกระดกและการละลายตวของรากฟน


สามารถเลอกสงตรวจภาพถายรงสพนฐานเพอประเมนการเจรญเตบโตของขากรรไกรและใบหนาและประเมนความผดปกตอนๆ ในเบองตนไดอยางเหมาะสม


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 18 บนทกเวชระเบยนของผปวยอยางถกตอง เปนระบบตาม

มาตรฐานสากล

สามารถบนทกสงทตรวจพบ ใหการวนจฉยและแผนการรกษาอยางคราว (Tentative diagnosis and treatment plan) ทางทนตกรรมจดฟนไดอยางถกตองครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล

27 จดการใหผปวยทมความผดปกตเกยวกบการเจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และ สงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน

1. สามารถอธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตภายหลงคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะกระดกใบหนาขากรรไกร และขอตอขากรรไกร (27.1) 2. สามารถอธบายและแจกแจงสาเหตทรบกวนหรอขดขวางการเจรญเตบโตและพฒนาการทปกตกอนและหลงคลอด ของโครงสรางกะโหลกศรษะ และกระดกใบหนาขากรรไกรแตไมรวมถง สาเหตทมาจากกลมอาการผดปกตตางๆ (Syndromic etiology) (27.2) 3. สามารถอธบาย จาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3) 4.สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4) 5. สามารถแยกแยะปญหาการสบฟนผดปกตทจาเปนตองไดรบการรกษา (27.5) 6. สามารถอธบาย หลกการในการวางแผนการรกษาการสบฟนทผดปกต รวมทงใหคาแนะนาเกยวกบการรกษาเบองตนทางทนตกรรมจดฟนและใหคาแนะนาในการสงตอผปวยเพอใหไดรบการรกษาทาง ทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (27.6) 7. สามารถใหการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกน (Preventive Orthodontic Treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนในระยะเรมแรก (27.7)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 8. สามารถอภปราย แจกแจงแนวทางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองปราม

(Interceptive Orthodontic Treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนทไมซบซอนในระยะฟนชดผสมโดยการใชเครองมอทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดในการเคลอนฟนเฉพาะซ ตลอดจนสามารถบอกคณสมบตของลวดทใชในงานทนตกรรมจดฟนชนดถอดได (27.8) 9. สามารถใหคาแนะนาในการดแล จดการเบองตนและสงตอผปวยทมปญหาแทรกซอนจากการรกษาทางทนตกรรมจดฟนใหไดรบการบาบดรกษาอยางเหมาะสม (27.9) 10. สามารถใหคาอธบาย แกผปวยในเรอง การคงสภาพฟน (retention) และอภปรายถงสาเหตของการคนกลบ (relapse) ภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.10) 11. สามารถประเมนผลเสยหรอความเสยงของการพฒนาการสบฟนไปสความผดปกตมากขน หากไมไดรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกนหรอปองปรามในชวงเวลาทเหมาะสม (27.11) 12. สามารถใหคาแนะนาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยทอยระหวางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดและตดแนน (27.12) 13. สามารถใหคาแนะนาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.13)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมจดฟน (จานวน 17 ขอ)

ทนตกรรมจดฟน





Procedures


2 5 6 4 -

Recall/

Comprehension

Applicatio

n

Problem

solving

Recall/

Comprehension

Application

Problem

solving

Recall/

Comprehension

Application

Problem

solving


Application

Problem

solving

Recall/

Comprehension

Application

Problem

solving

1 1 - 2 2 1 1 2 3 - - 4 - - -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมจดฟนตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 17 ขอ)




1. สามารถใหคาแนะนาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยทอย ระหวางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดและตดแนน (27.12) 2.สามารถใหคาแนะนาในการดแลสขภาพชองปากของผปวยภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.13)

1. Oral health instruction for patients with removable and fixed orthodontic treatment 2. Oral health instruction for post-orthodontic treatment patients

Application 1 สามารถใหคาอธบายแกผปวยในเรอง การคงสภาพฟน (retention) และอภปรายถงสาเหตของการคนกลบ (relapse) ภายหลงการรกษาทางทนตกรรมจดฟน (27.10)

- Retention and relapse in Orthodontics - Types of Retainers - Occlusal stability - Stability after orthodontic treatment - Periodontal response






1. สามารถอธบายการเจรญเตบโตและพฒนาการปกตภายหลงคลอดของโครงสรางกะโหลกศรษะ กระดกใบหนา ขากรรไกร และขอตอขากรรไกร (27.1) 2. สามารถอธบายและแจกแจงสาเหตทรบกวนหรอขดขวางการเจรญเตบโตและพฒนาการทปกตกอนและหลงคลอด ของโครงสรางกะโหลกศรษะ และกระดกใบหนาขากรรไกร แตไมรวมถง สาเหตทมาจากกลมอาการผดปกตตางๆ (Syndromic etiology) (27.2)

1. Craniofacial growth, growth of maxilla and mandible 2. Biological timing of growth 3. Abnormal craniofacial development:

3.1 Cleft lips and palate (excluding: syndromic etiology)

Application 2 1. สามารถอธบาย จาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3)

1. Characteristics of normal occlusion 2. Classification of malocclusion

2.1 Class I malocclusion 2.2 Class II malocclusion 2.3 Class III malocclusion

Problem solving 1

1. สามารถอธบาย จาแนกและแจกแจงลกษณะของการสบฟนทปกตและการสบฟนทผดปกต ตลอดจนอภปรายสาเหตทรบกวนหรอทาใหเกดการสบฟนทผดปกตนน (27.3)

1. Etiology of Malocclusion 1.1 General factors: heredity, congenital defects,

environment, diet, abnormal oral habits 1.2 Local factors: early loss of primary teeth, delayed

eruption, abnormal eruptive path




2. Classification of malocclusion 2.1 Class I malocclusion 2.2 Class II malocclusion

2.3 Class III malocclusion





1. สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4)

1. Clinical Examination: Chief complaint, Patient’s history, Extraoral examination, Intraoral examination, Functional Analysis

Application 2

1. สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4)

1. Radiographic Analysis - Cephalometric Analysis - Hand wrist - PA ceph Cervical vertebral maturation - Dental age 2. Model Analysis

2.1 Arch dimension analysis 2.2 Space analysis 2.3 Bolton’s analysis

Problem solving 3

1. สามารถประมวลผลจากการตรวจทางคลนก การวเคราะห ภาพถายใบหนา ภาพรงสศรษะ แบบจาลองการสบฟน เพอการวนจฉยการสบฟนทผดปกต (27.4) 2. สามารถแยกแยะปญหาการสบฟนผดปกตทจาเปนตองไดรบการรกษา (27.5)

1. Diagnosis and problem lists: skeletal, dental, soft tissue 2. Principles of orthodontics treatment planning

2.1 Tissue reaction to orthodontic force 2.2 Mechanical principle and anchorage control 2.3 Orthodontic treatment objectives 2.4 Orthodontic treatment planning




3. สามารถอธบาย หลกการในการวางแผนการรกษาการสบฟนทผดปกต รวมทงใหคาแนะนาเกยวกบการรกษาเบองตนทาง ทนตกรรมจดฟนและใหคาแนะนาในการสงตอผปวยเพอให ไดรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (27.6) 4. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของตนตลอดจนสามารถใหคาแนะนาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทาง ทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (4.1)

2.4.1 Indications for orthodontic treatment 2.4.2 Preventive and interceptive orthodontics

- Alignment problems: mild, moderate, severe space problems - Inter-arch problems : anterior crossbite, posterior crossbite

2.4.3 Growth modification in patients with Class II and Class III skeletal problems and indications for referral

2.4.4Comprehensive Orthodontics :basic principles of fixed orthodontic appliances 3. Indication for referral for comprehensive orthodontic treatment:

- Treatment for patients with complicated non-skeletal problems

- Treatment for patients with skeletal problems -Treatment for cleft lip and palate patients - Fixed orthodontic treatment


Pt.management & treatment 4


Recall/Comprehension - - - Application - - - Problem solving 4

1. สามารถใหการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองกน (Preventive orthodontic treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนในระยะเรมแรก (27.7)

2. สามารถอภปราย แจกแจงแนวทางการรกษาทางทนตกรรมจดฟนปองปราม (Interceptive orthodontic treatment) ในผปวยทมความผดปกตของการสบฟนทไมซบซอนในระยะฟนชดผสมโดยการใชเครองมอทนตกรรมจดฟนชนดถอดไดในการเคลอนฟนเฉพาะซ ตลอดจนสามารถบอกคณสมบตของลวดทใชในงานทนตกรรมจดฟนชนดถอดได (27.8)

3. สามารถอธบาย ขอบงชในการรกษาทางทนตกรรมจดฟนเบองตน และตระหนกในขอบขายสมรรถนะของตนตลอดจนสามารถใหคาแนะนาและสงตอผปวยเพอรบการรกษาทางทนตกรรมจดฟนทเหมาะสม (4.1)

4. สามารถใหคาแนะนาในการดแล จดการเบองตนและสงตอผปวยทมปญหาแทรกซอนจากการรกษาทางทนตกรรมจดฟนใหไดรบการบาบดรกษาอยางเหมาะสม (27.9)

1. Minor tooth movement and principle of removable appliances 1.1 Tissue reaction to orthodontic force 1.2 Mechanical principle and anchorage control

2. Preventive orthodontic treatment: 2.1 Abnormal oral habit correction

2.2 Space management for preventive treatment: - Minor incisor irregularity . Interceptive orthodontic treatment: 3.1 Removable orthodontic appliances - Indications for treatment - Appliance design - Properties of orthodontic wires in removable

orthodontic appliances 3.2 Space management for interceptive treatment - Minor space problems - Localized space loss and space regaining 3.3Inter-arch problems: localized cross bite


Pt.management & treatment 4


4. Indication for referral for comprehensive orthodontic treatment:

- Treatment for patients with complicated non-skeletal problems

- Treatment for patients with skeletal problems - Treatment for patients with cleft lip and palate - Fixed orthodontic treatment 5. Basic dental care for patients with orthodontic treatment


TOS สาขาทนตกรรมสาหรบเดก ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมสาหรบเดก

เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 4 ประเมนระดบสมรรถนะและตระหนกรในขดความสามารถ


1. สามารถซกประวต ประเมนสภาวะทางการแพทย ประวตทางทนตกรรม และความรวมมอของผปวยเดกเพอพจารณาสงตอผปวยเดกใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (4.1)

5 สอสาร ปฏสมพนธ กบผปวย ผรวมงาน และสาธารณชน ดวยความสภาพ นมนวล ใหเกยรต และถกตองตามวตถประสงคของการสอสาร

1. สามารถสอสารกบผปกครองของผปวยเดกเกยวกบแผนการรกษา (5.1) 2. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาผปวยเดก ตามความจาเปนทถกตองตามหลกวชาการ

และเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (5.2)


1. สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค จลกายวภาคและสรรวทยาของฟนในเดก (12.1) 2. สามารถอธบายพฒนาการสรางฟน และความผดปกตของพฒนาการสรางฟน (12.2) 3. สามารถอธบายพฒนาการสบฟนในชดฟนนานมและ ฟนชดผสม (12.3) 4. สามารถอธบายกลไกของการเกดโรคฟนผในฟนนานม (12.4) 5. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกในการวนจฉยโรคฟนผ โรคของเนอเยอใน (pulp) และเนอเยอรอบปลายรากในฟนนานม รวมทงโรคเหงอกอกเสบและโรคของเนอเยอชองปาก (12.5)



ทนตกรรม สภาวะทางจตใจ สงคมและเศรษฐานะ 1. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของโรคฟน โรคเหงอก อกเสบ และโรคของเนอเยอชองปากเดก (13.1)

2. สามารถซกประวตทางการแพทย ประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทางทนตกรรมทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดก (13.2)

3. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตาง ๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)

4. สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยเดกและผปกครองตอการทาฟน (13.4) 5. สามารถบนทกประวตและผลการประเมนผปวยเดกในเวชระเบยนไดอยางถกตองเปนระบบและครบถวน (13.5)


1. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1) 2. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ผปวยเดกไดอยางถกตอง (14.2)

3. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทาการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)

4. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆ ทสาคญตอการวางแผนการรกษาโรคในชองปากทพบบอยสาหรบผปวยเดกไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.4)

5. สามารถเลอกและสงถายภาพรงสเพอการตรวจ วนจฉยและวางแผนการรกษาทางทนตกรรมแกผปวยเดก (14.5)

6. สามารถถายภาพรงสทางทนตกรรมในผปวยเดก (14.6) 7. สามารถระบขอบงชการสงตรวจฟลออไรดในนาดม (14.7)


เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 15 ปรกษาผประกอบวชาชพทางการแพทยกรณพบความ

ผดปกตหรอมปญหาทางการแพทยทเกยวของ หรอสงตอผปวยไปรบการรกษาทางการแพทย

1. สามารถอธบายโรคทางระบบและความผดปกตทพบไดบอยในประเทศไทยและมผลตอการรกษาทาง ทนตกรรมสาหรบเดก (15.1) 2. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมสาหรบเดกทมความสมพนธกบโรคทางระบบทพบไดบอยและยาทใช และปรกษาแพทย เพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.2) 3. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.3)


1. สามารถแปลผลภาพถายรงสไดอยางถกตอง (16.1) 2. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผนทนตกรรมปองกนในเดก (16.2) 3. สามารถระบสาเหตของการเกดโรคฟนผในฟนนานมรวมถงปจจยทเกยวของ (16.3) 4. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผในเดกได (16.4) 5. สามารถอธบายสาเหตของโรคเหงอกอกเสบในเดก (16.5) 6. สามารถอธบายสาเหตโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (16.6)


1. สามารถวนจฉยแยกโรคฟนผ และ โรคของเนอเยอชองปากของผปวยเดกไดอยางถกตอง (17)


1. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดกไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)




1. สามารถวางแผนการรกษา บอกลาดบ และระบขนตอนการรกษาทางทนตกรรมสาหรบผปวยเดกโดยยดหลกสขภาพองครวม (19.1) 2. สามารถอธบายหลกการจดการพฤตกรรมเดก (19.2) 3. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกในการวางแผนการรกษา และการปองกนโรคทางทนตกรรม (19.3) 4. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และเหมาะสมกบการใหการรกษาทางทนตก

รรมสาหรบเดก รวมทงสามารถใหคาแนะนาภายหลงการใชยาชาเฉพาะท วนจฉยผลขางเคยง และจดการได (19.4)

5. สามารถตดสนใจไดวามความจาเปนในการใชยาเพอการบาบดรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดกไดอยางสมเหตผล (19.5)

6. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมสาหรบเดกไดอยางถกตองและสมเหตผล (19.6)

20 จดการตอภาวะฉกเฉน/แทรกซอน ทางการแพทย หรอทาง

ทนตกรรม รวมถงกชพเบองตนได

1. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของรวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1) 2. สามารถใหการบาบดฉกเฉนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (20.2) 3. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของฟนและเนอเยอในชองปาก (20.3) 4. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอในชองปากไดอยางสมเหตผล (20.4) 5. สามารถปองกนและจดการความเสยงทเกดในระหวางใหการรกษาทางทนตกรรมในผปวยเดก(20.5)




1. สามารถจดการพฤตกรรมโดยวธไมใชยา (Non-pharmacological management) ในเดกทมความกลวและวตกกงวลในการรกษาทางทนตกรรม (21.1)

2. สามารถจดการความเจบปวดในการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดก (21.2) 22 ใหการรกษาทางศลยกรรมชองปากแกผปวยรายทไมซบซอน

และจดการใหผปวยทมปญหาทางศลยกรรมชองปากและแมกซลโลเฟเชยลทซบซอนไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถระบขอบงช ขอหาม ในการถอนฟนนานมรวมทงสามารถใหคาแนะนาภายหลงการถอนฟน (22.1) 2. สามารถถอนฟนนานมได (22.2)

23 ใหการรกษาทางปรทนตวทยาแกผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผปวยทมปญหาทางปรทนตวทยาทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถ ตรวจ วนจฉย และรกษาโรคเหงอกอกเสบทพบบอยในผปวยเดก (23)

24 จดการโรคฟนผและรอยโรคของฟนทไมไดมสาเหตมาจากฟนผและใหการบรณะฟนชนดไมซบซอนในรายทมขอบงช

1. สามารถเลอกใชวสดทเหมาะสมในการบรณะฟนในผปวยเดก (24.1) 2. สามารถระบขอบงชและขอหามในการบรณะฟนดวยวสดชนดตาง ๆ ในผปวยเดก (24.2) 3. สามารถบรณะฟนในผปวยเดก (24.3) 4. สามารถระบขอบงชการบรณะฟนโดยการครอบฟนนานมดวยโลหะไรสนม (24.4) 5. สามารถบรณะฟนหลงนานมโดยวธครอบฟนดวยโลหะไรสนม (24.5)

25 ใหการรกษาทางวทยาเอนโดดอนตในผปวยรายทไมซบซอน และจดการใหผ ปวยทม ปญหาทางวทยาเอนโดดอนตทซบซอน ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถ ตรวจ วนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (25.1) 2. สามารถระบขอบงชและขอหามในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม(25.2) 3. สามารถเลอกใชยาและสารเคมทเหมาะสมในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม(25.3) 4. สามารถใหการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (25.4)



27 จดการใหผปวยทมความผดปกตเกยวกบการเจรญเตบโต และพฒนาการของกะโหลกศรษะ กระดก ใบหนา และขากรรไกร รวมทงการสบฟนทไมซบซอนไดรบการรกษาเบองตนอยางเหมาะสม และสงตอผปวยทมความผดปกตซบซอน

1. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม(27.1) 2. สามารถประเมนการสบฟนของเดกในชดฟนนานม และชดฟนผสม (27.2) 3. สามารถระบขอบงช ขอหามของการใสเครองมอคงสภาพชองวาง (Space maintainer) รวมถงชนดของเครองมอ (27.3)

29 จดการใหผปวยทมโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปาก ไดรบการรกษาอยางเหมาะสม

1. สามารถอธบายสาเหตของโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากผปวยเดก (29.1) 2. สามารถวนจฉยและจดการโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอยในผปวยเดก (29.2)


1. สามารถตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดก (32.1) 2. สามารถจดการทางทนตกรรมสาหรบเดกในรายทพบปญหา (32.2) 3. สามารถตดตามและประเมนพฒนาการของผปวยเดกและจดการใหเหมาะสมตามวย (32.3)

33 ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข

1. สามารถใหคาแนะนาทเหมาะสมในการดแลสขภาพชองปากเดก (33.1) 2. สามารถวางแผนการปองกนฟนผ (33.2) 3. สามารถควบคมการลกลามของฟนผไดอยางเหมาะสม (33.3) 4. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดในการปองกนฟนผ (33.4) 5. สามารถเลอกใชฟลออไรดชนดและรปแบบตางๆในการปองกนฟนผไดอยางถกตอง (33.5) 6. สามารถระบขอบงชและขอหามของการใชวสดเคลอบหลมรองฟน (33.6) 7. สามารถทาการเคลอบหลมและรองฟนใหเดกไดอยางถกตอง (33.7) 8. สามารถจดการฟนทมความผดปกตของพฒนาการสรางฟนได (33.8) 9. สามารถใหความรในการดแลสขภาพชองปากแกผปวยเดกและผปกครองหรอผดแลเดก (33.9) 10. สามารถกระตนใหผปวยและผปกครองมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก (33.10)


ตารางท 2 การกระจายขอสอบตาม Learning objectives ตามหวขอ Taskสาขาวชาทนตกรรมสาหรบเดก (จานวน 35 ขอ)

ทนตกรรมสาหรบเดก





Procedures


8 3 7 12 5


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving


Application

Problem solving

2 2 4 1 1 1 - 4 3 1 3 8 1 2 2


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมสาหรบเดกตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 35 ขอ)



Recall/Comprehension 2 1. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดในการปองกนฟนผ (33.4)

2. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผน ทนตกรรมปองกนในเดก (16.2)

3. สามารถระบขอบงชและขอหามของการใชวสดเคลอบหลมรองฟน (33.6)

1. Use of fluoride in caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)

1.1 Professional application: gel, varnish

- Indications

- Fluoride agents 1.2 Self-application: toothpaste, mouth rinse

- Indications

- Fluoride agents 1.3 Fluoride prescription

1.3.1 Pit and fissure sealant (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)Indications and contraindications

1.3.2 Sealant materials: resin, glass ionomer cement




Application 2

1. สามารถประเมนความเสยงของการเกดฟนผในเดกได (16.4)

2. สามารถใหความรในการดแลสขภาพชองปากแกผปวยเดกและผปกครองหรอผดแลเดก (33.9)

3. สามารถประเมนการไดรบฟลออไรดเพอวางแผน ทนตกรรมปองกนในเดก (16.2)

1. Caries risk assessment (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)

2. Prenatal counseling 3. Child oral health care: infant, toddler, preschool, school age

- Tooth brushing, Flossing

- Diet counseling 4. Use of fluoride for caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)

Problem solving 4

1. สามารถวางแผนการปองกนฟนผ (33.2) 2. สามารถระบขอบงชของการใชฟลออไรดและสารเคม

อนๆในการปองกนฟนผ (33.4) 3. สามารถเลอกใชฟลออไรดชนดและรปแบบตางๆในการ

ปองกนฟนผไดอยางถกตอง (33.5) 4. สามารถใหคาแนะนาทเหมาะสมในการดแลสขภาพ

ชองปากเดก (33.1) 5. สามารถทาการเคลอบหลมและรองฟนใหเดกไดอยาง

ถกตอง (33.7)

1. Oral health promotion and caries prevention 1.1 Preventive planning 1.2 Child oral health care 1.3 Diet and nutrition counseling

2. Use of fluoride in caries prevention (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด)

- Professional application : gel, varnish

- Self–application or home used: toothpaste, mouth rinse,

- Fluoride prescription: fluoride supplements

-




6. สามารถกระตนใหผปวยและผปกครองมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก (33.10)

3. Pit and fissure sealant (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด) Clinical application of pit and fissure sealant


Mechanism of diseases 3 Supporting Competencies Must Know


1. สามารถระบสาเหตของการเกดโรคฟนผในฟนนานม รวมถงปจจยทเกยวของ (16.3)

2. สามารถอธบายกลไกของการเกดโรคฟนผในฟนนานม (12.4)

3. สามารถอธบายสาเหตของโรคเหงอกอกเสบในเดก (16.5)

4. สามารถอธบายสาเหตโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (16.6)

5. สามารถอธบายสาเหตของโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากผปวยเดก (29.1)

1. Etiology of dental caries in primary teeth and related factors

- Tooth structure of primary teeth

- Mutans Streptoccoci transmission

- Diet

- Related factors 2. Mechanism of dental caries in primary teeth 3. Etiology of gingivitis in children 4. Etiology of pulpal and periapical diseases in primary teeth 5. Etiology common oral lesions in children

- Herpes simplex infection

- Hand foot mouth disease

- Candidiasis



Application 1 1.สามารถอธบายลกษณะทางกายวภาค จลกายวภาคและสรรวทยาของฟนในผปวยเดก (12.1)

2. สามารถอธบายพฒนาการสรางฟน และความผดปกตของพฒนาการสรางฟน (12.2)

3. สามารถอธบายพฒนาการสบฟนในชดฟนนานมและ ฟนชดผสม (12.3)

1. Dental development and sequence of eruption 2. Dental anomalies

- Enamel hypoplasia - Enamel hypomineralization - Dental fluorosis - Supernumerary tooth - Missing tooth - Fused teeth - Natal/Neonatal teeth - Dens evaginatus - Dens invaginatus

3. Features of primary and mix dentition - Occlusion - Develop dental space - Primate space - Lee way space - Ugly duckling stage



Problem solving 1 1. สามารถควบคมการลกลามของฟนผไดอยางเหมาะสม (33.3)

1. Progression of dental caries in children 2. Control of dental caries progression in children

2.1 Use of fluorides (อางองแนวปฏบตของทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยฯ ฉบบลาสด) 2.2 Interim therapeutic restoration (ITR) or Caries control

- Indication - Dental Material




Recall/Comprehension - - - Application 4

1. สามารถซกถามอาการนา และสาเหตของอาการนา ประวตของความเจบปวยของโรคฟน โรคเหงอกอกเสบและโรคของเนอเยอชองปากเดก (13.1)

2. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตาง ๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)

3. สามารถอธบายขนตอน และวธการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เปนระบบ (14.1)

4. สามารถบอกกระบวนการและวธการตรวจโรคของอวยวะในชองปาก กระดกขากรรไกรและใบหนา ผปวยเดกไดอยางถกตอง (14.2)

5. สามารถเลอกและใชเครองมอในการตรวจ และทาการตรวจผปวยเดกไดอยางถกตอง เหมาะสม (14.3)

6. สามารถเลอกใชวธการตรวจเพมเตมทางคลนก การตรวจทางหองปฏบตการ และการตรวจอนๆ ทสาคญตอการวางแผนการรกษาโรคในชองปากทพบบอย สาหรบผปวยเดกไดอยางถกตองเหมาะสมและมเหตผล (14.4)

7. สามารถเลอกและสงถายภาพรงสเพอการตรวจ วนจฉยและวางแผนการรกษาทางทนตกรรมแกผปวยเดก (14.5)

1. Dental history taking 2. Examination in child patients

- knee to knee examination 3. Intraoral examination

- Dental - Occlusion - Periodontium - Tongue

4. Extraoral examination

- Face

- Maxilla

- Mandible

- TMJ 5. Physical examination

- Height and weight

- Temperature




8. สามารถถายภาพรงสในผปวยเดก (14.6) 9. สามารถระบขอบงชการสงตรวจฟลออไรด (14.7) 10. สามารถแปลผลภาพถายรงสไดอยางถกตอง (16.1) 11. สามารถประเมนการสบฟนของเดกในชดฟนนานม และชดฟนผสม (32.2)

12. สามารถบนทกประวตและผลการประเมนผปวยเดกในเวชระเบยนไดอยางถกตองเปนระบบและ ครบถวน (13.5)

6. Radiographic Examination in children - AAPD guideline - Technique

7. Radiographic interpretation 8. Radiation safety and protection 9. Fluoride intake assessment and refer for fluoride analysis 10. Record-keeping and informed consent

Problem solving 3

1. สามารถซกประวตทางการแพทย ประวตโรคทางระบบและ/หรอการใชยา และประวตทางทนตกรรมทเกยวของเพอวางแผนการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดก (13.2)

2. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกทเกยวของกบการรกษาทางทนตกรรม (32.1)

3. สามารถประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการของเดกวยตางๆ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม (13.3)

4. สามารถประเมนพฤตกรรมของผปวยเดกและผปกครองตอการทาฟน (13.4)

5. สามารถวนจฉยแยกโรคฟนผ และ โรคของเนอเยอชองปากของผปวยเดกไดอยางถกตอง (17)

6. สามารถ ตรวจ วนจฉย และรกษาโรคเหงอกอกเสบทพบบอยในผปวยเดก (23)

1. Medical history taking and evaluation 2. Parental attitudes toward dental treatment 3. Child behaviors

3.1 Wright’s clinical classification

- Cooperative

- Lacking co-operative

- Potentially Co-operative 3.2 Frankl behavior rating scale

4. Child physical growth and development 5. Dentofacial growth and development

- Primary dentition

- Mixed dentition




7. สามารถ ตรวจ วนจฉยโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (25.1)

8. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของ รวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1)

6. Diagnosis of dental caries in children (ตาม ICDAS and ICCMSTM) 7. Diagnosis of gingivitis in children 8. Diagnosis of pulpal and periapical diseases in primary teeth 9. Injuries of primary dentition

- Classification - Management - Consequences of injuries





1. สามารถอธบายโรคทางระบบและความผดปกตทพบไดบอยในประเทศไทยและมผลตอการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดก (15.1)

2. สามารถอธบายหลกการจดการพฤตกรรมเดก (19.2)

1. Medically compromised and special child - Dental treatment considerations: Congenital heart

diseases, Thalassemia, Leukemia, Hemophilia, G6PD deficiency, Down syndrome, Autistic, Attention deficit hyperactivity disorder, Mental retardation, Cerebral palsy, Epilepsy, cleft lip and palate

2. Child behavior management Application 3

1. สามารถใหทางเลอกของแผนการรกษาผปวยเดก ตามความจาเปนทถกตองตามหลกวชาการ และเหมาะสม โดยสามารถอธบายถงขอด ขอเสยของการรกษาแตละแบบ (5.2)

2. สามารถสอสารกบผปกครองของผปวยเดกเกยวกบแผนการรกษา (5.1)

3. สามารถเลอกและใชยาชาเฉพาะทไดอยางถกตอง และ เหมาะสมกบการใหการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดก รวมทงสามารถใหคาแนะนาภายหลงการใชยาชาเฉพาะท วนจฉยผลขางเคยง และจดการได (19.4)

4. สามารถตดสนใจไดวามความจาเปนในการใชยาเพอการบาบดรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดกไดอยางสมเหตผล (19.5)

1. Treatment planning and communication 2. Pain management

- Local anesthesia (technique, dosage, complication ) 3. Common drugs used in pediatric dentistry

3.1 Antibiotics (Indication /dosage/ prescription/ side effect) 3.2 Analgesics (Indication /dosage/ prescription/ side effect)

4. Record-keeping


Pt.management&


5. สามารถบรหารยาตามชนดและขนาดยา ในการรกษาผปวยทนตกรรมสาหรบเดกไดอยางถกตองและสมเหตผล (19.6)

6. สามารถบนทกการใหการรกษาและผลของการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดกไดอยางถกตอง ครบถวนและเปนระบบในเวชระเบยนของผปวยตามแนวทางมาตรฐานสากล (18)

Problem solving 8

1. สามารถวางแผนการรกษาบอกลาดบ และระบขนตอนการรกษาทาง ทนตกรรมสาหรบผปวยเดกโดยยดหลกสขภาพองครวม (19.1)

2. สามารถเชอมโยงความรพนฐานมาประยกตใชกบผปวยเดกในการวางแผนการรกษา และการปองกนโรคทางทนตกรรม (19.3)

3. สามารถจดการพฤตกรรมโดยวธไมใชยา (Non-pharmacological management)ในเดกทมความกลวและวตกกงวลในการรกษาทาง

ทนตกรรม (21.1) 4. สามารถจดการความเจบปวดในการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดก (21.2)

1. Child behavior management :

Basic behavioral guidance - Communication and communicative guidance - Positive pre-visit imagery - Direct observation - Tell-show-do - Ask-tell-ask - Voice control - Nonverbal communication - Positive reinforcement and descriptive praise - Distraction - Memory restructuring


Pt.management&


5. สามารถตรวจ วนจฉย วางแผนการรกษาและจดการฟนนานมทไดรบอบตเหตและเนอเยอทเกยวของ รวมถงสงตอผปวยเดกทไดรบอบตเหตในรายทไมรวมมอ (20.1)

6. สามารถจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอ ของฟนและเนอเยอในชองปาก (20.3)

7. สามารถเลอกและใชยาและ/หรอสารเคมในการชวยจดการภาวะเจบปวดเฉยบพลน เลอดออก การบาดเจบ และการตดเชอในชองปากไดอยางสมเหตผล (20.4)

8. สามารถระบขอบงช ขอหาม ในการถอนฟนนานมรวมทงสามารถใหคาแนะนาภายหลงการถอนฟน (22.1)

9. สามารถระบขอบงชและขอหามในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (25.2)

10. สามารถระบขอบงชและขอหามในการบรณะฟนดวยวสดชนดตางๆในผปวยเดก (24.2)

11. สามารถระบขอบงชการบรณะฟนโดยการครอบฟนนานมดวยโลหะไรสนม (24.4)

- Parental presence/absence

Advanced behavioral guidance - Protective stabilization

2. Oral diagnosis and treatment planning - Quadrant dentistry - Emergency - Case referral

3. Comprehensive dental treatment 3.1 Oral surgery and management of infection

- Primary tooth extraction - Indication /contraindication - Post-op instruction

3.2 Pulp therapy of primary teeth - Indication /contraindication

3.3 Restoration in primary teeth - Rubber dam - Amalgam




12. สามารถระบขอบงช ขอหามของการใสเครองมอคงสภาพชองวาง (Space maintainer) รวมถงชนดของเครองมอ (27.3)

13. สามารถตดตามและประเมนพฒนาการของผปวยเดกและจดการใหเหมาะสมตามวย (32.3)

14. สามารถวนจฉยและจดการโรคหรอความผดปกตของเยอเมอกในชองปากทพบบอยในผปวยเดก (29.2)

15. สามารถซกประวต ประเมนสภาวะทางการแพทย ประวตทางทนตกรรม และความรวมมอของผปวยเดกเพอพจารณาสงตอผปวยเดกใหไดรบการรกษาทางทนตกรรมอยางเหมาะสม (4.1)

16. สามารถประเมนผปวยทางทนตกรรมสาหรบเดกทมความสมพนธกบโรคทางระบบทพบไดบอยและยาทใช และปรกษาแพทย เพอขอความเหน คาแนะนาหรอสงตอเพอการรกษาไดอยางถกตองและเหมาะสม (15.2)

17. สามารถเขยนใบสงตอผปวยไดอยางถกตอง (15.3) 18. สามารถปองกนและจดการความเสยงทเกดในระหวางใหการรกษาทางทนตกรรมในผปวยเดก (20.5)

- Tooth color material :composite resin, compomer, resin modified glass ionomer cement, conventional glass ionomer cement

- Alternative restorative technique 3.4 Stainless steel crown

- Indication 3.5 Space maintainers

- Indication 4. Recall 5. Emergency management:

- Infection from dental origin

- dental trauma: primary teeth and surrounding structures 6. Management of common oral lesions in children

- Herpes simplex infection - Hand foot mouth disease - Candidiasis - Aphthous ulcer - Eruption cyst - Mucocele




7. Medically compromised and special child - Medical consultation and referral Congenital heart

diseases, Thalassemia, Leukemia, Hemophilia, G6PD deficiency, Down syndrome, Autistic, Attention deficit hyperactivity disorder, Mental retardation, Cerebral palsy, Epilepsy, cleft lip and palate

8. Medical consultation and referral 9. Patient safety concern and risk management


Procedures 5 Supporting Competencies Must Know Recall/Comprehension 1

1. สามารถเลอกใชวสดทเหมาะสมในการบรณะฟนในผปวยเดก (24.1)

2. สามารถเลอกใชยาและสารเคมทเหมาะสมในการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (25.3)

1. Restoration of primary teeth - Amalgam - Tooth color material :composite resin, glass ionomer cement, resin modified glass ionomer cement - Stainless steel crown

2. Pulp therapy of primary teeth - Medication : Formocresol, Ferric sulfate - Root canal filling material: Zinc oxide eugenol, calcium hydroxide paste with iodoform

Application 2

1. สามารถถอนฟนนานม (22.2) 2. สามารถบรณะฟนในผปวยเดก (24.3) 3. สามารถบรณะฟนนานมโดยวธครอบฟนดวยโลหะไรสนม

(24.5) 4. สามารถใหการรกษาเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (25.4)

5. สามารถจดการฟนทมความผดปกตของพฒนาการสรางฟนได (33.8)

1.Technique of primary tooth extraction 2. Technique of restoration

- Class I, II, III, - Preventive resin restoration(PRR)

3. Techniques of stainless steel crown 4. Techniques of pulp treatment in primary teeth

- Pulpotomy - Pulpectomy

5. Management of dental anomalies

- Dens evaginatus

- Dens invaginatus



Problem solving 2 1. สามารถใหการบาบดฉกเฉนโรคของเนอเยอในและเนอเยอรอบปลายรากฟนนานม (20.2)

2. สามารถตดตามและประเมนผลการรกษาทางทนตกรรมสาหรบเดก (32.1)

3. สามารถจดการทางทนตกรรมสาหรบเดกในรายทพบปญหา (32.2)

1. Technique of pulp treatment in primary teeth 2. Evaluation of treatment and follow-up 3. Managements of treatment failure


TOS สาขาทนตกรรมชมชน ตารางท 1 เกณฑมาตรฐานวชาชพและ Supporting Competencies สาขาทนตกรรมชมชน ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 1 ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรม และประพฤตตนตาม

จรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม 1. อธบายขอบงคบดานจรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม (1.1) 2. เชอมโยงความสมพนธระหวางขอบงคบดานจรรยาบรรณกบการประกอบวชาชพทนตกรรม

อยางมคณธรรมและจรยธรรม (1.2) 3. ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรมและประพฤตตนตามจรรยาบรรณแหงวชาชพ

ทนตกรรม (1.3) 12 ประยกตใชความรทางวทยาศาสตรชวการแพทยพนฐาน

(Basic biomedical science) วทยาศาสตรพนฐานทางคลนก (Basic clinical science) พฤตกรรมศาสตรพนฐาน (Basic behavioural science) เพอการประกอบวชาชพ ทนตกรรมไดถกตองตามหลกวชาการ

1. เชอมโยงความรวทยาศาสตรการแพทยพนฐานวทยาศาสตรพนฐานทางคลนก และงานวจยทางวทยาศาสตรสขภาพชองปาก หรอทางทนตสาธารณสขในการดแลสขภาพชองปากในระดบบคคล ครอบครวและชมชน (12.1)

2. เลอกใชหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได (12.2)


1. ประเมนและระบสาเหตและปจจยเสยงททาใหเกดโรค รวมถงปจจยทมผลกระทบตอการรกษาและปองกนโรคในชองปากระดบบคคล ครอบครวและชมชน

(Individual, family and Community risk assessment/ analysis) (16.1)


ขอ เกณฑมาตรฐานวชาชพ TDC Supporting Competencies 33 ดแลสขภาพชองปากของประชาชนในระดบกลมประชากร/

ครอบครว/ชมชน โดยผานแนวคดการสรางเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการบรหารจดการทางสาธารณสข

1. สามารถอธบายแนวคดและหลกการการดแลสขภาพแบบองครวม (33.1) 2. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะหและแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจยท

เกยวของเพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2) 3. สามารถวางแผน ดาเนนกจกรรมและประเมนผลการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบ

บคคลได (33.3) 4. เชอมโยงแนวคดของสขภาพกบงานวชาชพทางทนตกรรม (33.4) 5. ประยกตใช ความรทางระบาดวทยาเชงปรมาณและคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ใน

การศกษาชมชนเพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)

6. สามารถประยกตใชแนวคดการสรางเสรมสขภาพและการปองกนโรคชองปากและการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนเพอวางแผนดาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทนตสาธารณสข) (33.6)

7. อธบายสถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทยในปจจบน และแนวโนมการเปลยนแปลง (33.7)

8. อธบายระบบบรการสขภาพของประเทศไทย (33.8) 9. เชอมโยงสถานการณสขภาพชองปากและระบบบรการสขภาพของประเทศไทย (33.9)


ตารางท 2 TOS สาขาทนตกรรมชมชน (จานวน 25 ขอ)

Task Health promotion & Prevention




Procedures

Task งานทนตกรรมชมชน

Concepts และเรองอนๆ

Social Determinants Risk Factor

Cause and Effect

Community Diagnosis (Tools &

Method)

Planning(design) Implement

and Evaluation


10 5 4 6 - R A P R A P R A P R A P R A P 3 3 4 2 2 1 1 1 2 1 1 4 - - -


ตารางท 3 การกระจายขอสอบสาขาวชาทนตกรรมชมชนตามหวขอ Task ตาม Learning objectives ตามเกณฑมาตรฐานวชาชพ (จานวน 25 ขอ)

Concepts และเรองอนๆ 10 Supporting Competencies

Must Know


1. อ ธบาย ขอ บ งคบ ด านจรรยาบรรณแหง วชา ชพ ทนตกรรม (1.1)

2. สามารถอธบายแนวคดและหลกการ ของคณภาพชวต และการดแลสขภาพแบบองครวม (33.1)

3. เชอมโยงแนวคดของสขภาพกบงานวชาชพทางทนตกรรม (33.4)

1. ขอบงคบจรรยาบรรณ 2.1 แนวคดคณภาพชวตเปาหมายของการดแลสขภาพชองปากเพอคณภาพชวตทด

ทงกาย จต สงคมและปญญา 2.2 แนวคดและหลกการของสขภาพองครวม (Holistic health)

2.2.1 แนวคดและหลกการการดแลสขภาพแบบองครวม (Holistic care) 2.2.2 การคานงผปวยเปนศนยกลาง เชน เขาใจมมมอง ความคด ความสนใจ

ความตองการ บรบทของผปวย (Patient-centered) 2.2.3 การใหผปวยมสวนรวมในการดแลสขภาพชองปาก เชน เขาใจปญหา จด

แขง ขอควรปรบปรงของตนเอง เปาหมายของการดแล ตลอดถงการประเมนผลการมสขภาพชองปากดขน (Patient participation)

3.1 ความสมพนธของสขภาพและงานวชาชพทางทนตกรรม 3.1.1 พ.ร.บ.สขภาพ: ความหมาย ความสาคญของสขภาพตามพ.ร.บ.สขภาพท

เชอมโยงกบสขภาพชองปาก (Health related to oral health) 3.1.2 คณภาพชวตในมตสขภาพชองปาก

(Oral health-related quality of life)



Must Know

4. อธบายระบบบรการสขภาพของประเทศไทย (33.8) 4.1 ความหมาย ระบบสขภาพ (Health systems),ระบบบรการสขภาพ (Health care systems) และ ระบบประกนสขภาพ (Health insurance systems) ของประเทศไทย

4.2 ระบคณลกษณะของระบบสขภาพทพงประสงคได 4.2.1 ความเปนธรรมในสงคม 4.2.2 ตอบสนองตอความตองการของประชาชน

4.3 อธบายระดบการบรการสขภาพ (level of care: primary care, secondary care, and tertiary care)


1. เ ช อม โย งความส ม พน ธ ร ะห ว า งข อ บ งค บ ด านจรรยาบรรณกบการประกอบวชาชพทนตกรรมอยางมคณธรรมและจรยธรรม (1.2)

2. ปฏบตตนอยางมคณธรรม จรยธรรมและประพฤตตนตามจรรยาบรรณแหงวชาชพทนตกรรม (1.3)

3. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจยทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2)

1. ขอบงคบจรรยาบรรณ 2. ขอบงคบจรรยาบรรณ 3.1 การประยกตแนวทางการดแลสขภาพแบบองครวมในการสรางเสรมสขภาพของ

ผปวย 3.2 การดแลผปวยในการดแลสขภาพชองปากอยางรอบดานและบรณาการ เชน

3.2.1 ศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจยทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล

3.2.2 Common risk factors approaches



Must Know

Problem solving 4 ขอ 1. สามารถวางแผนดาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

1. แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน) 1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก 1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน

2. แนวคดการสรางเสรมสขภาพ (ทงระดบบคคลและชมชน) 2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ 2.2 มาตรการและกลยทธทสาคญในการสรางเสรมสขภาพ


Social Determinants Risk Factor

Cause and Effect 5

Supporting Competencies

Must Know


1. แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปากระดบบคคล ครอบครว และชมชน (Individual, family and community risk assessment/ analysis) (16.1)

2. อธบายสถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทยใน

ปจจบน และแนวโนมการเปลยนแปลง (33.7)

1.1 Social determinants of oral health 1.2 Concepts of common risk factors 1.3 Oral health through life course 1.4 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปาก(เนนในระดบบคคล

ระดบชมชน จะไปอยใน community diagnosis) 2. สถานการณสขภาพชองปากของประเทศไทย (ขอมลจาก national health

surveys) Application 2 ขอ 1. แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปาก

ระดบบคคล ครอบครว และชมชน (Individual, family and community risk assessment/ analysis)) (18.1)

2. สามารถศกษา รวบรวมวเคราะห และแปลผลสภาวะสขภาพชองปากของบคคลและปจจยทเกยวของ เพอออกแบบการดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคล (33.2)

3. เชอมโยงสถานการณสขภาพชองปากและระบบบรการสขภาพ ของประเทศไทย (33.9)

1.1 Social determinants of oral health 1.2 Concepts of common risk factors 1.3 Oral health through life course 1.4 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปาก 2. Common risk factors approaches 3. สถานการณสขภาพชองปาก และ ระบบสขบรการสขภาพของประเทศไทย


1. แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปากระดบบคคล และชมชน (Risk analysis) (16.1)

1.1 Social determinants of oral health 1.2 Concepts of common risk factors 1.3 แนวคดการประเมนความเสยงในการเกดโรคในชองปาก


Community Diagnosis (Tools & Method) 4


Must Know


1. ประยกตใช ความรทางระบาดวทยาเชงปรมาณและคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชนเพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)

1. กระบวนการดาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน) การวางแผน การดาเนนการและการประเมนผล

2. การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน 2.1 ความสาคญการศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน 2.2 แนวทางการศกษาชมชน

2.2.1 เขาใจการใชเครองมอการศกษาชมชนหรอเครองมออนๆ ตามบรบทและความเหมาะสม เชน เครองมอ 7 ชน

3. ความเขาใจพนฐานงานระบาดวทยาและการประยกตใชในการศกษาศกษาชมชน 3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษาทางระบาดวทยา 3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และขอบงชของดชน โดยเนนการ

ประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค 3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา 3.4 การเกบและรวบรวมขอมลทางระบาดวทยาในชมชน (Oral health survey) 3.4 การแปลผลและการนาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช




Must Know


1. เชอมโยงความรวทยาศาสตรการแพทยพนฐานวทยาศาสตรพนฐานทางคลนก และงานวจยทางวทยาศาสตรสขภาพชองปาก หรอทางทนตสาธารณสขในการดแลสขภาพชองปากในระดบบคคล ครอบครวและชมชน (12.1)

2. เลอกใชหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได (12.2) 3. ประยกตใชความรทางระบาดวทยา การศกษาเชงคณภาพ

และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชน เพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)

1. Evidence-based 1.1 รหลกการ และแหลงสบคนขอมลและสามารถคดเลอกขอมลทเหมาะสมได 1.2 อางองหลกฐานทางวทยาศาสตรทเชอถอได

2. ระเบยบวจย 2.1 อานและเขาใจบทความทางวชาการได 2.2 คณภาพของขอมลและการวจย

3.1 กระบวนการดาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชนการวนจฉยชมชน) การวางแผนการดาเนนการการประเมนผล

3.2 การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน 3.2.1 ความสาคญการศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน 3.2.2 แนวทางการศกษาชมชน

3.2.2.1 การศกษาเชงคณภาพ 3.2.2.2 เขาใจการใชเครองมอการศกษาชมชนหรอเครองมออนๆ ตาม

บรบทและความเหมาะสม 3.3 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานระบาดวทยา

3.3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษาทางระบาดวทยา 3.3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และขอบงชของดชน โดยเนนการ

ประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค 3.3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา 3.3.4 การแปลผลและการนาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช




Must Know

Problem solving 2 ขอ 1. ประยกตใชความรทางระบาดวทยา การศกษาเชงคณภาพ และระเบยบ วธการวจย ในการศกษาชมชน เพอวเคราะหและระบปญหา ความตองการและศกยภาพของชมชนไดอยางเหมาะสม (33.5)

1. กระบวนการดาเนนงานโครงการอยางครบวงจรองคประกอบ : การศกษาชมชน (การเขาถงชมชนการวนจฉยชมชน) การวางแผนการดาเนนการการประเมนผล

2. การศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน 2.1 ความสาคญการศกษาชมชน การเขาถงชมชน การวนจฉยชมชน 2.2 แนวทางการศกษาชมชน

2.2.1 เขาใจการใชเครองมอการศกษาชมชนหรอเครองมออนๆ ตามบรบทและความเหมาะสม เชน เครองมอ 7 ชน

3. ความเขาใจพนฐานงานระบาดวทยาและการประยกตใชในการศกษาศกษาชมชน 3.1 ความหมายและประโยชนของการศกษาทางระบาดวทยา 3.2 เกณฑในการเลอกดชน: ขอดขอเสย และขอบงชของดชน โดยเนนการ

ประยกตใชอยางเหมาะสมตามวตถประสงค 3.3 การเลอกใช ขอด-ขอจากด ของวธการศกษาตางๆ ทางระบาดวทยา 3.4 การแปลผลและการนาขอมลทางระบาดวทยาไปประยกตใช


Planning(design), Implement

And Evaluation 6


Must Know


1. สามารถวางแผน ดาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

1. แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน) 1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก (Natural history of

diseases and Level of prevention) 1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน

2. แนวคดการสรางเสรมสขภาพ(ทงระดบบคคลและชมชน) 2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ 2.2 มาตรการและกลยทธทสาคญในการสรางเสรมสขภาพ

3. ความหมายและความแตกตางระหวางการสรางเสรมสขภาพ และการปองกนโรค (Health promotion vs disease prevention)

Application 1 ขอ 1. สามารถวางแผน ดาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

1.1 แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน) 1.1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก (Natural history of

diseases and Level of prevention) 1.1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน

1.2 แนวคดการสรางเสรมสขภาพ(ทงระดบบคคลและชมชน) 1.2.1 แนวคดและหลกการการสรางเสรมสขภาพ 1.2.2 มาตรการและกลยทธทสาคญในการสรางเสรมสขภาพ



And Evaluation 6


Must Know

2. สามารถประยกตใชแนวคดการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนในการวางแผน ดาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทนตสาธารณสข) (33.6)

2.1 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการสรางเสรมสขภาพชองปากระดบชมชน 2.1.1 Ottawa and Bangkok charter for health promotion (Ottawa

strategies 3 ประการและ Ottawa action means 5 ประการ) 2.1.4 ประโยชน/ความสาคญของการสรางพลงอานาจและการมสวนรวมของ

ชมชน (Empowerment and community participation) 2.1.5 ลกษณะของการมสวนรวมของชมชน 2.1.6 การประยกตใชทฤษฎหรอแบบจาลองเพอใชในการดแลสขภาพชอง

ปากระดบชมชน เชน PRECEDE / PROCEED Model 2.2 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการปองกนโรคในชองปาก

ระดบชมชน (เลอกมาตรการการปองกนโรคในชองปากทเหมาะสมระดบชมชน)

Problem solving 4 ขอ 1. สามารถวางแผน ดาเนนกจกรรมและประเมนผล การดแลสขภาพแบบองครวมในระดบบคคลได (33.3)

1.1 แนวคดการปองกนโรคในชองปาก (ทงระดบบคคลและชมชน) 1.1.1 แนวคดและหลกการการปองกนโรคในชองปาก (Natural history of

diseases and Level of prevention) 1.1.2 มาตรการการปองกนโรคในชองปากในระดบบคคลและระดบชมชน

1.2. ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการสรางเสรมสขภาพชองปากระดบชมชน 1.2.1 Ottawa and Bangkok charter for health promotion



And Evaluation 6


Must Know

2. สามารถประยกตใชแนวคดการสงเสรมสขภาพและ

การปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนในการวางแผน ดาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน (ทนตสาธารณสข) (33.6)

( Ottawa strategies 3 ประการ และOttawa action means 5 ประการ)

1.2.2 ประโยชน/ความสาคญของการสรางพลงอานาจและการมสวนรวมของชมชน (Empowermentand community participation)

1.2.3 ลกษณะของการมสวนรวมของชมชน 1.2.4 การประยกตใชทฤษฎหรอแบบจาลองเพอใชในการดแลสขภาพชอง

ปากระดบชมชน เชน PRECEDE / PROCEED Model 2.1 ความเขาใจพนฐานและการประยกตใชในงานการปองกนโรคในชองปาก

ระดบชมชน (เลอกมาตรการการปองกนโรคในชองปากทเหมาะสมระดบชมชน)

2.2 การประยกตใชและบรณาการแนวคดการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคในชองปาก และการมสวนรวมตลอดถงการบรหารจดการในระดบชมชนในการวางแผน ดาเนนการและประเมนผลโครงการการดแลสขภาพชองปากในระดบชมชน

Table of Specification Edit - Mahidol University · Table of Specification Part II...

Documents

Transcript of Table of Specification Edit - Mahidol University · Table of Specification Part II...