Nike

Sustainability

Groep 512-3-2017

Titelpagina

Sustainability Nike

Onderzoeksverslag in het kader van Sustainability, Ethiek en PKI

Bachelor Bedrijfseconomie

Hogeschool Inholland, Haarlem

Groep 5:Ýasin Buddingh 555312 555312@student.inholland.nlChandy Lake 573074 573074@student.inholland.nlTom Langhout 554130 554130@student.inholland.nlEmma Raaphorst 570538 570538@student.inholland.nlLotte Verbrugh 523898 523898@student.inholland.nlMarijn Vester 569029 569029@student.inholland.nl

Begeleidend docent:Carla GagesteinCarla.gagestein@inholland.nl

Inleverdatum:12 maart 2017

Inhoudsopgave1. Inleiding.........................................................................................................................................4

2.1 Geschiedenis.............................................................................................................................5

2.2 Duurzaamheid...........................................................................................................................5

2.2.1 Nike duurzaamheidrapport 2015......................................................................................5

2.2.2 Nike sustainability performance indicators.....................................................................6

2.2.3 Environmental performances...........................................................................................6

2.2.4 Societal performances.......................................................................................................7

2.2.5 Economic perfomances.....................................................................................................7

2.2.6 Reclame en campagnes...................................................................................................7

2.2.7 Schandalen.........................................................................................................................8

3. De stakeholders...........................................................................................................................9

3.1 Definitie van stakeholders........................................................................................................9

3.2 Stakeholders van Nike..............................................................................................................9

3.3 Conclusie..................................................................................................................................11

4. De relatie tussen duurzaamheid beleid en geld....................................................................12

5. Businessmodel...........................................................................................................................15

6. Issues..........................................................................................................................................17

7. Advies voor Nike........................................................................................................................21

8. Communicatieplan - stakeholders...........................................................................................23

8.1 Communicatiemiddelen..........................................................................................................23

8.2 Evaluatie...................................................................................................................................24

9. Bronnenlijst....................................................................................................................................25

10. Bibliografie...................................................................................................................................26

11. Bijlage...........................................................................................................................................27

11.1 Groepsreflectie......................................................................................................................27

11.2 Individuele reflectie:..............................................................................................................27

1. Inleiding

‘Bij Nike geloven we erin dat het niet genoeg is om je aan te passen wat de toekomst je misschien brengt. Wij willen de toekomst creëren door middel van duurzame innovatie’. Dit zijn de woorden van de algemeen directeur van Nike genaamd Mark Parker. (Nike, 2017)

Nike is een Amerikaans fabrikant in sportschoenen, kleding en accessoires. Nike is een van ‘s werelds meest winstgevende bedrijven die er is. Het logo van Nike, genaamd de Swoosh, behoord ook bij de bekendste logo’s in Nederland. Nike verkoopt zijn producten onder de namen Nike, Nike air en Air Jordan. (Sjoerdvo, 2017)

In dit rapport wordt gekeken naar het duurzaamheidbeleid van Nike. Eerst wordt een stukje geschiedenis behandeld en wordt de huidige situatie geanalyseerd. Hierna worden de stakeholders van Nike besproken. Ook wordt er een relatie gelegd tussen de het duurzaamheid beleid en geld. Vervolgens wordt het businessmodel van Nike in kaart gebracht en komen er een aantal issues aan bod. Het rapport eindigt met een advies voor Nike.

In 2015 bracht Nike zijn laatste duurzaamheidrapport uit. In het rapport komen 3 duidelijke strategieën wat betreft duurzaamheid naar voren. Deze luiden: het minimaliseren van de ecologische voetafdruk, het transformeren van productie en het bevrijden van menselijk potentieel. Hieruit blijkt dat Nike zich al veel bezighoudt met duurzaamheid. Nike wilt zich namelijk onderscheiden door middel van duurzaamheid. (Nike, 2017)

Voor dit rapport is dan ook veel gebruik gemaakt van het duurzaamheidrapport uit 2016. Hiernaast is voor gebruik gemaakt van deskresearch. Alle gebruikte bronnen zijn onderaan het verslag vermeld in de bijlage.

2.1 Geschiedenis1962: Bedrijf ‘BRS’: Blue Ribbon Sports,voorloper Nike, wordt opgericht.1968: Eerste verkooppunt BRS wordt geopend. 1971: Het bekende logo ‘de Swoosh’ wordt ontworpen door Carolyn Davidson. De schoenen worden nu voorzien van dit logo, maar het bedrijf heet nog BRS.1978: De bedrijfsnaam wordt nu ook verandert in Nike, naar de Godin Nikè uit de Griekse mythologie, welke stond voor de overwinning.1980: Nike gaat naar de beurs. (sneakerman, 2015)

2.2 DuurzaamheidNa een korte inleiding over de geschiedenis van Nike, wordt er gekeken hoe Nike handelt volgens een duurzaam standpunt. Op de website heeft Nike staan “at Nike, we believe it is nog enough to adapt to what the future may bring – we’re creating the future we want to see trough sustainable innovation” Mark Parker, President and CEO, NIKE, Inc.Eerst wordt beschreven wat Nike in het duurzaamheidrapport van 2015 heeft gezet, hierin staat wat de plannen, visie, strategie en doel is om zo duurzaam mogelijk te blijven. Als tweede wordt er gekeken naar de prestaties op ecologisch, maatschappelijk en economisch perspectief.

2.2.1 Nike duurzaamheidrapport 2015In het duurzaamheidrapport van Nike wordt er bij de introductie gezegd, dat duurzaamheid een kritische rol speelt in het bedrijf. Het zorgt voor de groei in de toekomst, Nike is al langer dan een decennium bezig om het bedrijf duurzaam te maken. Dit bevordert de creativiteit en zorgt voor nieuwe ideeën om een bijdrage te leveren aan de klant, Nike en de wereld. De visie van Nike is: duurzaamheid innovatie is een krachtige motor voor de groei. De ambitie van Nike is: “double our business, with half the impact.” (2)In het rapport staat dat een duurzaam economie, een economie is met een koolstofarme groei gebruikt de koolstof uitstoot als hoofd indicator voor de duurzaamheid. Nike wilt ervoor zorgen dat zij met nieuwe technologieën en beleidsmaatregelen koploper worden in de economie met een koolstofarme groei. Nike vindt het belangrijk om steeds te blijven innoveren om zo een bijdrage te leveren aan de klant, Nike zelf en de wereld. Hieronder nog een afbeelding uit het duurzaamheidrapport (2015)

Diversiteit ontketend innovatie. Nike heeft over honderden landen, teams zitten die de diversiteit en cultuur van de consumenten weerspiegelen om zo tot de beste ideeën te komen. De beste ideeën komen vaak uit onverwachte plaatsen, zo maakt Nike zijn werkplek steeds diverse en inclusiever.Door duurzaam innoveren, blijf je met nieuwe duurzame producten komen en kan dit leiden tot voordeel ten opzichte van de concurrent. Om het innoveren aan te moedigen, doet Nike aan open-sourcing en organiseren zij samenwerkingen. Ze hebben bijvoorbeeld met Harvard samengewerkt “governance and sustainability at Nike” (3), met Stanford: “Nike: sustainability and Labor Practices (1998-2013)” (4), en het rapport “Is lean improve labor standards? Capability building and social performance in the Nike supply chain.” (5)

2.2.2 Nike sustainability performance indicatorsIn dit hoofdstuk wordt er gekeken naar de duurzaamheid van Nike en is in drie sub-paragraven onderverdeeld. Eerst wordt er gekeken op ecologisch perspectief, vervolgens op maatschappelijk perspectief en tot slot naar het economisch perspectief.

2.2.3 Environmental performancesNike is er zelf al van bewust dat er verandering moet komen in het product en businessmodel om de ambitie te behalen. Ze willen een product bedenken, dat gemaakt wordt van beter materiaal, met minder materiaal en makkelijk gerecycled kan worden. Nike wilt meer gebruik maken van restafval wat is ontstaan bij produceren van goederen. Nu wordt het restafval al gebruikt voor schoenen, tennisbanen en atletiekbanen. Ze focussen niet alleen op restafval, maar ook op energie, chemicaliën en water. Nike probeert een nieuwe generatie creëren, waarbij ze het maximale sportprestaties kunnen leveren met het minimale ecologische voetafdruk. In 2015 heeft Nike 54 miljoen pond fabrieksafval gerecycled tot materiaal voor nieuwe schoenen en kleding.

Nike heeft in 2008 een project opgericht voor Energie en Koolstof, hierdoor verbruiken ze nu de helft van de energie bij het produceren van een paar schoenen in vergelijking met acht jaar geleden. Het waterverbruik is met 18% verminderd bij het produceren van kleding en met 43% bij schoeisel, dat is ver over de doelstelling voor 2015. De grootste milieueffecten bij het produceren van Nike, zijn het verwerken en afwerken van materialen. Om de materialen slimmer te gebruiken en te recyclen, hebben ze niet alleen minder impact op het milieu, maar kunnen ze ook meer produceren met minder materiaal. Nike richt zich op materialen die een lage ecologische impact hebben, zoals gerecycled polyester en gecertificeerd beter katoen (volgends het “Better Cotton initiative standard system.”).

Nike moet ervoor zorgen dat ze blijven innoveren op elk niveau, door de manier van werken, met wie ze samenwerken en wat wij verwachten te veranderen. Nike moet dit veranderen tot ze een groen, rechtvaardig, productief, winstgevend en succesvol businessmodel hebben. Elke fabriek in de Supply chain staat vast aan een strenge reeks met normen, die begint met “Nike’s code of conduct”. Ze verwachten dat elke fabriek zich in ieder geval aan de minimumnorm houdt. Daarnaast worden de fabrieken ook gecontroleerd op duurzaamheid, hier wordt onder andere gekeken naar arbeids- en milieunormen en de kostenlijn met de kwaliteit on-time leveringen.

2.2.4 Societal performancesNike vindt het essentieel dat er waardering, ervaring en betrokkenheid in het personeelsbestand voor de groei van duurzaamheid. Nike vertrouwd erop dat het personeel gemotiveerd, veerkrachtig, hoog presterende, hoge productiviteit en een product van wereldklasse te leveren. Ze hebben een speciaal onderzoekprogramma, om de gezondheidszorg, onderwijs, en financiële netwerken positief te veranderen binnen en buiten de werkplek. Gedragscode is de gehele sector van cruciaal belang. Elk bedrijf heeft een aantal standaard gedragsregels. Om alles in het gareel te houden. Nike moet zich verantwoorden aan een audit op gebied van gemeenschappelijk protocol en het leveren van kwaliteit producten.

2.2.5 Economic perfomancesNike heeft een speciale technologie genaamd Nike Flyknit, deze technologie zorgt ervoor dat er een nieuwe manier komt voor en ontwerpen en produceren van nieuwe schoenen en kledingstukken met een kleine ecologische voetafdruk. Flyknit zorgde er al voor dat er gemiddeld 60% minder afval is bij het produceren van schoenen en in 2016 verminderde Nike zijn afval met bijna 3,5 miljoen pond. Gezien de snelle groei, vindt Nike het noodzakelijk om klaar te staan voor de vele generaties van wereldklasse talent die nog moeten komen. Dit begint met het inspireren van de medewerkers.

2.2.6 Reclame en campagnesNaast het leveren van goede kwaliteit tegen de juiste prijs, werd Nike vooral bekend door samenwerkingen met beroemde atleten, onder wie Michael Jordan, de voetballers van het Nederlands Elftal, golfer Tiger Woods en tennissterren Roger Federer, Serena Williams en Maria Sharapova. Nike begreep dat beroemdheden die populair zijn onder jongeren voor een positieve boodschap kunnen zorgen. In 1984 werd duidelijk hoe succesvol het inzetten van een ster kan zijn. Toen sloot Nike een deal met de populaire basketballer Michael Jordan. Binnen een jaar wilde iedere Amerikaanse jongen een paar Air Jordans aan zijn voeten hebben.

Daarnaast heeft Nike zich door de jaren heen bewezen met het bedenken van baanbrekende reclamecampagnes en slogans. It's Gotta Be the Shoes, Bo Knows, Just Do It, Griffey for President en tegenwoordig wederom Just Do It. Het is echter geen geheim dat Knight zich bewust weinig bemoeide met campagnes en volledig vertrouwde op de expertise van bureaus. "Ik geloofde vroeger stellig dat een goed product zichzelf verkoopt", onthulde hij ooit in een interview. Reclamecampagnes zijn tegenwoordig nog belangrijker voor de merkbeleving dan vroeger, maar het bedrijf werkt na al die jaren nog steeds naar tevredenheid samen met Wieden+Kennedy, een reclamebureau dat ook grote campagnes doet voor Coca-Cola, Converse, Facebook en Levi's. (6)

2.2.7 Schandalen2001In 2001 gaf Nike toe dat zij een grote fout hadden begaan bij het gebruik maken van kinderen in derdewereldlanden, maar dat het mogelijk lastig zal zijn hier een einde aan te maken.Hoofd van Nike -Philip Knight- gaf aan dat Nike leeftijdsstandaarden heeft, zoals 18 jaar voor het werken in de schoenfabrieken en 16 jaar voor kleding en uitrusting, tenzij de lokaal standaardleeftijd hoger is. Maar in sommige landen zoals Bangladesh en Pakistan gaf hij aan dat het bijna onmogelijk is om dit te controleren, omdat leeftijden aan de hand van legitimatie vaak moeilijk is. (Boggan, S. 2001)2004“Sportartikelenconcern Nike stopte in 2004 met de verkoop van hand genaaide voetballen uit Pakistan. Reden? Hun leverancier maakte zich schuldig aan kinderarbeid. De ballen werden vervaardigd in huiskamers waar enige reglementering op het vlak van arbeidsomstandigheden volkomen ontbrak.” (nieuwsblad, 2007)2011Werknemers in de fabriek van Nike’s Converse schoenen in Indonesië, Sukabumi, gaven aan fysiek en mentaal mishandelt te worden. Leiding in de fabriek zou schoenen naar hen gooien, hen in het gezicht slaan, schoppen en uitschelden voor honden en varkens. (dailymail.co.uk, 2011)

2. Sustainable Business Report 2015 (http://about.nike.com/pages/sustainable-innovation)

3. Written by Lynn S. Paine, Nien-he Hsieh and Lara Adamsons and published June 17, 2013. For reference, the case number is 313146-PDF-ENG and the case study can be downloaded at (https://hbr.org/product/governance-and-sustainability-at-nike-a/313146-PDF-ENG.) 4. Written by Glenn Carroll, Debra Schrifin, David Brady in 2013. For reference the case number is IB106 and the case study can be downloaded at (https://www.gsb.stanford.edu/faculty-research/case-studies/nikesustainability-labor-practices-2008-2013)5. Greg Distelhorst, University of Toronto Rotman School of Management and Massachusetts Institute of Technology (MIT) Department of Science; Jens Hainmueller, Stanford University Department of Political Science and Stanford Graduate School of Business; Richard M. Locke, Brown University and Massachusetts Institute of Technology (MIT) Department of Political Science. NOTE: Access full report at (http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2337601)6. https://www.ikgastarten.nl/bedrijf-starten/de-start-van-nike

3. De stakeholders

3.1 Definitie van stakeholdersEr zijn verschillende manieren om het begrip: "stakeholder" te definiëren. Een stakeholder is iemand die invloed ondervindt (positief/negatief) of zelf invloed kan uitoefenen op een specifieke organisatie of onderdeel hiervan. Of we het nu hebben over interne, externe of interface stakeholders, er is altijd een of ander belang. Vandaar ook wel de term: belanghebbenden.

Daarnaast kan men ook nog onderscheid maken in soorten stakeholders namelijk: interne, externe en interface stakeholders.

Interne stakeholdersInterne stakeholders zijn de partijen in de onderneming zelf, waarmee je rekening dient te houden denk hierbij aan: werknemers, managers, aandeelhouders, investeerders en de ondernemingsraad.

Bovengenoemde stakeholders zijn primaire stakeholders dit houdt in dat zij een grote invloed hebben en een direct belang.

Externe stakeholdersExterne stakeholders zijn de partijen buiten de onderneming, waarmee de onderneming rekening dient te houden. Dit zijn: leveranciers, klanten, media, crediteuren, concurrenten en consultants.

Hiervan zijn de: leveranciers, klanten en crediteuren primaire stakeholders en de media en concurrenten secundaire stakeholders. Secundaire stakeholders hebben geen direct belang maar wel veel invloed.

Interface stakeholdersMet interface stakeholder wordt bedoeld: Overheid, lokale overheid, maatschappij, consumentenbond, KvK, en opleidingen en scholen. Hiervan is alleen de lokale overheid een primaire stakeholder. Wat is een stakeholder / Stakeholder voorbeelden

3.2 Stakeholders van NikeAls een wereldwijd bekende business heeft Nike diverse belanghebbenden (stakeholders) met een significante invloed op onder andere de verkoop van producten. Echter is de sustainability op slechts een aantal van de stakeholders gericht. Nike heeft de volgende stakeholders:

Klanten Gemeenschappen Werknemers Overheid Aandeelhouders

Klanten

Nike stelt met zijn sustainability de hoogste prioriteit aan de klanten als groep belanghebbenden. Deze groep is belangrijk omdat zij direct invloed hebben op de omzet van Nike door middel van het kopen of het niet kopen van Nike producten. In het geval van Nike zijn de belangen van deze groep onder andere: producten van hoge kwaliteit en redelijke prijzen. Het bedrijf richt zich op deze belangen door middel van significante R&D-investeringen. Hierdoor blijft Nike zich manifesteren aan de top en realiseert het jaarlijks hoge omzet en stijgende verkoop op zijn/haar producten. Nike Inc Stakeholders

GemeenschappenOok deze groep heeft een significante invloed op Nike's sustainability. Klanten hebben eerder de neiging producten te kopen die een positieve invloed hebben op de gemeenschap. De interesses van deze belanghebbenden zijn onder meer steun voor de ontwikkeling van de gemeenschappen. Nike probeert aan dit belang te voldoen met behulp van Nike Foundation.

In 2005 startte Nike foundation haar community development programma in ontwikkelingslanden, met de nadruk op ondersteuning van vrouwenemancipatie. Ook heeft Nike verschillende “Community impact” Sustainability programma’s zoals: the Active schools & Youth sports program, die doneert fondsen en sportschoenen, kleding en apparatuur om de fysieke activiteiten te bevorderen onder studenten. Deze activiteiten gaan samen met de missie en visie van Nike “Iedereen is een atleet”. 1,5% Van Nike’s resultaat vóór belasting wordt besteed aan dit soort activiteiten.

WerknemersNike erkent het belang van zijn/haar werknemers als groep die de effectiviteit van de organisatie beïnvloed. Prestaties van de medewerkers worden direct vertaalt naar Business performances. De belangen van deze groep stakeholders omvatten een goede compensatie voor hun werkzaamheden, doorgroeimogelijkheden en doelgerichtheid of doelbewustheid. Nike voldoet aan deze belangen door middel van maatschappelijk verantwoord beleidsmaatregelen en programma’s die zicht richten op interne ontwikkeling van leiderschap, talent management door middel van coachen en mentoring en team building.

Overheid Ook de overheid ziet Nike als een belangrijke groep belanghebbenden. Dit omdat de overheid invloed heeft op hoe Nike opereert in termen van de vergunningen, beperkingen en juridische acties in bepaalde markten voor zijn producten. Overheden zijn geïnteresseerd in de naleving van de regelgeving, zowel de zakelijke als de bijdragen aan belastinginkomsten en ontwikkeling van de gemeenschap. Om aan de andere belangen van deze groep te voldoen houdt Nike zich aan een aantal polissen en normen om de naleving te waarborgen in al haar zakelijke gebieden.

AandeelhoudersDe Aandeelhouders zijn een groep belanghebbende die ook wel worden gezien als de geldschieters van Nike, met het aanschaffen van een aandeel koop je eigenlijk een stukje van Nike. In het geval van Nike zijn de grootste aandeelhouders Bellegingsfondsen die de financiën hebben om miljoenen aandelen te kopen en zo een kleine zeggenschap te krijgen binnen Nike. Nike probeert ervoor te zorgen dat

aandeelhouders niet meer dan 10% van de totale aandelen in handen krijgen, dit om de macht van aandeelhouders in te perken en dan kans op overname zo klein mogelijk te houden.

3.3 ConclusieSustainability is een belangrijk aandachtspunt voor een groot multinational als Nike en ondanks dat Nike hier ook veel mee doet is er altijd ruimte voor verbetering. In dit hoofdstuk is beschreven wie de stakeholders van Nike zijn en wat deze voor invloed uitoefenen op de Sustainability van Nike. Uit onderzoek is gebleken dat de klanten als belangrijkste stakeholders van Nike worden gezien, dit omdat de klanten de omzet van Nike realiseren. Nike probeert de klanten tevreden te houden door een zo goed mogelijke prijs-kwaliteit verhouding te hanteren, dit is natuurlijk erg gunstig voor de omzet van Nike maar er zijn nog meer grote stakeholders buiten de klanten om waardoor het niet verstandig is om alle focus op de prijs-kwaliteit verhouding te leggen. Nike moet bij elke sustainability handeling nagaan of ze voldoen aan de behoeftes van hun stakeholders, dit zorgt er soms voor dat er beslissingen worden genomen die in tegenstrijd zijn met de behoeftes van een bepaald stakeholder. Nike moet dus proberen een balans te vinden tussen de behoeftes van de stakeholders en het verantwoorden van een grote omzet, dit kan ervoor zorgen dat de omzet van Nike in de eerste jaren iets naar beneden zal gaan om zo de overheid en investeerders tevreden te houden, maar dit zal in de loop der jaren zorgen voor een hogere winst doordat er meer investeerders komen en de overheidskosten omlaag zullen gaan.

4. De relatie tussen duurzaamheid beleid en geld

In dit hoofdstuk wordt er gesproken over de relatie tussen het duurzame beleid van Nike en het geld wat er mee bespaard wordt of wat het voor Nike betekent qua kosten.

Nike heeft allereerst de volgende cijfers vrijgegeven voor het jaar van 2016:

Uit de cijfers van 2016 blijkt dat Nike veel investeert in korte termijn projecten maar ook in lange termijn projecten.

Uit het Sustainability verslag van Nike blijkt dat de volgende onderdelen voor Nike van belang zijn om hier maatschappelijk verantwoord mee om te gaan.

Uit de afbeelding blijkt dus dat de 5 gebieden waarin Nike zich meer duurzamer en maatschappelijk meer verantwoord wil vormen is Materiaal, fabricage, markt transformatie en digitale service. Nike kan hierop in spelen door duurzaam om te gaan met de volgende punten namelijk energie, arbeid, onderzoek naar materiaal, water en afval.

Water

Nike heeft sinds 2010 met hun nieuwe waterbeleid 20 miljoen liter water weten te besparen. Met een aanname van 1,35 euro per liter water heeft Nike dus 20 miljoen x 1,35= 27 miljoen euro bespaard aan water sinds 2010.

Energie

Sinds 2008 heeft Nike een nieuw energiebeleid opgesteld en sinds 2008 is de co2 reductie met bijna 50 procent gedaald In 2015 was er een Co2 emissie van 1,8 miljoen. Over geldzaken praat Nike niet in het sustainability rapport en een aanname hiervan maken is te ingewikkeld.

Afval

Nike heeft voor het jaar 2015, 2,9 miljoen kilo bespaard aan het gebruiken van verpakkingen. De schoendozen zijn compacter gemaakt en het karton voor

verpakkingen ook. Hiermee heeft Nike als we aannemen dat een kilo karton ongeveer 3 euro kost 2.9 miljoen x 3= 8,7 miljoen euro mee weten te besparen in 2015.

Ook heeft Nike 2 miljoen kilo afval te besparen door middel van de nieuwe Flyknit technologie. Dit is te complex om in geld om te zetten.

Conclusie

Nike is op de goede weg qua besparingen op energie, materialen en water. Over het algemeen is alleen dit te vinden over het beleid van Nike. Nike zou het rapport beter moeten opstellen zodat men de informatie kan vinden over hoeveel geld er nou daadwerkelijk wordt bespaard met de betreffende zaken van de ‘’value chain’’. Niet alles staat ook uitgelegd van de onderwerpen van de ‘’value chain’’ zo was er niets te vinden over ‘’labor en chemistry’’.

5. Businessmodel

Key partners:

De belangrijkste partners van Nike zijn Apple, converse en bekende mensen die zij sponsoren. De samenwerking met Apple en Nike heeft onder andere als resultaat de Nike+ schoen. Deze schoen stuurt de informatie door naar je iPod, hiermee heb je dan je eigen ‘personal trainer’. (Ipodshopping.nl) De samenwerking tussen Nike en converse is gekomen door een overname van Converse in 2003. Converse blijft zelfstandig opereren, net als het managementteam. (Fasionunited.nl, 2003) Een voorbeeld van een persoon die Nike sponsort is LeBron James. (Knowlton, E., 2016)

Key activities:

Een belangrijke activiteit van Nike is het sponsor zijn van evenementen. (Kaplan, D., 2015) Daarnaast steekt Nike veel tijd en aandacht in het ontwikkelen en verbeteren van producten. Nike heeft bijvoorbeeld een lab waarin 40 onderzoekers testen doen. (Nike.com) Een van de belangrijkste activiteiten van Nike is de verkoop van hun producten. Het sponsoren van evenementen en personen is om de verkoop omhoog te krijgen.

Key recourses

Key recourses zijn voor Nike de sponsor deals, fabrieken, producten en ontwikkelaars. Producten zijn belangrijk omdat zonder dit zij niet een sponsor zouden kunnen zijn of dingen kunnen verkopen. Zonder verkoop is er ook geen omzet mogelijk.

verkoop schoenen

Daarnaast zijn ontwikkelaars ook een hele belangrijke bron, omdat zonder hen het niet mogelijk is om nieuwe dingen te ontwikkelen en te testen en dus mee te kunnen gaan met trends of zelfs daarop vooruitlopen.

Value proposition

Hierbij hoort Nike iD, Nike Fuel, Nike+ Running community en Nike grind. Met Nike iD is het mogelijk om zelf schoenen en tassen te ontwerpen en deze dus helemaal te ontwerpen naar eigen specifieke wensen en voorkeuren. (Nike.com)

Customer relationship

Hierbij hoort het ontwerpen eigen schoenen, Nike+, onlinehulp bij winkelen, live chatten met Nike expert, Nike membership en een kalender wanneer producten lanceren. Door het live chatten heeft de klant de kans om specifieke vragen stellen en door te kunnen vragen mocht het antwoord nog niet duidelijk zijn. (Nike.com) Met de launch calender van Nike kan de klant precies zijn wanneer welke schoen uitkomt. (Nike.com)

Channels

Website, app, social media, Nike winkels en overige winkels waar Nike wordt aangeboden zijn allemaal manieren om de klant te bereiken. Doordat Nike zowel online als in winkels te bereiken is zorgt dat voor een goede verbinding tussen klant en Nike.

Customer segments

De klanten van Nike zijn onder andere sportieve mensen tussen 15 en 35, mensen die voor kwaliteit gaan, fans of volgers van bekende sporters die Nike dragen. Sportieve klanten, omdat Nike toch een sportmerk blijft, ondanks dat schoenen ook vaak gedragen worden voor normaal gebruik en niet alleen voor sporten. Ook zie je vaker dat mensen worden beïnvloed door het feit dat een bekende sporter een bepaalde schoen draagt en dat mogelijk op social media plaats.

Cost structure

De kosten van Nike komen onder andere door het sponsoren van evenementen en sporters, personeel, marketingonderzoek, campagnes, gebouwen en distributie.

Revenue streams

Inkomsten van Nike komt door de verkoop van producten.

6. Issues

In het verleden zijn drie belangrijke schandalen geweest bij Nike. Zoals al besproken in hoofdstuk 2 zijn deze als volgt:2001: Nike gaf toe dat zij een grote fout hadden begaan bij het gebruik maken van

kinderen in derdewereldlanden.2004: Een leverancier uit Pakistan maakte zich schuldig aan kinderarbeid.2011: Werknemers in de fabriek van Nike’s Converse schoenen in Indonesië gaven

aan fysiek en mentaal mishandelt te worden.

Vandaag de dag zijn er nog een aantal issues waar Nike mee worstelt. Deze issues worden ook in iedere uitgave van het duurzaamheidrapport van Nike besproken. Bij iedere issues vermeld Nike ook hoe ze hierop inspelen.

ChemicaliënDe chemicaliën die vrijkomen bij het produceren van materialen en producten worden verspreid via water en lucht. Op deze manier worden zij blootgesteld aan zowel de makers als aan de gebruikers van de producten. Er zijn aanzienlijk uitdagingen om van alle chemicaliën op de hoogte te zijn die vrijkomen tijdens de processen. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Nike beweert dat zij, voor zowel de menselijke gezondheid, als voor het milieu aan de slag zijn om het gebruik en de lozing van giftige chemicaliën te beperken in de supply chain. Ze willen deze vervangen door betere alternatieven.(Sustainability Business Report, 2014/2015)

Energie en GHG-uitstootHet GHG-protocol staat voor Greenhouse Gas protocol. Dit protocol gaat over de uitstoot van broeikasgassen. Nike voelt de druk van alles rond om de klimaatveranderingen. Nike richt zich erop om hun CO2-uitstoot te verminderen door middel van een wetenschappelijke manier om zo hun kwaliteit en geloofwaardigheid van hun doelen te verbeteren. De grootste uitstoot van energie en CO2 vindt zich plaats tijdens de productiefase in de fabriek. Het maken van materialen die verwerkt worden in producten vergt zeer veel energie. In veel fabrieken waar dit voorkomt hebben ze geen toegang tot duurzame energie. Er wordt dus veel gebruik gemaakt van diesel en kolen. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Om CO2 te verminderen heeft Nike 2 doelstellingen; minder energie gebruiken en meer met duurzame energie werken. Verder geven ze aan dat hun CO2-uitstoot al een stuk verminderd is door de Flyknit technologie. Het doel van Nike is om in 2025 voor 100% duurzame energie te gebruiken. Hiermee zal de CO2-uitstoot, ten opzichte van 2015, met 50% verlaagd worden. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Watergebruik

Water speelt een grote rol in de waardeketen van Nike. Het wordt gebruikt vanaf het begin tot aan het einde. Ook vindt een groot deel van de inkoop plaats in landen die bedreigd worden met waterschaarste.

In 2011 maakte Nike de ‘H2O Insight Tool’ beschikbaar in de industrie, waardoor ze bewuster zijn van hun waterverbruik. Verder vermelden zij in hun rapport dat zij 2 miljoen liter water bespaard hebben door de Flyknit technologie. Flyknit is een lijn van Nike die gericht is op duurzaamheid. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Uitputting van hulpbronnen die niet duurzaam zijnDe industrie van Nike is afhankelijk van niet hernieuwbare materialen. Dit houdt in dat deze materialen niet kunnen worden gebruikt zonder belasting van het milieu en niet kunnen worden vernieuwd. Bronnen zoals aardgas, mineralen en olie worden zowel indirect als direct gebruikt. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Het doel van Nike is dat in 2020 81% van hun producten op een duurzame wijze zijn verworven. Vergeleken met 2015 zal dit een stijging zijn van 28%. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Impact op de gemeenschapDe jeugd van vandaag de dag maken deel uit van de minst fysieke generatie in tijden. Dit heeft gevolgen voor de gezondheid, de economie en het onderwijs.

Nike heeft er altijd in gelooft dat de kracht van sport de wereld kan veranderen. Dit is dan ook vanaf begin een van de belangrijkste uitgangspunten geweest van Nike. Hiervoor heeft Nike vier doelen opgesteld. Als eerste wil Nike creëren dat kinderen al vroeg positieve ervaringen mee maken op en rond school. Ten tweede, het benutten van de passies van de werknemers van Nike door hen vrijwilligerswerk te laten doen in hun eigen gemeenschap. Als derde wil Nike gebruik maken van de grote invloed die zij hebben en zo stakeholders verbinden met zaken waar zij om geven. Als laatste wil Nike een actieve wereld creëren door middel van samenwerkingen met overheden, bedrijven en stakeholders. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

WerkgelegenheidWerk omvat meerdere factoren, waaronder de aard van het werk, de werkplaats, de omgeving en der vergoeding. Gezonde en levendige gemeenschappen rekenen op werkgelegenheid. Het is een wereldwijd probleem dat voorkomt in veel landen waar Nike kantoren en/of fabrieken heeft. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

De werknemers van Nike zijn heel belangrijk voor hun en hun innovaties. Nike zorgt voor de ontwikkeling en het

behouden van zijn werknemers om zo innovatie te creëren. De groei van Nike geeft werknemers de kans om hun ambities waar te maken. Het doel van Nike is om te blijven investeren in hun werknemers en hun ideeën te verwerken in de toekomst van Nike. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Buitengewoon veel overwerkDe oorzaken van het buitengewone vele overwerk heeft te maken met de capaciteit planning, verkorte productielijnen en seizoensgebonden producten. Bij fabrieken die voor meerde merken produceren is het moeilijk om een oorzaak te vinden, maar dit bevestigd wel dat deze issue voorkomt in meerdere industrieën. Dit neemt niet weg dat overwerken de werknemers belast en op lange duur slechte gevolgen kan hebben voor hun gezondheid. Het kan ook leiden tot fouten, waardoor processen onnodig herhaald moeten worden. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Nike concludeert dat bij 65% van incidenten het gevolg was van overwerken. Maar Nike is vastbesloten om meer prioriteit te stellen aan de onderzoeken naar de fabrieken waar zo veel wordt overgewerkt. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

ArbeidsvoorwaardenHet hebben van normen die de richtlijnen naleven van arbeidscontracten is niet genoeg. Strenge normen moeten worden aangevuld met een systeem dat fabrieken motiveert om zich aan arbeidsvoorwaarden te houden. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Elke fabriek van Nike is onderworpen aan een streng eisenpakket wat betreft arbeidsvoorwaarden. Dit bestaat uit onder andere een risico-analyse en een gedragscode. Nike controleert vaak hoe het er aan toe gaat in de fabrieken. Ook worden er controles uitgevoerd, die zowel aangekondigd als niet aangekondigd zijn en die door externe of interne partijen uitgevoerd worden. Met de kennis en toestemming van fabrieken, werkt Nike ook met erkende derde partijen om op een onafhankelijke manier toezicht te krijgen. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Gezondheid en veiligheidGezondheid en veiligheid is belangrijk voor de werknemers in een waardeketen. Elk deel van de waardeketen heeft potentiële gezondheid- en veiligheidsrisico’s die Nike probeert te identificeren en op te lossen.

Nike moedigt iedereen aan om gezond te leven en actief te zijn. Nike biedt zijn werknemers persoonlijke keuzes aan wat betreft hun welzijn. Ze geven bijvoorbeeld korting voor het gebruik van fitness- en wellness centra. Op deze manier willen zij de voordelen benutten van gezond personeel. Ook hoopt Nike op deze manier het leven van het personeel zowel op het werk als daarbuiten te verbeteren.

Voor de veiligheid maakt Nike gebruik van proactieve modellen om risico’s op het werkveld te vinden en analyseren. Ook communiceert Nike veel met zijn werknemers over hun behoefte aan veiligheid. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Beloning

Er zijn vele discussies over lonen. Er zijn discussies over wat een eerlijk salaris is wereldwijd en of het geen negatieve werking hebben op groei en werkgelegenheid.

Nike ziet iedere werknemer als een onderdeel van de groei van de onderneming, daarom willen ze hun personeel goed belonen. Nike richt zich op het belonen naar prestatie, om zo talent aan te trekken en te behouden. Ook worden bedrijfsresultaten en individuele prestaties beloont. Voor de komende jaren wil Nike nog meer externe talenten binnenhalen door zich een aantrekkelijke werkgever te maken en door te investeren in de werving teams. Ook wil Nike gaan investeren in de ontwikkelingen van zijn werknemers. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

Ontwikkeling van personeelWereldwijde ontwikkelingen in werkgelegenheid kunnen leiden tot hoge concurrentie om talent. Ook is er een toenemende vraag naar werknemers die in elke fase van het proces zich kan aanpassen. Dit kan alleen worden bereikt met een goed systeem van onderwijs en opleidingen. (Sustainability Business Report, 2014/2015)

De beheersing hiervan wordt al in het kopje hierboven genoemt.

7. Advies voor Nike

Het advies dat wij Nike willen meegeven is gebaseerd op een methode die andere kleding multinationals -waaronder H&M- al gebruikt. Bij H&M heet dit H&M conscious. Het idee van H&M was om kleding in te zamelen om zo voor een duurzamere mode te zorgen. Door middel van het uitgeven van kortingen bij het inleveren kleding maakte ze de consument geïnteresseerd.

Nu zijn wij nagegaan wat de problemen rondom sustainability bij Nike zijn. Hebben wij hieruit kunnen opmaken dat Nike wil werken aan het reduceren van het gebruik van materialen, water en energie. Zo zijn wij op het idee gekomen om consumenten de kans te geven oude Nike kleding/schoenen bij aankoop van nieuwe kleding/schoenen in te leveren, hiertegenover staat dan een korting van 15%. Dit zal er dus voor zorgen dat als iemand bijvoorbeeld een nieuw paar schoenen koopt en gebruik maakt van deze nieuwe regeling er geen materialen verloren gaan, want tegenover de gebruikte materialen van de net verkochte schoenen staan de ingeleverde schoenen die Nike kan recyclen.

Ook willen wij Nike adviseren om zo door te gaan met het blijven ontwikkelen van nieuwe methodes en stoffen voor bepaalde kledingstukken die duurzaam zijn en makkelijk te recyclen. Research & development moeten centraal staan bij Nike. Nike kan via research & development een grote voorsprong krijgen op haar concurrenten door bijvoorbeeld met een nieuwe stof te gaan werken of het productieproces duurzamer te maken. Dit zagen we al bij de Flyknit van Nike. De Flyknit wordt ontwikkeld door een nieuw productieproces dat wordt aangedreven door een computer. De stof die Nike gebruikt bij de ontwikkeling van de schoen bestaat uit synthetische garen die makkelijk af te breken zijn en te recyclen. Als Nike veel geld blijft investeren in het ontwikkelen van nieuwe stoffen en ze vinden een bepaalde soort stof die nog beter en goedkoper is dan de Flyknit zullen ze hun voorsprong behouden op de concurrenten.

Bij het productieproces van Nike moet er ook veel veranderen. Op dit moment wordt alles bij Nike gemaakt met machines en werknemers die de machines bedienen. Nu is het zo dat nog veel van deze machines een hoge CO2 uitstoot hebben. Ons advies is dan ook voor Nike dat ze op de lange termijn moeten denken en investeren in nieuwe fabrieken waarbij het gehele productieproces duurzamer verloopt. Hierbij bedoelen we dat de nieuwe fabrieken moeten draaien op bijvoorbeeld windenergie of zonne-energie. Zo zijn de fabrieken niet meer afhankelijk van de fossiele brandstoffen en zijn zij beter voor het milieu. Er zal veel onderzocht moeten worden hoe deze opzet van de fabriek realistisch kan worden.

Ook kan de distributie van de producten van Nike veel meer verbeterd worden. Op dit moment worden bijna alle producten van Nike in Azië of zuidoost Azië geproduceerd. Deze worden vervolgens via schip naar Europa en Amerika vervoerd want hier wonen de consumenten. De levering via schip is voor Nike zeker het beste alternatief. Per schip zijn de producten er niet zo snel maar het is goedkoper en ten opzichte van het vliegtuig is de CO2 uitstoot veel minder. Maar een nieuw idee voor

Nike is dat de producten die arriveren in de haven worden vervoerd door Elektrische vrachtwagens. Elektrische vrachtwagens vervoeren op deze manier de geproduceerde schoenen en kledingstukken naar de distributiecentra van Nike. De investering in elektrische vrachtwagens is hoog maar op lange termijn wordt er met dit idee veel geld bespaard op brandstof en het is tevens goed voor het milieu omdat er geen CO2 uitstoot plaats vindt. Dit is uiteraard een doel voor op de lange termijn. Nike heeft op dit moment in Nederland al een distributiecentrum wat al volledig op duurzame energie draait. Nike zou moeten streven naar lange termijn doelen waarin alle centra duurzaam zijn.

Op dit moment worden bijna alle producten van Nike geproduceerd in Azië voornamelijk in China, Vietnam, Thailand, Indonesië en Taiwan. Nike is volledig gefocust op het produceren in deze landen omdat er in deze landen speciale economische zones zijn die ervoor zorgen dat multinationals zoals Nike kunnen profiteren van lage belastingen en goedkope arbeid. Nu heeft de afgelopen jaren zich een verschuiving voorgedaan omdat China welvarender werd en de lonen hoger werden is de kledingindustrie verschoven naar Zuidoost-Azië omdat hier meer comparatieve voordelen te halen vallen. Dit model van uitschuiven wordt ook wel het ‘’vliegende ganzen model’’ genoemd. Multinationals vestigen zich op plaatsen waar het meeste comparatieve voordeel te behalen valt. Nu is het zo dat Nike en andere bedrijven zich blijven vestigen in Azië en wij willen Nike adviseren om verder te kijken dan de speciale economische zones in deze gebieden en zich proberen te richten op de toekomst, een toekomst waar iedereen in de wereld mee kan profiteren van de welvaart. Daarom zou Nike zich moeten richten om de kledingindustrie te uitschuiven naar Afrika. In Afrika is er nog weinig welvaart en zijn er veel mensen werkloos. De meeste landen in het continent profiteren nog niet optimaal van het globaliseringsproces terwijl er veel mensen wonen die ook hard werken voor weinig geld door de lage koopkracht in Afrika. Daarom willen wij Nike adviseren om zich te gaan vestigen in Afrika, natuurlijk is dit ook een lang termijnplan. Maar dit is wel waar uiteindelijk alle multinationals naartoe gaan als Azië te duur wordt. Daarom zou Nike als eerste het initiatief moeten nemen om de productie verder te verplaatsen en ook Afrika op te nemen in het globaliseringsproces en meer welvaart te brengen naar Afrika.

Als laatste advies voor Nike hebben wij een advies dat Nike op korte termijn al kan realiseren om maatschappelijk verantwoord over te komen. Alle bedrijven en organisaties hebben uiteindelijk wel te maken met afvalstoffen, CO2 uitstoot, schandalen en milieuvervuiling. Het is belangrijk om daarop te letten als bedrijf maar een bedrijf kan ook iets terug doen voor de maatschappij. Daarom willen we Nike adviseren om meer acties te voeren voor de armere landen. Zo kan er kleding en schoenen ingezameld worden voor arme landen door Nike. Door bijvoorbeeld te adverteren op tv en op social media dat er een bepaalde periode is dat Nike producten opgestuurd kunnen worden en deze naar arme landen gaat. Op deze manier worden deze kledingstukken niet weggegooid en worden als het ware hergebruikt door mensen die vrijwel niets hebben. Dit is tevens een bepaalde marketingstrategie voor Nike. Nike laat zien aan de wereld dat zij aan de mensen denken over de hele wereld. Dat ze goede dingen willen bereiken met hun producten in alle uithoeken van de wereld. Natuurlijk is het belangrijk dat Nike dit ook in de media laat komen want op deze manier ziet men dat Nike wel degelijk sustainable is en met dit soort acties aan mensen denkt.

8. Communicatieplan - stakeholders

Omschrijving communicatie stakeholdersOok de communicatie m.b.t. de stakeholders kunnen we onderscheiden in: interne en externe communicatie. Interne communicatie is de communicatie tussen het bedrijf en de interne stakeholders (werknemers, managers, aandeelhouders, investeerders en de ondernemingsraad). Externe communicatie is gericht op de externe stakeholders (leveranciers, klanten, media, crediteuren, concurrenten en consultants).

Voor interne communicatie is het belangrijk dat het bedrijf doorlopend communiceert. Dit bevordert de betrokkenheid en loyaliteit van de interne stakeholders. Deze informatievoorziening moet tijdig, eerlijk, toegankelijk en consistent zijn.

Externe communicatie is de communicatie naar externe stakeholders. Voor deze vorm van communicatie geldt hetzelfde als voor de interne communicatie namelijk dat dit moet voldoen aan: tijdigheid, eerlijkheid, toegankelijkheid, en consistentie.

BoodschapDe informatie die wordt gecommuniceerd gaat over:

- Korting bij inleveren kleding voor recycling.- Blijven ontwikkelen van nieuwe methoden.- Productieproces optimaliseren- Verbetering van distributie- Acties voeren in derdewereldlanden

8.1 Communicatiemiddelen Door het inzetten van de volgende communicatiemiddelen worden zowel de interne stakeholders als de externe stakeholders geïnformeerd.

MediaEen actie als bijvoorbeeld korting bij inleveren kleding voor recycling kan prima via media.Denk hierbij aan de website, reclames, flyers, social media etc.

Ook een project (actievoeren in een derdewereldland) kan via de media worden gecommuniceerd naar de stakeholders.

ProjectoverlegZaken als ontwikkelen van nieuwe methoden voor productieproces, distributieproces kunnen prima vaste agendapunten zijn bij een projectoverleg. Deze plannen kunnen worden besproken en naarmate het tijd is en het geïmplementeerd wordt via media naar buiten brengen voor de externe stakeholders.

Directiebeoordeling Nog een ondersteunend communicatiemiddel wat betreft: productieproces, distributieproces (voortgang), is het bij elkaar te komen om in opdracht van de directie een interne audit directiebeoordeling te verrichten. Men bespreekt voortgang van lopende projecten in dit geval: nieuwe methoden productieproces, verbetering distributie.

StakeholdersbijeenkomstMet behulp van een stakeholdersbijeenkomst kan je ook externe stakeholders informeren. Om in samenspraak van gedachten te wisselen over het verbeteren van de maatschappelijke participatie en welzijn van de gemeenschap van mensen. Voor deze stakeholders maak je een boeiend programma met bijvoorbeeld verschillende workshops waarin de recente ontwikkelingen worden besproken. Gedurende de bijeenkomst een aantal medewerkers aanspreekbaar stellen voor informatie is hierbij een essentieel onderdeel.

8.2 EvaluatieNa uitvoering van het communicatieplan moet er ook worden geavaleerd hoe het is verlopen. Er wordt hierbij voornamelijk gekeken naar hoe het is uitgevoerd, is dit goed gegaan? Klopte de planning? En zijn de communicatiemomenten goed geweest? Tijdens deze evaluatie is het belangrijk om meningen van verschillende stakeholders te ontvangen. Deze meningen zullen een beeld scheppen in hoeverre de communicatie effectief is geweest.

9. BronnenlijstBoggan, S. (2001). 'We Blew It': Nike Admits to Mistakes Over Child Labor. Geraadpleegd op 13 februari 2017 op http://www.commondreams.org/headlines01/1020-01.htm

Dailymail.co.uk (2011). Nike workers 'kicked, slapped and verbally abused' at factories making Converse. Geraadpleegd op 13 februari 2017 op http://www.dailymail.co.uk/news/article-2014325/Nike-workers-kicked-slapped-verbally-abused-factories-making-Converse-line-Indonesia.html fasionunited.nl, (2003). Overname Converse door Nike Inc. Geraadpleegd op 5 maart 2017, van https://www.fashionunited.nl/Content_by_Mail/Received_content/Overname_Converse_door_Nike_Inc_200806207091/

Ipodshopping.nl, Samenwerking Ipod en Nike. Geraadpleegd op 5 maart 2017, van http://www.ipodshopping.nl/ipod-accessoires/samenwerking-ipod-en-nike

Knowlton, A. (2016). LeBron James' business partner confirms lifetime deal with Nike is worth over $1 billion. Geraadpleegd op 5 maart 2017 van http://www.businessinsider.com/lebron-james-nike-deal-exceeds-1-billion-maverick-carter-says-2016-5?international=true&r=US&IR=T

Kaplan, D. (2015). Nike commits $6.2B to sports deals. Geraadpleegd op 5 maart 2017 van http://www.sportsbusinessdaily.com/Journal/Issues/2015/08/03/Marketing-and-Sponsorship/Nike.aspx

Nieuwsblad.be (2007). Multinationals en kinderarbeid. Geraadpleegd op 13 februari 2017 op http://www.nieuwsblad.be/cnt/4a1jdvll Nike.com, research lab. Geraadpleegd op 5 maart 2017 van http://about.nike.com/pages/nike-explore-team-sport-research-lab

Nike.com, NikeiD. Geraadpleegd op 5 maart 2017 van http://www.nike.com/us/en_us/c/nikeid?ref=https%253A%252F%252Fwww.google.nl%252F

Nike.com, klantenservice. Geraadpleegd op 5 maart 2017 van https://help-nl-eu.nike.com/app/contact/country/nl

Nike. Com, aankomende producten. Geraadpleegd op 5 maart 2017 van https://www.nike.com/nl/launch/?s=upcomingSustainable Business Report 2015 (http://about.nike.com/pages/sustainable-innovation)

Sneakersvoorjou.nl (2015). Nike sneakers. Geraadpleegd op 13 februari 2017 op https://sneakersvoorjou.nl/nike-sneakers/

10. BibliografieNike. (2017). Nike.com. Opgehaald van http://about.nike.com/pages/sustainable-innovation

Sjoerdvo. (2017). Sport.infonu. Opgehaald van http://sport.infonu.nl/overige-sport/15311-het-succes-van-nike.html

(2014/2015). Sustainability Business Report. Beaverton: Nike Incorporated.

11. Bijlage

11.1 Groepsreflectie

Als eerste zijn wij over het algemeen best tevreden over de samenwerking in de groep. Het begon een beetje lastig omdat we in het begin niet helemaal compleet waren. De eerste les hebben wij dus niet als groep kunnen overleggen. Maar in week 2 werd onze groep definitief en konden we verder. Omdat we een week achter liepen zijn we gelijk met z’n alle bij elkaar gaan zitten om een voorlopige planning te maken. Ook werd een groepsgesprek op WhatsApp aangemaakt zodat we makkelijk met elkaar konden communiceren. Hiernaast hadden we ook gelijk een map op Dropbox aangemaakt, hierop konden we allemaal onze bestanden delen en elkaars werk bekijken. Ook de keuze voor het onderwerp Nike was vrij snel gemaakt. Als eerste hadden we hiervoor gekozen omdat het een grote onderneming is en wij allemaal wel een of meerdere producten van Nike in onze kast hebben. Maar hoe langer we met het project bezig waren, hoe enthousiaster wij allemaal werden. Het was fijn dat Nike een uitgebreid verslag had over duurzaamheid waar we een hele hoop informatie uit hebben kunnen halen. Hieronder een willekeurige situatie van de afgelopen weken, uitgewerkt met de STARR-methode:Situatie: Voor week 3 hadden we met z’n allen een presentatie gemaakt. Alle rollen waren goed verdeel en iedereen wist wat hij of zij moest doen. Nu bleek 1 dag van tevoren dat 1 iemand uit de groep ziek was geworden. Hij/Zij kon niet aanwezig zijn bij de presentatie.Taak: De taak van de groep was om de rollen opnieuw te verdelen. We moesten op het laatste moment dingen aanpassen en kijken hoe we het missende teamgenoot zo goed mogelijk konden vervangen.Actie: Toen we een paar uur van tevoren te horen kregen dat er 1 iemand niet zou zijn baalde we heel even. Maar al snel hadden we met de rest van de groep een oplossing bedacht. We hebben samen gekeken naar hoe we het extra werk zo goed mogelijk konden verdelen. Ook werden er nog wat dingen aangepast in de PowerPoint en toen was het zo goed mogelijk opgelost. Resultaat: Het resultaat was dat we alsnog een goede presentatie hebben gegeven en dat het niemand op viel dat we 1 iemand miste. Reflectie: Achteraf zijn we tevreden met het resultaat. We hebben door goed samen te werken dit kleine probleem zo goed mogelijk opgelost. We hielpen elkaar goed waardoor het heel soepel verliep. Achteraf zouden we het de volgende keer dus weer zo aanpakken.

11.2 Individuele reflectie:

Ýasin:Door omstandigheden kon ik niet bij de eerste les aanwezig zijn, waardoor in de tweede les pas te horen kreeg wat we allemaal moesten doen. Om eerlijk te zijn wist ik niet zo heel veel van duurzaamheid, maar daar kwam na de tweede les verandering in. Toen we de presentatie gingen maken voor de derde les kwamen we er achter dat al onze stukjes al goed op elkaar aansloten.Ik heb samen met Emma hoofdstuk 2 gemaakt, we hebben het hoofdstuk onderverdeeld en later samengevoegd en aangepast. Gelukkig heb ik alle informatie

makkelijk gevonden via de website van Nike. Ik heb ook een stuk van de conclusie en adviezen geschreven. Op het begin had ik moeite met adviezen bedenken, maar na een tijdje kwamen met goede adviezen, waar ik blij mee mag zijn. Ik vond het project erg interessant, ik heb er veel van geleerd. De samenwerking met mijn groep vind ik goed gaan, iedereen had zijn stukjes op tijd af. Hieronder beschrijf ik een willekeurige situatie met de STARR-methode:Situatie: Voor de tweede les moesten we de eerste vier hoofdstukken af hebben

en presenteren voor de klas.Taak: we hadden met ze alle de eerste vier hoofdstukken verdeeld en mijn

taak was om Hoofdstuk 2 te maken samen met Emma. Ook was het mijn taak om een PowerPoint presentatie te maken met Lotte.

Actie: Ik had eerst het duurzaamheidsrapport van Nike opgezocht, daar kon ik alle informatie in vinden. Ik had de belangrijkste dingen op papier gezet en daaruit het hoofdstuk geschreven. Nadat we klaar waren met de eerste vier hoofdstukken, hadden we met z’n alle gekeken of het op elkaar aansloot. Hadden Lotte en ik de PowerPoint presentatie in elkaar gezet.

Resultaat: Het resultaat van hoofdstuk 2 was goed, de hoofdstukken sloten goed op elkaar aan. De presentatie was goed.

Reflectie: De samenwerking verliep goed iedereen had zijn of haar stukje op tijd af, iedereen werkte mee, ik had geen last of problemen met mijn projectsleden.

Chandy:Mijn taken tijdens het project waren het maken van hoofdstuk 3, het koppelen van de adviezen aan de stakeholders. Binnen de groep kregen we heel veel zelfstandigheid dit heb ik als zeer prettig ervaren. Taken werden verdeeld waarna je zelfstandig aan de slag kon. Mocht je er niet helemaal uitkomen stonden projectleden er voor open om hulp te bieden. Ik vind dat ik redelijk gepresteerd heb binnen de groep, ik weet van mijzelf dat ik heel wat beter kan maar ik ben zeker niet ontevreden. Ik had verwacht dat we in de eerste week tegen een aantal problemen aan zouden lopen i.v.m. het ontbreken en onduidelijkheid over de samenstelling van ons projectgroep maar dit werd heel professioneel opgelost en afgehandeld door zowel docent als projectgroep. Wat er nog beter had gekund binnen groep was de manier van communiceren wij hadden als groep wel genoeg communicatie alleen was de manier waarop misschien niet altijd even handig. Het ging best vaak via de WhatsApp groep waardoor het niet altijd duidelijk werd opgevat wat iemand nou precies bedoelt. Maar gelukkig waren er ook genoeg bijeenkomsten op school om het nog even helder te maken. Al met al een goede samenwerking dus. Hieronder is een willekeurige situatie onderbouwt met de STARR-Methode:Situatie: Tijdens de 2e les kwam er een wijziging in ons projectgroep omdat een project lid de eerste les niet aanwezig was i.v.m. persoonlijke redenen. Hierdoor moest er een besluit worden genomen hoe wij de groep samengesteld wilden hebben en hoe wij met de wijziging om zouden gaan.Taak: Het was in deze situatie ieders taak zijn/haar mening te uiten en een eerlijk maar ook rationeel besluit te nemen.Actie: Wij hebben als groep overleg gehad en zijn er unaniem op uit gekomen ons teamlid binnen de groep te houden en met z'n allen het project voort te zetten.

Resultaat: Het resultaat hiervan is dat wij een goede band hebben gevormd en ook met meer mankracht aan het project hebben kunnen werken waardoor wij een prima verslag hebben kunnen leveren.Reflectie: Dit besluit deed mij goed en gaf mij het gevoel dat wij als team al een goede band hadden ontwikkelt waardoor iedereen zich op zijn/haar gemak voelde. En dit was ook naar mijn mening de juiste manier van aanpak. Dit zou ik een volgende keer zeker op dezelfde manier aanpakken.

Tom:Mijn taken bij dit project waren het maken van hoofdstuk 4, het schrijven van de adviezen en voornamelijk het presenteren. Ik vond de opdracht over Nike erg interessant, aangezien de fossiele brandstoffen in de toekomst opraken en door de grote klimaatveranderingen in de wereld moeten we in de toekomst duurzamer worden en zuiniger omgaan met wat we hebben. Het schrijven van Hoofdstuk 4 vond ik het moeilijkst. Ik ging op zoek naar de informatie over de relatie tussen geld en het duurzame beleid van Nike alleen hier viel zowel in het jaarverslag en in het sustainability rapport over te vinden. Ik heb dus percentages gebruikt uit het sustainability rapport en bepaalde aannames gedaan. Over het algemeen vond ik de samenwerking met mijn groep erg aangenaam. Iedereen maakte op tijd zijn delen van het verslag af en ik heb alles nog goed nagelezen of alles correct was en overeenkwam. Hieronder is een willekeurige situatie onderbouwt met de STARR-methode:Situatie: Voor de laatste les kwam de groep bijeen omdat we de adviezen voor

Nike nog moesten bedenken, omdat we nog niks verzonnen hadden en we waren tamelijk laat.

Taak: We gingen met ze alle brainstormen om goede duurzame en maatschappelijk verantwoordelijke adviezen te bedenken. We hebben ook nog op internet gezocht naar bepaalde ideeën.

Actie: Ik heb erg veel geprobeerd te brainstormen op basis van de dingen die ik al wist en van de onderwerpen die Carla heeft behandelt in de lessen met ons. Uiteindelijk bedacht ik een paar goede adviezen en sommige groepsgenoten hebben deze nog aangevuld.

Resultaat: Het resultaat is dat we best snel tot goede adviezen zijn gekomen. Ik heb het gevoel dat dit goede lange termijn adviezen zijn voor Nike waar we zeker een voldoende mee weten te halen.

Reflectie: Ik ben blij hoe het is gelopen. Dat we even bij elkaar gingen zitten om goed door te nemen welke adviezen we gingen geven en hoe we deze zouden brengen. Via WhatsApp gaat dit vaak moeilijk omdat het moeilijk is om uit te leggen wat je bedoeld met een bepaald onderwerp.

Emma Mijn taken voor dit project waren het schrijven van (een deel van) hoofdstuk 2, hoofdstuk 5 en op het einde alles doorlopen op spel- en grammaticafouten. Wat ik prettig vond aan de samenwerking dat iedereen naar mijn idee taken goed oppakte en dat er niet enorm gezeurd moest worden voordat er iets gebeurde. Ook vond ik het prettig dat –bij uitzondering- iedereen elke les aanwezig was, waardoor iedereen op de hoogte was en bleef van wat er moest gebeuren. In het begin liepen

we een beetje achter op schema, maar dat hebben we naar mijn idee goed ingehaald.Hieronder is een willekeurige situatie onderbouwt met de STARR-methode:Situatie: De laatste les kregen we feedback en nieuwe onderdelen die we nog

Moesten verwerken in het verslag. Taak: Er moest een taakverdeling gemaakt worden wie wat ging doen om een

goed verslag in te leveren.Actie: Iedereen was gemotiveerd om de dingen af te maken en te verwerken,

zodat we op tijd klaar zouden zijnen een goed verslag zouden inleveren.

Resultaat: Het resultaat is dat we een goede verdeling hebben gemaakt waarin het voor iedereen duidelijk was wat er van wie werd verwacht.

Reflectie: Het was prettig om te merken dat iedereen zo gemotiveerd was om mee te werken en goed resultaat te leveren.

LotteMijn taken bij dit project waren onder andere; de inleiding schrijven, de issues van Nike uitwerken en de groepsreflectie uittypen. Hiernaast heb ik ook de vormgeving en een deel van de spellingscontrole gedaan. Als ik terug kijk op dit project vond ik het erg leerzaam. Toen ik hiervoor dacht aan duurzaamheid vond in het maar een oninteressant onderwerp. Na het bestuderen van een grote onderneming, en dan vooral hoe zij met duurzaamheid omgaan, ben ik van mening veranderd en heb ingezien hoe belangrijk duurzaamheid is. Hieronder een willekeurige situatie onderbouwt met de STARR-methode:Situatie: In les 2 kwamen we erachter dat we een beetje achter liepen. We

hadden nog niet de taken verdeeld omdat de samenstelling van onze groep in week 1 wat onduidelijk was.

Taak: Samen met de docent hebben we besloten dat het slim was om een planning te maken. Gelukkig vond iedereen uit de groep dit een goed plan. We gingen met ze alle rond de tafel zitten.

Actie: Ik pakte pen en papier erbij en heb alle namen uit de groep onder elkaar gezet. Daarnaast keken we met ze alle wat er gedaan moest worden. Met goed overleg hebben we de hoofdstukken verdeeld. Mijn taak was om dit uit te werken in een duidelijk schema en die naar iedereen te sturen.

Resultaat: Het resultaat was dat we een duidelijke planning hadden en we allemaal wisten wat we moesten doen. Omdat iedereen zelf z’n onderdeel kon uitkiezen was ook iedereen tevreden met wat hij of zij moest doen voor de week erna.

Reflectie: Achteraf waren we tevreden met het resultaat. We merkte dat we inderdaad de week erna allemaal ons werk netjes hadden gedaan en onze achterstand in hadden gehaald. De volgende keer zou ik dus weer met de hele groep een planning maken omdat dit voor iedereen heel duidelijk is.

MarijnMijn taken voor dit project bestonden uit het schrijven van Hoofdstuk 3, het geven van de adviezen voor Nike en ondersteunen daar waar nodig.Door wat verschuivingen in de groepen begonnen we later aan het project dan gepland en startten we zo doende met een achterstand op de andere groepen. Naar

mijn mening hebben we dit goed opgepakt door meteen aan de slag te gaan en de taken te verdelen. Ik vind dat iedereen zich goed aan de verdeelde taken en de afspraken rondom aanwezigheid heeft gehouden, dit heeft er naar mijn mening voor gezorgd dat het project goed is afgerond.

Hieronder is een willekeurige situatie onderbouwt met de STARR-methode:

Situatie: We kregen de laatste les te horen dat we adviezen een stuk meer moesten uitbreiden en creatiever moesten zijn.

Taak: Er moesten nieuwe adviezen worden opgesteld, en de overige taken verdelen onder de projectleden.

Actie: We hebben met de gehele groep gebrainstormd, en op deze manier op 4 goede adviezen voor Nike gekomen.

Resultaat: Het resultaat is dat wij Nike goed advies hebben kunnen geven om zo de Sustainability in de loop der jaar te verbeteren.

Reflectie: Het was prettig dat iedereen zijn taken goed uitvoerde en elkaar hielp waar nodig was.