Sykling i verneområder‐ verdiskaping, samarbeid og bærekraft

Nasjonalparkkonferansen 2016Haaken ChristensenSeniorrådgiver naturbasert reiseliv

I dag skal jeg snakke om:

TRENDEROPPLEVELSERBÆREKRAFTVERDISKAPING

Foto:  C.H. – Visitnorway.com

• Mer ekstremt vær, mer vind, mer regn, mer snø, varmere

• Raskere endringer mellom værtypene

• Utfordrende for en næring som lever avopplevelser og aktiviteter i naturen, og krever tilpasning og kompetanse

Klimaendringer

Foto: Asgeir Helgestad – Arctic Light AS. ‐ Visitnorway.com

• Innen 2050 vil det være flere eldre i verden enn barn

• De eldre har penger, god tid, og de reiser mye

• Etterspør komfort og tilrettelegging

• Softe aktiviteter

Eldrebølge

Foto: Terje Rakke/Nordic Life ‐ Visitnorway.com

• Innen 2050 vil 70 % av verdens befolkning bo i byer 

• Kunnskapen om å bevege seg i naturen blir mangelvare

Urbanisering

• Mer tilrettelegging, skilting og merking

• Mer guiding og kurs

Foto:Tomasz Furmanek ‐ visitnorway.com

• Økt etterspørsel

• Turistene vil oppleve det autentiske Norge 

• Mat med lokale råvarer

• Lære om den lokale historien, kulturen, tradisjoner 

Lokal mat og drikke

Foto: Espen MillsTasteofnationaltouristroutes.comvisitnorway.com

Markedet har tatt bærekraftbriller på:

• Etterspør grønne leverandører, • Velger bort leverandører pga. dårlig miljøpraksis

• Turoperatører har høyere miljøforventninger til norske destinasjoner enn andre destinasjoner ‐ pga. Norges image som ren og uberørt 

Kilde: Innovasjon Norge, turoperatørundersøkelse juni 2016

Opplevelser i utvikling

www.innovasjonnorge.no

• «Hva har du gjort i ferien?»• Selfies• Sosiale medier

Opplevelser gir status

Foto: Håvard Myklebust ‐ Visitnorway.com

Aktive ferier i sterk vekst!

$ 263 mrd.

+ 195%

(2011‐2013)

Foto: Anders Gjengedal. – visitnorway.com  

• Selges dobbelt så mange terrengsykler som alpinski

• Fulldempede stisykler øker

• Etterspørselen etter sykkel‐opplevelser øker kraftig

Sykkel vokser raskt!

• Mer actionbasert og fartsfylt friluftsliv

• Folk oppsøker nye steder i naturen, mange uten nødvendig kompetanse

• Mange bruker mye penger på sine aktiviteter, særlig utstyr

Nytt utstyr åpner nytt terreng

Foto: Mattias Fredriksson ‐ visitnorway.com

• Grensen mellom friluftsliv og reiseliv er diffus

• Mer kommersialisering

• Naturen blir sportifisert

• Alle har samme mål: Naturopplevelser

Friluftsliv og reiseliv 

Foto: Mattias Fredriksson Photography AB ‐ Visitnorway.com

• Ca 3000 bedrifter• Små bedrifter• Økt lønnsomhet• Livsstil• 38% opererer i nasjonalpark/randsone• Bærekraft viktig• Positive til fremtiden• Viktig bidrag til lokal økonomi

Optimisme i naturbasert reiseliv

Samlet omsetning 3 mrd!

Foto:  C.H. – Visitnorway.com

6%

10%

34%

28%

5%

22%

36%

70%

55%

56%

84%

6%

11%

30%

24%

5%

20%

27%

62%

45%

46%

76%

1%

4%

4%

9%

7%

9%

13%

15%

19%

40%

52%

2%

3%

7%

8%

9%

10%

13%

18%

27%

33%

55%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Oppleve nordlyset

Oppleve tradisjoner og nasjonalefester

Besøke nasjonalparker

Oppleve lokal kultur og levemåte

Oppleve nattelivet

Oppleve lokal historie og legender

Besøke kunstutstillinger/museer

Oppleve fjordene

Oppleve fjellene

Spise lokal mat og drikke lokaledrikkevarer

Oppleve naturen

Turistene vil ha opplevelser

Preikestolen – 270.000 Gaustadtoppen – 80.000Kjerag – 55.000Besseggen – 50.000Romsdalseggen – 15.000Galdhøpiggen – 25‐30.000Prestholtstien – 40.000

Alle vil på tur

Kilde: Jostein Soldal, Trolltunga Active

Dette er en fantastisk mulighet!

Foto: Johan Wildhagen / visitnorway.com

Bærekraftig utvikling

Merkevaren for nasjonalparkene = Merkevaren Norge

Foto: KLD/Miljødirektoratet / Mattias Fredriksson Photography AB ‐ Visitnorway.com

Vi må tenke langsiktig

20 år? 50 år?

10 år?

Er vi fortsatt

?

Bærekraft ‐ en premiss

Foto: Sverre Hjørnevik / Innovation Norway

Ti prinsipper for et bærekraftig reiseliv

Bevaring av natur, kultur og miljø

1. Kulturell rikdom

2. Landskapets fysiske og visuelle integritet

3. Biologisk mangfold

4. Rent miljø og ressurseffektivitet

Styrking av sosiale verdier5. Lokal livskvalitet og

sosial verdiskapning

6. Lokal kontroll og engasjement

7. Jobbkvalitet for reiselivsansatte

8. Gjestetilfredshet og trygghet; opplevelses-kvalitet

Økonomisk levedyktighet

9. Økonomisk levedyktige og konkurransedyktige reiselivsdestinasjoner gjennom lokal verdiskapning

10.Økonomisk levedyktige og konkurransedyktige reiselivsbedrifter

1 2 3

(1) Prinsippene bygger på UNWTO sin definisjon av et bærekraftig reiseliv - ”Making Tourism More Sustainable. A guide for policy makers”. UNWTO/UNEP, 2005. EU benytter også definisjonen som utgangspunkt for sin handlingsplan for et bærekraftig, europeisk reiseliv, jfr. rapporten ”Action for More Sustainable European Tourism” - februar 2007.

Bruk av sykkel som fremkomstmiddel eller som sentral del av opplevelsen knyttet til ferie og fritid med minst en overnatting hjemmefra

Sykkelturisme definisjon

Foto: Sverre Hjørnevik / Innovation Norway

• Tursykling (Landevei, grus, Rallarvegen)• Terrengsykling (single track / sti, 

enduro, downhill)• Base – turer fra fast utgangspunkt• Rundtur – fra sted til sted

Mange typer sykkelopplevelser

Foto: Mattias Fredriksson Photography AB / Terje Rakke – Nordic Life ‐ Visitnorway.com

• Ivareta verneformålet• Størst aktivitet i randsonen• Sykling i nasjonalpark er for «spesielt interesserte»• Kanaliser ferdsel der sykling er mulig

Sykling i nasjonalpark

Bidrar til bredde i sykkeltilbudetGjør Norge mer attraktiv som sykkeldestinasjon

Vi må gjøre det riktig, for vi har mange øyne på oss…

Foto: C.H. / Innovation Norway

• Skilting, merking, steinsetting, klopping, drenering

• Kompetansen finne i Norge

• Minimerer slitasje• Øker sikkerheten• Enkel infrastruktur og tilrettelegging• Få flere ut på tur

Identifiser og tilrettelegg noen få stier

Styre ferdsel 

Foto: Privat

Foto: Allegra Tourismus

Foto: Allegra Tourismus

• Kommunikasjon!

• Informer 

• Holdningsskapende arbeid

• Stivettregler

• Involver og engasjer

Konflikt mellom brukergrupper 

• Naturbasert reiseliv skjer i skjæringspunktet mellom reiseliv og naturforvaltning

• Aktiv og adaptiv forvaltning• Samarbeid reiseliv/forvaltning• Bedre turistopplevelser• Bedre sikkerhet• Økt verdiskaping • Ivaretakelse av naturverdiene

Besøksstrategier

Naturvernaturopplevelseræringsutvikling

Illustrasjon: Snøhetta /Miljødirektoratet

Verdiskaping

Suksesskriterier

+ + X( (Transport Stier og

veierServiceOvernatting

og  mat

Foto: Mattias Fredriksson, C.H., Leif Johnny Olestad – visitnorway.com

Til destinasjonen På destinasjonen Lokal mat 

Lokal drikkeSykkelgarasjeSykkelvaskKlesvask

VerkstedUtleieButikkGuider

SkiltKart

Naturlige Tilrettelagte

Sykkelmiljøet ‐ en premiss

Foto: Mustasch MEdia – visitnorway.com

• Sykkelturisme er i vekst• Sykkel er en viktig aktivitet i ferier• Sykling viktig for folkehelse• Mange målgrupper – alle aldre kan sykle 

• Sykkelturisme gir et viktig bidrag til lokal økonomi

Hvorfor sykkelturisme?Tsjekkia: Singltrek pod Smrkem

Fra ingen til 40.000 besøkende på 5 år

Skottland: 

Sykkelturisme bidrar med mellom £ 118‐240 mill. 

• 15 km tilrettelagte flytstier• 100 km naturlig sti• Stor etterspørsel: 

• Guider• Utleie av terrengsykler• Stisykkelkart 

• Økning i heiskortsalg 

• Hyttefolk bruker hytta mer om sommeren

• Stor økning i omsetning på destinasjonen

Eksempel: Trysil – fra vinter til helårsturisme

• Foto: Trysil.no

«Butikken» ligger i randsonen og i bygdene rundt parken

Foto: Nils Erik Bjørholt / Innovation Norway

Hele bygda er viktig for å skape en merkevare

• Ressursen ligger i naturen og i lokalbefolkningen

• Involver og engasjer lokalt

• Samarbeid – innenfor og på tvers av næringer

• Bygg og bruk lokal kompetanse

• Plasser kassaapparater på rett plass

• Tilrettelegg fasiliteter og infrastruktur 

av høy kvalitet

Foto: Tina Stafren / Innovation Norway

• Naturen er råmaterialet• Produkt:Merking, skilt, kart, guider, tilrettelagt bosted, verksted, utleie, transport, tilgjengelighet, lokalmat, kultur, bookbart

Produktutvikling

Man kan ikke markedsføre seg bort fra et dårlig produkt…

Foto: Sverre Hjørnevik – visitnorway.com

• Trygghet for verneverdier• Øker sikkerheten • Øker kompetansen• Øker verdiskaping• Gir opplevelsen mer innhold

Guiding og veiledning

• Foto: Sverre Hjørnevik / Innovation Norway

Viktig å være i tet

Produktutvikling basert på:

KvalitetProfesjonalitetLokal identitet

Foto: Mattias Fredriksson – visitnorway.com

• Bruk nasjonalparksentrene som samarbeidsarena/næringshage

• Oppsyn, forvaltere, forskning og reiselivsaktører på samme sted

• Utnytter hverandres kompetanse

• Infrastruktur allerede etablert

• Informasjon og booking på samme sted

• Verdiskaping

Senter for næringsutvikling

Foto: C.H. – visitnorway.com

Samarbeid

• Etabler lisensordning for kommersiell aktivitet• Gi lisens til aktører som kan dokumentere nødvendig kompetanse om natur, 

økologi og verneformål• Gi tillatelse for fem eller flere år – forutsigbarhet• Sertifisering og kvalitetssikring• Guiding og naturveiledning• Styrer trafikk• Gir grunnlag for langsiktig samarbeid• Gir grunnlag for økt verdiskaping

Lisensbasert reiseliv inne i parken

Se

GjøreLære

Bidra

• Tilby meningsfulle opplevelser som gir penger i kassa• Tilby opplevelser som overgår kundens forventninger• Ta godt betalt for god kvalitet

Gode opplevelser er mye verdt

Opplevd kvalitet

Pris > 1

En bygd som er god å bo i er også bra for turisten!

Foto: Pål Bugge/Visitnorway.com 

”It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent that survives. It is the one that is the most adaptable to change.”

Charles Darwin

Foto: Ukjent (youtube)

Takk for meg!

www.innovasjonnorge.no

Haaken Christensen

+47 22 00 28 78

haaken.christensen@innovasjonnorge.no

@haakenc