Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd...
Transcript of Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd...
![Page 1: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/2.jpg)
Św. Jakub – ale który ?
Na kartach Pisma Św. imię Jakub pojawia sięwielokrotnie. ,,Nasz’’ Jakub to jeden z Apostołów Jezusa nazywany Starszym, brat Św. Jana Ewangelistypierwszy męczennik spośród apostołów. Będąc wraz z Janem blisko Chrystusa po zmartwychwstaniu działał w Judei, a późniejsze legendy wspominają o jego działalności ewangelizacyjnej w Hiszpanii. Jakub został ścięty w Jerozolimie w roku 44 n.e. a jego święto Kościół obchodzi 25 lipca. Po śmierci Apostoła uczniowie pochowali jego ciało w Palestynie, lecz wkrótce ci, którzy przybyli z nim z Hiszpanii zawieźli je do swojego kraju i złożyli w miejscu, w którym później powstało Santiago de Compostela.
![Page 3: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/3.jpg)
Podobno Jakub zażyczył sobie by pochowano go w ukochanej Hiszpanii, ale w jakim miejscu ? Jedna z legend utrzymuje, że grób Apostoła odnaleziono w 813 roku w regionie zwanym Galicją. Pustelnik imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na wskazanym w tak oryginalny sposób miejscu znajdują się szczątki Jakuba i jego dwóch uczniów.
Zdarzenia które wiązały się ze Św. Jakubem od jego śmierci do powstania miasta i katedry w Santiago przedstawiane były różnorako. Nie zmieniało to jednak faktu, że w IX wieku broniący się przed Arabami chrześcijanie byli przeświadczeni, że Św. Jakub nie opuści ich w potrzebie.
Santiago de Compostela
![Page 4: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/4.jpg)
Od tego legendarnego wydarzenia pochodzi zapewne nazwa miejscowości - Compostela – Campus stellae czyli ,,pole gwiazd''. Św. Jakub jest do dzisiaj patronem Hiszpanii i Portugalii, a do Composteli zaczęli przybywaćliczni pielgrzymi.Największe nasilenie ruchu pielgrzymkowego przypadłona wieki XII-XIV. Wtedy to do Composteli przybywało w ciągu roku 200 tysięcy osób, obecnie przybywa do Santiago około 90 tys. pątników rocznie.
Santiago de Compostela
![Page 5: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/5.jpg)
Opiece Św. Jakuba polecają się podróżni, sieroty, hospicjai szpitale. Od początku pielgrzymek do Santiago bardzo szybko spopularyzowała się symbolika wędrówki do Composteli. Ponieważ na wybrzeżach hiszpańskiej Galicjijest obfitość małż, zdobiono nimi kapelusze poświadczając swój pobyt u grobu świętego. Wraz ze wzrastającą ilością pielgrzymów coraz bogatsza stawała się przeznaczona dlanich infrastruktura: opisy szlaków, schroniska, szpitale, kościoły i kaplice. Santiago stało się jednym z trzech głównych miejsc pielgrzymkowych Europy. Polacy wyruszali do Composteli już w wieku XII. Badania nad relacjami pielgrzymów wskazują, że wśród 50 dokumentów powstałych do roku 1600, można znaleźć trzy, których autorzy pochodzili ze Śląska.
Pielgrzymowanie
![Page 6: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/6.jpg)
Lata późniejsze, epoka wojen religijnych, zahamowała dopływ pielgrzymów. Prawdziwy powrót pątników na szlaknastąpił dopiero przed kilkunastoma laty, kiedy RadaEuropy w roku 1986 ogłosiła Drogę Św. Jakuba pierwszymeuropejskim szlakiem o wielkim znaczeniu dla kultury Kontynentu, zaś samo Santiago - Europejska Stolica Kultury.Rada Europy skierowała do instytucji i obywateli apel o:
Pielgrzymowanie
![Page 7: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/7.jpg)
Wspieranie projektów zmierzających do odtwarzania szlaków św. Jakuba na terenie całej Europy.
Pielgrzymowanie
![Page 8: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/8.jpg)
Wspieranie projektów zmierzających do odtwarzania szlaków św. Jakuba na terenie całej Europy.Przyczynianie się do odnawiania zabytków znajdujących sięw pobliżu tych tras i przywrócenie ich dawnego znaczenia.
Pielgrzymowanie
![Page 9: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/9.jpg)
Wspieranie projektów zmierzających do odtwarzania szlaków św. Jakuba na terenie całej Europy.Przyczynianie się do odnawiania zabytków znajdujących sięw pobliżu tych tras i przywrócenie ich dawnego znaczenia.Tworzenie projektów ożywiających historyczne i artystycznedziedzictwo, związane z pielgrzymkami do grobu św. Jakuba.
Pielgrzymowanie
![Page 10: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/10.jpg)
Wspieranie projektów zmierzających do odtwarzania szlaków św. Jakuba na terenie całej Europy.Przyczynianie się do odnawiania zabytków znajdujących sięw pobliżu tych tras i przywrócenie ich dawnego znaczenia.Tworzenie projektów ożywiających historyczne i artystycznedziedzictwo, związane z pielgrzymkami do grobu św. Jakuba.Wspieranie współpracy pomiędzy miastami i regionamileżącymi wzdłuż tych tras.
Pielgrzymowanie
![Page 11: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/11.jpg)
Na rezultaty apelu rady Europy nie trzeba było długo czekać...
Pielgrzymowanie
![Page 12: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/12.jpg)
Drogi świętego Jakuba w Europie
![Page 13: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/13.jpg)
Drogi Św. Jakuba w Polsce
![Page 14: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/14.jpg)
Właśnie w ten cały kontekst wpisała się pierwsza na tereniePolski Dolnośląska Droga Św. Jakuba która łączy sięz Ekumeniczną Drogą Pątniczą wiodącą przez Saksonięi Turyngię. Równocześnie jest ona punktem zaczepieniadla innych odcinków Drogi Św. Jakuba w Polsce. Via Regia wiodącej z Jarosławia i Sandomierza przezKraków i Wrocław, Drogi Wielkopolskiej prowadzącej z Gniezna, a wcześniej z Olsztyna i Torunia. Oprócz tego powstaje prowadząca wzdłuż wybrzeża Bałtyku Droga Północna z Gdańska do Meklemburgii.
Drogi Św. Jakuba w Polsce
![Page 15: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/15.jpg)
Głogów - kolegiata pw. NMP na Ostrowiu Tumskim, siedziba samodzielnego księstwa piastowskiego.
Dolnośląska Droga Św. Jakuba
![Page 16: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/16.jpg)
Jakubów - lokalny ośrodek kultu Św. Jakuba w którym powstała inicjatywa Dolnośląskiej Drogi św. Jakuba.
Dolnośląska Droga Św. Jakuba
![Page 17: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/17.jpg)
Polkowice - jedno z najdynamiczniej rozwijających się miastw Polsce, dzięki odkrytym w latach pięćdziesiątych,złożach miedzi.
Dolnośląska Droga Św. Jakuba
![Page 18: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/18.jpg)
Bolesławiec - miasto popularnej w całej Europie ceramiki.
Dolnośląska Droga Św. Jakuba
![Page 19: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/19.jpg)
Gniezno - jedno z najstarszych i najważniejszych historycznych miast w Polsce, pierwsza stolica Piastów oraz pierwszego arcybiskupstwa, miejsce pochówku św. Wojciecha.
Droga Wielkopolska
![Page 20: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/20.jpg)
Pola Lednickie – przypuszczalne miejsce chrztu Mieszka I, miejsce lednickich Spotkań Młodych.
Droga Wielkopolska
![Page 21: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/21.jpg)
Poznań - jedno z najpotężniejszych miast Polan, od 972 roku stolica Wielkopolski.
Droga Wielkopolska
![Page 22: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/22.jpg)
Lubiń - opactwo benedyktynów, w średniowieczu ważny ośrodek przepisywania ksiąg.
Droga Wielkopolska
![Page 23: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/23.jpg)
Leszno - w XVI i XVII w. największy w Wielkopolsce ośrodek reformacji a przy okazji drukarstwa, miejsce pracy Jana Amosa Komeńskiego – twórcy nowoczesnej pedagogiki.
Droga Wielkopolska
![Page 24: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/24.jpg)
Wschowa - W okresie przedrozbiorowym ważny ośrodek zachodniej części Rzeczypospolitej, Staromiejski Cmentarz Ewangelicki, jedno z największych lapidariów w Europie.
Droga Wielkopolska
![Page 25: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/25.jpg)
Brzeg - rezydencja Piastów Legnicko-Brzeskich, zamek zwany ,,śląskim Wawelem''.
Via Regia
![Page 26: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/26.jpg)
Małujowice - gotycki kościół pw. św. Jakuba Apostola ze średniowiecznymi polichromiami.
Via Regia
![Page 27: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/27.jpg)
Oleśnica Mała – jedyna na Śląsku komturia templariuszy.
Via Regia
![Page 28: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/28.jpg)
Wrocław - Miasto Spotkań, od ponad tysiąca lat stolica Śląska, nazywana „kwiatem Europy Środkowej”.
Via Regia
![Page 29: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/29.jpg)
Środa Śląska - miejsce ukształtowania nowej wersji prawa lokacyjnego zwanego prawem średzkim oraz miejsce odnalezienia i eksponowania ,,skarbu średzkiego’’.
Via Regia
![Page 30: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/30.jpg)
Legnickie Pole - kosciół-muzeum Bitwy Legnickiej, miejsce śmierci Henryka II Pobożnego.
Złotoryja - miasto lokowane przy pokładachpiasku złotonośnego.
Lwówek Śląski - miasto o najstarszych prawach miejskichw Polsce, pozostałości średniowiecznych fortyfikacji drugiego pod względem wielkości ówczesnego miasta na Śląsku.
Via Regia
![Page 31: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/31.jpg)
Lubań - miejsce zbiegu dwu szlaków pątniczych, Dolnośląskiej Drogi i Via Regia, wschodni kraniec Związku Sześciu Miast Łużyckich
Zgorzelec – Dolnośląsko-Górnołużyckie Europamiasto Goerlitz-Zgorzelec nad Nysą Łużycką, miasto Jakuba Boehme, XVI-wiecznego teologa i mistyka
Via Regia
![Page 32: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/32.jpg)
W najbliższym czasie możemy spodziewać się kolejnych odcinków Drogi Św. Jakuba w Polsce:
Kontynuacja Via Regia – Jarosław-Rzeszów-Tuchów- Lipnica-Brzesko-Kraków-Zator-Racibórz-Góra św. Anny- Opole-Brzeg
Droga Małopolska od Sandomierza przez Jarosław, Rzeszów, Ropczyce, Pilzno, Tuchów, Tarnów, Lipnicę Murowaną, Wiśnicz, Bochnię, Brzesko po Kraków
Droga Polska/Camino Polacco - Olsztyn-Toruń- Mogilno-Gniezno Droga Lubuska - Murowana Goślina-Oborniki- Międzyrzecz-Sulęcin-Słubice Droga Lęborska - pierwszy odcinek Drogi Północnej Gdańsk-Lębork-Łeba-Kołobrzeg- Trzebiatów-Świnoujście
I co dalej ?
![Page 33: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/33.jpg)
I co dalej ?
![Page 34: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/34.jpg)
VIA REGIA Śląsk Opolski
![Page 35: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/35.jpg)
![Page 36: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/36.jpg)
Więcej informacji o istniejących
w Polsce
odcinkach Drogi św. Jakuba
na stronie
www.camino.net.pl
![Page 37: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/37.jpg)
Prezentację zrealizowano ze środków
![Page 38: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/38.jpg)
Realizacja:
Anna Czekaj, Jacek Małańczuk
na zlecenie
Fundacji Wioski Franciszkańskiej
www.janice.org.pl
![Page 39: Św. Jakub – ale który - camino.net.pl · imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na](https://reader031.fdocuments.net/reader031/viewer/2022022802/5c77f09a09d3f291718cdfa3/html5/thumbnails/39.jpg)