STUDIUM URBANISTYCZNE CENTRALNYCH OBSZARÓW WSI … · Oddanie prac oraz prezentacja koncepcji...

STUDIUM URBANISTYCZNE CENTRALNYCH OBSZARÓW WSI PILCHOWICE WRAZ Z REKOMENDACJAMI PROJEKTOWYMI

SYNTEZA OPRACOWAŃ STUDENCKICH

KATEDRA URBANISTYKI I PLANOWANIA PRZESTRZENNEGOWYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

ZAMAWIAJĄCY:URZĄD GMINY PILCHOWICE

GLIWICE-PILCHOWICE SIERPIEŃ 2013

1

STUDIUM URBANISTYCZNE CENTRALNYCH OBSZARÓW WSI PILCHOWICE WRAZ Z REKOMENDACJAMI PROJEKTOWYMI

SYNTEZA OPRACOWAŃ STUDENCKICH

KATEDRA URBANISTYKI I PLANOWANIA PRZESTRZENNEGOWYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ

ZAMAWIAJĄCY:URZĄD GMINY PILCHOWICE

PROWADZĄCY:PROF. DR HAB. INŻ. ARCH. KRZYSZTOF GASIDŁO

DR INŻ. ARCH. MICHAŁ STANGELDR INŻ. ARCH. AGATA TWARDOCH

AUTORZY KONCEPCJI – STUDENCI:AGATA MAREKWIA, AGNIESZKA ŚWIERCZEK, ALEKSANDRA JANIK,

BARTOSZ WOLNY, KAROLINA PFUTZNER, KAROLINA WITECKA, KATARZYNA KURZAWA, KLAUDIA KOSELA, KSAWERY LATOSZEK,

MAŁGORZATA CZORA, MARTA KOPS, MICHALINA KALETA, MICHAŁ ZIÓŁKOWSKI, MONIKA KONIECKO, SARA POSKART

GLIWICE-PILCHOWICE SIERPIEŃ 2013

3

Podstawa opracowania 5

Pilchowice - charakterystyka wsi 5

Zakres opracowania 6

Materiały wyjściowe 7

Przebieg prac 9

Analizy – prace studenckie 12

Zestawienie pomysłów i możliwości 16

Obszary wybrane do szczegółowego opracowania 26

Koncepcje projektowe i rekomendacje 29

Podsumowanie 51

Spis zawartości

4

1. Archiwalna mapa Pilchowic (1893 r.)

2. Archiwalna mapa Pilchowic (1923 r.)

3. Archiwalna mapa Pilchowic (1942 r.). Mapy archiwalne dzięki uprzejmości Krzysztofa Waniczka.

Wprowadzenie

5

Podstawą sporządzenia STUDIUM URBANISTYCZNEgo CENTRALNYCH OBSZARÓW WSI PILCHOWICE WRAZ Z REKOMENDACJAMI PROJEKTOWYMI, zwanej w dalszej części „studium urbanistycznym” jest umowa o wykonanie pracy naukowo-badawczej nr NB 41/rar1/2013, zawarta w dniu 19.03.2013 pomiędzy Urzędem Gminy Pilchowice a Politechniką Śląską, Wydziałem Architektury, Katedrą Urbanistyki i Planowania Przestrzennego.

W ramach opracowania studium urbanistycznego przeprowadzone zostały analizy centrum Pilchowic oraz wykonane koncepcje zagospodarowania czterech wybranych obszarów. Prace te zostały wykonane w ramach zajęć dydaktycznych z przedmiotu „Projektowanie Urbanistyczne II - Rewitalizacja i Rewaloryzacja urbanistyczna”, prowadzonego przez prof. dr hab. inż. arch. Krzysztofa Gasidłę, w grupie prowadzonej przez dr inż. arch. Michała Stangla, z udziałem dr inż. arch. Agaty Twardoch (semestr letni, rok akademicki 2012/2013).

Podstawa opracowania

Pilchowice to wieś gminna położona w południowo – zachodniej części województwa śląskiego, w ziemskim powiecie Gliwickim, 15 kilometrów od Gliwic. Większa część obszaru wsi znajduje się w parku krajobrazowym Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich.

Wieś założono na prawie niemieckim, najprawdopodobniej w 1295 roku, jako jedną z większych wsi w okolicy. Pierwszymi mieszkańcami wsi była ludność słowiańska oraz osadnicy germańscy. W okolicach XVI wieku wieś otrzymała prawa miasteczka handlowego. Nieznane są dokładne daty nadania praw, lecz na mapie z 1561 roku Pilchowice widnieją jako ,,oppidum Pilhowitz” – miasteczko Pilhowice. W XVII wieku pojawia się określenie ,,Stadtel Pilchowitz”- miasteczku Pilchowice, następnie ”Staedtlein Pilchowitz”, a w 1896 – ,,Stadtel Pilchowitz”. Nazwa wsi powstała w XIII wieku, należy do grupy nazw patrymonicznych, wskazuje, że we wsi zamieszkiwali Pilchowicy, dziedzice Pilcha.

Wieś rozwijała się systematycznie. Cztery razy w roku organizowano jarmarki, poprzedzone targami bydła, następnie Pilchowice otrzymały prawo odbywania targu raz w tygodniu - co poniedziałek. W latach 30 – tych XX w. status miejscowości zmienia się na: „Gemeinde Pilchowitz” – gmina Pilchowice ( 1922 – 1936 ), a po 1936 roku - „Gemeinde Bilchengrund” (nazwa Pilchowice została zmieniona, po dojściu Hitlera do władzy, ze względu na zbyt słowiańskie brzmienie). Pilchowice przestały być miasteczkiem po II wojnie światowej, gdy zdegradowano je do rangi gminy wiejskiej.

Wieś Pilchowice zachowała oryginalny, semiurbanistyczny układ z czworobocznym rynkiem (obecnie ul. Rynek), kościołem parafialnym im. Scięcia Jana Chrzciciela, oraz rozległym architektoniczno-parkowym zespołem klasztoru (obecnie szpitala chorób płuc). Widoczne są także pozostałości pierwotnego założenia dworskiego (usytułowane na zachód od ul. Rynek: budynek Urzędu Gminy, sklep „Biedronka” w dawnych stajniach oraz zabudowa usługowa vis a vis Urzędu Gminy). Historyczny układ wąskich ulic obsługuje obecnie ruch tranzytowy (DW 921 czyli ul. Powstańców, ul. Damrota, ul. Stanicka).

W gminie Pilchowice przeważają grunty rolne (55%) oraz lasy (32%) jednak charakter wsi stopniowo przekształca się z gminy rolniczej w sypialnię podmiejską dla Gliwic i Rybnika.

Powierzchnia gminy: 6938haLudność gminy: 11 078 osób w 2011 r. (z tendencją wzrostową, 10 590 w 2009 r.)Ludność Pilchowic: 2 848 osób w 2011 r.

Rys historuczny oparto o opracowanie mgr Bożeny Magiery (http:///doc.pilchowice.pl/700lat.html)

Pilchowice - charakterystyka wsi

6

Zakres przestrzenny: Opracowanie obejmuje obszar centralny wsi Pilchowice wyznaczony w porozumieniu z Urzędem Gminy. Obszar opracowania, oznaczony na rysunku poniżej ograniczony jest:

od strony północnej: ul. Świerczewskiego, Przedszkolem, ścieżką rowerową oraz •północną pierzeją ul. Rynek;od strony wschodniej: granicą parku dr Moritza;•od strony południowej: stacją kolejki wąskotorowej oraz granicą parku przy ul. •Damrota;od strony zachodniej: ul. Stanicką i ul. Wielopole z wyłączeniem terenów •przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową znajdujących się u styku obu ulic.

Zakres merytoryczny: etap pierwszy: zebranie materiałów, warsztaty z mieszkańcami;•etap drugi: prace studialne nad obszaren centrum Pilchowic, analizy SWOT, synteza •pomysłów rozwiązań, wybór czterech obszarów do dalszego opracowania;etap trzeci: koncepcje dla wybranych obszarów, konkursowy wybór •najciekawszych rozwiązań, eksperckie rekomendacje projektowe.

Zakres czasowy:etap pierwszy: luty - marzec 2013;•etap drugi: kwiecień - maj 2013;•etap trzeci: maj - czerwiec 2013;•zakończenie prac: sierpień 2013. •

4. Mapa satelitarna Pilchowic z zaznaczoną granicą opracowania oraz najważniejszymi obiektami: 1. Boisko LKS Viktoria Pilchowice; 2. Szkoła Podstawowa i Gimnazjum; 3. Pawilon handlowy; 4. Urząd Gminy Pilchowice; 5. Park przy ulicy Damrota; 6. Ulica Rynek; 7. Park im. Moritza; 8. Kościół Parafialny pw. Ścięcia Jana Chrzciciela9. Szpital (opr. własne na podstawie mapy satelitarnej www. maps.google.pl).

Zakres opracowania

Wprowadzenie

7

Studium urbanistyczne oraz koncepcje zagospodarowanie poszczególnych obszarów zostały wykonane na podstawie materiałów dostarczonych przez zmawiającego. Materiały wyjściowe:

podkład mapowy;•mapy zasadnicze dla wybranych lokalizacji szczegółowych;•wykaz obiektów zabytkowych oraz obiektów posiadających cechy zabytkowe;•obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy •Pilchowice (http://bip.pilchowice.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=56&Itemid=92).wnioski z wizyt studialnych;•prelekcja radnego gminy, pana Krzysztofa Waniczka na temat historii i stanu •obecnego wsi, Gliwice 26.02.2012; wnioski z warsztatów przeprowadzonych z mieszkańcami gminy (9.04.2013).•

5. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Pilchowice. Fragment obejmujący obszar centrum wsi Pilchowice.

Materiały wyjściowe

8

6. Schemat przebiegu prac

Wprowadzenie

9

Koncepcja została opracowana w trzech etapach. W pierwszym etapie zebrano informacje dotyczące Pilchowic: odbyto wyjazdy studialne, przeprowadzono warsztaty z mieszkańcami oraz rozmowy z Urzędem Gminy. W druguim - przeprowadzono prace studialne dotyczące całego obszaru centrum wsi, a w trzecim - sporządzono koncepcje zagospodarowania dla czterech wybranych obszarów.

Na początku prac nad studium zorganizowano wizję w terenie, w której uczestniczyli studenci pod kierunkiem dr inż. arch. Agaty Twardoch oraz pracowników Urzędu Gminy w Pilchowicach. W ramach wizji w terenie odbyły się prezentacje, w trakcie których studenci mogli zapoznać się z przedmiotem projektu oraz mieli możliwość zadawania pytań dotyczących uwarunkowań zagospodarowania terenu objętego koncepcją.

W dniu 9 kwietnia 2013 odbyły się konsultacje społeczne – spotkanie z mieszkańcami gminy oraz przedstawicielami Urzędu Gminy w sprawie określenia potrzeb i propozycji dotyczących zagospodarowania centrum Pilchowic. Program spotkania obejmował prezentację założeń projektu, dyskusję na temat możliwości i potrzeb rozwojowych centrum Pilchowic, oraz warsztaty dotyczące wspólnego określenia potrzeb, oczekiwań i propozycji funkcjonalnego i atrakcyjnego zagospodarowania centrum Pilchowic. Zajęcia praktyczne i praca nad koncepcja odbywała się w ramach zajęć (ćwiczeń) zajęć dydaktycznych z przedmiotu „Projektowanie Urbanistyczne II - Rewitalizacja i Restrukturyzacja Przestrzenna”, prowadzonym przez prof. dr hab. inż. arch. Krzysztofa Gasidłę (semestr letni, rok akademicki 2012/2013). Zajęcia odbywały się w grupie ćwiczeniowej (15 osób), prowadzonej przez dr inż. arch. Michała Stangla.

W drugim etapie opracowania przeprowadzono Studencki Konkurs na opracowanie koncepcji projektowych dla centralnych obszarów wsi Pilchowice. Przedmiotem konkursu było opracowanie koncepcji zagospodarowania przestrzennego dla czterech fragmentów wsi Pilchowice: skweru przed kościołem parafialnym im. „Ścięcia Jana Chrzciciela”, ulicy Rynek, parku zlana im. dr Moritza oraz terenu wokół Urzędu Gminy Pilchowice. Konkurs przeprowadzono jako jednoetapowy, zamknięty, ograniczony do studentów biorących udział w ww. zajęciach.

Oddanie prac oraz prezentacja koncepcji konkursowych nastąpiły w dn. 25.06.2013 w siedzibie gminy Pilchowice. W ramach prezentacji propozycji konkursowych uczestniczący studenci publicznie przedstawili swoje koncepcje. Prace konkursowe oceniane były w czterech kategoriach, obejmujących odrębne obszary projektowe. W skład Sądu Konkursowego weszli przedstawiciele gminy Pilchowice, w składzie: mgr inż. Aleksandra Sobiech, Karina Szołtysik i Józefa Margiciok oraz przedstawiciele Politechniki Śląskiej, w składzie: prof. Krzysztof Gasidło, dr Agata Twardoch i dr Michał Stangel. Prace zostały następnie zaprezentowane na wystawie, oraz na sesji Rady Gminy Pilchowice w dn. 3.07.2013.

Celem przeprowadzonych prac było wyłonienie najlepszych propozycji projektowych dla wybranych fragmentów centralnych obszarów wsi Pilchowice, a także uzyskanie dla przedmiotowego obszaru, materiałów studialnych będących podstawą do dyskusji oraz dalszych prac projektowych. Uzyskane materiały mają umożliwić władzom lokalnym oraz społeczności wsi poznanie potencjalnych kierunków przekształceń strefy centralnej wsi Pilchowice. Należy mieć świadomość, że wszystkie opracowania projektowe mają charakter wstępnych koncepcji urbanistycznych i nie mogą być traktowane jako projekty zagospodarowania, lecz wstępny materiał do dyskusji i wypracowania założeń właściwych projektów. W przypadku rozpowszechnienia lub włączenia wstępnych koncepcji do innych opracowań, strony gwarantują każdorazowo podanie nazwisk autorów cytowanych prac oraz Informacji o tym, że prace były wykonane na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej.

Przebieg prac

10

Graficzne zestawienie przebiegu prac nad studium

7. Pierwszy wyjazd studialny.

8. Warsztaty z mieszkańcami wsi - etap ewaluacji propozycji.

9. Warsztaty z mieszkańcami wsi - etap dyskusji

11

10. Prezentacja prac konkursowych.

11. Prezentacja prac konkursowych.

12. Prezentacja prac nagrodzonych podczas sesji Rady Gminy.

12

Etap 1. Analizy stanu istniejącego (prace studenckie).

13. Obiekty zabytkowe w obszarze opracowania

14. Zestawienie oceny stanu technicznego zabudowy

13

Etap 1. Analizy stanu istniejącego (prace studenckie).

15. Zestawienie obserwacji z wyjazdu studialnego

16. Zestawienie problemów zaobserwowanych podczas wyjazdu oraz pierwsze propozycje rozwiązań.

14

Etap 1. Silne i słabe strony centrum wsi w ocenie studentów i mieszkańców - wnioski z warsztatów.

Silne strony Pilchowic

15

Słabe strony Pilchowic

16

Etap 2. Analiza SWOT (podsumowujące opracowanie studenckie).

Silne strony Słabe strony

17

Szanse Zagrożenia

Etap 2. Analiza SWOT (podsumowujące opracowanie studenckie).

18

Etap 2. Analiza SWOT - zestawienie graficzne (podsumowujące opra-cowanie studenckie).

Silne strony

Słabe strony

19

Szanse

Zagrożenia

20

Etap 2. Fotograficzna prezentacja głównych problemów oraz możliwości rozwiązań, cz. 1.

w czerwonych ramkach przedstawiono problemy przestrzenne;•w zielonych ramkach pokazano możliwości rozwiązań w postaci zdjęć referencyjnych.•

22

Etap 2. Fotograficzna prezentacja głównych problemów oraz propozycje rozwiązań, cz. 2

w czerwonych ramkach przedstawiono problemy przestrzenne;•w zielonych ramkach pokazano możliwości rozwiązań w postaci zdjęć referencyjnych.•

24

Etap 2. Synteza pomysłów dla centrum Pilchowic.

17. Fragmenty plansz stworzonych podczas warsztaów, wg. metody moderacji wizualnej. Pomysły długo- i krótkoterminowe w realizacji, z wynikami głosowania mieszkańców, studentów i prowadzących zajęcia (zielone i pomarańczowe karteczki oznaczają liczbę głosów).`

25

Pomysły dla centrum Pilchowic synteza pomysłów uczestników warsztatów

Pomysły krótkoterminowe w realizacji:

Więcej parkingów, parking przy sołtysówce i ośrodku zdrowia, ;•Remont skweru przy ul. Rynek;•Nowa, ciekawa funkcja dla lokalu gminnego przy ul. Rynek 13;•Utworzenie szlaków edukacyjnych, rowerowych, ścieżek zdrowia, sportu i rekreacji. •Postowienie tablic informacyjnych;Utworzenie powiązań i przejść na trasach: „nowy rynek” - straż pożarna (plac •zabaw), Urząd Gminy – park, Urząd Gminy – szkoła oraz centrum wsi – szkoła, boisko;Zagospodarowanie i uporządkowanie skwerów, i parków, kwietników na ul. •Dworcowej. Postawienie ławek i koszy na śmieci w parkach;Remont elewacji budynków w centrum, przywrócenie historycznego charakteru, •podniesienie rangi zabytków przez wytworzenie odpowiednich przestrzeni;Drzewa w centrum, nowe nasadzenia;•Kładka piesza;•Ograniczenie ruchu ciężarówek w godzinach szczytu;•Poprawa stanu chodników, budowa nowych ścieżek pieszych i rowerowych, •utwardzenie nawierzchni, nowe przejścia dla pieszych.

Pomysły długoterminowe w realizacji:

Łatwa, częsta komunikacja publiczna z Gliwicami i Rybnikiem;•Rewitalizacja cmentarza przy szpitalu;•Przywrócenie historycznej zabudowy centrum, odnowa elewacji budynków •zabytkowych i uzupełnienie pierzei, uzupełnienie zabudowy;Wytworzenie (przywrócenie) klimatu małego historycznego miasteczka;•Odbudowa turystycznej kolejki wąskotorowej na trasie Rudy – Rybnik, funkcja •turystyczna i komunikacyjna;Kompleks sportowy na terenie stadionu, poprawa zagospodarowania tego terenu, •budowa nowej widowni, rozbudowa całego kompleksu, przygotowanie terenu pod wielkie imprezy plenerowe;Budowa nowych ciągów pieszych;•Ułatwienia dla ruch rowerowego;•Budowa ogródka letniego na rynku, placyków, miejsc spotkań, kawiarni i •sklepów;Odnowa stawu przy Urzędzie Gminy;•Budowa kąpieliska w parku lub organizacja kąpieliska na terenie piaskowni (z •wypożyczalnią kajaków, rowerków wodnych, i „opalaniem się nad rzeczką”);Budowa knajpy, sali weselnej, restauracji;•Budowa placu na występy, targowiska miejskiego (dla handlu produktami •lokalnymi, ekologicznymi, domowymi wyrobami, hand-made) teren pod festyny, dożynki;Rozbudowanie strefy zdrowotnej sanatorium, siłownia, centrum rechabilitacji, •spa&wellness, ośrodek wypoczynkowy/centrum konferencyjne przy parku.

26

1. Ulica Rynek

Obszar wybrany został ze względu na znaczenie jakie odgrywał dla gminy - ulica Rynek była placem handlowym, na którym odbywał się m.in. targ koński, ale także ze względu na istotną lokalizację w skali centrum wsi. Obecnie brakuje pomysłu na zagospodarowanie i użytkowanie tego fragmentu wsi.

Potencjał obszaru: pierzeja północna, o zwartej zabudowie i reprezentacyjnym, •małomiasteczkowym charakterze;lokal usługowy (obecnie niewykorzystywany) w parterze narożnej •kamienicy będący własnością gminy;szerokość traktu pozwalająca na wygospodarowanie miejsca na dodatkowe •funkcje, lub trakty pieszo – rowerowe;popularna piekarnia – miejsce spotkań mieszkańców.•

Główne problemy:niespójna pod względem charakteru, wysokości zabudowy oraz funkcji •południowa pierzeja;zły stan techniczny drogi i pobocza;•brak rozdziału na strefę publiczną i prywatną; •

18. Obszar do opracowania szczegółowego nr 1. Ulica Rynek (opr. własne na podstawie mapy satelitarnej www. maps.google.pl).

19. Rynek w Pilchowicach, obecnie ul. Rynek. Zdjęcie archiwalne dzięki uprzejmości Krzysztofa Waniczka.

Etap 2. Wybór obszarów do opracowań szczegółowych wraz z opisem potencjału i głównych problemów.

27

2. Park im. dr Moritza

Potencjał obszaru: dobra lokalizacja w skali wsi: przy kościele, niedaleko UG, w drodze na •cmentarz;ukształtowana górka saneczkowa, istniejąca zieleń wysoka;•oddalenie od ciągów komunikacji kołowej;•

Główne problemy:brak spójnej koncepcji zagospodarowania parku;•urządzenia placu zabaw rozmieszczone niefunkcjonalnie, poszczególne •obiekty małej architektury o różnych, niedopasowanych stylistykach;nieestetyczne i niefunkcjonalne nasadzania (np. żywotniki wzdłuż traktu •pieszego);kolizja funkcji prywatnej (ogródków przydomowych) z publiczną;•

20. Obszar nr 2. Park im. Moritza (opr. własne na podstawie mapy satelitarnej www. maps.google.pl).

28

3. Skwer przed kościołem`

Potencjał obszaru: najbardziej reprezentacyjna część centralnego obszaru wsi – przed wejściem •do kościoła;istniejący starodrzew;•ciekawe kształtowanie terenu;•

Główne problemy:uciążliwe sąsiedztwo drogi krajowej;•trudna lokalizacja na łuku drogi;•

21. Obszar nr 3. skwer przed Kościołem pw. Ścięcia Jana Chciciela (opr. własne na podstawie mapy satelitarnej www. maps.google.pl).

Teren wokół Urzędu Gminy Pilchowice

Potencjał obszaru: ważna, reprezentacyjna funkcja;•ciekawe ukształtowanie terenu, budynek posadowiony na wzniesieniu;•istniejący starodrzew;•

Główne problemy:konieczność wygospodarowania stosunkowo dużego parkingu, który •zapełniony jest jedynie w godzinach porannych;duża różnica poziomów - konieczność wprowadzenia wygodnej pochylni •dla niepełnosprawnych;

22. Obszar nr 4. Teren wokół Urzędu Gminy Pilchowice (opr. własne na podstawie mapy satelitarnej www. maps.google.pl).

29

1. Ulica RynekAleksandra Janik – NAGRODA

Praca została nagrodzona za interesującą próbę wytworzenia przestrzeni publicznej w obrębie ulicy Rynek, przy równoczesnym zachowaniu ruchu kołowego, rowerowego oraz pieszego. Doceniono także dostosowanie nowej koncepcji do aktualnych potrzeb mieszkańców – w pobliżu istniejących lokali mieszkaniowych w koncepcji przewidziano instalację ławek i małej architektury.

Sara Poskart – WYRÓŻNIENIE

W wyróżnionej pracy na uwagę zasługuje uzupełnienie zabudowy pierzejowej przy jednoczesnym podniesieniu standardu mieszkań dzięki zaproponowanej konstrukcji wypełniającej przerwy między budynkami, która może być przeznaczona pod dodatkowe pomieszczenia mieszkalne lub garaże. Ciekawym rozwiązaniem jest także wprowadzenie, w obrębie części ulicy Rynek, jednokierunkowych pasów ruchu, rozdzielonych zielenią wysoką oraz miejscami parkingowymi.

Bartosz Wolny – WYRÓŻNIENIE

W pracy pana Bartosza Wolnego doceniono sposób spowolnienia ruchu kołowego w północno – wschodniej, wypoczynkowej części ulicy Rynek.

Rekomendacje projektowe dla obszaru nr 1.:

podkreślić rozdział terenu na dwie części: północno – wschodnią, szerszą, •z możliwością wprowadzenia dodatkowej funkcji rekreacyjnej oraz południowo – zachodnią o funkcji komunikacyjnej;w pustym lokalu usługowym na skrzyżowaniu z ul. Leboszowską wprowadzić •funkcję centrotwórczą (np.: lokal gastronomiczny, wypożyczalnię i serwis rowerowy, klub wiejski, etc.)zachować obecną lokalizację pomnika Jana Nepomucena oraz •towarzyszące mu lipy;wprowadzić nasadzenia wzdłuż ciągu jezdnego;•wprowadzić miejsca parkingowe wzdłuż ciągu jezdnego, w miarę •możliwości poprzedzielane zielenią;wprowadzić odrębny pas ścieżki rowerowej;•

Etap 3. Konkursowe koncepcje rozwiązań dla wybranych obszarów wraz z rekomendacjami projektowymi.

30

Obszar nr 1. Ulica Rynek Aleksandra Janik - nagroda

31

Obszar nr 1. Ulica Rynek Sara Poskart – wyróżnienie

32

Obszar nr 1. Ulica Rynek Bartosz Wolny – wyróżnienie

33

Obszar nr 1. Ulica Rynek Karolina Pfutzner

34

Obszar nr 1. Ulica Rynek Agata Marekwia

35

2. Park im. dr Moritza Małgorzata Czora – NAGRODA

Praca otrzymała nagrodę za rozmach i przedstawienie potencjału miejsca. Nawet jeżeli niemożliwe i niekonieczne byłoby zrealizowanie wszystkich zaprezentowanych pomysłów, praca pozwala spojrzeć na pilchowicki park w nowy sposób.

Klaudia Kosela – WYRÓŻNIENIE

W pracy doceniono pomysł czytelnego rozdziału strefy publicznej i prywatnej poprzez dodanie pasma zabudowy mieszkaniowej. Takie podejście do sprawy parku pozwoliłoby nie tylko zneutralizować trudny do rozwiązania moment styku istniejących ogródków przydomowych i parku, ale potencjalnie ułatwiłby finansowanie realizacji parku, dzięki wpływom ze sprzedaży działek.

Rekomendacje projektowe dla obszaru nr 2.:

zachować istniejącą zieleń wysoką;•zadbać o rozdział parku i prywatnej strefy przydomowych ogródków •istniejącej zabudowy mieszkaniowej, np. poprzez wprowadzenie dodatkowego ciągu zabudowy we wschodniej części parku (por. proj. Klaudii Koseli), ewentualnie poprzez ukształtowanie zieleni;wprowadzić dodatkowe obiekty kubaturowe od strony ul. Powstańców •(jako dodatkowe odgrodzenie parku od drogi, a także w ramach podniesienia potencjału miejsca. Proponowane funkcje, dla uzyskania synergii z parkiem i sąsiednim szpitalem chorób płuc: dzienne Spa, szpital pobytu dziennego, etc.);zapewnić zróżnicowanie funkcji, dostosowanych do potrzeb różnych •odbiorców: przede wszystkim dzieci w różnym wieku oraz osób starszych.


36

Obszar nr 2. Park im. dr Moritza

37

Małgorzata Czora - nagroda

38


39

Klaudia Kosela – wyróżnienie

40


41

Marta Kops

42

3. Skwer przed kościołem pw Ścięcia Jana Chrzciciela

Agnieszka Świerczek – NAGRODA

Praca otrzymała nagrodę za rzetelne rozwiązanie samego skweru, ale także za pomysł uzupełnienia sąsiadującego ze skwerem narożnika nową zabudową. Docenić należy także pomysł połączenia ujednoliconym ciągiem pieszym budynku Urzędu Gminy i kościoła.

Ksawery Latoszek – WYRÓŻNIENIE

Wyróżnienie przyznano za spójny pomysł zagospodarowania skweru wraz z przylegającym do niego skrzyżowaniem.

Rekomendacje projektowe:

wprowadzić pochylnię, z której korzystać będą mogły osoby •niepełnosprawne oraz rowery;bardzo dobrym pomysłem wydaje się być wprowadzenie zabudowy w •miejscu istniejącego parkingu pod pawilonem handlowym (por. proj. pani Agnieszki Świerczek);zachować istniejący starodrzew w osi wejścia do kościoła;•ujednolicić stylistycznie ciąg pieszy pomiędzy wejściem do kościoła a •budynkiem Urzędu Gminy;zapewnić więcej stojaków na rowery.•


43

Obszar nr 3. Skwer przed kościołem Agnieszka Świerczek - nagroda

3. Skwer przed kościołem pw Ścięcia Jana Chrzciciela

44

Obszar nr 3. Skwer przed kościołem Ksawery Latoszek – wyróżnienie

45

Obszar nr 3. Skwer przed kościołem Michał Ziółkowski

46

4. Teren wokół Urzędu Gminy PilchowiceMonika Koniecko – NAGRODA

Praca otrzymała nagrodę za próbę transformacji budynku Urzędu Gminy wraz z otoczeniem w funkcjonalne centrum gminy: miejsce reprezentacyjne, z różnorodną ofertą wypoczynkowo – kulturalną. Doceniono także zgrabną odpowiedź na potrzeby mieszkańców: ciąg pieszy łączący sklep „Biedronka” z pawilonem handlowym i piekarnią.

Karolina Witecka – WYRÓŻNIENIE W wyróżnionej pracy w ciekawy sposób połączono strefę wejścia do budynku Urzędu Gminy z przystankiem autobusowym.

Rekomendacje projektowe:

uporządkować teren parkingu, wyznaczyć miejsca parkingowe, •wyznaczyć ciąg pieszo – rowerowy pomiędzy ulicami Spółdzielczą, a •Dworcową, wzdłuż północno zachodniej elewacji budynku;oczyścić i udostępnić do celów rekreacyjnych ciek wodny znajdujący się za •budynkiem UG;urozmaicić program funkcjonalny otoczenia UG, (np. plac zabaw, kino •letnie, zadaszony plac wypoczynkowy, etc.);zróżnicować strefy funkcjonalne wokół budynku: pokreślić reprezentacyjny •charakter głównego wejścia oraz rekreacyjno – wypoczynkowy charakter terenu za budynkiem urzędu;


47

Obszar nr 4. Teren wokół UG Monika Koniecko - nagroda

4. Teren wokół Urzędu Gminy Pilchowice

48

Obszar nr 4. Teren wokół UG Karolina Witecka – wyróżnienie

49

Obszar nr 4. Teren wokół UG Katarzyna Kurzawa

50

Obszar nr 4. Teren wokół UG Michalina Kaleta

51

W wyniku przeprowadzonych prac powstało zestawienie pomysłów dotyczących możliwości poprawy jakości i komfortu zagospodarowania obszaru przestrzeni publicznych w centrum Pilchowic. Należy mieć świadomość, że są to efekty studialnych prac studenckich, pokazujące potencjał obszaru i wariantowe możliwe sposoby zagospodarowania, nie są to jednak gotowe projekty. Koncepcje te uwzględniają analizy studenckie oraz uwagi i pomysły zgłaszane przez mieszkańców, ale mogą nie w pełni uwzględniać uwarunkowania infrastrukturalne, własnościowe itp. Tym niemniej, jak pokazały już dyskusje i komentarze w trakcie prezentacji prac, koncepcje te mogą stanowić cenny punkt wyjścia do uświadomienia sobie potrzeby i możliwości rewitalizacji centrum Pilchowic, do prowadzenia dyskusji społecznej i do wypracowania założeń do przyszłych opracowań projektowych i realizacji zagospodarowania.

W części studialnej proponowane możliwości podniesienia jakości przestrzeni centrum Pilchowic dotyczą m.in. organizacji miejsc postojowych, oznaczenia szlaków turystycznych pieszych i rowerowych, powiązań pieszych, zagospodarowania terenów zieleni oraz renowacji posadzek i elewacji w celu przywrócenia historycznego charakteru Pilchowic jako „przyjaznego, małego historycznego miasteczka”. Zasugerowano lepsze wyeksponowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego. Zaproponowano wiele elementów podniesienia jakości przestrzeni publicznej jak poprawa stanu chodników, czytelniejsze powiązania piesze, utwardzenia nawierzchni, przejścia dla pieszych, itp. W dłuższym terminie zasugerowano możliwość usprawnienia komunikacji publicznej z Gliwicami i Rybnikiem, w tym odbudowę turystycznej kolejki wąskotorowej na trasie Rudy – Rybnik. Zaproponowano nowe funkcje usługowe, które mogłyby przyczynić się do wzrostu konkurencyjności Pilchowic jako ośrodka turystycznego (m.in. rozwój gastronomii i handlu, rozbudowanie strefy zdrowotnej sanatorium, centrum rehabilitacji, spa, wellness, itp.)

W części dotyczącej uszczegółowionych propozycji dla poszczególnych obszarów problemowych wskazano możliwe działania w skali urbanistyczno-architektonicznej i krajobrazowej.

Rynek jest miejscem szczególnie istotnym dla centrum Pilchowic, któremu należałoby przywrócić historyczne znaczenie przez poprawę jakość przestrzeni i wzbogacenie funkcjonalne. W rekomendacjach zaproponowano uporządkowanie pierzei północnej i wprowadzenie lokalu usługowego w obecnie niewykorzystywanym parterze narożnej kamienicy będącej własnością Gminy, uporządkowanie nawierzchni z podkreśleniem rozdziału terenu na dwie części: północno – wschodnią, szerszą, z możliwością wprowadzenia dodatkowej funkcji rekreacyjnej oraz południowo – zachodnią o funkcji komunikacyjnej. Wskazane jest zachowanie obecnej lokalizacji pomnika Jana Nepomucena oraz towarzyszących mu lip, wprowadzenie nasadzeń wzdłuż ciągu jezdnego, uporządkowanie miejsc parkingowych wzdłuż ciągu jezdnego, wprowadzenie odrębnego pasa ścieżki rowerowej, oraz zapewnienie małej architektury: miejsc do siedzenia, latarni, słupa ogłoszeniowego, itp.

Podsumowanie

52

Dla Parku im. Moritza rekomenduje się by zachować istniejącą zieleń wysoką, zadbać o rozdział parku i prywatnej strefy przydomowych ogródków istniejącej zabudowy mieszkaniowej, np. poprzez wprowadzenie dodatkowego ciągu zabudowy lub ukształtowanie zieleni oraz by zapewnić zróżnicowanie funkcji, dostosowanych do potrzeb różnych odbiorców: przede wszystkim dzieci w różnym wieku oraz osób starszych. Opcjonalnie rozważyć można możliwość wprowadzenia dodatkowych obiektów kubaturowych od strony ul. Powstańców, w ramach podniesienia potencjału miejsca i uzyskania synergii z parkiem i sąsiednim szpitalem chorób płuc (np. dzienne Spa, szpital pobytu dziennego, itp.).

Skwer przed Kościołem pw. Ścięcia Jana Chrzciciela to najbardziej reprezentacyjna część centralnego obszaru Pichowic. Dobrym pomysłem wydaje się tu wprowadzenie zabudowy w miejscu istniejącego parkingu pod pawilonem handlowym oraz ujednolicenie stylistyczne ciągu pieszego pomiędzy wejściem do kościoła a budynkiem Urzędu Gminy, z zachowaniem istniejącego starodrzewu w osi wejścia do kościoła. Dla poprawy komfortu użytkowników zaproponowano wprowadzenie pochylni, z której korzystać będą mogły osoby niepełnosprawne czy z wózkami dziecięcymi, oraz zapewnienie większej ilości stojaków na rowery.

Dla terenu wokół Urzędu Gminy Pilchowice zaproponowano uporządkowanie i zadrzewienie parkingu, wyznaczenie ciągu pieszo – rowerowego pomiędzy ulicami Spółdzielczą, a Dworcową, wzdłuż północno zachodniej elewacji budynku oraz udostępnienie do celów rekreacyjnych cieku wodnego za budynkiem urzędu, a także urozmaicenie programu funkcjonalnego otoczenia, np. poprzez plac zabaw, kino letnie, zadaszony plac wypoczynkowy, itp. Należałoby zachować i pokreślić reprezentacyjny charakter głównego wejścia.

Pozytywne przyjęcie efektów zaprezentowanych prac przez reprezentantów Urzędu Gmin, radnych i mieszkańców daje podstawy by sądzić, że koncepcje spełniły oczekiwania i pokazały potencjał rozwoju centrum Pilchowic. Można mieć nadzieję, że prace będą wykorzystane w kierunku opracowania uszczegółowionych projektów.

Dla Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej - studentów i prowadzących – współpraca z gminą Pilchowice była cennym doświadczeniem, pozwalającym studentom na zetknięcie się z realnym problem projektowym. Wizja w terenie z udziałem pracowników Urzędu Gminy w Pilchowicach, prezentacje, a przede wszystkim konsultacje społeczne – spotkanie z mieszkańcami gminy oraz przedstawicielami Urzędu Gminy w sprawie określenia potrzeb i propozycji dotyczących zagospodarowania centrum Pilchowic dały studentom możliwość pracy w warunkach zbliżonych do realiów pracy zawodowej urbanistów, co wzbogaca walory edukacyjne zajęć projektowych.

Podsumowanie

STUDIUM URBANISTYCZNE CENTRALNYCH OBSZARÓW WSI … · Oddanie prac oraz prezentacja koncepcji...

Documents

Transcript of STUDIUM URBANISTYCZNE CENTRALNYCH OBSZARÓW WSI … · Oddanie prac oraz prezentacja koncepcji...