Suis durem

Дүрэм журмын эмхтгэл 2015

1

ДҮРЭМ ЖУРМЫН ЭМХТГЭЛ

МОНГОЛ УЛСЫН СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ

2015

УЛААНБААТАР ХОТ


ГАРЧИГ

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ. НИЙТЛЭГ ХЭРЭГЛЭГДЭХ ДҮРЭМ, ЖУРАМ..........................................................3-53 Соёл, урлагийн их сургуулийн дүрэм

Соёл, урлагийн их сургуулийн хөдөлмөрийн дотоод журам

Соёл, урлагийн их сургуулийн багш, ажилтны ёс зүйн дүрэм

Соёл, урлагийн их сургуулийн суралцагчийн ёс зүйн дүрэм

Тушаал, албан тоот боловсруулах, бүртгэх, биелэлтэнд хяналт тавих журам

Архив, албан хэрэг хөтлөх журам

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ. ЗӨВЛӨЛ, ХУРАЛД ХОЛБОГДОХ ЖУРАМ........................................................54-61Соёл урлагийн их сургуулийн эрдмийн зөвлөлийн дүрэм

СУИС-ийн бүтцийн сургууль, хүрээлэнгийн эрдмийн зөвлөлийн үлгэрчилсэн дүрэм

СУИС-ийн захиргааны зөвлөлийн ажиллах журам

Ректоратын зөвлөгөөний журам

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ. ХЯНАЛТ-ШИНЖИЛГЭЭ, ҮНЭЛГЭЭНИЙ ЖУРАМ..........................................62-99СУИС-ийн үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийх журам

СУИС-ийн дотоод хяналт, шалгалтын журам

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ. БАГШЛАХ БҮРЭЛДЭХҮҮН, СУРГАЛТЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА, ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭТЭЙ ХОЛБООТОЙ ЖУРАМ...................................................100-156

СУИС-ийн багшийг аттестатчилах журам

Соёл, урлагийн их сургуулийн тэнхимд тавигдах шаардлага, профессор багш ажиллуулах журам

СУИС-д ажиллаж буй өндөр настны хөдөлмөр эрхлэлтийг зохицуулах журам

СУИС-ийн профессорын багийн үйл ажиллагааны журам

СУИС-ийн судалгааны үйл ажиллагааг дэмжих “Судалгааны сан” бүрдүүлэхэд баримтлах журам

СУИС-д эрдэм шинжилгээ, сургалт, уран бүтээл, соёлын үйлдвэрлэлийн төв байгуулж ажиллуулах журам

Соёл урлагийн их сургуулийн “Харзтай” эко зуслангийн дотоод журам

СУИС-ийн “Хүндэт доктор”, “Хүндэт профессор” цол олгох журам

СУИС-ийн дэд профессор, профессор цол олгох журам

СУИС-ийн профессор багш, ажилтныг шагнаж урамшуулах журам

СУИС-ийн “Оны шилдэг багш” шалгаруулах журам

ТАВДУГААР БҮЛЭГ. СУРАЛЦАХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ХОЛБОГДОХ ЖУРАМ............................157-251Соёл, урлагийн их сургуулийн бакалаврын сургалтын журам

Соёл, урлагийн их сургуулийн магистрын сургалтын журам

Соёл, урлагийн их сургуулийн докторын сургалтын журам

СУИС-ийн хөтөлбөрийн хорооны журам

Докторын диссертацийн эх бэлтгэх, хэвлүүлэх, диссертаци, судалгааны үр дүнг хүлээлгэн өгөхөд баримтлах журам


Ахисан түвшний (магистр, докторын)сургалтын төлбөр тооцоо, багц цаг, үнэлгээ тооцох журам

Соёл, урлагийн их сургуулийн захирлын нэрэмжит тэтгэлэг олгох журам

Соёл, урлагийн их сургуульд оюутны хөдөлмөр эрхлэлтийг зохицуулах журам

www.suis.edu.mn/elselt вэбсайтын онлайн бүртгэлийн үйлчилгээний түр журам

СУИС-ийн сургалт, судалгаа шинжилгээний ажилд мөрдөх номзүй, эш татсан материалыг бичиж, тэмдэглэх заавар

СУИС-ийн оюутны дотуур байрны журам

ЗУРГААДУГААР БҮЛЭГ. НОМЫН САНГИЙН ДҮРЭМ, ЖУРАМ........................................................252-256Соёл, урлагийн их сургуулийн номын сангийн дүрэм

Номын сангийн үйлчилгээний дотоод журам

ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ. ГАДААД ХАРИЛЦААТАЙ ХОЛБООТОЙ ЖУРАМ...................................257-271Соёл урлагийн их сургуулийн профессор багш, ажилтан албан хэргээр гадаадад зорчих журам

Соёл урлагийн их сургуулийн профессор багш, ажилтнуудыг гадаад улсад сургалтанд хамруулах журам

Гадаадын зочид, төлөөлөгчдөд үйлчлэхэд баримтлах журам

Соёл урлагийн их сургуульд гадаадын мэргэжилтэн, багш урьж ажиллуулах журам

Соёл урлагийн их сургуульд гадаадын иргэдийг суралцуулах журам

НАЙМДУГААР БҮЛЭГ. ТӨСӨВ, САНХҮҮГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ.............................272-296Соёл урлагийн их сургуулийн төсөв, санхүүгийн үйл ажиллагааны журам

Соёл урлагийн их сургуулийн нягтлан бодох бүртгэлийн бодлого ба горим

Соёл урлагийн их сургуулийн мөнгөн кассын ажиллагааны журам

Соёл урлагийн их сургуулийн эд хөрөнгө хариуцагчийн дүрэм, сургууль хоорондын тооцоо хийх журам

ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ. УРАН БҮТЭЭЛ, НИЙГМИЙН ТҮНШЛЭЛТЭЙ ХОЛБООТОЙ ЖУРАМ.............297-310Соёл урлагийн их сургуулийн “Оюутан” театрын үйл ажиллагааны журам

Соёл урлагийн их сургуулийн Хөгжмийн урлагийн сургуулийн дуу бичлэгийн студийн үйл ажиллагааны журам

Соёл урлагийн их сургуулийн Радио, телевиз, медиа урлагийн сургуулийн “Анхны бүтээл” телевизийн студийн журам

СУИС-ийн вэб сайтын үйл ажиллагааг зохицуулах журам

Соёл урлагийн их сургуулийн дүрслэх, дизайн урлагийн сургуулийн оюутан, төгсөгчдийн курсын болон дипломын ажлыг үнэлэх, хадгалах, хянах, зарцуулах тухай журам

АРАВДУГААР БҮЛЭГ. БУСАД ЖУРАМ..............................................................................................311-314Соёл урлагийн их сургуулийн музейн үйл ажиллагааны журам

СУИС-ийг хөгжүүлэх “Хөгжил сан”-гийн журам


3

НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ. НИЙТЛЭГ ХЭРЭГЛЭГДЭХ ДҮРЭМ, ЖУРАМ СУИС-ийнУдирдах зөвлөлийн 2014 оны 7 дугаар сарын

02-ны өдрийн 03 тоот тогтоолын хавсралт

СОЁЛ, УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ДҮРЭМНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1. Монгол Улсын Соёл, урлагийн их сургууль /цаашид СУИС гэнэ/-ийн үндсэн чиг үүрэг, үйл ажиллагааны зарчим, удирдлагын эрх хэмжээ, үүрэг, бүтэц, зохион байгуулалт, удирдлагын тогтолцоонд хамаарах харилцааг зохицуулахад энэхүү дүрмийн зорилго оршино.

1.2. СУИС нь соёл, урлагийн хичээлийн хөтөлбөрүүдээр бакалавр, магистр, докторын зэрэгтэй мэргэжилтэн бэлтгэх, мэргэжлийг дээшлүүлэх, соёл, урлаг, хүмүүнлэгийн ухааны салбарт суурь болон хавсарга судалгаа хийх, үр дүнг сургалт, үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх зэргээр нийгэмд үйлчлэх үүрэг бүхий эрдэм шинжилгээ, сургалт, уран бүтээл /үйлдвэрлэл/-ийн бие даасан дээд боловсролын сургалтын байгууллага болно.

1.3. СУИС нь Монгол Улсын “Үндсэн хууль”, “Соёлын тухай” хууль, “Боловсролын тухай” хууль, “Дээд боловсролын тухай хууль”, “Шинжлэх ухаан, технологийн тухай” хууль болон холбогдох бусад хууль тогтоомж, төрийн захиргааны төв байгууллагын шийдвэр, энэхүү дүрмийн хүрээнд үйл ажиллагаагаа явуулна.

1.4. СУИС нь нийтийн өмчид суурилсан, хамтын болон өөрийн удирдлагатай ашгийн төлөө бус үйл ажиллагаа явуулдаг хуулийн этгээд байна.

1.5. СУИС нь тогтоосон журмын дагуу үйлдсэн тэмдэг, албан бичгийн хэвлэмэл хуудас хэрэглэх бөгөөд өөрийн бэлгэдэл, тугтай байна.

1.6. СУИС-ийн бэлгэдэл нь хүмүүний оюун ухааныг сэргээх, соён гэгээрүүлэх, мандуулан бадруулах утгыг илтгэсэн зөв эргэсэн цагаан лавай байна. Цагаан лавайн хоёр хажуугаар эвхмэл монгол бичгээр “Соёл урлагийн их сургууль” гэж бичсэн байх ба лавайн доод хэсэгт бадамлянхуа цэцгийг дүрсэлсэн байна.

Бэлгэдэл нь 1 : 1 харьцаатай, өнгөний код нь

RGB: R175, G14, B20;

CMYK: C0, M100, Y100, K31 байна.

1.7. СУИС нь эрдэм шинжилгээний сэтгүүлтэй байна.

1.8. СУИС-ийн төв байр, удирдлага нь Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотод байрлана. СУИС-ийн албан ёсны хаяг нь “Монгол Улс, Улаанбаатар хот, 210646, Чингэлтэй дүүрэг, Бага тойруу-26, Соёл урлагийн их сургууль.

1.9. СУИС-ийн оноосон нэрийг англиар “The Mongolian State University of Arts and Culture” гэх ба товчилсон нэр нь “MSUAC”, цахим хуудас нь www.msuac.edu.mn байна.

1.10. СУИС-ийн үнэт зүйл нь:

- Арга, билэг

- Авьяас, хөдөлмөр

- Үндэсний соёл, урлаг

- Уран бүтээлийн эрх чөлөө

- Энэрэхүй ёс

1.11. СУИС нь уриатай байна. Уриа нь “Бид сайн сайханд дагуулна”.


4

Хоёр. СУИС-ийн үйл ажиллагааны зорилго, үндсэн чиг үүрэг

2.1. СУИС-ийн эрхэм зорилго нь Монголчуудын уламжлалт соёл, урлагийн үнэт зүйлийг орчин үеийн дэвшилтэт ололттой хослуулан эзэмшсэн, дэлхийн урлагт хуримтлуулсан мэдлэгээс суралцсан дэлхийн соёл, урлагт хувь нэмрээ оруулан, монголын соёлыг хүн төрөлхтний өвийн салшгүй хэсэг болгож чадах мэргэжилтэн, судлаач, уран бүтээлч бэлтгэнэ.

2.2. СУИС-ийн үндсэн чиг үүрэг нь нийгмийн эрэлтэд тулгуурлан сургалтын стандартад нийцүүлэн диплом, бакалавр, магистр, докторын зэрэг олгох, богино хугацааны мэргэжил дээшлүүлэх, хос хавсарга хөтөлбөрөөр сургалт эрхэлж, мэргэжлийн болон иргэний өндөр боловсрол, чадвартай мэргэжилтэн бэлтгэх, шинэ мэдлэг бүтээж, сургалт, судалгааны эргэлтэд оруулах; нийтэд түгээх, нийтийн соёл, мэргэжлийн урлагийн түвшнийг дээшлүүлэхэд оршино.

2.3. СУИС нь нүүдэлчний соёл иргэншлийн их өв санг хадгалж, хамгаалах, судалж сурвалжлах, түгээн сурталчлах, дэлгэрүүлэхэд чиглэсэн бүхий л үйл ажилд бүтээлч, идэвх санаачлагатай оролцоно.

2.4. Монгол Улсын төрөөс явуулах соёл, урлагийн үзэл баримтлалыг боловсруулах, хэтийн төлвийг тодорхойлох, хэрэгжүүлэхэд идэвхтэй оролцож, бүтээлчээр хандана.

2.5. Монголын урлаг соёлын онцгой авьяастныг нээн илрүүлэх, тэдний өсч дэвжих боломжийг бүрдүүлнэ.

2.6. Хүн төрөлхтний соёл урлагийн их өвөөс шимтэн суралцах хүсэл тэмүүлэлтэй, эх орноо хайрлан хамгаалж, дээдэлдэг, хүнлэг, энэрэнгүй үзэлтэй, мэргэжлийн ёс зүйтэй, уран бүтээлч, мэргэжилтэнг төрүүлнэ.

2.7. СУИС нь гадаад, дотоодын их сургуулийн холбоо болон соёл, урлаг, боловсрол, шинжлэх ухааны бусад байгууллагатай үр ашигтай хамтын ажиллагаа тогтоож, хамтран ажиллана.

Гурав. СУИС-ийн бүтэц 3.1. СУИС нь үндсэн болон үйлчилгээний нэгжээс бүрдэнэ. Үндсэн нэгж нь бүтцийн сургууль, төгсөлтийн дараах сургууль, лицей(ахлах) сургууль, бэлтгэл, шинжилгээ судалгааны төв, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнтэй байж болно. Мөн салбар сургуультай байна. Бүтцийн сургууль, эрдэм шинжилгээ, судалгааны байгууллага нь Эрдмийн зөвлөлтэй байна.

3.2. Салбар нэгж нь Монгол Улсын Иргэний хуулийн 29.6-д зааснаар хуулийн этгээдийн эрхгүй бөгөөд СУИС-ийн оршин байгаа газраас өөр газар байрлаж, түүний үндсэн чиг үүргийг бүхэлд нь буюу заримыг нь гүйцэтгэж болно. Салбар нэгжийн эрх зүйн байдал нь бүтцийн нэгжтэй ижил байна.

3.3. СУИС нь харьяалалдаа коллеж, эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, мэргэжлийн болон төрөлжсөн сургалттай ерөнхий боловсролын сургууль байгуулах асуудлыг нэгжийн саналыг үндэслэн Монгол Улсын хууль тогтоомжид нийцүүлэн шийдвэрлэнэ.

3.4. Үндсэн нэгж нь тэнхим, профессорын баг, төв, лаборатори, урлан, студи, театраас бүрдэнэ. СУИС-ийн нэгж байгуулах, татан буулгах асуудлыг Эрдмийн зөвлөлийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн Захирал шийдвэрлэнэ.

3.5. Бүтцийн сургууль нь СУИС-ийн байнгын үйл ажиллагааны нэг хэсгийн хүрээнд мэргэжлийн дагнасан үйл ажиллагаа явуулна. Салбар сургууль нь СУИС-ийн харьяанд үйл ажиллагаагаа явуулдаг сургууль байна. Бүтцийн болон салбар сургуулийн бүтэц, зохион байгуулалтыг тухайн сургуулийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн Захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

3.6. СУИС-ийн бүтцийн сургууль байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах асуудлыг Удирдах зөвлөлийн саналыг үндэслэн Захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

3.7. СУИС-ийн үйлчилгээний нэгж нь номын сан, студи, хэвлэх үйлдвэр, судалгааны музей, мэдээлэл, туршилт-үйлдвэрлэлийн төв, мэргэжил дээшлүүлэх төв, зайны сургалтын төв, дадлагын баазаас бүрдэнэ. Үйлчилгээний нэгж байгуулах, өөрчлөн байгуулах, татан буулгах асуудлыг Эрдмийн зөвлөлийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн Захирал шийдвэрлэнэ.

3.8. СУИС нь үндсэн үйл ажиллагааны чиглэлээр алба, хэлтэс, газартай байна. Эдгээрийн бүтэц, зохион байгуулалт, орон тоог Захиргааны зөвлөлийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн захирал батална. Алба, хэлтэс, газрын даргыг эрхэлсэн дэд захирлын саналыг үндэслэн Захирал томилно.


5

3.9. СУИС нь сургалтын технологийн шинэчлэл, чанарын асуудал хариуцсан орон тооны бус байнгын үйл ажиллагаатай хороодтой /хөтөлбөрийн хороо, чанарын үнэлгээ, хөгжлийн хороо зэрэг/ байна. Хороодын бүрэлдэхүүнийг нэгжийн саналыг үндэслэн Захирлын тушаалаар батална.

3.10. СУИС-ийн бүтцэд хамаарагдах нэгжүүд хуулийн этгээдийн эрх эдлэхгүй. Тэдгээр нь батлагдсан төсвийн хүрээнд бие даан ажиллаж, ажлынхаа чанар, үр дүнг сургуулийн удирдлагын өмнө хариуцна.

3.11. СУИС-ийн харьяа байгууллага нь бие даасан хуулийн этгээд байна.

Дөрөв. СУИС-ийн удирдлага4.1. СУИС-ийн өөрийн удирдлагыг сургуулийн Удирдах зөвлөл хэрэгжүүлнэ.

4.2. Сургуулийн Удирдах зөвлөлийг Монгол Улсын Боловсролын тухай хуулийн 36 дугаар зүйлд заасны дагуу байгуулна. Удирдах зөвлөлд сургуулийн багш, оюутны хурлаас сонгосон багш, суралцагчдын болон төгсөгчдийн төлөөлөл байна. Удирдах зөвлөл нь боловсролын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний баталсан “Удирдах зөвлөлийн үйл ажиллагааны үлгэрчилсэн дүрэм”-ийг үндэслэн боловсруулж баталсан өөрийн дүрэмтэй байна.

4.3. СУИС-ийн Удирдах зөвлөл нь дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

4.3.1. СУИС-ийн дүрэм, хөгжлийн бодлого, стратеги төлөвлөгөөг батлах, тэдгээрт нэмэлт өөрчлөлт оруулах;

4.3.2. Хөрөнгө оруулалт, жилийн төсвийн хуваарийг батлах, зарцуулалтанд хяналт тавих;

4.3.3. Хөрөнгө, санхүүжилт, бүрдүүлэх, зарцуулах журам тогтоох

4.3.4 Сургалтын нэг багц цагийн төлбөр, дотуур байрны үйлчилгээний төлбөр, хураамжийн хэмжээг тогтоох;

4.3.5. СУИС-ийн бүтэц, салбар нэгжийн үйл ажиллагааны тайланг нэгтгэж хэлэлцэх, үнэлэлт, дүгнэлт өгөх;

4.3.6. СУИС-ийн үндсэн нэгжийг байгуулах, өөрчлөн зохион байгуулах, татан буулгах тухай Удирдах зөвлөлийн хурлаар саналыг хэлэлцэж шийдвэрлэх;

4.3.7. Бүтцийн сургууль, коллеж, гүнзгийрүүлсэн сургалттай ерөнхий боловсролын сургууль байгуулах, өөрчлөх, татан буулгах тухай СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн саналыг хэлэлцэн эрх бүхий байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлэх;

4.3.8. СУИС-ийн захирлын ажлын байрны тодорхойлолтын талаар санал боловсруулж, Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлэх;

4.4. Удирдах зөвлөл нь сургуулийн захирлыг томилох, чөлөөлөх саналыг үүсгэн байгуулагчид тавьж болно.

4.5. СУИС-ийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг захирал удирдана. Сургуулийн захирал орон тооны байна. Захирал нь түүнийг томилсон төрийн захиргааны төв байгууллагатай үйл ажиллагааны гэрээ байгуулан төрийн захиргааны төв байгууллага болон Удирдах зөвлөлд ажлаа тайлагнана.

4.6. СУИС-ийн Захирал сургуулийн удирдлагыг Монгол Улсын хууль тогтоомж, энэхүү дүрэм, сургуулийн дотоод журам, үүсгэн байгуулагчтай байгуулсан гэрээний дагуу хэрэгжүүлнэ. Захирал эзгүй байх хугацаандаа албан үүргээ аль нэг дэд захирал, өөр албан тушаалтанд түр орлуулан гүйцэтгүүлж болно. Үүрэг гүйцэтгэгч этгээд гаргасан шийдвэрийнхээ хариуцлагыг өөрөө хүлээнэ.

4.7. Захирал нь дараах эрх, үүргийг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулна.

4.7.1. Сургуулийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдах, зохион байгуулах, ерөнхий менежерийн бүрэн эрхийг хуулийн дагуу хэрэгжүүлэх;

4.7.2. Дээд боловсрол, шинжлэх ухаан, соёл урлаг, технологийг хөгжүүлэх төрийн бодлогод нийцүүлэн сургуулиа хөгжүүлэх чиглэл, хөтөлбөр, төлөвлөгөө боловсруулан Захиргааны зөвлөл, Эрдмийн зөвлөл, Удирдах зөвлөлөөр хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүлж, хэрэгжүүлэх, тайлагнах;

4.7.3. СУИС-ийн нэгж, бүтцийн болон салбар, харьяа сургуулийг хэвийн, тогтвортой ажиллах нэгдсэн зохицуулалт, удирдлагаар хангах, тэдгээрийн үйл ажиллагааны чанарын талаар байнгын бүрэн


6

дүүрэн мэдээлэлтэй байх үүрэг хүлээнэ.

4.7.4. Суралцагчдын суралцах нөхцөлийг бүрдүүлж, тэдний эрүүл мэнд, аюулгүй байдлыг хангах, нийгмийн үйлчилгээнд хамруулах;

4.7.5. Багш, ажилтан, ажилчид, уран бүтээлч, эрдэм шинжилгээний ажилтан үр бүтээлтэй ажиллах нөхцөл бүрдүүлж, тэднийг хөгжүүлэх;

4.7.6. Сургуулийн үндсэн үйл ажиллагааны чанарыг тасралтгүй дээшлүүлэх арга хэлбэрийг боловсронгуй болгох;

4.7.7. Сургуулийг хөгжүүлэх санхүү, хөрөнгийн эх үүсвэрүүдийг бүрдүүлэхэд идэвх санаачилгатай ажиллах;

4.7.8. СУИС-ийг гадаад, дотоод харилцаанд төлөөлж, сургуулийн дотоод, гадаад хамтын ажиллагааг бэхжүүлж, сургалт, судалгаа, уран бүтээлийн түншлэлийг өргөжүүлэх;

4.7.9. СУИС нь нийгмийн өмнө хүлээсэн үүргээ хэрэгжүүлэх, иргэдийн соёл, урлагийн боловсролын түвшинг дээшлүүлэх үйлчилгээ үзүүлэх ажлыг зохион байгуулах;

4.7.10. Багш, удирдах болон гүйцэтгэх ажилтны ажлын байрны тодорхойлолтыг батлах, ажилд томилох, хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах, биелэлтийг дүгнэх, хөдөлмөрийн гэрээ цуцлах;

4.7.11. Үндсэн болон харьяаллын, үйлчилгээний нэгж байгуулах, татан буулгах, бүтэц зохион байгуулалтыг өөрчлөх саналаа Удирдах зөвлөл, Эрдмийн зөвлөл, үүсгэн байгуулагчид тавьж шийдвэрлүүлэх, гарсан шийдвэрийг хэрэгжүүлэх

4.7.12. Хууль тогтоомжид заасан бусад эрх, үүрэг;

4.8. СУИС үндсэн үйл ажиллагааны чиглэлээр дэд захирлуудтай байна. Дэд захирлуудыг захирал томилж, албан тушаалд тавих шаардлага, ажлын байрны тодорхойлолтыг батална.

4.9. СУИС-ийн захирлын дэргэд Эрдмийн зөвлөл, Захиргааны зөвлөл, Уран сайхны зөвлөлтэй ажиллана.

4.10. Захиргааны зөвлөл нь захирал бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхэд холбогдох асуудлаар шийдвэр гаргахад зөвлөгөө өгөх, захиргааны шуурхай удирдлагыг хангахад дэмжлэг үзүүлэх үүрэгтэй.

4.11. Захиргааны зөвлөлийг дэд захирлууд, бүтцийн сургуулийн захирлууд, Соёл, урлаг судлалын хүрээлэнгийн захирал бүрдүүлнэ.

4.12. СУИС-ийн Захиргааны зөвлөл дараах эрх хэмжээг хэрэгжүүлнэ. Үүнд.

4.12.1. Соёл урлагийн их сургуулийн дүрмийг хэлэлцэж, Удирдах зөвлөлөөр батлуулах;

4.12.2. Сургуулийн үйл ажиллагаа, хөгжлийн хэтийн төлвийн тухай асуудал боловсруулж, Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлэх;

4.12.3. Сургуулийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг зохион байгуулах, хяналт тавих, үнэлэлт дүгнэлт өгөх;

4.12.4. СУИС-ийн бүтцийн болон салбар, нэгжийн удирдлагын тайланг хэлэлцэх, үйл ажиллагаанд нь үнэлэлт, дүгнэлт өгөх;

4.12.5. Багш, ажилтан шинээр ажилд авах, чөлөөлөх, ажил өөрчлөх, хөдөлмөрийн гэрээ цуцлах, хариуцлага тооцох хүлээлгэх зэрэг асуудлыг хэлэлцэх;

4.12.6. Багш, ажилтан, суралцагчдыг шагнаж урамшуулах, төр, олон нийт, аж ахуйн байгууллагын шагналд тодорхойлох;

4.12.7. Сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, санхүү, аж ахуйн үйл ажиллагааг зохицуулах дүрэм, журам, зааврыг хэлэлцэж батлах;

4.12.8. СУИС-ийн бүтцийн болон салбар, харьяа нэгжийг байгуулах, өөрчлөх, татан буулгах асуудлыг хэлэлцэх;

4.13. Уран сайхны зөвлөл нь орон тооны бус байнгын үйл ажиллагаатай байна. Уран сайхны үйл ажиллагааг тусгайлсан журмаар зохицуулна.


7

Тав. Үндсэн нэгжүүдийн эрх, үүрэг, удирдлага

5.1. Үндсэн нэгжийн удирдах дээд байгууллага нь Эрдмийн зөвлөл байна.

5.2. СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөл нь эрдэм шинжилгээ, сургалт, уран бүтээлийн ажлын чиглэлийг тогтоож, түүний онол, арга зүйн түвшин, үр дүнг хэлэлцэж санал дүгнэлт гаргах, зөвлөмж өгөх зэргээр ажиллаж сургалт, арга зүй, судалгаа, уран бүтээлийн ажлыг ерөнхий удирдлагаар хангах үндсэн чиг үүргийг гүйцэтгэнэ. Эрдмийн зөвлөлийн үйл ажиллагааг журмаар зохицуулна.

5.3. Эрдмийн зөвлөл нь сургуулийн үндсэн нэгжийн Захиргаанаас санал болгосон эрдмийн зэрэгтэй багш, эрдэм шинжилгээний ажилтны төлөөллөөс бүрдэнэ. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүнээр салбарын эрдэмтэд, тэргүүлэх уран бүтээлчид, мэргэжлийн байгууллагын төлөөллийг ажиллуулж болно.

.4. Эрдмийн зөвлөлийн үйл ажиллагааны үндсэн хэлбэр нь нийт гишүүдийн хуралдаан байна. Хуралдааны хооронд чиг үүрэгт хамаарах үндсэн асуудлаар төрөлжсөн хороод ажиллаж болно.

5.5. СУИС-ийн эрдмийн зөвлөл дараах эрх үүргийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

5.5.1. СУИС-ийн үйл ажиллагааны хөтөлбөр, хөгжлийн хэтийн төлөв, чиглэл, сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын агуулга, технологийн асуудлыг хэлэлцэж тодорхойлох;

5.5.2. Бүтцийн болон салбар сургууль, нэгжийн эрдэм шинжилгээний ажлын тайланг хэлэлцэж, үнэлэлт дүгнэлт гаргах;

5.5.3. Багш, эрдэм шинжилгээний ажилтанд цол олгох, тэднийг төрийн шагнал болон академийн гишүүнд нэр дэвшүүлэх.

5.5.4. Гадаадын их, дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллагатай байгуулсан хамтын ажиллагааны гэрээ хэлцлийн биелэлтийг зохион байгуулах, олон улсын байгууллагад гишүүнээр элсэх санал дэвшүүлэх;

5.5.5. Дотоод, гадаадын эрдэмтэн, уран бүтээлч, төр, олон нийтийн зүтгэлтэнд хүндэт доктор, хүндэт профессор цол олгох

5.5.6. Соёл, урлагийн боловсрол, шинжлэх ухааны бодлого, судалгааны шинэ чиглэл бий болгох асуудлаар боловсруулсан хөтөлбөр, санал дүгнэлт, зөвлөмжийг хэлэлцэн шийдвэрлэх

5.5.7. Эрдмийн зөвлөлийн ажиллах журмыг зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн баталж мөрдөх

5.6. Бүтцийн болон салбар сургуулийн үйл ажиллагааг СУИС-ийн дүрэмд нийцүүлэн боловсруулж, СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталсан тус тусын дотоод журмаар зохицуулна.

5.7. Бүтцийн болон салбар сургууль нь үйл ажиллагааны үндсэн чиг үүргээ хэрэгжүүлэх ажил үүргийг албан тушаалтан, нэгжид зохистой хуваарилсан, зохион байгуулалтын оновчтой бүтэцтэй байна.

5.8. Бүтцийн болон салбар сургуулиуд нь үйл ажиллагаа, үндсэн хөрөнгө, санхүүгийн холбогдолтой баримт бичгийг хууль тогтоомжид нийцүүлэн хөтөлж, архивын нэгж болгон хадгална. Сургуулийн үйл ажиллагаанд холбогдох статистик мэдээ, бүртгэл, мэдээллийг бүрэн хөтөлж, суралцагчид, төгсөгчдийн сурлага, тэдэнд олгосон боловсролын баримт бичгийн талаарх мэдээллийг үрэгдүүлэхгүй, засвар, өөрчлөлт хийхгүй, бодитой байлгах нөхцөлийг бүрдүүлж ажиллана.

5.9. СУИС ба харьяаллын нэгж хоорондын харилцааг тусгай журам, гэрээгээр зохицуулна.

5.10. Бүтцийн болон салбар сургуулийн захирлыг 3 жилээр СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилно.

5.11. Бүтцийн болон салбар сургуулийн захирал жил бүр үйл ажиллагааны төлөвлөгөө боловсруулан мөрдөж, биелэлтийг хамт олны хуралд болон Захиргааны зөвлөлд тайлагнана.

5.12. Бүтцийн болон салбар сургуулийн захирал томилолтын хугацаа дуусахаас 30 хоногийн өмнө хамт олонд ажлаа тайлагнаж, үнэлүүлэх бөгөөд тэр нь түүнийг улируулан томилох, үр дүнгийн гэрээг цуцлах үндэслэл болно.

5.13. Бүтцийн болон салбар сургуулийн захирлын ажлын үндсэн чиг үүрэг:

5.13.1. СУИС-ийн нэгдсэн бодлого, стратеги, СУИС-ийн дүрэм, эрдмийн зөвлөлийн шийдвэр, СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталсан журмын хүрээнд сургуулийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлыг удирдах, үндсэн нэгжийн үйл ажиллагааг удирдах:

5.13.2. Үндсэн нэгжийг хөгжүүлэх бодлого, хөтөлбөр боловсруулан мөрдөж ажиллах;


8

5.13.3. Захирлын дэргэд түүнд зөвлөх, шийдвэрийн үндэслэлд санал өгөх эрхтэй Захиргааны зөвлөл байх бөгөөд бүрэлдэхүүнд нь сургуулийн нэгжүүдийн удирдлага орно;

5.13.4. Шаталсан мэргэжлийн сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулах, хэрэгжүүлэх, гүйцэтгэлд хяналт тавих, магадлан итгэмжлүүлэх ажлыг нэгдсэн удирдлагаар хангаж, зохион байгуулах;

5.13.5. Сургалтын үйл ажиллагаа, үйлдвэрлэлийн дадлагыг хянах, зохицуулах;

5.13.6. Суралцагчийн багц цагийг тооцох, анги дэвшүүлэх;

5.13.7. Суралцагчийг шалгалтанд оруулахтай холбоотой харилцааг зохицуулах, шийдвэрлэх;

5.13.8. СУИС-ийн дүрэм, журмын хүрээнд элсэлт, төгсөлтийн ажлыг зохион байгуулах.

5.13.9. Сургууль ба нийгмийн харилцаа холбоог хөгжүүлэх, төгсөгчдийг ажлын байрны мэдээллээр хангах, ажлын байранд зуучлах, мэргэжил дээшлүүлэх боломж олгох, сургуулийг хөгжүүлэхэд төгсөгч, дэмжигчдийг татан оролцуулах мехнизм бий болгож хэрэгжүүлэх,

5.13.10. Сургуулийн хүний нөөцийн бодлогыг шийдвэрлүүлэх;

5.13.11. Хуваарилагдсан төсөв, орлогыг захиран зарцуулах, гүйцэтгэлийг ил тод мэдээлэх;

5.13.12. Үндсэн нэгжийн материаллаг баазыг бэхжүүлэх, багш, ажилтан, суралцагчдын ажиллах, суралцах таатай орчин, нөхцөл бүрдүүлэх;

5.13.13. Сургуулийн нэгжийн үйл ажиллагаанд үнэлэлт, дүгнэлт өгөх, удирдлагыг томилуулах саналыг СУИС-ийн захиралд танилцуулах

5.13.14. Сургуулийн гадаад, дотоод хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх;

5.13.15. Багш, ажилтантай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах, гэрээ цуцлах саналыг СУИС-ийн захиралд уламжилж, шийдвэрлүүлэх

Зургаа. СУИС-ийн сургалтын үйл ажиллагаа

6.1. СУИС шаталсан, кредит системт хичээлийн хөтөлбөрөөр диплом, бакалавр, магистр, докторын зэрэгтэй мэргэжилтэн бэлтгэнэ. СУИС бакалавр, магистр, докторын зэрэг олгох болон богино хугацааны мэргэжил дээшлүүлэх, хос, хавсрага хөтөлбөрөөр сургалтын үйл ажиллагаа эрхэлнэ. Урлагийн мэргэжлийн дунд сургууль төгссөн болон мэргэжлээрээ соёл, урлагийн байгууллага, сургуульд олон жил үр бүтээлтэй ажилласан уран бүтээлчдийг эчнээ болон зайн хэлбэрээр сургаж, бакалаврын зэрэг олгож болно.

6.2. Тус сургуульд дээд боловсрол эзэмшүүлэх сургалт өдөр, орой, эчнээ, экстернат, зайн хэлбэртэй байна.

6.3. Сургууль үндсэн сургалтын зэрэгцээ элсэгчид, боловсрол нөхөн эзэмшигчид, мэргэжил дээшлүүлэгчдэд зориулсан бэлтгэл болон богино хугацааны сургалт, мастер сургалтууд зохион байгуулна. Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрийг сургалтын чиглэл, түвшин бүрээр зохих стандартыг үндэслэн боловсруулж, баталгаажуулсны үндсэн дээр сургалтыг зохион байгуулна. Сургалтанд хамрагдаж, шалгагдсаныг гэрчлэх баримт бичиг олгоно.

6.4. Дээд боловсрол эзэмшүүлэх сургалтыг мэргэжил, сургалтын чиглэл, түвшин бүрээр зохих стандартыг үндэслэн боловсруулж, баталгаажуулсан сургалтын төлөвлөгөө, хичээлийн хөтөлбөрийн дагуу явуулна.

6.5. Сургалтын төлөвлөгөө, хичээлийн хөтөлбөр боловсруулах, батлах, тэдгээрт өөрчлөлт оруулах талаар Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас баталсан Бакалаврын хөтөлбөрт тавигдах шаардлагад нийцүүлэн хөтөлбөр батална. Хөтөлбөрт өөрчлөлт оруулахыг хөтөлбөрийн ерөнхий хороо шийдвэрлэнэ. Тухайн хөтөлбөрийн сургалтын бүх хэлбэрт боловсролын нэгдсэн нэг стандартыг мөрдөнө.

6.6. СУИС-ийн өдөр, эчнээ, орой, экстернат хэлбэрийн сургалтын хичээлийн жил 8 дугаар сарын сүүлийн долоо хоногийн даваа гаригт эхэлнэ. Эчнээ, орой, экстернат хэлбэрийн сургалт эхлэх хугацааг жил бүрийн бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикаар зохицуулна.

6.7. Дээд боловсрол эзэмшүүлэх үйл ажиллагаанд боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн


9

захиргааны төв байгууллагаас баталсан дээд боловсролын сургалт эрхлэх нийтлэг дүрэм, журмыг баримтална.

6.8. Суралцагчид суралцах хугацаандаа сургуулийн лаборатори, урлан, студи, театрт, дадлагын баазад хийсэн судалгааны болон уран бүтээлийн ажил, үйлдвэрлэлийн дадлага нь үндсэн сургалтын бүрэлдэхүүн хэсэг болно. Суралцагчдын үйлдвэрлэлийн дадлагын хөтөлбөр, дүрмийг Эрдмийн зөвлөлийн саналыг үндэслэн захирал батална.

6.9. Суралцагчийн мэдлэг, чадвар, дадлыг боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас баталсан журмыг үндэслэн боловсруулж, сургуулийн Эрдмийн зөвлөл хэлэлцэн баталсан сургуулийн хэмжээнд мөрдөх журмын дагуу дүгнэнэ.

6.10. Суралцагчдыг элсүүлэхэд боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас баталсан журам, хяналтын тоог баримтална.

6.11. Сургууль төгсөгчдөд боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас тогтоосон журмын дагуу диплом, энгэрийн тэмдэг олгоно.

6.12. Сургууль суралцагчийн суралцсан байдлын талаар холбогдох мэдээ, нотолгоог суралцагч болон эцэг эх, захиалагчийн хүсэлтээр саадгүй гаргаж өгөх үүрэг хүлээнэ.

Долоо. Үндсэн нэгжийн бүтэц, зохион байгуулалт

7.1. Бүтцийн сургууль нь нэгжүүдээс гадна сургалтын чанарын удирдлагыг хэрэгжүүлэх үүрэгтэй Сургалтын албатай байна. Албаны үйл ажиллагааг тусгай журмаар зохицуулна

7.2. Бүтцийн сургуулийн нэгжийн орон тоог чиглэл бүрээр ялгавартайгаар Захиргааны зөвлөл тогтооно.

7.3. Бүтцийн сургуулийн нэгжийн эрхлэгч нь шинжлэх ухааны тухайн салбараар мэргэшсэн, их, дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллагад 5-аас доошгүй жил ажилласан, докторын зэрэгтэй эрдэмтэн эсвэл соёл, урлагийн мэргэжлийн байгууллагад мэргэжлээрээ 5-аас доошгүй жил ажилласан, магистр болон түүнээс дээш зэрэгтэй уран бүтээлч, багш байна.

7.4. Бүтцийн сургуулийн нэгжийн эрхлэгчийг тухайн хамт олны саналыг үндэслэн, захирал санал болгосноор 3 жилийн хугацаагаар СУИС-ийн захирал томилно.

7.5. Бүтцийн нэгжийн эрхлэгч жил бүр тайлан тавьж, хамт олноор үнэлүүлнэ. Хамт олны ердийн олонх хангалтгүй гэж үнэлсэн, СУИС болон үндсэн нэгжийн захиргааны өмнө хүлээсэн үүргээ зохих ёсоор гүйцэтгээгүй эрхлэгчийг өөрчлөх саналыг захирал СУИС-ийн захиралд тавина. Энэ нөхцөлд захирал ажлын тав хоногт багтаан хариу өгөх, эсвэл эрхлэгчийг ажлаас чөлөөлнө.

7.6. Тэнхимийн хэрэгжүүлэх чиг үүрэг:

7.6.1. Холбогдох мэргэжлээр шаталсан бакалавр, магистр, докторын сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулан, гүйцэтгэлийг хариуцан хэрэгжүүлж, хөтөлбөрийн үр дүн, чанар байдалд байнгын дүн шинжилгээ, өөрийн үнэлгээ хийж, магадлан итгэмжлүүлэх;

7.6.2. Хөдөлмөрийн зах зээлийн хэрэгцээ, нийгмийн захиалга, мэргэжлийн хөгжлийн чиг хандлагын дагуу сургалтын хөтөлбөрийг боловсронгуй болгох, зохих журамд нийцсэн сургалтын агуулга, стандартыг боловсруулах;

7.6.3. Мэргэжлийн ном, сурах бичиг, хичээлийн хэрэглэгдэхүүн, гарын авлага, аргачилсан заавар боловсруулах, суралцагчдыг үзүүлэн таниулах болон суралцах материалаар бүрэн хангах ажлыг зохион байгуулж, багш нарынхаа мэргэжлийн сургалт, заах аргын ажлыг нэгдсэн удирдлагаар хангах;

7.6.4. Үйлдвэрлэл, багшлах болон танилцах дадлага, бие даах ажил, ангийн ажил (төсөл), бакалаврын болон магистрын төгсөлтийн ажил, диссертац удирдах, суралцагчийн мэдлэг чадварыг улирлын явц, эцэст дүгнэх, төгсөлтийн шалгалтыг зохистой арга хэлбэрээр зохион байгуулах;

7.6.5. Сургалт, судалгааны ажлын нэгдлийг хангах, судалгааны үр дүнг үйлдвэрлэл практикт нэвтрүүлэх, нийгмийн эрэлт хэрэгцээнд нийцсэн мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлэх;

7.6.6. Багшлах бүрэлдэхүүнийг эрдэмжүүлэх, мэргэжлийн мэдлэг, багшлах ур чадварыг нь дээшлүүлэх ажлыг зохион байгуулах, ажлын үр бүтээлийг нь үнэлэн дүгнэх;


10

7.6.7. Багш, эрдэм шинжилгээний болон туслах ажилтны ажил үүргийн хуваарь, албан тушаалын зэрэглэл, цагийн ачааллыг гаргах, гүйцэтгэлийг хянах, багш ажилтны ёс зүйд хяналт тавих;

7.6.8. Сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын орчин нөхцөлийг сайжруулах, мэргэжлийн эрдэм судлалын ажлын тэргүүлэх чиглэлийг тогтоох, судалгааны төсөл боловсруулах, өрсөлдөх чадвараа дээшлүүлэх, эрдэм шинжилгээний ажлын санхүүжилтийн эх үүсвэр олох, төсөл хэрэгжүүлэх, тэнхимийн орлогыг нэмэгдүүлэхэд санаачлага гаргах;

7.6.9. Тэнхим эрдэм шинжилгээний семинарыг бакалавр, магистр, докторын сургалт, судалгаа, уран бүтээлийн чиглэлээр тогтмол явуулах, мэргэжлийн сургалт, заах арга, онол практикийн хурал зохион байгуулах, судалгааны үр дүнг хэвлэн нийтлүүлэх;

7.6.10. Мэргэжлийн салбарын суралцагчдыг эрдэм шинжилгээний ажил, уран бүтээл хийх арга барилд сургах, авьяас чадварыг нь нээн хөгжүүлэх, иргэний соёл төлөвшүүлэх;

7.6.11. Төгсөгчдийн мэргэжлийг дээшлүүлэх, тэдэнтэй тогтвортой хамтран ажиллах механизм бүрдүүлэх, төгсөгчдийн мэргэжлийн чадвар болон сургалтын хөтөлбөрт үнэлгээ авах зэргээр ажил олгогчидтой хамтран ажиллах;

7.6.12. Тэнхим, урлан, студи, лабораторийн хөгжлийн чиг хандлага, үнэт зүйл, зорилго, зорилтыг урт ба дунд хугацаагаар төлөвлөх, хэрэгжилтийг үе шаттайгаар зохион байгуулах;

7.6.13.Гадаад харилцааг өргөжүүлэх, төрийн болоод холбогдох мэргэжлийн байгууллага, гадаад, дотоодын их, дээд сургууль, мэргэжлийн тэнхим, эрдэм шинжилгээний болон бизнесийн байгууллагатай түншлэл, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, хамтарсан хөтөлбөрийг санаачилж хэрэгжүүлэх;

7.6.14. СУИС-ийн дүрэм, журамд заасан бусад чиг үүргийг хангах;

7.7. Профессорын багийн хэрэгжүүлэх чиг үүрэг:

7.7.1. Судалгааны төсөл боловсруулан эрдэм шинжилгээний ажлын санхүүжилтийн эх үүсвэр олох;

7.7.2. Сургалтын багц цагийн хэмжээнд мэргэжлийн хичээлүүдийг заах, ахисан түвшний сургалтын чанарыг сайжруулах;

7.7.3. Сургалт судалгааны ажлын нэгдлийг хангах;

7.7.4. Мэргэжлийн чиглэлийн дагуу эрдэм шинжилгээний хурал, семинар, сургалт зохион байгуулах, мэргэжлээ сурталчлах;

7.7.5. Суралцагчдыг эрдэм шинжилгээний ажлын арга барилд сургах, авьяас чадварыг нээн хөгжүүлэх;

7.7.6. Судалгааны чиглэлийн дагуу сургууль, орон нутаг, улсын түвшинд олон нийтийн үйлчилгээ үзүүлэх;

7.7.7. Судалгааны ажлын онолын түвшинг тасралтгүй дээшлүүлэх зарчим баримтлан ажиллах;

7.7.8. Судалгааны ажлын үр дүнгийн нийгэм, эдийн засгийн үр нөлөөг дээшлүүлэх, хэрэгжүүлэхийн тулд санаачлага гаргах;

7.7.9. СУИС-ийн дүрэм, журамд заасан бусад чиг үүргийг хангах;

7.8. Үндсэн болон бүтцийн нэгжийн дэргэд шинжлэх ухааны тодорхой чиглэлээр эрдэм шинжилгээний ажил эрхэлдэг судалгааны төв байгуулж болно.

7.8.1. Судалгааны төвийн бүтэц, ажиллах журмыг үндсэн нэгжийн Эрдмийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн батална.

7.8.2. Судалгааны төв нь өөрийгөө санхүүжүүлэх зарчмаар ажиллах бөгөөд орлогын тодорхой хувийг үндсэн буюу бүтцийн нэгжид хуваарилах үүрэг хүлээнэ.


11

Найм.Сургуулийн багш, ажилтан

8.1. СУИС-ийн профессор багш нь зөвлөх профессор, тэргүүлэх профессор, профессор, дэд профессор, ахлах багш, багш, дадлагажигч багшийн албан тушаалын зэрэглэлээр ажиллана. СУИС-ийн багшийн албан тушаалын шаардлага, зэрэглэлийн шалгуур үзүүлэлтийг боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын баталсан журмыг үндэслэн захирлын тушаалаар баталж мөрдөнө.

8.2. Багш тухайн албан тушаал (ажлын байрын тодорхойлолт)-д хамаарах ажил, үүргийг захирал буюу түүний эрх олгосон ажилтантай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээ, контрактын үндсэн дээр гүйцэтгэнэ. Уг гэрээ, контрактад албан тушаалын нэр, тухайн багшийн ажил үүргийг гүйцэтгэхэд шаардагдах нөхцөл, ажлын цаг, давхар, нэмэлт болон сургуулиас гадуур эрхлэх ажил, хариуцах эд хөрөнгө, хүлээх хариуцлага, тусгай шаардлага, ёс зүйн хэм хэмжээ, цалин хөлс зэргийг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу тодорхой тусгасан байна.

8.3. Багшийн ажлын сул орон тоог нийтэд зарлаж, багшийг сонгон шалгаруулж авна. Дотоод, гадаадын эрдэмтэн, салбарын тэргүүлэх уран бүтээлчдийг урилгаар ажиллуулж болно.

8.4. СУИС-ийн багш дараах эрх эдэлнэ:

8.4.1. Сургалтын үйл ажиллагааг хэвийн явуулах нөхцөл бололцоо (ажиллах өрөө, ширээ, сандал, интернетэд холбогдсон компьютер, бичгийн хэрэгсэл, холбогдох мэдээ, мэдээлэл зэрэг)-гоор хангуулах;

8.4.2. Сургалтад шинжлэх ухааны нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн онол, сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын дэвшилтэт технологи, арга барил, боловсролын стандартад нийцсэн сурах бичиг, сургалтын хэрэглэгдэхүүнийг сонгон хэрэглэх;

8.4.3. Суралцагчид зөвлөгөө өгөх, шаардлага тавих, суралцагчийн мэдлэг, чадвар, дадлыг үнэлэх, тэдний авьяас, бие сэтгэцийн хөгжилд тодорхойлолт өгөх;

8.4.4. Суралцагчийг сонгон суралцуулах, мэргэжлийн сургалт зохион байгуулах;

8.4.5. Судалгаа, шинжилгээ, уран бүтээлийн ажил хийх, мэргэжлийн дагуу зөвлөхөөр ажиллах;

8.4.6. Сургуулийн удирдах болон мэргэжлийн байгууллагад сонгох, сонгогдох, мэргэжлийн нийгэмлэг, холбоонд сонгуульт үүрэг гүйцэтгэх;

8.4.7. Хөдөлмөрөө бодитой үнэлүүлэх, нийгмийн зохих хангамж, хөнгөлөлт эдлэх;

8.4.8. Бүтээлийн чөлөө авах;

8.4.9. Хууль тогтоомжид заасан бусад эрх.

8.5. Багш дараах үүрэгтэй:

8.5.1. Хуваарьт хичээлийг төлөвлөсөн цагт тасралтгүй, чанартай хөтлөн явуулж, боловсролын стандарт хэрэгжүүлэх;

8.5.2. Багшийн ёс зүй, нэр төрийг эрхэмлэн сахих;

8.5.3. Суралцагчдад сурах төлөвлөгөөгөө боловсруулах, бие даан ажиллахад нь мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө, чиглэл өгч, удирдах;

8.5.4. Онолын мэдлэг, заах арга, ур чадвараа дээшлүүлэх;

8.5.5. Суралцагчийн бие даасан байр суурь, үзэл бодолд хүндэтгэлтэй хандаж, тэднийг ялгаварлан гадуурхахгүй байх, нэр төрийг нь хүндэтгэн хамгаалах;

8.5.6. Суралцагч бүрийн онцлог байдлыг хүлээн зөвшөөрч хүнлэг харилцах, өөрийгөө хөгжүүлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх;

8.5.7. Суралцагчийн эрүүл мэнд, аюулгүй байдалд анхаарал тавих;

8.5.8. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг эрхлэн явуулах;

8.5.9. Хууль тогтоомжид заасан болон сургуулийн үйл ажиллагаатай холбоотой бусад үүрэг.

8.5.10. Төгсөлтийн ажлыг стандартад заасны дагуу чанартай удирдах.

8.6. Багшийн гүйцэтгэх сургалт, судалгаа, уран бүтээл, нийтэд үйлчлэх ажлын ачаалал, түүнийг тооцох журмыг сургуулийн Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэн захирлын тушаалаар баталж, мөрдөнө.


12

8.7. Багшийн ажлыг тусгай журмын дагуу дүгнэнэ. Журамд багшийн ажлыг дүгнэх шалгуур, үзүүлэлтүүд, дүгнэх хугацаа, зохион байгуулалтыг тодорхой тусгасан байна.

8.8. Захиргаа, аж ахуй, инженер-техникийн, үйлдвэрлэлийн, сургалт, судалгааны туслах ажилтан болон бусад ажилтны эрх үүргийг Монгол Улсын хөдөлмөрийн тухай хууль тогтоомж, СУИС-ийн хөдөлмөрийн дотоод журам, албан тушаалын ажлын байрны тодорхойлолтод тусгаж ажиллана. Эдгээр ажилтны хөдөлмөрийн харилцааг хөдөлмөрийн гэрээ, контрактаар зохицуулна.

Ес. СУИС-ийн суралцагчид9.1. СУИС-д Монгол Улсын болон гадаадын иргэнийг яс үндэс, гарал үүсэл, хүйс, нас шашин шүтлэг

харгалзахгүйгээр холбогдох хууль, журмын дагуу элсүүлэн суралцуулна. Суралцагч нь зохих журмын дагуу элсэлтийн шалгалт өгч, захирлын тушаалаар сургуульд элссэн байна.

9.2. Суралцагч дараах эрхийг эдэлнэ:

9.2.1. Зохих шаардлагыг хангасан сургалт явуулах хичээлийн байр, дотуур байр, ширээ, сандал, үзүүлэн таниулах, студи, театр, хөгжмийн зэмсэг, туслах төхөөрөмж, номын сан, лаборатори, дадлага-туршилтын газар, сургалт, эрдэм шинжилгээний зориулалттай бусад хэрэгсэл, интернетийн сүлжээ зэрэг суралцахад шаардлагатай нөхцөл бололцоогоор хангуулах, тэдгээрийг зохих журмын дагуу ашиглах;

9.2.2. Сургуулийн санал болгосон хичээлээс сонгон судлах, хувийн төлөвлөгөө гаргах, зөвлөгөө чиглэл авах, суралцах хугацаа, хэлбэрийн талаар санал тавьж шийдвэрлүүлэх;

9.2.3. Сургууль, багшийн үйл ажиллагаатай холбогдох асуудлаар санал шүүмжлэл гаргах, шаардлага тавих;

9.2.4. Хууль, тогтоомж, дүрэм журамд заасны дагуу тусламж, тэтгэмж авах, хөнгөлөлт эдлэх;

9.2.5. Сургалтын төлбөр, хандивын зарцуулалт, ашиглалтын талаар мэдээлэл авах, хяналт тавих;

9.2.6. Зарим хичээлийг бие даан судлах;

9.2.7. Эрдэм шинжилгээний ажил, бага хуралд оролцох;

9.2.8. Бүтээлээ хэвлүүлэхээр санал дэвшүүлж, шийдвэрлүүлэх;

9.2.9. Сургалт, судалгаа, уран бүтээл, нийгмийн халамжийн үйл ажиллагаатай холбоотой асуудлыг хэлэлцэх, шийдвэрлэхэд шууд буюу төлөөллөөр оролцох;

9.2.10. Магистрант бол оюутанд мэргэжлийн зөвлөгөө өгөх, түүний судалгааны болон дадлагын ажлыг удирдах;

9.2.11. Докторант бол хичээл заах, оюутан, магистрантын эрдэм шинжилгээний ажил удирдах;

9.2.12. Мэргэжлийн уралдаан тэмцээнд оролцох, хүндэтгэх шалтгааны улмаас жилийн чөлөө эдлэх, төлбөрийн зөрүүг буцааж авах;

9.2.13. Хууль тогтоомжид заасан бусад эрх;

9.3. Суралцагч дараах үүрэгтэй:

9.3.1. Сургалтын хөтөлбөрийн агуулгыг хугацаанд нь бүрэн эзэмших;

9.3.2. Сургуулийн дүрэм, дотоод журам, сургалтын гэрээний нөхцөлийг сахих;

9.3.3. Сургалтын төлбөрийг гэрээний дагуу хугацаанд нь төлөх;

9.3.4. Бие дааж суралцах арга барилыг эзэмших;

9.3.5. Багш, шавийн харилцааг хүндэтгэн дээдлэх;

9.3.6. Сургуулийн дүрэм, дотоод журмыг хүндэтгэн сахих;

9.3.7. Гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, өөрийгөө болон нөхдийгөө түүнээс хамгаалах;

9.3.8. Хууль тогтоомжид заасан бусад үүрэг;

9.4. Суралцагчийг шилжүүлэх, хасах, тэдэнд чөлөө олгох, түүний сургалтын төлбөр болон хүлээх хариуцлагатай холбоотой асуудлыг холбогдох журам, заавар, сургалтын гэрээний хүрээнд шийдвэрлэнэ.

9.5. Өөр сургуулийн суралцагч шилжин ирж суралцаж болно. Ийнхүү шилжин сурахад түүний багц цагийг хүлээн зөвшөөрөх асуудлыг холбогдох журмаар зохицуулна. Шилжин ирж буй суралцагчийн


13

сургалтын холбогдолтой баримт бичгийн бодит байдлыг хянасны үндсэн дээр түүнийг шилжүүлэн авч суралцуулах эсэх асуудлыг шийдвэрлэнэ.

9.6. Суралцагч сургуулийнхаа дүрэм, журмын хүрээнд өөр сургуулиас багц цаг цуглуулж болно.

9.7. Сургууль бэлтгэл ангийн болон мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдах, өөр сургуульд сурч буй боловч тухайн сургуульд хоёр дахь мэргэжил эзэмшихээр буюу эсвэл багц цаг цуглуулахаар суралцах боломжийг иргэдэд холбогдох дүрэм журмын дагуу олгоно.

9.8. Сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажилд өндөр амжилт үзүүлсэн, иргэний идэвх, санаачилга гаргаж, манлайлсан суралцагчийг шагнаж урамшуулна.

9.9. СУИС-ийн дүрэм, журам, оюутантай байгуулсан суралцах гэрээг зөрчиж, буруутай нь тогтоогдсон оюутан, суралцагчийг сануулах, сургуулиас хөөх, гэмт хэргийн шинжтэй бол хуулийн байгууллагад шилжүүлэн шийдвэрлэх зэрэг арга хэмжээг авах шийдвэрийг бүтцийн сургуулийн захирлын саналаар сургуулийн Захирал шийдвэрлэнэ.

9.10. Сахилгын арга хэмжээг зөрчлийг илрүүлснээс хойш 1 сарын дотор авна.

Арав. Багш, ажилтан, оюутны байгууллага

10.1. СУИС-ийн багш, эрдэм шинжилгээний ажилтан, суралцагчдын эрх ашгийг хамгаалах зорилготой, сайн дурын үндсэн дээр эвлэлдэн нэгдсэн байгууллага өөрийн удирдлагын зарчимд тулгуурлан ажиллаж болно.

10.2. Багш, эрдэм шинжилгээний ажилтан, оюутны байгууллага нь зөвхөн СУИС-ийн багш, ажилтан, суралцагчдын төлөөллөөс бүрэлдэнэ.

10.3. СУИС-ийн багш, эрдэм шинжилгээний ажилтан, оюутны төв байгууллага нь төрийн бус байгууллагын тухай хуульд зааснаар байгуулагдаж, үйл ажиллагаа явуулж болно. Үйл ажиллагаа явуулахдаа бусдыг өдөөн хатгах, уруу татах, худал ташаа мэдээлэлд үндэслэн ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулахыг хориглоно.

10.4. Сургуулийн дэргэдэх багш, ажилтан, оюутны байгууллагын ажиллах журмыг СУИС-ийн багш, ажилтан, оюутны төв байгууллага батална.

10.5. Багш, ажилтан, оюутны байгууллагын ажиллах журам, энэ дүрэм болон холбогдох хууль тогтоомжид нийцсэн байна.

Арван нэг. Номын сан11.1. СУИС-ийн номын сан нь сургалт, уран бүтээл, эрдэм шинжилгээний бүтээлийг хадгалж,

арвижуулж байхын зэрэгцээ ном зүй, номын сан судлалын чиглэлээр судалгаа хийдэг эрдэм шинжилгээ-үйлчилгээний нэгж мөн. Номын сангийн үйл ажиллагааг журмаар зохицуулна.

11.2. СУИС-ийн номын сан төв, бүтцийн болон салбар нэгжийн номын сангаас бүрдэнэ.

11.3. Номын сан нь сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, соёлын үйл ажиллагааг мэдээллээр хангах, ном зүй, номын сан судлалаар судалгаа хийж, үйлчлүүлэгчдэд стандарт нөхцөл бүрдүүлэх, номын сангийн фондыг ямагт баяжуулж, олон улсын номын солилцоонд оролцох, бүрэлдэхүүний болон салбарын нэгжийн номын санд мэргэжил, арга зүйн туслалцаа үзүүлэх зэрэг үндсэн үүрэгтэй.

11.4. Бүтцийн болон салбарын нэгжийн номын сангийн ажиллах журам, нөхцөлийг СУИС-ийн номын сангийн удирдлага тухайн бүрэлдэхүүний болон салбарын нэгжийн удирдлагатай зөвшилцөн тодорхойлно.

11.5. СУИС-ийн төв номын сангийн эрхлэгчийг СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн саналаар СУИС-ийн Захирал томилно. Төв номын сангийн эрхлэгч нь СУИС-ийн номын санг удирдаж, төлөөлнө.

11.6. Төв номын сангийн эрхлэгч нь бүтцийн сургуулийн номын сангийн үйл ажиллагаанд хяналт тавьж, номын сангийн тайланг жил бүр Захиргааны зөвлөлд танилцуулж, төсөв, түүний хэрэгжилт, үр дүн, орон тоо, бүтэц зохион байгуулалт, үйлчилгээний хүртээмж, чанарын талаар санал дүгнэлт гаргаж, СУИС-ийн Захиргааны зөвлөл болон захиралд танилцуулж, шийдвэрлэх асуудлыг оруулах эрхтэй.


14

Арван хоёр. Сургуулийн эдийн засаг, хөрөнгийн бүрдүүлэлт

12.1. Санхүүгийн эх үүсвэрээ нэмэгдүүлэх, багш, ажилтан суралцагчийн нийгмийн баталгааг дээшлүүлэх зорилгоор хууль тогтоомжид нийцүүлэн явуулсан ажил, үйлчилгээнээс олсон орлогоо Боловсролын тухай хуульд заасан зориулалтын дагуу захиран зарцуулах эрхийг сургуулийн захирал эдэлнэ.

12.2. Үүсгэн байгуулагчаас сургуульд нийлүүлсэн хөрөнгө болон тухайн сургуулийн үйл ажиллагааных нь явцад бий болсон хөрөнгийг өөрийн үндсэн үйл ажиллагааны зорилго, дүрэм, үүсгэн байгуулагчтай байгуулсан гэрээнд нийцүүлэн зориулалтын дагуу үр ашигтай зарцуулна.

12.3. СУИС-ийн санхүүжилт дараах эх үүсвэрээс бүрдэнэ:

12.3.1. Улсын төсвийн хөрөнгө;

12.3.2. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын төслийн болон уран бүтээлийн санхүүжилт;

12.3.3. Бүтцийн сургуулиуд болон нэгжийн үйл ажиллагаа, сургалтын багц цагийн төлбөр;

12.3.4. Ажил, үйлчилгээний орлого;

12.3.5. Дотоод, гадаадын байгууллага, иргэдийн хандив;

12.3.6. Зээл, тусламж;

12.3.7. Бусад

12.4. Сургуульд хандивласан хөрөнгийг сургуулийн санхүүгийн тайланд тусгаж, зориулалтын дагуу ашиглана. Уг хөрөнгө нь хууль ёсны эх үүсвэртэй байна.

12.5. Сургууль санхүүгийн үйл ажиллагаандаа аудитын болон санхүүгийн хяналтын эрх бүхий байгууллагаар шалгалт хийлгэж, дүнг хамт олонд ил тод мэдээлж байна.

12.6. Сургууль хөгжлийн сантай байна. Сангийн журмыг Удирдах зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, Захирлын тушаалаар батална.

12.7. Сургууль дотоод аудитортой байна. Дотоод аудитын ажиллах журмыг тусгай журмаар зохицуулна.

Арван гурав. Дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах ба хүчин төгөлдөр болох

13.1. Сургуулийн дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах санаачилгыг Удирдах зөвлөл, Эрдмийн зөвлөл болон захирлын зөвлөлийн гишүүд, түүнчлэн багш, ажилтан, суралцагч гаргаж болно.

13.2. Сургуулийн дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудлыг Удирдах зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж батлах бөгөөд баталсан тухай шийдвэр гаргаснаар хүчин төгөлдөр болно.

---ооОоо---


15

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн

А/147 дугаар тушаалын нэгдүгээр хавсралт

СОЁЛ, УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ХӨДӨЛМӨРИЙН ДОТООД ЖУРАМНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1. Соёл, урлагийн их сургуулийн хөдөлмөрийн дотоод журам нь профессор багш, ажилтан, ажиллагсад, нийт суралцагсдын хөдөлмөрийн харилцаа, сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн үйл ажиллагааг зохицуулна.

1.2. Энэ журмыг Монгол Улсын Эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын сайдын 2000 оны 213 тоот тушаалаар баталсан “Хөдөлмөрийн дотоод журам боловсруулах загвар”-ыг үндэслэн боловсруулав.

1.3. Энэхүү журмын зорилго нь хөдөлмөрийг оновчтой зохион байгуулах, ажлын цагийг үр бүтээлтэй ашиглах, ажил, үйлчилгээний чанар, сахилга, хариуцлагыг дээшлүүлэх, Монгол Улсын Хөдөлмөрийн тухай хууль, Боловсролын тухай хууль, Дээд боловсролын тухай хууль, Төрийн албаны тухай хууль, Тэтгэвэр, тэтгэмжийн болон бусад хууль, тэдгээрт нийцүүлэн гаргасан эрхийн актууд, сургуулийн дүрмийг Соёл урлагийн их сургуулийн хэмжээнд хэрэгжүүлэхэд чиглэнэ./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

1.4 Хөдөлмөрийн олон талт харилцааны явцад үүссэн асуудлыг сургуулийн захиргаа Монгол Улсад дагаж мөрдөж байгаа хуулиуд, тэдгээрт нийцүүлэн гаргасан дүрэм, журам, сургуулийн дүрэм, хамтын гэрээ, хэлэлцээр, хөдөлмөрийн гэрээнд үндэслэн шийдвэрлэнэ.

1.5.Энэхүү журмыг хөдөлмөрийн гэрээнд оролцогч талууд чанд дагаж мөрдөх үүрэгтэй.

1.6. Журмын хэрэгжилтэд хөдөлмөрийн харилцаанд оролцогч талууд хяналт тавина.

1.7.СУИС-ийн эдийн засаг, хөгжлийн асуудлаар орон тооны бус зөвлөл Захирлын дэргэд ажиллуулж болно.

Хоёр. Хөдөлмөрийн удирдлага, зохион байгуулалт

2.1. Соёл, урлагийн их сургуулийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг захирал удирдана. Захирлын дэргэд зөвлөх эрхтэй Захиргааны зөвлөл ажиллана. Зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд дэд захирал, бүтцийн болон салбар сургуулийн захирлыг оролцуулж, захирлын тушаалаар батална.

2.2. Захиргааны зөвлөлийн журмыг СУИС-ийн Захирлын тушаалаар батална.

2.3. Захирал Монгол Улсын хууль тогтоомж, сургуулийн дүрэм, журмын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж, сургуулийн үйл ажиллагаатай холбоотой асуудлаар тушаал гаргаж, хэрэгжилтэд хяналт тавина.

2.4 СУИС-ийн захиргааны бүтцэд Сургалтын бодлогын; Сургалтын үйлчилгээний; Санхүү, эдийн засгийн; Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний; Эрдэм шинжилгээ, магистр, докторантурын; Гадаад харилцааны, Нийгмийн түншлэлийн, Бүтээлч үйлдвэрлэлийн асуудал эрхэлсэн нэгж ажиллана.

Мэргэжил дээшлүүлэх төв, ерөнхий боловсролын сургуулийн насны хүүхэд, бүрэн дунд боловсролтой иргэдэд мэргэжлийн анхан, дунд түвшний ур чадвар эзэмшүүлэх сургалтын нэгж байж болох бөгөөд тэдгээр нь хүлээсэн үүргийн дагуу үйл ажиллагаа явуулж, гүйцэтгэл, үр дүнг захирлын өмнө бүрэн хариуцаж ажиллана. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.5 Бүтцийн болон салбар сургууль нь тэнхим, сургалтын болон санхүү, үйлчилгээний хэсэг, номын сантай байна.

2.6 Бүтцийн болон салбар сургуулиуд сургалтын онцлогоос хамаарч эрдэм шинжилгээ, уран сайхны зөвлөлтэй байж болно.

2.7 СУИС-ийн дэд захирлууд, Эрдмийн зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга, Сургалтын бодлого, зохицуулалтын; Санхүү, эдийн засгийн; Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний; Эрдэм шинжилгээ, инновацийн;Хамтын ажиллагааны газрын дарга нар, ерөнхий нягтлан бодогч, аж ахуйн мннежер, бүтцийн


16

сургуулийн захирал, тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын мэргэжилтан, нягтлан бодогч, номын сангийн эрхлэгч нь удирдлагын тухайн шат шатандаа хариуцсан тодорхой ажил үүрэг, үйлчилгээнийхээ гүйцэтгэл, үр дүнг ажлын байрны тодорхойлолтын дагуу хэрэгжүүлж, дээд шатны даргын өмнө хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.8. Захирлын эрх шилжүүлж орлон ажиллах тухайд аль нэг дэд захирал, бүтцийн сургуулийн захирлын эзгүйд захиргааны зөвлөлийн аль нэг гишүүн, албадын дарга нарын эзгүйд тус албаны мэргэжилтэн,тэнхимийн эрхлэгчийн эзгүйд нэг профессор багш, ерөнхий нягтлан бодогчийн эзгүйд ахлах нягтлан бодогч түүний ажлыг орлон ажиллана.

2.9. Соёл, урлагийн их сургуулийн дэд захирлууд, бүтцийн сургуулийн захирал, тэнхимийн эрхлэгч, албад, нэгжийн дарга, эрхлэгч, ажилтан, ажилчдыг захирал ажилд томилж, ажлаас чөлөөлнө. Тэдний ажил, үүргийг ажлын байрны тодорхойлолт, хөдөлмөрийн гэрээгээр зохицуулна.

2.10. Бүтцийн сургуулийн профессор багш, ажилтан, ажилчдыг тухайн сургуулийн захирлын саналыг үндэслэн СУИС-ийн захирал ажилд томилж, ажлаас чөлөөлнө.

Гурав. Соёл урлагийн их сургуулийн дотоод үйл ажиллагаа

3.1. Захирал Монгол Улсын хууль тогтоомж, сургуулийн дүрэм, журмын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж, сургуулийн үйл ажиллагаатай холбоотой асуудлаар тушаал гаргаж, гарын үсэг зурж, байгууллагын тэмдгээр баталгаажуулна. Захирлын тушаалыг сургуулийн хамт олон дагаж мөрдөх үүрэгтэй.

3.2. Тушаалын төсөл боловсруулсан ажилтан өөрийн харьяалагдах нэгж, албаны дарга, эрхлэгч, дэд захирлуудад танилцуулсны дараа бусад нэгж, албадын дарга нарын саналыг авч тушаалын төсөлд тусган, дэд захирлууд, СУИС-ийн захиралд танилцуулна.

3.3. Захирлын тушаалын хэрэгжилтэд дэд захирлууд, Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газар, холбогдох газар, үндсэн нэгжийн дарга, захирал, эрхлэгч нар хяналт тавьж, хэрэгжилтийг захиралд танилцуулж байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Дөрөв. Төлөвлөгөө, тайлан, түүнд тавих хяналтын тогтолцоо

4.1. Сургуулийг бэхжүүлэх, хөгжүүлэх үйл ажиллагааг ойрын, дунд, урт хугацааны зорилтот ба стратегийн төлөвлөгөөний дагуу явуулна. Төлөвлөгөөний биелэлт, үр дүнд хөдөлмөрийн харилцаанд оролцогч талууд хяналт тавина.

4.2. Байгууллагын зорилтыг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг жилээр төлөвлөж ажиллана. Жилийн ажлын төлөвлөгөөнд сургуулийн эрхэм зорилгод хүрэх алхамтай холбогдуулан тухайн жилд шийдвэрлэх асуудал, авах арга хэмжээнүүдийг тусгаж, нийт ажилтны саналыг тусгаж, захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцэж, захирал батална.

4.3. СУИС-ийн төлөвлөгөөнд тусгасан ажлын хэрэгжилтийг хагас, бүтэн жилээр дүгнэж, тайлан бичиж, Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж, шийдвэрийн биелэлтийг хангаж ажиллана. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

4.4. Сургуулийн үндсэн нэгжүүд /бүтцийн болон салбар сургууль, тэнхим, нэгж, албад/ сургуулийн жилийн төлөвлөгөөг үндэслэн, хамт олны саналыг тусгаж, төлөвлөгөөтэй ажиллана. Үндсэн нэгж, албад, сургуулиуд, уран сайхны зөвлөлийн жилийн ажлын төлөвлөгөөг СУИС-ийн Захирал батална.

4.5. СУИС-ийн эрдмийн зөвлөлийн жилийн ажлын төлөвлөгөөг гишүүдийн хурал батална.

4.6. Үндсэн нэгжийн ажлын төлөвлөгөөний гүйцэтгэл, биелэлтэд бүтцийн сургуулийн захирал, тэнхимийн эрхлэгч, нэгж, албадын дарга, эрхлэгчид хяналт тавьж ажиллана.

4.7. Жилийн ажлын төлөвлөгөөний биелэлтийг хичээлийн жилийн улирал бүрийн төгсгөлд тайлан хэлбэрээр гаргаж дээд шатны удирдлагад гаргаж өгөх үүрэгтэй. Тайлан, судалгаа, тооцоог тусгай загварын дагуу бүтцийн сургуулиуд, захиргааны газрууд гаргаж, Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газарт хүргүүлсний дараа нэгтгэн гаргана./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны


17

өдрийн 147 тушаалаар өөрчилсөн/

4.8. Үндсэн нэгжүүдийн ажлын төлөвлөгөөний биелэлтийг тухайн нэгжийн багш, ажилтнуудын хурлаар хэлэлцэж, шийдвэрийг хэрэгжүүлж ажиллана.

4.9. Багш, ажилтан, ажилчид жилийн ажлаа улирал, жилээр төлөвлөж ажиллана.

4.10. Багшийн төлөвлөгөөг тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын мэргэжилтэн, нягтлан бодогч, тэнхимийн эрхлэгч, номын сангийн ажилтны жилийн ажлын төлөвлөгөөг бүтцийн сургуулийн захирал баталж, гүйцэтгэл, биелэлтэд хяналт тавьж, үр дүнг тооцож ажиллана.

Тав. Дотоод ажлын зохион байгуулалт

5.1. СУИС-ийн Захирал долоо хоног бүрийн тогтсон өдөр дэд захирлууд, гадаад харилцааны, сургалтын бодлого зохицуулалтын, санхүү, эдийн засгийн, захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний, эрдэм шинжилгээ, инновацийн, хамтын ажиллагааны газрын дарга (захиргааны газрын дарга) нарыг оролцуулан удирдлагын шуурхай зөвлөгөөн хийж байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 тушаалаар өөрчилсөн/

5.2. Зөвлөгөөнөөр өнгөрсөн долоо хоногт хийсэн ажил, удирдлагаас өгсөн үүрэг даалгаврын биелэлт, явцын талаар нэгж, албадын дарга, эрхлэгч нарын мэдээллийг сонсож, дараагийн долоо хоногт гүйцэтгэх ажил, үйлчилгээний хэлбэр зэргийг тогтооно.

5.3. Зөвлөгөөнөөр ярилцсан ажил, үүрэг, даалгаврын биелэлтэд хүний нөөц, мэдээлэл, хяналт шинжилгээ үнэлгээний алба, дотоод ажил хариуцсан ажилтан хяналт тавьж ажиллана.

5.4. Долоо хоног бүрийн тогтсон өдөр сургуулийн дотоод ажлын өдөр болох ба тэр өдрийг нийт ажилтны ажлын уулзалт, мэдээллийн цаг болгон зохицуулж болно.

5.5. СУИС-ийн үйл ажиллагааг зохицуулах эрхзүйн актууд болон Захирлын тушаал, албан бичгийн боловсруулалт хууль тогтоомжид нийцэж байгаад хяналт тавих, зөвлөх, шаардлагатай үед шүүх, хяналтын байгууллагын өмнө СУИС-ийн төлөөллийн үүрэг гүйцэтгэх хуулийн зөвлөх ажиллуулж болно. Хуулийн зөвлөх нь шаардлагатай үед шүүх, хяналтын байгууллагын өмнө СУИС-ийн төлөөллийн үүрэг гүйцэтгэж оролцоно.

Зургаа. Тэмдэг, хэвлэмэл хуудас хэрэглэх, албан хэрэг хөтлөлт, хадгалалт, хамгаалалт

6.1. Соёл, урлагийн их сургуулийн тэмдгийг захирал барина. Захирлыг эзгүй үед түр орлох дэд захирал тушаалаар тамга, тэмдэг хэрэглэх ба түүнийг тусгай битүүмжлэлтэй шүүгээ /сейф/-нд хадгална.

6.2. Албан хэргийн хэвлэмэл хуудсыг хэрэглэх, хадгалах, хамгаалах, баримт бичгийг боловсруулах, албан хэрэг хөтлөх, хувилах, олшруулах, архивын нэгж болгох, тэдгээрийг албажуулах, ёсчлох үйл ажиллагааг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу захирлын туслах ажилтан хариуцан гүйцэтгэнэ.

6.3 Бүтцийн болон салбар сургуулийн захирал болон сургалтын бодлого, зохицуулалтын, эрдэм шинжилгээ, инновацийн, санхүү, эдийн засгийн газрын дарга, бүтцийн болон салбар сургуулийн сургалтын болон санхүү, үйлчилгээний хэсгийн эрхлэгчид тус тусын тэмдэг хэрэглэнэ./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

6.4 Тэмдэг эзэмших эрх бүхий албан тушаалтнууд тэмдгийн хадгалалт, хамгаалалтыг хариуцна.

6.5 Захирлын туслах, газрын дарга, тэнхимийн эрхлэгчид тухайн онд боловсруулсан бичиг баримтаа хадгаламжийн нэгж болгож, дараа оны нэгдүгээр улиралд багтаан архив хариуцсан ажилтанд хүлээлгэн өгнө./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/


18

Долоо. Хоёр ба гурван талт харилцаа, гадаад харилцаа, хамтын ажиллагаа7.1. Сургууль үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлэхийн тулд боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн

захиргааны төв байгууллагын хэлтэс, газар, албад, тэдгээрийн удирдлага, дотоод гадаадын их, дээд сургууль, коллеж, урлаг, соёлын байгууллага, яамд, аймаг нийслэл, дүүргийн засаг даргын тамгын газар, хяналт шалгалтын болон аудитын байгууллага, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний байгууллага, иргэдтэй харилцаж ажиллана.

7.2. Гадаадын байгууллагуудтай холбоо тогтоон харилцан хамтран ажиллахдаа тодорхой гэрээ, хэлэлцээр байгуулж, түүний хүрээнд үйл ажиллагаа явуулна.

7.3. Гадаад дотоодын байгууллагуудтай харилцсан тухай болон үр дүнгийн мэдээллийн санг Хамтын ажиллагааны газар бүрдүүлнэ.

Найм. Иргэнийг ажилд авах, ажлаас чөлөөлөх8.1. Сул байгаа орон тоонд ажилд орохыг хүссэн иргэний материалыг бүтцийн болон салбар

сургууль, захиргааны газрууд, нэгжийн саналыг үндэслэн Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газар хүлээн авч судлан, нээлттэй сонгон шалгаруулалтын зарчмаар сонгон шалгаруулж, уг сонгон шалгаруулалтанд тэнцсэн хүмүүсийг СУИС-ийн Захиралд болон Захиргааны зөвлөлийн хуралд танилцуулан хэлэлцэж Захирлын тушаалаар ажилд авна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

8.2. Захиргааны ажилтан,профессор багш, ажилтан, ажилчдыг ажилд авахдаа тухайн ажлын байрны тодорхойлолтын шаардлагыг хангах мэргэжил, боловсролын зэрэг, туршлага, ёс суртахуун, ажил гүйцэтгэх чадвар, сонирхол, ажил хэрэгч чанар, эрүүл мэнд зэргийг харгалзан үзнэ.

8.3. Ажилд орохыг хүссэн иргэн дараах баримт бичиг бүрдүүлнэ.

а. Өргөдөл

б. Төрийн албан хаагчийн анкет

в. Боловсролын үнэмлэх, диплом, сертификат

г. Иргэний үнэмлэх

д. Намтар /хоёр үеийн/

е. Нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэр

ж. Бүтээлийн жагсаалт

з. Эрүүл мэндийн магадлагаа

и. 2 хувь цээж зураг

й. Урьд ажиллаж байсан байгууллага /ажиллаж байгаагүй бол оршин суугаа нутаг дэвсгэрийн хөдөлмөр зохицуулалтын албаны/-ын тодорхойлолт

8.4. Профессор багш, эрдэм шинжилгээний жинхэнэ ажилтны орон тоонд ажиллах хүнийг авахдаа СУИС-ийн Захирлын тушаалаар баталсан тусгай журмыг баримтална.

8.5. СУИС-ийн захиргаа, бүтцийн болон салбар сургууль, Соёл, урлаг судлалын хүрээлэнд ажилтан авахдаа тухайн нэгж, албаны дарга, эрхлэгч, захирал, дэд захирлуудын саналыг үндэслэн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, Захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

8.6. Бүрэлдэхүүний болон салбар сургууль, Соёл, урлаг судлалын хүрээлэн, санхүү, аж ахуйн албаны дарга, бүртгэлийн ажилтан, нярав зэрэг эд хөрөнгийн хариуцлага хүлээх албан тушаалд ажилтан авах асуудлыг холбогдох үндсэн нэгжийн захирлын саналыг үндэслэн СУИС-ийн Захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ. Дурдсан нэгжид үйлчилгээний ажилтан, ажилчин ажилд авах асуудлыг тухайн сургуулийн Захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар хассан./

8.7. Ажилд орсон профессор багш, ажилтан, ажилчинтай Монгол Улсын “Хөдөлмөрийн тухай” хуулийн заалт, ажлын байрны тодорхойлолт, хамтын гэрээг үндэслэн хөдөлмөрийн гэрээг үндсэн нэгжийн Захирал бичгээр байгуулна. СУИС-ийн захиргааны нэгж, албадын орон тоонд ажилд орсон иргэнтэй


19

шууд хариуцах албан тушаалтан /нэгж, албаны дарга, эрхлэгч, дэд захирал/ хууль тогтоомжийн дагуу хөдөлмөрийн гэрээг бичгээр байгуулж, СУИС-ийн Захирал баталгаажуулна.

8.8. Хөдөлмөрийн гэрээний гол болон бусад нөхцөлийг гэрээнд тусгах, хөдөлмөрийн гэрээний биелэлтийг хангах ажлыг Захирлаас эрх олгосон албан тушаалтан хариуцан гүйцэтгэнэ. Хөдөлмөрийн гэрээний гол болон бусад нөхцөлүүдийг талууд тодорхойлно.

8.9. Хөдөлмөрийн гэрээний хугацаа дуусахад талууд түүнийг цуцлах санал тавиагүй, тохиолдолд уг гэрээг анх байгуулсан хугацаагаар тооцно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

8.10. Ажилд орж байгаа иргэн эрүүл мэндийн иж бүрэн үзлэгт орж, тухайн ажлын байрны тавьж буй эрүүл мэндийн шаардлагыг хангаж буй эсэх тухай магадлагаа гаргуулна.

8.11. Шинээр ажилд орж байгаа профессор багш, ажилтан, ажилчинд тухайн тэнхимийн эрхлэгч, нэгж, албадын дарга, эрхлэгч өөрийнхөө үйл ажиллагаа, эрхэм зорилго, зорилт, эрхлэх ажил, гүйцэтгэх үүрэгт холбогдох хууль, дүрэм, журам, албан тушаалын зэрэглэл, ажлын байрны тодорхойлолт, цалин хөлсний хэмжээ, нийгмийн хамгааллын асуудлыг танилцуулна.

8.12. Анх ажилд орж байгаа иргэнийг албан тушаалын онцлогийг харгалзан 6 сар хүртэл хугацаагаар туршилтын журмаар ажиллуулж болно. Туршилтын хугацаанд идэвх, санаачилгатай сайн ажилласан ажилтныг холбогдох албан тушаалтан, хурлын шийдвэрийг үндэслэн Захирлын тушаалаар жинхэнэ ажилтнаар баталж, хөдөлмөрийн гэрээг шинэчлэн байгуулна.

8.13. Хөдөлмөрийн гэрээг дуусгавар болгох, цуцлах асуудлыг Монгол Улсын “Хөдөлмөрийн тухай” хууль, бусад холбогдох хуулиуд болон сургуулийн дүрэм, дотоод журмыг үндэслэн хөдөлмөрийн гэрээг байгуулж, ажилд авсан Захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

8.14. Ажиллагсдыг нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалд даатгуулж, дэвтэрт сар бүр шимтгэл, хураамж төлсөн тухай бичилт хийж баталгаажуулж байх ба ажлаас чөлөөлөгдсөн, халагдсан тохиолдолд Нийгмийн даатгалын дэвтэр, Эрүүл мэндийн дэвтрийг бүрэн бичилттэйгээр зохих эздэд ажил хүлээлцсэн акт, тойрох хуудсыг үндэслэн хүлээлгэж өгч байна.

8.15. Ажлаас чөлөөлсөн иргэнд тэтгэмж олгох асуудлыг Монгол Улсын “Хөдөлмөрийн тухай” хууль, хамтын гэрээний заалтын дагуу шийдвэрлэж болно.

8.16. Өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох үндэслэлээр ажлаас чөлөөлөгдсөн профессор багш, ажилтан эрхэлж байсан ажлаа үргэлжлүүлэн хийх хүсэлт гаргавал ажлын шаардлага, тухайн хүний ажлын мэдлэг, чадвар, туршлага, хариуцлага, эрүүл мэнд, хамт олны санал зэргийг харгалзан Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, Захирлын тушаалаар шийдвэрлэн, эрхлэх ажил, албан тушаал, хугацаа, цалин хөлсийг тодорхой зааж, хөдөлмөрийн гэрээ байгуулан ажиллуулж болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

Ес. Ажил олгогчийн эрх, үүрэг9.1. Ажил олгогч дор дурдсан эрх эдэлнэ.

9.1.1. Сургуулийн захирал бусад удирдах ажилтан хууль, тогтоомжид нийцүүлэн багш, ажилтан, ажилчдын төлөөллийн саналыг харгалзан хөдөлмөрийн дотоод журам баталж, мөрдүүлэх, багш, ажилтнаас хөдөлмөрийн гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлэхийг шаардах ба хууль тогтоомжид заасны дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

9.2. Ажил олгогч дор дурдсан үүрэг хүлээнэ.

9.2.1. Ажилтныг мэргэжлийн дагуу ажиллуулж, хөдөлмөрийг оновчтой зохион байгуулах

9.2.2. Ажлын байрыг шаардлагатай тавилга, техник хэрэгсэл, хөгжмийн зэмсэг, аппарат хэрэгсэл, багаж, тоног төхөөрөмж, мэдээлэл харилцааны сүлжээ, материал зэргээр хангаж, хөдөлмөрийн эрүүл ахуй, аюулгүй ажиллагааны нөхцөл бүрдүүлэх;

9.2.3. Цалин хөлсний хэмжээг тогтоож олгох;

9.2.4. Нэмэгдэл хөлс, илүү цагаар ажилласан хөлс, олговор, тэтгэмж олгох;

9.2.5. Албан тушаал хавсран гүйцэтгэх, орлон ажиллах үед цалин, хөлсийг хууль, тогтоомж, дүрэм журам, хөдөлмөрийн гэрээг үндэслэн олгох


20

9.2.6. Байгууллагын үйл ажиллагаа, материаллаг баазыг бэхжүүлэх, ажлын дутагдал, доголдлыг арилгах талаар ажилтны гаргасан санаачилга, зарчимч шүүмжлэлийг хүлээн авч, дэмжих, хүсэлтийг шийдвэрлэж шуурхай хариу өгөх

9.2.7. Мэдлэг, боловсролоо дээшлүүлэх, бичсэн ном, гарын авлагаа хэвлүүлэхэд нь дэмжлэг үзүүлэх

9.2.8. Монгол Улсын хууль тогтоомж, тэдгээрийг хэрэгжүүлэх талаар эрх бүхий байгууллагын батлан гаргасан дүрэм, журам, сургуулийн дүрэм, журам, хөдөлмөрийн гэрээний биелэлтэд хяналт тавих, үнэлэлт дүгнэлт өгөх

Арав. Багш ажилтны эрх, үүрэг10.1. Багш, ажилтан дор дурдсан эрх эдэлнэ.

10.1.1. Багш, ажилтан нь хөдөлмөрийн аятай нөхцөлөөр хангуулах, цалин хөлс, тэтгэвэр, тэтгэмж, олговор авах, амрах, эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлоо хамгаалах, хөдөлмөрийн ба хамтын гэрээ, хэлэлцээрт заасан бусад хөнгөлөлт эдлэх

10.1.2. Хөдөлмөрөө үнэлүүлэх, шат дараалсан шагнал урамшил хүртэх, төрийн дээд байгууллагад тодорхойлуулах

10.1.3. Удирдах зөвлөлд сонгогдох

10.2. Багш ажилтан дор дурдсан үүрэг хүлээнэ. Үүнд:

10.2.1. Монгол Улсын Үндсэн хууль, Төрийн албаны тухай хууль, Хөдөлмөрийн тухай хууль, Боловсролын тухай хууль, бусад хууль, тогтоомж, сургуулийн дүрэм, журмыг мөрдөж, хөдөлмөрийн гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлж ажиллах

10.2.2. Эрхэлсэн ажил, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний технологийн горимыг чанд сахин биелүүлж, санаачилга, үр бүтээлтэй, үлгэр дууриалтай ажиллах, удирдах ажилтны өгсөн үүрэг, даалгаврыг хугацаанд нь чанартай гүйцэтгэж, ажлын цагийг зохистой ашиглах

10.2.3. Аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн журам, зааврыг хөдөлмөрийн үйл ажиллгаандаа чанд дагаж мөрдөх

10.2.4. Мэргэжлийн болон гадаад хэл, мэдээлэл, харилцааны техник, технологийн мэдлэг, чадвараа байнга дээшлүүлж, судалгаа шинжилгээний бүтээл туурвих

10.2.5. Сургууль, тэнхим, төв, санхүү, материаллаг баазын ахиц дэвшил, хөгжлийн асуудлаар төсөл боловсруулж, хэрэгжүүлэх, санаачилга гаргах, хэрэгжүүлэхэд оролцох

10.2.6. Ажлын цагийг хатуу баримтлах

10.2.7. Ажлын байранд мансуурах, согтууруулах ундаа үл хэрэглэх, согтууруулах, мансуурах зүйл хэрэглэсэн үедээ сургууль руу ирэхгүй, ажил үүрэг гүйцэтгэхгүй байх

10.2.8. Өөр байгууллагад хөдөлмөрийн гэрээ, контрактаар ажиллах тохиолдолд сургуулийн захиргаанд мэдэгдэж, ажлын цагийн зохицуулалт хийх

10.2.9. Багшийн ёс зүйн дүрмийг чанд мөрдөх;

10.2.10. Эд хөрөнгийн хариуцлага хүлээх;


21

Арван нэг. Ажил, амралтын цагийн горим 11.1. Ажлын цаг

11.1.1. Ажилтны долоо хоногийн ажлын цаг нь 40 хүртэл, ажлын өдрийн үргэлжлэх хугацаа 8 хүртэл цаг байна.

11.1.2. Сургалтын ажил өглөө 8 цаг 00 минутанд эхэлнэ. Хичээлийн анги танхимыг ээлжээр ашиглаж байгаа тохиолдолд сургалтын ажлыг 20.00 цагт дуусгана. Нэг удаагийн хичээлийн үргэлжлэх хугацаа хэлбэр, онцлогоос хамаарч 50 ба 90 минут байна. Завсарлага 10 минут үргэлжилнэ.

11.1.3. Захиргаа, аж ахуйн ажилтны ажлын цаг 09.00 цагт эхэлж, өдөр 13-14 цагт завсарлаж, орой 18 цагт дуусна.

11.1.4. Ажилтан, ажилчдын ажлын цаг ашиглалтыг жижүүр /харуул/, багш нарын цаг ашиглалт, оюутны ирц, хичээлд оролцож байгаа байдлыг багш, тэнхимийн эрхлэгч, бүтцийн болон салбар сургуулийн сургалтын мэргэжилтэн өдөр тутам бүртгэж, хянана.

11.1.5. Үйлчилгээний ажилчид өдөр бүр өглөө 07.00-11.00, өдөр 15.00-19.00 цагийн, хувцас өлгөгч 07.30-18.30 цагийн хооронд 1 цагийн завсарлагатай ажиллана.

11.1.6. Хичээлийн жилийн улирлын амралт, оюутны зуны амралтын хугацаанд багш, ажилтныг сургалтын болон бусад зохион байгуулалтын ажилд татан оролцуулна.

11.1.7. Оюутан хичээлийн анги танхим, лаборатори, студи, урланд 08.00-21.00 цаг хүртэл бие даан ажиллахыг зөвшөөрнө.

11.1.8. Ээлжийн слесарь, хичээлийн байрны жижүүр, манаач нарын хөдөлмөрийн цагийг хөдөлмөрийн гэрээгээр зохицуулна.

11.1.9. Ажлын цагийн ашиглалтын тайланг сар бүр Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газар гаргаж, Санхүү, эдийн засгийн газарт хүргүүлнэ./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

11.1.10. Ажилтан ажлын цагаар өөр байгууллагад ажиллах үед нэгж, албадын дарга, эрхлэгчид мэдэгдэж, гадуур ажлаар явах тухайгаа бүртгэлийн дэвтэрт тэмдэглүүлнэ.

11.1.11. Ажлын цагийн бүртгэгдсэн цаг нь тухайн ажилтан цалин хөлс олгох баримт болно.

11.2. Амралтын цаг

11.2.1. Багш, ажилтан, ажилчдын тухайн ажлын жилийн ээлжийн амралтыг хичээлийн жилийн төгсгөлд захирлын тушаалаар олгоно.

11.2.2. Багш, ажилтан, ажилчид ажлын байрны нөхцөлөөс хамаарч “Хөдөлмөрийн тухай” хуулийн 79 дүгээр зүйлийн 79.5.6 дахь хэсэгт заасан хэмжээгээр буюу хамтын гэрээнд зааснаар нэмэгдэл амралт эдэлнэ.

11.2.3. Ажлын зайлшгүй шаардлагаар ээлжийн амралтаа биеэр эдэлж чадаагүй ажилтанд тухайн хугацааны цалин хөлсийг хуульд нийцүүлэн олгоно.

11.2.4. Багш, ажилтан, ажилчдын ээлжийн амралт эдлэх эрх нь ажилд томилогдсон өдрөөс 11 сар ажилласны дараа үүснэ. Багш, ажилтан, ажилчин ажилд томилогдсоноос хойш 6 сарын хугацаа өнгөрсөн, цаашид үргэлжлүүлэн ажиллах нь тодорхой, уг ажилтантай ажлаас халагдах тооцоо хийгээгүй байгаа бол ээлжийн амралтыг ажилласан хугацаанд нь ногдуулж биш ажлын бүтэн жилээр тооцож олгоно./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

11.2.5. Тухайн жилийн ээлжийн амралт эдэлснээс хойш 6 сарын дараа дараагийн ээлжийн амралтын эрх үүснэ./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/


22

Арван хоёр. Цалин, хөлс, шагнал, урамшуулал, тэтгэмж, түр чөлөө

12.1. Цалин хөлс

12.1.1. Багш, ажилтан, ажилчдын үндсэн цалингийн сүлжээг ажил, үйлчилгээний онцлог, мэргэжлийн ур чадвар, ажлын дадлага, туршлага зэргийг харгалзан хөдөлмөрийн зах зэл дэх цалингийн түвшинтэй уялдуулан төрийн захиргааны эсвэл төрийн үйлчилгээний ангилал, шатлалын дагуу тогтооно.

12.1.2. Цалингийн нэмэгдэл, нэмэгдэл хөлсийг холбогдох хууль тогтоомж, хамтын гэрээ, “Профессор багш нарын ажлын хэмжээ, түүнийг тооцох үлгэрчилсэн журам”-ын дагуу олгоно.

12.1.3. Багш, ажилтны цалин хөлсийг сарын 8. 23-ныөдөр олгох бөгөөд тэр өдрүүд нийтээр амрах баярын болон долоо хоногийн бямба, ням гаригтай давхацвал өмнөх ажлын өдөр нь цалин хөлсийг олгоно.

12.1.4. Цагийн багш нарын ажлын хөлсийг тэнхимийн эрхлэгчийн хянаж, тухайн сургуулийн захирал баталсан, цагаар нь тооцож сар тутам олгоно.

12.1.5. Багш, ажилтан, ажилчдад ажил, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний үр дүнгийн шагналыг нөхцөл, журам болон хамтын гэрээнд заасан хэмжээгээр олгож болно.

12.1.6. Бусдаас илүү өндөр бүтээмж, ур чадвар гарган ажиллаж байгаа багш, ажилтан, ажилчдыг урамшуулахад “СУИС-ийн шагнал, урамшуулал олгох журам”-ыг баримтална. Журмыг захирлын тушаалаар батална.

12.1.7. Багш, ажилтны олон жилийн хөдөлмөрийн амжилт, бүтээлийг үнэлж төр засгийн шагналд тодорхойлно.

12.1.8. Эрдэм шинжилгээний ажил, сургалт, уран бүтээл, үйлдвэрлэл, бизнесийн үйл ажиллагаагаар сургуульд орлого оруулсан багш, ажилтныг урамшуулна. Урамшууллыг тусгай журмаар зохицуулна.

12.2. Тэтгэвэр, тэтгэмж, олговор, нөхөн төлбөр

12.2.1. Багш, ажилтанд тэтгэвэр, тэтгэмж, олговор, нөхөн төлбөр тогтоож олгох асуудлыг Монгол Улсын “Хөдөлмөрийн тухай” хууль, “Төрийн албаны тухай” хууль, хамтын гэрээ, хэлэлцээр, хөдөлмөрийн гэрээгээр зохицуулна.

12.2.2. Багш, ажилтан, ажилчдын Нийслэлийн нийтийн тээврийн хэрэгслээр зорчих хөнгөлөлтийг сургуулийн эдийн засаг, санхүүгийн чадвар бололцоотой уялдуулан нэмэгдэл цалингийн бүтцэд багтаан зохицуулж болно.

12.2.3 СУИС-ийн профессор багш, ажилтан, ажилчдад үзүүлэх тэтгэмж, тусламжийг тусгай журмаар зохицуулна. /Энэ хэсгийг 2011 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдрийн 243 дугаар тушаалаар хүчингүй болсонд тооцсон/

12.2.3 Багш, ажилтан, ажилчин хүнд, удаан хугацаагаар өвчилсөн тохиолдолд тухайн ажилтны ажлын байрыг харьяалах байгууллага, нэгж дараах тэтгэмжийг олгоно.

а/ 0-3 сар 500000 төгрөг, б/ 3-аас дээш сар 1000000 хүртэл төгрөг. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

12.2.4 Багш, ажилтан, ажилчин нас барсан тохиолдолд харьяалах байгууллага, нэгж 500000 төгрөгний нэг удаагийн буцалтгүй тусламж ар гэрт нь олгоно.Багш ажилтан, ажилчны гэр бүлийн гишүүн нас барсан тохиолдолд 300000 төгрөгний нэг удаагийн буцалтгүй тусламж үзүүлнэ./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

12.2.5 Багш, ажилтан, ажилчдын ам бүлийн гишүүнд ногдох бодит орлого амьжиргааны баталгаажих түвшингээс доогуур орлоготой бол жилд нэг удаа 50.000 төгрөгийн түлшний тусламж үзүүлж болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

12.2.6 Тус сургуульд ажиллаж байгаад өндөр насны тэтгэвэрт гарсан ахмад настан нас барсан тохиолдолд 300.000 төгрөгний мөнгөн тэтгэмжийг ар гэрт нь олгоно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/


23

12.2.7. Өндөр насны тэтгэвэрт гарч байгаа профессор багш нар, ажилтан, ажилчдад ажилласан жилийг харгалзан зургаа хүртэл сарын цалинтай тэнцэх хэмжээний мөнгөн тэтгэмжийг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу олгож болно./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

12.2.8 Уран бүтээлийн тайлан тоглолт зохион байгуулж байгаа багш нарт “Оюутан” театрын байрны түрээсийн төлбөрийн 50 хүртэлх хувийн хөнгөлөлт үзүүлнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

12.2.9. Багш, ажилтан, ажилчин хүнд, удаан хугацаагаар өвчилсөн, дотоод болон гадаадад өндөр үнэтэй шинжилгээнд хамрагдах тохиолдолд тухайн шинжилгээний үнийн дүнгийн 50 хүртэл хувьтай тэнцэх хэмжээний зардлыг тухайн ажилтны ажлын байрыг харьяалах байгууллага, нэгж олгож болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар нэмсэн/

12.2.10.Шинээр гэр бүл болж байгаа ажилтанд 300,000-500,000 төгрөг хүртэлх мөнгөн урамшуулал (тэтгэмж) тухайн ажилтныг харьяалах нэгж олгож болно./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

12.3. Багш, ажилтны түр чөлөө

12.3.1. Багш, ажилтан мэргэжил боловсролоо дээшлүүлэхэд нь зориулж нэг жил хүртэл хугацаагаар цалингүй чөлөө олгож болно.

12.3.2. Багш, ажилтан, ажилчин өвчилсөн, хүүхэд, өвчтэй хүн асрах, гэр бүлийн хүнээ дагаж гадаадад суух, амьдрал ахуйгаа дээшлүүлэх зэрэг шалтгааны улмаас нэг жил хүртэл хугацаагаар цалингүй чөлөө эдэлж болно. Чөлөөний хугацаа дууссанаас хойш 3 сарын дотор чөлөөний хугацааг сунгаагүй, ажил, албан тушаалдаа эргэн ороогүй ажилтныг хөдөлмөрийн гэрээгээ цуцалсанд тооцон захиргааны санаачилгаар ажлаас чөлөөлнө./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

12.3.3. Багш, ажилтан, ажилчин өвчилсөн, эхнэр, нөхөр, эцэг, эх, үр хүүхэд, гэр бүлийн гишүүн нь хүндээр өвчилсөн, нас барсан, томилолтоор гадаад, дотоодод ажиллахад нэг сар хүртэл хугацаагаар цалинтай чөлөө олгож болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

12.3.4. Гал түймэр, үер ус, хүчтэй салхи зэрэг байгалийн гамшиг, осолд орох, өртөх, хорио цээрийн бүсэд байх хугацааг түр чөлөөтэйд тооцож үндсэн цалингийн 50 хувийг олгоно.

12.3.5. Арав хүртэл хоногийн чөлөөг бүтцийн болон салбар сургуулийн захирал, арван тав хүртэл хоногийн чөлөөг хариуцсан дэд захирал, түүнээс дээш хоногийн чөлөөг үндсэн нэгжийн тодорхойлолтыг үндэслэн СУИС-ийн Захирлын тушаалаар олгоно.

12.3.6. Багш, ажилтанд энэ журмын 12.3.3, 12.3.5-т зааснаас бусад нөхцөлд хүсэлтийг нь харгалзан Захирлын тушаалаар 3 хүртэл сарын цалингүй чөлөө олгоно. Хэрэв чөлөөний хугацааг сунгах зайлшгүй шаардлага гарвал нэг удаа 3 сараар сунгана.

12.3.7. Цалингүй чөлөөний хугацаанд ногдох амралтын хоногийг ээлжийн амралтын хугацаанаас нь хасаж тооцно.

12.3.8. Эрдэм шинжилгээний ажил, судалгааны ач холбогдол, өгөөжийг харгалзан 3 хүртэл сарын хугацаатай цалинтай чөлөө олгож болно. Ажлын үр дүнг СУИС-ийн эрдмийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, зохих үр дүнд хүрээгүй гэж үзвэл цалинг буцаан суутгана.

12.3.9. Профессор багш ажлын 15-аас дээш өдөр үндсэн ажлаас хөндийрөхөд тухайн хугацаанд гүйцэтгэвэл зохих танхимын сургалтын цагийг нормоос хорогдуулан тооцно.

12.3.10. Шинэ эцэгт тухайн ажилтныг харьяалах нэгжийн захирал ажлын 5 хүртэл хоногийн цалинтай чөлөө олгож болно.

Арван гурав. Хөдөлмөрийн сахилга, эд хөрөнгийн хариуцлага 13.1. Хөдөлмөрийн сахилга

13.1.1. Хөдөлмөрийн гэрээнд заасан үүргээ биелүүлээгүй багш, ажилтанд Монгол Улсын “Хөдөлмөрийн тухай” хуулийн 131 дүгээр зүйлд заасан сахилгын шийтгэл ногдуулна.

13.1.2. Хөдөлмөрийн сахилгын ноцтой зөрчилд дараах зөрчлүүдийг хамааруулна. Үүнд:


24

а. ажлын болон оюутны байранд архидан согтуурсан, согтуугаар ажил үүрэг гүйцэтгэсэн;

б. суралцагчид, тэдний ар гэр, иргэдээс шан харамж, авилга авсан нь тогтоогдсон;

в. сургуулийн эд хөрөнгийг дур мэдэн хувьдаа авч ашигласан, эвдсэн, үрэгдүүлэн шамшигдуулсан;

г. багш, ажилтны ёс зүйд үл нийцэх ноцтой үйлдэл хийсэн, багшийн ёс зүйн дүрэм зөрчсөн

д. СУИС-ийн нэр хүндэд харш үйлдэл хийсэн.

е. хариуцсан ажилдаа ахиц, дэвшил гаргахгүй, дутагдлаа бүрэн засахгүй дахин зөрчил, дутагдал гаргах;

ё. сургуулийн нэрийн өмнөөс хуурамч баримт бичиг үйлдсэн буюу засварласан, ашигласан

13.1.3. Дараах тохиолдлыг сахилгын зөрчилд тооцно. Үүнд:

а. хөдөлмөрийн гэрээгээр хүлээсэн үүргээ зохих ёсоор биелүүлээгүй

б. цалинтай, цалингүй чөлөөний хугацааг дур мэдэн хэтрүүлсэн, ажил, сургуулиа орхиж явсан;

в.сургалтын технологи зөрчсөн;

г. дүрэм, журмын заалтыг нэг удаа зөрчсөн;

д. хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ажил тасалсан, ажлын цагаас нэг биш удаа хоцорсон, цагаас өмнө завсарласан буюу тарсан;

е. мэдээ, тайлан, судалгааг нэг биш удаа буруу гаргасан, хугацаа хэтрүүлсэн

ё. Монгол Улсын хууль, тогтоомж, сургуулийн дүрэм, журам, Захирлын тушаал, шийдвэрийг зөрчсөн

ж. ажлын үр дүн чанарыг хянах, аттестатчлалд хангалтгүй үнэлгээ авах

13.1.4. “Хөдөлмөрийн дотоод журам”, “Багшийн мэргэжлийн ёс зүйн дүрэм”, Хөдөлмөрийн гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй профессор багш, ажилтанд дор дурдсан сахилгын шийтгэл ногдуулна. Үүнд:

а. Сануулах;

б. Хөдөлмөрийн хөлсийг 3 сар хүртэл хугацаагаар 20 хүртэл хувиар бууруулах;

в. Албан тушаал, албан тушаалын зэрэглэлийг 6-10 сарын хугацаагаар бууруулах;

г. Хөдөлмөрийн гэрээ цуцлах

13.1.5. Ажилтны гаргасан сахилгын зөрчлийн талаар тэмдэглэл үйлдэж баталгаа болгох бөгөөд сахилгын зөрчлийг давтан гаргасан тохиолдолд хөдөлмөрийн гэрээг захиргааны санаачилгаар цуцална.

13.1.6. Хичээл тасалсан, цагаас хожимдсон, цагаас эрт тарсан багш, ажилтны цалингаас суутгал хийнэ.

13.1.7 Хөдөлмөрийн гэрээ цуцлахаас бусад төрлийн сахилгын шийтгэлийг бүтцийн болон салбар сургуулийн захирал ногдуулна.

13.1.8 Хариуцсан ажилдаа өөрчлөлт гаргахгүй, дутагдлаа бүрэн засахгүй дахин зөрчил, дутагдал гаргавал хатуу сануулна.

13.1.9. Дутагдал, зөрчлийн шинж чанар, хор уршгийг харгалзан бүтцийн сургуулийн захирлын тушаалаар хөдөлмөрийн хөлсийг 1-3 сар хүртэл хугацаагаар 20 хувиар бууруулна.

13.1.10 Сахилгын шийтгэл оногдуулах, хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах асуудлыг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, шийдвэрлэнэ.

13.1.11 Сахилгын шийтгэл хүчинтэй байх хугацаанд тухайн ажилтныг аливаа шагнал, урамшил, цол олгоход тодорхойлохгүй

13.1.12. Албан тушаал, албан тушаалын зэрэглэлийг бууруулах сахилгын шийтгэлийн хугацаа дууссан бол шийтгэл оногдуулсан удирдлагын тушаалаар буцаан албан тушаал, зэрэглэлд нь эргүүлэн томилно./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

13.2. Эд хөрөнгийн хариуцлага

13.2.1. Багш, ажилтан эрхэлсэн ажилд нь холбогдуулан “Эд хөрөнгийн ашиглалтын карт”-аар


25

олгож, хариуцуулсан анги, танхим, албаны өрөө, тоног төхөөрөмж, техник хэргсэл, ном, сургалтын материал, багаж зэрэг эд хөрөнгийг үрэгдүүлсэн, ашиглалтын журам зөрчсөн буюу бусад байдлаар сургуульд хохирол учруулсан тохиолдолд эд хөрөнгийн бүрэн хариуцлага хүлээнэ.

13.2.2. Сургуулийн эд хөрөнгө, материал хэрэгсэл, сургалтын тоног төхөөрөмжийг хувьдаа авч завшсан, алдаж үрэгдүүлсэн, хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах үед эрхэлж байсан ажил, хариуцаж байсан эд хөрөнгийг хүлээлгэн өгч, зохих тооцоо хийлгүй хаяж явсан багш, ажилтны сургуульд учруулсан хохирлыг төлүүлэх асуудлыг хуулийн байгууллагаар шийдвэрлүүлнэ.

Арван дөрөв. Сургалтын үйл ажиллагаа14.1. СУИС-д хичээл заах багш магистр буюу түүнээс дээш зэргийн боловсролтой байна.

Профессор багш нар хичээлийн жил эхэлснээс хойш 15 хоногийн дотор бүтцийн сургуулийн захиралтай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулж, ганцаарчилсан сургалтын хөтөлбөр, сэдэвчилсэн төлөвлөгөө, хичээлийн конспект, ашиглах материалыг тэнхимийн хурлаар хэлэлцүүлж, эрхлэгчээр батлуулж ажиллана.

14.2. Танхимын сургалт, улирлын шалгалтын хуваарийг тэнхимийн саналыг үндэслэн бүтцийн сургуулийн захирал боловсруулж, СУИС-ийн Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газарт танилцуулан, сургалт эрхэлсэн дэд захирал баталгаажуулан мөрдөнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

14.3. Суралцагчдын дунд зохион байгуулах мэргэжлийн уралдаан, наадам, спортын тэмцээнийг хичээлийн жилийн эхэнд боловсруулж, баталсан графикийн дагуу явуулна.

14.4. Бусад байгууллагын материаллаг баазыг ашиглаж сургалт, урлаг, спортын тоглолт, уралдаан, тэмцээн зохион байгуулах тохиолдолд бүтцийн сургуулийн захирал, тэнхимийн эрхлэгчид урьдчилан мэдэгдэж, зөвшөөрөл авна.

14.5. Тасарсан хичээлийг нөхөх асуудлыг тухайн багш тэнхимийн эрхлэгчтэй тохиролцож, хичээлийн хуваариа сургуулийн захирлаар батлуулан хичээллэж, тухайн курсын болон ганцаарчилсан хичээлийн журнал, цагийн тооцооны хуудсанд тэмдэглэнэ. Хичээл нөхөх үйл ажиллагаанд сургалтын мэргэжилтэн, тэнхимийн эрхлэгч хяналт тавина.

14.6. Багшийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлыг мэргэжилтэн, шинжээчид /экспертүүд/-ийн багаар үнэлүүлэхээс гадна тусгайлан боловсруулсан асуултаар суралцагчдаас судалгаа авч, багшийн үйл ажиллагаанд сургуулийн захиргаа үнэлгээ өгч болно.

14.7. Багш, эрдэм шинжилгээний ажилтныг 3 жил тутамд аттестатчилна. Аттестатчиллын журмыг СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, Захирлын тушаалаар батална.

Арван тав. Суралцагчдын асуудал15.1. Суралцагчид /дипломын, бакалаврын, магистрант, докторант/-ыг элсүүлэх, сургах, үнэлэх,

төгсгөх, тэдэнд боловсролын зэрэг олгох асуудлыг хуулийн дагуу боловсруулж, баталсан тусгай журмаар зохицуулна.

15.2. Сургалтын төлбөрөө тогтоосон хугацаанд төлсөн суралцагчид үйлчилгээ /сургалтанд оролцох, номын сан, компьютер, интернет бусад/-ний карт олгоно. Уг карттай суралцагчдад багш, ажилтнууд үйлчилгээ үзүүлнэ.

15.3. Сургалтын төлбөрийг шинэ элсэгчид 8 дугаар сарын 25-ны дотор, оюутан, магистрант, докторантууд 9 дүгээр сарын 20-ны дотор сургуулийн харилцах дансанд оруулна. Сургалт, үйлчилгээний төлбөрөө төлөөгүй суралцагчид ямар нэгэн үйлчилгээ үзүүлэхгүй.

15.4. Суралцагч сургалтын төлөвлөгөөнд тусгасан хичээлүүдийг судалж кредит цагийг цуглуулах, явцын болон батлах шалгалтыг өгч, уран бүтээл, үйлдвэрлэлийн дадлагыг графикт хугацаанд хийнэ.

15.5. Суралцах хугацаандаа нийгмийн идэвх, сурлага, хүмүүжлээрээ шалгарсан, дотоод, гадаадад зохион байгуулсан улс, олон улсын уран бүтээлчдийн мэргэжлийн уралдаанд тэргүүн байрт шалгарсан оюутан, магистрант, эрдэм шинжилгээний хуралд онцгой өндөр үнэлгээ авсан судлаач суралцагчдыг шагнаж урамшуулах ба төр засгийн шагналд тодорхойлно.

15.6. Оюутан хичээлд сууж, мэдлэг, чадварын үнэлгээ авах, цуглуулах ёстой кредитийг хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр аваагүй тохиолдолд хүсэлтийг нь харгалзан тухайн хичээлийн нөхөн сургалтад


26

төлбөртэйгээр хамруулах буюу сургуулиас хасна.

15.7. Суралцагч, хичээлийн сургалт чанаргүй байгаа нь нотлогдсон тохиолдолд багшаа сонгох, магадлан итгэмжлэгдсэн бусад сургуулиас кредит цуглуулах санал тавьж, шийдвэрлүүлж болно.

15.8. Сургалт, уран бүтээл, эрдэм шинжилгээний ажлын асуудлаар оюутны зөвлөлөөр дамжуулан захиргаанд тавьсан оюутны хүсэлтийг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар шийдвэрлэнэ.

15.9. Мэргэжлийн чиглэлээрээ гадаадын их, дээд сургуульд суралцах оюутны хүсэлтийг хүлээн авч, холбогдох байгууллагад уламжилна.

Арван зургаа. Суралцагчийг сургуулиас чөлөөлөх, жилийн чөлөө олгох, хасах

16.1. Суралцагчийг сургуулиас бүрмөсөн чөлөөлөх, анги шилжүүлэх, сургалтын хэлбэрийг өөрчлөх, жилийн чөлөө олгох, улируулах, хасах асуудлыг Соёл урлагийн их сургуулийн бакалаврын сургалтын журам, Соёл урлагийн их сургуулийн магистрын сургалтын журам, Соёл урлагийн их сургуулийн докторын сургалтын журамд заасны дагуу шийдвэрлэх бөгөөд бүтцийн болон салбар сургууль, нэгжийн саналыг үндэслэн Захирлын тушаалаар баталгаажуулна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Арван долоо. Бусад 17.1. СУИС-ийн захиргаа, Үйлдвэрчний эвлэлийн байгууллагатай хамтын гэрээ байгуулж, дагаж мөрдөнө.

17.2. Хөдөлмөрийн дотоод журмаар зохицуулаагүй хөдөлмөрийн бусад харилцааг хамтын гэрээ, хөдөлмөрийн гэрээ, тусгай журмуудаар зохицуулна.

17.3. Шүүхийн байгууллагаар шийдвэрлэхээр хуульд зааснаас бусад төрлийн хөдөлмөрийн маргааныг шийдвэрлэх үүрэг бүхий маргаан таслах комиссыг сургуулийн захиргаа, үйлдвэрчний байгууллагын саналаар 3-5 хүний бүрэлдэхүүнтэй байгуулж ажиллуулна.

17.4. СУИС-ийн захиргаа үйлдвэрлэлийн ослыг тогтоох орон тооны бус комиссыг байгуулж ажиллуулна.

17.5. Бүтцийн сургуулийн санхүүгийн ажилтан, сургалтын мэргэжилтнийг тодорхой хугацааны давтамжтайгаар сэлгэн ажиллуулж болно.

---ооОоо---


27

Захирлын 2012 оны 3 дугаар сарын 21-ний

өдрийн А/93 дугаар тушаалын нэгдүгээр хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН БАГШ, АЖИЛТНЫ ЁС ЗҮЙН ДҮРЭМ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1. Ёс зүйн дүрмийн хэрэгцээ, шаардлага 1. Соёл урлагийн их сургууль (СУИС) өөрийн эрхэм зорилгод нийцүүлэн сургалт, эрдэм шинжилгээ,

нийгэмд үйлчлэх чиг үүргээ хариуцлагатай биелүүлэхийн тулд нийтлэг үнэт зүйлс, ёс суртахууны зарчим, хэм хэмжээг мөрдлөг болгоно.

1.2. Дүрмийн зорилго1. СУИС-ийн гишүүний дагаж мөрдөх ёс суртахууны зарчим, хэм хэмжээг тогтоон, хэвшүүлэн

сахиулах, ёс суртахууны зөрчлийн тухай мэдээлэл, гомдол гаргах, түүнийг хүлээн авах, шалган шийдвэрлэх, зөрчил гаргасан этгээдэд сахилгын хариуцлага хүлээлгэхэд энэ дүрмийг баримтална.

1.3. СУИС-ийн эрхэмлэх үнэт зүйл, ёс суртахууны зарчмууд1. Хүний эрх, эрх чөлөө, үнэ цэн, эрхэмсэг оршихуйг хүндэтгэх; үнэнийг эрэлхийлэх, эрдэм

мэдлэгийг дээдлэх; үнэнч, шударга, зарчимч байдал; ёс журмыг сахин биелүүлэх нь СУИС-ийн багш, ажилтан, удирдах зөвлөлийн гишүүн (цаашид “СУИС-ийн гишүүн” гэх), бүрийн эрхэмлэх үнэт зүйл мөн.

2. СУИС-ийн гишүүн багшлах, ажиллах мэргэжлийн үнэ цэнийг хамгаалахын зэрэгцээ нийгмийн хариуцлагыг ухамсарлан, хүн бүрт чанартай, бүтээмжтэй, үр нөлөөтэй ажиллах, суралцах тэгш боломж олгохыг эрмэлзэнэ.

3. Мэргэжлээрээ гарамгай байж, ажиллах үүргээ хариуцлагатай гүйцэтгэхийн зэрэгцээ аливаа шударга бус, ёс бус явдалтай эвлэршгүй байхыг эрмэлзэнэ.

1.4. Дүрмийг хэрэгжүүлэхэд баримтлах зарчим1. СУИС-ийн гишүүн бүр Дүрмийг сахин биелүүлж, ёс зүйн зөрчил гаргахгүй байх үүрэгтэй. Удирдах

албан тушаалд ажиллаж буй СУИС-ийн аливаа гишүүн Дүрмийг зөрчсөн тухай мэдээлэл авмагц нэн даруй үр нөлөөтэй арга хэмжээ авах үүрэг хүлээнэ.

2. Дүрмийг хэрэгжүүлэхэд хүйс, арьс өнгө, хүйсийн ялгаа, бэлгийн хандлага, улс төр, шашин шүтлэг зэрэг санал зөрөлдөөнөөр үүссэн маргааныг хэлэлцэх, буруушаах зэргээр СУИС-ийн гишүүний “Үндсэн хууль”-аар олгогдсон салшгүй эрхэд халдах байдлаар хэрэглэж болохгүй.

3. Энэхүү дүрэм нь харилцаанд оролцогчдын аливаа хууль ёсны ашиг сонирхлоо хамгаалах эрхийг хөндөх ёсгүй.

4. Ёс зүйн дүрмийн зөрчлийг шийдвэрлэхдээ оролцогч талуудын эрх, тэгш байдлыг хангаж, хүсэлт тайлбараа гаргах эрх, нөгөө талын байр суурийг сонсох үүрэг, аль ч талаас хамааралгүй шийдвэр гаргах зэрэг нийтлэг зарчмыг баримтална.

5. Дүрмийг зөрчсөн үйлдэл, эс үйлдэхүйд хариуцлага тооцохдоо СУИС-ийн хамт олны цаашдын эвсэг хамтын ажиллагааг хамгаалж, гишүүний ёс зүйг дээшлүүлэх бодлого баримтална.

6. Аливаа зөрчил, гомдол, маргаан шийдвэрлэх үйл явцын үр нөлөө, өгөөжийг хангах үүднээс СУИС болон СУИС-ийн гишүүн бүр Дүрмийг зөрчсөн үйлдэл, эс үйлдэхүйд тохирсон арга хэмжээ авахыг эрмэлзэх бөгөөд үүнд маргаан таслах албан ёсны болон албан бус ажиллагааг ашиглаж болно.

7. Энэхүү дүрэм нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Боловсролын тухай хууль, Дээд боловсролын


28

тухай хууль, Хөдөлмөрийн тухай хууль болон бусад холбогдох хууль тогтоомж, СУИС-ийн дүрэм, хөдөлмөрийн хамтын хэлэлцээрт заасан зохицуулалтыг давж үйлчлэхгүй.

1.5. Дүрмийн үйлчлэх хүрээ1. СУИС-ийн гишүүн бүр энэхүү ёс зүйн дүрмийг үйл ажиллагаандаа мөрдлөг болгоно.

2. СУИС-ийн үйл ажиллагааны орчин, эзэмшил газрын нутаг дэвсгэр болон СУИС-иас зохион байгуулж буй ажил, үйл ажиллагааны явцад ёс зүйн дүрэм хэрэгжинэ.

3. СУИС-тай гэрээгээр ажиллаж буй бусад байгууллагын ажилтан гэрээнд заасны дагуу ажил үүрэг гүйцэтгэх явцдаа Дүрмийг мөрдөх ба зөрчил гаргасан тохиолдолд үндсэн байгууллагад нь албан ёсоор мэдэгдэнэ.

1.6. Нэр томьёо1. Дүрэмд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог дор дурдсан утгаар ойлгоно.

2. “СУИС-ийн гишүүн” гэж СУИС-ийн багш, ажилтан, удирдах зөвлөлийн гишүүдийг

3. “Ашиг сонирхлын зөрчил” гэж СУИС-ийн гишүүн аливаа үйл ажиллагаандаа амин хувийн болон эдийн засгийн ашиг олох үүднээс СУИС-д материаллаг, материаллаг бус хохирол учруулахуйц нөхцөл байдал үүсгэхийг;

4. “Зөрчил” гэж Дүрмийн заалтыг зөрчсөн СУИС-ийн гишүүний үйлдэл, эс үйлдэхүйг;

5. “Гомдол” гэж зөрчлийн улмаас хохирсон гэж үзэж СУИС-ийн гишүүн эсвэл түүний төлөөллөөс эрх бүхий этгээдэд зохих журмаар хандаж, уг хохирлыг арилгуулахаар гаргасан хүсэлтийг;

6. “Маргаан” гэж Дүрэмд заасан ажиллагаа явуулан зөрчлийн үнэн бодит байдлыг шалгуулахаар зөрчил гаргасан СУИС-ийн гишүүн болон энэхүү дүрмээр эрх олгогдсон этгээд шаардсаныг;

7. “Маргаан таслах ажиллагаа” гэж Дүрэмд заасан ажиллагаа явуулж, зөрчил гаргасан болон гомдол гаргасан СУИС-ийн гишүүдийн хооронд үүссэн маргааныг хянан шийдвэрлэх.

Хоёр. СУИС- ийн гишүүний дагаж мөрдөх ёс

2.1. Нийтлэг дагаж мөрдөх хэм хэмжээ СУИС-ийн гишүүний дагаж мөрдвөл зохих доорх ерөнхий хэм хэмжээ нь СУИС-ийн гишүүн бүрт тэгш үйлчлэхийн зэрэгцээ тэдний ажил үүргийн онцлогийг тусгасан тусгай хэм хэмжээгээр давхар баталгаажна. Үүнд:

2.1.1.Үүрэг болгосон хэм хэмжээ:1. Эрдэм мэдлэг, үнэнийг эрхэмлэж, эдгээрийг бусад эрх ашиг, сонирхлоос ямагт дээгүүрт тавих;

2. Үнэнч, шударга зарчимч, хариуцлагатай;

3. Иргэний харьяалал, яс үндэс, нас, хүйс, шашин шүтлэг, оюуны чадавхи, үзэл бодол байр суурь, гадаад үзэмж, хөрөнгө чинээ, нийгмийн гарал байдал, гэр бүлийн байдал, төгссөн сургууль, эрүүл мэндийн байдал, бэлгийн чиг хандлага зэрэг аливаа шинжээр ялгаварлалгүй тэгш хандах;

4. Ажил хэрэгт хувийн харилцаа болон хүмүүсийн хоорондын зохисгүй сөрөг харьцаанаас ангид ажиллах;

5. Хүлээцтэй, өөрийгөө захирдаг байх;

6. Оногдсон үүрэг даалгаврыг чанартай биелүүлэх, мөн хугацаанд нь биелүүлж чадах эсэх дээр илэн далангүй байх;

7. Санал өгөхдөө хараат бусаар, бодитой хандах;

8. Шийдвэрийг бодитой, үндэслэлтэй гаргаж, ил тод байлгах;

9. Суралцах эрүүл, аюулгүй орчинд сөргөөр нөлөөлөхүйц нөхцөл байдлаас сэргийлж, шаардлагатай хүчин чармайлт гаргах;

10. Нийгэм, хүний хөгжил, байгаль экологи, тогтвортой хөгжлийн асуудалд идэвх санаачилгатай оролцох.


29

2.1.2.Хориглосон хэм хэмжээ:1. Санаатай, хайхрамжгүй, хэтэрхий болгоомжгүй, хариуцлагагүй үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр бусдын

аюулгүй байдал, бие, сэтгэцийн эрүүл мэнд, амь насанд шууд аюул занал учруулах, учруулж болзошгүй нөхцөл байдал үүсгэж айдаст автуулах

2. Сургууль, бусдын эд хөрөнгийг санаатай, хайхрамжгүй үйлдэл,эс үйлдэхүйгээр устгах, эвдэж гэмтээх эсхүл завдах, бусдын эд хөрөнгөнд халдах

3. Сургуулийн анги танхим, албан тасалгаа, лаборатори, дотуур байр, номын сан, оюутны бие даан суралцах төв, биеийн тамирын заал, хоолны газар, бие засах газар, коридор зэрэг газар (цаашид сургуулийн орчин гэх) согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэх, согтуурч зохисгүй зан авир гаргах;

4. Бусдыг хилсээр буруутгах, мэдээллийг гуйвуулах, нуун дарагдуулах, худал мэдээлэх, хутган үймүүлэх;

5. Бусдыг үл хүндэтгэх, бүдүүлэг авирлах, үг хэлээр дайрч доромжлох, айлган сүрдүүлэх, дарамтлах;

6. Ажил үүрэг, эрх мэдлийн хүрээнд аливаа шийдвэр, үйлдэлд нөлөөлж болохуйц талархал, бэлэг, шан харамж, ашгийг материаллаг ба материаллаг бус байдлаар авах, авахыг хүсэх, шаардах, үүний улмаас хэн нэгэнд хариу барих нөхцөл байдал үүсгэх;

7. Багш, ажилтны ажил байдлын үнэлгээ, аттестатчлалын дүн, суралцагчдын сурлагын дүн, санал асуулгын үр дүнд нөлөөлөх аливаа үйлдэл хийх;

8. Ажлын цагаар хувийн хэргээр утсаар удаан хугацаагаар ярьж ажил үүргээ цалгардуулах.

2.2. Багшийн дагаж мөрдөх хэм хэмжээ

2.2.1. Мэргэжлийн ёс суртахууны хэм хэмжээ 2.2.1.1.Үүрэг болгосон хэм хэмжээ

1. Судалгаа шинжилгээний арга зүй, мэдлэг чадвар, заах арга барилаа байнга дээшлүүлж, сургалтын арга технологийн шинэчлэлтэд хувь нэмэр оруулах.

2. Хичээлийн хуваарь, цагийг баримтлах;

3. Суралцагчийн мэдлэг, чадварыг шалгах хэлбэр, шалгалтын агуулгын хүрээ, үнэлэх шалгуурыг ил тод, тодорхой байлгах;

4. Суралцагчийн бие даан гүйцэтгэх ажил нь оюутны боломж, хөтөлбөрийн түвшинд нийцсэн байж, тухайн ажлын чиглэл, агуулга, ашиглах мэдээллийн эх сурвалжийг тодорхой байлгах.

5. Бусад судлаач, эрдэмтдийг хувь хүнийх нь хувьд хүндэтгэхийн зэрэгцээ бүтээлд нь рациональ шүүмжлэлтэй хандах;

6. Судалгаа, эрдэм шинжилгээний ажилд залуу багш, судлаач, суралцагчдын оролцоог дэмжих;

7. Эрдэм шинжилгээний ажлыг багаар буюу хамтарч гүйцэтгэх тохиолдолд багийн гишүүдийн үүрэг оролцоо, ажлын гүйцэтгэл, үр дүнг харгалзан төсвийг зөв шударга хуваарилж, зарцуулах;

8. Улс, нийгмийн өмнө тулгарч буй асуудалд алсын хараатай, бүтээлч, шүүмжлэлт байр сууринаас хандаж, мэргэжлийн үүднээс ажил хэрэгч санал дэвшүүлэх;

9. Мэргэжил мэдлэг, судалгааныхаа үр дүнг нийтэд зарлах, түгээх, нэвтрүүлэхдээ хүнлэг байж, нийтийн эрх ашигт нийцүүлэх;

10. Нийгэмд хүргэж буй мэдээлэл нь шударга, бодитой, үндэслэлтэй байх;

11. Мэргэжлийн шүүмж өгөх, шүүмж хүлээн авах.

2.2.1.2.Хориглосон хэм хэмжээ1. Хичээл таслах, хичээлээс хоцрох, эрт тараах, хичээлийн цагаар танхимыг орхих;

2. Дүнг бодитой бус, хуурамчаар тавих;


30

3. Суралцагчдад бие даан сурах хэрэглэгдэхүүн, хичээлийн гарын авлага, ном сурах бичиг тулган борлуулах;

4. Бусдын бүтээл, санааг хулгайлах, эшлэлгүй ашиглах, хуулбарлах, зохиогчийн зөвшөөрөлгүй ашиглах;

5. Судалгааны үр дүнг дөвийлгөх, үнэн байдлыг гуйвуулах, зохиомлоор тайлагнах;

6. Эрдэм шинжилгээний гэрээт болон төсөлт ажилд судлаачийн зөвшөөрлийг үл харгалзан оролцуулах;

7. Сургуулийн болон тухайн судлаачийн нэрийг зөвшөөрөлгүй ашиглах;

2.2.2. Харилцааны ёс суртахууны хэм хэмжээ2.2.2.1.Үурэг болгосон хэм хэмжээ

1. Суралцагч санаа бодлоо чөлөөтэй солилцох уур амьсгал бүрдүүлэх;

2. Суралцагчийн эрдэм мэдлэгт хандах идэвх санаачилгыг өрнүүлж, оюуны эрэл хайгуулд хамтдаа зүтгэгч хэмээн хүндэтгэж харьцах;

3. Бусадтай ялгаварлалгүй, хүндэтгэлтэй харилцах;

4. Бусдын ажил, бүтээлд мэргэжлийн үүднээс шударга, бодит үнэлгээ, шүүмж өгөх;

5. Багаар ажиллахдаа цаг барьж, цахим хуудас, захиагаа тогтмол шалгах;

2.2.2.2.Хориглосон хэм хэмжээ1. Хувийн ашиг сонирхолд нийцүүлэн суралцагчийн хөдөлмөрийг ашиглах;

2. Суралцагчийг хүйсээр болон бусад байдлаар ялгаварласан, ичээн зовоож, гутаан доромжилсон үг хэлэх, үйлдэл хийх;

3. Суралцагчид бэлгийн дарамт үзүүлэх, бэлгийн харьцаанд орох;

4. Багшийн байр суурийн давуу байдлыг ашиглан суралцагчдаа аливаа дарамт, шахалт үзүүлэх.

5. Байр суурийн давуу байдлаа ашиглах;

6. Бусдын ажил, бүтээлийг дүгнэхдээ мэргэжлийн бус шалгуураар хандах, мэргэжлийн ур чадварыг нь буруу илэрхийлэх, дутуу үнэлэх;

7. Мэргэжил, мэргэшлийн мэдлэг чадвартай холбоотой материалаа нуун дарагдуулах, худал мэдүүлэг хийх;

2.3. Удирдах ажилтан болон бусад ажилтны дагаж мөрдөх хэм хэмжээ

2.3.1. Ажил үүрэгтэй холбоотой хэм хэмжээСургалт, боловсролын чанар, стандарт, үйлчилгээ, үр өгөөжийг дээшлүүлж, сургалтын орчныг

боловсронгуй болгоход хариуцлагатай, чин үнэнч хандаж, бүтээлч хувь нэмэр оруулах нь СУИС-ийн ажилтан, ажилчдын үүрэг, хариуцлага мөн.

а) Нийтлэг хэм хэмжээ1.Үүрэг болгосон хэм хэмжээ

1. Мэдээллийг нээлттэй, ил тод, тогтмол байлгаж, СУИС-ийн гишүүнд шаардлагатай, хүссэн мэдээ, мэдээллийг шуурхай хүргэх;

2. СУИС-ийн гишүүн болон тэдний төлөөллөөс тавьж буй шүүмжлэл, шаардлага, өргөдөл, гомдлыг бодит үндэслэлтэй, тэгш, шударга шийдвэрлэх.

2.Хориглосон хэм хэмжээ1. Боловсон хүчнийг ажилд авах, албан тушаалд дэвшүүлэх, ажилд томилох, шагнал урамшуулалд


31

тодорхойлох, мэргэжил дээшлүүлэхэд ашиг сонирхлын зөрчил гаргах, ил тод байдлыг үл хангах;

2. Эрх мэдлээ урвуулан ашиглаж ойр дотно харьцаатай хүмүүст давуу боломж олгох, дэмжлэг үзүүлэх;

3. Ажил мэргэжилд өрсөлдөж байгаа хүний мэдлэг, чадварын талаар санаатай худал мэдүүлэг гаргах.

б) Тусгай хэм хэмжээ1.Удирдах ажилтан

1. Сургууль, бүрэлдэхүүн сургууль, нэгжийг хөгжүүлэх стратеги төлөвлөгөө, бодлого боловсруулах чадвартай байж, түүний хэрэгжилт, явц, үр дүнд анхаарч ажиллах;

2. Сургалт, эрдэм шинжилгээний түвшинг орчин үеийн хөгжлийн шаардлага, шинжлэх ухаанч академик чиг хандлагатай нийцүүлэн шинэчилж байх;

3. Сургуулийн амьдралтай холбоотой мэдээллийг хамт олонд ил тод нээлттэй байлгах;

4. Аливаа шийдвэрийг сургууль, хамт олны эрх ашгийн үүднээс ухаалаг, зүй зохистой, үндэслэлтэй гаргах, шийдвэрийн үр дүнд хяналт тавих;

5. Хувийн болон хамаатан садан, ойр дотно харилцаатай хүмүүст шударга бус давуу байдал үүсгэхгүй байх

6. Сургуулийн эд хөрөнгийг хувийн ашиг сонирхлоор бусдад ашиглуулахгүй байх,

2.Ажилтан, ажилчин1. Ажил, үүрэгтэй холбоотой мэдээлэл олж авах боломжийг нээлттэй байлгах;

2. Сургуулийн удирдлага, багш, ажилтан, ажилчин, суралцагчдад холбогдох үйлчилгээг түргэн шуурхай, чирэгдэлгүй, чанартай, тэгш хүртээмжтэй хүргэх;

3. Сургуулийн байр, техник тоног төхөөрөмж, сургалтын хэрэгсэл, хэрэглэгдэхүүн, эд зүйлс, оюуны бүтээлийг зүй зохистой, гамтай ашиглах,

4. Албан тушаалаа урвуулан ашиглахгүй байх.

2.3.2. Харилцааны хэм хэмжээХарилцан тэгш хүндэтгэлтэй хандах, харилцааны өндөр соёлтой, аливаа санал өгөх, шийдвэр

гаргахдаа ухаалаг, асуудалд үндэслэлтэй, ил тод, нээлттэй шударга, бодитой хандах, хүнлэг байх нь СУИС-ийн хамт олны харилцааны зарчим мөн.

2.3.2.1.Үүрэг болгосон хэм хэмжээ1. Ямар албан тушаалд ажиллаж байгаагаас үл хамаарч бие биетэйгээ шударга, хүндэтгэлтэй

харилцах;

2. Багаар ажиллахдаа цаг барьж цахим хуудас, захиагаа тогтмол шалгах; Багш, ажилтан, ажилчид суралцагчдад тэгш, хүртээмжтэй, эелдэг, соёлч боловсон, хөнгөн шуурхай үйлчлэх.

2.3.2.2.Хориглосон хэм хэмжээ

1. Хувийн ашиг сонирхолд нийцүүлэн доод тушаалын хүмүүсийн болон суралцагчийн хедөлмөрийг завших;

2. Шударга бусаар бусдын нэр төр, байр суурийг гутаан албан тушаал, мэргэжлийн салбарт ахиж дэвших боломжийг хаах, саад учруулах.


32

Гурав. Ёс суртахууны зөрчил, гомдол, маргааныг шийдвэрлэх

3.1. Шийдвэр гаргах эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтанЁс суртахууны зөрчил, гомдол, маргааныг шийдвэрлэх этгээд нь ёс зүйн зөвлөх, ёс зүйн хороо

маргаан таслах бүрэлдэхүүн байна.

3.1.1. Ёс зүйн зөвлөхийн эрх, үүрэг1. СУИС-ийн бүрэлдэхүүн сургууль бүр өөрийн ёс зүйн зөвлөхтэй байна. Ёс зүйн зөвлөхийг өөрийн

багш, ажилтны дотроос тухайн сургуулийн гишүүдийн ашиг сонирхлын бүлгийн төлөөллийг бүрэн хангасан комисс сонгон шалгаруулж, бүрэлдэхүүний сургуулийн захирлын тушаалаар 2 жилийн хугацаагаар томилно.

2. Ёс зүйн зөвлөх нь ёс зүйн зөрчлийн талаар гарсан гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх үүрэгтэй. Ингэхдээ асуудлыг голч байр сууринаас, аль нэг талд үйлчлэлгүйгээр хянаж, бие даасан, шударга шийдвэр гаргах, холбогдох талуудын хувийн нууцыг чандлан хадгалах үүрэгтэй.

3. Ёс зүйн зөвлөхийн үйл ажиллагаанд жилд нэг удаа тухайн сургуулийн багш, ажилтан, суралцагчийн төлөөллийг бүрэн хангасан тусгай комисс шалгалт хийнэ.

4. Ёс зүйн зөвлөх нь ажлаа жил бүрийн 9 дүгээр сарын 30-ны дотор СУИС-ийн захиралд илтгэх хуудсаар мэдээлэл өгөх ба уг мэдээлэл нь нийтэд нээлттэй байна.

3.1.2. Ёс зүйн хороо1. Ёс зүйн хороо нь 3 гишүүнээс бүрдэнэ. Хорооны гишүүдээс дарга болон нарийн бичгийн даргыг

сонгоно.

2. Ёс зүйн хороо нь ёс зүйн зөрчлийн талаар гомдол, мэдээлэл хүлээн авах байнгын ажиллагаатай утас, цахим шуудангийн хаягтай байна

3. Ёс зүйн хорооны гишүүдийг 2 жилийн хугацаагаар СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн захирал томилно.

4. Ёс зүйн хороо нь Энэхүү дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт оруулах саналыг тухай бүр боловсруулан СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн хурлаар шийдвэрлүүлэх үүрэгтэй.

3.2. Зөрчлийн талаар авах арга хэмжээ

3.2.1. Сахилгын түр арга хэмжээ авах1. СУИС-ийн захирал, дэд захирал, бүрэлдэхүүний сургуулийн захирал, сургалтын албаны дарга

болон тэнхимийн эрхлэгч ноцтой хор уршиг учруулж болзошгүй ёс суртахууны зөрчлийг таслан зогсоож, сахилгын түр арга хэмжээ авч болно.

2. Сахилгын түр арга хэмжээ авах эрх бүхий албан тушаалтан дараах үндэслэлээр хоёр өдрөөс хэтрэхгүй хугацаагаар анги, танхим, сургууль, олон нийтийн арга хэмжээг орхин явахыг зөрчил гаргагчаас шаардах, уг шаардлагаа албадан биелүүлэх эрхтэй. Үүнд:

1. Зөрчил гаргагч СУИС-иин бусад гишүүд, суралцагсдын эрүүл, аюулгүй, иргэншсэн орчинд суралцах, судалгааны ажил эрхлэх эрхээ хэрэгжүүлэхэд ноцтой хүндрэл учруулсан

2. Зөрчил гаргагч СУИС-ийн бусад гишүүн, суралцагсдын болон өөрийн амь бие, эрүүл мэнд, аюулгүй байдалд шууд хохирол учруулж болзошгүй байдал үүсгэсэн.

3 Сахилгын түр арга хэмжээ авахдаа суралцагчийн шалгалт өгөх, бие даалтын ажил, анги дэвших болон төгсөлтийн ажлаа хамгаалах эрхийг үл хөндөн гагцхүү товлосон өдөр, цагийн хуваарийг өөрчилж болно.

4 Энэхүү дүрмийг ноцтой зөрчсөн суралцагчийг шаардлагатай үед багш, сургалтын албаны ажилтан тухайн хичээл, шалгалтаас нэг удаа гаргах эрхтэй бөгөөд давтан зөрчил гаргасан тохиолдолд Сургалтын алба эсвэл тэнхимд хандаж, шийдвэрлүүлнэ.


33

3.2.2. Гомдол гаргах1. Энэхүү Дүрмийг зөрчсөн СУИС-ийн гишүүн, суралцагчийн үйлдэл, эс үйлдэхүй нь бусад гишүүн,

суралцагчийн эрх ашгийг хохироосон бол хохирсон гишүүн, суралцагчийн эсрэг гомдол гаргах эрхтэй.

2. СУИС-ийн дүрэм, хөдөлмөрийн гэрээ, контракт, ажлын байрны тодорхойлолтын дагуу хүлээсэн үүргийн хүрээнд СУИС-ийн гишүүн сургуулийн эрх ашгийг төлөөлөн гомдол гаргаж болно.

3. Нийтлэг эрх ашиг нь хөндөгдсөн СУИС-ийн гишүүд, суралцагсад нэгдэж, өөрсдийн төлөөлөгчөөр дамжуулан гомдол гаргаж болно.

3.3. Гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа3.3.1. Ёс зүйн зөвлөхөд хандах

1. СУИС-ийн гишүүн, суралцагч нь Дүрэм зөрчсөн аливаа үйлдэл, эс үйлдэхүйн гэрч болсон эсвэл өөрөө хохирсон гэж үзвэл Ёс зүйн зөвлөхөд гомдлоо гаргаж, тухайн нөхцөлд хамгийн тохирсон арга хэмжээг сонгох талаар мэргэжлийн туслалцаа авч болно.

2. Гомдлыг зөрчил гарснаас хойш 1 сарын дотор гаргах бөгөөд зайлшгүй, ноцтой үндэслэл байна гэж үзвэл Ёс зүйн зөвлөх хугацаа харгалзахгүйгээр гомдлыг хүлээн авч болно.

3. Ёс зүйн зөвлөх дараах үндэслэлээр гомдлыг хүлээн авахаас татгалзаж болох ба татгалзсан үндэслэлээ гомдол гаргагчид бичгээр мэдэгдэнэ. Үүнд:

1) Дүрмийн үйлчлэх хүрээнд үл хамаарах гомдол гаргасан (энэ тохиолдолд гомдол гаргагчид гомдлоо хаана гаргах талаар зөвлөнө);

2) Гомдол нь ялимгүй, илт үндэслэлгүй, эсвэл бусдыг гүтгэн, доромжлох гэсэн илэрхий санаа зорилго агуулсан, гомдлын үндэслэлийн нотлох баримт хангалтгүй;

3) Гомдол гаргагч өөр журмаар гомдлоо нэгэнт гаргасан буюу шийдвэрлүүлж байгаа;

4. Ёс зүйн зөвлөх гомдол хүлээн авахаас татгалзсан бол гомдол гаргагч энэ талаар бичгээр өгсөн мэдэгдлийг гардан авснаас хойш 10 өдрийн дотор маргаан таслах ажиллагаа эхлүүлэх хүсэлтээ Ёс зүйн зөвлөх эсвэл Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн даргын аль нэгэнд бичгээр гаргаж болно.

3.3.2. Гомдол гаргагчийн эрх1. Ёс зүйн зөвлөх гомдлыг хүлээн авсан бол гомдол гаргагч дараах эрхтэй:

2. Гомдлоо үл маргалдах журмаар шийдвэрлүүлэх;

3. Гомдлоо маргаан таслах журмаар шийдвэрлүүлэх;

4. Гомдлоосоо татгалзах;

5. Дүрэмд зааснаас бусад арга замаар гомдлоо барагдуулах.

3.3.3. Гомдлыг үл маргалдах журмаар шийдвэрлэх 1. Гомдлоо үл маргалдах журмаар шийдвэрлүүлэх хүсэлтэй гомдол гаргагч дараах арга хэмжээний аль нэгийг авах эрхийг Ёс зүйн зөвлөхөд итгэмжилж болно. Үүнд;

1. Холбогдох талууд өөрсдийн төсөөллийг тодруулж, ойлгомжтой болгоход нь туслах;

2. Тодорхой үйлдэл, эс үйлдэхүйгээс гарах үр дагаврын талаарх холбогдох талуудын ойлголт, мэдлэгийг дээшлүүлэх;

3. Холбогдох талуудын хоорондын ялгаатай байдлыг ойлгуулах, харилцан хүлээн зөвшөөрүүлэх;

4. Холбогдох талуудын хооронд үүссэн үзэл, хандлагын зөрөөг ойлгуулан, таниулах.

2 Гомдол гаргагч болон хариуцагч нар шууд нүүр тулан уулзах боломжгүй эсвэл хүсэлгүй бол Ес зүйн зөвлөхөөр дамжуулан хоорондоо харилцаж болно.

3 Хэрэв тухайн нөхцөлд эвлэрүүлэн зуучлах аргыг хэрэглэх нь зохистой хэмээн үзэж гомдол гаргагч болон хариуцагч нар харилцан зөвшөөрсөн бол Ёс зүйн зөвлөх эвлэрүүлэн зуучлагчийн


34

үүрэг гүйцэтгэх эсвэл энэ талаар мэргэшсэн СУИС-ийн өөр нэг гишүүнээр уг үүргийг гүйцэтгүүлж болно.

3.3.4. Сургалтын алба, тэнхимийн удирдлагад хандах1. Суралцагчийн эсрэг гомдлыг үл маргалдах журмаар шийдвэрлэх боломжгүй гэж үзвэл Ёс зүйн

зөвлөх гомдол гаргагчтай зөвшилцөн тухайн бүрэлдэхүүний сургуулийн сургалтын алба эсвэл холбогдох тэнхимд хандаж болно. Сургалтын алба, тэнхимд шийдвэр гаргахад шаардлагатай мэдээллийг Ёс зүйн зөвлөх бичгээр гаргаж өгнө.

2. Сургалтын алба, тэнхим гомдлыг хэлэлцээд, зөрчил давтан гарахаас сэргийлэх үр нөлөөтэй шийдвэр гаргана. Үүнд:

• Тухайн зөрчил, зан байдлыг давтан гаргаж болохгүйг амаар болон бичгээр сануулах;

• Зөрчил, зан байдлаа давтахгүй байх амлалт амаар болон бичгээр авахуулах;

• Хэрэв компьютер, интернет, ном сурах бичиг ашиглахтай холбоотой зөрчил гаргасан бол ашиглах зарим эрхийг нь тодорхой хугацаагаар түдгэлзүүлэх (ингэхдээ суралцах үйл ажиллагаанд нь хохирол учруулж болохгүй);

• Шаардлагатай гэж үзвэл маргаан таслах ажиллагаа эхлүүлэх.

• Сургалтын алба эсвэл тэнхим асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэсэн тухайгаа Ёс зүйн зөвлөхөд бичгээр мэдэгдэж, түүгээр дамжуулан гомдол гаргагчид мэдэгдэнэ.

3.3.5. Бусад1. Гомдол гаргагч болон хариуцагч нар гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад

харилцан зөвшөөрсөн аливаа шийдвэр нь сайн дурынх байна. Эвлэрүүлэн зуучлагчийн үүрэг гүйцэтгэгч нь өөрийн зүгээс гомдол гаргагч болон хариуцагч нарт ямар нэг шийдвэр тулгах ёсгүй.

2. Гомдол гаргагч урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааны аль ч шатанд гомдлоо татаж авах эрхтэй. Ёс зүйн зөвлөх гомдлыг үл маргалдах журмаар шийдвэрлэх ажиллагаа ямар нэг дорвитой үр дүнд хүрэхгүй гэж үзвэл уг ажиллагаанаас татгалзаж болно.

3. Гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа үргэлжлэх хугацаа 2 сараас үл хэтэрнэ.

4. Ёс зүйн зөвлөх холбогдох гомдол, тайлбар, шийдвэрүүдийг хадгалж болно. Хэрэв талууд тохиролцоонд хүрсэн бол түүнийг бичгээр үйлдэж хадгална. Хэрэв маргаан таслах ажиллагааны явцад гомдлоос татгалзсан бол талуудыг таньж болох мэдээллийг устгана.

5. Ёс зүйн зөвлөх урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа дуусмагц уг ажиллагаанд оролцсон СУИС-ийн гишүүн, суралцагсдын хувийн мэдээлэлтэй холбоотой аливаа баримтыг устгаж, харин жилийн нэгдсэн тайлан, статистик мэдээнд ашиглах зорилгоор ямар зөрчлийг хэрхэн шийдвэрлэсэн тухай товч тэмдэглэл үйлдэж, өөртөө хадгална. Уг тэмдэглэлд нэр, хаяг зэрэг СУИС-ийн гишүүнийг таньж болох мэдээллийг оруулахгүй.

3.4. Маргаан таслах ажиллагаа3.4.1. Маргаан таслах бүрэлдэхүүн

1. Ёс зүйн хорооноос маргаан таслах бүрэлдэхүүнийг 10 хоногийн дотор томилж, хуралдах өдрийг товлон, хуралдах өдрөөс 5-аас цөөнгүй хоногийн өмнө хурлын тов болон гишүүдийг талуудад мэдэгдэнэ. Талуудад гишүүдээс татгалзан гаргах үндэслэл бүхий хүсэлт байвал 3-аас цөөнгүй өдрийн өмнө гаргана.

2. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга маргаан таслах бүрэлдэхүүнийг дараах байдлаар томилно.

- Суралцагч хоорондын маргаанд докторант, магистрант, оюутны төлөөлөгч 2 гишүүн, СБЗГ-ын оюутны нийгмийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн, санал өгөх эрхгүй хуралдаан даргалагч 1

- Суралцагчтай холбоотой бусад маргаанд суралцагчийн 1 төлөөлөл, СБЗГ-ын оюутны нийгмийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн, багш ажилчдын 1 төлөөлөл, санал өгөх эрхгүй хуралдаан даргалагч 1


35

- Бусад маргаанд СБЗГ-ын оюутны нийгмийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн, багш ажилчдын төлөөлөл 2, санал өгөх эрхгүй хуралдаан даргалагч 1.

3.4.2. Маргаан таслах ажиллагааг эхлүүлэх3. Гомдол гаргагч урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааг дамжихгүйгээр Ёс зүйн хорооны нарийн

бичгийн даргад шууд хандаж болно.

4. Ёс зүйн зөвлөх, Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга хоёрын аль нэг нь өөрт нь хандсан гомдол гаргагчид гомдлыг бичгээр хэрхэн гаргах талаар зөвлөнө. Бичгээр гомдол гаргахдаа огноо, гомдол гаргагч болон хариуцагч, болсон үйл явдал, Дүрмийн аль заалтыг зөрчсөн тухай, мөн буцах хаяг тодорхой зааж, гарын үсэг зурсан байна.

5. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга гомдлыг хүлээн авмагц 20 өдрийн дотор маргаан таслах ажиллагааны бэлтгэлийг хангаж, хуралдааны товыг гаргана. Хуралдаан болохоос 15-аас цөөнгүй өдрийн өмнө гомдол гаргагч нэмэлт тайлбар, нотлох баримт, гэрчийн талаар мэдээлэл гаргаж болно. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга хурал болохоос 10-аас цөөнгүй хоногийн өмнө холбогдох мэдээллийг хариуцагч талд хүргүүлнэ. Хариуцагч тал хариу тайлбар, өөрийн гэрчээр хэн оролцох зэрэг мэдээллийг 5-аас цөөнгүй өдрийн өмнө Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн даргад хүргүүлнэ. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга гомдолтой холбоотой бүх мэдээллийг хувилан хурал болохоос 3-аас цөөнгүй өдрийн өмнө маргаан таслах бүрэлдэхүүнд гардуулж өгнө.

6. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга хуралдах өдрөөс 5-аас цөөнгүй өдрийн өмнө хурлын товыг талуудад мэдэгдэнэ.

7. Маргаан таслах бүрэлдэхүүн хоёр талын гэрчийн тоонд хязгаар тавьж болно.

8. Хэрэв хариуцагч нь хөдөлмөрийн хамтын хэлэлцээр бүхий байгууллагын гишүүн бол уг хэлэлцээрт заасан хэрэг шийдвэрлэхтэй холбоотой нэмэлт журмын улмаас хугацаа алдах зэрэг хүндрэл үүсч болохыг гомдол гаргагчид танилцуулна.

9. Гомдлыг маргаан таслах бүрэлдэхүүн хуралдаанаар шийдвэрлэнэ.

10. Талууд өөрсдийн төлөөллөөс хуралдаанд байлцуулах, итгэмжлэл олгох, давж заалдах, мэргэжлийн зөвлөгөө авах эрхтэй.

11. Ёс зүйн зөвлөх гомдлыг гардан авмагц түүний нэг хувийг Дүрмийн хамт хариуцагч тал болон Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн даргад хүлээлгэн өгнө. Маргаан таслах ажиллагааг энэ үеэс эхлэн Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга хариуцан явуулна.

12. Талууд маргаан таслах бүрэлдэхүүнээс татгалзан гаргах үндэслэл бүхий хүсэлтээ хуралдаан болохоос 3-аас цөөнгүй өдрийн өмнө гаргаж болно. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга үндэслэлийг эргэлзээтэй гэж үзвэл уг хүсэлтийг хуралдаан даргалагчид танилцуулж эцэслэн шийдвэрлүүлнэ.

13. Хуралдаанаас өмнө талууд эвлэрч болно. Зөвлөгч талуудын саналд үндэслэн уулзалт зохион байгуулах бөгөөд талуудын шийдвэрт хяналт тавьж болно. Талууд зөвхөн сайн дурын үндсэн дээр эвлэрнэ. Нэгэнт эвлэрсэн бол гомдол, маргааныг эцэслэн шийдвэрлэгдсэнд тооцно.

3.4.3. Маргаан таслах хуралдаан1. Маргаан таслах бүрэлдэхүүн хуралдааны дэгээ өөрөө тогтооно. Хуралдаан талуудын

тайлбарыг сонсох, нотлох баримт болон гэрчийн мэдүүлэг авах, давхар нотолгоо гаргах эрхийг хэрэгжүүлэх,асуулт асуух, хүлээлгэх хариуцлагын талаар шийдвэрлэх, хурал хаах зэргийг агуулна.

2. Хуралдааны явцыг талуудын хүсэлтээр дүрс, авиа бичлэгт буулгаж болох ба уг бичлэгийг 5 жилийн хугацаанд хадгална.

3. Хуралдаан даргалагч хуралдааны дэгийг сахиулах, дэг журамтай байлгах, шударга ёсыг сахиулах үүрэгтэй. Шийдвэрийг хуралдааны бүрэлдэхүүний олонхийн саналаар гаргана. Шийдвэр гаргахад зөвхөн Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга, хуралдааны бүрэлдэхүүн байлцана.

4. Талууд тодорхой хүмүүсийг хуралдааны танхимд байлцуулах тухай бичгээр хүсэлт гаргаагүй


36

бол хуралдаан хаалттай явагдах ба хуралдааны тэмдэглэл нууцад хамаарна.

5. Хэрэв хариуцагч тал үл хүндэтгэх шалтгаанаар хуралдаанд ирээгүй бол хуралдааныг үргэлжлүүлэх эсвэл хойшлуулах эсэхийг хуралдаан даргалагч шийднэ.

6. Хуралдааны шийдвэрт үндэслэл нь тусгагдсан байх бөгөөд даргалагч гарын үсэг зурсан байна. Шийдвэрийг нотлох баримтын үндсэн дээр гаргана.

7. Хуралдааны шийдвэр эцсийнх байна.

3.5. Зөрчил гаргагчид хүлээлгэх хариуцлага3.5.1. Нийтлэг хүлээлгэх хариуцлага

1. Анхааруулах;

2. Амаар болон бичгээр сануулга өгөх;

3. Амлалт авахуулах;

4. Ёс зүйн сургалтанд хамруулах;

5. Олны өмнө буруушаах;

6. Учирсан хохирлыг арилгуулахаар эрх бүхий этгээдэд уламжлах.

3.5.2. Зөрчил гаргасан багш, ажилтан, ажилчинд хүлээлгэх хариуцлага1. Албан тушаалын зэрэглэл бууруулах;

2. Хөдөлмөрийн гэрээ сунгахгүй байх;

3. Багшлах эрхийг түдгэлзүүлэх;

4. Хөдөлмөриин хуулинд заасан бусад арга хэмжээ авах

5. СУИС-ийн профессор, дэд профессор цолыг хүчингүй болгохыг СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлд уламжлах.

3.5.2. Зөрчил гаргасан суралцагчид хүлээлгэх хариуцлага1. Хичээл болон судалгааны ажилд оролцохоос бусад үйл ажиллагаанд тодорхой хугацаагаар

хориг тавих;

2. Номын сан, техник тоног төхөөрөмж ашиглах эрхийг хасах

3. Уралдаан тэмцээнд явах эрхийг хасах

4. Сургуулиас түр чөлөөлөх;

5. Сургуулиас хасах

3.6. Шийдвэр биелүүлэх3.6.1. Шийдвэр биелүүлэх нийтлэг журам

1. Маргаан таслах хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг хэрэгжүүлэхийг холбогдох эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтанд уламжилна.

2. Ёс зүйн хорооны гаргасан шийдвэрийг холбогдох байгууллага, эрх бүхий албан тушаалтан хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээнэ.

3. Хариуцагч болон холбогдох эрх бүхий албан тушаалтан маргаан таслах хуралдааны шийдвэрийг 10 өдрийн дотор биелүүлэх үүрэгтэй.

4. Холбогдох албан тушаалтан шийдвэрийг хэрэгжүүлээгүй бол талууд түүнд хариуцлага тооцуулахаар дээд шатны албан тушаалтанд хандах эрхтэй.


37

3.6.2. Суралцагч шийдвэр биелүүлээгүй тохиолдолд авах арга хэмжээ

1. Суралцагч шийдвэрийг дурдсан хугацаанд биелүүлээгүй бол тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын албаны дарга тухайн суралцагчаас шалтгааныг тодруулах зорилгоор ярилцлага хийнэ. Ярилцлагад суралцагч өөрийн төлөөлөгчийг байлцуулж болно.

2. Ярилцлагын дараа тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын албаны дарга, бүрэлдэхүүний сургуулийн захиралд дараах санал гаргана. Үүнд:

1) Хориг тавьсан арга хэмжээ авсан бол хугацааг нь сунгах;

2) Шийдвэрийг биелүүлэхээс 2-оос дээш удаа татгалзвал сургуулиас түр чөлөөлөх

3) Шийдвэр биелүүлэх хүртэл суралцагчийг сургуульд эргэж бүртгэхгүй байх

4) Шийдвэр биелүүлэх хүртэл суралцагчийн төгсгөх тушаалыг хойшлуулах, төгсөлтийн диплом олгохгүй байх.

3. Суралцагч тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын албаны даргатай хийх ярилцлагад хүндэтгэх шалтгаангүйгээр ирээгүй бол гомдол, маргаантай хэрэгтэй танилцсаны үндсэн дээр бүрэлдэхүүний сургуулийн захиралд саналаа өгнө.

Дөрөв. Бусад

4.1.Ёс суртахууны зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх1. СУИС-ийн ёс зүйн дүрмийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой, шинээр элсэж байгаа оюутан,

суралцагсдын сургалт, давтан сургалт болон зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг жил бүр зохион байгуулах үүргийг СУИС-ийн захиргаа хүлээнэ.

2. СУИС-тай гэрээ байгуулагч харилцагч талд СУИС-ийн ёс зүйн дүрмийг танилцуулсан байна. СУИС-ийн ёс зүйн дүрмийг сахин мөрдөх нь гэрээний биелэлтийг хянах шалгуур хэрэгсэл байна.

4.2. Дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах1. Ёс зүйн дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах саналыг багш нарын болон эрдмийн зөвлөл, оюутны

зөвлөлөөр дамжуулан ёс зүйн хороонд гаргаж болно.

2. Ёс зүйн дүрэм болон түүнд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийг СУИС-ийн эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж захирал баталгаажуулна.

---ооОоо---


38


өдрийн А/93 дугаар тушаалын хоёрдугаар хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН СУРАЛЦАГЧИЙН ЁС ЗҮЙН ДҮРЭМ

НЭГ. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1.1. Ёс зүйн дүрмийн хэрэгцээ, шаардлага1. Соёл Урлагийн Их Сургууль (СУИС) өөрийн эрхэм зорилгод нийцүүлэн сургалт, эрдэм шинжилгээ, нийгэмд үйлчлэх чиг үүргээ хариуцлагатай биелүүлэхийн тулд нийтлэг үнэт зүйлс, ёс суртахууны зарчим, хэм хэмжээг мөрдлөг болгоно.

1.2. Дүрмийн зорилго1. СУИС-ийн суралцагчдын дагаж мөрдөх ёс суртахууны зарчим, хэм хэмжээг тогтоон, хэвшүүлэн

сахиулах, ёс суртахууны зөрчлийн тухай мэдээлэл, гомдол гаргах, түүнийг хүлээн авах, шалган шийдвэрлэх, зөрчил гаргасан этгээдэд сахилгын хариуцлага хүлээлгэхэд энэ дүрмийг баримтална.

1.3. СУИС-ийн суралцагчийн эрхэмлэх үнэт зүйл, ёс суртахууны зарчмууд1. Хүний эрх, эрх чөлөө, үнэ цэн, эрхэмсэг оршихуйг хүндэтгэх; үнэнийг эрэлхийлэх, эрдэм

мэдлэгийг дээдлэх; үнэнч, шударга, зарчимч байдал; ёс журмыг сахин биелүүлэх нь СУИС-ийн суралцагч бүрийн эрхэмлэх үнэт зүйл мөн.

1.4. Дүрмийг хэрэгжүүлэхэд баримтлах зарчим1. СУИС-ийн суралцагч бүр Дүрмийг сахин биелүүлж, ёс зүйн зөрчил гаргахгүй байх үүрэгтэй.

2. Дүрмийг хэрэгжүүлэхэд хүйс, арьс өнгө, хүйсийн ялгаа, бэлгийн хандлага, улс төр, шашин шүтлэг зэрэг санал зөрөлдөөнөөр үүссэн маргааныг хэлэлцэх, буруушаах зэргээр СУИС-ийн суралцагчийн үндсэн хуулиар олгогдсон салшгүй эрхэд халдах байдлаар хэрэглэж болохгүй.

3. Энэхүү дүрэм нь харилцаанд оролцогчдын аливаа хууль ёсны ашиг сонирхлоо хамгаалах эрхийг хөндөх ёсгүй.

4. Ёс зүйн дүрмийн зөрчлийг шийдвэрлэхдээ оролцогч талуудын эрх, тэгш байдлыг хангаж, хүсэлт тайлбараа гаргах эрх, нөгөө талын байр суурийг сонсох үүрэг, аль ч талаас хамааралгүй шийдвэр гаргах зэрэг нийтлэг зарчим баримтална.

5. Дүрмийг зөрчсөн үйлдэл, эс үйлдэхүйд хариуцлага тооцохдоо СУИС-ийн хамт олны цаашдын эвсэг хамтын ажиллагааг хамгаалж, суралцагчийн ёс зүйг дээшлүүлэх бодлого баримтална.

6. Аливаа зөрчил, гомдол, маргаан шийдвэрлэх үйл явцын үр нөлөө, өгөөжийг хангах үүднээс СУИС болон СУИС-ийн гишүүн, суралцагч бүр дүрмийг зөрчсөн үйлдэл, эс үйлдэхүйд тохирсон арга хэмжээ авахыг эрмэлзэх бөгөөд үүнд маргаан таслах албан ёсны болон албан бус ажиллагааг ашиглаж болно.

7. Энэхүү Дүрэм нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Боловсролын тухай хууль, Дээд боловсролын тухай хууль, Хөдөлмөрийн тухай хууль болон бусад холбогдох хууль тогтоомж, СУИС-ийн дүрэм, хөдөлмөрийн дотоод журамд заасан зохицуулалтыг давж үйлчлэхгүй.

8.

1.5. Дүрмийн үйлчлэх хүрээ1. СУИС-ийн суралцагч бүр энэхүү ёс зүйн дүрмийг үйл ажиллагаандаа мөрдлөг болгоно.

2. СУИС-ийн үйл ажиллагааны орчин, эзэмшил газрын нутаг дэвсгэр болон СУИС-иас зохион байгуулж буй ажил, үйл ажиллагааны явцад ёс зүйн дүрэм хэрэгжинэ.


39

1.6. Нэр томьёо2. Дүрэмд хэрэглэсэн дараах нэр томьёог дор дурдсан утгаар ойлгоно.

3. “СУИС-ийн гишүүн” гэж СУИС-ийн багш, ажилтан, удирдах зөвлөлийн гишүүдийг

4. “СУИС-ийн суралцагч” гэж СУИС-ийн оюутан, магистрант, докторант, мэргэжил дээшлүүлэгч,Бадмаараг ахлах сургуулийн суралцагч;

5. “Ашиг сонирхлын зөрчил” гэж СУИС-ийн гишүүн, суралцагч аливаа үйл ажиллагаандаа амин хувийн болон эдийн засгийн ашиг олох үүднээс СУИС-д материаллаг, материаллаг бус хохирол учруулахуйц нөхцөл байдал үүсгэхийг;

6. “Зөрчил” гэж Дүрмийн заалтыг зөрчсөн СУИС-ийн гишүүн, суралцагчийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг;

4. “Гомдол” гэж зөрчлийн улмаас хохирсон гэж үзэж СУИС-ийн гишүүн, суралцагч эсвэл түүний төлөөллөөс эрх бүхий этгээдэд зохих журмаар хандаж, уг хохирлыг арилгуулахаар гаргасан хүсэлтийг;

5. “Маргаан” гэж Дүрэмд заасан ажиллагаа явуулан зөрчлийн үнэн бодит байдлыг шалгуулахаар зөрчил гаргасан СУИС-ийн суралцагч болон энэхүү дүрмээр эрх олгогдсон этгээд шаардсаныг;

6. “Маргаан таслах ажиллагаа” гэж Дүрэмд заасан ажиллагаа явуулж, зөрчил гаргасан болон гомдол гаргасан СУИС-ийн гишүүдийн хооронд үүссэн маргааныг хянан шийдвэрлэх.

Хоёр. СУИС-ийн суралцагчийн дагаж мөрдөх ёс суртахууны хэм хэмжээ

2.1. Суралцах үйл ажиллагаанд дагаж мөрдөх хэм хэмжээ2.0.1. Үүрэг болгосон хэм хэмжээ1. Эрдэм мэдлэг, үнэнийг эрхэмлэж, эдгээрийг бусад эрх ашиг, сонирхлоос ямагт дээгүүрт тавих

2. Суралцагч нь багш шавийн барилдлагыг хүндэтгэх;

3. СУИС-ийн суралцагчдын дүрэм, журам, заавар, зөвлөмжтэй танилцаж, дагаж мөрдөх

4. Хичээлийн хөтөлбөр, хуваарь, цаг баримтлан, хичээлийн цагийг зүй зохистой, үр бүтээлтэй ашиглах;

5. Даалгавар, ангийн ажил, бие даалтыг цаг хугацаанд нь гүйцэтгэх, хүлээлгэн өгөх

6. Сургуулийн өмч хөрөнгө, сургалтын хэрэглэгдэхүүн, ном сурах бичиг, гарын авлага, анги танхимын эд хогшил, ширээ сандлыг ариг гамтай эдэлж ашиглах.

7. Нийгэм, хүний хөгжил, байгаль экологи, тогтвортой хөгжлийн асуудалд идэвх санаачилгатай оролцох.

2.0.2. Хориглосон хэм хэмжээ1. Хичээл таслах, хичээлээс хоцрох, хичээл дундуур гарч явах;

2. Хичээлийн цагаар бусдын сурах үйл ажиллагаанд саад учруулах, бусдын тавьсан шаардлагыг үл ойшоож хичээлийн хэвийн үйл ажиллагааг алдагдуулах;

3. Шалгалтын ажлыг гүйцэтгэх явцад бусдад мэдээлэл өгөх, мэдээлэл авах, шалгалтад зөвшөөрөгдөөгүй материал авч орох, ашиглах, гар утас, цахим хэрэгсэл хэрэглэх;

4. Бусдын өмнөөс шалгалт өгөх, бусдыг өөрийнхөө өмнөөс шалгалтанд оруулах;

5. Багшийн өгсөн дүн, оноог засч үнэлгээг өөрчлөх;

6. Дүнгийн хуудас, сурлагын дэвтэр, оюутны үнэмлэх, биеийн байцаалт, хөнгөлөлтийн хуудас, тодорхойлолт зэрэг албан бичиг баримтыг хуурамчаар үйлдэх, засвар оруулах, өөрчлөх, зүй бусаар бусдад дамжуулах, ашиглуулах;

7. Хичээлийн цагаар хичээлд холбогдолгүй зүйл хийх, утсаар ярих, мессэж бичих, тоглох, дуу хөгжим сонсох зэргээр цахим хэрэгслийг хичээлийн бус зориулалтаар ашиглах;


40

2.2. Суралцах үйл ажиллагаанаас бусад хүрээнд дагаж мөрдөх хэм хэмжээ2.2.1. Үүрэг болгосон хэм хэмжээ

1. Үнэнч, шударга зарчимч, хариуцлагатай;

2. Иргэний харьяалал, яс үндэс, нас, хүйс, шашин шүтлэг, оюуны чадавхи, үзэл бодол байр суурь, гадаад үзэмж, хөрөнгө чинээ, нийгмийн гарал байдал, гэр бүлийн байдал, төгссөн сургууль, эрүүл мэндийн байдал, бэлгийн чиг хандлага зэрэг аливаа шинжээр ялгаварлалгүй тэгш хандах;

3. Санал өгөхдөө хараат бусаар, бодитой хандах;

4. Багш, ажилтан, ажилчид, бусад суралцагчидтай харилцааны өндөр соёлтой, хүндэтгэлтэй харилцах;

5. Сургуулийн орчинд ашиглагдаж буй эд хөрөнгө, тоног төхөөрөмжийг ариг гамтай, зориулалтын дагуу ашиглаж, зөв боловсон үйлчлүүлэх;

6. Олон нийтийн газар биеэ зөв боловсон авч явах;

2.2.2. Хориглосон хэм хэмжээ1. Бусдыг үл хүндэтгэх, бүдүүлэг авирлах, үг хэлээр дайрч доромжлох, айлган сүрдүүлэх,

дарамтлах;

2. Сургууль, бусдын эд хөрөнгийг санаатай, хайхрамжгүй үйлдэл, эс үйлдэхүйгээр устгах, эвдэж гэмтээх эсхүл завдах, бусдын эд хөрөнгөнд халдах

3. Сургуулийн анги танхим, албан тасалгаа, лаборатори, дотуур байр, номын сан, оюутны бие даан суралцах төв, биеийн тамирын заал, хоолны газар, бие засах газар, коридор зэрэг газар (цаашид сургуулийн орчин гэх) согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэх, согтуурч зохисгүй зан авир гаргах;

4. Анги, дамжаа, хот хөдөө, нас, физиологийн зэрэг ялгаа үүсгэн бусдыг айлган сүрдүүлэх, эрхшээлдээ оруулах, зодож гэмтээх, элдэв татаас татах, дарамтлах, нэр төрийг нь гутаах;

5. Сургуулийн газар хөзөр, компьютерийн тоглоом зэргээр тоглох, мөрийтэй тоглох

6. Сургуулийн эрх бүхий албан тушаалтан, багш, ажилтан, ажилчид, суралцагчдын хууль ёсны шаардлагыг үл биелүүлэх, биеийн байцаалтаа гаргаж өгөхгүй байх, сахилгын арга хэмжээг үл биелүүлэх;

7. Сургуулийн анги, танхим, албан тасалгаа, дотуур байранд зөвшөөрөлгүй нэвтрэх, дотор нь байрлах;

8. Сургуулийн орчинд элдэв хог, шүлс, нус цэр, бохь, тамхины иш хаях, цонх, тагтнаас элдэв юм шидэх, тамхи татах;

9. Цэвэрлэгээ, үйлчилгээ, харуул хамгаалалтын ажилчдыг үл ойшоох, хөдөлмөрийг нь үл хүндлэх;

10. Хуулиар зөвшөөрсөн эсэхээс үл хамааран сургуулийн зохих албан тушаалтан зөвшөөрсөн, сургуулийн дүрэм, журамд зааснаас бусад тохиолдолд халуун, хүйтэн зэвсэг, галт зэвсэг, тэсэрч дэлбэрэх, шатамхай бодис зэрэг аюултай зэвсэг, хэрэгсэл ашиглах, хадгалах, эзэмшилдээ байлгах;

11. Хуулиар хориглосон арга, хэлбэрээр мансууруулах бодис хэрэглэх, үйлдвэрлэх, түгээх, борлуулах, эзэмшилдээ байлгах;


41

Гурав. Ёс суртахууны зөрчил, гомдол, маргааныг шийдвэрлэх

1.1. Шийдвэр гаргах эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан

Ёс суртахууны зөрчил, гомдол, маргааныг шийдвэрлэх этгээд нь ёс зүйн зөвлөх, ёс зүйн хороо маргаан таслах бүрэлдэхүүн байна.

3.1.1. Ёс зүйн зөвлөхийн эрх, үүрэг1. СУИС-ийн бүрэлдэхүүн сургууль бүр өөрийн ёс зүйн зөвлөхтэй байна. Ёс зүйн зөвлөхийг өөрийн

багш, ажилтны дотроос тухайн сургуулийн гишүүдийн ашиг сонирхлын бүлгийн төлөөллийг бүрэн хангасан комисс сонгон шалгаруулж, бүрэлдэхүүний сургуулийн захирлын тушаалаар 2 жилийн хугацаагаар томилно.

2. Ёс зүйн зөвлөх нь ёс зүйн зөрчлийн талаар гарсан гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх үүрэгтэй. Ингэхдээ асуудлыг голч байр сууринаас, аль нэг талд үйлчлэлгүйгээр хянаж, бие даасан, шударга шийдвэр гаргах, холбогдох талуудын хувийн нууцыг чандлан хадгалах үүрэгтэй.

3. Ёс зүйн зөвлөхийн үйл ажиллагаанд жилд нэг удаа тухайн сургуулийн багш, ажилтан, суралцагчийн төлөөллийг бүрэн хангасан тусгай комисс шалгалт хийнэ.

4. Ёс зүйн зөвлөх нь ажлаа жил бүрийн 9 дүгээр сарын 30-ны дотор СУИС-ийн захиралд илтгэх хуудсаар мэдээлэл өгөх ба уг мэдээлэл нь нийтэд нээлттэй байна.

3.1.2. Ёс зүйн хороо1. Ёс зүйн хороо нь 3 гишүүнээс бүрдэнэ. Хорооны гишүүдээс дарга болон нарийн бичгийн даргыг

сонгоно.

2. Ёс зүйн хороо нь ёс зүйн зөрчлийн талаар гомдол, мэдээлэл хүлээн авах байнгын ажиллагаатай утас, цахим шуудангийн хаягтай байна

3. Ёс зүйн хорооны гишүүдийг 2 жилийн хугацаагаар СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн захирал томилно.

4. Ёс зүйн хороо нь Энэхүү дүрэмд нэмэлт өөрчлөлт оруулах саналыг тухай бүр боловсруулан СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн хурлаар шийдвэрлүүлэх үүрэгтэй.

3.2. Зөрчлийн талаар авах арга хэмжээ

3.2.1. Сахилгын түр арга хэмжээ авах1. СУИС-ийн захирал, дэд захирал, бүрэлдэхүүний сургуулийн захирал, сургалтын албаны дарга

болон тэнхимийн эрхлэгч ноцтой хор уршиг учруулж болзошгүй ёс суртахууны зөрчлийг таслан зогсоож, сахилгын түр арга хэмжээ авч болно.

2. Сахилгын түр арга хэмжээ авах эрх бүхий албан тушаалтан дараах үндэслэлээр хоёр өдрөөс хэтрэхгүй хугацаагаар анги, танхим, сургууль, олон нийтийн арга хэмжээг орхин явахыг зөрчил гаргагчаас шаардах, уг шаардлагаа албадан биелүүлэх эрхтэй. Үүнд:

1. Зөрчил гаргагч СУИС-ийн бусад гишүүд, суралцагсдын эрүүл, аюулгүй, иргэншсэн орчинд суралцах, судалгааны ажил эрхлэх эрхээ хэрэгжүүлэхэд ноцтой хүндрэл учруулсан

2. Зөрчил гаргагч СУИС-ийн бусад гишүүн, суралцагсдын болон өөрийн амь бие, эрүүл мэнд, аюулгүй байдалд шууд хохирол учруулж болзошгүй байдал үүсгэсэн.

3. Сахилгын түр арга хэмжээ авахдаа суралцагчийн шалгалт өгөх, бие даалтын ажил, анги дэвших болон төгсөлтийн ажлаа хамгаалах эрхийг үл хөндөн гагцхүү товлосон өдөр, цагийн хуваарийг өөрчилж болно.


42

4. Энэхүү дүрмийг ноцтой зөрчсөн суралцагчийг шаардлагатай үед багш, сургалтын албаны ажилтан тухайн хичээл, шалгалтаас нэг удаа гаргах эрхтэй бөгөөд давтан зөрчил гаргасан тохиолдолд Сургалтын алба эсвэл тэнхимд хандаж, шийдвэрлүүлнэ.

3.2.2. Гомдол гаргах1. Энэхүү Дүрмийг зөрчсөн СУИС-ийн гишүүн, суралцагчийн үйлдэл, эс үйлдэхүй нь бусад гишүүн,

суралцагчийн эрх ашгийг хохироосон бол хохирсон гишүүн, суралцагчийн гомдол гаргах эрхтэй.

2. СУИС-ийн дүрэм, хөдөлмөрийн гэрээ, контракт, ажлын байрны тодорхойлолтын дагуу хүлээсэн үүргийн хүрээнд СУИС-ийн гишүүн сургуулийн эрх ашгийг төлөөлөн гомдол гаргаж болно.

3. Нийтлэг эрх ашиг нь хөндөгдсөн СУИС-ийн гишүүд, суралцагсад нэгдэж, өөрсдийн төлөөлөгчөөр дамжуулан гомдол гаргаж болно.

3.3. Гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа

3.3.1. Ёс зүйн зөвлөхөд хандах1. СУИС-ийн гишүүн, суралцагч нь Дүрэм зөрчсөн аливаа үйлдэл, эс үйлдэхүйн гэрч болсон эсвэл

өөрөө хохирсон гэж үзвэл Ёс зүйн зөвлөхөд гомдлоо гаргаж, тухайн нөхцөлд хамгийн тохирсон арга хэмжээг сонгох талаар мэргэжлийн туслалцаа авч болно.

2. Гомдлыг зөрчил гарснаас хойш 1 сарын дотор гаргах бөгөөд зайлшгүй, ноцтой үндэслэл байна гэж үзвэл Ёс зүйн зөвлөх хугацаа харгалзахгүйгээр гомдлыг хүлээн авч болно.

3. Ёс зүйн зөвлөх дараах үндэслэлээр гомдлыг хүлээн авахаас татгалзаж болох ба татгалзсан үндэслэлээ гомдол гаргагчид бичгээр мэдэгдэнэ. Үүнд:

1) Дүрмийн үйлчлэх хүрээнд үл хамаарах гомдол гаргасан (энэ тохиолдолд гомдол гаргагчид гомдлоо хаана гаргах талаар зөвлөнө);

2) Гомдол нь ялимгүй, илт үндэслэлгүй, эсвэл бусдыг гүтгэн, доромжлох гэсэн илэрхий санаа зорилго агуулсан, гомдлын үндэслэлийн нотлох баримт хангалтгүй;

3)Гомдол гаргагч өөр журмаар гомдлоо нэгэнт гаргасан буюу шийдвэрлүүлж байгаа;

4. Ёс зүйн зөвлөх гомдол хүлээн авахаас татгалзсан бол гомдол гаргагч энэ талаар бичгээр өгсөн мэдэгдлийг гардан авснаас хойш 10 өдрийн дотор маргаан таслах ажиллагаа эхлүүлэх хүсэлтээ Ёс зүйн зөвлөх эсвэл Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн даргын аль нэгэнд бичгээр гаргаж болно.

3.3.2. Гомдол гаргагчийн эрх1. Ёс зүйн зөвлөх гомдлыг хүлээн авсан бол гомдол гаргагч дараах эрхтэй:

2. Гомдлоо үл маргалдах журмаар шийдвэрлүүлэх;

3. Гомдлоо маргаан таслах журмаар шийдвэрлүүлэх;

4. Гомдлоосоо татгалзах;

5. Дүрэмд зааснаас бусад арга замаар гомдлоо барагдуулах.

3.3.3. Гомдлыг үл маргалдах журмаар шийдвэрлэх1. Гомдлоо үл маргалдах журмаар шийдвэрлүүлэх хүсэлтэй гомдол гаргагч дараах арга хэмжээний

аль нэгийг авах эрхийг Ёс зүйн зөвлөхөд итгэмжилж болно. Үүнд;

a. Холбогдох талууд өөрсдийн төсөөллийг тодруулж, ойлгомжтой болгоход нь туслах;

b. Тодорхой үйлдэл, эс үйлдэхүйгээс гарах үр дагаврын талаарх холбогдох талуудын ойлголт, мэдлэгийг дээшлүүлэх;

c. Холбогдох талуудын хоорондын ялгаатай байдлыг ойлгуулах, харилцан хүлээн зөвшөөрүүлэх;


43

d. Холбогдох талуудын хооронд үүссэн үзэл, хандлагын зөрөөг ойлгуулан, таниулах.

1. Гомдол гаргагч болон хариуцагч нар шууд нүүр тулан уулзах боломжгүй эсвэл хүсэлгүй бол Ес зүйн зөвлөхөөр дамжуулан хоорондоо харилцаж болно.

2. Хэрэв тухайн нөхцөлд эвлэрүүлэн зуучлах аргыг хэрэглэх нь зохистой хэмээн үзэж гомдол гаргагч болон хариуцагч нар харилцан зөвшөөрсөн бол Ёс зүйн зөвлөх эвлэрүүлэн зуучлагчийн үүрэг гүйцэтгэх эсвэл энэ талаар мэргэшсэн СУИС-ийн өөр нэг гишүүнээр уг үүргийг гүйцэтгүүлж болно.

3.3.4. Сургалтын алба, тэнхимийн удирдлагад хандах1. Суралцагчийн эсрэг гомдлыг үл маргалдах журмаар шийдвэрлэх боломжгүй гэж үзвэл Ёс зүйн

зөвлөх гомдол гаргагчтай зөвшилцөн тухайн бүрэлдэхүүний сургуулийн сургалтын алба эсвэл холбогдох тэнхимд хандаж болно. Сургалтын алба, тэнхимд шийдвэр гаргахад шаардлагатай мэдээллийг Ёс зүйн зөвлөх бичгээр гаргаж өгнө.

2. Сургалтын алба, тэнхим гомдлыг хэлэлцээд, зөрчил давтан гарахаас сэргийлэх үр нөлөөтэй шийдвэр гаргана. Үүнд:

а.Тухайн зөрчил, зан байдлыг давтан гаргаж болохгүйг амаар болон бичгээр сануулах;

а. Зөрчил, зан байдлаа давтахгүй байх амлалт амаар болон бичгээр авахуулах;

в. Хэрэв компьютер, интернет, ном сурах бичиг ашиглахтай холбоотой зөрчил гаргасан бол ашиглах зарим эрхийг нь тодорхой хугацаагаар түдгэлзүүлэх (ингэхдээ суралцах үйл ажиллагаанд нь хохирол учруулж болохгүй);

г.Шаардлагатай гэж үзвэл маргаан таслах ажиллагаа эхлүүлэх.

д. Сургалтын алба эсвэл тэнхим асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэсэн тухайгаа Ёс зүйн зөвлөхөд бичгээр мэдэгдэж, түүгээр дамжуулан гомдол гаргагчид мэдэгдэнэ.

3.3.5. Бусад1. Гомдол гаргагч болон хариуцагч нар гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад

харилцан зөвшөөрсөн аливаа шийдвэр нь сайн дурынх байна. Эвлэрүүлэн зуучлагчийн үүрэг гүйцэтгэгч нь өөрийн зүгээс гомдол гаргагч болон хариуцагч нарт ямар нэг шийдвэр тулгах ёсгүй.

2. Гомдол гаргагч урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааны аль ч шатанд гомдлоо татаж авах эрхтэй. Ёс зүйн зөвлөх гомдлыг үл маргалдах журмаар шийдвэрлэх ажиллагаа ямар нэг дорвитой үр дүнд хүрэхгүй гэж үзвэл уг ажиллагаанаас татгалзаж болно.

3. Гомдлыг урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа үргэлжлэх хугацаа 2 сараас үл хэтэрнэ.

4. Ёс зүйн зөвлөх холбогдох гомдол, тайлбар, шийдвэрүүдийг хадгалж болно. Хэрэв талууд тохиролцоонд хүрсэн бол түүнийг бичгээр үйлдэж хадгална. Хэрэв маргаан таслах ажиллагааны явцад гомдлоос татгалзсан бол талуудыг таньж болох мэдээллийг устгана.

5. Ёс зүйн зөвлөх урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагаа дуусмагц уг ажиллагаанд оролцсон СУИС-ийн гишүүн, суралцагсдын хувийн мэдээлэлтэй холбоотой аливаа баримтыг устгаж, харин жилийн нэгдсэн тайлан, статистик мэдээнд ашиглах зорилгоор ямар зөрчлийг хэрхэн шийдвэрлэсэн тухай товч тэмдэглэл үйлдэж, өөртөө хадгална. Уг тэмдэглэлд нэр, хаяг зэрэг СУИС-ийн гишүүнийг таньж болох мэдээллийг оруулахгүй.

3.4. Маргаан таслах ажиллагаа3.4.1. Маргаан таслах бүрэлдэхүүн

1. Ёс зүйн хорооноос маргаан таслах бүрэлдэхүүнийг 10 хоногийн дотор томилж, хуралдах өдрийг товлон, хуралдах өдрөөс 5-аас цөөнгүй хоногийн өмнө хурлын тов болон гишүүдийг талуудад мэдэгдэнэ. Талуудад гишүүдээс татгалзан гаргах үндэслэл бүхий хүсэлт байвал 3-аас цөөнгүй өдрийн өмнө гаргана.

2. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга маргаан таслах бүрэлдэхүүнийг дараах байдлаар томилно.


44

- Суралцагч хоорондын маргаанд докторант, магистрант, оюутны төлөөлөгч 2 гишүүн, СБЗГ-ын оюутны нийгмийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн, санал өгөх эрхгүй хуралдаан даргалагч - 1

- Суралцагчтай холбоотой бусад маргаанд суралцагчийн 1 төлөөлөл, СБЗГ-ын оюутны нийгмийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн, багш ажилчдын 1 төлөөлөл, санал өгөх эрхгүй хуралдаан даргалагч - 1

- Бусад маргаанд СБЗГ-ын оюутны нийгмийн асуудал хариуцсан мэргэжилтэн, багш ажилчдын төлөөлөл 2, санал өгөх эрхгүй хуралдаан даргалагч - 1.

3.4.2. Маргаан таслах ажиллагааг эхлүүлэх1. Гомдол гаргагч урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааг дамжихгүйгээр Ёс зүйн хорооны нарийн

бичгийн даргад шууд хандаж болно.

3. Ёс зүйн зөвлөх, Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга хоёрын аль нэг нь өөрт нь хандсан гомдол гаргагчид гомдлыг бичгээр хэрхэн гаргах талаар зөвлөнө. Бичгээр гомдол гаргахдаа огноо, гомдол гаргагч болон хариуцагч, болсон үйл явдал, Дүрмийн аль заалтыг зөрчсөн тухай, мөн буцах хаяг тодорхой зааж, гарын үсэг зурсан байна.

4. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга гомдлыг хүлээн авмагц 20 өдрийн дотор маргаан таслах ажиллагааны бэлтгэлийг хангаж, хуралдааны товыг гаргана. Хуралдаан болохоос 15-аас цөөнгүй өдрийн өмнө гомдол гаргагч нэмэлт тайлбар, нотлох баримт, гэрчийн талаар мэдээлэл гаргаж болно. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга хурал болохоос 10-аас цөөнгүй хоногийн өмнө холбогдох мэдээллийг хариуцагч талд хүргүүлнэ. Хариуцагч тал хариу тайлбар, өөрийн гэрчээр хэн оролцох зэрэг мэдээллийг 5-аас цөөнгүй өдрийн өмнө Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн даргад хүргүүлнэ. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга гомдолтой холбоотой бүх мэдээллийг хувилан хурал болохоос 3-аас цөөнгүй өдрийн өмнө маргаан таслах бүрэлдэхүүнд гардуулж өгнө.

5. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга хуралдах өдрөөс 5-аас цөөнгүй өдрийн өмнө хурлын товыг талуудад мэдэгдэнэ.

6. Маргаан таслах бүрэлдэхүүн хоёр талын гэрчийн тоонд хязгаар тавьж болно.

7. Хэрэв хариуцагч нь хөдөлмөрийн хамтын хэлэлцээр бүхий байгууллагын гишүүн бол уг хэлэлцээрт заасан хэрэг шийдвэрлэхтэй холбоотой нэмэлт журмын улмаас хугацаа алдах зэрэг хүндрэл үүсч болохыг гомдол гаргагчид танилцуулна.

8. Гомдлыг маргаан таслах бүрэлдэхүүн хуралдаанаар шийдвэрлэнэ.

9. Талууд өөрсдийн төлөөллөөс хуралдаанд байлцуулах, итгэмжлэл олгох, давж заалдах, мэргэжлийн зөвлөгөө авах эрхтэй.

10. Ёс зүйн зөвлөх гомдлыг гардан авмагц түүний нэг хувийг Дүрмийн хамт хариуцагч тал болон Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн даргад хүлээлгэн өгнө. Маргаан таслах ажиллагааг энэ үеэс эхлэн Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга хариуцан явуулна.

11. Талууд маргаан таслах бүрэлдэхүүнээс татгалзан гаргах үндэслэл бүхий хүсэлтээ хуралдаан болохоос 3-аас цөөнгүй өдрийн өмнө гаргаж болно. Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга үндэслэлийг эргэлзээтэй гэж үзвэл уг хүсэлтийг хуралдаан даргалагчид танилцуулж эцэслэн шийдвэрлүүлнэ.

12. Хуралдаанаас өмнө талууд эвлэрч болно. Зөвлөгч талуудын саналд үндэслэн уулзалт зохион байгуулах бөгөөд талуудын шийдвэрт хяналт тавьж болно. Талууд зөвхөн сайн дурын үндсэн дээр эвлэрнэ. Нэгэнт эвлэрсэн бол гомдол, маргааныг эцэслэн шийдвэрлэгдсэнд тооцно.

3.4.3. Маргаан таслах хуралдаан1. Маргаан таслах бүрэлдэхүүн хуралдааны дэгээ өөрөө тогтооно. Хуралдаан талуудын тайлбарыг

сонсох, нотлох баримт болон гэрчийн мэдүүлэг авах, давхар нотолгоо гаргах эрхийг хэрэгжүүлэх, асуулт асуух, хүлээлгэх хариуцлагын талаар шийдвэрлэх, хурал хаах зэргийг агуулна.

2. Хуралдааны явцыг талуудын хүсэлтээр дүрс, авиа бичлэгт буулгаж болох ба уг бичлэгийг 5 жилийн хугацаанд хадгална.


45

3. Хуралдаан даргалагч хуралдааны дэгийг сахиулах, дэг журамтай байлгах, шударга ёсыг сахиулах үүрэгтэй. Шийдвэрийг хуралдааны бүрэлдэхүүний олонхийн саналаар гаргана. Шийдвэр гаргахад зөвхөн Ёс зүйн хорооны нарийн бичгийн дарга, хуралдааны бүрэлдэхүүн байлцана.

4. Талууд тодорхой хүмүүсийг хуралдааны танхимд байлцуулах тухай бичгээр хүсэлт гаргаагүй бол хуралдаан хаалттай явагдах ба хуралдааны тэмдэглэл нууцад хамаарна.

5. Хэрэв хариуцагч тал үл хүндэтгэх шалтгаанаар хуралдаанд ирээгүй бол хуралдааныг үргэлжлүүлэх эсвэл хойшлуулах эсэхийг хуралдаан даргалагч шийднэ.

6. Хуралдааны шийдвэрт үндэслэл нь тусгагдсан байх бөгөөд даргалагч гарын үсэг зурсан байна. Шийдвэрийг нотлох баримтын үндсэн дээр гаргана.

7. Хуралдааны шийдвэр эцсийнх байна

3.5. Зөрчил гаргагчид хүлээлгэх хариуцлага

3.5.1. Нийтлэг хүлээлгэх хариуцлага1. Анхааруулах;

2. Амаар болон бичгээр сануулга өгөх;

3. Амлалт авахуулах;

4. Ёс зүйн сургалтанд хамруулах;

5. Олны өмнө буруушаах;

6. Учирсан хохирлыг арилгуулахаар эрх бүхий этгээдэд уламжлах.

3.5.2. Зөрчил гаргасан багш, ажилтан, ажилчинд хүлээлгэх хариуцлага1. Албан тушаалын зэрэглэл бууруулах;

2. Хөдөлмөрийн гэрээ сунгахгүй байх;

3. Багшлах эрхийг түдгэлзүүлэх;

4. Хөдөлмөрийн хуулинд заасан бусад арга хэмжээ авах

5. СУИС-ийн профессор, дэд профессор цолыг хүчингүй болгохыг СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлд уламжлах.

3.5.2. Зөрчил гаргасан суралцагчид хүлээлгэх хариуцлага1. Хичээл болон судалгааны ажилд оролцохоос бусад үйл ажиллагаанд тодорхой хугацаагаар

хориг тавих;

2. Номын сан, техник тоног төхөөрөмж ашиглах эрхийг хасах

3. Уралдаан тэмцээнд явах эрхийг хасах

4. Сургуулиас түр чөлөөлөх;

5. Сургуулиас хасах

3.6. Шийдвэр биелүүлэх

3.6.1. Шийдвэр биелүүлэх нийтлэг журам1. Маргаан таслах хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг хэрэгжүүлэхийг холбогдох эрх бүхий

байгууллага, албан тушаалтанд уламжилна.

2. Ёс зүйн хорооны гаргасан шийдвэрийг холбогдох байгууллага, эрх бүхий албан тушаалтан хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээнэ.


46

3. Хариуцагч болон холбогдох эрх бүхий албан тушаалтан маргаан таслах хуралдааны шиидвэрийг 10 өдрийн дотор биелүүлэх үүрэгтэй.

4. Холбогдох албан тушаалтан шийдвэрийг хэрэгжүүлээгүй бол талууд түүнд хариуцлага тооцуулахаар дээд шатны албан тушаалтанд хандах эрхтэй.

3.6.2. Суралцагч шийдвэр биеүүлээгүй тохиолдолд авах арга хэмжээ1. Суралцагч шийдвэрийг дурьдсан хугацаанд биелүүлээгүй бол тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын

албаны дарга тухайн суралцагчаас шалтгааныг тодруулах зорилгоор ярилцлага хийнэ. Ярилцлагад суралцагч өөрийн төлөөлөгчийг байлцуулж болно.

2. Ярилцлагын дараа тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын албаны дарга, бүрэлдэхүүний сургуулийн захиралд дараах санал гаргана. Үүнд:

5) Хориг тавьсан арга хэмжээ авсан бол хугацааг нь сунгах;

6) Шийдвэрийг биелүүлэхээс 2-оос дээш удаа татгалзвал сургуулиас түр чөлөөлөх

7) Шийдвэр биелүүлэх хүртэл суралцагчийг сургуульд эргэж бүртгэхгүй байх

8) Шийдвэр биелүүлэх хүртэл суралцагчийн төгсгөх тушаалыг хойшлуулах, төгсөлтийн диплом олгохгүй байх.

3. Суралцагч тэнхимийн эрхлэгч, сургалтын албаны даргатай хийх ярилцлагад хүндэтгэх шалтгаангүйгээр ирээгүй бол гомдол маргаантай хэрэгтэй танилцсаны үндсэн дээр бүрэлдэхүүний сургуулийн захиралд саналаа өгнө.

Дөрөв. Бусад

4.1.Ёс суртахууны зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх1. СУИС-ийн ёс зүйн дүрмийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой, шинээр элсэж байгаа оюутан,

суралцагсдын сургалт, давтан сургалт болон зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг жил бүр зохион байгуулах үүргийг СУИС-ийн захиргаа хүлээнэ.

2. СУИС-тай гэрээ байгуулагч харилцагч талд СУИС-ийн ёс зүйн дүрмийг танилцуулсан байна. СУИС-ийн ёс зүйн дүрмийг сахин мөрдөх нь гэрээний биелэлтийг хянах шалгуур хэрэгсэл байна.

4.2. Дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах1. Ёс зүйн дүрэмд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах саналыг багш нарын болон эрдмийн зөвлөл, оюутны

зөвлөлөөр дамжуулан ёс зүйн хороонд гаргаж болно.

2. Ёс зүйн дүрэм болон түүнд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийг СУИС-ийн эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж захирал баталгаажуулна.

---ооОоо---


47


А/147 дугаар тушаалын дөрөвдүгээр хавсралт

ТУШААЛ, АЛБАН ТООТ БОЛОВСРУУЛАХ, БҮРТГЭХ, БИЕЛЭЛТЭНД ХЯНАЛТ ТАВИХ ЖУРАМ

Нэг. Ерөнхий зүйл

1.1. Энэхүү журмын зорилго нь захирлын тушаал, албан тоотыг боловсруулж, бүрдүүлэх, биелэлтэд хяналт тавих ажлыг зохицуулахад оршино.

1.2. СУИС-ийн Захирал, бүтцийн болон салбар сургуулийн захирал Монгол Улсын хууль тогтоомж, СУИС-ийн дүрэм, журмыг хэрэгжүүлэхээр эрх мэдлийн хэмжээнд тушаал гаргана.

1.3. Захирлын тушаалыг зохион бүрдүүлэхэд “Төрийн албан хэрэг хөтлөлтийн үндсэн заавар”-ын 2-р зүйлийн 2.4 дахь заалтыг мөрдөнө.

Хоёр. Тушаал, албан тоотыг боловсруулах

2.1. Тушаал, тушаалын хавсралт, албан тоотын төслийг эрх бүхий удирдлагын албан тушаалтнууд хариуцсан ажлын чиглэлээр холбогдох хууль тогтоомжийг vндэслэн боловсруулна Үүнд:

• Бакалаврын сургалт, гэрээт болон цагийн багш нарын цагийн ачааллыг батлах, оюутны асуудлаар гаргах тушаалын төслийг Сургалтын бодлогын асуудал, оюутны үйлчилгээ хариуцсан нэгж

• Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил, магистр, докторантурын сургалтын хүрээнд профессор багш нарын цагийн ачаалал, суралцагчидтай холбоотой асуудлаар гаргах тушаалын төслийг Эрдэм шинжилгээ, магистр, докторантурын сургалт хариуцсан нэгж

• Цалин хөлс, нэмэгдэл, төсөв, зардал зэрэг хөрөнгө, санхүүтэй холбоотой тушаал, тоотын төслийг Санхүү, эдийн засгийн асуудал хариуцсан нэгж

• Нийгмийн түншлэл, дотоод хамтын ажиллагаа, бүтээлч үйлдвэрлэл, уран бүтээлийн үйлчилгээний асуудлаар гаргах тушаал, тоотын төслийг Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэлийн асуудал хариуцсан нэгж

• Удирдлага, зохион байгуулалт, шагнал, урамшуулал, хүний нөөцийн асуудалтай холбоотой тушаал, тоотын төслийг Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хариуцсан нэгж

• Гадаадын байгууллагатай хамтран ажиллах тухай, гадаад оюутны асуудлаар гаргах тушаал, албан тоотын төслийг Гадаад харилцааны асуудал хариуцсан нэгж

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.2. Тушаал, албан тоотын хэл найруулга нь товч тодорхой, зөв бичих дүрмийн дагуу бичигдсэн байна.

2.3. Бүтцийн сургууль, газар, төв, хүрээлэнгийн нэр, нийтээр хэрэглэж дадаж заншаагvй үгийг товчлохгvйгээр, орчуулж болох гадаад үг хэллэг, нэр томьёог монгол хэлээр хөрвүүлж бичнэ.

2.4. Тушаалын агуулга ёсоор урьд өмнө гарсан тушаалыг өөрчлөх буюу зарим заалтыг хүчингүй болгож байгаа бол захирамжлах хэсэгт тэр тухай дурдаж, хүчингүй болгож байгаа шийдвэр, түүний холбогдох заалтын дугаар, огноог заавал бичнэ.

2.5. Тушаалын захирамжлах хэсгийн заалтуудыг үйл үгийн захиран тушаах хэлбэрээр бичнэ.

2.6. Тушаал, албан тоотын утга найруулга, тушаал гаргах үндэслэл зөв эсэхийг тушаал, албан тоотыг боловсруулсан болон хянасан тухайн салбарын албан тушаалтан хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Гурав. Тушаал, албан тоотын төслийг хянах


48

3.1. Тушаал, тушаалын хавсралт, албан тоотын төслийг Захирал, дэд захирлууд, холбогдох газрын дарга нарт танилцуулсан байна.

3.2. Тушаалын төсөлд дэд захирлууд, холбогдох газрын дарга нар ажлын 1-2 өдөрт багтаан танилцаж, саналаа өгсөн байна. Тушаалтай танилцсан тухай тэмдэглэлийг нэгдүгээр хавсралтад заагдсан маягтийн дагуу хийнэ.

3.3. Тушаал боловсруулсан ажилтан тушаалын төсөлд холбогдох албан тушаалтнуудаас саналыг авсны дараа түүний агуулга нь хууль тогтоомжид нийцэж буй эсэхийг харьяалах газрын дарга, дэд захирлаар хянуулж, Захиралд танилцуулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

3.4. Тушаалын үндэслэл, заалтын агуулга, төсөв санхүүгийн эх үүсвэр нь тодорхой биш, бичвэрийн шаардлага хангахгүй байгаа нөхцөлд тушаалын төслийг буцаана. Тухайлбал: багшийг ажилд томилоход мэргэжил, албан тушаалын зэрэглэл, сургалтын ажлын багц цаг, цалин, хөлсний хэмжээг тусгана.

3.5. Төслийг захиралд танилцуулах, гарын үсэг зуруулж, баталгаажуулах үүргийг захирлын туслах, баримт бичгийн хэвлэмэл хуудсанд хэвлэх үүргийг боловсруулсан ажилтан, тараах үүргийг харьяалах газар нь хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 тушаалаар дугаар өөрчилсөн/

3.6. Тушаал, албан тоотыг 2-3 хувь үйлдэх бөгөөд боловсруулсан, хянасан, хэвлэлийн аргаар бэлтгэсэн ажилтнуудын нэрийг байгууллагад үлдэх хувийн эцсийн хуудасны арын зүүн доод өнцөгт бичиж, гарын үсэг зуруулна. Баримт бичгийн үлдэх хуудасны баруун доод хэсэгт хадгалсан файлын нэрийг бичнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

3.7. Тушаал, албан тоотын хувийг холбогдох албан тушаалтан, газруудад хүргүүлэх ажлыг уг баримт бичгийг боловсруулсан газар хариуцах бөгөөд хүргэх үйл ажиллагааг 2-р хавсралтанд заагдсан хуваариар зохицуулна.

Дөрөв. Тушаалын биелэлтэнд хяналт тавих

4.1. СУИС-ийн Захирлын тушаал, албан тоотын хэрэгжилтэнд боловсруулсан газар, Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газар, албан бичиг, өргөдөл гомдлыг шийдвэрлэж хариу өгөх хугацаанд захирлын туслах, бүтцийн сургуулийн захирлын тушаалын биелэлтэнд захирлын туслах тус тус хяналт тавина. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

4.2. СУИС-ийн захирал, бүтцийн болон салбар сургуулийн захирлын тушаалаар үүрэг, даалгавар авсан ажилтнууд биелэлтийг нь заасан хугацаанд гаргаж, хяналт тавих ажилтанд танилцуулна.

4.3. Яаралтай хэрэгжүүлэх заалттай СУИС-ийн захирлын тушаалыг Захиргааны зөвлөлд тайлагнах үүргийг Захиргаа, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний газар хүлээнэ.

Тав. Бусад5.1. Тушаалыг оны эхнээс дараалан дугаарлаж, нэг хувийг оны эцэст архивт шилжүүлэхийг

Захирлын туслах хариуцна.

5.2. Их сургуулийн үйл ажиллагаатай холбоотой тушаалуудыг гуравдугаар хавсралтанд заагдсан хугацаанд гаргасан байна.

---ооОоо---


49

Тушаал, албан тоот боловсруулах, бүртгэх, биелэлтэнд

хяналт тавих журмын нэгдүгээр хавсралт

Тушаалын төсөлтэй танилцах карт

Тушаалын товч утга: .....................................................................................................

Тушаалын төслийг боловсруулсан газар ....................................................................

№Төсөлтэй танилцах ажилтны

нэрАлбан тушаал Огноо Гарын үсэг

1 Сургалт, эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн дэд захирал

2 Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захирал

3 Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газрын дарга

4 Эрдэм шинжилгээ, инновацийн газрын дарга

5 Санхүү, эдийн засгийн газрын дарга6 Хамтын ажиллагааны газрын дарга7 Захиргаа, хяналт-шинжилгээ,

үнэлгээний газрын дарга

/Энэ хүснэгтийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/


50


хяналт тавих журмын хоёрдугаар хавсралт

Тушаал, албан тоотын хувийг холбогдох албан тушаалтан,газруудад хүргүүлэх хуваарь

№ Баримт бичгийг хүргэх газар Хариуцах нэгж, албан тушаалтан

1 Бүтцийн сургуулиуд Бүтцийн сургуулийн захирлын туслах

2 Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яам

Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар3 Төрийн сан

4 Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл

5 Их дээд сургуулиуд

6 Хамтын ажиллагаатай байгуулагууд

7 Үйл ажиллагаатайгаа холбогдох бусад газрууд

8 Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яам

Эрдэм шинжилгээ, инновацийн газар

9 Төрийн сан

10 Соёл, урлагийн байгууллагууд

11 Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөл

12 Их дээд сургуулиуд

13 Үйл ажиллагаатайгаа холбогдох бусад газрууд

14 Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яамСанхүү, эдийн засгийн газар15 Төрийн өмчийн хороо

16 Төрийн сан

17 Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яамЗахиргаа, хяналт-шинжилгээ,

үнэлгээний газар18 Бусад яамд

19 Завхан аймаг дахь Хөгжим бүжгийн коллеж

20 Гадаад, дотоодын хамтын ажиллагаатай байгууллагууд

Хамтын ажиллагааны газар21 Гадаад хэргийн яам

22 Гадаадын иргэн харьяатын газар

23 Соёл, урлагийн байгууллагууд

24 Удирдах зөвлөлийн гишүүд Газрууд, УЗ-ийн нарийн бичгийн дарга

25 Эрдмийн зөвлөлийн гишүүд Эрдэм шинжилгээ, инновацийн газар, Эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга

/Энэ хүснэгтийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/


51


хяналт тавих журмын гуравдугаар хавсралт

Их сургуулийн үйл ажиллагаатай холбоотой тушаалыг гаргах хугацаа, хариуцах нэгж

№ Тушаалын нэр Огноо Хариуцах нэгж

1 Бакалаврын сургалтад элсэгчдийг оюутнаар батлах тухай

9-р сарын 28-ны дотор

Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар

2 Үндсэн, цагийн багшаар ажиллах хүмүүсийг ажилд авах тухай

9-р сарын 15-ны дотор2-р сарын 15-ны дотор

3 Бакалаврын эчнээ сургалтад элсэгчдийг оюутнаар батлах тухай


4 Бакалаврын диплом олгох тухай 6-р сарын 01-ны дотор

5 Гадны сургуулиас шилжүүлэн суралцуулах, сургуулиас чөлөөлөх


6 Оюутны кредитын сонголтыг баталгаажуулах тухай


Бүтцийн сургуулийн сургалтын алба

7 Оюутнуудад хагас жил, жилийн чөлөө олгох, чөлөө авсан оюутныг үргэлжлүүлэн суралцуулах тухай

9-р сарын 25-ны дотор 2-р сарын 25-ны дотор

8 СУИС-ийн бүтцийн сургууль хоорондын оюутны шилжилт хөдөлгөөний тухай


9 Магистр, докторын сургалтад элсэгчдийг магистрант, докторантаар батлах тухай


Эрдэм шинжилгээ, инновацийн газар

10 Магистрын диплом олгох тухай 1-р сарын 05-ны дотор 6-р сарын 01-ний дотор

11 Магистрантын шилжилт хөдөлгөөний тухай 9-р сарын 25-ны дотор 2-р сарын 25-ны дотор

12 Докторын диплом олгох тухай Шийдвэр гарснаас хойш 7 хоногийн дотор

13 Докторантын шилжилт хөдөлгөөний тухай Өргөдөл хүлээж авснаас хойш 3-5 өдөрт

14 Докторантад бүтээлийн чөлөө олгох тухай Шийдвэр гарснаас хойш 3-5 хоногийн дотор

15 Орон тоо, цалинг батлах тухай тушаал (01 тоот) 1-р сарын 05-ны доторСанхүү, эдийн засгийн

газар, Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газар

16 Цалингийн сүлжээг шинэчлэн батлах, нэмэгдэл хөлс олгох тухай тушаал

Тухай бүр

17 Захиргааны ажилтан, үйлчилгээний болон техникийн ажилчдыг ажилд шинээр авах тухай тушаал

Шийдвэр гарснаас хойш 3-5 өдөрт

18 Бусад тушаал Тухай бүр


52


А/147 дугаар тушаалын тавдугаар хавсралт

АРХИВ, АЛБАН ХЭРЭГ ХӨТЛӨХ ЖУРАМНэг. Ерөнхий үндэслэл

1. Энэхүү журмын зорилго нь баримт бичгийг стандартын дагуу боловсруулах, үйл ажиллагааны явцад үүссэн баримт бичгийг эмхлэн цэгцлэх, хадгаламжийн нэгж бүрдүүлэх, архивт шилжүүлэх үйл ажиллагааг зохицуулахад оршино.

2. Бичиг баримт нь хууль тогтоомжинд нийцсэн, стандартын шаардлага хангасан,тоо баримт нь будлиангүй, найруулгын хувьд ойлгомжтой товч тодорхой байна.

3. Архив, бичиг хэрэг хөтлөлт хариуцсан ажилтан нь үйл ажиллагаандаа “Архивын тухай” хууль, “Байгууллагын архивийн ажлын үндсэн заавар”, “Байгууллагын үйл ажиллагаанд үүссэн удирдлагын нийтлэг баримт, бичгийн хадгалах хугацааны үлгэрчилсэн жагсаалт”, “Баримт бичгийн стандарт”-ыг мөрдөж ажиллана.

4. Баримтын үнэ цэнийг нягтлан шалгах, байнгын хадгалалтанд баримт сонгох болон шилжүүлэхэд бэлтгэх ажлыг зохион байгуулах зорилгоор баримт “Баримт бичиг нягтлан шалгах комисс”-ыг СУИС-ийн дэргэд 5-7 хүний бүрэлдэхүүнтэй, бүтцийн сургуулийн дэргэд 3-5 хүний бүрэлдэхүүнтэй байгуулах бөгөөд уг комисс нь үйл ажиллагаандаа мөрдөх журамтай байна. Дээрх журмыг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж батална. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

5.Бүтцийн сургууль бүр хөтлөх хэргийн нэрийн жагсаалтыг батлан мөрдөнө. СУИС-ийн нууцын болон газар, сургуулийн хөтлөх хэргийн нэрийн жагсаалтыг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж батална./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

6. Байгууллагын нууцын болон алба, тэнхимийн хөтлөх хэргийн нэрийн жагсаалтыг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, батална.

7. Гал, ус, гэнэтийн аюулын үед архивын баримтыг аврах, хамгаалах ажлыг зохион байгуулах, аваарын үед ажиллах ажил үүргийн хуваарийг гаргаж, холбогдох эздэд урьдчилан танилцуулах үүргийг Архив хариуцсан ажилтан гүйцэтгэж, хэрэгжилтэнд нь Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлээний газрын дарга хяналт тавина./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

8. Газар, алба, нэгжүүд архивт хүлээлгэн өгөх материалаа он дууссаны дараа эмхлэн цэгцэлж, үдэж хавтаслан дараах шаардлагын дагуу хадгаламжийн нэгж үүсгэн дараа жилийн эхний улиралд багтаан архивт хүлээлгэн өгнө. Үүнд:

- Байнга хадгалах, түр хадгалах баримтыг тус тусад нь ангилан төрөлжүүлэх

- Хадгаламжийн нэгжид зөвхөн нэг оны баримтыг оруулах

- Хадгаламжийн нэгж 250 хүртэлх хуудастай 4 см-ээс илүүгүй зузаантай байх

- 250 хуудсаас илүү гарвал хэд, хэдэн боть болгох

- Байнга болон удаан хугацаагаар хадгалах хадгаламжийн нэгж бүрийн эхэнд товъёог, төгсгөлд баталгааны хуудас үдэж хавсаргана.

Хуудсыг баруун дээд өнцөгт харандаагаар араб тоогоор дугаарлана.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар өөрчилсөн/


53

Хоёр. Архив. албан хэрэг хөтлөлт, хадгалалт, хамгаалалт

1. Архив, бичиг хэрэг хөтлөлт хариуцсан ажилтан нь байгууллагын архивын хадгалалт хамгаалалтыг хариуцна.

2. Захирлын туслах нь удирдах дээд байгууллага болон гадны байгууллагаас

ирсэн бичиг баримт, өргөдөл гомдлыг бичиг хэрэгт бүртгэн хүлээн авах, холбогдох албан тушаалтанд хувилж өгөх, гадагш явуулах бичиг баримтыг бүртгэлд авах, холбогдох байгууллага, хариуцлагатанд хүлээлгэн өгнө.

3. Сургуулийн хэмжээнд хөтлөгдөж буй албан бичигт оны эхнээс нэгдсэн дугаар өгч бүртгэнэ.

4. СУИС-ийн албан бичигт дор дурдсан дугаарыг хэрэглэнэ. Үүнд:

- СУИС-ийн Захирал албан бичгийн үндсэн дугаар

- Дэд захирлууд 2/... дугаар

- Газар, албадын дарга нар 3/... дугаар

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

5. Бүтцийн сургуулиуд өөрийн албан бичгийн бланк, дугаарыг хэрэглэнэ

6. Захирлын тушаал болон удирдах дээд байгууллагаас ирсэн бичгийг холбогдох албан тушаалтанд хүргэх үүргийг захирлын туслах, гадагш явуулах бичиг баримтыг холбогдох албан тушаалтанд хүргэх үүргийг тухайн асуудлыг хариуцсан газар, нэгж гүйцэтгэнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

7. Захирлын тушаал, албан бичгийн төсөл боловсруулах, хурлын тэмдэглэл хөтлөх, бичиг баримтыг албажуулах, холбогдох байгууллага, албан тушаалтанд хүргэх асуудлыг тухайн асуудлыг хариуцсан газар, нэгжүүд хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

8. Бичиг баримтуудыг он дууссанаас хойш зургаан сарын дотор хадгаламжийн нэгж болгон архивт шилжүүлж байна.

9. Захирлын туслах албан хэргийн хэвлэмэл хуудсыг зохих журмын дагуу тусгай бүртгэлтэйгээр хэрэглэнэ.

10. Баримт бичиг хариуцан ажилладаг ажилтнууд албан бичиг баримтыг үрэгдүүлэх, бусдад дамжуулахыг хориглох бөгөөд байгууллагын болон хувь хүний нууцын тухай хуулийг мөрдөж ажиллана.

11. Дээрх заалт зөрчигдсөн тохиолдолд хөдөлмөрийн гэрээ, сургуулийн дотоод журам, байгууллагын болон хувь хүний нууцын тухай хуульд заасан хариуцлага хүлээнэ.

---ооОоо---


54

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ. ЗӨВЛӨЛ, ХУРАЛД ХОЛБОГДОХ ЖУРАМ Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн

А/154 дүгээр тушаалын нэгдүгээр хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЭРДМИЙН ЗӨВЛӨЛИЙН ДҮРЭМНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1. Энэ дүрэм Монгол Улсын боловсролын хууль, тогтоомж, Соёл урлагийн их сургууль (СУИС)-ийн дүрэмд нийцсэн байна.

1.2. СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөл нь эрдмийн болон уран бүтээлийн хамт олны төлөөллийн байгууллага байна.

1.3. СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөл нь сургуулийн соёл урлаг судлал, мэргэжлийн сургалтын бодлогыг тодорхойлон хэрэгжилтэд хяналт тавьж, судалгааны ажлын тэргүүлэх чиглэлийг тогтоон, сургалт-эрдэм шинжилгээний ажлын онол, арга зүйн түвшин, үр дүнг хэлэлцэж дүгнэлт гаргах, санал зөвлөмж өгөх, эрдэм судлал-сургалт-уран бүтээлийн ажлын уялдаа холбоог мэргэжлийн ерөнхий удирдлагаар хангах, Монгол Улсын төрийн шагнал, СУИС-ийн хүндэт цол, эрдмийн цол олгох асуудлыг шийдвэрлэх үндсэн чиг үүрэг гүйцэтгэнэ./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар өөрчилсөн/

Хоёр. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүдийг сонгох2.1. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүнийг бүтцийн сургуулиас ирүүлсэн саналыг үндэслэн сонгоно.2.2. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүд нь докторын зэрэгтэй эрдэмтэн судлаач, тэргүүлэх уран

бүтээлчид байна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар өөрчилсөн/2.3. Эрдмийн зөвлөлд сонгох гишүүний тоо нь бүтцийн сургууль, хүрээлэн бүрт тогтмол 3 орон

тоо, тухайн эрдмийн хамт олны доторх эрдмийн зэрэгтэй багш, эрдэм шинжилгээний ажилтны тоонд нийцүүлэн жишсэн нэмэлт орон тооноос тус тус бүрдэнэ.

2.4. Эрдмийн зөвлөлийг орон тоо гарсан тухай бүр нөхөн сонгоно.

Гурав. Эрдмийн зөвлөлийн бүтэц, зохион байгуулалт3.1. СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөл нь захирал, дэд захирлууд, бүтцийн сургуулийн захирлууд,

бүтцийн сургууль, Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгээс сонгогдсон гишүүдээс бүрдэнэ.3.2. Эрдмийн зөвлөл нь дарга, орлогч дарга, эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга, төрөлжсөн

хороодтой байна. Бүтцийн сургууль, Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгийн Эрдмийн зөвлөл нь их сургуулийн эрдмийн зөвлөлийн салбар мөн.

3.3. Эрдмийн зөвлөлийн үйл ажиллагааны үндсэн хэлбэр нь эрдмийн зөвлөлийн бүх гишүүдийн хуралдаан байна. Эрдмийн зөвлөлийн хуралдааны хооронд төрөлжсөн хороод эрдмийн зөвлөлийн тасралтгүй үйл ажиллагааг хангана./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар өөрчилсөн/

3.4. Эрдмийн зөвлөл өөрийн чиг үүрэгт хамаарах асуудлаар:а) сургуулийн хөгжлийн бодлогын,б) эрдэм шинжилгээ, судалгааны, в) сургалтын бодлого, технологи, аргазүйнг) эрдмийн ба хүндэт цол, төрийн шагналын төрөлжсөн хороодтой байна.3.5. Эрдмийн зөвлөлийн бүх гишүүд төрөлжсөн хороодод хуваагдан ажиллана. Төрөлжсөн

хорооны дарга, нарийн бичгийн дарга, гишүүдийг Эрдмийн зөвлөлийн дарга сонгоно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар өөрчилсөн/

3.6. Төрөлжсөн хороод хариуцсан чиглэлээрээ бодлого боловсруулах, түүний хэрэгжилт, чанар, үр дүнд шинжилгээ хийх, санал, дүгнэлт гаргах үүрэгтэй.


55

3.7. Төрөлжсөн хороодын санал, дүгнэлтийг эрдмийн зөвлөлд болон захиргаанд оруулах эсэхийг хороодын хурлаар шийдвэрлэнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар өөрчилсөн/

3.8. Эрдмийн зөвлөлийн дэргэдэх төрөлжсөн хороодын ажиллах журмыг тэргүүлэгчдийн хурлаар батална.

3.9. Төрөлжсөн хороод дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:3.9.1. Сургуулийн хөгжлийн бодлогын төрөлжсөн хороо нь сургуулийн соёл урлаг судлалын

бодлого, мэргэжлийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, судалгааны тэргүүлэх чиглэл, профессорын багийн үйл ажиллагаа зэрэгтэй холбоотой асуудлууд, сургуулийн дүрэм, журам түүнд өөрчлөлт оруулах тухай асуудлууд тэдгээрийн хэрэгжилтийг хянан хэлэлцэж санал, зөвлөмж гарган эрдмийн зөвлөлийн хуралдаанд оруулж хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүлэх, /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар нэмсэн/

3.9.2. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны төрөлжсөн хороо нь Эрдэм шинжилгээ судалгааны тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд хэрэгжиж буй ажлууд, профессорын багийн үйл ажиллагаа, хэрэгжилтийг хянан зохицуулах санал, дүгнэлт, зөвлөмж гарган эрдмийн зөвлөлийн хуралд оруулж хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүлэх, /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар нэмсэн/

3.9.3. Сургалтын бодлого, технологи, арга зүйн төрөлжсөн хороо нь бакалавр, магистр, докторын түвшний сургалтын бодлогын асуудлуудын талаар санал, дүгнэлт, зөвлөмж гарган эрдмийн зөвлөлийн хуралд оруулж хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүлэх, /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар нэмсэн/

3.9.4. Эрдмийн ба хүндэт цол, төрийн шагналын төрөлжсөн хороо нь СУИС-ийн хүндэт цол, шагнал бий болгох асуудал, эрдмийн цол (дэд профессор, профессор) олгох тухай асуудлууд болон Монгол Улсын Төрийн шагналд нэр дэвшигдсэн бүтээлийг хэлэлцэж эрдмийн зөвлөлийн хуралд оруулж хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүлэх. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар нэмсэн/

Дөрөв. Эрдмийн зөвлөлийн үндсэн чиг үүрэгЭрдмийн зөвлөл дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

4.1. Сургуулийн дүрэм, түүнд өөрчлөлт оруулах тухай хэлэлцэн санал, зөвлөмжгаргах4.2. Төрөлжсөн хороодын санал, дүгнэлтийг хэлэлцэж шийдвэр гаргах,4.3. Сургуулийн үндсэн үйл ажиллагааг зохицуулах нийтлэг дүрэм, журмыг хэлэлцэн батлах4.4. СУИС-ийн болон захирлын тайланг жил бүр хэлэлцэж, санал дүгнэлтээ төрийн захиргааны төв

байгууллага, удирдах зөвлөлд хүргүүлэх4.5. СУИС-ийн хүндэт цол, шагнал бий болгох шийдвэр гаргах4.6. СУИС-ийн эрдмийн цол (дэд профессор, профессор) олгох, Монгол Улсын төрийн шагналд нэр

дэвшигдсэн бүтээлийг хэлэлцэж шийдвэр гаргах4.7. СУИС-ийн хүндэт доктор, хүндэт профессор цол олгох, профессор багш, оюутанд (магистрант,

докторант) СУИС-ийн эрдмийн зөвлөлийн нэрэмжит тэтгэлэг, шагнал олгох,4.8. СУИС олон улсын байгууллагад гишүүнээр элсэх асуудлаар санал дүгнэлт гаргах4.9. Улс орны соёл, урлагийн салбарын хөгжил, бодлого, судалгааны чиглэл зэрэг төр засгийн дээд

байгууллагад өргөн барих олон талт асуудлын талаар боловсруулсан хөтөлбөр, санал, дүгнэлт, зөвлөмж, хуулийн төсөл зэргийг хэлэлцэж санал дүгнэлт, шийдвэр гаргах.

4.10. Төр, засгийн удирдах дээд байгууллага болон олон улсын нэр хүнд бүхий байгууллага, их дээд сургууль, соёл урлаг, эрдэм шинжилгээний байгууллагын саналыг үндэслэн, тэдгээрийн дэвшүүлсэн Эрдмийн зөвлөлийн эрх хэмжээний хүрээнд багтах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр, санал дүгнэлт өгч болно.

4.11. Эрдмийн зөвлөл гишүүний дэвшүүлсэн асуудлыг холбогдох төрөлжсөн хороод дэмжсэн тохиолдолд хэлэлцэн шийдвэр, санал дүгнэлт гаргана.


56

Тав. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүний эрх, үүрэг, онцлог5.1. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүн дараах бүрэн эрхийг эдэлнэ. Үүнд:

5.1.1 Эрдмийн зөвлөлд хэлэлцсэн асуудлаар санал бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх

5.1.2 Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж буй асуудлыг шийдвэрлэхэд таслах эрхтэй оролцох

5.1.3 Сургуулийн үйл ажиллагаатай шууд холбоотой аливаа асуудлыг Эрдмийн зөвлөлд хэлэлцүүлэхээр санал оруулах,

5.1.4. Эрдмийн зөвлөлийн тогтоол, тэмдэглэлийн биелэлтийг шалгах комисст оролцох,

5.1.5 Сургуулийн хэмжээний аливаа асуудлаар эрдмийн зөвлөлийн дарга болон холбогдох дэд захирал, бүтцийн сургуулийн захирлуудад асуудлыг шууд тавьж шийдвэрлүүлэх,

5.1.6 Эрдмийн зөвлөлийн гишүүн байхаас өөрийн хүсэлтээр татгалзах

5.2. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүн дараах үүргийг хүлээнэ. Үүнд:

5.2.1. Эрдмийн зөвлөлийн үйл ажиллагаанд биеэр оролцох

5.2.2. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүний хувьд өгсөн аливаа үүрэг даалгаврыг биелүүлэх

5.2.3. Өөрийн сургууль, хүрээлэн дээр Эрдмийн зөвлөлийн шийдвэрийг сурталчлах, хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах талаар санаачилга гаргах, биечлэн оролцох

5.3. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүний онцлог

5.3.1. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүн ёслолын өмсгөл, энгэрийн тэмдэгтэй байна

5.3.2. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүн их сургуулийн хэмжээнд хүндэтгэл хүлээнэ

Зургаа. Эрдмийн зөвлөлийн хуралдаан, хуралдааны дэг, шийдвэр гаргах6.1. Эрдмийн зөвлөлийн бүх гишүүдийн ээлжит хуралдааныг хичээлийн жилд 2-оос доошгүй хийнэ.

Шаардлагатай үед ээлжит бус хуралдааныг зарлан хуралдуулна.

6.2. Эрдмийн зөвлөл хуралдаанаа бүх гишүүдийн гуравны хоёроос (буюу 67 хувиас) доошгүй ирцтэй хийнэ. Хуралдаанаар хэлэлцэх асуудал, шийдвэрийн төсөл зэрэг холбогдох бичиг баримтыг хурал эхлэхээс 3-аас доошгүй хоногийн өмнө гишүүдэд тараана.

6.3. Эрдмийн зөвлөл хэлэлцсэн асуудлаар тогтоол гаргаж, тэмдэглэл хөтлөх ба эрдмийн цол олгохоос бусад асуудлыг илээр санал хурааж шийдвэрлэнэ. Гадаадын иргэнд хүндэт цол олгох асуудлыг ил санал хураалтаар шийдвэрлэнэ.

6.4. Эрдмийн зөвлөлийн нууц санал хураалт, бусад шийдвэр санал хураалтанд оролцсон гишүүдийн гуравны хоёр зөвшөөрсөн үед хүчинтэйд тооцогдоно. Эрдмийн зөвлөлийн хурлын тогтоолд Зөвлөлийн дарга гарын үсэг зурна.

6.5. Эрдмийн зөвлөлийн хуралдаан, төрөлжсөн хороодын хурлыг Эрдмийн зөвлөлийн эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга зохион байгуулна.

Долоо. Бүтцийн нэгжийн эрдмийн зөвлөл7.1. СУИС-ийн бүтцийн сургуулиуд, Соёл урлаг судлалын хүрээлэн эрдмийн зөвлөлтэй байна.

7.2. Нэгжүүд Эрдмийн зөвлөлийн дүрмээ Монгол Улсын хууль тогтоомж, СУИС-ийн дүрэм, СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн дүрэм, бүтцийн сургууль, хүрээлэнгийн эрдмийн зөвлөлийн үлгэрчилсэн дүрмийг үндэслэн боловсруулж, баталж мөрдөнө./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдрийн 154 дүгээр тушаалаар өөрчилсөн/


57


А/154 дүгээр тушаалын долдугаар хавсралт

СУИС-ИЙН БҮТЦИЙН СУРГУУЛЬ, ХҮРЭЭЛЭНГИЙН ЭРДМИЙН ЗӨВЛӨЛИЙН ҮЛГЭРЧИЛСЭН ДҮРЭМ


СУИС-ийн бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөл нь тухайн салбарын мэргэжлийн удирдлагын дээд байгууллага мөн. Эрдмийн зөвлөл нь салбарын сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, нийгэмд мэргэжлийн үйлчилгээ үзүүлэх ажлын үндсэн чиглэлийг тогтооход үйл ажиллагаагаа чиглүүлнэ.

Хоёр. Эрдмийн зөвлөлийн үйл ажиллагаа2.1. Эрдмийн зөвлөлийн үйл ажиллагааны үндсэн хэлбэр нь эрдмийн зөвлөлийн хуралдаан байна.

2.2. Эрдмийн зөвлөл нь бүтцийн сургуулийн үйл ажиллагаатай холбоотой дараах асуудлыг хэлэлцэж санал, дүгнэлт, зөвлөмж, шийдвэр гаргана. Үүнд:

2.2.1. Бүтцийн сургуулийн хөгжлийн өнөөгийн байдал ба хэтийн төлөв, бүтэц, зохион байгуулалт, эрдэм шинжилгээний тэргүүлэх чиглэлийг тогтоох зэрэг асуудлыг хэлэлцэн зөвлөмж гаргах

2.2.2. Салбарын сургалт, уран бүтээл, эрдэм шинжилгээний ажлын тайланг жил бүр өргөтгөсөн хэлбэрээр хэлэлцэн үнэлэлт, дүгнэлт өгч, цаашдын зорилго, чиглэлийг тогтоох,

2.2.3. Бүх шатны сургалтын хөтөлбөрт өөрчлөлт оруулах, шинэ хөтөлбөр боловсруулж, төрөлжсөн хороонд уламжлан, эрдмийн зөвлөлийн хуралд санал оруулан хэлэлцүүлж шийдвэрлүүлэх

2.2.4. Эрдмийн ба хүндэт цол (СУИС-ийн хүндэт профессор, дэд профессор, профессор) олгох тухай болон Монгол Улсын төрийн шагналд нэр дэвшигдсэн бүтээлийн тухай асуудлуудыг төрөлжсөн хороонд уламжлан, эрдмийн зөвлөлийн хуралд санал оруулан хэлэлцүүлж шийдвэрлүүлэх

2.2.5. Салбарын эрдэмтдийн эрдэм шинжилгээний шилдэг бүтээл шалгаруулах, дээд байгууллагын шагналд (Ерөнхийлөгчийн нэрэмжит шагнал, төрийн шагнал г.м.) уран бүтээлчид, эрдэмтэд, эрдмийн хамтлагийн бүтээлийг хэлэлцэн дэвшүүлэх

2.2.6. Профессорын багийн үйл ажиллагаа болон сургуулийн хэмжээнд хэрэгжиж байгаа эрдэм шинжилгээний ажлын явц, үр дүнг тогтмол хэлэлцэн үнэлэлт дүгнэлт өгөх

2.2.7. Профессорын багийн үйл ажиллагаа, салбарын эрдэмтдийн боловсруулсан эрдэм шинжилгээний төсөл (сэдэв)-ийн саналыг хэлэлцэж, төрөлжсөн хороонд уламжлан шийдвэрлүүлэх

2.2.8. Магистр, докторын түвшний судалгааны ажлын чиглэл, сэдвийг хэлэлцэн батлах,

2.2.9. Докторын зэрэг хамгаалах бүтээлийг хэлэлцэж урьдчилан үнэлэлт дүгнэлт өгөх

2.2.10. Багш нарт бүтээлийн чөлөө олгох асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр гаргах, үр дүнг хэлэлцэж дүгнэлт гаргах үүрэгтэй.

Гурав. Эрдмийн зөвлөлийн удирдлага, бүрэлдэхүүн3.1. Бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөлийг захирал тэргүүлнэ.

3.2. Бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөлийн даргыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилох ба нарийн бичгийн дарга, гишүүдийг бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөлийн дарга СУИС-ийн захиралтай зөвшилцөн батална. Зөвлөлийн нарийн бичгийн даргаар эрдмийн зэрэг, цолтой хүнийг томилох бөгөөд жилд гүйцэтгэх сургалтын ажлын ачааллыг тусгай журмаар зохих хувиар хөнгөлж болно.

3.3. Бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга нь хурлын бэлтгэлийг хангах, зөвлөлийн шийдвэрийн хэрэгжилт, биелэлтийг дүгнэж, салбарын эрдэм шинжилгээний холбогдолтой өдөр тутмын ажил, бичиг хэргийг хариуцна. Хичээлийн жил бүрийн эцэст эрдэм шинжилгээний ажлын


58

нэгдсэн тайлан гаргаж эрдэм шинжилгээний асуудал хариуцсан нэгжид хүргүүлнэ.

3.4. Бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөл нь салбарын нэр хүндтэй эрдэмтдээс бүрдсэн байвал зохино. Зөвлөлийн гишүүний тоог бүтцийн сургууль бүр өөрийн онцлогт тохируулан тогтоож болох боловч 50 хүртэл багш, эрдэм шинжилгээний ажилтан бүхий нэгжид бүрэлдэхүүний гуравны нэг, 50-иас дээш багш, эрдэм шинжилгээний ажилтан бүхий нэгжид бүрэлдэхүүний дөрөвний нэг гэсэн харьцааг баримтлах нь зохистой гэж үзнэ.

3.5. Орон тоо суларсан тухай бүр нөхөн сонголт хийхээс гадна, зөвлөлийн даргын санаачилгаар 2 жил тутамд гишүүдийн гуравны нэг хувийг шинэчилж болно.

Дөрөв. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүний эрх ба үүрэг4.1. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүн дараах эрхтэй. Үүнд:

4.1.1. Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж байгаа асуудлаар санал бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, дүгнэлт гаргах

4.1.2. Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж байгаа асуудлыг шийдвэрлэхэд таслах эрхтэй оролцох

4.1.3. Салбарын сургалт, уран бүтээл, эрдэм шинжилгээний холбогдолтой аливаа асуудлыг эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэх санал оруулах

4.1.4. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүн байхаас өөрийн хүсэлтээр татгалзах

4.2. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүн дараах үүрэг хүлээнэ. Үүнд:

4.2.1. Эрдмийн зөвлөлийн хуралд биеэр оролцох

4.2.2. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүний хувьд хүлээлгэсэн аливаа үүрэг даалгаврыг биелүүлэх

4.2.3. Өөрийн ажиллаж байгаа салбар, профессорын баг, тэнхим дээр эрдмийн зөвлөлийн шийдвэрийг сурталчлах, хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах талаар санаачлагатай ажиллах

Тав. Эрдмийн зөвлөлийн хуралдааны дэг, шийдвэр гаргах

5.1. Эрдмийн зөвлөлийн хуралдааныг зөвлөлийн дарга удирдана. Даргын эзгүйд эрдмийн зөвлөл хуралдах зайлшгүй шаардлага гарсан үед зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга хурлыг удирдан хийлгэж болно

5.2. Эрдмийн зөвлөл хуралдаанаа бүх гишүүдийн 75 хувиас доошгүй ирцтэй хуралдуулна

5.3. Эрдмийн зөвлөлийн хуралдаан улиралд 2, хичээлийн жилд 4-өөс доошгүй удаа хуралдаж салбарын сургалт, уран бүтээл, эрдэм шинжилгээний ажлын хөгжлийн тодорхой асуудал хэлэлцэн шийдвэрлэнэ.

5.4. Эрдмийн зөвлөл хэлэлцсэн асуудлаар шийдвэр гаргаж протокол хөтлөх ба профессор, дэд профессор цол, төрийн дээд шагналд нэр дэвшүүлэх, шилдэг бүтээлд дэвшүүлэх болон хувь хүнтэй холбоотой асуудлаас бусад аливаа асуудлыг илээр санал хурааж шийдвэрлэнэ. Хуралд оролцсон гишүүдийн гуравны хоёрын саналаар тогтоол гаргана. Хэлэлцэж байгаа аливаа асуудлаар шаардлагатай гэж үзвэл нууцаар санал хурааж болно.

Зургаа. Бусад зүйл6.1. Бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөл тогтоолын албан ёсны хэвлэмэл хуудастай байна.

6.2. Бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөлийн тогтоолыг тухайн сургуулийн тэмдгээр баталгаажуулна.

---ооОоо---


59


А/147 дугаар тушаалын хоёрдугаар хавсралт

СУИС-ИЙН ЗАХИРГААНЫ ЗӨВЛӨЛИЙН АЖИЛЛАХ ЖУРАМНЭГ. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

1.1. Энэхүү журам нь сургуулийн зорилт, чиг үүргийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой асуудлаар захирал шийдвэр гаргахад зөвлөх үүрэг бүхий захиргааны зөвлөлийн үйл ажиллагааг зохицуулахад оршино.

1.2 Захиргааны зөвлөл(цаашид Зөвлөл гэх) нь дараах чиг үүрэгтэй ажиллана.

- Их сургуулийн үйл ажиллагаа, хөгжлийн хэтийн төлөвийн талаар асуудал боловсруулж, Эрдмийн зөвлөл, Удирдах зөвлөлд санал оруулах

- БСШУЯ, Их сургуулийн Удирдах зөвлөл, Эрдмийн зөвлөлөөс гаргасан шийдвэрийг хэрэгжүүлэх арга замыг тодорхойлох

- СУИС-ийн бүтцийн сургуулийн захирлуудын тайланг хэлэлцэж, үйл ажиллагаанд дүгнэлт өгөх

- Ерөнхий менежерийн болон менежерийн үр дүнгийн гэрээ, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний биелэлтийг хэлэлцэх

- Мастер төлөвлөгөөнд өөрчлөлт оруулах

- Сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, санхүү, аж ахуйн үйл ажиллагааг зохицуулах дүрэм, журам, зааврыг хэлэлцэж батлах, нэмэлт, өөрчлөлт оруулах

- Их сургуулийн төвлөрсөн сан, төсвийн төсөл, зарцуулалт, үндсэн хөрөнгийн тооллогын дүнг хэлэлцэх

- СУИС-ийн бүтцийн болон салбар нэгжийг байгуулах, өөрчлөх, татан буулгах, асуудлыг хэлэлцэж шийдвэрлэх

- Сургалтын орчин, материаллаг баазын хангалт, ашиглалт

- Мэргэжилтэн бэлтгэх мэргэжлийн нэр, чиглэл, тухайн жилд оюутан, магистрант, докторант элсүүлэх тоог тогтоох

- Элсэлт, сургалт явц, төгсөлт

- Багш ажилчдад үзүүлэх халамж, нийгмийн үйлчилгээ

- Төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, судалгаа шинжилгээний ажлын явц, үр дүн

- Суралцагсад болон професссор багш нарын уран бүтээлийн ажил

- Оюутнуудыг хөгжүүлэх үйл ажиллагаа

- СУИС-д багш, ажилтан, ажилчин шинээр ажилд авах, хөдөлмөрийн гэрээ цуцлах, чөлөөлөх, ажил өөрчлөх, хариуцлага тооцох асуудлыг хэлэлцэх

- Багш, ажилтан, ажилчин, суралцагчдыг шагнаж урамшуулах, төр олон нийт аж ахуйн байгууллагын шагналд тодорхойлох

- СУИС-ийн Захирлаас хэлэлцүүлэхээр шийдвэрлэсэн бусад асуудлыг хэлэлцэж, шийдвэр гаргахад санал, зөвлөгөө өгөх зэрэг

1.3. Зөвлөл нь СУИС-ийн Захирал, дэд захирлууд, бүтцийн сургуулийн захирлууд, Соёл, урлаг судлалын хүрээлэнгийн захирлаас бүрдэнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

1.4. Тухайн хичээлийн жилийн эхэнд Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэх асуудлын төлөвлөгөөг Зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж батална.

1.5. Гишүүдийн 2/3-оос доошгүй хувь нь ирсэн тохиолдолд хурлыг хүчинтэйд тооцно.

1.6. Зөвлөл нь хамтын удирдлагын үйл ажиллагаагаа зөвлөлийн хурлын хэлбэрээр явуулна.


60

ХОЁР. ЗӨВЛӨЛИЙН ХУРЛЫН БЭЛТГЭЛ, ХУРЛЫН ДЭГ2.1. Хурлын бэлтгэл:

2.1.1.Хурлаар хэлэлцүүлэх асуудал нь дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд

• Хэлэлцүүлэх асуудал нь боловсруулалтын чанарыг хангасан, холбогдох удирдах ажилтны саналыг тусгасан байна.

• Шаардлагатай бол танилцуулга, хэлэлцэх асуудал, хурлаас гарах шийдвэрийн төслийг гишүүдийн тоогоор хувилж, гишүүдэд хүргэнэ.

• Хэлэлцэх асуудлаас хамааран хурлыг өргөтгөсөн хэлбэрээр зохион байгуулж болно.

2.2 .Хурлын зохион байгуулалт:2.2.1.Зөвлөлийн хурлыг 14 хоногт нэг удаа, мягмар гарагийн 10:00 цагаас хуралдуулна.

2.2.2.Шаардлагатай үед хурлыг СУИС-ийн Захирал зарлан хуралдуулж болно.

2.2.3 3өвлөлийн гишvvн хуралд оролцох боломжгvй болсон тохиолдолд тэр тухайгаа хурал эхлэхээс өмнө Захирал эсвэл Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газрын даргад урьдчилан мэдэгдсэн байвал зохино. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.2.4. Хурлыг СУИС-ийн захирал, түүний эзгүйд орлож буй дэд захирал даргална.

2.2.5. Хурлын ажиллагаа нь асуудлыг чөлөөтэй хэлэлцэх, цөөнхийн санал бодлыг хүндэтгэх, олонхийн саналаар шийдвэрлэх журмаар явагдана.

2.2.6. Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэх асуудал, хурлаас гарах шийдвэрийн төслийн хамт бүтцийн болон салбар сургууль, Соёл, урлаг судлалын хүрээлэн хурал болохын өмнөх долоо хоногийн Лхагва гаригт Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газарт ирүүлэх бөгөөд тус газар Пүрэв гаригийн 18:00 цагаас өмнө хурлын хэлэлцэх асуудлыг гишүүдэд тараасан байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

2.2.7. Тухайн хурлын хэлэлцэх асуудлаас хамаарч үргэлжлэх хугацааг хурал даргалагч гишүүдэд мэдэгдэнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

2.2.8. Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэх нэг асуудлыг танилцуулах хугацаа 10 минутаас илүүгүй байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

2.2.9. Асуудлыг танилцуулсны дараа гишүүд асуулт тавьж, санал дүгнэлтээ гаргаж болно. Асуулт хариултын үргэлжлэх хугацааг хурал даргалагч тогтооно. Нэг гишүүний санал дүгнэлт хэлэх хугацаа 5 минутаас илүүгүй байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

2.3 . Хурлын шийдвэр гаргах, хэрэгжүүлэх, түүнд хяналт тавих.

2.3.1 Хурлын тэмдэглэлд хурал эхэлсэн, завсарласан, дууссан он, сар, өдөр, цаг минут, ирц (тоо, хувиар), оролцоогvй гишvvний нэр, шалтгаан, хэлэлцсэн асуудал, гарсан асуулт, хариулт, гишүүдийн санал, дүгнэлт, зөвлөмж, хурлаас гарах шийдвэр зэргийг тусгаж, баримтжуулна

2.3.2. Хурлын тэмдэглэлийг хүний нөөц, хяналт шинжилгээ, үнэлгээ мэдээллийн албаны мэргэжилтэн хөтөлж, хурлыг даргалагч тэмдэглэлтэй танилцаж, баталгаажуулна.

2.3.3. Хурлын шийдвэрийг хэрэгжүүлэх ажлыг тухайн асуудал хариуцсан ажилтан зохион байгуулна.

---ооОоо---


61


А/147 дугаар тушаалын гуравдугаар хавсралт

РЕКТОРАТЫН ЗӨВЛӨГӨӨНИЙ ЖУРАМНэг. Нийтлэг vндэслэл

1.1.Энэхүү журмын зорилго нь сургуулийн зорилт, чиг үүргийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой асуудлаар шуурхай удирдлагаар хангахад чиглэнэ

1.2.Ректоратын бүрэлдэхүүнд СУИС-ийн Захирал, дэд захирлууд, газрын дарга нар багтана.

1.3. Ректоратын зөвлөгөөн долоо хоног бүр, даваа гарагийн 10.00 цагаас хийнэ.

1.4. Ректоратын зөвлөгөөн (цаашид Зөвлөгөөн гэх)-ийг захирал, түүний эзгүйд түр орлож буй дэд захирал даргална.

1.5. Зөвлөгөөний хэлэлцэх асуудлыг холбогдох газар, албан тушаалтан боловсруулж, уг асуудалд холбогдох дэд захирлуудад танилцуулж, зөвшөөрөл авсан байна.

Хоёр. Ректоратын зөвлөгөөний ажиллах чиг vvрэг2.1. Ректоратын зөвлөгөөний чиг үүрэг:

- СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөл, Захиргааны зөвлөлийн хурлын шийдвэр, Захирлын тушаалыг хэрэгжvvлэх ажлыг албадын хэмжээнд зохион байгуулах.

- Их сургуулийн бvтэц, зохион байгуулалт, орон тоо, цалин, нэмэгдэл, урамшууллын хэмжээг тогтоох, өөрчлөх талаар судалгаа хийж, саналаа Захиргааны зөвлөл, Эрдмийн зөвлөлд оруулах

- Төсөв хөрөнгийн зарцуулалт, хуваарилалт, өмч хөрөнгийн ашиглалт, хамгаалалтын талаар Захиргааны зөвлөлд оруулах санал, дүгнэлт гаргах

- Тэнхимийн эрхлэгчдийн албан тушаалд ажиллуулах хүмүүсийг сонгон шалгаруулах, ажлыг дүгнэх

- Төрийн одон медаль, гавьяат цол, Яамны болон бусад шагнал урамшилд нэр дэвшvvлэх

- СУИС-ийн зардлаар гадаадад томилолтоор төлөөлөгч явуулах

- СУИС-ийн захиргааны газруудын ажлын явц, гүйцэтгэлийн мэдээлэлтэй танилцах, ажлын тайланг хэлэлцэх, үнэлэлт дүгнэлт өгөх

- СУИС-ийн захиргааны ажилтнуудаас гаргасан сахилгын зөрчил болон бvтцийн сургуулийн захиргааны шийдвэрийн талаар гаргасан гомдлыг хянан хэлэлцэх. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.2. Зөвлөгөөн нь хурлын хэлбэрээр явагдах ба тэмдэглэлийг захиргаа, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний газрын мэргэжилтэн хөтөлнө.

Гурав. Шийдвэр гаргах, хэрэгжүүлэх, түүнд хяналт тавих

3.1. Хэлэлцэж буй асуудлаар гишүүдийн саналыг нэгтгэн, шийдвэр гаргана.

3.2. Зөвлөгөөний тэмдэглэлтэй захиргаа, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний газрын дарга танилцаж, шийдвэрийн хэрэгжилтэнд хяналт тавина.

3.3. Хурлаас шаардлагатай асуудлаар Захирлын тушаал гаргаж болно.

3.4. Зөвлөгөөний шийдвэр, шуурхай даалгаврыг тухайн үүрэг хүлээсэн албан тушаалтан биелvvлэх үүрэгтэй.

---ооОоо---


62

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ. ХЯНАЛТ-ШИНЖИЛГЭЭ, ҮНЭЛГЭЭНИЙ ЖУРАМ Захирлын 2012 оны 2 дугаар сарын 29-ний өдрийн

А/75 тоот тушаалын дөрөвдүгээр хавсралт

СУИС-ИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ХЯНАЛТ-ШИНЖИЛГЭЭ, ҮНЭЛГЭЭ ХИЙХ ЖУРАМ

1. Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ нь СУИС, түүний бүрэлдэхүүний болон салбар сургууль, тэнхим, бусад нэгж, албад дээд боловсролын стандартыг хангах стратегийн зорилго, зорилтоо хэрхэн хэрэгжүүлж байгаад дүн шинжилгээ хийж, цаашид улам сайжруулах, боловсронгуй болгох арга замыг төлөвлөх, гүйцэтгэх зөвлөмжөөр хангахад чиглэгдэнэ.

2. Сургуулийн үйл ажиллагаа, гүйцэтгэл, үр дүнг бодитойгоор үнэлэх, хүрсэн түвшинг баталгаажуулах, амжилт, доголдол, бэрхшээлийг тодорхойлох, удирдлагыг цаг үеэ олсон үнэн зөв мэдээллээр хангахад Хяналт-Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний зорилго оршино.

3. Сургуулийн үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийхэд олон улсын болон өөрийн орны дээд боловсролын байгууллагад хэрэглэж байгаа аргачлалыг хэрэглэнэ.

4. Сургууль өөрийн үйл ажиллагаандаа жилд нэг удаа үнэлгээ хийж, үр дүнг үнэлж дүгнэнэ.

5. Сургуулийн үйл ажиллагаанд дүн шинжилгээ хийх 7-9 хүний бүрэлдэхүүн /ахлагч, нарийн бичгийн дарга, гишүүд/-тэй ажлын хэсэг /баг/-ийг захирлын тушаалаар томилж ажиллуулна.

6. Ажлын хэсэг хяналт-шинжилгээ, үнэлгээг захирлын баталсан удирдамжийн дагуу хийж гүйцэтгэнэ. Ажлын удирдамжийг холбогдох нэгж, албан тушаалтанд танилцуулна.

7. Хяналт-шинжилгээ хийх, үнэлгээ өгөх ажлын хэсгийн гишүүд тухайн нэгж, албадын бодит байдалтай танилцаж, үйл ажиллагаандаа мөрдөх баримт бичгүүдийн бүрдэл, хэрэгжилтийг шалгах аргаар ажиллана.

8. Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээг хийхдээ Монгол Улсын их, дээд сургуулийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийг үнэлэхэд хэрэглэж байгаа 9 гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт /ГШҮ/, тэдгээрийг үнэлэх оноог хэрэглэнэ. Үүнд:

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт /ГШҮ/ Үзүүлэлт бүрийн дээд оноо ГШҮ-ийн оноо

ГШҮ 1. Алсын хараа, эрхэм зорилго, стратегийн төлөвлөгөө1.1. Алсын хараа, эрхэм зорилго1.2. Стратегийн төлөвлөгөө

3050 80

ГШҮ 2. Сургах, сурах үйл ажиллагаа 2.1. Сургалтын хөтөлбөр /стандарт/ 2.2. Сургалтын төлөвлөгөө, түүнийг хэрэгжүүлэх үйл явц 2.3. Суралцагч, захиалагч ба хөдөлмөрийн зах зээл 2.4. Суралцагчдад зориулсан үйлчилгээ

100502525

200

ГШҮ 3. Суралцагчийн үйл ажиллагаа 3.1. Суралцагчийг хөгжүүлэх үйл ажиллагаа 3.2. Суралцагчийг чиглүүлэх ба зөвлөгөө өгөх тогтолцоо

4040 80

ГШҮ 4. Эрдэм шинжилгээ, судалгаа 4.1. Бодлого төлөвлөлт, судалгаа 4.2. Судалгааны нөөц 4.3. Судалгааны үр дүн

404040

120

ГШҮ 5. Мэргэжлийн үйлчилгээ 5.1. Мэргэжлийн үйлчилгээ 5.2. Нийгмийн өмнө хүлээх хариуцлага

2525 50

ГШҮ 6. Соёл, урлаг, спортыг дэмжих үйл ажиллагаа 30 30


63

ГШҮ 7. Захиргаа, удирдлагын үйл ажиллагаа7.1. Удирдлага7.2. Мэдээлэл ба мэдээллийн шинжилгээ7.3. Мэдээллийн удирдлага7.4. Захиргаа ба багшлах бүрэлдэхүүн

20151530

80

ГШҮ 8. Санхүүгийн үйл ажиллагаа 8.1. Санхүү, төсвийн эх үүсвэр 8.2. Төсвийн хуваарилалт, зарцуулалт 8.3. Санхүүгийн шалгалт 8.4. Санхүүгийн бүртгэл 8.5. Санхүүгийн нөөц бүрдүүлэлт

2020202020

100

ГШҮ 9. Чанарын баталгаа 9.1. Дотоод чанарын баталгаа 9.2. Суралцагчийн сурах үйлд чиглэсэн үр дүн 9.3. Суралцагч ба сонирхогч талуудын хүлээж буй үр дүн 9.4. Хөдөлмөрийн зах зээлд чиглэсэн үр дүн 9.5. Сургууль, багшид чиглэсэн үр дүн 9.6. Үр ашигт чиглэсэн үр дүн

206060606060

320

9. Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийх явцад холбогдох албан тушаалтантай ярилцлага хийнэ.

10. Үйл ажиллагаанд шинжилгээ, дүгнэлт хийсний дараа үйл ажиллагааг сайжруулах санал, зөвлөмж өгнө. Тэр нь дараа жилд хяналт-шинжилгээ хийх, үнэлгээ өгөхөд хэр зэрэг ахиц дэвшил, ололт, амжилт гарсныг харах боломж олгоно.

11. Үйл ажиллагааны үр дүн ямар түвшинд хүрснийг гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт /1-8/-ийн 0%, 10-20%, 30-40%, 50-60%, 70-80%, 90-100%-иар үнэлнэ. Тухайлбал:

Хувь Хувьд харгалзах тохиолдол /үнэлгээ/

0% Төлөвлөх, хийх, шалгах, гүйцэтгэх үйл ажиллагааны системгүй, мэдээлэл нь бодит биш байх

10-20%

- ГШҮ-ийн үндсэн шаардлагын дагуу системт үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг тодорхой хийсэн байх- ГШҮ-ийн үндсэн шаардлагад хүрэх явцад үйл ажиллагаанд нь ихээхэн саад бэрхшээл, дутагдал гарч, зогсонги байдалд орсон - Үйл ажиллагаа нь бэрхшээлтэй асуудлаасаа гарч, сайжрах нь тодорхой болсон эхний шатанд байгаа

30-40%

- ГШҮ-ийн үндсэн шаардлагад нийцсэн эсэхэд хариулахад системийн “Төлөвлөх” болон “Хийх” хэсгийн баримт, мэдээлэл нь тодорхой, ойлгомжтой байх- Зарим ажлын хэсэг буюу салбарын төлөвлөлтийг зөв тодорхойлсон боловч түүнд үндэслэн хийх үйл ажиллагаа эхний шатандаа байгаа- Гол үйл ажиллагааг үнэлэх ба сайжруулах системтэй арга замын эхлэл нь түүний гүйцэтгэл ба шалгуур үзүүлэлтийн үр дүнд суурилсан, тодорхой байх

50-60%

- ГШҮ-ийн үндсэн шаардлагад төлөвлөх, хийх, шалгах хэсэг бүхий системтэй, үр дүнтэй арга зам нь нийцсэн ба зохион байгуулалтын гол шаардлагууд баримтаар баталгаажсан, тодорхой байх - Арга замыг сайн тодорхойлсон боловч сургуулийн зарим нэгжид өөр болгож өөрчилсөн ба бусад шалгуур үзүүлэлтэд үндсэн зохион байгуулалтын хэрэгцэээг адилтгаж үзэх боломжтой байгаа- Үндсэн үйл ажиллагааны үр дүн, үр нөлөө, үр ашгийг сайжруулах ГШҮ буюу баримтанд тулгуурласан үнэлгээний системтэй байх

70-80%

- ГШҮ-ийн үндсэн шаардлагад төлөвлөх, хийх, шалгах, гүйцэтгэх хэсэг бүхий үр дүнтэй, системтэй арга зам нь нийцсэн ба шалгах үеийн болон өөрчлөгдөж байгаа боловсролын хэрэгцээ, шаардлагыг баримтаар баталгаажуулсан, тодорхой байгаа- Сургуулийн нэгжүүдийн үйл ажиллагааны хэрэгцээ, шаардлага, арга замыг сайн тодорхойлсон, ноцтой зөрчилдөөнгүй, тэдгээрийн хоорондын уялдаа холбоо сайн байгаа- Баримт, мэдээлэлд тулгуурласан дэс дараатай үнэлгээний арга удирдлагын гол үйл ажиллагааны арга барил болсон байх. Энд өөрчлөлт, шинэчлэл, уялдаа холбооны сайжралтыг сургуулийн зохион байгуулалтын түвшний анализ ба оролцоонд тулгуурлаж ГШҮ-ийн үр дүнг тодорхой баримтаар нотолж, баталгаажуулсан байх


64

90-100%

- ГШҮ-ийн бүх шаардлагад бүрэн нийцсэн, одоогийн болон өөрчлөгдөж байгаа боловсролын үйлчилгээний хэрэгцээ, шаардлагад үр нөлөө үзүүлж чадахуйц ба венчмарк хийж чадах үйл ажиллагаа нь баримтаар баталгаажсан байх- Сургуулийн нэгжүүд /бүрэлдэхүүний болон салбар сургууль, тэнхим, албад/ онцгой дутагдал, зөрчилдөөн байхгүй бөгөөд үйл ажиллагааныхаа арга замыг бүрэн тодорхойлж, хамтарч ажиллаж байгаа- Хөдөлшгүй баримтад тулгуурласан системтэй үнэлгээ ба үйл ажиллагааны сайжралт өргөн цар хүрээтэй зохион байгуулалтын мэдлэг/оролцоо нь удирдлагын гол үйл ажиллагааны арга нь болсон байх. Түүнчлэн эрс өөрчлөлт, шинэчлэл, уялдаа холбоо, нэгдэл, зохион байгуулалтын түвшний хамгийн сайн анализ ба оролцоонд тулгуурлаж, ГШҮ-ийн үр дүнг баталгаажуулсан байх

12. Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт /9/-ийг дор дурдсан хувиар дүгнэнэ. Тухайлбал:

Хувь Хувьд харгалзах тохиолдол /үнэлгээ/

0%- Сургууль, нэгжүүдийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийн үр дүнг тайлагнаагүй- Гүйцэтгэлийн болон үр дүнгийн үзүүлэлтийг тодорхойлоогүй- Сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөр, стандартад тулгуурласан үр дүн тааруу байх

10-20%- Сургалтын стандарт, гүйцэтгэл ба үр дүнгийн үзүүлэлтийн биелэлтэд зарим нэг дэвшил гарсан, ажлын үр дүн гарч эхэлсэн- Үйл ажиллагааны үр дүн, чухал шаардлагуудыг олонх нэгжийн тайланд тусгаагүй байх

30-40%

- Сургалтын стандарт, гүйцэтгэл ба үр дүнгийн шалгуур үзүүлэлтэд суурилсан багахан хэмжээний сайжралт, үр дүн зарим нэгжүүдэд гарсан байх- Хөгжлийн чиг хандлагаа тодорхойлж, хэрэгжүүлж эхэлсэн- Харьцуулах мэдээллийг олж авч, баталгаажуулсан байх- Үйл ажиллагааны үр дүн, чухал шаардлагуудыг олонх нэгжийн тайланд тусгасан байх

50-60%

- Сургалтын стандарт, гүйцэтгэл ба үр дүнгийн шалгуур үзүүлэлтэд суурилсан сайжралтын хандлага, үр дүн олонх нэгжид гарсан байх- Сөрөг хандлага, муу гүйцэтгэл байхгүй нь нотлогдсон байх- Зарим хандлага ба одоогийн гүйцэтгэлийн түвшинг түүнд хамааралтай үйл ажиллагаанд хамааруулан үнэлсэн байх- Байгууллагын үнэлгээ (Венчмарк) нь давуу талууд ба гүйцэтгэлийн түвшингийн сайныг нь хамгийн сайнд харьцуулан харуулдаг байх- Сургуулийн үйл ажиллагааны үр дүн нь нийт суралцагчид, ажил олгогч, хөдөлмөрийн зах зээл ба үйл явцын шаардлагад чиглэгддэг байх

70-80%

- Албан ёсны сургалтын стандарт, гүйцэтгэл ба үр дүнгийн шалгуур үзүүлэлтэд суурилсан одоогийн үйл ажиллагааны үр дүн нь маш сайн байх- Ихэнх сайжралтын хандлага ба одоогийн гүйцэтгэлийн түвшин нь цаашид дэмжигддэг байх- Олноос ихэнх рүү чиглэсэн хандлага ба одоогийн гүйцэтгэлийн түвшинг түүнд хамааралтай үйл ажиллагаанд хамааруулан үнэлдэг байх- Үнэлгээ нь удирдлагын манлайлал ба гүйцэтгэлийн түвшингийн сайныг нь хамгийн сайнд харьцуулан харуулдаг байх- Сургуулийн үйл ажиллагааны үр дүн нь нийт оюутан, ажил олгогч, хөдөлмөрийн зах зээл, үйл явц ба үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний шаардлагад чиглэгддэг байх

90-100%

- Албан ёсны сургалтын стандарт, гүйцэтгэл ба үр дүнгийн шалгуур үзүүлэлтэд суурилсан одоогийн үйл ажиллагааны үр дүн нь онц байх.Үндэсний болон олон улсын түвшинд венчмарк хийж чадсан байх- Гаргуун сайн сайжралтын хандлага ба дэмжигдсэн хамгийн сайн гүйцэтгэлийн түвшинг бүх салбар, нэгжүүдэд мэдээлсэн байх- Боловсролын салбарын үнэлгээ хийсэн удирдлагын туршлага, арга барил, технологи олон салбарт батлагдсан байх- Сургуулийн үйл ажиллагааны үр дүн нь нийт оюутан, ажил олгогч, хөдөлмөрийн зах зээл, үйл явц ба үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний шаардлагад бүрэн чиглэгддэг байх


65

13. ГШҮ-ийн хувиар үнэлсэн дүнг хүснэгт дэх оноонд шилжүүлнэ. Үүнд:

ГШҮОнооны

утгаХувиар илэрхийлсэн

оноо /0-100/ ОнооГШҮ 1. Алсын хараа, эрхэм зорилго, стратегийн төлөвлөгөө

1.1. Алсын хараа, эрхэм зорилго1.2. Стратегийн төлөвлөгөө

/А/3050

80В

....................................,,,

ГШҮ-ийн дүн: ..............

А х В…….……..

ГШҮ 2. Сургах, сурах үйл ажиллагаа2.1. Сургалтын хөтөлбөр /стандарт/2.2. Сургалтын төлөвлөгөө, түүнийг хэрэгжүүлэх

үйл явц2.3. Суралцагч, захиалагч ба хөдөлмөрийн зах

зээл2.4. Суралцагчдад зориулсан үйлчилгээ

100

50

25

25

200

............................

............................

..............................

...............................ГШҮ-ийн дүн: ...............

…….

…….

……

…….

ГШҮ 3. Суралцагчийн үйл ажиллагаа 3.1. Суралцагчийг хөгжүүлэх үйл ажиллагаа 3.2. Суралцагчийг чиглүүлэх ба зөвлөгөө

өгөх тогтолцоо

40

40

80...........................

............................ГШҮ-ийн дүн: .............

…….

……..ГШҮ 4. Эрдэм шинжилгээ, судалгаа

4.1. Бодлого төлөвлөлт, судалгаа 4.2. Судалгааны нөөц 4.3. Судалгааны үр дүн

404040

120....................................................................................

ГШҮ-ийн дүн: ..............

…….…….……


25

2550

..........................

..........................

ГШҮ-ийн дүн: .............

…….

……

ГШҮ 6. Соёл, урлаг, спортыг дэмжих үйл ажиллагаа30 30

..............................ГШҮ-ийн дүн: ............. ……


20

1515

30

80

..............................

.................................................

.....................ГШҮ-ийн дүн: ..............

…….

………….

…….


20

20202020

100

..........................

.............................................

............................................

ГШҮ-ийн дүн: ..............

……

…….…….…….……


20

60

60

60

6060

320

.....................

.....................

......................

...................

....................

....................ГШҮ-ийн дүн: ..............

……

……

……

…….

…….…………..

Нийт оноо 1000

……………………………................... –ийн сургууль Огноо: …………………………...........


66

СУРГУУЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЕРӨНХИЙ ҮР ДҮНГ ГАРГАХАДХАРГАЛЗАХ НӨХЦӨЛҮҮД

1. Бүх ГШҮ-ийн онооны нийлбэрийг олж, сургуулийн үйл ажиллагааны ерөнхий дүнг дор дурдсан аргачлалаар гаргана. Үүнд:

Бүлэглэсэн оноо Ерөнхий үр дүнд харгалзах тохиолдол /нөхцөл/

0-250Сургууль ГШҮ-д тавих шаардлагуудыг хэрэгжүүлэх, боловсронгуй болгох эхний шатандаа байх. Гэвч ихэнх ГШҮ-г дүгнэх боломжгүй байх.

251-350

Сургууль ГШҮ-д тавих үндсэн шаардлагуудыг системтэй хэрэгжүүлж эхэлсэн байх. Зарим ГШҮ-г дүгнэх боломжгүйгээс орхигдсон байх. Сургуулийн үйл ажиллагаа үр дүнд хүрэх эхний үе шатандаа байхын зэрэгцээ түүнийг хэрэгжүүлэх арга замаас үүсэлтэй үр дүнд хүрсэн тул зарим дэвшил, үр дүн ба сайн гүйцэтгэл ажиглагдаж байх.

351-450

Сургууль ихэнх ГШҮ-ийн үндсэн шаардлагад системтэй, үр дүнтэй арга замыг хэрэглэсэн боловч зарим гол нэгжүүдийн үйл ажиллагаа одоо хүртэл үр дүнд хүрэх эхний шатандаа байх. Үйл ажиллагааг сайжруулах хандлага ба үндсэн шаардлагуудад харьцуулах мэдээлэл нь нотлогдсон байх.

451-550

Сургууль ГШҮ-ийн бүх шаардлагыг системтэй, үр дүнтэй хэрэгжүүлдэг боловч зарим нэгжийн үйл ажиллагаанд доголдол байх. Баримтад тулгуурласан үнэлгээ болон ололт дэвшил нь үйл ажиллагааны явцын үр ашиг, үр нөлөөг харагдахуйц үр дүнд хүргэсэн байх. Үр дүн нь оюутан болон ажил олгогч, хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн хандлагатай байхын зэрэгцээ зарим сайн гүйцэтгэл, давуу талыг олж авсан байх.

551-650

Сургууль ГШҮ-ийн бүх шаардлагыг системтэй, үр дүнтэй хэрэгжүүлдэг, баримтад тулгуурласан, системтэй үнэлгээтэй, ололт дэвшилтэй үйл ажиллагааны үр дүнд ерөнхийдөө хүрсэн байх. Энд бүх ГШҮ-г дүгнэхэд ямарч хийдэл гарахгүй болсон байх. Олонх нэгжийн үйл ажиллагааны үр дүн сайжирч, ололт амжилттай байхын зэрэгцээ сайн гүйцэтгэл, тайлантай болсон байх. Үр дүн нь үйлчлүүлэгч болон ажил олгогч, хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн байх.

651-750

Дийлэнх нэгжийн үйл ажиллагаа нь маш сайн үр дүнд хүрсэн байх ба хэрэгжүүлэх арга нь боловсронгуй болсон байх. Зарим маш сайн гүйцэтгэлтэй үйл ажиллагаа нь суралцагч, ажил олгогч, хөдөлмөрийн зах зээл болон үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний хэрэгцээ, шаардлагад бүрэн нийцсэн байхын зэрэгцээ үр дүн нь тодорхой, хүртээлтэй болсон байх. Боловсролын болон эрдэм шинжилгээ, үйлдвэрлэлийн салбаруудад байгууллагад үнэлгээ өгөхөд манлайлан оролцдог байх.

751-875

Дийлэнх салбарт сургуулийн бүх нэгжүүдийн үйл ажиллагаа нь шинэлэг бөгөөд гойд сайн боловсронгуй болж, хэрэгжсэн байх. Сургалт, эрдэм шинжилгээ, үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа нь нэгдэж чадсан, тэдгээрийн үр дүн нь маш сайн үр ашиг, үр нөлөөгөө өгсөн нь нотлогдон баталгаажсан байх. Суралцагч, ажил олгогч, хөдөлмөрийн зах зээл, үйл ажиллагаа ба үйл ажиллагааны төлөвлөгөө зэргийн хэрэгцээ, шаардлагад анхаарлаа бүрэн хандуулж чадсанаар боловсрол, эрдэм шинжилгээ, үйлдвэрлэлийн салбаруудад үнэлгээ /венчмарк/ хийсэн байх.

876-1000

Сургууль шинэчлэл, үйл ажиллагааны маш сайн, тогтвортой гүйцэтгэлийн үр дүнтэй байх. Хамгийн шилдэг интеграцчилал, гүйцэтгэх чадамж нь нотлогдсон байх. Шинжилгээ, судалгаа болон хамгийн сайн туршлагаа хуваалцах зэрэгт өргөн хүрээтэй үйл ажиллагаа явуулж, олон улсын болон дотоодын байгууллагуудыг хамарч, нэр хүнд олж чадсан байх. Үндэсний болон дэлхийн хэмжээнд манлайллыг үзүүлж чадсан байх ба суралцагч, ажил олгогч, хөдөлмөрийн зах зээл, үйл ажиллагаа ба үйл ажиллагааны төлөвлөгөө зэргийн хэрэгцээ, шаардлагыг бүрэн хангасан үр дүнтэй байх.

2. Шалгуур үзүүлэлт бүрт “Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас”-ыг бэлтгэнэ. Шалгуурын шаардлагад хариулахад тулгуурлаж үйл ажиллагааг сайжруулах 6-10 хамгийн чухал давуу тал, боломж болон сургуулийн нэгжийн хүчин зүйлсийг дүрслэн гаргана.


67

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас

Энэ шалгуур үзүүлэлтэд хамаарах хамгийн чухал үндсэн нэгжийн хүчин зүйлс:1.2.3.4.5.

• “++” тэмдгийг чухал ач холбогдолтой болон хамгийн хүчтэй давуу талын хамаарлын шинж чанарыг багтаасан байх тохиолдолд ашиглана.

• “- -“ тэмдгийг хамгийн сул хүчин зүйлсийг нэмэгдүүлэхэд ашиглах хамгийн хүчтэй боломж байх тохиолдолд ашиглана.

• “++/+” тэмдгийг зөвхөн эерэг үзэл бодол /тал/-ын хувьд ашиглана.• “- -/-“ тэмдгийг зөвхөн сөрөг үзэл бодол /тал/-ын хувьд ашиглана.• Хамгийн их хамааралтай хүчин зүйлийн тайлбарыг бичнэ

+/++ Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбар Давуу тал /бичих/

- /- - Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбар Давуу тал /бичих/

Очиж үзэх газар ба Үнэлгээ хийх асуудлууд /Тохиролцох/

Оноогоор дүгнэх (1.1.1 + 1.1.2 + 1.1.3) / 3 = онооны дундаж хувь…….


68

Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний тайлан Сургууль хичээлийн жил бүр өөрийн үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ. үнэлгээ хийж, тайланг доорх загвараар бичнэ. Үүнд:

…………………………………………...........................

сургуулийн хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний тайлан Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийсэн огноо

Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний багийн гишүүд:

1. ахлагч

2. гишүүн

3. гишүүн

4. гишүүн

5. гишүүн

6. гишүүн

7. гишүүн

8. гишүүн

9. нарийн бичгийн дарга

10.

Нэгдүгээр хэсэг. Ерөнхий мэдээлэл

А. Сургуулийн ерөнхий танилцуулга.Энэ хэсэгт одоогийн ерөнхий байдлыг тодорхой бичнэ.

Ялангуяа сургууль өөрийнхөө чухал онцлог, дүр зургийг сайн гаргаж харуулах хэрэгтэй. Тухайлбал, түүх, алсын хараа, эрхэм зорилго, зорилт, сургуулийн удирдлагын бүтцийг харуулна.

В. Дотоод чанарын баталгааны үйл явц:Энэ хэсэгт сургуулийн хөгжилд ажиглагдсан арга, механизмыг тайлбарлан бичнэ

Хоёрдугаар хэсэг.СУРГУУЛИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ҮР ДҮН Энэ хэсэгт сургуулийн үйл ажиллагааны үнэлгээг багтаана.

9 үзүүлэлтийн шалгуур үзүүлэлт /ГШҮ/ болон дэд үзүүлэлтийг ашиглан олж авсан мэдээлэл болон үр дүнд үндэслэн дотоодын чанарын хяналт-шинжилгээ, үнэлгээг хийсэн тухайгаа тодорхой бичнэ. Түүнчлэн энэ хэсэгт сургуулийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийг ерөнхийд нь дүгнэх хэрэгтэй. Энд 2 хүснэгтийг ашиглана.

Хүснэгт 1. Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний багийн гишүүн бүрийн оноо

ГШҮТохиролцооны/дундаж/ оноо

Гиш

үүн

Гиш

үүн

Гиш

үүн

Гиш

үүн

Гиш

үүн

Гиш

үүн

Гиш

үүн

Гиш

үүн

Гиш

үүн

ГШҮ 1

ГШҮ 2

ГШҮ 3

ГШҮ 4

ГШҮ 5


69

ГШҮ 6

ГШҮ 7

ГШҮ 8

ГШҮ 9

Нийт оноо

Хүснэгт 2. ГШҮ-ийн дэд үзүүлэлт бүрт хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний багийн өгсөн тохиролцооны /дундаж/ оноо

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт Тохиролцооны/дундаж/ оноо

ГШҮ 1. Алсын хараа, эрхэм зорилго, стратегийн төлөвлөгөө1.3. Алсын хараа, эрхэм зорилго1.4. Стратегийн төлөвлөгөө

ГШҮ 2. Сургах, сурах үйл ажиллагаа 2.1. Сургалтын хөтөлбөр /стандарт/ 2.2. Сургалтын төлөвлөгөө, түүнийг хэрэгжүүлж буй үйл явц 2.3. Суралцагч, захиалагч ба хөдөлмөрийн зах зээл 2.4. Суралцагчдад зориулсан үйлчилгээ

ГШҮ 3. Суралцагчийн үйл ажиллагаа 3.1. Суралцагчийг хөгжүүлэх үйл ажиллагаа 3.2. Суралцагчийг чиглүүлэх ба зөвлөгөө өгөх тогтолцоо

ГШҮ 4. Эрдэм шинжилгээ, судалгаа 4.1. Бодлого төлөвлөлт, судалгаа 4.2. Судалгааны нөөц 4.3. Судалгааны үр дүн


ГШҮ 6. Соёл, урлаг, спортыг дэмжих үйл ажиллагаа




Нийт оноо

Сургуулийн үйл ажиллагааны үр дүнд шинжилгээ хийж, тайлан бичихдээ дараах хоёр зүйлийг онцлон үзэж, тайлбарлаж бичих хэрэгтэй. Үүнд:

А. Үйл ажиллагааны ерөнхий үр дүнгийн хэлэлцүүлэг

Үйл ажиллагааны ерөнхий үр дүнд шинжилгээ хийхдээ сургууль, нэгжүүдийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийг хүсэн хүлээж байсан итгэл найдвар, шаардлагад хүрсэн эсэхийг нь тодорхойлж, өмнөх хичээлийн жилийн дотоодыг хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний тайланд тулгуурлан харьцуулан дүгнэж, үнэлгээ өгнө. Мөн сургууль, нэгжүүдийн давуу ба сул тал, боломжийг тодорхойлж, гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт, үр дүн, амжилтанд нь шинжилгээ хийж, хэлэлцэх хэрэгтэй.


70

Б. Ерөнхий зөвлөмжийн хэлэлцүүлэг

Сургуулийн үйл ажиллагааны ерөнхий үр дүнд үндэслэн цаашид үргэлжлүүлэн сайжруулж, хэрэгжүүлж, тодорхой амжилтанд хүрч болох үйл ажиллагааны зөвлөмжийг өгөх хэрэгтэй. Гэхдээ ГШҮ-ийн хүрээнээс арай илүү ерөнхий түвшинд хэлэлцэнэ.

Гуравдугаар хэсэг. ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТИЙН БИЕЛЭЛТИЙН ҮНЭЛГЭЭ

ГШҮ бүрийн биелэлтийн үнэлгээг нарийвчлан хэлэлцэнэ. Энэ биелэлтийн мэдээлэл нь хүснэгт 3-аас хүснэгт 11 хүртэл дүгнэгдэх ёстой. Нэг хүснэгт нэг л ГШҮ-д зориулагдана. ГШҮ-ийн биелэлтийг хувиар гаргасан оноог онцлон үзэж, гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт бүрийн шинжилгээг сургуулийн тайланд дараах гарчгийн дагуу тайлбарлан хэлэлцэх хэрэгтэй.

А. ГШҮ 1 (2-8 ба 9) –ийн БИЕЛЭЛТИЙН ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГГШҮ бүрийн биелэлтэд шинжилгээ хийхдээ сургууль, нэгж бүрийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийг

хүсэн хүлээж байсан итгэл найдвар, шаардлагад хүрсэн эсэхийг тодорхойлж, өмнөх хичээлийн жилийн дотоодыг хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний тайланд тулгуурлан харьцуулан дүгнэж, үнэлгээ өгнө. Мөн сургууль, нэгжүүдийн давуу ба сул тал, боломжийг тодорхойлж, гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт, үр дүн, амжилтанд нь шинжилгээ хийж, хэлэлцэх хэрэгтэй.

Б. ГШҮ 1 (2-8 ба 9) –ийн ЗӨВЛӨМЖИЙН ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГСургуулийн үйл ажиллагааны ерөнхий үр дүнд үндэслэн цаашид үргэлжлүүлэн сайжруулж,

хэрэгжүүлж, тодорхой амжилтанд хүрч болох үйл ажиллагааны зөвлөмжийг өгөх хэрэгтэй. Гэхдээ ГШҮ бүрт хамааралтай бүхнийг илүү нарийвчилж, өвөрмөц онцлогийг тодорхой хэлэлцэнэ.

Хүснэгт 1. ГШҮ 1-ийг оноогоор дүгнэх

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний багийн гишүүдийн тохиролцооны /дундаж/ оноо

ГШҮ 1.

А. ГШҮ 1. Ажиглалт ба санал

ГШҮ 1-д шинжилгээ хийхдээ сургууль, нэгжүүдийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийг хүсэн хүлээж байсан итгэл найдвар, шаардлагад хүрсэн эсэхийг тодорхойлж, өмнөх хичээлийн жилийн дотоодын хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний тайланд тулгуурлан харьцуулан дүгнэж, үнэлгээ өгнө. Мөн сургууль, нэгжүүдийн давуу ба сул тал, боломжийг тодорхойлж, гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт, үр дүн, амжилтанд нь шинжилгээ хийж, хэлэлцэх хэрэгтэй.

Б. ГШҮ 1. Зөвлөмж

Сургуулийн үйл ажиллагааны ерөнхий үр дүнд үндэслэн цаашид үргэлжлүүлэн сайжруулж, хэрэгжүүлж, тодорхой амжилтанд хүрч болох үйл ажиллагааны зөвлөмжийг өгөх хэрэгтэй. Гэхдээ ГШҮ 1-д хамааралтай бүхнийг илүү нарийвчилж, өвөрмөц онцлогийг тодорхой хэлэлцэнэ.

ГШҮ 1-ийг оноогоор дүгнэсэн дээрх дарааллаар ГШҮ 2-9-ийг дүгнэж хэлэлцэнэ

Дөрөвдүгээр хэсэг. Ашигласан баримт бичгийн жагсаалтЭнэ хэсэгт хавсаргасан болон ГШҮ-ийг үнэлэхэд ашигласан нотлох баримт бичгийн жагсаалтыг

бичнэ.


71

Тавдугаар хэсэг. Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний багийн гишүүдийн болон үнэлгээг хүлээн зөвшөөрсөн албан тушаалтны гарын үсэг

Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний багийн гишүүдийн нэр, гарын үсэг:

1. ахлагч

2. гишүүн

3. гишүүн

4. гишүүн

5. гишүүн

6. гишүүн

7. гишүүн

8. гишүүн

9. нарийн бичгийн дарга

Тайланг бичсэн: ХШҮ-ний багийн нарийн бичгийн дарга

Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний дүнг хүлээн зөвшөөрсөн:

Сургуулийн захирал ……………………………………….

/гарын үсэг, тэмдэг/

……. оны …… -р сарын …..


72

СУИС-ИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ХЯНАЛТ-ШИНЖИЛГЭЭ, ҮНЭЛГЭЭ ХИЙХ ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ,

ТЭДГЭЭРИЙГ ОНООГООР ДҮГНЭХ АРГАЧЛАЛ

ГШҮ 1. Алсын хараа, эрхэм зорилго ба стратегийн төлөвлөгөө /80 оноо/1.1. Алсын хараа, эрхэм зорилго /30 оноо/

Үзүүлэлт Стандартын шалгуур Ярилцлагын агуулга Хувь /0-100/

1.1.1. Бүрэлдэхүүний ба салбар сургуулийн тэнхимийн алсын хараа, эрхэм зорилго нь СУИС-ийн алсын хараа, эрхэм зорилготой нийцэж байгаа эсэх

- Сургууль, тэнхимийн алсын хараа, эрхэм зорилго нь СУИС, түүний нэгжүүдийг хөгжүүлэх төлөвлөгөөний удирдамж болдог байх

- Багш нараа хөгжүүлэхэд сургууль, тэнхим алсын хараа, эрхэм зорилгоо хэрхэн ашигласан бэ?

1.1.2. Алсын хараа, эрхэм зорилгыг тодорхойлон батлахад багш, ажилтнуудын оролцоо

- Сургуулийн хяналт шинжилгээ, үнэлгээний баг нь хичээлийн жил бүрийн үйл ажиллагаандаа хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийдэг байх

- Алсын хараа, эрхэм зорилгоо хэрэгжүүлэхэд сургууль, тэнхимээс ямар механизмыг ашигласан бэ?

1.1.3. Багш, ажилтан, суралцагчдын сургууль, тэнхимийн эрхэм зорилгын талаарх ойлголт, мэдлэг

- Алсын хараа, эрхэм зорилгын талаарх мэдлэгийг дээшлүүлэхийн тулд улирал бүр сургалт зохион байгуулж, мэдээлэл солилцдог байх

- Багш, суралцагчдын дунд алсын хараа, эрхэм зорилгын талаарх мэдлэг, мэдээллийг нэмэгдүүлэхэд сургууль, тэнихимээс ямар арга, хэлбэрийг ашиглаж байна вэ?

Санал, зөвлөмж: .....................................................................................................................................…..................

Стратегийн төлөвлөгөө /50 оноо/


1.2.1. Богино, урт хугацааны /жил, тав, арван жил/ төлөвлөлтийн тогтолцоо

- Төлөвлөгөө нь сургууль, тэнхимийн эрхэм зорилго, зорилтод нийцсэн байх ба тодорхойлсон зорилтын хүрээнд хэрэгжих боломжтой байх- Стратегийн зорилтууд нь тогтвортой бөгөөд суралцагчид болон бусад холбогдох талуудын шаардлагад нийцсэн байх

- Сургууль, тэнхим төлөвлөлтийн ямар зарчмыг ашиглаж байна вэ? - Сургууль, тэнхим үзэл баримтлалаа юунд тулгуурлаж боловсруулсан бэ?

1.2.2. Стратегийн төлөвлөлтийн шинжилгээ болон үнэлгээний тогтолцоо

- Шинжилгээ хийх, стратеги боловсруулах үйл явцыг, аливаа төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн явцад болон дараа нь хянадаг байх- Төлөвлөгөөний зорилт бүрийн хэрэгжилтийн түвшинг шинжилгээ хийж тогтоодог байх

- Сургууль, тэнхим стратегийн төлөвлөлтийн үйл явцаа хэрхэн боловсруулдаг вэ?- Төлөвлөлт нь бүх чухал бүрэлдэхүүн хэсгийг хэрхэн хамарсныг сургууль, тэнхим яаж баталгаажуулдаг вэ?- Сургууль, тэнхим нь шаардлагатай тоо баримт, өгөгдөл, мэдээллийг хэрхэн цуглуулж, баримтжуулж, боловсруулдаг вэ?


73

1.2.3.Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, түүний хэрэгжилт

- Төлөвлөсөн үйл ажиллагааг хариуцах менежерийг томилсон байх- Төлөвлөгөөний үе шат бүрийг хэрэгжүүлэх арга замыг тодорхойлсон байх

- Сургууль, тэнхим нь үйл ажиллагааны төлөвлөгөө хэрхэн боловсруулж, хэрэгжүүлдэг вэ? Үүний үр дүнд стратегийн зорилтууд хэрхэн биелдэг вэ?- Төлөвлөгөөний үр дүнг баталгаажуулах зорилгоор нөөцийг хэрхэн хуваарилдаг вэ?

1.2.4.Төлөвлөгөөг хэрэгжүүлснээр хүлээгдэж буй үр дүнд хүрсэн байдал

- Ажиглалт, тэмдэглэл хийж баримтжуулах, явцын тайланг судлах, холбогдох хүмүүсээс мэдээ, баримт цуглуулах замаар хүлээгдэж буй үр дүнг урьдчилан харахад шаардлагатай мэдээлэл, баримт, өгөгдлийг бэлэн болгосон байх

- Сургууль, тэнхим нь богино, урт хугацааны төлөвлөгөөний хүлээгдэж буй үр дүнг хэрхэн урьдчилан тодорхойлдог вэ?

1.2.5. Сургуулийн төлөвлөгөөнд шинжилгээ ба үнэлгээ хийх тогтолцоо

- Ажлын мэдлэг, туршлагатай мэргэжилтэн эсвэл тусгай алба ажиллаж, төлөвлөгөөний хэрэгжилтэд байнгын хяналт-шинжилгээ хийж, баталгаажуулдаг байх- Явцын тайлангууд нь системтэй, тогтвортой, найдвартай байх- Төлөвлөгөөний үр шимийг хүртэгчдийн дунд судалгаа явуулдаг байх

- Төлөвлөгөөний хэрэгжилтэд хяналт-шинжилгээ хийж, үнэлэх болон мэдээллийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэхийн тулд сургууль, тэнхим ямар механизмыг ашигладаг вэ?- Төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхээр хуваарилсан нөөц нь зардлын хувьд үр ашигтай бөгөөд шаардлагатай бүлгийг хамарч чадсан байдлыг сургууль, тэнхим хэрхэн баталгаажуулдаг вэ?-Үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний явцыг хэмжихэд сургууль, тэнхим ямар гол үзүүлэлтүүдийг хэрэглэдэг вэ?

Санал, зөвлөмж: ..................................................................................................................................

ГШҮ 2. Сургах, сурах үйл ажиллагаа /200 оноо/


1.2.1. Сургалтын хөтөлбөр боловсруулж сайжруулах тогтолцоо

-Сургалтын хөтөлбөрийн үнэлгээний баг хариуцан сургалтын хөтөлбөрийг шинэчлэн сайжруулсан байх- Сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрт нийгмийн эрэлт, хэрэгцээ, хөдөлмөрийн зах зээл болон суралцагчийн хэрэгцээ, шаардлагыг тусгасан байх- Сургалтын стандарт болон дам үр дүнгийн үзүүлэлтийг тодорхойлж, хянаж үнэлсэн байх

- Их сургуульд тавих нийтлэг шаардлагыг хангасан байна уу?- Хичээлийн хөтөлбөрийг боловсруулахдаа сургууль, тэнхим, оролцогч талууд зах зээлээ хэрхэн тодорхойлдог вэ?- Хичээлийн хөтөлбөрийг боловсруулахад суралцагчид, холбогдох талууд болон хөдөлмөрийн зах зээлийн хэрэгцээ, шаардлагын талаар мэдэхэд ямар арга ашигладаг вэ?Өөрчлөгдөж байгаа хэрэгцээг тодорхойлох, урьдчилан мэдэхэд сургууль, тэнхим нь мэдээллийг хэрхэн ашигладаг вэ?- Боловсролын удирдлагын хэрэгцээ, хандлагыг хэрхэн хангадаг вэ?

2.1.2. Сургалтын хөтөлбөр ба эзэмшүүлэх мэргэжлийн стандартын хамаарал

- Ажил олгогчид болон төгсөгчдийн ажлын байрны сэтгэл ханамжийн талаар авсан судалгааны тайлан

- Хичээл, мэргэжлийн стандартын хоорондын уялдаа холбоог сайжруулахад сургууль, тэнхим ямар аргыг хэрэглэдэг вэ?

Санал, зөвлөмж: .................................................................................................................................


74

2.2. Сургалт, түүний төлөвлөгөөг хэрэгжүүлж буй үйл явц /50 оноо/


2.2.1.Сургалтын төлөвлөгөөний тогтолцоо

- Сургалтын хөтөлбөр болон судалж байгаа хичээлүүд нь сургалтын стандарт, онолын мэдлэгийн түвшинд тохирсон, оюутанд хэрэгцээтэй мэдлэг олгодог байх- Сургалтын хөтөлбөр, судалж байгаа хичээлүүд нь зах зээлийн хэрэгцээнд нийцсэн байх- Суралцагчдын элсэлт, төгсөлт, завсардалтын судалгаа хийсэн байх - Сургалтын стандарт болон үзүүлэлтийн үр дүнг тодорхойлж, хянаж үнэлсэн байх- Багш нарын сургах ур чадвар, суралцагчдын сурах үйлд дэмжлэг үзүүлэх, судалгааны ажил хийх мэдлэг, авьяас, чадварыг хөгжүүлэх, судалгааны тоон өгөгдлийг үндэслэн тайлан бичиж сургахад анхаарсан байх- Сургалтын хөтөлбөр нь төгсөгчдийн ажил эрхлэлт, зах зээлийн эрэлт, хэрэгцээнд нийцсэн байх-Сургалтын технологийг боловсронгуй болгох талаар хийсэн ажлууд

- Багш нар хөтөлбөр болон сургах үйл ажиллагаандаа нэгдмэл шинэчлэлийг дэс дараатай хийдэг эсэх?- Сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулахдаа суралцагчдын хэрэгцээг хангадаг, оролцуулдаг эсэх?- Суралцагчдын мэдлэгийн түвшингийн ялгаатай байдлыг хэрхэн харгалздаг вэ?- Суралцагчдад мэдээлэл өгөх, суралцах аргад нь дэмжлэг үзүүлэх, хөтөлбөрийн загвар болон хичээл сонголт, сургалтын үйл явцын тогтолцоог яаж бүрдүүлдэг вэ?- Хичээлийн хөтөлбөрийг сайжруулахдаа ямар зарчим, үзүүлэлтийг хэрэглэдэг вэ?- Сургалтын хөтөлбөрийн загварыг боловсруулахад ямар үйл ажиллагаа орсон, сургалтын процесс яаж явагддаг вэ?

Санал, зөвлөмж: .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2.3. Суралцагч, захиалагч ба хөдөлмөрийн зах зээл /25 оноо/


2.3.1. Суралцагч, ажил олгогчид ба хөдөлмөрийн зах зээлийн сэтгэл ханамж болон холбоо харилцаанд үнэлгээ өгөх тогтолцоо

- Суралцагч, ажил олгогчид ба хөдөлмөрийн зах зээлийн сэтгэл ханамжийг судалж, үнэлгээ хийсэн тухай тайлантай байх- Суралцагч, ажил олгогчид ба хөдөлмөрийн зах зээлийн хооронд үүссэн харилцааны суваг, тааламжтай уур амьсгалд байх- Санал, гомдол, асуудлыг шууд шийдвэрлэдэг механизмтай байх

-Сургууль төгсөгчдийн хөдөлмөр эрхлэлтийн судалгааг бүрэн авч чаддаг уу?-Сургууль нь суралцагчдынхаа мэргэжлийн ур чадварыг хэрхэн хөгжүүлэг вэ?-Төгсөгчдөө цаашид суралцах нөхцөл боломжоор хангаж, дэмжиж чаддаг уу?- Ажил олгогчдоос авсан сэтгэл ханамжийн судалгаатай юу?-Төгсөгчид, ажил олгогчидтой сайн харилцаатай юу?- Сэтгэл ханамжийн үнэлгээний арга нь өнөөгийн сургалтын үйлчилгээний чиглэл ба шаардлагатай нийцэж байна уу?

Санал, зөвлөмж: ………………………………...................................……………………………………………………………………………………………...………………………………………........................


75

2.4. Суралцагчид зориулсан үйлчилгээ /25 оноо/


2.3.1.Суралцагчид зориулсан үйлчилгээний хяналт-шинжилгээний тогтолцоо

- Суралцагчид үзүүлэх үйлчилгээ нь тэдний тав тух, хэрэгцээ, шаардлагыг бүрэн хангасан уян хатан, соёлтой байх-Суралцагчдад үзүүлж байгаа үйлчилгээний талаар сэтгэл ханамжийн судалгаа, санал асуулгыг авч жил, улирлын тайланд тусгасан байх- Сургалтын тохилог тавтай орчин, мэргэжлийн ном, сурах бичгээр бүрэн хангагдсан номын сан, мэргэжлийн ур чадварыг эзэмших лаборатори, үйлдвэрлэлийн дадлага хийх боломж, нөхцөлөөр бүрэн хангасан байх- Суралцагчийн сургалтын төлбөр, тэдэнд үзүүлж байгаа үйлчилгээнд хэр нийцэж байгаад хийсэн судалгаа, тооцоотой байх

- Суралцагчид зориулж боловсролын ямар үйлчилгээг чанартай, хүртээмжтэй үзүүлдэг вэ?-Суралцагчид зориулсан үйлчилгээг авах суралцагчийн гол хэрэгцээг хэрхэн тодорхойлдог вэ?- Суралцагчид зориулсан үйлчилгээг сайжруулах ба хянахад гүйцэтгэлийн ямар хэмжүүр, үзүүлэлтүүдийг ашигладаг вэ?

Санал, зөвлөмж: …………………………..............................................................................................................................................................................................................................…………………………........

ГШҮ 3. Суралцагчийн үйл ажиллагаа /80 оноо/3.1. Суралцагчийг хөгжүүлэх үйл ажиллагаа /40 оноо/


3.1.1. Суралцагчийн үйл ажиллагаа хариуцсан алба /ажилтан/

- Суралцагчийн асуудал хариуцсан ажилтан буюу алба нь үйл ажиллагаандаа тэднийг оролцуулсан байх

-Суралцагчдыг хөгжүүлэх үйл ажиллагаанаас тэдний хүртсэн зүйлийн үр ашгийг сургууль, тэнхим хэрхэн үнэлдэг вэ?

3.1.2. суралцагчийн үйл ажиллагааг дэмжиж туслах төлөвлөгөө

- Суралцагчид зориулсан үйл ажиллагаа бүрийг үнэлдэг хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний төлөвлөгөө, тогтолцоотой байх- Суралцагчийн үйл ажиллагааг дэмжиж туслах төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг дүгнэсэн тайлантай байх

- Үйл ажиллагааны үр дүнг хянах, үнэлэх ямар аргыг хэрэглэдэг вэ?

Санал, зөвлөмж: ………………..............................................................................................................................................................................................................................………………………………………....

3.2. Суралцагчийг чиглүүлэх ба зөвлөгөө өгөх тогтолцоо /40 оноо/


3.2.1. Суралцагчийг чиглүүлэх ба зөвлөгөө өгөх тогтолцоо

- Суралцах үйл ажиллагааны талаар өгөх зөвлөгөө нь суралцагчдад хүртээмжтэй байх- Төгсөгчид үргэлжлүүлэн суралцах, зөвлөгөө авах боломжтой байх- Суралцагчдад зориулсан гарын авлагатай байх

- Суралцагчдад зориулсан зөвлөгөө, удирдамж, заавар хэр үр нөлөөтэй байдаг вэ?- Зөвлөгөөний ямар хэлбэр суралцагчдад илүү үр дүнтэй тусалж чадаж байна вэ?


76

3.2.2. Ажил мэргэжлийн талаарх зөвлөгөө

- Төгсөх курсын оюутнуудад зориулж ажил, мэргэжлийн холбогдолтой зөвлөгөө өгөх талаар төлөвлөгөөнд тусгасан байх- Сургууль төгссөнөөс хойш 1 жилийн дотор нийт төгсөгчдийн 80 хувь нь ажлын байртай болсон байх

-Суралцагчийн мэргэжлийн ур чадварыг дээшлүүлэх, хаана, ямар байгууллагад ажиллах боломжийн талаар хэрхэн зөвлөдөг вэ?

Санал, зөвлөмж.................................................................................................................................

ГШҮ 4. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны үйл ажиллагаа /120 оноо/4.1. Бодлого, төлөвлөлт ба судалгаа /40 оноо/


4.1.1.Багш, суралцагчдыг эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажилд оролцуулах тодорхой бодлого

- Багшийн ажлын ачаалалд эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг тооцдог байх- Чанартай, тодорхой бүтээл гаргасан багшийг жил бүр урамшуулдаг байх- Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын бодлого, төлөвлөгөө, тайлантай байх- Суралцагчдыг эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажилд оролцуулдаг байх

- Сургууль, тэнхим багш, суралцагчдаар эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил хийлгэх ямар механизмтай вэ?

4.1.2. Эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, сургуулийн судалгааны ажлыг дэмжих хамтын хороо

- Судалгааны арга барил, чадвар, дадал эзэмшүүлэх сургалт зохион байгуулдаг байх- Судалгаа хийх заавар, гарын авлагатай байх- Судалгааны сургалтад зориулсан эрдэм шинжилгээний систем, мэдээллийн баазтай байх

- Багш бүр судалгаа, шинжилгээ хийх мэдлэг, туршлагатай гэдгийг хэрхэн батлах вэ?- Багш, суралцагчийн эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг хэрхэн дэмждэг, хяналт тавьдаг вэ?

Санал, зөвлөмж: ………………………………………………………………………............……………………………………………………………………………………

4.2. Судалгааны нөөц /40 оноо/


4.2.1. Судалгааны ажлыг дэмжих санхүүгийн нөөцийн тогтолцоо

- Судалгааны ажлыг дэмжих дотоод, гадаад санхүүгийн нөөц, төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагаас үзүүлэх дэмжлэгийг өргөжүүлсэн байх- Эрдэм шинжилгээ, судалгааны төсөлт ажлын төлөвлөгөө, гүйцэтгэлийн тайлантай байх

- Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын сүлжээ байгуулах, шинэчлэл хийхэд төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай хэрхэн хамтран ажиллаж байна вэ?- Дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулагчдын хандивын хөрөнгийг хэрхэн зарцуулж байна вэ?-Багш, ажилтан, суралцагчдын судалгаа, шинжилгээний ажилд зарцуулах хөрөнгийг нэмэгдүүлэх талаар хэрхэн ажиллаж байна вэ?

Санал, зөвлөмж: ………................................………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....


77

4.3. Судалгаа, шинжилгээний ажлын үр дүн /40 оноо/


4.2.1. Судалгаа, шинжил-гээний ажлын үр дүнг хүлээн зөвшөөрөх, нийтэд таниулах, үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх, баталгаажуулах тогтолцоо

-Судалгаа, шинжилгээний ажлын ололт, үр дүнд хяналт тавих тогтолцоотой байх-Судалгаа, шинжилгээний ажлын ололт, үр дүнг жил бүр олон нийтэд тогтмол түгээн дэлгэрүүлдэг байх-Улсын захиалгаар, гэрээгээр, дотоод, гадаадын байгууллагатай хамтарсан төсөлт ажлын үр дүн, хаалтын тайлан-Олон улсын хэмжээний төсөлт ажилд оролцсон үр дүн, хаалтын тайлан-Олон улсын мэргэжлийн сэтгүүлд хэвлүүлсэн өгүүлэл- Багш нарын бүтээлээс судлаачдын авсан эшлэл- Патент- Технологит- Стандарт-Аргачлал, заавар, зөвлөмж-Эрдэм шинжилгээний хурал, семинар-Хэлэлцүүлсэн судалгааны илтгэл- Эрдэм шинжилгээний шилдэг бүтээлийн шагнал хүртсэн багш, ажилтан, суралцагч

- Судалгаа, шинжил-гээний ажлын ололт, үр дүн нийгмийн аль салбарт үр өгөөжтэй ашиглаж байгааг сургууль, тэнхим яаж мэддэг вэ?- Судалгаа, шинжилгээний ажлын ололт, үр дүн нийгэм, соёл, урлаг, боловсрол, бизнесийн байгууллагын үйл ажиллагаанд хэрхэн нөлөөлж байна вэ?- Судалгаа, шинжилгээний ажлын төслөөс олсон орлого сургуулийн нийт орлогын хэдэн хувийг бүрдүүлсэн бэ?

Санал, зөвлөмж: ………………………………………………………...................................…………………………………………………………………………………………………...................

ГШҮ 5. Мэргэжлийн үйлчилгээ /50 оноо/5.1. Мэргэжлийн үйлчилгээ /25 оноо/


5.1.1.Мэргэжлийн үйлчилгээний бодлого, төлөвлөгөө, арга хэлбэр, үнэлгээний тогтолцоо

- Бодлого, төлөвлөгөө, арга хэлбэр, үнэлгээний арга нь ойлгомжтой, тодорхой байх- Мэргэжлийн үйлчилгээний төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг хариуцдаг нэгжийн үйл ажиллагаанд хяналт-шинжилгээ хийдэг байх- Улирал, жил бүр мэргэжлийн үйлчилгээг хангах боломжид шинжилгээ хийж, санал асуулга авч байх

-Захирал нь мэргэжлийн үйлчилгээг сайжруулахад чиглэсэн ямар бодлого, төлөвлөлтийн аргыг хэрэглэдэг вэ? Тэр нь түүний үр дүнд хэрхэн нөлөөлдөг вэ?

Санал, зөвлөмж: ...............................…………………………………………………………………………………………………….....………………………………………………………….........


78

5.2. Нийгмийн өмнө хүлээх хариуцлага /25 оноо/


5.2.1. Нийгмийн өмнө хүлээх хариуцлага

- Нийгмийн ёс суртахуун, хуульд нийцсэн, ач холбогдол бүхий зорилго, зорилтуудыг төлөвлөгөөнд тусгасан байх- Бэлтгэж буй мэргэжилтнүүдийнхээ мэдлэг, чадвар, ёс зүйн байдалд хариуцлага хүлээх тогтолцоотой байх

- Захирал, ажилтан, багш, суралцагчид нийгмийн өмнө ямар хариуцлага хүлээж байна вэ?

5.2.2. Нийгэмд шаардлагатай үйлчилгээ үзүүлдэг нэгжийн цогц үйл ажиллагаа

- Нийгэмд шаардлагатай үйлчилгээ үзүүлдэг нэгжийн гишүүд, суралцагчид сурах боломжоор илүү хангагдсан байх- Нэгж нь захиалагчдад танигдсан, итгэл даасан, зөвшөөрөгдсөн үйл ажиллагааг зохион байгуулдаг байх- Нийгмийн эрэлт, хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн бүтээгдэхүүн гаргах уян хатан бодлоготой байх

-Мэргэжлийн үйлчилгээг нийгэмд чиглэсэн үйлчилгээ болгоход захирал, ажилтан, багш, суралцагчид юу хийсэн бэ?- Мэргэжлийн үйлчил-гээний нийгэмд чиглэсэн бодлогыг үйл ажиллагааны зорилгодоо хэрхэн тусгасан бэ?

Санал, зөвлөмж: ………………………………………………………………………......

………………………………...……………………………………………………………

ГШҮ 6. Соёл, урлаг, спортыг дэмжих үйл ажиллагаа /30 оноо/


6.1. Соёл, урлаг, спортыг дэмжих, дэлгэрүүлэх бодлого

- Соёл, урлаг, спортыг сургах, сурах үйл ажиллагаандаа уялдуулж, суралцагчдад эзэмшүүлдэг байх

- Захирал, багш, ажилтан, суралцагчид соёл, урлаг, спортыг сурталчлан дэлгэрүүлж, өвлүүлэх үйл ажиллагааг хэрхэн хүлээн авч оролцдог вэ?

6.2. Соёл, урлаг, спортыг сурталчлах үйл ажиллагаа

- Соёл, урлаг, спортыг дэмжих, сурталчлах, дэлгэрүүлэх үйл ажиллагааг тодорхой, тасралтгүй зохион байгуулах үүрэг бүхий ажилтан буюу албатай байх- Үйл ажиллагаанд хангалттай тооны багш, ажилтан, суралцагч оролцдог байх-Үйл ажиллагааны сурталчилгааг улирал бүрээр үнэлдэг байх

- Сургууль, тэнхим сурталчилгааг сурах, сургах үйл ажиллагаатай хослуулан суралцагчдад ойлгомжтой, хүлээн авахуйц ямар хэлбэрээр хэрхэн зохион байгуулж байна вэ?

Санал, зөвлөмж:……………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………


79

ГШҮ 7. Захиргаа, удирдлагын үйл ажиллагаа /80 оноо/7.1. Удирдлага /20 оноо/


7.1.1. Удирдлагын тогтолцоо

- Удирдлага сургууль, багшаа хөгжүүлэх, хамт олны эерэг сайхан уур амьсгал бүрдүүлэх үйл ажиллагааг тасралтгүй, бүтээлч, шинэлэг хэлбэрээр явуулдаг байх- Удирдлагыг хянаж, үнэлдэг байх

- Захирал нь ямар арга, хэлбэрээр хамт олныг удирдан зохион байгуулж байна вэ? Удирдах ажилтны ёс зүйн хэм хэмжээг үнэлдэг үү?- Захирлыг удирдах арга барилд сургах, хөгжүүлэх үйл ажиллагаа хийдэг үү?- Захирал өөрчлөлт, шинэчлэлийг үйл ажиллагаандаа хийдэг үү?- Захирал бусад ижил мэргэжлийн мэргэжилтэн бэлтгэдэг сургуультай өөрийн нөөц, бололцоо, үйл ажиллагааг харьцуулан дүгнэлт хийдэг үү?

7.1.2. Үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийн үнэлгээний тогтолцоо

- Үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийн тайлангууд, гүйцэтгэлийг хэмжих шалгуур болон аргатай байх- Гүйцэтгэлийг дахин шалгах заавар, журамтай байх

- Сургуулийн захирал, нэгжийн дарга, эрхлэгчид үйл ажиллагааны гүйцэтгэл, бололцоо, амжилт, дутагдлаа өөр хоорондоо болон бусад сургуультай харьцуулж, дүгнэлт хийдэг үү?- Удирдах албан тушаалтнууд стратегийн богино, урт хугацааны зорилгодоо тулгуурлан, өөрчлөгдөж байгаа хэрэгцээ, шаардлагадаа нийцүүлэн ололт, амжилтаа үнэлдэг үү? - Тэнхим, сургуулийн үйл ажиллагааны гүйцэтгэлд үнэлгээ хийхдээ ямар шалгуур үзүүлэлт ашигладаг вэ?- Удирдах ажилтнууд сургууль даяар өөрчлөлт, шинэчлэлийг хийхдээ нэн тэргүүнд чухалчлан үзэх боломж, нөхцөлийг тодорхойлохдоо гүйцэтгэлийн ямар үнэлгээг яаж ашигладаг вэ?

Санал, зөвлөмж: ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................

7.2. Мэдээлэл ба мэдээллийн шинжилгээ /15 оноо/Үзүүлэлт Стандартын шалгуур Ярилцлагын агуулга Хувь

/0-100/7.2.1. Гүйцэтгэлд хэмжилт хийх тогтолцоо

- Шинэ мэдээллийг тасралтгүй цуглуулах системтэй байх.Мэдээлэл алдаа мадаггүй, бодитой байх- Сургалтын болон хүний нөөцийн судалгаа, үнэлгээг баталгаажуулсан байх

- Сургууль өдөр тутмын болон шийдвэр гаргах үйл ажиллагаандаа ашиглах мэдээ, мэдээлэл, баримтыг ямар эх сурвалжаас яаж цуглуулдаг вэ?- Өдөр тутмын үйл ажиллагаа, сурах, сургах орчинд дүгнэлт өгч болохуйц хамгийн найдвартай, ухаалаг шалгуур үзүүлэлтүүдийг яаж сонгодог вэ?- Сургууль венчмарк хийх болон сургуулийнхаа гадна, дотор орших чухал мэдээ, мэдээллийг яаж сонгодог вэ? Тийм мэдээ, мэдээллийн ашиглалтыг яаж гарцаагүй үр нөлөөтэй болгодог вэ?-Сургууль гүйцэтгэлийн хэмжүүрээ сургалтын хэрэгцээ, шаардлага, чиг хандлагатай хэрхэн нийцүүлж тодорхойлдог вэ?

Санал, зөвлөмж: ..............................................................................................................................7.2


80

. Мэдээлэл ба мэдээллийн шинжилгээ /үргэлжлэл/


7.2.2. Гүйцэтгэлд шинжилгээ хийх тогтолцоо

- Сургуулийн венчмарк бусад сургуулийн сүүлийн үеийн хамгийн сайн практик байх- Венчмаркийн үр дүнг сургалтын практикт эрс өөрчлөлтүүдийг хийх зорилгоор ашигладаг байх

- Сургуулийн гүйцэтгэлийн үнэлгээ ба стратегийн төлөвлөгөөг дэмжихийн тулд ямар нэгжид шинжилгээ хийлгэх слнирхолтой байна?-Гүйцэтгэлийн шинжилгээний үр дүнг багш, ажилтан, суралцагчид болон хувь хүмүүст яаж мэдээлдэг вэ? Энэ нь тэдний шийдвэр гаргалтад нөлөөлдөг үү?-Гүйцэтгэлийн шинжилгээний үр дүн сургуулийн стратегийн зорилтууд, судалгаанууд болон үйл ажиллагааны төлөвлөгөөний үр дүнтэй тохирч байгааг батлахын тулд юу хийдэг вэ?-Сургууль үйл ажиллагааныхаа гүйцэтгэлийн үргэлжилсэн ба эрс сайжралтыг урьдчилж харахын тулд шинжилгээнийхээ үр дүнг яаж ашигладаг вэ?

Санал, зөвлөмж: ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. 3. Мэдээллийн удирдлага /15 оноо/


7.3.1. Мэдээллийн баталгаажилт

- Удирдлагын шийдвэр гаргалтад зориулсан мэдээ, мэдээллийн бодит байдал, чанар нь баталгаажсан байх

- Сургууль шаардлагатай мэдээ, мэдээллийг амархан олж авч чаддаг уу - Багш, ажилтан, суралцагчид болон бусад иргэдэд хэрэгтэй мэдээллийг яаж хүргэдэг вэ?- Сургууль мэдээ, мэдээллийн бүрэн, бодит, найдвартай шинэчлэгдсэн, цэгцтэй байдалд яаж баталгаа өгдөг вэ?- Сургалтын хэрэгцээ, чиг хандлагад үргэлж хэрэгтэй ба хамааралтай байдаг мэдээ, мэдээлэлд баталгаа өгдөг ямар механизмтай вэ?

7.3.2. Мэдээллийн систем - Мэдээллийн бүрэн байдлыг хангасан байх. Өөрөөр хэлбэл хадгалсан мэдээлэл нь баталгаатай, аюулгүй найдвартай байх- Удирдлагын мэдээллийн систем нь ашиглахад хялбар байх- Мэдээллийг ашиглах зааварчилгааг бэлтгэсэн, нийтэд хүртээлтэй байх

- Мэдээллийн системийг ашиглахад хялбар байдаг уу?- Сургалтад зайлшгүй хэрэглэх программ, техникээр бүрэн хангагдсан уу?Тэдгээр нь сургалтын өнөөгийн хэрэгцээ, шаардлагыг хангаж чадаж байна уу?

Санал, зөвлөмж: ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................


81

7.4. Захиргаа ба багшийн бүрэлдэхүүн /30 оноо/


7.4.1. Ажил үүргийн тодорхой хуваарилалт

- Сургуулийн удирдах ажилтнууд үүрэгт ажлынхаа талаар өргөн мэдлэгтэй байхын зэрэгцээ СХУ-ны зарчмуудад үндэслэсэн ажлын мэдлэг, чадвар эзэмшсэн байх.- Боловсролын удирдлагын ухааныг судалж эзэмшсэн байх

- Сургуулийн удирдах ажилтнууд шинийг санаачлах, хамтын ажиллагааг дэмжих, шинэчлэл, байгууллагын соёл, боловсролын удирдлагын хэрэгцээг хангахуйц үйл ажиллагааг яаж зохион байгуулдаг вэ?- Захиргаа багш нарыг өөрийгөө хөгжүүлэх, цаашид суралцах, мэргэжил боловсролоо дээшлүүлэх, албан тушаал ахихад ямар албан ба албан бус механизмыг ашигладаг вэ? Ямар дэмжлэг үзүүлдэг вэ?- Захирал, бусад удирдах албан тушаалтнууд багш, ажилтны ажиллах орчин нөхцөлийг сайжруулах, тэд биеэ дааж өөрсдийгөө хөгжүүлэхэд ямар үүрэг гүйцэтгэдэг вэ?Гүйцэтгэлийг хэмжих ямар системийг хэрхэн ашигладаг вэ?-Ж-нь, эргэх холбооны систем, гүйцэтгэлийг сайжруулах систем, суралцагч төвтэй сургалтыг хөгжүүлэх систем г.м.- Шагнал урамшлын ямар системийг ашигладаг вэ?

Санал, зөвлөмж: ……………………………....................…………………………………………………………………………………………………………………....……………………........

7.4. Захиргаа ба багшийн бүрэлдэхүүн /үргэлжлэл/


7.4.2. Багшийн хөгжил -Сургуулийн стратегийн төлөвлөгөөнд багшийн болон боловсролын хөгжлийн талаарх зорилтыг тодорхойлсон байх- Багш, ажилтнуудыг цаашид үргэлжлүүлэн суралцах бололцоогоор хангасан байх- Багш, ажилтнууд өөрсдийгөө хөгжүүлэх хувийн төлөвлөгөөтэй байх- Багш, ажилтнуудын мэргэжил дээшлүүлэлт болон тэдний өөрсдийгөө хөгжүүлэх хувийн төлөвлөгөөнд шинжилгээ хийсэн байх

- Багшийг шинээр ажилд авахдаа ямар шалгуур хэрэглэдэг вэ?- Багшийг мэргэшүүлэх, багшлах ур чадварыг нь нэмэгдүүлэх, ажилд сонирхолтой болгоход удирдлагын зүгээс ямар дэмжлэг, туслалцаа үзүүлдэг вэ?- Сургуулийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд багшийг хөгжүүлэх ямар ажил тусгасан бэ?- Багш нарын мэдлэг, чадвар өнөөгийн шаардлагыг хангаж чадаж байна уу?

Санал, зөвлөмж:………………………………………………………...........


82

7.4. Захиргаа ба багшийн бүрэлдэхүүн /үргэлжлэл/


7.4.3. Багш, ажилтнуудын сэтгэл ханамж

- Ажлын байрны орчин нөхцөл сайн бүрдсэн байх- Хувийн болон ажил мэргэжлийн зөвлөгөө өгдөг байх- Шинэ мэдлэг, чадвар олж авах, амралт, чөлөөт цагаар үйл ажиллагаа явуулах байр, техник хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжөөр хангасан байх- Багш, ажилтнууддаа анхаарал, халамж тавьж, дэмжлэг туслалцаа үзүүлдэг байгууллагын соёлыг бий болгосон байх

- Багш, ажилтнуудынхаа орчин нөхцөлийг яаж сайжруулдаг вэ?- Сэтгэл ханамжийг судалж, тодорхойлох ямар шалгуур үзүүлэлт ашигладаг вэ?- Албан ба албан бус ямар үнэлгээ хийдэг вэ?-Үнэлгээний үр дүнд тулгуурлан ажлын орчин нөхцөлийг сайжруулах ямар арга хэмжээ авдаг вэ?

Санал, зөвлөмж: ..................................................................................................................................

ГШҮ 8. Санхүүгийн үйл ажиллагаа /40 оноо/8.1. Санхүү, төсвийн эх үүсвэр /20 оноо/


8.1.1.Санхүүжилтийн гадаад эх үүсвэр

- Сургуулийн үйл ажиллагаа нь сургуулийн эрхэлж буй бизнесээс салангид байх

- Сургууль нь бизнесийн үйл ажиллагаандаа сургалтын шинэчлэлийг хэрхэн нэвтрүүлдэг вэ? үүний дүнд багш, ажилтнууд шинэ зүйлийг сурч, эзэмшиж, ажлын туршлагаа баяжуулж, орлогын эх үүсвэрээ нэмэгдүүлж чадаж байна уу?

Санал, зөвлөмж: ……………………….........................................................................................................................................................................................................................................………….

8.2. Төсвийн хуваарилалт ба санхүүгийн шалгалт /20 оноо/


8.2.1. Төсвийн хуваарилалт ба санхүүгийн шалгалтын тогтолцоо

-Сургуулийн үндсэн хөрөнгө түүний ашиглалтын үр ашиг- Аливаа үйл ажиллагаанд зарцуулсан нөөцийн үр ашиг, алдагдлыг байнга тооцдог байх

- Хамгийн их ашгийн төлөө сургуулийн нөөцийн зөв ашиглалт болон хэмнэлтийг дэмжих ямар арга хэмжээ авдаг вэ?

Санал, зөвлөмж: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....


83

ГШҮ 9. Чанарын баталгаа /320 оноо/9.1. Дотоод чанарын баталгаа /20 оноо/


9.1.1. Дотоод чанарын баталгааны тогтолцоо

- Дотоод хяналт, шалгалтыг хичээлийн жил бүр хийдэг байх- Чанарын баталгаа удирдлагын мэдээллийн систем, чанарын баталгааны мэдээ ба хяналт, шалгалтын үр дүнг үйл ажиллагаагаа цаашид боловсронгуй болгож, хөгжүүлэхэд байнга хэрэглэдэг байх

- Сургуулийн чанарын баталгааны системийг яаж боловсруулсан бэ?- Чанарын баталгааны системийг боловсруулахад бүх багш, ажилтан, нэгж оролцсон уу?

Санал, зөвлөмж: …………………………………………………………….………………………………………………………………………………………………………………………….....

9.2. Суралцагчийн сурах үйлд чиглэсэн үр дүн /60 оноо/


9.2.1. Суралцагчийн сурах үйлд чиглэсэн үр дүнд хяналт тавих систем

- Төгсөгчдийн тоог өмнөх жилийн төгсөгчдийн тоонд харьцуулсан харьцаа- Онцлох дипломтой төгсөгчийн тоо- Төгсөж чадаагүй суралцагчийн тоо- Уралдаан, тэмцээн, олимпиадад оролцож амжилт гаргасан суралцагчийн тоо- Суралцагчийн сурлагын амжилтад гарсан ахиц дэвшлийг өмнөх жилийнхтэй улирал бүрт харьцуулсан судалгаатай байх- Санал асуулгын аргаар суралцагчдаас судалгаа авч, сургалтыг боловсронгуй болгохоор хийсэн ажлын үр дүнд шинжилгээ хийсэн байх

- Суралцагчийн сурлагын амжилтыг үнэлэх ямар үзүүлэлтүүдийг ашигладаг вэ?- Суралцагчдын мэдлэгийн түвшин ажил олгогчийн шаардлагыг хангахаар байна уу?- Цаашид сургалтын ямар чухал үр дүнд хүрэх боломж байна вэ?

Санал, зөвлөмж: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….....

9.3. Суралцагч ба сонирхогч талуудын хүлээж буй үр дүн /60 оноо/

Үзүүлэлт Стандартын шалгуур Ярилцлагын агуулгаХувь

/0-100/

9.3.1. Суралцагч төвтэй сургалтын үр дүнг тодорхойлох тогтолцоо

-Төгсөгчид, одоогийн суралцагчид, ажил олгогчдоос авсан сэтгэл ханамжийн судалгааны тайлантай байх- Сургалтын үйлчилгээ ба бусад үйл ажиллагааны үр дүнг урьдчилан харсан байх

- Суралцагчдаас хүлээх үр дүн тодорхой, баталгаатай байна уу?-Суралцагч, төгсөгчдийн сэтгэл ханамжийн түвшнийг хэмжих шалгуур үзүүлэлттэй юу ?- Бусад сургуулийн суралцагчдын сэтгэл ханамжийг өөрийн сургуулийн суралцагчдынхтай харьцуулж судалгаа хийсэн үү?

Санал, зөвлөмж: ......................................................................................................................................................................................................................................................................………………


84

9.4. Хөдөлмөрийн зах зээлд чиглэсэн үр дүн /60 оноо/


9.4.1. Хөдөлмөрийн зах зээлийн үр дүнг тодорхойлох тогтолцоо

- Шинэ мэдлэг ба чадварыг эзэмшүүлэхэд сургалтын аргын шинэчлэлийг хийж байгаа нь баталгаатай байх- Суралцагчдын мэдлэг, чадвар, хөдөлмөрийн зах зээлийн хэрэгцээ, шаардлагад нийцэж байгааг нотолсон байх

- Хөдөлмөрийн зах зээлийн чиг хандлагын судалгаа ямар түвшинд байна вэ? Чиг хандлагыг нь тодорхойлсон уу?- Хөдөлмөрийн зах зээлийн чиг хандлагад тулгуурлан сургалтын хөтөлбөрийн шинэчлэлийг хийдэг үү?- Хөдөлмөрийн зах зээлийг үнэлэх үзүүлэлтүүдийг боловсруулж хэрэглэсэн үү?

Санал, зөвлөмж: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......................................

9.5. Сургууль, багшид чиглэсэн үр дүн /60 оноо/


9.5.1. Багш нарын ажлын үр дүнг тооцох тогтолцоо

- Магистр, докторын зэрэгтэй багш нарын хувь- Сургуулийн цол хэргэм авсан багш нарын эзлэх хувь баталгаатай байх- Ямар нэгэн мэргэжлийн холбоо, хорооны гишүүнээр ажилладаг багш нарын судалгаатай байх- Өөр сургуульд магистр, докторын зэрэг хамгаалах ажлыг удирдаж байгаа багшийн судалгаатай байх- Багш нарын цагийн ачаалал, гүйцэтгэл, сургалт болон мэргэжлийн чиглэлээр хийж буй үйл ажиллагааны тайлан байх- Багш нарын мэргэжил дээшлүүлэлтийн судалгаа, тайлантай байх- Багш нарын ажлын цаг ашиглалт, шалтгаангүйгээр ажил тасалсан, ажлаа өөрчилсөн, санал, гомдол гаргагчдын судалгаатай байх- Багш нарын сэтгэл ханам-жийн судалгаатай байх-Багш нарын эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, судалгааны ажлын үр дүнгийн тайлан, судалгаатай байх

- Багшийн мэргэжлийн ахиц дэвшил, сэтгэл ханамжийн байдлыг хэмждэг ямар хэмжүүр, шалгуур үзүүлэлт байна вэ? Одоо ямар түвшинд байна вэ? Ямар чиг хандлагатай байна вэ?- Багшийн ажлын үр ашиг, үр дүнг ямар хэмжүүрээр хэмжиж байна вэ?- Багшийн залгамж халааг бэлтгэх бодлого, төлөвлөлт байдаг уу?- Багшийн ажлын үр дүнг сайжруулахад удирдлагын зүгээс ямар дэмжлэг үзүүлдэг вэ?

Санал, зөвлөмж: ……………………………………………………………………………………...………………………………………………………………………………………………...........


85

9.6. Үр ашигт чиглэсэн үр дүн /60 оноо/

Үзүүлэлт Стандартын шалгуур Ярилцлагын агуулгаХувь

/0-100/

9.6.1. Үр ашгийн үр дүнг тодорхойлох тогтолцоо

- Шинээр боловсруулсан сургалтын төлөвлөгөөнүүдийг батлуулсан байх

- Олон улсын чанартай янз бүрийн үйл ажиллагаанд оролцсон байх

- Олонд танигдсан ба хүлээн зөвшөөрсөн судалгааны ажлуудын үр ашиг нь ил тодорхой байх

- Технологийн шинэчлэлийг сургалтын болон удирдлагын үйл ажиллагаанд ашигласан байх

- Сурах боломжийг нэмэгдүүлэхэд сургуулийн үндсэн үйл ажиллагааны үр дүн ямар байдаг вэ?

- Сургалтын, суралцагчийн болон тэднийг дэмжих үйл ажилла-гааны хэрэгжилтээс гарах үр дүнг ямар хэмжүүр, шалгуур үзүүлэлтээр үнэлдэг вэ?

- Тэр нь сургалтын болон сурах үйл ажиллагааг сайжруулахад илэрхий нөлөөлж чаддаг уу? Ямар түвшин, ямар чиг хандлагад байгаа нь тодорхой харагддаг вэ?

9.6.2. Нийгэмд хүлээх хариуцлагаас гарах үр дүн

-Мэргэжлийн үйлчилгээний үйл ажиллагаа нь сургуулийн бусдаас ялгарах өвөрмөц, онцлог шинж болсныг нотолсон байх

- Гол үр дүнгийн ямар хэмжүүр, шалгуур үзүүлэлт байдаг вэ? Тэдгээр нь баталгаажиж, нийтэд тодорхой болсон уу?

Санал, зөвлөмж: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТИЙГ ОНООГООР ДҮГНЭХ ҮНЭЛГЭЭНИЙ ХУУДАС

ГШҮ 1. Алсын хараа, эрхэм зорилго, стратегийн төлөвлөгөө

ГШҮ 1.1. Алсын хараа, эрхэм зорилго (30 оноо)

Шалгуурын шаардлагад хариулахад тулгуурлаж үйл ажиллагааг сайжруулах 6-10 хамгийн чухал давуу тал, боломж болон сургуулийн нэгжийн хүчин зүйлсийг дүрслэн гаргана.




• “++/+” тэмдгийг зөвхөн эерэг үзэл бодол /тал/-ын хувьд ашиглана.• “- /- -” тэмдгийг зөвхөн сөрөг үзэл бодол /тал/-ын хувьд ашиглана.• Хамгийн их хамааралтай хүчин зүйлийн тайлбарыг бичнэ

++/+ Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбарДавуу тал/Тохирох тайлбар хийх/

- /- - Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбарСайжруулахад ашиглах боломж/Тохирох тайлбар хийх/


Оноогоор дүгнэх (1.1.1 + 1.1.2 + 1.1.3) / 3 = онооны дундаж хувь……….


86

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 1. Алсын хараа, эрхэм зорилго, стратегийн төлөвлөгөө

ГШҮ 1.2. Стратегийн төлөвлөгөө (30 оноо)





• “++/+” тэмдгийг зөвхөн эерэг үзэл бодол /тал/-ын хувьд ашиглана.• “- -/-“ тэмдгийгзөвхөн сөрөг үзэл бодол /тал/-ын хувьд ашиглана.• Хамгийн их хамааралтай хүчин зүйлийн тайлбарыг бичнэ

+/++ Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбарДавуу тал

/Тохирох тайлбар хийх/

- /- - Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбарСайжруулахад ашиглах боломж




Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 2. Сурах ба сургах үйл ажиллагаа

ГШҮ 2.1. Сургалтын хөтөлбөр (100 оноо)


Энэ шалгуур үзүүлэлтэд хамаарах хамгийн чухал үндсэн нэгжийн хүчин зүйлс:1.2.3.4.5.• “++” тэмдгийг чухал ач холбогдолтой болон хамгийн хүчтэй давуу талын хамаарлын шинж чанарыг багтаасан

байх тохиолдолд ашиглана.• “- -“ тэмдгийг хамгийн сул хүчин зүйлсийг нэмэгдүүлэхэд ашиглах хамгийн хүчтэй боломж байх тохиолдолд

ашиглана.• “++/+” тэмдгийг зөвхөн эерэг үзэл бодол /тал/-ын хувьд ашиглана.• “- -/-“ тэмдгийг зөвхөн сөрөг үзэл бодол /тал/-ын хувьд ашиглана.• Хамгийн их хамааралтай хүчин зүйлийн тайлбарыг бичнэ

+/++ Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбарДавуу тал


- /- - Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбарСайжруулахад ашиглах боломж



Оноогоор дүгнэх (1.1.1 + 1.1.2 + 1.1.3) / 3 = онооны дундаж хувь ……….


87


ГШҮ 2.2. Сургалт, түүний төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх үйл явц (50 оноо)






+/++ Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбар Давуу тал/Тохирох тайлбар хийх/

- /- - Үзүүлэлтийн тайлбар Гол хүчин зүйлийн тайлбар Сайжруулахад ашиглах боломж/Тохирох тайлбар хийх/




ГШҮ 2.3. Суралцагч, захиалагч ба хөдөлмөрийн зах зээл (25 оноо)










88


ГШҮ 2.4. Суралцагчид зориулсан үйлчилгээ (25 оноо)




• “- -“тэмдгийг хамгийн сул хүчин зүйлсийг нэмэгдүүлэхэд ашиглах хамгийн хүчтэй боломж байх тохиолдолд ашиглана.




Очиж үзэх газар ба Үнэлгээ хийх асуудлууд /Тохиролцох/ Оноогоор дүгнэх (1.1.1 + 1.1.2 + 1.1.3) / 3 = онооны дундаж хувь ……….

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 3. Суралцагчийн үйл ажиллагаа

ГШҮ 3.1. Суралцагчийг хөгжүүлэх үйл ажиллагаа (40 оноо)










89

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 3. Суралцагчийн үйл ажиллагаа

ГШҮ 3.2. Суралцагчийг чиглүүлэх ба зөвлөгөө өгөх систем (40 оноо)










Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 4. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны үйл ажиллагаа

ГШҮ 4.1. Бодлого, төлөвлөлт ба судалгаа (40 оноо)










90

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 4. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны үйл ажиллагаа ГШҮ 4.2. Судалгааны нөөц (40 оноо)










Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 4. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны үйл ажиллагаа ГШҮ 4.3. Судалгааны үр дүн (40 оноо)











91

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 5. Мэргэжлийн үйлчилгээ ГШҮ 5.1. Мэргэжлийн үйлчилгээ (25 оноо)










Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 6. Соёл, урлаг, спортыг дэмжих үйл ажиллагаа ГШҮ 6.1. Соёл, урлаг, спортыг дэмжих үйл ажиллагаа (30 оноо)







Очиж үзэх газар ба Үнэлгээ хийх асуудлууд /Тохиролцох/ Оноогоор дүгнэх (1.1.1 + 1.1.2 + 1.1.3) / 3 = онооны дундаж хувь…….


92

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 7. Захиргаа, удирдлагын үйл ажиллагаа

ГШҮ 7.1. Удирдлага (20 оноо)










Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 7. Захиргаа, удирдлагын үйл ажиллагаа

ГШҮ 7.2. Мэдээлэл ба мэдээллийн шинжилгээ (15 оноо)










93

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 7. Захиргаа, удирдлагын үйл ажиллагаа ГШҮ 7.3. Мэдээллийн удирдлага (15 оноо)










Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 7. Захиргаа, удирдлагын үйл ажиллагаа ГШҮ 7.4. Захиргаа ба багшлах бүрэлдэхүүн (15 оноо)









94

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 8. Санхүүгийн үйл ажиллагаа ГШҮ 8.1. Санхүү, төсвийн эх үүсвэр (20 оноо)









Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 8. Санхүүгийн үйл ажиллагаа ГШҮ 8.2. Төсвийн хуваарилалт ба санхүүгийн шалгалт (20 оноо)









Оноогоор дүгнэх (1.1.1 + 1.1.2 + 1.1.3) / 3 = онооны дундаж хувь …….


95

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 9. Чанарын баталгаа ГШҮ 9.1. Дотоод чанарын баталгаа (20 оноо)










Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 9. Чанарын баталгаа ГШҮ 9.2. Суралцагчийн сурах үйлд чиглэсэн үр дүн (60 оноо)









96

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 9. Чанарын баталгаа

ГШҮ 9.3. Суралцагч ба сонирхогч талуудын хүлээж буй үр дүн (60 оноо)







Очиж үзэх газар ба Үнэлгээ хийх асуудлууд /Тохиролцох/ Оноогоор дүгнэх (1.1.1 + 1.1.2 + 1.1.3) / 3 = онооны дундаж хувь……….

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 9. Чанарын баталгаа

ГШҮ 9.4. Хөдөлмөрийн зах зээлд чиглэсэн үр дүн (60 оноо)










97

Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 9. Чанарын баталгаа ГШҮ 9.5. Сургууль, багшид чиглэсэн үр дүн (60 оноо)










Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг оноогоор дүгнэх үнэлгээний хуудас ГШҮ 9. Чанарын баталгаа ГШҮ 9.6. Үр ашигт чиглэсэн үр дүн (60 оноо)




ашиглана.• “++/+” тэмдгийг зөвхөн эерэг үзэл бодол /та л/-ын хувьд ашиглана.• “- -/-“ тэмдгийг зөвхөн сөрөг үзэл бодол /та л/-ын хувьд ашиглана.• Хамгийн их хамааралтай хүчин зүйлийн тайлбарыг бичнэ






98

Захирлын 2012 оны 2 дугаар сарын 29-ний өдрийнА/75 тоот тушаалын тавдугаар хавсралт

СУИС-ИЙН ДОТООД ХЯНАЛТ, ШАЛГАЛТЫН ЖУРАМНэг. Ерөнхий зүйл

1.1. Энэхүү журмын зорилго нь СУИС-ийн хэмжээнд дотоод хяналт шалгалтыг зохион байгуулах харилцааг зохицуулахад оршино.

1.2. СУИС-ийн дотоод хяналт шалгалтыг зохион байгуулахдаа энэхүү журам, Монгол Улсын хууль тогтоомж, Засгийн газар, БСШУ-ны болон бусад салбарын сайд, эрх бүхий байгууллагын удирдах албан тушаалтан нийтээр дагаж мөрдүүлэхээр гаргасан тогтоол, шийдвэрийг удирдлага болгоно.

1.3. СУИС-ийн үйл ажиллагаанд дотоод аудит, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ(мониторинг) хийхэд энэхүү журам хамаарахгүй. (ЗГ-ын 2011 оны 311-р тогтоолын 1.7 дахь заалт)

Хоёр. Дотоод хяналт шалгалтын зарчим, зорилго, хамрах хүрээ

2.1. Дотоод хяналт шалгалт нь хууль тогтоомжийг дээдлэх, хараат бус, ил тод, шударга, бодитой, хөндлөнгийн аливаа нөлөөллөөс ангид байх зарчимд тулгуурлана.

2.2. СУИС-ийн дотоод, хяналт шалгалтын зорилго нь байгууллагын үйл ажиллагаа, нийлүүлж байгаа бүтээгдэхүүн, ажил, үйлчилгээ нь хууль тогтоомж, Ерөнхийлөгчийн зарлиг, Засгийн газрын шийдвэр, Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, бусад салбарын эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтны болон өөрийн гаргасан шийдвэрийн заалтуудад нийцэж байгаа эсэхэд хяналт тавьж, илэрсэн зөрчил, дутагдлыг арилгах, гэм буруутай этгээдэд хариуцлага хүлээлгэхэд чиглэнэ.

2.3. Дотоод хяналт шалгалтыг төлөвлөгөө, удирдамжийн дагуу сургуулийн үйл ажиллагааг бүрэн хамарч гүйцэтгэнэ.

Гурав. Дотоод хяналт шалгалт зохион байгуулах нэгж, ажилтан, түүний эрх үүрэг

3.1. Сургуулийн дотоод хяналт шалгалт зохион байгуулах үүргийг СУИС-ийн захиргааны асуудал хариуцсан нэгж, ажилтан гүйцэтгэнэ.

3.2. Дотоод хяналт шалгалтын нэгж, ажилтан СУИС-ийн захирлын удирдлага дор ажиллах бөгөөд бусад нэгжээс хараат бус байна.

3.3. Дотоод хяналт шалгалтын нэгж, ажилтан нь СУИС-ийн үйл ажиллагааны онцлог, чиглэл, хэмжээ, зохион байгуулалтын бүтэц, харьяа, салбар нэгжийн тоог харгалзан тухайн жилд хийх хяналт шалгалтын ажлын төлөвлөгөө боловсруулж, захирлаар батлуулан, мөрдөж ажиллана.

3.4. Дотоод хяналт шалгалтын нэгж, ажилтан хяналт шалгалтын ажлын дүн, авсан болон авах арга хэмжээний талаар улиралд 1-ээс доошгүй удаа СУИС-ийн захиргааны зөвлөлийн хуралд танилцуулж, шаардлагатай бол шийдвэр гаргуулан, хамт олонд мэдээлж, уг шийдвэрийн биелэлтэд хяналт тавина.

3.5. Дотоод хяналт шалгалтын нэгж, ажилтан СУИС-ийн захирлын баталсан удирдамжийн дагуу ажлаа гүйцэтгэнэ.

3.6. Дотоод хяналт шалгалтын нэгж, ажилтан дараах нийтлэг эрх, үүрэгтэй байна.3.6.1. Батлагдсан төлөвлөгөө, удирдамжийн дагуу дотоод хяналт шалгалтыг гүйцэтгэх, дүнг

тайлагнах;3.6.2. Хяналт шалгалт хийхдээ СУИС-ийн бүрэлдэхүүний болон салбар сургуулийн захирал, удирдан

зохион байгуулах ажилтан, албан хаагчидтай шууд харилцаж, шаардлагатай судалгаа, мэдээ гаргуулан авах, холбогдох ажилтны ажлыг шалгаж танилцах, илэрсэн зөрчил, дутагдлын талаар тайлбар гаргуулах;

3.6.3. Илэрсэн зөрчил, дутагдлын шалтгаан, нөхцөлийг тодруулан, тэдгээрийг арилгуулах, дахин гаргахгүй байх арга хэмжээ авах;


99

3.6.4. Шаардлагатай гэж үзвэл илэрсэн зөрчил, дутагдлын шалтгаан, нөхцөлийг арилгах асуудлаар болон зөрчил гаргасан этгээдэд хариуцлага ногдуулах саналаа СУИС-ийн захиралд танилцуулж, шийдвэрлүүлэх;

3.6.5. Хууль тогтоомж, Ерөнхийлөгчийн зарлиг, Засгийн газрын шийдвэр, нийтээр дагаж мөрдөх эрх зүйн баримт бичгийг өөрийн байгууллагын үйл ажиллагаанд оролцогчдод сурталчлах, хэрэгжүүлэх талаар сургалт зохион байгуулах;

3.6.6. Хяналт шалгалтын явцад илэрсэн зөрчлийг арилгах, урьдчилан сэргийлэх талаар мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө өгөх;

3.6.7. Хууль тогтоомж, дүрэм, журам, стандарт, сургалтын баримт бичгийг боловсронгуй болгох талаар судалгаа авч, дүгнэлт гаргах;

3.6.8. Дотоод хяналт шалгалтын үр нөлөө, мэргэжлийн чадвараа дээшлүүлэх зорилгоор хөндлөнгийн хяналтын байгууллагын мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө авах, зөрчил, дутагдлыг арилгаж чадахгүй байгаа асуудлыг хууль хяналтын эрх бүхий байгууллагад тавьж, шийдвэрлүүлэх;

3.6.9. Сургуулийн үйл ажиллагаанд учирч болзошгүй эрсдэл, холбогдох хууль тогтоомж, дүрэм, журам, стандартын хэрэгжилт болон зөрчлийн талаарх мэдээллийг цаг алдалгүй удирдлагад өгч байх;

3.6.10. Хийсэн хяналт шалгалтын талаар бүртгэл хөтөлж, мэдээллийн сан бүрдүүлэх;3.6.11. Дотоод хяналт шалгалтаар хүний амь нас, эрүүл мэнд, нийгэм болон хүрээлэн байгаа

орчны аюулгүй байдалд шууд буюу шууд бусаар ноцтой аюул, хор хохирол учруулж болохуйц нөхцөл байдал үүссэн нь тогтоогдвол түүнийг арилгах арга хэмжээг нэн даруй авч, эрх бүхий байгууллагад мэдэгдэх

3.7 Энэхүү журамд заасан эрх, үүргийг хэрэгжүүлэхэд нь дотоод хяналт шалгалтын нэгж, ажилтанд аливаа дарамт, шахалт үзүүлэх, үйл ажиллагаанд нь хөндлөнгөөс нөлөөлөхийг хориглоно.

3.8 Дотоод хяналт шалгалтыг тодорхой бус гомдол, нэр, хаяггүй мэдээллээр явуулахгүй.

Дөрөв. Дотоод хяналт шалгалтын үйл ажиллагаа

4.1. Дотоод хяналт шалгалтыг дараах чиглэлээр зохион байгуулна.4.1.1. Хууль тогтоомж, Ерөнхийлөгчийн зарлиг, Засгийн газрын шийдвэр, нийтээр дагаж мөрдөх хэм

хэмжээг тогтоосон эрх зүйн актын хэрэгжилт болон СУИС-ийн хуулиар хүлээсэн үүргийн хэрэгжилтэд тавих хяналт шалгалт;

4.1.2. Тус сургуулийн байгаль орчинд үзүүлэх нөлөөлөлд хийх хяналт шалгалт;4.1.3. Дээд боловсролтой мэргэжилтэн бэлтгэх сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн үйлчилгээ,

бүтээгдэхүүний чанарт тавих хяналт шалгалт;4.1.4. Хөдөлмөрийн нөхцөл, аюулгүй ажиллагаа, эрүүл ахуйн шаардлага, “Хөдөлмөрийн дотоод

журам”-ын биелэлтэд тавих хяналт шалгалт;4.1.5. Өмчийн бүртгэл тооцоо, ашиглалт, хадгалалт, хамгаалалт, санхүү бүртгэлийн үйл ажиллагаанд

тавих хяналт шалгалт;4.1.6. Энэхүү журамд заасан асуудлаар хийх бусад хяналт шалгалт 4.2. Энэхүү журмын 4.1-д заасан чиглэлээр дотоод хяналт шалгалтыг зохион байгуулах хэлбэрийг

удирдамжид тусган хэрэгжүүлнэ.

Тав. Хариуцлага5.1. Дотоод хяналт шалгалтаар илэрсэн зөрчил, дутагдлыг холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу

буруутай этгээдээр арилгуулна. 5.2. Дотоод хяналт шалгалтаар илэрсэн зөрчил, дутагдал нь гэмт хэргийн шинжтэй бол асуудлыг

хуулийн байгууллагад тавьж шийдвэрлүүлнэ.

---ооОоо---


100

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ. БАГШЛАХ БҮРЭЛДЭХҮҮН, СУРГАЛТЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА, ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭТЭЙ ХОЛБООТОЙ ЖУРАМ

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн А/149 тоот тушаалын зургаадугаар

хавсралт

СУИС-ИЙН БАГШИЙГ АТТЕСТАТЧИЛАХ ЖУРАМНЭГ. НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

11.1. Энэхүү журам нь СУИС-ийн профессор, багш (цаашид багш гэнэ) тухайн албан тушаалын зэрэглэлд тавигдах шаардлагыг хэрхэн хангаж байгааг тодорхойлоход оршино.

11.2. Багшийн аттестатчиллын дүгнэлт нь тухайн багшийн хөдөлмөрийн гэрээг сунгах/цуцлах, албан тушаалын зэрэглэлийг тогтоох, цалингийн шатлалыг ахиулах/бууруулах үндэслэл болно.

11.3. Аттестатчиллыг 3 жил тутамд нэгудаа зохион байгуулах ба СУИС-ийн үндсэн багш нар заавал хамрагдах үүрэгтэй бол гэрээт багш нар сургалт, арга зүйн чиглэлээр хамрагдаж болно.

11.4. Аттестатчиллыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталсан комисс, салбар комисс багшийн өөрийн үнэлгээний тайланг үндэслэн бодитой, ил тод байх зарчмыг баримтлан явуулж үр дүнг захиргааны зөвлөлийн хуралд танилцуулна.

Хоёр. Багшийн үйл ажиллагааны үнэлгээний зарчим, агуулга12.1. Багшийн ажлыг: а) сургалт, заах арга зүй, б) эрдэмшинжилгээ, судалгааны ажил, в) мэргэжил,

нийгмийн үйлчилгээгэсэн үндсэн 3 чиглэлээр үнэлэх бөгөөд чиглэл бүр ажлын бүтээлийг тоо ба чанарын хувьд харуулж чадах шалгуурууд (1-р хавсралтаар)-тай байна.

12.2. Багшийн нийт гүйцэтгэвэл зохих үүрэгт ажлыг 160 оноогоор үнэлэх бөгөөд багшийн албан тушаалын зэрэглэлээс хамаарч дээрх үндсэн 3 чиглэлийн онооны хуваарилалт дараах хүснэгтэд заасан тоон үзүүлэлтийн хэмжээтэй байна.

№ Багшийн албан тушаалын зэрэглэлГүйцэтгэсэн ажилд харгалзах хувь

Сургалт, заах арга зүй

Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил

Мэргэжлийн болон нийгмийн үйлчилгээ

1 Профессор 25 45 30

2 Дэд профессор 35 35 30

3 Ахлах багш 40 30 30

4 Багш 45 25 30

5 Дадлагажигч багш 50 20 30

Гурав. Багшийн үйлажиллагааг үнэлж дүгнэх арга, аргачлал

3.1. Багшийн ажлыг үнэлэх үйл ажиллагаа

3.1.1. СУИС-ийн үндсэн болон гэрээт багшнар Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газраас заасан хугацаанд сүүлийн 3 жилийн дотор хийж гүйцэтгэсэн ажлын өөрийн үнэлгээний тайланг загвар(1-р хавсралт)-ын дагуу бичиж, тэнхимийн эрхлэгчийн үнэлгээ, тодорхойлолт (нэгхуудас)-ын хамт аттестатчиллын комисст ирүүлнэ.

3.1.2. Багшийн ажлыг үнэлэхдээ Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар тусгай асуумжаар оюутан, багш, ажилтан ажилчдаас санал (хөндлөнгийн үнэлгээ) авч, түүний дүнг оролцуулан дүгнэнэ.

3.1.3. Аттестатчиллын салбар комисс багшийн өөрийн үнэлгээний тайлантай танилцаж, шалгуур үзүүлэлтийн биелэлтийг холбогдох бичиг баримтанд үндэслэн, шалгуур тус бүрээр үнэлж, нэгдсэн


101

үнэлгээ “НҮ”-г дараах аргачлалаар бодож гаргана.

Үүнд:

13.1.1.1. Профессор: НҮп = C x 0.25 + Э x 0.45 + M x 0.3

13.1.1.2. Дэд профессор: НҮдп = C x 0.35 + Э x 0.35 + M x 0.3

13.1.1.3. Ахлах багш: НҮаб = C x 0.4 + Э x 0.3 + M x 0.3

13.1.1.4. Багш: НҮ б = C x 0.45 + Э x 0.25 + M x 0.3

13.1.1.5. Дадлагажигч багш: НҮдб = C x 0.5 + Э x 0.2 + M x 0.3

Үүнд: НҮ – нэгдсэн үнэлгээ

С – сургалт арга зүйн оноо

Э – эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын оноо

М – мэргэжлийн болон нийгмийн үйлчилгээний оноо

3.1.4. Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар багшийн аттестатчиллын дүнг нэгтгэн СУИС-ийн захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж, холбогдох шийдвэрийг гаргуулна.

13.1. Багшийн ажлын чиглэл бүрээр биелүүлбэл зохих онооны хэдэн хувийг биелүүлснээр багшийг үнэлнэ. Үүнд:

3.2.1. А (авбал зохих онооны 90-100%): ийм үнэлгээ авсан багшийн ажлын үр дүнг хангалттай гэж үзнэ. Уг багшид зохих урамшуулал олгох асуудлыг дэвшүүлнэ.

3.2.2. В (авбал зохих онооны 81-89%): эрхэлсэн ажилдаа тэнцэж байна гэж үзнэ.

3.2.3. С (авбал зохих онооны 71-80%): ажилдаа тэнцэж байна гэж үзэх боловч тухайн багшид бага оноо авсан ажлын үзүүлэлтээ сайжруулах хугацаатай даалгавар өгнө.

3.2.4. D (авбал зохих онооны 61-70%): ажлын үзүүлэлтээр хангалтгүй гэж үзэх ба албан тушаалыг нэг зэрэглэлээр бууруулж, нэг жилийн хугацаатай даалгавар өгнө. Энэ үндэслэлээр зэрэглэл буурсан багшийн хувьд дараагийн хичээлийн жилд аттестатчилуулах эрх нээлттэй. Харин аттестатчилалд дахин орохоос татгалзвал хөдөлмөрийн гэрээг цуцална.

3.2.5. F (авбал зохих онооны 0-60%): ажлын гүйцэтгэл нь зохих минимум шаардлагын түвшинд хүрээгүй, маш хангалтгүй ажилласан гэж үзнэ. Ийм үнэлгээ авсан багшийн хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах хүртэл арга хэмжээ авна.

13.2. Хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас заасан хугацаанд өөрийн үнэлгээний тайланг өгөөгүй, аттестатчилалд ороогүй багш аттестатчиллын төв комисст ажлаа тайлагнана.

13.3. Хүндэтгэх бус шалтгаанаар заасан хугацаанд тайлангаа ирүүлээгүй, аттестатчилалд орохоос зайлс хийсэн, нотлох баримтыг хуурамчаар бүрдүүлсэн багшийг “D” үнэлгээ авсантай адилтган үзэж албан тушаалын зэрэглэлийг бууруулна.

---ооОоо---


102

СУИС-ийн багшийг аттестатчилах журмын хавсралт

БАГШИЙГ АТТЕСТАТЧИЛАХ ШАЛГУУР ҮЗҮҮЛЭЛТ№ Үзүүлэлт Шалгуурүзүүлэлт Дээд онооI. Сургалт, арга зүй

Багшийн цагийн ачааллын биелэлт Бакалаврын сургалтаар бүрэн биелүүлсэн 5

Сургалтанд нэвтрүүлсэн шинэ арга, технологи

Семинарын хичээлд нэвтрүүлсэн шинэ арга,технологи 3Лекцийн хичээлд нэвтрүүлсэн шинэ арга, технологи 3Сургалтанд шинэ арга зүй, технологи нэвтрүүлсэн талаар патент, зохиогчийн эрх авсан 5

Бичсэн сурах бичиг, гарын авлага, бэлтгэсэн хэрэглэгдэхүүн

Сурах бичиг дангаараа бичсэн /20-иос дээш хэвлэлийн хуудас/ 4

Сурах бичиг дангаараа бичсэн /20 хүртэл хэвлэлийн хуудас/ 3

Хамтарч бичсэн сурах бичиг 3Боловсруулсан гарын авлага 2Эмхтгэсэн ноот, тестийн сан 2СD, DVD /2 ба түүнээс дээш сургалтын кино/ 2

Сургалтын бодлого боловсруулахад оролцсон байдал

Сургалтын бодлого, дүрэм, журам боловсруулахад оролцсон 2

Хичээлийн хөтөлбөр, стандарт шинээр боловсруулсан 2

Оюутны эрдэм шинжилгээний ажил, дугуйлан, клуб удирдсан, зөвлөсөн байдал

Оюутны эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагчаар ажилласан /2-оос дээш тооны ажилд/ 2

Оюутны клуб, дугуйлан удирдан хичээллүүлсэн 2Сургуулийн хэмжээнд оюутнуудын дунд олимпиад болон түүнтэй адилтгах уралдаан, тэмцээн зохион байгуулсан 2

Хичээлийн бус цагаар тодорхой хуваариар оюутанд зөвлөгөө өгсөн 2

Хөндлөнгийн үнэлгээОюутны үнэлгээ 3Багшийн үнэлгээ 3Ажилтан, ажилчдын үнэлгээ 3

Биелүүлбэл зохих оноо 53II. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил

Эрдэм шинжилгээний илтгэл, үзүүлэн илтгэл

Олон улсын эрдэм шинжилгээний хуралд 4Үндэсний хэмжээний эрдэм шинжилгээний хуралд /2-оос дээш/ 2

Сургуулийн эрдэм шинжилгээний хуралд /4-өөс дээш/ 1

Хэвлүүлсэн өгүүлэлОлон улсын сэтгүүлд 4Дотоодын сэтгүүлд 2

Зохион байгуулсан хурал, семинарОлон улсын хурал 2Үндэсний хэмжээний хурал, семинар 1Сургуулийн хэмжээний хурал, семинар 1

Эрдмийн зэрэг хамгаалсан, цол хүртсэн

Шинжлэх Ухааны докторын зэрэг хамгаалсан 8Боловсролын докторын зэрэг хамгаалсан 6Эрдмийн цол хүртсэн, нэмсэн 2

Төсөл, гэрээт ажилд оролцсонУдирдагчаар ажилласан 3Гүйцэтгэгчээр ажилласан 2

Эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагч, шүүмжлэгч, зөвлөхөөр ажилласан

Магистрантын удирдагчаар ажиллаж, хамгаалуулсан 2Докторантын удирдагчаар ажиллаж, хамгаалуулсан 2ШУ-ны докторын зөвлөхөөр ажилласан, хамгаалуулсан 3Эрдэм шинжилгээний ажлын албан ёсны шүүмжлэгчээр ажилласан 1


103

Патент, зохиогчийн эрх авсан Эрдэм шинжилгээний ажлын үрдүнгээр патент, зохиогчийн эрх авах 5

Захиалгат ажил гүйцэтгэсэн эсэх

Төр, Засгийн газрын захиалгаар боловсруулсан хууль, дүрэм, үзэл баримтлал, төсөл 2

Бусад байгууллагын захиалгаар боловсруулсан дүрэм, журам, үзэл баримтлал, төсөл 1

Биелүүлбэл зохих оноо 54III. Мэргэжлийн болон нийгмийн үйчилгээ

Зөвлөхөөр ажилласан байдал

Үндэсний хэмжээнд 4Аймаг, хотын хэмжээнд 3Сум, дүүргийн хэмжээнд 2Байгууллагын хэмжээнд 1

Мэргэжлээрээ ажилласан байдалУдирдах албан хаагчаар 2Мэргэжлийн албан хаагчаар 2Техникийн гүйцэтгэх албан хаагчаар 2

Мэргэжлээрээ гаргасан амжилт

Салбар болон улсын хэмжээнд мэргэжлээрээ шалгарсан /оны шилдэг уран бүтээлч, оны тэргүүний багш, оны шилдэг номын зохиогч г.м/

5

Их сургуулийн хэмжээнд мэргэжлээрээ шалгарсан /СУИС, бүтцийн сургуулийн оны шилдэг багш г.м./ 3

Мэргэжлийн чиглэлээр зохион байгуулсан сургалт

Соёл, урлаг, боловсролын салбарт ажиллагсдын дунд мэргэжлийн сургалт, семинар зохион байгуулсан 2

Мэргэжил дээшлүүлсэн байдал

Мэргэжлийн сургалтанд хамрагдсан /гадаадад/ 2Мэргэжлийн сургалтанд хамрагдсан /дотоодод/ 1Гадаад хэлний сургалтанд хамрагдсан /гадаадад/ 2Гадаад хэлний сургалтанд хамрагдсан /дотоодод/ 1

Нийгэмлэг, холбооны үйл ажиллагаанд оролцдог эсэх

Мэргэжлийн нийгэмлэг, холбооны тэргүүн, дэд тэргүүн, нарийн бичгийн даргаар ажилладаг 2

Мэргэжлийн нийгэмлэг, холбооны гишүүн байж үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцдог 1

Соёл, урлагийн боловсрол олгоход чиглэгдсэн ажил

Иргэдийн боловсрол, мэдлэг, мэргэжлийн түвшинг нэмэгдүүлэх зорилгоор сургалт зохион байгуулсан 2

Иргэдийн боловсролыг дээшлүүлэхэд чиглэсэн нийтийн сонин, сэтгүүлд өгүүлэл хэвлүүлсэн 1

Мэргэжлийн үйлчилгээУрлаг, соёлын үйл ажиллагааг ард иргэдийн дунд зохион байгуулсан /урлагийн тоглолт, бүтээлийн үзэсгэлэн, шоу цэнгүүн г.м/

1

Удирдсан оюутны гаргасан амжилтОлон улсын хэмжээнд 3Улсын хэмжээнд 2

Нийгмийн идэвх

Сургуулийн нэрийн өмнөөс соёл, урлаг, спортын үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцсон 3

Өөрийн бүтээлийн үзэсгэлэн гаргасан, урлагийн тоглолт зохион байгуулсан 3

Төрийн бус байгууллага болон зөвлөл, комисст ажиллах

Төрийн бус байгууллагын тэргүүн, дэд тэргүүн, зөвлөгч, нарийн бичгийн даргаар ажилласан 2

Сургуулийн хэмжээний сургалтын болон бусад зөвлөл, комисст ажилласан 1

Биелүүлбэл зохих оноо 53НИЙТ ОНОО 160


104

Захирлын 2015 оны 6дугаар сарын 05-ны өдрийн А/149 дүгээр тушаалын хоёрдугаар хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ТЭНХИМД ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА, ПРОФЕССОР БАГШ АЖИЛЛУУЛАХ ЖУРАМ

Нэг. Ерөнхий зүйл1.1. Их сургуулийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлын зохион байгуулалтын үндсэн

нэгж болох тэнхимийн үйл ажиллагааг төгөлдөржүүлэх, тэдгээрийг шинээр зохион байгуулах, татан буулгах, профессор багш /цаашид багш гэх/-ийн мэргэжлийн мэдлэг, мэргэшлийн ур чадварт тавих шаардлага, тэдний мэдлэг, чадварыг үнэлэх, мэргэжлийг дээшлүүлэх, багш сонгон шалгаруулах, ажиллуулах, багшийн эрх, үүрэг, багшийн албан тушаалын зэрэглэлийг тогтоох, багшийн ажлын гүйцэтгэлийг тооцох үйл ажиллагааг холбогдох хууль тогтоомж, СУИС-ийн дүрэмд нийцүүлэн зохицуулахад энэхүү журмын зорилго оршино.

1.2. Энэ журмаар зохицуулаагүй бусад асуудлыг Монгол улсын “Боловсролын тухай”, “Дээд боловсролын тухай”, “Хөдөлмөрийн тухай” хууль, СУИС-ийн “Хөдөлмөрийн дотоод журам” болон эрх зүйн бусад актаар зохицуулна.

Хоёр. СУИС-ийн тэнхимд тавигдах шаардлага2.1. Тэнхим нь тухайн мэргэжлийн болон тодорхой суурь шинжлэх ухааны чиглэлээр сургалтыг

чанарын өндөр түвшинд зохион байгуулж, нийгэмд үйлчлэх үндсэн үүрэг бүхий их сургуулийн зохион байгуулалтын үндсэн нэгжийн нэг юм.

2.2. Тэнхимийг тухайн мэргэжлийн чиглэлээр магистр болон докторын зэрэг хамгаалсан, сургах, хүмүүжүүлэх арга зүй, онол, практикийн гүнзгий мэдлэг, арвин туршлагатай, багшийн нөөцийн бодлого, сургалтын материаллаг баазыг хөгжүүлэх, удирдан зохион байгуулах, багаар ажиллах чадвартай тэнхимийн эрхлэгч удирдана.

2.3. Тэнхим нь тэнхимийн эрхлэгч, профессор, багш нараас бүрдэх бөгөөд тэнхимд харьяалагдах суралцагчийн тооноос хамаарч туслах ажилтан зэрэг шаардлагатай орон тооны бүрэлдэхүүнтэй байна. Тэнхим 2-оос доошгүй зөвлөх профессортой байж болно.

2.4. Тэнхимд харьяалагдах нийт суралцагчийн тоог дараах хувиргах коэффициентийг ашиглан тооцоолно.

№ УтгаОюутан

Магистрантөдөр эчнээ

1 Хувиргах коэффициент 1,0 0,7 0,9

2.5. Тэнхим 300-гаас дээш суралцагчтай бол тухайн сургуулийн санхүүгийн чадавхиас шалтгаалан тэнхимийн туслах ажилтан ажиллуулж, эсвэл тэнхимийн эрхлэгчид цалингийн нэмэгдэл олгож болно. Харин тэнхим туслах ажилтантай тохиолдолд эрхлэгчид цалингийн нэмэгдлийг давхардуулан олгохгүй.

2.6. Тэнхимийн эрхлэгчид олгох цалингийн нэмэгдлийг дараах байдлаар тооцно.

№ Тэнхимд харьяалагдах нийт суралцагч Цалингийн нэмэгдлийн хувь, (үндсэн цалингаас)

1 301-350 10,0

2 351-400 12,5

3 401-450 15,0

4 451-500 20,0

5 501-ээс дээш 25,0

2.7. Тэнхимд харьяалагдах нийт суралцагчийн тоог хичээлийн жилийн эцэст гаргаж, дараагийн


105

хичээлийн жилд ажиллах орон тоо, бүрэлдэхүүнийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

2.8. Тэнхимийн эрхлэгчид цалингийн нэмэгдэл олгох бол энэ тухай бүтцийн сургуулийн захирлын албан хүсэлтийг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжээр хянуулан, СУИС-ийн захирлын тушаалаар шийдвэрлүүлнэ.

Гурав. Багшид тавих шаардлага3.1. СУИС-ийн багш нь сургуулийн эрхэм зорилгыг хүлээн зөвшөөрсөн, онолын гүнзгий мэдлэгтэй,

оюуны өндөр чадамжтай, мэдлэг, чадвараа дээшлүүлэхийн төлөө байнгасанаачилгатай ажилладаг, эрдэм шинжилгээ, сургалт, уран бүтээлийн ажлыг хослуулангүйцэтгэх чадвартай, инноваци, олон нийтийн үйлчилгээний ажлыг онол, арга зүй, мэргэжлийн өндөр түвшинд гүйцэтгэдэг, судалгаа, сургалтын ажилдаа мэдээллийн технологийн ололт, гадаад хэл ашигладаг, оюутан, суралцагчдад шинжлэх ухааны гүн бат мэдлэг, мэргэжлийн ур чадвар, дадал олгохын төлөө идэвх санаачилгатай ажилладаг, багш, судлаачийн ёс зүйг эрхэмлэдэг сурган хүмүүжүүлэгч, судлаач, уран бүтээлч байна.

3.2. СУИС-ийн бакалаврын түвшинд хичээл заах багш магистраас доошгүй, ахисан түвшний сургалтанд хичээл заах багш докторын зэрэгтэй байна.

3.3. Бакалаврын түвшний мэргэжлийн хичээл, магистр, докторын сургалтанд хичээл заадаг багштодорхой чиглэлээр эрдэм шинжилгээний ажил хийдэг байна.

3.4. Гадаадад судалгаа хийх, зочин багшаар ажиллах, мэргэжил дээшлүүлэх,суралцахаар явахдаа багш сургуультай 3-аас доошгүй жилийн хугацаатай гэрээ байгуулах ба тухайн багшдокторын сургалтанд суралцаж буй нөхцөлд багшийн хүсэлт, бүтцийн сургуулийн саналыг үндэслэн хугацааг 2 хүртэл жилээр сунгажболно. Гэрээний хугацааг хэтрүүлбэл ажилд эргэж орох асуудлыг шинэ багшийн адил сонгон шалгаруулалтаар шийдвэрлэнэ.

3.5. Багшийн ажлын үнэлгээнд хангалтгүй дүн үзүүлж, эрдэм шинжилгээ, сургалт заах аргын ур чадварын хувьд өсөөгүй, цаашид багшаар ажиллуулах боломжгүй болохыг бүтцийн/салбар сургуулийн захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцэж шийдсэн тохиолдолд хичээлийн жилийн эцэст тухайн багштай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцалж, ажлаас чөлөөлнө.

3.6. Багшийн тэтгэвэр тогтоолгох насны дээд хязгаар Хөдөлмөрийн тухай хуулийн дагуу 60 байна. Тэтгэвэр тогтоох насанд хүрсэн багшийн хөдөлмөрийн гэрээг тухайн хичээлийн жилийн эцэст дуусгавар болгож, гэрээг цуцална.

Дөрөв. Багшийн эрх4.1. Багш нь Боловсролын тухай хууль, Дээд боловсролын тухай хууль, СУИС-ийн дүрэмд

зааснаас гадна дараах эрхийг эдэлнэ. Үүнд:4.1.1. Сургалт явуулахад зайлшгүй шаардагдах материаллаг орчин нөхцөл, мэдээллээр хангагдах,

СУИС-ийн нэрээр, эсвэл СУИС-тай хамтарсан судалгаа шинжилгээний болон уран бүтээлийн ажил гүйцэтгэх;

4.1.2. Бүтээлийн чөлөө авах, бичиж туурвисан бүтээлээ хэвлэн нийтлүүлэхэд дэмжлэг авах (бүтээлийн чөлөө авах багш СУИС-д 5-аас доошгүй жил ажилласан байх);

4.1.3. СУИС-ийн үйл ажиллагааны талаар сургуулийн захиргаанд санал дүгнэлтээ илэрхийлэх;4.1.4. Түр хугацаагаар сургалтанд суралцах болон бусад хэлбэрээр мэргэшлээ дээшлүүлэхэд

дэмжлэг авах хүсэлт гаргах;4.1.5. СУИС-ийн дүрэм, журам, хөгжлийн стратеги төлөвлөгөө, сургалтын хөтөлбөр боловсруулах,

хэлэлцэх, хэрэгжүүлэх, хяналт тавих бүхий л үйл ажиллагаанд оролцох, үзэл бодлоо илэрхийлэх;4.1.6. СУИС-ийн захиргааны зөвлөлийн шийдвэрийн дагуу СУИС-ийн нэр, логог ашиглах;4.1.7. Хичээлийн жил бүр хийсэн ажлаа дүгнүүлэн хууль ёсны амралт эдлэх;4.2. СУИС-д зочин профессороор ажиллаж буй гадаадын харьяат иргэн тус сургуулийн

төлөөллийн байгууллагыг сонгох, сонгогдох үйл ажиллагаанд оролцохоос бусад эрхийг үндсэн багшийн нэгэн адил эдэлнэ.


106

Тав. Профессор, багшийн үүрэг5.1. Багш нь дээр дурдсан боловсролын тухай хуулиуд, СУИС-ийн дүрэмд зааснаас гадна дараах

үүрэг хүлээнэ. Үүнд:

5.1.1. СУИС-ийн дүрэм, журам, тушаал шийдвэрийг биелүүлэх;

5.1.2. Оюутан суралцагчдад хичээлээ онолын өндөр түвшинд чанартай зааж, тэдний мэдлэгийг бодитой, шударга үнэлэх, бие даасан болон хамтарсан судалгааны болон уран бүтээлийн ажил хийх, эрдэм шинжилгээний төсөлт ажил гүйцэтгэх, зөвлөхөөр ажиллах, оюутан, магистрант, докторантын эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлыг удирдах, зөвлөгөө өгөх;

5.1.3. Сургалтын хөтөлбөр, хичээлийн тодорхойлолт боловсруулах, оюутны бие даан суралцах хэрэглэгдэхүүн, ном сурах бичиг, гарын авлага бичиж хэвлүүлэх, суралцагчийн мэдлэг, чадварыг үнэлэх сорил боловсруулах, багшийн дэвтэр, цаг тооцох хуудсыг тогтмол хөтлөх;

5.1.4. Өөрийн зааж буй хичээлийн хөтөлбөр, суралцагчдын дүн, хичээл, сургалтын хэрэглэгдэхүүн болон багшийн зүгээс сургалтын албанд шаардлагатай мэдээллийг гаргаж өгөх, сургалтын цахим мэдээллийн санд оруулах;

5.1.5. Оюутныг зөв төлөвшүүлэхэд үлгэрлэн, оюутанд үйлчлэх ажилд идэвхтэй оролцох;

5.1.6. Бүтцийн/салбар сургуулийн захирал, сургалтын албаны даргатай тохиролцсоноор хүндэтгэх шалтгаанаар эзгүй байгаа багшийн хичээлийг орлон заах;

5.1.7. Сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн болон бусад ажлаа тайлагнаж, холбогдох хугацаанд үнэлүүлэх, мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэх талаар санаачилгатай ажиллаж, өөрийн мэргэжлийн салбарт гарсан шинжлэх ухааны шинэ нээлт, ололт амжилтыг зааж буй хичээлдээ тусгадаг байх;

5.1.8. Бусад багш нарын мэдлэг боловсролыг дээшлүүлэх үйл ажиллагааг дэмжих, ажлыг үнэлэхэд оролцох, их сургуулийн нийгэмд гүйцэтгэх үүргийн дагуу төрөл бүрийн түр сургалт, сурталчилгаа явуулахад оролцох буюу зохион байгуулах;

5.1.9. Удирдлагын зүгээс даалгасан ажил үүргийг эрхэлж буй ажил, албан тушаалын хүрээнд биелүүлэх, чанарын хяналт шалгалтанд оролцох, үнэлгээний, багшлах, судалгаа шинжилгээ, уран бүтээлийн болон нийгмийн чиг үүрэгтэй холбоотой асуудал боловсруулах ажлын хэсэгт орж ажиллах;

5.1.10. Ажлын цагаа үндсэн үүрэгт ажлаа зохих ёсоор гүйцэтгэхэд бүрэн зарцуулах, СУИС-ийн ашиг сонирхолд үл нийцэх буюу багшийн үүрэгт ажлаа гүйцэтгэхэд харшлах аливаа давхар ажил хийхгүй байх, хэрэв давхар ажил хийхийг хүсвэл бүтцийн сургуулийн захиралд мэдэгдэж албан ёсоор зөвшөөрөл авах;

5.1.11. “СУИС-ийн багшийг аттестатчилах журам”-аар тогтоосон хугацаанд өөрийн үнэлгээний тайлан бичиж, аттестатчилалд хамрагдах.

Зургаа. СУИС-д шинээр багш авах6.1. Энэ журмын гуравдугаар бүлэгт заасан СУИС-ийн багшид тавигдах шаардлагыг хангасан

иргэнийг үндсэн багшаар авч ажиллуулна.

6.2. Багшийн сонгон шалгаруулалтыг хичээлийн жилд 1-2 удаа, дараагийн улирлын хичээл эхлэхээс өмнө зохион байгуулна. Шинээр авах багшийн хэрэгцээг тухайн нэгжийн орон тоо, авах шаардлагатай багшийн мэргэжил, заах хичээл, судалгаа шинжилгээний ажлын чиглэл, сургалтын цагийн ачаалал(3-аас доошгүй жил тогтвортой ачаалалтай байх) зэрэг үзүүлэлтээр тэнхим хариуцан гаргаж, бүтцийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцүүлсэн саналаа тогтоосон хугацаанд СУИС-ийн захиргааны бакалаврын сургалт хариуцсан нэгжээр хянуулан хүний нөөцийн асуудал хариусан нэгжидирүүлнэ.

6.3. СУИС-д багшийг дараах 2 хэлбэрээр авч ажиллуулна. Үүнд:

6.3.1. Багшид тавих шаардлага хангасан хүнийг сонгон шалгаруулалтаар авах;

6.3.2. Өндөр мэргэшлийн эрдэмтэн, нэр хүндтэй, улсын алдар цолтонг сонгон шалгаруулалтгүйгээр авч ажиллуулах.

А. Багшийг сонгон шалгаруулалтаар авах

Багшийг сонгон шалгаруулалтаар авахад дараах зарчмыг баримтална. Үүнд:


107

6.4. Багшийн сонгон шалгаруулалтыг хүний нөөцийн асуудал хариуцсан захиргааны нэгж хариуцан зохион байгуулах ба сонгон шалгаруулалтын зарыг бүтцийн сургуулийн холбогдох тэнхим, захиргааны зөвлөлийн шийдвэрийг үндэслэн шалгалт эхлэхээс 1-ээс доошгүй сарын өмнө үндэсний өдөр тутмын сонин болон сургуулийн цахим хуудсаар нээлттэй зарлана.

6.5. Сонгон шалгаруулалтанд оролцогчид ажил байдлын тодорхойлолт, төрийн албан хаагчийн анкет, боловсролын диплом (дипломын голч дүн бакалаврын зэрэгт 2.8-аас, магистрын зэрэгт 3.0-аас доошгүй үнэлгээтэй) болон иргэний үнэмлэхний баталгаажсан хуулбар, эрдэм шинжилгээний ажлын болон уран бүтээлийн жагсаалт зэрэг материалыг бүрдүүлнэ.

6.6. Бүртгэлийг сонгон шалгаруулалтын зард заасан хугацаанд хүний нөөцийн асуудал хариуцсан захиргааны нэгж эрхлэн явуулах ба бүртгэлийн дугаар, овог нэр, төгссөн сургууль, холбоо барих утас, цахим хаяг, бүртгэсэн огноо, цагийг тэмдэглэнэ. Сонгон шалгаруулалтад орох иргэдэд энэхүү журмыг болон шалгалт авах чиглэл, дүгнэх журмыг урьдчилан танилцуулна.

6.7. Сонгон шалгаруулалтанд орох болзол хангаж, бүртгүүлсэн иргэдээс СУИС-ийн захирлын тушаалаар байгуулсан удирдах албан тушаалтан, мэргэжлийн багш нар оролцсон шалгаруулах комисс ярилцлага зохион байгуулж, мэргэжил, гадаад хэл, компьютерийн хэрэглээний шалгалт (сорилоор болон бичгээр) авч, үнэлгээ өгнө.

6.8. Ярилцлагад орсон хүн бүрт комиссын гишүүн нэг бүр “хангалттай”, “хангалтгүй” гэсэн үнэлгээний аль нэгийг өгч, нэгдсэн үнэлгээг гарган, комиссын гишүүд гарын үсэг зурж баталгаажуулна. Ярилцлагад тэнцсэн хүмүүс мэргэжлийн шалгалтанд орох ба “В”-гээс доошгүй үнэлгээ авсан хүн дараагийн хоёр шалгалтыг өгөх эрхтэй бөгөөд эдгээр шалгалт тус бүрт авбал зохих онооны 70 ба түүнээс дээш хувийн үнэлгээ авч тэнцэнэ.Англи хэлний тухайд олон улсын хэмжээнд нийтлэг хэрэглэдэг түвшин тогтоох шалгалт (TOEFL, IELTS, TOIC зэрэг)-ын 60 ба түүнээс дээш хувийн оноотой бол шууд тооцуулж болно.

6.9. Сонгон шалгаруулалтанд тэнцэж багшаар ажиллах болзол хангасан хүмүүсийг СУИС-ийн багшийн албан тушаалын ямар зэрэглэлд ажиллуулах тухай бүтцийн сургуулийн саналыг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, гаргасан шийдвэрийг үндэслэн СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилно. Захиргааны зөвлөлийн энэ хуралд багш шинээр авах тэнхимийн эрхлэгчийг биечлэн оролцуулна.

6.10. Сонгон шалгаруулалтаар шинээр авч байгаа багшийг 6 сар хүртэл туршилтын хугацаанд ажиллуулсны дараа холбогдох тэнхим, салбар, бүтцийн сургуулийн саналыг үндэслэн жинхлүүлэн ажиллуулах эсэх асуудлыг шийдвэрлэнэ. Туршилтын хугацаа дадлагажигч багшийн зэрэглэлд ажиллах хугацаанд багтана.

6.11. СУИС-д багшилж байгаад энэхүү журмын 3.4-т заасны дагуу гэрээ байгуулан докторантурт элсэн амжилттай суралцаж, эрдмийн зэргээ хамгаалсан, өндөр хөгжилтэй оронд судлаач, зочин багшаар ажиллаж байгаад ирсэн эрдэмтнийг сонгон шалгаруулалтгүйгээр багшаар ажиллуулж болно.

Б. Өндөр мэргэшлийн эрдэмтэн, нэр хүндтэй, улсын алдар цолтонг сонгон шалгаруулалтгүйгээр авах

6.12. Эрдэм шинжилгээний бүтээлээрээ тухайн улс, олон улсын хэмжээнд өндрөөр үнэлэгдсэн эрдэмтэн болон уран бүтээлийн арвин туршлагатай улсын алдар цолтонг (профессор, дэд профессорын зэрэглэлд тавигдах ерөнхий шаардлагыг хангасан) сонгон шалгаруулалтгүйгээр авч ажиллуулж болох ба СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцэн шийдвэр гаргаж, захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

6.13. Өндөр мэргэшлийн эрдэмтэн, улсын алдар цолтонг авч ажиллуулахдаа шинээр авч байгаа багштай адил 6 хүртэл сарын туршилтын хугацаагаар ажиллуулсны дараа холбогдох тэнхим, бүтцийн сургуулийн саналыг үндэслэн жинхлэх эсэх асуудлыг шийдвэрлэнэ.


108

Долоо. Багшийн мэргэжлийг дээшлүүлэх7.1. СУИС-д идэвх санаачилга, үр бүтээлтэй ажиллаж байгаа багш мэргэжил дээшлүүлэхэд сургуулиас

дараах хэлбэрээр дэмжлэг авч болно. Үүнд:

7.1.1. Гадаадын их сургууль, эрдэм шинжилгээний болон соёл, урлагийн байгууллагатай СУИС-ийн байгуулсан гэрээ, хэлэлцээрийн хүрээнд мэргэжил дээшлүүлэх, хамтарсан судалгааны ажилд оролцох, уран бүтээл туурвих;

7.1.2. Ажил үүргийн дагуу гадаадад томилолтоор ажиллах;

7.1.3. Докторантурт суралцах, эрдэм шинжилгээний ажлын бүтээлийн чөлөө авах;

7.1.4. Гадаад оронд гадаад хэлний ахисан түвшний түр сургалтад хамрагдахад санхүүгийн дэмжлэг авах;

Найм. Багшийн албан тушаалын зэрэглэл, түүнд тавих шаардлага8.1. СУИС-ийн багш нарыг тухайн салбар, хөтөлбөр, мэргэжлийн чиглэлээр хийж буй сургалт,эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлын чанар, үр дүнг харгалзан: а) тэргүүлэх профессор б)профессор, в)дэд профессор, г) ахлах багш, д) багш, е)дадлагажигч багш гэсэн албан тушаалын 6 зэрэглэлд хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллуулна.

8.2. Багшийн албан тушаалын зэрэглэлд тавих ерөнхий шаардлага

8.2.1. Тэргүүлэх профессор, профессор болон дэд профессорын зэрэглэлд сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлыг шинжлэх ухааны өндөр түвшинд цогц байдлаар гүйцэтгэн удирдан зохион байгуулж, гэрээгээр хүлээсэн ажил үүргээ бүрэн хариуцах чадвартай, эрдмийн зэрэг, цолтой болон улсын алдар цолтой багшийг томилон ажиллуулна.

8.2.2. Ахлах багшийн зэрэглэлд тухайн салбарын сургалтын агуулга, арга зүйг бүрэн эзэмшсэн, сургалтанд шинэ арга технологи нэвтрүүлэн ажилладаг, сургах арга зүй, оюутантай ажиллах туршлагатай, багш болон шинээр ажилд авч буй эрдмийн зэрэгтэй хүнийг ажиллуулна.

8.2.3. Багшийн зэрэглэлд багшлах ажлын дадлага, өөрийн заадаг хичээлийн агуулга, арга зүйг боловсруулах чадвартай, заах арга зүй эзэмшсэн, СУИС-д ажилласан дадлагажигч багшийг тэнхим, бүтцийн сургуулийн саналыг үндэслэн дэвшүүлэн ажиллуулна. Эрдэм шинжилгээний бүтээлтэй, уран бүтээлээрээ нийтэд танигдсан, багшлах ажлын зохих туршлагатай буюу их, дээд сургуульд 3-аас доошгүй жил үндсэн ба цагийн багшаар ажилласан хүнийг багшийн зэрэглэлд шууд томилон ажиллуулж болно.

8.2.4. Дадлагажигч багшийн зэрэглэлд шинээр авч буй магистрын зэрэгтэй багшийг 1 жилээс доошгүй хугацаагаар ажиллуулна. Дадлагажигч багш тусгай төлөвлөгөөтэй ажиллаж, заах хичээлдээ бэлтгэх, туршлагатай багш нарын хичээлд суух, их дээд сургуулийн сургах арга зүйн курст суралцах үүрэгтэй. Дадлагажигч багш мэргэжлээ гүнзгийрүүлэн эзэмших, судалгаа, сургалтын арга барил, гадаад хэлний мэдлэгээ дээшлүүлэх төлөвлөгөө гаргаж, ажиллах хугацаандаа ажлын тайлангаа тэнхимийн хурлаараа хэлэлцүүлж үнэлүүлнэ. Багш мэргэжлийн биш дадлагажигч багш нь их, дээд сургуульд “багшлах эрх” авна.

8.3. Багшийн албан тушаалын зэрэглэлд тавих тусгай шаардлага.

8.1.1. Тэргүүлэх профессорын зэрэглэлд:

8.1.1.1. Доктор (Ph.D), дэд профессороос доошгүй эрдмийн зэрэг, цолтой, судалгааны профессорын багийн ахлагч;

8.1.1.2. Их, дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллагад 9-өөс дээш жил ажилласан, докторантын эрдэм шинжилгээний удирдагчаар ажилладаг байх;

8.1.1.3. Гадаад, дотоодын санхүүжилт бүхий эрдэм шинжилгээний төсөл удирдан хэрэгжүүлж, түүндээ магистрант, докторантуудыг судалгаа, сургалтын туслахаар ажиллуулдаг байх;

8.1.1.4. Онолын болон судалгааны семинар тогтмол удирдан явуулдаг байх;

8.1.2. Профессорын зэрэглэлд:

8.1.1.1. Доктор (Ph.D), дэд профессороос доошгүй эрдмийн зэрэг, цолтой, мэргэжилтэн бэлтгэдэг тэнхимийн эрхлэгч;


109

8.1.1.2. Их, дээд сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллагад 7-гоос дээш жил ажилласан, магистрантын эрдэм шинжилгээний удирдагчаар ажилладаг байх;

8.1.1.3. Гадаад, дотоодын санхүүжилт бүхий эрдэм шинжилгээний төсөл удирдан хэрэгжүүлж, түүндээ магистрант, докторантуудыг судалгаа, сургалтын туслахаар ажиллуулдаг байх;

8.1.1.4. Их, дээд сургуулийн түвшний сурах бичиг, гарын авлага бичиж хэвлүүлсэн байх;

8.3.1. Дэд профессорын зэрэглэлд:

8.1.1.1. Доктор (Ph.D)-оос доошгүй зэрэгтэй, докторын зэрэг хамгаалаад СУИС-д хоёроос доошгүй жил амжилттай ажиллаж “дэд профессорт тавих ерөнхий шаардлага”-ыг хангасан ахлах багшийг дэвшүүлэн;

8.1.1.2. Уран бүтээлийн арвин туршлагатай, Монгол Улсын ардын жүжигчин/МУАЖ/, Монгол Улсын гавьяат жүжигчин /МУГЖ/, Монгол Улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн /МУУГЗ/, Монгол Улсын соёлын гавьяат зүтгэлтэн/МУСГЗ/ цолтой,СУИС-д 10-аас доошгүй жил багшилсан багш;

8.1.1.3. Эрдэм шинжилгээний байгууллага, нэр хүнд бүхий бусад их, дээд сургуульд 5-аас доошгүй жил үр бүтээлтэй ажилласан, доктор (Ph.D)-ын зэрэгтэй шинээр ажилд авсан эрдэмтэн, багш;

8.1.1.4. Тэнхимийн эрхлэгч;

8.1.1.5. “СУИС-ийн Хүндэт профессор” цол хүртсэн багш, эсвэл докторын зэрэг хамгаалсан, СУИС-д 2-оос доошгүй жил амжилттай ажилласан залуу багш;

8.1.1.6. Олон улсын болон улсын чанартай мэргэжлийн сэтгүүлд бүтээлээ хэвлүүлдэг байх;

8.1.1.7. Эрдэм шинжилгээний төсөл удирдан гүйцэтгэдэг, эсвэл голлох судлаачаар оролцдог байх;

8.1.1.8. Оюутны бие даан суралцахад зориулсан сургалтын материал, гарын авлага бичиж, хэвлүүлсэн буюу цахим хуудсанд байрлуулсан байх;

8.1.1.9. Магистрантын эрдэм шинжилгээний ажлыг удирдаж хамгаалуулсан, эсвэл удирдагчаар ажилладаг байх;

8.1.1.10. Магистрант, докторантыг сургалт, судалгааны ажилд туслахаар ажиллуулдаг байх;

8.3.2. Ахлах багшийн зэрэглэлд:

8.1.1.1. Тухайн мэргэжлийн сургалтын агуулга, арга зүйг бүрэн эзэмшсэн, сургах арга зүй, оюутантай ажиллах дадлага, туршлагатай болж “ахлах багшид тавигдах ерөнхий шаардлага”-ыг хангасан багшийг дэвшүүлэн;

8.1.1.2. Доктор (Ph.D)-ын зэрэг хамгаалан багшлах ажилд шинээр орж байгаа залуу эрдэмтэн болон төрийн өмчийн бусад их, дээд сургууль, коллежид 8-аас доошгүй жил ахлах багшийнзэрэглэлд ажиллаж байсан багш.

8.1.1.3. МУАЖ, МУГЖ, МУУГЗ, МУСГЗ цолтой, соёл, урлагийн байгууллагад 5-аас дээш жил ажилласан мэргэжилтэнг шинээр багшийн ажилд авахад.

8.3.3. Багшийн зэрглэлд:

8.1.1.1. Ажилласан хугацаандаа үүргээ амжилттай биелүүлсэн, “багшийн зэрэглэлд тавигдах ерөнхий шаардлага”-ыг хангасан дадлагажигч багш.

8.1.1.2. Үндсэн мэргэжлийн дагуу эрдэм шинжилгээний байгууллага, үйлдвэрлэл, төрийн өмчийн болон нэр, хүндтэй бусад их, дээд сургууль, коллежид 3-аас доошгүй жил үр бүтээлтэй ажилласан мэргэжилтэнг шинээр багшийн ажилд авахад.

8.3.4. Дадгажигч багшийн зэрэглэлд:

8.3.4.1. Багшийн сонгон шалгаруулалтанд тэнцсэн, “дадлагажигч багшид тавигдах ерөнхий шаардлага”-ыг хангасан, магистрын зэрэгтэй хүн;


110

Ес.Багшийг албан тушаалын зэрэглэлд дэвшүүлэх ба цалингийн шатлал ахиулах9.1. Багшийн албан тушаалын тодорхой зэрэглэлд шалгаран ажиллаж байгаа багш нь дараачийн зэрэглэлийн хувьд тавих ерөнхий болон тусгай шаардлагуудыг хангасан үедээ өөрийн үнэлгээний тайланг сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, нийгмийн үйлчилгээний ажил(“Соёл урлагийн их сургуулийн багш нарыг аттестатчилах журам”-ын хавсралт)-ын чиглэлээр бичиж, сургуулийн захиргаанд хүсэлтээ өргөдлөөр гаргаж, аттестатчилуулна.

9.2. Жил бүрийн 4 дүгээр сарын эхний 14 хоногт багш нарын өргөдлийг хүлээн авч хэлэлцэх ба аттестатчилах огноог нь 1 сараас багагүй хугацааны өмнө сургуулийн захиргаанаас товлон зарлаж, түүнд бэлтгэх боломжийг багш нарт олгоно.

9.3. Багшийн гаргасан хүсэлт, тайланг СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилогдсон аттестатчиллын комисс хэлэлцэн шийдвэрлэж, эергээр шийдвэрлэсэн үед СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн, захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

9.4. Профессор, дэд профессорын зэрэглэлд дэвшүүлэх асуудлыг Сургуулийн эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.

9.5. Өөрийн хүсэлтээр аттестатчилалд ороогүй бол “Соёл урлагийн их сургуулийн багш нарыг аттестатчилах журам”-д заасан хугацаанд зохион байгуулсан аттестатчиллаар зэрэглэл дэвшүүлэх эсэх асуудлыг шийдвэрлэнэ.

9.6. Тодорхой зэрэглэлд ажиллаж байгаа багшийн хувьд энэ зэрэглэлд ажиллаж байгаа хугацаа, энэ хугацаанд гүйцэтгэсэн ажлын үр дүн болон багшийн хөдөлмөрийн гэрээний биелэлтийг харгалзан цалингийн шатлал ахиулах асуудлыг бүтцийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар шийдвэрлэж, захирлын тушаалаар батална.

Арав. Багшийн орон тоог тогтоох10.1. СУИС-ийн багшийн орон тоог сургалтын хөтөлбөр дэх багц цагийн хэмжээ ба оюутны тоотой

уялдуулан хичээлийн жил бүр шинэчлэн тогтоож, СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцүүлж тушаалаар баталгаажуулна.

10.2. СУИС-ийн багшийн орон тоог тогтоохдоо, сургалтын хөтөлбөрийг биелүүлэхэд шаардлагатай нийт багц цагийн 80-аас доошгүй хувийг үндсэн болон гэрээт багшаар гүйцэтгүүлэхээр тооцно.

Арваннэг. Багш нарын хичээлийн жилд гүйцэтгэх ажлын хэмжээ11.1. СУИС-ийн багш нарын ажлыг багшийн багц цаг (ББц)-аар үнэлэх ба ажлын нийт хэмжээ

хичээлийн жилд 25 ББц байна.

11.2. Багшийн ажил нь сургалт(А цаг), эрдэм шинжилгээ-уран бүтээлийн ажил (Б цаг) гэсэн хоёр бүлэг ажлаас бүрдэнэ.

11.3. Багшийн дараагийн хичээлийн жилд гүйцэтгэх багц цагийн төлөвлөлтийг 6-р сарын 1-ний дотор тэнхимийн эрхлэгч гаргаж, тухайн сургуулийн Сургалтын албанд өгнө. Тэнхимийн эрхлэгч нь чанартай сургалт явуулах үүднээс багшийн цагийн ачааллыг жигд хуваарилах асуудлыг бүрэн хариуцна.

11.4. Багш нь албан тушаалын зэрэглэлээс хамаарч нэг хичээлийн жилд дор дурдсан багц цагийн ачааллыг гүйцэтгэнэ. Үүнд:

№Албан тушаалын зэрэглэл Сургалтын ажил

/А цаг/Эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажил/Б цаг/

1 Тэргүүлэх профессор 8 172 Профессор 16 93 Дэд профессор 17 84 Ахлах багш 18 75 Багш 19 66 Дадлагажигч багш 19 /15+4/ =

11.5. Тэнхимийн эрхлэгчийг эрдмийн зэрэг, цол, ажлын ачааллаас хамаарч профессор, дэд профессорын аль зэрэглэлд ажиллуулахыг бүтцийн сургуулийн захирлын тушаалаар батална.


111

Мөн тэнхимийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлыг удирдан зохион байгуулахтай холбогдуулан ажлын ачаалал, үр дүнгээс хамаарч сургалтын ажлын ачааллыг тухайн ажиллаж буй албан тушаалын зэрэглэлийн ачааллаас 3 хүртэл багц цагаар хөнгөлнө.

11.6. Дадлагажигч багш нь өөрийн дагалдан ажиллаж байгаа багшийн 4-өөс доошгүй багц цагийн хичээлд сууж, зөвлөгөө авах ба энэ нь сургалтын ажлын ачаалалд тооцогдоно.

11.7. СУИС-ийн захирал, дэд захирал, бүтцийн сургуулийн захирал, захиргааны ажилтан болон Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтнууд хичээлийн жилд 3 хүртэл багц цагийн сургалтын ажлыг гүйцэтгэж, 2 хүртэл бакалаврын төгсөлтийн ажил, 1-2 магистр, докторын судалгааны ажлыг удирдаж болно.

11.8. Профессор, дэд профессор нь магистрант, докторантын эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагч байж, сургалтын 2-3 багц цагаас доошгүй ажлыг магистр, докторын сургалтын цагаар биелүүлэх ба үүнийг тухайн сургуулийн сургалтын алба, СУИС-ийн ахисан түвшний сургалт хариуцсан захиргааны нэгжтэй хамтран зохицуулна.

11.9. Багшийн хичээлийн жилд гүйцэтгэвэл зохих багц цагийн хэмжээг дор дурдсан нөхцөлд цагийн ачааллаас нь хорогдуулна. Үүнд:

11.9.1. Хичээлийн жилийн дундуур ажилд шинээр томилогдох, ажлаас чөлөөлөгдөх буюу халагдах;

11.9.2. Удирдах дээд байгууллага, сургуулийн албан томилолтоор ажлын 1 сараас дээш хугацаагаар дотоод, гадаадын байгууллагад ажиллах;

11.9.3. Нэг сараас дээш хугацаагаар чөлөөлөгдөж, мэргэжил дээшлүүлэх түр сургалт, семинарт хамрагдах;

11.9.4. Жирэмсний болон амаржсаны амралттай буюу хүүхэд асрах чөлөөтэй байх;

11.9.5. Нэг сараас дээш хугацаагаар захиргааны чөлөөтэй байх, хөдөлмөрийн чадвараа түр алдах;

11.9.6. Эрдмийн зэрэг хамгаалахаар бүтээлийн чөлөөтэй байх;

11.9.7. Монгол Улсын хууль тогтоомжинд заасан бусад нөхцөлүүдээр чөлөөлөгдөх/хөл хоригдох, дайчлагдах г.м/,

Арванхоёр. Профессор багшийн ажлын гүйцэтгэлийг тооцох12.1. Сургалтын үйл ажиллагааны 48 цагийг 1 ББц гэж тооцно.

12.2. Сургалтын үйл ажиллагаа нь сургалтанд бэлтгэх, танхимын сургалт, зөвлөгөө өгөх болон суралцагчдын мэдлэг чадварыг үнэлэх гэсэн хэсгээс бүрдэх бөгөөд дараах багцыг 1 ББц гэж ойлгоно.

№Сургалтын

хэлбэрСургалтанд

бэлтгэхТанхимын

сургалтСуралцагчдад зөвлөгөө өгөх

Суралцагчдын мэдлэг үнэлэх Нийт цаг

1. Лекц 12 цаг 16 цаг 6 цаг 14 цаг 48 цаг2. Семинар 28 цаг 32 цаг 4 цаг 4 цаг 48 цаг

12.3. Сургалтанд бэлтгэх.Сургалтын хөтөлбөр, хичээлийн тодорхойлолт боловсруулах, сургалтын материал, цахим сургалтын хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх, тест, шалгалтын сэдэв боловсруулах.

12.4. Суралцагчдын мэдлэг, чадварыг үнэлэх.Танхимын сургалтаас бусад цагаар явцын болон улирлын шалгалт, бусад хэлбэрээр суралцагчдын мэдлэг чадварыг үнэлэх (реферат, гэрийн уншлага, бие даалт шалгах зэрэг нь шалгалтын хэлбэрүүд гэж үзнэ; тэнхим, сургалтын албаны саналыг үндэслэн тухайн салбарын магистрант, докторантыг оюутны мэдлэг, чадварыг үнэлэх үйл ажиллагаанд оролцуулж болно).

12.5. Сургалтын ажил (А цаг):

12.5.1. Багш сургалтын ажлын гүйцэтгэлийг сургалтын төлөвлөгөө, хичээлийн цагийн хуваарийн дагуу гаргаж, багшийн дэвтэр, цагийн тооцооны хуудас зэргийг үндэслэн тэнхимийн эрхлэгч хянан, тухайн сургуулийн сургалтын албаны даргаар баталгаажуулна (цагийн тооцооны хуудсыг 1-р хавсралтад үзүүлэв).

12.5.2. Хэд хэдэн мэргэжлийн оюутныг нийлүүлэн тухайн хичээлийг зохион байгуулах нөхцөлд багц цагийг давхардуулан тооцохгүй.


112

12.5.3. Бакалаврын сургалтын лекцийн багц цагийг дор дурдсан оюутны тоо, үржих коэффициентийг хэрэглэж багшийн жилд гүйцэтгэх сургалтын ачааллыг төлөвлөж, гүйцэтгэлийг тооцно. Ижил стандарттай хөтөлбөрөөр хичээллэж байгаа өөр мэргэжлийн хэд хэдэн ангийн оюутныг нийлүүлж лекцийн хичээлийг зохион явуулна.

№ Суралцагчийн тоо 1 – 30 31 - 50 51-70 71-90 91- 110 111-130 131-150

1 Багц цагийн коэффициент 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

12.5.4. Лекцийг 150-аас ихгүй суралцагчдад уншихыг зохимжтой гэж үзэх бөгөөд түүнээс олон суралцагчдад лекц уншихыг зөвшөөрөх боловч үржүүлэх коэффициент тогтмол 1.6 байна.

12.5.5. Оюутны үйлдвэрлэлийн дадлага, хээрийн дадлага, багшлах болон танилцах дадлага удирдсан багшид тооцох багц цагийг оюутны тоо, дадлагын зохион байгуулалт, онцлогийг харгалзан тухайн сургууль тогтоож мөрдөх ба ногдох цагийг сургалтын ажлын “А” цагт оруулан тооцно.Мэргэжлийн онцлогоос хамаарч дадлагыг хэд хэдэн багш удирдах тохиолдолд цагийг хувааж тооцно.

12.5.6. СУИС-ийн үндсэн багш, гэрээт багш болон захиргааны ажилтны бүтцийн сургуулиудад хичээл заасан цаг нь сургууль хоорондын тооцоогоор зохицуулагдах тул тэднийг цагийн багшийн журмаар ажиллуулахыг хориглоно. Бүтцийн сургуулиудад хичээл заасан цагийг тэнхимийн эрхлэгч нэгтгэн, Сургалтын албаар баталгаажуулах бөгөөд энэ нь сургууль хоорондын тооцоо нийлэх үндэс болно.

12.5.7. Хүндэтгэх шалтгаангүйгээр жилд багшийн гүйцэтгэвэл зохих ажлын хэмжээ /цаг/ дутвал багц цагийн хөлсийг тухайн багшийн ээлжийн амралтын олговроос суутгаж, амралтын хоногоос хорогдуулан тооцно.

12.5.8. Сургалттай холбогдолтой бусад ажлын гүйцэтгэлийг Хавсралт 2-т заасан үлгэрчилсэн үзүүлэлтийг баримтлан тооцно.

12.5.9. Тодорхой хичээлийн багц цагийн үнэлгээнд оруулах боломжгүй үйл ажиллагааны комисс (элсэлт, атестатчилал, цаг үеийн шаардлагаар байгуулагдсан ажлын хэсэг г.м)-т оржажиллавал цагаар тооцож хөлс олгоно. Нэг цагийн үнэлгээ, олгох хөлсний хэмжээг СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална.

12.6. Эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажил (Б цаг):12.6.1. Эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлын “Б” цаг нь эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд өгүүлэл хэвлүүлэх, захиалгат сурах бичиг зохиох “Б1”, эрдэм шинжилгээний төсөл гэрээт ажил “Б2”, эрдэм шинжилгээний хурал, семинарт оролцсон байдал “Б3”, оюуны өмчийн бүтээл “Б4”, сургалтын материаллаг баазыг бэхжүүлэх чиглэлээр хийсэн ажил “Б5”, уран бүтээлийн ажил “Б6” гэсэн бүлэг цагуудаас бүрдэнэ.

12.6.2. Багшийн “Б” цагийн гүйцэтгэлийг тооцохдоо эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлын багц цаг тооцохүлгэрчилсэн үзүүлэлтийг үндэслэнэ (Xавсралт3).

12.6.3. Багшийн эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлын гүйцэтгэлийг цагийн тооцооны хуудас, эх материалыг үндэслэн тэнхимийн эрхлэгч хянан, тухайн сургуулийн эрдэмтэн нарийн бичгийн даргаар баталгаажуулсан байна.

12.6.4. “А”, “Б”цагийн ачааллыг бүрэн биелүүлсэн тохиолдолд “Б1” цагийн нормоос давсан гүйцэтгэлд илүү цагийн хөлс олгож болох боловч энэ нь“Б”цагийн нормын 30 хувиас хэтрэхгүй байна.

12.6.5. Багш нь СУИС-д мөнгөн болон бусад бодит орлого оруулсан тохиолдолд багц цагт дүйцүүлэн тооцож болох бөгөөд хэмжээг доорх томьёогоор тооцож, захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

Энд: - Дүйцүүлэх багц цаг,

- Орлогоос СУИС-д оруулсан цэвэр орлогын мөнгөн дүн,

- Материаллаг хөрөнгө оруулалтын үнийн дүнгийн 10%-тай тэнцэх дүн (тооцох эсэхийг захиргааны зөвлөлийн хурлаар шийднэ.),

– “Үндсэн үнэлгээ1”

Жишээ нь: СУИС-д оруулсан мөнгөн орлого - 3.000.000 төг. 1 “Үндсэн үнэлгээ” гэдэг нь багшийн 3-р зэрэглэлийн жилийн цалингийн хэмжээг нийт гүйцэтгэвэл зохих цагийн ачаалалд хуваасан дүнг хэлнэ. Жишээ нь: Багшийн цалин 3-р зэрэглэлээр 759.000 төгрөг. Жилийн цалингийн хэмжээ: 759.000*12 сар = 9.108.000 төг. Жилд гүйцэтгэх нийт багц-25. Үү = 9.108.000/25 = 364.320 төгрөг.


113

12.7. Багшид илүү цагийн хөлс олгох

12.7.1. Багшийн “А” цагийн ачааллаас давуулан гүйцэтгэсэн багц цагт илүү цагийн хөлс олгоно.

12.7.2. Илүү цагийн 40 хувь хүртэлх багц цагийн хөлсийг “үндсэн үнэлгээ”-гээр, 40 хувиас давсан багц цагийн хөлсийг “үндсэн үнэлгээ”-ний 75 хувиар тооцож олгоно.

12.7.3. Багш жилийн цагийн ачааллыг дахин давуулан гүйцэтгэснээс илүү гарсан цагийг хэт ачаалал гэж үзэж илүү цагийн хөлс олгохгүй. Зайлшгүй тохиолдолд багш хэт ачаалалтай ажиллах нөхцөлд улирлын эхэнд бүтцийн сургуулийн захиргааны зөвлөлийн хурлаар шийдвэрлэж, захирлын тушаалаар баталгаажуулсан байна.

12.7.4. Дадлагажигч багшид илүү цагийн хөлс олгохгүй.

12.7.5. Сургууль нь багшийн жилийн цагийн гүйцэтгэлийг тооцсоны үндсэн дээр илүү цагийн хөлсийг хагас жилээр олгож болно.

12.8. Зөвлөх профессор, гэрээт багш, цагийн багш ажилуулах, тэдний ажлын хэмжээ, цагийн гүйцэтгэлийг тооцох

12.8.1. СУИС-д олон жил үр бүтээлтэй ажиллаж байгаад өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосон магистр, докторын зэрэгтэй, улсын алдар цолтой багш болон сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлын баялаг туршлагатай мэргэжлийн өндөр ур чадвартай хүмүүсийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар зөвлөх профессороор ажиллуулж болно. Зөвлөх профессор нь өөрийн оюуны чадамж, урын санг өвлүүлэн үлдээх, залуу халаа судлаач, уран бүтээлчдийг бэлтгэх, эрдэм шинжилгээний ажилд зөвлөх үүрэгтэй.

12.8.2. Бүтцийн сургуулийн захирал зөвлөх профессортой хөдөлмөрийн гэрээ байгуулан ажиллана.

12.8.3. Зөвлөх профессорын сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын ачаалал, цалингийн хэмжээг дараах жишгээр тогтооно.Үүнд:

№Албан тушаал Сургалтын заавал

биелүүлэх багц цагЭрдэм шинжилгээ,

бүтээлч ажлын багц цагЦалингийн

хувь1

1 Зөвлөх профессор 4 4 40

2 Зөвлөх профессор (хавсарсан) 2 2 20

12.9. Үндсэн багшийн ачаалал хэтэрсэн, тодорхой хөтөлбөрөөр сургалт явуулахад нарийн мэргэшлийн багш дутагдалтай тохиолдолд СУИС-ийн багшид тавих шаардлагыг хангасан, мэргэжлийн өндөр ур чадвартай хүнийг гэрээт багш, цагийн багшаар ажиллуулж болно.

12.10. Гэрээт багшийг мэргэжлээрээ өсч дэвжих ирээдүйтэй, идэвх санаачилгатай, багшийн ёс зүйтэй, бакалаврын зэрэгтэй залуу багшийг үндсэн багшаар бэлтгэх зорилгоор ажиллуулна.

12.10.1. Гэрээт багш нь СУИС-ийн үндсэн багшийн албан тушаалын зэрэглэлд хамрагдах бөгөөд багшийн ажил (А,Б цаг)-ын тодорхой хувь (25%, 50%, бусад)-ийн ачааллыг гүйцэтгэнэ.

12.10.2. Гэрээт багшаар ажиллуулах тухай бүтцийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлын шийдвэр,СУИС-ийн “Хөдөлмөрийн дотоод журам”-ын 8.3-т заасан холбогдох материал, цагийн ачаалал зэргийг улирлын эхэнд хүний нөөцийн болон бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлж хянуулсны үндсэн дээр СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална.

12.10.3. Гэрээт багшаар ажиллаж байгаад докторын зэрэг хамгаалсан хүнийг цагийн ачаалал хүрэлцэж байгаа тохиолдолд шалгалтгүйгээр үндсэн багшийн орон тоонд томилон ажиллуулж болно.

12.10.4. Гэрээт багшид амралтын мөнгө болон бусад нэмэгдлийг багшийн ажлыг гүйцэтгэсэн хувиар тооцож олгох эсэхийг бүтцийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.

12.10.5. Гэрээт багш нь СУИС-ийн захиргааны болон дотоод үйл ажиллагаанд оролцож, сонгох, сонгогдох эрх эдэлнэ.

12.11. Цагийн багшаар ажиллуулах асуудлыг холбогдох мэргэжлийн тэнхим, бүтцийн сургуулийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ. Цагийн багштай бүтцийн сургуулийн захирал хөдөлмөрийн гэрээ байгуулна.

12.11.1. Цагийн багшаар ажиллах багш ажил байдлын тодорхойлолт, төрийн албан хаагчийн анкет, боловсролын диплом болон иргэний үнэмлэхний баталгаажсан хуулбар, уран бүтээлийн болон эрдэм шинжилгээний бүтээлийн жагсаалт зэргийг бүрдүүлнэ.


114

12.11.2. Цагийн багшийн цагийн хөлсийг тэнхимийн эрхлэгчийн баталгаажуулсан сургалтын цагийн тооцооны хуудсыг үндэслэн улирлын төгсгөлд олгож болох бөгөөд 1 багц цагийн үнэлгээг “үндсэн үнэлгээ”-ний 75 хувиар тооцно.

12.11.3. Цагийн багш нь СУИС-ийн захиргааны болон дотоод үйл ажиллагаанд оролцохгүй ба сонгох, сонгогдох эрхийг эдлэхгүй.

---ооОоо---


115

Жур

мы

н нэ

гдүг

ээр

хавс

ралт

БАГШ

ИЙ

Н С

УРГА

ЛТЫ

Н А

ЖЛ

ЫГ

ТОО

ЦО

Х ХУ

УДА

СС

ургу

улий

н нэ

р: ..

......

......

......

......

А

лбан

туш

аалы

н зэ

рэгл

эл:..

......

......

......

......

......

......

......

......

......

Багш

ийн

овог

нэр

:.....

......

......

......

.

Тэнх

имий

н нэ

р:...

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

......

.....

Багш

ийн

код:

......

......

......

......

......

...

За

авал

гүйц

этгэ

х ба

гц ц

агий

н ач

аала

л: А

цаг

: ....

......

......

......

..

Улирал

№Х

ичээ

лийн

ко

дХ

ичээ

лийн

нэ

р

Хичээлийн багц цаг

Сургууль

Оюутны тоо

Коэффициент

А ц

агий

н гү

йцэт

гэл

Нийт гүйцэтгэсэн багц цаг

Зөрү

ү

Тайл

бар

Лекц

/сар

аар/

Сем

инар

/сар

аар/

Ганц

аарч

илса

н /с

араа

р/

IXX

XI

XII

Бүгд цаг

IXX

XI

XII

Бүгд цаг

IXX

XI

XII

Бүгд цаг

Илүү

Дутуу

Намар

1 2 3 4 5Н

ийт

III

IIIIY

Y

Бүгд цаг

III

IIIIY

Y

Бүгд цаг

III

IIIIY

Y

Бүгд цаг

Хавар

1 2 3 4 5Н

ийт

Цаг

ийн

тооц

оог г

арга

сан

багш

: ....

......

......

......

......

......

......

......

.. /_

____

____

____

___/

Илү

ү гү

йцэт

гэсэ

н ба

гц ц

аг

Хян

асан

: Тэн

хим

ийн

эрхл

эгч.

......

......

......

......

......

......

.... /

____

____

____

____

/40

% х

үртэ

л

Бата

лгаа

жуу

лсан

: Сур

галт

ын

алба

ны д

арга

......

......

......

......

......

......

......

... /_

____

____

____

____

/40

%-и

ас д

авса

н

Дав

сан

ачаа

лал

Хо

рогд

уула

н то

оцох

баг

ц ца

г

20...

.. он

ы ..

.....

сары

н ...

......

өдөр


116

ПРО

ФЕС

СО

Р БА

ГШИ

ЙН

ЭРД

ЭМ

ШИ

НЖ

ИЛ

ГЭЭ

, УРА

Н Б

ҮТЭ

ЭЛИ

ЙН

АЖ

ЛЫ

Н Т

ОО

ЦО

Х ХУ

УДА

СС

ургу

улий

н нэ

р:...

......

......

......

......

...

Алб

ан т

ушаа

лын

зэрэ

глэл

:.....

......

......

......

......

.

Багш

ийн

овог

нэр

:.....

......

......

.....

Тэнх

имий

н нэ

р:...

......

......

......

......

.

Багш

ийн

код:

......

......

......

......

......

За

авал

гүйц

этгэ

х ца

гийн

ача

алал

: Б ц

аг: .

......

......

...

№Гү

йцэт

гэсэ

н аж

илТо

оцох

баг

ц ца

гЗө

рүү

Тайл

бар

Б1Б2

Б3Б4

Б5Б6

Илү

ү Д

утуу

Цаг

ийн

тооц

оог г

арга

сан

багш

: ....

......

......

......

......

......

......

......

.. /_

____

____

____

____

___/

Илү

ү гү

йцэт

гэсэ

н Б1

цаг

/30%

хүр

тэл/

Хоро

гдуу

лан

тооц

ох б

агц

цаг

Хян

асан

:Тэн

хим

ийн

эрхл

эгч.

......

......

......

......

......

......

......

......

... /_

____

____

____

____

___/

Э

рдэм

тэн

нари

йн б

ичги

йн д

арга

:.....

......

......

......

......

/___

____

____

____

____

_/

Ба

талг

ааж

уулс

ан: С

урга

лты

н ал

баны

дар

га ..

......

......

......

......

.. /_

____

____

____

____

___/

20...

оны

....

сары

н ...

..өдө

р


117

Журмын хоёрдугаар хавсралт

СУРГАЛТТАЙ ХОЛБООТОЙ БУСАД АЖИЛ

№ Багц цаг тооцох үзүүлэлт Хэмжих нэгж Тооцох багц цаг Тооцох үндэслэл

Мэргэжлийн стандарт, сургалтын төлөвлөгөө шинээр боловсруулах*

Тэнхимийн эрхлэгчийн тодорхойлолт

- удирдагч 1 1- оролцогч2 1 0,3

Шинэ хөтөлбөрийн агуулгад нийцсэн хичээлийн файл бүрдүүлэх

1хичээлийн хөтөлбөр 1,0

Сургуулийн захиргааны шийдвэрээр сургалтын үндсэн баримт бичиг, сургалтын технологийг боловсронгуй болгох асуудал болон дүрэм, журам, заавар боловсруулахад оролцох3 1 удаа

тушаалаарТушаал, шийдвэр

Магадлан итгэмжлэл хийлгэх, өөрийн үнэлгээний тайлан бичих4 тушаалаар Захирлын тушаал

Зөвлөх багшаар ажиллах5 1 анги 1,0 Захирлын тушаал

Уулзалт хичээл зохион байгуулах1 хичээл

0,3 Тэнхимийн эрхлэгчийн тодорхойлолт

Мастер класс, үзүүлэх хичээл заах 0,3-0,5

Залуу багш дагалдуулан ажиллуулах Жилд 1 багш 1,5 Захирлын тушаал

Их семинар зохион байгуулах6 1 удаа 1,0 Тэнхимийн эрхлэгчийн тодорхойлолт

Бакалаврын төгсөлтийн ажил удирдах 1 оюутан 0,5 хүртэл Захирлын тушаал, Сургалтын албаны

тодорхойлолтБакалаврын төгсөлтийн ажил шүүмжлэх 0,06 хүртэл

Төгсөлтийн шалгалтын комиссын гишүүнээр ажиллах 1 оюутан 0.05

Захирлын тушаал, Сургалтын албаны

тодорхойлолт

Төгсөлтийн шалгалтын нарийн бичгээр ажиллах 1 оюутан 0,01Захирлын тушаал, Сургалтын албаны

тодорхойлолт


118

Журмын гуравдугаар хавсралт

ПРОФЕССОР БАГШИЙН ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭ, УРАН БҮТЭЭЛИЙН АЖЛЫН БАГЦ ЦАГ ТООЦОХ ҮЛГЭРЧИЛСЭН ҮЗҮҮЛЭЛТ

Б1. Эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд өгүүлэл хэвлүүлэх, захиалгат сурах бичиг зохиох2

№ Багц цаг тооцох үзүүлэлтүүд Хэмжих нэгж

Тооцох багц цаг

Багц цаг тооцох үндэслэл

Мэргэжлийн сэтгүүлд өгүүлэл хэвлүүлэх

1

- Гадаадын мэргэжлийн сэтгүүлд /IF-JCR/7

1өгүүлэл

10,0

Хэвлэлийн нэр, дугаар, өгүүлэл хэвлүүлсэн

тухай баримт

- Гадаадын мэргэжлийн сэтгүүлд/peer review/8 3,0

- Гадаадын мэргэжлийн сэтгүүлд /ISSN/ 2,0- Дотоодод /ISSN/ 1,0

Сурах бичиг хэвлүүлэх

2- СУИС-ийн захиалгаар9 1хх 0,5 Хэвлэлийн нэр, дугаар,

өгүүлэл хэвлүүлсэн тухай баримт

- Дээд харьяалах байгууллагын захиалгаар101хх 0,5

Б2. Эрдэм шинжилгээний төсөл гэрээт ажил

1Суурь судалгааны төсөл:

Эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга,

тэнхимийн эрхлэгчийн тодорхойлолт

/өөрсанхүүжилт аваагүй нөхцөлд/

- удирдсан1 ажил

2.0 - оролцож, хэрэгжүүлсэн 0.5

2Олон улсын төсөл: - удирдсан

1 ажил3.0

- оролцож хэрэгжүүлсэн 0.5

3ШУТ-ийн сангийн төсөл: - боловсруулж, батлуулсан

1 ажил2.0

- оролцож, хэрэгжүүлсэн 0.5

4Гэрээт эрдэм шинжилгээний ажил:

- удирдсан 1 ажил

1.0- гүйцэтгэсэн 0.5

Б3. Эрдэм шинжилгээний хурал, семинарт оролцсон байдал

1

Олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал, семинар11

- зохион байгуулсан 1 хурал

2.0Хурлын хөтөлбөр- ажлын хэсэгт ажилласан 0.5

- илтгэл хэлэлцүүлсэн 1,0

2

Улсын болон сургуулийн хэмжээний эрдэм шинжилгээний хурал12

- зохион байгуулсан 1 хурал

1.0

Хурлын хөтөлбөр, эмхтгэл

- ажлын хэсэгт ажилласан 0.25- илтгэл хэлэлцүүлсэн /улсын / 0,5- илтгэл хэлэлцүүлсэн /сургуулийн / 0,25

2 Хамтын бүтээлд багц цагийг зохиогчийн тооноос хамааруулан 2 хамтын зохиогчтой бол хүн тус бүрт бүтнээр, 3-5 хүн бол хүн бүрт 0,7, 5-аас дээш бол хүн бүрт 0,5 коэффициентээр тооцно. Өгүүллийг зохиогчийн зөвшөөрснөөр дараагийн жилийн ажлын үнэлгээнд тооцож болох бөгөөд бусад тохиолдолд өмнөх онуудад хэвлэгдсэн бүтээлийг үнэлгээнд тооцохгүй.


119

3

Улсын болон сургуулийн хэмжээний сургалт, семинар- зохион байгуулсан

1улирал1.0

Хөтөлбөр- ажлын хэсэгт ажилласан 0.25

4Эрдмийн зэрэг хамгаалсан

- доктор(Sc.D)1 докторант

5,0Диплом

- доктор(Ph.D) 3,0

5

Оюутны эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажил удирдсан- улсын хэмжээнд илтгэл хэлэлцүүлсэн

1 оюутан0,1

Гэрчлэх баримт- улсын хэмжээнд байр эзэлсэн 0.5

Б4. Оюуны өмчийн бүтээл

1

Зохиогчийн эрх, шинэ бүтээл, ашигтай загварын гэрчилгээ авсанЗохиогчийн гэрчилгээ,

патент- гадаадад 1 бүтээлд 3 хүртэл

- дотоодод 1 бүтээлд 2 хүртэл

Б5. Сургалтын материаллаг баазыг бэхжүүлэх чиглэлээр хийсэн ажил

1Сурах бичиг, нэг сэдэвт зохиол бичиж хэвлүүлсэн13

Сургуулийн захиргаа, эрдмийн

зөвлөлийн шийдвэр, гүйцэтгэлийг шалгаж

баталгаажуулсан баримт бичиг

- гадаад хэлээр 1 хх. 0,5- монгол хэлээр 1 хх. 0.35

2Гарын авлага бичиж хэвлүүлсэн14

- гадаад хэлээр 1 хх. 0.35- монгол хэлээр 1 хх. 0.25

3 Ном орчуулж хэвлүүлсэн 1 хх. 0.54 Ном редакторласан 1 хх. 0.255 Баримтат кино 1 бүлэг15 0,86 Видеоматериал, CD гаргасан 1 ширхэг 3.0

7Лаборатори, кабинет

Тэнхимийн эрхлэгчийн тодорхойлолт- шинээр байгуулах 1 танхим 1.0

- тохижуулах 0.5

Б6. Уран бүтээлийн ажил

1

Мэргэжлийн уралдаан,тэмцээн, үзэсгэлэн зохион байгуулах- олон улсын

1удаад

2.0Эрдэмтэн нарийн

бичгийн дарга, тэнхимийн эрхлэгчийн тодорхойлолт

- улсын 1.5- СУИС-ийн 1.0- Бүтцийн сургуулийн 0.5

2

Мэргэжлийн уралдаан, тэмцээн, үзэсгэлэнд оролцсон- олон улсын

1удаад

2.0

Гэрчлэх баримт- улсын 1.5- СУИС-ийн 1.0- Бүтцийн сургуулийн 0.5

3

Мэргэжлийн уралдаан, тэмцээн, үзэсгэлэнд шагнагдсан- олон улсын

1удаад

3.0

Гэрчлэх баримт- улсын 2.0- СУИС-ийн 1.5- бүтцийн сургуулийн 1.0


120

4

Бие даасан уран бүтээлийн тоглолт хийх, үзэсгэлэн гаргах- олон улсын

1удаад

2.0

Гэрчлэх баримт- улсын 1.0- СУИС-ийн 0.5- бүтцийн сургуулийн 0.2

5

Уран бүтээлийн тоглолт, үзэсгэлэнд бүтээлээрээ оролцсон- олон улсын

1 бүтээл

0.2

Гэрчлэх баримт- улсын 0.1- СУИС-ийн 0.05- бүтцийн сургуулийн 0,03

6 Мэргэжлийн хүрээнд сонин сэтгүүл гаргасан

- эрхлэгч 1 цуврал хэвлэл

1.0Хэвлэгдсэн материал

- оролцогч 0.5

7 Оюутныг хөгжүүлэх клуб, дугуйлан ажиллуулах Улиралд 1.5 Тэнхимийн эрхлэгчийн тодорхойлолт

8 Сургуулийн нэгдсэн тайлан тоглолт зохион байгуулах 1 удаа 0.25 Хөтөлбөр бусад

9 Хөдөө орон нутагт оюутны тоглолт зохион байгуулах 1 удаа 0,1 Хөтөлбөр бусад


121

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны

өдрийн А/147 дугаар тушаалын есдүгээр хавсралт

СУИС-Д АЖИЛЛАЖ БУЙ ӨНДӨР НАСТНЫ ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ ЗОХИЦУУЛАХ ЖУРАМ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл1.1. СУИС-ийн удирдах болон захиргааны, сургалтын болон эрдэм шинжилгээний албан тушаалд

ажиллаж буй өндөр настны хөдөлмөр эрхлэхтэй холбогдсон харилцааг Төрийн албаны тухай хууль, Хөдөлмөрийн тухай хууль, холбогдох бусад хууль тогтоомж, их сургуулийн дүрэм, журмын хүрээнд зохицуулахад энэхүү журмыг баримтална.

Хоёр. Профессор багш, ажилтан өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгохоор ажлаас чөлөөлөгдөх, хөдөлмөр эрхлэх үйл ажиллагаа

2.1. Их сургуулийн үндсэн чиг үүрэг, үйл ажиллагааны онцлогийг харгалзан ахмад профессор багш нарын сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын туршлага, ур чадварыг өвлөн авах зорилгоор өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосны дараа ажиллах хүсэлтээ гаргах эрхийг профессор, багш нарт олгоно./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.2. Өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосон профессор багшийн ажлын үндсэн чиглэл нь сургалт, судалгаа, шинжилгээний ажилд залгамж халаагаа бэлдэх, эрдэм шинжилгээний материалллаг баазыг бэхжүүлэх, ахисан түвшний сургалтанд оролцох зэрэг болно.

2.3. Удирдах болон захиргааны, сургалтын болон эрдэм шинжилгээний албан тушаалд ажиллаж байсан өндөр настныг төв болон бүтцийн сургуулийн бодлогын зөвлөхөөр ажиллуулж болно. Бодлогын зөвлөхийг тухайн нэгжийн захиргааны санаачилгаар СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлын шийдвэрийг үндэслэн СУИС-ийн захирал тушаал гаргаж баталгаажуулна.

2.4. Зөвлөх профессороор ажиллуулах асуудлыг холбогдох журмаар зохицуулна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.5. Профессор багш өндөр насны тэтгэврээ тогтоолгосны дараа үргэлжлүүлэн ажиллах хүсэлтээ тухайн харьяалах сургуулийн захиргаанд гаргана.

2.6. Профессор багш нар өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгохгүйгээр, эрхэлсэн албан тушаал дээрээ үргэлжлүүлэн ажиллах хугацааг 65 насаар хязгаарлана.

2.7. Өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосны дараа ажиллах хүсэлт гаргасан профессор, багш нарыг ажиллуулахдаа дараах зарчмыг баримтална. Үүнд:

2.7.1. Үргэлжлүүлэн ажиллах хүсэлт гаргасан профессор багшийн үйл ажиллагааны үр дүн, урлагийн нарийн мэргэжлийн үнэлгээ, туршлага, эрүүл мэндийн байдал, ажиллах сургууль, профессорын баг, тэнхимийн багш нарын хүрэлцээ, цагийн ачаалал, эдгээр нэгжийн саналыг үндэслэн холбогдох шийдвэрийг гаргана.

2.7.2. Дэд профессор болон түүнээс дээш албан тушаалд ажиллаж байсан эрдмийн зэрэг цолтой багшийг профессор, дэд профессорын албан тушаалд 50%, 25%-ийн ачаалалтай ажиллуулах асуудлыг тухай бүр нь СУИС-ийн захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

2.7.3. “Профессор багш нарын ажлын хэмжээ, түүнийг тооцох үлгэрчилсэн журам”-д заасны дагуу ахмад профессор багшийн цагийн ачаалал, цалингийн хэмжээг тогтооно.

2.7.4. Өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосон профессор багш нар, зөвлөх профессор, бодлогын зөвлөхтэй 1 жилийн хугацаатай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулж ажиллах бөгөөд хийж гүйцэтгэх ажлуудыг тодорхой тусгасан эрдэм шинжилгээ, бүтээлч ажлын төлөвлөгөө гарган хөдөлмөрийн гэрээнд хавсаргаж, үр дүнг улирал, хичээлийн жилийн төгсгөлд дүгнүүлж ажиллана. Гэрээний биелэлтийг харгалзан хугацааг сунгаж болно.

2.7.5. Гэрээгээр ажиллах профессор багш, бодлогын зөвлөх СУИС-ийн дүрэм, хөдөлмөрийн дотоод


122

журам, ажлын байрны тодорхойлолтонд заасан үүргээ хангалтгүй биелүүлбэл хөдөлмөрийн гэрээг хугацаанаас нь өмнө цуцлах эрхийг ажил олгогч эдэлнэ.

2.8. Өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох хүсэлт гаргасан профессор багш, ажилтныг СУИС-ийн захирлын тушаалаар ажлаас чөлөөлнө./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.9. Профессор багш, удирдах болон захиргааны ажилтан Хөдөлмөрийн тухай хууль, Боловсролын тухай хууль, өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох насанд хүрмэгц болон үргэлжлүүлэн ажиллуулахаар тогтоосон хугацаа дуусмагц ажлаас чөлөөлөгдөх хүсэлтээ гаргаагүй нь ажил олгогчийн санаачилгаар ажлаас чөлөөлөхөд саад болохгүй./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 тоот тушаалаар өөрчилсөн/

Гурав. Тэтгэмж олгох3.1. СУИС-д ажиллагсад өндөр насны тэтгэвэрт гарахад Хөдөлмөрийн тухай хууль, Боловсролын

тухай хууль, Их сургуулийн тухайн хичээлийн жилийн Хамтын гэрээнд заасны дагуу зохих тэтгэмж олгоно. /Боловсролын тухай хуулийн 43 дугаар зүйлд заасны дагуу тэтгэмж авсан бол энэхүү заалт үйлчлэхгүй./

3.2. СУИС, түүний бүтцийн болон салбар сургууль, харьяа байгууллагаас өндөр насны тэтгэвэрт гарч буй багш, ажилчдад хүндэтгэл үзүүлж, дурсамж, үнэ бүхий зүйлийн хамт гардуулна. Хүндэтгэл үзүүлэхтэй холбогдон гарах зардлыг тэтгэвэрт гарч буй хүнийг харьяалах нэгж хариуцна.

---ооОоо---


123

Захирлын 2014 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдрийн

А/203 дугаар тушаалын хавсралт

СУИС-ИЙН ПРОФЕССОРЫН БАГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМНэг. Нийтлэг зүйл

1.1. СУИС-ийн судалгааны ажлын түвшинг дээшлүүлэх, судалгаанд суурилсан зохион байгуулалтын бүтэц бүрдүүлэх, залуу судлаачдыг бэлтгэх зорилгоор профессорын баг бий болгон төлөвшүүлэх, багийн үйл ажиллагаатай холбоотой харилцааг зохицуулахад энэхүү журмын зорилго оршино.

1.2. Судалгааны чиглэлийн хувьд нэгдсэн зорилготой профессор, багш, судлаач, суралцагчдаас бүрдсэн хамтлагийг профессорын баг /цаашид баг гэх/ гэнэ.

1.3. Баг нь сургалтын бодлогын хувьд бүтцийн сургуулийн сургалтын алба, тэнхимийн харьяанд ажиллана. Судалгааны ажлын чиглэл, багийн хүний нөөцийн хувьд бүтцийн бүрэлдэхүүн сургуулийн эрдмийн зөвлөлийн бодлогод уялдан ажиллах болно.

Хоёр. Профессорын багийн үндсэн чиг үүрэг

2.1. Сургалтын багц цагийн хэмжээнд чиглэлийн дагуу мэргэжлийн хичээл заах, ахисан түвшний сургалтын чанарыг сайжруулах;

2.2. Сургалт, судалгааны ажлын нэгдлийг хангах;

2.3. Судалгааны төсөл боловсруулан санхүүжилтийн эх үүсвэр олох;

2.4. Судалгааны ажлын онолын түвшинг тасралтгүй дээшлүүлэх зарчим баримтлан ажиллах;

2.5. Судалгааг тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд явуулах (Судалгааны тэргүүлэх чиглэлийг СУИС болон бүтцийн сургуулийн хэмжээнд соёл урлагийн судлал шүүмж, боловсрол судлалын хүрээнд салбарын тэргүүлэх чиглэл, СУИС-ийн мастер төлөвлөгөөний зорилттой уялдуулан тодорхойлж, Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлэн батлуулсан байна);

2.6. Судалгааны чиглэлийн дагуу эрдэм шинжилгээний хурал, семинар, симпозиум, түр сургалт зохион байгуулж мэргэжлээ сурталчлах;

2.7. Судалгааны ажлын үр дүнгийн нийгэм, эдийн засгийн үр нөлөөг дээшлүүлэх, хэрэгжүүлэхийн тулд санаачилга гаргах;

2.8. Суралцагчдыг (бакалавр, магистр, докторант) судалгааны ажлын арга барилд сургах, авьяас чадварыг нээн хөгжүүлэх;

2.9. Судалгааны чиглэлийн дагуу сургууль, орон нутаг, улсын болон олон улсын түвшинд олон нийтийн үйлчилгээ үзүүлэх;

2.10. СУИС-ийн дүрэм, журамд заасан бусад чиг үүргийн дагуу ажиллах

Гурав. Профессорын багийн бүтэц, зохион байгуулалт, профессорын сонгон шалгаруулалт, профессорын орон тоо, цагийн ноогдол

3.1. Бүтцийн сургууль нь соёл урлагийн судлал шүүмж, боловсрол шинжлэх ухааны хүрээнд СУИС-ийн мастер төлөвлөгөө, зорилго, зорилт, шалгуур үзүүлэлтэд нийцүүлэн тогтоосон судалгааны тэргүүлэх чиглэл болон улсын захиалгат судалгааны чиглэлийн хүрээнд профессорын багийн зорилтот орон тоог суурь болон хэрэглээний чиглэлүүдээр эрдмийн зөвлөлөөрөө хэлэлцүүлэн тогтооно.

3.2. СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөл нь бүтцийн сургуулиас ирүүлсэн профессорийн багийн тоо, судалгааны суурь санхүүжилтэнд тулгуурлан тухайн жилд шинээр ажиллуулах профессорын багийн боломжит


124

орон тоог тогтооно. Тухайн судалгааны чиглэлээр зөвхөн нэг судалгааны баг ажиллуулах бөгөөд СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөл нь профессорын багийн ахлагчаар ажиллах шаардлагыг бүрэн биелүүлсэн профессорын тоонд нь уялдуулан бүтцийн сургуульд тухайн жилд шинээр ажиллуулах профессорын багийн тоог тогтоож өгнө.

3.3. Нээлттэй сонгон шалгаруулалтаар багийн ахлагчийг шалгаруулна. Багийн ахлагчид нэр дэвшигчийн үйл ажиллагааны хөтөлбөр, төлөвлөгөөг бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, олонхийн саналаар сонгон шалгаруулж СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

3.4. Багийн ахлагч нь СУИС-ийн профессор багшийн албан тушаалын шатлалын профессорын орон тоонд ажиллах ба бүтцийн сургууль нь “СУИС-д профессор багш ажиллуулах журам”-ын дагуу багийн ахлагчийг нэгжийн профессорын боломжит орон тоонд оролцуулан тооцно.

3.5. Багийн ахлагч нь бүтцийн сургуулийн захиралтай 3 жилийн хугацаагаар үр дүнгийн гэрээ байгуулах бөгөөд уг гэрээнд хэвлүүлэх бүтээл, хэрэгжүүлэх судалгааны төсөл, гэрээт ажил, хамгаалуулах магистрант, докторантын тоо болон зохион байгуулах олон улсын хурал, семинар зэргийг нарийн тусгана. Үр дүнгийн гэрээг суурь болон хэрэглээний чиглэлээр ялгавартай хийх ба суурь судалгаанд хэвлүүлэх бүтээлийн тоо (зохиогчийн эрх, патент, эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, ном зэрэг), хэрэглээний судалгаанд эрдэм шинжилгээний үйл ажиллагаагаар сургуульд оруулах орлогын дүнг голлоно.

3.6. Багийн ахлагч нь эрүүл мэндийн болон бусад шалтгаанаар багийн үйл ажиллагааг тасралтгүй 6 сараас дээш хугацаагаар орхих тохиолдолд ахлагчийн үр дүнгийн гэрээг цуцалж, ахлагчийг шинээр сонгох эсвэл багийг татан буулгах асуудлыг бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.

3.7. Багийн ахлагч нь жил бүр ажлын гүйцэтгэлээ бүтцийн сургуулийн захиргааны зөвлөлөөр дүгнүүлэх ба үр дүнгийн гэрээний хугацаа дуусахад биелэлтийг эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлэн нэгдсэн үнэлгээ гаргуулна. Энэ нь түүнийг улируулан томилуулах нөхцөл болно. СУИС болон үндсэн нэгжийн өмнө хүлээсэн үүргээ зохих ёсоор гүйцэтгээгүй багийн ахлагчийг өөрчлөх саналыг бүтцийн сургуулийн захирал үндсэн нэгжийн эрдмийн зөвлөлд тавьж, дүгнэлт гаргуулна. Хангалтгүй үнэлэгдсэн нөхцөлд СУИС-ийн захирал үнэлгээг хүлээж авснаас хойш ажлын тав хоногт багтаан багийн ахлагчаас чөлөөлөх ба ахлагчийг шинээр сонгох эсвэл багийг татан буулгах асуудлыг бүтцийн сургуулийн эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.

3.8. Багийн бүрэлдэхүүний доод хэмжээ:

− профессорын багийн ахлагч;

− дагалдагч багш /эрдмийн зэрэг, цолтой/: 1

− дагалдагч суралцагчид /түүний дотор магистрант, докторант/: 3 байна.

3.9. Багийн ахлагч өөрийн сургалтын үйл ажиллагааны 30 хүртэлх хувийн семинар дадлагын ноогдлыг багийн тэтгэлэг авч байгаа дагалдагч докторантаар заалгаж болно.

3.10. Профессорын багийн бүрэлдэхүүнд бусад үндсэн нэгжийн профессор, багш, судлаачид, суралцагчид гишүүнээр ажиллаж болно. СУИС нь салбар дундын судлаачдын багийн үйл ажиллагааг түлхүү дэмжиж ажиллана.

Дөрөв. Профессорын багийн удирдлага

Багийн ахлагчид тавигдах шаардлага:

4.1. Багийн ахлагч нь СУИС-ийн профессор багш ажиллуулах журамд заасан профессорын албан тушаалд ажиллахад тавих тусгай шаардлага, үзүүлэлтийг бүрэн биелүүлсэн байх;

4.2. Судалгааны үр дүн нь үндэсний болон олон улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн байх /бүтээл нь мэдээллийн санд бүртгэлтэй сэтгүүлд хэвлэгдсэн, эшлэл хийгдсэн/;

4.3. Олон улсын түвшний судалгаа, хамтын ажиллагааны туршлага, түнштэй байх;

4.4. Өөрийн судалгааны чиглэлээр хоёроос доошгүй гадаад хэлийг мэргэжлийн түвшинд хэрэглэдэг байх;

4.5. Магистр, докторын түвшинд мэргэжлийн хичээл заадаг байх;


125

4.6. Зохион байгуулах, багаар ажиллах болон сурган, заах арга зүйн өндөр чадвар туршлагатай байх;

4.7. Судалгааны төсөл хэрэгжүүлдэг, магистрант докторантыг судалгааны ажлаасаа санхүүжүүлдэг бол давуу тал болно.

4.8. Бүтцийн сургууль нь өөрийн онцлогт тохирсон нэмэлт шаардлагатай байж болно.

Багийн ахлагчийн үүрэг: 4.9. Судалгааны гэрээт болон захиалгат төсөл, сэдэвт ажил удирдаж, судалгааны ажлын санхүүжилт бүрдүүлэх;

4.10. Багийн эрдэм шинжилгээний төсвийн хуваарилалт, зарцуулалт, үр ашигт хариуцлага хүлээх;

4.11. Багийн судалгааны ажлын стратеги төлөвлөлтийг боловсруулах;

4.12. Судалгааны ажилд удирдагч, чиглүүлэгч байх;

4.13. Өөрийн багийн сургалт, судалгааны ажлын чанар, үр дүнгийн өмнө бүрэн хариуцлага хүлээх;

4.14. Эрдэм шинжилгээний бүтээл тогтмол хэвлүүлэх;

4.15.Судалгааны холбогдох мэдээллээр судалгааны нэгжийн эрдэм шинжилгээний асуудал хариуцсан ажилтанг хангаж ажиллах;

4.16. Олон нийтийн сонгуульт ажил гүйцэтгэх;

4.17. Багийн гишүүд, суралцагчдад амьдралын туршлагаа хуваалцаж тэдний хүсэл тэмүүллийг дэмжих, зөвлөх;

4.18. Багш болон судлаачийн ёс зүйг чандлан мөрдөж ёс зүй, сахилга батын хувьд үлгэр жишээ байх;

4.19. Багт ажиллаж байгаа судлаачид, багш, суралцагчдын ёс суртахууныг эвдэх аливаа нөхцөлийг гаргуулахгүй байх.

Багийн ахлагчийн эрх: 4.20. Багийн бүрэлдэхүүнд дагалдагч багш, судлаачдыг сонгон шалгаруулах нэр дэвшүүлэх, сонгох;

4.21. Судалгааны ажил эхлүүлэх суурь зардлаар хангагдах;

4.22. Үндсэн нэгжээс төсөвт тусгагдсан хэмжээнд эрдэм шинжилгээний тодорхой санхүүжилт авах;

4.23. Судалгааны ажил гүйцэтгэх гэрээнд өөрөөр заагаагүй тохиолдолд судалгааны ажлын санхүүжилтээс багийн магистрант, докторантыг цалинжуулах;

4.24. Багийн судалгааны ажлын төсвийн хуваарилалт хийх, зарцуулалтанд хяналт тавих;

4.25. Судалгааны ажил гүйцэтгэх орчин, нөхцөлөөр хангагдах (боломжийн хүрээнд);

4.26. Багийн гишүүдтэй судалгааны хариуцлага, үр дүнгийн гэрээ хийх;

4.27. Багийн гишүүдийн урамшууллын цалинг хуваарилах;

4.28. Багийн гишүүдэд сахилгын шийтгэл ноогдуулах санал гаргах.

Тав. Цалингийн сүлжээ, санхүүгийн эрхийн хязгаар

5.1. Профессорын багийн ахлагч болон гишүүдийн цалинг профессор, багшийн албан тушаалын шатлалтай нь уялдуулан СУИС-д мөрдөж буй цалингийн сүлжээгээр тогтооно.

5.2. Профессорын багийг шинээр байгуулахад зориулж нэг удаа судалгааны суурь зардлаар санхүүжүүлэх бөгөөд энэ санхүүжилтийн хэмжээ нь СУИС-ийн төвлөрсөн сангийн зардлын төсөвт тусгагдах ба цалинд зарцуулах хэмжээг гэрээгээр зохицуулна.

5.3. Бүтцийн сургууль нь жил бүр профессорын багийн үйл ажиллагаанд зориулж тодорхой зардлыг эрдэм шинжилгээний зардлын төсөвт тусгана.

5.4. СУИС-ийн эрдэм шинжилгээний төвлөрсөн дансаар дамжин санхүүжсэн гэрээт болон захиалгат


126

төсөл, сэдэвт ажлын зарцуулалтыг багийн ахлагч нь СУИС-ийн эрдэм шинжилгээ хариуцсан албаар хянуулан гэрээний дагуу захиран зарцуулна. Бүтцийн сургууль болон СУИС-аас санхүүжүүлсэн эсвэл бүтцийн сургуулийн дансаар дамжин санхүүжсэн гэрээт болон захиалгат төсөл, сэдэвт ажлын зарцуулалтыг багийн ахлагч бүтцийн сургуулийн захиралтай хийсэн гэрээний дагуу хянуулан захиран зарцуулна.

5.6. Судалгааны ажлын нийт мөнгөн дүнгээс СУИС болон бүтцийн сургуульд оруулах орлогыг “СУИС-ийн судалгааны үйл ажиллагааг дэмжих “Судалгааны сан” бүрдүүлэхэд баримтлах журам”-ын дагуу шийдвэрлэнэ.

---ооОоо---


127

Захирлын 2014 оны 9 дүгээр сарын 10-ны өдрийн

А/204 дүгээр тушаалын хавсралт

СУИС-ИЙН СУДАЛГААНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ДЭМЖИХ“СУДАЛГААНЫ САН” БҮРДҮҮЛЭХЭД БАРИМТЛАХ ЖУРАМ


1.1. Энэхүү журмын зорилго нь СУИС-ийн судалгааны үйл ажиллагааг дэмжих “Судалгааны сан”-г бүрдүүлэхэд шаардлагатай хуримтлалыг хэрэгжүүлж буй төслүүдээс шимтгэл тооцох замаар бий болгох, зарцуулахтай холбоотой харилцааг зохицуулахад оршино.

1.2. “Төсөл” гэдэгт СУИС-ийн судлаач, суралцагчдын оролцон, хэрэгжүүлж буй дараах үйл ажиллагааг ойлгоно. Үүнд:

1.2.1. Улсын захиалгат (сэдэвт ажил, төсөл, инновацийн төсөл, зэхэц ажил);

1.2.2. Олон улсын байгууллагын санхүүжилттэй төсөл, хөтөлбөр;

1.2.3. Гадаадын их сургууль, эрдэм шинжилгээний байгууллагатай хамтарсан эсвэл нэг талын санхүүжилттэй төсөл, хөтөлбөр;

1.2.4. СУИС-ийн дотоод төсөл;

1.2.5. Дотоодын үйлдвэр, аж ахуйн байгууллагатай хамтарсан эсвэл нэг талын санхүүжилттэй төсөл, гэрээт ажил.

1.3. Шинжлэх ухаан, технологийн сан (ШУТС) хүлээн зөвшөөрснөөс бусад тохиолдолд, энэ журам нь ШУТС-гийн санхүүжилттэй сэдэвт ажил, төслүүдэд хамаарахгүй.

Хоёр. Судалгааны үйл ажиллагааг дэмжих “Судалгааны сан”-гийн хуримтлал бүрдүүлэх

1.1. Хуримтлалыг СУИС-ийн судалгааны мэдээллийн санд бүртгэгдсэн төслүүдээс шимтгэл тооцох замаар бүрдүүлэх бөгөөд шимтгэлийг тогтоохдоо дараах зарчмыг баримтална. Үүнд:

1.1.1. Төслийн нийт төсвийн 10 хувиар тооцно.

1.1.2. Шимтгэлийн хувийн талаар төслийн гэрээнд тусгай заалттай бол гэрээний дагуу тооцно.

1.1.3. СУИС-ийн дотоод төслүүдээс шимтгэл тооцохгүй.

1.2. Тухайн төслийн шимтгэлийн 50 хувийг бүтцийн сургуульд нь шилжүүлж болно.

Гурав. Хуримтлалын хуваарилалт ба зарцуулалт1.1. Зарцуулалт нь тухайн жилийн “Судалгааны сан”-гийн хуримтлалын 70 хувиас хэтрэхгүй байна.

1.2. Хуримтлалыг дараах хэлбэрээр зарцуулна.

1.2.1. СУИС-ийн дотоод төслийг санхүүжүүлэх;

1.2.2. Профессорын багийн судалгааны суурь зардлыг санхүүжүүлэх, дагалдагч суралцагчдад тэтгэлэг олгох;

1.2.3. СУИС-ийн нэрэмжит грант, тэтгэлгийг суралцагчдын эрдэм шинжилгээний ажлыг дэмжих урамшуулах зорилгоор олгох.

1.3. Тухайн жилд зарцуулах “Судалгааны сан”-гийн төсвийг Эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн дэд захирал СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж, захиран зарцуулна.


128

1.4. Бүтцийн сургуульд хуваарилагдсан шимтгэлийг тухайн сургууль эрдмийн зөвлөлөөрөө хэлэлцүүлэн, зөвхөн эрдэм шинжилгээ, инновацийн үйл ажиллагааг дэмжих зориулалтаар зарцуулна.

Дөрөв. Зарцуулалтын гүйцэтгэлийн хяналт1.1. “Судалгааны сан”-гийн зарцуулалтын тайланг Эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн дэд захирал жилд 1 удаа

Захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцүүлнэ.

1.2. Тухайн төслийн шимтгэлийг уг төслийг хэрэгжүүлж буй судлаач, судалгааны багаас сургуульд оруулсан орлогод тооцно.

1.3. Сургуульд оруулсан орлогыг профессорын багийн ахлагчийн хувьд үр дүнгийн гэрээний биелэлтэнд, бусад профессор, багшийн хувьд “СУИС-ийн багшийн орон тоо, ажлын үнэлгээний журам”-ын дагуу эрдэм шинжилгээний ажлын ноогдолд тус тус тооцно.

---ооОоо---


129

Захирлын 2012 оны 6 дугаар сарын 11-ний өдрийн


СУИС-Д ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭ, СУРГАЛТ, УРАН БҮТЭЭЛ, СОЁЛЫН ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ТӨВ БАЙГУУЛЖ АЖИЛЛУУЛАХ ЖУРАМ

Нэг. Ерөнхий зүйл1.1. Монгол Улсын Шинжлэх ухаан, технологийн тухай хууль, Монгол Улсын Соёлын тухай

хууль, СУИС-ийн дүрмийг үндэслэн тус их сургуульд эрдэм шинжилгээ, сургалт, уран бүтээл, соёлын үйлдвэрлэлийн төв байгуулах, түүний үйл ажиллагааны үндсэн зарчмыг тодорхойлох, түүнтэй холбогдон үүсэх харилцааг зохицуулахад энэхүү журмыг мөрдөнө.

1.2. СУИС-ийн бүрэлдэхүүнд Эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, туршилт, зохион бүтээх ажил эрхлэх, их сургууль, байгууллагуудын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, үйлдвэрлэл, үйлчилгээ зохион байгуулах зорилготой, тодорхой чиглэлийн Эрдэм шинжилгээ, сургалт, уран бүтээл, соёлын үйлдвэрлэлийн төв (Цаашид Төв гэнэ) байгуулж ажиллуулна.

1.3. Төв нь улсын захиалгат төсөл, соёл, урлагийн болон бусад байгууллагын гэрээт ажил болон гадаадтай хамтарсан төсөл, уран бүтээл, судалгааны ажил гүйцэтгэх, мэргэшүүлэх сургалт явуулах, инновацийг хөгжүүлэх зорилго бүхий нэгж байна.

1.4. Төвийн санхүүжилт нь өөрийн үйл ажиллагааны орлого, гадаад дотоодын төсөл хөтөлбөр, хандив, тусламж, хууль тогтоомжоор зөвшөөрөгдсөн бусад орлогоос бүрдэнэ.

1.5. Төв нь Судалгаа, сургалт, зөвлөгөө өгөх төвийн чиглэлээр байгуулагдаж болохоос гадна студи, продакшн, театр, хамтлаг хэлбэрээр ажиллаж болно.

Хоёр. Төв байгуулах2.1. СУИС-ийн захиргаа, нэгж байгууллагууд болон багш, судлаачдын санаачилгаар бүрэлдэхүүн сургууль, профессорын баг, тэнхимийг түшиглэн Төв байгуулж ажиллуулна.

2.2. Үүсгэн байгуулагчид Төв байгуулах хүсэлтээ түшиглэсэн сургуулийнхаа Эрдмийн зөвлөлийн шийдвэр, төвийн дүрмийн хамт ЭШИГ, ХАГ-т ирүүлж СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэн Захирлын тушаалаар шийдвэрлүүлнэ.

2.3. Төвд СУИС-ийн эрдэм шинжилгээ, сургалт, үйлдвэрлэлийн байгууллагын бүртгэлийн гэрчилгээг 4 жилийн хугацаагаар олгоно.

Гурав. Төвийн эрх

3.1. Эрдэм шинжилгээ, сургалт, уран бүтээл, соёлын үйлдвэрлэлийн чиглэлээр хамтран ажиллах, төсөл хэрэгжүүлэх, эрдэм шинжилгээний хурал, зөвлөгөөн, концерт, наадам, уралдаан тэмцээн, үзэсгэлэн зохион байгуулах, оролцох; соёлын үйлдвэрлэл эрхлэх, судалгаа, уран бүтээлийн ажлын үр дүнг мэдээлэх, харилцан мэдээлэл солилцох зэрэг хамтын ажиллагааг гэрээний үндсэн дээр бие даан явуулах.

3.2. Шинжлэх ухаан, технологийн болон , инновацийн төсөл, суурь болон хавсарга судалгаа гүйцэтгэх шалгаруулалтад оролцох, Соёл, урлагийг хөгжүүлэх сангаас зарласан төсөл, Монгол Улсын болон олон улсын хэмжээнд хэрэгжих төсөл, зорилтот хөтөлбөрүүдэд оролцож ажиллах, холбогдох чиглэлээр зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх.

3.3. Төв нь өөрийн нэр, албан бичгийн хэвлэмэл хуудас (бланк), тамга, тэмдэг, хэрэглэх бөгөөд түшиглэсэн сургуулийнхаа Банкны дансанд туслах (субданс) данс нээлгэн ашиглах.

3.4. Төв өөрийн үйл ажиллагааны үр дүнд бий болсон орлогынхоо 75 хувийг өөрөө захиран зарцуулах.

3.5. Үндсэн үйл ажиллагаандаа зайлшгүй шаардлагатай тусламж дэмжлэгийг СУИС-ийн нэгж байгууллагуудаас авах.


130

3.6. Эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, соёлын үйлдвэрлэлийн багаж хэрэгслийг СУИС болон гадны байгууллагаас гэрээний үндсэн дээр авч ашиглах, ашиглуулах.

Дөрөв. Төвийн үүрэг4.1. Дэлхийн соёл урлагийн зах зээл дээр өрсөлдөх чадвартай бүтээл үйлдвэрлэх, шинжлэх ухааны

аргачлал, технологи боловсруулах, их сургууль-байгууллагын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, инноваци хэрэгжүүлэх.

4.2. Урлагийн шинэ урсгал чиглэл хөгжүүлэх, соёл урлагийн судлал, шүүмж хөгжүүлэх чиглэлд идэвх санаачилгатай ажиллах.

4.3. Гадаад, дотоодын байгууллагуудтай байгуулсан гэрээ, баталсан төлөвлөгөөгөөр хүлээсэн үүргээ хугацаанд нь биелүүлэх бүх талын арга хэмжээ авч ажиллах.

4.4. Төвийн жил бүр хийж гүйцэтгэх ажлын төлөвлөгөөг түшиглэсэн сургуулийн захирал батлан хэрэгжүүлэхийн хамт тайлан, гүйцэтгэлийг ЭШИГ, ХАГ-т ирүүлж байх.

4.5. Төв СУИС-ийн хэмжээнд мөрдөгдөх, санхүүгийн болон захиргааны журам дүрэм мөрдөж ажиллах.

4.6. Төв нь бакалавр, магистр, докторын сургалт, дадлагын ажилд түшиглэсэн профессорын баг, тэнхимээр дамжин оролцох.

4.7. Төвийн үйл ажиллагааны хөтөлбөр, төлөвлөгөөг боловсруулах, түүний биелэлтийг зохион байгуулахад шаардагдах бүртгэл, тооцоо, судалгаа, хяналт шалгалтын холбогдолтой мэдээг баталсан маягтын дагуу гаргах, байгууллагын нэгдсэн бүртгэл тооцоог хариуцан гаргах.

Тав. Төвийн удирдлага, зохион байгуулалт5.1. Төвийн захирлыг СУИС-ийн захирал, түшиглэсэн бүрэлдэхүүн сургууль, хүрээлэнгийн

удирдлагатай зөвшилцөн томилж ажиллуулна.

5.2. Төв дотоод үндсэн бүтэц, цалингийн сүлжээгээ өөрөө тодорхойлж, бүрэлдэхүүн сургууль хүрээлэнгийн захирлаар батлуулж ажиллана.

5.3. Төв улсын төсөв, ажил үйлчилгээний төлбөр, эрдэм шинжилгээний төсөл, сургалт, уран бүтээлийн болон өөрийн үйл ажиллагааны бусад орлого, эх үүсвэрээр санхүүжиж ажиллана.

5.4. Төвийн ажил, үйлчилгээ, үр дүнгийн үзүүлэлтийг СУИС-ийн үндсэн нэгж болох түшиглэсэн профессорын баг, тэнхимийн ажилтай давхцуулахгүйгээр төлөвлөж, тусгайлан дүгнэж байна.

5.5. Төвийг үүсгэн байгуулагчдын саналаар болон СУИС-ийн захиргааны санаачилгаар татан буулгана

Зургаа. Бусад

6.1. Бүрэлдэхүүн сургууль, профессорын баг, тэнхимүүд Төвийн үйл ажиллагаанд бүх талын тусламж дэмжлэг үзүүлж, ажиллах нөхцөл боломжоор хангаж ажиллана.

6.2. Улсын болон СУИС-ийн хөрөнгө оруулалтаар байгуулсан лаборатори, үйлдвэрлэл, урлалын тоног төхөөрөмж, багаж хэрэгслийг бусдад худалдахыг хориглоно.

6.3. Төвийн үйл ажиллагааны хүрээнд боловсруулсан оюуны бүтээлийн өмчлөгч нь СУИС байна.

---ооОоо---


131


өдрийн А/128 дугаар тушаалын хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН“ХАРЗТАЙ” ЭКО ЗУСЛАНГИЙН ДОТООД ЖУРАМ


1.1 Энэхүү журмаар Соёл урлагийн их сургуулийн “Харзтай” эко зуслан /цаашид зуслан гэх/-ийн ажилтан, амрагч, багш, оюутны зусланд дадлага хийх, амрах үеийн харилцааг зохицуулна.

1.2 Энэхүү журмын зорилго нь зуслангийн эрүүл ахуй, аюулгүй байдлыг хангах, ажилчдын ажил үүрэг, цагийн хуваарь, дадлагажигч оюутан, амрагчдын таатай орчинг бүрдүүлэхэд чиглэж, Зуслангийн менежерийн удирдлагын дор ажиллагчид хамаарна.

1.3 Энэхүү журмыг дээрх үйл ажиллагаанд оролцогч бүх тал чандлан мөрдөх үүрэгтэй.

Хоёр. Ерөнхий зохицуулалт2.1Зуслангийн байранд архи, согтууруулах ундаа хэрэглэхийг хатуу хориглоно.

2.2 Байгаль орчинг бохирдуулахгүй, гал, усны аюулаас бүх нийтээр сэрэмжилж шаардлагатай зөвлөмжийг зуслангийн ажилчид нийт амрагч, оюутанд өгч байна.

2.3 Байшин бүрт галын аюулгүй ажиллагааг ханган шаардлагатай багаж, галын хор байрлуулсан байна.

2.4 Оюутан, амрагчдад үйлчлэх Зуслангийн зоогийн газрын цагийн хуваарь

№ Төрөл Цаг Тайлбар

1 Өглөөний цай 09:00-09:30 Хөнгөн цай, тараг

2 Өдрийн хоол 13:00-14:00 I, II хоол, уух зүйл

3 Үдийн цай 16:00-16:30 Хөнгөн цай, тараг

4 Оройн хоол 18:30-19:30 I эсвэл II хоол, уух зүйл

Гурав. Ажилчдын эрх, үүрэг 3.1. Ажилчид нь ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажил үүрэг гүйцэтгэх бөгөөд ажлын байранд ажлын хувцас өмсөх ба үйлчлүүлэгч, багш, оюутантай соёлтой харьцаж ажиллана.

3.2. Ажлын байрны аюулгүй ажиллагаа болон хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагааны журам, галын аюулгүй ажиллагааны журамтай танилцсан байх ба түүнийг биелүүлж ажиллана.

3.3. Зуслангийн үйл ажиллагааны талаар байнгын мэдээллийг СУИС-ийн захирал, дэд захирал, газрын дарга, аж ахуйн менежер нарт өгч, гарсан зөрчил, шаардлагатай асуудлыг уламжилж шийдвэрлүүлж байна.

3.4. Зуслангийн байр, өрөө тасалгаанд гадны хүн нэвтрүүлэх, өрөө тасалгааны түлхүүр, эд хогшлыг зөвшөөрөлгүйгээр бусдад дамжуулахыг хориглоно.

3.5. Бэлнээр орсон орлогыг баримт, гарын үсгээр баталгаажуулан Санхүү, эдийн засгийн газартай тооцоо хийнэ.

3.6. Шүршүүр ашиглах цагийн хуваарь гаргаж, мөрдөж ажиллана.

3.7. Хэрэглээний бараа, материал, хоол хүнс шаардагдах эд зүйлийг захиалахдаа захиалгын жагсаалт


132

гарган зуслангийн менежерийн гарын үсгээр баталгаажуулан захиалж байна.

3.8. Өөр өөрийн хариуцсан тоног төхөөрөмжийг хэрэглэж дууссан бол унтрааж, бүрэн бүтэн байдлыг хариуцаж ажиллана. Хэрэв эвдрэл, гэмтэл гарсан тохиолдолд цаг алдалгүй мэдээлж зөрчлийг арилгаж ажиллана.

3.9. Дадлагажигч оюутан болон амрагчдад ариун цэврийн шаардлага хангасан бүрэн бүтэн бараа материал, эд хогшил, тоног төхөөрөмж хүлээлгэн өгч, бүрэн бүтэн байдлыг шалгаж хүлээж авна. Хэрэв эвдэрсэн, урагдсан дутаасан тохиолдолд тухай бүр арга хэмжээ авч хариуцсан эзнээр хохирлыг барагдуулах ба цаг тухайд нь арга хэмжээ аваагүй бол хохирлыг өөрөө хариуцна.

3.10. Аж ахуйн ажилтан усны бойлурын хэвийн ажиллагааг байнга шалгаж байна.

3.11. Ажилтан зайлшгүй хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар чөлөө авах бол бичгээр өөрийн дээд удирдлагад мэдэгдэж зөвшөөрөл авна.

3.12. Ажилтан өвчтэй байсан тохиолдолд хуулийн дагуу зохицуулагдана.

3.13. Ажилтанг ажлын үр дүн, өгсөн үүрэг даалгавар биелүүлсэн байдал зэргийг харгалзан үзэж урамшуулж болно.

Дөрөв. Оюутны эрх, үүрэг4.1. Оюутан нь сургалтын дадлага хийх тухай гэрээгээр хүлээсэн үүрэг болон энэхүү журмыг

мөрдөнө.

4.2. Гал, усны болзошгүй болон гэнэтийн аюулаас урьдчилан сэргийлэн, ганцаараа ой мод, гол ус руу явахгүй байна.

4.3. Дадлагын удирдамжийн дагуу ажиллаж, мэргэжлийн мэдлэг, чадвараа дээшлүүлнэ.

4.4. Зуслангийн цахилгаан, цэвэр усны хэрэглээ, эд хогшилд өөриймсөг, хэмнэлттэй хандана.

4.5. Зуслангийн хоол, үйлчилгээний талаарх гомдлыг дадлага удирдагч багш, зуслангийн менежерт гаргаж шийдвэрлүүлнэ.

4.6. Өдөр тутмын өрөөний ариун цэвэр, усанд орох газрыг ашигласны дараах цэвэрлэгээг оюутан өөрөө хийнэ.

Тав. Багшийн эрх, үүрэг5.1. Багш нь хариуцсан оюутнуудаа дадлагын хугацаанд анхаарч, болзошгүй аюул гарахаас

урьдчилан сэргийлж ажиллана.

5.2. Дадлагын удирдамжийн дагуу оюутныг чиглүүлж заавар зөвлөгөө өгч мэргэжлийн мэдлэг чадвар эзэмшихэд нь дэмжиж ажиллана.

Зургаа. Амрагчийн эрх, үүрэг6.1. Амрагч нь эрүүл ахуйд нийцсэн хоол хүнсээр үйлчлүүлэх, ариун цэврийн шаардлага хангасан

бүрэн бүтэн бараа материал хэрэглэх бөгөөд үүнийг шаардах эрхтэй.

6.2. Зоогийн газар, шүршүүрээр цагийн хувиарийн дагуу үйлчлүүлнэ.

6.3. Зуслангийн байр, өрөө тасалгаа, эд хогшлыг ариг гамтай ашиглаж амралтын хугацаа дууссан бол бүрэн бүтэн байдлыг шалгуулж хүлээлгэн өгнө.

Бусад зүйл7.1. Энэхүү журамд нэмэлт өөрчлөлт оруулах, дахин боловсруулах асуудлыг СУИС-ийн

Захиргааны зөвлөлийн хурлаар шийдвэрлэнэ.

7.2. Энэхүү журамтай холбоотой үүсэх харилцааг Хууль, бусад дүрэм журмаар зохицуулна.

---ооОоо---


133



.

СУИС-ИЙН “ХҮНДЭТ ДОКТОР”, “ХҮНДЭТ ПРОФЕССОР”ЦОЛ ОЛГОХ ЖУРАМ


1.1. СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөл нь СУИС-ийн “Хүндэт доктор”, “Хүндэт профессор” цол олгохтой холбоотой харилцааг энэхүү журмаар зохицуулна.

1.2. “Хүндэт доктор”, “Хүндэт профессор” цол нь СУИС-ийн тэргүүн дээд шагнал байна.

1.3. Хүндэт цол олгоход тухайн хүний шинжлэх ухааны болон соёл урлагийн салбарт гарамгай бүтээл туурвисан, язгуур урлаг, биет бус соёлыг өвлүүлэн үлдээж эрдмийн шавь сургууль үүсгэн бий болгоход дорвитой хувь нэмэр оруулсан, улс хоорондын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд болон хүн төрөлхтний тусын тулд оруулсан хувь нэмэр зэргийг харгалзан үзнэ.

Хоёр. Цол олгох болзол

2.1. “Хүндэт доктор” цолыг дараах болзол хангасан гадаад, дотоодын хүмүүст олгоно. Үүнд:

2.1.1. Дэлхий дахины хэмжээнд гавьяатай үйл хэрэг бүтээсэн

2.1.2. Шинжлэх ухаан, мэргэжлийн урлагийн хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан

2.1.3. Үндэсний соёл урлагийг хөгжүүлэхэд дорвитой хувь нэмэр оруулсан

2.1.4. Дээд боловсролын сургалтын өөрчлөлт, шинэчлэлд онцгой хувь нэмэр оруулсан

2.1.5. СУИС-ийн хөгжилд бодитой хувь нэмэр оруулсан

2.2. “Хүндэт профессор” цолыг дараах болзол хангасан гадаад, дотоодын хүмүүст олгоно. Үүнд:

2.2.1. Соёл, урлагийн шинжлэх ухааныг тус сургуульд хөгжүүлж, шавь сургалт бий болгосон.

2.2.2. Соёл, урлагийн шинжлэх ухааны чиглэлээр үндэсний эрдэмтэн, судлаач бэлтгэсэн.

2.2.3. Тус сургуулийн хөгжилд оюуны болон материаллаг хувь нэмэр оруулсан.

2.2.4. Тус сургуульд 15 жилээс дээш жил багшилсан, эрдмийн шавь сургууль үүсгэн бий болгосон, сургалтын материаллаг баазыг бэхжүүлэхэд хувь нэмэр оруулсан.

Гурав. Хүндэт цолд нэр дэвшүүлэх3.1. Нэр дэвшүүлэх:

3.1.1. Төр засгийн урилгаар айлчилж буй гадаадын нэр хүндтэй төрийн тэргүүн, өндөр албан тушаалтны хувьд төр засгийн холбогдох байгууллагаас гаргасан санал

3.1.2. Манай оронд айлчлахаар төлөвлөж буй өндөр албан тушаалтны талаар СУИС-ийн удирдлагаас гаргасан санал

3.1.3. Нобелийн шагналт эрдэмтэд, нэрт хүмүүс, СУИС-д бодитой хувь нэмэр оруулсан гадаадын хүмүүсийн талаар СУИС-ийн удирдлага, салбар сургуулиудаас гаргасан санал

3.1.4. Монгол Улсын нэр хүнд бүхий төрийн өндөр албан тушаалтан, эрдэмтэд, бизнесийн хүрээний хүмүүсийн талаар СУИС-ийн удирдлага, салбар сургуулиас гаргасан санал

3.2. Нэр дэвшүүлэх энэ журмын 3.1.1 –д зааснаас бусад тохиолдолд Эрдэм шинжилгээ, инновацийн газарт Эрдмийн зөвлөлийн хурал болохоос нэг сарын өмнө ирүүлнэ.


134

Дөрөв. Хүндэт цол олгох асуудлыг хэлэлцэх4.1. Хүндэт цолд нэр дэвшүүлэх хүсэлт гаргасан этгээд дараах бичиг баримт бүрдүүлнэ.

- Тухайн нэр дэвшигчийн товч намтар

- Товч танилцуулга

- Үндэслэл

4.2. Хүндэт цолд нэр дэвшүүлсэн материалд Эрдэм шинжилгээ, инновацийн газар магадлан хийж, зохих шаардлага хангасан гэж үзвэл Эрдмийн зөвлөлийн дэргэдэх Эрдмийн ба Хүндэт цолны зөвлөлөөр авч хэлэлцүүлж, холбогдох шийдвэр гаргуулна.

4.3. Шийдвэрийг Эрдмийн зөвлөлийн хуралд Эрдмийн ба Хүндэт цолны зөвлөлийн дарга танилцуулж шийдвэрлүүлнэ. Эрдмийн зөвлөлийн гишүүд оруулсан саналыг ил санал хураалтаар шийдвэрлэнэ.

Тайлбар: Шаардлагатай үед гадаадын иргэнд хүндэт цол олгох саналыг Захирал, холбогдох дэд захирал, ЭШИГ-ын дарга, Эрдмийн ба Хүндэт цолны зөвлөлийн дарга нар хэлэлцэж, шуурхай шийдвэр гаргана.

Тав. Хүндэт цол олгох үйл ажиллагаа5.1. Захиргааны болон Эрдмийн зөвлөлийн хурал, холбогдох арга хэмжээний хурал дээр цолыг

гардуулна.

5.2. Цол гардуулах ёслол хэмжээ дараах дэгийн дагуу болно.

- Нээлт

- Эрдмийн зөвлөлийн шийдвэр танилцуулах- холбогдох дэд захирал

- Хүндэт цолтонг танилцуулах-холбогдох дэд захирал

- Хүндэт цолтонд диплом гардуулах- захирал

- Хүндэт цолтонд хадаг, мөнгөн аягатай сүү барих

- Хүндэт цолтонд цэцэг барих

- Хүндэт цолтонд баяр хүргэж үг хэлэх

- Хүндэт цолтон үг хэлэх

- Хаалт

5.3. Хүндэт цолтны танилцуулга, ёслолын ажиллагааны урилга, хөтөлбөр хэвлэж тараана.

5.4. Хүндэт цол олгох ёслолтой холбогдон гаргах зардлыг дэвшүүлсэн сургууль, байгууллага хариуцах бөгөөд зардлыг их сургуулийн жилийн төсөвт тусгаж байна.

Зургаа. Хүндэт цолны хүндэтгэл6.1. СУИС-ийн Хүндэт доктор дараах хүндэтгэл хүртэнэ.

6.1.1. Гадаадын иргэн:

- СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн хүндэт гишүүн байна.

- СУИС-ийн нэрийг гадаадад сурталчлах, таниулах эрхтэй

- СУИС-ийн нэрийг өөрийн нийтлэлд ашиглах

- СУИС-ийн гадаадын байгууллага, сонирхогч этгээдийг холбож өгөх

6.1.2. Монгол Улсын иргэн:

- СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн хүндэт гишүүн байна.

- СУИС-ийг сурталчлах, таниулах, гадаад дотоодын байгууллага, хувь хүмүүстэй холбоо хэлхээ тогтооход туслах эрхтэй.


135

- СУИС-иас жилд нэг удаа тэтгэлэг авна. Тэтгэлгийн хэмжээг Захиргааны зөвлөлөөр тогтоож баталж байна. Энэ хүндэтгэл төрийн өндөр албан тушаалтанд хамаарахгүй.

6.2. СУИС-ийн Хүндэт профессор дараах хүндэтгэл хүртэнэ.

Гадаадын иргэн:

- СУИС-ийн нэрийг гадаадад сурталчлах, таниулах эрхтэй

- СУИС-ийн нэрийг өөрийн нийтлэлд ашиглах

- СУИС-тай гадаадын байгууллага, сонирхогч этгээдийг холбож өгөх

Монгол Улсын иргэн:

- СУИС-ийг сурталчлах, таниулах, холбоо хэлхээ тогтооход туслах эрхтэй.

- Бүтээлээ хэвлүүлэхэд нэг удаа СУИС-иас санхүүгийн дэмжлэг үзүүлнэ.

---ооОоо---


136



СУИС-ИЙН ДЭД ПРОФЕССОР, ПРОФЕССОР ЦОЛ ОЛГОХ ЖУРАМНэг. Ерөнхий зүйл

1.1. Энэхүү журмыг БСШУ–ны Сайдын 2003 оны 3 дугаар сарын 25-ны өдрийн 87 тоот тушаалаар баталсан “Профессор, дэд профессор цол олгох үлгэрчилсэн журам”-ыг баримтлан боловсруулсан бөгөөд СУИС-ийн профессор, дэд профессор цол олгох харилцааг зохицуулна.

1.2. СУИС-д уригдан ирж багшилж байгаа гадаадын иргэнд болон хавсран ажиллаж байгаа хүмүүст энэхүү журмын шаардлага, шалгуур үзүүлэлтийг баримтлан профессор, дэд профессор цол олгож болно. Багшилсан хугацаанд хавсран ажилласан болон цагаар багшилсан хугацааг тооцно.

1.3. БСШУЯ–наас батлан гаргасан дээрх үлгэрчилсэн журмын “Сургалтын байгууллага нь өөрийн онцлогийг харгалзан профессор, дэд профессор цол олгох шаардлага, шалгуур үзүүлэлтийг дээшлүүлэх, тодорхой шаардлага, үзүүлэлт нэмж тусгаж болно” гэсэн заалтыг үндэслэн урлагийн чиглэлийн багш нарын бүтээлийн онцлогийг харгалзан нөхцөлт шалгуурыг нэмж тусгасан болно.

1.4. Эрдмийн зэрэг цол олгох дээд зөвлөл (хуучнаар)-ийн олгосон цолыг СУИС-д хүлээн зөвшөөрнө.

Хоёр. Профессор, дэд профессор цол олгох болзол2.1. Дэд профессор цолд нэр дэвшигч дор дурдсан нийтлэг шаардлага, шалгуур үзүүлэлтийг

хангасан байна. Үүнд:

2.1.1. Үндсэн шалгуур: 2.1.1.1. Докторын зэрэгтэй /докторын зэрэг хамгаалаагүй уран бүтээлч багшийн хувьд энэ журмын

2.1.2-т заасан болзлыг бүгдийг хангасан байх/

2.1.1.2. Дээд боловсролын сургалтын байгууллагад профессор, дэд профессорын болон удирдах албан тушаалд 3-аас доошгүй жил үр бүтээлтэй ажиллаж байгаа;

2.1.1.3. Багшлах болон эрдэм шинжилгээний ажлыг 10-аас доошгүй жил хийсэн, үүнээс 5-аас доошгүй жил нь дээд боловсролын сургалтын байгууллагад багшилсан;

2.1.1.4. Ганц сэдэвт зохиол, их, дээд сургууль, коллеж, ЕБС-д зориулсан сурах бичиг, гарын авлага гурваас цөөнгүйг бичиж нийтлүүлсэн (Тайлбар: сурах бичиг орчуулсан бол гарын авлага бичсэнтэй дүйцүүлж болно);

2.1.1.5. Эрдэм шинжилгээний бүтээл 15-аас доошгүйг нийтлүүлсэн, зэрэг хамгаалснаас хойш 5-аас доошгүй бүтээл нийтлүүлсэн(Тайлбар: Олон улсын хэмжээний эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд 5-аас цөөнгүй эрдэм шинжилгээний бүтээл нийтлүүлсэн бол нийт тоо заавал 15 байхыг шаардахгүй);

2.1.1.6. Багшийн аттестатчлалаар сургах ур чадварын хувьд тогтмол өндөр үнэлгээ авсан, сургалтын агуулга, арга зүйг боловсронгуй болгох, шинэчлэх талаар идэвх санаачилга гаргасан;

2.1.1.7. 5-аас цөөнгүй магистрын болон докторын ажил удирдаж хамгаалуулсан;

2.1.1.8. Урлагийн чиглэлийн багш нарын туурвисан зарим урлагийн бүтээлийг эрдэм шинжилгээний бүтээлд тооцож болно.

2.1.2.Нөхцөлт шалгуур: - Улсын алдар цолтой: Ардын жүжигчин/МУАЖ/, Ардын зураач /МУАЗ/, Монгол Улсын гавьяат

жүжигчин /МУГЖ/, Монгол Улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн /МУУГЗ/цолтой;

- Олон улсын болон улсын чанартай үзэсгэлэн, уралдаан, фестивальд оролцож шагнал хүртсэн (зэрэглэлийг харгалзана);

- Шавь нараас нь 2-оос цөөнгүй хүн улсын алдар цол хүртсэн, олон улсын болон улсын чанартай


137

үзэсгэлэн, уралдаан фестивальд оролцож шагнал хүртсэн (зэрэглэлийг харгалзана);

- СУИС-д шавь сургалтыг үндэслэсэн.

2.2. Профессор цолд нэр дэвшигч дор дурдсан нийтлэг шаардлага, шалгуур үзүүлэлт хангасан байна. Үүнд:

2.2.1. Дэд профессор цол хүртээд 1-ээс доошгүй жил болсон;

2.2.2. Дээд боловсролын сургалтын байгууллагад профессорын болон удирдах албан тушаалд 3-аас доошгүй жил үр бүтээлтэй ажиллаж байгаа;

2.2.3. Багшлах болон эрдэм шинжилгээний ажлыг 15-аас доошгүй жил хийсэн, үүнээс 8-аас доошгүй жил нь дээд боловсролын сургалтын байгууллагад багшилсан;

2.2.4. Нэг сэдэвт зохиол, сурах бичиг, гарын авлага 3-аас доошгүйг бичиж нийтлүүлсэн;

2.2.5. Эрдэм шинжилгээний бүтээл 30-аас доошгүйг нийтлүүлсэн үүнээс 8-аас доошгүй нь докторын зэрэг хамгаалснаас хойш(Тайлбар: Олон улсын хэмжээний эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд 10-аас цөөнгүй эрдэм шинжилгээний бүтээл нийтлүүлсэн бол нийт тоо заавал 30 байхыг шаардахгүй);

2.2.6. Мэргэжлийн дагуу шавь сургалтын үндэс суурь бэлтгэж 2-оос доошгүй хүний эрдэм шинжилгээний ажлыг удирдаж зөвлөн докторын (Ph.D) зэрэг хамгаалуулсан, 10-аас доошгүй магистрын судалгааны ажлыг удирдаж төгсгөсөн эсхүл энэхүү журмын 2.2.8- д заасан болзол хангасан байх,

2.2.7. Урлагийн чиглэлийн багш нарын туурвисан урлагийн зарим бүтээлийг эрдэм шинжилгээний бүтээлд тооцож болно.

2.2.8. Нөхцөлт шалгуур: Докторын зэрэг хамгаалаагүй уран бүтээлч багш нар:

- Улсын алдар цолтой: Ардын жүжигчин /МУАЖ/, Ардын зураач /МУАЗ/, Монгол Улсын гавьяат жүжигчин /МУГЖ/, Монгол Улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн /МУУГЗ/ цолтой,

- Олон улсын болон улсын чанартай үзэсгэлэн, уралдаан фестивальд оролцож шагнал хүртсэн (зэрэглэлийг харгалзана)

- Шавь нараас нь 2-оос цөөнгүй хүн улсын алдар цол хүртсэн, олон улсын болон улсын чанартай үзэсгэлэн, уралдаан фестивальд оролцож шагнал хүртсэн (зэрэглэлийг харгалзана)

- СУИС-д шавь сургалт үндэслэсэн.

Тайлбар:

2.2.9. Энэхүү журмын 2.1.1.5, 2.2.5-д заасан эрдэм шинжилгээний бүтээл нь мэргэжлийн эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд нийтлэгдсэн байна.

2.2.10. Бүтээлд тезис нь гадаад, дотоодод хэвлэгдсэн илтгэл оруулж тооцно.

2.2.11. Профессор, дэд профессор цолд нэр дэвшиж буй багшийн эрдэм шинжилгээний бүтээлийн үнэлгээнд эрдэм шинжилгээний төсөлд оролцсон буюу удирдсан, судалгааны семинар удирддаг, патент, шинэ бүтээл, зохиогчийн эрх, оновчтой саналын гэрчилгээ авсан, судалгааны үр дүнгээ нэвтрүүлсэн зэрэг бусад үйл ажиллагааг тооцож болно.

Гурав. Профессор, дэд профессор цолд нэр дэвшүүлэхэд бүрдүүлэх материал

3.1. Дэлгэрэнгүй анкет (нэгдүгээр маягт)

3.2. Эрдэм шинжилгээ, сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагаа, уран бүтээлийн тухай тэнхим, профессорын багийн хурал, сургуулийн эрдмийн зөвлөлөөс гаргасан шийдвэр, танилцуулга, байгууллагын тодорхойлолт, нэр дэвшүүлж буй үндэслэл.

3.3. Эрдмийн зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга хянаж магадалсан бүтээлийн жагсаалт (нөхцөлт шалгуурын дагуу нэр дэвшиж байгаа хүмүүс өөрийн туурвисан уран бүтээлийн жагсаалтыг хавсаргана);

3.4. Удирдагч буюу зөвлөхөөр ажиллаж хамгаалуулсан доктор, магистрын нэрс, тэдгээрийн диссертацийн болон төгсөлтийн ажлын нэр, зэрэг хамгаалуулсан газар (сургууль), он зэргийг бичиж, эрдэмтэн нарийн бичгийн даргаар баталгаажуулсан жагсаалт;


138

3.5. Энэхүү журмын 2.1.1.3 ба 2.2.3-т заасан шалгуур үзүүлэлтийг нотлох нийгмийн даатгалын дэвтрээс хуулбарлаж баталгаажуулсан хувь; хавсран буюу цагаар багшлуулах тухай тушаалын хуулбар;

3.6. Дээд боловсролын болон доктор (Ph.D), дэд профессор цол, шинжлэх ухааны докторын зэргийн дипломын хуулбар.

3.7. Нөхцөлд шалгуураар нэр дэвшиж буй хүмүүс улсын алдар цол хүртсэнийг гэрчлэх үнэмлэхийн хуулбар, олон улсын болон улсын чанартай үзэсгэлэн, уралдаан фестивальд оролцож шагнал хүртсэнийг гэрчлэх баримт, шавь нараас нь улсын алдар цол хүртсэн, олон улсын болон улсын чанартай үзэсгэлэн, уралдаан фестивальд оролцож шагнал хүртсэнийг гэрчлэх баримтыг хавсарна.

Дөрөв. Профессор, дэд профессор цол олгох4.1. Профессор, дэд профессор цол олгох тухай асуудлыг тухайн бүрэлдэхүүний сургууль, хүрээлэнгээс

нэр дэвшүүлж, нэр дэвшигчийн баримт бичгийг бүрдүүлэн СУИС-ийн эрдмийн зөвлөлд ирүүлнэ.

4.2. Нэр дэвшигчийн баримт бичгийг СУИС-ийн эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга Эрдмийн болон хүндэт цолны дэд зөвлөлөөр оруулж, ирүүлсэн материалд хянан магадлагаа хийлгэж, дүнг эрдмийн зөвлөлийн хуралдаанаар хэлэлцүүлнэ. Зөвлөлийн хуралдаанд нийт гишүүдийн дөрөвний гурваас доошгүй нь оролцсон бол хуралдааныг хүчинтэйд тооцно.

4.3. Профессор, дэд профессор цол олгох асуудлыг нууц санал хураалтаар шийдвэрлэнэ.

4.4. Хуралдааны шийдвэрийг хуралдаанд оролцогчдын дөрөвний гурваас доошгүйн саналаар гаргана.

4.5. СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлөөр цол олгохоор шийдвэрлэсэн хүнд үнэмлэх олгоно.

Тав. Бусад зүйл5.1. Профессор, дэд профессор цол хүртэхээр шийдвэрлэсэн СУИС-ийн эрдмийн зөвлөлийн тогтоолыг

үндэслэн боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хүсэлт гарган үнэмлэх олгох асуудлыг шийдвэрлүүлэх бөгөөд улсын нэгдсэн бүртгэлд бүртгүүлнэ.

5.2. Профессор, дэд профессор цолыг зохих шаардлага зөрчиж олгосон нь нотлогдвол эрдмийн зөвлөлийн шийдвэрийг үндэслэн захирлын тушаалаар цолыг хүчингүй болгоно.

5.3. Профессор, дэд профессор цол хүртээхээр нэр дэвшүүлээд цол хүртээгүй хүмүүсийг 2 жилийн дотор дахин авч хэлэлцэхгүй.

5.4. Профессор, дэд профессор цол олгохтой холбоотой зардлыг нэр дэвшүүлсэн сургалтын байгууллага хариуцна.

5.5. Профессор, дэд профессор цол олгохтой холбогдсон гомдлыг барагдуулах асуудлыг СУИС-ийн журмаар зохицуулна.

---ооОоо---


139

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн А/147 дугаар тушаалын наймдугаар хавсралт

СУИС-ИЙН ПРОФЕССОР БАГШ, АЖИЛТНЫГ ШАГНАЖ УРАМШУУЛАХ ЖУРАМ


1.1. Энэхүү журмын зорилго нь СУИС-ийн профессор багш, ажилтныг Монгол Улсын одон, медаль, цол, төрийн шагнал хүртээх, одон, медаль, Засгийн газрын шагнал, холбогдох яамдын болон бусад дээд байгууллагын шагналд нэр дэвшүүлэх, уламжлах, шагнагдсан хүмүүст хүндэтгэл үзүүлэх, профессор багш, ажилтныг СУИС-ийн шагналаар шагнаж, урамшуулахтай холбогдсон харилцааг зохицуулна.

Хоёр. Төрийн дээд болон Засгийн газрын шагнал

2.1. Төрийн болон үндэсний хэмжээний томоохон ойн баяр, наадам, жил бүрийн багш нарын өдөр, “Шинжлэх ухаан, соёл, урлагийн ажилтны өдөр” болон Соёл, урлагийн их сургууль, бүтцийн болон салбар сургуулийн тэгш, их ойгоор СУИС-ийн профессор багш, ажилтныг дараах шагналд шагнуулахаар нэр дэвшүүлнэ. Үүнд:

2.1.1. Монгол Улсын цол, одон, медальд;2.1.2. Засгийн газрын шагнал, холбогдох яамдын болон түүнтэй адилтгах бусад дээд байгууллагын шагналд;2.1.3. Соёл, урлагийн их сургуулийн шагналд;2.2. Нэр дэвшигч нь өмнөх шагнал хүртсэнээс хойш үр бүтээлтэй ажиллан тодорхой амжилт

гаргасан, ажлын амжилт бүтээл нь өмнө шагнал авсан түвшингээсээ ахисан, холбогдох байгууллагын шагналын дүрэм, журамд заасан болзлуудыг тус тус хангасан байвал зохино.

2.3. Монгол Улсын цол, төрийн шагнал хүртсэн, одон, медаль, Засгийн газрын шагнал, холбогдох яамдын болон бусад дээд байгууллагын шагналаар шагнагдсан хүмүүст нийт хамт олныг хамарсан хурал зөвлөгөөн, баярын арга хэмжээ болон Захиргааны зөвлөлийн хурал, бүтцийн болон салбар сургуулийн хурал, цуглаан дээр баяр хүргэж, дараах дурсгалын зүйл гардуулан, хүндэтгэл үзүүлнэ. Үүнд:

2.3.1. Монгол Улсын цол, төрийн шагнал хүртсэн, одон, медалиар шагнагдсан хүнд СУИС-ийн дурсамж, мөнгөн аягатай цагаан идээний дээж, хадаг

2.3.2. Засгийн газрын шагнал, холбогдох яамдын болон түүнтэй адилтгах бусад дээд байгууллагын шагналаар шагнагдсан хүнд мөнгөн аягатай цагаан идээний дээж, хадаг

2.4. СУИС-ийн дурсамжтай холбогдох зардлыг төвлөрсөн арга хэмжээний зардлаас, бусад зардлыг шагнагдсан хүний харьяалах нэгж хариуцан гаргана.

Гурав. Соёл урлагийн их сургуулийн шагнал

3.1. Төрийн болон үндэсний хэмжээний томоохон ойн баяр, наадам, жил бүрийн багш нарын өдөр “Шинжлэх ухаан, соёл, урлагийн ажилтны өдөр” болон их сургууль, бүтцийн болон салбар сургууль, мэргэжилтэн бэлтгэдэг салбарын тэгш их ойгоор СУИС-ийн шагналд тус тус нэр дэвшүүлэх буюу шагнал олгоно.

3.2. Соёл, урлагийн их сургуулийн шагнал:3.2.1 Эрдмийн зөвлөлийн шагнал3.2.2. СУИС-ийн “Хүндэт дэвтэр”-т бичиж, алдаршуулах3.2.3. Захирлын нэрэмжит шагнал3.2.4 Уран сайхны зөвлөлийн шагнал 3.2.5. Мөнгөн шагнал 3.2.6. Дурсамж гардуулах


140

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/3.3. Соёл, урлаг, боловсрол, шинжлэх ухаан, судалгааны ажилд жинтэй хувь нэмэр оруулсан

бүтээл туурвил гаргасан, үр бүтээлтэй ажилласан профессор багшид СУИС-ийн “Эрдмийн зөвлөлийн шагнал” олгож, Эрдмийн Зөвлөлийн өргөмжлөл, 2.000.000 хүртэлх төгрөгийн мөнгөн урамшуулал олгоно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

3.4. Соёл, урлаг, боловсролын байгууллагад 30-аас дээш жил үр бүтээлтэй ажиллаж, СУИС-ийн болон Монгол Улсын соёл урлаг, боловсролын салбарын хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан профессор багш, ажилтны нэрийг “СУИС-ийн хүндэт дэвтэр”-т бичиж алдаршуулж, 200.000-500.000 төгрөгийн мөнгөн урамшуулал олгоно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

3.5. Соёл, урлагийн их сургууль болон соёл, урлаг, боловсролын салбарыг хөгжүүлэх үйлсэд идэвх санаачилга, үр бүтээлтэй ажиллаж, эрхэлж буй ажилдаа тодорхой амжилт гаргасан профессор багш, ажилтанд “Захирлын нэрэмжит шагнал” олгоно. Захирлын нэрэмжит шагналд СУИС-ийн захирлын нэр, гарын үсэг бүхий өргөмжлөл, 150.000-500.000 төгрөгийн мөнгөн урамшуулал багтана. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

3.6. Соёл урлагийн сургалт, уран бүтээлийн санд жинтэй хувь нэмэр оруулсан, шинэ бүтээл, туурвил гаргаж үр бүтээлтэй ажилласан профессор багшид СУИС-ийн уран сайхны зөвлөлийн “Шилдэг бүтээлийн шагнал” олгож, уран сайхны зөвлөлийн өргөмжлөл, 1.000.000 хүртэлх төгрөгийн мөнгөн урамшуулал олгоно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

3.7. “Хөдөлмөрийн алдар” тэмдэглэх, уран бүтээлийн тайлан тоглолт хийх болон өндөр насны тэтгэвэрт гарч байгаа профессор багш, ажилтанд СУИС-ийн захирлын нэр, гарын үсэг бүхий дурсамж, 100.000 төгрөгийн мөнгөн урамшуулал дагалдуулан олгоно.

3.8. СУИС-ийн мөнгөн шагналыг дараах тохиолдолд олгоно.3.8.1. Монгол Улсын Засгийн газрын 2008 оны 120 дугаар тогтоолын хавсралтанд заасан Олон

Улсын соёл, урлагийн наадам, уралдаан, үзэсгэлэн, номын яармагт оролцож, тэргүүн байр эзэлсэн багшид 300.000 төгрөгийн мөнгөн шагнал олгоно.

3.8.2. Монгол Улсын хэмжээнд зохиогдсон урлаг, соёлын наадам, мэргэжлийн уран бүтээлчдийн уралдаанд өөрийн шавь болон багаа бэлтгэсэн, удирдан оролцож нэгдүгээр байр эзэлсэн багшийг 300.000 төгрөгөөр шагнаж урамшуулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

3.8.3. Монголын урлагийн ажилтны холбооноос зохион байгуулдаг дуу хөгжим, бүжиг, театрын чиглэлийн уралдаан, Монголын урчуудын эвлэлийн хорооноос дүрслэх урлагийн чиглэлээр зохион байгуулдаг улсын уралдаануудад оролцож бүтээл болон ур чадвараар нэгдүгээр байрт шалгарсан багшийг 300,000 төгрөгийн мөнгөн шагналаар шагнаж урамшуулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

3.8.4. Олон Улсын хэмжээний урлаг, соёлын наадам, мэргэжлийн уран бүтээлчдийн уралдаанд СУИС-ийн төгсөгч болон суралцагч, багаа бэлтгэн оролцож шагналт байр эзэлсэн тус сургуулийн багшид тухайн уралдааны цар хүрээ, зэрэглэл (дэлхий, тив, бүс нутгийн г.м)-ээс хамаарч, сарын үндсэн цалингийн 40-100 хувьтай тэнцэх хэмжээний мөнгөн шагнал олгоно.

3.8.5. БСШУЯ-ны “Биет бус өвийг тээгч мөнгөн цом” хүртсэн багшид 100.000 төгрөгийн 1 удаагийн мөнгөн шагнал олгоно.

3.8.6. Дүрслэх урлагийн чиглэлээр Монголын урчуудын эвлэлийн хорооны “Хавар”, “Залуу уран бүтээлчдийн үзэсгэлэн”-д бүтээл нь шалгарсан багшид 300.000 төгрөгийн мөнгөн шагнал олгоно.

3.8.7. Хамт олноо манлайлан, соёл урлаг, боловсрол, тус сургуулийг хөгжүүлэх үйл хэрэгт үр бүтээлтэй ажиллаж тодорхой амжилт гаргасан СУИС-ийн профессор багш, ажилтныг СУИС-ийн захирлын тушаалаар албан тушаалын нэг сарын үндсэн цалингаас хэтрэхгүй мөнгөн шагналаар шагнаж болно.

3.8.8. Эрдэм шинжилгээний ажил, сургалт, уран бүтээл, үйлдвэрлэл, бизнесийн үйл ажиллагаагаар сургуульд орлого оруулсан, СУИС-ийн хөрөнгийг нэмэгдүүлэх төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн (Сургууль хөгжүүлэх сангаас санхүүжүүлэх төсөл, ажлын хөлс бодсон төсөл, улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын төслөөс бусад) багш, ажилтанд оруулсан орлого, хөрөнгө оруулалтын нийт үнийн дүнгийн 5 хувь хүртэл хэмжээний мөнгөн урамшуулал олгож болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/

3.9. Тухайн жилд хийж гүйцэтгэсэн ажлын үзүүлэлтээр “Оны шилдэг багш”-ийг СУИС-ийн нийт


141

багш нараас шалгаруулна. Оны шилдэг багш шалгаруулахтай холбогдсон харилцааг “СУИС-ийн оны шилдэг багш шалгаруулах журам”-аар зохицуулна.

3.10.”Захирлын нэрэмжит шагнал”-ын өргөмжлөлийг хэвлүүлэх ажлыг Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний асуудал хариуцсан захиргааны нэгж, “Эрдмийн зөвлөлийн шагнал”-ын өргөмжлөлийг хэвлүүлэх ажлыг Эрдэм шинжилгээний асуудал хариуцсан захиргааны нэгж тус тус хариуцна.

Дөрөв. Шагналд тодорхойлох, шийдвэрлэх горим

4.1 Энэ журмын 2.2-т заасан болзлыг хангасан нэр дэвшигчийг Засгийн газрын шагналаар шагнуулахаар, Засгийн газрын шагналаар шагнагдсан хүнийг Монгол Улсын одон медалиар шагнуулахаар, Монгол Улсын одон, медалиар шагнагдсан хүнийг Монгол Улсын цол хүртээхээр тодорхойлж, анхан шатанд дараах хурлаар хэлэлцэнэ.

4.1.1. Бүтцийн болон салбар сургуулийн багш, ажилтныг тэнхим нэгжийн хурлын саналыг үндэслэн тухайн сургуулийн захиргааны зөвлөлийн хурлаар

4.1.2. Их сургуулийн захиргаанд ажиллагсдыг ректорат, захиргааны зөвлөлийн хурлаар4.1.3. Харьяа байгууллагад ажиллагсдыг байгууллагын хамт олны хурлаар4.2. Хурлын ирц 75 хувиас доошгүй байх шаардлагатай бөгөөд хуралд оролцогчдын 80-аас

дээш хувь нь шагналд нэр дэвшүүлэхээр зөвшөөрвөл дэмжсэн хурлын албан тэмдэглэл, тухайн нэр дэвшигчийн товч анкет, ажлын амжилтын талаарх тодорхойлолт, албан бичгээр гаргасан шагнуулах хүсэлтийн хамт Захиргаа, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний газарт ирүүлнэ. Ингэхдээ нэр дэвшигчийн материалыг хүлээн авах байгууллагын хууль, тогтоомж, дүрэм журамд заасан хугацаанаас 1 сарын өмнө ирүүлсэн байна.

4.3. СУИС-ийн “Захирлын нэрэмжит шагнал”, “Эрдмийн зөвлөлийн шагнал”-аар шагнуулахаар нэр дэвшсэн багш, ажилтны товч анкет, ажил байдлын тодорхойлолтыг тэмдэглэлт ойн өдөр болохоос 1 сарын өмнө Захиргаа, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний газарт ирүүлнэ.

4.4. Нэр дэвшигчийн материалыг хүлээн авсан тухай Захиргаа, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний газрын мэргэжилтэн болон хүлээлгэн өгсөн албан тушаалтан гарын үсэг зурж, баталгаажуулна.

4.5. Захиргаа, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний газар уг хүний баримт бичгийн материалын бүрдэл, шагналын болзол хангаж байгаа эсэхийг шалгаж, Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэн шийдвэр гаргуулна.

4.6. СУИС-ийн шагнал, урамшууллыг үндсэн нэгжийн санал, Захиргааны зөвлөлийн хурлын үнэлэлт, дүгнэлтийг үндэслэн Захирлын тушаалаар олгоно.

4.7. Улсын цол хүртээх, одон, медаль, Засгийн газрын салбарын тэргүүний ажилтан буюу хүндэт тэмдэг, яамдын шагналаар шагнуулахаар Захиргааны зөвлөлийн хурлаас дэмжигдсэн хүний ажил байдлын тодорхойлолтод СУИС-ийн захирал гарын үсэг зурж, тамга дарна.

4.8. Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газар уг хүний материалыг эцэслэн бэлтгэж, хууль, тогтоомж, дүрэм журамд заасан дараах хугацаанд багтаан хобогдох байгууллагад хүргүүлнэ. Үүнд:

4.8.1. Монгол Улсын цол хүртээх, одон, медалиар шагнуулахаар нэр дэвшигчийн анкет, ажил байдлын тодорхойлолтыг хурлын албан тэмдэглэл, шийдвэрийн хамт тухайн тэмдэглэлт өдөр, ой болохоос 1 жилээс доошгүй хугацааны өмнө сум, дүүргийн Засаг даргад уламжилна.

4.8.2. Засгийн газрын салбарын тэргүүний ажилтан буюу хүндэт тэмдэг, холбогдох яамдын болон бусад дээд байгууллагын шагналаар шагнуулахаар нэр дэвшигчийн материалыг тухайн байгууллагын шагналын дүрэм, журамд заасны дагуу бүрдүүлж, тухайн тэмдэглэлт өдөр, ой болохоос 1 сараас доошгүй хугацааны өмнө холбогдох яам, байгууллагад хүргүүлнэ.

4.9. Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газар шагналд нэр дэвшүүлсэн хүмүүсийн талаар дээрх байгууллагатай холбоо барьж, СУИС-ийн захирал, бүтцийн сургуулиудад эргэж мэдэгдэнэ. Мөн СУИС-ийн хэмжээнд шагнагдсан болон шагнуулахаар нэр дэвшсэн профессор багш, ажилтны нэгдсэн бүртгэл хөтөлнө.

---ооОоо---


142

СУИС-ийн профессор багш, ажилтныг шагнаж

урамшуулах журмын хавсралт

МОНГОЛ УЛСЫН ЦОЛ ХҮРТЭЭХ, ОДОН, МЕДАЛИАР ШАГНУУЛАХААР ӨРГӨН МЭДҮҮЛСЭН ХҮНИЙ АЖИЛЛАЖ БАЙГАА ҮНДСЭН БАЙГУУЛЛАГААС

БҮРДҮҮЛЭХ МАТЕРИАЛ

Нэг. Анкет1.1 Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар 1999 онд баталсан “Монгол Улсын цол хүртээх, одон,

медалиар шагнах журам”-ын хавсралтаар батлагдсан, одоо хэрэглэж байгаа “Монгол Улсын цол хvртээх, одон медалиар шагнуулахаар өргөн мэдүүлсэн хүний анкет”-ын маягтыг /Хавсралт/ нөхөж бvрдvvлнэ.

1.2 Зургийн зайд шагнуулахаар өргөн мэдүүлэх үеийн, 3х4 см-ийн хэмжээний, өнгөтэй зураг наана.

1.3 Анкетын гарчгийг Arial фонтын 12-тын хар, том үсгээр бичнэ.

1.4 Анкетын 1-16 дахь асуултыг мөн фонтын хар үсгээр, хариултуудыг уг фонтын налуу (ltalic) үсгээр тус тус бичнэ.

1.5 12 дахь асуултын “Ажлын газрын нэр” гэсэн хүснэгтэнд байгууллага тус бүрээр дугаарлаж бичнэ.

1.6 “Шагнуулах үндэслэл” гэсэн 14 дэх асуултанд хамгийн сүүлд хvртсэн шагналаас хойш ямар амжилт, бүтээл гаргасныг онцлон тодруулж заасан байвал зохино.

Хоёр. Тодорхойлолт

2.1. Гарчгийг “……. ШАГНАЛААР ШАГНУУЛАХААР ӨРГӨН МЭДҮҮЛСЭН ………..-ЫН ……...…-НИЙ АЖИЛ БАЙДЛЫН ТОДОРХОЙЛОЛТ” гэж бичнэ.

2.2. Эхний хэсэгт тухайн хүний талаар товч танилцуулга, одоогийн эрхэлж байгаа албан тушаал, хамт олны дотор болон тухайн салбартаа хэр зэрэг нэр хүндтэй болох зэргийг тодруулан бичнэ.

2.3. Үндсэн хэсэгт уг хүний ажиллаж эхэлснээс хамгийн сүүлд Монгол Улсын цол, одон, медалиар шагнагдах хүртэлх ажлын гол амжилт бүтээл, тэдгээрийн шинжлэх ухаанд эзлэх байр суурь, эдийн засгийн үр ашиг, ач холбогдол зэргийг тусгана.

2.4. Төгсгөлийн хэсэгт сүүлчийн шагнал хүртсэнээс хойш гаргасан онцлох ололт амжилт, бүтээл туурвил зэргийг тодруулан заагаад чухам юуны учир, ямар үндэслэлээр уг шагналаар шагнуулахаар өргөн мэдүүлж байгааг баримт нотолгоотойгоор гаргаж тавина.

2.5. Тодорхойлолтын эцэст СУИС-ийн Захирлын болон бүтцийн сургуулийн захирал гарын үсэг зурж баталгаажуулна.

Гурав. Хамт олны хурлын протокол

3.1 Хуралдсан огноо, байршил, оролцвол зохих хүмүүс, үүнээс оролцсон хэд (ирцийн хувь 75%-иас доошгvй бол хурлыг хүчинтэйд тооцно), хурлыг даргалсан хүний албан тушаал, овог нэр, хэлэлцсэн асуудал, асуудлыг танилцуулсан болон уг асуудлаар хүмүүсийн хэлсэн санал зэргийг тодорхой бичнэ. Хэлэлцсэн асуудлыг шийдвэрлэхдээ санал хураасан байдал, хэрэв нууцаар санал хураах шаардлагатай гэж хуралд оролцогчдын олонх үзсэн бол тооллогын комисс байгуулсан тухай, түүний бүрэлдэхүүн, тооллогын дүн г.м асуудлыг дэлгэрэнгүй дурдана.

3.2 “Шийдвэрлэсэн нь”: гэсэн хэсэгт тухайн хүнийг анкетанд нэр заасан шагналаар шагнуулахаар санал өгсөн хүний тоо, санал өгсөн хүмүүсийн дотор тэдгээрийн эзлэх хувийг бичнэ.

3.3 Хэд хэдэн хүнийг шагналд өргөн мэдүүлэхээр нэг хурлаар хэлэлцүүлсэн бол хүн тус бүрээр санал


143

хураалгаж, протоколыг мөн хүн нэг бүрээр бичнэ.

3.4 Төгсгөлд нь протокол хөтөлсөн хүн овог, нэр, албан тушаалаа бичиж гарын үсгээ зурж, хурал удирдсан хүнээр хянуулж овог, нэр, албан тушаалыг нь бичиж гарын үсэг зуруулна.

3.5 Шагналд нэр дэвшиж байгаа хүн хуралдаан даргалах, протокол хөтлөхийг хориглоно.

Дөрөв. Бүтээлийн жагсаалт4.1 Шагналд нэр дэвшvvлж байгаа хүний шинжлэх ухаан, урлагт оруулсан хувь нэмэр, нээлт, бичсэн

ном зохиол, оновчтой санал, шинэ бүтээл зэрэг зүйлийг хамруулна.

4.2 Жагсаалтыг гаргахдаа бүтээлүүдийг төрөл, зүйлээр нь ангилан, ангилал дотроо он цагийн дараалалд оруулж, хамгийн сүүлд цол хүртсэн буюу одон медалиар шагнуулсан оныг хүртэл нэг хэсэг, уг шагнал авснаас хойш туурвисан бүтээлүүдийг тусад нь бас нэг болгон бичнэ. Ингэснээр хамгийн сүүлд шагнал, алдар цол хүртсэнээс хойшхи бүтээлийг жичид нь тодруулан гаргаж, шагнуулах үндэслэлийг баталгаажуулдаг байна.

4.3 Уран бүтээлийн жагсаалтыг дараах дараалал, зааврын дагуу бичнэ. Үүнд:

4.3.1 Ном, эрдэм шинжилгээ судалгааны бүтээл

4.3.2 Хэлэлцүүлж хэвлүүлсэн эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, илтгэл

4.3.3 Уран бүтээл

- Бие даасан

- Хамтарсан

4.3.4 Редакторласан ном, сонин сэтгүүл

4.3.5 Удирдсан магистр, докторантурын ажил. /судалгаа, уран бүтээлийн ажил удирдсан байдал, бакалаврын ажил удирдсан орохгүй/

4.3.6 Бусад

Жич: Бүтээлийн нэр хэвлэгдсэн он, сар, өдөр, хэдэн хуудас бүтээл зэргийг товч тодорхой бичнэ. Мөн Arial фонт үсгийн хэмжээ 12, мөр хоорондын зай 1.15, Justify төлөвт бичнэ.

4.4. Бүх материалыг 2 хувь үйлдэнэ.


144

МОНГОЛ УЛСЫН ОДОН МЕДАЛИАР ШАГНУУЛАХААР ӨРГӨН МЭДҮҮЛСЭН ХҮНИЙ АНКЕТ, ТОДОРХОЙЛОЛТ

1. Овог:

3х4

2. Нэр:

3. Төрсөн он

4. Хүйс:

5. Төрсөн аймаг, сум, хот:

6. Одоогийн харьяалал:

7. Нийгмийн байдал:

8. Регистр №

9. Боловсрол:

10.Ажилладаг салбар:

11. Мэргэжил:

12. Урьд болон одоо ажиллаж байгаа газар:

№ Ажлын газрын нэр Хугацаа Эрхэлсэн ажил

1

2

3

13.Урьд нь шагнагдаж байсан шагналууд: /Монгол Улсын цол, одон, медаль/

№ Шагналын нэр Хэдэн онд

14. Шагнуулах үндэс:

15. Ямар шагналаар шагнуулах хамт олны санал:

16. Хамт олны саналын хувь:


145

/Боловсролын тэргүүний ажилтан/

........ ШАГНАЛД НЭР ДЭВШҮҮЛЭХ АЖИЛТНЫ АНКЕТ

1. Ургийн овог:

3х42. Эцэг, эхийн нэр:

3. Өөрийн нэр:

4. Регистрийн дугаар:

5. Нас, хүйс:

6. Яс, үндэс:

7. Үндсэн захиргаа:

8. Боловсрол, мэргэжил эзэмшсэн байдал: /он дарааллаар/

№ Төгссөн сургууль Суралцсан хугацаа Эзэмшсэн боловсрол, мэргэжил

123

9.Ажил эрхэлсэн байдал: /он дарааллаар/

№ Ажлын газрын нэр Ажилласан хугацаа /он сараар/

Эрхэлсэн ажил, албан тушаал

123

10. Улсад ажилласан жил:

11. Үүнээс тухайн салбарт ажилласан жил:

12. Шагнагдаж байсан шагналууд: /оны дараалал баримтлан бичих бөгөөд Яамны бусад шагналаар шагнагдсан бол түүний хуулбарыг заавал хавсаргана/

№ Шагналын нэр Шагнагдсан он12

13. Шагнуулах үндэслэл : /товч тодорхой бичнэ/..........................................................

14. Тухайн ажилтны ажил мэргэжлийн ур чадвар, үйл ажиллагаа, мэргэжлийн түвшний үнэлгээ /сүүлийн 5 жилээр/................................................................................

15. Ямар шагналд нэр дэвшүүлж буй санал:

16. Хамт олны саналын хувь:

17. Шагналыг хүлээн авах байгуллагын ажилтны нэр, утас : ................ ........... ........

......................................... .........................................

Дарга, захирал, эрхлэгч гарын үсэг /тамга / нэр


146

/Соёлын тэргүүний ажилтан/

........ ШАГНАЛД НЭР ДЭВШҮҮЛЭХ АЖИЛТНЫ АНКЕТ

1. Ургийн овог:

2. Овог эцэг /эх /-ийн болон өөрийн нэр :............................................ .

3х43. Регистрийн дугаар: ....................................................

4. Төрсөн он. сар. өдөр .........../ ......./........

5. Нас, хүйс ...... нас, эрэгтэй/эмэгтэй

6. Үндсэн захиргаа :.....................................................................................

7. Хэзээ, хаана, ямар ажил хийж байсан:......................................................

8. Одоо ажиллаж байгаа албан газар болон харьяалагдах газар /хаяг:

холбоо барих утасны дугаар/

9. Улсад ажилласан нийт хугацаа /жил/.........Үүнээс тухайн салбарт ....... жил, тухайн хамт олны дотор ............. жил

10. Төр, засгийн дээд шагналаар хэзээ шагнагдсан, шагналын нэр, он:.

11. Бусад ямар шагналаар хэзээ шагнагдсан:

12. Шагнуулах гэж байгаа үндэслэл:

- Эрхэлсэн ажлын амжилт нь бусдаас ялгарах онцлог, тэдгээрийн үр дүн.

- Бүтээлийн жагсаалт, ажлын чадвар, хариуцлага, санаачилгын талаар тусгана.

- Ажлын гол үзүүлэлтийг сүүлийн 5 жилээр тооцон гаргах.


147


А/149 дүгээр тушаалын гуравдугаар хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН “ОНЫ ШИЛДЭГ БАГШ” ШАЛГАРУУЛАХ ЖУРАМ


1.1. СУИС-ийн профессор, багшийн тухайн жилийн хугацаанд хийж гүйцэтгэсэн ажлын үр дүнг бодитой үнэлж урамшуулах, тэдний оюуны хөдөлмөрийн үнэлгээг дээшлүүлэх, сургалт, судалгаа, уран бүтээлийн ажлын арга барил, туршлагыг нийтэд сурталчлах, дэлгэрүүлэх зорилгоор оны шилдэг багш шалгаруулахад энэхүү журмын зорилго оршино.

1.2. Шилдэг багш шалгаруулалтыг “Багш нарын өдөр” (жил бүрийн 10 дугаар сарын 5)-ийг угтан зохион байгуулна. /Энэ хэсгийг захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 149 дүгээр тушаалар нэмсэн/

1.3. Үндсэн үзүүлэлт:

1.3.1. Сургалтын агуулга, технологийг боловсронгуй болгох, арга зүйн ажил

1.3.2. Эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажил

1.3.3. Бусад ажил

1.4. Хамрах хүрээ: СУИС-ийн бүтцийн сургуулиудын үндсэн багш нар.

1.4.1. “Оны шилдэг залуу багш” (1-5 жил ажилласан 35 хүртэлх насны бүх багш нар),

1.4.2. “Оны шилдэг сурган хүмүүжүүлэгч багш”,

1.4.3. “Оны шилдэг судлаач багш”,

1.4.4. “Оны шилдэг уран бүтээлч багш”-аар тус бүр нэг багшийг СУИС-ийн хэмжээнд сонгон шалгаруулна.

Хоёр. Шалгаруулах журам ба ажлын зохион байгуулалт

2.1. Тухайн хичээлийн жилд журамд заасан үндсэн үзүүлэлтийг хангаж ажлын онцгой амжилт гаргасан “Оны шилдэг багш” шалгаруулах ажлыг дараа оны 10 дугаар сарын 01-ний дотор 2 үе шаттай зохион байгуулж дүгнэнэ. /Энэ хэсэгт захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 149 дүгээр тушаалаар өөрчлөлт оруулсан/

2.2. Нэгдүгээр шатны шалгаруулалтыг жил бүрийн 9 дүгээр сарын 15-ны дотор бүтцийн сургуулиуд багшийн ажлыг дүгнэх, бүтээлийн үзэсгэлэн гаргах замаар зохион байгуулах бөгөөд оны тэргүүнээр шалгарсан 4 багшийн жилийн ажлын үр дүнг батламжлан холбогдох материалын хамт хоёрдугаар шатны шалгаруулалтанд нэр дэвшүүлэн оролцуулахаар 9 дүгээр сарын 20-ны дотор СУИС-ийн “Оны шилдэг багш” шалгаруулах төв комисст ирүүлсэн байна. /Энэ хэсэгт захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 149 дүгээр тушаалаар өөрчлөлт оруулсан/

2.3. Захирлын тушаалаар батлагдсан “Оны шилдэг багш” шалгаруулах төв комисс нь бүтцийн сургуулиудаас нэр дэвшсэн багш нарын материалыг 7 хоногийн хугацаанд нэг бүрчлэн судалж, холбогдох экспертиз, хяналт хийсний үндсэн дээр СУИС-ийн хэмжээнд хоёрдугаар шатны шалгаруулалтанд оруулж “Бүтээлийн үзэсгэлэн” гаргах замаар сонгон шалгаруулалтыг зохион байгуулж дүгнэнэ.

2.4. “Оны шилдэг багш” шалгаруулах салбар комисс нь бүтцийн сургуулиудын Захиргааны зөвлөл, багш нарын төлөөллөөс, төв комисс СУИС-ийн дэд захирлууд, газрын дарга нар, профессор багш нарын төлөөллөөс бүрдэнэ. /Энэ хэсгийг захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 149 дүгээр тушаалаар шинэчлэн найруулсан/

2.5. “Оны шилдэг багш” шалгаруулах комиссууд нь хавсралт (№ 1-4) дахь шалгуур үзүүлэлтийн дагуу нэр дэвшсэн багш бүрт комиссын гишүүн бүр оноо өгч, авсан онооны нийлбэрийг дундажлах замаар


148

шилдэг багшийг шалгаруулна.

2.6. Хавсралтад заасан шалгуур үзүүлэлтэд тусгагдаагүй ажил хийж гүйцэтгэсэн бол харгалзах оноог шалгаруулалтын салбар комисс тухайн үед нь тооцно. /Энэ хэсгийг захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 149 дүгээр тушаалаар нэмсэн/

Гурав. Шагнал урамшуулал

3.1. СУИС-ийн “Оны шилдэг залуу багш”, “Оны шилдэг сурган хүмүүжүүлэгч багш”, “Оны шилдэг судлаач багш”, “Оны шилдэг уран бүтээлч багш”-ийг батламж, мөнгөн шагналаар шагнаж урамшуулна. Урамшууллын хэмжээг СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, захирлын тушаалаар батална. /Энэ хэсгийг захирлын 2015 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдрийн 149 дүгээр тушаалаар шинэчлэн найруулсан/

3.2. Бүтцийн сургуулиудаас дээрх 4 ангилалд шалгарсан багш нарыг 1 сарын цалинтай тэнцэх мөнгөн шагналаар урамшуулж болох бөгөөд энэ нь СУИС-ийн шагналтай давхцахгүй байна.

---ооОоо---


149

“Оны шилдэг багш” шалгаруулах журмын нэгдүгээр хавсралт

“Оны шилдэг залуу багш”-ийн шалгуур үзүүлэлт

№ Шалгуур үзүүлэлт Хэмжих нэгж Оноо

I. СУРГАЛТ, АРГА ЗҮЙН АЖИЛ

1.1.

Мэргэжлийн заах арга зүй, багшлах ур чадвар эзэмших Шинээр зааж байгаа лекц, дадлагын хичээлийн

хөтөлбөр, тодорхойлолт боловсруулалт 1 хичээл 3

Сургалтын технологи, лаборатори шинэчлэлт 1 хичээл 2

1.2.

Сургалтанд шинэ технологи нэвтрүүлэхUNICULTURE-т өөрийн заадаг хичээлийн стандарт

хөтөлбөр оруулсан 1 хичээл 1

Багшийн цахим хуудас хөтөлсөн 1 цахим хуудас 4

Хичээлийн файл бүрдүүлэлт 1 хичээл 5

1.3.

Мэргэжлийн ном сурах бичиг, гарын авлага, DVD, CD хэвлүүлсэн байдалА.Сурах бичиг

Дангаараа бичсэн 1 х.х. 5Хамтран бичсэн (тодорхой бүлэг, сэдэв) 1 х.х. 3

Б.Гарын авлагаДангаараа боловсруулсан 1 х.х. 5

Хамтран боловсруулсан 1 х.х. 3В.DVD, CD

Дангаараа боловсруулсан 1 CD, DVD 5Хамтран боловсруулсан 1 CD, DVD 3

1.4.

Сургалтын хэрэглэгдэхүүн, урын сангийн баяжилт хийсэн байдалСургалтын хэрэглэгдэхүүн

Сургалтанд хэрэглэх хэрэглэгдэхүүн бэлтгэсэн 1 хичээл 3Үзүүлэн таниулах материал бэлтгэсэн 1 хичээл 2

Урын сангийн баяжилтХичээлийн урын сангийн хэрэглэгдэхүүн бүрдүүлсэн 1 хичээл 3

Шинэ уран бүтээл гаргасан 1бүтээл 2

1.5.

Оюутантай ажилласан байдалОюутны уран бүтээл, судалгааны ажил удирдсан байдал

Улс, олон улсын хэмжээнд 1 оюутан 3Салбар, СУИС-ийн хэмжээнд 1 оюутан 2

Эрдэм шинжилгээний хурал, олимпиадад удирдаж шалгарсан байдалУлс, олон улсын хэмжээнд 1 хурал 3

Салбар, СУИС-ийн хэмжээнд 1 хурал 2II. ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭ, УРАН БҮТЭЭЛИЙН АЖИЛ

2.1.

Мэргэжлийн чиглэлээр бичиж хэвлүүлсэн эрдэм шинжилгээний өгүүлэлГадаадын нэр хүндтэй сэтгүүлд 1 өгүүлэл 5

Гадаадын бусад сэтгүүлд 1 өгүүлэл 3Дотоодын мэргэжлийн сэтгүүлд 1 өгүүлэл 2

2.2.

Эрдэм шинжилгээний ажил, уран бүтээл нь шалгарсан байдалОлон улсад 1 бүтээл 5

Улс, салбарт 1 бүтээл 3СУИС, бүтцийн сургуульд 1 бүтээл 2


150

2.3.Эрдмийн зэрэг, цол

Эрдмийн зэрэг хамгаалсан 5Цол нэмсэн, хүртсэн 3

2.4.Оюуны өмчийн гэрчилгээ, патент

Шинэ бүтээл, патентийн гэрчилгээ 1 бүтээл 2Зохиогчийн эрх 1 бүтээл 3

III.МЭДЛЭГ БОЛОВСРОЛОО ДЭЭШЛҮҮЛСЭН БОЛОН БУСАД АЖИЛ

3.1.Мэдлэг боловсролоо дээшлүүлсэн байдал

Багшлах эрхийн сургалтанд хамрагдсан 1 сургалт 3Зөвлөх багшийг дагалдаж ажилласан, хичээлд суусан 1 хичээл 3

3.1.Гадаад хэлний мэдлэгээ дээшлүүлсэн 1 сургалт 3

Мэргэжлийн мэдлэг, боловсролоо дээшлүүлсэн 1 сургалт 3

3.2.

Олон нийтийн ажлын оролцооАнги удирдсан, зөвлөх багшаар ажилласан 1 анги 3

СУИС болон улсын хэмжээний арга хэмжээг зохион байгуулсан 1 арга хэмжээ 2

3.3.Авьяас билгээрээ шалгарч амжилт гаргасан байдал

Урлаг, соёлын салбарт 1 амжилт 3Бусад салбарт 1 амжилт 2

3.4.Бусад ажил


151

“Оны шилдэг багш” шалгаруулах журмын хоёрдугаар хавсралт

“Оны шилдэг сурган хүмүүжүүлэгч багш”-ийн шалгуур үзүүлэлт


1. СУРГАЛТ, АРГА ЗҮЙН АЖИЛ

1.1.

Мэргэжлийн заах арга зүй, багшлах ур чадварын талаар боловсруулсан материалАрга зүйн зөвлөмж 1 х.х. 3

Мэргэжлийн заах арга зүйтэй холбогдолтой боловсруулсан материал 1 х.х. 1

Залуу багш, оюутнуудад зориулсан лекц товхимол 1 х.х. 1

1.2.


хөтөлбөр оруулсан 1 хичээл 1

Багшийн цахим хуудас хөтөлсөн 1 цахим хуудас 4

Хичээлийн файл бүрдүүлсэн 1 хичээл 5

1.3.

Мэргэжлийн ном сурах бичиг, гарын авлага, DVD, CD хэвлүүлсэн байдалА.Сурах бичиг

Дангаараа бичсэн 1 х.х. 5Хамтран бичсэн (тодорхой бүлэг,сэдэв) 1 х.х. 3

Б.Гарын авлага 5Дангаараа боловсруулсан 1 х.х. 5

Хамтран боловсруулсан 1 х.х. 3В.DVD, CD

Дангаараа боловсруулсан 1 CD, DVD 5Хамтран боловсруулсан 1 CD, DVD 3

1.4.

Сургалтын хэрэглэгдэхүүн, урын сангийн баяжилт хийсэн байдалСургалтын хэрэглэгдэхүүн 5

Лекц, дадлагын хичээлийн хөтөлбөр, тодорхойлолт боловсруулсан 1 хичээл 3

Сургалтын технологи, лаборатори шинэчилсэн 1 хичээл 2Урын сангийн баяжилт 5

Хичээлийн урын сангийн хэрэглэгдэхүүн бүрдүүлсэн 1 хичээл 3Шинэ уран бүтээл гаргасан байдал 1бүтээл 2

1.5.Сургалтын агуулгыг олон улсын жишигт ойртуулах эрэл хайгуул хийсэн байдал

Судалгаа хийсэн 3Сургалтанд нэвтрүүлсэн 7

1.6.

Оюутантай ажилласан байдалОюутны уран бүтээл, судалгааны ажил удирдсан байдал 5


Эрдэм шинжилгээний хурал, олимпиадад удирдаж шалгарсан байдал 5Улс, олон улсын хэмжээнд 1 хурал 3

Салбар, СУИС-ийн хэмжээнд 1 хурал 2II. ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭ, УРАН БҮТЭЭЛИЙН АЖИЛ

2.1.

Мэргэжлийн чиглэлээр бичиж хэвлүүлсэн эрдэм шинжилгээний өгүүлэлГадаадын нэр хүндтэй сэтгүүлд 1 өгүүлэл 5

Гадаадын бусад сэтгүүлд 1 өгүүлэл 3Дотоодын мэргэжлийн сэтгүүлд 1 өгүүлэл 2


152

2.2.

Эрдэм шинжилгээний ажил, уран бүтээл нь шалгарсан байдалОлон улсад 1 бүтээл 5

Улс, салбарт 1 бүтээл 3СУИС, бүтцийн сургуульд 1 бүтээл 2

2.3.Мэргэжлийн төсөл, гэрээт ажилд оролцсон байдал

Төсөл, гэрээт ажил удирдсан 1 төсөл 3Төсөл, гэрээт ажилд оролцсон 1 төсөл 2

2.4.Эрдмийн зэрэг, цол



Шинэ бүтээл, патентын гэрчилгээ 1 бүтээл 2Зохиогчийн эрх 1 бүтээл 3

III.БУСАД АЖИЛ


Гадаад хэлний мэдлэгээ дээшлүүлсэн 1 сургалт 3 Мэргэжлийн мэдлэг, боловсролоо дээшлүүлсэн 1 сургалт 3

3.2.


СУИС болон улсын хэмжээний арга хэмжээнд оролцсон, зохион байгуулсан 1 арга хэмжээ 3





153

“Оны шилдэг багш” шалгаруулах журмын гуравдугаар хавсралт

“Оны шилдэг судлаач багш”-ийн шалгуур үзүүлэлт


I. ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ АЖИЛ

1.1.

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, илтгэл хэвлүүлсэн байдалЭрдэм шинжилгээний өгүүлэл

Гадаадын нэр хүндтэй сэтгүүлд 1 өгүүлэл 5Гадаадын бусад сэтгүүлд 1 өгүүлэл 3

Дотоодын сэтгүүлд 1 өгүүлэл 2Эрдэм шинжилгээний илтгэл

Олон улсын хуралд 1илтгэл 3Дотоодын хуралд 1илтгэл 2

1.2.

Эрдэм шинжилгээний төсөл боловсруулж хэрэгжүүлсэн байдалГадаадын төсөл

Төсөл, гэрээт ажил удирдсан бол 1 төсөл 3Төсөл, гэрээт ажилд оролцсон бол 1 төсөл 2

Дотоодын төсөл Төсөл, гэрээт ажил удирдсан 1 төсөл 3

Төсөл, гэрээт ажилд оролцсон 1 төсөл 2

1.3.Эрдмийн зэрэг хамгаалсан, цол хүртсэн


1.4.Удирдаж хамгаалуулсан докторант, магистрант

Хамгаалсан докторант 1 докторант 3 Хамгаалсан магистрант 1 магистрант 2

1.5.

Зохион байгуулсан онол, эрдэм шинжилгээний бага хурал, семинарОлон улсын хэмжээнд 1 хурал 5

Улсын хэмжээнд 1 хурал 3Сургуулийн хэмжээнд 1 хурал 2


Шинэ бүтээл, патентын гэрчилгээ 1 бүтээл 2Зохиогчийн эрх 1 бүтээл 3

1.7. Судалгааны ажлаас сургуульд оруулсан хувь нэмэр /албан ёсны санхүүгийн баримтаар нотлох/

100,0 мян. төг тутамд 1

II. СУРГАЛТ, АРГА ЗҮЙН АЖИЛ

2.1.

Монограф, ном, сурах бичиг, гарын авлага хэвлүүлсэн байдал Монограф 1х.х. 5

Ном сурах бичиг 1х.х. 3 Гарын авлага 1х.х. 2

2.2.

Сургалтанд шинэ технологи нэвтрүүлэхСургалтанд шинэ арга, технологи нэвтрүүлсэн 1 технологи 2

Багшийн цахим хуудас хөтөлсөн 1 цахим хуудас 4Хичээлийн файл бүрдүүлэлт 1 хичээл 2

2.3.

Оюутны эрдэм шинжилгээний ажил удирдсан, бүтээл нь шалгарсан байдалОюутны уран бүтээл, судалгааны ажил удирдсан байдал


Эрдэм шинжилгээний хурал, олимпиадад удирдаж шалгарсан байдалУлс, олон улсын хэмжээнд 1 хурал 3

Салбар, СУИС-ийн хэмжээнд 1 хурал 2


154

III. МЭРГЭЖИЛ БОЛОВСРОЛОО ДЭЭШЛҮҮЛСЭН БОЛОН БУСАД АЖИЛ


Гадаад хэлний мэдлэгээ дээшлүүлсэн 1 сургалт 3Мэргэжлийн мэдлэг боловсролоо дээшлүүлсэн 1 сургалт 3

3.2.







155

“Оны шилдэг багш” шалгаруулах журмын дөрөвдүгээр хавсралт

“Оны шилдэг уран бүтээлч багш”-ийн шалгуур үзүүлэлт


I. УРАН БҮТЭЭЛИЙН АЖИЛ

1.1.

Бие даасан уран бүтээлийн тоглолт, үзэсгэлэн

Гадаадад 1 тоглолт/ үзэсгэлэн 6

Дотоодод 1 тоглолт/ үзэсгэлэн 4

1.2.

Мэргэжлийн уралдаан, тэмцээн, үзэсгэлэнд оролцсон байдалОлон улсын хэмжээнд 1 арга хэмжээ 5

Улсын хэмжээнд 1 арга хэмжээ 3Салбар, сургуулийн хэмжээнд 1 арга хэмжээ 2

1.3.

Мэргэжлийн уралдаан, тэмцээн, үзэсгэлэнг зохион байгуулсанОлон улсад 1 арга хэмжээ 5

Улс, салбарт 1 арга хэмжээ 3СУИС, салбар сургуульд 1 арга хэмжээ 2

1.4.

Соёл, урлагийн арга хэмжээ, концерт, тоглолтыг зохион байгуулах, найруулахГадаадад 1 арга хэмжээ 5

Улс, олон улсын хэмжээнд 1 арга хэмжээ 3Салбар, СУИС-ийн хэмжээнд 1 арга хэмжээ 2

1.5.

Оюутны бие даасан уран бүтээлийг удирдсанОлон улсад 1 арга хэмжээ 5

Улс, салбарт 1 арга хэмжээ 3СУИС-ийн хэмжээнд 1 арга хэмжээ 2

1.6. Захиалгат уран бүтээлээс сургуульд оруулсан хувь нэмэр /албан ёсны санхүүгийн баримтаар нотлох/

100,0 мян.төг тутамд 1

II. СУРГАЛТ, АРГА ЗҮЙН АЖИЛ

2.1.


хөтөлбөр оруулсан 1 хичээлийн 1

Багшийн цахим хуудас хөтөлсөн 1 цахим хуудас 4Хичээлийн файл бүрдүүлсэн 1 хичээл 2

2.2.

Мэргэжлийн ном сурах бичиг, гарын авлага хэвлүүлсэн байдалСурах бичиг

Дангаараа бичсэн 1х.х. 5Хамтран бичсэн (тодорхой бүлэг, сэдэв) 1 х.х. 3

Гарын авлагаДангаараа боловсруулсан 1х.х. 3

Хамтран боловсруулсан 1х.х. 2DVD, CD

Дангаараа боловсруулсан 1 DVD, CD 3Хамтран боловсруулсан 1 DVD, CD 2

Уран бүтээлийн сан бүрдүүлсэнӨөрийн бүтээлийн 1 багц 5

Бусад 1 багц 3III. ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БОЛОН БУСАД АЖИЛ

3.1.Эрдмийн зэрэг хамгаалсан, цол хүртсэн

Эрдмийн зэрэг хамгаалсан 5Эрдмийн цол нэмсэн, хүртсэн 3

3.2.

Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, илтгэл хэлэлцүүлсэн байдалЭрдэм шинжилгээний өгүүлэл хэвлүүлсэн байдал

Гадаадад 1 өгүүлэл 6Дотоодод 1 өгүүлэл 4

Эрдэм шинжилгээний илтгэл хэлэлцүүлсэн байдалОУ-ын хуралд 1 илтгэл 3

Улсын хэмжээнд 1 илтгэл 2Сургуулийн хэмжээнд 1 илтгэл 2


156

3.3.

Мэдлэг боловсролоо дээшлүүлсэн байдалХэлний мэдлэгээ дээшлүүлсэн 1 сургалт 5

Мэргэжлийн мэдлэг, боловсролоо дээшлүүлсэн 1 сургалт 5

3.4.





157

ТАВДУГААР БҮЛЭГ. СУРАЛЦАХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ХОЛБОГДОХ ЖУРАМ


А/149 дүгээр тушаалын нэгдүгээр хавсралт

СОЁЛ, УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН БАКАЛАВРЫН СУРГАЛТЫН ЖУРАМНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1. Монгол Улсын Боловсролын болон Дээд боловсролын тухай хуулиуд, тэдгээрт нийцүүлэн боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас гаргасан дүрэм, журмыг баримтлан Соёл урлагийн их сургуульд дээд боловсролын бакалаврын зэрэг олгох сургалт зохион байгуулахад энэхүү журмыг мөрдөнө. Сургалтанд оролцогч талууд нь энэхүү журмыг биелүүлэх үүрэгтэй.

1.2. Бакалаврын боловсролын зорилго нь бүрэн дунд боловсролтой иргэнд сургалт, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний салбарт мэргэжлийн өндөр түвшинд ажиллахад шаардагдах тодорхой шинжлэх ухааны суурь мэдлэг эззэмшүүлж, цаашид улс орон, нийгмийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулах, өөрийгөө хөгжүүлэх онол-арга зүйн мэдлэг, чадвар, соёл төлөвшүүлэхэд оршино.

1.3. СУИС-ийн бакалаврын зэрэг олгох сургалт нь өдөр, эчнээ, зайн сургалтын хэлбэртэй байна.

1.4. Энэхүү журмаар зохицуулагдахгүй асуудал гарвал СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн, захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

Хоёр. Сургалтын удирдлага, зохион байгуулалт2.1. Дээд боловсролын бакалаврын зэрэг олгох сургалтын ажлыг СУИС-ийн сургалт эрхэлсэн

дэд захирал, бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж удирдлагаар,бүтцийн болон салбар сургуулийн Сургалтын алба зохион байгуулалтаар хангаж ажиллана.

2.2. Бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж нь дараах чиг үүргийг гүйцэтгэнэ. Үүнд:

2.2.1. Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага болон сургуулийн удирдлагаас сургалтын үйл ажиллагааны талаар гаргасан шийдвэрийн хэрэгжилтийг зохион байгуулах.

2.2.2. Сургалтын чанарын удирдлагыг хэрэгжүүлэх.

2.2.3. Сургалтын үйл ажиллагаа болон оюутны эзэмшсэн мэдлэг, чадварынх нь талаар оюутны сэтгэл ханамжийн байдалд үнэлгээ хийж, дүгнэлт гаргах.

2.2.4. Сургалтын хөтөлбөрийн болон сургалтын технологийн хэрэгжилтэд мониторинг хийх.

2.3. Бүтцийн сургууль дахь Сургалтын алба нь бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжийн удирдлагад ажиллаж, суралцагчийн сурах үйл ажиллагааг дэмжиж, шаардлагатай зөвлөгөө, үйлчилгээ үзүүлэх ба дараах чиг үүргийг гүйцэтгэж, эргэн тайлагнана. Үүнд:

2.3.1. Хөтөлбөрийн ерөнхий хорооноос баталсан сургалтын хөтөлбөр, төлөвлөгөө, хичээлийн хөтөлбөрийг бүтцийн нэгжийг түшиглэн хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулах.

2.3.2. Бакалаврын сургалтын агуулга, хэлбэр, зохион байгуулалтын асуудлыг сургалтын стандартад нийцүүлэн хэрэгжүүлж, сургалтын тасралтгүй үйл ажиллагааг хангах.

2.3.3. Сургалтын үйл ажиллагаа болон суралцагчийн эзэмшсэн мэдлэг, чадвар, сэтгэл ханамжийн байдалд үнэлгээ хийж, дүгнэлт гаргах.

2.3.4. Багшийн сургалтын ажлын төлөвлөгөө, гүйцэтгэлийг хянаж дүгнэлт хийх.

2.3.5. Суралцагчийн эзэмшсэн мэдлэг, чадварыг үнэн зөв дүгнүүлэх, энэ үйл ажиллагаанд орчин үеийн сургалтын арга барил ашиглах асуудлыг зохион байгуулах.

2.3.6. Цахим сургалтын үйл ажиллагааг зохион байгуулах.

2.3.7. Суралцагчийн сурах, амьдрах үйлчилгээтэй холбоотой үйл ажиллагааг удирдан явуулах, зөвлөгөө дэмжлэг үзүүлэх арга хэмжээг зохион байгуулах.

2.3.8. СУИС-ийн Хөтөлбөрийн ерөнхий хорооны баталсан хөтөлбөр, хичээлийн тодорхойлолтыг


158

сургалтын мэдээллийн системд бүрэн оруулахад хяналт тавьж ажиллах.

2.3.9. Суралцагчийн мэдээллийг сургалтын мэдээллийн системд бүрэн, үнэн зөв оруулах.

2.3.10. Хичээл сонголтын тандалтын судалгааг зохион байгуулах.

2.3.11. Хичээл сонголтын тандалтын үр дүнд тулгуурлан багш нарын цагийн ачааллыг бүтцийн сургууль, тэнхимүүдээс авч хичээлийн хуваарь зохиох.

2.3.12. Суралцагчийн хичээл сонголт, баталгаажуулалтыг заасан хугацаанд зохион байгуулах.

2.3.13. Хичээлийн явц, сургалтын чанар, технологид хяналт тавих, суралцагчдын сэтгэл ханамжийн судалгаа авч шинжилгээ хийх.

2.3.14. Суралцагчдад сургалт болон сургуулийн үйлчилгээтэй холбоотой асуудлаар зөвлөгөө өгөх.

2.1. Бүтцийн сургуулийн сургалтын албаны нэг ажилтанд оногдох оюутны тоо 500-гаас дээш тохиолдолд сургуулийнхаа санхүүгийн чадавхиас шалтгаалан сургалтын албаны ажилтан бүрт үндсэн цалингийн 25 хүртэл хувийн нэмэгдэл сар бүр олгож болно. Энэ тохиолдолд бүтцийн сургуулийн захирлын албан хүсэлтийг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж хянаж, СУИС-ийн захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

2.2. Бакалаврын зэрэг олгох сургалтын үйл ажиллагааг СУИС-ийн захирлын баталсан хөтөлбөр бүрийн сургалтын төлөвлөгөө, “СУИС-ийн бакалаврын сургалтын нэгдсэн график”-ийг үндэслэн хичээлийн жил болон улирлаар төлөвлөн зохион байгуулна.

2.3. Бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикийг жил бүрийн 5 дугаар сард Захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцэн, СУИС-ийн захирал батална.

Гурав. Элсэлт3.1. СУИС-ийн захирлын тушаалаар батлагдсан элсэлтийн комисс бакалаврын өдөр, эчнээ, зайн сургалтын элсэлтийн үйл ажиллагааг жилд нэг удаа зохион байгуулна.

3.2. Бакалаврын сургалтанд элсэхийг хүсэгч нь бүрэн дунд, түүнээс дээш боловсролын зэрэгтэй байх ба элсэлтийн ерөнхий шалгалт (ЭЕШ), шаардлагатай зарим хөтөлбөрөөр ур чадварын шалгалт өгсөн байна. ЭЕШ-ын босго оноо, ур чадварын шалгуур үзүүлэлт, дүгнэх аргачлал, элсэлтийн үйл ажиллагааны зохион байгуулалт, хугацаа, хураамжийг тухайн жилийн элсэлтийн журамд тусгаж боловсролын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний баталсан хяналтын тоог баримтална.

Элсэхийг хүсэгч нь хоёр дахь дээд боловсролоо эзэмших, эсвэл эчнээ, зайн сургалтанд элсэх бол ЭЕШ шаардахгүй.

3.3. Элсэлтийн уралдаант шалгалтыг зохих журмын дагуу амжилттай өгч элсэх болзол хангасан, тухайн улирлын судлах багц цагийн төлбөр, бусад үйлчилгээний хураамжийг төлсөн иргэнийг СУИС-д элсүүлнэ. СУИС-д элсүүлэх шийдвэрийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталгаажуулж, шинээр элссэн оюутантай бүтцийн сургуулийн захирал “Сургалтын гэрээ” байгуулна.

3.4. Гадаадын иргэдийг элсүүлэх

3.4.1. Гадаадын болон харьяалалгүй иргэнийг элсүүлэн суралцуулах, оюутан солилцооны болон зуны хөтөлбөрт суралцуулахтай холбоотой бусад асуудлыг “СУИС-д гадаадын иргэдийг суралцуулах журам”-аар зохицуулна.

3.4.2. Гадаадын суралцагч нь сургалтанд бүрэн хэмжээгээр оролцож чадахаар монгол хэл, бичиг эзэмшсэн байвал зохино. Монгол хэл, бичгийн мэдлэгийн түвшинг СУИС-ийн шалгуураар тогтооно. Хэрэв тогтоосон шалгуурт тэнцэх түвшний мэдлэг эзэмшээгүй бол монгол хэл, бичгийн бэлтгэл ангид төлбөртэй суралцуулна. Төлбөрийн хэмжээ нь гадаад оюутны тухайн хичээлийн жилийн нэг багц цагийн үнэлгээг хичээлийн багц цагаар үржүүлсэнтэй тэнцүү байна. Бэлтгэл ангийн хичээлд багц цаг олгохгүй.

3.4.3. Гадаадын их, дээд сургуулиудтай байгуулсан хамтын ажиллагааны шугамаар тусгай хичээлүүдийг судлахаар ирсэн оюутнуудыг хугацаа зааж элсүүлнэ. Ийм оюутан тодорхой нөхцөл, шалтгааны улмаас сургалтыг үргэлжлүүлэх хүсэлт гаргавал нэг улирлаар сунгаж болно. Эдгээр оюутан нь гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол СУИС-ийг төгсөхгүй.


159

Дөрөв. Сургалт4.1. Сургалтын хөтөлбөр, төлөвлөгөө

4.1.1. Тодорхой түвшний боловсрол эзэмшүүлэхэд чиглэсэн сурах, сургах үйл ажиллагааны агуулга, зохион байгуулалтыг тодорхойлсон цогц баримт бичгийг хөтөлбөр гэнэ. Хөтөлбөр нь Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/174 дүгээр тушаалаар батлагдсан “Бакалаврын хөтөлбөрт тавигдах нийтлэг шаардлага”-ын дагуу дараах бүрэлдэхүүнтэй байна.

1. Хөтөлбөрийн танилцуулга

2. Сургалтын төлөвлөгөө

3. Хичээлийн хөтөлбөр

4. Сургалтын арга зүй

5. Суралцах орчин

6. Элсэгчдэд тавих шаардлага

7. Багшид тавих шаардлага

8. Төгсөгчдийн эзэмших ур чадвар

9. Суралцагчийн үнэлгээ

10. Хөтөлбөрийн чанарын баталгаажуулалт

11. Удирдлагын мэдээллийн систем

12. Харилцаа хамтын ажиллагаа

4.1.2. Үндсэн хөтөлбөр (Major). Оюутны суралцах үндсэн чиглэл буюу тухайн шинжлэх ухааны тодорхой мэдлэг, чадвар, дадлыг заавал болон сонгон суралцах хэлбэрээр бакалаврын зэрэг олгох түвшинд эзэмшүүлэх зорилготой хөтөлбөр.

4.1.3. Сургалтын хөтөлбөр боловсруулах, батлах, өөрчлөх үйл явцыг СУИС-ийн Хөтөлбөрийн хорооны журмаар зохицуулна.

4.1.4. СУИС-д зөвхөн Хөтөлбөрийн ерөнхий хороогоор хэлцэгдэж, Эрдмийн зөвлөлийн зөвшөөрснөөр СУИС-ийн захирал баталсан сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлнэ. Өдөр, эчнээ, зайн сургалт ижил хөтөлбөрөөр хичээллэнэ.

4.1.5. Бакалаврын зэрэг олгох сургалтын төлөвлөгөө нь 120-оос доошгүй багц цагаар хэмжигдэх агуулга бүхий ерөнхий суурь, мэргэжлийн суурь болон мэргэжлийн гэсэн бүлэгтэй байх ба бүлэг тус бүр заавал судлах болон сонгон судлах хичээлээс бүрдэнэ.

4.1.6. Сургалтын төлөвлөгөөн дэх бүх хичээл нэгдсэн дугаартай байна. Энэхүү дугаар нь 3 үсгэн тэмдэглэгээ болон 3 оронтой тооноос бүрдэнэ. Үсэг нь бүтцийн сургууль, тэнхимийн харьяалал, зарим нөхцөлд хичээлийн нэрийн эхний үсгийг тэмдэглэсэн (англиар) тэмдэглэгээ байна. 3 оронтой тоо нь уг хичээлийн бүлгийг заана. Үүнд:

• 001-099 дугаартай хичээлүүд багц цаг олгохгүй хичээлүүд;

• 100-199 дугаартай хичээлүүд “ерөнхий суурь” хичээлүүд;

• 200-299 дугаартай хичээлүүд “мэргэжлийн суурь” хичээлүүд;

• 300-399 дугаартай хичээлүүд “мэргэжлийн” хичээлүүд;

1.1.7. СУИС-д заагдах нэг хичээлийн агуулга нэг улиралд багтаан заагдах боломжтой байна. Агуулгын багтаамж ихтэйгээс хоёр, түүнээс дээш улирал дараалан, эсвэл дараалсан бус улиралд заагдахаар хөтөлбөрийн хорооноос баталсан тохиолдолд хичээлийг агуулгын залгамж холбоо бүхий тусдаа хичээлүүдэд хувааж, тус бүрд нь нэр, индекс, багц цаг онооно.

1.1.8. СУИС-ийн хэмжээгээр бакалаврын хөтөлбөрт судлах хичээлүүдийн агуулгыг харьяалах тэнхим боловсруулах бөгөөд хөтөлбөрийн дэд хороогоор хэлэлцэж Хөтөлбөрийн ерөнхий хороо батална. Хичээлийн агуулгын стандартыг тухайн хичээлийг зааж буй багш бүр мөрдөхийн зэрэгцээ мэдлэг, туршлагадаа тулгуурлан, судалж буй оюутнуудын мэргэжлийн онцлог, эрэлтэд нийцүүлэн, баяжуулан зааж болно.

1.1.9. Оюутанд үзэж судалсан хичээлүүдийнхээ үнэлгээ, голч оноо, суралцаж байгаа сургалтын


160

төлөвлөгөө, СУИС-ийн хэмжээнд заагдаж байгаа хичээлийн агуулга, зорилготой танилцах, сонирхсон хичээлдээ бүртгүүлэх, багшаа сонгох боломжийг олгосон байна.

1.1.10. Сургалтын төлөвлөгөө, оюутныг хичээл сонголт хийхэд зөвлөх хувилбар, хичээлүүдийн товч тодорхойлолтуудыг агуулсан гарын авлагыг бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанаас эрхлэн хэвлүүлж, хичээлийн жилийн эхэнд шинээр элссэн оюутны хүртээл болгоно.

4.2. Суралцах хугацаа4.2.1. Бакалаврын зэргээр суралцах дундаж хугацаа 4 жил, давхар болон хос хөтөлбөр (мэргэжил)-

өөр суралцах тохиолдолд ердийн хугацаанаас 2 хүртэл жилээр илүү байх ба тодорхой нөхцөлд үүнээс өөр байж болно.

4.2.2. Чөлөөтэй байсан хугацаа суралцсан хугацаанд тооцогдохгүй.

4.2.3. Биелүүлсэн багц цагийн хэмжээгээр тухайн оюутны суралцаж буй түвшин тодорхойлогдоно. Үүнд:

− 0-30 багц цаг биелүүлсэн бол нэгдүгээр түвшний оюутан;

− 31-60 багц цаг биелүүлсэн бол хоёрдугаар түвшний оюутан;

− 61-90 багц цаг биелүүлсэн бол гуравдугаар түвшний оюутан;

− 91 ба түүнээс дээш багц цаг биелүүлсэн бол дөрөвдүгээр түвшний оюутан;

4.3. Хичээлийн жилийн болон нэг хичээлийн үргэлжлэх хугацаа

4.3.1. Бакалаврын сургалтын хичээлийн жил 3 улиралтай байх ба 9 дүгээр сарын 1-ний өдөр эхэлнэ. Намар, хаврын буюу үндсэн улиралд оюутан хичээлд заавал суух бөгөөд улирал тус бүрийн хичээллэх хугацаа өдрийн сургалтын хувьд 16 долоо хоног, эчнээ сургалтын хувьд 4-6 долоо хоног байна. Зуны буюу нэмэгдэл улирал нь түргэвчилсэн болон нөхөн суралцах, үйлдвэрлэлийн, танилцах болон хээрийн дадлага хийхэд зориулагдана.

Эчнээ, зайн сургалтын хичээллэх хугацаа нь бүтцийн сургуулийн сургалтын зохион байгуулалтаас хамаарна.

4.3.2. Улирал бүр хичээл эхлэхийн өмнөх долоо хоногт “Хичээл сонголт 2” хийх 0 долоо хоног байна. Энэ нь сургалтын 16 долоо хоногт хамаарахгүй.

4.3.3. Хичээлийн багц цаг нь хичээлийн агуулгыг харуулах бүхэл тоо байх бөгөөд хэмжээ нь долоо хоногт тухайн хичээлийг судлах цаг, хэлбэрээс хамаарна. Үүнд:

• Лекцийн 1 цаг + оюутны бие даан суралцах 2 цаг;

• Семинарын 2 цаг + бие даах 1 цаг;

• Дадлагын болон лабораторийн хичээлийн 3 цаг;

• Үйлдвэрлэлийн болон уран бүтээлийн дадлага, ангийн болон төгсөлтийн ажил зэрэг сургалтын бусад хэлбэрээр оюутны сурах үйл ажиллагаанд зарцуулах 48 цагийг 1 багц цагтай жишнэ.

4.3.4. Хичээлийн цаг 50 минут байх ба хоёр цагийн хичээлийг дунд нь завсарлагагүйгээр 90 минутад багтаан явуулж болно.

4.3.5. Анги бүрдэлт гадаад хэл, биеийн тамирын хичээл 30, ерөнхий суурь лекцийн хичээл 150 хүртэл, ерөнхий суурь семинар, лабораторийн хичээл 25, мэргэжлийн суурь лекц, семинарын хичээл 30-аас доошгүй оюутантай байна. Дэд бүлгээр хичээллэх оюутны тоог сургалтын зохион байгуулалт, мэргэжлийн онцлогоос хамааруулан тогтоож, бүтцийн сургуулийн захирлын тушаалаар батлан мөрдөж болно.

4.4. Сургалтын төлбөр4.4.1. Сургалтын төлбөр тооцох үндэслэл нь багц цагийн үнэлгээ бөгөөд сургуулийн төсөв,

санхүүжилтийн төлөвлөлтийн үндэс болно.

4.4.2. Нэг багц цагийн үнэлгээг тусгай журмаар баталгаажуулсан аргачлалаар жил бүр шинэчлэн тогтоож, Удирдах зөвлөл батлах ба тухайн хичээлийн жилд өөрчлөхгүй.

4.4.3. Эчнээ, зайн сургалтын нэг багц цагийн үнэлгээ нь Удирдах зөвлөлөөр батлагдсан үнэлгээний 80 хувьтай тэнцүү байна.


161

4.4.4. Нэг хичээлийн жилийн сургалтын төлбөр нь оюутны биелүүлэхээр төлөвлөсөн багц цагийн хэмжээнээс хамаарна.

4.4.5. Оюутан нь тухайн улиралд судлах багц цагийн төлбөрийг хичээл сонголт 2 эхлэхээс өмнө бүтцийн сургуулийн дансанд төлсөн байх үүрэгтэй.

4.4.6. Улирал бүрийн эхний 5 дахь долоо хоногийн дотор суралцагч нь сургалтын гэрээг цуцалж СУИС-иас чөлөөлөгдөх, эсвэл нэг улирал, нэг хичээлийн жилийн чөлөө авахыг хүссэн тохиолдолд өргөдөл гаргасан долоо хоногоор тасалбар болгон сургалтын төлбөрийн үлдэх хэсгийг буцаан олгож болох ба өөрөө хүсвэл дараагийн улиралд шилжүүлэн тооцно. Харин 5 дахь долоо хоногоос хойш хүсэлт гаргасан бол сургалтын төлбөрийг буцаан олгохгүй.

4.4.7. Сургалтын төрийн сангийн зээл, буцалтгүй тусламжаар суралцах болзол хангасан оюутнууд бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд хичээлийн жилийн эхний 7 хоногт багтаан бүртгүүлнэ.

4.4.8. Сургалтын төрийн сангийн зээл болон буцалтгүй тусламжинд хамруулах асуудлыг бүтцийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, тухайн жилд боловсролын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний баталсан хяналтын тоонд багтаан шийдвэрлэнэ.

4.4.9. Тухайн журамд өөрөөр заагаагүй бол эчнээ, зайн хэлбэрээр суралцагчид сургалтын төрийн сангийн зээл, буцалтгүй тусламж болон бусад тусламж, хөнгөлөлтөнд хамрагдахгүй.

4.4.10. Суралцагч сургалтын төлбөрөөс гадна төгсөлт, дотуур байр болон бусад нэмэлт үйлчилгээтэй холбоотой төлбөр, хураамжийг тухай бүр төлнө.

4.4.11. Бүтцийн сургуулийн санхүүгийн нэг ажилтанд оногдох оюутны тоо 900-гаас дээш тохиолдолд сургуулийн санхүүгийн чадавхиас шалтгаалан санхүүгийн ажилтан тус бүрт үндсэн цалингийн 25 хүртэл хувийн нэмэгдэл сар бүр олгож болно. Энэ тохиолдолд бүтцийн сургуулийн захирлын албан хүсэлтийг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж хянаж, санхүүгийн асуудал хариуцсан нэгжийн саналыг харгалзан СУИС-ийн захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

4.5. Хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрөөр суралцах4.5.1. Хос мэргэжил (Minor). Тодорхой болзол хангасан оюутанд суралцаж байгаа үндсэн

мэргэжлийн зэрэгцээ өөр мэргэжлээр системтэй мэдлэг эзэмшүүлэх зорилготой хөтөлбөр. Хос мэргэжил олгох хөтөлбөр нь оюутны хөрвөх чадварыг нэмэгдүүлэх, хөдөлмөрийн зах зээлд давуу боломж, оролцох нөхцөл бүрдүүлэхэд чиглэгдэнэ. Үндсэн хөтөлбөрөөр хос мэргэжил эзэмшиж байгаа оюутан бакалаврын зэрэг авахад шаардагдах нийт багц цагийн хэмжээ 150 багц цагаас багагүй байна.

4.5.2. Давхар хөтөлбөр (Double Major). Тодорхой болзол хангасан оюутанд суралцаж байгаа үндсэн хөтөлбөрөөс өөр чиглэлээр хоёр дахь хөтөлбөрийг эзэмшүүлэх зорилготой хөтөлбөр. Хос хөтөлбөрийг эзэмшихдээ өөрийн сурч буй хөтөлбөрөөс гадна суралцах гэж буй хөтөлбөрийнхөө мэргэжлийн суурь болон мэргэжлийн хичээлүүдтэй тэнцэх багц цагийг судална.

4.5.3. Хос мэргэжлийн сургалтын төлөвлөгөөг холбогдох мэргэжлийн тэнхимүүд боловсруулан СУИС-ийн Хөтөлбөрийн хороо, Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлснээр, СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална.

4.5.4. Оюутан суралцаж буй үндсэн хөтөлбөрийнхөө сургалтын төлөвлөгөөн дэх ерөнхий суурь болон мэргэжлийн суурь хичээлийг бүрэн судалж, мэргэжлийн хичээлийн багц цагийн 1/3-ийг амжилттай цуглуулсан, суралцсан хугацааны голч дүн 2.6-аас дээш байх шаардлагыг хангасан тохиолдолд хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрөөр суралцах хүсэлт гаргах эрхтэй.

4.5.5. Оюутан хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрөөр суралцах хүсэлтийг дор дурдсан материалын хамт хоёр дахь мэргэжил/хөтөлбөрийн харьяаллын дагуух бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд СУИС-ийн бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заагдсан “Хичээл сонголт 1” явагдахаас өмнөх нэг долоо хоногт багтаан өгнө. Үүнд:

− Оюутнаар баталсан СУИС-ийн захирлын тушаалын хуулбар;

− Одоо сурч буй хөтөлбөрийн сурлагын дүнгийн баталгаажуулсан хуудас;

4.5.6. Бүтцийн сургуулийн Сургалтын алба оюутны хүсэлтийг харьяалах тэнхимд уламжлан санал солилцсоны эцэст, оюутан хос мэргэжил, эсвэл давхар хөтөлбөрөөр суралцах бололцоотой эсэх тухай санал гаргана.

4.5.7. Харьяалах тэнхим оюутныг хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрөөр суралцахыг зөвшөөрсөн санал


162

гаргасан тохиолдолд бүтцийн сургуулийн Сургалтын алба оюутны материалыг СУИС-ийн бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлнэ. Хүсэлт гаргасан оюутныг хос мэргэжил, эсвэл давхар хөтөлбөрөөр суралцуулах эсэхийг сургалт эрхэлсэн дэд захирал эцэслэн шийдвэрлэснээр, СУИС-ийн захирлын тушаал гарна.Тушаалыг үндэслэн Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газраас тухайн оюутанд мэдээллийн системээр хичээл сонгох эрх нээнэ.

4.5.8. СУИС-ийн бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заагдсан “Хичээл сонголт 1” явагдаж дууссанаас хойш оюутан хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрөөр суралцах хүсэлт гаргасан, оюутны сонгосон мэргэжил/хөтөлбөрт суралцаж буй оюутны тоо хэт олон, эсвэл СУИС-ийн хэмжээнд уг мэргэжил/хөтөлбөрөөр сургалт явагдахгүй байгаа зэрэг тохиолдолд бүтцийн сургуулийн сургалтын албаны дарга оюутанд шууд татгалзсан хариуг өгч болно.

4.5.9. Хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрөөр суралцах зөвшөөрөл олгогдсон оюутантай сонгосон хөтөлбөрийн харьяаллын дагуух бүтцийн сургуулийнзахирал “Сургалтын гэрээ” байгуулна.

4.5.10. Хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрөөр суралцах оюутны суралцаж буй хөтөлбөрийн сургалтын төлөвлөгөөний дагуу үзэж судалсан ерөнхий суурь, мэргэжлийн суурь хичээлүүдийн багц цагийг шууд тооцож болох ба сонгосонхөтөлбөрийн сургалтын төлөвлөгөөнд тусгагдсан мэргэжлийн хичээлүүдийг заавал үзэж судална. Хос мэргэжлээр суралцаж буй оюутан төгсөлтийн ажлын хамгаалалт (төгсөлтийн шалгалт өгөх)-ыг нэг дор хийж болно.

4.5.11. Давхар хөтөлбөрөөр суралцаж буй оюутан үндсэн хөтөлбөрөөрөө төгсч чадсан үед тухайн оюутанд хоёр дахь хөтөлбөрийн дагуух мэргэжлийг олгох асуудал шийдвэрлэгдэнэ.

4.5.12. Давхар хөтөлбөрөөр суралцаж төгссөн оюутанд 2 хөтөлбөрөөр суралцсаныг гэрчлэх бакалаврын зэргийн 2 диплом, хос мэргэжлээр суралцаж төгссөн оюутанд 1 диплом олгоно.

4.5.13. Хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрөөр суралцах оюутан сургалтын багц цагийн төлбөрийг тухайн хос мэргэжил, давхар хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж буй бүтцийн сургуульд, үндсэн мэргэжлийн сургалтын багц цагийн төлбөрийг үндсэн мэргэжлээр суралцаж буй сургуульд төлнө.

14.6. Зуны сургалт

14.6.1. Зуны сургалтын зохион байгуулалт

14.6.1.1. СУИС-ийн Бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикийн 9 дүгээр долоо хоногт “Хичээл сонголт 1”-ийг хийхийн хамт оюутан нь зуны сургалтаар ямар хичээлийг сонгон дахин судлах хүсэлтэй байгаагаа өөрийн сургуулийн Сургалтын албанд оюутны вебээр болон хичээл сонголтын хуудсаар дамжуулан хүргэнэ.

14.6.1.2. СУИС-ийн Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газраас, зуны сургалтанд хамрагдансуралцахаар хүсэлт гаргасан оюутны хичээл сонголтыг үндэслэн, тухайн хичээлийг хариуцан явуулах бүтцийн сургуулийн сургалтын албаны саналыг харгалзан, зуны сургалтын хичээлийн хуваарийг гаргана.

14.6.1.3. Зуны сургалтыг хичээлийн жил бүрийн СУИС-ийн Бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заасан хугацаанд нийт 4 долоо хоногт багтаан зохион байгуулан явуулна.

14.6.1.4. Оюутны зуны сургалтанд хамрагдах болсон тухай захирлын тушаалыг бүтцийн сургуулийн сургалтын албанаас, Сургалтын бодлого зохицуулалтын газарт ирүүлнэ.

14.6.1.5. Зуны сургалтаар тухайн оюутны судалж үзэх хичээлүүдийн нийт кредит 6-гаас ихгүй байх, тухайн хичээлүүдийг өмнө судалж суралцаад “A-F” үнэлгээтэй байх шаардлагад бүтцийн сургуулийн Сургалтын алба хяналт тавьж ажиллана.

14.6.2. Зуны сургалтын оюутны мэдлэгийн үнэлгээ

14.6.2.1. Зуны сургалтанд хамрагдсан оюутнуудын тухайн хичээлээр олж авсан мэдлэгийн түвшинг сургалтын төгсгөлд шууд шалгалтаар үнэлж дүгнэнэ.

14.6.2.2. Оюутны хичээлд суусан ирц 80 хувиас дээш тохиолдолд, оюутанд шууд шалгалт өгөх эрх олгогдоно.

14.6.2.3. Багш тухайн хичээлийн харьяаллын дагуу шалгалтын хуудсыг бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд өөрийн биеэр хүргэнэ.

14.6.3. Зуны сургалтын төлбөр

14.6.3.1. Зуны сургалтын нэг багц цагийн үнэлгээг тухайн хичээлийн жилийн СУИС-ийн нэг багц


163

цагийн суурь үнэлгээний 75 хувиар бодож тооцно.

14.6.3.2. Зуны сургалтанд хичээл заасан багшийн багц цаг нь хичээлийн жилийн ноогдлын гүйцэтгэлд орж тооцогдохгүй ба багшийн гүйцэтгэсэн багц цагийн хөлсийг тооцох үнэлгээг хөдөлмөрийн гэрээгээр зохицуулна.

Тав. Оюутны шилжилт, хөдөлгөөн5.1. Оюутанд чөлөө олгох

5.1.1. Сургалтын үйл явцыг тодорхой хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас цаашид үргэлжлүүлэн суралцах боломжгүй болсон оюутан нэг улирлын, эсвэл нэг хичээлийн жилийн чөлөө авах эрхтэй.

5.1.2. Оюутан чөлөө авах болсон шалтгаан, чөлөөний хугацааг тодорхой бичсэн өргөдлийг бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд гаргана.

5.1.3. Өргөдлийн дагуу Сургалтын алба тухайн оюутны нийт цуглуулсан багц цаг, хуримтлуулсан үнэлгээний голч дүн, тухайн улирлын хичээл сонголтын нийт багц цагийг тус тус баталгаажуулж, тойрох хуудсын хамт тухайн оюутанд гаргаж өгнө.

5.1.4. Оюутан нь Сургалтын албанаас гаргаж өгсөн баримт бичиг, тойрох хуудас, өөрийн өргөдлийн хамт харьяалах тэнхимд танилцуулан зөвшөөрөл авна.

5.1.5. Харьяалах тэнхимээс оюутанд чөлөө олгохоор шийдвэрлэсэн тохиолдолд бүтцийн сургуулийн санхүү сургалтын албанаас тавьсан он, сар, өдрийг (бакалаврын сургалтын нэгдсэн график дахь хэд дэх долоо хоног болох) үндэслэн тооцоог хийнэ.

5.1.6. Оюутан тойрох хуудсаа бүрдүүлж дууссаны дараа бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд өгөх бөгөөд уг хуудсан дахь сургуулийн санхүүгийн “Тооцоогүй” гэсэн тэмдэглэгээний огноог үндэслэн, оюутанд чөлөө олгосон тухай бүтцийн сургуулийн захирлын тушаал гарна.

5.1.7. Оюутан суралцах хугацааны турш нийт 3 хүртэл жилийн чөлөө авч болно. Хэрэв оюутан чөлөөгөө сунгах хүсэлтэй бол энэ тухай өргөдлийг бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд гаргаж, бүтцийн сургуулийн захирлын тушаал гарна.

5.2. Оюутныг үргэлжлүүлэн суралцуулах5.2.1. Чөлөөнөөс ирж байгаа оюутан нь улирлын эхэнд буюу бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикийн “Хичээл сонголт 2” явагдаж дуусахаас өмнө үргэлжлүүлэн суралцах хүсэлтээ өөрийн сургуулийн Сургалтын албанд бичгээр гаргаж, тухайн улиралд суралцах хичээлүүдээ сонгож, баталгаажуулна. Түүний дараа тухайн оюутны чөлөөнөөс ирж, үргэлжлүүлэн суралцаж байгаа тухай бүтцийн сургуулийн захирлын тушаал гарснаар оюутныг үргэлжлүүлэн суралцаж байгаад тооцно.

5.2.2. Сургалтын үйл явцыг тодорхой хүндэтгэн үзэх шалтгааны улмаас 6, түүнээс дээш улирлаар орхисон оюутан үргэлжлүүлэн суралцах тохиолдолд “мэргэжлийн” бүлгийн хичээлүүдийг төлбөр төлж дахин судална.

5.3. Оюутны шилжилт5.3.1. Гадаадын болон дотоодын их, дээд сургуулиудад суралцсан хугацааны нийт хуримтлуулсан үнэлгээний голч дүн нь 2.0-оос доошгүй дүнтэй оюутан СУИС-д шилжин суралцах хүсэлт гаргах эрхтэй.

5.3.2. Шилжин суралцахыг хүсэгч нь энэ тухай хүсэлтээ бичгээр гаргаж, сурлагын дүнгийн баталгаажуулсан жагсаалтын хамт бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид тухайн улирлын “Хичээл сонголт 2” эхлэхээс өмнөх 21 хоногт багтаан өгнө.

5.3.3. Шилжин суралцах босго хангасан хүсэлт гаргагч ур чадвар шаардагдах хөтөлбөрөөр суралцах бол ур чадварын шалгалт өгөх ба шалгалтыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар батлагдсан элсэлтийн комисс авч, дүнг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлнэ.

5.3.4. Оюутныг шилжүүлэн суралцуулах эсэх эцсийн шийдвэрийг сургалт эрхэлсэн дэд захирал гаргах бөгөөд оюутныг шилжүүлэн суралцахыг зөвшөөрсөн шийдвэр гарсан тохиолдолд СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

5.3.5. Шилжин суралцах шийдвэр гарсан оюутан дараах материалыг бүрдүүлж бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд өгнө. Үүнд:

- Иргэний үнэмлэхний хуулбар;

- Ерөнхий шалгалтын батламж;


164

- Сурагчийн хувийн хэрэг;

- Бүрэн дунд боловсролын үнэмлэх;

- 2014 оноос өмнө элссэн бол анх элсэн орсон сургуулийн томилолт;

- Гадаадын их, дээд сургуульд суралцаж байсан бол боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас СУИС-д шилжүүлэн авахыг зөвшөөрсөн албан бичиг (хувийн зардлаар суралцсан оюутанд хамаарахгүй);

- Суралцаж байсан сургуулийн тодорхойлолт (захирлын гарын үсэг бүхий албан бичиг);

5.3.6. Оюутны хүсэлт гаргасан хугацаа бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикийн “Хичээл сонголт 2” явагдаж өнгөрснөөс хойш, эсвэл шилжин суралцахаар хүсэлт гаргасан хөтөлбөр (мэргэжил)-ийн анги дүүргэлт бүрдсэн тохиолдолд бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжийн дарга, бүтцийн сургуулийн сургалтын албаны дарга шууд татгалзсан хариу өгч болно.

5.3.7. Шилжих зөвшөөрөл олгогдсон оюутантай бүтцийн сургуулийн захирал “Сургалтын гэрээ” байгуулна.

5.3.8. Тухайн хөтөлбөрийг хариуцан ажиллаж байгаа тэнхим нь оюутны сурлагын дүнгийн жагсаалтыг үндэслэн, өмнө сургуульд үзэж судалсан хичээлүүдээс агуулгын хувьд дүйцүүлэн тооцох хичээл байгаа эсэхийг нягтлан, өөрийн сургуулийн Сургалтын албаар уламжлуулан, бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид санал оруулна.

5.3.9. “Сургалтын гэрээ” байгуулсан, кредит дүйцүүлэлт хийгдсэн оюутан бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд бүртгэл хийлгэж, оюутны код, үнэмлэх авснаар сургалтын үйл явцад оролцох эрхтэй болох бөгөөд тухайн улиралд суралцах хичээлээ сонгож, сургалтын төлбөрөө төлнө.

5.4. Хөтөлбөр (мэргэжил)-ийн чиглэлээ өөрчлөх5.4.1. СУИС-ийн бүтцийн сургуулиудын хооронд шилжих хүсэлтийг дараах шаардлагыг хангасан

оюутан “Хичээл сонголт 2” эхлэхээс өмнөх 21 хоногт багтаан бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжидбичгээр гаргаж сурлагын баталгаажуулсан дүнгийн жагсаалтын хамт ирүүлнэ. Үүнд:

- Анх элсэн орсон мэргэжлээр хоёр улирал буюу түүнээс дээш хугацаагаар тасралтгүй суралцсан байх;

- Суралцсан хугацааны нийт хуримтлуулсан үнэлгээний голч дүн нь 2.0-оос доошгүй байх;

5.4.2. Өөрчлөн суралцах хөтөлбөр нь ур чадвар шаардагдах бол хүсэлт гаргагч нь ур чадварын шалгалт өгөх ба шалгалтыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар батлагдсан элсэлтийн комисс авч, дүнг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлнэ.

5.4.3. Оюутны хөтөлбөрийн чиглэлийг өөрчлөн суралцуулах эсэх эцсийн шийдвэрийг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжийн дарга гаргах бөгөөд оюутныг шилжүүлэн суралцахыг зөвшөөрсөн шийдвэр гарсан тохиолдолд бүтцийн сургуулийн захирлын тушаалаар баталгаажуулж, “Сургалтын гэрээ” байгуулна.

5.4.4. Хөтөлбөрийн чиглэлээ өөрчлөн суралцах оюутны өмнө үзэж судалсан хичээлийн сурлагын дүн, багц цагийн хэмжээг шууд тооцно.

5.4.5. СУИС-ийн бүтцийн сургуулиудын хооронд шилжих болсон оюутан нь суралцаж байсан сургуульдаа сургалтын төлбөрөөс гадна 15 багц цагийн төлбөр төлж, тухайн сургуулийн сургалтын үйл ажиллагааг хэвийн үргэлжлүүлэн явуулах нөхцөлийг хангана.

5.5. Оюутныг сургуулиас чөлөөлөх5.5.1. Сургуулийн захиргаанаас дараах тохиолдолд оюутантай байгуулсан “Сургалтын гэрээ”-г цуцалж, сургуулиас чөлөөлнө. Үүнд:

• Оюутан сургуулиас чөлөөлөгдөх хүсэлтээ өөрөө гаргасан;• СУИС-ийн дүрэм, дотоод журам, оюутны ёс зүйн дүрмийг зөрчиж, ёс зүйн хорооноос

сургуулиас чөлөөлөх шийдвэр гарсан;• “Сургалтын гэрээ”-г зөрчсөн ;• Захирлын тушаалд заасан хугацаанд чөлөөнөөс ирж, үргэлжлүүлэн суралцаагүй;• 6-гаас дээш улирал сургуулиас завсардсан;• Шүүхээр гэм буруутай нь тогтоогдож, ял эдлэх болсон.


165

5.5.2. Мэргэжлийн ур чадварын хичээлд хангалтгүй үнэлэгдэж, мэргэжлийн багш нь “цаашид суралцах чадваргүй” гэж дүгнэсэн оюутныг СУИС-д хэрэгжүүлж буй дээд боловсролын бусад хөтөлбөрт шилжин суралцахыг санал болгох ба оюутан өөрөө хүсвэл чөлөөлөгдөх хүсэлт гаргана.

5.5.2. Оюутныг сургуулиас чөлөөлөх асуудлыг бүтцийн сургуулийн саналд тулгаарлан СУИС-ийн захирлын тушаалаар шийдвэрлэх ба тойрох хуудас бүрдүүлж дууссан огноогоор тасалбар болгож холбогдох тооцоог хийнэ.

5.5.3. Сургуулиас чөлөөлөгдөх хүсэлт гаргасан оюутнаас үйлчилгээний хураамж авах ба хураамжийн хэмжээ нь тухайн хичээлийн жилийн бакалаврын сургалтын суурь хураамжтай тэнцүү байна.

Зургаа. Оюутны мэдлэгийг үнэлэх

6.1. Оюутны мэдлэгийн үнэлгээ6.1.1. Тухайн хичээлээр оюутан эзэмшвэл зохих мэдлэг олж авахын тулд улирлын турш хэрхэн сурч

хөдөлмөрлөснөө, тухайн хичээлийг заасан багшаар 70 хүртэл оноогоор, оюутны эзэмшсэн мэдлэгийн түвшинг улирлын шалгалтын 30 хүртэл оноогоор тус тус заавал үнэлүүлнэ. Багшийн үнэлгээний 70 оноо нь дөрвөн улирлын хугацаанд хүчинтэй байна. Эдгээрийн нийлбэрийн 100 хүртэл оноог лавлах хүснэгтийг ашиглан үсгэн үнэлгээнд шилжүүлнэ.

Лавлах хүснэгт

Оноо Үсгэн үнэлгээ Үнэлгээний оноо

96-100 A 4.0

91-95 A- 3.7

88-90 B+ 3.4

84-87 B 3.0

81-83 B- 2.7

78-80 C+ 2.4

74-77 C 2.0

71-73 C- 1.7

68-70 D+ 1.3

64-67 D 1.0

61-63 D- 0.7

0-60 F 0.0

A,A-,B+,B,B-,C+ CR 0.0

Хичээлд 61 ба түүнээс дээш оноо авсан суралцагчийг уг хичээлийн агуулгыг судалж, багц цагийг биелүүлсэн гэж үзнэ. Харин 61-ээс бага оноо авсан суралцагчийг “хангалтгүй” суралцсан буюу тухайн хичээлийн багц цагийг биелүүлээгүй гэж үзнэ. Багц цаг тооцохгүй хичээлийн шалгалтыг авахдаа 100 оноогоор үнэлнэ.

6.1.3. Сургалтын төлөвлөгөөн дэх тусгайлан тэмдэглэсэн одтой (*) хичээлд 74 С, түүнээс өндөр үнэлгээ авсан тохиолдолд оюутанд багц цагийг тооцно. Харин дээрх онооноос бага үнэлгээ авбал багц цагийн төлбөрийг төлж дахин судална.

6.1.4. Үнэлгээний голч дүн(GPA)-г тооцохдоо, хичээл бүрийн үсгэн үнэлгээг оноонд шилжүүлэн, улмаар тухайн хичээлийн харгалзах багц цагаар үржүүлж, дундажлах замаар тодорхойлно.

6.1.5. Оюутан бүрээр улирал бүрийн эцэст тухайн улиралд дүгнэгдсэн хичээлүүдийн хувьд бодогддог улирлын үнэлгээний голч дүн ба оюутны нийт суралцсан хугацаандаа дүгнэгдсэн хичээлүүдийн хувьд бодогддог хуримтлуулсан үнэлгээний голч дүн гэсэн ерөнхий нэг аргачлалтай хоёр тоон утгыг тооцоолж гаргасны эцэст оюутны дүнгийн хуудсыг хэвлэж, баталгаажуулан хувийн хэрэгт хавсаргана. Улирлын болон хуримтлуулсан үнэлгээний голч дүнг дараах ерөнхий томьёогоор тооцоолно.

Үнэлгээний голч дүн


166

Энд: Y1, Y2, ...Yn- 1,2,...,n дугаар хичээлүүдийн үнэлгээний оноо

k1, k2, ...kn - 1,2,...,n дугаар хичээлүүдийн харгалзах багц цаг

6.1.6. Оюутан нь улирлын эцэс бүр сурлагын амжилтандаа дүн шинжилгээ хийж, үнэлгээний голч дүнгийн түвшний шаардлагыг хангаж байгаа эсэхээ хянаж, цаашид суралцах арга барилаа төлөвлөнө.

6.1.7. Оюутны үзэж судалсан хичээлүүдийн багц цаг нь 60-д хүрсэн боловч хуримтлуулсан үнэлгээний голч дүн нь 1,8-аас доош бол Сургалтын алба тухайн оюутны цааш үргэлжлүүлэн хичээл үзэж судлахыг зогсоож, өмнө үзэж судлан хангалтгүй үнэлгээ авсан хичээлүүдийг дахин судлуулна. Энэ тохиолдолд багц цагийн төлбөрийг бүрэн төлнө.

6.2. Үнэлгээний системд хэрэглэгдэх тэмдэглэгээ

Тухайн улирлын эцэст оюутан бүрээр бодогддог улирлын үнэлгээний голч дүнг тооцож гаргахад дараах тэмдэглэгээг хэрэглэнэ. Үүнд:

U - Оюутан кредит шууд тооцох шалгалт өгөх

Е- Улирлын шалгалт өгөөгүй

R - Тухайн хичээлд дахин суралцахаар шийдсэн

W - Хичээлийн явцад суралцахаас татгалзаж хаясан

R, W тэмдэглэгээнд харгалзах үнэлгээний оноо 0.0 байна.

Оюутан нь дээрх тэмдэглэгээ тавиулсан хичээлийг дахин судалж, “A-F” үнэлгээтэйгээр шалгуулах үүрэгтэй.

6.2.1. Оюутан кредит шууд тооцох шалгалт өгөх “U” Uncomplete тэмдэглэгээ

6.2.1.1. Оюутан тухайн хичээл дээр өөрийн мэдлэг, дадлага, чадварыг хангалттай гэж үзвэл кредит шууд тооцох 30 хүртэл онооны шалгалтанд өөрийн хүсэлтээр орж болно. Кредит шууд тооцох шалгалтыг зөвхөн улирлын эхний долоо хоногт багтаан авна.

6.2.1.2. Бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заасан хичээлүүдээр кредит шууд тооцох шалгалт өгөх бол тухайн хичээлийг хариуцсан мэргэжлийн тэнхим, Сургалтын албатай хамтран зохион байгуулж шалгалт авна.

6.2.1.3. Бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт зааснаас бусад хичээлээр кредит шууд тооцох шалгалтын захиалгыг “Хичээл сонголт 2” хийгдэх хугацаанд өгөх ба энэ тухай оюутны сонголтын хуудсанд бүтцийн сургуулийн Сургалтын алба тэмдэглэл хийж, шалгалтын комиссын бүрэлдэхүүний талаар холбогдох тэнхимийн эрхлэгчтэй зөвшилцөж комисс байгуулж, шалгалт зохион байгуулна.

6.2.1.4. Кредит шууд тооцох шалгалтанд орохын өмнө оюутан тухайн хичээлийн багц цагийн үнэлгээний 30 хувийн төлбөрийг бүтцийн сургуулийн харилцах дансанд төлсөн байна.

6.2.1.5. Энэхүү шалгалтыг амжилттай өгсөн тохиолдолд тухайн хичээлийн багц цагийг оюутанд шууд олгоно. Хичээлийн үнэлгээний хувьд оюутны шалгалтанд авч болох 30 хүртэлх оноог 3,33 гэсэн коэффициентээр үржүүлж, уг хичээлийг бүтэн үнэлэх 100 хүртэл оноонд шилжүүлнэ.

6.2.1.6. Оюутан нь хичээлийн жилийн нэг улиралд 30 хүртэл онооны кредит шууд тооцох 3 хүртэл шалгалтанд орох эрхтэй.

6.2.1.7. Оюутан кредит шууд тооцох шалгалтын дүнд сэтгэл дундуур байвал тухайн хичээлийг шинээр дахин сонгож судалж болно. Энэ тохиолдолд багц цагийн төлбөрийг бүрэн төлнө.

6.2.1.8. Оюутанд сургалтын төлөвлөгөөнд тусгайлан тэмдэглэсэн одтой хичээл болон “мэргэжлийн” хичээлээр кредит шууд тооцох шалгалт өгөхийг зөвшөөрөхгүй.

6.2.2. Оюутан улирлын шалгалт өгөөгүй “E” Exam incomplete by the student тэмдэглэгээ

Оюутан ямар нэг хүндэтгэх шалтгааны улмаас улирлын шалгалтанд ороогүй тохиолдолд “Е” тэмдэглэгээг тавиулж болно. “Е” тэмдэглэгээ тавиулсан хичээлээр оюутан хоёр улирлын дотор багтаж заавал шалгалт өгсөн байна. Энэ тохиолдолд шалгалтын төлбөр төлөгдөхгүй.“E” тэмдэглэгээ авсан хичээл үнэлгээний голч дүнд орж тооцогдохгүй.

6.2.3. Оюутан тухайн хичээлийг дахин суралцахаар шийдсэн “R” Repeating a course тэмдэглэгээ

6.2.3.1. Оюутан уг хичээлд дахин суралцах хүсэлтэй, эсвэл хичээлийн эцсийн үнэлгээнд сэтгэл дундуур байгаа тохиолдолд “R” тэмдэглэгээг бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заасан хугацаанд дүнгийн


167

хуудсанд тавиулж болно.R тэмдэглэгээг тавиулсан тохиолдолд кредитийн төлбөр бүрэн төлнө.

6.2.3.2. Сургалтын алба оюутанд тухайн хичээлээр энэ тэмдэглэгээг тавьсан тохиолдолд уг хичээлийг дахин судалж, үнэлгээг дээшлүүлэх эрх үүснэ. Энэ тохиолдолд нэгдүгээрт, уг хичээлийг дахин бүрэн судалж багшийн болон улирлын шалгалтын онооны нийлбэрээр, хоёрдугаарт уг хичээлийг өмнө судлан үзэж байхдаа багшийн 70 онооноос 50-иас дээш оноо авсан байвал кредит шууд тооцох шалгалтаар тус тус үнэлүүлж болно.

6.2.3.3. Оюутан нь 3 ба түүнээс олон улирал өнгөрсний дараа тодорхой хичээлийн үнэлгээг дээшлүүлэхийг хүсвэл уг хичээлийг дахин сонгож судална. Гэвч оюутан төгсөгч оюутнаар бүртгүүлсэн улиралдаа “ерөнхий суурь” хичээлээс дахин сонгон суралцахыг зөвшөөрөхгүй. Оюутан дахин суралцахаар бүртгүүлсэн хичээлийг шинээр үзэхээр сонгосон хичээлүүдийн нэгэн адилаар бүртгэж, төлбөрийг төлнө.

6.2.4. Оюутан хичээлийн явцад тухайн хичээлд суралцахаас татгалзаж хаясан “W”Withdrawal тэмдэглэгээ

Оюутан ямар нэгэн шалтгаанаар бүртгүүлсэн хичээлдээ суугаагүй, лаборатори, дадлага, бие даалтын ажлыг хийгээгүй, хөтөлбөрийн шаардлагыг хангаагүй, цаашид суралцах эсэх нь тодорхойгүй бол багш шууд “W” тэмдэглэгээ тавина. “W”тэмдэглэгээ тавиулсан оюутан мэргэжлийн тэнхимтэй уулзаж шалтгааныг тодруулна. Тодруулга хийгдсэний дараа Сургалтын албанаас “WA”-хаясан, “WP”-шилжсэн, “WC”-сахилгаар тэнцээгүй, “R” үнэлгээг тавина.

6.2.5. Кредит дүйцүүлэлт “CR” Credit granted

6.2.5.1. Гадаад, дотоодын их, дээд сургууль, коллежоос шилжин ирж буй оюутнуудын үзэж судалсан хичээлийн кредитийг дүйцүүлэн тооцоход энэхүү тэмдэглэгээг ашиглана.

6.2.5.2. Оюутан “CR” үнэлгээ авахгүй байх эрхтэй. Энэ тохиолдолд оюутан тухайн хичээлийг дахин судалж суралцаад, “A-F” үнэлгээг авна.

16.3. Шалгалтын үйл ажиллагаа

16.3.1. Шалгалтын үнэлгээ нь суралцагчийн тухайн хичээлийн туршид эзэмшвэл зохих мэдлэг, чадварыг эзэмшсэн эсэхийг үнэлэн тогтоох үзүүлэлт юм.

16.3.2. Багш шалгалтын үнэлгээг хэрхэн үнэлж, дүгнэхээ хичээлийн эхэнд оюутнуудад мэдэгдсэн байна.

16.3.3. Шалгалт нь явцын болон улирлын гэсэн 2 хэсгээс бүрдэнэ.

16.3.4. Явцын шалгалтыг 1-2 удаа, улирлын шалгалтыг 1 удаа тус тус авна.

16.3.5. Явцын шалгалтыг тухайн хичээл ордог хуваарьт хугацаанд авна.

16.3.6. Эчнээ хэлбэрээр суралцаж буй суралцагчийн хувьд шалгалтыг дараагийн улирлын эхэнд зохион байгуулна. Суралцагч бие дааж гүйцэтгэх даалгаврын биелэлтийг шалгалт эхлэхээс 21 хоногийн өмнө шалгагч багшид ирүүлсэн байна.

16.3.7. Шалгалт авах хэлбэр, даалгаврын (асуултын) тоо, түүний агуулга, бүтэц, хариулт бэлтгэх хугацаа зэргийг багш сургах арга зүйн үүднээс нарийн төлөвлөж, боловсруулсан байна. Улирлын шалгалтын үйл ажиллагаанд тэнхим, Сургалтын алба хяналт тавина.

16.3.8. Улирлын шалгалт авахдаа хичээлээр эзэмшүүлсэн мэдлэг, ур чадварыг шалгах даалгавар (асуулт), асуудал шийдвэрлүүлэх зэрэг бүтээлч хэлбэрийг ашиглаж болно.

16.3.9. Шалгалт авч байх үед баримтлах дэг журмыг (оюутны тухай мэдээллийн чанартай заавал бичих зүйлийг дурдсан байх /нэр, бүртгэлийн дугаар, сургууль, түвшин, даалгаврын хувилбар гэх мэт/, хэдий хугацаа шаардагдах, хариултыг хэрхэн тэмдэглэх, дасгал бүрийн дээд оноог заах, шалгалтын явцад текст, хичээлийн тэмдэглэл, тооны машин гэх мэт зүйлс ашиглаж болох эсэх гэх мэт) шалгагч багш нарын баг тогтооно.

16.3.10. Шалгалтын дэг журам (бусдаас хуулах, бусдыг өөрийн нэрээр шалгалтанд оруулах, зөвшөөрөгдөөгүй ном, дэвтэр ашиглах зэрэг) зөрчсөн суралцагчийн шалгалтын материалыг шалгагч багш хураан авч, протокол хөтлөн, F дүн тавьж, ёс суртахууны зөрчил гаргасанд тооцож, уг зөрчил давтагдвал бүтцийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, шийдвэр гаргана.

16.3.11. Улирлын явцад хичээлд байнга идэвхтэй оролцсон, тухайн хичээлийн явцын шалгалтын бүх хэлбэрүүдэд амжилттай үнэлэгдсэн, үлгэр жишээч оюутанд уг хичээлийн улирлын шалгалтын үнэлгээг шууд тавихыг үгүйсгэхгүй бөгөөд уг асуудлыг багш суралцагчийн хамт олонд мэдэгдэн, ил


168

тод шийднэ. Шууд дүгнэгдэх суралцагчийн тоо нийт шалгагдах суралцагчийн 10 хувиас хэтрэхгүй байвал зохино.

Долоо. Кредит дүйцүүлэн тооцохГадаад, дотоодын их, дээд сургууль, коллежоос СУИС-д шилжин суралцагчийн тухайн дээд боловсролын байгууллагад үзэж судалсан хичээлийн багц цаг болон сурлагын үнэлгээг дүйцүүлэн тооцож болох ба дүйцүүлэлтийг тусгай комисс хийнэ.

7.1. Кредит дүйцүүлэн тооцох комиссын бүрэлдэхүүн

7.1.1. Комисс дараах албан тушаалтны бүрэлдэхүүнтэй байна. Үүнд:

Комиссын ахлагч: Бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжийн дарга

Гишүүд: Бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжийн сургалтын үйлчилгээ хариуцсан ажилтан

Бүтцийн сургуулийн сургалтын албаны дарга

Мэргэжлийн тэнхимийн эрхлэгч

7.2. Комиссын ажиллах хугацаа

7.2.1. Бүтцийн сургуулийн Сургалтын алба кредит дүйцүүлэх хүсэлт гаргасан оюутантай холбоотой дараах материалыг бүрдүүлнэ. Үүнд:

- Баталгаажуулсан дүнгийн тодорхойлолт;

- 2 дахь дээд боловсрол эзэмших бол дипломын эх хувь;

- Кредит дүйцүүлэлтийн хуудас (хавсралт 1);

7.2.2. Кредит дүйцүүлэхээр хүсэлт гаргасан оюутны кредит дүйцүүлэлтийг харьяалах тэнхимийн эрхлэгч батлагдсан сургалтын төлөвлөгөөг баримтлан хичээлийн жилийн намар, хаврын улирлын “Хичээл сонголт 2” эхлэхээс нэг долоо хоногийн өмнө хийж, бүтцийн сургуулийн Сургалтын албаар хянуулна.

7.2.3. Кредит дүйцүүлэн тооцох эсэх шийдвэрийг намар, хаврын улирлын 0 долоо хоногт гаргах тул бүтцийн сургуулийн Сургалтын албад кредит дүйцүүлэлтийн материалыг дурдсан хугацаанд багтаан бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлнэ.

7.2.4. Бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж ирүүлсэн материалыг нарийвч лан шалгаж, кредит дүйцүүлэлтийг эцэслэн хийх ба гарсан шийдвэрийг хичээлийн жилийн намар, хаврын улирлын “Хичээл сонголт 2” хаагдахаас өмнө бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд хүргүүлнэ.

7.3. Комиссын ажиллах удирдамж

7.3.1. Сургалтын төлөвлөгөөн дэх хичээлийн багц цагийн болон үнэлгээний дүйцүүлэлтийг тухайн хичээлийг хариуцан ажиллаж байгаа мэргэжлийн тэнхимийн саналыг үндэслэн тухайн хичээлийн агуулгын 80,түүнээс дээш хувийг судалсан гэж үзсэн тохиолдолд дараах байдлаар хийнэ. Үүнд:

17.3.1. 2005 оноос хойш гадаадын болон Монголын бусад их сургууль, СУИС-ийг төгссөн оюутанд тухайн хичээлийн багц цаг болон сурлагын үнэлгээг шууд тооцно. Харин 2005 оноос өмнөх төгсөгч өөрөө хүсвэл кредит шууд тооцох шалгалт өгч болно.

17.3.2. Гадаадын их, дээд сургууль болон коллеж (тухайн коллежийн олон улсын түвшинд хүлээн зөвшөөрөгдсөн байдлаас хамаарна), дотоодын төрийн өмчийн их сургуулиас шилжин ирж суралцаж буй оюутнуудад багц цаг болон үнэлгээг шууд тооцно.

17.3.3. Магадлан итгэмжлэгдсэн хувийн их, дээд сургууль, коллежоос шилжин ирж буй оюутны хувьд хичээлийн багц цагийг бүрэн тооцож, сурлагын дүнгийн үсгэн үнэлгээг нэг шат бууруулна.

17.3.4. Магадлан итгэмжлэгдээгүй хувийн их, дээд сургууль, коллежоос шилжин ирж буй оюутны хичээлийн кредитийг тооцох асуудлыг тухайн мэргэжлийн тэнхимийн саналыг харгалзан бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж шийдвэрлэнэ. Дүйцүүлэн тооцох тохиолдолд сурлагын дүнгийн үсгэн үнэлгээг нэг шат бууруулж тооцно.

17.3.5. Суралцах хөтөлбөрөөрөө дипломын дээд боловсролтой оюутны мэргэжлийн суурь хичээл (200 кодтой)-ийн багц цаг болон үнэлгээг шууд тооцож болно. Харин ерөнхий суурь хичээлээр кредит шууд тооцох шалгалт өгөхийг зөвшөөрнө.

17.3.6. Мэргэжлийн байгууллагад ажилладаг, Монгол Улсын цолтой, мэргэжлийн чиглэлээр олон


169

улсын болон улсын чанартай уралдаанд шалгарсан, бие даасан үзэсгэлэнгээ гаргасан зэргээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн уран бүтээлчийн хувьд “мэргэжлийн” хичээл (300 кодтой)-ээр кредит шууд тооцох шалгалт өгч болно. Харин кредит дүйцүүлэлт хийхгүй.

17.3.7. Урлагийн гүнзгийрүүлсэн сургалттай сургууль (СУИС-ийн харьяа Завхан аймаг дахь Хөгжим бүжгийн коллеж, “Бадмаараг” ахлах сургууль, Улаанбаатар хот дахь Хөгжим бүжгийн коллеж)-ийг бүрэн дунд болон мэргэжлийн боловсролын үнэмлэхтэй төгссөн сурагч мэргэжлийн суурь хичээлийн багцаас гүнзгийрүүлэн судалсан 80-аас дээш үнэлгээтэй хичээлийг дүйцүүлэн тооцуулж болно.

17.3.8. Дүйцүүлэн тооцсон хичээлийг тухайн оюутны шилжиж ирсэн улиралд оноож үнэлгээг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжийн мэдээллийн систем хариуцсан ажилтан оруулна.

17.3.9. Хичээлийн кредитийг дүйцүүлэн тооцох, кредит шууд тооцох шалгалтыг урлагийн гүнзгийрүүлсэн сургалттайгаас бусад бүрэн дунд сургууль төгссөн оюутнаас авахгүй.

7.4. Кредит дүйцүүлэн тооцох комиссоос оюутны кредитийг дүйцүүлэн тооцох шийдвэр гарсан тохиолдолд оюутан нь дүйцүүлсэн багц цаг бүрт нэг багц цагийн үнэлгээний 20 хувьтай тэнцэх хураамжийг СУИС-ийн төв дансанд тушаана.

Найм. Оюутны хичээл сонголт8.1. Оюутан тухайн улиралд суралцах хичээлүүдээ сонгох эрхтэй. Оюутан хичээл сонголтыг удирдлагын мэдээллийн систем (Uniculture)-ийн оюутны вэбээр дамжуулан хийнэ. Үүний тулд:

8.1.1. Өөрийн суралцаж байгаа хөтөлбөрийн сургалтын төлөвлөгөө, түүний оюутанд санал болгох хувилбарыг сайтар судална.

8.1.2. Өөрийн харьяалах мэргэжлийн тэнхим, зөвлөх багштай уулзаж тодорхой зөвлөгөө авна.

8.1.3. Суралцах хичээлүүдээ өөрийн мэдлэг, чадвар, санхүү гийн боломжийг тооцоолсны үндсэн дээр хариуц лага тай сонгоно.

8.1.4. Оюутны вэбд ажиллах зарчимтай танилцсан байна.

8.2. Оюутны хичээл сонголт нь хоёр үе шаттайгаар явагдана.

Хичээл сонголт 1 – урьдчилсан захиалга Хичээл сонголт 2 – эцсийн бүртгэл

8.3. “Хичээл сонголт 1”-ээр дараагийн улиралд суралцахаар төлөвлөсөн хичээл тус бүрийг сонгох бөгөөд бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заасан хугацаа (хичээлийн жилийн улирал бүрийн 9 дэх долоо хоног)-нд багтаан хийнэ. Хичээлийг сургалтын төлөвлөгөөний оюутанд санал болгох хувилбарт тулгуурлаж сонгоно. Энэ нь урьдчилсан захиалга болно.

8.4. “Хичээл сонголт 1”-ийн эцсийн үр дүнг үндэслэн тухайн улиралд заагдах хичээл, тэдгээрийг заах багш, анги танхимын хуваарилалтыг үзүүлсэн “Хичээлийн ерөнхий хуваарь”-ийг бүтцийн сургуулийн Сургалтын албад гаргаж сургалтын албаны программд шивж оруулна.

8.5. “Хичээлийн ерөнхий хуваарь” гарсны дараа оюутнууд “Хичээл сонголт 2”-ыг хичээлийн жилийн улирал бүрийн эхний 0 долоо хоногт багтаан хийж тухайн улиралд судлах хичээлээ ямар багшаар заалгахаа шийднэ. Энэ нь “Оюутны хичээлийн хуваарь” болно.

8.6. Хийсэн “Хичээл сонголт 2”-оо хэвлэн авч, гарын үсэг зурж харьяалах бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд өгнө. Оюутны хичээл сонголтын хуудсыг түүний хувийн хэрэгт хадгална.

8.7. Оюутан хичээлийн нэг улиралд 15-17 багц цагийн хичээл сонгож хэвийн ачаалалтай суралцах ёстой боловч зарим онцгой тохиолдолд, сургалт эрхэлсэн дэд захирлын зөвшөөрснөөр хэт их ачаалалтай суралцахыг зөвшөөрнө.

25-аас дээш багц цагийн хичээл сонгохыг хэт их ачаалал гэж үзнэ.

8.8. “Хичээлийн ерөнхий хуваарь” хийх явцад анги дүүргэлт хүрээгүй, эсвэл нэг багшийг хэт олон оюутан сонгосон зэрэг асуудлыг шийдвэрлэх үүднээс зарим зохицуулалтыг улирлын эхний долоо хоногт багтаан бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжээс хийж болно.Тухайн цуцалсан хичээлийг баталгаажуулсан багц цагийн төлбөрийг өөр хичээл сонгох эсвэл дараа улирлын төлбөрт шилжүүлэх боломжолгоно. Төгсөх ангийн суралцагч бөгөөд санхүүгийн тооцоогүй бол төлбөрийг буцаан олгоно.

8.9. “Хичээл сонголт 2”-ын эцсийн үр дүнг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж удирдлагын


170

мэдээллийн системийн тусламжтайгаар товчоолон гаргаж, кредит сонголтыг баталгаажуулсан тухай СУИС-ийн захирлын тушаал гаргана.

8.10. Хичээлд бүртгүүлээгүй оюутныг хичээлд суулгаж дүгнэхийг хориглоно.

8.11. Багш тухайн улиралд зааж буй хичээл тус бүрээр хуваарийн дагуу суралцагчид зөвлөгөө өгнө. Зөвлөгөө өгөхөд хичээл тус бүрээр долоо хоногт 90 минут зориулна.

Ес. Дадлага9.1. Энэхүү ерөнхий журамд нийцүүлэн тухайн дадлагын удирдамжийг тэнхимийн эрхлэгч

хариуцан боловсруулж, бүтцийн сургуулийн захирал баталж мөрдүүлнэ. Хэд хэдэн хичээлийн хөтөлбөрийн агуулгын мэдлэг, чадварыг цогц байдлаар шаардах дадлагын удирдамжийг холбогдох тэнхимүүд хамтарч боловсруулна.

9.2. Дадлагын зорилго нь оюутан танхимын сургалтаар эзэмшсэн шинжлэх ухааны онол, практикийн мэдлэг, чадвар, дадлаа боловсрол, урлаг, соёлын үйлчилгээ, үйлдвэрлэл эрхэлдэг байгууллагын зорилго, зорилт, үйл ажиллагаа, техник, технологитой холбон бататгах, гүнзгийрүүлэх, ажиглалт, судалгаа, боловсруулалт хийх, зохиох, найруулах, асуудлыг зохистой шийдэх зэрэгт суралцаж, ажлыг дагалдан болон бие даан гүйцэтгэх баримжаа, мэдлэг, чадвар олж авахад нь чиглэнэ.

9.3. СУИС нь оюутан дадлага хийх ерөнхий боловсролын сургууль, хүүхдийн цэцэрлэг, төв, лаборатори, орон нутгийн гэрээт түнш байгууллагатай байна.

9.4. Бүтцийн болон салбар сургууль оюутны дадлага хийлгэвэл зохих нийслэл, хөдөө орон нутгийн төрийн захиргаа, боловсрол, соёл, урлагийн байгууллага, хамтлагтай гэрээ (хавсралт 2) байгуулж ажиллана. Том хэмжээний уран бүтээл хийх, төсөл хэрэгжүүлэхээр хэд хэдэн мэргэжлийн багш, оюутан хамтран гүйцэтгэх дадлагын гэрээг СУИС-ийн захиргаа байгуулж болно.

9.5. Оюутны дадлагыг мэргэжлийн стандарт, сургалтын хөтөлбөр, дадлагын удирдамжийн шаардлага хангах газарт, аюулгүй ажиллагааны хэм хэмжээг баримтлан зохион байгуулна. Тусгай унаагаар явж, хөдөө орон нутагт хийх дадлагын зардал, маршрут, унааны асуудлыг бүтцийн сургуулийн захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцэж, шийдвэрлэнэ.

9.6. Бүтцийн болон салбар сургуулийн захиргаа оюутан дадлага хийх нөхцөлийг хангаж, зохион байгуулалт, явцад хяналт тавьж, чанар, үр дүнг тооцож ажиллана.

9.7. Оюутан тухайн дадлагад хамрагдахаас өмнө судалсан байвал зохих хичээлүүдийг амжилттай судалж, шаардлагатай багц цагийг цуглуулсан байвал зохино.

9.8. Дадлагын зохион байгуулалт, нийтлэг болон онцлог байдал, тавих шаардлагаас хамаарч дараах төрөлтэй байна. Үүнд:

− Танилцах дадлага

− Хээрийн дадлага

− Үйлдвэрлэлийн дадлага

− Багшлах дадлага

9.8.1. Танилцах дадлага нь байгууллагын удирдлагын арга барил, үйл ажиллагааны технологи, бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн чанар, нийлүүлэлтэд ажиглалт хийх, цаашид хэрхэн мэргэших чиглэлээ тогтоох нөхцөл бүрдүүлсэн байвал зохино. Танилцах дадлагаар дараах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ:

− Төрийн захиргаа, төр, хувийн хэвшлийн үйлчилгээний байгууллагын бүтэц, зохион байгуулалт, зорилго, зорилт, үйл ажиллагааны зарчим, агуулга, хэлбэр, зохицуулалт, явцтай танилцаж, төрөл бүрийн баримт бичиг, материал цуглуулж, байгууллагын болон албан хаагчдын үйл ажиллагаанд дүн шинжилгээ хийнэ.

− Хээрийн нөхцөлд газрын гадаргын тогтоц, хөрс, ургамал, ан амьтан, соёл, түүхийн хөшөө, дурсгал, сүм хийд, орон нутгийн хүмүүсийн соёл иргэншил, уламжлалт харилцаа, зан үйл, хөдөлмөртэй биечлэн танилцах, үзэх, ажиглах, сурвалжилж судлах, зурах, дуу, дүрсийн бичлэг хийх, тэмдэглэл хөтлөх зэргээр баримтжуулж, холбогдох материал цуглуулж, тодорхой чиглэл сэдвийн дагуу цэгцлэх, нэгтгэн дүгнэх, судлах, асуудал дэвшүүлэх байдлаар ажиллана.


171

9.8.2. Хээрийн дадлага нь оюутанд хөрс, ус, ургамал, амьтан, чулуулаг зэрэг байгалийн өвөрмөц тогтоц, соёл, түүхийн дурсгалуудыг зурах арга зүйг эзэмшүүлэх, онолын мэдлэгийг нь практик дээр бататгахад чиглэгдэж, байгалийн өвөрмөц, сонин тогтоцтой газар, түүх соёлын дурсгалт газар, дадлагын баазад зохион байгуулагдана.

9.8.3. Үйлдвэрлэлийн дадлага нь танхимын сургалтаар олж авсан мэдлэг, чадвараа ашиглан ажлын байранд дагалдан, орлон ажиллах агуулга, хэлбэртэй байх бөгөөд оюутанд практик чадвар эзэмшүүлэхэд чиглэсэн байвал зохино. Сургуулийн лаборатори, урлан, студи, театр зэрэг соёл, урлагийн гэрээт байгууллагад удирдамжийн дагуу хийж гүйцэтгэнэ. Үйлдвэрлэлийн дадлагын явцад оюутнууд тухайн байгууллагын үйл ажиллагаанд мөрдвөл зохих Монгол Улсын хууль тогтоомжийг чанд баримталж ажиллана.

9.8.4. Багшлах дадлагыг оюутанд мэргэжлийн болон сэтгэл судлал, сурган хүмүүжүүлэх зүй, дидактикийн хичээлүүдээр эзэмшсэн мэдлэг, чадвараа багшлах үйл ажиллагаанд бүтээлчээр хэрэглэх арга зүйг эзэмшүүлэх үндсэн зорилготойгоор ерөнхий боловсролын сургууль, хүүхдийн цэцэрлэг, аймаг, хот, сум, дүүргийн Соёлын төв, зарим их, дээд сургуульд хийнэ. Багшлах дадлагыг мэргэжлийн тэнхим болон сэтгэл судлал, сурган хүмүүжүүлэх ухаан, заах арга зүйн багш нар дадлага хийх сургуулиас томилогдсон багштай хамтран удирдана.

9.9. Дадлагын зохион байгуулалт

9.9.1. Оюутны дадлагыг мэргэжлийн онцлог, дадлагын бааз газрын бүтэц, орон тоо, үйл ажиллагаанаас хамаарч бүлгээр, ганцаарчилсан хэлбэрээр багшийн удирдлагаар зохион байгуулна. Багшийн нөөц, дадлага хийх байгууллагын албан хаагчдын мэдлэг, чадварыг харгалзан оюутны дадлагыг дадлагын оюутан хүлээн авах байгууллагын мэргэжилтнээр удирдуулж болох бөгөөд энэ асуудлаар дадлагын гэрээнд тодорхой тусгана.

9.9.2. Дадлагын удирдамжид дадлагын чиглэл /хичээл/-ийн тодорхойлолтыг тусгана. Тодорхойлолтод уг хичээлийн нэр, код, багц цаг, урьдчилсан шаардлага, зорилго, товч агуулга, хийх хугацаа, зохион байгуулалтын хэлбэр, дадлагын хугацаанд оюутны эзэмших мэдлэг, чадвар, тайлангийн бүтэц, үр дүнгийн үнэлгээ зэргийг оруулна.

9.9.3. Дадлагын удирдамж, дадлага хийх оюутны нэрс, удирдагч, холбогдох зардлын төсвийг тэнхимийн хурлаар хэлэлцэж, бүтцийн сургуулийн захирлын тушаалаар баталгаажуулна. Зардлыг төлөвлөхдөө тухайн үеийн бараа, үйлчилгээний үнэ, тариф, сургуулийн санхүүгийн тогтоосон нэгдсэн жишгийг баримтална.

9.9.4. Дадлагын хугацаа, зохион байгуулалт, удирдагч багш, оюутны хөдөлмөрийн цагийг тооцохдоо сургалтын төлөвлөгөө, дадлагын удирдамжийг баримтална.

9.9.5. Хээрийн нөхцөлд хийх дадлагад хэрэглэх техник хэрэгсэл, унаа, гал тогооны хэрэглэлийг дадлага эхлэхээс 1 сарын өмнө бэлтгэж, тэнхим, бүтцийн сургуулийн захиргаанд танилцуулж, тохиролцсон байх ёстой.

9.9.6. Хөдөө орон нутаг руу дадлагаар явж, ирэх багш, оюутан эрүүл мэндийн болон гэнэтийн ослын даатгалд хамрагдсан байна.

9.9.7. Дадлагад хэрэглэх тээврийн хэрэгслийн жолооч, хариуцагч байгууллагатай сургууль урьдчилан гэрээ хийнэ. Гэрээнд жолоочийн үүрэг, хариуцлагыг тодорхой заана.

9.9.8. Дадлагын үеийн аюулгүй байдлыг удирдагч багш хариуцна.

9.9.9. Дадлагын удирдагч оюутнуудын ирц, идэвх, оролцоо, үйл ажиллагаа, сахилга, хариуцлагын байдалд журмын дагуу үнэлгээ өгнө.

9.9.10. Дадлагын удирдагч дадлагын төсөвт зардлыг захиран зарцуулж, хууль тогтоомжийн дагуу санхүүтэй тооцоо хийнэ.

9.9.11. Тодорхой нөхцөл, шалтгааны улмаас дадлагын хугацааг хойшлуулах, урагшлуулах асуудлыг тэнхимийн эрхлэгч сургуулийнхаа захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцүүлж, шийдвэрлүүлнэ.

9.9.12. Орон нутагт дадлага хийж байгаа оюутны үйл ажиллагаанд биечлэн хяналт тавих боломжгүй тохиолдолд тухайн байгууллагын албан хаагч, оюутантай онлайнаар харилцана.

9.9.13. Хөдөө орон нутагт багшгүйгээр дадлага хийсэн оюутан тухайн байгууллагын дарга, дадлагын удирдагчийн гарын үсэг, тэмдэгтэй тодорхойлолт авна. Уг тодорхойлолтод дадлагын дүнг тусгана.


172

9.9.14. Оюутан удирдамжийн дагуу дадлагын дэлгэрэнгүй төлөвлөгөө боловсруулж, удирдагчаар батлуулж, гүйцэтгэнэ.

9.9.15. Оюутан дадлагын хугацаанд өөрийн идэвх, санаачилгаар дадлагын удирдамжид заагаагүй боловч байгууллагад болон өөрт нь эерэг үр нөлөөтэй ажлуудыг хийж болно.

9.9.16. Дадлагын оюутан байгууллагын дүрэм, хөдөлмөрийн дотоод журмыг баримталж ажиллахын хамт байгууллагын үйл ажиллагаа, техник, технологийн холбогдолтой албан баримт бичигтэй эрх бүхий хүмүүсийн зөвшөөрлөөр танилцаж, тэдгээрийн нууцыг задруулахгүй байж, албан баримт, бичгийг алдаж үрэгдүүлэхээс сэргийлж, албан хаагчидтай эелдэг харилцаж, ажиллах үүрэг хүлээнэ.

9.9.17. Оюутнууд дадлага хийж байгаа байгууллага, сум, дүүрэг, аймгийн төвийн оршин суугчдад сургууль, мэргэжлээ сурталчлах ажлыг зохион байгуулна. Оюутнууд дадлага хийж байгаа газрын иргэдэд орчин үеийн бие хүний үлгэр жишээч төлөвшлийг харуулж байх ёстой.

9.10. Дадлагын тайлан, тооцоо

9.10.1. Дадлага удирдсан багш дадлага дууссанаас хойш 7 хоногт тайлангаа бичгээр гаргаж, мэргэжлийн тэнхимд өгнө.

9.10.2. Дадлага хийсэн оюутан бүр тайлан бичиж, тогтоосон хугацаанд тэнхимд аман хэлбэрээр илтгэн хамгаалж, багц цаг, үр дүнг тооцуулна. Дадлагыг хангалттай сайн хийж “С” -ээс дээш үнэлгээ авсан оюутанд багц цаг тооцно.

9.10.3. Багш,оюутнууд дадлагын тайлан хамгаалалтад зориулж үзэсгэлэн гаргаж, тоглолт хийх бөгөөд дадлагын явц, үр дүнд холбогдох баримтууд /гэрэл зураг, таталбар зураг, DVD, VCD г.м./, төлөвлөгөө, тэмдэглэл, тодорхойлолт зэргийг тайланд хавсаргана.

9.10.4. Дадлагыг хангалтгүй хийсэн оюутан өөрийн зардлаар дадлага хийж, журмын дагуу хамгаалах үүрэгтэй. Дадлагыг хийсэн боловч тайлангаа хамгаалж чадаагүй оюутан тэнхимээс тогтоосон хугацаанд дахин хамгаална.

9.10.5. Оюутан хүндэтгэх шалтгааны улмаас цөөн өдөр дадлагатаа гарч чадаагүй тохиолдолд тухайн дадлагын үргэлжлэх хугацаанд нөхөн хийж болно. Дадлага хийгээгүй хоногийн тоо дадлагын нийт хугацааны 2/3-оос их байвал нөхөн хийх боломжгүй гэж үзэж, дадлага хийгээгүйд тооцно.

9.10.6. Оюутны дадлага удирдсан байгууллагын ажилтанд дараах жишгээр цаг тооцож, ажлын хөлс олгоно. Үүнд:

а) Үйлдвэрлэлийн, хээрийн, багшлах дадлагын нэг оюутныг 7 хоног удирдахад 0,04 багц цаг, 5-аас дээш оюутантай бүлгийн нэг оюутныг 7 хоног удирдахад 0,02 багц цаг тооцно.

б) Танилцах дадлагын нэг оюутныг 7 хоног удирдахад 0,02 багц цаг, 5-аас дээш оюутантай бүлгээр хийх дадлагын үед оюутан бүрт 0,01 багц цаг тооцно.

9.10.7. Тооцох цагийн хэмжээг хоёр талын хооронд байгуулах гэрээний хүрээнд бүтцийн сургуулийн захирлын тушаалаар тусгайлан зохицуулж болно.

Арав. Төгсөлт10.1. Төгсөх оюутны бүртгэл

10.1.1. Бакалаврын түвшний сургалтын үйл явцын эцсийн үе шат нь төгсөх оюутан төгсөлтийн ажлыг хамгаалах, төгсөлтийн шалгалт өгөх явдал юм.

10.1.2. Бүтцийн сургуулийн Сургалтын алба сургалтын төлөвлөгөөнд тусгасан багц цаг (120 багц цагаас доошгүй)-ийг бүрэн цуглуулсан, хуримтлуулсан үнэлгээний голч дүн нь 2.0-оос өндөр оюутныг жил бүрийн 2 дугаар сарын 01-ний дотор“Төгсөх оюутан”-аар бүртгэнэ.

10.1.3. Тухайн хөтөлбөрөөр суралцаж буй оюутны хуримтлуулсан үнэлгээний голч дүн 2.0-2.4 бол төгсөлтийн шалгалт өгөх ба 2.5, түүнээс дээш бол төгсөлтийн шалгалт, төгсөлтийн ажлын аль нэгийг сонгон гүйцэтгэж болно.

10.1.4. Төгсөгчдөд тавих шаардлагыг харгалзан зарим хөтөлбөрөөр төгсөлтийн шалгалт авахгүй, зөвхөн төгсөлтийн ажил хамгаалуулан төгсгөж болно.

10.1.5. Оюутан нь төгсөлтийн ажлын сэдэв, удирдагчаа харьяалагдах тэнхимийн эрхлэгчтэй тохирч тодорхойлсон байна.


173

10.1.6. Тухайн улиралд бакалаврын зэрэгтэй төгсөхөөр бүртгүүлсэн төгсөгч оюутан нь төгсөлтийн шалгалт, төгсөлтийн ажлаас гадна 10 хүртэлх багц цагийн хичээл үзэх эрхтэй бөгөөд үүнээс кредит шууд тооцох шалгалт өгөх болзол хангасан 1 хичээлийн шалгалтыг шууд өгч болно.

10.1.7. Оюутан нь сургалтын төлөвлөгөөнд тусгасан дагуу төгсөлтийн ажил, төгсөлтийн шалгалтын кредитийн төлбөр төлсөн байна.

10.1.8. Бакалаврын оюутны хувьд суралцах дээд хугацаанд судалбал зохих хичээлийг бүрэн судалсан ч суралцсан хугацааны голч дүн 2.0-оос доош оюутанд СУИС-ийн тухайн хөтөлбөрийн сургалтын төлөвлөгөөнд заагдсан бүх хичээл судалсныг гэрчилсэн тусгай бичиг баримт олгож болно.

10.2. Төгсөлттэй холбоотой бэлтгэл ажил

10.2.1. Төгсөх курсын оюутны дүнгийн тулгалтыг оюутны төгсөх улирлын өмнөх улиралд бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж, бүтцийн сургуулийн Сургалтын албахамтран хийнэ.

10.2.2. Тэнхимийн багш нар тухайн цаг үед тулгамдсан асуудлыг хөндсөн сэдвүүдийг төгсөлтийн ажлын сэдэвт дэвшүүлж тэнхимийн хурлаар хэлэлцэн батлах ба тэдгээрээс төгсөх оюутан сонгохоос гадна төгсөх оюутан өөрийн сонирхсон сэдвийг санал болгон тухайн сэдвийг тэнхимийн хурлаар хэлэлцэн судлах боломжтой гэж үзсэн тохиолдолд батална.

10.2.3. Багш нарын судалгааны ажлын чиглэл, ажлын ачааллыг харгалзан мэргэжлийн тэнхим сэдэвт харгалзуулан удирдагч багшийг томилон өгч болно. Төгсөлтийн ажлын судалгааны хүрээнээс хамаарч төгсөгч 2 удирдагчтай байж болно.

10.2.4. Тэнхим нь төгсөх оюутнуудын төгсөлтийн ажлын сэдэв, удирдагч, шүүмжлэгчийн саналыг Сургалтын албандаа хүргүүлж зөвшилцсөний дараа бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заасан хугацаанд бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлнэ.

10.2.5. Бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж дипломын хавсралтанд бичигдэх дүн нь баталгаажсан оюутны төгсөлтийн ажлын сэдэв, удирдагч, шүүмжлэгчийг баталсан тухай СУИС-ийн захирлын тушаал гаргана. Бакалаврын төгсөлтийн ажилд шаардлагатай гэж үзвэл хөндлөнгийн шүүмж авч болно.

10.2.6. Төгсөлтийн шалгалт, төгсөлтийн ажлын хамгаалалтын явагдах хугацааг СУИС-ийн хэмжээнд тухайн хичээлийн жилийн бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт тусгах ба төгсөлтийн ажил хамгаалуулах, төгсөлтийн ажил авах хуваарийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална.

10.2.7. Төгсөлтийн ажлын хамгаалалт, төгсөлтийн шалгалтыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар батлагдсан төгсөлтийн салбар комиссууд удирдан явуулна. Уг салбар комисс нь дарга, дэд дарга, нарийн бичгийн дарга, гишүүдийн бүрэлдэхүүнтэйгээр ажиллана.

10.2.8. Төгсөлтийн салбар комиссын дарга нь СУИС-ийн удирдах албан тушаалтан байх ба комиссын гишүүдэд гадны байгууллагаас төлөөлөл байж болно.

10.3. Төгсөлтийн бичвэрийн ажлын удирдагч, төгсөх оюутны үүрэг

10.3.1. Төгсөлтийн ажил бичих оюутан сэдэв батлуулснаас хойш 14 хоногийн дотор удирдагч багштайгаа зөвшилцөн төгсөлтийн ажлын график төлөвлөгөө (хавсралт 3)-г гаргах ба шаардлагатай онол, практикийн туслалцаа, зөвлөмж авч тэмдэглэл хөтөлсөн байх үүрэгтэй.

10.3.2. Удирдагч нь төгсөгч оюутанд бичвэрийн ажил бичих ажлын төлөвлөгөө гаргах, судлагдахуунуудыг зааж зөвлөх, ерөнхий бичих ур чадварын зөвлөмжийг тухай бүрт өгч байх, уг ажлын чанар, тухайн ажлын хүрээнд судлагдсан байдал, дэвшүүлсэн санаа, дүгнэлтийн үндэслэл зэргийг харгалзан үнэлгээ өгөх, төгсөлтийн ажлын хамгаалалтад оруулах боломжтой болон боломжгүй байдлын дүгнэлт бичих үүрэгтэй.

10.3.3. Төгсөх оюутан бичвэрийн ажил бичих явцдаа тэнхим, профессорын багийн хурлаар онолын хэлэлцүүлэг, судалгааны хэлэлцүүлэгт хамрагдсан байна.

10.3.4. Онолын хэлэлцүүлэгт: төгсөлтийн бичвэрийн ажлын удиртгал, нэгдүгээр бүлэг буюу онолын хэсгийг боловсруулсан судалгаагаа бүрэн эхээр хэвлэж бэлдсэн байна. MS Power point программ дээр 5-10 слайдад багтаан 5 минутын илтгэл бэлтгэж хэлэлцүүлнэ.

10.3.5. Судалгааны хэлэлцүүлэгт: Төгсөлтийн бичвэрийн ажлын үндсэн бүлгүүд буюу судалгаа, дүгнэлт, хавсралтуудыг бэлдсэн байна. MS Power point программ дээр 10-15 слайдад багтаан 10 минутын илтгэл бэлтгэж хэлэлцүүлнэ.


174

10.4. Төгсөлтийн бичвэрийн ажлын бүтэц, хэмжээ, тавигдах шаардлага

10.4.1. Төгсөлтийн бичвэрийн ажил нь:

− Төгсөлтийн ажлын нүүр (хавсралт 4)

− Агуулга

− Төгсөлтийн ажлын гүйцэтгэх төлөвлөгөө

− Удиртгал

− Онолын хэсэг

− Судалгааны хэсэг

− Дүгнэлт

− Ашигласан материал (хавсралт 5)

− Хавсралт гэсэн бүтэцтэй байна.

10.4.2. Төгсөлтийн бичвэрийн ажилд эшлэл, зүүлт (хавсралт 6) хэрэглэнэ.

10.4.3. Удиртгал хэсэг: бичвэрийн ажлын зорилго, зорилт, сэдвийн судлагдсан байдал, тулгамдсан асуудал, шинэлэг тал, судалгааны арга, хүлээгдэж буй үр дүн, ач холбогдол, ажлын ерөнхий бүтцийг товч тайлбарласан байна.

10.4.4. Онолын болон судалгааны хэсэг: эхний бүлэгт тухайн сэдвийн онол, арга зүйн судалгаа, судлагдсан байдал, түүх, энэ талаар туурвисан бүтээл, томоохон эрдэмтдийн судалгаа, үзэл баримтлал зэргийг товч тодорхой гаргасан байна. Энэ бүлэг нь бичвэрийн ажлын нийт хэмжээний 30 хувиас хэтрэхгүй байна. Дараагийн бүлэгт өөрийн судалсан судалгаа, ажлын үзүүлэлтүүд, тодорхой судалгааны арга ашиглан судалгаа хийж тусгасан байна. Тухайн сэдвийн хүрээнд тулгамдаж буй асуудлыг цаашид шийдвэрлэх арга зам, дэвшүүлж буй шинэлэг санаа зэргийг тусгасан байна.

10.4.5. Төгсгөл хэсэг: Дүгнэлтэд сэдвийг судлахад урьд гарсан онол, баримтууд болон өнөөгийн байдлын ажиглалтаас гарсан үр дүн, шийдвэрлэх асуудал, түүнээс гарах арга зам, санал зэргээ тусгасан байна. Мөн, ашигласан материал, хавсралт зэргийг оруулна.

10.4.6. Фото зураг: Цаасан дээр цавуугаар наасан, скочоор тогтоосон байж болохгүй. Сканердаж өнгөт хэвлэгчээр хэвлэсэн байна.

10.4.7. СиДи: СиДи-ний хайрцаг болон СиДи-ний нүүр хэсэгт бичлэгийн хэмжээ, ажлын нэр, удирдагчийн овог нэр, төгсөгчийн овог нэр, төгсөж буй мэргэжил, индекс, он бичигдсэн байна.

10.4.8. Бичвэрийн ажил нь үсгийн болон дүрмийн алдаагүй, үг сонголт, найруулга нь зөв байхаас гадна дараах шаардлага хангасан байна.

− Unicode ашиглан Times New Roman фондоор 12pt үсгийн өндөртэй, мөр хоорондын зай 1.5, хуудасны хэмжээ А4, дээр, доороос 2 см, баруун талаас 1.5см, зүүн талаас 3 см зай авсан байна. Бичвэрийн бүлэг бүр шинэ нүүрнээс эхэлсэн байх ба бичвэрийн ажил зөвхөн нэг талын нүүрэнд бичигдсэн байна.

− Үндсэн бичвэрт бүлэг, бүлгийн гарчгийг UPPERCASE(толгой үсэг), Bold болгон, дэд гарчгийг Bold болгон бичиж үсгийн өндрийг өөрчлөхгүй бичнэ.

− Төгсөлтийн бичвэрийн ажлын хуудас дугаарлалтыг агуулгаас эхлэн дугаарлана. Хуудасны төв доод хэсэгт цифрээр алгасалгүй дугаарласан байна

− Төгсөлтийн бичвэрийн ажил нь мэргэжлийн онцлог, сэдвийн хүрээнээс хамааран 30-аас доошгүй хуудастай байна.

− Үндсэн бичвэрт орсон хүснэгт, график, зураг зэргийг дарааллын дагуу дугаарлаж нэрийг 11pt өндөртэй Bold болгон бичиж, тайлбар, эх сурвалж, дугаарлалтыг 11pt өндөртэйгээр бичнэ.

10.5. Төгсөлтийн бичвэрийн ажлыг хамгаалалтад бэлтгэх

10.5.1. Төгсөлтийн бичвэрийн ажлыг удирдагчид уншуулж дүгнэлт (хавсралт 7) бичүүлэн хавсаргасан байна.

10.5.2. Төгсөлтийн бичвэрийн ажлыг шүүмжлэгчид уншуулан шүүмж авч, шүүмжийг аль хэсэгт яаж тусгасан ба эс тусгасан тухай тайлбар нэмэлт байдлаар бэлтгэсэн байна. Шүүмжлэгч багшийн шүүмж


175

(хавсралт 8)-ийг эх хувиар хавсаргана.

10.5.3. Судалгааны ажлын үр дүнг харуулах үзүүлэн материал, бичлэг, уран бүтээлээ бэлдсэн байна.

10.5.4. Бичвэрийн ажлыг салбар комиссын гишүүдийн тооноос хамааран 2-3 хувь хэвлэнэ.

10.5.5. Бичвэрийн ажлын танилцуулгыг MS Power Point программ дээр 10-15 слайдад багтаан бэлтгэнэ.

10.6. Төгсөлтийн ажлын хамгаалалт

10.6.1. Төгсөлтийн ажлын хамгаалалтын үйл ажиллагааны эхэнд хамгаалалтанд орох нийт оюутанд “Төгсөлтийн ажлын сэдэв, удирдагчийг батлах тухай”, “Төгсөлтийн салбар комисс батлах тухай” СУИС-ийн Захирлын тушаалыг уншиж танилцуулна.

10.6.2. Төгсөх оюутан нь төгсөлтийн ажлаа хамгаалахдаа 10 минутанд багтаан илтгэл тавсны дараа салбар комиссын нарийн бичгийн дарга, удирдагч багшийн тодорхойлолтыг уншиж танилцуулна.

10.6.3. Комиссын гишүүд төгсөлтийн ажлын болон төгсөж буй оюутны суралцсан мэргэжлийн сургалтын төлөвлөгөөний хүрээнд асуулт тавьж, хариулт авна.

10.6.4. Төгсөлтийн ажил хамгаалалтын үед хамгаалж байгаа оюутнуудын сурлагын дүнгийн баталгаажуулсан дэлгэрэнгүй жагсаалтыг Сургалтын албанаас гаргаж, комиссын өмнө тавьсан байна.

10.6.5. Салбар комисс төгсөж буй оюутны илтгэл, асуултанд хариулсан байдал, шүүмж, удирдагч багшийн тодорхойлолт зэргийг үндэслэн, төгсөлтийн ажлын хамгаалалтыг мэргэжлийн онцлогоос шалтгаалан ± 30 хүртэл оноогоор дүгнэх ба шаардлагатай гэж үзвэл хамгаалалтын урьдчилсан дүнг бууруулж болно.

10.6.6. Салбар комиссын нарийн бичгийн дарга төгсөх оюутан бүрээр төгсөлтийн ажлын хамгаалуулсан тухай протоколыг хөтөлнө (хавсралт 9).

10.6.7. Хамгаалалтын төгсгөлд салбар комисс хуралдаж хурлын шийдвэр (хавсралт 10) гаргаж, гарын үсэг зурж баталгаажуулна.

10.7. Төгсөлтийн ажилд өгөх үнэлгээ

10.7.1. Удирдагч багшийн үнэлгээ. Багшийн үнэлгээний хамгийн их оноо 50 байх бөгөөд ямар шалгуураар төгсөх оюутны төгсөлтийн ажлыг үнэлэхээ багш бүр тодорхойлж, тэнхимийн хүрээнд зөвшилцсөн байна. Удирдагч багш урьдчилсан хамгаалалтаас нэг долоо хоногийн өмнө төгсөх оюутны үнэлгээг, тодорхойлолтын хамт төгсөлтийн салбар комиссын нарийн бичгийн даргад хүргүүлнэ.

10.7.2. Урьдчилсан хамгаалалт. Урьдчилсан хамгаалалтыг холбогдох тэнхим, салбар комиссын нарийн бичгийн дарга нар хариуцан зохион байгуулж, төгсөлтийн ажлын хамгаалалтаас нэг долоо хоногийн өмнө зарлан хуралдуулна. Урьдчилсан хамгаалалтаар төгсөх оюутанд олгох оноо нь ±20 хүртэл байх бөгөөд ажлын гүйцэтгэл, хамгаалсан байдлаас шалтгаалан удирдагч багшийн үнэлгээг бууруулж болно.

10.7.3. Удирдагчийн болон урьдчилсан хамгаалалтын дүнгийн нийлбэрийг төгсөх оюутны төгсөлтийн ажил хамгаалалтын урьдчилсан дүн гэнэ. Энэ үед мөн төгсөх оюутны төгсөлтийн ажлын гүйцэтгэлийг хангалтгүй гэж үзвэл “SP”, “NP” тэмдэглэгээ тавьж болно.

− “SP” Satisfactory progress- Оюутны төгсөлтийн ажлаа хамгаалах хугацаа болсон байхад ажлын гүйцэтгэл дутуу хэдий ч (75 хувиас дээш тохиолдолд) цаашид бие даан ажиллаж тодорхой үр дүнд хүрэх боломжтой гэж удирдагч багш үзэж зөвшөөрвөл, төгсөгч оюутны дүнгийн хуудсанд “SP” тэмдэглэгээг тавьж болно. Энэ тохиолдолд оюутны төгсөлтийн ажлын сэдэв болон удирдагч багшийг өөрчлөхгүйгээр нэмэлт ажлуудыг хийж гүйцэтгэх хугацаа олгосноор хамгаалтанд орох эрх олгогдож байгаа юм.

− “NP” No Progress-Оюутны дипломын төсөл, ажлаа хамгаалах хугацаа болсон байхад ажлын гүйцэтгэл дутуу (75 хувиас доош тохиолдолд) удирдагч багш нь оюутнаа цаашид энэ ажлыг дуусгах чадваргүй гэж дүгнэвэл, төгсөгч оюутны дүнгийн хуудсанд “NP” тэмдэглэгээг тавих болно. Энэ тохиолдолд оюутан дахин төгсөгч оюутнаар бүртгүүлэх бөгөөд энэ үед оюутны төгсөлтийн ажлын сэдэв болон удирдагч багш өөрчлөгдөж болно.

10.7.4. Салбар комисс төгсөх оюутан бүрээр төгсөлтийн ажлын хамгаалалтын эцсийн дүнг гаргаж, баталгаажуулсан байна.

10.8.Төгсөлтийн ажлыг хэвлэмэл болон цахим хэлбэрээр үйлдэн сургуулийнхаа номын санд хүлээлгэн


176

өгсөнөөр номын сантай бусад холбогдох тооцоогүй тохиолдолд тойрох хуудас бөглөгдөнө.

10.9. Төгсөлтийн шалгалт

10.9.1. Төгсөлтийн шалгалтыг тухайн хөтөлбөрийн сургалтын төлөвлөгөөнд заагдсан хичээлүүдийн агуулгын хүрээнд бэлтгэсэн иж бүрэн тест болон аман ярилцлага хосолсон хэлбэрээр явуулна. Зөвхөн тодорхой хичээлийн агуулгын хүрээнд бэлтгэсэн материалаар төгсөлтийн шалгалт явуулахыг хориглоно.

10.9.2. Төгсөлтийн шалгалтын үргэлжлэх хугацаа тухайн оюутны хувьд нийт 3 цаг хүртэл байна.

10.9.3. Төгсөлтийн салбар комисс төгсөх оюутан бүрээр төгсөлтийн шалгалтын эцсийн дүнг гаргаж, протокол хөтөлнө. Төгсөлтийн шалгалт өгсөн оюутны мэдлэгийг 100 оноонд харгалзах үсгэн үнэлгээгээр үнэлнэ.

10.9.4. Иж бүрэн тестийн үнэлгээ 60 онооноос хэтрэхгүй байна.

10.9.5. Амаар авах шалгалтыг 40-өөс хэтрэхгүй оноогоор үнэлэх бөгөөд төгсөх оюутны хариултыг ямар шалгуураар үнэлэхээ багш бүр тодорхойлж, тэнхимийн хүрээнд зөвшилцсөн байна

10.9.6. Төгсөлтийн шалгалтын иж бүрэн тест нь бүтцийн сургуулийн захирлын гарын үсэг, тамгаар баталгаажна.

10.10. Төгсөгчдөд бакалаврын зэрэг олгох асуудлыг шийдвэрлэх.

10.10.1. Тухайн улиралд төгсөлтийн шалгалт өгсөн, төгсөлтийн ажил хамгаалсан оюутнуудад бакалаврын зэрэг олгох эсэх саналыг төгсөлтийн салбар комиссын хурлаар шийдвэрлэж, гишүүдийн гарын үсгээр баталгаажсан шийдвэр (хавсралт 11)-ийг бичгээр үйлдэн бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлнэ.

10.10.2. Төгсөлтийн салбар комиссын шийдвэрийг үндэслэн сургуулиа амжилттай төгссөн төгсөгчдөд мэргэжил, бакалаврын зэрэг олгох тухай СУИС-ийн захирлын тушаал гарна.

10.11. Дээд боловсролын диплом захиалга авах, хэвлүүлэх

10.11.1. Тухайн улирлын төгсөгчид олгох бакалаврын зэргийн дипломын захиалгыг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заасан хугацаанд боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад “маягт-1”-ийн дагуу гаргаж албан бичгийн хамт явуулна.

10.11.2. Захиалах дипломын тоо нь статистик мэдээнд өгсөн тоотой зөрөх тохиолдолд тодорхой тайлбар хийж, захиалгын бичигт хавсаргана.

10.11.3. Өмнөх хичээлийн жилийн төгсөлтийн шалгалтанд хангалтгүй үнэлгээ авсан болон бусад шалтгаанаар дараагийн хичээлийн жилд шалгалт өгөх оюутны дипломын захиалгыг дээрх захиалгын хамт ирүүлнэ.

10.11.4. Дээд боловсролын диплом, түүний хавсралтыг төрийн албан ёсны бичиг болох кирил болон монгол бичгээр бичнэ.

10.11.5. Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас олгосон дипломын дугаарыг үндэслэн үнэт цаас хэвлэх эрх бүхий үйлдвэртэй гэрээ байгуулж, хэвлүүлнэ.

10.11.6. Төгсөгч оюутнаас диплом хэвлэх, олгохтой холбоотой хураамж авна. Хураамжийн хэмжээг жил бүр СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална.

10.12. Диплом олгох, хадгалах.

10.12.1. Төгсөгчдөд мэргэжил, бакалаврын зэрэг олгох тухай СУИС-ийн захирлын тушаалыг үндэслэн бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж бүтцийн болон салбар сургуулийн сургалтын албатай хамтран дипломыг бичнэ.

10.12.2. Төгсөгчдөд олгох бакалаврын зэргийн диплом, дипломын хавсралтыг “Боловсролын баримт бичгийн загвар шинэчлэн батлах тухай”Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2012 оны 01 тоот тушаалаар батлагдсан загвараар, “СУИС-ийн сургалтын ажил эрхлэх тусгай зөвшөөрлийн нөхцөл, шаардлага”-ыг баримтлан бичнэ.

10.12.3. Дипломыг үнэт цаасан дээр хэвлэхээс өмнө шаардлагатай мэдээллийг төгсөгч бүрээр хянуулж, үнэн зөв эсэх талаар баталгаа гаргуулсан байна.


177

10.12.4. Дипломын хавсралтад бичигдсэн үнэлгээ зөв эсэх асуудлыг бүтцийн сургуулийн захирал, сургалтын албаны дарга хариуцна.

10.12.5. Алдаатай буруу бичигдсэн диплом, дипломын хавсралттай холбогдон гарах хариуцлага, төлбөрийн тухай асуудлыг хариуцлага алдсан хүн хүлээнэ.

10.12.6. Бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж дипломын үлдэгдлийн тооцоог “маягт-3”-аар гаргаж боловсролын асуудал хариуцсан төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлнэ.

10.12.7. Төгсөгч бүрийн баталгаажсан дипломын нэг хувийг СУИС-ийн архивт хадгална.

10.13. Бакалаврын зэргийн дипломыг шинэчлэн солих, нөхөн олгох

10.13.1. Дипломыг шинэчлэн солих, нөхөн олгох ажиллагаа нь хичээлийн жилд 2 удаа намар, хаврын улирлын төгсөлтөөр явагдах тул бакалаврын сургалтын нэгдсэн графикт заасан хугацаанд хүсэлтээ гаргаж, дараах материалын хамт бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлнэ.Үүнд:

− Диплом, дипломын хавсралтыг шинэчлэн солиулах, нөхөн авахыг хүссэн хувийн өргөдөл;

− Иргэний үнэмлэхний хуулбар;

− Хуучин диплом, дипломын хавсралтын эх хувь (шинэчлэн авах үед);

− Гээсэн ба үрэгдүүлсэн тохиолдолд энэ тухай сонинд зарлуулсан бичиг;

− Мэргэжил, мэргэжлийн зэрэг, диплом олгох тухай захирлын тушаалын хуулбар;

− СУИС-ийн бүрэлдэхүүний сургуулиудын архиваас хийлгэсэн дипломын хавсралтын хуулбар;

− Зардлын ямар хэлбэрээр суралцаж байсан тухай бүтцийн сургуулийн сургалтын алба, санхүүгийн тодорхойлолт (хэрэв Сургалтын төрийн сангийн санхүүжилтээр суралцаж байсан бол холбогдох тооцоог хийсэн тухай Сургалтын төрийн сангийн тодорхойлолт);

− Гадны нөлөөллөөр (гал, усны гамшгийн үеэр) устгагдсан бол холбогдох байгууллагын тодорхойлолт;

− Овог нэр сольсон бол гэрчлэх баримт;

− Холбогдох хураамж төлсөн баримт (хураамжийн хэмжээг тухайн жилийн СУИС-ийн нэг кредитийн дундаж үнэлгээг 5 дахин нэмэгдүүлж тооцно);

10.13.2. Холбогдох материалтай танилцсаны эцэст дипломыг шинэчлэн солих, нөхөн олгох тухай асуудлыг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж эцэслэн шийдвэрлэж, СУИС-ийн захирлын тушаал гаргана.

10.13.3. Шинэчлэн солих, нөхөн олгох диплом, дипломын хавсралтыг бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж батлагдсан загварын дагуу бичнэ.

10.13.4. Үнэлгээг хөрвүүлэн солиулж буй дипломын хавсралт дахь хичээлийн кредитийг одоогийн мөрдөж буй сургалтын төлөвлөгөөг үндэслэн, тухайн профессорын багийн тэргүүлэх профессор, мэргэжлийн тэнхимийн эрхлэгч шийдвэрлэн тавих бөгөөд тухайн хичээл бүрийн хуучин үнэлгээг “Оюутны мэдлэгийг үнэлэх журам”-ын дагуу шинэчлэн хөрвүүлнэ.

10.13.5. Шинэчлэн солиулж буй диплом, дипломын хавсралтын хуучин эх хувийг хураан авна.

10.13.6. Нөхөн олгож буй диплом дээр нөхөн олгосон тухай тэмдэг дарна.

10.13.7. Дахин олгож буй диплом болон түүний хавсралтын хуулбарыг тушаалын хамт архивт хадгална.

10.14. Диплом олгосон тухай тайлан, мэдээ гаргах

10.14.1. “Их сургууль, коллеж төгсөгчдөд боловсролын баримт бичиг олгосон тухай нэгдсэн бүртгэл” (маягт-2)-ийг захирлын тушаалын хамт хөтөлбөр, сургууль бүрээр нэгтгэн, цаасан хэлбэрээр 2 хувь үйлдэж, нэг хувийг электрон хэлбэрийн хамт сургуулийн архивт 20-оос доошгүй жил хадгалах бол нөгөө хувийг электрон хэлбэрийн хамт жил бүрийн 07 дугаар сарын 15-ны дотор боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад өгч, дипломын тооцоо хийнэ.

10.14.2. Дипломын үлдэгдлийн тооцоог боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагатай хийж, баталгаажуулсны дараа тухайн жил бичигдээгүй үлдсэн, алдаатай хэвлэгдсэн диплом, дипломын хавсралтыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилогдсон комисс устгаж, энэ тухай акт үйлдэж данс бүртгэлээс хасах ба дипломын дугаарыг хүчингүй болгосон тухай захирлын


178

тушаал гаргана.

10.14.3. Үлдэгдэл дипломыг “маягт 3”-ын дагуу тооцоо хийх ба тухайн жилд ашиглагдаагүй бол акт үйлдэн устган бүртгэлээс хасч, захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

10.14.4. Бүтцийн сургуулиуд төгсөгчдийн тухай мэдээг дээд боловсролын статистик мэдээний ДБ-4, ДБ-15 маягтын дагуу гаргаж, жил бүрийн 6 дугаар сарын 20-ны дотор бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлэх ба бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж нэгтгэж жил бүрийн 7 дугаар сарын 15-ны дотор боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хүргүүлнэ.

Арваннэг. Журмын хэрэгжилтийн хяналт, үнэлгээ

11.1. Энэ журмын хэрэгжилтэд бакалаврын сургалт хариуцсан захиргааны нэгж, бүтцийн сургуулийн Сургалтын албад тогтмол хяналт тавьж, үнэлгээ хийн, үр дүнг нь сургалтанд оролцогч талуудад мэдээлж, сургалтын үйл ажиллагааг тасралтгүй сайжруулахад ашиглана.

11.2. Журмын хэрэгжилтийн хяналт, үнэлгээг СУИС-ийн бүтцийн сургууль болон бусад нэгжүүдээс тогтмол болон тогтмол бус хугацаанд гаргадаг сургалтын бичиг баримт, тайлан, судалгаа, суралцагч, багш, ажилтан, төгсөгч, ажил олгогчдыг хамруулсан санал асуулга, хөндлөнгийн шалгалтын дүн зэрэгт тулгуурлан хийнэ.

---ооОоо---


179

Жур

мы

н нэ

гдүг

ээр

хавс

ралт

КРЕД

ИТ

ДҮЙ

ЦҮҮ

ЛЭЛ

ТИЙ

Н Х

УУД

АС

Сур

гуул

ь: _

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

__

Ою

утны

код

: ___

____

____

____

____

____

____

____

____

____

_

Тэнх

имий

н нэ

р:__

____

____

____

____

____

____

____

____

____

Я

мар

сур

гуул

иас

шил

жиж

ирс

эн: _

____

____

____

____

____

___

Мэр

гэж

ил: _

____

____

____

____

____

____

____

____

____

____

_

Төгс

сөн

сург

уули

йн н

эр: _

____

____

____

____

____

____

____

__

Ою

утны

ово

г нэр

:___

____

____

____

____

____

____

____

____

_

Дип

лом

ын

дуга

ар: _

____

____

____

____

____

____

____

____

____

_

№С

удал

сан

хичэ

элий

н нэ

рКр

едит

(ц

аг)

Үнэл

гээ

Өм

нөх

холб

ооХ

ичээ

лийн

ко

дД

үйцү

үлэх

хич

ээли

йн н

эрКр

едит

Үнэл

гээ

Багш

ийн

гары

н үс

эг1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

Н

ИЙ

Т КР

ЕД

ИТ

Сан

ал о

руул

сан:

Тух

айн

хөтө

лбөр

ийг х

ариу

цсан

тэн

хим

ийн

эрхл

эгч:

__

____

____

____

____

____

(

)

Хян

асан

: Бүт

цийн

сур

гуул

ийн

сург

алты

н ал

баны

дар

га: _

____

____

____

____

____

____

____

____

(

)

Бата

лсан

: Сур

галт

ын

бодл

ого,

зох

ицуу

лалт

ынг

азры

н да

рга:

___

____

____

____

____

____

____

__ (

)


180

Журмын хоёрдугаар хавсралт

ДАДЛАГЫН ГУРВАЛСАН ГЭРЭЭНИЙ ЗАГВАРНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1. Энэхүү гэрээг СУИС-ийн ...................................................... сургууль, ...........................................(дадлага хийх байгууллагын нэр), тус сургуулийн ................................................ мэргэжлийн ........ -р курсын оюутан ...................................-ийн .................................. нар харилцан тохиролцож байгуулав.

1.2. Энэхүү гэрээгээр СУИС-ийн ........................................... сургуулийн оюутан ................................. -ийн тус байгууллагад удирдамжийн дагуу технологийн дадлага хийж, мэргэжлийн мэдлэг, практик чадвараа дээшлүүлэх, ажлын чиг баримжаа олж авах харилцааг зохицуулна.

Хоёр. Талуудын эрх, үүрэг

2.1. Дадлагын оюутан хүлээж авах байгууллагын эрх, үүрэг

2.1.1. Оюутны дадлагын ажлыг удирдах мэдлэг, чадвартай ажилтан томилох

2.1.2. Оюутан болон дадлага удирдагчийг ажлын нөхцөлөөр хангах

2.1.3. Шаардлага гарвал дадлагажигч оюутныг орон тоонд ажиллуулж, цалинжуулж болно.

2.2. Дадлага удирдагчийн эрх, үүрэг

2.2.1. Дадлага удирдагч нь байгууллагын тухайн орон тооны ажлын байрны тодорхойлолтод заасан үйл ажиллагааны чиг үүргийн дагуу тухайн оюутныг дагалдуулан, бие даалган ажиллуулж, дадлагын удирдамжид заасан мэдлэг, чадвар, дадлыг эзэмшүүлэх үүрэг хүлээнэ.

2.2.2. Дадлагын явцад оюутан байгууллагын үйлдвэрлэл, үйлчилгээний холбогдолтой мэдээлэл олж авахад туслах

2.2.3. Байгууллагын хөдөлмөрийн дотоод журам, хууль тогтоомжийг танилцуулж, тэдгээрийг мөрдөж ажиллахыг шаардах

2.2.4. Дадлагын явцыг баримтжуулж, чанар, үр дүнд үнэлгээ өгөх

2.2.5. Гэрээгээр тохиролцсоны дагуу удирдагчийн хөдөлмөрийн хөлс төлөхийг захиалгч сургуулиас шаардаж авах эрхтэй.

1.3. Дадлагажигч оюутны үүрэг, эрх

2.3.1. Тухайн байгууллагын хөдөлмөрийн дотоод журмыг дагаж мөрдөн, дадлагажуулах зорилгоор хариуцуулсан ажлыг заавар, зөвлөгөөний дагуу хугацаанд нь чанартай бүрэн гүйцэд гүйцэтгэнэ.

2.3.2. Байгууллагын томилсон мэргэжилтний удирдлагад ажиллана.

2.3.3. Байгууллагын удирдах албан тушаалтны хүсэлтээр дадлагын явц, үр дүнгийн талаар мэдээлэл өгнө

2.3.4. Дадлагыг гэрээ, удирдамжийн заалт ёсоор явуулах, шаардлагатай мэдээллээр хангах, тодорхой арга барил, техник, технологийг эзэмшүүлэхийг удирдагчаас шаардах эрх эдэлнэ.


181

2.4. Захиалагч сургуулийн үүрэг, эрх

2.4.1. Оюутан, дадлагын удирдагчийн гүйцэтгэх ажлыг тодорхой удирдлагаар хангана.

2.4.2. Байгууллагын үйл ажиллагаанд хүндрэл учруулахгүйгээр дадлагын явцад хяналт тавина.

2.4.3. Дадлагын удирдагчийн ажлын хөлсийг тохиролцсон ёсоор хугацаанд нь төлөх үүрэгтэй.

2.4.4. Гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлэхийг дадлагын оюутан болон хүлээж авсан байгууллагаас шаардах эрхтэй.

Гурав. Гэрээг цуцлах

3.1. Оюутныг дадлагажуулах ажил шаардлагын хэмжээнд хүрэхгүй байна гэж үзсэн нь тухайн оюутны дэмжлэгийг авсан тохиолдолд гэрээг цуцлах санал байгууллагад тавьж, тохиролцон шийдвэрлэнэ. Гэрээг цуцалсан тохиолдолд удирдагчид ажлын хөлс олгохгүй.

3.2. Оюутны буруутай үйл ажиллагааны улмаас гэрээг цуцалсан бол тухайн оюутан дадлагыг нөхөж хийх ба холбогдох зардлыг хариуцна.

Дөрөв. Гэрээ хүчин төгөлдөр болох, дуусгавар болох

4.1. Энэхүү гэрээг 3 хувь үйлдэж, талууд гарын үсэг, байгууллагын тэмдэг /тамга/-ээр баталгаажуулсан өдрөөс хүчин төгөлдөр болно.

4.2. Талууд гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлснээр гэрээний хугацаа дуусгавар болно.

Гэрээг байгуулсан талууд:

Захиалагч: СУИС-ийн ................................................................ –ийн сургуулийн захирал

..................................................................... ( )

Гарын үсэг Нэр

Гүйцэтгэгч байгууллага: .................................................-ийн..............................................-ийн ажилтан

...................................................................... ( )


Оюутан: ....................................................... ( )


20...... оны ........-р сарын ........


182

Журмын дөрөвдүгээр хавсралт

МОНГОЛ УЛСЫН СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ/БҮТЦИЙН СУРГУУЛИЙН НЭР/

(Times New Roman,12pt, ALL CAPS,мөр голлох)

Тэнхим:

Мэргэжлийн нэр:

Мэргэжлийн индекс:

(Times New Roman,12pt)

БАКАЛАВРЫН ТӨГСӨЛТИЙН АЖИЛ(Times New Roman,22 pt, ALL CAPS, Bold, мөр голлох)

Сэдэв:(Times New Roman,16 pt, small caps, Bold, мөр голлох)

Гүйцэтгэсэн оюутан: эцэг/эх-ийн нэр, өөрийн нэр

Удирдагч багш: Эрдмийн зэрэг, цол-(товчилсон),нэр

Шүүмжлэгчбагш: Эрдмийн зэрэг, цол-(товчилсон),нэр

(Times New Roman,12pt, Bold) (Times New Roman,12pt,)

УЛААНБААТАР

2015

(Times New Roman,12pt, ALL CAPS, мөр голлох)


183

Жур

мы

н гу

равд

угаа

р ха

всра

лт

Бат

лав.

Тэн

хим

ийн

эрхл

эгч

ТӨГС

ӨЛ

ТИЙ

Н А

ЖИ

Л Г

ҮЙЦ

ЭТГ

ЭХ Т

ӨЛ

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

(жиш

иг з

агва

р)

......

... о

н ...

.....

сар

......

. өдө

р

Ою

утны

код

:

М

эргэ

жли

йн и

ндек

с:

Ово

г нэр

:

М

эргэ

жли

йн н

эр

Тэнх

им, п

роф

ессо

рын

баги

йн н

эр:

Тө

гсөл

тийн

аж

лын

сэдэ

в:

№Х

ийх

ажлы

н аг

уулг

а (с

эдэв

)

Хуга

цаа,

сар

, дол

оо х

оног

Гүйц

этгэ

-ли

йнху

вьУд

ирда

гч б

агш

ийн

гары

н үс

эг12

12

34

56

12

34

12

34

12

34

12

34

12

34

12

34

12

1А

гуул

га

2Уд

иртг

ал

3О

нолы

н хэ

сэг

4

Суд

алга

аны

хэс

эг

5

Ерө

нхий

дүг

нэлт

Тайл

бар

бичи

г

Ком

пью

тер

дээр

ил

тгэл

бэл

тгэх

Хам

гаал

алта

нд

бэлт

гэх

Жич

: Тэн

хим

, про

фес

соры

н ба

гийн

оно

лын

хэлэ

лцүү

лэг,

суда

лгаа

ны х

элэл

цүүл

эгт

хуга

цаан

даа

орно

. Урь

дчил

сан

хам

гаал

алта

нд т

өгсө

лтий

н аж

лын

төсл

ийн

гүйц

этгэ

л 10

0% б

айна

. Уд

ирда

гч, ш

үүм

жлэ

гчий

н то

дорх

ойло

лт б

үрэн

бай

х ш

аард

лага

тай.

Бол

овср

уулс

ан :

Удир

дагч

баг

ш: .

......

......

......

......

......

......

....

О

юут

ан: .

......

......

......

......

......

......

...


184

Журмын тавдугаар хавсралт

АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ

(Times New Roman,14pt, ALL CAPS, мөр голлох)

Ном, сурах бичиг: Цагаан толгойн дарааллаар бичнэ, Номын нэр, хаана хэвлэгдсэн, он зэргийг бичнэ. Цэг таслалыг анхаарах. Жишээ нь:

1. Амгалан М. Баруун Монголчуудын эдийн соёлын дурсгалт зүйлс, УБ., 2008

2.

Өгүүлэл: Цагаан толгойн дарааллаар бичнэ, өгүүллийн нэр, сэтгүүлийн нэр, дугаар, хаана хэвлэгдсэн, он зэргийг бичнэ. Жишээ нь:

1. Дулам С. Монгол бүжгийн дохио зангааны бэлгэдэл, //Монголын соёл урлаг судлал, УБ., 2010, № 11. 21-23 х.

2.

Электрон эх сурвалжаас авсан мэдээлэл: Электрон хаягийг заахдаа «URL» (Uniform Resource Locator) гэсэн тэмдэглээ хийнэ. Жишээ нь:

1. URL: http://www.iitk.ac.in/doaa/thesisguide.pdf

3. Статистические показатели российского книгоиздания в 2006 г.: цифры и рейтинги. URL: http//bookhamber.ru/stat_2006/htm


185

Журмын зургаадугаар хавсралт

Буган чулуу нь хиргисүүртэй хамт нэгэн цогцолбор болдог нь элбэг байхаас гадна Евразийн хээр тал нутагт тархсан гайхамшигт дурсгал бөгөөд одоогоор 700 орчим олдоод байгаагаас Монгол Улсын нутгаас 550 орчим, Өвөр Байгалийн нутгаас 20 гаруй, Соён Алтайгаас 20 орчим, Уулын Алтайгаас 60 орчим, Казахстан, Дундад Азиас 20 орчим, баруун тийш Оренбург муж, Кавказ, Украйн, Эльба гол хүртэл нийт 10 гаруй олджээ. 3

Дөрвөлжин булшны соёл нь Монголын неолитийн үеийн соёлтой оршуулгын байгууламж, зан үйлийн хувьд залгамж холбоотой болохыг судлаачид тэмдэглэсэн байдаг. 19

3 Сэр-ОджавН.Монголынэртнийтүүх,УБ.,2003,131дэхтал


186

Журмын долоодугаар хавсралт

ТӨГСӨЛТИЙН АЖЛЫН УДИРДАГЧИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ/жишиг загвар/

СУИС-ийн ...............................сургуульТэнхим, профессорын багийн нэр:Мэргэжил:Оюутны код:Оюутны овог нэр:Удирдагч багшийн овог нэр :Төгсөлтийн ажлын сэдэв:Төгсөлтийн ажлын үр дүн: (Удирдагч багш бөглөнө)Төгсөлтийн ажлын сэдэв сонголтын хувьд (шинэлэг тал)......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Онолын хэсэг (онолын судалгаа, хамрах хүрээ, сэдэвт хамаарах эсэх).......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Судалгааны хэсэг (судалгааны ач холбогдол, судалгааны ямар арга зүй ашигласан, эрэл хайгуул хийсэн үр дүн) ............................................................................................................................................................................................

Төгсөлтийн ажлын бичвэр (Эрдэм шинжилгээний бичлэгийн стандартыг хангасан эсэх)...........................................................................................................................................................................................

Үр дүн ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. Удирдагч багшаас төгсөлтийн ажилд өгөх үнэлгээ(...... хүртэл оноо)Удирдагч багшаас төгсөгч оюутанд өгөх хувийн дүгнэлт ба тодорхойлолтӨгөгдсөн үүрэг даалгаврын биелэлт:....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Онолын мэдлэгийн хувьд:......................................................................................................................................................................................

Практик дадлага, туршлагын хувьд:......................................................................................................................................................................................

Хувийн зан харилцааны хувьд:..........................................................................................................................................................................................................Удирдагч багшийн гарын үсэг Оюутны гарын үсэгСалбар комиссын нарийн бичгийн даргын гарын үсэгОгноо


187

Журмын наймдугаар хавсралт

ТӨГСӨЛТИЙН АЖЛЫН ШҮҮМЖЛЭГЧийн ТОДОРХОЙЛОЛТ/жишиг загвар/

СУИС-ийн ...............................сургуульТэнхим, профессорын багийн нэр:Мэргэжил:Оюутны код:Оюутны овог нэр:Шүүмжлэгч багшийн овог нэр Төгсөлтийн ажлын сэдэв

Төгсөлтийн ажлын үр дүн: (Шүүмжлэгч багш бөглөнө)Сайшаалтай талТөгсөлтийн ажлын сэдэв сонголтын хувьд (шинэлэг тал)............................................................................................................................................................................................Онолын хэсэг (онолын судалгаа, хамрах хүрээ, сэдэвт хамаарах эсэх)........................................................................................................................................................................................... Судалгааны хэсэг (судалгааны ач холбогдол, судалгааны ямар арга зүй ашигласан, эрэл хайгуул хийсэн үр дүн) ........................................................................................................................................................................................... Төгсөлтийн ажлын бичвэр (Эрдэм шинжилгээний бичлэгийн стандартыг хангасан эсэх)........................................................................................................................................................................................... Эцсийн үр дүн..........................................................................................................................................................................................Дутагдалтай талТөгсөлтийн ажлын сэдэв сонголтын хувьд (шинэлэг тал)...........................................................................................................................................................................................Онолын хэсэг (онолын судалгаа, хамрах хүрээ, сэдэвт хамаарах эсэх)........................................................................................................................................................................................... Судалгааны хэсэг (судалгааны ач холбогдол, судалгааны ямар арга зүй ашигласан, эрэл хайгуул хийсэн үр дүн) ........................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................Төгсөлтийн ажлын бичвэр (Эрдэм шинжилгээний бичлэгийн стандартыг хангасан эсэх)........................................................................................................................................................................................... Шүүмжлэгч багшаас төгсөлтийн ажилд өгөх үнэлгээ (.... хүртэл оноо)Шүүмжлэгч багшийн гарын үсэг Оюутны гарын үсэгТөгсөлтийн ажлын нарийн бичгийн гарын үсэгОгноо


188

Журмын есдүгээр хавсралт

МОНГОЛ УЛСЫН СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ

20 . . . оны .... сарын .... өдөр Улаанбаатар хот

ТӨГСӨХ ОЮУТНААР ТӨГСӨЛТИЙН АЖИЛ ХАМГААЛУУЛСАН ТУХАЙ ПРОТОКОЛ

СУИС-ийн ....................................... сургуулийн ..................тэнхим (профессорын баг)-ийн оюутан …………………… овогтой ……………………… нь ……………………...............................…………

………………………………………………………………………………………………………………

сэдвээр дипломын төсөл хамгаалав.

Төгсөлтийн ажил удирдсан багш:

……………………………………………………

Зөвлөгчид:

………………………………………………….…

………………………………………………….…

Шүүмжлэгчид

……………………………………………….……

Төгсөлтийн салбар комисс төгсөлтийн ажлыг хянан үзэхэд:

А. ……хуудас зураг, схемтэй …..…. хуудас бичлэг бүхий төсгөлтийн ажлын бичвэр

Б. Төгсөлтийн ажлыг жинхэнэ хамгаалалтанд оруулах тэнхимийн эрхлэгч (профессор)-ийн тодорхойлолт

В. Төгсөлтийн ажлыг удирдсан багшийн тодорхойлолт

Г. Бусад ……. хүний шүүмж

Д. Удирдагч, зөвлөх …….. багшаар гарын үсэг зуруулсан байна.

Төгсөлтийн ажил хамгаалагч оюутанд доорх асуудлыг тавьж хариулт сонсов.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Оюутан ………………………………………… нь төгсөлтийн ажлыг …. үнэлгээтэй хамгаалав.

Төгсөлтийн салбар комиссын гишүүдээс онцлон тэмдэглэсэн нь

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Протоколыг бүрэн гүйцэд хөтөлсөн төгсөлтийн

салбар комиссын нарийн бичгийн дарга ………………………………… /...................... /

(Төгсөлтийн ажлыг хамгаалагчийн сонсгол, төгсөлтийн ажлыг удирдсан багшийн тодорхойлолт, бусад хүмүүсийн шүүмж, тодорхойлолтыг энэхүү материалд хавсаргана.)


189

Журмын аравдугаар хавсралт

МОНГОЛ УЛСЫН СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬТӨГСӨЛТИЙН САЛБАР КОМИССЫН ХУРЛЫН ШИЙДВЭР

20 . . . оны ...... сарын ...... өдөр №1 Улаанбаатар хот

СУИС-ийн ................... сургуулийн ..................тэнхим ( профессорын баг)-ийн .................... мэргэжлийн оюутны

Төгсөлтийн ажил ХАМГААЛУУЛСАН ШИЙДВЭР

№ Овог нэр Төгсөлтийн ажил сэдэв

Багш

ийн

оноо

Урьд

чилс

ан

хам

гаал

алты

н он

оо

Жин

хэнэ

ха

мга

алал

тын

оноо

Эцс

ийн

оноо

Үнэл

гээ

1

2

3

456789

Төгсөлтийн ажил хамгаалбал

зохих оюутны тоо

Төгсөлтийн ажил амжилттай

хамгаалсанҮүнээс

оюутны тоо А А- В+ В В- С+ С

Төгсөлтийн ажлын хамгаалалтыг ............ цаг .......... минутанд эхэлж, ........ цаг........ минутанд дуусгав.

СУИС-ийн Төгсөлтийн ................................... салбар комиссын

Дарга ……………………….. / .................................../

Орлогч дарга ……………………….. / .................................. /

Нарийн бичгийн дарга ……………………….. /.................................. /

Гишүүд ……………………….. /.................................. /

……………………….. /................................. /

.


190

Журмын арван нэгдүгээр хавсралт

МОНГОЛ УЛСЫН СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬТӨГСӨЛТИЙН САЛБАР КОМИССЫН ХУРЛЫН ТОГТООЛ

20..... оны .... сарын ....өдөр № ....... Улаанбаатар хот

ТОГТООХ НЬ:

Нэг. СУИС-ийн ............................. мэргэжлийн бакалаврын сургалтыг бүрэн дуусгаж төгсөлтийн ажлаа амжилттай хамгаалсан доорх нэр бүхий төгсөгчдөд ............................. мэргэжлийн бакалаврын зэрэг олгосугай.Үүнд:

1. Эцэг/эх-ийн нэр, өөрийн нэр



4. ...............

Хоёр. СУИС-ийн бакалаврын зэрэг олгох сургалтыг 3,6 ба түүнээс дээш үнэлгээний голч дүнтэйгээр төгсгөж байгаа


2. Эцэг/эх-ийн нэр, өөрийн нэр -д

“ОНЦЛОХ” диплом олгохыг СУИС-ийн Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газарт хүссүгэй.

Гурав. Бусад ................. төгсөгчдөд СУИС-ийн бакалаврын зэргийн диплом олгохыг СУИС-ийн Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газарт хүссүгэй.

Дөрөв. Төгсөлтийн ажлаа нөхөн хамгаалсан

1. …………….………………………………

2. …………….………………………………-д

бакалаврын зэргийн диплом олгохыг СУИС-ийн Сургалтын бодлого зохицуулалтын газарт хүссүгэй.

Тав. Төгсөлтийн ажлаа “ХАНГАЛТГҮЙ” үнэлгээтэй хамгаалсан


2. Эцэг/эх-ийн нэр, өөрийн нэр-ийг ….. жилийн дотор дахин төгсөлтийн ажил хамгаалах эрхтэйгээр сургууль төгсөх асуудлыг хойшлуулсугай.

6. Хүндэтгэх шалтгаангүйгээр төгсөлтийн ажлаа хугацаанд нь багтааж хамгаалаагүй

1. ………………… овогтой ……………......................

2. ………………… овогтой ……………..................-ийг төгсөлтийн ажлын сэдэв болон удирдагчийг өөрчлөхгүйгээр (сэдэв өөрчлөх эсэх тухай заана) төгсөлтийн ажлыг дахин хамгааллуулахаар хойшлуулсугай.

Төгсөлтийн салбар комиссын:

Дарга ……………………….. / .............................../

Орлогч дарга ……………………….. / .............................. /

Нарийн бичгийн дарга ……………………….. /............................./

Гишүүд ……………………….. /.............................. /


191

Маягт-1

ИХ СУРГУУЛЬ, ДЭЭД СУРГУУЛЬ, КОЛЛЕЖИЙН ДИПЛОМ ХЭВЛҮҮЛЭХ ЗАХИАЛГА

......он ... сар ... өдөр

Д/д Мэргэжлийн нэр индекс

Сургалтын хэлбэр

Дипломын зэрэглэл

Статистик мэдээнд өгсөн төгсөх оюутны

тоо

Төгсөх оюутны

тооТайлбар

1

Мэдээ гаргасан . . . . . . . . . . . . . . . . . /Тэмдэг дарна / /Гарын үсэг/

Маягт-2.

ИХ СУРГУУЛЬ, КОЛЛЕЖ ТӨГСӨГЧДӨД БОЛОВСРОЛЫН БАРИМТ БИЧИГ ОЛГОСОН ТУХАЙ НЭГДСЭН БҮРТГЭЛ

Сургалтын хэлбэр /өдөр , орой, эчнээ/

Мэргэжлийн нэр : . . . . . . . . . . . .

Мэргэжлийн индекс: . . . . . . . . . . .

Диплом, үнэмлэх, олгосон тушаал, шийдвэрийн дугаар, он сар ,өдөр :

Диплом хэвлүүлсэн үйлдвэрийн нэр: . . . . . . . . . . . . . .

.......он...сар...өдөр

№ Овог, нэр Хүйс Регистрийн дугаар

Дипломын Хүлээн авсан хүний гарын үсэгДугаар Бүртгэлийн

дугаар1.


Маягт-3.

________ ОНЫ ХИЧЭЭЛИЙН ЖИЛД ________ СУРГУУЛЬ ТӨГСӨГЧДӨД ОЛГОСОН БОЛОВСРОЛЫН ЗЭРГИЙН ДИПЛОМЫН ТООЦОО

_____ он _____ сар _____ өдөр

№ Боловсролын зэрэг

Хуваарилагдсан Олгосонтоо

Хүчингүй болгосон Үлдсэнтоо дугаар тоо дугаар тоо дугаар

Бакалавр



192


А/154 дүгээр тушаалын хоёрдугаар хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН МАГИСТРЫН СУРГАЛТЫН ЖУРАМ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл1.1. Дээд боловсролын тухай хууль, БСШУ-ны сайдын 2014 оны 9-р сарын 12-ны өдрийн А/370-р

тушаалын хоёрдугаар хавсралт буюу “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ыг үндэслэн СУИС-д магистрын сургалт зохион байгуулахад энэхүү журмыг баримтална.

1.2. СУИС- эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, соёл урлагийн үйлчилгээний салбарт мэргэжлийн өндөр түвшинд ажиллахад шаардагдах мэдлэг, ур чадвар, арга барил дадал болон судалгаа, туршилтын арга зүй эзэмшүүлэхэд оршино.

1.3. Энэхүү журмаар зохицуулагдахгүй асуудлыг СУИС-ийн Захирлын зөвлөлөөр тухай бүр хэлэлцэж холбогдох шийдвэрийг гаргана.

1.4. Магистрын сургалтад судалгааны арга зүй эзэмшүүлж, шинжлэх ухааны тодорхой чиглэлээр нарийн мэргэшүүлэх бөгөөд төгсөгч нь түгээмэл нэг гадаад хэлийг зохих түвшинд эзэмшсэн байна.

1.5. Магистрын сургалт өдөр, эчнээ хэлбэртэй байж болно.

1.6. Магистрын элсэлт, сургалт, төгсөлттэй холбоотой үйл ажиллагааг ЭШИГ хариуцаж, бүтцийн сургуулиудын ЭНБД нар мэргэжлийн тэнхим, профессорын багийн оролцоотойгоор зохион байгуулна.

Хоёр. Элсэлт2.1. Магистрын сургалтад элсүүлэх хяналтын тоо, сургалтын төлбөрийн хэмжээг жил бүр Удирдах

зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, СУИС-ийн захирлын тушаалаар тогтоож, элсэлтийн шалгалт эхлэхээс нэг сарын өмнө хэвлэл, мэдээллийн хэрэгсэл, интернэтээр нийтэд зарлах бөгөөд элсэлтийг хичээлийн жилийн улирал эхлэхээс 10-аас доошгүй хоногийн өмнө дуусгасан байна.

2.2. СУИС-ийн захирлын тушаалаар байгуулсан элсэлтийн комисс магистрантын элсэлтийг хичээлийн жилд 2 удаа зохион байгуулж, уралдаант шалгалтаар магистрын сургалтад элсүүлнэ.

2.3. Магистрын сургалтад элсэгч нь бакалавр, түүнтэй адилтгах боловсролын зэрэг (үүнийг бакалаврын зэрэг олгож эхлэхээс өмнө 4-өөс доошгүй жил суралцаж эзэмшсэн бүрэн дээд боловсрол гэж ойлгоно)-тэй байна.

2.4. Магистрын сургалтад хамрагдах хүсэлтээ албан ёсоор тавьсан, уралдаант шалгалтад тэнцсэн гадаадын иргэн нь монгол хэлээр сургалтад хамрагдах шаардлагыг хангасан байна. Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн дагуу суралцуулахад хэлэлцээрт заасан нөхцөлийг баримтална.

2.5. Магистрантурт элсэгчид дор дурдсан материал бүрдүүлнэ.Үүнд:

• Өргөдөл

• Иргэний үнэмлэхний хуулбар

• Бакалаврын дипломны нотариатаар баталгаажуулсан хуулбар

• Цээжзураг – 2 хувь (3х4)

• Маягт 1 (Төрийн албан хаагчийн анкет)

2.6. Уралдаант шалгаруулалтад тэнцэж, хяналтын тоонд багтсан элсэгчийг магистрантаар элсүүлж, суралцуулах тухай СУИС-ийн захирлын тушаал гарснаар элссэнд тооцно. Элсэгч нь тухайн улиралд судлах хичээлийн сонголтоо хийж, сургалтын төлбөр, суурь хураамж төлснийг үндэслэн захирлын тушаал гарна.Тушаалд сургалтын чиглэл, хэлбэрийг тодорхой заасан байна.

2.7. Элсэгч нь холбогдох албан тушаалтанд албан ёсоор мэдэгдэж чөлөө авалгүй нэг улирлаас дээш хугацаагаар сургалтанд сууж, судалбал зохих багц цагийн хичээлээ судлаагүй тохиолдолд түүний урьд судалсан багц цаг, төлсөн сургалтын төлбөр нь хүчингүй болно.


193

Гурав. Магистрын сургалтын төлөвлөгөө, хичээлийн хөтөлбөрийн агуулга, багтаамж3.1. Магистрын сургалтын төлөвлөгөөг боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны

төв байгууллагын зөвшөөрсөн сургалтын үлгэрчилсэн төлөвлөгөөний хүрээнд, СУИС-ийн мэргэжлийн сургалтын онцлогоос хамаарч судалгааны болон уран бүтээлийн гэсэн 2 чиглэлээр мэргэжлийн тэнхимээс хариуцан боловсруулж, бүтцийн сургуулиудын Эрдмийн зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн, СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталж, мөрдөнө.

3.2. Магистрант нь элссэн тушаал гарснаас хойш нэг улирлын дотор удирдагчтайгаа судалгааны ажлын төлөвлөгөө, уран бүтээлийн хөтөлбөр боловсруулж, мэргэжлийн тэнхим болон ЭНБД-аар хянуулж, СУИС-ийн захирлаар батлуулж мөрдөнө.

3.3. Сургалтын төлөвлөгөөнд тусгагдсан хичээл бүр хичээлийн зорилго, агуулга, багтаамж, ашиглах сурах бичиг, сонсох материал, ганц сэдэвт зохиол, лавлах материал, эрдэм шинжилгээний өгүүллэг болон бичих реферат, түүнийг хэрхэн хамгаалах, ямар семинарт оролцох зэргийг заавал тусгасан тусгай хөтөлбөртэй байна. Эдгээр хөтөлбөрийг гарын авлага болгон хэвлэх буюу ЭШИГ, хөтөлбөр хариуцсан нэгж тус бүрт хадгалж, магистрантад сонгосон хичээлийн хөтөлбөрийг хуулбарлаж өгнө.

3.4. Төлөвлөгөөндөө ерөнхий болон мэргэжлийн хичээлүүдийг судлах, судалгааны семинарт оролцох, нэртэй уран бүтээлчдийн урлан, музей, студид судалгаа шинжилгээ, уран бүтээл хийх, нэгдсэн шалгалт өгөх улирал, судалгааны чиглэл зэргийг тусгана.

3.5. Магистрын сургалтын хөтөлбөр нь 30 багц цагаас доошгүй багтаамжтай байх бөгөөд мэргэжлийн суурь болон мэргэшүүлэх хичээл, судалгааны багц цагаас тус тус бүрдэнэ.

3.6. Өдрөөр суралцагч магистрант нэг улиралд сургалтын 9-15 багц цаг, эчнээгээр суралцагч магистрант 1 улиралд 6 багц цаг биелүүлсэн байна.

3.7. Магистрын сургалтын төлөвлөгөө дараах бүтэцтэй байна:

Магистрын хөтөлбөр 30 багц цагаас доошгүй байна. Хөтөлбөр нь дараах хичээл, судалгааны багц цагаас бүрдэнэ.

i. Мэргэжлийн суурь хичээл нийт 10 багц цаг. Үүнээс

Судалгааны арга зүйн хичээл 4 багц цаг

Тухайн хөтөлбөрийн онолын үндсэн хичээлүүд 6 багц цаг

ii. Мэргэшүүлэх хичээл 12 багц цагаас доошгүй. Үүнээс

Тухайн хөтөлбөрийг хариуцсан нэгжээс 9 багц цагаас доошгүй

Бусад тэнхим, сургууль, э/ш хүрээлэнгээс 3 багц цагаас доошгүй

iii. Семинарын хичээл 3 багц цаг

Семинар I 1 багц цаг

Семинар II 1 багц цаг

Семинар III 1 багц цаг

iv. Магистрын ажил /Судалгаагаар хамгаалахад/ 5 багц цаг

v. Уран бүтээлээр хамгаалах тохиолдолд 7 багц цагаас доошгүй хичээлийг мэргэжлийн суурь болон мэргэшүүлэх хичээлээс сонгон судална.

3.6. Хөтөлбөрийн онцлогоос хамаарч магистрант нь магистрын ажил бичихгүйгээр мэргэжлийн суурь болон мэргэшүүлэх хичээлээс 10 багц цаг сонгон судалж, нэгдсэн шалгалт өгч болно. Энэ тохиолдолд нэгдсэн шалгалтад багц цаг тооцохгүй.


194

Дөрөв. Сургалтын хугацаа, суралцах үйл явц 4.1. Магистрын сургалт хичээлийн нэг жилд 16 долоо хоног бүхий 2 улиралтай, өдрийн, эчнээ гэсэн 2

хэлбэртэй байна.

4.2. Магистрын сургалтын үндсэн хугацаа нь 1.5 - 2 жил байна.

4.3.Магистрант мэргэжлийн чиглэлээр сургалт явуулдаг бусад сургуулиас шилжин ирж болно. Энэ тохиолдолд магистрантын бусад сургуульд хуримтлуулсан багц цагийгдүйцүүлэхдээ дараах нөхцөлийг баримтална. Үүнд:

4.3.1. Магистрантын суралцаж байсан сургуулийн хөтөлбөр магадлан итгэмжлэгдсэн байх.

4.3.2. Уг харилцааг зохицуулахдаа сургалтын хөтөлбөр хариуцсан нэгжийн саналыг үндэслэн, ажлын 5 өдөрт багтаан шийдвэрлэнэ.

4.3.3. Шилжин суралцах, багц цаг дүйцүүлэх хүсэлтийг тухайн улирлын хичээл эхлэхээс 7 хоногийн өмнө шийдвэрлүүлсэн байна.

4.4. Магистрант өмнө эзэмшсэнээс өөр чиглэлээр магистрын хөтөлбөрт хамрагдах бол сургалтын агуулгын залгамж чанарыг хангахад шаардагдах хичээлийг тухайн хөтөлбөрийг хариуцсан нэгж, профессорын баг, бүтцийн сургуулийн сургалтын албын хамтарсан шийдвэрт үндэслэн, заавал нөхөж судална. Нөхөн судалсан багц цагийг магистрын хөтөлбөрийн үндсэн багц цагт тооцохгүй бөгөөд суралцагч нөхөж үзсэн багц цагийн төлбөрийг өмнөх түвшний багц цагийн төлбөрөөр төлнө.

4.5. Магистрант нь сурах чиглэлээ өөрчлөх хүсэлт гаргавал холбогдох мэргэжлийн тэнхим, бүтцийн сургуулийн саналыг үндэслэн элсэлтийн шаардлага зөрчөөгүй нөхцөлд СУИС-ийн захирлын тушаалаар зөвшөөрөл олгоно.

4.6. Хэрэв магистрын зэрэгтэй хүн өөр чиглэлээр суралцахыг хүсвэл ерөнхий суурь хичээлийг дүйцүүлэн тооцож болно.

4.7. Магистрант нь хүндэтгэн үзэх шалтгаанаар суралцах боломжгүй болсон тохиолдолд түүний хүсэлтэд үндэслэн, суралцах хугацааг 1 жил хүртэл хойшлуулж болно. Үүнийг дахин нэг удаа сунгаж болох бөгөөд уг харилцааг СУИС-ийн захирлын тушаалаар зохицуулна.

4.8. Магистрантын мэдлэг чадвар, дадлыг үнэлэхдээ дараах жишгээр нэгээс нөгөөд шилжүүлэн тооцсон процентон, үсгэн болон тоон дүн хэрэглэнэ.

Процентон дүн Үсгэн дүн Тоон дүн96-100 А 4.090-95 А- 3.787-89 В+ 3.483-86 В 3.080-82 В- 2.777-79 С+ 2.473-76 С 2.070-72 С- 1.767-69 D+ 1.463-66 D 1.060-62 D- 0.70-59 F 0.0

CR 0.04.9. Сургалтын төлөвлөгөө ёсоор үзэх хичээлүүдийг оруулан тооцсон магистрантын голч дүн

3.0-оос доошгүй байна.

4.10. Магистрант сургалтын багц цагаа биелүүлсэн боловч магистрын зэрэг горилсон уран бүтээл, судалгааны ажлаа хугацаанд нь хийж дуусгаагүй, мөн тодорхойгүй шалтгааны улмаас сургалтын багц цагаа хугацаанд нь дуусгаагүй тохиолдолд суралцагчийн хүсэлтэд үндэслэн суралцах хугацааг 1-2 жил хүртэл сунгаж болно. Сунгасан хугацаанд сургалтаа дүүргээгүй бол өмнөх цуглуулсан кредит цагийг хүчингүйд тооцно.


195

Тав. Магистрын сургалтанд хичээл заах багш, эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагч

5.1. Магистрын сургалтын багш нь Боловсрол соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2010 оны 26 дугаар тушаалаар батлагдсан “Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын ангилал тогтоох журам”-ын 2.3.2., 2.3.3., 2014 оны А/370 дугаар тушаалаар батлагдсан “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ын 2.8. дахь заалтуудыг бүрэн хангасан, туршлагатай, өндөр мэргэжсэн докторын зэрэгтэй байна.

5.2. СУИС-ийн онцлогоос хамаарч, их дээд сургуульд 5-аас дээш жил багшилсан дадлага туршлагатай, сүүлийн 5 жилд 3-аас доошгүй эрдэм шинжилгээний өгүүлэл бичиж хэвлүүлсэн, бие даасан уран бүтээлийн тоглолт, үзэсгэлэн гаргасан, тус сургуулийн докторант, дэд профессор, профессор цолтой тухайн чиглэлийн мэргэжлийн үндсэн багш байж болно.

5.3. Магистрын сургалтад оролцогч багш нь мэргэжлийн дагуу улиралд 3-аас илүүгүй хичээл заана.

5.4. Ажлын байрны тодорхойлолтод тусгасан ажлын байрны нөхцөлийг сургуулийн зүгээс бүрэн хангаж биелүүлсэн байна.

5.5. Магистрын сургалтад хичээл заадаг багшид бүтээлийн чөлөө олгох, уран бүтээл, эрдэм шинжилгээний ажил хийх бололцоо олгох, мэргэжил дээшлүүлэх, ажлын байрыг баталгаажуулах зэргээр эрдэм шинжилгээний ажил эрхлэх идэвх санаачлагыг дэмжин, заасан хичээлийн түвшин, хөдөлмөр зарцуулалтад нийцсэн цалин хөлс олгоно.

5.6. Магистрын ажлын удирдагч нь дараах шаардлагуудыг болон аль нэгийг нь заавал хангасан байна. Үүнд:

- Докторын зэрэгтэй, их, дээд сургууль, эсхүл эрдэм шинжилгээний байгууллагад 5-аас доошгүй жил ажилласан туршлагатай, Томсон Ройтерс, Скопус зэрэг дэлхийн шинжлэх ухааны мэдээллийн санд бүртгэлтэй болон бусад хөндлөнгийн хянан магадлагаа хийгддэг мэргэжлийн эрдэм шинжилгээний дотоод, гадаадын сэтгүүлд хэвлүүлсэн бүтээлтэй, идэвхтэй судлаачид,

- Сүүлийн 5 жилд 3-аас цөөнгүй эрдэм шинжилгээний өгүүлэл бичиж хэвлүүлсэн, бие даасан уран бүтээл тавьсан тус сургуулийн үндсэн багш болон докторант, дэд профессор, профессор цолтой мэргэжлийн багш,

- Тухайн чиглэлээр эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажил эрхэлдэг, 5-аас доошгүй жил дээд боловсрол олгох сургуульд цагаар багшилсан, сургалтад тасралтгүй оролцох боломжтой эрдэмтэд, тэргүүлэх уран бүтээлчид байна.

5.7. Удирдагч нь дараах үүрэг хүлээнэ. Үүнд:

i. Магистрантыг судалгааны сэдвээ сонгох, судалгааны ажлын төлөвлөгөө боловсруулахад зөвлөх,

ii. Магистрын ажил бичих явцад тодорхой хуваарийн дагуу мэргэжлийн зөвлөгөө өгч, хяналт тавих,

iii. Магистрантыг дангаар буюу бусадтай хамтран уран бүтээлийн тоглолт хийхэд зөвшөөрөл олгох, зөвлөх

iv. Ажлын агуулгыг хэсэг бүрээр нь болон бүхэлд нь дүгнэх,

v. Хөтөлбөрийн хороо зөвшөөрснийг үндэслэн магистрын ажлыг хамгаалалтад оруулах зөвшөөрөл олгох,

vi. Эрдэм шинжилгээний семинар зохион байгуулж, суралцагчийн судалгааны ажлын үр дүнг илтгэл хэлбэрээр хэлэлцүүлэх.

5.8. Магистрант нь шинжлэх ухааны салбар дундын асуудлаар судалгааны ажил хийх бол түүнд хоёр удирдагч томилж болно. Энэ тохиолдолд хоёр дахь удирдагч нь энэ журмын 5.2.-т заасан шаардлагыг хангасан байна.

5.9. Нэг багш тухайн хичээлийн жилд 5 хүртэл магистрант удирдаж болох ба хэрэв мэргэжлийн тэнхим, бүтцийн сургуульд магистрант удирдах өөр хүн байхгүй нөхцөлд 8 хүртэл магистрант удирдуулахыг зөвшөөрнө.

5.10. Энэхүү журмын 5.1.-д заасан шаардлагуудыг хангасан тохиолдолд гадны байгууллагын судалгаа шинжилгээний ажил эрхэлдэг эрдэмтнийг сургалтад тасралтгүй оролцох боломжтой гэж үзвэл


196

сургуулийн үндсэн багшийн нэгэн адилаар магистрын судалгааны ажлыг удирдах, хамгаалахад ижил үүрэг хариуцлагатайгаар оролцуулж болно.

Зургаа. Нэгдсэн шалгалт6.1. Сургуулийн хэмжээнд заагдсан хичээл, мэргэжлийн заавал үзэх хичээлийн нэгдсэн

шалгалтыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилсон 3-5 хүртэлх гишүүнтэй мэргэжлийн комисс авна. Нэгдсэн шалгалт нь магистрантын гадаад хэлний болон мэргэших чиглэлээрх мэдлэг, судалгааны бичвэр ажил бичих, бие даасан судалгаа явуулах чадвартай, эсэхийн нотолгоо болно.

6.2. Нэгдсэн шалгалт авах хуваарийг шалгалт эхлэхээс 14 хоногийн өмнө сургуулийн цахим хаяг болон мэдээллийн самбарт гаргаж мэдээлсэн байна.

6.3. Тодорхой шалтгааны улмаас хугацаандаа нэгдсэн шалгалт өгөөгүй, эсхүл хангалтгүй дүн авсан болон F дүнтэй шалгагдсан 2 хичээлийн шалгалтыг дахин нэг удаа зөвхөн дараагийн улиралд өгөх эрхтэй. Харин 2 ба түүнээс олон хичээлд F дүн авсан болон дахин шалтгалтаар хангалтгүй дүн авсан хичээлийг давтан судална. Энэ тохиолдолд багц цаг тооцохгүй бөгөөд суралцагч төлбөр төлнө. Дахин шалгалтын төлбөрийн хэмжээ тухайн хичээлийн багц цагийн 10 хувьтай тэнцэнэ.

6.4. Магистрант бүх хичээлийн гуравны хоёрыг үзэж дууссаны дараа гадаад хэлний шалгалт өгнө. Шалгалтыг 3-аас доошгүй хүний бүрэлдэхүүнтэй комисс авна. Шалгалт нь Монголоос гадаад хэл рүү, гадаад хэлнээс монгол хэл рүү мэргэжлийн орчуулга, яриа, гадаад хэл дээрх мэргэжлийн текстийг уншиж, агуулгыг нь ярих г.м. мэргэжлээ голлосон агуулгатай байна. Шалгалт авах хугацааг 90 минутаар тогтооно.

6.5. Гадаад хэлний шалгалтад хангалттай дүн авч чадаагүй магистрант давтан сургалтад хамрагдаж шалгалтаа дахин өгнө. Гадаад хэлний элсэлт, төгсгөлийн шалгалтуудыг ахисан түвшний сургалтын асуудал эрхэлсэн нэгж, гадаад хэлний төвтэй хамтран зохион байгуулж авна.

6.6. Гадаад, дотоодын өөр сургуульд суралцаж буй магистрант зарим хичээлд сууж багц цаг авах, шалгалт өгөхийг хүсвэл, холбогдох тэнхимээс хичээлийн хөтөлбөр авч бэлтгэсний дараа шалгалт өгч болно.

6.7. Шалгалтын комисс нь шалгалтын дүнг протокол, холбогдох материалын хамт ахисан түвшний сургалтын асуудал эрхэлсэн нэгжид нэг хоногт багтаан хүлээлгэн өгнө.

6.8. Тухайн шалгалтын явц байдал, үнэлгээний талаар маргаантай асуудал гарвал ахисан түвшний сургалтын асуудал эрхэлсэн нэгжээс хөндлөнгийн экспертиз томилж шийдвэрлүүлнэ.

Долоо. Магистрын ажлын сэдэв, түүнд тавих шаардлага, хамгаалуулах үйл явц

7.1. Магистрантын судалгааны ажлын сэдэв, удирдагчаа сонгосон сонголтыг хүндэтгэн үзнэ.

7.2. Магистрант нийт судлах хичээлийн хоёрны нэгийг үзсэний дараа магистрын ажлын сэдэв, судалгааны ажлын төлөвлөгөөгөө холбогдох мэргэжлийн тэнхим, профессорын багийн хурлаар хэлэлцүүлнэ. Магистрын судалгааны ажлын сэдэв, удирдагчийг тэнхим, профессорын багийн хурлын шийдвэрийг үндэслэн СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална.

7.3. Магистрын ажлын сэдвийг зөвхөн нэг удаа шинэчлэн батлуулж болно.

7.4. Магистрант өөрийн судалгааны ажлын үр дүнг бүтцийн сургуулийн мэргэжлийн тэнхим болон уран бүтээл, судалгааны ажил хэрэгжүүлж байгаа профессоруудын нэгдсэн эрдэм шинжилгээний семинар, үзэсгэлэн, концерт, үзвэр, тоглолтуудад тогтмол илтгэж, толилуулж байна.

7.5. Магистрын зэрэг хамгаалах ажил нь БСШУ-ны сайдын 2007/187 тоот тушаалын хавсралтын 14.3-т зааснаар судалгаа шинжилгээ, уран бүтээлийн үндсэн хоёр чиглэлтэй байна. Уран бүтээлийн чиглэл нь магистрын уран бүтээлийн хөтөлбөр, түүнд хийсэн судалгааны бичвэртэй байна.

7.6. Магистрын ажлыг бичихдээ боловсрол эрхэлсэн төрийн захиргааны дээд байгууллага болон СУИС-ийн холбогдох журам, стандарт, аргачлалыг баримтална.

7.7. Магистрын уран бүтээлийн болон судалгааны ажлын хэлэлцүүлэг нь тэнхимийн өргөтгөсөн семинар, урьдчилсан хамгаалалт гэх 2 шаттай, нийтэд зарлаж, нээлттэй хийнэ.


197

7.7.1. Тэнхимийн өргөтгөсөн семинараар уран бүтээлийн явц, судалгааны шинэ үр дүнг тусгасан магистрын ажил, уран бүтээлийн хөтөлбөрийг хэлэлцэж, үнэлэлт дүгнэлт өгсөн протокол үйлдэж, урьдчилсан хамгаалалтад орох тухай шийдвэр гаргана. Протоколд:

- Уран бүтээлийн ажил, хөтөлбөрийн биелэлт,

- Судалгааны ажлын шинэлэг тал,

- Магистрантын эзэмшсэн мэргэжлийн ур чадвар, судалгааны ажлын арга барилын түвшинг заавал тодорхой үнэлсэн байна.

7.7.2. Урьдчилсан хамгаалалтыг холбогдох мэргэжлийн тэнхим, профессорын багийн хамтарсан эрдэм шинжилгээний өргөтгөсөн хурлаар хэлэлцэх бөгөөд судалгааны болон уран бүтээлийн ажлын шүүмжлэгч багшийг томилсон шийдвэр гаргана. Урьдчилсан хамгаалалтын зөвлөлд төгсөлтийн ажил хамгаалуулах комиссын 3-аас доошгүй гишүүнийг заавал оролцуулна.

7.8. Магистрын ажлыг удирдагчийн тодорхойлолтыг үндэслэн холбогдох мэргэжлийн тэнхим, нэгжийн хурлаар хэлэлцэж, хамгаалалтад оруулах зөвшөөрөл олгох бөгөөд сургалтын төлөвлөгөөг бүрэн биелүүлж, нэгдсэн шалгалтаа өгсөн, сургалтын төлбөрөө төлсөн, төгсөлтийн ажлаа тэнхимд урьдчилан хамгаалсан эсэхийг ахисан түвшний сургалтын асуудал эрхэлсэн нэгжийн дарга хянан магадалсны эцэст магистрын зэрэг хамгаалуулах тухай СУИС-ийн захирлын тушаал гаргана.

7.9. Магистрын зэрэг хамгаалах судалгаа шинжилгээний ажлын чиглэл нь соёл судлал, урлаг судлал, нийгэм хүмүүнлэгийн ухаанаар, хэмжээ нь 50-60 хуудас бүхий байх бөгөөд дараах шаардлагыг хангасан байна.

- Судалгааны ажлын зорилго,

- Зорилгыг тодорхойлох хүртэл хийсэн онолын судалгааны тойм,

- Судалгааны арга, арга зүй

- Ямар нэг асуудлыг гүнзгийрүүлэн судлах,

- Сургуулилалт туршилт хийх, мэдээлэл тоо баримт цуглуулж дүн шинжилгээ хийсэн эсэх

- Судалгааны ажлын бүтэц, хэмжээг тус тус тодорхой багтаасан байна.

7.10. Магистрын уран бүтээлийн хөтөлбөр нь дараах шаардлагыг хангасан байна:

- Уран бүтээлийн хөтөлбөрийн үргэлжлэх хугацаа нь 60-аас доошгүй минут байна.

- Хөтөлбөрийн дөрөвний гуравтай тэнцэх хугацаанд багтаан ганцаарчилсан болон гоцолсон хэлбэрээр мэргэжлийн дадал, чадвар, мэдлэгийг илэрхийлнэ.

7.11. Магистрантын тайз, дэлгэц, радио (зохиолч, хөгжмийн зохиолч, хөгжмийн удирдаач, найрал дууны удирдаач, найруулагч, зураач, сэтгүүлч, зураглаач, бүжиг дэглээчийн)-гийн том хэмжээний уран бүтээл, бие даасан үзэсгэлэнг уран бүтээлийн хамгаалалтад тооцож болно.

7.12. Магистрын уран бүтээлийн хөтөлбөр, судалгааны бичвэрийн харьцаа 70:30, бичвэрийн хэмжээ нь зөвхөн тухайн уран бүтээлийн чиглэлээр 20-30 хуудастай байна.

7.13. Магистрын ажлын чиглэл нь шинжлэх ухааны нэг салбарт хамаарах бол Хамгаалуулах зөвлөл 5-7, олон салбарт хамаарах бол 7-9 гишүүнтэй байх бөгөөд 2-3 нь гадны байгууллагаас байж болно. Хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүдийг шаардлагатай гэж үзвэл магистрант тус бүрээр байгуулж болно.

7.14. Хамгаалуулах зөвлөлийг “Магистрын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн дүрэм”-ийн хоёрдугаар бүлэгт заасан шаардлагуудыг хангасан гишүүдийг ахисан түвшний сургалтын асуудал эрхэлсэн нэгжийн саналыг үндэслэн, харин дарга, орлогч, нарийн бичгийн даргыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар тус тус томилно. Магистрантын удирдагчийг Зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд оруулахгүй.

7.15. Хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүд магистрын зэрэг горилсон ажлыг урьдчилан уншиж, санал шүүмж гаргах үүрэгтэй.

7.16. Хамгаалуулах зөвлөлийн даргын томилсноор магистрын ажилтай хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүдийн гуравны хоёр нь заавал биечлэн уншиж (хамгаалуулах хуралд шүүмжлэгчийн үүрэг гүйцэтгэнэ), олонх нь хамгаалалтад оруулахыг зөвшөөрсөн тухай саналаа бичгээр ирүүлсэн бол хамгаалалтыг хийнэ. Эсрэг тохиолдолд ажлыг хэлэлцэхгүй.


198

7.17.Урьдчилсан хамгаалалтын дараа магистрын зэрэг хамгаалах тухай зарыг СУИС-ийн цахим хуудсанд байрлуулж, эсвэл магистрын ажлыг биетээр нь сургуулийн номын санд тавьж, нийтэд толилуулна. Жинхэнэ хамгаалалтыг зарлал гарснаас хойш 2 долоо хоногийн дараа хийнэ. Магистрын бичвэрийн ажлыг болон уран бүтээлийг аудио, видео бичлэгээр жинхэнэ хамгаалалтаас 7 хоногийн өмнө зөвлөлийн гишүүдэд тараасан байна.

7.18. Магистрын ажлыг 100 хүртэлх оноогоор дараах үзүүлэлтүүдээр, зөвлөлийн гишүүд нууц санал хураалтаар дүгнэнэ.

7.18.1. Судалгааны бичвэр:

№ Магистрантын овог нэр

Авбал зохих /нийт 100 оноо/

Шин

жлэ

х ух

аанд

ору

улж

бу

й ху

вь н

эмэр

/35

оноо

/

Суд

алга

аны

аж

лын

онол

пр

акти

кийн

ач

холб

огдо

л /3

0 он

оо/

Суд

алга

а ш

инж

илгэ

эний

ар

га з

үй э

зэм

шсэ

н ба

йдал

/1

5 он

оо/

Аж

лын

бичи

лт, и

лтгэ

х ча

двар

, асу

улта

д ха

риул

сан

байд

ал /2

0 он

оо/

Нийт оноо

7.18.2. Уран бүтээл болон бичвэрийн харьцаа:

№Магистрантын овог нэр

Авбал зохих /нийт 100 оноо/

Бүтэ

элий

н са

наа

агуу

лгы

н үн

эт ч

анар

, үн

элэм

ж /3

0 он

оо/

Гүйц

этгэ

л ур

чад

вар

/20

оноо

/

Урла

х те

хник

эзэ

мш

сэн

байд

ал /

20 о

ноо/

Суд

алга

аны

бич

вэр

/30

оноо

/Нийт оноо

Уран бүтээл болон бичвэрийн ажлын харьцаа, дүгнэх үзүүлэлтүүд нь урлагийн төрөл зүйл, бүтээлийн хэлбэрээс шалтгаалан ялгаатай байж болно.

7.19. Магистрын ажил, уран бүтээлийн хөтөлбөрт хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүдийн дөрөвний гурав нь хангалттай гэж санал өгсөн бол горилогчид магистрын зэрэг олгох тухай шийдвэр гаргана.

7.20. Хамгаалуулах зөвлөлийн саналыг үндэслэн магистрын зэрэг олгох эцсийн шийдвэрийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

7.21. Хамгаалсан магистрын уран бүтээлийн бичлэг, хөгжмийн зохиол, дүрслэх урлагийн бүтээл, тайз дэлгэцийн бүтээлийн бичвэрийн ажлыг тус сургуулийн номын санд хүлээлгэн өгнө. Дүрслэх урлагийн чиглэлээр хийгдсэн магистрын бүтээлийг Уран бүтээлийн газар хүлээн авч сургуулийн музейд хадгална. Дархан, баримлын чиглэлийн уран бүтээлээр хамгаалах магистрантын бүтээлийг үнэт болон өнгөт төмөрлөгөөр хийх тохиолдолд төв сургуулиас хөрөнгө, санхүүгийн дэмжлэг үзүүлнэ.

7.22. Хамгаалсан магистрын талаар бүтцийн сургуулийн эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга нь дараах материалыг бүрдүүлэн ахисан түвшний асуудал эрхэлсэн нэгжид ирүүлнэ. Эдгээр материалыг дипломын хуулбарын хамт сургуулийн архивт хадгална. Үүнд:

а) Дэлгэрэнгүй анкет (1-р маягт),

б) Хамгаалуулах зөвлөлийн хуралдааны протокол, тогтоол,

в) Удирдагчийн тодорхойлолт,

г) Магистрын ажилд өгсөн зөвлөлийн гишүүдийн албан ёсны санал,


199

д) Нууц санал хураалтын тухай тооллогын комиссын тогтоол,

е) Тооцоо хийсэн тойрох хуудас, уран бүтээлийн хөтөлбөрийн бичлэг, магистрын ажлаа номын санд өгсөн тухай баталгаа эдгээр болно.

7.23. Магистрын судалгааны ажлын үр дүнг Боловсрол соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/370 дугаар тушаалаар батлагдсан “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ын 3.1.5-д заасан сэтгүүлд эрдэм шинжилгээний өгүүлэл хэлбэрээр хэвлүүлсэн байх бөгөөд төгсөгч нь удирдагч, хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүдийн гарын үсэг бүхий судалгааны ажил, уран бүтээлийн бичлэгийг холбогдох сургууль, Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгийн номын санд электрон хэлбэрээр өгч мэдээллийн санд бүртгүүлэх үүрэг хүлээнэ.

7.24. Магистрын сургалтыг төгсөгч нь Боловсрол соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны А/370 дугаар тушаалаар батлагдсан “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ын 2.9.1, 2.9.2-т заасан болон СУИС-ийн зүгээс тодорхойлсон мэргэжлийн хичээлээр эзэмших мэдлэг, ур чадвар, чадамжийг тус тус эзэмшсэн байна.

7.25. Магистрантын бакалаврын улсын шалгалтад тоглогдсон бүтээлийг магистрын уран бүтээлийн хөтөлбөрт оруулахгүй.

7.26. Магистрант сургалтын багц цагаа бүрэн хуримтлуулсны эцэс тзаасан хугацаанд судалгааны болон уран бүтээлийн ажлаа хамгаалаагүй бол 2 жилийн дотор дахин нэг удаа хамгаалж болох бөгөөд хэрэв магистрант хүсвэл сургалтад хамрагдсан тухай гэрчилгээ олгосноор дуусгавар болгож болно.

Найм. Сургалтын төлбөр, зардал

8.1. Магистрант суралцах хичээлийн жил бүрийн эхний 7 хоногт багтаан сургалтын төлбөр төлөх үүрэгтэй ба төлбөр төлсний дараа элсүүлэх болон анги дэвшүүлэх тухай тушаал гаргана.

8.2. Магистрын сургалтын төлбөрийн хэмжээг СУИС-ийн Удирдах зөвлөл хичээлийн жил бүр шинэчлэн тогтооно.

8.3. Мэргэжлийн хичээлүүдийн нэгдсэн шалгалтын зардал нь уг хичээлүүдийн төлбөрт, гадаад хэлний төгсгөлтийн шалгалтын зардал суурь хураамжид багтсан байна. Дахин шалгалт 0.7 багц цагийн төлбөртэй байна.

8.4. Хичээлийг нөхөн болон давтан судалж шалгалт өгөхөд уг хичээлийн багц цагийн үнэтэй тэнцэх төлбөр төлөх бөгөөд шалгалтын төлбөрийг тусгайлан авахгүй.

8.5. Хэрэв магистрант зарим хичээлийг агуулгаас нь илүү хэмжээгээр (нийт цуглуулсан багц цаг нь 30-аас илүү гарахаар) заалгах хүсэлт тавибал сургалтын албанд бүртгүүлэн, багц цагийн төлбөр төлж суралцана.

8.6. Магистрантын судалгааны ажилтай холбоотой хээрийн шинжилгээ хийх болон томилолтын зардал, уран бүтээл хийх зардал нь үндсэн сургалтын төлбөрөөс тусдаа тооцно. Ийм төрлийн зардлыг магистрантын 2 дахь жилийн сургалтын төлбөрт тусгаж болно.

8.7. Магистрын төгсөлтийн ажил хамгаалахтай холбогдон гарах зардал сургалтын төлбөрт багтсан байна. Үүнд:

Магистрын төгсөлтийн ажил хамгаалуулахтай холбогдон гарах зардалд уран бүтээлийн болон эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагчид (шаардлагатай тохиолдолд иллюстратор багшид) тооцох хөлс, магистрын судалгааны ажлын албан ёсны зөвлөгч болон шүүмжлэгчид олгох хөлс, магистрын судалгааны болон уран бүтээлийн ажлыг холбогдох тэнхим, урьдчилсан хамгаалалтаар хэлэлцэх зардал, магистрын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүдийн ажлын хөлс багтана.

8.8. Уран бүтээлээр хамгаалж буй магистрантын төгсөлтийн ажил нь хэд хэдэн удирдагч багшийн оролцоотой бол /мэргэжлийн болон судалгааны бичвэрийн удирдагч, илюстратор багш гэх мэт/ 3 багц цагийн төлбөрийг хамгаалалтын төлбөр дээр нэмж төлнө.

8.9. Магистрын сургалтын болон элсэлт, төгсөлттэй холбогдон гарах төлбөр тооцоо, зардлыг Ахисан түвшин (магистр, доктор)–ий сургалтын төлбөр тооцоо, багц цаг, үнэлгээ тооцох журмаар зохицуулна.

8.10. Магистрын ажлаа дахин хамгаалах тохиолдолд магистрант 5 багц цагийн үнэтэй тэнцүү


200

төлбөр төлнө.

8.11. Магистрант сурлага, сахилгаар хасагдах болон хүсэлтээрээ чөлөөлөгдвөл улс, захиалагч байгууллагаас гарсан зардлыг буцааж төлөх асуудлыг суралцагч өөрөө хариуцна. Магистрант магистрын ажил, уран бүтээлийн хөтөлбөрөө хамгаалахдаа амжилтгүй дүн үзүүлсэн, мөн сурлагаар хасагдсан бол сургалтын төлбөрийг буцааж олгохгүй.

8.12. Магистрант нь суралцах хугацаандаа сургуулийн дотоод журмын хүрээнд СУИС-ийн номын сан, компьютерийн тэнхим, холбогдох хөгжмийн зэмсгийг ашиглах эрхтэй.

8.13. СУИС-ийн багш нарын хичээл заасан, магистрын ажил удирдсан, нэгдсэн шалгалт авсан, албан ёсны шүүмжлэгчээр ажилласан, зөвлөлийн хуралдаанд оролцсон багц цагийг сургалтын цагийн ноогдолд оруулан тооцно.

---ооОоо---


201

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 08-ны

өдрийн А/154 дүгээр тушаалын гуравдугаар хавсралт

СОЁЛ, УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ДОКТОРЫН СУРГАЛТЫН ЖУРАМ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл1.1. “Магистр, докторын сургалт эрхлэхэд баримтлах нийтлэг журам” (БШУ-ны сайдын 2014/А/370

тоот тушаал)-ыг үндэслэн, СУИС-д докторын сургалтыг зохион байгуулж явуулахад энэхүү журмыг баримтална.

1.2. Докторын сургалтад магистрын зэрэгтэй хүмүүсийг элсүүлэн ахисан түвшний сургалтад хамруулж, бие хүн өөрийгөө нээж хөгжүүлэхэд шаардагдах мэдлэг, чадвар, дадал эзэмшүүлж, шинжлэх ухааны тодорхой сэдвээр судалгааны ажил хийлгэх бөгөөд төгсөгч нь бие даан эрдэм шинжилгээний ажил эрхлэх, удирдах чадвар эзэмшсэн соёл урлагийн салбарын өндөр мэдлэг, чадвартай мэргэжилтэн, судлаачдыг бэлтгэхэд оршино.

1.3. Докторын сургалт өдөр, эчнээ, экстернат хэлбэртэй байна.

Хоёр. Элсэлт

2.1. Элсэлтийг Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж, бүтцийн сургуулийн сургалтын албадтай хамтран жилд 2 удаа (8 сар, 1 сарын хоёр дахь 10 хоногт багтаан) зохион байгуулна.

2.2. Докторант элсүүлэх мэргэжлийн чиглэл, хүний тоо, сургалтын төлбөрийн хэмжээг элсэлтийн шалгалт эхлэхээс нэг сарын өмнө хэвлэл, мэдээллийн хэрэгсэл, СУИС-ийн веб сайтаар нийтэд зарлана.

2.3. Докторын сургалтад элсэгчдээс гадаад хэл (англи, орос), мэргэжлийн шалгалт авна. Гадаадын элсэгчдэд “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ын 2.7.5.-д заасан дагуу шаардлага тавина.

2.4. Докторантад эчнээгээр элсэгчдэд сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын туршлага (ажилласан жил), эрдэм шинжилгээний бүтээлд мэргэжлийн онцлогтой холбоотой тодорхой болзол тавина.

2.5. Дараах болзол хангасан хүнийг экстернат хэлбэрээр суралцуулж болно. Үүнд:

a)Сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн ажлыг 8-аас дээш жил хийсэн туршлагатай,

б)Эрдэм шинжилгээний 15-аас доошгүй бүтээл хэвлэн нийтлүүлсэн, үүнээс 5-аас доошгүй бүтээл (өгүүлэл) нь хянан магадлагаа хийдэг улсын болон гадаадын эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд нийтлэгдсэн, үр дүн нь диссертацид орохгүй бүтээлүүд нь мэргэшүүлэх хичээлүүдийн 24 багц цагтай дүйцэхүйц байна. Тайз дэлгэц, концерт, радиогийн бүтээлийн зохиогч, найруулагч, бүжиг дэглээч, зураач, сэтгүүлч, хөгжмийн зохиолчдын туурвисан том хэлбэрийн бүтээл, Монгол Улсын санд худалдан авсан хөгжмийн том хэлбэрийн болон дүрслэх урлагийн шилдэг бүтээлийг эрдэм шинжилгээний бүтээлд дүйцүүлэн тооцож болно.

в)Бүтээлийн агуулга нь докторын диссертацийн 75 хувийг хангахуйц байна.

г)Экстернатаар суралцахыг хүссэн хүний эрдэм шинжилгээний ажлын агуулга, чанар, үр дүнгийн талаар үнэлгээ өгч, бүтээлд нь багц цаг оноон (7.3-р заалтыг баримтлан) суралцах болзол хангасан талаар холбогдох тэнхимээр дүгнэлт гаргуулсан байна.

2.6. Докторантаар элсэх хүмүүс дараах материалыг бүрдүүлж сургуулийн элсэлтийн комисст ирүүлнэ. Үүнд:

• Өргөдөл

• Иргэний үнэмлэхний баталгаажуулсан хуулбар

• Өмнөх түвшний дээд боловсрол (бакалавр, магистр)-ын зэргийн дипломууд, тэдгээрийн баталгаажуулсан хуулбар


202

• Бүтээлийн баталгаажуулсан жагсаалт

• 4x3-ийн хэмжээтэй цээж зураг 2 хувь

• Элсэлтийн хураамж тушаасан баримт

• Төрийн албан хаагчийн анкет бөглөсөн байх

2.7. Элсэлтийн болзол хангасан хүмүүсийг докторын сургалтад суралцуулах тухай СУИС-ийн захирлын тушаал гарснаар тухайн сургуульд элссэнд тооцно. Тушаалд сургалтын чиглэл, сургах хэлбэрийг тодорхой заасан байна.

Гурав. Сургалтын хугацаа3.1. Докторын сургалтын хугацаа нь өдрөөр 2 жил, эчнээ 4 жил, экстернат 1-2 жил байна.

3.2. Сургалтын хичээлийн жил 2 улиралтай байна. Сургалт нь 10-р сарын эхний долоо хоногт эхлэх ба хичээлийн 16, шалгалтын 2 долоо хоногтой байна. Эчнээ докторант жилд 1 удаа 45 хоног хичээллэнэ.

3.3. Мэргэжлээ өөрчилж суралцахтай холбоотойгоор мэргэжлийн заавал үзсэн байх суурь хичээлийн багц цагийг нөхөх нэмэлт, бэлтгэл сургалтын (Энэ журмын 6.4-р заалтад хамаарах) хугацаа докторантаар суралцах хэлбэр, суралцах хугацаанд хамаарахгүй.

Дөрөв. Сургалтын зохион байгуулалт4.1. СУИС-ийг түшиглэсэн докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөл ажиллах ба түүний гишүүд, чиг

үүрэг, үйл ажиллагааг БСШУ-ны сайдын тушаалаар зохицуулна.

4.2. Докторантыг элсүүлсэн захирлын тушаал гарсны дараа түүний мэргэжлийн сургалтыг хариуцах удирдагчийг оролцуулан гурван эрдэмтний бүрэлдэхүүнтэй зөвлөх профессоруудыг (зөвлөх комисс) захирлын тушаалаар томилно. Докторант эдгээр профессорын эрдэм шинжилгээ, судалгааны семинарт оролцох үүрэгтэй.

4.3. Докторын мэргэжлийн заавал үзэх хичээлийн сургалтыг Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж, мэргэших хичээлийн сургалтыг тэнхим хариуцан явуулна. Судалгааны ажлаа тэнхим, эрдэм шинжилгээний хүрээлэнд давхар харьяалагдан гүйцэтгэж болно.

4.4. Элсэгч докторантаар батлагдсанаас хойш нэг сарын дотор сургалтын гэрээ, ганцаарчилсан төлөвлөгөөг батлуулна. Докторантын удирдагч сургалтын төлөвлөгөөг тэнхимийн эрхлэгч, докторанттай зөвлөлдөн сургалтын ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу хийж Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжийн даргаар хянуулж, СУИС-ийн Сургалт, эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн дэд захирлаар батлуулна. Энэ төлөвлөгөө нь ерөнхий болон мэргэжлийн заавал үзэх, мэргэших хичээлүүдийг судлах, зөвлөгч болон бусад профессоруудын судалгааны семинарт оролцох, цаашдын судалгааны ажилтай холбоотой онолын бэлтгэлээ гүнзгийрүүлэхэд чиглэгдэнэ. Судалгааны төлөвлөгөөг энэ журмын 9.2, 9.3-р заалтуудын дагуу хийнэ. Экстернат хэлбэрээр суралцах болзол бүрэн хангасан хүн судалгааны төлөвлөгөө, докторын диссертацийн сэдэв, бүтцээ шууд батлуулж болно.

4.5. Докторантыг сургалтын хэлбэрээс үл хамааран тодорхой хэмжээгээр их сургуулийн сургалтын ажилд оролцож хичээл заахыг дэмжин, судалгааны төсөлд орон тоогоор болон хавсруулан ажиллуулж болно.

4.6. Докторантын докторын зэрэг горилсон сэдвийг ерөнхий суурь хичээл үзсэний дараа холбогдох тэнхим, Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжээс зарласан сэдвээс сонгоно.

4.7. Тэнхим эхний жилийн төгсгөлд докторантын сэдвийн хамгаалалт хийлгэнэ. Тэнхмийн хурлаар докторантын сэдэв, шийдэх асуудлын ач холбогдол, судлагдсан байдал, судалгааны арга зүй, үр дүн гаргах найдвартай эсэх зэрэгт үнэлгээ өгнө. Боломжгүй сэдэв гэж үзвэл өөрчилж өөр сэдвээр ажиллуулах тухай протокол гаргана.

4.8. Докторантын ганц сэдэвт бүтээлийг урьдчилсан хамгаалалтад дэвшүүлэх анхны


203

хэлэлцүүлгийг үндсэн тэнхим дээр хийнэ. Тухайн тэнхимийн эрдмийн зэрэг цолтой багш нарын тоо 5 хүрэхгүй бол мөн тооны эрдэмтдийг таслах саналтайгаар урьж оролцуулна. Хуралдаанаас урьдчилсан хамгаалалтад дэвшүүлэх эсэх тухай протокол гаргана. Өдөр, эчнээгээр суралцаж буй докторант элсэн суралцах хугацаандаа 3-аас цөөнгүй эрдэм шинжилгээний өгүүлэл хэвлэн нийтлээгүй бол ажлыг хэлэлцэхгүй. Экстернат докторантад дээрх шаардлага тавигдахгүй. Харин гадаадад эрдэм шинжилгээний өгүүлэл хэвлүүлсэн байхыг бүх докторантаас шаардана.

4.9. Хичээлийн жилд 1 удаа (10-р сард) харьяалах сургууль, тэнхим буюу Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж докторантын сургалт, судалгааны ажлын төлөвлөгөөг бүрэн биелүүлсэн эсэхийг үнэлж СУИС-ийн Захирлын тушаалаар баталсан журам үзүүлэлтийн дагуу аттестатчилна. Журамд докторантын сургалтад оролцож зохих шалгалтаа өгсөн эсэх, удирдагч болон зөвлөх профессоруудын судалгааны их семинарт оролцсон байдал, судалгааны ажлын үр дүн, өгүүлэл бичиж хэвлэлд өгсөн эсэхийг тусгасан байна. Сургалтын төлөвлөгөөгөө биелүүлээгүй докторантыг аттестатчлалын дүн, бүрэлдэхүүн сургууль, тэнхимийн саналыг үндэслэн улируулан сургана. Докторантыг дараа жилийн сургалтад дэвшүүлэх эсвэл улираах тухай Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжийн даргын саналаар баталгаажуулж, хасах бол СУИС-ийн захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

Тав. Докторын удирдагч ба хичээл заах багш5.1. Докторын сургалтад мэргэжлийн хичээл заах, судалгааны ажил удирдах багш тухайн

чиглэлээр доктор (Ph.D)-оос доошгүй зэрэгтэй байх бөгөөд түүнд “Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын ангилал тогтоох журам”, “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ын 2.8.-ыг үндэслэн шаардлага тавина.

5.2. Докторын сургалтад оролцдог бүх багш эрдэм шинжилгээний ажил хийдэг байна.

5.3. Докторын диссертацийн удирдагч нь докторын зэрэгтэй тухайн чиглэлээр 5-аас цөөнгүй жил дээд боловсролын байгууллагад багшилсан эсвэл эрдэм шинжилгээний ажил эрхэлсэн, сүүлийн 5 жилд 2-оос цөөнгүй эрдэм шинжилгээний өгүүлэл бичиж, хянан магадлагаа бүхий мэргэжлийн сэтгүүлд хэвлүүлсэн байвал зохино. Удирдагчийн сүүлийн 5 жилийн бүтээлийг (баталгаажуулсан жагсаалтыг) үндэслэн удирдагчийг батална.

5.4. Докторын диссертацийн сэдвийн онцлогийг харгалзан хамтарсан удирдагч томилж болно.

5.5. Удирдагч нь “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ын 3.4.3.-т заасан болон уран бүтээл туурвих, задлан шинжлэх, үр дүнг боловсруулах, өгүүлэл бичих, илтгэл тавих зэрэгт зөвлөгөө өгөх, удирдан чиглүүлэх, хяналт тавих үүрэг хүлээнэ. Удирдагч багш докторын диссертац бичихэд зөвлөн, түүний агуулга чанарт хяналт тавьж, судалгааны ажлын үр дүнгийн шинжлэх ухааны үнэн зөв байдал, хууль эрхийн хүрээнд хийгдсэн талаар хариуцлага хүлээж, тодорхойлолт гаргана.

5.6. Докторантын удирдагч болон зөвлөх профессорууд дангаараа буюу хамтран судалгааны семинар тогтмол явуулж, түүнд докторантын судалсан эрдэм шинжилгээний бүтээл, хийсэн эрдэм шинжилгээний ажлын үр дүнг болон мэргэших хичээлийн зарим сэдвээр илтгэл хийлгэж, суралцагчийн сурах, судлах үйл ажиллагааг удирдагчийн бүрэн хяналтанд байлгах нөхцөлийг бүрдүүлж ажиллана.

5.7. Нэг багш тухайн хичээлийн жилд 5 хүртэл докторант удирдахыг зөвшөөрнө.

Зургаа. Сургалтын агуулгын багтаамж6.1. Докторын сургалт, судалгааны ажлын багтаамж 60-аас доошгүй багц цаг байна.

6.2. Экстернат хэлбэрээр суралцагчид нь мэргэжлийн суурь болон мэргэшүүлэх хичээлийн агуулгыг бие даан судалж, шалгалтаа өгч болно. Экстернатаар суралцагч мэргэшүүлэх хичээлийн агуулгыг хэвлэн нийтэлсэн, диссертацид ороогүй бүтээл, ажлуудаараа орлуулан тооцуулж болно.

6.3. Докторантыг магистрын зэрэг хамгаалсан чиглэлээр элсүүлэн суралцуулах зарчмыг баримтална.

6.4. Докторын болон магистрын зэрэгтэй хүн өөр чиглэлээр докторантаар суралцахыг хүсвэл мэргэжлийн суурь болон зарим мэргэшүүлэх зохих хичээлүүдийг 1-2 улиралд багтаан сонгон суралцана. Нэмж судлах хичээлийг удирдагч багш, тэнхим, Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж хамтран тогтооно.


204

6.5. Өдрөөр суралцагч докторант нэг улиралд сургалтын 9-12 багц цаг, эчнээ суралцагч нь 1 улиралд 6 багц цаг биелүүлсэн байна.

6.6. Докторант өндөр хөгжилтэй орны их сургуульд авсан 20 хүртэл, дотоодын өөр их сургуульд биелүүлсэн 9 хүртэл багц цагийг тооцуулж болно. Ийнхүү тооцох асуудлыг холбогдох тэнхим, Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж хамтран тогтооно.

Долоо. Сургалтын төлөвлөгөө7.1. Мэргэжлийн тодорхой чиглэлийн докторын сургалтын ерөнхий төлөвлөгөө боловсруулах

ажлыг Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж хариуцан БСШУЯ-ны баталсан нийтлэг журам болон СУИС-ийн хэмжээнд тогтоосон нийтлэг шаардлагын дагуу тэнхим, профессор багш нарын оролцоотойгоор хийх ба Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж хянаж, СУИС-ийн Сургалт, эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн дэд захирал баталсан байна. Мэргэшүүлэх хичээлийн тодорхойлолтыг тэнхим хариуцан боловсруулж, Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж хянаж, СУИС-ийн захирал батална. Суралцагч 3-4 хичээлээс сонгох боломжтой байхаар мэргэшүүлэх хичээлүүдийг сургалтын ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгасан байна.

7.2. Докторын сургалтын ганцаарчилсан төлөвлөгөө нь ерөнхий төлөвлөгөөнөөс суралцагчийн сонгон авсан хичээлүүдийг багтаасан дараах жишиг бүтэцтэй байна.

Докторын сургалтын төлөвлөгөө

Хичээлийн төрөл Багц цаг

Харгалзах цаг

БүгдӨдөр Эчнээ

Танхимд Бие даах Танхимд Бие даах

А. Мэргэжлийн суурь хичээл 12 12 8 4 4 8

Судалгааны арга зүй6 6 4 2 2 4

Онол3 3 2 1 1 2

Философи3 3 2 1 1 2

Б. Мэргэшүүлэх хичээл 18 18 14 10 10 14

Хөтөлбөрийг хариуцсан тэнхим, нэгж 12 12 8 4 4 8

Бусад тэнхим, профессорын баг, эрдэм шинжилгээний хүрээлэн 6 6 3 3 3 3

В. Профессорын багийн болон онолын семинар 6 6 3 3 3 3

Г. Мэргэжлийн улсын шалгалт

Диссертац бичих 24 24Бүгд 60 60

7.3. Сургалтын төлөвлөгөө дор дурдсан бүтэц, агуулгатай байна. Үүнд:

a) Судалгааны арга зүйн хичээлээр мэргэжлийн тодорхой судалгааны аргуудыг ахисан түвшинд үзнэ. Мөн салбар шинжлэх ухааны философийн асуудлыг судална.

б) Мэргэжлийн суурь хичээл нь шинжлэх ухааны тухайн салбараар докторын зэрэгтэй хүний эзэмшсэн байх мэдлэгийн түвшний жишгийг тогтоосон агуулгатай байна. Хичээлийг ганц багш заах албагүй, нэг хичээлийг тодорхой хөтөлбөрийн дагуу хэд хэдэн багш хамтран зааж болно.


205

в). Мэргэшүүлэх хичээл нь докторантын судалгааны сэдэвтэй холбоотой тус бүр нь 3 хүртэл багц цаг бүхий 6-гаас цөөнгүй хичээлээс тогтоно.

г). Докторант тодорхой сэдвээр судалгааны ажил хийж, үр дүнг эрдэм шинжилгээний семинар, хуралд илтгэж, дотоод, гадаадын мэргэжлийн эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд хэвлүүлэн, тэдгээр үр дүнд тулгуурлан диссертац бичнэ.

д). Докторант сэдвийн дагуу хийсэн эрдэм шинжилгээний бүтээлээ хэвлүүлэх дотоодын хүлээн зөвшөөрөх сэтгүүлийн нэрсийг Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж тогтооно.

е) Экстернат хэлбэрээр суралцагчийн эрдэм шинжилгээний бүтээлд багц цаг тооцохдоо хянан магадлагаа бүхий гадаадын мэргэжлийн сэтгүүлд хэвлэгдсэн нэг өгүүлэлд 5 хүртэл; СУИС-ийн эрдэм шинжилгээний бичиг, ШУА-ийн мэдээ, хүрээлэнгүүдийн бүтээл зэрэг мэргэжлийн сэтгүүлд нийтлэгдсэн нэг өгүүлэлд 3 хүртэл; тайз, дэлгэц, концерт, радиогийн бүтээлийн зохиогч, найруулагч, бүжиг дэглээч, зураач, сэтгүүлч, хөгжмийн зохиолчийн туурвисан том хэлбэрийн бүтээл; Монгол Улсын санд худалдан авсан хөгжмийн болон дүрслэх урлагийн шилдэг нэг бүтээлд 3 хүртэл багц цаг тооцох жишиг баримтална. Дээрх нэр заагаагүй сэтгүүлд хэвлүүлсэн бүтээлд багц цаг тооцохгүй.

ё) Хичээлийг бага бүлгээр зохион байгуулах бөгөөд тийм боломжгүй бол танхимд үзэх цагийг 50 хүртэл хувиар бууруулж, бие даан суралцах цагийг нэмэгдүүлэх замаар зохицуулалт хийж болно.

7.4. Экстернат хэлбэрээр суралцах докторантыг анх элсэхэд мэргэших хичээлийн 24, эчнээ докторантын 6 багц цагийг түүний хэвлүүлсэн бүтээлүүдээр тооцно. Эдгээр бүтээлд:

a) Судалгааны ажлын үр дүнгээрээ хянан магадлагаатай эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд хэвлэн нийтлүүлсэн эрдэм шинжилгээний 2-оос цөөнгүй өгүүлэл,

б) Их дээд сургуулийн сурах бичиг,

в) Хэвлүүлсэн монографи,

г) ЕБДС-ийн сурах бичиг,

д) Тайз дэлгэц, концерт, радиогийн том хэлбэрийн бүтээл, Монгол Улсын санд худалдан авсан хөгжмийн болон дүрслэх урлагийн шилдэг бүтээлүүд

е) Зарим боловсруулалтууд (компьютерийн программ, хуулийн төсөл, албан ёсоор улсын хэмжээнд мөрдөж буй мастер төлөвлөгөө, аргачлал, стандарт).

Найм. Шалгалт, үнэлгээ8.1. Докторантын эзэмшсэн мэдлэг, чадварын үнэлгээний тогтолцоо 100 оноо, эсвэл A, B, C, D,

F үсгэн үнэлгээ эсвэл 4.0, 3.0, 2.0, 1.0, 0 гэсэн тоон үнэлгээнд үндэслэнэ. Эдгээр дүн хоорондоо дараах харгалзаатай байна.

ОНОО ҮСГЭН ҮНЭЛГЭЭ ҮНЭЛГЭЭНИЙ ОНОО96-100 A 4.091-95 A- 3.788-90 B+ 3.484-87 B 3.081-83 B- 2.778-80 C+ 2.474-77 C 2.071-73 C- 1.768-70 D+ 1.364-67 D 1.061-63 D- 0.70-60 F 0.0

A,A-,B+,B,B-,C+ CR 0.0

8.2. Мэргэшүүлэх хичээлийг докторант хөтөлбөрийн дагуу бие даан судалж агуулгын зарим хэсгээр нь сургууль, хүрээлэнгээс зохион байгуулсан судалгааны их семинарт 3-4 удаа илтгэл тавьж,


206

зарим сэдвээр өдрөөр суралцагч 2, эчнээ докторант 3 реферат бичиж хамгаалан, зарим сэдвээр нь шалгалт өгөх хэлбэрээр багц цагаа тооцуулна. Судалгааны семинарыг (эрдэмтдийн хамтран удирдсан семинар байж болно) Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжээс гаргасан хуваариар улирал бүр тогтмол явагдана.

8.3. Нэгдсэн болон гадаад хэлний шалгалтыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилсон комисс авна.

8.4.Докторант танхимын сургалтын төлөвлөгөөг биелүүлсэн нөхцөлд нэгдсэн шалгалт өгөх эрхтэй болно. Нэгдсэн шалгалтын агуулгыг Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж, холбогдох тэнхимтэй хамтран гаргах ба мэргэжлийн болон бүх сонгосон мэргэшүүлэх хичээлийн агуулга багтана.

8.5. Нэгдсэн шалгалтын комисст зөвлөх профессорууд оролцох ба нэг гишүүн нь гадны байгууллагын эрдэмтэн байвал зохино. Нэгдсэн шалгалтад докторант хангалтгүй (F) үнэлгээ авбал дараагийн улиралд дахин нэг удаа өгөхийг зөвшөөрнө.

8.6. Докторант нийт судлах хичээлийн 60 хувийг үзсэний дараа гадаад хэлний шалгалт өгнө. Энэ шалгалтыг гурваас доошгүй хүний бүрэлдэхүүнтэй комисс авна. Гадаад хэлний шалгалтыг авахдаа “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ын 3.3.-ыг үндэс болгоно.

8.7. Докторант гадаад хэлний шалгалтанд хангалтгүй (F) үнэлгээ авсан тохиолдолд хоёроос доошгүй багц цагийн хичээлийг судалж, шалгалтаа дахин нэг удаа өгч болно.

8.8. Танхимын сургалтын голч үнэлгээ нь төгсөх болзол хангаагүй (3.0-аас бага) докторант хоёр хүртэл шалгалтыг нэг удаа дахин өгч болно. Эдгээр шалгалтад хангалтгүй (F) үнэлгээ авсан докторант уг хичээлийг дахин судална.

8.9. Шинжлэх ухааны судалгааны арга зүй хичээлийн бие даалтаар тусгай даалгаврын дагуу судлан, нэг сэдвээр реферат (20-оос илүүгүй хуудастай) бичнэ. Рефератын үнэлгээ шалгалтын онооны 25%-ийг эзэлнэ.

8.10. Докторант багц цагийн гүйцэтгэл, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээл, судалгааны ажлын тайлангаа холбогдох тэнхимд танилцуулж дүнг Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжид ирүүлж байна.

8.11. Докторын сургалтын хөтөлбөрийг бүрэн биелүүлж, сургалтын төлбөрөө зохих журмын дагуу төлж дуусгасан, нэгдсэн шалгалт өгсөн докторантад Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн захирлын тушаалаар докторын сургалтыг дүүргэснийг гэрчлэх гэрчилгээ олгож горилогчоор батална. Докторантын сургалтын багц цаг энэхүү гэрчилгээг авснаас хойш 3 жил хүчинтэй байх ба энэ хугацаанд докторант эрдэм шинжилгээний багц цагаа гүйцээн, диссертацаа бичиж хамгаалах эрхтэй байна.

Ес. Докторын судалгааны ажил, уран бүтээлийн хөтөлбөр9.1.Танхимын сургалтын төлөвлөгөөг бүрэн биелүүлж, нэгдсэн шалгалтыг амжилттай өгсөн

докторант энэ журмын 5.5-р заалтыг үндэслэн, диссертацийн сэдвээ батлуулна.

9.2. Докторант диссертацийн сэдвээ батлуулахын тулд доорх бүтэцтэй танилцуулга бичнэ. Үүнд:

a) Сэдвийн зорилго, зорилт, шинэлэг тал, судлагдсан байдал

б) Сэдвийн талаар эрдэмтдийн бүтээл, гарсан гол үр дүнгүүд

в) Сэдвийн хүрээнд шийдэгдээгүй асуудлууд

г) Тухайн сэдвийн хүрээнд судалгаа хийх үндэслэл, судалгааны ажлаар шийдэх асуудал, түүний онол, практикийн ач холбогдол

д) Судалсан зохиол, бүтээлүүд.

9.3. Докторант сэдвийн танилцуулгыг тэнхмийн хурлаар хэлэлцүүлж, Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжээс зөвшөөрөл авсныг үндэслэн диссертацийн сэдвийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална.

9.4. Сэдэв, ач холбогдлын хувьд судлах шаардлагатай ч сэдвээ хамгаалж чадаагүй докторант нэг удаа дахин хамгаалж болно. Хоёр дахь удаа сэдвээ хамгаалж чадаагүй докторант хасагдах буюу өөр


207

сэдэв сонгож болно. Өөр сэдвийг баталгаажуулах журам өмнөхийн адил байна.

9.5. Докторант диссертацийн сэдвээ батлуулсны дараа зөвлөх профессоруудтайгаа хамтран судалгааны ажлын төлөвлөгөөгөө боловсруулж, Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжээр батлуулна.

9.6. Судалгааны ажлын төлөвлөгөө нь дараах бүтэцтэй байна. Үүнд:

a) Зорилго

б) Шийдэгдээгүй асуудлууд, эсвэл шийдэх асуудал

в) Гарах үр дүнгийн талаар өөрийн таамаглал

г) Судалгааны арга зүй, тавих туршилт,

д) Хийх ажил

е) Үр дүнг түгээх, хэвлэн нийтлүүлэх.

9.7. Докторант суралцах хугацаандаа өөрийн сэдвийн дагуу хийсэн судалгааны ажлын үр дүнгээр эрдэм шинжилгээний семинар, хуралд илтгэж, судалгааны ажлыг хэвлүүлэх түвшинд хүрсэн эсэх талаар семинараас дүгнэлт гаргуулсан, мэргэжлийн эрдэм шинжилгээний сэтгүүлд зохих тооны эрдэм шинжилгээний бүтээл хэвлүүлсэн байна. Үүнд: урлаг судлалын салбарын докторант 3-аас доошгүй, соёл, нийгэм хүмүүнлэгийн ухааны докторант 5-аас цөөнгүй эрдэм шинжилгээний ажлыг диссертацийн сэдвийн дагуу хэвлүүлсэн байна. Үүнээс гадаадын хянан магадлагаа хийдэг сэтгүүлд 2 ажил хэвлүүлсэн байна.

9.8. Хэрэв диссертацийн зарим үр дүн нь бичсэн номонд хэвлэгдсэн гэвэл түүнийг холбогдох тэнхим, Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгж хүлээн зөвшөөрсөн байна. Сонинд болон Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжээс гаргасан жагсаалтад ороогүй дотоодын сэтгүүлд бичсэн өгүүллийг диссертацийн хамгаалах үр дүнгийн бүтээлд тооцохгүй.

9.9. Докторантын диссертацийг хамгаалалтад оруулах асуудлыг холбогдох тэнхимийн хурлаар хэлэлцэж, ямар үр дүнд хүрсэн, шинжлэх ухаанд өмнө нь хийгдсэн эсэх, юугаараа шинэлэг болохыг батламжилсан протокол гаргана. Судалгааны ажлын үр дүнгүүд нь хаана, ямар сэтгүүлд хэвлэгдсэн тухай тэмдэглэж, хэвлүүлсэн ажлуудыг нь хавсаргана. Диссертацид орсон тоо баримт, хамаарал болон дүгнэлтүүдийг хэрхэн яаж олж тогтоосон, материалыг хэрхэн цуглуулсан тухай зөвлөх профессорууд горилогчийн судалгааны материалтай нь танилцаж үнэн мөнийг урьдчилан магадлан, хамтарсан дүгнэлт бичсэн байна. Бусад судлаачдын бүтээл, үр дүнг зөв эшилсэн, шууд хуулбарлан ашиглаагүй болохыг тогтооно. Өгүүллүүд нь горилогчийн зөвхөн өөрийн судалгааны үр дүн байхыг тэнхим, Соёл урлаг судлалын хүрээлэн дээр урьдчилсан хамгаалалт хийхэд хянана.

9.10. Докторант сэтгүүлд хэвлүүлэх эрдэм шинжилгээний ажил, судалгааны үр дүнгээ докторантын эрдэм шинжилгээний хурал, семинар, бүрэлдэхүүн сургуулийн их семинарт тухай бүр илтгэсэн байна.

9.11. СУИС-ийн Докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүдэд ажилласан байдлыг харгалзан зохих журмын дагуу багц цаг тооцно.

Арав. Докторын диссертац хамгаалах10.1. Докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөл нь БСШУ-ны Сайдын баталсан “Доктор (Ph.D.)-

ын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн ажиллах журам”-ыг баримтлан диссертацийг хамгаалуулах үйл ажиллагааг гүйцэтгэнэ.

10.2. Докторантын диссертацийн эхний хувилбарыг зөвлөх комисс хүлээн авч хэлэлцэн диссертацид тавигдах үндсэн шаардлагыг хангасан эсэх талаар шүүн хэлэлцэж дүгнэлт гаргана.

10.3. Зөвлөх комиссоос эерэг дүгнэлт гарсан, холбогдох зөвлөмжийг бүрэн хэрэгжүүлсэн нөхцөлд мэргэжлийн тэнхимийн өргөтгөсөн хуралдаан, бүрэлдэхүүн сургуулийн эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж, холбогдох засвар өөрчлөлт хийсний дараа Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж, протокол гаргуулсан байна. Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгийн хэлэлцүүлгийг зэрэг горилсон диссертацийн урьдчилсан хамгаалалтад тооцно.

10.4. Докторын сургалтыг дуусгасан гэрчилгээ авсан, энэхүү журмын 9.7-9.10 заалтыг биелүүлсэн, 10.2,10.3-р заалтанд заасан хэлэлцүүлэгт орж эерэг үнэлгээ авсан докторантын ажлыг


208

Эрдэм шинжилгээ, ахисан түвшний сургалтын асуудал хариуцсан захиргааны нэгжээс Докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлд өргөн барина.

10.5. Эдгээр бүх материалтай танилцсан Докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөл диссертацийг хамгаалуулахад боломжтой гэж үзвэл тухайн докторын диссертацийг шүүн хэлэлцэж, санал өгөх гишүүний эрхтэй 6 хүртэл эрдэмтнийг томилж, диссертацийг өргөтгөсөн бүрэлдэхүүнтэй хэлэлцэнэ.

Арван нэг. Төгсөлт, суралцагчдын шилжилт11.1. СУИС-ийн докторын сургалтад элссэн хүмүүст хүндэтгэх шалтгаанаар суралцах боломжгүй

болсон тохиолдолд сургалтаас 1 жилийн чөлөө олгох ба нэг удаа сунгаж болно.

11.2. Докторантаар элссэн хүмүүс албан ёсоор мэдэгдэлгүйгээр нэг улирал сургалтаас хөндийрсөн, холбогдох тэнхимд тайлангаа хэлэлцүүлээгүй буюу аттестатчилалд хамрагдаагүй, сургалтын төлбөрөө төлөөгүй тохиолдолд түүнийг сургуулиас хассан тушаал гаргана.

11.3. Багц цагийг нь хүлээн зөвшөөрөх бусад магадлан итгэмжлэгдсэн их сургуульд амжилттай суралцаж байсан докторантыг мэргэжлийн тэнхим, бүрэлдэхүүн сургууль зөвшөөрвөл шилжүүлэн авч сургаж болох бөгөөд уг сургуульд цуглуулсан багц цагийг тооцох асуудлыг энэхүү журмын 6.6–р заалтыг баримтлан шийднэ.

11.4. Дотоод, гадаадын өөр сургуульд суралцаж, эрдэм шинжилгээний байгууллагад ажиллаж буй докторант зарим хичээлээр шалгалт өгөхийг хүсч өргөдөл гаргавал, харгалзах тэнхим программ өгч, бие дааж бэлтгүүлсний дараа шалгалт авч болно. Шалгалтын комиссыг СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилох ба төлбөр нь дахин шалгалтын адил байна.

Арван хоёр. Сургалтын төлбөр12.1. Докторын сургалтын төлбөрийн хэмжээг СУИС-ийн саналыг үндэслэн сургуулийн Удирдах

зөвлөл хичээлийн жил бүр шинэчлэн тогтооно.

12.2. Хичээлийг дахин судлахад багц цагийн бүтэн төлбөр төлнө.

12.3. Докторантын судалгааны ажилтай холбоотой туршилт тавихад шаардагдах хээрийн судалгаа хийх болон томилолтын зардлыг үндсэн сургалтын төлбөрөөс тусдаа тооцно.

12.4. Докторант сурлага, сахилгаар хасагдах болон хүсэлтээрээ чөлөөлөгдөж, улс, захиалагч байгууллагаас төлсөн зардлыг буцааж төлөх асуудал гарвал түүнийг суралцагч өөрөө хариуцна.

12.5. Докторант нь суралцах хугацаандаа сургуулийн дотоод журмын хүрээнд СУИС-ийн номын сан, анги тэнхим, лаборатори, сургалтын хэрэгслийг ашиглах эрхтэй.

12.6. 2008 оноос өмнө элссэн докторантын хувьд докторын диссертац хамгаалахтай холбогдох зардал нь сургалтын төлбөрт багтаагүй ба диссертаци хамгаалах тохиолдолд докторын диссертац хамгаалалтын зардлыг нэмж төлнө. Докторын диссертаци хамгаалалтын зардал нь тухайн жилийн докторын сургалтын төлбөрийн 19 багц цагтай тэнцэх хэмжээтэй байна. 2008 оноос хойш элссэн докторантын хувьд докторын диссертацийн явцын хэлэлцүүлэг болон жинхэнэ хамгаалалтын зардалд тухайн жилийн докторын сургалтын төлбөрийн 12 багц цагтай тэнцэх хэмжээний төлбөрийг нэмж төлнө./Тухайн жил гэдэг нь хамгаалалт хийх гэж байгаа жил/

12.7. Горилогчийн эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагчид 2.0 багц цаг, (гадаадын горилогч удирдсан тохиолдолд 4.0 багц цаг) тооцно. Эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагчийн ажлын хөлсийг тооцохдоо 1 багц цагийг 16 цагаар багцалж тооцно.

12.8. Докторын зэрэг хамгаалуулах жинхэнэ хамгаалалтын хуралдаанд сууж санал өгсөн зөвлөлийн гишүүнд багц цагийг 24 цагаар багцалж, “Ахисан түвшний (Магистр, докторын) сургалтын төлбөр тооцоо, багц цаг, үнэлгээ тооцох түр журам”-ын 2.15.; докторын зэрэг горилсон ажлын тухай санал дүгнэлт гаргасан зөвлөх багшийн багц цагийг 16 цагаар багцалж, дээрх журмын 2.11.-д заасныг баримтлан тооцож, ажлын хөлс олгоно.

12.9. Докторант удирдах нь зөвхөн диссертац удирдахаар хязгаарлагдахгүй, 3-4.5 жилийн хугацаанд суралцах хугацаанд судалгааны ажлыг удирдан чиглүүлэх эрдэм шинжилгээний тасралтгүй үйл ажиллагаа бөгөөд тооцох багц цаг, ажлын хөлсийг “Ахисан түвшний (Магистр, докторын) сургалтын төлбөр тооцоо, багц цаг, үнэлгээ тооцох түр журам”-ын 2.10.-д заасныг баримтлан олгоно.


209

12.10. Докторантын ерөнхий суурь, мэргэжлийн заавал үзэх хичээлээр даалгавар шалгахад багц цагийг 16 цагаар багцалж, “Ахисан түвшний (Магистр, докторын) сургалтын төлбөр тооцоо, багц цаг, үнэлгээ тооцох түр журам”-ын 2.8.-д заасныг баримтлан тооцож, ажлын хөлс олгоно.

12.11. Докторын сургалтын нэгдсэн шалгалт авсан комиссын гишүүнд багц цагийг 16 цагаар багцалж, “Ахисан түвшний (Магистр, докторын) сургалтын төлбөр тооцоо, багц цаг, үнэлгээ тооцох түр журам”-ын 2.9.-д заасныг баримтлан тооцож, ажлын хөлс олгоно.

12.12. Горилогчийн диссертацийг холбогдох тэнхимээр хэлэлцэхэд СУИС, бүрэлдэхүүн сургуулийн багш докторантад 1, бусад докторантад 1.5, гадаадын иргэн докторантад 2 багц цаг тооцох бөгөөд хэлэлцүүлэгт сууж санал өгсөн гишүүдэд ажлын багц цаг, ажлын хөлсийг “Ахисан түвшний (Магистр, докторын) сургалтын төлбөр тооцоо, багц цаг, үнэлгээ тооцох түр журам”-ын 2.12.-д заасныг баримтлан олгоно.

12.13. Горилогчийн диссертацийг Соёл, урлаг судлалын хүрээлэнгийн Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж дүгнэлт гаргуулахад санал өгсөн гишүүнд багц цагийг 1.5, бүрэлдэхүүн сургуулийн Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлэхэд 1 багц цагаар тооцож, “Ахисан түвшний (Магистр, докторын) сургалтын төлбөр тооцоо, багц цаг, үнэлгээ тооцох түр журам”-ын 2.14.-д заасныг баримтлан тооцож, ажлын хөлс олгоно.

12.14. Энэ журмын 12.7, 12.8, 12.10-т заасан багц цагийн 1 цагийн хөлсийг 6000 төгрөгөөр тооцож олгоно. Горилогчийн диссертацийн явцын хэлэлцүүлгийн 1 багц цагийн үнэлгээ тухайн жилийн докторын сургалтын төлбөрийн 1 багц цагийн үнэлгээтэй тэнцүү байна.

Арван гурав. Гадаадын иргэнийг суралцуулахтай холбоотой нэмэлт13.1. Гадаадын иргэд Засгийн газар хоорондын соёлын хэлэлцээр, сургууль хоорондын гэрээ,

хувийн гэрээгээр докторын зэргийн боловсрол эзэмшихээр СУИС-д суралцаж болно.

13.2. Монгол Улсад мөрдөж байгаа докторын элсэгчдэд тавигдах боловсролын агуулгын түвшин, стандартад дүйх хэмжээний боловсрол эзэмшсэн байх, зохих бүтээлтэй байх гэсэн болзлуудыг хангасан байвал зохино.

13.3. Тус сургуульд докторантаар элсэн суралцах гадаадын болон харьяалалгүй иргэд бүртгүүлэхдээ энэ журмын 2.6-д зааснаас гадна дараах бичиг баримтыг бүрдүүлнэ. Үүнд:

a) Эрүүл мэндийн тодорхойлолт,

б) Паспорт ба паспортын баталгаажуулсан хуулбар,

в) Засгийн газар хоорондын гэрээгээр суралцах бол боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын албан бичиг.

13.4. Гадаадын болон харьяалалгүй иргэдийн сургалтын төлбөрийг тусгайлан СУИС-ийн Удирдах зөвлөлийн хурлаас тогтооно.

----ооОоо---


210

Захирлын 2014 оны 5 дугаар сарын 22-ны өдрийнА/104 дүгээр тушаалын нэгдүгээр хавсралт

СУИС-ИЙН ХӨТӨЛБӨРИЙН ХОРООНЫ ЖУРАМНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1. Энэ журмаар СУИС-ийн Хөтөлбөрийн хорооны бүтэц, зохион байгуулалт, чиг үүргийг тодорхойлж, хөтөлбөрийг боловсруулж, хэлэлцэж, батлах, хэрэгжүүлэхтэй холбоотой үйл ажиллагааг зохицуулна.

1.2. СУИС-ийн Хөтөлбөрийн хороо нь тус сургуулийн бүх шатны (ахлах сургууль, бакалавр, магистр, докторын) сургалтын хөтөлбөрийн бодлогыг тодорхойлж, Монгол Улсын Боловсролын хууль, Дээд боловсролын хууль, бусад холбогдох хууль тогтоомж, Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас батлан гаргасан шийдвэр болон энэхүү журмыг мөрдөн ажиллана.

1.3. СУИС-ийн Хөтөлбөрийн хороо нь шинжлэх ухаанч, уран бүтээлч хандлагаар уламжлал шинэчлэлийн зохистой харьцааг баримтлан бие даасан хараат бус зарчмыг баримтлан ажиллана.

Хоёр. СУИС-ийн хөтөлбөрийн хорооны бүтэц, зохион байгуулалт2.1. СУИС-ийн Хөтөлбөрийн хороо нь хөтөлбөрийн ерөнхий хороо, хөтөлбөрийн дэд хороо гэсэн

бүтэцтэйгээр ажиллана. Хөтөлбөрийн дэд хороо нь салбарын чиглэл, багц хөтөлбөрийн чиглэлээр байгуулагдана.

2.2. Хөтөлбөрийн ерөнхий хороо нь дарга, хөтөлбөрийн ерөнхий зохицуулагч, нарийн бичгийн дарга, гишүүдээс бүрдсэн 15 хүртэл хүний бүрэлдэхүүнтэй байна.

2.3. Хөтөлбөрийн ерөнхий хорооны даргаар СУИС-ийн захирал, хөтөлбөрийн ерөнхий зохицуулагчаар Сургалт эрхэлсэн дэд захирал, нарийн бичгийн даргаар Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газрын дарга, гишүүдэд профессор багш, Удирдах зөвлөл, Эрдмийн зөвлөл, төгсөгчдийн төлөөлөл ажиллана.

2.4. Удирдах зөвлөлийн төлөөллийг СУИС-ийн Удирдах зөвлөлөөс, Эрдмийн зөвлөлийн төлөөллийг СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлөөс санал болгоно.

2.5. Бүтцийн сургууль бүрээс нэг хүн Ерөнхий хорооны гишүүнээр ажиллана.2.6. Хөтөлбөрийн хорооны гишүүд нь дараах шаардлагыг хангасан байна. 2.6.1. Ерөнхий хорооны гишүүн нь СУИС-ийн бодлого, хөтөлбөрийн хөгжлийн хандлагыг хүлээн

зөвшөөрдөг, хөтөлбөрт эксперт хийх чадвартай, СУИС-ийн үндсэн багш, ажилтан, төгсөгч байна.2.6.2. Дэд хорооны гишүүн нь тухайн хөтөлбөрийн чиглэлээр эксперт хийх чадвартай, ашиг сонирхлын

зөрчилгүй, СУИС-ийн үндсэн багш, ажилтан, төгсөгч байна.2.7. Хөтөлбөрийн ерөнхий хороо, дэд хорооны гишүүдийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална. 2.8. Хөтөлбөрийн ерөнхий хорооны шууд удирдлага дор дэд хороод ажиллана.2.9. Хөтөлбөрийн дэд хороод нь ахлагч, нарийн бичгийн дарга, гишүүд бүхий 5-7 хүний бүрэлдэхүүнтэй

байна.2.10. Хөтөлбөрийн дэд хорооны гишүүдийг тэнхим, профессорын багаас гаргасан саналыг үндэслэн

бүтцийн сургуулийн захирал, хөтөлбөрийн ерөнхий зохицуулагчтай зөвшилцсөний үндсэн дээр захирлын тушаалаар томилно.

2.11. Хөтөлбөрийн дэд хороонд салбар, хөтөлбөрийн төлөөллийн тэгш оролцоог хангана.2.12. Хөтөлбөрийн дэд хорооны нарийн бичгийн даргыг гишүүдийн дотроос ил санал хураалтаар

сонгоно. 2.13. Хөтөлбөрийн дэд хорооны ахлагч нь Ерөнхий хорооны гишүүн байж болно.2.14. Хөтөлбөрийн хорооны гишүүн нь 4 жилээс дээш хугацаагаар ажиллах бөгөөд ажлын тайлан,

үзүүлэлтийг жил бүр дүгнэж, гишүүдийг үргэлжлүүлэн ажиллуулах, өөрчлөх асуудлыг захирлын тушаалаар шийдвэрлэнэ.

2.15. Бүтцийн сургуулийн тэнхим, профессорын баг нь хөтөлбөрийн хорооны анхан шатны бүрэлдэхүүн нэгж байна.


211

Гурав. СУИС-ийн хөтөлбөрийн хорооны чиг, үүрэг

1.1. Хөтөлбөрийн ерөнхий хороо дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

3.1.1. Монгол Улсын боловсролын салбарын эрх зүйн хүрээнд их сургуулийн бодлогын баримт бичигт тусгасан зорилго, зорилтыг хэрэгжүүлэх чиглэлд шинжлэх ухаан, технологийн хөгжил, зах зээлийн эрэлт хэрэгцээтэй уялдуулж хөтөлбөрийн нэгдсэн бодлогыг тодорхойлж мөрдүүлж ажиллана.

3.1.2. Хөтөлбөрийн дэд хороодын үйл ажиллагааг нэгдсэн удирдлагаар хангах, хяналт тавих, дэд хороодын уялдаа холбоог зохицуулж, дэмжлэг үзүүлж, дүгнэлт шийдвэр гаргана.

3.1.3. Хөтөлбөр хоорондын уялдаа холбоог хангах, дэд хороодоос сургалтын хөтөлбөрийг шинээр нээх, өөрчлөлт оруулах, түр зогсоох, хасах саналыг судлан хэлэлцэж, шийдвэр гаргана.

3.1.4. СУИС-ийн хэмжээнд бүх шатны сургалтын хөтөлбөрт тавигдах шаардлагыг боловсруулан, сургалтын үйл ажиллагааны дүрэм журмыг боловсруулан СУИС-ийн захирлын тушаалаар батлуулан үйл ажиллагаанд мөрдүүлнэ.

3.1.5. Хөтөлбөрүүдэд дунд болон урт хугацааны шинжилгээ хийх, үнэлэлт өгөх, хөтөлбөрийн 1 багц цагийн үнэлгээг гаргах, жил бүр тухайн хөтөлбөрөөр элсүүлэх оюутны хяналтын тоог тогтооно.

3.1.6. Хөтөлбөрийн ерөнхий хороо нь СУИС-ийн эрдмийн зөвлөлд улирал тутам ажлын тайлан хэлэлцүүлнэ.

3.2. Хөтөлбөрийн дэд хорооны дараах чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

3.2.1. Бүтцийн сургуулийн профессорын баг, тэнхимээс шинээр боловсруулсан, шинэчилсэн хөтөлбөр, сургалтын төлөвлөгөө, хичээлийн хөтөлбөр, сургалтын арга зүйд шинжилгээ хийж, дүгнэлт гарган, зөвлөн туслах үйлчилгээ үзүүлнэ.

3.2.2. Хөтөлбөрийн хүрээнд профессорын баг, тэнхимээс боловсруулсан сургалтын төлөвлөгөөнд тусгагдсан хичээлүүдийн агуулгыг хянах, багцлах, хичээл хоорондын уялдааг хангана.

3.2.3. Мэргэжлийн суурь болон мэргэжлийн хичээлийн заавал үзэх, сонгон суралцах харьцааг тогтоож, оюутанд сонирхлын дагуу сонгон суралцах хичээлийн жагсаалт гаргах, хавсарга мэргэжлийн хичээлийн бүрдэл, багц цагийн багтаамжийг гаргана.

3.2.4. Бакалавр, магистрын түвшингийн хөтөлбөрийг уялдуулан зохицуулна.

3.2.5. Сургалтын орчин, багшийн нөөц, чадавхи, багшийн ачаалал, ном сурах бичгийн хүртээмж чанарт судалгаа хийж, хөтөлбөрийн ерөнхий хороонд уламжилна.

3.2.6. Хөтөлбөрийн онцлогийг тусгасан элсэгчдэд тавих шаардлага, элсэлтийн шалгуурыг боловсруулна.

3.2.7. Суралцагчдын үнэлгээ болон төгсөгчдийн эзэмших ур чадвар, түүний шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлж, үр дүнд үнэлгээ өгч ажиллана.

3.2.8. Хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүнг чанарын үнэлгээний албатай хамтран хагас жилд үнэлж, бүтцийн сургууль, ерөнхий хороонд тайлагнана.

3.2.9. Хөтөлбөр, сургалттай холбоотой саналаа бүтцийн сургуулийн Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж, Хөтөлбөрийн ерөнхий хороонд хүргүүлэн шийдвэрлүүлнэ.

3.2.10. Хөтөлбөрийн дэд хороо нь Хөтөлбөрийн ерөнхий хороонд улирал тутам ажлын тайлан хэлэлцүүлнэ.


212

Дөрөв. Хөтөлбөрийн хорооны үйл ажиллагаа4.1. Хөтөлбөрийг профессорын баг, мэргэжлийн тэнхим анхлан боловсруулж, хөтөлбөрийн дэд

хороонд хүргүүлнэ.

4.2. Хөтөлбөрийн дэд хороо, профессорын баг, мэргэжлийн тэнхимээс ирүүлсэн саналыг хянаж, холбогдох засвар, өөрчлөлтийг хийлгэж, бүрэлдэхүүн сургуулийн Эрдмийн зөвлөлд хэлэлцүүлж, шаардлага хангасан тохиолдолд Хөтөлбөрийн ерөнхий хороонд хүргүүлнэ.

4.3. Хөтөлбөрийн дэд хорооноос хүргүүлсэн саналыг Ерөнхий хороо хэлэлцэж, шаардлага хангасан хөтөлбөрийг СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлд танилцуулж, Захирлын тушаалаар батална.

4.4. Батлагдсан хөтөлбөрийг профессорын баг, мэргэжлийн тэнхим хэрэгжүүлэх бөгөөд бүтцийн сургуулийн сургалтын алба нь сургалтын үйл ажиллагааг зохицуулан хяналт тавих бөгөөд хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүнг чанарын үнэлгээний албатай хамтран үнэлж, бүтцийн сургууль, ерөнхий хороонд хүргүүлнэ.

4.5. Үнэлгээний үр дүнд (4.4 –р заалт) үндэслэн Хөтөлбөрийн дэд хороо тухайн сургалтын хөтөлбөрийг засварлах, боловсронгуй болгох, хичээлийг нэмэх, хасах зэрэг өөрчлөлтийн саналыг Хөтөлбөрийн ерөнхий хороонд бичгээр гаргана.

4.6. Сургалтын хөтөлбөрийг оюутан элсэхээс төгсөх хүртэл хугацаанд тогтвортой мөрдөх бодлогыг баримтална. Зайлшгүй тохиолдолд тухайн хөтөлбөрийн 15 хувь хүртэл өөрчлөлт оруулж болох ба 30 хувиас дээш өөрчлөлт орж, батлагдсан тохиолдолд тухайн суралцагч оюутнуудад хамааруулалгүй, шинэ элсэгчдээс эхлэн мөрдөхөөр зохицуулна.

4.7. Хөтөлбөрийн ерөнхий хорооны үйл ажиллагааны үндсэн хэлбэр нь хурал бөгөөд гишүүдийн 75-аас доошгүй хувийн ирцтэй тохиолдолд хурлыг хүчинтэйд тооцож, хэлэлцсэн асуудлаар олонхийн саналаар шийдвэр гаргаж, хурлын тэмдэглэлд гишүүд гарын үсэг зурж баталгаажуулна.

4.8. Шаардлагатай тохиолдолд хөндлөнгийн мэргэжлийн шинжээчдээр дүгнэлт гаргуулж,саналыг хурлын тэмдэглэлд тусгана.

Тав. Журмын хэрэгжилтийн хяналт, шинжилгээ, үнэлгээ5.1. Энэхүү журмын хэрэгжилтэнд СУИС-ийн сургалтын асуудал хариуцсан нэгж бүр хяналт

тавьж ажиллана.

5.2. СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн дэргэдэх Сургалтын бодлогын дэд хороо, сургалт хариуцсан нэгж, чанарын үнэлгээний алба нь хөтөлбөрийн хорооны үйл ажиллагааг дэмжиж ажиллана.

5.3. Хөтөлбөрийн хороод өөрийн ажлын төлөвлөгөөг гарган мөрдөж ажиллах ба хичээлийн жилийн төгсгөлд хөтөлбөрийн ерөнхий хороо СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн дэргэдэх Сургалтын бодлогын дэд хороонд, хөтөлбөрийн дэд хороо бүтцийн сургуулийн Эрдмийн зөвлөлд ажлаа тайлагнана.

5.4. Хөтөлбөрийн ерөнхий хороо нь хөтөлбөрийн хяналт шинжилгээ, үнэлгээг СУИС-ийн нийт хөтөлбөрүүдээс түүвэрлэн сонгож, хөндлөнгийн мэргэжлийн байгууллагаар хийлгэнэ.

Зургаа. Бусад зүйл6.1. Энэхүү журмаар зохицуулагдахгүй асуудал гарвал Хөтөлбөрийн ерөнхий хороо, СУИС-

ийн Эрдмийн зөвлөлийн дэргэдэх Сургалтын бодлогын дэд хорооны хамтарсан хурлаар хэлэлцэж шийдвэрлэнэ.

6.2. Хөтөлбөрийн хорооны дарга, дэд дарга, нарийн бичгийн дарга, гишүүдэд ажлын үр дүнг үндэслэн жилд нэг удаа, нэг сарын үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний, хэт ачаалалтай үед нэмэлт урамшууллыг СУИС-ийн Захирлын тушаалаар олгож болно.


213


А/154 дүгээр тушаалын дөрөвдүгээр хавсралт

СУИС-ИЙН МАГИСТРЫН ТӨГСӨЛТИЙН УРАН БҮТЭЭЛ, СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮНГ НЭГТГЭН БИЧИХ, ХЭВЛҮҮЛЭХ, ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГӨХӨД

БАРИМТЛАХ ЖУРАМ

Нэг. Ерөнхий зүйл1.1. Магистрын бичвэрийн ажил нь БСШУ-ны сайдын 2014 оны 9-р сарын 12-ны өдрийн А/370-р

тушаалын хоёрдугаар хавсралт буюу “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”-ын 1.2, 2.8, 2.9, 3.1.2, 3.1.6, 3.1.8, 3.4 дугаар зүйл заалтын шаардлагыг хангасан байх бөгөөд бичвэрийн ажилд эш татах, судалгаа, уран бүтээлийн ажлын үр дүнг нэгтгэн бичиж хэвлүүлэх, бэлэн болсон бичвэрийн ажлыг холбогдох номын санд хүлээлгэн өгөхөд энэхүү журмыг баримтална.

1.2. Энэхүү журмыг Соёл, урлагийн чиглэлээр магистрын ажлын эхийг бэлтгэх, хэвлэх, хүлээлгэн өгөхөд мөрдөнө

Хоёр. Бичвэрийн ажилд тавих ерөнхий шаардлага

1.1. Магистрын бичвэрийн ажил нь суралцагчийн судалгаа хийж, судалгаанд суурилсан уран бүтээл туурвин магистрын зэрэг авсныг баримтжуулах үндсэн баримт болохын зэрэгцээ судалгаа, судалгаанд суурилсан уран бүтээлийн үр дүнг зөв, цэгцтэй нэгтгэн бичих чадварыгхаруулах учир бичвэрийн ажлын бүх өгүүлбэр шинжлэх ухааны болон логикийн зөв, бүрэн төгс утгатай байх ёстой бөгөөд дүрмийн алдаа, ярианы болон этгээд үг хэллэг, бүдүүлэг үг, далд ёгт утга, шаардлагатай бус үг, нэр томьёог хэрэглэхийг хориглоно.

1.2. Магистрын бичвэрийн ажлыг хүлээлгэн өгөхийн өмнө бусдын бүтээлээс эшилсэн байдал, үг үсгийн болон дүрмийн алдаа, хуудас дутуу, давхардсан эсэхийг сайтар шалгасан байх шаардлагатай. Магистрын удирдагч, зөвлөгч профессор, шүүмжлэгчид дээрх ерөнхий шаардлагын биелэлтэд хяналт тавих үүрэгтэй ба хариуцлага хүлээнэ.

Гурав. Бичвэрийн ажлын бичиглэл, хэлбэржилт

1.1. Бичвэрийг A4 хэмжээний цаасны нэг тал дээр хэвлэнэ.

1.2. Хүрээ: дээд, доод талаас 25 мм, баруун гар талаас 20 мм, зүүн гар талаас 35 мм хэмжээтэй байна.

1.3. Үндсэн бичвэрийн мөр хоорондын зай 1.5, үсгийн хэмжээ 12-14 pt, үсгийн фонт Unicode Standard (Times New Roman, Arial) байна.

1.4. Бүлэг, дэд бүлэг, дэд бүлэг доторх гарчгийг header 1, header 2, header 3 гэх мэт style ашиглаж хийж болох ба харгалзан bold, 12-14 pt хэлбэр, хэмжээгээр өөрийн сонголтоор, үндсэн бичвэрийн хэмжээнд зохицуулан хийж болно.

1.5. Footnote буюу нэмэлт тэмдэглэл хуудасны доор дараалсан дугаартай орно. (үсгийн хэмжээ 10-11 pt, italic)

1.6. Хуудасны дугаар:

1.6.1. Нүүр хуудсыг дугаарлахгүй

1.6.2. Гарчиг, товчилсон үг, хүснэгт болон зургуудын нэрийн жагсаалт бүхий хуудсуудыг ром тоогоор (i, ii, iii, …) дугаарлана.

1.6.3. Үндсэн бичвэр, эшлэл хийсэн номзүйн жагсаалт бүхий хуудсуудыг араб тоогоор (3, 4, 5, ...)


214

дугаарлана. Хавсралтад буй материалыг дугаарлахгүй.

1.6.4. Үндсэн бичвэрт “Оршил” хэсгээс эхлэн номзүйн жагсаалт бүхий хуудсууд орох ба “Оршил” хэсгээс 3-аас эхлэн дугаарлана.

1.6.5. Хуудасны дугаарыг нэгдсэн байдлаар хуудас бүрийн доод талын төв хэсэгт бичнэ.

Дөрөв. Бичвэрийн ажлын бүтэц − Магистрын бичвэрийн ажил дараах бүтэцтэй байна.

− Хавтас

− Нүүр хуудас

− Удирдагч багшийн тодорхойлолт

− Шүүмжлэгч багшийн тодорхойлолт

− Хураангуй, түлхүүр үг (Хураангуйг монгол, англи хэлээр тус бүр 800 үсэгт багтаан бичнэ, мөн монгол, англи хэлээр тус бүр 5-10 орчим түлхүүр үгтэй байна)

− Гарчиг

− Товчилсон үгсийн жагсаалт (зарим онцлог нэр томьёоны тайлбар орж болно)

− Хүснэгтийн нэрний жагсаалт (заавал байхыг шаардахгүй. 20-оос дээш хүснэгт орсон бол заавал байхыг шаардна)

− Зургийн нэрний жагсаалт (заавал байхыг шаардахгүй. 20-оос дээш зураг орсон бол заавал байхыг шаардна)

− Хавсралт материалын жагсаалт (заавал байхыг шаардахгүй)

− Үндсэн бүлэг, дэд бүлэг, хэсгүүд

− Номзүй

− Хавсралт

− Талархал (заавал байхыг шаардахгүй)

4.1. Хавтас. Хавтасны нүүр дээр СУИС-ийн лого, нэр, бүтцийн сургууль, горилогчийн овог нэр (бүтнээр), судалгааны (100% судалгаагаар хамгаалж буй бол) эсвэл уран бүтээлийн (уран бүтээлээр хамгаалж буй бол) ажлын сэдэв /бүтээлийн нэр/, хамгаалсан хотын нэр, оныг бичнэ. Шил дээрх бичвэр доороос дээш чиглэлтэй байх ба энд горилогчийн овог нэр, сэдвийн нэр, он бичигдэнэ (хавсралт 1). Шилээс хоёр тийш хавтасны нүүр ба ар хэсгийг зурагт үзүүлсний дагуу 3,5 см хэмжээтэй улаан хүрэн өнгөтэй хийнэ (зураг 1).

4.2. Нүүр хуудас.

Нүүр хуудсын бичилтийг хавсралт 2-т заасны дагуу хийнэ.

1.3. Удирдагч багшийн тодорхойлолт

1.4. Шүүмжлэгч багшийн тодорхойлолт

1.5. Монгол, Англи хэлээр бичсэн “Товч хураангуй” -г тус тус 800 үсэгт багтаан бичсэн байна. Түлхүүр үгийг Монгол, англи хэлээр бичсэн хураангуйн хэл тус бүрийн доор шинэ мөрнөөс бичнэ

1.6. Гарчиг

1.6.1. Гарчгийн бүтэц. Оршил, Үндсэн хэсэг нь бүлгүүдэд хуваагдана, Дүгнэлт, Номзүй, Хавсралт, тэдгээрийн хуудасны дугаараас бүрдэнэ. Бүлэг нь дэд бүлэгтэй байх ба дэд бүлэг нь хэд хэдэн зүйлтэй тохиолдолд гарчигт зайлшгүй оруулна. Жишээлбэл: 3.1-р бүлэгт 3.1.1 гэсэн зүйлийг оруулж ирвэл 3.1.2 гэсэн зүйл заавал орох ёстой.

1.6.2. Гарчгийн агуулга. Гарчиг нь горилогч тухайн ажлын сэдвээ хэрхэн ойлгож бичсэнийг харуулж чадахуйц хэмжээгээр дэлгэрэнгүй, бүлэг, дэд бүлэг бүрийн агуулгыг бүрэн илэрхийлэхүйц, хэт


215

нуршаагүй, логик дараалалтай, ойлгомжтой байх шаардлагатай. Ижил түвшний дэд бүлэгт орсон сэдвүүд нь агуулгын хувьд нэг түвшний байх ёстой.

1.6.3. Сэдвийн нэрээр бүлэг, зүйлийг нэрлэхгүйг анхаарах хэрэгтэй.

Зураг1.Хавтаснызагвар1.7. Товчилсон үгийн жагсаалт

Горилогч өөрийн хэрэглэсэн түгээмэл биш товчилсон үгүүдийг үсгийн дарааллаар жагсаалтанд оруулан түүний агуулгыг илэрхийлэх товч тайлбар бичнэ. Мөн зарим зайлшгүй, онцлог нэр томьёоны тайлбар орж болно

1.8. Зураг, хүснэгтийн жагсаалт. Бичвэрт олон тооны (тус бүр 20 болон түүнээс дээш) зураг, хүснэгт орсон бол тэдгээрийн жагсаалтыг хуудасны дугаарын хамт тус тусад нь оруулна.Үүнд:

1.9. Зургийн жагсаалт

Зургийн дугаар. Зургийн нэр...............................................Хуудасны дугаар

1.10. Хүснэгтийн жагсаалт

Хүснэгтийн дугаар. Хүснэгтийн нэр...................................Хуудасны дугаар г.м.

1.11. Үндсэн хэсэг. Үндсэн хэсэг нь оршил, бүлгүүд, дүгнэлт, номзүйгээс тогтоно.

1.11.1. Оршил: Сэдэв сонгосон шалтгаан, тухайн сэдвийг сонгон гүйцэтгэх хэрэгцээ шаардлага, үндэслэл; сэдвийн судлагдсан байдал, түүнд өөрийн өгч буй товч дүгнэлт, үзэл баримтлал; сонгосон сэдвийн зорилго; судалгааны арга зүй, шийдвэрлэсэн байдал; шинэлэг тал, онолын болон практик ач холбогдол; түүнчлэн нэр томьёоны тодорхойлолтууд, сэдэвтэй холбогдуулан хийсэн судалгааны үр дүнгээр хэвлүүлсэн болон туурвисан бүтээлүүд, эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэсэн байдал, үзэсгэлэнд оролцсон зэргийн талаар тодорхой тусгасан байна.

1.11.2. Бүлгүүд: Бүлгүүд нь тухайн ажлын агуулга, хамрах хүрээ болон хүрсэн үр дүнгийн хэлбэрээр ангилагдаж, бүлэг бүр авч үзэж буй асуудлын гол агуулга, хэлэлцүүлгийг хамарсан байна. Үгчлэн хуулбарлан бичсэн, орчуулсан бичвэрийг бие даан хийсэн судалгааны ажилд тооцохгүй. Бүлэг бүрийн төгсгөлд дүгнэлт бичнэ.

1.11.3. Нэгдүгээр бүлэг: Өөрийн сонгосон сэдэвтэй холбоотой судалгааны ажлууд, тэдгээрт хийсэн өөрийн дүгнэлт, онол, аргазүй, тэдгээрээс өөрийн сэдэвт зайлшгүй холбогдолтой зүйлсийг оруулна. Бүлгийн төгсгөлд, үзэл баримтлалаа тодорхой бичнэ. Хоёрдугаар бүлэг: Өөрийн үзэл баримтлалын дагуу, сонгосон сэдэвтэйгээ холбогдуулан хийсэн судалгаа, түүний хүрсэн үр


216

дүн (100% судалгаагаар хийж буй бол), болон судалгаанд үндэслэсэн уран бүтээлийн ажлын эрэл хайгуул, боловсруулалт, шийдэл, гүйцэтгэсэн арга ажиллагаа, техникийг логикийн зөв дэс дараалалтай бичнэ. Сэдвийн онцлогоос хамаарч 3 хүртэл бүлэгтэй байж болно.

1.11.4. Ерөнхий дүгнэлт: Өөрийн үзэл баримтлалд тулгуурлан тухайн ажлынхаа үр дүнг нэгтгэн дүгнэж, шийдвэрлэсэн асуудал, хүрсэн үр дүнг товчлон дүн шинжилгээ хийх байдлаар бичих ба шийдэгдээгүй үлдсэн асуудал байвал түүний шалтгаан, цаашид судлах чиглэлийн талаар тусгана.

1.11.5. Бүлгийн хэмжээ, харьцаа: 100% судалгааны ажлаар хийж буй тохиолдолд бичвэрийн ажил 60-аас доошгүй хуудастай байна. Үүнд: Оршилд 3-5 хуудас, нэгдүгээр бүлэгт 15-20 хуудас, хоёрдугаар бүлэг буюу өөрийн үзэл баримтлалын хүрээнд хийсэн судалгааны ажил, хүрсэн үр дүнгийн талаарх бичвэр 35-40-өөс доошгүй хуудастай байна. Харин уран бүтээлээр хамгаалж буй тохиолдолд 30-аас доошгүй хуудас бүхий бичвэрийн ажил хийж гүйцэтгэнэ. Үүнд: Оршилд 2-3 хуудас, нэгдүгээр бүлэгт 3-10 хуудас, хоёрдугаар бүлэг буюу өөрийн уран бүтээлийн талаар 20-оос цөөнгүй хуудсанд тайлбарлан бичнэ. Үндсэн бичвэрийн төгсгөлд ерөнхий дүгнэлтийг 1-2 хуудсанд багтаан товч, тодорхой бичнэ. Мөн, судлаач сонгосон сэдвийн онцлог, дэвшүүлж буй санаа, үзэл баримтлалаас хамаарч 3 хүртэл бүлэгтэй байж болохын зэрэгцээ судалгааны ажил ба уран бүтээлийн ажлаа 50:50, 30:70, 70:30 харьцаатай байхаар гүйцэтгэж болно.

1.11.6. Хүснэгт, зураг: Хүснэгт болон зураг нь нэгдсэн дараалсан дугаартай, агуулгаа тодорхойлсон нэртэй байж, тайлбар болон эх сурвалжийн талаарх нэмэлт мэдээллийг хүснэгт, зураг бүрийн доор нь бичсэн байна. Хүснэгтийн дугаар баруун дээд буланд байрлах бөгөөд Хүснэгт 1; Хүснэгт 2.1 гэх зэргээр бичнэ. Гарчиг нь дугаарын дор хүснэгт голлон байрлах ба үсгийн өндөр нь үндсэн бичвэрийн хэмжээтэй тэнцүү байна. Зургийн дугаар нь зураг бүрийн доор голлон байрлах бөгөөд Зураг 1; Зураг 1.2. зэргээр дугаарлах бөгөөд зургийн нэрийг заавал бичсэн байна. График, диаграмм, уран зураг, фото зураг, нот зэрэг нь бүгд зурагт хамаарна. Footnotes. (тайлбар) Нэмэлт тайлбар шаардагдах бичвэрийн ард superscript хэлбэрээр тоон дугаараар тэмдэглэж хуудасны доор тайлбараа бичнэ. Тайлбар буюу Footnotes нь хуудасны доор, үндсэн бичвэрээс зураасаар тусгаарлагдсан байна.

1.12. Хавсралт. Судлаач их хэмжээний мэдээлэл, судалгааны анхдагч баримт, тоон үзүүлэлт зэргийг бичвэрийн ажилд зайлшгүй оруулах шаардлагатай бол тэдгээрийг хавсралтаар оруулж болно. Гэхдээ, хүснэгтэн жагсаалт, зураг, судалгааны түүвэр материал, нот зэрэг нь үндсэн ажилтай нягт холбогдсон байна. Мөн үндсэн бичвэр дотор хавсралтыг заасан байна (…..-ыг 1-р хавсралтанд үзүүлэв.). Бичвэрийн хавсралтыг үзэх шаардлагатай хэсэгт (Хавсралт 1.), (Хавсралт 2.) гэх зэргээр дугаарлан тусгаж өгнө.

1.13. Номзүй. СУИС-д мөрдөх номзүйн зааврын дагуу гүйцэтгэнэ. СУИС-д мөрдөх номзүйн зааврыг дараах стандартуудад нийцүүлэн боловсруулсан болно.

MNS 5271- 2012. Номзүйн бичилт. Ерөнхий шаардлага.

MNS 5638 -2012. Аудио, видео материалын номзүйн бичилт.

MNS 5639- 2012. Нотны хэвлэлийн номзүйн бичилт.

MNS 6334- 2012. Газрын зургийн хэвлэл бүтээлийн номзүйн бичилт.

Номын сан, мэдээллийн байгууллагад мөрдөх Үндэсний стандартын эмхтгэл: Албан хэвлэл.- УБ.: СХГ., 2013.- 278х.


217

Тав. Бичвэрийн ажлыг хүлээлгэн өгөх

1.1. Бичвэрийн ажлыг хэлбэржүүлэлтийн хэсэгт заагдсаны дагуу хийж хэвлүүлэн, хамгаалалт хийснээс хойш 2 долоо хоногийн дотор хамгаалалт дээр гарсан санал, шүүмжлэл тус бүрээр засвар хийж, ямар засвар хийгдсэн тухай тэмдэглэлийг тусгай цаасан дээр бичиж, удирдагч багшаар гарын үсэг зуруулж магистрын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн нарийн бичгийн даргад хүлээлгэн өгнө.

1.2. Засварласан эцсийн хувилбарыг судалгаа хийсэн үндсэн тэнхим, СУИС-ийн ЭШИГ, Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгийн номын сан, СУИС-ийн төв номын санд тус бүр нэг нэг хувийг хэвлэмэл байдлаар, бичвэрийн ажлын эх хувийг электрон хэлбэрээр номын санд хүлээлгэн өгч мэдээллийн санд бүртгүүлнэ. Уран бүтээлийн ажлыг Хамтын ажиллагааны газрын уран бүтээл хариуцсан ахлах мэргэжилтэнд тушаана.

Зургаа. Судалгааны үр дүнг хүлээлгэн өгөх

1.1. СУИС-ийн магистрантурт суралцах хугацаанд хийгдсэн судалгааны үр дүнгүүд, гарган авсан эх материал, хэмжилт, санал асуулгын эх утгууд, тэмдэглэл зэргийг хуулбарлан удирдагч, үндсэн тэнхимд үлдээнэ.

1.2. Уран бүтээлийн ажлыг “Төгсөлтийн уран бүтээлийн ажлыг хүлээлгэн өгөх, хадгалах, хамгаалах, зарцуулахад баримтлах журам”-д заасны дагуу Хамтын ажиллагааны газрын даргад хүлээлгэн өгнө.

1.3. Бичвэрийн ажлын тодорхой хэсгүүдийг яаж бичих талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл http://www.iitk.ac.in/doaa/thesisguide.pdf материалуудыг үзэж болох ба MS Word загвар файлыг (http://www.muac.edu.mn) сайтаас татаж авах боломжтой.


218

Ашигласан материал:

1. Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2014 оны 9-р сарын 1-ний өдрийн А/370 дугаар тушаалын хоёрдугаар хавсралт “Магистр, докторын сургалт эрхлэх нийтлэг журам”

2. Номын сан, мэдээллийн байгууллагад мөрдөх Үндэсний стандартын эмхтгэл: Албан хэвлэл.- УБ.: СХГ., 2013.- 278х.

3. МУИС-ийн журам (URL: http://graduate.num.edu.mn/index.php?option=com_content&view= article&id= 84%3A2010-05-28-07-35-23&catid=39&Itemid=82&lang=mn )

4. MNS 5271 - 2012. Номзүйн бичилт. Ерөнхий шаардлага.

5. MNS 5638 - 2012. Аудио, видео материалын номзүйн бичилт.

6. MNS 5639- 2012. Нотны хэвлэлийн номзүйн бичилт.

7. Правила оформления библиографических ссылок (ГОСТ Р 7.0.5-2008)

8. Requirements for Presenting Theses(URL: http://www.rsc.qut.edu.au/pdfs/examinations/ Requirements_for_Presenting_Thesis.pdf)

9. Master’s Thesis and Doctoral Dissertation Format Requirements (URL: http://www.graduateschool.uwm.edu/forms-and-downloads/students/thesis-and-dissertation-formatting.pdf)

Боловсруулсан: доктор (Ph.D), проф. Ч.Алтанцэцэг,

доктор. Б.Мөнхцэцэг


219

Хавсралт 1

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬДҮРСЛЭХ, ДИЗАЙН УРЛАГИЙН СУРГУУЛЬ

Одхүүгийн АНГАРАГСҮРЭН

ГЭРЭЛТ ХӨШӨӨНИЙ БИЧЭЭС

Уран бүтээлээр урлаг судлалын магистрын зэрэг горилсон бүтээлийн бичвэр

Улаанбаатар, 2014 он


220

Хавсралт 2

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬДҮРСЛЭХ, ДИЗАЙН УРЛАГИЙН СУРГУУЛЬ

Одхүүгийн АНГАРАГСҮРЭН

ГЭРЭЛТ ХӨШӨӨНИЙ БИЧЭЭС

Уран бүтээлээр урлаг судлалын магистрын зэрэг горилсон бүтээлийн бичвэр

(бичвэрийн ажил- 30%)

Мэргэжлийн индекс:

Уран бүтээлийн удирдагч:

Ахлах багш, магистр Ц.Нармандах

Уран бүтээлийн шүүмжлэгч:

Урлаг судлаач, доктор (Ph.D). Ц.Уранчимэг



221

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 08–ны

өдрийн154 дүгээр тушаалын зургаадугаар хавсралт

ДОКТОРЫН ДИССЕРТАЦИЙН ЭХ БЭЛТГЭХ, ХЭВЛҮҮЛЭХ, ДИССЕРТАЦИ, СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮНГ ХҮЛЭЭЛГЭН ӨГӨХӨД

БАРИМТЛАХ ЖУРАМ

Нэг. Ерөнхий зүйл1.3. Докторын диссертаци нь БСШУ-ны сайдын 2007 оны 187-р тушаалын нэгдүгээр хавсралт буюу

“Магистр, докторын сургалт эрхлэхэд баримтлах нийтлэг журам”-ын 16.2, 16.3 дугаар заалтын шаардлагыг хангасан байх бөгөөд диссертацид эш татах, судалгааны үр дүнг хэвлүүлэх, бэлэн болсон диссертацийг холбогдох номын санд хүлээлгэн өгөхөд энэхүү журмыг баримтална.

1.4. Энэхүү журмыг Соёл, урлагийн чиглэлээр докторын диссертацийн эх бэлтгэх, хэвлэх, хүлээлгэн өгөхөд мөрдөнө.

Хоёр. Диссертацид тавих ерөнхий шаардлага

1.3. Диссертац нь суралцагчийн судалгаа хийх болон судалгааныхаа үр дүнг зөв, цэгцтэй нэгтгэн бичих чадвартайг харуулах учраас диссертацийн бүх өгүүлбэр шинжлэх ухааны болон логикийн зөв бүрэн төгс утгатай байх ёстой бөгөөд дүрмийн алдаа, ярианы болон этгээд үг хэллэг, бүдүүлэг үг, далд ёгт утга, шаардлагатай бус үг, нэр томьёог хэрэглэхийг хориглоно.

1.4. Диссертацийг хүлээлгэн өгөхийн өмнө үг үсгийн болон дүрмийн алдаа, хуудас дутуу, давхардсан эсэхийг сайтар шалгасан байх шаардлагатай. Докторантын удирдагч, зөвлөгч профессор, шүүмжлэгчид дээрх ерөнхий шаардлагын биелэлтэд хяналт тавих үүрэгтэй ба хариуцлага хүлээнэ.

Гурав. Диссертацийн бичиглэл, хэлбэржилт

1.7. Диссертацийг A4 хэмжээний цаасны нэг тал дээр хэвлэнэ.

1.8. Хүрээ: дээд, доод талаас 25 мм, баруун гар талаас 20 мм, зүүн гар талаас 35 мм хэмжээтэй байна.

1.9. Диссертацын үндсэн текстийн мөр хоорондын зай 1.5, үсгийн хэмжээ 12-14 pt, үсгийн фонт Unicode Standard (Times New Roman, Arial) байна.

1.10. Бүлэг, дэд бүлэг, дэд бүлэг доторх хэсгийн гарчгийг header 1, header 2, header 3 гэх мэт style ашиглаж хийж болох ба харгалзан bold, 12-14 pt хэлбэр, хэмжээгээр өөрийн сонголтоор, үндсэн текстийн хэмжээнд зохицуулан хийж болно.

1.11. Footnote буюу нэмэлт тэмдэглэл хуудасны доор дараалсан дугаартай орно. (үсгийн хэмжээ 10-11 pt, italic)

1.12. Хуудасны дугаар:

1.12.1. Хуудасны дугаарыг диссертацийн эхнээс төгсгөл хүртэл нэгдсэн байдлаар хуудас бүрийн доод талын төв хэсэгт бичнэ.

1.12.2. Нүүр хуудсыг дугаарлахгүй;

1.12.3. Гарчиг, товчилсон үг, хүснэгт болон зургуудын нэрийн жагсаалт бүхий хуудсуудыг ром тоогоор (i, ii, iii, …) дугаарлана;

1.12.4. Диссертацийн үндсэн текст, эшлэл хийсэн ном зохиолын жагсаалт, хавсралт, бүхий хуудсуудыг араб тоогоор (1, 2, 3, ...) дугаарлана.


222

Дөрөв. Диссертацийн бүтэц − Диссертацийн бичвэр нь дараах бүтэцтэй байна.

− Гадна хавтас

− Хавтасны дотор нүүр

− Гарчиг

− Товчилсон үгсийн жагсаалт (зарим онцлог нэр томьёоны тайлбар орж болно)

− Хүснэгтийн нэрний жагсаалт (заавал байхыг шаардахгүй)

− Зургийн нэрний жагсаалт (заавал байхыг шаардахгүй)

− Хавсралт материалын жагсаалт (заавал байхыг шаардахгүй)

− Үндсэн бүлэг, дэд бүлэг, хэсгүүд

− Эшилсэн материал

− Гадаад хэл дээр бичсэн “Товч хураангуй” (3 нүүрт багтаана)

− Хавсралт

− Талархал (заавал байхыг шаардахгүй)

1.1. Гадна хавтасны нүүр дээр яам, суралцсан их сургууль, горилогчийн овог нэр, диссертацийн сэдэв, хамгаалсан хотын нэр, он зэргийг, арын нуруун дээр горилогчийн нэр, сэдвийг дээр дурдсан дарааллын дагуу бичнэ (хавсралт 1). Гадна хавтас хатуу, улаан хүрэн өнгөтэй байх бөгөөд дээр цагаан өнгийн үсгээр бичсэн байна (зураг 1).

Гори

логч

ийн

нэр,

Дис

серт

аций

н сэ

дэв.

он.

Хавтасны дотор нүүр хуудас. (хавсралт 2).

1.2. Гарчиг

1.2.1. Гарчгийн бүтэц. Үндсэн хэсэг нь бүлгүүдэд хуваагдана. Бүлэг нь хэд хэдэн дэд бүлэгтэй байх тохиолдолд гарчигт зайлшгүй оруулна. Жишээлбэл: 3.1-р бүлэгт 3.1.1 гэсэн дэд бүлгийг оруулж ирвэл 3.1.2 гэсэн дэд бүлэг заавал байх ёстой.

1.2.2. Гарчгийн агуулга. Гарчиг нь зохиогч тухайн ажлын сэдвээ хэрхэн ойлгож бичсэнийг харуулж чадахуйц хэмжээгээр дэлгэрэнгүй, бүлэг, дэд бүлэг бүрийн агуулгыг бүрэн илэрхийлэхүйц, гэвч хэт нуршаагүй, логик дараалалтай, ойлгомжтой байх шаардлагатай. Ижил түвшний дэд бүлэгт орсон сэдвүүд нь агуулгын хувьд нэг түвшнийх байх ёстой.

1.3. Товчилсон үгийн жагсаалт. Зохиогч өөрийн хэрэглэсэн түгээмэл биш товчилсон үгийг үсгийн дарааллаар жагсаалтанд оруулан түүний агуулгыг илэрхийлэх товч тайлбар бичнэ. Мөн зарим зайлшгүй, онцлог нэр томьёоны тайлбар орж болно

1.4. Зураг, хүснэгтийн жагсаалт. Диссертацид олон тооны (тус бүр 20 болон түүнээс дээш)


223

зураг, хүснэгт орсон бол тэдгээрийн жагсаалтыг хуудасны дугаарын хамт тус тусад нь оруулна.Үүнд:

Зургийн жагсаалт Зургийн дугаар. Зургийн нэр............................................... Хуудасны дугаар

Хүснэгтийн жагсаалт Хүснэгтийн дугаар.Хүснэгтийн нэр................................... Хуудасны дугаар

1.5. Үндсэн хэсэг. Үндсэн хэсэг нь оршил, бүлгүүд, дүгнэлтээс тогтоно.

1.5.1. Оршил. Сэдвийн судлагдсан байдал, онолын болон практик ач холбогдол, өөрийн судалгааны ажлын үндэслэл, зорилго, түүнийг гүйцэтгэх шаардлага, шинэлэг тал, түүнчлэн нэр томьёоны тодорхойлолтууд, диссертацийн үр дүнгээр хэвлүүлсэн бүтээлүүд, эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэсэн байдал зэргийн талаар тодорхой тусгасан байна.

1.5.2. Бүлгүүд. Бүлгүүд нь тухайн ажлын агуулга, хамрах хүрээ болон хүрсэн үр дүнгийн хэлбэрээр ангилагдаж, бүлэг бүр авч үзэж буй асуудын гол агуулга, хэлэлцүүлгийг хамарсан байна. Үгчлэн орчуулсан текстүүдийг бие даан хийсэн шинжлэх ухааны ажилд тооцохгүй. Бүлэг бүрийн төгсгөлд дүгнэлт бичнэ.

1.5.3. Ерөнхий дүгнэлт. Тухайн ажлын үр дүнг нэгтгэн дүгнэж, шийдвэрлэсэн асуудал, хүрсэн үр дүнг товчлон дүн шинжилгээ хийх байдлаар бичих ба шийдэгдээгүй үлдсэн асуудал байвал түүний шалтгаан, цаашид судлах чиглэлийн талаар тусгана.

1.5.4. Хүснэгт, зураг. Хүснэгт болон зураг нь нэгдсэн дараалсан дугаартай, агуулгаа тодорхойлсон нэртэй байх ёстой. Тайлбар болон эх сурвалжийн талаарх нэмэлт мэдээлэл хүснэгт, зураг бүрийн доор нь бичигдсэн байх ёстой. Хүснэгтийн дугаар баруун дээд буланд байрлах бөгөөд Хүснэгт 1., Хүснэгт 2.1 гэх зэргээр бичнэ. Гарчиг нь дугаарын дор хүснэгт голлон байрлах ба үсгийн өндөр нь диссертацийн текстийн өндөртэй байна.

Зургийн дугаар нь зургийн доод талд байрлах бөгөөд Зураг 1., Зураг 1.2. зэргээр дугаарлах бөгөөд зургийн нэрийг заавал бичсэн байна. График, диаграмм, уран зураг, фото зураг, нот зэргийг бүгдийг нь зураг гэж нэрлэнэ.

1.5.5. Footnotes. (тайлбар) Нэмэлт тайлбар шаардагдах текстийн ард superscript хэлбэрээр тоон дугаараар тэмдэглэж хуудасны доор тайлбараа бичнэ. Тайлбар нь үндсэн текстээс зураасаар тусгаарлагдсан байна.

1.6. Хавсралт. Зохиогч их хэмжээний мэдээлэл, судалгааны анхдагч баримт, тоон үзүүлэлт зэргийг диссертацид оруулах шаардлагатай гэж үзвэл түүнийгээ хавсралтанд оруулна. Жишээ нь хүснэгтэн жагсаалт, зураг, судалгааны түүвэр материал, нот зэрэг байж болох бөгөөд тэдгээр нь үндсэн ажилтай нягт холбоотой байх ёстой. Мөн диссертацийн текст дотор хавсралтыг зааж бичсэн байна (…..-ыг 1-р хавсралтанд үзүүлэв.). Диссертацийн хавсралтыг үзэх шаардлагатай хэсэгт (Хавсралт 1.), (Хавсралт 2.) г.м.-ээр дугаарлан тусгаж өгнө.

1.7. Эшилсэн материал. 2007 оны 187-р тушаалд заасан журмын 17 дугаар зүйл Диссертацид эшлэл хийсэн материалын жагсаалтыг зохиогчийн нэр, хэвлэгдсэн он дарааллаар (Name and Year System) буюу зохиогчийн нэрийн цагаан толгойн үсгийн дараалал болон тухайн бүтээлийн хэвлэгдсэн он дарааллаар (нэг зохиогчийн бүтээлийг хэвлэгдсэн он дарааллаар) жагсааж бичих, эсвэл диссертацид эшилсэн дарааллаар жагсааж бичиж болно. Жагсаалтын эхэнд кирил үсгээр бичигдсэн бүтээлүүдийг оруулах ба латин болон бусад үсгээр бичигдсэн бүтээлүүдийг дараа нь бичнэ. Диссертацид эшлэгдсэн нэг сэдэвт бүтээл, эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, номын бүлэг, интернетээс авсан мэдээлэл г.м.-ийг бичих шаардлагатай.

1.8. Эшилсэн материалын ном зүйн жагсаалт бичих, бүтээлээс эшлэл хийх зэрэгт дараах стандартыг баримтална. Үүнд:

- MNS 5271: 2012. Номзүйн бичилт. Ерөнхий шаардлага.


224

- MNS 5638:2012. Аудио, видео материалын номзүйн бичилт.

- MNS 5639:2012. Нотны хэвлэлийн номзүйн бичилт.

- Номын сан, мэдээллийн байгууллагад мөрдөх Үндэсний стандартын эмхтгэл: Албан хэвлэл.- УБ.: СХГ., 2013.- 278х.

- СУИС-ийн сургалт, судалгаа шинжилгээний ажилд мөрдөх номзүй, эш татсан материалыг бичиж, тэмдэглэх заавар

1.9. Талархал. Судалгаа, туршилт хийхэд тусалсан, багаж төхөөрөмж ашиглуулсан, материалаар хангасан, хамтран ярилцаж шинэ санаа хэлж, үнэтэй зөвлөгөө өгсөн, санхүүгийн дэмжлэг үзүүлсэн эрдэмтэн судлаач, хамтран ажиллагсад, ажилтан гэх мэт хүмүүс болон байгууллагад талархал илэрхийлэх нь зүйтэй.

1.10. Гадаад хэл дээр бичсэн “Хураангуй” .

2007 оны 187-р тушаалын заагдсан журмын 16.3 дугаар зүйлд заасны дагуу диссертацийн тухай товч танилцуулгыг англи хэл дээр 3 хуудсанд багтаан бичиж, диссертацын эцэст хавсаргана. Үүнд: Бүтээлийн нэр, зорилго, судалгааны арга зүй, шинэлэг тал, практик ач холбогдол,ерөнхий дүгнэлт зэргийг багтаасан байна (хавсралт 4)

Тав. Диссертацийг хүлээлгэн өгөх1.3. Диссертацыг хэлбэржүүлэлтийн хэсэгт заагдсаны дагуу хийж хэвлүүлэн, хамгаалалт

хийснээс 1 сарын дотор хамгаалалт дээр гарсан санал, шүүмжлэл тус бүрээр засвар хийж, яаж засварласан тухай тэмдэглэлийг тусгай цаасан дээр бичиж гарын үсэг зурж докторантын хамгаалуулах зөвлөлийн нарийн бичгийн даргад хүлээлгэн өгнө.

1.4. Диссертацийн засварласан эцсийн хувилбарыг судалгаа хийсэн үндсэн тэнхим, СУИС-ийн төв номын сан, Улсын Төв Номын сан, Шинжлэх ухаан, технологийн мэдээллийн төв, докторантын удирдагчдад тус бүр нэг хувь үлдээнэ. Диссертацийн засварласан хувилбарын дотор нүүр хуудасны ард баталгаажуулах хуудас нэмнэ. Энэ хуудас дээр докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүдийн овог нэр, эрдмийн зэрэг, цолыг бичнэ (хавсралт).

Зургаа. Судалгааны үр дүнг хүлээлгэн өгөх1.4. СУИС-ийн докторантурт суралцах хугацаанд хийгдсэн судалгааны үр дүн, гарган авсан

эх материал, хэмжилтийн эх утгууд, хэмжилтийн тэмдэглэл зэргийг хуулбарлан удирдагч, үндсэн тэнхимд үлдээнэ.

1.5. Диссертацын тодорхой хэсгүүдийг яаж бичих талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл http://www.iitk.ac.in/doaa/thesisguide.pdf материалуудыг үзэж болох ба Диссертацийн MS World загвар файлыг (http://www.muac.edu.mn) сайтаас татаж авах боломжтой.


225

Ашигласан материал:

10. Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2007 оны 187 дугаар тушаалын нэгдүгээр хавсралт “Магистр, докторын сургалт эрхлэхэд баримтлах журам”

11. МУИС-ийн журам (URL: http://graduate.num.edu.mn/index.php?option=com_content&view=

12. article&id= 84%3A2010-05-28-07-35-23&catid=39&Itemid=82&lang=mn )

13. MNS 5271 - 2006. Номзүйн бичилт. Ерөнхий шаардлага.

14. MNS 5638 - 2006. Аудио, видео материалын номзүйн бичилт.

15. MNS 5639- 2006. Нотны хэвлэлийн номзүйн бичилт.

16. Правила оформления библиографических ссылок (ГОСТ Р 7.0.5-2008)


18. Master’s Thesis and Doctoral Dissertation Format Requirements

5. (URL: http://www.graduateschool.uwm.edu/forms-and-downloads/students/thesis-and-dissertation-formatting.pdf)

Боловсруулсан: доктор (Ph.D), проф. Ч.Алтанцэцэг


226

Хавсралт 1

МОНГОЛ УЛСЫН БОЛОВСРОЛ СОЁЛ ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМСОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ

Ширнэнгийн ЭРДЭНЭЦЭЦЭГ

БАЯД ХУРИМЫН ЗАН ҮЙЛИЙН БЭЛГЭДЭЛ

Соёл судлалын ухааны доктор (Ph.D)-ын зэрэг горилсон бүтээл



227

Хавсралт 2

МОНГОЛ УЛСЫН БОЛОВСРОЛ СОЁЛ ШИНЖЛЭХ УХААНЫ ЯАМ СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ

Гар бичмэлийн эрхтэй

Ширнэнгийн Эрдэнэцэцэг

БАЯД ХУРИМЫН ЗАН ҮЙЛИЙН БЭЛГЭДЭЛ

Соёл судлалын ухааны доктор (Ph.D)-ын зэрэг горилсон бүтээл

Эрдэм шинжилгээний удирдагч: доктор (Ph.D), дэд проф. Ж.Долгорсүрэн

Эрдэм шинжилгээний зөвлөх: доктор (Sc.D), проф. С.Дулам

доктор (Ph.D), проф. А.Энхбаатар



228

Хавсралт 3

Докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөл:

Дарга . . . . . . . . . . . . . . . . Эрдмийн зэрэг, цол, овог нэр

Орлогч дарга . . . . . . . . . . . . . . Эрдмийн зэрэг, цол, овог нэр

Нарийн бичгийн дарга . . . . . . . . . . Эрдмийн зэрэг, цол, овог нэр

Гишүүн . . . . . . . . . . . . . . Эрдмийн зэрэг, цол, овог нэр





Зөвлөх комисс:

. . . . . . . . . . . . . . Эрдмийн зэрэг, цол, овог нэр


Шүүмжлэгч:




229

Хавсралт 4

THEME OR DISSERTATION

Importance of the theme:

Aim of the study:

Experimental material:

Research methods:

Scientific novelty of this study:

Justification of this study:

Practical significance of the study:

General conclusion:


230



АХИСАН ТҮВШНИЙ (МАГИСТР, ДОКТОРЫН) СУРГАЛТЫН ТӨЛБӨР ТООЦОО, БАГЦ ЦАГ, ҮНЭЛГЭЭ ТООЦОХ ЖУРАМ

Нэг. Ахисан түвшний сургалтын төлбөр

1.1. Ахисан түвшний сургалтын багц цагийн төлбөрийг СУИС-ийн саналыг үндэслэн сургуулийн Удирдах зөвлөл хичээлийн жил бүр шинэчлэн тогтоох бөгөөд жилийн төлбөр нь тухайн жилд сонгосон хичээлийн багц цагийн хэмжээгээр тооцогдоно.

1.2. Суралцагч суралцах хичээлийн жилийн улирал бүрийн эхний 7 хоногт багтаан сургалтын төлбөр болон сургалтын суурь хураамжийг төлөх үүрэгтэй. Суралцагч суралцах хичээлийн жилийн улирал бүр сургалтын суурь хураамж төлнө. Сургалтын суурь хураамж гадаад оюутанд хамаарахгүй бөгөөд гадаад оюутнаас СУИС-д элсэн ороход нь элсэлтийн үйлчилгээний хураамжийг 1 удаа авна. Сургалтын суурь хураамж болон элсэлтийн үйлчилгээний хураамжийн хэмжээг СУИС-ийн Удирдах зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж тогтооно.

1.3. Ганцаарчилсан хичээлийн 1 багц цагийн үнэлгээ нь багц цагийн төлбөрийг 2 дахин үржүүлсэнтэй тэнцэнэ. Концертмейстртэй хичээлийн багц цагийн төлбөрийг сургалтын төлбөрөөс тусад нь тооцож авна. /Энэ заалт гадаад оюутанд хамаарахгүй./

1.4. Төлбөр төлсөн баримт нь элсүүлэх тухай тушаал гаргах, сонгосон багц цагийг баталгаажуулах тушаал гаргах үндэслэл болно.

1.5. Суралцагчийн судалгааны ажилтай холбоотой хээрийн шинжилгээ, судалгаа явуулах зардал, уран бүтээлийн зардал, натурын хөлс зэрэг нь багц цагийн төлбөрт суугаагүй болно.

1.6. Суралцагч зарим хичээлийг дахин судлах, нэмж судлах, сонгон судлах тохиолдолд холбогдох багц цагийн төлбөрийг төлж, хичээл сонголтыг баталгаажуулна.

1.7. Сургуулиас тодорхой шалтгаанаар хасагдсан, хүсэлтээрээ чөлөөлөгдсөн тохиолдолд улс, захиалагч байгууллагаас гарсан зардлыг буцааж төлөх асуудлыг суралцагч өөрөө хариуцна.

1.8. Мэргэжлийн нэгдсэн шалгалтын зардал нь уг хичээлүүдийн төлбөрт, гадаад хэлний төгсөлтийн шалгалтын зардал нь суурь хураамжид багтсан байна. Дахин шалгалтын төлбөр 0.7 багц цагийн төлбөртэй тэнцүү байна.

1.9. Магистрын төгсөлтийн ажил хамгаалуулахтай холбогдон гарах зардал нь сургалтын төлбөрт багтана. Докторын диссертаци хамгаалуулахтай холбогдон гарах зардлыг сургалтын төлбөр дээр нэмж төлнө. Үүнд:

1.9.1. Магистрын төгсөлтийн ажил хамгаалуулахтай холбогдон гарах зардалд уран бүтээлийн болон эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагч багшид (шаардлагатай тохиолдолд илюстратор багшид)тооцох хөлс, магистрын судалгааны ажлын албан ёсны зөвлөгч болон шүүмжлэгчид олгох хөлс, магистрын судалгааны болон уран бүтээлийн ажлыг холбогдох тэнхимээр хэлэлцэх (урьдчилсан хамгаалалт) зардал, магистрын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүдийн ажлын хөлс багтана.

− Уран бүтээлээр хамгаалж буй магистрантын төгсөлтийн ажил нь хэд хэдэн удирдагч багшийн оролцоотой бол /мэргэжлийн болон судалгааны бичвэрийн удирдагч, илюстратор багш гэх мэт/ 3 багц цагийн төлбөрийг дээрх хамгаалалтын төлбөр дээр нэмж төлнө.

1.9.2.Докторын диссертаци хамгаалахтай холбогдон гарах зардалд уран бүтээлийн болон эрдэм шинжилгээний ажлын удирдагчид болон илюстратор багшид тооцох хөлс, докторын зэрэг горилсон судалгааны ажлын тухай санал дүгнэлт гаргасан зөвлөх багш болон шүүмжлэгчид олгох хөлс, диссертацийн урьдчилсан хэлэлцүүлгийн зардал (холбогдох тэнхим, харьяалах сургуулийн Эрдмийн зөвлөл, СУСХ-ийн Эрдмийн зөвлөлийн хурал), жинхэнэ хамгаалалтын хуралдаантай холбогдсон зардал багтана. Төлбөрийн хэмжээ нь:


231

− 2008 оноос өмнө элссэн докторант тухайн жилийн докторын сургалтын 19 багц цагийн төлбөрийг,

− 2008 оноос хойш элссэн докторант 12 багц цагийн төлбөрийг төлнө. /Тухайн жил гэдэг нь хамгаалалт хийх гэж байгаа жил/

1.9.3. Экстернат хэлбэрээр суралцахаар хүсэлт гаргасан суралцагчийн эрдэм шинжилгээний ажлыг дүйцүүлэн тооцох комиссын ажлын хөлсөнд суралцагчаас нийт дүйцүүлсэн багц цагийн төлбөрийн 20 хувиар тооцож төлбөр авна.

1.10. Хичээлийг нөхөн болон давтан судалж шалгалт өгөхөд уг хичээлийн багц цагийн үнэтэй тэнцэх төлбөр төлөх бөгөөд шалгалтын төлбөрийг тусгайлан авахгүй.

1.11. Магистрын ажлаа дахин хамгаалах тохиолдолд тухайн суралцагчийн сургалтын төлөвлөгөөнд тусгагдсан магистрын ажлын багц цагийн төлбөрийг дахин төлнө.

1.12. Горилогч нь докторын диссертациа дахин хамгаалах тохиолдолд тухайн суралцагчийн сургалтын төлөвлөгөөнд тусгагдсан диссертацийн ажлын багц цагийн төлбөрийг дахин төлнө.

1.13. Дипломын хавтас, үнэт цаас хэвлэхтэй холбоотой зардлыг тусад нь төлнө.

Хоёр. Ахисан түвшний сургалтын зардал2.1. Сургалтын ажлын багц цаг тооцох, түүнийг үнэлэх

2.1.1. Профессор, багш нарын гүйцэтгэсэн сургалтын ажлын багц цаг тооцох

Ахисан түвшний сургалтын багшид ноогдох багц цагийг тухайн хичээлийг сонгосон суралцагчдын тооноос хамааруулан дараах аргачлалаар тодорхойлно.

1. Ерөнхий суурь хичээл.

Суралцагчдын тоо: 1. Ni=1-5 байвал Ch=[0.6+0.05*(Ni-1)]*Ci

2. Ni=6-20 байвал Ch=[0.8+0.015*(Ni-5)]*Ci

3. Ni=21-60 байвал Ch=[1.025+0.01*(Ni-20)]*Ci

4. Ni>60 байвал Ch=[1.425+0.004*(Ni-60)]*Ci

Үүнд: Ch – Ахисан түвшний сургалтанд хичээл заасан багшид ноогдох багц цаг

Ni– i дугаар хичээлийг сонгосон суралцагчдын тоо

Ci– i дугаар хичээлийн багц цаг

2. Мэргэжлийн хичээл.

Суралцагчдын тоо: 1. Ni=1-5 байвал Ch=[0.6+0.1*(Ni-1)]*Ci

2. Ni=6-20 байвал Ch=[1+0.009*(Ni-5)]*Ci

3. Ni=21-60 байвал Ch=[1.135+0.007*(Ni-20)]*Ci

4. Ni>60 байвал Ch=[1.415+0.004*(Ni-60)]*Ci

Үүнд: Ch – Ахисан түвшний сургалтанд хичээл заасан багшид ноогдох багц цаг

Ni– i дугаар хичээлийг сонгосон суралцагчдын тоо

Ci– i дугаар хичээлийн багц цаг

2.1.2. Ахисан түвшний сургалтанд профессор, багш нарын гүйцэтгэсэн сургалтын ажлын багц цагийн үнэлгээ

Ахисан түвшний сургалтын багшийн багц цагийн хөлсийг “үндсэн үнэлгээ”-ний магистрын сургалтанд 75 хувиар, докторын сургалтанд 80 хувиар тус тус тооцож олгоно.

2.1.3. Эрдмийн зэргийн нэмэгдэл

Ахисан түвшний сургалтанд хичээл заасан:

Шинжлэх ухааны доктор (Sc.D)-ын зэрэгтэй багшид 20 хувь,

Доктор (Ph.D)-ын зэрэгтэй багшид 15 хувийн нэмэгдлийг ажлын хөлсөн дээр тус тус нэмж олгоно.


232

2.2. Магистрантурт нэгдсэн шалгалт авсан шалгагч багшид шалгалтанд хамрагдсан суралцагчийн тоог 0.01-р үржүүлж багц цаг, ассистент/туслах/ багшид шалгалтанд хамрагдсан суралцагчийн тоог 0.006-р үржүүлж багц цаг тооцно. Ассистент багш нарт суралцагчийн тоог давхардуулж олгохгүй.

2.3. Магистрын төгсөлтийн ажлын удирдагч багшид багц цагийг дараах байдлаар тооцно.

1.Дотоодын горилогч удирдахад: Chp=0.1*Cp

2.Гадаадын горилогч удирдахад: Chp=0.15*Cp

Энд: Cp– магистрын төгсөлтийн ажилд ноогдох сургалтын төлөвлөгөөнд заагдсан багц цаг.

Уран бүтээлээр хамгаалж буй магистрантын төгсөлтийн ажил нь хэд хэдэн удирдагч багшийн оролцоотой бол /мэргэжлийн болон судалгааны бичвэрийн удирдагч, илюстратор багш гэх мэт/ багц цагийг дээрхийг 2 дахин нэмэгдүүлж тооцох бөгөөд мэргэжлийн болон судалгааны бичвэрийн удирдагч, илюстратор багш нарын ажлын хөлсийг уран бүтээлийн болон судалгааны ажлын эзлэх хувиар тооцож олгоно.

Нэг багш тухайн хичээлийн жилд 5 хүртэл магистрант удирдаж болох ба хэрэв мэргэжлийн тэнхим, бүрэлдэхүүн сургуульд магистрант удирдах өөр хүн байхгүй нөхцөлд 8 хүртэл магистрант удирдуулахыг зөвшөөрнө.

2.4.Магистрын төгсөлтийн ажилд удирдагч багшаас гадна албан ёсны зөвлөгч багшийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилон ажиллуулж болно. Зөвлөгч багшид хамгаалсан магистрант бүрээр 0.12 хүртэл багц цаг тооцно.

2.5.Магистрын төгсөлтийн ажлын шүүмж тус бүрт 0.06 хүртэл багц цаг тооцно.

2.6. Магистрын ажлын тэнхимийн хэлэлцүүлэгт/урьдчилсан хамгаалалт/ сууж санал өгсөн гишүүн бүрт 0.03 багц цаг тооцно.

2.7. Магистрантын судалгааны ажлын жинхэнэ хамгаалалтын хуралдаанд сууж санал өгсөн зөвлөлийн гишүүн бүрт суралцагчийн тооноос хамааран 1 суралцагчид ноогдох багц цагийг дараах байдлаар тооцно.

Суралцагчдын тоо: 1. Nm=1-2 байвал Chm=[0.06+0.05*(Nm-1)]/ Nm

2. Nm=3-5 байвал Chm =[0.11+0.035*(Nm-2)]/ Nm

3. Nm=6-10 байвал Chm =[0.215+0.028*(Nm-5)]/ Nm

4. Nm>10 байвал Chm =[0.033]

Үүнд: Chm – Зөвлөлийн гишүүнд олгох 1 суралцагчид ноогдох багц цаг

Nm– m дугаар хичээлийг сонгосон суралцагчдын тоо

2.8. Докторантын ерөнхий суурь, мэргэжлийн заавал үзэх хичээлээр даалгавар шалгахад докторант бүрт 0.03 багц цаг тооцно.

2.9. Докторын сургалтын нэгдсэн шалгалт авсан комиссын гишүүнд докторант бүрийн хариултыг 0.02-р үржүүлж багц цаг, ассистент /туслах/ багшид шалгалтанд хамрагдсан суралцагчийн тоог 0.008-р үржүүлж багц цаг тооцно. Ассистент багш нарт суралцагчийн тоог давхардуулж олгохгүй.

2.10.Докторант удирдах нь зөвхөн диссертаци удирдахаар хязгаарлагдахгүй, 3-4.5 жилийн суралцах хугацаанд судалгааны ажлыг удирдан чиглүүлэх эрдэм шинжилгээний тасралтгүй үйл ажиллагаа байна. Үүнд:

- Эхний жилийн сургалтын төлөвлөгөөний биелэлт, сэдвийн хамгаалалт, судалгааны ажлын график гаргасныг үндэслэн багшид багц цагийг дараах байдлаар тооцож хөлс олгоно.

1.Дотоодын горилогч удирдахад: Chp=0.8*Uu

2.Гадаадын горилогч удирдахад: Chp=0.16* Uu

Энд: Uu– “Үндсэн үнэлгээ”.

- Хоёр дахь жилд хоёр өгүүллэг бичих шаардлагын биелэлт болон аттестатчиллын дүнг үндэслэн багшид багц цагийг дараах байдлаар тооцож хөлс олгоно.

1.Дотоодын горилогч удирдахад: Chp=0.8*Uu

2.Гадаадын горилогч удирдахад: Chp=0.16* Uu


233


- Багшид диссертаци удирдсаны багц цагийг дараах байдлаар тооцож диссертаци хамгаалсны дараа хөлс олгоно.

1.Дотоодын горилогч удирдахад: Chp=1*Uu

2.Гадаадын горилогч удирдахад: Chp=2*Uu


- Экстернат докторант удирдсаны багц цагийг дараах байдлаар тооцож диссертаци хамгаалсны дараа хөлс олгоно.

1. Дотоодын горилогч удирдахад: Chp=1.5*Uu

2. Гадаадын горилогч удирдахад: Chp=3*Uu

Энд: Uu-“Үндсэн үнэлгээ”.

2.11. Докторын зэрэг хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүн докторын зэрэг горилсон ажлын тухай санал дүгнэлт гаргасан зөвлөх багшид 0.35, шүүмжлэгчид 0.15 багц цаг тооцно.

2.12. Горилогчийн диссертацийн тэнхимийн хэлэлцүүлэгт сууж санал өгсөн гишүүн бүрт 0.04 багц цаг тооцно.

2.13. Горилогчийн диссертацийг харьяалах сургуулийн Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлэхэд санал өгсөн гишүүн бүрт 0.05 багц цаг тооцно.

2.14. Горилогчийн диссертацийг Соёл, урлаг судлалын хүрээлэнгийн Эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж дүгнэлт гаргуулахад санал өгсөн гишүүн бүрт 0.08 багц цаг тооцно.

2.15. Докторын зэрэг хамгаалуулах жинхэнэ хамгаалалтын хуралдаанд сууж санал өгсөн гишүүн бүрт 0.2 багц цаг тооцно.

2.16. Энэ журмын 2.2 - 2.15-т заасан багц цагийн хөлсийг “үндсэн үнэлгээ”-гээр тооцож олгоно.

2.17. “Үндсэн үнэлгээ” гэдэг нь багшийн 3-р зэрэглэлийн жилийн цалингийн хэмжээг нийт гүйцэтгэвэл зохих цагийн ачаалалд хуваасан дүнг хэлнэ.

Гурав. Бусад3.1.Сургалтын тэтгэлэг

3.1.1. СУИС-ийн докторантурт суралцаж буй СУИС-ийн багш, ажилтанд сургалтын төлбөрийг 25 хүртэл хувиар хөнгөлнө.

3.1.2. Докторантурт амжилттай суралцаж, докторын зэрэг хамгаалсан СУИС-ийн багш, ажилтанд докторын диссертаци хамгаалалтын зардлын 50 хүртэл хувьтай тэнцэх хэмжээтэй тэтгэлэг олгоно.

3.2. Сургалтын төлбөрийг хугацаа хоцроосноос үүсэх алданги тооцох асуудлыг суралцагчтай байгуулах гэрээгээр зохицуулна.

---ооОоо---


234


А/149 дүгээр тушаалын дөрөвдүгээр хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЗАХИРЛЫН НЭРЭМЖИТ ТЭТГЭЛЭГ ОЛГОХ ЖУРАМ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл1.1. “Оюутны хөгжил” хөтөлбөрийн хүрээнд оюутны сурах идэвхийг дээшлүүлэх, авьяас

чадварыг дэмжих, урамшуулах зорилгоор сурлага, авьяас чадвараараа тэргүүлэгч оюутнуудад СУИС-ийн захирлын нэрэмжит тэтгэлэг олгоно.

Хоёр. Шалгаруулах үзүүлэлт2.1. Сүүлийн 3 улирлын сурлагын дүнгээр голч оноо хамгийн өндөр “А” үнэлгээтэй, СУИС-

ийн хэмжээнд тэргүүлсэн байх.

2.2. Урлаг, спортын тэмцээн уралдаан болон нийгэмд хандсан үйл ажиллагаанд сургуулийн нэрийн өмнөөс удаа дараа амжилттай оролцсон, манлайлан зохион байгуулсан байх.

2.3. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажилд амжилт гаргаж, улсын хэмжээнд шагналт байранд, СУИС-ийн хэмжээнд тэргүүн байранд шалгарсан байх.

Гурав. Шалгаруулалт3.1. Захирлын нэрэмжит тэтгэлэг хүсэгчдийн материалыг 8 дугаар сарын 15-ны дотор

Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газарт ирүүлнэ. /Энэ хэсэгт Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 149 тоот тушаалаар өөрчлөлт оруулсан/

3.2. Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар материалуудыг хянаж үзсэний үндсэн дээр СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж, тэтгэлэг олгох оюутанг шалгаруулна.

3.3. Нэрэмжит тэтгэлгийг жилд нэг удаа, хичээлийн жилийн эхэнд гардуулна.

Дөрөв. Тэтгэлгийн хэмжээ4.1. Нэг хичээлийн жилд 7 хүртэл оюутанд нэрэмжит тэгтгэлэг олгоно.

4.2. Нэг оюутанд олгох нэрэмжит тэтгэлгийн хэмжээг СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн шийдвэрлэж, захирлын тушаалаар баталгаажуулна. /Энэ хэсэгт Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 149 тоот тушаалаар өөрчлөлт оруулсан/

Тав. Бүрдүүлэх материал5.1. Анкет (Маягт 1)

5.2. Сүүлийн 3 улирлын сурлагын дүнгийн баталгаажсан хуудас

5.3 Бүтцийн сургуулийн захирлын тодорхойлолт (дэлгэрэнгүй)

5.4 Амжилтыг гэрчлэх баримт (эх хувь)


235

“СУИС-ийн захирлын нэрэмжит тэтгэлэг олгох журам”-ын хавсралт

Маягт 1

СУИС-ИЙН ЗАХИРЛЫН НЭРЭМЖИТ ТЭТГЭЛЭГТ НЭР ДЭВШИГЧИЙН АНКЕТ

Ургийн овог

Эцэг/эхийн нэр

Нэр

Сургууль

Мэргэжил

Үнэлгээний голч дүн (сүүлийн 3 улирлын дундаж) ___________________

Уралдаан тэмцээнд оролцсон байдал (сүүлийн хичээлийн жилд)

Уралдаан тэмцээний нэр Зэрэглэл, Чансаа Хэзээ Хаана Гаргасан амжилт

Өмнө нь тэтгэлэгт хамрагдсан байдал (сүүлийн хичээлийн жилд)

Тэтгэлгийн нэр Хэзээ Хаана Тэтгэлгийн хэмжээ

Холбоо барих утасны дугаар: 1. 2.

И-мэйл хаяг: _______________________________

Дээрх мэдээллийг үнэн зөв бөглөсөн ( )

(Гарын үсэг)

Зураг(3*4)


236


А/149 дүгээр тушаалын тавдугаар хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬД ОЮУТНЫ ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЛТИЙГ ЗОХИЦУУЛАХ ЖУРАМ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл1.1. Энэхүү журмаар СУИС-ийн ректорат, бүтцийн сургуулиуд, СУИС-тай хамтран ажилладаг

гэрээтэй байгууллагуудад оюутны хөдөлмөр эрхлэх асуудлыг зохицуулна.

1.2. Журмын зорилго нь

1.2.1. СУИС-д оюутны хөдөлмөр эрхлэхийг дэмжих, оюутанд чөлөөт цагаар ажил хийх боломж олгох;

1.2.2. Оюутны орлогыг нэмэгдүүлэх, хөдөлмөрийн харилцааны төлөвшлийг бүрдүүлэх;

1.2.3. Оюутныг идэвхтэй хөдөлмөрлөх, үр дүнтэй суралцах, зорилготой амьдрахад нь дэмжлэг үзүүлэхэд оршино.

1.3. Оюутны эрхлэгч хөдөлмөрт хичээлийн бус, чөлөөт цагаараа оройн 20 цаг хүртэл хугацаанд өдөрт 6-гаас илүүгүй цагаар СУИС-ийн ректорат, бүтцийн сургуулиуд, СУИС-тай хамтран ажилладаг гэрээтэй байгууллагуудад оюутан хийж болох ажил үйлчилгээг багтаана.

Хоёр. Удирдлага, зохион байгуулалт

12.1. СУИС-ийн оюутны хөдөлмөр эрхлэх асуудлыг “Оюутны хөгжил төв” хариуцан дараах байдлаар ажиллана.

12.1.1. СУИС-ийн албан ёсны цахим хуудас, Facebook, Twitter, зарлалын самбар, мэдээллийн цэгээр дамжуулан ажлын байрны захиалгыг нээлттэй зарлах, түүнд зуучлах үйл ажиллагааг зохион байгуулах;

12.1.2. Ажлын байрны захиалгыг бүртгэх;

12.1.3. Ажил хайгч оюутнуудын захиалгыг авах;

12.1.4. Урьдчилан бүртгүүлсэн оюутнуудад мэдээллийг хүргэх;

12.1.5. Ажлын зохион байгуулалт, ажлын байрны хэрэгцээ шаардлагад судалгаа хийх, хяналт тавих;

12.1.6. Оюутны хөдөлмөр эрхлэхтэй холбогдсон үйл ажиллагааны талаарх тайлан мэдээ (бүртгүүлсэн ажил олгогч байгууллагын тоо, хамрагдсан оюутны тоо, цалин хөлсөнд хийсэн санхүүгийн тайлан)-г улирлаар гаргаж СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлд танилцуулах;

12.2. Оюутныг ажиллуулах ажлын байр нь дараах нөхцөлийг хангасан байна.

12.2.1. Ажлын байрны захиалгын нөхцөл, ажил мэргэжилд тавигдах шаардлага нь дэлгэрэнгүй тодорхой байх;

12.2.2. Оюутнаар хөдөлмөрийн гэрээнд зааснаас илүү нэмэлт ажил үүрэг гүйцэтгүүлэхгүй, зардал гаргуулахгүй байх;


237

Гурав. Сонгон шалгаруулалт, цалин урамшуулал13.1. Ажлын байр зарлагдахад сонирхсон оюутнаар анкет бөглүүлнэ.

13.2. Оюутантай холбоотой мэдээлэл (дүнгийн тодорхойлолт, ёс зүйн зөрчил гаргаж байсан эсэх)-ийг авах ба бүтцийн сургуулийн Сургалтын алба, Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газраар хянуулна.

13.3. Сонгон шалгаруулалтыг нээлттэй ил тод, шударга явуулна.

13.4. Ажлын нэг цагийн жишиг үнэлгээг тухайн жилийн эдийн засгийн боломж, ажлын төрөл, нөхцөлөөс шалтгаалан тогтоож, захирлын тушаалаар батална.

13.5. Ажилд зуучлалын үйл ажиллагаа нь үнэ төлбөргүй байна.

Дөрөв. Хөдөлмөр эрхлэгч оюутны эрх, үүрэг

14.1. Хөдөлмөр эрхлэгч оюутан дараах эрхтэй.

14.1.1. Ажлаа амжилттай хийж гүйцэтгэсний дараа ажлын хөлсөө гэрээнд заасны дагуу хугацаанд нь бүрэн авах;

14.1.2. Ажил гүйцэтгэх явцад гэрээнд заасны дагуу ажиллах нөхцөлийг шаардах;

14.1.3. Хариуцан ажиллах техник хэрэгслийг бүрэн бүтэн хүлээн авах;

14.2. Хөдөлмөр эрхлэгч оюутан дараах үүрэгтэй.

14.2.1. СУИС-д суралцагч, хөдөлмөр эрхлэх хүсэлтэй оюутан “Оюутны хөгжил төв”-д мэдээллээ бүртгүүлэх;

14.2.2. Ажил олгогчтой хөдөлмөрийн гэрээ эсвэл ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулах замаар ажил гүйцэтгэх;

14.2.3. Тухайн улирлын багц цагийн төлбөрөө бүрэн төлсөн байх;

14.2.4. Ажил гүйцэтгэхээс өмнө ажлын байранд тавьсан шаардлагыг хангаж буй эсэх, хичээлийн бус цагаар хөдөлмөр эрхэлж буй тухай мэдээллийг үнэн зөв тодорхойлох;

14.2.5. Ажлын байрны тодорхойлолтод заасны дагуу ажлыг чанартай сайн хийж гүйцэтгэх;

14.2.6. Ажлыг өөр этгээдээр орлон гүйцэтгүүлэхгүй байх ба гэрээт хугацаанд зөвхөн өөрөө ажлаа хийх;

14.2.7. Ажлаа бүрэн дуусгаагүй буюу цаашид тухайн ажлыг гүйцэтгэх боломжгүй болбол “Оюутны хөгжил төв”-д урьдчилан мэдэгдэх;

14.2.8. Хариуцан ажиллаж буй техник хэрэгслийн аюулгүй ажиллагаа, бүрэн бүтэн байдлыг хариуцаж, гэрээт хугацаа дуусахад хүлээлгэн өгөх

14.2.9. Гэрээт хугацаа дуусахад ажлын тайлан бичиж, “Оюутны хөгжил төв”-д өгөх;

14.2.10. Ажил үүрэг гүйцэтгэж, хөдөлмөр эрхлэх явцад өөрийн буруутай үйлдлээс гарсан аливаа эрсдэлийг бүрэн хариуцах;


238

Тав. Ажил олгогчийн эрх, үүрэг

15.1. Ажил олгогч дараах эрхтэй:

15.1.1. Хөдөлмөр эрхлэгч оюутнаар СУИС-ийн дүрэм, хөдөлмөрийн дотоод журмыг мөрдөх, хөдөлмөрийн гэрээ, ажлын байрны тодорхойлолтод тусгагдсан үйл ажиллагааг чанартай хийхийг шаардах;

15.1.2. Хөдөлмөр эрхлэгч оюутан нь ажлын байранд тавигдах шаардлагыг бүрэн хангахгүй, эсвэл ажлын байранд хийж гүйцэтгэх ажилбаруудыг чанарын хангалттай түвшинд хийж гүйцэтгэхгүй бол хөдөлмөрийн гэрээг хугацаанаас нь өмнө цуцлах;

15.1.3. Хөдөлмөр эрхлэгч оюутны буруутай үйлдлээс гарсан аливаа хохирлыг бүрэн барагдуулахыг шаардах;

15.2. Ажил олгогч дараах үүрэгтэй:

15.2.1. Хөдөлмөрийн гэрээнд заасан хугацаанд хөдөлмөр эрхлэгч оюутанд хөдөлмөрийн хөлсийг олгох;

15.2.2. Ажлын байрны тодорхойлолтод заагдсан техник хэрэгсэл, нөхцөлөөр хангах;

15.2.3. Оюутныг хөдөлмөр эрхлэхтэй холбоотой, шаардлагатай мэдээллээр хангах;

15.2.4. Хөдөлмөр эрхлэгч оюутны хариуцан ажиллах техник хэрэгслийг хүлээлгэн өгч, гэрээт ажлын хугацаа дуусахад шалгаж хүлээж авах;

---ооОоо---


239

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн А/149 дүгээр тушаалын аравдугаар

авсралт

WWW.SUIS.EDU.MN/ELSELT ВЭБ САЙТЫН ОНЛАЙН БҮРТГЭЛИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТҮР ЖУРАМ

Нэг. Ерөнхий заалт1.1. www.suis.edu.mn/elselt нь Монгол улсын Соёл урлагийн их сургуулийн элсэлтийн онлайн

бүртгэлийн албан ёсны вэб сайт бөгөөд энэхүү журам нь уг вэб сайтаар бүртгүүлэх, үйлчлүүлэхтэй холбоотой үүсэх харилцааг зохицуулахад оршино.

1.2. Энэхүү журмын хэрэгжилтэнд СУИС болон хэрэглэгч /цаашид бүртгүүлэгч гэх/ хамтран хяналт тавина.

Хоёр. Вэбсайт түүний үйл ажиллагаа12.1. Онлайнаар бүртгэл явагдах хугацааг тухайн хичээлийн жилийн элсэлтийн журамд тусгаж,

нийтэд мэдээлнэ.

12.2. Вэбсайт бүртгэлийн хугацаанд 24 цагийн ажиллагаатай байх бөгөөд уг хугацаанд бүртгэлийн үйл ажиллагаа автоматаар хийгдэнэ.

12.3. Вэб сайтын үйл ажиллагааны талаар болон бүртгүүлэх зааврыг вэб оператортой /өдөр бүр 8.00-24.00 цаг/ холбогдон лавлах, вэб сайтын үйл ажиллагааны үндсэн заавраас үзэх боломжтой.

12.4. Боловсролын үнэлгээний төвийн мэдээлэл бүртгүүлэгчийн мэдээлэлтэй зөрсөн тохиолдолд гарах үр дүнг СУИС хариуцахгүй.

12.5. Бүртгэлийн хугацаа дууссанаас хойш 1 өдрийн дотор СУИС-д тэнцсэн оюутны мэдээллийг СУИС-ийн элсэлтийн вэб сайтаар дамжуулан зарлана.

Гурав. Төлбөр тооцоо3.1. Бүртгүүлэгч нь бүртгэлийн хураамжийг СУИС-тай хамтран ажиллах гэрээтэй Голомт банк,

Худалдаа хөгжлийн банк, Төрийн банк болон эдгээр 3 банктай гэрээт банкуудын төлбөрийн картаар төлнө.

3.2. Бүртгэлийн хураамжийн хэмжээг СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

Дөрөв. Бүртгэлийн баримтжуулалт14.1. Бүртгүүлэгч нь элсэхийг хүссэн хэдэн ч хөтөлбөрөөр бүртгүүлэх боломжтой бөгөөд өөрийн

сонирхож буй хөтөлбөрүүдийг сонгон, бүртгэлийн хураамжийн шилжүүлгийг хийсний дараа бүртгэлийн хуудсаа хэвлэж авснаар бүртгэл баталгаажна.

14.2. Бүртгэлийн хуудсаа хэвлэж аваагүй, бүртгэл нь баталгаажаагүй тохиолдолд системд дахин бүртгүүлэх боломжгүй.

14.3. Элсэх хөтөлбөрөө сонгож бүртгэлийн хураамжаа төлсөн, бүртгэлийн хуудсаа хэвлэн авч баталгаажуулсны дараа хөтөлбөрөө солих боломжгүй.

Тав. Бүртгэлийн хураамжийг буцаан олгох15.1. Бүртгүүлэгч нь бүртгүүлэх явцдаа төлбөрийн хураамжийг төлбөрийн картнаасаа 1-ээс олон

удаа татуулсан тохиолдолд илүү татсан төлбөрийг буцаан олгох бөгөөд бүртгүүлэгч, эсвэл төлбөрийн карт эзэмшигч нь Элсэлтийн төв комисст энэ тухай өргөдөл гаргана. Элсэлтийн төв комисс өргөдлийн дагуу санхүүгийн баримтыг шалгуулж, хэрэв 1-ээс олон удаа татагдсан нь батлагдвал илүү хураамжийг бүртгэлийн хугацаа дууссанаас хойш ажлын 3 хоногт багтаан буцаан олгоно.

15.2. Бүртгэл баталгаажсаны дараа бүртгэлийг цуцлах, бүртгэлийн хураамжийг буцаан олгох боломжгүй.

---ооОоо---


240


А/154 дүгээр тушаалын тавдугаар хавсралт

СУИС-ИЙН СУРГАЛТ, СУДАЛГАА ШИНЖИЛГЭЭНИЙ АЖИЛД МӨРДӨХНОМЗҮЙ, ЭШ ТАТСАН МАТЕРИАЛЫГ БИЧИЖ, ТЭМДЭГЛЭХ ЗААВАР

Эшилсэн материалын ном зүйн жагсаалтыг бичихдээ дараах стандартыг баримтална. Үүнд:

- MNS 5271: 2012. Номзүйн бичилт. Ерөнхий шаардлага.

- MNS 5638:2012. Аудио, видео материалын номзүйн бичилт.

- MNS 5639: 2012. Нотны хэвлэлийн номзүйн бичилт.

- Номын сан, мэдээллийн байгууллагад мөрдөх Үндэсний стандартын эмхтгэл: Албан хэвлэл.- УБ.: СХГ., 2013.- 278х.

Номзүйн бичилтийн жишээНом:

1. Амгалан М. Баруун Монголчуудын эдийн соёлын дурсгалт зүйлс / Хян. Ж.Энэбиш.- УБ.: Монсудар, 2000.- 210х.

2. Сосор О. XIX зууны урлаг / Хян. Б.Мөнхцэцэг.- УБ.: Адмон, 2010.- 290х.

3. БНМАУ-ын угсаатны зүй: 3 боть / Ред. С.Бадамхатан.- УБ.: УХГ., 1987. I боть: Халхын угсаатны зүй XIX-XX зууны зааг үе.- 431х.

4. Өлзийбаатар Д., Цацралт С. Хүрээ гоёл: Каталоги / Хян. З.Батнасан.- УБ.: Сэлэнгэ пресс, 2013.- 240х.

5. Ариунболд Г. ба бус. Монголын эртний улсуудын цэрэг / Г.Ариунболд, Ж.Базарсүрэн, Т.Эрдэнэхишиг.- УБ.: Соёмбо принтинг, 2011.- 159х. (Хэрэв уг судалгаа шинжилгээний ажлын номзүйд шаардлагатай гэж үзвэл стандарт ёсоор 3,4 зохиогчийн нэрийг урд нь оруулж болно. Мөн эрдэм шинжилгээний ажлын эшлэл, зүүлтийн номзүйн бичилтийн хэсэг хооронд байх зураасыг тавихгүй байж бас болно. Энэ тухай эшлэлийн хэсэгт дэлгэрэнгүй бичиж өгнө).

6. Андреева А.Ю., Богомолов Г.И. История костюма.- СПб., 2001.- 120с.

7. Археология этнография и антропология Монголии: Совместная Советско-Монгольская комплексная историко- культурная экспедиция.- Новосибирск, 1987.- 157с.

8. Военное дело древних племен Сибири и Центральной Азии / Ред. Ю.С.Худяков.- Новосибирск, 1981.

9. Горелик М.В. Армии монголо-татар X-XIV веков. Воинское искусство, снаряжение, оружие.- М.: Восточный горизонт, 2002.- 84с.

10. Гумилев Л.Н. Этногенез, дэлхийн био орчин / Орч. Ж.Роозон.- УБ., 2007.- 388х.

Диссертац:1. Дунгаамаа Б. Монгол дээлийн зохион бүтээлтийн судалгаа, боловсруулалт: Техникийн ухааны

докторын (Ph.D) зэрэг горилсон диссертац / Э/ш удирд. Ч.Алтанцэцэг.- Хамгаалсан 2005.02.21.- УБ., 2005.- 138х.

2. Ерөөл-Эрдэнэ Ч. Хүннүгийн язгууртны оршуулгын дурсгалын судалгаа: Түүхийн ухааны доктор (Ph.D)-ын зэрэг горилсон бүтээл.- УБ., 2010.- 162х.


241

Өгүүлэл:Өгүүлэлд номзүйн бичилтийг хийхдээ задлаг номзүйн бичилт хийнэ.

1. Алтанцэцэг Ч. Монгол үндэсний хувцас загварын түүхэн хувьсал: Солонгос, Монгол, Орос гурван улсын соёлын форумын материал // ”Соёлын мод”: Олон улсын э/ш-ний хурлын илтгэл.- 2010.- 41-45-р тал.

2. Баяр Д. Монгол хувцас ба евразийн соёл // Fashion its Past, Present, Future: Олон улсын хувцас судлалын э/ш-ний бага хурлын эмхтгэл.- УБ., 2010.- Х. 14-22.

3. Болдбаатар Ч., Цэцэгжаргал Т. Монгол бий биелэгийн дохио зангын зарим тайлал // Монгол судлал. МУИС, МХСС-ийн э/ш-ний бичиг: Б.35 (367).- УБ., 2012.- 111-124-р тал.

4. Дулам С. Монгол бүжгийн дохио зангааны бэлгэдэл // Монголын соёл урлаг судлал.- УБ.,2010.- № 11.-149-161 –р тал.

5. Дунгаамаа Б., Алтанц‎‎эцэг Ч. Монгол дээлний хийц, загварын уламжлал, шинэчлэл // “Инновацийн удирдлага хэрэгжилтийн механизм”: Э/ш-ний хурлын эмхтгэл.- УБ., 2004.- 56-60-р тал.

6. Мөнхцэцэг Б. Дугуй Цахирын хадны оршуулгын хувцасны зүйлсийн харьцуулсан судалгаанаас // Соёл, урлагийн сургуулиудын э/ш-ний нэгдсэн хурлын илтгэлүүд.- УБ., 2010.- Х.23-34.

7. Хэрлэн Л. Ятга хөгжим Монголчуудын хөгжмийн соёлд холбогдох нь // Урлаг судлалын салбар байгуулагдсаны 10 жилийн ойн эрдэм шинжилгээний бичиг.- УБ., 2002.- №1.- 60-63-р тал.

8. Цэвээндорж Д., Амартүвшин Ч. Хүрэл ба төмрийн түрүү үеийн судалгаа // Монгол Улсын Шинжлэх ухаан: 108 боть.- Б.32: Монголын археологийн шинжлэх ухаан / Ред. Д.Цэвээндорж, У.Эрдэнэбат.- УБ., 2007.- Х.31-46.

9. Эрдэнэцог Ц. Богтого малгайн үүсэл, хөгжлийн асуудалд // Дүрслэх урлаг судлал: Э/ш-ний бичиг, уран бүтээл.- УБ., 2009.- Х.5-10.- (МУБИС, ДУТС)

Нот:1. Мөрдорж Л. Мөнгөн хүрхрээн чимээ / Ред. Г.Актив.- УБ.: УХГ., 1970.- 80х.: Нот.

2. Цэнхэр Увсын уянга / Эмхт. Г.Довжил, Д.Мяасүрэн; Ред. М.Гүрсэд.-УБ., 1966.- 163х.: Нот.

3. Монголын хөгжим судлал: 2 цувр.- Цувр. 1. / Эмхт. Н.Жанцанноров.- УБ.- 190х.: Нот.

Уран зураг:1. Курбе Г. Хулд загас. 1872. Урлагийн музей. Цюрих.

2. Рунаур О. Дэвүүртэй бүсгүй. 1884. Эрмитаж. Санкт-Петербург.

3. Амгалан Д. Өвлийн үдэш. Монголын уран зургийн галарей

4. Доржготов О. Элч. 2005, 56Ч86 cм. Торго, торгоны будаг.

Аудио, видео материал:1. Базаргүр Д. ба бус.1000 жилийн суут их хаан Чингис: Чингис хааны түүхэн газар зүйн атлас

дээр суурилсан мультимедиа CD бүтээл / Д.Базаргүр, Д.Энхбаяр, Л.Дуурсах; Хөгжмийн зохиолч Н.Жанцанноров.- УБ.: Спикер групп, [2005].-Windows орчинд.

2. Чайковский П.И. Симфонии. Грп.1. Симфонии №1: Зимные грезы: соль мин.: Соч.13 / Исполн. Гос.акад. симф. Оркестер СССР. дирижер Е.Светланов.-М.: Мелодия, Б.г. (М.:ВСГ).- 1грп.(37 мин): 33 об/мин, стерео; С-01543-4.

3. Московский Кремль [Электронный ресурс]: трехмер. путеводитель. М.: Новый Диск, 2007. 1 электрон. опт диск (CD-ROM).


242

Электрон эх сурвалжаас авсан мэдээлэл: Интернет :

Электрон хаягийг заахдаа «URL» (Uniform Resource Locator – унифицированный указатель ресурса) гэсэн тэмдэглээ хийнэ. Жишээ нь:

1. URL: http://www.iitk.ac.in/doaa/thesisguide.pdf

2. URL: http://lib.vvsu.ru/books

3. Статистические показатели российского книгоиздания в 2006 г.: Цифры и рейтинги. URL: http//bookhamber.ru/stat_2006/htm

4. Русское православие: [сайт]. URL: http://www. ortho-rus.ru

Латин болон бусад үсгээр бичигдсэн бүтээлүүдийг бичихдээ тухайн бүтээл хэвлэгдсэн улсын стандартыг баримтална. Жишээ нь:

1. Vishnyatsky, Leonid B. (1999). The Paleolithic of Central Asia. Journal of World Prehistory 13(1): 69-122.

2. Mayhew, Bradley (2001). Mongolia. Third edition. Hawthorn, Australia: Lonely Planet Publications.

3. Beazley, C. Raymond, editor (1903). The Texts and Versions of John de Plano Carpini and William de Rubruquis. London: The Hakluyt Society.

4. Goldstein, Melvyn G. and Cynthia Beall (1994). The Changing World of Mongolia’s Nomads. Berkeley: University of California Press.

5. Berger, Patricia and Terese Tse Bartholomew (1995). Mongolia: The Legacy of Chinggis Khan. San Francisco: Asian Art Museum.

6. Jacobson, Esther and James E. Meacham (1998). When Stones Speak: Mapping and Mongolian Surface Archaeology. Geo Info Systems 8(2): 15-22.

7. Altantsetseg Ch., Dungaamaa.B. Study and development of pattern construction for the Mongolian deel. Proceeding of ‘Fashion Spirit’ Conference, Helwan University, Cairo, Egypt. December 23, 2007.

Бүтээлээс эшлэхЭшлэлийг дараах байдлаар хийнэ.Үүнд:

Эш татсан бичвэр бүрийн ард дөрвөлжин хаалт [ ]-нд дугаарыг тавьж, өгүүлэл (диссертацын)- ийн эцэст эш татсан эх сурвалжийг дугаарын дэс дарааллаар байрлуулах арга (жишээ нь: [15]).

− зохиолын дотор, тухайлбал, [5.1950.25] гэж тэмдэглэх арга. Энэ нь хойно байгаа номзүйн 5-рт байгаа 1950 оны баримтын 25-р тал гэдгийг илэрхийлж буй

− бүтээлийн дотроос холбогдох хэсэгт “Insert Footnote” хийж, тухайн хуудасны дор (хөлийн бичилт) шууд тэмдэглэл (footnote) хийх арга. Жишээ нь :

бичвэр дотор: “... тухай В.И Кутепов3 өөрийн бүтээлд тодорхой тусгасан байна...”

Хуудасны дор хөлийн бичилтэд:

³ Кутепов В.И., Виноградова А.Г. Искусство Средних веков. Ростов н/Д. 2006. С. 144-251

Дэлгэрэнгүй бичвэл:

³ Кутепов В.И., Виноградова А.Г. Искусство Средних веков / под общ. ред.В.И.Романова.- . Ростов н/Д, 2006.- С. 144-251

Хэрэв уг материал хэд хэдэн баримтад нийтлэгдсэн бол хөлийн бичилтэд дараах байдлаар тэмдэглэнэ. Жишээлбэл: Сономцэрэн Л. Хүннү нарын урлаг // Монголын эртний түүх-соёлын зарим асуудал.- ШУА-ийн хэвлэл.- УБ., 1972; Монголын эртний соёл урлаг.- УБ., 1989; Монголын эдийн соёл, ардын урлагийн зүйлчилсэн тайлбар толь.- УБ., 1992.

Хоёр зохиогчтой бүтээлийг дараах байдлаар. Жишээлбэл: Ерөөл-Эрдэнэ Ч., Рэгзэн Г. Зэвсгийн түүхэнд холбогдох шинэ олдворууд // SA, Tom XIX, Fasc. 4.- УБ., 1999.- Х.26 – 35.


243

Болдбаатар Ч., Цэцэгжаргал Т. Монгол бий биелгийн дохио зангын зарим тайлал // Монгол судлал МУИС, МХСС- ийн ЭШ бичиг, Боть, XXXV (367).- УБ., 2012.- Х.112.

Гурав болон түүнээс дээш зохиогчтой бүтээлийг хөлийн бичилтэнд:

Цэвээндорж Д., Молодин В.И., Парцингер Г ба бус. Монгол Алтайн мөнх цэвдгийн булшны судалгаа // Археологийн судлал.- Т (IV) XXIV.- Fasc. 1-25.- УБ., 2007.- X.168. гэж бичиж болно.

Нэг ижил утгатай эшлэлийг олон эх сурвалжаас авсан бол хөлийн бичилтэд дараах байдлаар бичиж болно.

Гумилев Л. Хүн гүрэн / Орч. Б.Даш-Ёндон.- УБ., 2000.- 26-27; Доржсүрэн Ц. Умард Хүннү.- УБ., 1961.- X.96, 105; Сэр-Оджав Н. Монголын эртний түүх.- УБ., 1977.- X.29; Сүхбаатар Г. Монголын эртний түүх судлал.- УБ., 2000.- X.21, 156-162; Ганбаатар Я. Хүннүгийн түүх, соёл.- УБ., 2008.- X.61; Чулуунжав Д. Хүн, Хүннү улс, Монгол угсаатны гарал, түүхийн философи.- УБ., 2008.- X.107, 123; Хавх Н. Монголын нийгмийн гүн ухаан.- УБ. ,2000.- X.137-141, 164.

Хэвлэгдээгүй материалыг зайлшгүй эш татах хэрэгтэй бол ашигласан материалын жагсаалтад оруулалгүйгээр хаалтанд буюу тайлбар (footnote) хэлбэрээр оруулна. Хэвлэгдэхээр зөвшөөрөгдсөн (accepted for publication) өгүүллийг сэтгүүлийн нэртэйгээр “Хэвлэлд” (“In press”) гэж бичээд ашигласан материалын жагсаалтад оруулна. Ашигласан материалын жагсаалтад байгаа өгүүлэл, материалууд текстийн хаа нэгтээ заавал эшлэгдсэн байх ёстой ба бичвэрт эшлэгдсэн бүх материал ашигласан ном зохиолын жагсаалт буюу номзүйд заавал тусгагдсан байна.

Ашигласан материалыг нэр- оноор (Name and Year System) эшилсэн байж болно. Жишээлбэл, Нелсон, Винтер (1998) эсвэл Нелсон, Винтер (1998, x. 12) эсвэл Нелсон, Винтер (1982), x. 12. Гурваас дээш зохиогчтой бол зохиогчийн нэрсээс уг судалгаанд хамааралтайг сонгон эхний зохиогчдод оруулж, бусад зохиогчдыг “ба бус.” гэж хураангуйлж болно. Нэг зохиогчийн нэг онд гарсан хэд хэдэн бүтээлийг эш татах тохиолдолд тэдгээрийг а, б, в, ... гэх мэтчилэн бичнэ. Жишээлбэл, Нелсон, Винтер (1982a, x. 12). Ашигласан хэвлэлийн жагсаалтанд мөн адил тэмдэглэж өгнө.

Ер нь анхдагч бүтээлээс эшлэл хийх ёстой. Хэрэв энэ бүтээл олдохгүй тохиолдолд түүнийг эш татсан хоёр дахь бүтээлээс авч болно. Энэ тохиолдолд ашигласан материалын жагсаалтад анхдагч бүтээлийг эхлэн бичээд ...-ны эш татсанаас гээд хоёр дахь бүтээлийг бичнэ.

Сэтгүүлийн нэрийг World List of Scientific Periodicals, 4th Edition, Butterworths, London-, 1964-1965 заасны дагуу товчлох ба мэдэхгүй тохиолдолд бүтэн нэрийг бичнэ.

Хурлын илтгэлийн хураангуйд хэвлэгдсэн материалыг нэг сэдэвт бүтээлийн адил эш татах ба хуудасны тоог оруулна.

Задлаг номзүйн бичлэг

Задлаг НБ- баримтын бүрдүүлэгч хэсгийн НБ. Хоёр хэсгээс бүрдэнэ. Эхний хэсэгт толгой гарчиг, гарчиг, гарчигт хамааралтай мэдээ (бие даан томьёологдсон байж болно, энэ тохиолдолд дөрвөлжин хаалтанд хавсаргана), оролцогчдын тухай мэдээний бүрэлдэхүүн хэсгийн тухай мэдээллүүд хамрагдана. Задлаг НБ-ийн хоёр дахь хэсэгт бүрэлдэхүүн хэсэгт хавсаргасан баримтын тухай мэдээллүүд орж, эхний мэдээний өмнө хоёр ташуу зураас (//) тавина. Харин тайлбарын өмнө цэг ба зураас (.-) тавина.

Судлаачийн томьёолсон мэдээнүүд гарчгийн ([Тэргүүлэх]) төрлийг тодотгон дэлгэрүүлж, тодорхой болгодог. Жишээ нь, <Хичээлийн үр дүнг нэмэгдүүлье> гэсэн гарчигт нэмэлт болгон [дунд сургуульд], <Нэрт эрдэмтэн> гэсэн гарчигт нэмэлт болгон [Д.И.Менделеев] г.м.

Задлаг номзүйн бичилтийн загвар

Баримтын бүрэлдэхүүн хэсгийн тухай мэдээ // Бүрэлдэхүүн хэсэгт хавсаргасан баримтын тухай мэдээ.-Тайлбар.

Жишээ: Монголын бичгийн соёлын хөгжил // Монголын соёл судлалын асуудлууд / Ред. зөвл. Б.Сумъяа, Л.Батчулуун, С.Цэрэндорж ба бус.- УБ., 2006.- Х.90-113.

Оруэлл Дж. 1984: Роман / Англи хэлнээс орч. В.Голышева // Новый мир.- 1989.- №2.- Х.132-172; №3.- Х.140-189; №4.- Х.92-128.

Үндэсний баялагт ном хандивлах тухай: Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2005 оны 05 дугаар сарын


244

30-ны өдрийн 124 дүгээр зарлиг // Номын сангийн үйл ажиллагаанд баримтлах эрхзүйн баримт: Хууль, тогтоол, шийдвэрийн эмхтгэл-3 / Эмхт. Б.Энхжаргал, Г.Гүнжинлхам.- УБ., 2011.- Х.298.

Энхтунгалаг Д. Нэг бүрчилсэн бүртгэл // Номын сангийн анхан шатны бүртгэл хөтлөх аргачлал.- УБ., 2006.- Х.45-47; Номын сангийн фонд зохион байгуулалт.- УБ., 2010.- Х.80-82; Номын санч.- 2005.- №1.- Х.11-15.

Эрхий мэргэн: Монгол ардын үлгэр // Монгол ардын домог үлгэр / Эмхт. Д.Цэрэнсодном; Ред. Х.Сампилдэндэв, Ц.Шүгэр.- УБ.: УХГ., 1989.- Х.47-49.

Сукиасян Э.Р. Термины индексирования в составе библиографической записи Российского центра корпоративной каталогизации // Библиотеки и ассоциации в меняющемся мире: Новые технологии и новые формы сотрудничества: Материалы конф. / 4-я Междунар. конф. <Крым 97>, Судак, Авт. Респ. Крым, Украина, 7-15 июня 1997.- М., 1997.- Т.2.- С. 624-626.

Номзүйн эшлэл. Мэдээг тусгах ерөнхий дүрэм, онцлогууд Номзүйн эшлэл- түүний ижилсүүлэлт ба эрэл хайлтад шаардлагатай эш татсан, дурдсан эсвэл

судлагдсан баримтын тухай номзүйн мэдээний цогц. Эрдэм шинжилгээний ажлын ёс зүйн зарчимд номзүйн эшлэлүүд нь ердийн лавлахаас олдохооргүй бодит мэдээ, статистик өгөгдөл, он сар өдөр зэргийг баримтжуулсан байхыг шаарддаг. Эш татах, бодит ба статистик өгөгдлийг бичвэрт оруулахдаа тодорхой хуудсуудыг зааж, жагсаалт дахь эх сурвалжийн дугаарт хуудасны тухай: [351. Х. 18-19] нэмэлт мэдээг зүүж өгч болно.

Номзүйн эшлэл НЗБ-ийн бүх үндсэн мэдээг хамрах ба нэмэлт мэдээнүүдээр баяжуулж болно.

Номзүйн эшлэлүүд бичвэрийн дотор, мөр доор болон бичвэрээс гадна байж болно. Баримтын номзүйн эшлэлийн хүрээнд иж бүрэн мэдээнүүд нэг удаа тусгагдаж, цаашдаа уг баримтад товч бичлэгийг хийж болно. Жишээ нь, <Хүрэлбаатар Л. Монгол орчуулгын товчоон> (энд хэвлэгдсэн оныг нэмж болно). Эшлэл нэг баримт дээр олон удаа давтагдах бол (хэрэв жишээ нь, уг ном зохиогчоор судлагдаж байвал) бичвэрт шууд өгч болно. Хэрэв номзүйн мэдээнд уг хэвлэл эхлээд өгөгдсөн бол дахин дахин хэвлэлийн тухай мэдээг давталгүйгээр бичвэрт шууд оруулж, эш татсан хуудасны дугаарыг хаалтанд зааж өгнө.

Номзүйн эшлэл дэх НЗБ дараах онцлогтой: 1. толгой гарчиг хэдэн ч зохиогчтой байж болно; 2. байгууллагын нэрийг агуулсан толгой гарчиг зөвхөн НЗБ-д олонтаа тусгагдаж, гарчгаар эхэлсэн албан баримтад хэрэглэгдэнэ; 3. НЗБ-ийн хэсэг хооронд байх зураасыг тавихгүй байж болно; 4. товчлолын жагсаалтыг хавсаргасан тохиолдолд НЗБ-тэд нэмэлт товчлол хэрэглэж болно; 5. эмхтгэгч НЗБ-ийн бүрэлдэхүүнийг чөлөөтэй дэлгэрүүлэх эсвэл нэмэлт мэдээнүүдээс хасч болно. Гэхдээ гаргасан шийдвэр НЗБ-ийн дэс дарааллаар орох ёстой.


245

Ашигласан материал:1. Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2007 оны 187 дугаар тушаалын нэгдүгээр хавсралт

“Магистр, докторын сургалт эрхлэхэд баримтлах журам”

2. МУИС-ийн журам (URL: http://graduate.num.edu.mn/index.php?option=com_content&view=

3. article&id= 84%3A2010-05-28-07-35-23&catid=39&Itemid=82&lang=mn )

4. Номзүйн бичилт. Ерөнхий шаардлага, стандарт: MNS 5271: 2012.- УБ.: СХГ.- 41х.

5. Номын сан, мэдээллийн байгууллагад мөрдөх Үндэсний стандартын эмхтгэл: Албан хэвлэл.- УБ.: СХГ., 2013.- 278х.

6. Правила оформления библиографических ссылок: ГОСТ Р 7.0.5- 2008.


8. Master’s Thesis and Doctoral Dissertation Format Requirements

9. (URL: http://www.graduateschool.uwm.edu/forms-and-downloads/students/thesis-and-dissertation-formatting.pdf)

Боловсруулсан: доктор (Ph.D), проф. Ч.Алтанцэцэг

доктор (Ph.D). Б.Мөнхцэцэг

Хянасан: докторант, номзүйч Д.Энхтунгалаг

Улаанбаатар, 2014


246

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийнА/149

дүгээр тушаалын долдугаар хавсралт

СУИС-ИЙН ОЮУТНЫ ДОТУУР БАЙРНЫ ЖУРАМНэг . Нийтлэг үндэслэл

1.1. Энэхүү журмын зорилго нь СУИС-ийн оюутны дотуур байр /цаашид байр гэх/-нд оршин суулгахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

1.2. СУИС, түүнийг төлөөлөн Санхүү, эдийн засгийн газар (СЭЗГ) нь оршин суугчдын хэвийн амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэн, ерөнхий удирдлагаар хангаж, өдөр тутмын үйл ажиллагааг байрны эрхлэгч зохион байгуулна. Оршин суугчдын төлөвшил, соёл, хүмүүжлийн ажлыг Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газрын Оюутны хөгжил төв хариуцан зохион байгуулна.

1.3. Байрны төлбөрийн хэмжээг СУИС-ийн Удирдах зөвлөлийн хурлаар жил бүр батална.

1.4. Байранд оршин суугчидтай үүсэх харилцааг энэхүү журмын хавсралт гэрээгээр нарийвчлан зохицуулна.

1.5. Хөдөө орон нутгаас, эсвэл гадаад улс орноос СУИС-д элссэн оюутан, магистрант, “Бадмаараг” ахлах сургуулийн сурагч байранд оршин суух хүсэлт гаргах эрхтэй. Хүсэлт гаргагч нь өмнө нь ёс зүйн дүрэм, энэхүү журмыг зөрчиж байгаагүй, сахилгын шийтгэлгүй байвал зохино.

1.6. Байранд дараах суралцагчдыг эхний ээлжинд хамруулна. Үүнд:

1.6.1. Бүтэн өнчин суралцагч (нотлох баримттай байх);

1.6.2. Хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагч;

1.6.3. “Бадмаараг” ахлах сургуулийн сурагч;

1.6.4. Шинээр элссэн оюутан;

Хоёр. Оюутныг бүртгэх, байрлуулах12.1. Оюутны байранд оршин суух оюутныг дараах дарааллын дагуу бүртгэнэ. Үүнд:

12.1.1. Байрны эрхлэгч байранд оршин суух оюутны тоог жил бүр шинэчлэн гаргаж, бүртгэх хугацааны товын хамт 8 дугаар сарын 20-ны дотор Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газарт ирүүлнэ.

12.1.2. Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар нь бүтцийн сургуульд элсэгч, суралцагч оюутнуудын тоонд харьцуулж, байранд оршин суух оюутны тоог бүтцийн сургууль бүрт хуваарилна.

12.1.3. Энэхүү журмын 1.5-д заасан шалгуурыг хангасан, байранд оршин суух хүсэлт гаргасан оюутныг бүтцийн сургуулийн Сургалтын алба бүртгэж, нэрсийг байрны эрхлэгчид 9 дүгээр сарын 5-ны дотор албан бичгээр хүргүүлнэ. Ингэхдээ бүтцийн сургууль бүрт хуваарилсан байранд оршин суух оюутны тоог хатуу баримтална.

12.1.4. Байранд оршин суулгахаар бүтцийн сургуулиас тодорхойлсон суралцагчийг эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулж, “эрүүл” гэсэн дүгнэлт гарсан тохиолдолд байрны төлбөрийг харилцах дансанд тушаахыг зөвшөөрнө.

12.2. Байранд оршин суухаар бүртгүүлсэн суралцагч дараах баримтыг бүрдүүлэн байрны эрхлэгчид өгч, гэрээ байгуулна. Үүнд:

12.2.1. Иргэний үнэмлэх, түүнтэй адилтгах баримт бичгийн хуулбар;

12.2.2. Байрны төлбөр төлсөн баримт;

12.2.3. Эрүүл мэндийн үзлэгийн хуудас;

12.2.4. Байранд суухыг хүссэн өргөдөл;

12.3. Байрны эрхлэгч нь суралцагч нэг бүртэй “Оюутны байранд суугчидтай хийх гэрээ”-г байгуулж, энэхүү журмыг танилцуулах ба байрны ашиглалтын болон аюулгүй байдлын зааварчилга өгч


247

баримтжуулна.

12.4. Суралцагчийн хуваарьт өрөөний тавилга, эд хогшлыг бүртгэлийн картаар хүлээлгэн өгч, түлхүүрийг олгоно.

12.5. Бүртгэх, байрлуулах явцад Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар, Санхүү, эдийн засгийн газар чиг үүргийн дагуу хяналт тавина.

Гурав. Байрны өдөр тутмын үйл ажиллагаа13.1. Байрны өдөр тутмын үйл ажиллагааг байрны эрхлэгч хариуцаж, байнгын хяналт тавихаас

гадна “Оюутны дотуур байрны зөвлөл” /цаашид байрны зөвлөл гэх/-ийг ажиллуулна.

13.2. Байрны зөвлөл нь байранд оршин суугчдын дундаас сонгогдсон 1 дарга, 2 гишүүний бүрэлдэхүүнтэй байна. Байрны зөвлөл нь холбогдох хууль, тогтоомж, энэхүү журмын хэрэгжилтийг хангуулах ажлыг зохион байгуулж, хяналт тавина.

13.3. Байрны зөвлөл нь соёл, хүмүүжил, урлаг, спортын арга хэмжээний батлагдсан төлөвлөгөө, төсвийн дагуу ажлаа зохион байгуулна. Уг ажлын явц, гүйцэтгэлд Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар, Санхүү, эдийн засгийн газар, байрны эрхлэгч, СУИС-ийн Оюутны холбооны хяналтын зөвлөл хяналт тавина.

13.4. Энэхүү журам болон “СУИС-ийн суралцагчийн ёс зүйн дүрэм”-ийн хэм хэмжээг зөрчсөн суралцагчийн асуудлыг байрны зөвлөл, эрхлэгч нар хэлэлцэж эхний удаад сануулах, цаашид байранд оршин суух гэрээг цуцлах хүртэл арга хэмжээ авна.

13.5. Байрны эрхлэгч нь байрны зөвлөлийн ажил, үүргийн биелэлтэд үнэлгээ өгч, зөвлөлийн гишүүдэд байрны төлбөрийн хөнгөлөлт үзүүлэх асуудлаар СУИС-ийн захиргаанд хүсэлт гаргаж болно.

13.6. Байранд зохион байгуулагдаж буй соёл, хүмүүжил, урлаг, спортын аливаа үйл ажиллагаанд байранд оршин суугчид идэвхтэй оролцох үүрэгтэй.

13.7. Орон нутгаас ирсэн эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигчийг байрны эрхлэгчийн зөвшөөрлөөр зөвхөн өдрийн цагаар байранд нэвтрүүлнэ. Харин хонохоор бол байрны эрхлэгчийн зөвшөөрлөөр, төлбөртэйгээр хонуулж болно. Төлбөрийн хэмжээг СУИС-ийн захирлын тушаалаар жил бүр батална.

13.8. Байранд дараах үйлдэл хийхийг хориглоно. Үүнд:

13.8.1. Оршин суугч 23.00 цагаас хойш байранд орох, байрнаас гарах;

13.8.2. Байрны жижүүрийн шаардлагыг биелүүлэхээс татгалзах, хэл амаар доромжлох;

13.8.3. Согтуурч, мансуурах зүйл хэрэглэх, хэрэглэсэн үедээ байранд нэвтрэх, утаат тамхи татах, нийгмийн хэв журам зөрчих, хуулиар хориглосон бусад үйлдэл, эс үйлдэл хийх;

13.8.4. Гадны хүн зүй бусаар оруулах, орогнуулах;

13.8.5. Өрөөний зохион байгуулалтыг өөрчлөх, худалдаа үйлчилгээ явуулах, арилжааны зориулалттай эд зүйл, тэсэрч дэлбэрэх болон химийн хортой бодис оруулах, хадгалах, амьтан тэжээх;

13.8.6. Байрны эд хогшлыг эрхлэгчийн зөвшөөрөлгүй гадагш гаргах, гаднаас оруулах, хоорондоо солилцох;

13.8.7. Бусдыг өөрийнхөө оронд суулгах, өөр хоорондоо өрөө солих, байранд нэвтрэх үнэмлэхийг бусдад шилжүүлэх;

13.8.8. Нийтийн бие засах газрын суултуур, угаагуурт бүхэл хог, хаягдал, хоолны үлдэгдэл хийх;

13.8.9. 23.00 цагаас хойш хөгжим, телевизор, радио чангаар тавих зэргээр бусдын амгалан тайван байдлыг алдагдуулах;


248

Дөрөв. Суугчидтай хийх гэрээ дуусгавар болох, сунгах, цуцлах14.1. Гэрээнд заасан хугацаа дууссанаар байранд оршин суух гэрээ дуусгавар болно.

14.2. Гэрээг дараах тохиолдолд хугацаанаас нь өмнө цуцална. Үүнд:

14.2.1. СУИС, бүтцийн сургуулийн захирлын тушаалаар сургуулиас хасагдсан, тодорхой хугацаагаар чөлөө авсан;

14.2.2. Энэхүү журмын 3.8. дахь заалтыг зөрчсөн;

14.3. Гэрээ дуусгавар болсон болон цуцлагдсан өдрөөр тухайн оршин суугчийн байранд оршин суух эрхийн хугацаа дуусгавар болж, санхүүгийн төлбөр, тооцоог хийнэ.

14.4. Оршин суух хугацаа нь дуусгавар болсон суралцагч нь тавилга, эд хогшлоо бүртгэлийн картын дагуу байрны эрхлэгчид хүлээлгэн өгөх бөгөөд үрэгдүүлсэн, гэмтсэний улмаас цаашид ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон эд хогшлыг төлж, хохирлыг барагдуулна.

14.5. Энэ журмын 4.2.2. дахь заалтын дагуу гэрээ нь цуцлагдсан, эсвэл хичээлийн жилийн хаврын улирлын 5 дахь долоо хоногоос хойш байрнаас гарах тохиолдолд байрны төлбөрийг эргүүлэн олгохгүй.

Тав. Санал, хүсэлт, гомдол хүлээн авах, шийдвэрлэх

15.1. Оршин суугчаас байрны өдөр тутмын ажил, үйлчилгээ, ажилтан, ажилчид, оршин суугчдын ёс зүйн талаар гаргасан санал, хүсэлт, гомдлыг байрны эрхлэгч хүлээн авч шийдвэрлэнэ.

15.2. Байрны эрхлэгч шийдвэрлэх боломжгүй болон тодорхой ажилтантай холбогдсон ажил, үйлчилгээний чанар, хүртээмжийн талаарх санал, хүсэлт, гомдлыг СУИС-ийн захиргааны холбогдох нэгж, албан тушаалтан шийдвэрлэнэ.

15.3. Оршин суугчдын дунд зохион байгуулагддаг соёл, хүмүүжил, урлаг, спортын арга хэмжээний талаарх санал, хүсэлт, гомдлыг Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар, СУИС-ийн Оюутны холбоо хүлээн авч шийдвэрлэнэ.

15.4. Санал, хүсэлт, гомдлыг хүлээн авсан албан тушаалтан уг асуудлыг ажлын 5-7 хоногийн дотор хянан судалж, хариуг өгнө.

---ооОоо---


249

“СУИС-ийн оюутны дотуур байрны журам”-ын хавсралт

ОЮУТНЫ БАЙРАНД СУУГЧИДТАЙ ХИЙХ ГЭРЭЭ______ оны _____сарын_____ өдөр Улаанбаатар хот

Энэхүү гэрээг нэг талаас СУИС-ийг төлөөлж оюутны дотуур байрны эрхлэгч ___________, нөгөө талаас СУИС-ийн оюутны дотуур байранд оршин суугч _________________ сургуульд ______________ хөтөлбөрөөр суралцагч __________ овогтой __________ (РД_____________) нар /цаашид “талууд” гэх/ харилцан тохирч байгуулав.

Нэг. Нийтлэг заалт1.1. Энэхүү гэрээ нь Монгол Улсад мөрдөгдөж буй хууль, тогтоомж, СУИС-ийн дүрэм, журамд

тулгуурлан хоёр талын хооронд үүсэх харилцааг зохицуулна.

1.2. Сургуулийн захиргааны зүгээс суугчдын амьдрах ая тухтай, эрүүл, аюулгүй орчинг бүрдүүлэн хамтарч ажиллах, дотуур байранд суугчдын зүгээс хууль, дүрэм, журмыг дээдэлж гэрээнд заасан эрхээ эдэлж, үүргээ биелүүлэхэд гэрээний зорилго оршино.

Хоёр. Талуудын эрх, үүрэгБайрны эрхлэгчийн эрх, үүрэг:

12.1.1. Урьд нь ёс зүй, сахилгын болон оюутны дотуур байрны журам, суугчтай байгуулсан гэрээ, холбогдох бусад дүрэм, журам зөрчсөн, ёс зүйн ямар нэг доголдолтой суралцагчийг хүлээн авахаас татгалзах;

12.1.2. Суугчдын ая тухтай амьдрах орчинг бүрдүүлж, зохих ёсны шаардлага, санал санаачлагыг хүлээн авч хамтран ажиллах;

12.1.3. Байранд суугчдад гэрээгээр хүлээсэн үүрэг, дотуур байрны журмыг сахиж мөрдөх, биелүүлэхийг шаардах, гаргасан санал, хүсэлт, гомдлыг барагдуулах, шийдвэрлэх боломжгүй асуудлыг зохих албан тушаалтан, холбогдох газарт нь уламжлан шийдвэрлүүлэх;

12.1.4. Зөрчил гаргасан оршин суугчийн нэрийг сар болгон бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд мэдэгдэх, анхааруулах арга хэмжээ авах, ноцтой зөрчил гаргасан тохиолдолд гэрээг цуцалж, байрнаас гаргах хүртэл арга хэмжээг авах;

Байранд суугчийн эрх, үүрэг:12.1.5. Байранд амьдрах хэвийн орчин, нөхцөл бүрдүүлэх талаар шаардах;

12.1.6. Хуваарьт өрөөний эд хөрөнгө, түлхүүрийг бүртгэлийн картаар хүлээн авах, хүлээлгэн өгөх;

12.1.7. Суралцагчийг эргэх зорилгоор ирсэн эцэг, эх, ар гэрийнхэн, асран хамгаалагчийг зохих журмын дагуу байранд нэвтрүүлэх /хүйсийн ялгаатай/;

12.1.8. Ямарваа хэрэг зөрчил, гал, ус, цахилгааны гэмтэл саатал гарсан үед нэн даруй жижүүр, холбогдох албан тушаалтан, ажилтанд мэдэгдэж арга хэмжээ авахуулах ба засвар үйлчилгээ хийхэд ямар нэг байдлаар саад болохгүй байх;

12.1.9. Байранд суугч нь өөрийн амьдарч байгаа өрөөний эд хөрөнгөд ариг гамтай хандаж, цэвэрлэгээ, цонхны дулаалга, ариун цэврийг хариуцах,хог хаягдлаа зориулалтын хогийн цэгт хаях;

12.1.10. Эрэгтэй, эмэгтэй өөр өрөө тасалгаагаар сэлгүүцэхгүй, хоноглохгүй байж хуваарилагдсан өрөөнд амьдрах, хүндэтгэх шалтгаангүй гадуур хонохгүй байх, журамд заасан цагийн хуваарь /23.00 цаг/-ийг мөрдлөг болгох, хувийн эд зүйлсийн бүрэн бүтэн байдлаа хариуцах;

12.1.11. Хичээл сургалт дууссан, сургуулиас чөлөөлөгдсөн, тодорхой бус шалтгаанаар хичээл, сургуульдаа явахгүй байгаа, байнга гадуур хоноглох үед хэрэв байрны эрхлэгч шаардвал байрыг чөлөөлж, эд хөрөнгө, өрөө, түлхүүрийг картаар хүлээлгэн өгөх.


250

12.1.12. Байранд суугч нь хувийн шалтгаанаар гадуур хонох, ажил хөдөлмөр хийх үедээ гаргасан зөрчил, хохирлыг өөрөө бүрэн хариуцах;

12.1.13. Нийтээр эзэмших тоног төхөөрөмж, талбай /цахилгаан зуух, угаалгын машин, цэвэр ус, халуун ус, ариун цэврийн өрөөний тоноглол, шат, коридор/ зэрэгт ариун цэвэр, эмх цэгц, соёлч боловсон байдлыг эрхэмлэн,зориулалтын дагуу хайр гамтай ашиглах, бямба, ням гаригт их цэвэрлэгээ /шаардлагатай үедгадна орчны цэвэрлэгээ/ хийх, эвдэж гэмтээсэн, бохирдуулсан бол хохирлыг бүрэн барагдуулах;

12.1.14. Хуваарийн дагуу жижүүрийн үүргээ хариуцлагатай хийх, шаардлага хангаагүй бол давтан хийх;

12.1.15. Оюутны дотуур байранд мөрдөх журмыг сахин, байрны эрхлэгч, цагдаа, ажилчид, байрны оюутны зөвлөлийн тавьсан зүй ёсны шаардлагыг цаг тухайд биелүүлэх, хөдөлмөрийг нь хүндэтгэх, өрөөний болон бусад суугчидтайгаа харилцан хүндэтгэлтэй харьцаж, ёс зүйтэй байх, хувийн араншин гаргахыг цээрлэх;

12.1.16. Байранд нэвтрэх үнэмлэхийг биедээ байнга авч явах, жижүүрт шалгуулан орох, номын сан, интернет, халуун ус, хувцас угаалганд хуваарийн дагуу үйлчлүүлэх;

12.1.17. Бүх нийтийн болон цаг үеийн, байрны оюутны зөвлөлийн зохион байгуулж байгаа ажилд идэвхи санаачилгатай оролцох, хууль зүй, эрүүл аж төрөх болон бусад санамж зөвлөмжийг дагаж мөрдөх;

Гурав. Гэрээний үйлчлэх хугацаа, маргааныг шийдвэрлэх

13.1. Гэрээний үйлчлэх хугацаа нь талууд гэрээнд гарын үсэг зурсан өдрөөс эхлэн нэг хичээлийн жилийн хугацаанд хүчинтэй байна.

13.2. Гэрээг дараах тохиолдолд байрны эрхлэгчийн санаачилгаар хугацаанаас нь өмнө цуцална. Үүнд:

13.2.1. Гэрээгээр хүлээсэн үүрэг, байранд мөрдөх журам, “СУИС-ийн суралцагчийн ёс зүйн дүрэм”-ийг зөрчсөн;

13.2.2. Хууль бус, ёс зүйгүй үйлдэл гаргах, архидан согтуурсан, тамхи татсан, гадны хүн оруулсан, бусдын нэр төр, эрх чөлөө, эд зүйлд зөвшөөрөлгүй халдсан, зүй ёсны шаардлага тавьсан ажилтан, хэн нэгэнтэй зохисгүй харьцсан;

13.2.3. Байрны эд хөрөнгөнд санаатай ба санамсаргүйгээр гамгүй хандаж хохирол учруулж, хохирлыг барагдуулаагүй бол;

13.2.4. Анхааруулах арга хэмжээ 2 удаа хүлээсэн;

13.3. Гэрээтэй холбоотой маргааныг Монгол Улсын Иргэний хууль болон СУИС-д мөрддөг дүрэм, журмаар шийдвэрлэнэ.


251

Дөрөв. Гэрээнд оруулах нэмэлт заалт

Тав. Бусад заалт

5.1. Гэрээг 2 хувь үйлдэж, гарын үсэг зурж баталгаажуулах ба талууд тус бүр нэг хувийг хадгална.

Гэрээ байгуулсан:СУИС-ийн оюутны дотуур байрны Байранд оршин суугч:эрхлэгч:________________ / / __________________ / /Утасны дугаар _________________________ Утасны дугаар____________________ Шаардлагатай тохиолдолд хобоо барих хүний нэр, утасны дугаар______________


252

ЗУРГААДУГААР БҮЛЭГ. НОМЫН САНГИЙН ДҮРЭМ, ЖУРАМЗахирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны

өдрийн А/149 дүгээр тушаалын наймдугаар хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН НОМЫН САНГИЙН ДҮРЭМНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1 СУИС-ийн номын сан нь тус сургуулийн сургалт, эрдэм шинжилгээний ажил болон мэргэжлийн чиглэлийн дагуу бүх төрлийн дотоод гадаад хэвлэлийн бүтээгдэхүүнээр номын фондоо баяжуулж нийт эрдэмтэн багш, ажилтан, докторант, магистрант, оюутанд (цаашид уншигчид гэнэ) номын сангийн төрөл бүрийн үйлчилгээгээр хангаж, боловсрол мэдлэгээ дээшлүүлэхэд нь туслах үүрэгтэй ажиллана.

1.2 Номын сангийн эрхэм зорилго нь байгууллагынхаа эрхэм зорилго, сургалтын үйл ажиллагааг дэмжих түшиц газар байх бөгөөд багш, суралцагчдад шинжлэх ухааны тодорхой чиглэлээр мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэх, өргөн хүрээтэй хүмүүнлэгийн боловсрол эзэмшихэд таатай орчин бүрдүүлэхэд оршино.

1.3 Номын сан нь Монгол Улсын хууль тогтоомж, номын сангийн талаар эрх бүхий байгууллагын гаргасан удирдамж, дүрэм, журам, хууль эрхийн бусад баримт бичгийг дагаж мөрдөнө.

1.4 Номын сан нь гадаад, дотоод мэдээллийн сүлжээнд холбогдож, олон улсын болон дотоодын номын сангуудын хооронд ном, хэвлэл, мэдээлэл солилцон хамтран ажиллана.

1.5 Номын сангийн өдөр тутмын үйл ажиллагаа, үйлчилгээг энэхүү дүрэм болон дотоод журмаар зохицуулна.

Хоёр. Номын сангийн удирдлага, зохион байгуулалт1.1 Номын сан нь эрх бүхий байгууллагаас гаргасан норм, нормативуудыг мөрдлөг болгон СУИС-ийн Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газрын удирдлага дор үйл ажиллагаагаа явуулна.

1.2 Номын сан нь дотоод үйл ажиллагааны бүхий л хүрээнд баримтлах албан ёсны дотоод журамтай байна.

1.3 Номын сангийн эрхлэгч нь Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газрын даргын шууд харьяанд ажиллаж, хагас, бүтэн жилээр ажлаа тайлагнана.

1.4 Номын сангийн эрхлэгч нь номын сангийн бүхий л үйл ажиллагааг удирдан зохион байгуулж холбогдох асуудлаар санал боловсруулах ба номын сангийн нөөц, сан хөмрөгийн бүрдүүлэлт, үйлчилгээг өндөр түвшинд байлгах хариуцлага хүлээнэ.

1.5 Номын сангийн сан хөмрөг бүрдүүлэлт нь сургуулийн эрхэм зорилго, зорилтууд, сургалтын чиглэл агуулгыг дэмжих шаардлагад нийцсэн байх ба СУИС-ийн Эрдмийн зөвлөлийн дэргэдэх Ном, сурах бичгийн дэд зөвлөлийн гаргасан шийдвэрийн дагуу сан хөмрөгийн бүрдүүлэлт хийнэ.

1.6 Сан хөмрөг дэх ном, хэвлэлийн агуулга нь уншигчдын хэрэгцээнд нийцэхүйц, тоо хэмжээ нь эрх бүхий байгууллагаас баталсан нормативыг хангасан байх бөгөөд уншигчдын ашиглаж чадах нийтлэг хэл дээр байна.

1.7 Номын сан хөмрөг бүрдүүлэлтийн төсвийг СУИС-ийн жил бүрийн санхүүгийн төсөвт тусгаж, мөрдөж ажиллана.

1.8 Номын сан нь уншигчдын ашиг сонирхолд нийцсэн цагийн хуваариар үйл ажиллагаагаа явуулна.

1.9 Номын сан нь эрхлэгч, номын санчийн орон тоотой байх ба ажилтнуудын ажил үүргийн болон ажлын цагийн хуваариас хамаарч орон тоог СУИС-ийн Захиргааны зөвлөл тогтоож, СУИС-ийн захирлын тушаалаар батална.

1.10 . Номын сангийн ажилтнууд СУИС-ийн захиралтай хөдөлмөрийн гэрээтэй ажиллах ба Монгол Улсын Хөдөлмөрийн тухай хууль болон бусад холбогдох хууль тогтоомж, сургуулийн дотоод журмыг мөрдөж ажиллана.


253

1.11 . Номын сангийн эрхлэгч нь номын сангийн чиглэлээр магистраас доошгүй боловсролын зэрэгтэй, орон тооны байна.

1.12 . Номын санч нь номын сангийн чиглэлээр бакалавраас доошгүй боловсролын зэрэгтэй байх бөгөөд номын санч, каталогч, ном зүйч гэсэн албан тушаалд ажиллана.

1.13 . Номын сангийн ажилтнууд нь Монгол Улсын Хөдөлмөрийн тухай хууль, СУИС-ийн хөдөлмөрийн дотоод журамд заасан эрх эдэлж, үүрэг хүлээнэ.

Гурав. Номын сангийн эрх, үүрэг3.1. Номын сан нь дор дурдсан эрхтэй:

3.1.1. Номын сангийн бүтэц, зохион байгуулалт, үйлчилгээ, үйл ажиллагааны тухай асуудал боловсруулж Захиргааны зөвлөлд тавьж шийдвэрлүүлэх;

3.1.2. Номын санд шаардлагатай тоног төхөөрөмж, тавилга болон бусад зүйлийг худалдан авах зэргээр хөдөлмөрийн нөхцөлөө сайжруулах;

3.1.3. Номын сангийн дохиолол, эрүүл ахуй, хөдөлмөр хамгаалал, гал усны аюулаас сэргийлэх арга хэмжээг авах шаардлага тавих;

3.1.4. Номын сангаас алдаж үрэгдүүлсэн ном, хэвлэл, материалыг зохих журмын дагуу төлүүлэх, чөлөөт сонголттой үйлчилгээг нэвтрүүлсэн үед номын эрсдэлийг тогтоох;

3.2. Номын сан дор дурдсан үүрэг хүлээнэ:

3.2.1. Номын сан нь өөрийн үйл ажиллагааг холбогдох хууль, дүрэм, журмын хүрээнд мэргэжлийн өндөр түвшинд явуулах;

3.2.2. Номын сангийн сан хөмрөгт хадгалагдаж буй ном хэвлэлийг зохих журмын дагуу уншигчдад ашиглуулах, электрон болон цаасан каталог, картын сан, электрон мэдээллийн сангаар үйлчлэх;

3.2.3. Төрийн өмчийн хорооны зөвшөөрлийг үндэслэн хууль эрхийн актын дагуу утга агуулга хуучирсан, элэгдсэн ном, хэвлэлийг данснаас хасах, архив фондод шилжүүлэх;

3.2.4. Номын сан хөмрөгийн тооллогыг зохих журмын дагуу заасан хугацаанд явуулж үр дүнг тайлагнах;

3.2.5. Номын санд эрэлт хэрэгцээ ихтэй, ховор хуучин ном хэвлэлийг сэргээн засварлах, бусад ном хэвлэлийн бүтээгдэхүүнийг сэлбэн засах, хадгалалт хамгаалалтыг сайжруулах;

3.2.6. Шинэ ба сэдэвчилсэн номын үзэсгэлэнг тогтмол гаргаж, лавлагаа мэдээлэл өгч, веб сайт болон товхимлоор байнга мэдээлэх;

3.2.7. Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааг тогтмолжуулж, олон улсын болон дотоодын номын үзэсгэлэн худалдаанд оролцох, хамтран ажиллах, ажлын туршлагыг судлан нэвтрүүлэх;

3.2.8. Номын сангийн ариун цэвэр, эрүүл ахуй, техникийн аюулгүй байдлыг хангаж, номын сангийн үйл ажиллагаанд мөрдөгдөх норм норматив, батлагдсан стандартыг мөрдөн ажиллах;

Дөрөв. Уншигчийн эрх, үүрэг4.1. Уншигч дор дурдсан эрх эдэлнэ:

4.1.1. Сургуулийн төв номын сан болон бүтцийн сургуулийн номын сангуудаар үнэ төлбөргүй үйлчлүүлэх;

4.1.2. Тохитой, стандартын шаардлага хангасан уншлагын танхим, оюуны эрэлт хэрэгцээнд нийцсэн агуулга бүхий ном, хэвлэлийн бүтээгдэхүүнээр үйлчлүүлэх;

4.1.3. Электрон болон цаасан каталогоос хайлт хийсний үндсэн дээр өөрийн сонирхсон ном хэвлэл, аудио материалыг авч хэрэглэх;

4.1.4. Номын сангийн үйл ажиллагааны талаар санал хүсэлтээ илэрхийлэх;

4.2. Уншигч дор дурдсан үүрэг хүлээнэ:

4.2.1. Номын сангийн дотоод дүрэм, журмыг биелүүлэх;


254

4.2.2. Номын сангаас авсан ном, хэвлэлийн бүтээгдэхүүний бүрэн бүтэн байдлыг хариуцах;

4.2.3. Номын сангийн ажилтнуудын тавьсан шаардлагыг биелүүлэх;

4.2.4. Ном, хэвлэлийн хуудсан дээр тэмдэглэх, зурах, нугалах, урж таслахгүй байх;

4.2.5. Ном үрэгдүүлж гээгдүүлсэн, гэмтээсэн тохиолдолд зохих журмын дагуу төлж, номын санг хохиролгүй болгох;

4.2.6. Батлагдсан цагийн хуваарийн дагуу үйлчлүүлэх;

4.2.7. Бусад уншигчдын эрхийг хүндэтгэх;

---ооОоо---


255

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн А/149

дүгээр тушаалын есдүгээр хавсралт

НОМЫН САНГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ДОТООД ЖУРАМНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1 Журмын зорилго нь СУИС-ийн номын сангийн үйлчилгээ, дотоод үйл ажиллагааг зохицуулахад оршино.

1.2 Энэхүү журмыг СУИС-ийн төв болон бүтцийн/салбар сургуулийн номын сангуудад ном, хэвлэлтэй харьцаж буй номын санч, уншигч бүр дагаж мөрдөнө.

Хоёр. Номын сангийн үйлчилгээ1.1 СУИС-ийн төв болон салбар номын сангууд нь СУИС-ийн профессор багш, эрдэм шинжилгээний

ажилтан, докторант, магистр, оюутан, сурагч, ажилтан нарт хэвлэмэл болон хэвлэмэл бус хэвлэлийн бүтээгдэхүүнээр адил, тэгш эрхтэйгээр үйлчилнэ.

1.2 Уншигчид номын электрон каталогийг http://catalog.msuac.edu.mn/ хаягаар орж ашиглана.

1.3 Номын сангийн ажилтан нь интернет болон электрон каталоги ашиглан уншигчдад лавлагаа-мэдээлэл өгч үйлчилнэ.

1.4 Уншигч нь хичээлийн жилийн улирал бүрийн эцэст номын сантай номын тооцоо хийх ба сургуулиас шилжсэн, гарсан, төгссөн тохиолдолд тойрох хуудас зуруулна.

1.5 Ховор, цөөн хувьтай хөгжмийн нотыг зөвхөн олшруулж авахыг зөвшөөрнө.

1.6 Оюутны болон ажлын газрын үнэмлэхийг үндэслэн харьяалах сургуулийн номын сан карт нээнэ. Карт нээхдээ оюутны болон ажлын үнэмлэх, иргэний үнэмлэх, 3х4 хэмжээтэй 1 хувь зураг авч ирнэ.

1.7 Зөвхөн уншигчийн карттай үйлчлүүлэгч номын сангаар үйлчлүүлэх эрхтэй.

1.8 Номын сангийн дотоод журмыг 3-аас дээш удаа зөрчсөн тохиолдолд ном унших эрхийг 1-3 сарын хугацаагаар хасна.

1.9 Хичээлийн жилийн эцэст уншигч бүр номын тооцоо хийх ба тооцоо хийгээгүй тохиолдолд оюутанг харьяа тэнхим, бүтцийн сургуулийн Сургалтын албанд нь мэдэгдэж шалгалтыг нь хойшлуулах, багш, ажилтныг бүтцийн сургуулийн захиргаанд нь мэдэгдэж амралтыг нь хойшлуулах хүртэл арга хэмжээ авна.

Гурав. Уншлагын танхимын болон гэрээр ном олгох үйлчилгээ1.1 Номын сангийн сан хөмрөгт 5 хүртэл хувь байгаа ном, сурах бичиг, нэвтэрхий толь бичгийг

зөвхөн уншлагын танхимд ашиглуулна.

1.2 5-аас дээш хувьтай номыг гэрээр олгохдоо нэг хоногийн хугацаатай, зөвхөн өөрийн иргэний үнэмлэхээр олгоно.

1.3 Эрдэм шинжилгээний лавлах, толь бичиг, бүтээлүүдийг гэрээр олгохгүй, зөвхөн уншлагын танхимаар уншуулна.

1.4 Уншлагын танхимаас зөвшөөрөлгүй ном авч явсан уншигчид эхний удаад анхааруулна, зөрчил дахин давтагдвал номын сангаар үйлчлүүлэх эрхийг энэхүү журмын 2.9-д заасан хугацаагаар хасна.

1.5 Уншигч уншлагын танхимын эд хогшил дээр эрээчих, танхимд хог цаас хаях, хэт их чимээ, шуугиан гаргах, чанга ярихыг хориглоно.

1.6 Уншлагын танхимд гадуур хувцас, овор ихтэй цүнх савтай орохыг хориглоно.

1.7 Ном, сурах бичгийг 1 хоногийн, уран зохиолын номыг 3 хоногийн хугацаатай гэрээр олгоно. Гэрээр олгосон номын хугацааг 1-3 хоног сунгаж болно.

1.8 Гэрээр авсан номыг хугацаа хэтрүүлбэл хэтэрсэн хоног тутамд торгууль ногдуулна. Торгуулийн хэмжээг СУИС-ийн захирлын тушаалаар жил бүр баталж мөрдөнө.


256

Дөрөв. Үнэт ховор ном, бусад материалыг уншуулах1.1 Ховор ном, гар бичмэл, диссертацийг Монгол Улсын “Түүх соёлын дурсгалт зүйлийг хамгаалах

тухай”, “Соёлын тухай” хуулийн холбогдох заалтуудыг мөрдлөг болгон ашиглан хадгалж, хамгаална.

1.2 Ховор ном, гар бичмэл, диссертацийг гэрээр олгохгүй, зөвхөн эрдэм шинжилгээний уншлагын танхимд уншуулж, шалгаж авна.

1.3 Уншигч нь үнэт ховор номыг урсан, бэх дусаасан, үзэг балаар тэмдэг тавих зэргээр гэмтээсэн тохиолдолд уг гэмтлийг арилгуулж, дахин үнэт ховор, ном материалыг авч ашиглах эрхийг нь хасах хүртэл арга хэмжээ авна.

1.4 Үнэт ховор номыг хэвлэх, олшруулах ажлыг СУИС-ийн захиргааны зөвлөлөөр шийдвэрлэнэ. Зөвшөөрөлгүйгээр олшруулсан тохиолдолд “Соёлын өвийг хамгаалах тухай” хуулийн 23.1.3-т заасны дагуу торгууль ногдуулж шийдвэрлүүлнэ.

1.5 Сонсголын танхимын пянз, CD бичлэг, кассетуудыг гэрээр олгохгүй, зөвхөн сонсголын танхимаар үйлчилнэ.

Тав. Номын сангийн ном хэвлэлийг нөхөн төлүүлэх1.1 Номын сан нь ном хэвлэлийг нөхөн төлүүлэхдээ Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын

2007 оны 415 дугаар тушаалын дөрөв дүгээр хавсралтаар батлагдсан “Алдагдсан буюу гэмтээгдсэн ном, хэвлэлийг төлүүлэх журам”-ыг баримтална.

1.2 Уншигч болон номын санч нь номын сангаас тогтоосон хугацаанд ном, хэвлэлийг нөхөн төлөөгүй, төлбөрийг барагдуулахгүй бол СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж, зохих хариуцлага ногдуулна.

Зургаа. Ном хэвлэлийг дахин үнэлэх1.1 Ном хэвлэлийг дахин үнэлэхдээ Сангийн сайд, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын

хамтарсан 2006 оны 357/406 дугаар тушаалыг баримтална.

---ооОоо---


257

ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ. ГАДААД ХАРИЛЦААТАЙ ХОЛБООТОЙ ЖУРАМ



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ПРОФЕССОР БАГШ, АЖИЛТАН АЛБАН ХЭРГЭЭР ГАДААДАД ЗОРЧИХ ЖУРАМ


1.1. Соёл урлагийн их сургуулийн профессор, багш, ажилтнууд гадаадад албан хэргээр зорчих, мэргэжил дээшлүүлэхэд СУИС-ийн захиргаа, тэдгээрийн хооронд үүсэх харилцааг энэхүү журмаар зохицуулна.

1.2. Гадаадын Төрийн болон Төрийн бус байгууллагатай хамтран ажиллах талаар гэрээ хэлэлцээр байгуулах, туршлага судлах, танилцах аялал хийх, урт богино хугацаагаар мэргэжил дээшлүүлэх сургалтанд хамрагдах, магистрантур, докторантурт суралцах, олон улсын хурал, зөвлөгөөн, семинар, уулзалт, үзэсгэлэн яармаг, уралдаан тэмцээнд оролцох, гадаадын байгууллагатай хамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх болон эдгээртэй адилтган үзэх бусад арга хэмжээг хамруулан ойлгоно.

Хоёр. Профессор, багш, ажилтан гадаадад зорчих асуудлыг шийдвэрлэх ерөнхий зарчим

2.1. Хамтын ажиллагааны гэрээ хэлэлцээр, гадаадын байгууллагаас ирүүлсэн мэдэгдэл хүсэлтийн дагуу профессор багш, ажилтан гадаадад зорчих асуудлаа өөрийн харьяалах сургуулийн захиралд тавьж харьяалах сургуулийн захирал энэхүү асуудлыг Хамтын ажиллагааны газрын даргаар уламжлуулан Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захирлын зөвшөөрсний дагуу СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталгаажуулах бөгөөд гадаадад томилолтоор явахтай холбоотой ажлыг зохион байгуулах, төсөл, үр дүнг үнэлэх асуудлыг харьяалах сургууль, төв, хүрээлэн хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.2. Гадаадад томилон явуулах тухай СУИС-ийн захирлын тушаал гаргахад шаардлагатай материалыг профессор багш, ажилтан өөрийн биеэр бүрдүүлэн виз мэдүүлэхээс өмнө Хамтын ажиллагааны газраар дамжуулан захиралд өгнө. Үүнд: /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Өргөдөл• Үндэслэл (гэрээ, албан ёсны урилга, тухайн байгууллага, үйл ажиллагааны танилцуулга)

• Тухайн сургууль, нэгжийн шийдвэр (тушаал, хурлын тэмдэглэл, зорчих үед ажил орлон гүйцэтгэх тухай баримт бичиг)

• Удирдамж

• Төсөв болон түүнийг баталгаажуулах баримт бичиг

• Шаардлагатай бусад баримт материал

Удирдамж, төсвийг Хамтын ажиллагааны газраас гаргасан загвар, дарааллын дагуу бүрдүүлж өгнө.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар нэмсэн/

2.3. Гадаадад томилон ажиллуулах тухай захирлын тушаал гарсны дараа СУИС-ийн профессор багш, ажилтан нь албан хэргээр гадаадад зорчих бөгөөд гадаадаас ирээд явсан ажлын тайлан, үр дүнг зохих загварын дагуу бичгээр Хамтын ажиллагааны газарт болон тухайн сургуулийн захиралд


258

ажлын 5 хоногийн дотор ирүүлнэ. Мөн хугацаанд багтаан Санхүү, аж ахуйн албатай зардлын тооцоог хийж дуусгасан байна. Шаардлагатай тохиолдолд гадаад томилолтын үр дүн, тайланг Захирлын болон тухайн сургуулийн захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэн үнэлгээ өгнө. Профессор багш, ажилтан тогтоосон хугацаанд тайлангаа өгөөгүй тохиолдолд СУИС-ийн дүрэм, журамд заасны дагуу авч хэлцэх бөгөөд түүний харьялах бүтцийн сургууль, салбар сургууль, төв, хүрээлэнгийн зүгээс дараагийн гадаад томилолтыг түдгэлзүүлэх хүртэл арга хэмжээ авна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.4. СУИС-ийн захирал, дэд захирлууд, газрын дарга нар болон бүтцийн сургуулийн захирлуудын гадаад албан хэргээр зорчихтой холбоотой тийз, визний асуудлыг Хамтын ажиллагааны газар, Санхүү, эдийн засгийн газар хариуцан шийдвэрлэж өгнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.5. Гадаадад зорчих хугацаандаа тухайн орны хууль, тогтоомж, дүрэм журмыг зөрчсөн нь тогтоогдсон, сахилгын болон ёс зүйн зөрчил гаргасан, эсвэл энэхүү журмын зохих заалтыг зөрчсөн, гадаадад зорчин ажилласан ажлын үр дүн хангалтгүй, тогтоосон хугацааг хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр хэтрүүлсэн тохиолдолд СУИС-ийн нэрийн өмнөөс албан хэргээр гадаадад дахин зорчихыг хориглох ба шаардлагатай бол ажлаас чөлөөлөх хүртэл арга хэмжээ авч, холбогдох гарсан зардлыг нөхөн төлүүлнэ.

Гурав. Гадаадад зорчиход талуудын хүлээх үүрэг, хариуцлага

3.1. Гадаадад албан хэргээр зорчихыг хугацаанаас хамааруулан богино хугацааны ба урт хугацааны гэж ангилна. Богино хугацаанд 1 сар хүртэлх хугацааг ойлгох ба урт хугацаанд 4 хүртэлх жилийн хугацааг хамруулан ойлгоно.

3.2. СУИС-ийн профессор багш, ажилтан богино болон урт хугацаагаар гадаадад зорчих тохиолдолд энэхүү журмын хоёрдугаар хэсэгт заасныг мөрдлөг болгохоос гадна гадаадад албан хэргээр урт хугацаагаар зорчих гэрээг холбогдох нэгжтэй байгуулж, гэрээний нэг хувийг ХАГ-т өгнө.

3.3. СУИС-ийн санаачилгаар зорчих тохиолдолд профессор багш, ажилтнуудтай байгуулах гэрээг СУИС-ийн захирал, бүтцийн болон салбар сургууль, төв, хүрээлэнгийн санаачилгаар зорчих тохиолдолд гурвалсан гэрээ байгуулна.


3.4. Магистрантур, докторантурт суралцах багш, ажилтныг ажлаас түр чөлөөлж, ажлын байрыг хадгалах үүргийг харьяалах бүтцийн болон салбар сургууль, төв, хүрээлэн хүлээнэ.

3.5. Гадаадад ажиллах профессор багш, ажилтнууд дараах үүрэг хүлээнэ:

3.5.1. Гадаадад албан хэргээр ажиллах удирдамж, төсөв боловсруулж өөрийн сургууль, төв, хүрээлэнгийн захирлаар батлуулж Хамтын ажиллагааны газарт ирүүлэх

3.5.2. Томилолтоор ажиллахдаа тухайн улс орны соёл, ёс заншлыг хүндэтгэн үзэж, хууль журмыг нь чандлан сахих, сахилгын болон ёс зүйн зөрчил гаргахгүй байх

3.5.3. Зөвшөөрөгдсөн хугацаандаа буцаж ирэх

3.5.4. Томилолтын тайланг 2.3-т заасны дагуу үнэн зөв гаргаж, Хамтын ажиллагааны газарт хүлээлгэн өгч танилцуулах


Дөрөв. Профессор багш, ажилтны гадаад томилолтын зардлыг гаргах

4.1. СУИС-ийн профессор багш, ажилтан гадаадад албан хэргээр зорчих зардлыг санхүүжүүлэх эх үүсвэрийг тушаалд тусгах ба очих талын хүлээн авах нөхцөлийг харгалзан тогтооно.

4.2. Албан томилолтын үр дүнд гарах үр ашиг, сургуулийн санхүүгийн чадавх, хүлээн авах талын санал зэргийг харгалзан зардлыг санхүүжүүлэх хэлбэрийг доорх байдлаар тохиролцож болно. Үүнд:

4.2.1. СУИС-ийн захиргаа, бүтцийн болон салбар сургууль, төв, хүрээлэнгийн санаачилгаар томилон явуулж буй тохиолдолд ирж, очих замын зардлыг тухайн нэгж бүрэн хариуцна.

4.2.2. СУИС-ийн захиргаа, бүтцийн болон салбар сургууль, төв, хүрээлэн ирж, очих замын зардлыг бүрэн хариуцах тохиолдолд тухайн профессор багш, ажилтанд цалинтай чөлөө олгох асуудлыг


259

бүтцийн сургууль, төв, хүрээлэн шийдвэрлэнэ.

4.2.3. Хүлээн авагч талын санаачилгаар томилох тохиолдолд хүлээн авагч тал замын зардлыг бүрэн хариуцна.

4.2.4. СУИС-ийн захиргаа, бүтцийн болон салбар сургууль, төв, хүрээлэнгийн хариуцах зардал тухайн оны төсөвт тусгагдсан байна.

4.3. Томилолтын зардал олгох тухай захирлын тушаал гарсан тохиолдолд гадаад албан томилолтын зам хоног, зочид буудлын зардлын хэмжээг Монгол Улсын Сангийн сайдын тухайн үед хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй тушаалыг үндэслэн тогтооно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

4.4. Гадаадад ажиллах багш, ажилтны томилолтоор ажиллах хугацааны удирдамж, зардлын төсвийг Хамтын ажиллагааны газрын дарга хянаж, Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захирал зөвшөөрсний дагуу СУИС-ийн захирал батална. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

4.5. Гадаад томилолтын зардлыг аль талаас хариуцахаас үл хамааран гадаадад албан хэргээр зорчих СУИС-ийн профессор багш, ажилтан нь энэхүү журам болон гэрээгээр хүлээсэн үүргээ чанд биелүүлнэ.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

---ооОоо---


260



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ПРОФЕССОР БАГШ, АЖИЛТНУУДЫГ ГАДААД УЛСАД

СУРГАЛТАНД ХАМРУУЛАХ ЖУРАМ


1.1. Соёл урлагийн их сургууль (СУИС)-ийн захиргаа, бүтцийн болон салбар сургууль, хүрээлэнгийн ажилтан болон профессор багшийг гадаад улсад сургалтанд суралцуулах, түүнтэй холбогдон үүсэх харилцааг энэхүү журмаар зохицуулна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

1.2. Сургалтанд хамрагдах хүсэлтэй профессор багш, ажилтнууд СУИС-д болон түүний бүтцийн, салбар сургууль, байгууллагад 3-аас доошгүй жил тогтвор суурьшилтай ажилласан байх бөгөөд гадаад хэлний сургалтанд явах тохиолдолд тухайн хэлээр ахисан болон түүнээс дээш түвшний мэдлэгтэй байна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Хоёр. Профессор, багш, ажилтнуудыг сонгон шалгаруулах

2.1. Сургалтанд хамрагдах хүсэлтэй профессор багш, ажилтнуудыг бүтцийн, салбар сургууль, байгууллага нь сонгон шалгаруулж нэг жилд 2 хүртэлх профессор багш, ажилтнуудын тодорхойлолтыг харьяалах сургууль, байгууллагын захирлын албан бичгээр СУИС-ийн Хамтын ажиллагааны газарт хүргүүлнэ.

2.2. Харьяалах сургууль, байгууллагын сонгон шалгаруулалт нь профессор, багш, ажилтнуудын ажилласан жил, идэвх зүтгэл, ажлын амжилт, хүсэл эрмэлзэл, сургуулийн ирээдүйн хэрэгцээ шаардлага болон гадаад хэлний түвшин тогтоох шалгаруулалт зэрэгт үндэслэнэ.

2.3. Сургалтанд хамруулах тухай СУИС-ийн албан ёсны шийдвэр гарсан профессор, багш, ажилтныг СУИС-ийн Хамтын ажиллагааны газраас зохион байгуулан тухайн жилд нь багтаан 1-3 хүртэлх сарын хугацаагаар мэргэжлийн болон гадаад хэлний сургалтанд хамруулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.4. Гадаад хэлний түвшин тогтоох шалгалтыг СУИС-ийн Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар, Гадаад хэлний төвтэй хамтран зохион байгуулна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Гурав. Санхүүжилт

3.1. Сургалтанд хамрагдах багш, ажилтны сургалтын төлбөр, байр, замын зардлыг СУИС санхүүжүүлж болно. Санхүүжилтийг захирлын зөвлөлийн шийдвэрийг үндэслэн гаргах захирлын тушаалаар тогтоно. Бусад зардлыг сонгогдсон профессор багш, ажилтнууд өөрсдөө хариуцна. Профессор, багш, ажилтнуудын хоолны зардлыг харьяалах сургууль санхүүжүүлж болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/


261

Дөрөв. Гэрээ байгуулах

4.1. Сургалтын зардлын зохих хэсгийг СУИС санхүүжүүлсэн тохиолдолд профессор, багш, ажилтнуудтай байгуулах гэрээг СУИС-ийн захирал байгуулна. СУИС-ийн бүтцийн болон салбар сургууль, харьяа байгууллага санхүүжүүлсэн тохиолдолд гурвалсан гэрээ байгуулна.

4.2. СУИС болон түүний бүтцийн болон салбар сургууль, харьяа байгууллагын санхүүжилтээр сургалтанд явж ирсэн профессор багш, ажилтнууд СУИС болон өөрийн харьяалах сургууль, байгууллагад 3-аас доошгүй жил ажиллана.

4.3. Талуудын эрх, үүргийг хоёр талын болон гурвалсан гэрээгээр тодорхойлно./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Тав. Хариуцлага

5.1. Энэхүү журмыг зөрчсөн бүтцийн болон салбар сургууль, төв, хүрээлэн, профессор багш, ажилтан, албан тушаалтанд хөдөлмөрийн гэрээ болон энэ журмын 4.1 дэх хэсэгт заасан гэрээний дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

---ооОоо---


262



ГАДААДЫН ЗОЧИД, ТӨЛӨӨЛӨГЧДӨД ҮЙЛЧЛЭХЭД БАРИМТЛАХ ЖУРАМНэг. Нийтлэг үндэслэл

1.1. Соёл урлагийн их сургуультай гадаадын хамтын ажиллагаатай байгууллагуудын төлөөлөгчид болон бусад зочдыг хүлээн авч үйлчлэх үйл ажиллагаанд энэхүү журмыг мөрдлөг болгоно.

1.2. Бусад байгууллагуудын урилгаар ирсэн гадаадын зочид төлөөлөгчид СУИС-д зочилж, үйл ажиллагаатай нь танилцах үед энэхүү журмын 2.5, 5.1, 5.5, 6.2, 6.4-р заалтыг мөрдөнө.

Хоёр. Зочид төлөөлөгчдийг угтаж авах бэлтгэл ажлыг хангах

2.1. Зочид төлөөлөгчдийг ирэхээс өмнө холбогдох байгууллага буюу тухайн гадаадын сургууль, байгууллагын гадаад харилцааны албатай нь холбоо тогтоож Монголд ирэх аяллын дугаар, ирэх цагийг нь тодруулсан байна.

2.2. Зочдыг ирэхээс өмнө байрлуулах зочид буудлыг товлож, тухайн зочид буудлын өрөөний зэрэглэл, үнэ ханшийг байгууллага болон зочдод танилцуулж саналыг нь авсаны үндсэн дээр захиалга хийнэ.

2.3. Зочдын айлчлалын хөтөлбөрийг зохиож Хамтын ажиллагааны газрын даргаар хянуулж Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захирлын зөвшөөрсний дагуу СУИС-ийн захирлаар батлуулсан байх бөгөөд хөтөлбөрт зочдод үйлчлэх ажилтан, орчуулагч, хөтчийн нэр зэргийг заасан байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.4. Зочдод үйлчлэх тээврийн хэрэгсэл болон жолоочийг СЭЗГ сонгож гэрээ байгуулан, хөтөлбөрийн дагуу үйлчлэх маршрутыг жолоочид гаргаж өгнө.

2.5. Зочдод үйлчлэхэд шаардагдах зардлын төсвийг Хамтын ажиллагааны газар боловсруулж, СУИС-ийн Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захиралд танилцуулж СУИС-ийн захирлаар батлуулна. Төсөвт хүлээн авалт, хүндэтгэлийн зоог, бэлэг дурсгал, үзвэр соёлын арга хэмжээ, хөдөө орон нутаг, байгаль орчинтой танилцуулах зардал багтана. Зочдын Монголд байх зардлыг СУИС хариуцах тохиолдолд зочид буудлын өрөөний үнэ, хоолны үнэ зэргийг тухайн үеийн зах зээлийн үнээр тооцож төсөвт нэмж тусгана. Шаардлагатай гэж үзвэл орос, англиас бусад хэлний орчуулагчийн хөлсийг тухайн үеийн зах зээлийн жишгээр тооцон төсөвт тусгана. Төсөв нь Норматив төсөвт баталсан хэмжээний дагуу зарцуулагдана. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.6. Гадаадын зочид төлөөлөгчдийг урих, хүлээн авах ажил нь тухайн сургууль, төв, хүрээлэнгийн төсвөөр төлөвлөгдсөн тохиолдолд бүтцийн болон салбар сургуулийн захирал, профессор багш нарын урилгаар ирсэн зочдод үйлчлэхэд гарах зардлын хэмжээг айлчлалын ач холбогдлоос хамааруулан ХАГ-ын дарга хянаж, Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн захирал зөвшөөрснөөр СУИС-ийн захирал батална. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Гурав. Зочид, төлөөлөгчдийг угтан авах, зочид буудалд байрлуулахЗочид, төлөөлөгчдийг хэн угтан авах нь тухайн зочдын зэрэг дэв, эрэмбээс хамаарна. Үүнд:

3.1. Хамтран ажилладаг, хамтран ажиллахаар төлөвлөж буй сургуулийн захирал айлчлан ирэх үед СУИС-ийн аль нэг дэд захирал, Хамтын ажиллагааны газрын дарга, ажилтны хамт угтаж авна.

3.2. Хамтран хэрэгжүүлж буй төслүүдийн шугамаар ирэх зочид, төлөөлөгчдийг Хамтын ажиллагааны газрын ажилтан угтаж авна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

3.3. Хамтран гүйцэтгэж буй эрдэм шинжилгээний ажлын шугамаар туршилт судалгааны ажил


263

гүйцэтгэхээр ирж буй судлаачдыг хамтран ажилладаг сургууль, тэнхимийн удирдлагууд угтан авна.

3.4. Бүтцийн сургуулийн захирал, профессор багш нарын урилгаар ирж буй зочдыг урьсан захирал, профессорууд өөрсдөө угтаж авна.

3.5. Зочдыг зочид буудалд нь хүргэж өгөөд айлчлалын талаар товч танилцуулж, хөтөлбөрийг зочдод гардуулж өгнө.

Дөрөв. Зочдын аюулгүй байдлыг хангах талаар авах арга хэмжээ

4.1. Зочдод үйлчлэх үед СУИС-ийн захирлын баталсан айлчлалын хөтөлбөрийг нарийн чанд мөрдөж ажиллана.

4.2. Зочинд үйлчлэх унааны зориулалтаар жолооны В ангиллаас дээш суудал бүхий тээврийн хэрэгсэл түрээслэх бол үнийг тухайн үеийн зах зээлийн ханшийн жишгээр тооцно.

4.3. Зочдод үйлчлэх тээврийн хэрэгсэл нь тухайн жилийн техникийн улсын үзлэгээр орж баталгаажсан байхаас гадна тухайн үеийн техникийн бүрэн бүтэн байдлыг дүүргийн Замын цагдаагийн тасгаар шалгуулж давхар баталгаажуулсан байх ёстой. Жолоочийг сонгохдоо дадлага, туршлага, ур чадвар, харилцааны болон үйлчилгээний соёл зэргийг харгалзан сонгож түүнтэй гэрээ байгуулна. Гэрээнд жолоочийн эрх, үүргийг заана.

4.3. Зочид, төлөөлөгчдөд үйлчилж буй СУИС-ийн болон бүтцийн сургууль, төв, хүрээлэнгийн тээврийн хэрэгслийн жолоочид хөдөлгөөнд оролцохын өмнө хурд тохируулж явах, зорчигчдын аюулгүй байдлыг хангах нь түүний үүрэг болохыг анхааруулна.

4.4. Зочдыг тосч авсны дараа зочид буудалд байрлуулах үед бэлэн мөнгө болон бусад үнэт зүйлсийг зочид буудлын баталгаат хадгаламжинд хадгалуулахыг зөвлөж, зочдын паспорт, буцах тийзийг хувилан авч хадгална.

Тав. Зочид, төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзах, сургуультай танилцуулах5.1. Шууд хамтран ажиллаж буй болон хамтран ажиллах гэрээ байгуулах зорилгоор ирсэн

сургуулийн захирал, захирлын бие төлөөлөгч, бусад байгууллагын шугамаар ирээд СУИС-ийн үйл ажиллагаатай танилцахаар ирсэн зочдыг Захирал, Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн захирал, Хамтын ажиллагааны газрын дарга хүлээн авч уулзана. Уулзалтанд дэд захирлууд болон сургуулийн захирлуудаас оролцож болохоос гадна Хамтын ажиллагааны газрын ажилтан дагалдан орж уулзалтын тэмдэглэл хөтлөх, мөн хэвлэл мэдээллийн ажилтан дурсгалын зураг дарж, сургуулийн вэб хуудас болон сонин хэвлэлд мэдээ өгнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

5.2. 5.1-д дурдсан чиглэлээр ирсэн зочид төлөөлөгчдийг Захирал өөрөө буюу аль нэг дэд захирал сургуулийнхаа анги танхим, лаборатори, музей, номын сантай танилцуулах ба энэ үед зочинд үйлчилж буй багш ажилтан, Хамтын ажиллагааны газрын ажилтан нар хамт явна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

5.3. Бүтцийн болон салбар сургуулийн захирал, профессор багш нарын урилгаар ирсэн зочдыг өөрсдийнх нь хүсэлтийн дагуу эсвэл зайлшгүй шаардлагатай гэж үзсэн тохиолдолд СУИС-ийн захиралтай уулзуулна.

5.4. Хамтран хэрэгжүүлж буй эрдэм шинжилгээний төслийн шугамаар ирсэн зочид ажлын тодорхой үр дүн гарсан, шинэ чиглэлээр судалгааны ажил эрхлэхээр төлөвлөсөн тохиолдолд СУИС-ийн Захиралтай уулзаж ажлын явц, төлөвлөгөөгөө танилцуулна.

5.5. Зочдыг Захирал хүлээн авч уулзах, хоёр сургуулийн хооронд хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулж гарын үсэг зурах үед фото зураг авах, видео бичлэг хийх зэргээр баримтжуулна.


264

Зургаа. Зочид, төлөөлөгчдөд хүндэтгэлийн зоог барих, бэлэг дурсгалын зүйл гардуулах

6.1. СУИС-ийн Захирал шууд хамтран ажиллаж буй болон хамтран ажиллах гэрээ байгуулах зорилгоор ирсэн сургуулийн Захирал, захирлын бие төлөөлөгчийг хүлээн авч хүндэтгэн угталтын болон үдэлтийн зоог тус тус барина.

6.2. Дээрх чиглэлээр ирсэн зочид төлөөлөгчдөд СУИС-ийн Захирал бэлэг дурсгалын зүйлс гардуулна. Бэлэг нь Монголын түүх, соёлыг илтгэсэн зүйл байх бөгөөд Монгол Улсын хууль тогтоомжоор зөвшөөрөгдсөн байна.

6.3. Зочид, төлөөлөгчдөд айлчилсан сургууль бүр давхардуулан бэлэг өгөхгүй бөгөөд, харин өөрийн сургуулийн танилцуулга, зурагт хуудас, энгэрийн тэмдгийг дурсгаж болно. Бэлгийн зардлыг урьсан сургууль, хүрээлэн хариуцна.

6.4. Гадаадын зочдоос СУИС-д бэлэглэсэн зүйлс нь бэлэг дурсгалын шинж чанартай зүйлс байвал бүртгэж ил байрлуулах ба сургалтын тоног төхөөрөмж, компьютер зэрэг зүйл байвал бүртгэж тухайн сургуулийн орлогод авна. Бүртгэлийг СУИС-ийн Санхүү, эдийн засгийн газар хариуцан гүйцэтгэнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Долоо. Зочид төлөөлөгчдийг Монгол орны түүх, соёлын дурсгалт газруудтай танилцуулах

7.1. Зочид төлөөлөгчдийн саналыг үндэслэн Монгол оронд үзэж танилцах түүх соёлын дурсгалт газрыг сонгоно.

7.2. Зочид төлөөлөгчид хөдөө орон нутаг, байгаль орчинтой танилцах, орон нутагт тоглолтоор болон судалгаа шинжилгээний ажлаар явах үед аяллын маршрут, цагийн хуваарийг нарийвчлан гаргаж зочны айлчлалын хөтөлбөрт нь хавсаргана. Хөтөлбөр, маршрут зөрчсөнөөс үүдэн ямар нэгэн осол, эндэгдэл гарсан тохиолдолд хариуцан явсан албан тушаалтан хариуцлага хүлээнэ.

7.3. Батлагдсан хөтөлбөр, маршрутын дагуу явж байх үед тээврийн хэрэгсэлтэй холбогдох осол, эндэгдэл гарсан тохиолдолд жолооч хариуцлага хүлээнэ. Давагдашгүй хүчин зүйлийн улмаас хөтөлбөр, маршрутыг сургуулийн удирдлагын зөвшөөрлөөр өөрчилж болох бөгөөд үүнээс үүдэн гарах үр дагаврын хариуцлагыг буруутай этгээд хүлээнэ.

Найм. Зочид, төлөөлөгчдийг үдэн гаргаж өгөх

8.1. Зочид, төлөөлөгчдийг угтаж авсан албан тушаалтан эсвэл түүнтэй адил түвшний албан тушаалтан СУИС-ийн Хамтын ажиллагааны газрын дарга, мэргэжилтний хамт үдэн гаргаж өгнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

8.2. Зочид, төлөөлөгчид онгоцоор буцаж байгаа тохиолдолд үдэн гаргаж өгч буй хүмүүс тэднийг хилийн шалган нэвтрүүлэх пост өнгөрч ямар нэгэн асуудалгүйгээр улсын хил давсны дараа нисэх буудлаас явна.

---ооОоо---


265

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 08- ны өдрийн


СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬД ГАДААДЫН МЭРГЭЖИЛТЭН, БАГШ УРЬЖ АЖИЛЛУУЛАХ ЖУРАМ


1.1. Олон улсын байгууллага, Засгийн газрын хэлэлцээр, гадаадын их дээд сургуультай байгуулсан хамтын ажиллагааны гэрээ, төслийн дагуу олон улсын байгууллага болон гадаадын их, дээд сургуулиудаас гадаадын багш, мэргэжилтэнг тус сургуульд урьж ажиллуулах үйл ажиллагааг зохицуулахад энэхүү журмын зорилго оршино.

1.2. Шаардлагатай мэргэжилтэн, багш урих асуудлаар СУИС-ийн Хамтын ажиллагааны газар өмнөх оны 10 дугаар сард багтааж бүтцийн сургууль, төв, харьяа байгууллагаас санал авна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Хоёр. Гадаадын мэргэжилтэнг урьж ажиллуулах хүсэлт гаргах тухай2.1 Гадаадын багш, мэргэжилтэнг урьж ажиллуулах зөвшөөрлийн хүсэлтийг мэргэжилтэн,

багшийг Монгол Улсад ирэхээс хоёр сарын өмнө бүтцийн болон салбар сургууль, төв, хүрээлэн, тэнхим, газраас Хамтын ажиллагааны газраар дамжуулан Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, Иргэний харьяаллын, хөдөлмөр эрхлэлтийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага болон бусад холбогдох байгууллагад зохих журмын дагуу хүсэлт гаргана. Хүсэлтэд дараах баримт бичгийг хавсаргана. Үүнд:

- Гадаадын багш, мэргэжилтний дэлгэрэнгүй анкет

- Гадаадын багш, мэргэжилтний диплом, сертификатын баталгаажуулсан хуулбар

- Гадаадын иргэний гадаад паспортын хуулбар (хүчин төгөлдөр хугацаа бүхий)

- Гадаад орны багш, мэргэжилтэн авч ажиллуулах зайлшгүй шаардлага, хэрэгцээ, гүйцэтгэх ажил, үйлчилгээний хэмжээ, ажлын онцлог, мэргэжлийн ур чадварын талаар дэлгэрэнгүй тодорхойлсон албан бичиг

- Байгууллагын улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, лицензийн нотариатаар баталгаажуулсан хуулбар

- Байгууллагаас гадаадын багш, мэргэжилтэнтэй байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээ

- Тухайн орны баталсан стандартын дагуу багшлах эрхийн сертификат эсвэл сурган, заах арга зүй эзэмшсэн сертификат, гэрчилгээ, дипломын хуулбар (Монгол хэл дээр хөрвүүлж албан ёсоор баталгаажуулсан байна)

- Өмнө нь Монгол Улсад ажиллаж байсан бол уг багш, мэргэжилтний талаарх байгууллагын тодорхойлолт

- Нийгмийн ямар нэг халдварт өвчингүй, биеийн эрүүл мэндийг тодорхойлсон холбогдох байгууллагын акт, тодорхойлолт

- Эрүүл мэндийн бичиг /ДОХ-ын шинжилгээ/ /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.2. Уригдаж буй гадаадын багш, мэргэжилтэн ажиллуулах асуудлын хариуг СУИС-иас зохих байгууллагуудад асуудал тавьснаас 1 сарын дотор мэргэжилтэн багш авахаар хүссэн сургууль, тэнхимд мэдэгдэнэ.

2.3. Богино хугацаагаар ирэх багш, мэргэжилтнийг хүлээн авахыг зөвшөөрсөн тохиолдолд тухайн сургууль, тэнхим, алба нь Хамтын ажиллагааны газраас албан бичиг (урилга) гаргуулан авч Гадаад харилцааны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын Консулын газарт хандан уригдаж


266

буй мэргэжилтэн, багшийн Монгол Улсын нутагт нэвтрэх зөвшөөрлийг шийдвэрлүүлнэ. 2.4.


Уригдаж буй гадаадын иргэн нь нэг удаагийн орох визтэй “HG”,”SH”, “О” зэрэг ангилалтай тохиолдолд Монгол Улсад хөдөлмөр эрхлэх эрхтэй болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Гурав. Гадаад орноос ирж ажиллах багш, мэргэжилтэнд тавих шаардлага

3.1. Гадаад орноос тус их сургуульд ирж ажиллах багш, мэргэжилтэн дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

3.1.1. Их дээд сургуулийн боловсрол эзэмшсэн диплом, сертификат, түүнийг нотариатаар баталгаажуулсан хуулбар, сонгон шалгаруулсан байгууллагын албан бичиг, тодорхойлолт. (Албан ёсоор Монгол Улсын Гадаад харилцааны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар дамжин ирсэн байна)


3.1.2. Мэргэжлийн дагуу тодорхой хугацаанд ажилласан байх. Үүнд:• Нийгмийн болон хүмүүнлэгийн ухааны багш 5-аас доошгүй жил

• Эрдэм шинжилгээний ажилтан 5-аас доошгүй жил

• Гадаад хэлний багш 3-аас доошгүй жил эсвэл тухайн хэлийг заах чиглэлээр тодорхой сургалтанд хамрагдсан байх.

3.1.3. Багшаар ирж буй гадаадын мэргэжилтэн нь магистр буюу түүнээс дээш эрдмийн зэрэг цолтой байх бөгөөд энэ нь гадаад хэлний багшид хамаарахгүй.

3.1.4. Эрдэм шинжилгээний хамтын ажиллагаа, хамтарсан экспедици зэрэг ажилд оролцож байгаа мэргэжилтэнд Б, В-д дурдсан шаардлага хамаарахгүй.

3.2. Уригдаж буй багш, мэргэжилтэн нь тухайн сургууль, төв, хүрээлэн, газартай гэрээ байгуулж ажиллахдаа дор дурдсан нөхцөл шаардлагыг хүлээн зөвшөөрнө. Үүнд:

3.2.1. Багш, мэргэжилтэн нь Монгол Улсын хууль тогтоомж болон тухайн сургууль, төв, хүрээлэнгийн дотоод дүрэм, журмыг дагаж мөрдөх

3.2.2. Гэрээнд зааснаас өөр ажил эрхлэхгүй байх

3.2.3. Сургалтанд ямар нэгэн үзэл суртал, шашин номлох ажиллагаа явуулахгүй байх

3.2.4. Хичээл сургалтын үеэр хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр, Хамтын ажиллагааны газар болон сургуулийн удирдлагад мэдэгдэлгүй гадаад, дотоодод явахгүй байх /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

1.1.5. Өөрийн буруутай үйлдлээс үүсч болох аливаа эрсдэлийг бүрэн хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар нэмсэн/

Дөрөв. Урьж ажиллуулж буй сургууль, төв, албанд тавих шаардлага

4.1. Гадаадын багш, мэргэжилтэнг урьж буй бүтцийн, харьяа сургууль, төв, хүрээлэн, газар нь гадаадын багш, мэргэжилтэнг өөрийн зардлаар урьж ажиллуулах тохиолдолд тухайн оны төсөвтөө тусгасан байх шаардлагатай.

4.2. Гадаадын багш, мэргэжилтэнг ажиллах нөхцөл, ажлын байраар хангах асуудлыг бүрэн шийдвэрлэн, байр сууц түрээслэхэд нь туслалцаа үзүүлж, гэрээнд заасан бол түрээсийн зардлын тодорхой хувийг төлж болно.

4.3. Гадаадын багш, мэргэжилтэнд сургуулийн дотоод дүрэм, тухайн ажил үүрэгтэй холбоотой Монгол Улсын хууль тогтоомжийг танилцуулна.


267

4.4. Гадаадын багш, мэргэжилтэнд сургууль, албаны талаарх мэдээлэл, бүтэц зохион байгуулалтын өөрчлөлт, амралт, баярын өдрүүд болон урлаг спорт зэрэг олон нийтийн арга хэмжээг мэдээлж байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Тав. Гадаадын иргэний эрүүл мэндийн даатгалын талаар

5.1. Уригдан ирж буй гадаадын иргэний эрүүл мэндийн даатгал, ажил дээрх гэнэтийн ослын даатгалын тухай асуудлыг Монгол Улсын Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хуульд зааснаар зохицуулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Зургаа. Гэрээ байгуулах, сунгах, цуцлах 6.1. Гадаадын багш, мэргэжилтэнг урьж ажиллуулж буй бүтцийн, харьяа сургууль, төв, хүрээлэнгийн захирал, газрын дарга нар гадаадын багш, мэргэжилтэнтэй гэрээ байгуулж сургуулийн захирлаар батлуулна.

6.2. Гадаадын багш, мэргэжилтэнтэй байгуулах гэрээ нь 1 хүртэл жилийн хугацаатай байж болно.

6.3. Шаардлагатай гэж үзвэл холбогдох байгууллагад хүсэлт гарган тэндээс гарах зөвшөөрлийг үндэслэн гадаадын мэргэжилтний ажиллах хугацааг 1 хүртэл жилийн хугацаагаар хоёр хүртэл удаа сунгаж болно.

6.4. Хүчин төгөлдөр болсон гэрээг зөвхөн холбогдох хууль тогтоомж, гэрээнд заасан үндэслэл нөхцөлөөр цуцална. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Долоо. Гадаадын багш , мэргэжилтнийг бүртгэх, бүртгүүлэх7.1. Гадаадын багш, мэргэжилтний дэлгэрэнгүй материалыг Хамтын ажиллагааны газарт

ажлын 2 хоногийн дотор ирүүлнэ. Хамтын ажиллагааны газар нь Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, албан бичгээр хүсэлт гаргаж өгөх ба гадаад багш, мэргэжилтэнг урьж ажиллуулж буй бүтцийн, харьяа сургууль, төв, хүрээлэнгийн захирал, газрын дарга нар Боловсрол, иргэний харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад бүртгүүлж, Монгол Улсад оршин суух зөвшөөрөл авах ажлыг хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

7.2. Гадаадын багш, мэргэжилтэнг авч ажиллуулах зөвшөөрлийн дагуу хүрэлцэн ирсэн багш, мэргэжилтнийг Иргэний харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад 7 хоногийн дотор бүртгүүлэн, Монгол Улсад оршин суух зөвшөөрлийг Монгол Улсад нэвтэрснээс хойш хуулийн хугацаанд мэдүүлэн авсан байна. Хэрэв энэ хугацаанд бүртгүүлж оршин суух зөвшөөрөл аваагүй бол үүнтэй холбогдон гарах асуудлыг тухайн багш, мэргэжилтэнг урьж ажиллуулж буй бүтцийн, салбар сургууль, төв, хүрээлэн, газрын дарга нар бүрэн хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

7.3. Дээрх бүртгэл, оршин суух зөвшөөрлийн хураамжийн төлбөрийг уригдан ирсэн гадаадын багш, мэргэжилтэн өөрөө хариуцаж болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

---ооОоо---


268



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛЬД ГАДААДЫН ИРГЭДИЙГ СУРАЛЦУУЛАХ ЖУРАМ


1.1. Соёл урлагийн их сургуульд гадаадын иргэнийг оюутнаар элсүүлэн суралцуулахад энэхүү журмыг баримтална.

1.2. Энэхүү журам нь Монгол Улсын Боловсролын тухай хууль, БСШУ-ны сайдын 2001 оны 113 дугаар тушаалаар батлагдсан Монгол Улсын Дээд боловсролын байгуулагуудад гадаадын иргэдийг суралцуулах журам, СУИС-ийн дүрэм, дотоод журамд үндэслэнэ.

1.3. СУИС-д суралцах, мэргэжил дээшлүүлэх гадаадын иргэн нь /цаашид “суралцахыг хүсэгч” гэх/ Монгол Улсад мөрдөгдөж буй боловсролын агуулгын түвшин, стандарттай дүйцэх өмнөх шатны боловсрол эзэмшсэн байвал зохино.

Хоёр. Элсэлт

2.1. Гадаадын иргэнийг оюутнаар элсүүлэн суралцуулах асуудлыг Сургалтын бодлого, зохицуулалтын газар (СБЗГ), Эрдэм шинжилгээ, инновацийн газар (ЭШИГ) хариуцан ажиллана. Бүх шатны сургалтын элсэлтийг жил бүрийн 5 дугаар сарын 1-20, магистрантур, докторантурын элсэлтийг 1 дүгээр сарын 1-20-нд дотор зохион байгуулна. Эчнээ сургалтанд Монгол Улсад байнгын оршин суух зөвшөөрөл бүхий гадаадын иргэн, харьяатыг зөвхөн элсүүлэн суралцуулна. Элсэлтийн шалгалт нь Монгол хэлний ярианы болон бичгийн шалгалт, мэргэжлийн шалгалтуудаас бүрдэнэ.


2.2. Элсэлтийн Комисс гадаад иргэнийг суралцуулах журмыг шинэ элсэгчдэд танилцуулж гарын үсэг зуруулж баталгаажуулан авах шаардлагатай. Эрхийн бичиг авсан элсэгч тухайн оны 8 дугаар сарын 1-ний дотор материалаа ирүүлж виз гаргуулсан байна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.3. Суралцахыг хүсэгч нь элсэн суралцах анкетийг тус сургуулиас батлан гаргасан “СУИС-д суралцахыг хүссэн гадаадын иргэний өргөдөл” маягтын дагуу бэлтгэж СБЗГ-т ирүүлнэ. Өргөдөлд дор дурдсан материалыг хавсаргасан байна.

• Хувийн өргөдөл

• Гадаад паспортын нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар /3-аас дээш жилийн хүчинтэй хугацаатай байх/

• Бүрэн дунд боловсролын үнэмлэх /эх хувь, нотариатаар гэрчлүүсэн хуулбар, монгол хэлнээ хөрвүүлж нотариатаар гэрчлүүлсэн албан ёсны хуулбар /

• Бүх шатны боловсролын баримт бичиг /эх хувь, нотариатаар гэрчлүүлсэн хуулбар, монгол хэлнээ хөрвүүлж нотариатаар гэрчлүүлсэн албан ёсны баталгаа/

• Хэрвээ байгууллагын нэр дээр суралцах гэж буй бол тухайн иргэнийг Монгол Улсад суралцахаар илгээж буй байгууллагын тодорхойлолт /Албан ёсоор баталгаажиж Монгол Улсын гадаад харилцааны асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар дамжуулж авсан байх/

• Эрүүл мэндийн бичиг /ХДХВ/ДОХ-ын шинжилгээний бичиг/

• 3х4 хэмжээний 8 хувь зураг /Сүүлийн 6 сарын хугацаанд авахуулсан байх/

• Элсэлтийн хураамж


269

2.4. Сургалтын бодлогын газар дээрх материалыг хүлээн авч хянаад шаардлага хангасан нөхцөлд элсэлтийн шалгалтыг зохион байгуулж, элсэлтийн шалгалт өгөх зөвшөөрлийн хуудас олгож шалгалт авна. Шалгалтад тэнцсэн тохиолдолд тус сургуульд суралцах эрхийн бичиг олгоно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.5. Суралцахыг хүсэгч нь Монгол хэлний ярианы болон бичгийн шалгалтаар мэдлэгийн түвшин нь дундаас доош гэж дүгнэгдсэн тохиолдолд сургалтын төлөвлөгөөнд заасан Монгол хэлний хичээлийн кредитийн төлбөртэй нэмэлт сургалтад хамрагдана.

2.6. Тус сургуульд суралцах эрхийн бичиг олгогдсон суралцахыг хүсэгчийг СУИС-ийн захиралд танилцуулж суралцагчтай харьяалах сургуулийн захирал болон ЭШИГ-ын дарга гэрээ байгуулна. Гэрээ нь тус сургуулиас батлан гаргасан загварт үндэслэгдсэн байна.

2.7. Суралцагч Гадаад оюутантай байгуулсан гэрээнд заасны дагуу сургалтын төлбөр, үйлчилгээний хураамж удирдах зөвлөлийн хурал, захиргааны зөвлөлийн хурлаар батлагдсан Гадаад оюутны үйлчилгээний хураамжийг бүрэн төлж баримтыг хуулбарын хамт харьяалах сургуулийн санхүү болон ЭШИГ-т тушаана. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.8. Суралцагчийг Монгол Улсын Иргэний эрүүл мэндийн тухай хууль, дүрэм, журамд заасны дагуу эрүүл мэндийн даатгалд даатгуулна. Эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг суралцагч өөрөө хариуцна. Суралцагчийг эрүүл мэндийн даатгалд даатгуулах үүргийг харьяалах сургуулийн захирал хүлээнэ.

2.9. Шинээр элссэн оюутнууд ЭМД-ын 4 сарын мөнгө /9-12 сар хүртэл/ -ийг мөн дараагийн шинэ хичээлийн жилийн ЭМД-ын мөнгийг бүтэн жилээр урьдчилан төлөх бөгөөд сургууль ЭМД-д хамруулна. Дараагийн жилээс нь бүтцийн сургуулиудын захирлууд 9 сард сургалтын төлбөрийн хамт ЭМД-ын мөнгийг хурааж даатгалд хамруулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар нэмсэн/

2.10. Суралцагчийн хүсэлтээр СУИС өөрийн оюутны дотуур байранд орох тохиолдолд гэрээ хийж, төлбөртэйгөөр суулгана. Оюутны дотуур байрны ачаалал болон бусад шалтгаанаар СУИС-ийн оюутны дотуур байранд суугаагүй суралцагчид амьдрах байр, орон сууцаа олоход нь туслалцаа үзүүлнэ. Байр, орон сууц худалдан авах, хөлслөх зардлыг суралцагч өөрөө хариуцна.

Гурав. Виз, оршин суух зөвшөөрөл

3.1. Сургалтын бодлогын газар нь бүрдүүлсэн материал, суралцах эрхийн бичиг, суралцагчтай байгуулсан гэрээ, сургалтын төлбөрийн баримтыг үндэслэн тухайн суралцагчийн тус сургуульд суралцах эрхийн “S” ангиллаар орж ирэх зөвшөөрөл олгох хүсэлтийг Боловсрол, иргэн харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад гаргана. Хүсэлтийн дагуу олгосон зөвшөөрлийг иргэн харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаар дамжуулан элсэгчийн харьяаллын дипломат төлөөлөгчийн газарт явуулна.

3.2. Суралцагч харьяа дипломат төлөөлөгчийн газраас “S” ангиллын виз авч Монгол Улсад ирэх бөгөөд ирснээс хойш 2 өдрийн дотор тус сургуулийн Сургалтын бодлогын газарт бүртгүүлж, 7 хоногийн дотор иргэн харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад бүртгүүлнэ.

3.3. Монгол Улсад орж ирснээс хойш 21 хоногийн дотор сургуулийн захирлын зөвшөөрлийн дагуу Боловсрол, иргэн харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагуудаас Монгол Улсад жилээр оршин суух зөвшөөрөл авна.

− Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас оршин суух зөвшөөрөл авахад суралцагчийн бүрдүүлэх материалын жагсаалт

− Боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хандсан албан бичиг /Сургуулийн суралцагчид оршин суух зөвшөөрөл хүссэн/ /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

− Сургуулийн сургалт эрхлэх тусгай зөвшөөрлийн /гэрчилгээний/ нотариатаар баталгаажуулсан хуулбар

− Суралцагчаас элсэх шалгалт авч тэнцсэн тухай баталгаажсан баримт


270

− Суралцагчийн эрүүл мэндийн бичиг /ХДХВ/ДОХ-ын шинжилгээний бичиг/

− Суралцагчийн паспортын хуулбар /“S” ангиллын визтэй хуудасны хамт/

− Зөвшөөрлийн хураамж

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар хассан/

Дөрөв. Сургалт

4.1. Боловсрол, гадаад харилцаа, иргэн харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагуудын зохих зөвшөөрлийн дагуу Монгол Улсад орж ирсэн суралцагчийг СБЗГ, ЭШИГ-аас суралцах сургуулийн захирал, тэнхимийн эрхлэгчид танилцуулна.


4.2. Суралцагчийн харьяалан суралцах сургууль, тэнхим нь СУИС-ийн дүрэм, журам, сургалтын төлөвлөгөө, хичээлийн хөтөлбөрийн дагуу чанартай үйлчилгээ үзүүлэх асуудлыг хариуцна.

4.3. Сургалтын үйлчилгээтэй холбоотой өргөдөл, гомдлоо суралцагч харьяалах бүтцийн сургуулийн тэнхимийн эрхлэгч, захиралд гаргах бөгөөд харьяалах сургуулийн захирлын эрх хэмжээнд шийдвэрлэгдэх боломжгүй бол харьяалах сургуулийн захирал СУИС-ийн Сургалт эрхэлсэн дэд захиралд тавьж шийдвэрлүүлнэ.

4.4. Суралцагч нэг хичээлийн жилд хоёр удаа буюу оюутны өвлийн болон зуны амралтаар нутагтаа явах эрхтэй. Амралтаараа нутаг явахдаа суралцагч нь чөлөө олгохыг хүссэн өргөдөл, чөлөө олгохыг зөвшөөрсөн бүтцийн сургуулийн захирал, газрын даргын гарын үсэг, суралцаж дууссан улирлын дүнгийн жагсаалтын хамт СБЗГ, ЭШИГ-т хүсэлт гаргах бөгөөд өргөдөл гаргаснаас 5 хоногийн дотор Иргэн харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагад хандсан гарах орох визний албан бичгийг хийж өгнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

4.5. “S” ангиллын виз бүхий суралцагч нь 90 хүртэлх хоногийн гарах орох визийг хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр хугацаа хэтрүүлсэн тохиолдолд нэг жилийн ахин “S” ангиллын визний урилга явуулахгүй бөгөөд оюутантай байгуулсан “Оюутан суралцуулах гэрээ”-г цуцлах үндэслэл болно.

4.6. Суралцагч оршин суух зөвшөөрлийн хугацаа дуусахаас 2 сарын өмнө СУИС-ийн гадаад оюутан хариуцсан мэргэжилтэнд мэдэгдэж зөвшөөрлийн хугацаагаа сунгуулах материалыг бүрдүүлж өгнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

4.7. Суралцагч энэхүү журмын 4.4 дэх хэсэгт заасан үндэслэлээс бусад гэнэтийн болон ар гэрийн гачигдал, судалгаа хийх зорилгоор хичээлийн дундуур нутаг буцах тохиолдолд үндэслэл бүхий өргөдөл гарган мэргэжлийн багш, тэнхим, сургуулийн зөвшөөрлийг авсан байна. Энэ тохиолдолд суралцагчид хичээлийн жилд нэг удаа хураамж авч чөлөө олгоно. Хураамжийн хэмжээ энгийн визний үнийн дүнгээс 3 дахин их байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

4.8. Суралцагч нь тухайн хичээлийн жилд сургуулийн Удирдах зөвлөлөөс тогтоосон гадаад суралцагчийн сургалтын төлбөрийг хичээл эхлэхээс 3 хоногийн өмнө зохих харилцах дансанд тушааж, баримтыг хуулбарын хамт харьяалах сургуулийн санхүү, ЭШИГ-т өгснөөр сургалтанд хамрагдах, номын сангаар үйлчлүүлэх болон бусад үйлчилгээ авах эрх нь нээгдэнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

4.9. Сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрт тусгаснаас гадуур өөрийн хүсэл сонирхлоор хөдөө орон нутагт болон бусад газарт зорчих өөрийн буруутай үйлдлээс холбогдон үүсэх аливаа харилцаанаас бий болох хариуцлагыг суралцагч өөрөө хүлээнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/


271

Тав. Суралцагчийг чөлөөлөх, шилжүүлэх, хасах

5.1. Суралцагчийн өөрийн хүсэлтээр сургуулиас чөлөөлөгдөх болон бусад сургуульд шилжин суралцах хүсэлтийг хэлэлцэн зөвшөөрсөн бүтцийн сургуулийн саналыг үндэслэн СУИС-ийн захирлын тушаалаар түүнийг сургуулиас чөлөөлж боловсрол, иргэн харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас олгосон оршин суух зөвшөөрлийг хасуулж холбогдох зардлыг суралцагчаар гаргуулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

5.2. Суралцагч өөрийн хүсэлтээр сургуулиас чөлөөлөгдөх тохиолдолд хариуцсан сургууль, газрын сургалтын тодорхойлолт, захирлын тушаалыг үндэслэн судлаагүй үлдсэн хичээлийн багц цагийн төлбөрийг тухайн санхүүгээс буцаан олгоно. Элсэн суралцах хүсэлт гаргасан хэдий ч суралцагч өөрөө ирж суралцаагүй тохиолдолд сургалтын төлбөрийн урьдчилгааг 10 хувийн хасалттай буцааж олгоно.


5.3. Суралцагч Монгол Улсын Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хуулийн холбогдох зүйл, заалт, энэхүү журмын 4-р зүйлийн 4.6, 4.7 дахь хэсгийг зөрчсөн, оюутан суралцуулах тухай гэрээний сургуулиас хасах үндэслэл бүхий зүйл заалтыг зөрчсөн бол СУИС-ийн захирлын тушаалаар сургуулиас хасч боловсрол, иргэн харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын олгосон оршин суух зөвшөөрлийг хүчингүй болгуулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

5.4. Суралцагч энэхүү журмын 5.3 дахь хэсэгт заасан үндэслэлээр сургуулиас хасагдсан тохиолд түүний судлаагүй үлдсэн хичээлийн цагийн төлбөрийг буцаан олгохгүй. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Зургаа. Төгсөлт 6.1. Тухайн мэргэжлээр сургалтын төлөвлөгөөний дагуу суралцаж, сургалтын агуулгыг бүрэн эзэмшиж зохих үнэлгээ авч төгсөж буй гадаадын төгсөгчийн дипломыг судалсан кредит цагийг илтгэсэн хавсралтын хамт англи, монгол хэл дээр үйлдэж олгоно.

6.2. Суралцагчийн кредит цагийн тооцоо, үнэлгээ, дипломын дүнг нэгтгэн гаргах ажлыг тухайн сургууль, тэнхим хариуцан гаргаж Сургалт эрхэлсэн дэд захирал баталгаажуулна.

6.3. Төгсөгчид тухайн сургуулийн сургалтын алба, ЭШИГ-аас олгох тойрох хуудсаар сургуультай тооцоо хийж диплом гардуулах өдрөөс 7 хоногийн өмнө СБЗГ, ЭШИГ-т өгнө. Диплом хамгаалж дууссан оюутнууд диплом гардуулах өдрөөс өмнө өөрийн хүсэлтээр нутаг буцах тохиолдолд иргэний харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас хасалт хийлгэж Монгол Улсаас гарна.


Долоо. Хариуцлага

7.1. Суралцагч Монгол Улсын Гадаадын иргэний эрх зүйн байдлын тухай хуулийн холбогдох зүйл, заалт, энэхүү журмын 4-р зүйлийн 4.6, 4.7 дахь хэсгийг зөрчсөн, оюутан суралцуулах тухай гэрээний сургуулиас хасах үндэслэл бүхий зүйл заалтыг зөрчсөн бол СУИС-ийн захирлын тушаалаар сургуулиас хасч боловсрол, иргэний харьяаллын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагаас олгосон оршин суух зөвшөөрлийг хүчингүй болгуулна.

7.2. Энэхүү журмын 7.1-дэх хэсэгт заасан зөрчлөөс бусад зүйл заалтыг зөрчсөн суралцагч нарт эхний удаад сануулж, хоёр ба түүнээс дээш удаа зөрчсөн тохиолдолд сургуулиас хасах хүртэлх арга хэмжээ авна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 153 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

---ооОоо---


272

НАЙМДУГААР БҮЛЭГ. ТӨСӨВ САНХҮҮГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМЗахирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн


СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ТӨСӨВ, САНХҮҮГИЙНҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ


1.1. Төсвийн тухай хууль, нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хууль, удирдлага санхүүжилтийн зарчмыг үндэс болгон сургуулийн өмнө дэвшүүлсэн зорилго, зорилтыг хэрэгжүүлэхэд чиглэгдсэн төсөв, санхүүгийн үйл ажиллагааг зохицуулахад энэхүү журмыг мөрдөнө./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

1.2. Энэхүү журмын зорилго нь СУИС-ийн санхүү, эдийн засгийн чадавхийг бэхжүүлэх, бүтцийн сургууль, нэгжүүдийн санхүүгийн бие даасан байдал болон орлогоороо зардлаа нөхөн ажиллах чадварыг хангахад оршино.

1.3. Энэхүү журам нь СУИС-ийн бүтцийн болон салбар сургууль, төв, захиргаа, хүрээлэн, оюутны дотуур байр, ахлах сургууль зэрэг нэгжүүдэд /цаашид “нэгж” гэх/ хэрэгжинэ.

1.4. Журамд тусгах шаардлагатай нэмэлт өөрчлөлтийг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж, захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

Хоёр. Үндсэн ойлголт, зохион байгуулалт

2.1.Нэгжүүдийн орлогын үндсэн эх үүсвэр нь сургалтын төлбөр болон улсын төсвийн санхүүжилт, эрдэм шинжилгээ судалгааны ба төсөл хөтөлбөрийн ажил гүйцэтгэснээс олох орлого, төлбөрт үйлчилгээний орлого, бусад эх үүсвэрийн орлого байна.

2.2. Сургалтын төлбөрийн орлого гэдэг нь дипломын болон бакалавр, магистр, докторын сургалтыг зохих хөтөлбөр, стандартын дагуу явуулаад олох орлого болон хувийн ба сургууль хоорондын гэрээгээр суралцаж байгаа гадаад улсын иргэний сургалтын төлбөр, тэтгэмжийг хэлнэ.

2.3. Улсын төсвийн санхүүжилт гэдэг нь улсын төсвийн хөрөнгөөр тус сургуулийн сургалтын тогтвортой үйл ажиллагааг хангахад үзүүлж буй дэмжлэг, оюутан суралцагсдад олгох, дэмжлэг туслалцаа сургуулиудад олгож буй тогтмол зардал, Засгийн газрын шугамаар гадаад улсын иргэдийг суралцагсдад олгох тэтгэмж, тэдгээрийн сургалтын төлбөрийн орлогыг хэлнэ.

2.4. Бусад төлбөрт үйлчилгээний орлого гэдэг нь бакалавр, магистр, докторын сургалтаас бусад хэлбэрээр олох орлого /түр сургалт, төрөл бүрийн курс дамжаа/ бие даасан нэгжийн хувьд олох өөрийн орлогыг хэлнэ.

2.5. Бусад эх үүсвэрийн орлого гэдэг нь Засгийн газар болон гадаад, дотоодын хандивлагчдын буцалтгүй тусламж, мөн ийм эх үүсвэрээр санхүүжиж буй төслийн орлогыг хэлнэ.

2.6. Үйл ажиллагааны бус орлого гэдэгт сургалтын төлбөрийн алдангийн орлого, илүүдэл хэрэгцээгүй, акталсан хөрөнгө борлуулсны орлого, валютын ханшны зөрүү, хүүний орлого, хуульд заасан бусад орлого зэрэг орно./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

2.7. Нэгжүүд хичээлийн жилийн туршид гарсан сургууль хоорондын тооцоог тогтоосон журмын дагуу бүрэн хийж байх бөгөөд энэ нь бүтцийн сургуулиудын өөр хоорондоо үзүүлсэн үйлчилгээний хөлс юм.

2.8. Нэгжүүд нь өөрөө өөрийгөө санхүүжүүлэх зарчмыг барьж ажиллана. Энэ нь орлогоороо зардлаа нөхөх чадвартай байх гэсэн ойлголт юм.


273

2.9. Нэгжүүдийн төсөв нь орлогын төсөв, зардлын төсөв, хөрөнгө оруулалтын төсвөөс бүрдэх бөгөөд ирэх жилийн төсвийн төслийг бэлтгэж 9 дүгээр сарын 15-ны дотор захиргаанд ирүүлнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

2.10. Нэгжүүд өмнөх жилийн орлого, зардлын гүйцэтгэл, зах зээлийн нөхцөл байдлын өөрчлөлт, тухайн жилийн турш хэрэгжүүлэх арга хэмжээний хэрэгцээ зэргийг үндэслэн жилийн төсвөө зохионо./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/.

2.11. Төсвийн төсөл боловсруулахад шаардлагатай тоо мэдээг хавсралтын дагуу бэлтгэх ба бараа материал үнэ бүхий зүйлсийг тухайн үеийн зах зээлийн дундаж үнэ ханшийг баримтална.

2.12. Нэгжүүдийн төсвийн төслийг хүлээн авч нэгтгэн СУИС-ийн нэгдсэн төсвийн төслийг 10 дугаар сарын 15-ны дотор багтаан Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

2.13. Нэгжүүдийн төсвийг СУИС-ийн нэгдсэн төсвийн хүрээнд бүтээгдэхүүн нийлүүлэх гэрээтэй уялдуулан сар, улирлын хуваарьтайгаар тооцож гаргана.

2.14. Төсвийн төсөлд зарцуулалтын эрхийг нэгжүүдийн орлого, зарлагыг эдийн засгийн ангиллаар тусгана.

2.15. Нэгжүүдийн төсвийн төслийг батлахдаа зардлын нийт дүн, санхүүжилтийн дүнг тухайн байгууллагын төсвийн сар, улирлын хуваариас хэтрүүлэхгүй байх зарчмыг хатуу баримтлах ба зардал хэмнэх даалгавар өгнө.

2.16. Нэгжүүд нь төлөвлөгөөнөөс давсан орлого олсон тохиолдолд тэр хэмжээгээр зарлагын зарцуулалтыг шууд нэмэгдүүлэхийг хориглоно. Энэхүү асуудлыг СУИС-ийн нэгдсэн төсвийн хуваарьт өөрчлөлт оруулах зарчмаар зохицуулна.

2.17. Нэгжүүдийн эдийн засгийн ангиллаар хуваарилсан зардлын төсөв нь үйл ажиллагаагаа хэвийн явуулахад хүрэлцэхгүй байгаа тохиолдолд бараа үйлчилгээний зардлуудыг эдийн засгийн ангилал хооронд шилжүүлэн зарцуулж болохоор баталж өгнө. Энэ тохиолдолд зардлын эдийн засгийн ангилал хооронд гүйлгэх зайлшгүй шаардлага, хэрэгцээ, үндэслэл болон холбогдох нарийвчилсан тооцоог хийсэн байх ёстой.

2.18. Зардлыг зөвхөн бараа үйлчилгээний зардлын бүлэг дотор зохицуулалт хийхийг зөвшөөрнө.

2.19. Зардлыг сургалттай холбоотой шууд зардал, эрдэм шинжилгээний ажлын зардал, тогтмол зардал, шууд бус зардал, оюутны үйлчилгээний зардал, хөрөнгө оруулалтын зардал гэж ангилна.

2.20. Сургалттай холбоотой шууд зардалд сургалтын үйл ажиллагаанд оролцогч багш ажилтнуудын цалин хөдөлмөрийн хөлстэй холбогдох зардал, хичээл практикийн зардал, ном хэвлэл, багшийг дэмжих болон тэдний томилолтын зардал,хөрөнгө оруулалт зэрэг зардал багтана.

2.21. Тогтмол зардалд СУИС-ийн хичээлийн байруудын ашиглалттай холбоотойгоор Засгийн газраас тогтоосон тухайн үеийн үнэ тарифаар тооцогдон төсөвлөгдсөн цахилгаан, дулаан, цэвэр бохир усны зардлыг хамааруулах ба үүнийг улсын төсвөөс санхүүжүүлэхээр тусгана.

2.22. Шууд бус зардалд удирдлагын зардал, сургуулийн үйл ажиллагаатай холбогдолтой бичиг хэрэг, тээвэр шатахуун, харуул хамгаалалт, шуудан холбоо, нормын хувцас, угаалга цэвэрлэгээ, аж ахуйн зардал, урсгал засвар, гадаад арга хэмжээ, шагнал урамшил, багш нарын болон ойн арга хэмжээ, ахмадын тэтгэмж, гишүүний татвар, бусад зардал гэх мэт орно.

2.23. Оюутны үйлчилгээний зардалд оюутны эрдэм шинжилгээний болон спорт урлагийн арга хэмжээний зардал, оюутны тэтгэлэг, хөнгөлөлтүүд орно.

2.24. Багш, ажиллагчдын цалингийн тооцоог СУИС-ийн захирлын тушаалаар батлагдсан цалингийн сүлжээгээр хийх ба энэхүү цалингийн сүлжээг Төрийн албан хаагчийн цалингийн талаар гарсан Засгийн газрын тогтоол, шийдвэр, СУИС-ийн санхүүгийн боломжийг харгалзан Удирдах зөвлөлд танилцуулан хичээлийн жил болон оны эхэнд шинэчлэн тогтоож болно.

2.25. СУИС-ийн жил бүрийн төсвийг Удирдах зөвлөлийн хурлаар оруулж хэлэлцүүлэн батлах ба батлагдсан төсвийг төлөвлөгөөний дагуу зарцуулна.


274

Гурав. Захиргааны эрх, үүрэг

3.1. Захиргаа нь нэгжүүдийн орлого, зардал, оюутны тооноос хамааруулан тодорхой хувь хэмжээгээр тооцсон төвлөрүүлэх орлогын даалгаврыг нэгжүүдэд өгөх ба энэ нь нийтлэг үйлчилгээний зардлыг санхүүжүүлэх боломж бий болгоно.

3.2. Захиргаа нь ногдсон орлогын даалгаврын хэмжээгээр нэгжүүдээс орлогыг татан төвлөрүүлэх ба төвлөрүүлсэн хөрөнгийн зарцуулалтыг жил бүрийн эцэст Захиргааны зөвлөлийн хуралд тайлагнана.

3.3. Төв дансанд төвлөрүүлэх орлогыг 3 дугаар сарын 1-ний дотор 30%,

6 дугаар сарын 1-ний дотор 20 %,

10 дугаар сарын 1-ний дотор 40%,

12 дугаар сарын 15-ны дотор 10%-ыг төвлөрүүлнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

3.4. Захиргаа нь нэгжүүдийн хооронд эргэн төлөгдөх нөхцөлтэйгээр санхүүгийн эх үүсвэрийн зохицуулалт хийж болно.

3.5. Төсвийн зардалд тусгагдсан сургалтын техник хэрэгсэл, тавилга эд хогшлыг худалдан авах, тэдгээрийг нийлүүлэх байгууллагыг холбогдох хуулийн дагуу сонгон шалгаруулах асуудалд захиргааны зүгээс хяналт тавина.

3.6. Захиргаа нь төвлөрүүлэх орлогыг цаг хугацаандаа биелүүлээгүй зарим нэгжүүдийн нийтлэг үйлчилгээний зардлыг санхүүжүүлэхээс татгалзах, шаардлагатай бол зарим зардлын гүйлгээг зогсоох хүртэл арга хэмжээг авах эрхтэй бөгөөд үүнээс учрах хохирлыг хариуцахгүй.

3.7. Багш, оюутны тоо болон бусад өөрчлөлтүүдтэй уялдуулан төсвийн тодотгол хийж, дараагийн санхүүгийн жилийн орлого, зардлыг бодит байдалд нийцүүлэн холбогдох зохицуулалтыг хийж болно.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

3.8. СУИС-ийн эзэмшилд байгаа байр, талбай, техник тоног төхөөрөмж, эд хөрөнгийг түрээслэхтэй холбогдсон гэрээг батлагдсан загвар, нөхцөлийн дагуу нэгдсэн журмаар захирал батална.

3.9. Нэгжүүдээс ирүүлсэн тайлант жилийн төсвийн хүлээгдэж буй гүйцэтгэл дараа жилийн төсвийн төслийн саналыг үндэслэн зохих аргачлалын дагуу СУИС-ийн нэгдсэн төсвийн төслийг боловсруулан Захирлын зөвлөл болон Удирдах зөвлөлийн хуралдаанаар хэлэлцүүлнэ.

Дөрөв. Нэгжүүдийн эрх, үүрэг

4.1. Хичээлийн жилийн 1 дүгээр улирлын сонгосон багц цагийн төлбөрийг 10 дугаар сарын 5-ны дотор, 2 дугаар улирлын сонгосон багц цагийн төлбөрийг 3 дугаар сарын 5-ны дотор бүрдүүлэх асуудлыг нэгжийн удирдлага хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

4.2. Төв дансанд төвлөрүүлэх орлогыг энэ журмын 3.3-т заасан хугацаанд төвлөрүүлнэ.

4.3. Төлбөрөө 100 хувь төлсөн оюутанд тодорхой хөнгөлөлт үзүүлэх, тогтоосон хугацаанд төлбөрөө төлөөгүй оюутантай алдангийн тооцоо хийх эрхийг нэгжүүдийн удирдлага эдэлнэ. Харин алданги ба хөнгөлөлтийн хувь хэмжээг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, захирлын тушаалаар баталгаажуулна.

4.4. Нэгжийн удирдлага зөвхөн сургалтын төлбөрөө бүрэн төлсөн оюутанд жилийн чөлөө олгох тушаал гаргах ба төлбөрөө төлж барагдуулаагүй оюутанд чөлөө өгснөөс болж үүссэн орлогын тасалдал, түүнээс учрах аливаа хүндрэлтэй асуудлыг бүрэн хариуцна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 тушаалаар өөрчилсөн./

4.5. Багш, ажилчдын орлогын албан татвар, нийгмийн даатгалтай холбогдсон тооцоог хуулийн дагуу тогтсон хугацаанд нь харьяа татварын болон нийгмийн даатгалын байгууллагатай бие дааж хийнэ.


275

4.6. Нэгжийн удирдлага ба нягтлан бодогч нь цалин хөлс, түүнтэй адилтгах зардлыг тогтоосон хугацаанд нь тавьж олгох, ажил үйлчилгээ явуулахдаа зардлын батлагдсан норм, нормативыг хэтрүүлэхгүй байх, худалдан авч байгаа бараа үйлчилгээний үнэ тарифыг зах зээлийн дундаж үнээс хэтрүүлэхгүй байх, төлбөр тооцоог цаг тухайд нь хийж өр авлага үүсгэхгүй байх, төсөв түүний зүйл ангийг батлагдсан хэмжээнээс хэтрүүлэхгүй байх, төлбөрийн ээлж дарааллыг хатуу баримтлах, санхүү аж ахуйн холбогдолтой мэдээ тайланг үнэн зөв, цаг хугацаанд нь түргэн шуурхай гаргаж өгч байх үүргийг хүлээнэ.

4.7. Сургалтын төлбөрийн өөрчлөлттэй холбогдсон санал, тооцоог цаг тухайд нь гаргах, өртөг, зардлыг бууруулах боломж, үндэслэлийн талаар санал гаргаж болно.

4.8. Нэгжүүд Сангийн сайдын 2006 оны 388 тоот тушаалаар батлагдсан зааврын дагуу санхүүгийн тайлангийн нэмэлт тодруулгыг хийх ба үүнд тайлант хугацааны орлого, зардал, бүтээгдэхүүний өртгийн тооцоо, зардлаас давсан орлогын тооцоог тус тус дэлгэрэнгүй тусгана.

4.9. Нэгжүүд хичээлийн жилийн эцэст санхүүгийн үйл ажиллагааны үр дүнг захирлын зөвлөлийн хурлаараа хэлэлцүүлж, энэ тухай товч тайлан болон нэгжийн санхүүгийн бие даасан байдлыг сайжруулах талаар санал захиргаанд оруулж хэлэлцүүлж болно.

4.10. Нэгжүүдийн захирал нягтлан бодогч нар хөрөнгө мөнгийг зарцуулахдаа хэмнэлттэй байх, үр ашигтай байх, үр дүнтэй байх, ил тод байх, тогтмол тайлагнадаг байх зарчмыг мөрдлөг болгон ажиллаж, батлагдсан төсвийг хэтрүүлэх, мөнгө хөрөнгийг зориулалтын бус зүйлд зарцуулах, төсөв санхүүгийн төлөвлөгөө, тайлан балансаа цаг тухайд нь өгөөгүй тохиолдолд зөрчил гаргасанд тооцно. Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хууль болон Монгол Улсад мөрдөгдөж байгаа хууль тогтоомж, дүрэм журмыг зөрчсөн тухайн албан тушаалтныг Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэж, гарах шийдвэрийг захирал баталгаажуулна.

---ооОоо---


276



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН НЯГТЛАН БОДОХ БҮРТГЭЛИЙН БОДЛОГО БА ГОРИМ


1.1. Энэхүү баримт бичгийн хүрээнд СУИС-ийн санхүүгийн үйл ажиллагаа, бүтцийн сургууль, төв, захиргаа, хүрээлэн, оюутны дотуур байр, ахлах сургууль зэрэг нэгжүүд хэрхэн харилцан ажиллах, бэлэн болон бэлэн бус төлбөр тооцоо хийх, сургуулийн нэгдсэн төсвийн төслийг боловсруулах батлуулах, төсвийн хөрөнгийг зарцуулах, гүйцэтгэлийг тайлагнах, бараа, бүтээгдэхүүн ажил, үйлчилгээг худалдан авах ажиллагааг зохион байгуулах, бүртгэх, хөрөнгийн тооллого явуулах, харилцагч байгууллага, аж ахуйн нэгж, хувь хүмүүстэй аж ахуйн гэрээ байгуулах болон санхүүгийн ажилтнуудын сар улирал тутмын ажлын тайланг нэгтгэх зэрэг санхүүгийн үйл ажиллагаатай холбоотой харилцааг зохицуулна.

1.2. СУИС-ийн нягтлан бодох бүртгэлийн бодлого нь Улсын секторын нягтлан бодох бүртгэлийн олон улсын стандарт болон Боловсролын тухай багц хууль, Монгол Улсын Төсвийн тухай хууль, Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хууль, Нийгмийн даатгалын тухай хууль, Сангийн яамнаас гаргасан Төсөвт байгууллагын нягтлан бодох бүртгэл, санхүүгийн тайлангийн аргачлал заавар болон холбогдох бусад хууль тогтоомж, заавар журамд үндэслэнэ.

1.3. СУИС-ийн нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг нь нягтлан бодох бүртгэл хөтөлж, санхүүгийн тайлан бэлтгэж, танилцуулах зориулалттай юм. Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогын баримт бичиг нь бүтцийн сургууль, хүрээлэн болон бусад бие даасан нэгжүүдийн хэмжээнд үйлчилнэ.

1.4. СУИС нь Нягтлан бодох бүртгэлийн Олон улсын стандарт болон Бүртгэлийн арга ажиллагаанд гарах өөрчлөлттэй холбогдуулан нягтлан бодох бүртгэлийн бодлогоо шинэчлэн боловсронгуй болгож шинэчлэн баталж байна.

1.5. СУИС болон түүний бүтцийн сургууль, төв, нэгж нь санхүүгийн тайланг бэлтгэж гаргахдаа УСНББОУС-1, Сангийн Сайдын 2006 оны 388 тоот тушаалаар батлагдсан заавар, журмыг мөрдөнө.

Хоёр. Төсөв гаргах, гүйцэтгэлийг тооцох

2.1. Сургуулийн нэгдсэн төсвийг санхүүгийн жилээр гаргаж Удирдах зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж батлуулна.

2.2. Нэгжүүдийн удирдлага холбогдох төсвийн төслөө 6 дугаар сарын 15-ны дотор гаргаж, СУИС-ийн (цаашид төв сургууль гэх) СЭЗГ-т өгч нэгтгүүлнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

2.3. Сургуулийн нэгдсэн төсвийн хэтрэлт хэмнэлтийн байдалд эдийн засагч хяналт тавих бөгөөд жилд 2 удаа Захиргааны зөвлөлийн хуралд танилцуулна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

2.4. Нэгжүүд санхүү, хөрөнгө мөнгөтэй холбоотой аливаа ажил үйлчилгээг гүйцэтгэхээс өмнө холбогдох төсвийг тухайн нэгжийн удирдлагаар хянуулж батлуулсан байна.

2.5. Батлагдсан төсвийн эх хувь нь тухайн нэгжийн санхүүгийн албандхадгалагдана.

2.6. Батлагдсан төсвөөр мөнгөн хөрөнгийг зориулалтын дагуу зарцуулах бөгөөд тухайн төсвийг хэтрүүлэхийг хориглоно.

2.7. Аливаа ажил үйлчилгээ дууссанаас хойш ажлын 5 хоногийн дотор тухайн нэгжийн санхүүгийн албанд гүйцэтгэлийн тайлан гарган баримтуудын хамт хүлээлгэж өгч тооцоог хийнэ.

2.8. Санхүүгийн тайлангийн жил 1 дүгээр сарын1-ний өдрөөс эхлэн 12 дугаар сарын 31-ний


277

өдрөөр дуусгавар болно. Тайлангийн өдөр гэдэг нь тайлант хугацааны сүүлчийн өдөр болно.

2.9. Бүтцийн сургууль, нэгжүүд нь санхүүгийн тайлангаа улирал, жилээр өссөн дүнгээр гаргаж, улирлын санхүүгийн тайланг дараа улирлын эхний сарын 10-ны, жилийн эцсийн санхүүгийн тайланг дараа оны 1 дүгээр сарын 15-ны дотор тус тус төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газарт ирүүлнэ.

2.10. СУИС нь бүтцийн сургууль, нэгжийн санхүүгийн тайланг нэгтгэн улирлын нэгтгэсэн санхүүгийн тайланг дараа улирлын эхний сарын 15-ны дотор, жилийн эцсийн санхүүгийн тайланг дараа оны 2 дугаар сарын 25-ны дотор дээд шатны төсвийн ерөнхийлөн захирагчид хүргүүлнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

2.11. Анхан шатны баримт нь нягтлан бодох бүртгэл хөтлөх, санхүүгийн тайлан, мэдээллийг үнэн зөв гаргах үндэслэл болно. Үүнд гүйцэтгэсэн ажил гүйлгээг нотлох баримтууд тухайлбал, банкны харилцахын хуулга, нэхэмжлэх, төлбөрийн даалгавар болон бусад тайлан мэдээ, электрон баримт бичгүүд зэрэг анхан шатны баримт багтана.

2.12. СУИС-ийн хэмжээнд СЭЗ-ийн сайд, Үндэсний статистикийн газрын даргын 2002 оны 171/11 тоот тушаалаар батлагдсан анхан шатны маягтуудыг хөтөлнө.

2.13. СУИС-ийн хэмжээнд СЭЗ-ийн сайдын 2002 оны 191 тоот тушаалаар батлагдсан “Аж ахуйн нэгж, байгууллагад нийтлэг хэрэглэгдэх нягтлан бодох бүртгэлийн маягт, хөтлөх аргачлал”-ыг мөрдөнө.

Гурав. Төлбөр тооцоо хийх3.1. Аливаа ажил үйлчилгээ, худалдан авалтын төлбөр тооцоо нь урьдчилан төсөвт тусгагдаж

захиалгад орсон байх ба энэ нь холбогдох баримтаар баталгаажсан байна.

3.2. Төлбөрийн хүсэлтийг ажлын 2 хоногийн өмнө зохих баримтуудын хамт СУИС-ийн санхүү, эдийн засгийн газарт, бүтцийн сургуулийн нягтлан бодогчид өгсөн байна. /батлагдсан төсөв, гэрээ, мөнгөн урьдчилгааны тайлан, ажил хүлээлцсэн акт, нэхэмжлэх, орлого, зарлагын баримт гэх мэт/

3.3. Хувь хүнтэй гэрээ хийж ажил үйлчилгээ гүйцэтгүүлсэн болон ажилтны томилолтын төлбөрийг бэлэн болон бэлэн бус хэлбэрээр олгож болно. Аж ахуй нэгж байгууллагад төлөх төлбөрийг бэлэн бус хэлбэрээр олгоно.

3.4. Төлбөр нь хэсэгчлэн төлөгдөх худалдан авалт, ажил үйлчилгээний төлбөрийг нэхэмжлэх үед Мөнгөн урьдчилгааны тайланг энэхүү бодлого горимын хавсралтын (Маягт №3) дагуу тооцооны нягтлан бодогч хөтөлнө.

3.5. Хувь хүн, иргэдээс бараа ажил үйлчилгээ худалдан авсан тохиолдолд Хувь хүний орлого, албан татварын дэвтэр, “Орлогыг нь тухай бүр тодорхойлох боломжгүй ажил, үйлчилгээний орлогын албан татварын дагуу худалдагчийн харьяалагдах татварын албанаас дэвтэр, гэрчилгээний хуулбарыг шаардана. Гэрчилгээний хугацаа нь хүчин төгөлдөр байх ёстой.

3.6. Оюутны байр хариуцсан багш уг байранд үзүүлж буй төлбөртэй үйлчилгээг баримтжуулах буюу түүний тайланг холбогдох хүмүүсээр нь гаргуулан нэгтгэж санхүүгийн албанд сар бүрийн 3-ны дотор “Үйлчилгээний төлбөрийн тайлан”-гаар тайлагнах буюу төлбөрийн төлөлтийг энэхүү журмын хавсралт (Маягт №4) нягтлан бодогчтой тулгана.

3.7. Аливаа баримт нь (гэрээ, акт, протокол, зарлагын баримт, нэхэмжлэх зэрэг) ямар нэгэн засваргүй байна.

3.8. Төлбөрийг бэлэн мөнгөөр гүйцэтгэх:

3.8.1. Төлбөрийг бэлэн мөнгөөр гүйцэтгэх 1 удаагийн дээд хэмжээ нь 500000 /таван зуун мянган/ төгрөгөөс хэтрэхгүй байна. Бэлэн мөнгөөр төлбөр гүйцэтгэх 1 удаагийн дээд хэмжээнээс давсан гадаад, дотоод албан томилолт, гадаад зочны зардал, тэтгэмж, урамшуулал, шагнал, бусад төсөл хөтөлбөр зэрэгт зайлшгүй бэлнээр төлбөр төлөх шаардлагатай тохиолдолд бэлэн мөнгө авах үндэслэлийг тодорхой тусгасан албан хүсэлт, СЭЗГ-ын даргын зөвшөөрлийг үндэслэн батлагдсан төсвийн хүрээнд бэлэн мөнгөөр төлбөр гүйцэтгэж болно./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

3.8.2. Төлбөрийг бэлэн мөнгөөр гүйцэтгэх үед бэлэн мөнгө хүсэгч нь төсөв, гэрээ, актыг зөвшөөрөгдсөн цохолт, бэлэн мөнгө хүссэн өргөдлийн хамт төв сургуулийн хувьд санхүү, эдийн засгийн газрын даргад, бүтцийн сургуулийн хувьд тухайн нэгжийн нягтлан бодогчид өгнө. Томилолтын


278

урьдчилгааг тухайн үед мөрдөгдөж байгаа Сангийн сайдын тушаалын дагуу баталгаажуулан төсвийг, удирдамжийн хамт өгнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

3.8.3. Төлбөрийг бэлэн мөнгөөр гүйцэтгэхдээ гэрээ байгуулсан иргэн,ажил хариуцагчийн Иргэний үнэмлэхийг үндэслэн мөнгийг зөвхөн өөрт нь олгоно. Шаардлагатай тохиолдолд итгэмжлэлээр олгож болно.

3.8.4. Бэлэн мөнгө хүссэн өргөдөл(НХМаягт МХ-3)

o Бэлэн мөнгө хүссэн өргөдлийг нягтлан бодогч дугаарлаж, бүртгэлжүүлнэ.

o Зөвшөөрлийг сургуулийн захирал олгоно.

o Бэлэн мөнгө хүссэн өргөдлийн баримтыг нэг өнгийн балаар, нэг бичгийн хэвээр гаргацтай, засваргүйгээр тодорхой бичнэ.

3.8.5. Нэхэмжлэгч нь төлбөрийг хүлээн авахдаа Бэлэн мөнгөний зарлагын баримтыг (НХМаягт МХ-2) бичүүлнэ.

3.9 Төлбөрийг бэлэн бусаар гүйцэтгэх:

3.9.1. Бэлэн бусаар төлбөр тооцоо хийх үед төсөв, гэрээ, ажил хүлээлцсэн акт, мөнгөн урьдчилгааны тайлан мөнгө хүлээн авагч байгууллагын нэхэмжлэх, зарлагын баримтыг зөвшөөрөл олгох эрх бүхий хүмүүсийн гарын үсгийн хамт төв сургуулийн хувьд санхүү, эдийн засгийн газарт, бүтцийн сургуулийн хувьд нягтлан бодогчид өгнө. Төлбөрийг хэсэгчлэн төлөх тохиолдолд төлбөрийн хуваарийг хамт ирүүлнэ.

3.9.2. Мөнгө хүлээн авагч байгууллагын нэхэмжлэл эх хувиар байх бөгөөд Нэхэмжлэгч байгууллагын нэр, регистрийн дугаар, банкны нэр, дансны дугаар /гадаад руу төлбөр хийх үед данс, төлбөрийн талаарх мэдээллийг дэлгэрэнгүй авна/, гүйлгээний утга, тоо хэмжээ, гэрээний дугаар, дүн гаргацтай бичигдсэн, тухайн байгууллагын тамга, гарын үсгээр баталгаажсан байна. Шаардлагатай тохиолдолд факсаар болон мэйлээр авсан нэхэмжлэлээр төлбөр хийх бөгөөд ажлын 3 хоногийн дотор эх хувийг тухайн ажил үйлчилгээг хариуцсан ажилтан авчирч төв сургуулийн хувьд санхүү, эдийн засгийн газарт, бүтцийн сургуулийн хувьд нягтлан бодогчид өгнө. Гэрээний дагуу тогтмол гүйлгээ хийдэг ажил үйлчилгээний нэхэмжлэлийг мэйлээр авч гүйцэтгэж болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

3.9.3. Хувь хүмүүсийн төлбөрийн нэхэмжлэх дээр тухайн гэрээ байгуулсан хүний овог нэр, регистрийн дугаар, гэрээнд тусгасан банкны нэр, харилцах дансны дугаар, цалингийн болон виза картын дугаар байж болно. Орлогыг нь тухай бүр тодорхойлох боломжгүй ажил, үйлчилгээний орлогын албан татварын дагуу татвараа төлдөг бол патентын хуулбарыг авна.

Дөрөв. Хангамжийн материал

4.1. Шаардах хуудсаар авсан хангамжийн материалыг хүлээн авсан ажилтан “Хангамжийн материалын карт”-даа /Маягт №6/ бичиж аж ахуйн нярваар гарын үсэг зуруулж баталгаажуулна.

4.2. Компьютерийн сэлбэг хэрэгсэл, бичиг хэрэг, засвар, үйлчилгээний хангамжийн материалыг авахдаа нэгж бүрийн нярвууд, байрны нярав, инженерүүд, жолооч нар “Хангамжийн материалын карт”-ыг хөтөлнө.

4.3. Байр хариуцсан нярав хангамжийн материалыг авч тараахдаа Үйлчилгээний ажилчдын нэр дээр “Хангамжийн материалын карт”-ыг /Маягт№6/ хөтлөн ажилчдаар гарын үсэг зуруулна. (мужаан, засварчин, слесарь, үйлчлэгч нарт хамаарна)

4.4. Төв сургуулийн аж ахуйн албаны дарга, тэнхимийн эрхлэгч, байрны нярав, үйлчлэгч, жолооч нар “Хангамжийн материалын карт”-даа зарцуулалтыг гаргаж дараа сарын 3-ны дотор нягтлан бодогчид өгнө.

4.5. Сургууль, нэгжүүд эд хогшил, техник хэрэгсэл, цахилгаан, сантехникийн засварын сэлбэг хэрэгсэл, бичиг хэргийн хэрэглээний зүйлсийн хүсэлтээ Төв сургуулийн хувьд төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газарт, бүтцийн сургуулийн хувьд нягтлан бодогчид, санхүүгийн албанд гаргаж өгнө.

4.6. Төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газрын дарга нь нэгжүүдийн хүсэлтийг шийдвэрлүүлэх асуудлыг хариуцах бөгөөд хангамжийн зүйлсийн хэрэгцээ шаардлагыг судлан хяналт тавина.


279

Тав. Цагийн бүртгэл, цалин хөдөлмөрийн хөлс

5.1. Цалин, хөдөлмөрийн хөлсийг сар бүрийн 8 болон 23-ны өдөр, сард 2 удаа олгоно. Тухайн өдрүүд амралтын өдөр байвал өмнөх ажлын өдөр нь цалин хөлсийг бодож олгоно.

5.2. Сар бүрийн 06, 21-ний өдөр Төв сургуулийн албан хаагчдын ажлын цагийн тооцоог Захиргаа, хяналт шинжилгээ, үнэлгээний газрын дарга, аж ахуйн ажилчдын цагийн тооцоог аж ахуйн албаны дарга тус тус гаргаж, зохих албан тушаалтнаар хянуулан нягтлан бодогчид ирүүлсэн байна. Тухайн өдрүүд амралтын өдөр байвал өмнөх ажлын өдөр нь ирүүлнэ. Ажлын цагийн тооцоог ирүүлээгүй бол цалин хөлс бодогдохгүй.

5.3. Тэнхимийн эрхлэгч нь багш ажилтны цагийн тооцоог гарган бүтцийн сургуулийн захирлаар хянуулан гарын үсэг зуруулан нягтлан бодогчид өгнө.

5.4. Сургалт семинар, томилолтоор явсан тохиолдолд багшийг сургалт эрхэлсэн дэд захирлын, ажилтанг захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газрын даргын тодорхойлолтод үндэслэн цалин бодогдоно.

5.5. Цаг, бүртгэлийг буруу бүртгэснээс үүсэх хохирлыг буруутай этгээд хариуцна.

5.6. Багш, ажилтнууд цалингийн картын дугаараа өөрчилсөн тохиолдолд нягтлан бодогчид мэдэгдэнэ. /хаяж үрэгдүүлж, солигдсон гэх мэт/

5.7. Багш нар кредит цагийн ногдлын тооцоогоо харьяа тэнхимийн эрхлэгчээрээ тооцуулж, нэгжийн захирлаар хянуулан тамга, гарын үсгээр баталгаажсан тохиолдолд нягтлан бодогчид өгнө.

5.8. Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газрын дарга нь шинээр ажилд орсон, ажлаас халагдсан, шагнал урамшуулал авах, арга хэмжээ авагдсан, бүтээлийн чөлөө авсан, жирэмсний чөлөө авсан багш ажилтны тушаалын нэг хувийг тухай бүр тэдгээрийг харьяалах нэгжийн нягтлан бодогчидөгнө.

Зургаа. Бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах

6.1. Худалдан авах үйл ажиллагаанд ил тод, шударга, тэнцүү өрсөлдөх боломжтой, үр ашигтай, хэмнэлттэй, хариуцлагатай, тайлагнадаг байх зарчим баримтлан “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах тухай” хуулийг мөрдөж ажиллана.

6.2. Бүтцийн сургуулиудын захирлууд ажлын хэрэгцээнд шаардлагатай аливаа ажил, үйлчилгээ, төсөвт ажил, тавилга, эд хогшил, тоног төхөөрөмж, багаж хэрэгслийн худалдан авах төсөв тооцоог зохих дүрэм, журмын дагуу бүрдүүлнэ. Эдгээр ажил үйлчилгээ, эд хөрөнгөний төсөв батлагдмагц уг ажил үйлчилгээ, эд хөрөнгөний талаарх холбогдох санхүүгийн баримтыг төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газарт хүргүүлнэ.

6.3. Бүтцийн сургуулиудын захирлууд 10 сая хүртэлх төгрөгийн өртөгтэй өөрийн сургуулийн байр, өрөө, тасалгаа, анги танхим урсгал болон их засварын ажлын зураг, төсөв мөнгөн дүнг зохих албан тушаалтнаар хянуулж засвар хийх компанитай гэрээ байгуулж гүйцэтгүүлнэ.

6.4.Бараа материал, үйлчилгээний захиалгыг ажлын 2 хоногийн өмнө, үндсэн хөрөнгө худалдан авахтай холбоотой захиалгыг 7 хоногийн өмнө харьяалах нэгжийн санхүүгийн албанд өгнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар нэмсэн./


280

Долоо. Гэрээ байгуулах, бүртгэх, гүйцэтгэлд хяналт тавих

7.1. СУИС-ийн санхүүгийн төлбөр тооцоотой холбоотой аливаа ажил гүйлгээ нь гэрээний дагуу хийгдсэн байна. Гэрээ нь Иргэний хууль, Хөдөлмөрийн хууль, бусад холбогдох хуулиудад нийцсэн байна.

7.2. Гэрээний дугаар авч батлуулахаас өмнө, гэрээ байгуулж буй албан тушаалтан, уг гэрээний иж бүрдэл, заалт бүрийг сайтар нягтлах буюу холбогдох баримтуудыг хавсаргасан байна. (Гэрээний иж бүрдэл гэдэгт гэрээгээр гүйцэтгэх ажил, төлбөрийн дүн, НӨАТ орсон эсэх, гэрээний хугацаа, төлбөрийн хуваарь, барьцаа, баталгааны нөхцөл, гэрээний огноо, гарын үсэг зурах этгээд мөн эсэх, эрх үүргийн заалтууд, гүйцэтгэх ажлын хариуцлагын заалтууд зэрэг орно.)

7.3. Магистрантурт, докторантурт суралцагчтай байгуулах гэрээг холбогдох дэд захирлын зөвшөөрлийг үндэслэн төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газрын нягтлан бодогч сургуулийг төлөөлөн байгуулна. Магистрын албаны ажилтан суралцагч нарын албан ёсны бүртгэлийг “Суралцагчдын хөдөлгөөний тайлан”-гаар санхүүд хичээлийн улирал бүрээр тайлагнана.

7.4. Дипломын болон бакалаварт суралцагчтай байгуулах гэрээг холбогдох дэд захирлаар зөвшөөрөгдсөн жагсаалтыг үндэслэн Санхүүгийн албаны нягтлан бодогч сургуулийг төлөөлөн байгуулна.

7.5. Хос мэргэжлээр суралцагчийн хүсэлтийн үндэслэлийг сургалтын бодлого, зохицуулалтын газрын дарга судлан сургалт эрхэлсэн дэд захиралд танилцуулан зохих зөвшөөрлийг олгох буюу хавсралт гэрээг нягтлан бодогч байгуулна.

7.6. Дипломын болон бакалаварт суралцагчтай байгуулах гэрээг сургалтын бодлого, зохицуулалтын газрын дарга мэргэжил, бүртгэлийн дугаарын дагуу дугаарлаж бүртгэх буюу суралцагчдын албан ёсны бүртгэлийг “Суралцагчдын хөдөлгөөний тайлан”-гаар улирал бүр хариуцсан нягтлан бодогчид тайлагнана.

7.7. Суралцагчийн сургалтын төлбөрийг төлөх хугацааг сунгах шаардлагатай бол Захирлын зөвшөөрлийг үндэслэн “Сургалтын төлбөр барагдуулах гэрээ”-г СУИС-ийн санхүү, эдийн засгийн газрын нягтлан бодогч байгуулна.

7.8. Сургуулийн багш, ажилтнууд хүүхдийнхээ сургалтын төлбөрийг цалингаасаа суутгуулахыг хүссэн, хүсэлтээ гаргасан тохиолдолд тухайн нэгжийн удирдлагатай “Сургалтын төлбөр барагдуулах гэрээ”-г төлбөр барагдуулах хуваарийн хамт хийж байгуулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

7.9. “Сургалтын төлбөрийн тооцооны тайлан”-г бүтцийн сургуулийн нягтлан бодогч сар бүрийн 8-ны дотор гаргаж төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газрын даргад тайлагнана.

7.10. Оюутны дотуур байранд суугчдын гэрээг оюутны дотуур байрны эрхлэгч байгуулах буюу төлбөрийн тооцооны гүйцэтгэлийг хариуцсан нягтлан бодогч нь “Оюутны байрны төлбөрийн тооцооны тайлан”-г жил бүрийн 9-р сарын 25-ны дотор, суугчдын шилжилт хөдөлгөөний тайланг сар бүрийн 8-ны дотор гаргаж тулгалт хийж төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газарт тайлагнана. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

7.11. Оюутны дотуур байрны гэрээг дугаарлаж, бүртгэлжүүлэхийг дотуур байрны эрхлэгч хариуцна.

7.12. Оюутны байрны хөдөлгөөний бүртгэлийг дотуур байрны эрхлэгч гаргаж зохих албан тушаалтанд танилцуулж байна.

7.13. Түрээслэгчтэй байгуулах аливаа түрээсийн гэрээг нягтлан бодогч байгуулах бөгөөд төлбөрийг хуваарийн дагуу төлүүлэхийг хариуцна. Түрээсийн төлбөрийн нэхэмжлэлийг сар бүрийн 20-ны дотор түрээслэгчид хүргүүлэх буюу төлбөрийн гүйцэтгэлийн тайланг сар бүрийн 8-ны дотор гаргана.

7.14. Цагийн багшийн гэрээг тэнхим, нэгжийн эрхлэгч байгуулах бөгөөд сургалт эрхэлсэн дэд захирал батална. Гэрээний нэг хувийг бүтцийн сургуулийн нягтлан бодогчид өгнө.

7.15. Цалингийн зээл авсан тохиолдолд зээлийн гэрээ, зээлийн эргэн төлөлтийн хуваарийн нэг хувийг нягтлан бодогчид өгнө.

7.16. Ном, сурах бичиг худалдан авах, худалдах гэрээг Эрдэм шинжилгээ эрхэлсэн дэд захирал байгуулах буюу гэрээний нэг хувийг санхүүд өгнө.


281

Найм. Албан томилолтын тооцоо, тайлан

8.1. Ажил үүрэг гүйцэтгэхээр томилогдсон ажилтан томилолтын зардлын төсвийг хийж төв сургуулийн захирлаар батлуулна.

8.2.Томилолтын хугацаанд гүйцэтгэх ажлын удирдамж, батлагдсан төсвийг үндэслэн томилолтын зардлыг урьдчилан олгоно.

8.3. Томилолтын зардлын тооцоог томилолтоос ирснээс хойш ажлын 5 хоногийн дотор төв сургуулийн хувьд санхүү, эдийн засгийн газартай, бүтцийн сургуулийн хувьд нягтлантай хийх ба гүйцэтгэсэн ажлын үр дүнгийн тайланг хавсаргана.

8.4. Албан томилолтын зардлын тайланг хавсралтын дагуу гаргаж нягтлан бодогчид өгөх бөгөөд холбогдох баримтуудыг хавсаргана.

8.5. Албан томилолтын тайланг хүлээн авахдаа баримтын хүчин төгөлдөр байдал, томилолтын удирдамжийн биелэлтийг хянаж тооцоог нягтлан бодогч хийнэ.

8.6. Томилолтоор ажил үүрэг гүйцэтгэгч нь томилолтын батлагдсан төсвөө хэтрүүлсэн тохиолдолд хэтрүүлэх болсон зайлшгүй шалтгааныг үндэслэн төв сургуулийн хувьд захирал, бүтцийн сургуулийн хувьд тухайн нэгжийн захирал тус тус шийдвэр гаргана.

8.7. Хүндэтгэх бус шалтгаанаар удирдамж төлөвлөгөөнд заагдсан үүргээ биелүүлээгүй болон хангалтгүй биелүүлсэн гэж үзвэл томилолтын зардлыг төлүүлэх шийдвэрийг төв сургуулийн хувьд захирал, бүтцийн сургуулийн хувьд тухайн нэгжийн захирал гаргаж болно.

8.8. Батлагдсан томилолтын хугацааг зайлшгүй бус шалтгаанаар хэтрүүлсэн бол хэтрүүлсэн зардлыг олгохгүй.

Ес. Эд хөрөнгийн тооцоо, тооллого

9.1. СУИС-ийн эд хөрөнгө хариуцагч нар (бүтцийн сургуулийн нярав) “Ажилчин, албан хаагчдын хэрэглэж байгаа эд хөрөнгийн ашиглалтын бүртгэл”-ийн картыг хөрөнгө эзэмшигч бүрээр 2 хувь үйлдэн гарын үсэг зуруулж баталгаажуулна. 1 хувийг нь эд хөрөнгө эзэмшигчид, 1 хувийг нь нярав хадгална.

9.2. Эд хариуцагч нь эд хөрөнгийн хөдөлгөөн гарах бүр уг картанд бүртгэж баталгаажуулна.

9.3. Нярвууд хөрөнгийн хөдөлгөөнийг тухай бүрт нь бүртгэлжүүлж тайландаа тусгах бөгөөд сар бүр тайлангаа гаргаж нягтлан бодогчтой тулгалт хийнэ.

9.4. Бүтцийн сургуулийн нягтлан бодогч нар хөрөнгийн хөдөлгөөний тайлангаа сар бүрийн 20-ны дотор СУИС-ийн нягтлан бодогчид гаргаж тооцоогоо бодуулан гарын үсэг зуруулж баталгаажуулна.

9.5. СУИС нь үндсэн хөрөнгийн тооллогыг жил бүрийн 12-р сард, бараа материалын тооллогыг жил бүрийн 6 болон 12 дугаар сард, мөнгөн хөрөнгийн тооллогыг сар бүрийн сүүлийн өдөр хийнэ./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

9.6. Бүтцийн сургууль, нэгжийн эд хөрөнгийн тооллогын салбар комиссыг бүтцийн сургуулийн захирал, СУИС-ийн эд хөрөнгийн тооллогын Төв комиссыг болон тооллого хийх удирдамжийг жил бүр төв сургуулийн захирлын тушаалаар тус тус томилж батална./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05 -ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

9.7. Эд хөрөнгийн тооллогын комиссыг томилох шийдвэрт тооллого эхлэх дуусах хугацаа, тооллого хийх комиссын харьяалагдах салбар нэгж, тоолох газар, тооллогын удирдамжид тус бүрээр заасан байна.

9.8. Эд хөрөнгийн тооллогод “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн тухай” хуулийн 73-р зүйлийн “Эд хөрөнгийн тооллого явуулах журам”-ыг мөрдөх бөгөөд уг журмыг болон захирлын тушаалыг комисст танилцуулан, гарын үсэг зуруулж баталгаажуулна.

9.9. Төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газар нь тооллого хийх бэлтгэл ажлыг хангана. Холбогдох маягт, баримтуудыг бүрдүүлэх, комиссын ажиллах нөхцөлийг хангах гэх мэт.

9.10. Эд хөрөнгийн тооллогын комисс тооллогын тогтоосон хугацаанд нь үнэн зөв, түргэн


282

шуурхай, чанартай явуулна.

9.11. Эд хөрөнгийн тооллогын дагуу тооцоог нягтлан бодогч бодож “Тооцоо бодсон баримт”/НХМаягт БМ-7/-ыг үйлдэнэ.

9.12. Эд хөрөнгийн тооллогын комисс тооллогын эцсийн үр дүнг захиргааны зөвлөлд танилцуулна.

9.13. Захиргааны зөвлөл эд хөрөнгийн тооллогын комиссын дүнг хэлэлцэж шийдвэрийг санхүү, эдийн засгийн газарт өгнө.

Арав. Үндсэн хөрөнгийг ашиглалтаас хасах, шилжүүлэх10.1.Ашиглалтын хугацаа дуусч цаашид ашиглах боломжгүй болсон үндсэн хөрөнгийг

тооллогын комиссын санал, дүгнэлт, төв сургуулийн өмч хамгаалах байнгын зөвлөлийн саналыг үндэслэн Төрийн өмчийн хороонд хүсэлт тавьж 2 жилд нэг удаа Төрийн өмчийн хорооны шийдвэрээр акталж данснаас хасна.

10.2. Үндсэн хөрөнгийг бүтцийн сургууль, нэгж, төв, хүрээлэнгийн хооронд Захирлын тушаалын дагуу шилжүүлж, холбогдох баримт хөтөлнө. /Дансны бичилт/

10.3. Үндсэн хөрөнгийг бүтцийн сургууль, нэгж, төв, хүрээлэнгийн байрнаас гадагш гаргах тохиолдолд нягтлан бодогчийн бичгээр өгсөн зөвшөөрлийн дагуу гаргаж, буцаан авч ирэхэд бүртгэл хийнэ.

Арван нэг. Хариуцлага, хяналт11.1. СУИС-ийн санхүүгийн үйл ажиллагааны журмыг зөрчсөн тохиолдолд холбогдох хууль

тогтоомжийн дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

11.2. Хөдөлмөрийн дотоод журам, хөдөлмөрийн гэрээний холбогдох заалтын дагуу хариуцлага тооцож, арга хэмжээг авна.

11.3. Энэхүү бодлого, горимыг төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газар, бүтцийн сургуулийн санхүүгийн албаны нягтлангууд үйл ажиллагаандаа удирдлага болгон хэрэгжүүлнэ.

Арван хоёр. Хориглох зүйлс12.1. Бүтцийн сургуулийн захирал, нэгж, төвийн дарга эрхлэгч, санхүү, эдийн засгийн газар,

бүтцийн сургуулийн санхүүгийн албаны нягтлан бодогч нар дур мэдэн төсөвт тусгагдаагүй материал, ажил үйлчилгээг эрх бүхий албан тушаалтны зөвшөөрөлгүйгээр дур мэдэн худалдан авах, хөрөнгө гаргахыг хориглоно. Тухайлбал байнга хамтран ажилладаг байгууллагаас материал, бараа үйлчилгээг урьдчилан авч болохгүй.

12.2. Эрх бүхий албан тушаалтны зөвшөөрөлгүйгээр төсөвт тусгагдаагүй аливаа бараа материал, ажил үйлчилгээг худалдан авч болохгүй. Түүнчлэн илүү тоо хэмжээгээр болон үнээр худалдан авалт хийж болохгүй. Хэрэв илүү тоо хэмжээгээр болон үнээр худалдан авалт хийсэн тохиолдолд төлбөрийг гүйцэтгэхгүй.

Арван гурав. Санхүүгийн албаны эрх үүрэг

13.1. Бүтцийн сургуулиудын захирал, нэгж, төвийн эрхлэгч, нягтлангууд дур мэдэн төсөвт тусгагдаагүй материал, ажил үйлчилгээг худалдан авснаас ямар нэгэн төлбөрийн асуудал үүсвэл СУИС-ийн санхүү, эдийн засгийн газар хариуцахгүй.

13.2. Аливаа гэрээ, төсөв, акт, протокол, нэхэмжлэх, зарлагын баримт дутуу болон засвартай тохиолдолд санхүүгийн алба төлбөрийг гүйцэтгэхгүй байх эрхтэй.

13.3. Дээрх санхүүгийн баримтууд шаардлага хангахгүй бол төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газар хүлээн авахгүй байх эрхтэй. Иймд материал, ажил үйлчилгээ худалдан авагч ажилтан нь хүчинтэй, үнэн зөв баримт бүрдүүлэх үүрэгтэй.


283

Арван дөрөв. Санхүүгийн албаны ажлын цаг,ажлын тайлан гаргах, нэгтгэх

14.1. Санхүүгийн алба нь ажлын өдөр 09.00-18.00 хооронд ажиллана. Цайны цаг 13.00-14.00.

14.2. Лхагва, Пүрэв гарагийн 14.00-18.00 цагийн хооронд дотоод ажилтай байна.

14.3. Бүтцийн сургуулиудын нягтлан бодогч нар сар бүрийн харилцах дансны хуулгаа дараа сарын 5-ны дотор төв сургуулийн санхүү, эдийн засгийн газарт хүлээлгэн өгнө. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

---ооОоо---


284

СУИС-ийн Нягтлан бодох бүртгэлийн бодлого,

горимын хавсралт № 1

УРЬДЧИЛГААНЫ ТАЙЛАН

Овог нэр: …………………………………………………………………..

Албан тушаал: ……………………………………………………………….

Урьдчилгаа авсан он сар өдөр: ……………………………………………..

Тайлан өгөх хугацаа: ………………………………………………………..

Авсан урьдчилгааны дүн: …………………………………………………..

Урьдчилгааны зориулалт: ………………………………………………….

Тайланд хавсаргасан баримт:

№ Он сар өдөр Зарцуулалтын утга Дүн Тайлбар

Урьдчилгааны тайлан хянасан: /................................../

Томилолтын удирдамжийн хэрэгжилт,

Төсвийн зарцуулалтыг хянаж баталсан /.................................../


285



ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТӨЛБӨРИЙН ТАЙЛАН

Салбар, нэгжийн нэр:

Албан тушаал:

Нэр: ....................овогтой ..............................

Хугацаа: ......... оны .... дүгээр сар

№ Хаанаас, хэнээс Үйлчилгээний зориулалт Огноо Төлбөрийн дүн Гарын үсэгБэлнээр Харилцах

Нийт дүн

Кассад тушаасан

Төлбөр төлсөн баримтыг хавсаргана.

Тайлан гаргасан: Тайланг хүлээн авсан:

Албан тушаал:..............................................

Хянасан нягтлан бодогч:...........................

Нэр: /................................/ Нэр: /............................/

Төлбөр төлсөн

Оюутан: /............................../ Огноо:


286



МӨНГӨН ЗАРЦУУЛАЛТЫН ТАЙЛАН №

....................................................овогтой..............................................зориулалт...............................

№ Материалын нэр төрөл

Төсөв Гүйцэтгэл Зөрүү

Тоо хэмжээ

Нэгж үнэ

Нийт дүн

Тоо хэмжээ

Нэгж үнэ

Нийт дүн

Тоо хэмжээ

Нэгж үнэ

Нийт үнэ

А 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1012345

БҮГД

Урьдчилгаа авсан: ............................................

Тооцоог хянасан: .......................................



ХАНГАМЖИЙН МАТЕРИАЛЫН КАРТ

№ Материалын нэр Тоо хэмжээ Олгосон хүний гарын үсэг

ЗарцуулалтГарын үсэгХаана, хэнд зориулалт

Тайлан гаргасан: .........................................

Хянасан нягтлан бодогч: ............................

Хөтөлсөн: …………………………………………………

Хянасан нягтлан бодогч: ………………………………..


287


горимын хавсралт №5

ЗАХИАЛГЫН НЭГТГЭЛ

...............................сургуулийн ........................... тэнхим, нэгж, төв зориулалт................................

№ Материалын нэр төрөл

Төсөв

Тоо хэмжээ Нэгж үнэ Нийт дүн

А 1 2 3 412345

БҮГДЗахиалга гаргасан нярав: ............................................

Захиалгыг хянасан: .......................................


288

СУИ

С-и

йн Н

ягт

лан

бодо

х бү

ртгэ

лийн

бод

лого

,

гори

мы

н ха

всра

лт №

6

ЦЭ

ВЭ

РЛЭ

ГЭЭ

НИ

Й М

АТЕР

ИА

ЛЫ

Н К

АРТ

Байр

……

……

……

……

……

……

……

……

……

.

Байр

ны к

омен

дат

……

……

……

……

……

……

..

дд

Огноо

Нэр

с

Эдийн саван

Угаалгын нунтаг

Гарын саван

Бээлий

Тоосны алчуур

Шалны алчуур

Ажлын бээлий

Арц

Хүж

Шил арчигч

Хивс цэвэрлэгч

Өнгөлөгч

Хлорамин

Хлорын шохой

Паркет өнгөлөгч

Хүл

ээн

авса

н хү

ний

гары

н үс

эг

То

оцоо

гарг

асан

……

……

……

……

……

……

……

……

…

Хян

асан

няг

тлан

бод

огч…

……

……

……


289



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН МӨНГӨН КАССЫН АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ


1.1 Энэхүү журам нь бэлэн мөнгөөр орлого хүлээн авч бүртгэх, төлбөр тооцоо хийх, бэлэн мөнгө, үнэт цаасны мөнгөн кассын үйл ажиллагаатай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

Хоёр. Нийтлэг үндэслэл

2.1. СУИС-ийн захирлын шийдвэрээр бүтцийн сургууль, нэгж, төвд бэлэн мөнгөний гүйлгээ эрхлэх, үнэт цаас хадгалах мөнгөн касс ажиллана. Мөнгөн касс нь байгууллагын нэр бүхий тэмдэгтэй байна.

2.2. Мөнгөн кассын гүйлгээг төв сургуулийн хувьд санхүү, эдийн засгийн газрын дарга, бүтцийн сургуулийн хувьд нягтлан бодогчийн шууд удирдлага хяналтын дор, захирлын тушаалаар томилогдсон мөнгөн кассын нярав хариуцан гүйцэтгэнэ.

2.3. Мөнгөн кассын нярав нь өөрийн хариуцсан ажлыг сургуулийн удирдлагын шийдвэргүйгээр бусдад шилжүүлэн өгөхийг хориглоно.

2.4. Мөнгөн кассын нярвын ажлыг хүлээлцүүлэхдээ төв сургуулийн захирлын шийдвэрээр тусгай комисс томилж касст байгаа мөнгөн хөрөнгө, үнэт цаасны үлдэгдлийг ширхэгчлэн шалган тоолж, хүлээлцсэн тухай акт үйлдэнэ.

2.5. Бэлэн мөнгөөр зарлага санхүүжилт хийхдээ төсвийн батлагдсан хуваарийн дагуу гүйцэтгэнэ.

2.6. Бага хэмжээтэй үнийн дүнтэй бараа, ажил үйлчилгээний болон банкны харилцах дансгүй этгээдийн төлбөрийн гүйлгээг бэлэн мөнгөөр гүйцэтгэнэ. Төлбөрийг бэлэн мөнгөөр гүйцэтгэх 1 удаагийн дээд хэмжээ нь 500000 /таван зуун мянган/ төгрөгөөс хэтрэхгүй байна. Бэлэн мөнгөөр төлбөр гүйцэтгэх 1 удаагийн дээд хэмжээнээс давсан гадаад, дотоод албан томилолт, гадаад зочны зардал, тэтгэмж, урамшуулал, шагнал, бусад төсөл хөтөлбөр зэрэгт зайлшгүй бэлнээр төлбөр төлөх шаардлагатай тохиолдолд бэлэн мөнгө авах үндэслэлийг тодорхой тусгасан албан хүсэлт, СЭЗГ-ын даргын зөвшөөрлийг үндэслэн батлагдсан төсвийн хүрээнд бэлэн мөнгөөр төлбөр гүйцэтгэж болно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

2.7. Мөнгөн кассын ажиллагаатай холбогдолтой баримтууд засваргүй, үнэн зөв хөтлөгдөж, баримтын бүрдлийг хангасан байна. Мөнгөн кассын зарлагууд төлбөр гүйцэтгэх эрхийг олгосон албан ёсны шийдвэрт үндэслэгдэж цохолт хийгдсэн байна.

2.8 Мөнгөн кассын нярав нь мөнгө хүлээн авагчийн албан ёсны баримт бичгийг сайтар нягтлан хүчинтэй эсэхийг шалгаж, баримт бичгийн дугаар, хаанаас олгогдсон зэргийг баримтад тэмдэглэн нэр заасан хүнд олгох ба хэрэв төлөөний хүнд олгох бол албан ёсны итгэмжлэх бичиг, захирал, нягтлан бодогчийн гарын үсэг бүхий зөвшөөрлөөр олгоно.

2.9. Мөнгө хүлээн авагч нь гарын үсгээ зурж чадахгүй онцгой тохиолдолд түүний хүсэлтээр итгэмжлэлээр өөр хүнээр төлөөлүүлэн зуруулах буюу хурууны хээг даруулан авч тайлбарыг тодорхой бичиж байна.

2.10. Мөнгөн кассаас хувийн хэрэгцээнд зориулж, урьдчилгааны журмаар бэлэн мөнгө олгохыг хатуу хориглоно.


290

Гурав. Кассын гүйлгээг хөтлөн явуулах

а) Үндэсний валютаар хийх төлбөр тооцоо

3.1. Мөнгөн кассын нярав орлогын бэлэн мөнгийг цаг тухайд нь өөрийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгжийн харилцах дансанд энэхүү журмын дагуу тушаах, харилцах данснаас авсан мөнгийг зориулалтын зүйлд зарцуулах үүрэг хүлээнэ.

3.2. Бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгжийн бүртгэл, санхүүгийн үйл ажиллагааг хариуцан ажиллаж буй нягтлан бодогчийн бэлтгэсэн орлого, зарлагын баримтыг үндэслэн мөнгөн кассын нярав мөнгөн кассын гүйлгээг хийнэ. Баримт бичсэн өдөрт нь багтаан гүйлгээг хийх ба бусад хүнээр дамжуулахыг хориглоно.

3.3. Бүртгэл санхүүгийн үйл ажиллагааг хариуцан ажиллаж буй нягтлан бодогч тухайн байгууллагад төлөгдөх орлогын дүнг тодорхойлон, мэдээллийг орлогын баримтанд тусгана. Энэ бэлтгэсэн орлогын баримтад үндэслэн кассын орлогыг бүртгэнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

3.4. Зарлагын баримтанд мөнгө тавьж олгохтой холбоотой өргөдөл, цалингийн хүснэгт, тэтгэмжийн хуудас, тушаал, батлагдсан төсөв, удирдамж зэрэг баримтыг хавсаргана. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаар өөрчилсөн./

3.5. Мөнгөн кассаар дамжуулан хийгдэх гүйлгээ бүрт орлого, зарлагын баримт бичиж байна.

3.6. Мөнгөн кассын нярав хуурамч биш мөнгөн тэмдэгт, валютыг орлогод хүлээн авна. Хэрэв хуурамч буюу төлбөрийн чадваргүй тэмдэгт авсан тохиолдолд хохирлыг кассын нярав хариуцна

б) Гадаад валютаар хийх төлбөр тооцоо

3.7. Бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгжид бэлэн мөнгөөр хийх төлбөр тооцоогоо үндэсний валютаар хийж гүйцэтгэнэ. Онцгой тохиолдолд эрх бүхий байгууллагатай зөвшилцсөн үед бэлэн мөнгөний орлого, зарлагыг гадаад валютаар гүйцэтгэж болно.

Дөрөв. Бэлэн мөнгө татан авах

4.1. Сар бүрийн бэлэн мөнгөний хэрэгцээ нь байгууллагын бэлэн мөнгөөр хийгдэх байнгын төлбөр тооцоог хангах байдлаар төлөвлөгдөнө. Сар бүрийн бэлэн мөнгөний хэрэгцээ нь ажилтнуудын нөхөн олговрын хүлээгдэж буй зардал, мөн жижиг мөнгөн сангийн зарлагаас бүрдэнэ.

4.2. Бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгж нь банкин дахь өөрийн харилцах дансны үлдэгдлээс бэлэн мөнгө татан авна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тушаалаарөөрчилсөн./

Тав. Мөнгө, үнэт цаасны хадгалалт, хамгаалалт, хөтлөх

5.1. Мөнгөн кассын өрөө нь бусдаас тусгаарлагдсан, цонх, хаалгыг төмөр сараалжаар бэхэлсэн байх бөгөөд мөнгө, үнэт цаасыг шатахгүй сейфэнд хадгална.

5.2. Мөнгөн кассын өрөөнд шалгалт хийх эрх бүхий (зөвхөн албан үүргээ гүйцэтгэх үед орно) хүмүүсээс бусад хүнийг оруулж болохгүй, зайлшгүй шаардлагаар орох хүмүүсийг сургуулийн захирал, нягтлан бодогчийн гарын үсэгтэй тусгай зөвшөөрлөөр оруулж болно.

5.3. Банкнаас бэлэн мөнгө авах, тушаахад сургуулийн унаагаар хангана.

5.4. Мөнгөн кассын ажиллагаанд Санхүү, эдийн засгийн сайд, Үндэсний статистикийн газрын тушаалаар батлагдсан нийтлэг хэрэглэгдэх маягтыг зааврын дагуу хөтөлнө. (Бэлэн мөнгө олгохыг хүссэн өргөдөл, Бэлэн мөнгөний орлогын баримт, Бэлэн мөнгөний зарлагын баримт, Бэлэн мөнгөний гүйлгээний тайлан, Кассын дэвтэр, касс хүлээлцэх дэвтэр)

5.5. Мөнгөн кассын нярав бэлэн мөнгөний гүйлгээ, үлдэгдлийг өдөр бүр кассын дэвтэрт бүртгэн хөтөлнө. Кассын дэвтрийн хуудас бүрийг дугаарлан үднэ.


291

5.6. Нягтлан бодогч нар 7 хоног тутам кассын дэвтрийн хөтлөлтийг холбогдох баримттай тулган шалгана.

5.7. Мөнгөн кассын нярав мөнгөн кассын ажиллагааны тайланг сар бүр гаргаж нягтлан бодогчоор тооцоог бодуулж байна. Олгогдоогүй бэлэн мөнгөний үлдэгдлийг тайланд нэг бүрчлэн бичсэн байна.

5.8. Нягтлан бодогч нь мөнгөн кассанд байгаа бэлэн мөнгө шаардлагатай зарлага санхүүжилтийг хийхэд хүрэлцэхүйц хэмжээтэй байгаа эсэхийг тооцож, бэлэн мөнгөөр хийгдэх төлбөр тооцоог цаг тухайд нь бүрэн барагдуулж чадах хэмжээнд байлгах асуудлыг хариуцна.

5.9. Нягтлан бодогч нь нягтлан бодох бүртгэлийн хууль, нийтлэг дүрэм, журмын дагуу нягтлан бодох бүртгэлээ нягт нямбай хөтлөн, төсвийн зарлага, санхүүжилтийн сар бүрийн мэдээ, тайландаа бэлэн мөнгөөр хийгдсэн зарлага санхүүжилтийн тайланг хавсаргаж ирүүлнэ.

5.10. Нягтлан бодогч болон мөнгөн кассын нярав нь өөрсдийн бүртгэлд бэлэн мөнгөний гүйлгээг гарсан тухай бүрт нь тусган хөтөлсөн байна.

Зургаа. Мөнгөн кассын сахилга бат, хяналт шалгалт, хариуцлага

6.1. Бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгж нь орон тооны бус байнгын хэсгийг томилон нягтлан бодогчтой хамтран мөнгөн касс, үнэт цаасны зарцуулалт, хадгалалтын байдалд сар бүр хуваарьт бус шалгалт хийж, тооцоог нийлж байна.

6.2. Хэрэв шалгалтаар зөрчил дутагдал илэрвэл мөнгөн кассын нярав болон холбогдох гэм буруутай этгээдэд хариуцлага тооцож, зөрчлийг гэм буруутай этгээдээр барагдуулна.

6.3. Хүчин төгөлдөр бус баримтаар гүйлгээ хийснээс гарсан хохирлыг гэм буруутай этгээдээр төлүүлнэ.

6.4. Энэхүү журмыг зөрчсөн эрх бүхий албан тушаалтанд Төсвийн тухай хууль болон холбогдох хуульд заасны дагуу хариуцлага тооцно.

---ооОоо---


292



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЭД ХӨРӨНГӨ ХАРИУЦАГЧИЙН ДҮРЭМ


1.1. СУИС түүний бүтцийн сургууль, хүрээлэн төв, нэгжид өмч хөрөнгийг түр буюу байнга хүлээн авах хадгалах, зарцуулах ажлыг хариуцан гардаж хийж байгаа хүмүүст энэ дүрэм хамаарна.

1.2. Мөнгөн хөрөнгө, үнэт цаас, бараа, түүхий эд материал, тоног төхөөрөмж, сэлбэг хэрэгсэл, эд хогшил, хүнсний зүйл, түлш шатах тослох материал тэдгээрийн хүлээн авалт, хадгалалт, зарцуулах ажлыг гардан хариуцсан нярав, хичээлийн болон оюутны байрын зохион байгуулагч, сургалтын мастер, хичээлийн туслах ажилтан, инженер техникийн болон номын сангийн ажилтан гэх мэт албан тушаалтныг эд хариуцагч гэнэ.

1.3. Эд хариуцагчийн үүрэг гүйцэтгэх албан тушаалтанг ажилд авахдаа уг хүний урьд ажиллаж байсан байгууллагаас албан ёсны тодорхойлолт болон уг хүний ажлын туршлага, зохих судалгааны үндсэн дээр тухайн бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгжийн дарга, захирлын тушаалаар томилж, үнэмлэх итгэмжлэх олгон ажиллуулна.

1.4. Бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв нь эд хөрөнгө хариуцагчтай эд хөрөнгийн хариуцлагын тухай гэрээ байгуулж, эрх үүрэг хариуцлагыг энэ дүрмийн дагуу тодорхой зааж өгнө. Гэрээнд гэрээний зорилго, байгууллагын хүлээх үүрэг, хариуцлага, эд хөрөнгө хариуцагчийн хүлээх үүрэг, хариуцлага, хоёр талын эрхийг тодорхой тусгаж, харилцан хүлээн зөвшөөрч, тохиролцсоны үндсэн дээр гарын үсэг зурж баталгаажуулсан байвал зохино. Эд хөрөнгө хариуцагчийг ажиллах нөхцөл, орон байр, төхөөрөмж, хэмжих шалгах хэрэгсэл, хөтлөх бүртгэл тайлангийн маягт, заавраар хангах үүргийг сургуулийн захиргаа хүлээнэ.

1.5. Эд хөрөнгө хариуцагчийг ажлаас халагдах, өөрчлөгдөхөд бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгжийн дарга, захирлын тушаалаар томилогдсон комисс түүний хариуцлагад байгаа зүйлийн тооллого тооцоог бүрэн хийж, байгууллагын удирдлага хариуцсан үүрэгт ажлыг хэрхэн гүйцэтгэж байсан талаар албан ёсны тодорхойлолт гаргаж өгнө. Тодорхойлолтод хариуцаж байсан зүйл, ажилласан хугацаа, үүрэгт ажлыг хууль дүрмийн дагуу бүрэн хийж байсан эсэх, ажлын хариуцлага, сахилга бат зэргийг бичиж, өмч хөрөнгийг хариуцуулах найдвартай эсэх талаар дүгнэлт өгнө.

1.6. Эд хөрөнгө хариуцагч нь энэ дүрмийн шаардлагыг зөрчих, хариуцсан өмч хөрөнгийг гэмтээж чанар алдагдуулах, тооцоог будлиантуулах, ашиглах үрэгдүүлсэн явдал илэрвэл хууль зүйн дагуу хариуцлагыг хүлээж, гарсан хохирлыг тухайн үеийн зах зээлийн ханшаар тооцон, нөхөн төлж барагдуулна.

1.7. Хохирлын хэмжээг нягтлан бодох бүртгэлд тусгагдсан үнэ, түүнээс холбогдох хууль тогтоомжийн дагуу бодсон элэгдэл, хорогдлыг хасч, жинхэнэ гарсан алдагдлаар тооцно. Хэд хэдэн эд хөрөнгө хариуцагчийн буруугаас учирсан хохирлын хэмжээг тэдгээрийн гэм буруугийн хэмжээ, эд хөрөнгийн хариуцлагын төрлийг харгалзан гэрээгээр хүлээсэн үүргийн дагуу тус бүрээр нь тодорхойлно. Санаатайгаар хохирол учруулсан эд хариуцагч нь сахилгын, эрүүгийн, захиргааны хариуцлага хүлээсэн эсэхийг үл харгалзан эд хөрөнгийн хариуцлага хүлээнэ.

1.8. Өмч хөрөнгийг санаатайгаар идэж ашигласан, үрэгдүүлж шамшигдуулсан хүнийг үйлдсэн гэмт хэргийн шинж чанарын улмаас тодорхой албан тушаал эрхлэх буюу тодорхой үйл ажиллагаа явуулах эрхийг нь эдлүүлэх боломжгүй гэж шүүх үзсэн тохиолдолд нэгээс таван жил хүртэл тодорхой албан тушаал эрхлэх, үйл ажиллагаа явуулах эрхийг нь хасна.


293

Хоёр. Эд хөрөнгө хариуцагчийн хүлээх үүрэг

2.1. Эд хөрөнгө хариуцагч нь өмч хөрөнгийг хамгаалах, бүртгэж тооцоолох, хэмнэлттэй зарцуулах, ашиглалтанд хяналт тавих ажилд байнга суралцан өөрийн мэдлэг мэргэжлийг дээшлүүлж, бүртгэл тооцооны ажлын анхны мэдэгдэхүүн, нягтлан бодох бүртгэлийн талаар зохих мэдлэгийг заавал эзэмшин бүтцийн сургуулийн нягтлан бодогчийн шууд удирдлага дор ажлаа явуулж байна.

2.2. Эд хөрөнгө хариуцагч нь ажиллаж байгаа бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгжийн дотоод дүрэмд захирагдаж, өөрийн гүйцэтгэх ажил үүрэг, сар, улирал, жилийн төлөвлөгөөт ажлыг цаг хугацаанд нь биелүүлж, удирдлагад тайлагнаж, мэдээллээр ханган, тэдэнтэй байнга хамтран ажиллана.

2.3. Өөрийн хариуцлаганд ирж байгаа мөнгөн хөрөнгө, бараа материал, түүхий эд, тоног төхөөрөмж, эд хогшил, үнэт цаас зэрэг зүйлийг хүлээн авахдаа түүний тоо, үнэ, чанар, бүрэн бүтэн эсэх болон зохих баримт бичгүүдтэй тохирч байгаа эсэхийг шалгана.

2.4. Хүлээн авсан зүйлийн шошго, паспорт, техникийн баримт бичиг, үнэ тооцооны үндэслэх баримт бичиг нь бүрэн зөв эсэхийг шалгаж, дутуу зүйлийг нөхүүлж авна.

2.5. Хадгалагдаж байгаа эд зүйл нь орон байр, хадгалалтын нөхцөлөөс болж чанар алдагдах, үрэгдэхэд хүрвэл тухай бүр бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгжийн удирлагад урьдчилан мэдэгдэж арга хэмжээ авахуулж байна.

2.6. Хариуцан эзэмшиж байгаа орон байр, өрөө тасалгаа, анги танхим, лаборатори, агуулахын бүрэн бүтэн байдал, эмх цэгц, ариун цэвэр, технологийн шаардлагыг хангаж, ажил үйлчилгээнд бэлэн байлгана.

2.7. Өөрийн хариуцлагад хүлээн авсан зүйлийн хадгалалтын талаар доорх үүрэг гүйцэтгэнэ.

Хадгалалтыг технологийн шаардлагын дагуу хангаж, зориулсан зүйлд ашиглахад бэлэн байлгана.

Хадгалж байгаа зүйлийг нэр, төрөл, үнэ зэрэг дугаараар нь ангилж төрөлжүүлж хураан агуулахын үлдэгдлийн бүртгэлийг зохих маягт, зааврын дагуу тогтмол хөтөлж байна.

Хадгалж байгаа зүйлийн чанарыг алдагдуулахгүйн тулд шаардагдах ажиллагаануудыг тогтмол хийж, гэнэтийн болон байгалийн аюул, эвдрэл, гэмтлээс урьдчилан сэргийлэх, мөн найдвартай хамгаалалт хийнэ.

Хадгалагдаж байгаа зүйлийн паспорт, техникийн баримт бичиг, шошгыг бүрэн бүтэн байлгана.

Хариуцсан зүйлийг хулгайд алдах, солих, бүртгэл тооцоо, хяналтаас гадуур зарах зөрчил гаргахгүй байх.

Мөнгөн хөрөнгө, бараа материалын үнэ бүхий зүйлийг хадгалсан сав, агуулах зэрэг ажлын байрыг бат бэх цоож, түгжээ, баталгаа бүхий лац ломбоор битүүмжлэн харуул манаанд хүлээлгэн өгч байна.

2.8. Хариуцаж байгаа эд зүйлийг зохих хууль ёсны баримт материал бүрдсэн буюу удирдлагын шийдвэрээр зориулагдсан зүйлд нь өөрийн биеэр тавин олгож, хяналт тавьж ажиллана.

2.9. Мөнгөн хөрөнгө, бараа материалын үнэт зүйлийг хүлээн авах, тавьж олгох ажлыг дагалдах баримт, хуваарь лимит зэргийг харгалзан орлого, зарлагын баримт, анхан шатны бүртгэлийн заавар, баримт бичилтийн дүрмийн шаардлагын дагуу цаг тухайд нь цэвэр нямбай, засваргүйгээр үйлдэн гарын үсэг зурж баталгаажуулна.

2.10. Өөрийн хариуцаж байгаа зүйлийн орлого, зарлагын болон үлдэгдлийн мэдээ тайланг сар, улирал бүр зохих маягтаар хариуцсан нягтлан бодогчид гарган өгч байна.

2.11. Өөрийн хариуцаж байгаа эд зүйлийн үлдэгдлийг тооллого хийх, тооцоо бодоход биеэр оролцож байх ба тооллого хийгдэж байгаа зүйл нэг бүрийг үзүүлж тооцуулна.


294

Гурав. Эд хөрөнгө хариуцагчийн эрх3.1. Өмч хөрөнгийн хамгаалалт, ашиглалт, зарцуулалтын ажлыг сайжруулах, туршлага, шинэ

санаачлага нэвтрүүлэх санал гаргах, үүрэг авах.

3.2. Эд хөрөнгийн хамгаалалт, зарцуулалтын талаар зайлшгүй шаардагдах орон байр, тоног төхөөрөмж, ажлын багаж хэрэгсэл, цоож, лац, ломбо, бүртгэлийн маягт заавар зэргээр хангаж өгөхийг бүтцийн сургууль, хүрээлэн, төв, нэгжийн удирдлагад мэдэгдэх, шаардах.

3.3. Бараа материалын үнэ бүхий зүйлийг хүлээн авах, тавин олгох үед шалгалт тооллогыг тогтмол хийж, тоо хэмжээ зөрсөн буюу чанар байдлаа алдсан зүйлд акт тогтоохыг шаардах.


295



СУРГУУЛЬ ХООРОНДЫН ТООЦОО ХИЙХ ЖУРАМ

Нэг. Нийтлэг үндэслэл1.1. Сургууль хоорондын тооцоо нь бүтцийн сургуулиудын багш нарын бусад сургуульд

хичээл заасан цагийн ногдлыг төлөвлөх, гүйцэтгэл тооцох, сургалтын бодит зардлыг тооцох, тухайн сургууль өөрийгөө санхүүжүүлэх боломж, эдийн засгийн бие даасан байдлыг нэмэгдүүлэхэд оршино.

Хоёр. Сургууль хоорондын тооцоо хийх2.1. Сургуульхоорондын тооцоог цаашид оюутны хичээл сонголтын баталгаажсан гүйцэтгэлээр

зардлын зүйл ангиудыг тусгаж батлуулна.

Зардлын зүйл ангиудад:

• Багшийн цалингийн зардал, цалинтай холбогдох зардал

• Хичээл практикийн зардал

• Хичээл анги танхимын ашиглалтын урсгал зардал

• Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх зардал

• Бичиг хэргийн зардал

2.2. Сургууль хоорондын тооцооны багц цагийн тооцоог тухайн улиралд оюутны сонгож баталгаажуулсан багц цагийн хэмжээ, сургууль хоорондын тооцооны коэффициентийг үндэслэн хийнэ.

2.2. Бүтцийн сургуулиудын сургалтын албаны дарга нар сургууль хоорондын тооцооны гэрээг тухайн хичээлийн жилийн 9 дүгээр сарын 20-ны дотор хийж баталгаажуулна.

2.3. СУИС-ийн СЭЗГ нь тухайн хичээлийн жилд мөрдөх сургууль хоорондын тооцооны коэффициентийг өмнөх оны зардлын гүйцэтгэл, орлого зардлын төсөв, сургууль хоорондын багц цагийн тооцоо, СУИС-ийн захирлын багц цаг баталгаажуулах тушаалд үндэслэн хичээлийн жилийн намрын улирлын 4 дүгээр долоо хоногт батлуулна.

2.4. Улирал бүрийн 4 дүгээр долоо хоногт үйлчилгээ үзүүлж буй сургуулийн сургалтын алба нь тухайн сургуулиас бусад сургуульд заалгах хичээлийн багц цагийн нэгтгэлийг “UNICULTURE” программаар гаргах ба хичээл заах, заалгах сургуулиудын сургалтын албаны дарга нар хянан баталгаажуулсан байна.

2.5. Улирал бүрийн 5 дугаар долоо хоногт бүтцийн сургуулиудын сургалтын албаны дарга, нягтлан бодогч нарын хянан баталгаажуулсан тооцооны нэгтгэлийг СБЗГ-т ирүүлэх ба тус газар нь СУИС-ийн хэмжээний бүтцийн сургууль хоорондын багц цагийн тооцооны нэгтгэлийг гарган баталгаажуулж, СЭ3Г-т улирал бүрийн 6 дугаар долоо хоногт ирүүлнэ.

2.7. СЭЗГ нь тухайн улирлын 7 дугаар долоо хоногт СБЗГ-аас ирүүлсэн бүтцийн сургуулиудын хоорондын багц цагийн тооцооны баталгаажсан нэгтгэл, сургууль хоорондын тооцооны коэффициентийг үндэслэн бүтцийн сургууль хоорондын өглөг, авлагын дотоод тооцоог дахин хийж, СУИС-ийн захирлын тушаал гаргуулан бүтцийн сургуулиудад хүргүүлнэ.

2.8. Бүтцийн сургуулиуд СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталгаажсан сургууль хоорондын тооцооны өглөг, авлагыг хоорондоо нэхэмжилж, дараа хичээлийн жилийн эхний улирлын 9 сарын 15, дараа улирлын 3 дугаар сарын 01-ний дотор төлбөрийг барагдуулсан байна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаартоот тушаалаарөөрчилсөн/


296

Гурав. Сургууль хоорондын тооцооны хяналт, хариуцлага3.1. СБЗГ нь тухайн улирлын хичээл сонголтын байдал, бүтцийн сургуулиас гаргасан сургууль

хоорондын багц цагийн тооцоонд хяналт тавьж ажиллана.

3.2. СЭЗГ нь сургууль хоорондын тооцооны төлөвлөлт, гүйцэтгэл тооцох, өглөг, авлагыг барагдуулсан үйл ажиллагаанд хяналт тавин ажиллана.

3.3. ЗХШҮГ нь сургууль хоорондын тооцооны багц цагийн тооцоо, гүйцэтгэлд хяналт тавьж, дүгнэлт зөвлөмжийг холбогдох сургууль, нэгжүүдэд мэдээлнэ.

3.4. Бүтцийн сургуулиуд нь тухайн хичээлийн жилд сургууль хоорондын багц цагийн тооцоог өмнөх оны орлого, зарлагын гүйцэтгэл, тухайн хичээлийн жилд оюутны сонгосон багц цагийн тооцоо, сургууль хоорондын тооцооны коэффициентийг үндэслэн тайлант жилийн төсөвт тусгаж, гүйцэтгэлийг санхүүгийн тайланд тусгана.

3.5. Бүтцийн сургууль хоорондын багц цагийн тооцоог баталгаажуулаагүй, хугацаа хоцруулсан ажилтанд СУИС-ийн хөдөлмөрийн дотоод журмын 13.1.4-т заасны дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.

Дөрөв. Сургууль хоорондын тооцооны коэффициентийн суурь үнэлгээ

Бүтцийн сургууль хоорондын тооцооны коэффициентийн суурь үнэлгээ нь үйлчилгээ үзүүлж байгаа сургуулийн тухайн хичээлийн жилийн сургалтын нэг багц цагийн төлбөр байна./Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тоот тушаалаар нэмсэн/

Тав. БусадЭнэхүү журмыг 2015-2016 оны хичээлийн жилийн эхний улирлаас дагаж мөрдөнө./Энэ хэсгийг

2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 148 дугаар тоот тушаалаар нэмсэн/

---ооОоо---


297

ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ. УРАН БҮТЭЭЛ, НИЙГМИЙН ТҮНШЛЭЛТЭЙ ХОЛБООТОЙ ЖУРАМ



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН “ОЮУТАН” ТЕАТРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ


1.1 “Оюутан” театр нь Соёл урлагийн их сургуулийн сургалт, уран бүтээл,

эрдэм шинжилгээ, үйлдвэрлэлийн дадлага, уран бүтээлийн инновацийн төв бөгөөд түүний үйл ажиллагааг энэхүү журмаар зохицуулна.

1.2 “Оюутан” театрт үйл ажиллагаа явуулах профессор багш, ажилтан ажилчид суралцагчид, хамтран ажиллах байгууллага, хамт олон, хувь хүн энэхүү журмыг дагаж мөрдөнө.

Хоёр. Театрт явуулах үйл ажиллагаа, зохион байгуулалт2.1 “Оюутан” театрт дараах үйл ажиллагааг явуулна. Үүнд:

• Сургалт

• Уран бүтээл /тоглолт, уралдаан, тэмцээн, наадам/

• Эрдэм шинжилгээ /хурал зөвлөгөөн, семинар/

• Уран бүтээлийн инноваци

• Бусад

2.2. Оюутан театр дуу чимээний техник хэрэгслийг хариуцсан техникийн ажилтан 1, гэрлийн техник, заалны эд хөрөнгийг хариуцсан зохион байгуулагч 1, үйлчлэгч 1 гэсэн орон тоотой үйл ажиллагаагаа явуулна.

2.3. Бүтцийн сургууль, нэгжүүд тухайн хичээлийн жилийн нэгдсэн төлөвлөгөөнд тусгах “Оюутан” теарт зохион байгуулах шалгалт, тоглолт, хичээлийн хуваарийг нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэнд хичээлийн жилийн өмнө буюу 6 дугаар сарын 15-ны дотор ирүүлнэ.

2.4. Тухайн хичээлийн жилд СУИС-ийн театрт зохион байгуулах үйл ажиллагааны нэгдсэн төлөвлөгөөг бүтцийн сургууль, нэгжүүдээс ирсэн төлөвлөгөөнд тулгуурлан 8 дугаар сарын 15-ны дотор Нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэн нэгтгэн боловсруулж захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлэн нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захирлаар баталгаажуулан СУИС-ийн цахим хуудсанд байрлуулна.

2.5. Театрт зохион байгуулах өдөр тутмын хичээл, сургалтын үйл ажиллагаанд бүтцийн сургуулийн сургалтын алба, уран бүтээл, инновацийн үйл ажиллагаанд тухайн бүтцийн сургуулийн мэргэжлийн тэнхим, уран сайхны удирдагч, нийгмийн түншлэлийн уран бүтээл хариуцсан мэргэжилтэн, СУИС-ийн нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захирал хяналт тавина.

2.6. Онцгой зайлшгүй тохиолдолд нэгдсэн төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй арга хэмжээг зохион байгуулах захиалгыг ажлын 15хоногийн өмнө нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэнд бичгээр танилцуулж, зохицуулалт хийлгэж болно.

2.7. Театрт зохион байгуулах хичээл, сургалт, уран бүтээл, тайлан тоглолтын бэлтгэл сургуулилтанд гэрэлтүүлэг, дуу чимээний техник хэрэгсэл хэрэглэх шаардлагатай тохиолдолд тухайн үйл ажиллагааг удирдагч багш, тэнхимийн эрхлэгч нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэнд ажлын 5 өдрийн өмнө мэдэгдэж шаардлагатай театрын ажилтанг нэмэлтээр ажиллуулна.

2.8. Амралтын өдөр ажилласан театрын зохион байгуулагч, техникч үйлчлэгчийн илүү цагийн


298

тодорхойлолтыг Аж ахуйн менежер, Нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэн гаргаж хянаж баталгаажуулах бөгөөд тухайн ажилтны цалин хөлсийг хичээл, бэлтгэл сургуулилт, тоглолт, бусад үйл ажиллагааг зохион байгуулсан бүтцийн сургууль, харьяалах нэгж хариуцна.

Гурав. Ашиглалт, үйлчилгээ3.1. Соёл урлагийн их сургуулийн бүтцийн сургууль, тэнхим, нэгж болон багш оюутнууд, төгсөгчид

театрт ашиг олох зорилгоор арилжааны тоглолт зохион байгуулах тохиолдолд тухайн тоглолтын зарлал, билет хэвлүүлэх, борлуулах асуудлыг өөрсдөө хариуцах ба билетийг СУИС-ийн санхүүгийн тэмдэг дарж баталгаажуулна. Энэхүү үйл ажиллагаанаас олох /билет борлуулалт/ орлогын 15 хувийг СУИС-ийг хөгжүүлэх санд төвлөрүүлнэ.

3.2. Гадны байгууллага, хувь хүн арилжааны тоглолт, хурал, зөвлөгөөн, уралдаан тэмцээн зэрэг арга хэмжээ хийх хүсэлтээ Нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэнд тавьж хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулж Нийгмийн түншлэл, бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захирал баталгаажуулан үйл ажиллагааг зохион байгуулна.

3.3. Гадны байгууллага, хувь хүн театрт арга хэмжээ зохион байгуулах тохиолдолд ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийг СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталсан жишиг үнийн дагуу төлнө.

3.4. Хамтын ажиллагааны гэрээнээс олсон орлогыг театрын тохижилт, үйлчилгээ, техник, технологийн шинэчлэл, хөгжмийн зэмсэг, гэрэлтүүлэг, засвар үйлчилгээнд зориулна.

3.5. Театрын ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийн хэмжээг тухайн жилийн зах зээлийн жишгийг харгалзан үзэж жил бүр СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн, СУИС-ийн захирлын тушаалаар баталж мөрдөнө.

Дөрөв. Үүрэг хариуцлага4.1. Театрт үйл ажиллагаа явуулахад хэрэглэгдэх эд хөрөнгийг хамгаалах, гал, усны аюулаас

урьдчилан сэргийлэх үүргийг театрын зохион байгуулагч хариуцна.

4.2. Театрт үйл ажиллагаа зохион байгуулах үед хэрэглэх тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслийн бэлэн байдлыг хангах, гэрэлтүүлэг, дуу чимээний техникийн ашиглалтад техникийн ажилтан, заалны зохион байгуулагч хяналт тавьж ажиллана.

4.3. Театрын техник хэрэгсэл, тоног төхөөрөмжийг эвдсэн, гэмтээсэн буруутай этгээдээр нөхөн төлүүлэх ба техник хэрэгсэл, эд хогшлыг хүлээлцээгүйгээс гарах хохирлыг хариуцлага алдсан тухайн ажилтан барагдуулна.

4.4. Театрын зохион байгуулагч, техникч нь тухайн өдөр театрт хичээл, сургалт зохион байгуулах багш нарт театрын бүрэн бүтэн байдлыг танилцуулж хүлээлгэж өгөх, шалгаж гарын үсэг зуруулж хүлээж авна.

4.5. Театрт, удирдсан багшгүй оюутнуудыг бэлтгэл, сургуулилт хийхийг хориглоно.

4.6. Нэгдсэн төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй сургалтын бус арга хэмжээ/ашгийн тоглолт хийх, бусдад заалыг түрээслэх г.м/-г зохих зөвшөөрөлгүйгээр сургалтын цагаар зохион байгуулсан бүтцийн сургууль, нэгжийн багш, ажилтан, ажилчинд Нийгмийн түншлэл бүтээлч үйлдвэрлэл эрхэлсэн дэд захирлын шийдвэрээр 250.000-500.000 төгрөгийн торгууль ногдуулах арга хэмжээ авна.

4.7. Театрын үйл ажиллагааны тайланг 7 хоног тутамд зохион байгуулагч нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэнд мэдээлэх ба улирал тутамд захиргааны зөвлөлд нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэн танилцуулна.

4.8. Театрт үйл ажиллагаа явуулахаар хамтын гэрээ хийсэн гадны байгууллага, хувь хүн нийгмийн түншлэлийн мэргэжилтэнтэй байгуулсан гэрээ, журмыг зөрчсөн тохиолдолд Монгол Улсын хууль тогтоомж, сургуулийн дүрэм, журамд заасны дагуу хариуцлага хүлээнэ.

---ооОоо---


299



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ХӨГЖМИЙН УРЛАГИЙН СУРГУУЛИЙН ДУУ БИЧЛЭГИЙН СТУДИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ


1.1. Дуу бичлэгийн студи нь Соёл урлагийн их сургууль, Хөгжмийн урлагийн сургуулийн сургалт, уран бүтээл, инновацийн төв бөгөөд студийн үйл ажиллагаа, түүнийг ашиглахтай холбогдон үүссэн харилцааг энэхүү журмаар зохицуулна.

1.2. Студийн дууны инженер, техникч болон студид бичлэг, мастеринг хийлгэх профессор багш нар, суралцагчид, хамтран ажиллах байгууллага, хамт олон, хувь хүн энэхүү журмыг дагаж мөрдөнө.

Хоёр. Дуу бичлэгийн студийн үйл ажиллагаа, ашиглалт 2.1. Дуу бичлэгийн студийг багш, оюутнууд сургалтын үйл ажиллагаа, мэргэжлийн болон үйлдвэрлэлийн дадлага, уран бүтээл туурвих, төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд ашиглахаас гадна дараах гэрээт ажлыг хийж гүйцэтгэнэ. Үүнд:

• Дуу, хөгжмийн хоолойн бичлэг хийх

• Дан /хамтлаг/ хөгжмийн бичлэг хийх

• Мастеринг /дуу, хөгжим, хамтлаг / хийх

• Бусад

2.2. Дуу бичлэгийн студи нь дууны инженер, техникч гэсэн орон тоотой байх бөгөөд эдгээр ажилтныг Соёл урлагийн их сургуулийн ажилтан сонгон шалгаруулах журмын дагуу шалгаруулж авна. Орон тоог өөрчлөх асуудлыг Соёл урлагийн их сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн шийдвэрлэнэ.

2.3. Дуу бичлэгийн студид сургалт явуулах, мэргэжлийн болон үйлдвэрлэлийн дадлага хийхдээ сургалтын албанд урьдчилан мэдэгдэж, зөвшөөрөл авсан байна.

Гурав. Дуу бичлэгийн студийн ажилтны эрх, үүрэг, хариуцлага

3.1. Дуу бичлэгийн студийн өдөр тутмын үйл ажиллагаанд Хөгжмийн урлагийн сургуулийн Уран сайхны удирдагч хяналт тавьж ажиллах бөгөөд үйл ажиллагааны тайланг улирал тутамд Хөгжмийн урлагийн сургуулийн Уран сайхны зөвлөлд, жилийн эцэст Хөгжмийн урлагийн сургуулийн захиргааны зөвлөлд тайлагнана.

3.2. Дуу бичлэгийн студийн үйл ажиллагааны тайланг студийн инженер 7 хоног тутамд уран сайхны удирдагчид тайлагнана.

3.3. Дуу бичлэгийн студийн дууны инженер, техникч нар нь ажлын байрны тодорхойлолтод заасны дагуу студид бичлэг, мастеринг хийлгэхэд хэрэглэх тоног төхөөрөмж, техник хэрэгслийн ашиглалт, бэлэн байдлыг хангаж ажиллах ба эд хөрөнгийг хамгаалах, гал, усны аюулаас урьдчилан сэргийлэх үүрэг хүлээнэ.

3.4. Дуу бичлэгийн студийн тоног төхөөрөмж техник хэрэгсэл, эд хогшлыг эвдсэн гэмтээсэн бол буруутай этгээдээр үндсэн үнийн дүнг 3 дахин нугалж буюу өсгөж нөхөн төлүүлнэ.

3.5. Дуу бичлэгийн студийн тоног төхөөрөмжийг зөвшөөрөлгүйгээр студиэс гаргахыг хориглох ба студид зохих бичлэг хийх, хуваарь графикийг дур мэдэн өөрчлөх, зөвшөөрөгдсөн цаг хугацааг хэтрүүлсэн гэх мэт буруутай үйлдлийг удаа дараалан гаргасан тохиолдолд захиалга, гэрээг цуцлах ба хөдөлмөрийн гэрээг ноцтой зөрчсөнд тооцож тухайн инженер, техникчийн хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах, торгууль ноогдуулах зэрэг арга хэмжээ авна.


300

Дөрөв. Дуу бичлэгийн студид бичлэг хийлгэх, төлбөр төлөх

4.1. Захиалагч нь бичлэг хийлгэх хүсэлтээ Хөгжмийн урлагийн сургуулийн уран сайхны удирдагчид ирүүлэн студийн батлагдсан тарифын дагуу гэрээ байгуулж, баталгаажуулан гэрээг тохиролцсон хугацааг талууд хатуу баримтлан ажиллана.

4.2. Соёл, урлагийн их сургуулийн бүтцийн сургуулиуд нь захиалгыг ажлын 5-аас доошгүй өдрийн өмнө өгөх ба зарим ажлыг гүйцэтгэх боломжгүй тохиолдолд татгалзах эрхтэй.

4.3. Студид бичлэг мастеринг хийлгэхээр хамтын гэрээ хийсэн захиалагч захиалга өгөхдөө төлбөрийн 50 хувийг, бичлэг мастеринг дууссаны дараа төлбөрийн үлдэгдэл 50 хувийг сургуулийн дансанд тушаана.

4.4. Дуу бичлэгийн студийн ашиглалт, үйлчилгээний төлбөрийг жил бүрийн эхэнд Соёл урлагийн их сургуулийн захирлын тушаалаар батална.

4.5. Дуу бичлэгийн студийн инженер, техникч нар нь зайлшгүй шаардлагатай тохиолдолд захиалагч болон үйлчлүүлэгчийн цаг, үнийн саналд өөрчлөлт оруулах тухай саналаа уран сайхны удирдагчид тавих бөгөөд уран сайхны удирдагч энэ тухай Захиргааны зөвлөлийн хуралд танилцуулж, шийдвэр гаргуулна.

4.6. Студид бичлэг, мастеринг хийлгэхээр гэрээ хийсэн захиалагч, үйлчлүүлэгч нь Хөгжмийн урлагийн сургуулийн уран сайхны удирдагчтай байгуулсан гэрээ, журмыг зөрчсөн тохиолдолд Монгол Улсын хууль тогтоомж, сургуулийн дүрэм, журамд заасны дагуу хариуцлага хүлээнэ.

4.7. Соёл урлагийн их сургууль, Хөгжмийн урлагийн сургуулийн захиргаа шилдэг уран бүтээлч, багш, оюутнуудад бүтээлээ бичүүлэх урамшуулал олгож болно.

4.8. Дуу бичлэгийн студийн үйл ажиллагааны санхүүгийн тооцоонд Хөгжмийн урлагийн сургуулийн нягтлан бодогч хяналт тавьж ажиллана.

---ооОоо---


301

Захирлын 2015 оны 6 дугаар сарын 05- ны өдрийн


СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН РАДИО ТЕЛЕВИЗ, МЕДИА УРЛАГИЙН СУРГУУЛИЙН “AНХНЫ БҮТЭЭЛ” ТЕЛЕВИЗИЙН СТУДИЙН ЖУРАМ

Нэр томьёо:“АБ” студийн техник тоног төхөөрөмжийг зөөврийн ба суурин гэж ангилна.

Суурин тоног төхөөрөмжид: Гэрэлтүүлгийн систем, камерын систем, дүрс дууны пультны систем, видео аудио patch, DVCAM, суурин интерком, суурин микрофон, вайрлес, микрофоны систем багтана.

Зөөврийн тоног төхөөрөмжид: Зөөврийн камер, камерийн иж бүрдэл /дуран, хөл, микрофон, санамжийн карт (memory card), гэрэл, зөөврийн микрофон, фото аппарат багтана/

Зөөврийн төхөөрөмжийн иж бүрдлийн нэмэлт төхөөрөмжид: Кран, тележка, стеадкам, микрофон, камер, пультийн дагалдах хэрэгсэл, холбооны утас гэх мэт зүйлс орно.

Студийн ажилтан: Студийн тоног төхөөрөмжийн ашиглалт, хадгалалт, хамгаалалтыг хариуцах үүрэг хүлээсэн студийн менежер, студийн инженер, зураглаач, эвлүүлэгч, сургуулиас зөвшөөрөгдсөн гэрээт ажилтан

Техник эзэмшигч: Техник эзэмшигч гэж тухайн аппарат техник, тоног төхөөрөмжийг зохих журмын дагуу хүлээн авсан, захиалгын хуудсанд гарын үсэг зурсан этгээдийг хэлнэ.

Багш: Студид сургалт явуулах, оюутны төгсөлтийн ажил, уран бүтээл хийхээр урьдчилан захиалж, зөвшөөрөл авсан мэргэжлийн багшийг хэлнэ.

Оюутан: Сургалтын төлөвлөгөөний дагуу мэргэжлийн хичээлийн онолын үндэс болон зайлшгүй шаардлагатай практик хичээлүүдийг судалж шалгалтаа амжилттай өгсөн оюутан, магистрант

Суралцагч: Студид дадлага хийх зөвшөөрөл авсан Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулиас эрхлэн зохион байгуулдаг түр болон эчнээ, алсын зайн сургалт, дамжаанд суралцагч

Хамтран ажиллагч: Студид уран бүтээл хийх, төсөл хэрэгжүүлэхээр захиалга өгч, гэрээ байгуулсан байгууллага, хувь хүн.

Дадлага хийх баг: Сургуулийн захиргаанаас албан ёсоор томилсон, удирдагч багштай, техник дээр ажиллах, уран бүтээл хийхэд дадлагажихаар суралцагч, оюутнууд.

Уран бүтээл: Студийн тоног төхөөрөмжийг ашиглан хийж буй сургалтын төлөвлөгөөт ажил, хичээл, бүтээл

Төлбөртэй захиалгат ажил: Харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр төлбөрийг бэлэн мөнгө, бартераар хийж буй сургууль болон сургалтанд хэрэгцээтэй зүйлс, үйлчилгээ, уран бүтээл

Хөнгөлөлттэй захиалгат ажил: Соёл урлагийн их сургуулиудын батлагдсан төлөвлөгөөт ажил.


302

Нэг. Нийтлэг үнлэслэл

1.1. “Анхны бүтээл” студи нь Соёл урлагийн их сургуулийн Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төв бөгөөд түүний үйл ажиллагааг энэхүү журмаар зохицуулна.

1.2. Студид хичээллэх, дадлагажих, уран бүтээл туурвих багш, суралцагч, ажилтан ажиллагсад, хамтран ажиллах байгууллага, хувь хүн энэхүү журмыг дагаж мөрдөнө.

1.3. Студид дараах үйл ажиллагааг явуулна. Үүнд:

• Сургалтын үйл ажиллагаа

• Мэргэжлийн болон үйлдвэрлэлийн дадлага

• Уран бүтээл туурвих

• Төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх

• Бусад гэрээт ажил гүйцэтгэх

1.4. Студийн бүтэц, зохион байгуулалтыг Соёл урлагийн их сургуулийн Захирлын тушаалаар батална.

1.5. Студийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар жил бүр батална.

Хоёр. “Анхны бүтээл” студид сургалт явуулах

2.1. “Анхны бүтээл” студид хичээллэх, ажиллах2.1.1. “АБ” студид мэргэжлийн суурь, мэргэшүүлэх суурь хичээлийн дадлага давамгайлсан сургалт

явуулах ба хичээлийн хөтөлбөр, төлөвлөгөөг Сургалтын албаар урьдчилан батлуулж, зөвшөөрөл авсан байна.

2.1.2. Студид зөвхөн урьдчилан захиалга өгч, зөвшөөрөл авсан багш, оюутан сүлжээнд орсон хуваарийн дагуу хичээл, дадлага, бүтээл хийнэ.

2.1.3. Оюутан, суралцагч нь техник ашиглалтын хичээл үзэж, шалгалтаа амжилттай өгсний дараа “АБ” студийн аппарат, техник дээр гардан ажиллах эрх нээгдэнэ.

2.1.4. Багш, оюутан, суралцагч нь хичээллэхийн өмнө “АБ” студи, аппаратын өрөө, эвлүүлгийн өрөөнд баримтлах журамтай танилцсан байна.

2.1.5. Студийн танхимд нэг ээлжинд 20, удирдлагын аппаратын өрөөнд 8, эвлүүлгийн өрөөнд 4-өөс илүүгүй тооны оюутан мэргэжлийн багшийн хамт хичээллэнэ.

2.1.6. Сургалт явуулах багш студи, аппарат, эвлүүлгийн өрөөнд зөвшөөрснөөс илүү оюутан дагуулж орох, хичээлээс хоцорсон оюутныг нэмж оруулахыг хориглоно.

2.1.7. Студид сургалт явуулах, уран бүтээл хийх багш, оюутан өмнөх долоо хоногийн Баасан гарагийн 14:00 цагаас өмнө захиалгын хуудсыг бичиж, студийн ажилтанд биечлэн өгсөн байна.

2.1.8. Студид хичээллэх, ажиллах боломжгүй болсон тохиолдолд урьдчилан мэдэгдэнэ.

2.1.9. Хуваарьт цагтаа ирээгүй болон ирэхгүй шалтгаанаа мэдэгдээгүйн улмаас тухайн цагийг ашиглаагүй өнгөрсөн тохиолдолд тус цагийг орсон, ашигласанд тооцно.

2.1.10. Багш, оюутан нь студийн инженерээс сургалтад шаардагдах техник, хэрэгслийг урьдчилан захиалж, хүлээн авахдаа техникийн бүрэн бүтэн байдал, хэвийн ажиллагааг шалгаж авна.

2.1.11. Студийн аппарат техник хүлээн авсан хуудсанд гарын үсэг зурсан тохиолдолд “АБ” студийн журамтай танилцаж зөвшөөрсөн техник эзэмшигч гэж тооцно.

2.1.12. Техник ашиглагч нь бүх төрлийн техник хэрэгсэлтэй зөв боловсон, болгоомжтой харьцаж, аливаа гэмтэл учруулах нөхцөлөөс урьдчилан сэргийлж байх үүрэгтэй.

2.1.13. Аппарат төхөөрөмжийг асааж унтраах, ажилд бэлтгэх, ашиглахдаа төхөөрөмж нэг бүрийн ашиглалтын заавар журмыг хатуу мөрдөнө.


303

2.1.14. Аппарат техникийг эзэнгүй, ил задгай орхихыг хатуу хориглоно.

2.1.15. Аппарат техникийг оролдох, байршлыг нь солих, тохиргоог нь өөрчлөх, задлах, зөвшөөрөлгүй засах, тоног төхөөрөмж бүрэн унтраагүй үед залгах, салгахыг хатуу хориглоно.

2.1.16. Төхөөрөмж ажиллаж байх явцад ямар нэгэн саатал гарвал, студийн инженерт даруй мэдэгдэнэ.

2.1.17. Студи, удирдлага, эвлүүлгийн өрөөнд зүй бус үйлдэл гаргах, техникийн ширээн дээр шингэн зүйл тавих, бичлэгтэй үед чанга ярихыг хориглоно.

2.1.18. Тележка, кран, стедкам зэрэг тусгай ур чадвар шаардсан техник тоног төхөөрөмжийг зөвхөн Зураглаачийн анги хичээлийн хөтөлбөрт заасан цаг дээр хэрэглэх ба найруулагч, сэтгүүлчийн ангийн оюутан хэрэглэж буй тохиолдолд тухайн хичээлийг үзсэн зураглаачийн ангийн оюутныг дайчлан ажиллуулна.

2.1.19. Суурин техникийг зөвхөн студийн орчинд хэрэглэх ба шаардлагатай нөхцөлд “Оюутан” театрын орчинд камер, хөл, зөөврийн гэрлүүд, микрофонууд болон дагалдах хэрэгслүүдийн хамт ашиглаж болно.

2.1.20. Оюутан зөөврийн техникүүдийг мэргэжлийн багшийн хяналтан дор сургуулийн байранд 8:00-17:30 цагийн хооронд ашиглах эрхтэй.

2.1.21. Зөөврийн техникийг хэрэглэж байгаа ториолдолд хүлээн авсан баримтанд удирдагч багш, оюутны хамт гарын үсэг зурах ба хамт хариуцлага хүлээнэ.

2.1.22. Зөвшөөрөгдөөгүй бичлэг, ажил үйлчилгээг студид зохион байгуулах, захиалгат бүтээл хийх, төхөөрөмж ашиглахыг хатуу хориглоно.

2.1.23. Хуваарьт цагтаа хичээллэж, ажиллаж дууссаны дараа багш студийн инженерт студийн аппарат төхөөрөмжүүдийг заавал хүлээлгэж өгнө. Хүлээлгэж өгөөгүйгээс үүдэж үүссэн эрсдэл, асуудлыг хичээллэсэн, ажилласан багш хариуцлага хүлээнэ.

2.2.“Анхны бүтээл” студийн ажилтны үүрэг хариуцлага

2.2.1. Студийн ажилтнууд нь Соёл урлагийн их сургуулийн үндсэн багш, ажилтан байна.

2.2.2. Студийн ажилтнууд нь студийн тоног, төхөөрөмжийн бүрэн бүтэн байдал, хэвийн ажиллагааг ханган ажиллаж, байгалийн давагдашгүй хүчин зүйлээс бусад болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх үүрэгтэй.

2.2.3. Студийн ажилтнуудын цагийн ачааллыг хөдөлмөрийн гэрээгээр зохицуулна.

2.2.4. Студийн суурин болон зөөврийн тоног төхөөрөмжийн жагсаалт, техникийн жагсаалт, шинэчлэх шаардлагатай техник тоног төхөөрөмжийн төсөв, даатгалын хэмжээг жил бүр Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлнэ.

2.2.5. Студид хичээллэх, ажиллах захиалгын хуудсыг студийн ажилтан Баасан гариг бүр хүлээн авч, “АБ” студийн хичээлийн хуваарийг 7 хоногоор төлөвлөхдөө захиалга өгсөн дараалал ба боломжит цагуудыг харгалзана.

2.2.6. Студи хариуцсан инженер захиалгын хуудсанд заагдсан нөхцөлийн дагуу студийн бэлтгэлийг хичээл эхлэхээс өмнө хангасан байна.

2.2.7. Студийн төхөөрөмж ашиглан хичээл хийж байгаа үед студийн ажилтан, инженерийн аль нэг нь ажлын байрандаа заавал байж, аппарат техникийг захиалгын дагуу урьдчилан бэлтгэж, төхөөрөмжийн бэлэн байдал, ашиглалтанд хяналт тавих үүрэгтэй.

2.2.8. Студи хариуцсан инженер студийн тоног төхөөрөмж бүрт хувийн хэрэг нээж, долоо хоног бүр үзлэг үйлчилгээ, засвар тохиргоо хийж, тэмдэглэл хөтөлнө.

2.2.9. Үзлэг, үйлчилгээ цаг хугацаандаа тогтмол хийгдэж байгаа эсэхэд студийн менежер хяналт тавина.

2.2.10. Студийн менежер хичээл, дадлагын үед багш оюутнуудын техник ашиглалтын явцад хяналт тавих үүрэгтэй.


304

2.2.11. Студийн ажилтан нь сургалт, бичлэгээ цагтаа эхлээгүй, зөвшөөрөгдсөн хугацааг хэтрүүлсэн, буруутай үйлдэл удаа дараа гаргасан багш, оюутан, суралцагчдад студийн техник, тоног төхөөрөмжийг ашиглуулахаас татгалзах эрхтэй.

2.2.12. Студийн инженер нь Техник эзэмшигчид техник хэрэгслийг олгохдоо техникийн хэвийн ажиллагаа болон ашиглалтанд хяналт тавих зорилгоор тусгай бүртгэл хөтлөн хүлээлцэнэ. Эргүүлэн авахдаа анх хүлээлцсэн бүртгэлийн дагуу техникийн бүрэн бүтэн байдал, хэвийн ажиллагааг шалгаж авна.

2.2.13. Студийн инженерийн хөтөлсөн техник ашиглалтын бүртгэл, мэргэжлийн комиссийн техникийн дүгнэлтийг үндэслэн жил бүр студийн тоног төхөөрөмж бүрт сургуулийн техникийн комисс ашиглалтын дүгнэлт гаргана. Комисс шаардлагатай тохиолдолд акт тогтооно.

2.2.14. Ашиглалтын явцад гэмтэл саатал гарвал студи хариуцсан менежер, инженер нь Радио, телевиз, медиа урлагийн сургуулийн захирлаас зөвшөөрөл авч “Sony” компанийн албан ёсны төлөөлөгч “Наран электроникс”-т оношлуулан засварлуулна. /Тус заалт 2014.09.01 хүртэл хүчинтэй/

2.2.15. Студийн тоног төхөөрөмжид гэмтэл, саатал, хохирол гарсан тохиолдолд мэргэжлийн комиссын дүгнэлтийг үндэслэн, нөхцөл шалтгааныг тодорхойлж, буруутай этгээдтэй хариуцлага тооцно. Мэргэжлийн комисс гэмтэл, саатал, хохирлын хэмжээ, шалтгааныг харгалзан студийн ажилтан, багш, оюутныг хариуцлагаас чөлөөлж болно.

2.2.16. “АБ” студиэр ажил, үйлчилгээ гүйцэтгүүлэх саналтай Соёл урлагийн их сургуулиудын захиалгыг ажлын 3-аас доошгүй өдрийн өмнө авах ба захиалгат ажил, үйлчилгээг гүйцэтгэх боломжгүй тохиолдолд татгалзах эрхтэй.

2.2.17. Студи үйл ажиллагаагаа хичээлийн жилийн улирал тутам Радио, телевиз, медиа урлагийн сургуулийн багш нарын нийтийн хуралд тайлагнана.

Гурав. “Анхны бүтээл” студид уран бүтээл туурвих, дадлага хийх, төсөл хөтөлбөр, гэрээт ажил гүйцэтгэх

3.1 Дадлага, дипломын ажил гүйцэтгэх3.1.1. Студид хичээлийн бус цагаар, дадлагын журмаар ажиллаж байгаа тохиолдолд сургуулийн

захиргаанаас томилсон багшийн удирдлаган доор дадлага хийнэ.

3.1.2. Дадлага хариуцсан багш сургалтын хугацаа, өдрийн цагийн ачаалал, техникийн захиалгыг урьдчилан студийн менежерт мэдэгдэж, цаг авсан байна.

3.1.3. Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулиас бусад бүтцийн сургуулийн оюутнууд ирж дадлага хийх тохиолдолд урьдчилан гэрээ байгуулах ба Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулиас хариуцсан багшийг томилно.

3.1.4. Төгсөлтийн ажил, уран бүтээл хийж байгаа оюутан нь харьяа тэнхимээс зөвшөөрөл авч, удирдагч багшийн удирдлага доор студийн техник тоног төхөөрөмж дээр ажиллана.

3.1.5. Сургуулийн захиалгат, төлөвлөгөөт бүтээл хийж байгаа, гэрээгээр ажиллаж байгаа, олон улсын уралдаанд оролцож байгаа оюутан албан ёсоор удирдан ажиллаж байгаа багшийн удирдлага доор ажил, бүтээлд шаардлагатай техник тоног төхөөрөмжүүдийг хэрэглэж болно.

3.1.6. Оюутан хичээлийн бус шугамаар бүтээл хийхэд удирдагч багш томилоогүй тохиолдолд зөвхөн студийн суурин техникүүдийг студийн менежерийн зөвшөөрөлтэй студийн инженерийн хяналтан доор хэрэглэж болно.

3.2 Уран бүтээл туурвих3.2.1. Студи нь Соёл урлагийн их сургуулиуд болон байгууллага, хувь хүнд гэрээний үндсэн дээр

бүтээл хийх, төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, уран бүтээл туурвих үйлчилгээ үзүүлж болно.

3.2.2. Захиалгат ажлыг дотор нь төлбөртэй захиалгат, хөнгөлөлттэй захиалгат ажил гэж ангилна.

3.2.3. Сургуулийн болон гадны байгууллагатай хамтарсан ба захиалгат теле уран бүтээл хийхдээ


305

жил бүр шинэчлэн батлуулсан үнэ тарифийг дагаж мөрдөнө.

3.2.4. Студийн үйлчилгээний үнэлгээг жил бүр Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн батална. Соёл урлагийн их сургуулиуд, багш, суралцагчдад хөнгөлөлттэй үнийн саналыг баримтална.

3.2.5. Захиалгат ажил, бүтээл хийх, үйлчилгээ үзүүлэх хөлсийг ажил, бүтээлийн хийц, хэмжээг харгалзан, батлагдсан тарифаас өндөр тогтоож болох ба үүнийг гэрээнд тусгана.

3.2.6. Студи нь Соёл урлагийн их сургуулиудын хөнгөлөлттэй захиалгат ажил, үйлчилгээг Соёл урлагийн их сургуулийн уран бүтээл эрхэлсэн дэд захирал, Уран бүтээлийн бодлого, зохицуулалтын газрын дарга, бүтцийн сургуулиудын захирлын бичгээр ирүүлсэн захиалгын дагуу Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулийн захирлын өгсөн зөвшөөрлийг үндэслэн гүйцэтгэнэ.

3.2.7. Соёл урлагийн их сургуулийн бүтцийн болон салбар сургууль нь “АБ” студид уран бүтээлийн захиалга өгөх, бичлэг, дадлага, хичээл хийхдээ тус студийн журмыг баримтална.

3.2.8. Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулийн багш нь“АБ” студид хөнгөлөлттэй захиалгат ажил гүйцэтгэж буй тохиолдолд ажиллаж буй цагийг Б цагт оруулан тооцож болно. Ажлын хөлсийг бүтээл, үйлчилгээний хэмжээг харгалзан тогтооно.

3.2.9. Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулийн багш, “АБ” студийн ажилтан нь төлбөртэй захиалгат ажил гүйцэтгэж буй тохиолдолд ажиллах ачааллыг нь харгалзан, олсон орлогоос тооцох мөнгөн хувийг урьдчилан тохирно.

3.2.10. Төлбөртэй захиалгат ажил олж ирсэн Соёл урлагийн их сургуулиудын багш, ажилчин, оюутнуудад ажлын хэмжээнээс хамаарч, орлогын 10-20 хувийг олгож болно.

3.2.11. Захиалагч нь хэд хэдэн үйлчилгээ авсан тохиолдолд тус бүрийн хөлсийг харгалзан үзэж, уран бүтээл, үйлчилгээний хөлсийг хөнгөлөлттэй үнээр тооцож болно.

3.2.12. Хэд хэдэн үйлчилгээг зэрэг авч байгаа болон бусад хөнгөлөлтүүдийг Радио телевиз, медиа урлагийн сургуулийн захирал болон “АБ” студийн продюсер, студийн менежер тухай бүрт нь шийдвэрлэнэ.

3.2.13. Студид нэмэлт цагаар ажилласан, дадлага удирдан ажилласан багш, ажилтан, гэрээт ажилтан, оюутны ажлын хөлсийг сургуулийн дотоод журам болон уран бүтээлийн гэрээнд заасны дагуу бодож олгоно.

3.2.14. Соёл урлагийн их бүтцийн болон салбар сургуулийн хүрээнд бодлогоор хийгдэж буй ажлыг гүйцэтгэж буй тохиолдолд батлагдсан үнэлгээг 20 хувь хүртэлх хувиар багасган тооцож болох ба ажлын хөлсний 50 хувиас багагүй хувийг мөнгөн болон бартер хэлбэрээр авна.

3.2.15. Хамтын ажиллагааны гэрээгээр олсон захиалгат ажил, үйлчилгээний орлогыг студийн техник, тоног төхөөрөмж, хэрэглэгдэхүүний засвар, шинэчлэл, студийн даатгал, студийн төлөвлөгөөт уран бүтээлд зарцуулна.

---ооОоо---


306



СУИС-ИЙН ВЭБ САЙТЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ЗОХИЦУУЛАХ ЖУРАМ


1.1. Энэхүү журмын зорилго нь СУИС-ийн бүтцийн сургууль, ахлах сургууль, Соёл урлаг судлалын хүрээлэн, захиргааны газруудаас байгууллагын үндсэн үйл ажиллагаа болон бодлого шийдвэр, хэрэгжүүлж буй ажлыг сурталчлах, олон нийтэд мэдээлэн таниулахаар хамтран ажиллах, байгууллагын вэб сайтын агуулгыг баяжуулах, мэдээ мэдээлэл байршуулахтай холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршино.

1.2. СУИС-ийн бүтцийн сургууль, ахлах сургууль, Соёл урлаг судлалын хүрээлэн, захиргааны газруудаас боловсруулан гаргаж буй мэдээлэлд тухайн жилийн сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, зорилтод тусгагдсан ажлыг ханган гүйцэтгэх чиглэлээр эрхлэн явуулж буй үйл ажиллагаа, цаг үеийн чанартай багш, оюутан, ард иргэдэд таниулах, сурталчлах чиглэлээр болон бусад мэдээ, мэдээлэл, сурталчилгаа багтсан байна.

1.3. Энэхүү журмыг СУИС-ийн вэб сайтын үйл ажиллагаанд дагаж мөрдөнө.

Хоёр. СУИС-ийн вэб сайтад мэдээ, мэдээлэл байршуулахажлын зохион байгуулалт

2.1. СУИС-ийн вэб сайтад байрлуулах мэдээ, мэдээлэл, сурталчилгааг бүтцийн сургуулийн сургалтын албаны дарга тухайн бүтцийн сургуулийн захирлаар хянуулан зөвшөөрсөн тохиолдолд, захиргааны газрууд харьяалах газрын дарга, захирлаар хянуулан зөвшөөрсөн тохиолдолд, ахлах сургууль сургалтын менежер, захирлаар хянуулан зөвшөөрсөн тохиолдолд, Соёл, урлаг судлалын хүрээлэн тус хүрээлэнгийн захирлаар хянуулан зөвшөөрсөн тохиолдолд захиргааны нэгжийн цахим мэдээлэл хариуцсан мэргэжилтэнд тус тус хүлээлгэн өгнө.

2.2. Захиргааны нэгжийн цахим мэдээлэл хариуцсан мэргэжилтэн захиргааны газрууд, Соёл урлаг судлалын хүрээлэн, бүтцийн болон ахлах сургуулиас ирсэн мэдээлэл, сурталчилгааг ажлын 2 өдөрт багтаан, цаг үеийн чанартай яаралтай мэдээ, мэдээллийг хүлээлгэн өгсөн даруйд вэб сайтад байршуулна.

2.3. Захиргааны нэгжийн цахим мэдээлэл хариуцсан мэргэжилтэнд өгсөн мэдээллийн бодит үнэн болон бусад хариуцлагыг тухайн бүтцийн сургууль, ахлах сургууль, Соёл урлаг судлалын хүрээлэн, захиргааны газрын боловсруулсан ажилтан өөрөө хариуцна.

Гурав. Байгууллагын Вэб сайтын үйл ажиллагааны зохион байгуулалт

3.1. СУИС нь сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн үйл ажиллагааны талаарх Монгол Улсын хууль тогтоомж болон дүрмээр хүлээсэн үүргийн хүрээнд хийж хэрэгжүүлж байгаагаа сурталчлах зорилгоор өөрийн домайн нэр бүхий веб сайттай байна.

3.2. СУИС-ийн вэб сайтын /цаашид “вэб сайт” гэх/ агуулга нь СУИС-иас төрийн болон төрийн бус байгууллагуудтай хамтран ажиллах сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн бодлого, үйл ажиллагааг олон нийтэд сурталчлан таниулах, байгууллага, олон нийт, багш, оюутныг шаардлагатай мэдээ, мэдээллээр хангахад чиглэгдэнэ.

3.3. СУИС-ийн вэб серверийн аюулгүй ажиллагааг Захиргааны нэгжийн мэдээлэл, технологийн мэргэжилтэн хариуцан хангаж ажиллана.


307

3.4. Төв сургуулийн вэб сайтын үйл ажиллагааг Захиргааны нэгжийн цахим мэдээлэл хариуцсан мэргэжилтэн, бүтцийн сургуулийн вэб сайтын үйл ажиллагааг тухайн бүтцийн сургуулийн сургалтын албаны дарга эрхлэн явуулна.

3.5. Вэб сайтад байрлуулахаар боловсруулан гаргасан мэдээ, мэдээлэл, сурталчилгааны агуулгыг тухайн газрын дарга, хүрээлэнгийн захирал, бүтцийн сургуулийн захирал хянана.

Дөрөв. Веб сайтын үйл ажиллагаанд тавигдах шаардлага

4.1. Вэб сайт нь дараах ерөнхий шаардлагыг хангасан байна.

4.1.1. Нээлттэй, хүртээмжтэй байх ба мэдээ, мэдээлэл, үйлчилгээг хүссэн үедээ, дурын цэгээс ашиглах боломжтой байх;

4.1.2. Мэдээлэл нь цаг үедээ нийцсэн, хууль ёсны, үнэн зөв, бодитой байх;

4.1.3. Мэдээ, мэдээлэл, үйлчилгээ, бусад хэсгүүд болон дэд бүтцийн элементүүд нь санаатай болон санамсаргүй үйлдэл, хууль бус нэвтрэлт, зүй бусаар ашиглах, өөрчлөх, устгах гэмтэхээс найдвартай хамгаалагдсан байх;

4.1.4. Загвар дизайн нь орчин үеийн мэдээллийн технологийн ололтод тулгуурласан, иргэд ашиглахад хялбар энгийн, ойлгомжтой байх;

4.2. СУИС-ийн вэб сайтад дараах үндсэн мэдээ, мэдээлэл тусгагдсан байна.

4.2.1. СУИС-ийн танилцуулга, бүтэц, зохион байгуулалт

4.2.2. СУИС-ийн үйл ажиллагааны үндсэн чиглэл

4.2.3. Сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн үйл ажиллагаанд дагаж, мөрдөж буй хууль тогтоомж, эрх зүйн актууд /Монгол Улсын хуулиуд, Улсын Их хурал, Засгийн газрын тогтоол, Удирдах зөвлөлийн тогтоол, СУИС-ийн дүрэм, журам/

4.2.4. СУИС-ийн бүтцийн сургууль, газар, албадаас багш, оюутан, олон нийтэд үзүүлж буй үйлчилгээний талаарх мэдээллүүд

4.2.5. Эрдэм шинжилгээ, магистр, докторантурын үйл ажиллагааны талаарх мэдээлэл

4.2.6. Гадаад харилцаа, нийгмийн түншлэлийн ажиллагааны талаарх мэдээлэл

4.2.7. Уран бүтээл, бүтээлч үйлдвэрлэлийн талаарх мэдээлэл

4.2.8. Зохион байгуулан явуулсан үйл ажиллагааны талаарх гэрэл зураг, дүрс бичлэг

4.2.9. Бусад шаардлагатай мэдээ, мэдээлэл

4.3. СУИС-ийн вэб сайтын мэдээ, мэдээлэлд баяжилт хийх

4.3.1. СУИС-ийн жилийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, тайлан

4.3.2. Сургалт, эрдэм шинжилгээ, уран бүтээлийн үйл ажиллагааны талаар гарсан шинэ мэдээ, мэдээлэл

4.3.3. СУИС-иас боловсруулан гаргасан арга зүйн баримт бичгүүд

4.3.4. Шинэ ном, гарын авлагын талаарх мэдээлэл

4.3.5. Цаг үеийн чанартай бусад мэдээ, мэдээллүүд


308

Тав . Вэб сайтад байршуулах мэдээ, мэдээлэлд тавигдах шаардлага

5.1. Мэдээ мэдээлэл нь албан ёсны тушаал, шийдвэрүүдийг үндэслэсэн үнэн зөв, бодитой байх;

5.2. Монгол хэлний зөв бичих дүрмийн дагуу бичигдсэн, үг үсэг, найруулгын алдаагүй, товч тодорхой, ойлгомжтой байх;

5.3. Цаг үе, асуудал сэдвийн агуулга, ач холбогдлын холбоог харгалзсан байх;

5.4. Албан ёсны тогтсон нэр томьёо, үг хэллэг хэрэглэсэн байх;

5.5. Цахим хэлбэрээр Word text бэлтгэсэн байх;

5.6. Гэрэл зураг нь тодорхой тайлбартай, нягтаршил сайтай байх;

5.7. Unicode, Arial 10-12 фонт ашиглаж байх;

5.8. Шаардлагатай тохиолдолд зарим файлыг PDF форматад хөрвүүлж тавьж байх;

Зургаа. Цахим мэдээлэл хариуцсан мэргэжилтний хүлээх үүрэг, хариуцлага

6.1. СУИС-ийн вэб сайтад нэвтэрч засвар өөрчлөлт оруулж нэмэлт баяжилт хийх албан ёсны эрхтэй байна.

6.2. СУИС-ийн захиргааны газрын дарга болон бусад мэргэжилтнүүдээс вэб сайтын загвар, бүтцийг өөрчлөхөөр гаргасан саналыг хүлээн авч, вэб сайтад засвар өөрчлөлт, баяжилтыг тогтмол хийж ажиллах.

6.3. Бүтцийн сургууль, ахлах сургууль, Соёл урлаг судлалын хүрээлэн, захиргааны газруудаас хүлээн авсан мэдээллийг баталсан хүснэгтийн дагуу бүртгэх ба хэрэв хүлээж авсан мэдээллийг алдаатай оруулсан тохиолдолд Захиргааны нэгжийн цахим мэдээлэл хариуцсан мэргэжилтэн өөрөө хариуцлагыг хүлээнэ.

6.4. Байгууллагын вэб сайтын хэвийн үйл ажиллагааг хангах хүрээнд зохион байгуулалтын арга хэмжээг тухай бүр авч ажиллана.

6.5. Вэб сайтад мэдээ, мэдээлэл байршуулсан хүний албан тушаал, овог, нэрийг мэдээний сүүлд байршуулна.

6.6. Вэб сайтад оруулах мэдээллийг дараах хэлбэрээр солилцоно. Үүнд:

• И-мэйл

• Мессенжер

• Дотоод сүлжээ

• Flash, CD зэрэг болно.

Долоо. Журмын хэрэгжилтэнд хяналт тавих, журам зөрчигчдөд хүлээлгэх хариуцлага

7.1. Вэб сайтад тавих цаг үеийн чанартай болон зайлшгүй шаардлагатай, удирдлагаас өгсөн үүргийн дагуу хийх, төлөвлөгөөнд тусгасан зэрэг мэдээ мэдээллийг хугацаанд нь гаргаж өгөөгүй, байршуулаагүй, эсвэл хуурамч, буруу ташаа мэдээ, мэдээлэл өгсөн, байршуулсан бол холбогдох ажилтанд СУИС-ийн дотоод журам болон бусад хууль тогтоомжид заасны дагуу хариуцлага хүлээлгэнэ.


309



СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ДҮРСЛЭХ, ДИЗАЙН УРЛАГИЙН СУРГУУЛИЙН ОЮУТАН, ТӨГСӨГЧДИЙН КУРСЫН БОЛОН ДИПЛОМЫН

АЖЛЫГ ҮНЭЛЭХ, ХАДГАЛАХ, ХЯНАХ, ЗАРЦУУЛАХ ТУХАЙ ЖУРАМ


1.1. Дүрслэх, дизайн урлагийн сургуулийн /цаашид ДДУС гэх/ оюутны курсын болон бакалавр, магистрын зэрэгтэй төгсөгчдийн дипломын ажлыг үнэлэх, хадгалах, зарцуулах, хянах үйл ажиллагааг энэхүү журмаар зохицуулна.

1.2. Энэхүү журмын зорилго нь тус сургуулийн суралцагчид ба төгсөгчидтэй зөвшилцөж тэдний оюуны үнэлэмжийг дээшлүүлэх, курсын болон дипломын ажлыг сургалтын хэрэглэгдэхүүн болгох, сургалтын орчин, чанарыг сайжруулах зэрэг үйл ажиллагааг санхүүжүүлэхэд тодорхой хяналтын дор ашиглахад чиглэгдэнэ.

1.3. Энэхүү журмыг дээрх үйл ажиллагаанд оролцогч бүх тал чандлан мөрдөх үүрэгтэй.

Хоёр. Үндсэн ойлголт

2.1. Курсын болон дипломын ажил гэдэг нь оюутан, төгсөгч, удирдагч болон шинжээч багш, мэргэжлийн багш нарын хамтын бүтээл юм.

2.2. Дүрслэх, дизайн урлагийн сургуулийн оюутны курсын ажил болон бакалавр, магистрын төгсөгчдийн дипломын ажил мэргэжлийн чиглэлээс шалтгаалж олон төрөл байж болно. Жишээ нь: уран зураг, уран баримал, хувцас дизайн гэх мэт.

2.3. Курсын болон дипломын ажил нь ДДУС-ийн сургалтын үнэлгээ, түүхэн баримт болдог тул тэдгээрийг оюутанд зориулсан сургалтын хэрэглэгдэхүүн болгох, тогтсон горимын дагуу архивлан хадгалах ба сургалтын орчныг сайжруулах, багш нарын мэдлэг, ур чадварыг дээшлүүлэх зэрэгт зарцуулж болно.

2.4. Курсын болон дипломын ажлаас олсон орлогоор мөнгөн хуримтлал бий болгож, сургалтыг чанаржуулах, орчныг сайжруулах, багш нарын мэдлэг ур чадварыг дээшлүүлэхэд зарцуулна.

2.5. Курсын болон дипломын ажлыг хүлээн авч, үнэлэх, хадгалах, зарцуулах, хянах үйл ажиллагааг СУИС-ийн захирлын тушаалаар томилогдсон ажлын хэсэг бие даасан, хараат бусаар эрхлэн явуулна. Ажлын хэсэг нь бие даасан, хараат бус байх бөгөөд жил бүр шинэчлэгдэж байна. Ажлын хэсэг нь төгсөгчийн төлөөлөл, оюутны төлөөлөл, багш нарын төлөөлөл, санхүү, аж ахуй хариуцсан мэргэжилтэн, их сургуулийн уран бүтээлийн асуудал эрхэлсэн дэд захирал, хуулийн зөвлөх, урлаг судлаач, оюутны зэрэг 7-гоос доошгүй хүнээс бүрдэх ба жил бүр шинэчлэгдэж байна.

2.5. Курсын болон дипломын ажлыг хөдөлгөөнд оруулах үйл ажиллагааг ажлын хэсгийн хуралдаанаар хэлэлцэж, олонхийн саналаар шийдвэрлэнэ. Энэхүү шийдвэрийг хурлын тэмдэглэл хөтлөн баримтжуулна.

Гурав. Ангилал, бүртгэл

3.1. Оюутны курсын ажил болон бакалавр, магистрын жинхэнэ хамгаалалт дууссаны дараа хамгаалуулах комисс нь дипломын ажлын жагсаалтыг дүн, протоколын хамт ажлын хэсэгт шилжүүлнэ.

3.2. Ажлын хэсэг нь курсын болон дипломын ажлыг дараах ангиллын дагуу бүртгэж, тусгай код өгч баталгаажуулна. Үүнд:

- Шилдэг бүтээлийн фонд


310

Өвөрмөц шийдэл, агуулга, техник технологи, ур чадвараараа хамгаалах комиссын дээд үнэлгээг авсан ажлыг энэ ангилалд хамруулна. Тус фондын ажлууд нь сургуулийн сургалтын онцлогийг илтгэх түүхэн баримт тул бакалавр, магистрын түвшний сургалтын хэрэглэгдэхүүн, эрдэм шинжилгээ, судалгааны эх сурвалж болно. Цаашид оюутан тухайн бүтээлээрээ эрдэм шинжилгээний ажил эрхэлж болно. Энэхүү ангилалд орсон ажлыг журамд зааснаас өөр зорилгоор ашиглах болон худалдах асуудлыг Дүрслэх, дизайн урлагийн сургуулийн Захиргааны зөвлөлийн хурал болон ажлын хэсгийн өргөтгөсөн хуралдаанаар олонхийн саналаар шийдвэрлэнэ.

− Бэлэг дурсгалын болон худалдах, солилцох бүтээл.

− Тус ангилалд хамрагдсан бүтээлийг ДДУС-ийн болон бүтцийн сургуулиудын сургалтын орчин, техник технологи гадаад, дотоод харилцааг сайжруулах болон ашгийн бус зорилгоор, олон нийтийн болон бусад байгууллагад бэлэглэж, хандивлаж болно.

Дөрөв. Үнэлгээ, хадгалалт, зарцуулалт

4.1. Ажлын хэсэг нь курсын болон дипломын ажлыг ангилсны дараа үнэлгээг хийж, албан ёсны бүртгэлд оруулна. Үнэлгээг хийхэд дипломын ажлыг удирдсан багш, урлаг судлаачийн саналыг харгалзана. Ажлын хэсэг үнэлгээг бичгээр баталгаажуулсны дараа дипломын ажил бүрт анкет нээн бүртгэж, сургуулийн тамга бүхий кодтой зүүлт байрлуулна.

4.2. Курсын болон дипломын ажлыг ангилан бүртгэж, албан ёсны үнэлгээ хийсний дараа хадгалалтад шилжүүлэх ба тухайн ажлын онцлогийг харгалзан мэргэжлийн дагуу хадгалах орчинг тухайн сургуулийн захирал бүрдүүлж, хадгална.

4.3. Курсын болон дипломын ажлыг сургуулийн хана, коридорт өлгөж хадгалж болох бөгөөд хамгаалах, цэвэрлэх, засварлахад шаардагдах хөрөнгийг ажлын хэсэг сургуулийн захирлын тушаалаар мөнгөн хуримтлалаас гаргана.

4.4. Курсын болон дипломын ажлыг тэмдэглэлт ойн үйл явдал, үзэсгэлэнд тавьсан тохиолдолд холбогдох мэдээллийн хамт буцааж авахдаа хугацаа, чанарын байдалд ажлын хэсэг дүн шинжилгээ хийнэ.

4.5. Курсын болон дипломын ажлын бүртгэлийг ажлын хэсэг чанд хөтөлнө. Ажлын хэсгийн гишүүн дангаараа бүртгэлд ямар нэг өөрчлөлт оруулах эрхгүй. Өөрчлөлт бүрийг ажлын хэсгийн 2/3-оос доошгүй гишүүдийн хуралдаанаар шийднэ.

4.6. Курсын болон дипломын ажлыг ангилал, бүртгэл хийхээс өмнө болон ажлын хэсгийн зөвшөөрөлгүйгээр хөдөлгөөнд оруулахыг хатуу хориглоно.

4.7. Курсын болон дипломын ажлыг дээрх ангиллын дагуу ашиглах, худалдах асуудлыг СУИС, бүтцийн сургуулиас бичгээр ирүүлсэн хүсэлтийг үндэслэн ажлын хэсгийн хуралдаанаар шийдвэрлэнэ.

4.8. Курсын болон дипломын ажлыг оюутан, төгсөгч өөрөө худалдан авах хүсэлт гаргасан тохиолдолд ажлын хэсэг шийдвэр гаргаж худалдаж болно.

4.9. Өндөр өртөгтэй материал зарцуулж хийсэн бүтээлийг ажлын хэсэг үнэлсний дараа материалын үнийн тодорхой хувийг оюутантай тохиролцсоны үндсэн дээр эргүүлэн олгож болно.

Тав. Хяналт

5.1. Ажлын хэсэг курсын болон дипломын ажлыг ангилах, бүртгэх, үнэлэх, хадгалах, зарцуулах үйл ажиллагааг бүрэн хариуцаж, хянана.

5.2. Ажлын хэсгийн зардлыг мөнгөн хуримтлалаас санхүүжүүлнэ.

5.3. Ажлын хэсэг жил бүр нийт багш, хамт олны өмнө үйл ажиллагаагаа тайлагнана.

5.4. Ажлын хэсэг ёс зүйн үүрэг хүлээх бөгөөд зөрчил гаргасан тохиолдолд Монгол Улсын хуулийн дагуу хариуцлага хүлээнэ.


311

АРАВДУГААР БҮЛЭГ. БУСАД ЖУРАМЗахирлын 2015 оны 6 сарын 05-ны өдрийн

А/147 дугаар тушаалын долоодугаар хавсралт

СОЁЛ УРЛАГИЙН ИХ СУРГУУЛИЙН МУЗЕЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ

Нэг. Ерөнхий зүйл.

1.1. Энэхүү журам нь сургуулийн музейн сан хөмрөгийн баяжилт, хадгалалт, хамгаалалт, үйл ажиллагааг зохицуулна.

1.2. СУИС-ийн музей нь үзмэрийн зохион байгуулалт, цуглуулгын үндсэн сэдэвт тохирсон төрөлжсөн сан хөмрөгтэй байна.

1.3. Сургуулийн музейн зорилго нь СУИС болон бүтцийн сургуулиудын, үйл ажиллагаа, хөгжил, дэвшлийг харуулах сан хөмрөгийг бүрдүүлж, бүртгэх, хадгалж, хамгаалах, баяжуулах, хойч үеийнхэнд уламжлуулах, олон нийтэд сурталчлах, байгууллагын цаашдын үйл ажиллагааны шинэчлэлд нөлөөлөл үзүүлэхэд чиглэнэ.

1.4. Музейд авсан үнэ тодорхойгүй үзмэрүүдийн үнийг “Сургуулийн өмч хамгаалах комисс” тогтооно.

1.5. “Музейн үйл ажиллагааны журам”-д нэмэлт, өөрчлөлт оруулах асуудлыг сургуулийн Захиргааны зөвлөл шийдвэрлэнэ.

Хоёр. Музейн үйл ажиллагааны чиглэл

2.1. Сургуулийн захиргаа өөрийн музейд соёл, урлагийн дээд боловсролтой мэргэжилтнийг эх орондоо төдийгүй гадаадын сургууль, урлаг, соёлын байгууллагад бэлтгэсэн түүх, түүнд холбогдох баримт бичгүүд, гэрэл зураг, биет зүйлсийг цуглуулж, бүртгэн, хадгалах, судалж шинжлэх, бодит дүгнэлт гаргах, үзмэрийг зохистой байрлуулж, сурталчлах ажлыг хийж гүйцэтгэнэ.

2.2. Хариуцсан ажилтан үзмэрийн баяжилтыг тогтмол хийж, бүртгэл, хадгалалт, хамгаалалтыг сайжруулна.

2.3. Музейн сан хөмрөгийн үзмэрийн зүйлийг сэргээн засварлана.

2.4. Үзмэрийн бүртгэлийг төрөл зүйлээр нь нягт нямбай хийж, компьютерт оруулж, цахим файл хэлбэрээр хадгална.

2.5. Судлаач, сонирхогчид үзмэртэй танилцах, хуулбарлаж авах, гэрэл зургийн хальс, мемори картад буулгаж авах боломж олгоно

2.6. Үзмэрт холбогдох тайлбаруудыг тухай бүр музей хариуцсан ажилтан хийнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.7. Музей хариуцсан ажилтан үзмэрийн баяжуулалт, түүний мэдээлэл, судалгааг жил бүрийн 1 дүгээр сарын 10-ны дотор Санхүү, эдийн засгийн газарт гаргаж өгнө.


2.8. Байгууллагын түүхэнд холбогдох баримт бичиг, биет зүйлс, гэрэл зураг бусад материалыг музей хариуцсан ажилтан олж, тайлбар хийнэ.


2.9. Дотоод, гадаадын байгууллага, иргэний бэлэг дурсгалын зүйлсийг хүлээн авч, музейн сан хөмрөгт оруулж, бүртгэлд тусгана.


312

2.10. Сургуулийн нэгж, салбар, харьяа байгууллагуудын түүх, тэмдэглэлт ойд зориулж хэвлүүлсэн, үйлдвэрлүүлсэн зүйлсийг музей хариуцсан ажилтанд сургуулиудын тэнхимийн эрхлэгч болон сургалтын албад цуглуулан өгч өөрийн сан хөмрөгөө баяжуулна. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.11. Музей хариуцсан ажилтан сан хөмрөгт авч байгаа үзмэрүүдийн бодит үнийг холбогдох хүмүүсээс авч бүртгэлжүүлнэ. Үнэ тодорхойгүй үзмэрийн үнийг сургуулийн өмч хамгаалах комисс тогтооно. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

2.12. СУИС-ийн болон бүтцийн сургуулийн сургалтын албад, тэнхимийн эрхлэгчид улс, олон улсын байгууллагаас олгосон диплом, үнэмлэх, батламж, гэрчилгээний хуулбар, цомын гэрэл зургийг сургуулийн музейн сан хөмрөгт оруулах үүрэг хүлээнэ. /Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар өөрчилсөн/

Гурав. Музейн сан хөмрөгийн хадгалалт, хамгаалалт

3.1. Музейн үзмэрийн хадгалалт, хамгаалалт, баяжуулалт, үйл ажиллагааны тайланг Захиргааны зөвлөл хэлэлцэж, дүгнэлт өгнө

3.2. СУИС-ийн музейн сан хөмрөг нь БСШУ-ны сайдын 2005 оны 347 дугаар тушаалаар баталсан “Монгол Улсын музейн сан хөмрөгийн дүрэм”-ийн 3.10, 3.11 дэх заалтын ёсоор үндэсний эрхэм баялаг, соёлын өв, төрийн өмч бөгөөд төрийн хамгаалалтад байна.

3.3. Музейн сан хөмрөг, үзмэрийг стандартын дагуу тусгай шилэн хоргонд хадгална.

3.4. Музейн өрөө нь зориулалтын хаалга, бат бэх цоож, түгжээтэй, лац ломбоор битүүмжилсэн байна.

3.5. Музей хариуцагч ажилтан нь үнэнч шударга, нямбай, сонор сэрэмжтэй байж, сан хөмрөгийн бүртгэл, мэдээлэл, төрөл зүйл, үнэ цэнийг нууцлан хадгалах үүрэгтэй.

3.6. Музейн сан хөмрөгийн хадгалалт, бүрэн бүтэн байдлыг хариуцагч ажилтан, сургуулийн жижүүр /харуул, үйлчлэгч/ нар бүрэн хариуцна.

3.7. Музейн сан хөмрөгийн тооллогыг жил бүр хийнэ. Хариуцсан ажилтан өөрчлөгдөх үед сан хөмрөгийг комисс тоолж, хүлээлцүүлнэ.

3.8. Музейн сан үзмэр, цуглуулгыг гэмтээсэн, устгасан, хулгайлсан, зөвшөөрөлгүйгээр хувилсан, дамжуулсан этгээдээр хохирлыг барагдуулж, Монгол Улсын хууль тогтоомжийн дагуу зохих хариуцлага хүлээлгэнэ.

3.9.Сургуулийн музейн үзмэрийг өөр байгууллага тохиролцооны үндсэн дээр түрээсээр, тус сургуулийн ажилтан, албан хаагч ажлын зориулалтаар түр хэрэглэх тохиолдолд СУИС-ийн захирлын зөвшөөрлийг үндэслэн музей хариуцагч ажилтан тусгай жагсаалт, актаар хүлээлгэн өгөх ба буцааж авна.

3.10. СУИС-ийн музейн үзмэрийг албан зориулалтаар түр хэрэглэсэн байгууллага, ажилтан түүнийг үрэгдүүлсэн, гэмтээсэн тохиолдолд сургуулийг хохиролгүй болгох бүрэн хариуцлага хүлээнэ.

3.11. Сургуулийн захирлын зөвшөөрөлгүйгээр үзмэрийг бусдад дамжуулах, зориулалтын бусаар ашиглуулахыг хориглоно

3.12. Үзмэрийн бүртгэл, танилцуулга, тодорхойлолтыг буруу үйлдэх, засварлах, үзмэрийг солихыг үл зөвшөөрнө

3.13. Музей хариуцагч ажилтан музейн үзмэрийг баяжуулахаар сургуулиас гаргасан мөнгөн хөрөнгийн зарцуулалтын тайланг ерөнхий нягтлан бодогчид тухай бүр гаргаж өгнө.

3.14. Тухайн үзмэрийг харьяалах нэгж тухай бүр нь баяжилт хийх материалын тайлбар, үнэ, 4 талаас нь авсан зургийг файл болон цаасан хэлбэрээр музей хариуцагчид хүлээлгэн өгнө.

/Энэ хэсгийг 2015 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдрийн 147 дугаар тушаалаар нэмсэн/


313

2011 оны 9 дүгээр сарын 13-ны өдрийн

А/205 тоот тушаалын хавсралт

СУИС-ИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ “ХӨГЖИЛ САН”- ГИЙН ЖУРАМ

Энэхүү журам нь сургалтын орчныг сайжруулах, үр өгөөжийг дээшлүүлэх, эдийн засгийн чадавхийг нэмэгдүүлэх, сургуулийн давуу тал дээр түшиглэсэн үйлдвэрлэл үйлчилгээ эрхлэх, сургуулийн ирээдүйн хөгжилд тус нэмэр болох үйл ажиллагааг зохицуулахад оршино.

Нэг. “Хөгжил сан”-гийн бүрдүүлэлт, түүний удирдлага

1.1 Дээд блдлвсролын тухай хуулийн 18-р зүйлийн 1-4, 1-5, 1-6-р заалтыг үндэслэн гадаад оюутны сургалтын төлбөрийн 10 хувь, харилцах дансны банкны хүүгийн орлого, аж ахуйн үйл ажиллагааны орлого, байгууллага, ААН, иргэдийн хандивласан хөрөнгө зэргээр СУИС-ийг хөгжүүлэх “Хөгжил сан” байгуулна.

1.2 СУИС-ийг хөгжүүлэх “Хөгжил сан”-гийн журмыг Удирдах зөвлөлийн хурлаар

хэлэлцэж, СУИС-ийн Захирлын тушаалаар батална.

1.3 “Хөгжил сан” нь дараах эх үүсвэрээс бүрдэнэ. Үүнд:

• СУИС-д суралцаж байгаа гадаадын оюутны сургалтын төлбөрийн 10 хувь

• СУИС-ийн харилцах дансны банкны хүүгийн орлого

• Аж ахуйн үйл ажиллагааны орлого

• Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулж буй дотоод, гадаадын байгууллага, аж ахуйн нэгж, компани, иргэн, эцэг эх, төгсөгчдийн хандив

• Гадаадын байгууллага, иргэдийн сайн дураар өгсөн хандив

• Багш, суралцагсдын уран бүтээл, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний орлого

1.4. Захиргааны зөвлөлийн хурлаас “Хөгжил сан”-гийн зөвлөл байгуулна.

1.5 “Хөгжил сан”-гийн зөвлөл нь СУИС-ийн захирал, Санхүү, аж ахуйн албаны дарга, СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн гишүүдийн төлөөллийг багтаасан 5-7 хүний бүрэлдэхүүнтэй байна.

1.6 Сангийн зөвлөлийн дарга нь СУИС-ийн захирал, дэд дарга нь санхүү аж ахуйн

албаны дарга байна. Сангийн зөвлөлийн бусад гишүүн нь “Хөгжил сан”-гийн хөрөнгийн зарцуулалтанд хөндлөнгийн хяналт тавих үүрэгтэй оролцоно.

1.7 Сангийн зөвлөлийн дэд дарга нь санхүү, аж ахуйн албаны дарга байх бөгөөд “Хөгжлийн сан”-гийн данс, бүртгэлийг эрхлэн хөтөлнө.

1.8 Сангийн зөвлөлийн дэд дарга нь“Хөгжил сан”-гийн мөнгөн хөрөнгийг зарцуулах тохиолдол бүрт захирлын зөвшөөрлийг авч байх бөгөөд дараах үүрэгтэй ажиллана. Үүнд:

• ААН, байгууллага, компани, гадаадын байгууллага, иргэн, иргэд, эцэг эх, төгсөгчөөс ирүүлсэн хандив, тусламжийг бүртгэн хүлээж авах

• “Хөгжил сан”-гийн мөнгөөр худалдаж авсан эд хөрөнгийг сургуулийн хөрөнгөнд бүртгэж авах

• “Хөгжил сан”-гийн үйл ажиллагааны талаар захиралд тухай бүр танилцуулж байх

• “Хөгжил сан”-гийн мөнгөн хөрөнгөөр худалдаж авсан эд хөрөнгө, ажил үйлчилгээний зарлагын тайланг улирал бүр гаргаж байх


314

Хоёр. “Хөгжил сан”-гийн хөрөнгийг зарцуулах чиглэл, зориулалт

2.1. “Хөгжил сан”-гийн хөрөнгийг СУИС-ийн Захиргааны зөвлөлийн хурлын шийдвэрийг үндэслэн зарцуулна.

2.2 “Хөгжил сан”-гийн мөнгөн хөрөнгийг тусгай данс нээж бүртгэн, зориулалтын дагуу ашиглана.

2.3. “Хөгжил сан”-гийн мөнгөн хөрөнгийг дараах зүйлд зарцуулна.Үүнд:

• Хичээлийн байр, анги танхимд өргөтгөл хийх, засварлах

• Сургалтын тоног төхөөрөмж, аппарат, техник хэрэгсэл худалдан авах, шинэчлэх, суурилуулах, засвар үйлчилгээ хийх

• Үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зориулалттай тоног төхөөрөмж худалдан авах, шинэчлэх, засвар үйлчилгээ хийх

• Төсөл, хөтөлбөр боловсруулах, хэрэгжүүлэх

• Монголд ховор мэргэжлээр гадаадын өндөр ур чадвартай мэргэжилтэн багш урьж ажиллуулах

• Нэн шаардлагатай нарийн мэргэжлээр СУИС-ийн багш нарыг гадаадад сургах, дахин мэргэшүүлэх

• Багш оюутны тодорхой бүтээлийг санхүүжүүлэх. Энэ тохиолдолд уг бүтээл сургуулийн өмч болно.

• СУИС-ийн их, тэгш ой тэмдэглэх хүрээнд багш оюутны бүтээлч идэвхийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн бүх нийтийн арга хэмжээнд

Гурав. Бусад асуудал

3.1.“Хөгжил сан”-д хандив өгсөн иргэд, компани, байгууллага, аж ахуйн нэгжүүдэд

гэрчилгээ олгоно.

3.2.“Хөгжил сан”-г үүсгэн байгуулах, арвижуулах, хөгжүүлэх ажилд онцгой хувь нэмэр оруулсан байгууллага, хувь хүмүүст “Хөгжлийн сан”-гийн хүндэт өргөмжлөл олгоно.

3.3.“Хөгжил сан”-г хариуцан ажиллаж, тооцоо, тайланг гаргаж байгаа ажилтанд зохих цалин, урамшуулал олгож болно.

Дөрөв. Хяналт, шалгалт

4.1. Сангийн зөвлөлийн дэд дарга нь “Хөгжлийн сан”-гийн тооцоо, тайланг хагас ба бүтэн жилээр гаргаж Захиргааны зөвлөлд тайлагнаж байна.

4.2. Сангийн зөвлөлийн дарга нь сангийн орлого, зарлагын талаарх мэдээллийг Удирдах зөвлөлд танилцуулж байна.

4.3. Санг татан буулгах асуудлыг Захиргааны зөвлөлийн хурлын шийдвэрийн дагуу

гүйцэтгэнэ.

---ооОоо---


ДҮРЭМ ЖУРМЫН ЭМХТГЭЛ 2015

Эмхтгэсэн СУИС-ийн Захиргаа, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний газарХянан тохиолдуулсан Я.СУМЪЯА

Хэвлэлийн эхийг бэлтгэсэн Э.ЭРДЭНЭСҮРЭНХэвлэлийн хуудас 29.7x21.0

“Сэлэнгэпресс” ХХК-д хэвлэв. 2015 он.

Suis durem

Education

Transcript of Suis durem