TableofContents

MỤCLỤCSÁCHTHÁNHDẪNNHẬPTỔNGQUÁTMẠCKHẢIVÀSÁCHTHÁNHMátthêuMáccôLucaGioanTôngĐồCôngVụThưRômaThưCôrintô1ThưCôrintô2ThưGalátThưÊphêsôThưPhilípphêThưCôlôxêThưThêxalônica1ThưThêxalônica2ThưTimôthê1ThưTimôthê2ThưTitôThưPhilêmonThưDotháiThưGiacôbêThưPhêrô1ThưPhêrô2ThưGioan1ThưGioan2ThưGioan3ThưGiuđaKhảiHuyền

MỤCLỤCSÁCHTHÁNH

MátthêuMáccôLucaGioanTôngĐồCôngVụThưRômaThưCôrintô1ThưCôrintô2ThưGalát

ThưÊphêsôThưPhilípphêThưCôlôxêThưThêxalônica1ThưThêxalônica2ThưTimôthê1ThưTimôthê2ThưTitôThưPhilêmonThưDoTháiThưGiacôbêThưPhêrô1ThưPhêrô2ThưGioan1ThưGioan2

ThưGioan3ThưGiuđaKhảiHuyền

MỤCLỤCSÁCHTHÁNH2DẪNNHẬPTỔNGQUÁT45

LờiGiớiThiệu45

MẠCKHẢIVÀSÁCHTHÁNH461.ÐâulànguồngốccủaSáchThánh?46

ThiênChúađãnóivớiloàingườikhinào,quaai?46ThiênChúađãnóicáchđâyhàngmấychụcthếkỷ,làmsaotôicó

thểngheđượchômnay?462.LàmsaobiếtđượcđâylàSáchThánh?463.SáchThánhtrongđờisốngcủaKi-tôhữu474.LàmthếnàođểhiểuSáchThánh?485.LàmthếnàođểđượcLờiChúanuôidưỡngnhưlươngthực?49

a.Ðọc49

b.Suyniệm50

c.Chiêmngắm50

Mátthêu51I.GIÁNGSINHVÀTHỜITHƠẤUCỦAĐỨCGIÊ-SU51

GiaphảĐứcGiê-suKi-tô(Lc3:23-38)51

Chương151

TruyềntinchoôngGiu-se(Lc2:1-7)51CácnhàchiêmtinhđếnbáilạyĐứcGiê-suHàiNhi52

Chương252

ĐứcGiê-sutrốnsangAi-cậpvàcácanhhàibịgiết52TừAi-cậpvềđấtÍt-ra-en53

II.CÔNGBỐNƯỚCTRỜI531.PHẦNKÝTHUẬT53

ÔngGio-anTẩyGiảraogiảng(Mc1:1-8;Lc3:1-18;Gi1:19-28)53

Chương353

ĐứcGiê-suchịuphéprửa(Mc1:9-11;Lc3:21-22)53ĐứcGiê-suchịucámdỗ(Mc1:12-13;Lc4:1-13)54

Chương454

ĐứcGiê-sulánhquamiềnGa-li-lê(Mc1:14-15;Lc4:14-15)54ĐứcGiê-sukêugọibốnmônđệđầutiên(Mc1:16-20;Lc5:1-11)

54ĐứcGiê-sugiảngdạyvàchữabệnh(Lc6:17-19)55

2.BÀIGIẢNGTRÊNNÚI55TámmốiPhúc(Lc6:20-23)55

Chương555

Muốichođờivàánhsángchotrầngian(Mc9:50;Lc14:34-35)56

ĐứcGiê-sukiệntoànLuậtMô-sê56Đứccôngchínhcủangườimônđệ56Đừnggiậnghét(Lc12:57-59)56Chớngoạitình57Đừnglydị(Mt19:9;Mc10:11-12;Lc16:18)57Đừngthềthốt57Chớtrảthù(Lc62:9-30)57Phảiyêukẻthù(Lc6:27-28,32-36)57Bốthícáchkínđáo58

Chương658

Cầunguyệnnơikínđáo58

Kinh"LạyCha"(Lc11:2-4)58Ănchaycáchkínđáo59Củacảitrêntrời(Lc12:33-34)59Đèncủathânthể(Lc11:34-36)59KhôngthểvừalàmtôiThiênChúavừalàmtôiTiềnCủa(Lc

16,13)59TintưởngvàoChúaquanphòng(Lc12:22-31)59Đừngxétđoán(Lc6:37-38,41-42)60

Chương760

Đừngquăngcủathánhchochó60Cứxinthìsẽđược(Lc11:9-13)60Khuônvàngthướcngọc(Lc6:31)60Haiconđường(Lc13:24)60Câynàotráiấy(Lc6:43-44)60Mônđệchânchính(Lc6:47-49;13:25-27)61CáchgiảngdạycủaĐứcGiê-su61

III.RAOGIẢNGNƯỚCTRỜI611.PHẦNKÝTHUẬT61

ĐứcGiê-suchữangườibịphonghủi(Mc1:40-45;Lc5:12-14)61

Chương861

ĐứcGiê-suchữađầytớcủamộtđạiđộitrưởng(Lc7:1-10)61ĐứcGiê-suchữabàmẹvợôngPhê-rô(Mc1:29-31;Lc4:38-39)

62ĐứcGiê-suchữalànhmọikẻốmđau(Mc1:32-34;Lc4:40-41)

62Ngườimônđệphảibỏmọisự(Lc9:57-62)62ĐứcGiê-sudẹpyênbiểnđộng(Mc4:35-41;Lc8:22-25)62Haingườibịquỷám(Mc5:1-20;Lc8:26-39)62ĐứcGiê-suchữangườibạiliệt(Mc2:1-12;Lc5:17-26)63

Chương963

ĐứcGiê-sukêugọiôngMát-thêu(Mc2:13-14;Lc5:27-28)63ĐứcGiê-sudùngbữavớinhữngngườitộilỗi(Mc2:15-17;Lc

5:29-32)63Tranhluậnvềviệcănchay(Mc2:18-22;Lc5:33-39)63ĐứcGiê-suchữangườiđànbàbịbănghuyếtvàchocongáimột

vịthủlãnhsốnglại(Mc5:21-43;Lc8:40-56)64ĐứcGiê-suchữahaingườimù64ĐứcGiê-suchữangườicâmbịquỷám64ĐứcGiê-suthươngdânchúnglầmthan64

2.BÀIGIẢNGVỀSỨMỆNHTRUYỀNGIÁO64ĐứcGiê-susaimườihaiTôngĐồđigiảng(Mc3:13-19;6:7-13;

Lc6:12-16;9:1-6)65

Chương1065ĐứcGiê-sutiênbáonhữngcuộcbáchhại(Mc13:9-13;Lc21:12

-19).65Hãynóigiữabanngày,đừngcósợ(Lc12:2-9)66ĐứcGiê-suđếnđểgâychiarẽ(Lc12:51-53)66TừbỏmìnhđểtheoĐứcGiê-su(Lc14:26-27)66AiđóntiếpanhemlàđóntiếpThầy(Mc9,41)66

IV.MẦUNHIỆMNƯỚCTRỜI671.PHẦNKÝTHUẬT67

Nhậpđề67

Chương1167

CâuhỏicủaôngGio-anTẩyGiảvàcâutrảlờicủaĐứcGiê-su(Lc7,18-28)67

ĐứcGiê-suphánđoánvềthếhệcủaNgười(Lc7:31-35)67Khốnchonhữngthànhđãchứngkiếncácphéplạmàkhôngsám

hối(Lc10,13-15)68ChúaChavàngườiCon(Lc10:21-22)68Hãymanglấyáchcủatôi68Mônđệbứtlúaănngàysa-bát(Mc2:23-28;Lc6:1-5)69

Chương1269

ĐứcGiê-suchữangườibịbạitaytrongngàysa-bát(Mc3:1-6;Lc6:6-11)69

ĐứcGiê-su,ngườiTôiTrungcủaThiênChúa69ĐứcGiê-suvàquỷvươngBê-en-dê-bun(Mc3:20-30;Lc11:14

-23)69Lòngcóđầy,miệngmớinóira(Lc6:43-45)70DấulạngônsứGiô-na(Mc8:11-12;Lc11:29-32)70Quỷphảncông(Lc11:24-26)70AithuộcgiađìnhcủaĐứcGiê-su?(Mc3:31-35;Lc8:19-21)71

2.BÀIGIẢNGBẰNGDỤNGÔN71Nhậpđề(Mc4:1-2;Lc8:4)71

Chương1371

Dụngônngườigieogiống(Mc4:3-9;Lc8:5-8)71TạisaoĐứcGiê-sudùngdụngônmànói?(Mc4:10-12;Lc8,9-

10)71Giảinghĩadụngônngườigieogiống(Mc4:13-20;Lc8:11-15)

72Dụngôncỏlùng72Dụngônhạtcải(Mc4:30-32;Lc13:18-19)72Dụngônmentrongbột(Lc13:20-21)72TạisaoĐứcGiê-sudùngdụngônmànói?(Mc4:33-34)72Giảinghĩadụngôncỏlùng72Dụngônkhobáuvàngọcquý73Dụngônchiếclưới73

Kếtthúc73V.GIÁOHỘI,BƯỚCĐẦUCỦANƯỚCTRỜI731.PHẦNKÝTHUẬT73

ĐứcGiê-suvềthămNa-da-rét(Mc6:1-6;Lc4:16-30)73VuaHê-rô-đêvàĐứcGiê-su(Mc6:14-16;Lc9:7-9)74

Chương1474

ÔngGio-anTẩyGiảbịchémđầu(Mc6:17-29)74ĐứcGiê-suhoábánhranhiềulầnthứnhất(Mc6:30-44;Lc9:10

-17;Ga6:1-14)74ĐứcGiê-suđitrênmặtnước(Mc6:45-52;Ga6:16-21)75ĐứcGiê-suchữanhiềungườiđauốmtạiGhen-nê-xa-rét(Mc

6:53-56)75Tranhluậnvềtruyềnthống(Mc7:1-13)75

Chương1575

Cáigìlàmchoconngườiraôuế?(Mc7:14-23)75ĐứcGiê-suchữacongáingườiđànbàCa-na-an(Mc7:24-30)

76ĐứcGiê-suchữanhiềubệnhnhântạivenBiểnHồGa-li-lê76ĐứcGiê-suhoábánhranhiềulầnthứhai(Mc8:1-10)76NgườiDo-tháiđòidấulạtừtrời(Mc8:11-13;Lc12:54-56)77

Chương1677

MenPha-ri-sêuvàXa-đốc(Mc8:14-21)77ÔngPhê-rôtuyênxưngĐứcGiê-sulàConThiênChúa(Mc8:27

-30;Lc9:18-21)77ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứnhất(Mc8:31-33;

Lc9:22)78ĐiềukiệnphảicóđểtheoĐứcGiê-su(Mc8:34-9:1;Lc9:23-27)

78ĐứcGiê-suhiểndung(Mc9:2-8;Lc9:28-36)78

Chương1778CâuhỏivềngônsứÊ-li-a(Mc9:9-13)78ĐứcGiê-suchữađứatrẻbịkinhphong(Mc9:14-29;Lc9:37-43

a)79ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứhai(Mc9:30-32;

Lc9:43b-45)79ĐứcGiê-suvàôngPhê-rônộpthuế79

2.BÀIGIẢNGVỀGIÁOHỘI79

AilàngườilớnnhấttrongNướcTrời?(Mc9:33-37;Lc9:46-48)80

Chương1880

Đừnglàmcớchongườitasangã(Mc9:42-48;Lc17:1-2)80Conchiênlạc(Lc15:4-7)80Sửalỗianhem80Hiệplờicầunguyện81Anhemthathứchonhau(Lc17:3b-4)81Dụngôntênmắcnợkhôngbiếtthươngxót81

VI.NƯỚCTRỜI:TRIỀUĐẠITHIÊNCHÚAĐÃĐẾNGẦN811.PHẦNKÝTHUẬT81

Câuhỏivềviệclydị(Mc10:1-12)81

Chương1981

Tựnguyệnsốngkhiếttịnh82ĐứcGiê-suvàtrẻem(Mc10:13-16;Lc18:15-17)82Ngườithanhniêncónhiềucủacải(Mc10,17-22;Lc18:18-23)

82NgườigiàucókhóvàoNướcTrời(Mc10:23-27;Lc18:24-27)

82PhầnthưởngdànhchoaibỏmọisựmàtheoĐứcGiê-su(Mc10:

28-31;Lc18:28-30)83Dụngônthợlàmvườnnho83

Chương2083

ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứba(Mc10:32-34;Lc18:31-34)84

BàmẹcủahaingườiconôngDê-bê-đê(Mc10:35-40)84Ailàmlớnphảiphụcvụ(Mc10:40-45)84ĐứcGiê-suchữahaingườimùtạiGiê-ri-khô(Mc10:46-52;Lc

18:35-43)84ĐứcGiê-suvàoGiê-ru-sa-lemvớitưcáchlàĐấngMê-si-a(Mc

11:1-11;Lc19:28-38;Ga12:12-16)85

Chương2185

ĐứcGiê-suđuổinhữngngườiđangmuabántrongĐềnThờ(Mc11:15-19;Lc19:45-48;Ga2:13-22)85

Câyvảkhôngratrái(Mc11:12-14,20-24)85CâuhỏivềquyềnbínhcủaĐứcGiê-su(Mc11:27-33;Lc20:1-

8)86Dụngônhaingườicon86Dụngônnhữngtáđiềnsátnhân(Mc12:1-12;Lc20:9-19)86Dụngôntiệccưới(Lc14:15-24)87

Chương2287

NộpthuếchoXê-da(Mc12:13-17;Lc20:20-26)87Kẻchếtsốnglại(Mc12:18-27;Lc20:27-40)88Điềurăntrọngnhất(Mc12:28-34;Lc10:25-28)88ĐứcKi-tôlàConvàcũnglàChúacủavuaĐa-vít(Mc12:35-37;

Lc20:41-44)88CáckinhsưvàngườiPha-ri-sêugiảhình(Mc12:38-40;Lc11:

43-46;20:45-47)89

Chương2389

ĐứcGiê-sukhiểntráchcáckinhsưvàngườiPha-ri-sêu(Mc12:40;Lc11:39-48;20:47)89

Tộiácvàhìnhphạt(Lc11:49-51)90ĐứcGiê-suthươngtiếcthànhGiê-ru-sa-lem(Lc13:34-35)90

2.BÀIGIẢNGVỀTHỜICÁNHCHUNG90Nhậpđề(Mc13:1-4;Lc21:5-7)91

Chương2491

Nhữngcơnđauđớnkhởiđầu(Mc13:5-13;Lc21:8-19)91CơngiannankhốnkhổtạiGiê-ru-sa-lem(Mc13:14-23;Lc21:

20-24)91CuộcquanglâmcủaConNgười(Lc17:23-24)92HiệntượngcủangàyQuangLâm(Mc13:24-27;Lc21:25-28)

92Thídụcâyvả(Mc13:28-32;Lc21:29-33)92

Phảicanhthứcvàsẵnsàng(Mc13:32-37;Lc17:26-30,35-36)92

Dụngônngườiđầytớtrungtín(Lc12:42-46)93Dụngônmườitrinhnữ93

Chương2593Dụngônnhữngyếnbạc(Lc19:12-27)93CuộcPhánXétchung94

VII.THƯƠNGKHÓVÀPHỤCSINH94ÂmmưuhạiĐứcGiê-su(Mc14:1-2;Lc22:1-2;Ga11:45-53)

95

Chương2695

ĐứcGiê-suđượcxứcdầuthơmtạiBê-ta-ni-a(Mc14:3-9;Ga12:1-8)95

Giu-đanộpĐứcGiê-su(Mc14:10-11;Lc22:3-6)95ChuẩnbịănlễVượtQua(Mc14:12-16;Lc22:7-13)95ĐứcGiê-sutiênbáoGiu-đasẽnộpThầy(Mc14:17-21;Lc22:

21-23;Ga13:21-30)95ĐứcGiê-sulậpbítíchThánhThể(Mc14:22-25;Lc2219-20;

ICo11:23-25)96ĐứcGiê-sutiênbáothánhPhê-rôsẽchốiThầy(Mc14:26-31;

Lc22:31-34;Ga13:36-38)96ĐứcGiê-sucầunguyệntạivườnGhết-sê-ma-ni(Mc14:32-42;

Lc22:39-46)96ĐứcGiê-subịbắt(Mc14:43-50;Lc22:47-53;Ga18:3-11)97ĐứcGiê-suratrướcThượngHộiĐồng(Mc14:53-65;Lc22:54

-55,63-71;Ga18:13-14,19-24)97ThánhPhêrôchốiThầy98ĐứcGiê-subịgiảiđếntổngtrấnPhi-la-tô(Mc15:1;Lc23,1;Ga

18:28)98

Chương2798

Giu-đađithắtcổ(Cv1:18-19)98

ĐứcGiê-suratrướctoàtổngtrấnPhi-la-tô(Mc15:2-15;Lc23:3-5,13-25;Ga18:33-9:16)98

ĐứcGiê-suphảiđộivònggai(Mc15:16-20;Ga19:1-3)99ĐứcGiê-suchịuđóngđinhvàothậpgiá(Mc15:21-28;Lc23:

26.33-34.36-38;Ga19:17-24)99ĐứcGiê-subịnhụcmạ(Mc15:29-32;Lc23:35)100ĐứcGiê-sutrútlinhhồn(Mc15:33-41;Lc23:44-49;Ga19:28

-30)100MaitángĐứcGiê-su(Mc15:42-47;Lc23:50-55;Ga19:38

-42)100Línhcanhmồ101Ngôimộtrống(Mc16:1-8;Lc24:1-10;Ga20:1-10)101

Chương28101

ĐứcGiê-suhiệnravớicácphụnữ101Cácthượngtếlừađảo101ĐứcGiê-suhiệnratạiGa-li-lê,vàsaimônđệđiđếnvớimuôn

dân(Mc16:14-18;Lc24:36-49;Ga20:19-23;Cv1:6-8)102

Máccô102I.GIAIĐOẠNDỌNĐƯỜNGCHOSỨVỤCỦAĐỨCGIÊ-SU

102ÔngGio-anTẩyGiảraogiảng(Mt3:1-12;Lc3:1-18;Ga1:19-28)

102

Chương1102

ĐứcGiê-suchịuphéprửa(Mt3:13-17;Lc3:21-22)102ĐứcGiê-suchịucámdỗtrongsamạc(Mt4:1-11;Lc4:1-13)102

II.SỨVỤCỦAĐỨCGIÊ-SUTẠIGA-LI-LÊ103ĐứcGiê-sukhaimạccôngviệcraogiảng(Mt4:12-17;Lc4:14

-15)103ĐứcGiê-sukêugọibốnmônđệđầutiên(Mt4:18-22;Lc5:1-11)

103

ĐứcGiê-sugiảngdạytạiCa-phác-na-umvàchữalànhmộtngườibịquỷám(Lc4:31-37)103

ĐứcGiê-suchữanhạcmẫuôngSi-môn(Mt8:14-15;Lc4:38-39)103

ĐứcGiê-suchữachonhiềungười(Mt8:16-17;Lc4:40-41)104ĐứcGiê-suâmthầmrờiCa-phác-na-umvàđikhắpmiềnGa-li-lê

(Lc4:42-44)104ĐứcGiê-suchữangườibịphonghủi(Mt8:1-4;Lc5:12-16)104ĐứcGiê-suchữangườibạiliệt(Mt9:1-8;Lc5:17-26)104

Chương2104

ĐứcGiê-sukêugọiôngLê-vi(Mt9:9;Lc5:27-28)105ĐứcGiê-sudùngbữavớinhữngngườitộilỗi(Mt9:10-13;Lc

5:29-32)105Tranhluậnvềviệcănchay(Mt9:14-17;Lc5:33-39)105Cácmônđệbứtlúa(Mt12:1-8;Lc6:1-5)105ĐứcGiê-suchữangườibịbạitay(Mt12:9-14;Lc6:6-11)106

Chương3106

DânchúngđitheoĐứcGiê-su106ĐứcGiê-suthànhlậpNhómMườiHai(Mt10:1-4;Lc6:12-16)

106Trìnhthuật:106

a)CácthânnhâncoiĐứcGiê-sulàmấttrí106

b)CáckinhsưcoiĐứcGiê-sulàngườibịquỷám106

c)ĐứcGiê-sutrảlời107

AimớithậtlàthânnhâncủaĐứcGiê-su?(Mt12:46-50;Lc8:19-21)107

Dụngônngườigieogiống(Mt13:1-9;Lc8:4-8)107

Chương4107

TạisaoĐứcGiê-sudùngdụngôn?(Mt13:10-15;Lc8:9-10)107Cắtnghĩadụngônngườigieogiống(Mt13:18-23;Lc8:11-15)

108

Dụngôncáiđèn,đấuđong(Lc8:16-18)108Dụngônhạtgiốngtựmọclên108Dụngônhạtcải(Mt13:31-32;Lc13:18-19)108Kếtluậnvềcácdụngôn(Mt13:34)108ĐứcGiê-sudẹpsónggió(Mt8:23-27;Lc8:22-25)109NgườibịquỷámởGhê-ra-sa(Mt8:28-34;Lc8:26-39)109

Chương5109

ĐứcGiê-suchữamộtngườibịbănghuyếtvàchocongáiôngGia-iasốnglại(Mt9:18-26;Lc8:40-56)110

ĐứcGiê-suvềthămNa-da-rét(Mt13:53-58;Lc4:16-30)110

Chương6110

ĐứcGiê-susaiNhómMườiHaiđigiảng(Mt10:5-15;Lc9:1-6)111

VuaHê-rô-đêvàĐứcGiê-su(Mt14:1-2;Lc9:7-9)111ÔngGio-anTẩyGiảbịtrảmquyết(Mt14:3-12)111ĐứcGiê-sulàmchobánhhoánhiềulầnthứnhất(Mt14:13-21;

Lc9:10-17;Ga6:1-13)112ĐứcGiê-suđitrênmặtbiểnhồ(Mt14:22-33;Ga6:16-21)112ĐứcGiê-suchữanhiềungườiởGhen-nê-xa-rét(Mt14:34-36)

113TranhluậnvềnhữngtruyềnthốngngườiPha-ri-sêu(Mt15:1-9)

113

Chương7113Cáigìlàmchoconngườiraôuế?(Mt15:10-20)113

III.NHỮNGCUỘCHÀNHTRÌNHCỦAĐỨCGIÊ-SUỞNGOÀIMIỀNGA-LI-LÊ114

ĐứcGiê-suchữacongáimộtbàgốcPhê-ni-xixứXy-ri(Mt15:21-28)114

ĐứcGiê-suchữangườivừađiếcvừangọng114ĐứcGiê-sulàmchobánhhoánhiềulầnthứhai(Mt15:32-39)

114

Chương8114

NgườiPha-ri-sêuxinmộtdấutrêntrời(Mt16:1-4)115MenPha-ri-sêuvàmenHê-rô-đê(Mt16:5-12)115ĐứcGiê-suchữangườimùởBết-xai-đa115ÔngPhê-rôtuyênxưngđứctin(Mt16:13-20;Lc9:18-21)115ĐứcGiê-suloanbáolầnthứnhấtcuộcThươngKhóvàPhục

Sinh(Mt16:21-23;Lc9:22)116NhữngđiềukiệnđểtheoĐứcGiê-su(Mt16:24-28;Lc9:23-27)

116

Chương9116

ĐứcGiê-subiếnđổihìnhdạng(Mt17:1-8;Lc9:28-36)116CâuhỏivềôngÊ-li-a(Mt17:9-12)117ĐứcGiê-suchữangườibịquỷámmắcbệnhđộngkinh(Mt17:

14-21;Lc9:37-43a)117ĐứcGiê-suloanbáolầnthứhaicuộcThươngKhóvàPhụcSinh

(Mt17:22-23;Lc9:43b-45)117Ailàngườilớnhơnhết?(Mt18:1-5;Lc9:46-48)118Aikhôngchốnglạichúngtalàủnghộchúngta(Lc9:49-50)118Bácáiđốivớimônđệ118Đừnglàmcớchongườikhácvàchomìnhsangã(Mt18:6-9;Lc

17:1-2)118Vấnđềlydị(Mt19:1-9;Lc16:18)118

Chương10118

ĐứcGiê-suvàcáctrẻem(Mt19:13-15;Lc18:15-17)119NgườigiàucómuốntheoĐứcGiê-su(Mt19:16-22;Lc18:18

-23)119NgườigiàucókhóvàoNướcThiênChúa(Mt19:23-26;Lc18:

24-27)119ĐứcGiê-suhứabanphầnthưởngchongườibiếttừbỏ(Mt19:

27-30;Lc18:28-30)120ĐứcGiê-suloanbáolầnthứbacuộcThươngKhóvàPhụcSinh

(Mt20:17-19;Lc18:31-34)120LờixincủahaingườiconôngDê-bê-đê(Mt20:20-23)120

Ngườilàmđầuphảihầuhạ(Mt20:24-28)120NgườimùởGiê-ri-khô(Mt20:29-34;Lc18:35-43)121

IV.SỨVỤCỦAĐỨCGIÊ-SUTẠIGIÊ-RU-SA-LEM121ĐứcGiê-suvàoGiê-ru-sa-lemvớitưcáchlàĐấngMê-si-a(Mt

21:1-11;Lc19:28-40;Ga12,12-19)121

Chương11121

Câyvảkhôngsinhtrái(Mt21:18-19)121ĐứcGiê-suxuađuổinhữngngườibuônbánrakhỏiĐềnThờ(Mt

21:12-17;Lc19:45-48;Ga2:13-22)122Câyvảbịkhôhéo.Đứctinvàcầunguyện(Mt21:20-22)122NgườiDo-tháichấtvấnĐứcGiê-suvềthẩmquyềncủaNgười

(Mt21:23-27;Lc20:1-8)122Dụngônnhữngngườilàmvườnnhosátnhân(Mt21:33-46;Lc

20:9-19)123

Chương12123

VấnđềnộpthuếchohoàngđếXê-da(Mt22:15-22;Lc20:20-26)123

Vấnđềngườichếtsốnglại(Mt22:23-33;Lc20:27-40)123Điềurănđứnghàngđầu(Mt23:34-40;Lc10:25-28)124ĐấngKi-tôlàConvàlàChúacủavuaĐa-vít(Mt22:41-46;Lc20:

41-44)124ĐứcGiê-sulênáncáckinhsư(Mt23:1-36;Lc20:45-47)124Tiềndângcúngcủabàgoánghèo(Lc21:1-4)125Bàigiảngcánhchung:Nhậpđề(Mt24:1-3;Lc21:5-6)125

Chương13125

Khởiđầucáccơnđauđớn(Mt24:4-13;Lc21:8-19)125NhữngngàygiannantạiGiê-ru-sa-lem(Mt24:15-28;Lc21:20

-24)126ConNgườiquanglâm(Mt24:29-31;Lc21:25-28)126Dụngôncâyvả(Mt24:32-36;Lc21:29-33)126Phảitỉnhthứcvàsẵnsàng(Mt24:36-44)126

V.CUỘCTHƯƠNGKHÓVÀPHỤCSINHCỦAĐỨCGIÊ-SU127

NgườiDo-tháiâmmưuhạiĐứcGiê-su(Mt26:1-5;Lc22:1-2;Ga11:45-53)127

Chương14127

XứcdầutạiBê-ta-ni-a(Mt26:6-13;Ga12:1-8)127Giu-đaphảnbội(Mt26:14-16;Lc22:3-6)127ChuẩnbịănlễVượtQua(Mt26:17-19;Lc22:7-13)127ĐứcGiê-subáoGiu-đasẽphảnbội(Mt26:20-25;Lc22:21-23;

Ga13:21-30)128ĐứcGiê-sulậpbítíchThánhThể(Mt26:26-29;Lc22:14-20;

ICo11:23-25)128ĐứcGiê-sutiênbáoôngPhê-rôsẽchốiNgười(Mt26:30-35;Lc

22:31-34;Ga13:36-38)128TạivườnGhết-sê-ma-ni(Mt26:36-46;Lc22:39-46)128ĐứcGiê-subịbắt(Mt26:47-56;Lc22:47-53;Ga18:3-11)129ĐứcGiê-suratrướcThượngHộiĐồng(Mt26:57-68;Lc22:54

-55,63-71;Ga18:13-14,19-24)129ĐứcGiê-suratrướctổngtrấnPhi-la-tô(Mt27:1-2.11-26;Lc23:

1-5,13-25;Ga18:28-19:16)130

Chương15130

ĐứcGiê-suđộivònggai(Mt27:27-31;Ga19:2-3)130ĐườnglênGôn-gô-tha(Mt27:32-33;Lc23:26.33;Ga19:16b-

17)131ĐứcGiê-suchịuđóngđinhvàothậpgiá(Mt27:34-38;Lc23:33

-34.38;Ga19:18-24)131ĐứcGiê-suởtrênthậpgiábịsỉvảnhạocười(Mt27:39-44;Lc

23:35-37)131ĐứcGiê-suchếttrênthậpgiá(Mt27:45-54;Lc23:44-48;Ga

19:28-30)131CácphụnữđạođứctrênGôn-gô-tha(Mt27:55-56;Lc23:49)

132

ĐứcGiê-suđượcmaitáng(Mt27:57-61;Lc23:50-56;Ga19:38-42)132

Ngôimộtrống.Thiênthầnbáotin(Mt28:1-8;Lc24:1-12;Ga20:1-10)132

Chương16132

ĐứcGiê-suphụcsinhhiệnra(Mt28:9-20;Lc24:13-53;Ga20:11-23;Cv1:6-11)132

Luca133Lờitựa133

Chương1133

I.THỜITHƠẤU:ÔNGGIO-ANTẨYGIẢVÀĐỨCGIÊ-SUSINHRAVÀSỐNGẨNDẬT133

TruyềntinchoôngDa-ca-ri-a133TruyềntinchoĐứcMa-ri-a134ĐứcMa-ri-aviếngthămbàÊ-li-sa-bét135Bàica"NgợiKhen"(Magnificat)135ÔngGio-anTẩyGiảrađời,lánggiềngchiavui136ÔngGio-anTẩyGiảchịuphépcắtbì136Bàica"ChúcTụng"(Benedictus)136ÔngGio-anTẩyGiảsốngẩndật137ĐứcGiê-surađời.Nhữngngườichănchiênđếnviếngthăm(Mt

1:18-25)137

Chương2137

ĐứcGiê-suchịuphépcắtbì138TiếndângĐứcGiê-suchoThiênChúa138Bàica"AnBìnhRaĐi"(Nuncdimittis)138ÔngSi-mê-ônnóitiêntri139BàAn-nanóitiêntri139ĐứcGiê-sutiếptụcsốngẩndậttạiNa-da-rét139ĐứcGiê-sungồigiữacácbậcthầyDo-thái139

ĐứcGiê-sucònsốngẩndậttạiNa-da-rét140II.ĐỨCGIÊ-SUCHUẨNBỊTHIHÀNHSỨMỆNH140

ÔngGio-anTẩyGiảraogiảng(Mt3:1-12;Mc1:2-6;Ga1:19-28)140

Chương3140ÔngGio-anTẩyGiảbịbỏtù141ĐứcGiê-suchịuphéprửa(Mt3:13-17;Mc1:9-11)141GiaphảĐứcGiê-suKi-tô(Mt1:1-17)141ĐứcGiê-suchịucámdỗ(Mt4:1-11;Mc1:12-13)142

Chương4142

III.ĐỨCGIÊ-SURAOGIẢNGTẠIMIỀNGA-LI-LÊ142ĐứcGiê-subắtđầuraogiảng(Mt4:12-17;Mc1:14-15)142ĐứcGiê-sutạiNa-da-rét(Mt13:53-58;Mc6:1-6)142ĐứcGiê-sugiảngdạytạiCa-phác-na-umvàchữalànhmột

ngườibịquỷám(Mc1:21-28)143ĐứcGiê-suchữabàmẹvợôngSi-môn(Mt8:14-15;Mc1:29

-31)143ĐứcGiê-suchữalànhnhiềungườiđauyếu(Mt8:16-17;Mc1:32

-34)143ĐứcGiê-suraogiảngtạimiềnGiu-đê(Mc1:35-39)144ĐứcGiê-sukêugọibốnmônđệđầutiên(Mt4:18-22;Mc1:16

-20)144

Chương5144

ĐứcGiê-suchữangườibịphonghủi(Mt8:1-4;Mc1:40-45)144ĐứcGiê-suchữangườibạiliệt(Mt9:1-8;Mc2:1-12)144ĐứcGiê-sukêugọiôngLê-vi(Mt9:9;Mc2:13-14)145ĐứcGiê–sudùngbữavớinhữngngườitộilỗitạinhàôngLê–vi

(Mt9,10-13;Mc2:15-17)145Tranhluậnvềviệcănchay(Mt9:14-17;Mc2:18-22)145Mônđệbứtlúaănngàysa-bát(Mt12:1-8;Mc2:23-28)146

Chương6146

ĐứcGiê-suchữangườibạitayngàysa-bát(Mt12:9-14;Mc3:1-6)146

ĐứcGiê-sutuyểnchọnmườihaiTôngĐồ(Mt10:1-4;Mc3:13-19)146

DânchúngkéođếncùngĐứcGiê-su(Mt4:23-25)146Bàigiảngkhaimạc.Cácmốiphúcthật(Mt5:1-12)147Cácmốihoạ147Yêuthươngkẻthù(Mt5:38-48;7:12a)147Phảicólòngnhântừ(Mt7:1-2)148Mùmàlạidắtmù.Cáirácvàcáixà(Mt7:3-5)148Câynàotráiấy(Mt7:15-20;12:33-35)148PhảithựchànhlờiĐứcGiê-sudạy(Mt7:24-27)148ĐứcGiê-suchữangườinôlệcủamộtđạiđộitrưởng(Mt8:5-13)

148

Chương7148

ĐứcGiê-suchocontraimộtbàgoáthànhNa-insốnglại149CâuhỏicủaôngGio-anTẩyGiảvàcâutrảlờicủaĐứcGiê-su

(Mt11:2-15)149ĐứcGiê-suphánđoánvềthếhệcủaNgười(Mt11,16-19)150NgườiphụnữtộilỗiđãđượcthathứvàđãyêumếnChúanhiều

150NhữngngườiphụnữđitheoĐứcGiê-su151

Chương8151

Dụngônngườigieogiống(Mt13:1-9;Mc4:1-9)151TạisaoĐứcGiê-sudùngdụngônmànói(Mt13:10-17;Mc4:10

-12)151Giảinghĩadụngônngườigieogiống(Mt13:18-23;Mc4:13-20)

151LãnhnhậnvàtruyềnbágiáohuấncủaĐứcGiê-suthếnào(Mc

4:21-25)152NhữngaithậtsựthuộcgiađìnhcủaĐứcGiê-su(Mt12:46-50;

Mc3:31-35)152

ĐứcGiê-sudẹpyênbiểnđộng(Mt8:23-27;Mc4:35-41)152ĐứcGiê-suchữangườibịquỷámtạiGhê-ra-xa(Mt8:28-34;Mc

5:1-20)152ĐứcGiê-suchữangườiđànbàbịbănghuyếtvàchocongáiông

Gia-iasốnglại(Mt9:18-26;Mc5:21-43)153ĐứcGiê-susaimườihaiTôngĐồđigiảng(Mt10:1.5-14;Mc

6:7-13)154

Chương9154

VuaHê-rô-đêvàĐứcGiê-su(Mt14:1-2;Mc6:14-29)154CácTôngĐồtrởvề.ĐứcGiê-suhoábánhranhiều(Mt14:13

-21;Mc6:30-44;Ga6:1-13)154ÔngPhê-rôtuyênxưngĐứcGiê-sulàĐấngKi-tôcủaThiên

Chúa(Mt16:13-20;Mc8:27-30).155ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứnhất(Mt16:21;

Mc8:31)155ĐiềukiệnphảicóđểtheoĐứcGiê-su(Mt16:24-27;Mc8:34

-38)155TriềuđạiThiênChúađãgầnđến(Mt16:28;Mc9:1)155ĐứcGiê-suhiểndung(Mt17:1-8;Mc9:2-8)155ĐứcGiê-suchữađứatrẻbịkinhphong(Mt17:14-18;Mc9:14

-27)156ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứhai(Mt18:22-23;

Mc9:30-32)156Ailàngườilớnnhấttrongcácmônđệ(Mt18:1-5;Mc9:33-37)

156NhândanhĐứcGiê-sumàtrừquỷ(Mc9:38-40)156

IV.ĐỨCGIÊ-SULÊNGIÊ-RU-SA-LEM156MộtlàngmiềnSa-ma-rikhôngđóntiếpĐứcGiê-su156ĐứcGiê-suđòihỏimônđệphảibỏmọisự(Mt8:19-22)157ĐứcGiê-susaibảymươihaimônđệđigiảng(Mt11:20-24)157

Chương10157

"Hãymừngvìtênanhemđượcghitrêntrời"158

ChúaChamặckhảichonhữngngườibémọn(Mt11:25-26)158ChúaChavàChúaCon(Mt11:27)158Đặcâncácmônđệ(Mt13:16-17)158Điềurănlớn158DụngônngườiSa-ma-ritốtlành159HaichịemMác-tavàMa-ri-a159"Kinh"LạyCha"(Mt6:9-13)159

Chương11159

Ngườibạnquấyrầy160Cứxinthìsẽđược(Mt7:7-11)160ĐứcGiê-suvàquỷvươngBê-en-dê-bun(Mt12:22-29;Mc3:22

-27)160KhôngtheoĐứcGiê-sulàchốnglạiNgười(Mt12:30)160Quỷphảncông(Mt12:43-45)160Thếnàolàhạnhphúcthật161DấulạngônsứGiô-na(Mt12:38-42)161Hailờinóivềđèn(Mt5:15;6:22-23)161ĐứcGiê-sukhiểntráchcácngườiPha-ri-sêuvàcácnhàthông

luật(Mt23:1-36;Mc12:38-40)161Hãynóicôngkhaivàđừngsợ(Mt10:26-33;12:32;10:17-20)

162

Chương12162

Đừngthutíchcủacảichomình163TintưởngvàoThiênChúaquanphòng(Mt6:25-34)163Báncủacảiđimàbốthí(Mt6:19-21)164PhảisẵnsàngchờChủtrởvề(Mt24:43-51)164TháiđộcủaĐứcGiê-sutrướccuộcThươngKhó164Thầyđếnđểgâychiarẽ(Mt10,34-36)165Nhậnxétthờiđại(Mt16:2-3;5:25-26)165Nếukhôngsámhối,thìsẽchếthết165

Chương13165

Dụngôncâyvảkhôngratrái165ĐứcGiê-suchữamộtphụnữcònglưngngàysa-bát166Dụngônhạtcải(Mt13:31-32;Mc4:30-32)166Dụngônnắmmentrongbột(Mt13:33)166Cửahẹp.ThiênChúaruồngbỏngườiDo-tháibấttrungvàkêu

mờidânngoại(Mt7:13-14:1-23)166ConcáogiàHê-rô-đê167ĐứcGiê-suthantráchthànhGiê-ru-sa-lem(Mt23:37-39)167Ngàysa-bátĐứcGiê-suchữangườimắcbệnhphùthũng167

Chương14167

"Hãyngồichỗcuối"167"Khiđãikhách,hãymờinhữngngườinghèokhó"167Dụngônkháchđượcmờixinkiếu(Mt22:1-10)168VácthậpgiámìnhmàđitheoĐứcGiê-su(Mt10:37-38)168Từbỏhếtnhữnggìmìnhcó168Muốimànhạtđi...(Mt5:13;Mc9:50)168BadụngônvềlòngthươngxótcủaThiênChúa169

Chương15169Dụngônconchiênbịmất(Mt18:12-14)169Dụngônđồngbạcbịđánhmất169Dụngônngườichanhânhậu169Dụngônngườiquảngiabấtlương170

Chương16170

TrungtíntrongviệcsửdụngTiềnCủa170ĐứcGiê-sukhiểntráchngườiPha-ri-sêuhamtiền171DùngsứcmạnhmàvàoNướcThiênChúa(Mt11:12-13)171LềLuậtsẽkhôngbaogiờravôhiệu(Mt5:18)171Vấnđềlydị(Mt5:31-32;Mc10:11-12)171DụngônôngnhàgiàuvàanhLa-da-rônghèokhó171Cớvấpngã(Mt18:6-7;Mc9:42)172

Chương17172

Sửalỗianhem(Mt18:15,21-22)172Sứcmạnhcủalòngtin172Phụcvụcáchkhiêmtốn172Mườingườiphonghủi172NgàycủaConNgười(Mt24:23-28,37-41)173Dụngônquantoàbấtchínhvàbàgoáquấyrầy173

Chương18173

DụngônngườiPha-ri-sêuvàngườithuthuế174ĐứcGiê-suvàcáctrẻem(Mt19:13-15;Mc10:13-16)174Ngườithủlãnhgiàucó(Mt19:16-22;Mc10:17-22)174NgườigiàucókhóvàoNướcThiênChúa(Mt19:23-26;Mc10:

23-27)175PhầnthưởngdànhchoaibỏmọisựmàtheoĐứcGiê-su(Mt19:

27-29;Mc10:28-30)175ĐứcGiê-sutiênbáocuộcThươngKhólầnthứba(Mt20:17-19;

Mc10:32-34)175ĐứcGiê-suchữangườimùtạiGiê-ri-khô(Mt20:29-34;Mc10:

46-52)175ÔngDa-kêu176

Chương19176

Dụngônmườinénbạc(Mt25:14-30)176V.ĐỨCGIÊ-SURAOGIẢNGTẠIGIÊ-RU-SA-LEM177

ĐứcGiê-suvàoGiê-ru-sa-lemvớitưcáchlàMê-si-a(Mt21:1-11;Mc11:1-10;Ga12:12-19)177

ĐứcGiê-sutánthànhviệccácmônđệhoanhôNgười(Mt21:15-16)177

ĐứcGiê-suthươngtiếcthànhGiê-ru-sa-lem177ĐứcGiê-suđuổinhữngngườiđangbuônbántrongĐềnThờ(Mt

21:12-14;Mc11:15-19;Ga2:13-16)177ĐứcGiê-sugiảngdạytạiĐềnThờ(Mc11:18)178CâuhỏivềquyềnbínhcủaĐứcGiê-su(Mt21:23-27;Mc11:27

-33)178

Chương20178

Dụngônnhữngtáđiềnsátnhân(Mt21:33-46;Mc12:1-12)178NộpthuếchoXê-da(Mt22:15-22;Mc12:13-17)179Kẻchếtsốnglại(Mt22:23-33;Mc12:18-27)179ĐứcKi-tôlàConvàcũnglàChúacủavuaĐa-vít(Mt22:41-46;

Mc12:35-37)180ĐứcGiê-sukhiểntráchcáckinhsư(Mt23:1-36;Mc12:38-40)

180Haiđồngtiềnnhỏcủabàgoá(Mc12:41-44)180

Chương21180

BàigiảngvềsựsụpđổcủathànhGiê-ru-sa-lem.Nhậpđề(Mt24:1-3;Mc13:1-4)180

Nhữngđiềmbáotrước(Mt24:4-13;Mc13:5-13)180Giê-ru-sa-lembịvâyhãm(Mt24:15-19;Mc13:14-17)181Cơnkhốnkhổ.Thờicủadânngoại181Nhữngđiềmlạ.ConNgườiquanglâm.(Mt24,29-31;Mc13:24

-27)181Dụngôncâyvả(Mt24:32-35;Mc13:28-31)181Phảitỉnhthứcvàcầunguyện182NhữngngàysauhếtcủaĐứcGiê-su182

VI.CUỘCTHƯƠNGKHÓ182ÂmmưuhạiĐứcGiê-su.Giu-đatìmcáchnộpThầy(Mt26:1-

5,14-16;Mc14:1-2,10-11;Ga11:45-53)182

Chương22182

ChuẩnbịănlễVượtQua(Mt26:17-25;Mc14:12-21;Ga13:21-30)182

ĂntiệcVượtQua(Mt26:20.29;Mc14:17-25)183ĐứcGiê-sulậpphépThánhThể(Mt26:26-28;Mc14:22-24;

ICo11:23-25)183ĐứcGiê-sutiênbáoGiu-đasẽnộpThầy(Mt26:21-25;Mc14:

17-21)183Kẻlàmđầuphảihầuthiênhạ183

PhầnthưởngdànhchocácTôngĐồ183ĐứcGiê-sutiênbáo:ôngPhê-rôsẽchốiThầy,nhưngsẽtrởlại

(Mt26:30-35;Mc14:26-31;Ga13:36-38)183Giờchiếnđấuquyếtliệt184TạinúiÔ-liu(Mt26:36-46;Mc14:32-42)184ĐứcGiê-subịbắt(Mt26:47-55;Mc14:43-49;Ga18:3-11)184ÔngPhê-rôchốiThầy(Mt26:57,69-75;Mc14:53-54,66-72;

Ga18:12-18,25-27)185ĐứcGiê-subịđánhđập(Mt26:67-68;Mc14:65)185ĐứcGiê-suratrướcThượngHộiĐồng(Mt26:59-66;Mc14:55

-64;Ga18:19-24)185

Chương23185

ĐứcGiê-suratrướctoàtổngtrấnPhi-la-tô(Mt27:11-14;Mc15:2-5;Ga18:28-38)185

ĐứcGiê-suratrướcmặtvuaHê-rô-đê186ĐứcGiê-sulạiratrướctoàtổngtrấnPhi-la-tô(Mt27:15-26;Mc

15:6-15;Ga18:39-19:16)186TrênđườnglênnúiSọ(Mt27:32;Mc15:21)186ĐứcGiê-suchịuđóngđinhvàothậpgiá(Mt27:33-35;Mc15:22

-24;Ga19:17-18,23-24)187ĐứcGiê-subịnhụcmạ(Mt27:37-44;Mc15:26-32)187Ngườigianphisámhối187ĐứcGiê-sutrúthơithởcuốicùng(Mt27:45-51;Mc15:33-38;

Ga19:28-30)187SaukhiĐứcGiê-sutắtthở(Mt27:54-56;Mc15:39-41)187MaitángĐứcGiê-su(Mt27:57-61;Mc15:42-47;Ga19:38

-42)188VII.SAUPHỤCSINH188

Ngôimộtrống(Mt28:1-7;Mc16:1-7)188

Chương24188CácTôngĐồkhôngtinlờicácphụnữ(Mt28:8)188ÔngPhê-rôramộ(Ga20:3-10)188

ĐứcGiê-suhiệnravớihaimônđệtrênđườngEm-mau(Mc16:12-13)189

ĐứcGiê-suhiệnravớicácTôngĐồ(Ga20:19-20)190NhữnglờichỉbảosauhếtchocácTôngĐồ(Mt28:16-20;Mc

16:14-18;Ga20:21-23;Cv1:6-8)190ĐứcGiê-suđượcrướclêntrời(Mc16:19-20;Cv1:9-11)190

Gioan190I.LỜITỰA190

Chương1190

II.SỨVỤCỦAĐỨCGIÊ-SU1921.LOANBÁONHIỆMCỤCMỚI192

A.TUẦNLỄKHAIMẠC192

LờichứngcủaôngGio-an(Mt3:1-12;Mc1:1-8;Lc3:1-18)192Cácmônđệđầutiên193TiệccướiCa-na193

Chương2193

B.LỄVƯỢTQUATHỨNHẤT194

ĐứcGiê-sutẩyuếĐềnThờ(Mt21:12-13;Mc11:15-17;Lc19:45-46)194

ĐứcGiê-suởtạiGiê-ru-sa-lem194CuộcđốithoạivớiôngNi-cô-đê-mô194

Chương3194

SứvụcủaĐứcGiê-sutạiGiu-đê.LờichứngcuốicùngcủaôngGio-an195

ĐứcGiê-sutạiSa-ma-ri196

Chương4196ĐứcGiê-suởGa-li-lê197DấulạthứhaiởCa-na:ĐứcGiê-suchữaconcủamộtsĩquan

cậnvệcủanhàvua198

2.LỄTHỨHAITẠIGIÊ-RU-SA-LEM198ĐứcGiê-suchữamộtngườiđauốmởhồnướctạiBết-da-tha

198

Chương5198

Hômđólạilàngàysa-bát.198DiễntừvềcôngviệccủaChúaCon199

3.LỄVƯỢTQUA-DIỄNTỪVỀBÁNHTRƯỜNGSINH200

ĐứcGiê-suhoábánhranhiều(Mt14:13-21;Mc6:30-44;Lc9:10-17)200

Chương6200

ĐứcGiê-suđitrênmặtBiểnHồmàđếnvớicácmônđệ(Mt14:22-33;Mc6:45-52)201

DiễntừtronghộiđườngCa-phác-na-um201ÔngPhê-rôtuyênxưnglòngtin202

4.LỄLỀU203ĐứcGiê-sulênGiê-ru-sa-lemdựlễvàgiảngdạy203

Chương7203

DânchúngtranhluậnvềnguồngốccủaĐấngKi-tô204ĐứcGiê-suloanbáoNgườisắprađi204Lờihứabannướchằngsống204DânchúnglạitranhluậnvềnguồngốccủaĐấngKi-tô204

Chương8205Ngườiphụnữngoạitình205ĐứcGiê-su,ánhsángchotrầngian205TranhluậnvềlờichứngcủaĐứcGiê-suliênquanđếnbảnthân

Người205ĐứcGiê-suvàôngÁp-ra-ham206ĐứcGiê-suchữamộtngườimùtừthuởmớisinh207

Chương9207

VịMụcTửnhânlành209

Chương10209

5.LỄCUNGHIẾNĐỀNTHỜ210ĐứcGiê-suxưngmìnhlàConThiênChúa210ĐứcGiê-surútluisangbênkiasôngGio-đan210AnhLa-da-rôsốnglại211

Chương11211

CácthủlãnhDo-tháiquyếtđịnhgiếtĐứcGiê-su(Mt26:1-5;Mc14:1-2;Lc22:1-2)212

6.SỨVỤCÔNGKHAICỦAĐỨCGIÊ-SUKẾTTHÚC212LễVượtQuagầnđến213XứcdầuthơmtạiBê-ta-ni-a(Mt26:6-13;Mc14:3-9)213

Chương12213ĐứcGiê-suvàoGiê-ru-sa-lemvớitưcáchlàĐấngMê-si-a(Mt

21:1-11;Mc11:1-10;Lc19:28-38)213ĐứcGiê-suloanbáoNgườisẽđượctônvinhnhờcáichếtcủa

Người214Kếtluận:NgườiDo-tháicứnglòngkhôngchịutin214

III.GIỜCỦAĐỨCGIÊ-SULỄVƯỢTQUACỦACHIÊNTHIÊNCHÚA2151.BỮAĂNCUỐICÙNGCỦAĐỨCGIÊ-SUVÀCÁCMÔNĐỆ215

ĐứcGiê-surửachânchocácmônđệ215

Chương13215

ĐứcGiê-suloanbáoGiu-đasẽphảnbội(Mt26:20-25;Mc14:17-21;Lc22:21-23)216

Nhữnglờicáobiệt216

Chương14217

Câynhothật218

Chương15218

Cácmônđệvàthếgian219

Chương16219

ĐấngBảoTrợsẽđến219ĐứcGiê-suloanbáoNgườisẽmautrởlại220LờicầunguyệncủaĐứcGiê-su221

Chương17221

2.CUỘCTHƯƠNGKHÓ222ĐứcGiê-subịbắtgiữ(Mt26:47-56;Mc14:43-50;Lc22:47

-53)222

Chương18222

ĐứcGiê-subịđiệuratrướccácôngKha-nanvàCai-pha.ÔngPhê-rôchốiThầy(Mt26:57-58,69-75;Mc14:53-54,66-72;Lc22:54-62)222

ĐứcGiê-subịđiệuratrướctổngtrấnPhi-la-tô(Mt27:1-2,11-30;Mc15:1-19;Lc23:1-5,13-23)223

Chương19224

ĐứcGiê-subịkếtántửhình224ĐứcGiê-suchịuđóngđinhvàothậpgiá(Mt27:33-38;Mc15:22

-26;Lc23:33-38)224LínhtrángchianhauáoxốngcủaĐứcGiê-su(Mt27:35;Mc15:

24;Lc23:34b)225ĐứcGiê-subịlưỡiđòngđâmthâu225ĐứcGiê-suđượcmaitáng(Mt27:57-60;Mc15:42-46;Lc23:

50-54)2253.NGÀYPHỤCSINH226

Ngôimộtrống(Mt28:1-8;Mc16:1-8;Lc24:1-11)226

Chương20226ĐứcGiê-suhiệnravớibàMa-ri-aMác-đa-la(Mt28:9-10;Mc16:

9-11)226ĐứcGiê-suhiệnravớicácmônđệ(Mt28:16-20;Mc16:14-18;

Lc24:36-49)227

4.KẾTLUẬNTHỨNHẤT227IV.ĐOẠNCUỐI227

ĐứcGiê-suhiệnraởBiểnHồTi-bê-ri-a227

Chương21227Kếtluận228

TôngĐồCôngVụ229Lờitựa229

Chương1229

Thăngthiên229I.HỘITHÁNHTẠIGIÊ-RU-SA-LEM229

NhómcácTôngĐồ229ChọnôngMát-thi-athaythếôngGiu-đa230NgàylễNgũTuần230

Chương2230

ÔngPhê-rôgiảngchodânchúng231Nhữngngườitrởlạiđầutiên232Cộngđoàntínhữuđầutiên232ÔngPhê-rôchữamộtngườiquè232

Chương3232

ÔngPhê-rôgiảngchodânchúng233ÔngPhê-rôvàôngGio-anratrướcThượngHộiĐồng234

Chương4234

CácTôngĐồcầunguyệntrongcơnbáchhại235Cộngđoàntínhữuđầutiên235LòngrộngrãicủaôngBa-na-ba235Kha-na-ni-avàXa-phi-ragianlận235

Chương5235

CácTôngĐồlàmphéplạ236CácTôngĐồbịbắtvàđượcgiảithoát236CácTôngĐồratrướcThượngHộiĐồng236ÔngGa-ma-li-ênlêntiếng237

II.NHỮNGBƯỚCĐẦUCỦACÔNGCUỘCTRUYỀNGIÁO237

LậpnhómBảyngười237

Chương6237

ÔngTê-pha-nôbịbắt238DiễntừcủaôngTê-pha-nô238

Chương7238

ÔngTê-pha-nôbịnémđá.ÔngSao-lôbắtđạo241

Chương8241

ÔngPhi-líp-phêđếnSa-ma-ri241ThầyphùthủySi-môn241ÔngPhi-líp-phêlàmphéprửachomộtviêntháigiám242ÔngSao-lôđượckêugọilàmTôngĐồ(Cv22:5-16;26:9-18)

243

Chương9243

ÔngSao-lôraogiảngtạiĐa-mát243ÔngSao-lôtớithămGiê-ru-sa-lem244Thờikỳyênổn244ÔngPhê-rôchữamộtngườitêbạiởLốt244ÔngPhê-rôlàmchomộtngườichếtsốnglại244ÔngPhê-rôtớinhàmộtviênđạiđộitrưởngngườiRô-ma245

Chương10245

ÔngPhê-rôgiảngtạinhàôngCo-nê-li-ô246ÔngPhê-rôlàmphéprửachonhữngngườingoạiđầutiên246ÔngPhê-rôtựbiệnminhởGiê-ru-sa-lem247

Chương11247ThànhlậpHộiThánhAn-ti-ô-khi-a247ÔngBa-na-bavàôngSao-lôđượccửđiGiê-ru-sa-lem248ÔngPhê-rôbịbắtvàđượccứucáchlạlùng248

Chương12248

CáichếtcủavuaHê-rô-đê249ÔngBa-na-bavàôngSao-lôtrởvềAn-ti-ô-khi-a249

III.CUỘCHÀNHTRÌNHTRUYỀNGIÁOCỦAÔNGBA-NA-BAVÀÔNGSAO-LÔ.CÔNGĐỒNGGIÊ-RU-SA-LEM249

ÔngBa-na-bavàôngSao-lôđượccửđitruyềngiáo249

Chương13249

ThầyphùthủyÊ-ly-matạiđảoSýp250HaiôngđếnAn-ti-ô-khi-amiềnPi-xi-đi-a250ÔngPhao-lôgiảngchongườiDo-thái250ÔngPhao-lôvàôngBa-na-bahướngvềdânngoại252LoanbáoTinMừngtạiI-cô-ni-ô252

Chương14252

ÔngPhao-lôchữamộtngườibạichân252CuộctranhluậntạiAn-ti-ô-khi-a253

Chương15253

CuộctranhluậntạiGiê-ru-sa-lem254DiễntừcủaôngPhê-rô254DiễntừcủaôngGia-cô-bê254ThưcủacácTôngĐồ254CácđạibiểuđếnAn-ti-ô-khi-a255

IV.NHỮNGCUỘCHÀNHTRÌNHTRUYỀNGIÁOCỦAÔNGPHAO-LÔ255

ÔngPhao-lôvàôngBa-na-bachiatay.ÔngPhao-lôchọnôngXi-lalàmcộngtácviên255

ÔngPhao-lôchọnthêmôngTi-mô-thê255CuộctranhluậntạiAn-ti-ô-khi-a256

Chương15256

CuộctranhluậntạiGiê-ru-sa-lem256DiễntừcủaôngPhê-rô256DiễntừcủaôngGia-cô-bê256ThưcủacácTôngĐồ257CácđạibiểuđếnAn-ti-ô-khi-a257

IV.NHỮNGCUỘCHÀNHTRÌNHTRUYỀNGIÁOCỦAÔNGPHAO-LÔ257

ÔngPhao-lôvàôngBa-na-bachiatay.ÔngPhao-lôchọnôngXi-lalàmcộngtácviên257

ÔngPhao-lôchọnthêmôngTi-mô-thê258

Chương16258

ĐiquamiềnA-xi-a258ĐếnPhi-líp-phê258ÔngPhao-lôvàôngXi-labịbắtgiam259Cácnhàtruyềngiáođượcgiảithoátcáchlạlùng259ÔngPhao-lôgặpkhókhănvớingườiDo-tháitạiThê-xa-lô-ni-ca

260

Chương17260

LạigặpkhókhănởBê-roi-a260ÔngPhao-lôgiảngởA-thê-na260DiễntừcủaôngPhao-lôtrướcHộiđồngA-rê-ô-pa-gô261ThànhlậpHộiThánhCô-rin-tô262

Chương18262

NgườiDo-tháiđưaôngPhao-lôratoà262ÔngPhao-lôtrởvềAn-ti-ô-khi-avàbắtđầucuộchànhtrìnhthứ

ba262ÔngA-pô-lô263MônđệcủaôngGio-anTẩyGiảtạiÊ-phê-xô263

Chương19263

ThànhlậpHộiThánhÊ-phê-xô263NhữngngườiDo-tháilàmnghềtrừquỷ263

V.KẾTTHÚCNHỮNGCUỘCHÀNHTRÌNHTRUYỀNGIÁO.ÔNGPHAO-LÔ,NGƯỜITÙCỦAĐỨCKI-TÔ264

CácdựđịnhcủaôngPhao-lô264ThợbạcÊ-phê-xôgâyrốiloạn264ÔngPhao-lôrờiÊ-phê-xô265

Chương20265ỞTrô-a,ôngPhao-lôlàmchomộtngườichếtsốnglại265TừTrô-ađếnMi-lê-tô266ÔngPhao-lôlênGiê-ru-sa-lem267

Chương21267

ÔngPhao-lôtớiGiê-ru-sa-lem267ÔngPhao-lôbịbắt268ÔngPhao-lônóivớingườiDo-tháiởGiê-ru-sa-lem(Cv9:1-19;

26:12-18)269

Chương22269

ÔngPhao-lô,côngdânRô-ma270ÔngPhao-lôratrướcThượngHộiĐồng270

Chương23270

NgườiDo-tháiâmmưugiếtôngPhao-lô271ÔngPhao-lôbịgiảiđiXê-da-rê271TổngtrấnPhê-líchxửvụkiệnôngPhao-lô272

Chương24272ÔngPhao-lôtựbiệnhộtrướctổngtrấnRô-ma272ÔngPhao-lôbịgiamởXê-da-rê273ÔngPhao-lôkhángcáolênhoàngđếXê-da273

Chương25273

ÔngPhao-lôratrìnhdiệnvuaÁc-ríp-pa274DiễntừcủaôngPhao-lôtrướcmặtvuaÁc-ríp-pa(Cv9:1-19;22:

6-16)274

Chương26274

Phảnứngcủacửtoạ276ÔngPhao-lôkhởihànhđiRô-ma276

Chương27276

ÔngPhao-lôgặpbãovàbịđắmtàu276ÔngPhao-lôtạiđảoMan-ta278

Chương28278

TừMan-tatớiRô-ma278ÔngPhao-lôtiếpxúcvớikiềubàoDo-tháiởRô-ma279ÔngPhao-lôtuyênbốvớikiềubàoDo-tháiởRô-ma279

ThưRôma280Chương1280

Lờimởđầu280Tạơnvàcầuxin280

CONNGƯỜIĐƯỢCCỨUĐỘNHỜĐỨCTIN2801.THIÊNCHÚALÀMCHOCONNGƯỜINÊNCÔNGCHÍNH280

Đềtàibứcthư281

A.NGƯỜINGOẠIPHẢICHỊUCƠNTHỊNHNỘCỦATHIÊNCHÚA281

NgườiDo-tháicũngphảichịucơnthịnhnộcủaThiênChúa282

Chương2282

MặcdầucóLuậtMô-sê282Mặcdầucóphépcắtbì283MặcdầucólờihứacủaThiênChúa283

Chương3283

Mọingườiđềubịtộilỗithốngtrị283

B.CONNGƯỜIĐƯỢCNÊNCÔNGCHÍNHNHỜĐỨCTIN284

ThiênChúachothấyNgườilàĐấngCôngChính284Vaitròcủađứctin284

C.GƯƠNGTỔPHỤÁP-RA-HAM285

ÔngÁp-ra-hamđượcnêncôngchínhvìđãtin285

Chương4285Khôngphảivìchịuphépcắtbì285KhôngphảivìgiữLềLuật285LòngtincủaôngÁp-ra-hamvàlòngtincủachúngta286

2.THIÊNCHÚACỨUĐỘCONNGƯỜI286Mộtkhinêncôngchính,conngườiđượcbảođảmơncứuđộ286

Chương5286

A.CHÚNGTAĐƯỢCGIẢITHOÁTKHỎITỘILỖI,SỰCHẾTVÀLỀLUẬT287

A-đamvàĐứcKi-tôGiê-su287Phéprửa287

Chương6287Phụcvụtộilỗivàphụcvụsựcôngchính288Ngườitínhữuđượcgiảithoátkhỏitộilỗi288Kếtquảcủatộilỗivàkếtquảcủasựcôngchính288NgườitínhữuđượcgiảithoátkhỏiLềLuật289

Chương7289

VaitròcủaLềLuật289Cuộcchiếnđấunộitâm289

B.NGƯỜITÍNHỮUSỐNGTHEOTHẦNKHÍ290

SốngtheoThầnKhí290

Chương8290

NhờThầnKhí,chúngtađượclàmconThiênChúa291Vinhquangdànhchota291ÝđịnhcứuđộcủaThiênChúa291CatụngtìnhyêucủaThiênChúa292

C.VẤNĐỀÍT-RA-ENKHÔNGTIN292

CácđặcândànhchoÍt-ra-en292

Chương9292ThiênChúakhôngthấttín293ThiênChúakhôngbấtcông293CựuƯớcthấytrướcÍt-ra-ensẽthấttrungvàdânngoạisẽđược

kêugọi293Ít-ra-enkhôngnhậnbiếtrằngThiênChúalàmchoconngườinên

côngchính294

Chương10294

ÔngMô-sêbáotrướcconngườiđượcnêncôngchínhnhờđứctin294

Ít-ra-enkhôngtựbàochữa294PhầncònsótlạicủaÍt-ra-en295

Chương11295

ThiênChúasẽkhôiphụcÍt-ra-en296Câyô-liudạivàcâyô-liutốt296Ít-ra-ensẽtrởlại296

KHUYÊNNHỦ297CáchthứcxứnghợpđểthờphượngThiênChúa297

Chương12297

Sốngkhiêmnhườngvàbácáitrongcộngđoàn297Bácáiđốivớimọingười,kểcảthùđịch298Phụctùngchínhquyền298

Chương13298

YêuthươnglàchutoànLềLuật298Ngườitínhữulàconcáiánhsáng298Bácáiđốivớingườiyếutin299

Chương14299

Chương15300

KẾT300CôngviệcphụcvụcủathánhPhao-lô300Dựđịnhmấychuyếnđi301Giớithiệuvàchàothăm301

Chương16301

Táibútlầnthứnhất:khuyênnhủcoichừng302Táibútlầnthứhai:chàothămlầncuối302Vinhtụngca302

ThưCôrintô1303Lờichàothăm.Lờicảmtạ303

Chương1303

I.CHIARẼVÀGƯƠNGXẤU3031.CÁCPHEPHÁITRONGGIÁOĐOÀNCÔ-RIN-TÔ303

Cáctínhữuchiarẽnhau303SựkhônngoancủathếgianvàsựkhônngoantheoKi-tôgiáo

304

Chương2304

Chương3305

Vaitròthựcsựcủangườiraogiảng306Kếtluận306

Chương4306

Lờikhiểntrách3072.TRƯỜNGHỢPLOẠNLUÂN307

Chương5308

3.KIỆNNHAUỞTOÀĐỜI308

Chương6308

4.TỘITÀDÂM309II.GIẢIQUYẾTMỘTSỐVẤNĐỀ3091.HÔNNHÂNVÀĐỘCTHÂN309

Chương7309

2.VẤNĐỀTHỊTCÚNG311Nguyêntắc311

Chương8311

Xéttheođứcái312GươngcủaôngPhao-lô312

Chương9312

Xéttheosựthậntrọng-BàihọccủaquákhứÍt-ra-en313

Chương10313

Tiệccúng.Khôngthoảhiệpvớiviệcthờngẫutượng314Vấnđềănthịtcúng.Cáchgiảiquyết314Kếtluận314

Chương11315

3.TRẬTTỰTRONGCỘNGĐOÀN315Trangphụccủaphụnữ315BữatiệccủaChúa(Mt26:26-29;Mc14:22-25;Lc22:14-20)

315ÂnhuệcủaThầnKhíhayđặcsủng316

Chương12316

Đặcsủngtuynhiều,nhưngchungmộtgốc316Sosánhvớithânthể317Thứbậccácđặcsủng.Bàicađứcmến317

Chương13318

Thứbậccácđặcsủngđểmưucầuíchchung318

Chương14318

Cácđặcsủng.Quyluậtthựctiễn319III.KẺCHẾTSỐNGLẠI320

SựkiệnPhụcSinh320

Chương15320Cáchthứckẻchếtsốnglại321Khảihoànca322

KẾTLUẬN322Nhữnglờidặndò,thămhỏivàlờicầuchúccuốicùng322

Chương16322

ThưCôrintô2323Lờichàothăm.Lờicảmtạ323

Chương1323

I.NHẮCLẠINHỮNGSỰVIỆCĐÃXẢYRA324LýdokhiếnôngPhao-lôthayđổilộtrình324

Chương2325

TừTrô-ađếnMa-kê-đô-ni-a.Viếtrangoàiđề:vềsứvụtôngđồ325

Chương3326

Chương4326Giantruânvàhyvọngtrongcôngviệctôngđồ327

Chương5327

Thihànhsứvụtôngđồ328

Chương6328

ÔngPhao-lôthốlộtâmtìnhvàcảnhcáo329

Chương7329

ÔngPhao-lôgặplạiôngTi-tôởMa-kê-đô-ni-a330II.TỔCHỨCLẠCQUYÊN330

Nhữnglýdochứngtỏlòngquảngđại330

Chương8330

GửigắmôngTi-tôvàcácbạnđồnghành331

Chương9331

Íchlợicủacuộclạcquyên332III.ÔNGPHAO-LÔTỰBIỆNHỘ332

ÔngPhao-lôtrảlờinhữngkẻtráchôngnhunhược332

Chương10332ÔngPhao-lôtrảlờinhữngkẻtráchôngđầythamvọng333ÔngPhao-lôbắtbuộcphảitựkhenmình333

Chương11333

Chương12335

NỗiloâucủaôngPhao-lô335

Chương13336

KẾTLUẬN336Nhữnglờidặndò,thămhỏivàlờicầuchúccuốicùng336

ThưGalát337Lờimởđầu337

Chương1337

Lờicảnhcáo337I.LỜITHANHMINH337

ƠngọicủathánhPhao-lô337ĐạihộiởGiê-ru-sa-lem338

Chương2338ThánhPhê-rôvàthánhPhao-lôtạiAn-ti-ô-khi-a338TinMừngcủathánhPhao-lô339

II.PHẦNGIÁOTHUYẾT339Kinhnghiệmcủangườitínhữu339

Chương3339

KinhThánhlàmchứng:đứctinvàLềLuật339LềLuậtkhônghuỷbỏlờihứa340VaitròcủaLềLuật340Thờicủađứctinđãđến340ChúngtađượclàmconcáiThiênChúa341

Chương4341

Nhắclạiquákhứ341Haigiaoước:Ha-gavàXa-ra341

III.PHẦNKHUYÊNNHỦ342Tựdocủangườitínhữu342

Chương5342

Tựdovàbácái343Đôilờikhuyênnhủsốngbácáivànhiệtthành343

Chương6343

Lờicuốithư344

ThưÊphêsô344Lờimởđầu344

Chương1344

I.MẦUNHIỆMCỨUĐỘ:ĐỨCKI-TÔVÀHỘITHÁNH344KếhoạchcứuđộcủaThiênChúa344ĐứcKi-tôđượcsiêutôn346Chínhdoânsủngmàchúngtađượccứuđộ346

Chương2346

NgườiDo-tháivàngườingoạiđượchoàgiảivớinhauvàvớiThiênChúa347

Chương3347ThánhPhao-lôlàngườiphụcvụmầunhiệmĐứcKi-tô347LờicầuxincủathánhPhao-lô348

II.KHUYÊNNHỦ348Kêugọihiệpnhất348

Chương4348

ĐờisốngmớitrongĐứcKi-tô349

Chương5349Giađìnhsốngđạo350

Chương6351

Cuộcchiếnđấuthiêngliêng351Tintức.Lờichàocuốithư352

ThưPhilípphê352

Lờichàothăm352

Chương1352

Tạơnvàcầunguyện352HoàncảnhcủathánhPhao-lô352Chiếnđấuchođứctin353Duytrìsựhợpnhấttrongtinhthầnkhiêmnhường353

Chương2353

Losaochođượcơncứuđộ354SứmạngcủaôngTi-mô-thêvàôngÊ-páp-rô-đi-tô355Conđườngcứuđộ355

Chương3355

Chương4356

Lờikhuyêncuốicùng356Cámơnvìđượccứutrợ357Nhữnglờithămhỏivàcầuchúccuốicùng357

ThưCôlôxê357Lờimởđầu357

Chương1357

Tạơnvàcầuxin357I.PHẦNGIÁOTHUYẾT358

ĐứcKi-tôđứnghàngđầu358NgườiCô-lô-xêđượcchunghưởngơncứuđộ359ÔngPhao-lôlolắngchođứctincủangườiCô-lô-xê359

Chương2359

II.ĐỀPHÒNGGIÁOLÝSAILẠC360Sốngtheođứctinchânchínhchứkhôngtheonhữngtưtưởng

sailạc360ĐứcKi-tô,ThủLãnhduynhấtcủathiênthầnvàloàingười360

Nguyênlýcủađờisốngmới:kếthợpvớiĐứcKi-tôphụcsinh361

Chương3361

III.PHẦNKHUYÊNNHỦ361Chỉthịchungchocáctínhữu361Chỉthịriêngchođờisốnggiađình362

Chương4362

Tinhthầntôngđồ362Tintức362Lờichàovàlờichúccuốithư363

ThưThêxalônica1363Lờimởđầu363

Chương1363

TạơnThiênChúavàkhenngợicộngđoàn363TháiđộcủaôngPhao-lôkhiởThê-xa-lô-ni-ca364

Chương2364

ĐứctinvàlòngkiênnhẫncủangườiThê-xa-lô-ni-ca365ÔngPhao-lôlolắngvềcộngđoàn365

Chương3365

PháiôngTi-mô-thêđiThê-xa-lô-ni-ca365TạơnChúavìcáctintứcnhậnđược365Khuyêncộngđoànsốngthánhthiệnvàbácái366

Chương4366NgườisốngvàkẻchếttrongngàyChúaquanglâm367

Chương5367

TỉnhthứcchờngàyChúaquanglâm367Mộtvàiđòihỏicủađờisốngcộngđoàn367Lờicầunguyệnvàlờichàocuốithư368

ThưThêxalônica2368Lờimởđầu368

Chương1368

Tạơnvàkhuyếnkhích.ThiênChúathưởngphạtngàysauhết368

Chương2369NgàyChúaquanglâmvànhữnggìxảyratrướcđó369Khuyênnhủkiêntrì369

Chương3370

Đềphònglốisốngvôkỷluật:cơnsốtquanglâm!370Lờicầunguyệnvàlờichàocuốithư370

ThưTimôthê1371Lờimởđầu371

Chương1371

Đềphònggiáolýsailạc371VaitròcủaLềLuật371ÔngPhao-lôsuynghĩvềơngọicủamình371TráchnhiệmcủaôngTi-mô-thê372Lờikinhphụngvụ372

Chương2372

Khihọpcộngđoàn,ngườiphụnữphảinhưthếnào?372Cácgiámquản373

Chương3373Cáctrợtá373Mầunhiệmcủađạothánh373Cácngườidạygiáolýsailạc373

Chương4373

Cáchcưxửvớicáchạngngườitínhữunóichung374

Chương5374

Cácbàgoá374Cáckỳmục375Hãygiữmìnhtrongsạch.375Cácnôlệ375

Chương6375

Ngườidạygiáolý:aichânchính,aikhông375Lờikhuyênnhủthiếttha376Lờikhuyênngườigiàu376Lờinhắnnhủcuốicùng376

ThưTimôthê2377Lờimởđầuvàtạơn377

Chương1377NhữngơnôngTi-mô-thêđãnhậnđược377Ýnghĩacácđaukhổcủangườitôngđồ378

Chương2378

Chốnglạinhữngngườidạygiáolýsailạc378Đềphòngcácnguyhiểmcủanhữngthờicuốicùng379

Chương3379

Lờikhuyênnhủthiếttha380

Chương4380

ÔngPhao-lôvàocuốiđời380Lờichàovàlờichúccuốithư381

ThưTitô381Lờimởđầuvàlờichào381

Chương1381

Đặtcáckỳmục381Chốnglạinhữngngườidạygiáolýsailạc381

Bổnphậncủacáchạngtínhữu382

Chương2382

Nềntảngthầnhọccủanhữngđòihỏitrên382

Chương3383

Bổnphậnchungcủacáctínhữu383KhuyênriêngôngTi-tô383Dặndò.Lờichàovàlờichúccuốithư383

ThưPhilêmon384Chương1384

Lờichàothăm384Tạơnvàcầunguyện384CanthiệpchoÔ-nê-xi-mô384Nhữnglờidặndò,thămhỏi385

ThưDothái385LỜITỰA385

ĐịavịcaotrọngcủaConThiênChúalàmngười385

Chương1385

I.CONTHIÊNCHÚACAOTRỌNGHƠNCÁCTHIÊNTHẦN385

BằngchứngKinhThánh385Lờikhuyênnhủ386

Chương2386

ĐứcKi-tôthựchiệncôngtrìnhcứuchuộc,chứkhôngphảicácthiênthần386

II.ĐỨCGIÊ-SU,VỊTHƯỢNGTẾTRUNGTHÀNHVÀBIẾTCẢMTHƯƠNG387

ĐứcKi-tôcaotrọnghơnôngMô-sê387

Chương3387

ĐứctindẫnvàochốnyênnghỉcủaThiênChúa387

Chương4388

ĐứcGiê-su,vịThượngTếbiếtcảmthương388

Chương5389

III.ĐỨCGIÊ-SUKI-TÔ,VỊTHƯỢNGTẾĐÍCHTHỰC389ĐờisốngKi-tôhữuvàvấnđềđạolý389Ýđịnhcủatácgiả389

Chương6389

Lờimanglạihyvọngvàkhíchlệ3901.ĐỨCKI-TÔCAOTRỌNGHƠNCÁCTƯTẾLÊ-VI390

ÔngMen-ki-xê-đê390

Chương7390ÔngMen-ki-xê-đênhậnmộtphầnmườichiếnlợiphẩmcủaông

Áp-ra-ham391TừchứctưtếLê-viđếnchứctưtếtheophẩmtrậtMen-ki-xê-đê391

BãibỏLềLuậtcũ391ĐứcKi-tôlàThượngTếđờiđời391VịThượngTếthậptoàn392

2.PHỤNGTỰ,THÁNHĐIỆNVÀĐỊAVỊTRUNGGIANCỦAĐỨCKI-TÔCAOTRỌNGHƠN392

Chứctưtếmớivàthánhđiệnmới392

Chương8392

ĐứcKi-tô,trunggiancủamộtgiaoướctốtđẹphơn392ĐứcKi-tôtiếnvàothánhđiệntrêntrời393

Chương9393

ĐứcKi-tôlấymáumìnhlậpGiaoƯớcMới394TÓMLƯỢC:HYLỄCỦAĐỨCKI-TÔCAOTRỌNGHƠNHYLỄTHEOLuẬTMÔ-SÊ394

Hylễtheoluậtcũthìvôhiệu394

Chương10394

HylễcủaĐứcKi-tôthìhữuhiệu395IV.ĐỨCTINKIÊNTRÌ395

Chuyểntiếp395Nguycơchốiđạo396Lýdođểkiêntrì396Đứctingươngmẫucủacáctổphụ396

Chương11396

GươngsángcủaĐứcKi-tô398

Chương12398ThiênChúalấytìnhchamàgiáodục398Trừngphạttộibấttrung399Haigiaoước399

DẶNBẢOTHÊM400Lờinhắnnhủcuốicùng400

Chương13400

Vềlòngtrungthành400Vângphụccácvịlãnhđạotinhthần400Tintức.Lờichàocuốithư401

ThưGiacôbê401Lờichàothăm401

Chương1401

Íchlợicủathửthách401Cầuxinvớilòngtin401Sốphậnngườigiàu401Thửthách402LãnhnhậnvàthựchànhLờiChúa402Phảikínhtrọngngườinghèo402

Chương2402

Đứctinvàhànhđộng403Kiềmchếmiệnglưỡi404

Chương3404Khônngoanthậtvàkhônngoangiả404Tránhnhữngmốibấthoà405

Chương4405

Cảnhcáongườigiàu405

Chương5405

NgàyChúaquanglâm406Nhữnglờikhuyêncuốicùng406

ThưPhêrô1407Lờimởđầuvàlờichào407

Chương1407

Nhậpđề.GiatàiThiênChúaban407TìnhthươngvàlòngtrungtínđốivớiĐứcKi-tô407ThầnKhídùngngônsứmàmặckhải407Nhữngđòihỏicủađờisốngmới.Sựthánhthiệncủangườitân

tòng408AnhemđượctáisinhnhờLờiChúa408

Chương2408

Hàngtưtếmới408NhiệmvụcủatínhữuChúaKi-tô.Cáchđốixửvớidânngoại409Bổnphậnđốivớicácnhàhữutrách409Bổnphậnđốivớichủ409Bổnphậntrongđờisốnghônnhân410

Chương3410

Bổnphậncủaanhemđốivớinhau410Bổnphậncủacáctínhữutrongcơnbáchhại410

ĐứcKi-tôsốnglạivàxuốngâmphủ410Đoạntuyệtvớitộilỗi411

Chương4411

ĐợichờngàyĐứcKi-tôquanglâm411PhúcthayaicùngchịuđaukhổvớiĐứcKi-tô411Nhữnglờikhuyênnhủbậckỳmục412

Chương5412

Nhữnglờikhuyênnhủcáctínhữu412Lờikhuyêncuốicùng.Lờichào412

ThưPhêrô2413Lờimởđầu413

Chương1413

LòngrộngrãicủaThiênChúa413LờichứngcủacácTôngĐồ413Lờingônsứ414Cácthầydạygiảhiệu414

Chương2414

Bàihọccủaquákhứ414Hìnhphạttươnglai415NgàycủaChúa:cácngônsứvàTôngĐồ415

Chương3415

Cácthầydạygiảhiệu415Lờikêugọisốngthánhthiện.Vinhtụngca416

ThưGioan1416LỜIDẪNNHẬP416NgôiLờinhậpthểvàsựhiệpthôngvớiChúaChavàChúaCon

416

Chương1416

I.BƯỚCĐITRONGÁNHSÁNG417Điềukiệnthứnhất:đoạntuyệtvớitộilỗi417

Chương2418

Điềukiệnthứhai:tuângiữcácđiềurăn,nhấtlàđiềurănbácái418

Điềukiệnthứba:coichừngthếgian419Điềukiệnthứbốn:đềphòngnhữngkẻPhảnKi-tô419

II.SỐNGXỨNGĐÁNGLÀCONCÁITHIÊNCHÚA421Chương3421

Điềukiệnthứnhất:đoạntuyệtvớitộilỗi421Điềukiệnthứhai:tuângiữcácđiềurăn,nhấtlàđiềurănbácái

422Điềukiệnthứba:đềphòngthếgianvànhữngngônsứgiả424

Chương4424

III.NGUỒNMẠCHĐỨCÁIVÀĐỨCTIN424Nguồnmạchđứcái424

Chương5426

Nguồnmạchđứctin426BỔTÚC427

Cầunguyệnchongườitộilỗi427Tómlượcbứcthư428

ThưGioan2428Lờichào428

Chương1428

Điềurănyêuthương428NhữngkẻphảnKi-tô429Kếtluận429

ThưGioan3429

Lờichào429

Chương1429

CatụngôngGai-ô429HànhvicủaôngĐi-ốt-rê-phét430LàmchứngchoôngĐê-mết-ri-ô430Lờikếtthúc430

ThưGiuđa430Lờimởđầu430

Chương1430

Lýdoviếtthư430Cácthầydạygiảhiệu.Hìnhphạtdànhchohọ430Họnóilộngngôn431Họlànhữngkẻgiantà431Lờikhuyênnhủcáctínhữu.GiáohuấncủacácTôngĐồ431Nhiệmvụcủađứcbácái431Vinhtụngca432

KhảiHuyền432Lờitựa432

Chương1432

I.THƯGỬICÁCHỘITHÁNHA-XI-A432Lờimởđầu432Thịkiếnmởđầu432

1.Ê-phê-xô433

Chương2433

2.Xi-miếc-na4333.Péc-ga-mô4344.Thy-a-ti-ra4345.Xác-đê434

Chương3435

6.Phi-la-đen-phi-a4357.Lao-đi-ki-a435

II.CÁCTHỊKIẾN4361.CHUẨNBỊ"NGÀYLỚNLAO"CỦATHIÊNCHÚA436

ThiênChúatraovậnmệnhthếgiớichoConChiên436

Chương4436

Chương5437

ConChiênmởấn437

Chương6437

CáctôitớThiênChúasẽđượcbảovệ438

Chương7438Cuộckhảihoàntrênthiênquốc439Mởấnthứbảy439

Chương8439

Lờicầunguyệncủadânthánh439Bốntiếngkènđầutiên440Tiếngkènthứnăm440

Chương9440

Tiếngkènthứsáu441Hìnhphạtcuốicùngđangtới441

Chương10441

Nuốtcuốnsáchnhỏ441Haichứngnhân442

Chương11442

Tiếngkènthứbảy442NgườiPhụNữvàConMãngXà443

Chương12443

ConMãngXàbanquyềnchoConThú444

Chương13444

NgônsứgiảphụcvụConThú445CácngườitháptùngConChiên445

Chương14445Bathiênthầnbáogiờphánxét445Mùagặtcánhchung446BàicacủaôngMô-sêvàcủaConChiên446

Chương15446

Bảychéntaiương447

Chương16447

2.BA-BY-LONBỊTRỪNGPHẠT448ConĐiếmkhéttiếng448

Chương17448ÝnghĩatượngtrưngcủaConThúvàConĐiếm448ThiênthầnbáotinBa-by-lonsụpđổ449

Chương18449

DânThiênChúaphảilánhđi449ThankhócBa-by-lon449Khảihoàncatrênthiênquốc451

Chương19451

3.CÁCDÂNNGOẠIBỊTIÊUDIỆT452Cuộcchiếncánhchungthứnhất452Triềuđạimộtngànnăm452

Chương20452

Cuộcchiếncánhchungthứhai453Cácdânbịxétxử453

4.GIÊ-RU-SA-LEMTƯƠNGLAI453Trờimớiđấtmới453

Chương21453

Giê-ru-sa-lemmới454

Chương22455

KẾT455

DẪNNHẬPTỔNGQUÁTLờiGiớiThiệu

củaÐTGMJ.B.PhạmMinhMẫn

PhảimởrộnglốivàoKinhThánhchocácKitôhữu(VaticanII,MặcKhải.22)

ÐólàtráchnhiệmHộiThánhtựđặtchomìnhnhưCôngÐồngVaticanôIIđãkhẳngđịnh.Tuynhiên, nếu đây là trách nhiệm chung cho hếtmọi thành phần trongHộiThánh,thìtrướchếtlàtráchnhiệmcủacácmụctử.Chínhvìvậymàcáchđâynămnăm,ÐứccốTổngGiámMụcPhaolôNguyễnVănBình,vịtiềnnhiệmcủatôi,khigiớithiệucuốnTânƯớcdoNhómPhiênDịchCÁCGIỜKINHPHỤNGVỤthựchiện,đãbàytỏniềmmongướccủamìnhlàsớmthấybảndịchCựuƯớcđượchoàntất.Mongướcđónay đã thành hiện thực. Và chỉ hơnmột tháng sau ngày nhận trách nhiệm tạiTổngGiáoPhậnThànhPhốSaigon, tôi hânhạnhgiới thiệu trọn bộKinh ThánhdoNhómPhiênDịchCÁCGIỜKINHPHỤNGVỤthựchiện.Vàđâylàmộtniềmvuikhôngnhỏđốivớitôi.

ThiếttưởngkhôngcầnlặplạinhữnggìÐứccốTổngGiámMụcđãnói,nhấtlàsau28nămhiệndiệnvàhoạtđộng,đặcbiệttronglãnhvựcKinhThánhvàPhụngVụ,NhómPhiênDịchCÁCGIỜKINHPHỤNGVỤkhôngcònxalạgìđốivớigiớiCôngGiáoViệtNam.Khôngnhữngthế,tínhnghiêmtúccủacáccôngtrìnhdoNhómthựchiệncũngđãgâyđượcsựchúývàthiệncảmcủacácgiớichuyênmôn,bằngchứnglàtừnăm1995NhómđãđượcnhậnvàoHiệpHộiKinhThánhCôngGiáoThếGiới.

Vàogiaiđoạnđấtnướcđangchuyểnmình,khimọingườicôngdânđangphấnđấulàmviệcsaochodângiàunướcmạnh,vàxâydựngmộtxãhộivănminh,ngườiKitôhữuViệtNamchúngtachỉcóthểgópphầnđộcđáocủamìnhnếumỗingườicốgắnghơnđểgầngũivớiLờiChúa,thấmnhuầnLờiChúa,đểchoLờiChúanênsứcmạnhvàánhsánggiúpchúngtasốngvàhoạtđộng.VàlàmchoLờiChúatrởnêngầngũivớianhchịemtínhữuViệtNamquanhữngbảndịchvừatrungthànhvớinộidungmặckhải,vừatrongsáng,dễhiểu,phùhợpvớicáchdiễntảcủangườiViệtNamhômnay,đólàmụctiêumàtậpthểNhómPhiênDịchkhôngngừngđeođuổitừbaonhiêunămqua.Tôichânthànhcầumongchocôngtrìnhtậpthểđầutiênthuộc loạinàyđượcphổbiếnrộngrãi.

Trongtưcáchmộtngườimụctử,tôixinđượcbàytỏlòngbiếtơnđốivớicácanhchịemđãdàycôngthựchiệncôngtrìnhphiêndịchnày,vớitấtcảnhữngngườitrựctiếphaygiántiếpđãcộngtácvàoviệcthựchiện,cũngnhưvớicáccơquanđãtậntìnhgiúpđỡ,đặcbiệtvớiLiênHiệpThánhKinhHội.

NguyệnxinChúabanphúclànhchotấtcảnhữngaiđãrasứclàmviệcchodânChúacólươngthựcthườngtồn.

ThànhPhốSàigòn,ngày5tháng5năm1998GioanBaotixitaPhạmMinhMẫnTổngGiámMụcGiáoPhậnThànhPhốSàigòn

MẠCKHẢIVÀSÁCHTHÁNHÐểgiúpđộcgiả,dùtinvàoThiênChúahaykhông,biếtmìnhđangcầmcuốn sách nào trong tay và biết cách đọc và hiểu cuốn Sách Thánh,chúng tôi xin tóm tắt giáo huấn củaCôngÐồng Va-ti-ca-nô II về MặcKhảivàSáchThánh(KinhThánh),sauđóchúngtôigiớithiệuđạicươngtừngphầncủaSáchThánh.

1.ÐâulànguồngốccủaSáchThánh?"ThiênChúanhânlànhvàkhônngoanđãmuốnmặckhảichínhmìnhvàtỏchomọingườibiếtmầunhiệmthánhýNgười(x.Ep1,9).Nhờđó,loàingườicóthểđếncùngChúaCha,nhờChúaKi-tô,NgôiLờiNhậpThể,trongChúaThánhThần,vàđượcthôngphầnbảntínhcủaThiênChúa(x. Ep 2,18; 2Pr 1,4). Trong việc mặc khải này, với tình thương chanchứacủaNgười,ThiênChúavôhình(x.Xh33,11;Ga15,14-15)ngỏlờivới loàingườinhưvớibạnhữu.Ngườiđối thoạivớihọ(x.Br3,38)đểmờigọivàđónnhậnhọhiệpnhấtvớiNgười"(MK2).

ThiênChúađãnóivớiloàingườikhinào,quaai?

"Thuở xưa, nhiều lần nhiều cách, Thiên Chúa đã phán dạy cha ôngchúngtaquacácngônsứ;nhưngvàothờisauhếtnày,ThiênChúađãphándạychúngtaquaThánhTử(Giê-su)"(Dt1,1-2).

ThiênChúađãnóicáchđâyhàngmấychụcthếkỷ,làmsaotôicóthểngheđượchômnay?

"Thuởxưa" LờiChúa phán dạy đã tạo thànhmột dân tộc được tuyểnchọnđểnghevàgiữlờiThiênChúa.Lờiấyđãđượclưugiữtronggiáohuấn,đờisốngvàphụngtựcủaDânThiênChúatrongthờiCựuƯớcvàđãđượcghichépthànhSáchThánh,tứclàsáchCựuƯớc.

Còn lờiThiênChúađãphánquaThánhTửGiê-suđãđược truyền lạicho chúng ta nhờ sứ vụ của các Tông Ðồ: "Hoặc qua lời giảng dạy,gươnglànhvàcácthểchế,cácngàiđãtruyềnlạinhữnggìđãnhậnlãnhtừ miệng Chúa Ki-tô, khi chung sống với Người và thấy Người hànhđộng,hoặcđãhọcbiếtđượcnhờChúaThánhThầnsoisáng;mộtphầndochínhcácngàivànhữngngườiphụtácácngàiđãviết lạiTinMừng

cứurỗidướisựlinhhứngcủacùngmộtChúaThánhthần"(MK7).ÐólàsáchTânƯớc.

2.LàmsaobiếtđượcđâylàSáchThánh?Hàngngàytrongkhicửhànhphụngvụ,saukhiđọcSáchThánh,ngườiđọc hô lên: "Ðó là Lời Chúa", và toàn thể cộng đoàn đáp lại: "Tạ ơnChúa."Ðólàmộtlờituyênxưngđứctin."SáchThánhlàLờiChúanói.VìđượcghichéplạidướisựlinhhứngcủaChúaThánhThần"(MK9).NhưvậythìchỉcóThánhThầnmớicóthểlàmchoHộiThánhnhậnra"đólàLờiChúa".

TrongHộiThánh,ChúaGiê-suđãtraochocácTôngÐồvàcácđấngkếvịquyềngiáohuấnđể"dạyngườitatuângiữmọiđiềuChúađãtruyền"(x.Mt28,20),vàđãbanThánhThầnchocácvịnàyđểthihànhsứmạng(x.Ga20,21-22).ThánhThầnđãdùngcácvịnàyđểgiúpcộngđoànHộiThánhdầndầnxácđịnhnhữngsáchnàolàSáchThánh.VàothếkỷIVHội Thánh Công Giáo đã có những bản kê khai các sách được nhìnnhận là Sách Thánh: đó là quy điển, tức là những sách được ThánhThần linh hứng và có giá trị để Hội Thánh quy chiếu vào đómà biếtnhữnggìphảitinvànhữnggìphảithựchànhtrongđờisống.NgàynayHộiThánhCôngGiáovẫntrântrọngtônkính,giữgìnvàtuyênđọcLờiChúatrongbộSáchThánhgồmphầnCựuƯớc(46cuốn)vàTânƯớc(27cuốn).

3.SáchThánhtrongđờisốngcủaKi-tôhữu"HộiThánhluôntônkínhSáchThánhnhưchínhThânThểChúa.NhấtlàtrongPhụngVụThánh,HộiThánhkhôngngừnglấybánhbansựsốngtừbàntiệcLờiChúacũngnhưtừbàntiệcMìnhChúaKi-tôđểbanphátchocáctínhữu"(MK21).

LờiChúavàbítíchThánhThểlàhaicáchhiệndiệncủaChúaKi-tôPhụcSinh. TinMừng theo thánh Lu-ca gợi cho chúng ta điều ấy trong câuchuyệnhaimônđệtrênđườngEm-mau:HọthấylòngmìnhbừngcháykhiChúaGiê-sunóivớihọvàgiảinghĩaSáchThánhchohọtrênđường,vàhọnhậnraNgườikhiNgười"cầmlấybánh,dânglờichúctụngvàbẻratraochohọ"(x.Lc24,13-32).

LờiChúavàbí tíchThánhThể làcủaăn thôngbanvànuôidưỡngsựsốngđờiđờinơichúngta.TrongCựuƯớc,khidẫndânChúađi tronghoangđịa,ThiênChúanuôihọbằngman-navàLờiChúa:"Ngườiđãbắtanhemphảicùngcực,phảiđói,rồiđãchoanhemănman-nalàcủaănanhemchưatừngbiếtvàchaônganhemcũngchưatừngbiết,ngõhầulàmchoanhemnhậnbiếtrằngngườitasốngkhôngchỉnhờcơmbánh,nhưngcònsốngnhờmọilờimiệngThiênChúaphánra"(Ðnl8,3).Trongthời củaGiaoƯớcMớinày,ChúaKi-tôPhụcSinhđồnghànhvớidânmới. Người nuôi chúng ta bằng Lời Chúa và bằng Mình Máu ThánhNgười.-"Aituângiữlờitôi,thìsẽkhôngbaogiờphảichết"(Ga8,51)-"Tôi là bánh hằng sống từ trời xuống. Ai ăn bánh này, sẽ được sốngmuônđời.Vàbánhtôisẽbantặng,chínhlàthịttôiđây,đểchothếgianđượcsống"(Ga6,51).

"HộiThánh luôncôngbốLờiChúakhi cửhànhcácbí tích và các giờkinhphụng vụ, vìSáchThánh phân phát cách bất di bất dịch Lời củachínhThiênChúavàlàmvangdộitiếngnóicủaChúaThánhThầnquacácngônsứcùngcácTôngÐồ.Bởi vậy,mọi lờigiảngdạy trongHộiThánhcũngnhưchínhđạothánhChúaKi-tôphảiđượcSáchThánhnuôidưỡngvàhướngdẫn.Thựctế,trongcácSáchThánh,Chatrêntrờiđếngặpgỡconcáimìnhvàngỏlờivớihọbằngtấtcảlòngtrìumến"(Mk21).

CôngÐồngVa-ti-ca-nôIIđãnhắclạilờithánhGiê-rô-ni-mô:"KhôngbiếtSáchThánh làkhôngbiếtChúaKi-tô" rồikhuyếnkhíchcác tusĩ "hănghái tiếpxúcvớichínhbảnvănSáchThánh"vàkhẳngđịnh: "CácgiámmụccóphậnsựdạydỗcáchthíchhợpchocáctínhữuđãđượctraochomìnhbiếtsửdụngđúngđắnSáchThánh,nhấtlàTânƯớcvàtrướctiênlàcácsáchTinMừng,nhờcácbảndịch.Cácbảndịchnàyphảiđượckèmtheonhữnglờigiảithíchcầnthiếtvàđầyđủ,đểconcáiHộiThánhcó thể sử dụng Sách Thánh cách bảo đảm và ích lợi, và được thấmnhuầntinhthầnSáchThánh"(MK25).

Hội Thánh muốn trao Sách Thánh vào tay mỗi người tín hữu và cảnhững người ngoài Ki-tô giáo, bởi vì "cũng như đời sống Hội ThánhđượctăngtriểnnhờnănglãnhnhậnbítíchThánhThểthìcũngcóthểhyvọngđờisốngthiêngliêngsẽcómộtđàtiếnmớinhờgiatănglòngsùngkínhLờiChúa",làlời"hằngtồntạimuônđời"(x.MK25-26).

4.LàmthếnàođểhiểuSáchThánh?

SáchThánhlàLờiChúađãthànhlờingười,cũngnhưÐứcKi-tôlàLờiChúa đã thành người phàm và cư ngụ giữa chúng ta. Cả hai là côngtrình của Thánh Thần: Lời Chúa thành lời người do Thánh Thần linhhứngchocáctácgiảviếtra;LờiChúathànhngườiphàmdoThánhThầntạodựngtácđộngtronglòngTrinhNữMa-ri-a.CôngÐồngkhẳngđịnh:"LờicủaChúadiễntảquangônngữcủaloàingười,đượcđồnghoávớitiếngnói loàingười,cũngnhưxưaLờicủaChúaChahằnghữuđãtrởnêngiốngloàingười,saukhinhậnlấysựyếuđuốicủaxácphàm"(MK13).

Tínhcách"nhậpthể"nàykhiếnngườitaphảinhờđếncácphươngphápnghiêncứu lịchsử,ngônngữ,xãhội,cácphươngphápphân tíchvănchươngđể"tìmhiểuđiềucáctácgiảSáchThánhthựcsựcóýtrìnhbàyvàđiềuThiênChúamuốndiễntảqualờilẽcủahọ"(x.MK12).CôngviệcnàyCôngÐồngkêugọicácnhàchuyênmôn thựchiệnđểgiúpnhữngngườicónhiệmvụraogiảngLờiChúa"truyềnđạtkhotàngbaolacủaLờiChúachocáctínhữu".Cònchính"nhữngngườicóbổnphậnphụcvụLờiChúa?phảigắnbóvớiSáchThánhnhờchămđọcvàâncầnhọchỏi?đểkhỏitrởthànhkẻhuênhhoangraogiảngLờiThiênChúangoàimôimiệngbởikhông lắngngheLờiThiênChúa trong lòng" (x.MK23-26).

"NhưngSáchThánhđãđược viết ra bởiChúaThánhThần, nên cũngphảiđượcđọcvàchúgiảitrongChúaThánhThần."Muốnthế,phảitôntrọng toàn thểhoạtđộngcủaThánhThần,nghĩa là "phảiâncần lưuýđến nội dung, và sự thống nhất toàn bộ Kinh Thánh, dựa trên truyềnthốngsốngđộngcủatoànHộiThánhvàtrênsựtươnghợptoànbộđứctin"(MK12).

VậyphảichăngngườiKi-tôhữugiáodân (khôngphải làgiáosĩ, tusĩ,nhànghiên cứu?) đành chỉ chờnghegiảngdạy chứkhôngđượccầmSách Thánh trong tay mà đọc? Công Ðồng Va-ti-ca-nô II đã ra lệnh:"Phảimở rộng lối vàoKinh Thánh cho các Ki-tô hữu" (MK 22). Tráchnhiệmcủacácgiámmục là "dạycácKi-tôhữubiếtsửdụngđúngđắnSáchThánh?nhờcácbảndịch"(MK25).NhưvậyCôngÐồngkhuyếnkhíchmọiKi-tôhữutrựctiếptiếpxúcvớiSáchThánh.

5. Làm thế nào để được Lời Chúa nuôi dưỡng như lươngthực?

CôngviệccủacácnhànghiêncứuvàcácngườiraogiảnglàgiúpngườiKi-tôhữuhiểuLờiChúatrongSáchThánh.Nhưngsựhiểubiếtđókhôngsinh íchgìnếumỗingười không trở thànhmảnhđất tốt đón nhận hạtgiống LờiChúa, nghĩa là "những kẻ nghe Lời Chúa với tấm lòng caothượngvàquảngđại,rồinắmgiữvànhờkiêntrìmàsinhhoakếtquả"(Lc8,15).

ThánhPhê-rôtuyênxưng:"Thầymớicónhữnglờiđemlạisựsốngđờiđời" sau khiChúaGiê-su tuyênbố: "ThầnKhímới làmcho sống, chứxácthịtchẳngcóíchgì.LờiThầynóivớianhemlàThầnKhívà làsựsống"(Ga6,63.68).Chínhvì"tấtcảnhữnggìviếttrongSáchThánhđềudoThiênChúalinhhứng"(2Tm3,16)và"chínhnhờcóThánhThầnthúcđẩymàcónhữngngườinóitheolệnhcủaThiênChúa"(2Pr1,21),nênLờiThiênChúacósứcthôngbanThầnKhíchochúngtatươngtựnhưcácbítích,nhấtlàbítíchThánhThể.Dođóđiềutrướctiênlàchúngtaphảicungkínhđọchoặcnghevớiđứctincũngnhưkhilãnhnhậncácbítích.

KhungcảnhthuậnlợinhấtđểđónnhậnLờiChúalàkhicửhànhcácgiờkinhphụngvụvàcácbí tích, vì những lúcấy tâmhồn chúng ta đượcchuẩnbị,vàphụngvụnângđỡchúngta.

Ngoài khung cảnh phụng vụ, chúng ta có thể đọc và suy niệm chiêmngắmLờiChúa.ÐâylàhìnhthứcđónngheLờiChúatrongcầunguyệnđãcótừthờiDânChúabịlưuđàyởBa-by-lon(thếkỷVItrướcCN).KhikhôngcònphụngvụtếtựtạiđềnthờGiê-ru-sa-lem,DânChúamớichúýđến lời ôngMô-sê và các ngôn sứ. Họ tụ họp nhau trong Hội đường(ngàysa-bát)đểnghelạiLờiChúađãphándạyquaôngMô-sêvàcácngônsứ.Họlắngnghevànghiềnngẫm,đốichiếuvớinhữnggìhọđangsống.Nhờđóhọhiểuđượcnguyênnhâncuộcsốnghiệntạilàdotộilỗicủahọgâyra,đồngthờihọtìmđượcniềmhyvọngvìkhicácngônsứrănđethìcũngcôngbốlờihứacứuđộ.NhưthếLờiChúadạychohọbiếthoáncảivàhyvọng.Từđóhọănnănthốnghối,cầuxinơnthatội,ơngiảiphóng,ơncứuđộ?

Trongcácvănkiệngầnđây,ÐứcGio-anPhao-lô IIđãđềcaoviệcsuyniệmchiêmngắmLờiChúa(xemTônghuấnvề"đàotạolinhmục"số47;"Ðờisốngthánhhiến"số94;sứđiệpnhân"ngàyquốctếgiớitrẻ"1997tạiParis,số6).Chúngtôixingiớithiệuvớiđộcgiảvàinétvềcáchsuy

niệmchiêmngắmLờiChúanày,dựatheocáchgiảithíchcủaÐứcHồngYCarloMariaMartini.CóthểphânbiệtbabướctrongtiếntrìnhsuyniệmchiêmngắmLờiChúa:

a.Ðọc

Bắtlấynhữngyếutốquantrọngcủabảnvănbằngcáchchúýđếncácđộngtừ,cácchủtừ,cáctìnhcảm,tínhcáchcủahànhđộng,cácsựviệcnốitiếpnhauvìlýdonào.Nếuchịukhóđọcđiđọclại,sẽluônthấymớimẻ. Liên tưởng đến những đoạn tương tự trong Sách Thánh giúp tachuyểntừmạchvăntrướcmắtđếnnhữngviễntượngrộng lớnhơn,vìtoànSáchThánh làmộtcuốnsáchduynhất.Ðây làviệckhảosát bảnvăn,aicũngcóthểlàmđược.Cóthểnóiđọclàtravấnbảnvăn.

b.Suyniệm

Khiđọctamớichỉchúýđếnýnghĩacủacáctừngữ.Suyniệmlànghiềnngẫmvềnhữngtìnhcảm,nhữnghànhđộng,nhữngtháiđộdokếtcấucủacác từ ngữ gợi lên: có thể là thái độ củaThiênChúa đối với conngười: lòng thươngxót,sự thành tín,sựcôngchính;hoặc tháiđộcủaconngườiđốivớiThiênChúavàvớinhau:ngợikhen,cảmtạ,thốnghối-phảnbội,dốitrá,hènnhát?.

Nghiềnngẫmgiúptanhậnranhữnggiátrịthườnghằnghàmchứatrongbảnvăn.Sauđótađốichiếuvớitìnhtrạngbảnthân:tôiđảmnhậnnhữnggiátrịthườnghằngđónhưthếnào?ÐólàđểchoLờiChúatravấn,dạydỗ,anủi,mờigọita.

Việcsuyniệmnhưthếkhơidậytrongchúngtanhữngtâmtình,nhữngướcnguyệnđểthânthưavớiThiênChúa:ngợikhen,cảmtạ,thốnghối,cầu xin, dâng hiến? Lời Chúa đưa ta đến chỗ đáp lại, đối thoại vớiNgười.Ðólàcầunguyện,nhưCôngÐồngnói:"CầunguyệnphảiđiđôivớiviệcđọcSáchThánh, để có sự đối thoại giữaThiênChúa và conngười,vìchúng tangỏ lờivớiThiênChúakhicầunguyệnvàchúngtangheNgườinóilúcchúngtađọccácsấmngôncủaChúa"(MK25).

c.Chiêmngắm

Việcnghiềnngẫmvàcầunguyệndầndầntậptrunglạitrongviệcchiêmngắm chính mầu nhiệm Chúa Giê-su hiện diện trong mọi trang SáchThánhvànhất làtrongsáchTinMừng.ThánhThầnđưachúngtavượt

quabảnvănđểcảmnghiệmvàsốngvớisựhiệndiệncủaThiênChúađanghànhđộngtrongmọibiếncốSáchThánhkểlại.

Nhưvậychúng tađi từbảnvănđếnnhữnggiá trị bảnvănnêu lênvàcuốicùngđếnvớichínhÐấnghànhđộngtrongcácbiếncốvàđangnóivớita.

Bướcthứnhất(đọc)cóthểnhờngườigiảithích,giúpđỡ.Bướcthứhai(suy niệm chiêmngắm)mỗi người phải đích thân đi vào với ơnChúagiúp.BướcthứbahoàntoàndoThánhThầnkhơidậytrongchúngta.

NhờsuyniệmchiêmngắmLờiChú

a,mỗingườisẽđượcThiênChúađưavàomộtkinhnghiệmđíchthângặp gỡ Thiên Chúa, vì Thiên Chúa ngỏ lời với chúng ta cốt để đưachúngtavàomầunhiệmcủaNgười,chiasẻchochúngtasựsốngcủaNgười.

MátthêuI.GIÁNGSINHVÀTHỜITHƠẤUCỦAĐỨCGIÊ-SU

GiaphảĐứcGiê-suKi-tô(Lc3:23-38)

Chương1

1ĐâylàgiaphảĐứcGiê-suKi-tô,concháuvuaĐa-vít,concháutổphụÁp-ra-ham:

2ÔngÁp-ra-hamsinhI-xa-ác;I-xa-ácsinhGia-cóp;Gia-cópsinhGiu-đavàcácanhemôngnày;3Giu-đaănởvớiTa-masinhPe-rétvàDe-rác;Pe-rétsinhKhét-xơ-ron;Khét-xơ-ronsinhA-ram;4A-ramsinhAm-mi-na-đáp;Am-mi-na-đápsinhNác-son;Nác-sonsinhXan-môn;5Xan-mônlấyRa-kháp sinh Bô-át; Bô-át lấy Rút sinh Ô-vết; Ô-vết sinh Gie-sê;6ôngGie-sêsinhĐa-vít.1VuaĐa-vítlấyvợôngU-ri-giasinhSa-lô-môn7Sa-lô-mônsinhRơ-kháp-am;Rơ-kháp-amsinhA-vi-gia;A-vi-giasinhA-xa;8A-xasinhGiơ-hô-sa-phát;Giơ-hô-sa-phát sinhGiô-ram;Giô-ramsinhÚt-di-gia;9Út-di-giasinhGio-tham;Gio-thamsinhA-khát;A-khátsinhKhít-ki-gia;10 Khít-ki-gia sinh Mơ-na-se; Mơ-na-se sinh A-môn; A-môn sinhGiô-si-gia;11Giô-si-giasinhGiơ-khon-giavàcácanhemvuanày;kếđólàthờilưuđàyởBa-by-lon.

12Sauthời lưuđàyởBa-by-lon,Giơ-khon-giasinhSan-ti-ên;San-ti-ênsinhDơ-rúp-ba-ven;13Dơ-rúp-ba-vensinhA-vi-hút;A-vi-hútsinhEn-gia-kim;En-gia-kim sinhA-do;14 A-do sinh Xa-đốc; Xa-đốc sinh A-khin; A-khinsinhÊ-li-hút;15Ê-li-hútsinhE-la-da;E-la-dasinhMát-than;Mát-thansinhGia-cóp;16Gia-cópsinhGiu-se,chồngcủabàMa-ri-a,bàlàmẹĐứcGiê-sucũnggọilàĐấngKi-tô.

17Như thế, tính chung lại thì: từ tổ phụÁp-ra-ham đến vuaĐa-vít, làmườibốnđời;từvuaĐa-vítđếnthờilưuđàyởBa-by-lon,làmườibốnđời;vàtừthờilưuđàyởBa-by-lonđếnĐứcKi-tô,cũnglàmườibốnđời.

TruyềntinchoôngGiu-se(Lc2:1-7)

18SauđâylàgốctíchĐứcGiê-suKi-tô:bàMa-ri-a,mẹNgười,đãthànhhônvớiôngGiu-se.Nhưngtrướckhihaiôngbàvềchungsống,bàđãcóthaidoquyềnnăngChúaThánhThần.19ÔngGiu-se,chồngbà,làngườicôngchínhvàkhôngmuốntốgiácbà,nênmớiđịnhtâmbỏbàcáchkínđáo.20Ôngđangtoantínhnhưvậy, thìkìasứthầnChúahiệnđếnbáomộngchoôngrằng:"NàyôngGiu-se,concháuĐa-vít,đừngngạiđónbàMa-ri-avợôngvề,vìngườiconbàcưumang làdoquyềnnăngChúaThánhThần.21BàsẽsinhcontraivàôngphảiđặttênchocontrẻlàGiê-su,vìchínhNgười sẽ cứudânNgười khỏi tội lỗi củahọ."22Tất cả sựviệcnàyđãxảyra,làđểứngnghiệmlờixưakiaChúaphánquamiệngngônsứ:23Nàyđây,TrinhNữsẽthụthaivàsinhhạmộtcontrai,ngườita sẽ gọi tên con trẻ là Em-ma-nu-en, nghĩa là "Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta."24Khitỉnhgiấc,ôngGiu-selàmnhưsứthầnChúadạyvàđónvợvềnhà.25Ôngkhôngănởvớibà,chođếnkhibàsinhmộtcontrai,vàôngđặttênchocontrẻlàGiê-su.

CácnhàchiêmtinhđếnbáilạyĐứcGiê-suHàiNhi

Chương2

1KhiĐứcGiê-surađờitạiBê-lem,miềnGiu-đê,thờivuaHê-rô-đêtrịvì,cómấynhàchiêmtinhtừphươngĐôngđếnGiê-ru-sa-lem,2vàhỏi:"ĐứcVua dânDo-tháimới sinh, hiện ở đâu? Chúng tôi đã thấy vì sao củaNgườixuấthiệnbênphươngĐông,nênchúngtôiđếnbái lạyNgười."3Nghetin ấy, vuaHê-rô-đêbối rối, và cả thànhGiê-ru-sa-lem cũng xônxao.4Nhàvualiềntriệutậptấtcảcácthượngtếvàkinhsưtrongdânlại,rồihỏichobiếtĐấngKi-tôphảisinhraởđâu.5Họtrả lời: "TạiBê-lem,miềnGiu-đê,vìtrongsáchngônsứ,cóchéprằng:6"Phầnngươi,hỡiBê-lem,miềnđấtGiu-đa,ngươiđâuphải là thànhnhỏnhấtcủaGiu-đa,vìngươilànơivịlãnhtụchăndắtÍt-ra-endânTasẽrađời."

7BấygiờvuaHê-rô-đêbímậtvờicácnhàchiêmtinhđến,hỏicặnkẽvềngàygiờngôisaođãxuấthiện.8RồivuapháicácvịấyđiBê-lemvàdặnrằng:"XinquýngàiđidòhỏitườngtậnvềHàiNhi,vàkhiđãtìmthấy,xinbáolạichotôi,đểtôicũngđếnbáilạyNgười."9Nghenhàvuanóithế,họrađi.BấygiờngôisaohọđãthấyởphươngĐông,lạidẫnđườngchohọđếntậnnơiHàiNhiở,mớidừnglại.10Trôngthấyngôisao,họmừngrỡ

vôcùng.11Họvàonhà,thấyHàiNhivớithânmẫulàbàMa-ri-a,liềnsấpmìnhthờ lạyNgười.Rồihọmởbảotráp, lấyvàng,nhũhươngvàmộcdượcmàdângtiến.12Sauđó,họđượcbáomộnglàđừngtrởlạigặpvuaHê-rô-đênữa,nênđãđilốikhácmàvềxứmình.

ĐứcGiê-sutrốnsangAi-cậpvàcácanhhàibịgiết

13Khicácnhàchiêmtinhđãravề, thìsứthầnChúahiệnrabáomộngchoôngGiu-serằng:"Nàyông,dậyđemHàiNhivàmẹNgườitrốnsangAi-cập,vàcứởđóchođếnkhitôibáolại,vìvuaHê-rô-đêsắptìmgiếtHàiNhiđấy!"14ÔngGiu-se liền trỗidậy,vàđangđêm,đưaHàiNhivàmẹNgườitrốnsangAi-cập.15ÔngởđóchođếnkhivuaHê-rô-đêbănghà,đểứngnghiệmlờiChúaphánxưaquamiệngngônsứ:TađãgọiconTarakhỏiAi-cập.

16BấygiờvuaHê-rô-đê thấymìnhbị cácnhàchiêm tinhđánh lừa, thìđùngđùngnổigiận,nênsaingườiđigiếttấtcảcáccontrẻởBê-lemvàtoànvùnglâncận,từhaituổitrởxuống,tínhtheongàythángôngđãhỏicặnkẽcácnhàchiêmtinh.17ThếlàứngnghiệmlờingônsứGiê-rê-mi-a:18"ỞRa-ma,vẳngnghetiếngkhócthanrềnrĩ:tiếngbàRa-khenkhócthươngconmìnhvàkhôngchịuđểchongườitaanủi,vìchúngkhôngcònnữa.

TừAi-cậpvềđấtÍt-ra-en

19SaukhivuaHê-rô-đêbănghà,sứthầnChúalạihiệnravớiôngGiu-sebênAi-cập,20báomộngchoôngrằng:"Nàyông,dậyđemHàiNhivàmẹNgườivềđất Ít-ra-en,vìnhữngkẻ tìmgiếtHàiNhiđãchết rồi."21ÔngliềntrỗidậyđưaHàiNhivàmẹNgườivềđấtÍt-ra-en.22NhưngvìnghebiếtÁc-khê-laođãkếvịvuachalàHê-rô-đê,caitrịmiềnGiu-đê,nênôngsợkhôngdámvềđó.Rồisaukhiđượcbáomộng,ôngluivềmiềnGa-li-lê,23vàđếnở tạimột thànhkiagọi làNa-da-rét, đểứngnghiệm lời đãphánquamiệngcácngônsứrằng:NgườisẽđượcgọilàngườiNa-da-rét.

II.CÔNGBỐNƯỚCTRỜI

1.PHẦNKÝTHUẬT

ÔngGio-anTẩyGiảraogiảng(Mc1:1-8;Lc3:1-18;Gi1:19-28)

Chương3

1Hồiấy,ôngGio-anTẩyGiảđếnraogiảngtronghoangđịamiềnGiu-đêrằng:2 "Anhemhãysámhối,vìNướcTrờiđãđếngần."3Ôngchính làngườiđãđượcngônsứ I-sai-anói tới:Có tiếngngườihô tronghoangđịa:HãydọnsẵnconđườngchoĐứcChúa,sửalốichothẳngđểNgườiđi.

4ÔngGio-anmặcáolônglạcđà,thắtlưngbằngdâyda,lấychâuchấuvàmật ong rừng làm thứcăn.5 Bấy giờ, người ta từGiê-ru-sa-lem vàkhắpmiềnGiu-đê,cùngkhắpvùngvensôngGio-đan,kéođếnvớiông.6Họthútội,vàônglàmphéprửachohọtrongsôngGio-đan.7ThấynhiềungườithuộcpháiPha-ri-sêuvàpháiXa-đốcđếnchịuphéprửa,ôngnóivớihọrằng:"Nòirắnđộckia,aiđãchỉchocácanhcáchtrốncơnthịnhnộcủaThiênChúasắpgiángxuốngvậy?8Cácanhhãysinhhoaquảđểchứngtỏlòngsámhối.9Đừngtưởngcóthểbảomìnhrằng:"ChúngtađãcótổphụÁp-ra-ham."Vì,tôinóichocácanhhay,ThiênChúacóthểlàmchonhữnghònđánàytrởnênconcháuôngÁp-ra-ham.10Cáirìuđãđặtsátgốccây:bấtcứcâynàokhôngsinhquảtốtđềubịchặtđivàquăngvàolửa.11Tôi,tôilàmphéprửachocácanhtrongnướcđểgiụclòngcácanhsámhối.CònĐấngđếnsautôithìquyềnthếhơntôi,tôikhôngđángxáchdépchoNgười.Ngườisẽ làmphéprửachocácanhtrongThánhThầnvàlửa.12TayNgườicầmnia,Ngườisẽrêsạchlúatrongsân:thócmẩythìthuvàokholẫm,cònthóclépthìbỏvàolửakhônghềtắtmàđốtđi."

ĐứcGiê-suchịuphéprửa(Mc1:9-11;Lc3:21-22)

13Bấygiờ,ĐứcGiê-sutừmiềnGa-li-lêđếnsôngGio-đan,gặpôngGio-anđểxinônglàmphéprửachomình.14NhưngôngmộtmựccanNgườivànói:"ChínhtôimớicầnđượcNgàilàmphéprửa,thếmàNgàilạiđến

vớitôi!"15NhưngĐứcGiê-sutrảlời:"Bâygiờcứthếđã.Vìchúngtanênlàmnhưvậyđểgiữtrọnđứccôngchính."BấygiờôngGio-anmớichiềutheoýNgười.

16KhiĐứcGiê-suchịuphéprửaxong,vừaởdướinướclên,thìcáctầngtrờimởra.NgườithấyThầnKhíThiênChúađápxuốngnhưchimbồcâuvàngựtrênNgười.17Vàcótiếngtừtrờiphán:"ĐâylàConyêudấucủaTa,TahàilòngvềNgười."

ĐứcGiê-suchịucámdỗ(Mc1:12-13;Lc4:1-13)

Chương4

1BấygiờĐứcGiê-suđượcThầnKhídẫnvàohoangđịa, đểchịu quỷcámdỗ.2Ngườiănchayròngrãbốnmươiđêmngày,vàsauđó,Ngườithấyđói.3BấygiờtêncámdỗđếngầnNgườivànói: "Nếuông làConThiênChúa, thì truyền cho những hòn đá này hoá bánh đi! "4NhưngNgười đáp: "Đã có lời chép rằng: Người ta sống không chỉ nhờ cơmbánh,nhưngcònnhờmọilờimiệngThiênChúaphánra."

5Sauđó,quỷđemNgườiđếnthànhthánh,vàđặtNgười trênnócđềnthờ,6 rồi nói với Người: "Nếu ông là Con Thiên Chúa, thì gieo mìnhxuốngđi!Vìđãcó lờichéprằng:ThiênChúasẽtruyềnchothiênsứ lochobạn,vàthiênsứsẽtayđỡtaynâng,chobạnkhỏivấpchânvàođá."

7ĐứcGiê-su đáp: "Nhưng cũng đã có lời chép rằng: Ngươi chớ thửtháchĐứcChúalàThiênChúacủangươi."

8QuỷlạiđemNgườilênmộtngọnnúirấtcao,vàchỉchoNgườithấytấtcảcácnướcthếgian,vàvinhhoalợilộccủacácnư�