Εισαγωγή στην Παιδαγωγική

Κριτήρια Μάθησης από Ομότιμους

Μέρος I: Εισαγωγή

SYNERGY Exchange (http://synergyexchange.eu/)

Παράχθηκε για το “SYNERGY”, πρόγραμμα του ERASMUS+

• Μέρος I – Επισκόπηση Μαθήματος

• Μέρος II – Μάθηση από Ομότιμους και Ομότιμοι

• Μέρος III – Μοντέλα Μάθησης από Ομότιμους

* Ομότιμοι = Peers

Επισκόπηση

• Εισαγωγή στη Μάθηση από Ομότιμους με συζήτηση επί των ορισμών (EHLERS and TOPPING)

• Σχεδιασμός περιβάλλοντος μάθησης από ομότιμους, βασιζόμενοι σε κτιριακούς καταλόγους (TOPPING 2007)

• Σχεδιασμός, Υλοποίηση και Αξιολόγηση περιβάλλοντος μάθησης από ομότιμους

Επισκόπηση Μαθήματος

Εισαγωγή στην Παιδαγωγική

Κριτήρια Μάθησης από Ομότιμους

Μέρος II: Μάθηση από Ομότιμους &

Ομότιμοι

SYNERGY Exchange (http://synergyexchange.eu/)

Παράχθηκε για το “SYNERGY”, πρόγραμμα του ERASMUS+

Σε πρώτη φάση θα θέλαμε να σας εισαγάγουμε στο αντικείμενο της Μάθησης από Ομότιμους. Γι αυτό θα περιγράψουμε τη σημασία της μάθησης από ομότιμους και πώς μπορεί να καθοριστεί:

1) TOPPING, K. J. 2007: Trends in Peer Learning. Educational Psychology, 25, 6. Pp. 631-645.

2) EHLERS, U.-D. 2013: Open Learning Cultures. A Guide to Quality, Evaluation, and Assessment of Future Learning. Springer, Heidelberg.

Σκοπός Μαθήματος

Βασιζόμενοι σε κάποιο είδος μετά-ανάλυσης που πραγματοποίησε ο TOPPING μπορούν να ειπωθούν τα ακόλουθα (p. 635):

• Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μάθηση από ομοτίμους επηρεάζει θετικά τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα

• Υπάρχει κέρδος σε μεταβιβάσιμες κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες καθώς και σε συναισθηματική λειτουργικότητα

• Αποδοτική στρατηγική μάθησης (υψηλή επίδραση με χαμηλό κόστος παράδοσης)

Θετικές Επιδράσεις

• Παρέχει ίσες ευκαιρίες για όλους τους συμμετέχοντες και έχει μια περιεκτική βάση . Ο καθένας μπορεί να συμμετάσχει το οποία καθιστά τα άτομα να αισθάνονται ότι έχουν αξία και ότι αξίζει τον κόπο τους

• Τα άτομα που βοηθιούνται είναι πιο πιθανό να βοηθήσουν άλλους στο μέλλον

• Αυτοί που βοηθούν πρέπει να έχουν βαθιές γνώσεις του αντικειμένου κάτι το οποίο επιδρά θετικά στις δεξιότητές τους, ενώ αποκτούν έμμεσα επιπλέον δεξιότητες στην παροχή βοήθειας, επικοινωνία κτλ, οι οποίες είναι με τη σειρά τους μεταβιβάσιμες

Θετικές Επιδράσεις

Μάθηση από Ομότιμους:

“η απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων μέσα από την ενεργή βοήθεια και την υποστήριξη μεταξύ ισότιμων ή ταιριαστών συντρόφων.” (p. 631).

‘ισότιμοι ή ταιριαστοί σύντροφοι’:

“άνθρωποι από παρόμοια κοινωνικά γκρουπ που δεν είναι επαγγελματίες εκπαιδευτές και βοηθούν ο ένας τον άλλο να λάβουν νέα γνώση” (p. 631).

TOPPING

• Αρκετά γενικός ορισμός που αναφέρει ότι η ιδέα πίσω από τη Μάθηση από Ομότιμους δεν είναι κάτι νέο / καινοτόμο

• Η Μάθηση από Ομότιμους δεν είναι μια έννοια μόνο για on-line σενάρια

• Εστιάζει στην ενεργό βοήθεια και υποστήριξη μεταξύ ομότιμων μελών - είναι μια διαδικασία quid pro-quo

• Δεν υπάρχουν επαγγελματίες καθηγητές ή εκπαιδευτές

TOPPING

Η σημασία των ομοτίμων (peers) :

“Οι ομότιμοι είναι απαραίτητοι για τη διαδικασία της μάθησης. Δεν ενθαρρύνουν μόνο τη δική σας διαδικασία μάθησης με την παροχή συστάσεων για υλικά, συνδέσμους και κάθε είδους περιεχόμενο, που παρήγαγαν το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να εισαγάγει τον εαυτό σας σε οποιοδήποτε θέμα, αλλά μπορούν να παράσχουν την αντανάκλαση της δικής σας μάθησης, ένα θέμα συζήτησης και επικύρωσης για τον εαυτό σας.” (p. 104)

EHLERS

Χαρακτηριστικά των ομότιμων:

“…ένας ομότιμος είναι ή θα πρέπει να είναι, ανοιχτόμυαλος, οξυδερκής και εν γνώσει των δυνατοτήτων και υποχρεώσεών του σε σχέση με κόπο, προσοχή και ρυθμό απόκρισης. Οι ομότιμοι αναμένεται να κατέχουν πολύ καλές δεξιότητες συσχέτισης και αυτοκριτικής και να επιδεικνύουν καλή διαχείριση σχέσεων και βαθιές γνώσεις σε συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο.” (p. 104)

EHLERS

Χαρακτηριστικά των ομότιμων:

“Τα μέλη ενός γκρουπ εκμάθησης ομότιμων είναι πρόθυμα να μοιραστούν υλικό, να ανασχεδιάσουν υπάρχον υλικό και να δημιουργήσουν νέα γνώση. Έχουν έναν ξεκάθαρο και σαφή στόχο να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλο για να «αναπτυχθούν» από κοινού. Η «αρχή» (εξουσία) εντός του γκρουπ είναι εξαιρετικά σπάνια και βασίζεται σε μια ιεράρχηση των ρόλων.” (p. 104)

EHLERS

Βασική δραστηριότητα εντός ενός γκρουπ ομότιμων:

“Επιπλέον, η διαφάνεια, μαζί με την αναγνώριση και την αξιοποίηση των κοινών τρόπων επικοινωνίας και επιχειρησιακών λεπτομερειών θεωρούνται απαραίτητα για μια ομάδα ομότιμων για να ευημερήσει. Αυτό είναι ακόμη πιο εμφανές καθώς γίνεται κατανοητό ότι η κοινή χρήση δεν θα πρέπει να περιορίζεται στην ανταλλαγή των προϊόντων της μάθησης, αλλά και τη ρητή ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με τις διαδικασίες μάθησης, τα μονοπάτια και τα έργα.” (p. 105)

EHLERS

Χαρακτηριστικά ομότιμης παραγωγής:

“Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά μιας ομότιμης παραγωγής είναι η αναγνώριση της αξίας και της αναγκαιότητας πολύπλοκων διεργασιών εντός της ίδιας της διαδικασίας, όπως είναι η δημιουργία, ο διαμοιρασμός, η επεξεργασία και η προθυμία να είναι ανοικτή και δεκτική προς τη συμβολή από διαφορετικά άτομα, πεδία και κατευθύνσεις.” (p. 105)

EHLERS

• Η Μάθηση από Ομότιμους πάντα λάμβανε χώρα αλλά το διαδίκτυο παρέχει νέες δυνατότητες, βασισμένες στην ίδια ιδέα και κριτήρια

• Δεν υπάρχει καθηγητής/εκπαιδευτής αλλά ειδικοί

• Για να έχουμε ένα επιτυχημένο γκρουπ ομότιμων το κάθε μέλος πρέπει να πληρεί βασικές προδιαγραφές

• Η ενεργή συμμετοχή απαιτείται στη μαθησιακή διαδικασία

Συμπερασματικά

Εισαγωγή στην Παιδαγωγική

Κριτήρια Μάθησης από Ομότιμους

Μέρος III: Μοντέλα Εκμάθησης από

Ομότιμους

SYNERGY Exchange (http://synergyexchange.eu/)

Παράχθηκε για το “SYNERGY”, πρόγραμμα του ERASMUS+

Σε αυτό το μέρος του μαθήματος θα επικεντρωθούμε στα χαρακτηριστικά ενός περιβάλλοντος Μάθησης από Ομότιμους και το σχεδιασμό και υλοποίησή του. Βασιζόμενοι στις προτάσεις του TOPPING 2007, θα δούμε:

• 13 οργανωτικές διαστάσεις

• 12 πτυχές της οργάνωσης

• Ένα θεωρητικό μοντέλο Μάθησης από Ομότιμους

Επισκόπηση

Το 2007 ο TOPPING περιέγραψε 13 επονομαζόμενες ‚οργανωτικές διαστάσεις‘ (p. 633). Αυτές οι διαστάσεις περιγράφουν τους κεντρικούς παράγοντες που συντελούν στη διαφοροποίηση μεθόδων ομότιμης μάθησης. Οι διαστάσεις αυτές είναι οι ακόλουθες:

Οργανωτικές Διαστάσεις

1) Περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών

2) Δίκτυο επαφών

3) Εντός ή μεταξύ των θεσμικών οργάνων

4) Έτος σπουδών

Οργανωτικές Διαστάσεις

5) Ικανότητα

6) Συνέχεια ρόλων

7) Χρόνος

8) Χώρος

9) Χαρακτηριστικά αυτών που παρέχουν βοήθεια

10) Χαρακτηριστικά αυτών που λαμβάνουν βοήθεια

11) Στόχοι

12) Εθελοντικά ή υποχρεωτικά

13) Ενίσχυση

Βάση αυτών των κριτηρίων και του ισχυρισμού ότι η ομότιμη μάθηση πρέπει να δίνει έμφαση στην ισότητα και τις ίσες ευκαιρίες ανάμεσα στα συμμετέχοντα μέλη, ο TOPPING δημιούργησε επίσης μια λίστα πτυχών που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά το σχεδιασμό ομότιμης μάθησης.

Σχεδιασμός Ομότιμης Μάθησης

1) Περιεχόμενο

2) Στόχοι

3) Περιοχή εκπαιδευτικού περιεχομένου

Σχεδιασμός Ομότιμης Μάθησης

4) Συμμετέχοντες

5) Τεχνική παροχής βοήθειας

6) Επαφή

7) Υλικά

8) Εκπαίδευση

9) Παρακολούθηση διαδικασίας

10) Εκτίμηση μαθητών

11) Αξιολόγηση

12) Ανατροφοδότηση

Θεωρητικό Μοντέλο

Τα θετικά αποτελέσματα που μπορούν να παραχθούν από ένα καλά υλοποιημένο περιβάλλον Ομότιμης Μάθησης είναι πολλαπλά. Αλλά τι σημαίνει “καλά υλοποιημένο”, πέρα από τις θεωρητικές γνώσεις που λάβαμε σχετικά με τις οργανωτικές διαστάσεις;

ΟΙ TOPPING & EHLY (2001) δημιούργησαν ένα μοντέλο που μας δίνει μια καλή βάση, βασισμένο στη σύνθεση συμπερασμάτων υπαρχουσών ερευνών.

Θεωρητικό Μοντέλο ΟΡΓΑΝΩΣΗ & ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ

ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

ΠΛΑΙΣΙΩΣΗ & ΔΙΑΧΕΡΙΣΗ

ΛΑΘΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΠΙΡΟΗ

ΑΥΤΟΑΠΟΔΟΣΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ

ΜΕΤΑ-ΓΝΩΣΗ

ΕΠΕΚΤΑΣΗ, ΕΠΑΝΑΡΥΘΜΙΣΗ, ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ

ΔΙΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΣΥΝ-ΔΟΜΗΣΗ

ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ ΑΥΤΟΡΥΘΜΙΣΗ

ΑΝΑΔΡΑΣΗ & ΕΝΙΣΧΥΣΗ

ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ

Συμπερασματικά

• Η Μάθηση Ομότιμων έχει πολυδιάστατη δυναμική

• Για να κάνουμε χρήση της δυναμικής αυτής είναι σημαντικό να κατανοήσουμε και να εφαρμόσουμε ένα αποτελεσματικό περιβάλλον μάθησης

• Αυτό το περιβάλλον πρέπει να είναι ειδικά σχεδιασμένο για το σκοπό που θα εξυπηρετήσει

• Θεωρητικά ή εννοιολογικά μοντέλα (όπως αυτά που παρουσιάστηκαν) είναι ιδιαίτερα σημαντικά για μια τέτοια δημιουργική διαδικασία

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας

www.projectsynergy.eu facebook.com/pages/Synergy-for-the-SME-Business-Community www.linkedin.com/company/erasmus-synergy-project

Literature

Ehlers, U.-D. (2013): Open Learning Cultures. A Guide to Quality, Evaluation and Assessment of Future Learning.

Topping, K. J. (2007):Trends in Peer Learning. In: Educational Psychology, 25 (6). Pp. 631-645.

Topping, K. J./ Ehly, S. W. (2001): Peer assisted learning.