การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

นางรจนา ปอมแดง

ครโรงเรยนอนบาลนองหญง

โรงเรยนอนบาลนองหญง

อ าเภอตระการพชผล จงหวดอบลราชธาน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 2

ชองานวจย : การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของ

ภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

ชอครผสอน : นางรจนา ปอมแดง

สาขาวชา : สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ปการศกษา : 2557

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคหลกเพอ ศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21 ทมตอความสามารถจ าเปนพนฐานตามโครงการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยง Coaching and Mentoring โดยมวตถประสงคเฉพาะดงน 1) เพอศกษาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 2) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 กอนเรยนและหลงเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs 3) เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 โรงเรยนอนบาลนองหญง จ านวน 31 คน ไดโดยการก าหนดแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1) แผนการจดการเรยนรสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม หนวยการเรยนร ภมลกษณของภมภาคตางๆ จ านวน 5 ชวโมง และ 2) แบบทดสอบเรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ 3) แบบประเมนความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs วเคราะหขอมลโดยใชสถตพนฐานประกอบดวย คาเฉลย คาเฉลยรอยละ และ t-test

ผลการวจยพบวา 1. แผนการจดการเรยนรวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ

ชนประถมศกษาปท 5 มมคณภาพอยในระดบดมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.56 2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทไดรบการจดการเรยนร โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

3. ความพงพอใจของนกเรยนทเรยน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs มคาความพงพอใจ เทากบ 4.457 อยในระดบมาก

กตตกรรมประกาศ

รายงานการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของ

ภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ภาคเรยนท 2

ปการศกษา 2557 เลมนไดรบความกรณาจากนายบ ารง แกวจนด ผจดการโรงเรยนอนบาลนองหญง และนาง

ธนพรรณ แกวจนด ผอ านวยการโรงเรยนอนบาลนองหญง ทานทงสองไดเมตตา และกรณาตอผวจยเปนอยาง

ยง นบตงแตทผวจยเขามาสอนในโรงเรยนอนบาลนองหญงแหงนจนถงปจจบนท าใหผลงานการศกษาเลมน

ส าเรจลงดวยด ผวจยรสกซาบซงในความกรณา จงขอกราบขอบพระคณทานทงสองเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณ นายบ ารง แกวจนด ผจดการโรงเรยนอนบาลนองหญง นางธนพรรณ แกวจ นด

ผอ านวยการโรงเรยนอนบาลนองหญง และคณครพชรา ทมนนท รองผอ านวยการฝายบรหารงานทวไป

โรงเรยนอนบาลนองหญง ททานใหการสนบสนนทนในการท าวจยในครงน นอกจากนทานยงคอยใหความ

ชวยเหลอและใหก าลงใจจนงานประสบความส าเรจ

ขอขอบพระคณทปรกษาโรงเรยนอนบาลนองหญง ทงสองคอ อาจารยสมพงษ หาค า และอาจารย

ศศธร หาค า ซงกรณาเปนผเชยวชาญในการตรวจสอบเครองมอในการท าวจย และประสทธประสาทวทยาการ

ความรใหกบผวจยทกสงทกอยางททานทงสองไดถายทอดความรใหลวนเปนองคประกอบส าคญทท าใหผวจย

ไดด าเนนการศกษาครงนส าเรจได และนอกจากความรตางๆ ททานทงสองไดมอบไหแกผวจยแลว ความเมตตา

กรณาททานทงสองไดมอบใหลวนเปนสงทมคณคาอยางมาก ท าใหผวจยมก าลงใจในการท างานใหประสบ

ความส าเรจ

ขอขอบพระคณผเชยวชาญ อาจารยสมพงษ หาค า อาจารยศศธร หาค า คณครพชรา ทมนนท

คณครสรวธ วงศโภชย คณครอบลวรรณ พลสวสด และคณครนกร สาระภาพ ทกรณาตรวจสอบแผนการ

จดการเรยนร และตรวจสอบเครองมอในการศกษา ขอขอบพระคณคณะครและ นกเรยน บคลลากร โรงเรยน

อนบาลนองหญงทคอยใหความชวยเหลอและใหก าลงใจ ตลอดจนอ านวยความสะดวกในการทดลองเครองมอ

ขอขอบใจนกเรยนชนประถมศกษาปท 5/1 ทใหความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลเปนอยางด

ขอกราบขอบพระคณบดา มารดา นายประมวล ทนธมา และนางจอมศร ทนธมา ทไดใหก าเนด

อปการะเลยงดผวจยมาเปนอยางด และใหการสนบสนนดานการศกษามาโดยตลอดขอขอบคณคณสาม

นายชรนทร ปอมแดง ทเปนก าลงใจ ชวยเหลอทกสงทกอยาง ขอบคณพๆนองๆเพอนๆทกๆคน ทใหความ

ชวยเหลอ คอยเปนก าลงใจทส าคญอยางมากใหกบผวจย ทกๆก าลงใจจากทานเปนแรงผลกดนใหการศกษา

ครงนส าเรจลลวงไปดวยด

คณคาและประโยชนอนเกดจากศกษาเลมน ขอมอบเปนเครองบชาพระคณ บดา มารดา ครอาจารย

และผมพระคณของผวจย

รจนา ปอมแดง

มนาคม 2558

สารบญ

เรอง หนา

บทคดยอ ก

กตตกรรมประกาศ ข

สารบญ ค

สารบญตาราง จ

สารบญภาพ จ

1 บทน า 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1

วตถประสงคของการศกษา 2

ขอบเขตของการศกษา 3

นยามศพทเฉพาะ 4

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 5

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 5

สาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

พทธศกราช 2551 6

แนวคดเกยวกบการจดการเรยนรในศตวรรษท 21 14

แนวคดเกยวกบการพฒนาความสามารถพนฐานจ าเปนของผเรยน 26

แนวคดเกยวกบรปแบบและการพฒนารปแบบ 32

ความพงพอใจ 32

3 วธการด าเนนการ 36

กลมเปาหมาย 36

เครองมอทใชในการศกษา 36

การสรางและหาคณภาพแผนการจดการเรยนร 37

การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 39

การสรางและหาคณภาพแบบประเมนความพงพอใจ 40

วธการด าเนนการทดลองและการเกบรวบรวมขอมล 40

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล 41

4 ผลการวเคราะหขอมล 43

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 43

ผลการหาคณภาพของแผนการจดการเรยนร โดยผเชยวชาญ 44

ผลการเปรยบเทยบความกาวหนาผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยน 45

ผลการเปรยบเทยบความพงพอใจ 46

5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ 47

วตถประสงคของการศกษา 47

ขอบเขตการวจย 47

สรปผลการศกษา 47

อภปรายผล 48

ขอเสนอแนะ 49

บรรณานกรม 50

ภาคผนวก 51

ภาคผนวก ก รายชอผเชยวชาญ 52

ภาคผนวก ข แผนการจดการเรยนร แบบทดสอบ ตวอยางผลงานนกเรยน ภาพการรวมกจกรรม 54

ภาคผนวก ค -การเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนกบหลงเรยน

- การวเคราะหคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน

- ผลการประเมนการออกแบบการจดการเรยนร

- ผลการประเมนความพงพอใจ

- ผลการประเมนการเขารวมกจกรรมการเรยนร 5 ขนตอน

- ผลการประเมนการเขารวมกจกรรมราบบคคล 76

ประวตยอผวจย 86

สารบญตาราง

ตารางท หนา ตารางท 1 ก าหนดการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs 13 ตารางท 2 แสดงขอบเขตการประเมนและตวชวดความสามารถในการอาน คดวเคราะหและเขยน 31 ตารางท 3 ผเชยวชาญตรวจพจารณาแผนการจดการเรยนร 39 ตารางท 4 ผลการหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร โดยผเชยวชาญ 44 ตารางท 5 แสดงผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนกบหลงเรยน 45 ตารางท 6 แสดงความพงพอใจของนกเรยน 46

สารบญภาพ

ภาพท หนา

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย 3

ภาพท 2 กรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 16

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของการวจย

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดบญญตในเรองแนวทางการจดการศกษาหมวด 4 ตามมาตรา 22 ไววาการจดการศกษาตองยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนมความส าคญทสดในกระบวนการเรยนร ตองจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยนค านงถงความแตกตางระหวางบคคล จดใหผเรยนเรยนรดวยวธตาง ๆตามสตปญญาและความสามารถของตนการจดการศกษามงเนนความส าคญทงดานความร ความคด ความสามารถ คณธรรม กระบวนการเรยนรและความรบผดชอบตอสงคม เพอพฒนาคนใหมความสมดล โดยยดหลกผเรยนส าคญทสด ( กระทรวงศกษาธการ. 2542 )

การวจยเปนเครองมอส าคญประการหนงทจะชวยใหการปฏรปการเรยนร ประสบความส าเรจ ดงจะเหนไดจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงเปนกฎหมายแมบททางการศกษาของไทย ไดใหความส าคญกบการวจยและก าหนดมาตรา หลายมาตราทชใหเหนวาการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร กลาวคอ มาตรา 24 (5) ระบใหใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ผเรยนสามารถใชการวจยเพอศกษาคนควาหาค าตอบหรอแกไขปญหาทเกดขน การวจยจงสมพนธกบกระบวนการเรยนร ซงจะชวยฝก กระบวนการคด วเคราะห หาเหตผลในการตอบปญหา และแกไขปญหา มาตรา 30 ระบใหครผสอนท าการวจยเพอพฒนาการเรยนรใหเหมาะสมกบผเรยน ผสอนนอกจากจดกระบวนการเรยนการสอนแลว ยงใชการวจยเพอศกษาปญหาหรอสงทตองการรค าตอบ พฒนาควบคกนไปอยางตอเนอง โดยบรณาการกระบวนการจดการเรยนการสอนและท าการวจยใหเปนกระบวนการเดยวกน

การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง ( 2552-2561 ) ไดก าหนดวสยทศนใหคนไทยไดเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ โดยมตวบงชและคาเปาหมายทเกยวของกบผลสมฤทธของผเรยน คอ 1) ผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชาหลก จากการทดสอบระดบชาตมคาเฉลยคะแนนมากกวารอยละ 50 และ 2) ผลสมฤทธทางการเรยนดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรเพมขนไมต ากวาคาเฉลยนานาชาต (ผลการทดสอบ PISA) การทจะพฒนาคณภาพผเรยนใหสอดคลองกบเปาหมายดงกลาวไดนน สถานศกษามความจ าเปนอยางยงทตองพฒนาทกษะการเรยนรดานตางๆ ของนกเรยน โดยเฉพาะความสามารถพนฐานจ าเปน 3 ประการซงประกอบดวย 1) ความสามารถดานภาษา (Literacy) 2) ความสามารถดานค านวณ (Numeracy) และ 3) ความสามารถดานเหตผล (Reasoning Ability) โรงเรยนอนบาลนองหญงจดการเรยนการสอนตามหลกสตรสถานศกษาทสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ตงแตปการศกษา 2551 ผลการด าเนนงานพบวาในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ไดจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบเดม คอมงใหนกเรยนทองจ าโดยครเปนผชแนะ ท าใหนกเรยนขาดการสรางองคความรดวยตนเอง เกดความเบอหนายและมเจคตท

ไมดตอวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ท าใหผลสมฤทธของผเรยนยงไมเปนไปตามเปาหมายทตองการพฒนา กลาวคอ มผลการทดสอบระดบชาต (o-net) รายวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ในปการศกษา 2556 มคาคะแนนเฉลยต า ( =55.13) ซงต ากวาเกณฑทโรงเรยนก าหนด ( =60.00) (อนบาลนองหญง, 2556) วธการพฒนาผเรยนใหมความสามารถพนฐานจ าเปนในดานภาษา ค านวณ และเหตผลนน ครผสอนสามารถจดการเรยนการสอนไดอยางหลากหลาย ตามความแตกตางของบรบทสถานศกษา ครผสอน ผเรยน และเนอหาทใชสอน และเพอใหการด าเนนการบรรลตามเปาหมาย โรงเรยนอนบาลน องหญงไดด าเนนการพฒนาครใหสามารถจดการเรยนรตามแนวการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ผวจย เปนครผสอนกลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ระดบชนประถมศกษาปท 5 และไดเขารวมในโครงการครงน ไดพฒนาปรบปรงกระบวนการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามจดเนนของโครงการ กลาวคอ เนนกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ซงประกอบดวยกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 5 กจกรรม คอ 1) Learning to question 2) Learning to search 3) Learning to construct 4) Learning to communicate และ 5) Learning to serve ซงในระหวางด าเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนนผวจยไดรบการสอนงาน (coaching) และใหค าแนะน า (mentoring) จาก ทม Coaching ของโรงเรยน จากการด าเนนการตามโครงการพฒนาครในครงน ท าใหผวจยตองการทราบวาเมอจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยเนนกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs แลวจะท าใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหนวยการเรยนรเรองภมลกษณของภมภาคตางๆ สงขนหรอไม อยางไร ซงจะเปนประโยชนตอครผสอนในการปรบปรงพฒนากจกรรมการเรยนรและพฒนาผเรยนใหสอดคล องกบสมรรถนะส าคญของผเรยนและคณลกษณะอนพงประสงคในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ตอไป วตถประสงคของการวจย

การวจยในครงนมวตถประสงคหลกเพอศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ทมผลตอความสามารถจ าเปนพนฐานตามโครงการพฒนาคร โดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยง Coaching and Mentoring โดยมวตถประสงคเฉพาะดงน

1) เพอศกษาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5

2) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 กอนเรยนและหลงเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

3) เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทเรยน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

ความส าคญของการวจย

การวจยครงนท าใหทราบผลการจดกจกรรมการเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 ตลอดจนความสามารถดานภาษา ค านวณ และเหตผล ซงจะเปนประโยชนตอครผสอน ในการปรบปรงพฒนากจกรรมการเรยนร พฒนาผเรยนใหสอดคล องกบสมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงคในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ตอไป

ขอบเขตของการวจย

1. กลมเปาหมาย กลมตวอยางในการวจยครงนคอนกเรยนชนประถมศกษาปท 5/1 โรงเรยนอนบาลนองหญง

จ านวน 31 คน ไดโดยการก าหนดแบบเจาะจง 2. ตวจดกระท า (treatment)

ตวจดกระท าในการวจยครงน คอ การจดการเรยนการสอน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs 3. ตวแปรทศกษา

ตวแปรทศกษาในการวจยครงนมดงน 3.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาค

ตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 3.2 ความพงพอใจของนกเรยนทเรยน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

กรอบแนวคดในการวจย

การวจยครงนเปนการศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ซงผวจยก าหนดกจกรรมการเรยนรตามโครงการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยง Coaching and Mentoring ตามขอก าหนดและขอบเขตของงาน (TOR) ทส านกงานเขตพนทการศกษา คอ 1) Learning to question 2) Learning to search 3) Learning to construct 4) Learning to communicate และ 5) Learning to serve และท าการศกษาผลของการจดกจกรรมการเรยนรในดานผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองภมลกษณของภมภาคต างๆ ชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs กรอบแนวคดการวจยครงนน าเสนอดงแผนภาพท 1 แผนภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

ตวจดกระท า ตวแปรทศกษา

สมมตฐานการวจย

ผวจยตงสมมตฐานการวจยหลงจากจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ดงน

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5/1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน

2. ความพงพอใจนกเรยนทเรยน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs อยในระดบดมาก นยามศพทเฉพาะ

ในการศกษาวจยเรองน ผวจยไดนยามศพทเฉพาะไวดงน

1. กระบวนการเรยนร 5 STEPs หมายถง กระบวนการจดการเรยนการสอน โดยสอดแทรกกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21 เขาไปในกระบวนการจดการเรยนการสอนปกตทครผสอนด าเนนการ โดยในแตละแผนการจดการเรยนรหนงๆ ประกอบดวยกจกรรมการเรยนรอยางนอย 1 กจกรรมใน 5 กจกรรม ไดแก 1) Learning to question 2) Learning to search 3) Learning to construct 4) Learning to communicate และ 5) Learning to serve ซงในแตละกจกรรมมนยามดงน

1.1 Learning to question หมายถง กระบวนการทเนนใหผเรยนตงค าถามเพอสรางความรสกอยากรอยากเรยน เหนคณคาความส าคญและประโยชนของสงทจะเรยน

1.2 Learning to search หมายถง กระบวนการทเนนใหผเรยนไดวางแผนการเรยนรของตนเองโดยรวมกนก าหนดขอบเขต แนวทาง วธการเรยนร ประเดนเนอหายอย แนวทางการบนทกและสรปผลการ

กจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21

- Learning to question - Learning to search - Learning to construct - Learning to communicate - Learning to serve

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5

2. ความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

เรยนร จดท าเครองมอทใชในการเรยนร และลงมอศกษาคนควา ศกษารวบรวมขอมล ศกษาปญหา ทดลอง ตามแผนทวางไว เปนการแสวงหาความรและคนพบความรดวยตนเอง

1.3 Learning to construct หมายถง กระบวนการทเนนใหผเรยนน าขอมลมารวมกนวเคราะหอภปราย เปรยบเทยบเชอมโยงความสมพนธ ประเมนคา สรปความคดรวบยอด ความส าคญ แนวคด แนวทางการปฏบตในชวตประจ าวน และสรปขนตอนกระบวนการเรยนร รวมถงความรของตนเอง

1.4 Learning to communicate หมายถง กระบวนการทเนนใหผเรยนไดน าความร ขอคนพบ ขอสรปทไดจากการเรยนรมาน าเสนอเปนชนงานรปแบบตางๆ ตามความสนใจ พรอมทงบอกเลาเรองราวเกยวกบขนตอนวธการเรยนร และแสดงความรสกตอชนงาน

1.5 Learning to serve หมายถง กระบวนการทเนนใหผเรยนน าชนงานมาแลกเปลยนเรยนรและประเมนซงกนและกน รวมทงวางแผนการตอยอดการเรยนรจากความสนใจ 2. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความสามารถดานตางๆ ของนกเรยนตามทระบไวในตวชวดทสอดคลองกบวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 ซงวดไดจากแบบทดสอบ แบบประเมน 5 ขนตอนการเรยนร แบบประเมนการรวมกจกรรมรายบคคล แบบประเมนการรวมกจกรรมกลม และแบบประเมนความพงพอใจ ทผวจยสรางขน

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การด าเนนการวจยการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยง (Coaching and Mentoring) ของโรงเรยนอนบาลนองหญง อ าเภอตระการพชผล จงหวดอบลราชธาน ในครงน ผวจยศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของตามล าดบดงตอไปน

2.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 2.2 หลกสตร สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม 2.3 แนวคดเกยวกบการจดการเรยนรในศตวรรษท 21 2.4 แนวคดเกยวกบการพฒนาความสามารถพนฐานจ าเปนของผเรยน 2.5 แนวคดเกยวกบรปแบบและการพฒนารปแบบ 2.6 ความพงพอใจ

2.1 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

กระทรวงศกษาธการ (2551:5-29) หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ได

กลาวถงการจดการศกษาของไทยดงน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงพฒนาผเรยนทกคนซงเปนก าลงของ

ชาตใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตส านกในความเปนพลเมองไทยและเปน

พลเมองโลกยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและ

ทกษะพนฐาน รวมทงเจตคตทจ าเปนตอการศกษา ตอการประกอบอาชพและการศกษาตลอดชวต โดยมงเนน

ผเรยนเปนส าคญบนพนฐานความเชอวา ทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ หลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอ

และประกอบอาชพ จงก าหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยนเมอจบการศกษาขนพนฐานดงน

1. มคณธรรมจรยธรรม และคานยมอนพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตาม

หลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2. มความรความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต

3. มสขภาพกาย สขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกก าลงกาย

4. มความรกชาต มจตส านกในความเปนพลเมองและพลโลก ยดมนในวถชวตและการปกครองใน

ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มจตส านกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญา

ไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงท าประโยชนและสรางสงทดงามในสงคมและอย

รวมกนในสงคมอยางมความสข

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ปพทธศกราช 2551 มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพง

ประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลเมองโลก

ดงน รกชาต ศาสน กษตรย ซอสตยสจรต มวนย ใฝเรยนร อยอยางพอเพยง มงมนในการท างาน รกความเปน

ไทย มจตสาธารณะ

การพฒนาผเรยนใหเกดความสมดล ตองค านงถงหลกพฒนาการทางสมองและพหปญญา หลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน จงก าหนดใหผเรยนเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร และกจกรรมพฒนาผเรยน

ในแตละกลมสาระการเรยนรไดก าหนดมาตรฐานการเรยนรเปนเปาหมายส าคญของการพฒนาคณภาพผเรยน มาตรฐานการเรยนรระบสงทผเรยนพงร ปฏบตได มคณธรรมจรยธรรม และคานยมทพงประสงคเมอจบการศกษาขนพนฐาน 2.2 หลกสตร สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

2.2.1 ความส าคญของสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สงคมโลกมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวตลอดเวลา กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวยใหผเรยนมความร ความเขาใจ วามนษยด ารงชวตอยางไร ทงในฐานะปจเจกบคคล และการอยรวมกนในสงคม การปรบตวตามสภาพแวดลอม การจดการทรพยากรทมอยอยางจ ากด นอกจากน ยงชวยใหผเรยนเขาใจถงการพฒนา เปลยนแปลงตามยคสมย กาลเวลา ตามเหตปจจยตางๆ ท าใหเกดความเขาใจในตนเอง และผอน มความอดทน อดกลน ยอมรบในความแตกตาง และมคณธรรม สามารถน าความรไปปรบใชในการด าเนนชวต เปนพลเมองดของประเทศชาต และสงคมโลก

กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมวาดวยการอยรวมกนในสงคม ทมความเชอม

สมพนธกน และมความแตกตางกนอยางหลากหลาย เพอชวยใหสามารถปรบตนเองกบบรบทสภาพแวดลอม

เปนพลเมองด มความรบผดชอบ มความร ทกษะ คณธรรม และคานยมทเหมาะสม โดยไดก าหนดสาระตางๆ

ไว ดงน

ศาสนา ศลธรรมและจรยธรรม แนวคดพนฐานเกยวกบศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาทตนนบถอ การน าหลกธรรมค าสอนไปปฏบตในการพฒนาตนเอง และการอยรวมกนอยางสนตสข เปนผกระท าความด มคานยมทดงาม พฒนาตนเองอยเสมอ รวมทงบ าเพญประโยชนตอสงคมและสวนรวม

หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวต ระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบนการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ลกษณะและความส าคญ การเปนพลเมองด ความแตกตางและความหลากหลายทางวฒนธรรม คานยม ความเช อ ปลกฝงคานยมดานประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข สทธ หนาท เสรภาพการด าเนนชวตอยางสนตสขในสงคมไทยและสงคมโลก

เศรษฐศาสตร การผลต การแจกจาย และการบรโภคสนคาและบรการ การบรหารจดการทรพยากรทมอยอยางจ ากดอยางมประสทธภาพ การด ารงชวตอยางมดลยภาพ และการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจ าวน

ประวตศาสตร เวลาและยคสมยทางประวตศาสตร วธการทางประวตศาสตร พฒนาการของมนษยชาตจากอดตถงปจจบน ความสมพนธและเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ผลกระทบทเกดจากเหตการณส าคญในอดต บคคลส าคญทมอทธพลตอการเปลยนแปลงตางๆในอดต ความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมและภมปญญาไทย แหลงอารยธรรมทส าคญของโลก

ภมศาสตร ลกษณะของโลกทางกายภาพ ลกษณะทางกายภาพ แหลงทรพยากร และภมอากาศของประเทศไทย และภมภาคตางๆ ของโลก การใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ความสมพนธกนของสงตางๆ ในระบบธรรมชาต ความสมพนธของมนษยกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต และสงทมนษยสรางขน การน าเสนอขอมลภมสารสนเทศ การอนรกษสงแวดลอมเพอการพฒนาทยงยน

2.2.2 วสยทศน

1) กลมสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมเปนศาสตรบรณาการทมงใหเยาวชนเปนผมการศกษาพรอมทจะเปนผน า เปนผมสวนรวม และเปนพลเมองทมความรบผดชอบโดย

- น าความรจากอดตมาสรางความเขาใจในมรดกทางวฒนธรรมของประเทศ เพอการตดสนใจ

ในการเปนพลเมองด

- น าความรเกยวกบโลกของเรามาสรางความเขาใจในกระบวนการกอเกดสภาพแวดลอม

ของมนษย เพอการตดสนใจในการด ารงชวตในสงคม

- น าความเรองของผลต การแจกจาย และการบรโภคสนคาและบรการ มาตดสนใจ ในการ

ใชทรพยากรทมอยจ ากดเพอการด ารงชวต การประกอบอาชพ และการอยในสงคม

- น าความรเกยวกบคณคาของจรยธรรม ศาสนา มาตดสนใจในการประพฤตปฏบตตนและ

การอยรวมกบผอน

- น าวธการทางสงคมศาสตรมาคนหาค าตอบเกยวกบประเดนปญหาในสงคมและก าหนด

แนวทางประพฤตปฏบตทสรางสรรคตอสวนรวม

เยาวชนจ าเปนตองศกษาสาระการเรยนกลมสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เพอเขาใจสงคมโลกท

ซบซอน สามารถปกครองดแลตนเอง รบผดชอบ เอาใจใสตอสงคมและสงแวดลอม ของโลกได

ดงนนตลอดเวลาของการศกษาขนพนฐาน ควรแสดงใหเหนวาผเรยนกลมสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม ไดใชความรอยางมความหมาย เพอการตดสนใจ การส ารวจ ตรวจสอบ การสบคน การสรางสรรค

สงตางๆ และน าทางตนเองและผอนเชอมโยงความรทเรยนรสโลกแหงความเปนจรงในชวตได

2) ไดบรณาการสรรพความร กระบวนการและปจจยตางๆ เพอการเรยนรตามเปาหมายของทองถน

และประเทศชาต การเรยนการสอนตองใชขอมลความรทงในระดบทองถนประเทศชาต และระดบโลก

เชอมโยงเขาดวยกน

3) ผเรยนไดอภปรายประเดนปญหารวมสมย รวมกนเพอนและผใหญ สามารถแสดงจดยนในคานยม

จรยธรรมของตนเองอยางเปดเผยและจรงใจ ขณะเดยวกนกรบฟงเหตผลของผอนทแตกตางจากตนตงใจ

4) การเรยนการสอนเปนบรรยากาศของการสงเสรมการคดขนสงในประเดนหวขอทลกซง ทาทาย

ผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนอยางมความหมาย ไดรบการประเมนทเนนการน าความรมาประยกตใช

ทกมาตรฐานการเรยนรของกลมสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม มการจดเตรยมโครงงานทสอดคลองกบ

สภาพแวดลอมเปนจรงของสงคม ทใหผเรยนไดน าสงทเรยนไปใชไดจรงในการด าเนนชวต

2.2.3 หลกการ

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มหลกการทส าคญ ดงน 1) เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐานการเรยนร

เปนเปาหมายส าหรบพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร ทกษะ เจตคต และคณธรรมบนพนฐานของความเปน

ไทยควบคกบความเปนสากล

2) เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาค และม

คณภาพ

3) เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอ านาจ ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน

4) เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลาและการจด การเรยนร

5) เปนหลกสตรการศกษาทเนนผเรยนเปนส าคญ

6) เปนหลกสตรการศกษาส าหรบการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนร และประสบการณ

2.2.4 จดหมาย

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ จงก าหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยน เมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน

1) มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

2) มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต

3) มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกก าลงกาย

4) มความรกชาต มจตส านกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวตและการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

5) มจตส านกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงท าประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

สาระและมาตรฐานการเรยนร

สาระท 1 ศาสนา ศลธรรม จรยธรรม

มาตรฐาน ส 1.1 ร และเขาใจประวต ความส าคญ ศาสดา หลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอศาสนาท

ตนนบถอและศาสนาอน มศรทธาทถกตอง ยดมน และปฏบตตามหลกธรรม เพออย

รวมกนอยางสนตสข

มาตรฐาน ส 1.2 เขาใจ ตระหนกและปฏบตตนเปนศาสนกชนทด และธ ารงรกษาพระพทธศาสนา

หรอศาสนาทตนนบถอ

สาระท 2 หนาทพลเมอง วฒนธรรม และการด าเนนชวตในสงคม

มาตรฐาน ส 2.1 เขาใจและปฏบตตนตามหนาทของการเปนพลเมองด มคานยมทดงาม และธ ารง

รกษาประเพณและวฒนธรรมไทย ด ารงชวตอยรวมกนในสงคมไทย และสงคมโลก

อยางสนตสข

มาตรฐาน ส 2.2 เขาใจระบบการเมองการปกครองในสงคมปจจบน ยดมน ศรทธา และธ ารงรกษาไว

ซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

สาระท 3 เศรษฐศาสตร

มาตรฐาน ส.3.1 เขาใจและสามารถบรหารจดการทรพยากรในการผลตและการบรโภคการใช

ทรพยากรทมอยจ ากดไดอยางมประสทธภาพและคมคา รวมทงเขาใจ หลกการของ

เศรษฐกจพอเพยง เพอการด ารงชวตอยางมดลยภาพ

มาตรฐาน ส.3.2 เขาใจระบบ และสถาบนทางเศรษฐกจตาง ๆ ความสมพนธทางเศรษฐกจ และความ

จ าเปนของการรวมมอกนทางเศรษฐกจในสงคมโลก

สาระท 4 ประวตศาสตร

มาตรฐาน ส 4.1 เขาใจความหมาย ความส าคญของเวลาและยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใช

วธการทางประวตศาสตรมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ

มาตรฐาน ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการ

เปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความส าคญและสามารถ

วเคราะหผลกระทบทเกดขน

มาตรฐาน ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมภมปญญาไทย มความรก ความภมใจ

และธ ารงความเปนไทย

สาระท 5 ภมศาสตร

มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลกษณะของโลกทางกายภาพ และความสมพนธของสรรพสง ซงมผล ตอกน

และกนในระบบของธรรมชาต ใชแผนทและเครองมอทางภมศาสตร ในการคนหา

วเคราะห สรป และใชขอมลภมสารสนเทศ อยางมประสทธภาพ

มาตรฐาน ส 5.2 เขาใจปฏสมพนธระหวางมนษยกบสภาพแวดลอมทางกายภาพทกอใหเกดการ

สรางสรรควฒนธรรม มจตส านก และมสวนรวมในการอนรกษ ทรพยากรและ

สงแวดลอม เพอการพฒนาทยงยน

2.2.5 คณภาพผเรยน

จบชนประถมศกษาปท 3

ไดเรยนรเรองเกยวกบตนเองและผทอยรอบขาง ตลอดจนสภาพแวดลอมในทองถน ทอยอาศย และเชองโยงประสบการณไปสโลกกวาง

ผเรยนไดรบการพฒนาใหมทกษะกระบวนการ และมขอมลทจ าเปนตอการพฒนาใหเปนผมคณธรรม จรยธรรม ประพฤตปฏบตตามหลกค าสอนของศาสนาทตนนบถอ มความเปนพลเมองด มความรบผดชอบ การอยรวมกนและการท างานกบผอน มสวนรวมในกจกรรมของหองเรยน และไดฝกหดในการตดสนใจ

ไดศกษาเรองราวเกยวกบตนเอง ครอบครว โรงเรยน และชมชนในลกษณะการบรณาการ ผเรยนไดเขาใจแนวคดเกยวกบปจจบนและอดต มความร พนฐานทางเศรษฐกจไดขอคดเกยวกบรายรบ-รายจายของครอบครว เขาใจถงการเปนผผลต ผบรโภค รจกการออมขนตนและวธการเศรษฐกจพอเพยง

ไดรบการพฒนาแนวคดพนฐานเกยวกบศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หนาทพลเมอง เศรษฐศาสตร ประวตศาสตร และภมปญญา เพอเปนพนฐานในการท าความเขาใจในขนทสงตอไป

จบชนประถมศกษาปท 6

ไดเรยนรเรองของจงหวด ภาค และประทศของตนเอง ทงเชงประวตศาสตร ลกษณะทางกายภาพ สงคม ประเพณ และวฒนธรรม รวมทงการเมองการปกครอง สภาพเศรษฐกจโดยเนนความเปนประเทศไทย

ไดรบการพฒนาความรและความเขาใจ ในเรองศาสนา ศลธรรม จรยธรรม ปฏบตตนตามหลกค าสอนของศาสนาทตนนบถอ รวมทงมสวนรวมศาสนพธ และพธกรรมทางศาสนามากยงขน

ไดศกษาและปฏบตตนตามสถานภาพ บทบาท สทธหนาทในฐานะพลเมองดของทองถน จงหวด ภาค และประเทศ รวมทงไดมสวนรวมในกจกรรมตามขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรม ของทองถนตนเองมากยงขน

ไดศกษาเปรยบเทยบเรองราวของจงหวดและภาคตางๆของประเทศไทยกบประเทศเพอนบาน ไดรบการพฒนาแนวคดทางสงคมศาสตร เกยวกบศาสนา ศลธรรม จรยธรรม หนาทพลเม อง เศรษฐศาสตร ประวตศาสตร และภมศาสตรเพอขยายประสบการณไปสการท าความเขาใจ ในภมภาค ซกโลกตะวนออกและตะวนตกเกยวกบศาสนา คณธรรม จรยธรรม คานยมความเชอ ขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม การด าเนนชวต การจดระเบยบทางสงคม และการเปลยนแปลงทางสงคมจากอดตสปจจบน

2.2.6 สมรรถนะส าคญของผเรยน และคณลกษณะอนพงประสงค

ในการพฒนาผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงเนนพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานทก าหนด ซงจะชวยใหผเรยนเกดสมรรถนะส าคญและคณลกษณะอนพงประสงค ดงน

สมรรถนะส าคญของผเรยน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงใหผเรยนเกดสมรรถนะส าคญ 5 ประการ ดงน

1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมในการใชภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเ พอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตางๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสาร ทมประสทธภาพโดยค านงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคด อยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยค านงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการน ากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการด าเนนชวตประจ าวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การท างาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอก และใช เทคโนโลยดานตางๆ

และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การสอสาร การ

ท างาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม

คณลกษณะอนพงประสงค

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน

1. รกชาต ศาสน กษตรย

2. ซอสตยสจรต

3. มวนย

4. ใฝเรยนร

5. อยอยางพอเพยง

6. มงมนในการท างาน

7. รกความเปนไทย

8. มจตสาธารณะ

นอกจากน สถานศกษาสามารถก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคเพมเตมใหสอดคลองตามบรบทและจดเนนของตนเอง

ค าอธบายรายวชา

รหสวชา ส 15101 สงคมศกษา สาระการเรยนรสงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม ชนประถมศกษาปท 5 เวลา 80 ชวโมง / ป

ผเรยนไดรบการพฒนาใหมความรเกยวกบการศกษา มรดกทางวฒนธรรมของประเทศในกลมอาเซยน สรปพทธประวตของศาสดาทตนนบถอ ประพฤตตนตามแบบอยางการด าเนนชวต และขอคดจากประวตสาวก ชาดกเรองเลาและศาสนกชน องคประกอบและความส าคญของพระไตรปฎก แสดงความเคารพพระรตนตรยและปฏบตตามหลกธรรมของพทธศาสนา ฝกสวดมนตไหวพระและแผเมตตา ปฏบตตนตามหลกธรรมของศาสนาทตนนบถอเพอพฒนาตนและสงแวดลอม จดพธกรรมทางศาสนาอยางประหยด การปฏบตตนหลกพธกรรมทางศาสนาประเทศในกลมอาเซยน ฝกปฏบตมรรยาทตอสาวก ศาสนสถาน ศาสนวตถ สถานภาพ บทบาท สทธเสรภาพหนาทของพลเมองด วธปองกนการละเมดสทธเดก วฒนธรรมไทยตอการด าเนนชวตในสงคมไทย การอนรกษและเผยแพรภมปญญาทองถนประเทศในกลมอาเซยน โครงสรางการปกครองในทองถน บทบาทและหนาทของผบรหารทองถน ประโยชนทชมชนไดรบจากการปกครองสวนทองถน ปจจยในการผลตสนคาและบรการ หลกการเศรษฐกจพอเพยง หลกการส าคญและประโยชนของสหกรณ บทบาทหนาทเบองตนของธนาคาร ผลดและผลเสยของการกยมเงน บอกต าแหนง ระยะทศทางของภมภาคของตนเอง ลกษณะภมลกษณทส าคญของตนเอง เชน แมน า ภเขา ปาไม องคประกอบทางกายภาพและทมผลกระทบตอระบบธรรมชาตในชมชนของตนสงคมและประเทศในกลมอาเซยน สภาพแวดลอมทมอทธพลตอลกษณะการตงถนฐานและการยายถนของประชากรในภมภาค อทธพลของสงแวดลอมทางธรรมชาตทกอใหเกดวถชวตและการสรางสรรควฒนธรรมในภมภาค ผลจากการรกษาและการท าลายสภาพแวดลอมในภมภาค

โดยผานกระบวนการอธบาย วเคราะห ระบ การอาน การฟง การเลาเรอง การสรปความ การสรางผงความคด การสงเคราะห การสรปความ การเรยงความ การเรยนรจากแผนท การจดท าโครงงานและการจดนทรรศการ ทกษะการสบคนขอมลไดอยางมประสทธภาพ

เพอใหเกดความรและความเขาใจ แสวงหาความร ใฝเรยนใฝร มวนย ขยน ซอสตย รกชาต ศาสนา และพระมหากษตรย เกดความรกความเปนชาตไทย สามารถเรยนรรวมกบบคคลอนได น าความรไปใชประโยชนในชวตประจ าวน ใชชวตอยางพอเพยง อยในสงคมไทย ในกลมประเทศอาเซยน และสงคมโลกอยางมความสข

ตวชวด

ส 1.1 ป.5/1 , 5/2 , 5/3 , 5/4 , 5/5 , 5/6 , 5/7 ส 1.2 ป.5/1 , 5/2 , 5/3 ส 2.1 ป.5/1 , 5/2 , 5/3 , 5/4 ส 2.2 ป.5/1 , 5/2 , 5/3 ส 3.1 ป.5/1 , 5/2 , 5/3 ส 3.2 ป.5/1 , 5/2 ส 5.1 ป.5/1 , 5/2 , 5/3 ส 5.2 ป.5/1 , 5/2 , 5/3 รวม 28 ตวชวด

ตารางท 1 ก าหนดการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรองภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

ตวชวด (รายวชา

พนฐาน)

สาระการเรยนรแกนกลาง

สาระส าคญ ความร ทกษะ/

กระบวนการ

คณลกษณะอน

พงประสงค

สาระท 5 ภมศาสตร

มาตรฐาน ส 5.1

เขาใจลกษณะของโลก

ทางกายภาพ และ

ความสมพนธของสรรพ

สงซงมผลตอกนและกน

ในระบบของธรรมชาต

ใชแผนทและเครองมอ

ทางภมศาสตรในการ

คนหา วเคราะหสรป

และใชขอมลภม

สารสนเทศอยางม

ตวชวด (รายวชา

พนฐาน)

สาระการเรยนรแกนกลาง

สาระส าคญ ความร ทกษะ/

กระบวนการ

คณลกษณะอน

พงประสงค

ประสทธภาพ

ตวชวดท 2 ระบลกษณะ

ภม ล กษณท ส าคญ ใน

ภมภาคของตนเองใน

แผนท

ภ ม ล ก ษ ณ ท

ส าคญในภมภาคของ

ตน เอง เช น แมน า

ภเขา ปาไม

- ก า ร ถ า ม

ตอบ

- การฟง

- การสงเกต

- การสรป

- มวนย

- ซอสตย

- ใฝรใฝเรยน

- มงมนในการ

ท างาน

ลกษณะภม ล กษณท

ส าคญในภมภาคของ

ตนเองในแผนท

ต ว ช ว ด ท 3 อ ธ บ า ย

ค ว า ม ส ม พ น ธ ข อ ง

ลกษณะทางกายภาพกบ

ลกษณะทางส งคมใน

ภมภาคของตนเอง

ความสมพนธ

ข อ ง ล ก ษ ณ ะ ท า ง

กายภาพ (ภมลกษณ

และภมอากาศ) และ

ลกษณะทางส งคม

(ภมสงคม)ในภมภาค

ของตนเอง

- ก า ร ถ า ม

ตอบ

- การฟง

- การสงเกต

- การสรป

- มวนย

- ซอสตย

- ใฝรใฝเรยน

- มงมนในการ

ท างาน

ลกษณะทางกายภาพ

กบลกษณะทางสงคม

ในภมภาค

2.3 แนวคดเกยวกบการจดการเรยนรในศตวรรษท 21

โลกปจจบนนถอไดวามความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว ทงนสบเนองมาจากการใชเทคโนโลยเพอเชอมโยงขอมลตางๆ จากทกภมภาคของโลกเขาดวยกน ท าใหกระแสการปรบเปลยนทางสงคมทเกดขนในศตวรรษท 21 สงผลตอวถการด ารงชพของสงคมอยางทวถง แมแตในวงการทางการศกษาเอง ผบรหารการศกษา ผบรหารสถานศกษา ตลอดจนคณครจงตองมความตนตวและเตรยมพรอมเพอรองรบความเปลยนแปลงน ส าหรบการด าเนนการวจยการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยง (Coaching and Mentoring) ของโรงเรยนอนบาลนองหญง ในครงน ซงเปนกระบวนการวจยและพฒนา ใชกระบวนการวจยโดยแบบมสวนรวมกลมเปาหมายหลกในครงนคอครผสอน ซงมงเนนใหครผสอนมความสามารถในการจดการเรยนรเพอเตรยมความพรอมใหนกเรยนมทกษะสาหรบการออกไปด ารงชวตในโลกในศตวรรษท 21 ทเปลยนไปจากศตวรรษท 20 และ 19 โดยทกษะแหงศตวรรษท 21 ทส าคญทสด คอ ทกษะการเรยนร (Learning Skill) สงผลใหมการเปลยนแปลงการจดการเรยนรเพอใหเดกในศตวรรษท 21 น มความร ความสามารถ และทกษะจ าเปน ซงเปนผลจากการปฏรปเปลยนแปลงรปแบบการจ ดการเรยนการสอน ตลอดจนการเตรยมความพรอมดานตางๆ ทเปนปจจยสนบสนนทจะท าใหเกด การเรยนร ทกษะแหงศตวรรษท 21 (21st Century Skills) วจารณ พานช (2555: 16-21) ไดกลาวถงทกษะเพอการด ารงชวตในศตวรรษท 21 ดงน สาระวชาหลก (Core Subjects) ประกอบดวย 1. ภาษาแม และภาษาส าคญของโลก 2. ศลปะ 3. คณตศาสตร 4. การปกครองและหนาทพลเมอง 5. เศรษฐศาสตร 6. วทยาศาสตร 7. ภมศาสตร 8. ประวตศาสตร วชาแกนหลกนจะน ามาสการก าหนดเปนกรอบแนวคดและยทธศาสตรส าคญตอ การจดการเรยนรในเนอหาเชงสหวทยาการ (Interdisciplinary) หรอหวขอส าหรบศตวรรษท 21 โดยการสงเสรมความเขาใจในเนอหาวชาแกนหลก และสอดแทรกทกษะแหงศตวรรษท 21 เขาไปในทกวชาแกนหลก ดงน ทกษะแหงศตวรรษท 21 1. ความรเกยวกบโลก (Global Awareness)

2.ความรเกยวกบการเงน เศรษฐศาสตร ธรกจ และการเปนผประกอบการ (Financial, Economics, Business and Entrepreneurial Literacy) 3. ความรดานการเปนพลเมองทด (Civic Literacy) 4. ความรดานสขภาพ (Health Literacy) 5. ความรดานสงแวดลอม (Environmental Literacy) ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม จะเปนตวก าหนดความพรอมของนกเรยนเขาสโลกการท างานทมความซบซอนมากขนในปจจบน ไดแก 1. ความรเรมสรางสรรคและนวตกรรม 2. การคดอยางมวจารณญาณและการแกปญหา 3. การสอสารและการรวมมอ ทกษะดานสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย เนองดวยในปจจบนมการเผยแพรขอมลขาวสารผานทางสอและเทคโนโลยมากมาย ผเรยนจงตองมความสามารถในการแสดงทกษะการคดอยางมวจารณญาณและปฏบตงานไดหลากหลาย โดยอาศยความรในหลายดาน ดงน 1. ความรดานสารสนเทศ 2. ความรเกยวกบสอ 3. ความรดานเทคโนโลย ทกษะดานชวตและอาชพ ในการด ารงชวตและท างานในยคปจจบนใหประสบความส าเรจ นกเรยนจะตองพฒนาทกษะชวตทส าคญดงตอไปน 1. ความยดหยนและการปรบตว 2. การรเรมสรางสรรคและเปนตวของตวเอง 3. ทกษะสงคมและสงคมขามวฒนธรรม 4. การเปนผสรางหรอผผลต (Productivity) และความรบผดชอบเชอถอได (Accountability) 5. ภาวะผน าและความรบผดชอบ (Responsibility) ทกษะของคนในศตวรรษท 21 ททกคนจะตองเรยนรตลอดชวต คอ การเรยนร 3R x 7C ทกษะดงกลาวนเปนความสามารถทางดานภาษา คณตศาสตร การคด ทกษะทการอยรวมกน ตลอดจนทกษะทเปนเครองมอในการเรยนร รายละเอยดดงตอไปน 1. ทกษะ 3R ประกอบดวย Reading (อานออก), (W) Riting (เขยนได), และ (A)Rithemetics (คดเลขเปน) 2. ทกษะ 7C ประกอบไปดวย 2.1 Critical Thinking and Problem Solving (ทกษะดานการคดอยางมวจารณญาณ และทกษะในการแกปญหา) 2.2 Creativity and Innovation (ทกษะดานการสรางสรรค และนวตกรรม)

2.3 Cross-cultural Understanding (ทกษะดานความเขาใจความตางดานวฒนธรรม และความตางดานกระบวนทศน) 2.4 Collaboration, Teamwork and Leadership (ทกษะดานความรวมมอ การท างานเปนทม และภาวะผน า) 2.5 Communications, Information, and Media Literacy (ทกษะดานการสอสาร สารสนเทศ และรเทาทนสอ) 2.6 Computing and ICT Literacy (ทกษะดานคอมพวเตอร และเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร) 2.7 Career and Learning Skills (ทกษะอาชพ และทกษะการเรยนร) การเรยนรในศตวรรษท 21 เปนการก าหนดแนวทางยทธศาสตรในการจดการเรยนร โดยรวมกนสรางรปแบบและแนวปฏบตในการเสรมสรางประสทธภาพของการจดการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยเนนทองคความร ทกษะ ความเชยวชาญและสมรรถนะทเกดกบตวผเรยน เพอใชในการด ารงชวตในสงคมแหงความเปลยนแปลงในปจจบน โดยจะอางถงรปแบบ (Model) ทพฒนามาจากเครอขายองคกรความรวมมอเพอทกษะแหงการเรยนรในศตวรรษท 21 (Partnership For 21st Century Skills) ทมชอยอวา เครอขาย P21 (วรพจน วงศกจรงเรอง และอธป จตตฤกษ. 2554) ซงไดพฒนากรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 โดยผสมผสานองคความร ทกษะเฉพาะดาน ความช านาญการและความรเทาทนดานตางๆ เขาดวยกน เพอความส าเรจของผเรยนทงดานการท างานและการด าเนนชวต กรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21

กรอบแนวคดในการจดการเรยนรแหงศตวรรษท 21 ทแสดงผลลพธของนกเรยนและปจจยสงเสรมสนบสนนในการจดการเรยนรเพอรองรบศตวรรษท 21 ดงภาพท 2

ภาพท 2 กรอบแนวคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 (21st Century Learning Framework) ทมา (http://www.qlf.or.th/)

กรอบแนวคดเชงมโนทศนส าหรบทกษะแหงศตวรรษท 21 เปนทยอมรบในการสรางทกษะการเรยนร

ในศตวรรษท 21 (Model of 21st Century Outcomes and Support Systems) ซงเปนทยอมรบอยาง

กวางขวางเนองดวยเปนกรอบแนวคดทเนนผลลพธทเกดกบผเรยน (Student Outcomes) ทงในดานความร

สาระวชาหลก (Core Subjects) และทกษะแหงศตวรรษท 21 ทจะชวยผเรยนไดเตรยมความพรอมใน

หลากหลายดาน รวมทงระบบสนบสนนการเรยนร ไดแกมาตรฐานและการประเมน หลกสตรและการเรยนการ

สอน การพฒนาคร สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอการเรยนในศตวรรษท 21

การเรยนรในศตวรรษท 21 ตองกาวขาม “สาระวชา” ไปสการเรยนร “ทกษะแหงศตวรรษท 21” (21st Century Skills) ซงครจะเปนผสอนไมได แตตองใหนกเรยนเปนผเรยนรดวยตนเอง โดยครจะออกแบบการเรยนร ฝกฝนใหตนเองเปนโคช (Coach) และอานวยความสะดวก (Facilitator) ในการเรยนรแบบ PBL (Problem-Based Learning) ของนกเรยน ซงสงทเปนตวชวยของครในการจดการเรยนรคอ ชมชนการเรยนรครเพอศษย (Professional Learning Communities : PLC) เกดจากการรวมตวกนของครเพอแลกเปลยนประสบการณการทาหนาทของครแตละคนนนเอง จากแนวคดของการเรยนรในศตวรรษท 21 ดงกลาว การวจยการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยง (Coaching and Mentoring) ของโรงเรยนอนบาลนองหญง ก าหนดกรอบแนวคดทฤษฎดานการจดการเรยนรเพอนาสการพฒนาครใหมความรความสามารถในการจดการเรยนรเพอสงเสรมใหผเรยนเกด

ทกษะทคาดหวงตามกรอบแนวคดเชงมโนทศนสาหรบทกษะแหงศตวรรษท 21 แนวคดการจดการเรยนรตามโครงการน มลกษณะส าคญดงน 1. เปนการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ (Learner-centered Approach) ซงยดหลก การจดการเรยนรตามแนวทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง (Constructivism) ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน (Constructionism) และมงการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปน ของผเรยนในดานภาษา (Literacy) ดานค านวณ (Numeracy) และดานเหตผล (Reasoning ability) ซงสอดคลองกบนโยบายและเปาหมายของการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561) โดยมสาระส าคญดงน 1.1 ทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง การเรยนรเกดจากกระบวนการและวธการของผเรยนในการสรางความรความเข าใจจากประสบการณ เชอวาการเรยนรเปนเรองเฉพาะตว การตความหมายของสงทเรยนรเปนไปตามประสบการณเดม ความเชอ ความสนใจ ภมหลง ฯลฯ การสรางความรเปนกระบวนการทงทางดานสตปญญาและสงคม ทฤษฎนมรากฐานส าคญมาจากแนวคดของปอาเจ (Piaget) และวกอตสก (Vygotsky) นกจตวทยากลมการรคด (Cognitivism) ทสนใจศกษาเรองพฒนาการทางการรคด ซงเปนกระบวนการของสมองในการปรบ เปลยน ลด ตดทอน ขยาย จดเกบและใชขอมลทรบเขามาทางประสาทสมผส ความหมายของสงทรบรส าหรบแตละคนยอมแตกตางกนไปตามประสบการณจากแนวคดดงกลาวน าสการประยกตใชในการวจยดงตอไปน 1) จดประสงคการเรยนรมงเนนทกระบวนการสรางความร ผเรยนตองฝกฝน การสรางความรดวยตนเอง 2) เปาหมายการเรยนรเปลยนจากการถายทอดสาระการเรยนรทตายตวเปนการเรยนวธการเรยนร 3) ผเรยนตองเรยนรจากประสบการณจรง ไดจดกระท า ศกษาส ารวจ ลองผดลองถก จนเกดเปนความรความเขาใจ 4) ผเรยนไดปฏสมพนธทางสงคมเพอการรวมมอในการแลกเปลยนเรยนรสรางความรรวมกน 5) ใหผเรยนเปนผเลอกสงทตองการเรยน ตงกฎระเบยบ รบผดชอบและแกปญหาการเรยนของตนเอง 6) ครเปลยนบทบาทจากผถายทอดความรเปนผอ านวยความสะดวกชวยเหลอผเรยนในการเรยนร การเรยนรเปลยนจากการใหความรเปนการใหผเรยนสรางความร 7) การประเมนจดประสงคการเรยนรใชวธการทหลากหลาย ยดหยน 1.2 ทฤษฎการสรางความรดวยตนเองโดยการสรางสรรคชนงาน การเรยนรทเกดจากการสรางพลงความรในตนเองและดวยตนเองของผเรยน หากผเรยนมโอกาสไดสรางความคดและน าความคดของตนเองไปสรางสรรคชนงานโดยอาศยสอและเทคโนโลยทเหมาะสม จะท าใหเหนความคดนนออกเปนรปธรรมทชดเจน เมอผเรยนสรางสงหนงสงใดขนมา กหมายถงการสรางความรขนในตนเองนนเอง ความรทผเรยนสรางขนในตนเองนจะมความหมายตอผเรยน จะอยคงทนไมลมได

งาย สามารถถายทอดใหผอนเขาใจความคดของตนไดด และเปนฐานใหสามารถสรางสรรคความรใหมไดอยางไมมทสนสด ทฤษฎนพฒนาขนโดย เพเพอรท (Papert) แหงสถาบนเทคโนโลย แมสซาชเซตส ซงมพนฐานมาจากทฤษฎพฒนาการทางการรคดของปอาเจ เชนเดยวกบทฤษฎการสรางความรดวยตนเอง ทฤษฎนมจดเนนท การใชสอเทคโนโลย วสดอปกรณทเหมาะสมชวยใหผเรยนสรางสาระการเรยนร และชนงานตางๆ ดวยตนเอง ในบรรยากาศทมทางเลอกทหลากหลายตามความถนด ความสนใจ ใหผ เรยนทมวย ความถนด ความสามารถและประสบการณทแตกตางกนไดชวยเหลอซงกนและกนสรางสรรคความรและชนงาน และพฒนาทกษะทางสงคมภายใตบรรยากาศทอบอน เปนมตร และมความสข จากแนวคดการทเกยวของกบการจดการเรยนรทสอดคลองกบกรอบแนวคดของการเรยนรในศตวรรษท 21 ก าหนดเปนรปแบบการจดการเรยนรตามโครงการวจย ก าหนดกจกรรมการเรยนรทส าคญ 5 กจกรรม (Big Five Learning) ดงรายละเอยดตอไปน 1) Learning to Question เปนกจกรรมทใหผเรยนตงคาถาม เพอสรางความรสกอยากรอยากเรยน ท าใหผเรยนเหนคณคาความส าคญและประโยชนของสงทจะเรยน 2) Learning to Search เปนกจกรรมทใหผเรยนไดวางแผนการเรยนรของตนเองโดยรวมกนก าหนดขอบเขต แนวทาง วธการเรยนร ประเดนเนอหายอย แนวทางการบนทกและสรปผลการเรยนร จดท าเครองมอทใชในการเรยนร และลงมอศกษาคนควา ศกษารวบรวมขอมล ศกษาปญหา ศกษาทดลอง ตามแผนทวางไว เพอแสวงหาความรและคนพบความรดวยตนเอง 3) Learning to Construct เปนกจกรรมทใหผเรยนน าขอมลมารวมกนวเคราะหอภปราย เปรยบเทยบเชอมโยงความสมพนธ ประเมนคา สรปความคดรวบยอด คณคาความส าคญ แนวคดแนวทางการปฏบตในชวตประจาวน และสรปขนตอนกระบวนการเรยนร รวมถงความรของตนเอง 4) Learning to Communicate เปนกจกรรมทใหผเรยนไดน าความร ขอคนพบ ขอสรปทไดจากการเรยนรมาน าเสนอเปนชนงานรปแบบตางๆ ตามความสนใจ พรอมทงบอกเลาเรองราวเกยวกบ ขนตอนวธการเรยนร และแสดงความรสกตอชนงาน 5) Learning to Serve เปนกจกรรมทใหผเรยนนาชนงานมาแลกเปลยนเรยนรและประเมนซงกนและกน รวมทงวางแผนการตอยอดการเรยนรจากความสนใจ ทง 5 กจกรรมน ไมใชขนตอนการจดกจกรรม เพยงแตเปนหลกใหครตระหนกวาในการจด การเรยนรในแตละหวเรองนนผเรยนตองไดเรยนรผานกจกรรมตางๆ เหลาน โดยมจดเนนส าคญคอสงเสรมใหผเรยนเรยนรดวยความรสกอยากรอยากเรยน เปนเจาของการเรยนรทแทจรง มโอกาสไดวางแผนการเรยนร ก าหนดขอบเขตแนวทางการเรยนรของตนเอง ลงมอเรยนรตามแผนและควบคมก ากบการเรยนรของตนเอง น าขอมลทไดจากการศกษาเรยนรมาวเคราะหอภปราย วพากษวจารณ เชอมโยงความสมพนธสรปความรของตน แลวจดท าชนงานเพอรายงานผลการเรยนรและกระบวนการเรยนรในรปแบบตางๆ ตามความสนใจ ท าใหความรและประสบการณทไดรบเปนรปธรรมชดเจน รวมทงไดแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนประเมนปรบปรงผลการเรยนร วธการเรยนรของตนใหมประสทธภาพยงขน

แนวทางการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชแนวคดการจดการเรยนรแบบ Bigfive Learning

แนวทางการจดกจกรรมการเรยนรทง 5 กจกรรมมดงน 1. Learning to Question

1) น าขาว กรณตวอยาง ประสบการณจรง เพลง เกม รปภาพ แผนผง แผนภม ฯลฯ ทเกยวกบเรองทจะเรยนร เพอศกษา รายละเอยดของขอมลทเกยวของ 2) รวมกนอภปรายเกยวกบสงทศกษาวาเปนสภาพปญหา เปนเรองปกต หรอเปนเรองของความดความงาม หาสาเหตทมาของเรองราว สาเหตหลก สาเหตรอง ผลทเกดขน ผลดผล เสย ผลตรงผลกระทบ ผลตอสวนบคคล ตอสวนรวม เปรยบเทยบความเหมอน ความตาง เชอมโยงความสนพนธ ของขอมลดานตางๆ สรปลกษณะส าคญ 3) ชวยกนสรปวาจะเรยนรรวมกนเรองอะไรมความส าคญคณคา ประโยชน ตอตวผเรยน ครอบครว สงคมประเทศชาตอยางไร 2. Learning to Search

1) ชวยกนก าหนดจดประสงคการเรยนรใหชดเจนวาเรยนรเพออะไร ท าไมตองเรยนร รแลวไดอะไรและรวมกนเสนอขอบเขต วธการ แนวทางการเรยนร เพอใหบรรลตามจดประสงค โดยเสนอประเดนรายการเนอหายอยทจะเรยนร เสนอวธการหาความร แหลงขอมลการเรยนร วธการบนทกผลการเรยนร และสรปรายงานผลการเรยนรตามความถนดความสนใจ วธการวดและประเมนผลทเหมาะสมกบตนเอง 2) รวมกนอธบายและรบฟงแผนการ แนวทางการเรยนร และเหตผลของกนและกน 3) รวมกนอภปราย วเคราะห วพากษวจารณเปรยบเทยบขอด ขอเสย จดออน จดแขง ขอจ ากดและลกษณะรวมของแผนการ แนวทางการเรยนรของสมาชกทกคน เพอเลอกวธการทเหมาะสมทสด 4) ตดสนใจรวมกนเลอกแผนการ แนวทางการเรยนรทคดวาเหมาะสมทสด วเคราะหงานจดแบงหนาท ความรบผดชอบในในการเรยนรใหกบสมาชกทกคน แลวรวมกนสรางเครองมอบนทกขอมลการเรยนรและประเมนผล

5) ลงมอศกษาคนควา รวบรวมขอมล ทดลองรวมกนตามแผนทวางไว 3. Learning to Construct

1) บนทกขอคนพบ ขอมลกระบวนการเรยนร กระบวนการท างาน ขอจ ากด ปญหาอปสรรค 2) รวมกนประเมนและปรบปรงในระหวางกระบวนการเรยนร 3) น าขอคนพบ ขอมล ทไดจากการศกษาคนควา ศกษารวบรวมขอมล ศกษาทดลอง ฯลฯ ของตนมา

ตรวจสอบประเมน คาความนาเชอถอ ความถกผด ความสมบรณถกตอง และหาขอมลเพมเตมกรณทจ าเปน 4. Learning to Communicate

1) ผลดกนนาเสนอขอคนพบ ขอมลทไดจากการเรยนร แลวรวมกนอภปราย แสดงความคดเหน วเคราะห วจารณอยางกวางขวางเพอจ าแนกรายละเอยด เปรยบเทยบ จดล าดบ หาลกษณะรวม จดกลม วเคราะหขอดขอเสย หาเหตผล เชอมโยงความสมพนธ ก าหนดคณคาความส าคญ เรยบเรยง สรางขอสรป

2) รวมกนสรปความรทได ก าหนดเปนความคดรวบยอด ความร แนวคด ขอปฏบต ดวยส านวนภาษาของตนเอง รวมทงสรปขนตอนกระบวนการเรยนรทใชในการศกษาครงน

5. Learning to Serve

1) รวมกนจดท าชนงานโดยนาความรแนวคด ขอปฏบตของผเรยนทไดคนพบมาน าเสนอในรปแบบตาง ๆ ตามความสนใจ รวมทงบอกเลาเรองราวเกยวกบขนตอนกระบวนการเรยนร แสดงความรสกทมตองานและกระบวนการท างาน

2) น าชนงานมาแสดงเพอแลกเปลยนเรยนรและประเมนชนงานซงกนและกน วางแผนการศกษาตอเนองในเรองทตนสนใจนอกเวลาเรยนในรปแบบโครงงาน

หลกการจดการเรยนร

การน าแนวคดการจดการเรยนรนไปใชใหเกดผลอยางมประสทธภาพ ผสอนตองปรบเปลยนวธคด วธการทางานของตนใหมหลายอยาง ซงสามารถสรปหลกการปฏบตไดดงน

1. เคารพศกดศรความเปนมนษยของผเรยน ศรทธาและเชอมนวาผเรยนทกคนเรยนรและพฒนาตนเองได ทกคนใฝดและปรารถนาความสข ความส าเรจในชวต

2. ตระหนกวาผสอนไมใชผบอกความร แตเปนผสนบสนนการเรยนร อ านวยการใหเกดการเรยนร จดเตรยมกจกรรมชวยเหลอดแลใหความสะดวก และใหค าปรกษาแนะน าในการปฏบตกจกรรม การเรยนร

3. การพฒนาผเรยนมงพฒนาความสามารถพนฐานทจาเปนของผเรยน 3 ดานคอ ดานภาษาดานค านวณ และดานเหตผล รวมทงการปฏบตในชวตประจ าวน โดยจดกจกรรมการเรยนรในลกษณะหลอมรวมบรณาการ

4. การใหผเรยนมสวนรวมในการก าหนดเนอหาสาระยอยทจะเรยนรดวยตนเอง ทาใหการเรยนรสอดคลองกบความจาเปนในชวตประจ าวนของผเรยนและทองถน

5. การก าหนดเวลาเรยนแตละแผนทเหมาะสมใหผเรยนมเวลาเพยงพอทจะใชกระบวนการคดกระบวนการปฏบต และสามารถจดเวลาในการสอนไดตามตารางสอนปกต

6. การสรางความรสกอยากรอยากเหนใหกบผเรยนเปนกาวแรกของการจดการเรยนรทส าคญ ความสนใจใครรในสงทเรยน ท าใหการจดการเรยนรประสบการณความส าเรจตามจดประสงค

7. ผเรยนเปนเจาของกระบวนการเรยนรทแทจรง มสทธทจะตดสนใจ ก าหนดเปาหมาย การเรยนร วธการเรยนร ฯลฯ ตามความถนด ความสนใจ ผสอนตองชวยใหผเรยนเลอกไดเหมาะสมกบตนเองและใชขนตอนของกระบวนการเรยนรเปนแนวทางในการคดและปฏบต

8. ผเรยนทกคนมความสามารถ มจดเดนเฉพาะตว ผสอนตองคนใหพบ และชวยใหผเรยนน าจดเดนและความสามารถของผเรยนมาใชประโยชนในการเรยนร เพอใหทกคนมโอกาสประสบความส าเรจในการเรยนร

9. การเปดโอกาสใหผเรยนน าขอมลทไดจากการเรยนรมาน าเสนอเพอวเคราะห อภปราย วพากษ วจารณอยางกวางขวาง เพอจ าแนกเปรยบเทยบ จดล าดบ เชอมโยงความสมพนธ ฯลฯ ท าใหสามารถสรปและสรางองคความรไดดวยตนเอง

10. การใหผเรยนนาความร ขอคนพบนามาจดทาชนงานในรปแบบตางๆ ตามความถนด ความสนใจ ทาใหความรความคดของผเรยนเปนรปธรรมชดเจน ความสามารถในการถายทอดความรความคดใหผอนเขาใจชวยท าใหผเรยนภาคภมใจในความส าเรจของตนเองมากยงขน

11. การใชสอ อปกรณ เทคโนโลยทหลากหลายและเหมาะสมกบผเรยนแตละคน ชวยใหผเรยนสามารถสรางสาระความรและชนงานตางๆ ดวยตนเองไดด

12. การใชกระบวนการกลมในการเรยนร ใหผเรยนเรยนรในลกษณะรวมคดรวมท าชวยใหมความรความคดกวางขวางซบซอน หลากหลายยงขน รวมทงมการพฒนาในทกษะตางๆ เชน ทกษะดานมนษยสมพนธ ทกษะทางภาษา ทกษะดานการรจกเขาใจตนเอง เปนตน

13. การจดกลมผเรยนทมความถนด ความสามารถและประสบการณแตกตางกน ไดเรยนรและปฏบตงานรวมกน จะเออใหเกดการสรางสรรคชนงานและความร และชวยใหการเรยนรประสบความส าเรจตามเปาหมาย

14. การวดและการประเมนผล เพอใหทราบความส าเรจและพฒนาการทแทจรงของผเรยน ตองประเมนอยางตอเนองดวยเครองมอและวธการทหลากหลายตามหลกการของการประเมนผลตามสภาพจรง ประโยชนทไดรบจากการจดการเรยนร

แนวคดการจดการเรยนรน ผเรยนจะไดเปนเจาของการเรยนรทแทจรง ไดรบประสบการณการเรยนรทตนเองเปนผเผชญสถานการณผานกระบวนการคด การปฏบตจรง จนตกผลกเกดเปนความรใหมของตนเอง ดงนนแนวคดการจดการเรยนรนจงมประโยชนทงตอผเรยนและครผสอน ดงน

ประโยชนทเกดกบผเรยน

แนวคดการจดการเรยนรน ท าใหผเรยนเกดการเรยนรทแทจรง มการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปน 3 ดาน มความสขและภาคภมใจในตนเอง รวมทงมคณลกษณะและทกษะอนพงประสงคอนๆ อกมากมาย ดวยเหตผลดงตอไปน

1. แนวคดการจดการเรยนรน ผเรยนเปนผวเคราะหคณคาความส าคญของสงทจะเรยนร วางแผนก าหนดขอบเขตแนวทางการเรยนรของตนเอง ลงมอเรยนรดวยกจกรรมทหลากหลายตามความสามารถความถนดความสนใจ ท าใหผเรยนมโอกาสคนพบศกยภาพทแทจรงของตน รจกและเขาใจตนเองมากยงขน

2. แนวคดการจดการเรยนรน ผเรยนจะไดรบขอมลความรจากประสบการณจรง แลวใชกระบวนการคดเชอมโยงสรปสงทเรยนร และท าชนงานน าเสนอความรและกระบวนการเรยนรของตนไดเปนรปธรรม ท าให

ผเรยนเกดการเรยนรทแทจรง รเขาใจในสงทเรยนอยางถองแท สามารถพดได อธบายไดชดเจน เหนคณคาความส าคญ มคานยมทเหมาะสม มทกษะในการปฏบต ปฏบตไดถกตองคลองแคลว สามารถน าความรและประสบการณทไดรบไปใชเปนพนฐานการเรยนรเนอหาอนๆ และใชแกปญหาในชวตประจ าวนได

3. แนวคดการจดการเรยนรน ท าใหผเรยนมทกษะกระบวนการดานตางๆ ทงกระบวนการคดและกระบวนการปฏบตจรง คดเปน ท าได แกปญหาเปน สามารถน าสงทไดจากการเรยนรไปใชประโยชนในการเรยนและแกปญหาชวตประจ าวนได เชน สามารถคดวางแผน คดแกปญหา วเคราะหวจารณ และสรป ตดสนใจไดอยางมเหตผล มทกษะกระบวนการปฏบต ปฏบตงานอยางมแผน เปนระบบ มขนตอน มการประเมนพฒนาปรบปรงชนงาน มทกษะในการสอสารทงการฟง พด อาน เขยน มทกษะการแสวงหาความร ฯลฯ

4. แนวคดการจดการเรยนรน ท าใหผเรยนมโอกาสเปนเจาของกระบวนการเรยนรของตนเอง คดและปฏบตดวยตนเอง เพอแสวงหาคนพบและสรางสรรคความรของตน ท าใหผเรยนรสกวาตนเองมคณคาความส าคญไดรบการยอมรบ มความสขและเกดความภาคภมใจในตนเอง

5. แนวคดการจดการเรยนรน ท าใหผเรยนถกฝกใหรบผดชอบการเรยนรของตนเอง ดวยการคดและท างานรวมกบผอนอยางตอเนอง มผลตอการพฒนาลกษณะนสยทดงาม เกดพฤตกรรมทพงประสงค เชน มความรบผดชอบ ขยนอดทน มทกษะทางสงคม ท างานและอยรวมกบผอนไดอยางมความสขไดทงชนงานและความรสกทดตอกน

ประโยชนทเกดกบครผสอน

ส าหรบประโยชนทครผสอนจะไดรบจากการปฏบตตามแนวคดการจดการเรยนรน สรปไดดงน 1. มโอกาสไดพฒนาตนเองทงดานความร ความคด จตใจ ทกษะกระบวนการ เพราะครไมไดท าหนาท

เพยงแคถายทอดความร แตท าหนาทอ านวยการใหเกดการเรยนร ใหผเรยนสามารถสรางความรของตนเองได การฝกฝนพฒนาผเรยนยอมหมายถงการพฒนาตนเองของครผสอนดวย เพราะการสอนตองใชศาสตรและศลปทเกยวของมาก มสงใหมๆ ใหคดท าและแกปญหาตลอดเวลา ดวยจดประสงคการเรยนร เนอหาวชาทตางกน และความแตกตางระหวางบคคลของผเรยนในทกๆ ดาน ท าใหครตองศกษาเรยนรและพฒนาตนเองอยางตอเนอง เพอใหสามารถออกแบบและวางแผนการจดการเรยนร ก าหนดกจกรรมการเรยนรใหผเรยนคด ปฏบตจรงไดเหมาะสมกบธรรมชาตของเนอหาวชา วย ความสนใจ ความสามารถของผเรยน ลงมอจดกจกรรมการเรยนร สงเกตและประเมนผลทเกดขนกบผเรยนและปรบปรงพฒนาการจดการเรยนรของตนเองอยางตอเนองยอมมผลทาใหผสอนพฒนาทงความรความคด เจตคตและทกษะกระบวนการตามล าดบ

2. การท าหนาทจดการเรยนรไดสมบรณจนปรากฏผลอยางชดเจนวาผเรยนเกดการเรยนรทแทจรง มการพฒนาความสามารถตามเปาหมาย ครจะรสกวาตนเองประสบความส าเรจในวชาชพคร มความสขและภาคภมใจในตนเอง รกและศรทธาในอาชพคร รกเดก รกโรงเรยน มจตสานกรบผดชอบตอผเรยนและโรงเรยนมากขน

3. การจดการเรยนรน เปนแนวคดการจดการเรยนรทเคารพในศกดศรความเปนมนษยของผเรยน ยดหลกการทเชอมนวาทกคนเรยนรและพฒนาตนเองได ทกคนมความสามารถ ใฝดและปรารถนาความสขความส าเรจในชวต ผเรยนมหนาทตองเรยนรดวยตนเอง ผสอนมใชผบอกความรแตเปนผสนบสนนการเรยนร ผเรยนไดรบประสบการณการเรยนรทหลากหลาย มกจกรรมการคดและปฏบตกบเพอนๆ อยางมความสข ครท าหนาทเพยงคอยชวยเหลอดแล ใชค าถามกระตนใหผเรยนคดและปฏบตงาน ใหการเสรมแรงเพอสนบสนนและใหก าลงใจและประคบประคองการเรยนรของผเรยนสความส าเรจ บรรยากาศการเรยนรขางตนจะท าใหชองวางระหวางครกบผเรยนแคบลง มความสนทสนมเปนกนเองมากขน ดวยความรกและปรารถนาดทมตอกน กอใหเกดบรรยากาศการเรยนรทมลกษณะเปนกลยาณมตร ผเรยนเกดความเชอมนไววางใจ รกเคารพศรทธาครผสอนมากขนพรอมทจะเรยนร และรวมปฏบตกจกรรมการเรยนร ท าใหการจดการเรยนรงายยงขน

4. การจดการเรยนรน เปนแนวคดการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญตามแนวทางการปฏรปการเรยนร การทครไดศกษาเรยนร ฝกปฏบตพฒนาตนเองจนสามารถจดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ ผเรยนเกดการเรยนรมคณภาพตามเปาหมายยอมไดรบเกยรต ยกยองจากหนวยงานจากผบงคบบญชา เพอนรวมงานและผเกยวของ เพราะไดชอวาเปนผยกระดบวชาชพครใหเปนวชาชพชนสง ท าใหสงคมยกยองวชาชพคร

5. การจดการเรยนรตามแนวคดน นบวาครมสวนส าคญในการสรางสรรคจรรโลงสงคมไทยใหเจรญกาวหนาและไดชอวามคณปการตอประเทศชาตอยางใหญหลวง เพราะการพฒนาคนคอการพฒนาชาต

6. ครทท าหนาทจดการเรยนรตามแนวคดนไดอยางมประสทธภาพ จะมความกาวหนาในวชาชพ เพราะการปรบเปลยนการสอนจากแบบเดมทครใชตนเองเปนแหลงความร สอนแบบเนนการอานจ าเรองหรอการสอนแบบบอกความรตรงๆ มาเปนการจดการเรยนรใหผเรยนคดและปฏบตจรงจนสามารถสรางความรดวยตนเอง เปนการพฒนาการสอนทสอดคลองกบแนวด าเนนการจดกระบวนการเรยนรตามแนวทางของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรฐานระดบการศกษาขนพนฐานของส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต จดหมายและมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และแนวนโยบายปฏรปการเรยนรของหนวยงานทกระดบ การพฒนางานในหนาทการสอนไดสอดคลองกบแนวทางดงกลาว ยอมกอใหเกดผลดตอตวผสอนเองและตอโรงเรยนในการรายงานผลการปฏบตงานหรอรบการประเมนผลการปฏบตงานระดบตางๆ เชน การประเมนภายนอกของสานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา การประเมนมาตรฐานโรงเรยนของตนสงกด การประเมนผลการปฏบตงานเพอการเลอนวทยฐานะใหสงขน

เงอนไขความส าเรจของการจดการเรยนร

การจดการเรยนรตามแนวคดน มเงอนไขส าคญของความส าเรจอยทการปรบเปลยนบทบาทของครผสอน จากผใหความร เปนผชวยเหลอดแลอานวยความสะดวกใหคาปรกษาชแนะแกผเรยน ใชกจกรรมและ

ค าถามกระตนการคดการปฏบตของผเรยน เพอใหผเรยนสามารถแสวงหาและคนพบความรใหมดวยตนเอง มความสขและภาคภมใจในตนเอง โดยสภาพบรรยากาศทเออตอการเรยนร เสรมแรงใหผเรยนเรยนรอยางมความสขและประสบความส าเรจ พงมลกษณะดงตอไปน

1. ครมทกษะการจดกจกรรมทแยบยล สามารถสรางความรสกอยากรอยากเรยนความรสกเปนเจาของการเรยนร ความส านกรบผดชอบตอการเรยนจดกจกรรมการเรยนรชวยใหผเรยนสามารถแสวงหาคนพบและสรางสรรคความรของตนไดดวยตนเอง

2. ครมทกษะการใชค าถามกระตนใหผเรยนคดวางแผน คดแกปญหา คดวเคราะหจ าแนก เปรยบเทยบ เชอมโยงความสมพนธ ฯลฯ สรางขอสรป ก าหนดเปนหลกการ ขอคดแนวทางการปฏบต ฯลฯ จดท าชนงานเพอน าเสนอความรและวธการเรยนร

3. จดบรรยากาศการเรยนรทมทางเลอกหลากหลาย เปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกเนอหาสาระแหลง การเรยนร วธการเรยนร ฯลฯ ตามความสนใจ เพอจะไดมแรงจงใจในการคดการปฏบตเพอใหเกดการเรยนร

4. ครมทกษะการวดและประเมนผล สามารถเลอกใชเครองมอและวธการประเมนทหลากหลายเหมาะสมกบสงทตองการวด ทาใหทราบความส าเรจและพฒนาการทแทจรงของผเรยน

5. จดบรรยากาศของความรวมมออนจะเปนประโยชนตอการเรยนร โดยใหผเรยนไดใชความถนด ความสามารถ และประสบการณทแตกตางกนเปนเครองมอในการเรยนรรวมกน ชวยเหลอดแลกนและกน รวมมอกนสรางสรรคชนงานและความร เพอใหการเรยนรประสบความส าเรจและสงเสรมพฒนาทกษะทางสงคมใหกบผเรยน

จากลกษณะส าคญ แนวทาง หลกการ ประโยชน และเงอนไขความส าเรจของแนวคดการจดกา รเรยนรในโครงการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยง Coaching and Mentoring ขางตน จะเหนวาแนวคดนจะมสวนชวยใหการปฏรปกระบวนการเรยนรตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เปนรปธรรม สามารถนาไปสการปฏบตจรงและชวยยกระดบคณภาพการจดการเรยนรใหเปนการเรยนรทผเรยนเปนส าคญมากขน ทงนเปาหมายของการจดการเรยนรนอกจากมงศกษาผลสมฤทธทางการเรยนตามสาระการเรยนร 8 กลมสาระ ของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานแลว โครงการวจยการพฒนาครโดยใชกระบวนการสรางระบบพเลยง (Coaching and Mentoring) ของโรงเรยนอนบาลนองหญง มงศกษาผลการเรยนรของผเรยนทเปนทกษะพนฐานส าคญ 3 ดาน ไดแก ความสามารถทางภาษา ความสามารถดานตวเลข และความสามารถดานเหตผล ทงนเนองจาก สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ไดก าหนดจดเนนการพฒนาคณภาพผเรยนในดานความสามารถพนฐานทจ าเปน เพอใหสอดคลองกบนโยบายและเปาหมายของการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552 -2561) คอความสามารถดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล

ความสามารถดานภาษา หมายถง ความสามารถในการอาน เพอร เขาใจ วเคราะห สรปสาระส าคญ ประเมนสงทอานจากสอประเภทตางๆ รจกเลอกอานตามวตถประสงค น าไปใชในชวตประจ าวนและอยรวมกนในสงคม ใชการอานเพอการศกษาตลอดชวต และสอสารเปนภาษาเขยนไดถกตองตามหลกการใชภาษาและอยางสรางสรรค

ความสามารถดานค านวณ หมายถง ความสามารถในการใชทกษะการคดค านวณความคดรวบยอด และทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรในสถานการณตางๆ ทเกยวของกบชวตประจ าวน

ความสามารถดานเหตผล หมายถง ความสามารถในการเชอมโยงความรและประสบการณมาวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา ขอมล/สถานการณ/สารสนเทศ เพอการตดสนใจ โดยมเหตผลประกอบอยางสมเหตสมผล (บนพนฐานของขอมล หลกการ เหตผล ทางวทยาศาสตร สงคมศาสตร และการด าเนนชวต อยางมคณธรรมและจรยธรรม)

โดยกรอบแนวทางการพฒนามดงน 1. จดกจกรรมเรยนรทหลากหลายสงเสรมความสามารถหลายดาน ไมเนนเพยงดานใดดานหนง 2. จดกจกรรมการเรยนรทตอบสนองความแตกตางระหวางบคคล สงเสรมพฒนาการในแตละดานท

แตกตางตามความเหมาะสม 3. ใหผเรยนใชความแตกตางหลากหลายใหเปนประโยชนในการเรยนรรวมกนอยางมความสข 4. ประเมนความสามารถของผเรยนดวยสถานการณทตองใชความสามารถหลายดานในการแกปญหา จากเปาหมายการพฒนาอนไดแก ผลสมฤทธทางการเรยนในแตละกลมสาระ ทกษะพนฐาน ทง 3

ดาน อนไดแก ดานภาษา ตวเลข และเหตผล กอปรกบหลกคดทฤษฎทเกยวของกบการจดการเรยนร โครงการวจยเพอพฒนาครจงก าหนดแนวทางการออกแบบแผนการจดการเรยนรและจดสภาพบรรยากาศทเออตอประสทธภาพการเรยนร ดงน

1. ก าหนดจดประสงคการเรยนรเพมในแผนการจดการเรยนรเดมของคร โดยเพมการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปนของผเรยน 3 ดานดวย คอ ดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล

แนวคดการจดการเรยนรน มงใหผเรยนเกดการเรยนรทแทจรง และไมสรางความล าบากใหแกครในการจดท าแผนการจดการเรยนร จงเสนอใหใชแผนการจดการเรยนรทมอยมาปรบ โดยการคงจดประสงคการเรยนรเดมทครก าหนดไวเชนเดม (ซงสวนใหญจะเปนจดประสงคการเรยนรทเกยวกบเนอหา) เพยงแตใหเพมจดประสงคการเรยนรทเกยวกบการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปนของผเรยน และในแตละแผนกไมจ าเปนตองก าหนดใหครบทกดาน ทงนขนอยกบธรรมชาตของเนอหาสาระวาจะเออไปในดานใด

2. ก าหนดเนอหาสาระเปนหวเรองใหญ แลวใหผเรยนมสวนเปนผก าหนดรายการเนอหาสาระยอยตามความถนดความสนใจดวยตนเอง

แนวคดการจดการเรยนรน มงตอบสนองความสนใจ ความแตกตางระหวางบคคล การวางแผนก าหนดเนอหาสาระ ครผสอนจงเปนเพยงผก าหนดกรอบกวางๆ แลวใชค าถามกระตนความคดใหผเรยนอภปรายและคดวเคราะหอยางมเหตผล เพอก าหนดรายการเนอหาสาระยอยทจะเรยนรดวยตนเอง ตามความสนใจหรอเหตผลความจ าเปนในชวตประจ าวน

3. ก าหนดเวลาการเรยนร ใหเพยงพอทผเรยนจะมกระบวนการคด และการปฏบตจรง แนวคดการจดการเรยนรน มงพฒนาทกษะการแสวงหาความร เพอใหผเรยนสามารถสรางความรได

ดวยตนเอง ผเรยนจงตองคดและปฏบตดวยตนเอง ตงแตศกษา วเคราะห อภปรายเหตผลความส าคญจ าเปนของสงทจะเรยน วางแผนก าหนดขอบเขต แนวทางวธการเรยนร ลงมอเรยนร บนทกขอมลการเรยนร น าเสนอ

ขอมลการเรยนร วเคราะหอภปรายสรปความรรวมกนและจดทาชนงาน เพอน าเสนอผลการเรยนรใหเปนรปธรรมเพอความภาคภมใจในความส าเรจของการเรยนร และแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน ดงนน ผเรยนจ าเปนตองใชเวลาในการเรยนรคอนขางมาก ดงนนการก าหนดเวลาเรยนของแผนการจดการเรยนรแตละแผนจงตองยดหยนและใหเวลาผเรยนมโอกาสไดคดและปฏบตจรงดวยตนเอง เพอแสวงหาและคนพบความร ของตนเอง เกดการเรยนรตามเปาหมาย

4. ใหโอกาสผเรยนเลอกน ากระบวนการเรยนร และวธเรยนรทหลากหลายมาใชตามความเหมาะสม แนวคดการจดการเรยนรน มใชรปแบบการเรยนรส าเรจรปทมกจกรรมตายตว แตเปนแนวคดการ

เรยนรทสนองตอบความแตกตางระหวางบคคล เปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกกระบวนการ วธการเรยนรทสอดคลองกบความสามารถ ความถนด ความสนใจของตนเองมาใชอยางเหมาะสม โดยมครท าหนาทใชกจกรรมค าถามกระตนใหนกเรยนคดวเคราะห จ าแนกเปรยบเทยบ ประเมนจดล าดบ เพอตดสนใจเลอกกระบวนการเรยนรทเหมาะสมทสดส าหรบตนเอง และเมอตดสนใจเลอกไดแลวกจะด าเนนกจกรรมไปตามแนวทางของกระบวนการ วธการเรยนรทก าหนด เชน เมอผเรยนตดสนใจเลอกใชวธการทดลอง ผเรยนตองเปนผสงเกตรวบรวมขอมลเกยวกบปญหา ตงปญหา ตงสมมตฐาน ออกแบบการทดลอง ลงมอทดลองและบนทกสรปผลการทดลอง น าเสนอขอมลวเคราะหอภปราย สรปความรของตนเอง แตถาเลอกวธการเรยนรดวยการศกษาคนควา ผเรยนกตองเปนผวางแผนก าหนดจดประสงคของการศกษาคนควาขอบเขตแนวทางการศกษาคนควา แหลงขอมล วธการบนทกขอมลความร ลงมอศกษาคนควาตามแผน บนทกขอมล น าเสนอขอมลและวเคราะหอภปรายสรปความรของตนเอง

5. สงเสรมใหผเรยนใชความสามารถพนฐานทจ าเปนของผเรยน 3 ดานคอ ดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล เปนเครองมอในการเรยนรและน าเสนอผลการเรยนรของตน

แนวคดการจดการเรยนรน ผเรยนตองเรยนรดวยตนเองจากการคดและปฏบตจรง การแสวงหาขอมลความร บนทก น าเสนอ วเคราะห อภปราย สรป และจดท าชนงานเพอน าความรทไดคนพบมาท าใหเปนรปธรรม เพอความภาคภมใจในความส าเรจของการเรยนรและแลกเปลยนเรยนรซงกนและกน ดงนน ผเรยนจ าเปนตองใชความสามารถพนฐานดานตางๆ เปนเครองมอในการเรยนรและน าเสนอผลการเรยนร ครผสอนจงควรสงเสรมใหผเรยนใชความสามารถพนฐานแตละดานของตนเองเปนปจจยในการเรยนรส าคญทจะท าใหการเรยนรประสบความส าเรจ และใชเปนเครองมอในการเรยนรและแกปญหาชวตประจ าวน

6. ก าหนดบทบาทของครผสอนจากผถายทอดความรเปนผชวยเหลออานวยความสะดวกในการเรยนรของผเรยน

แนวคดการจดการเรยนรน ก าหนดบทบาทใหครผสอนไมใชเปนผถายทอดความร แตใหเปนผชวยเหลออานวยความสะดวกในการเรยนรของผเรยน ใหผเรยนเรยนรจากการคด การปฏบตจรง เพอแสวงหาและคนพบความรไดดวยตนเอง เกดการเรยนรทแทจรง มความสขและภาคภมใจในตนเอง ดวยมความเชอวาการเรยนรเปนเรองเฉพาะบคคล บคคลจะเกดการเรยนรได เนองจากการไดรบประสบการณผานกระบวนการคดวเคราะหเชอมโยงประสบการณเดมกบประสบการณใหม คดสงเคราะหสรปประมวลตกผลกสรางเปนองคความรใหมของบคคลนน และไมมใครท าใหใครเกดการเรยนรไดถาเขาไมปรารถนาทจะเรยนร ดงนนการ

เรยนรจะเกดขนไดผเรยนตองเปนเจาของการเรยนรของตน ความกระหายใครรและการลงมอหาค าตอบในสงทอยากรดวยตนเอง จะท าใหเกดการเรยนรในทสด

7. การก าหนดวธการประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) แนวคดการจดการเรยนรน มงพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปนของผเรยน 3 ดาน และการปฏบต

ในชวตประจ าวน ดงนน การประเมนเพอใหทราบความส าเรจในการพฒนาผเรยนจงตองใชการประเมนอยางตอเนองดวยเครองมอและวธการประเมนทหลากหลาย เหมาะกบตวชวด/จดประสงคการเรยนร วฒภาวะและวยของผเรยน ตวอยางเชน การทดสอบ (ขอเขยน/ปฏบต) การตรวจจากชนงาน การสอบถาม การสมภาษณผเรยน/ผเกยวของ การสงเกตการณปฏบตในชวตประจ าวน

นอกจากน รปแบบการประเมนตามสภาพจรงโดยใชแฟมสะสมงาน (Portfolio) กสะดวกส าหรบผสอน ทงนเพราะ 1 ใน 5 ของกจกรรมการเรยนรทส าคญและมกเปนกจกรรมสดทายของการจดการเรยนรคอ Learning to Serve หรอการใหผเรยนสรางสรรคชนงานในรปแบบตางๆ ตามความถนด ความสนใจอยางตอเนอง เพอรายงานผลการเรยนรและกระบวนการเรยนรของตนเอง ดงนน การน าชนงานของผเรยนมาใชประโยชนในการตดสนและประเมนผลการเรยน จงนบวาเปนแนวทาง การวดและประเมนทมประสทธภาพ เพราะท าใหทราบพฒนาการและความส าเรจทแทจรงของผเรยน ทาใหการท าชนงานของผเรยนมความหมายยงขน ซงสอดคลองกบแนวคดการจดการเรยนรนเปนอยางมาก

2.4 แนวคดเกยวกบการพฒนาความสามารถพนฐานจาเปนของผเรยน

การก าหนดจดเนนการพฒนาคณภาพผเรยนเพอใหสอดคลองกบการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552–2561) ซงมวสยทศนใหคนไทยไดเรยนรตลอดชวตอยางมคณภาพ โดยมตวบงชและคาเปาหมายทเกยวของกบผลสมฤทธของผเรยน คอ 1) ผลสมฤทธทางการเรยนในวชาหลก จากการทดสอบระดบชาตมคะแนนเฉลยมากกวารอยละ 50 และ2) ผลสมฤทธทางการศกษาดานคณตศาสตรและวทยาศาสตรเพมขนไมต ากวาคาเฉลยนานาชาต (ผลการทดสอบ PISA) ความสามารถพนฐานหลกทจ าเปนตอผเรยน ทตอบสนองตามเปาหมายของการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง คอ ความสามารถดานภาษา ( literacy) ดานค านวณ (Numeracy) และดานเหตผล (Reasoning Abilities) โดยปการศกษา 2555 ไดจดใหมการประเมนความสามารถพนฐานหลก 3 ดาน กบนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 จ านวน496,196 คน จาก 28,204 โรงเรยนเพอการใชผลการประเมนในการพฒนาความพรอมของผเรยน

ผลการประเมนพบวา ความสามารถดานภาษามคะแนนเตม 30 คะแนน คะแนนต าสดคอ 0 คะแนนสงสดเทากบ 28 มคาเฉลยเทากบ 12.88 คดเปนรอยละ 42.94 โดยมนกเรยนอยในระดบปรบปรง รอยละ 16.39 ระดบพอใช รอยละ 32.61 ระดบด รอยละ 35.02 และระดบดเยยม รอยละ 15.98 ความสามารถดานค านวณ มคะแนนเตม 30 คะแนน คะแนนต าสดคอ 0 คะแนนสงสดเทากบ 30 มคาเฉลยเทากบ 11.23 คดเปนรอยละ 37.45 โดยมนกเรยนอยในระดบปรบปรง รอยละ 13.41 ระดบพอใช รอยละ 46.54 ระดบด รอยละ 22.05 และระดบดเยยม รอยละ 17.99 ความสามารถดานเหตผล มคะแนนเตม 30 คะแนน คะแนนตาสด

คอ 0 คะแนนสงสดเทากบ 30 มคาเฉลยเทากบ 13.77 คดเปน รอยละ 45.92 โดยมนกเรยนอยในระดบปรบปรง รอยละ 21.54 ระดบพอใช รอยละ 27.24 ระดบด รอยละ 33.12 และระดบดเยยม รอยละ 18.10

ความสามารถดานภาษาทควรปรบปรง คอ การคาดคะเนจากเรองทอาน การสรปเรองราวจากเรองทอาน และการนาขอคดทไดจากเรองไปใชในชวตประจ าวน ความสามารถดานค านวณทตองปรบปรงคอ ดานการวด และการวเคราะหขอมลความนาจะเปน สาหรบความสามารถดานเหตผล มสงทควรปรบปรง คอ การน าขอมลหรอสารสนเทศมาวเคราะหและประยกตใชในการวางแผน จากผลการประเมนดงกลาวจะเหนไดวานกเรยนชนประถมศกษาปท 3 มความสามารถพนฐานทง 3 ดานอยในระดบปรบปรงและพอใชรวมกนประมาณ รอยละ 50 จงมความจ าเปนในการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปน ทงดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล เนองจากความสามารถทง 3 ดานเปนทกษะทส าคญตอการดารงชวตในสงคมอยางมคณภาพของแตละบคคล

ความหมายของความสามารถดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล

ความสามารถดานภาษา และดานค านวณ (literacy & numeracy) แตเดมคอ การอานออกเขยนได และคดเลขเปน แตในปจจบนความเขาใจเกยวกบการอานออกเขยนได หมายถง ความสามารถในการอาน ความเขาใจและสามารถวเคราะหวพากษ รปแบบทใชในการสอสาร ทงภาษาพด ภาษาเขยน และรวมถงสอสงพมพ และสอดจตอลทใชในชวตประจ าวนอกดวย สวนการคดเลขเปน กมไดหมายถงการบวกลบ คณ หาร แตเพยงอยางเดยวหากแตยงหมายถง การมความเขาใจในความคดรวยอดทางคณตศาสตร สามารถน าไปใชในการแกไขปญหาในสถานการณทเหมาะสม ในชวตประจ าวนได การอานขอมลสารสนเทศทน าเสนอในรปของคณตศาสตรไดอยางมความหมาย เชน การอานแผนภม ตาราง ความสามารถดานเหตผล คอความสามารถในการเชอมโยงหรอน าสงทเรยนรมาแลว ไปใชในการตดสนใจ ไดอยางมเหตผลและค านงถงคณธรรม

ความสามารถดานภาษา(Literacy)

ความสามารถดานภาษา หมายถงความสามารถในการอาน เพอร เขาใจ วเคราะห สรปสาระส าคญ ประเมนสงทอานจากสอประเภทตางๆ รจกเลอกอานตามวตถประสงค น าไปใชในชวตประจ าวนและการอยรวมกนในสงคม ใชการอานเพอการศกษาตลอดชวต และสอสารเปนภาษาเขยนไดถกตองตามหลกการใชภาษาและอยางสรางสรรค

ลกษณะส าคญของความสามารถดานภาษา 1. ความสามารถในการอานหมายถง พฤตกรรมการร ความเขาใจ การสรปสาระส าคญ การวเคราะห

และการประเมนได 2. ร หมายถง ความสามารถบอกความหมาย เรองราว ขอเทจจรง และเหตการณตางๆ 3. เขาใจ หมายถง ความสามารถในการแปลความ ตความ ขยายความ และสรปอางอง 4. สรปสาระส าคญ หมายถง ความสามารถในการสรปใจความส าคญของเนอเรองไดอยางสนๆ

กระชบและครอบคลม

5. วเคราะห หมายถง ความสามารถในการแยกแยะเรองราว ขอเทจจรง เหตผล ขอคดเหน คณคา และสวนประกอบอนๆ

6. ประเมน หมายถง ความสามารถในการตดสนความถกตอง ความชดเจน ความเหมาะสม คณคาตามเกณฑทก าหนด

7. สอประเภทตางๆ หมายถง สงทน าเสนอเรองราวและขอมลตางๆ ทพบเหนในชวตประจ าวน ทงทเปนสอสงพมพ และสออเลกทรอนกส ซงน าเสนอขาวและเหตการณประจ าวน นทาน เรองเลาสนๆ บทเพลง บทรอยกรอง และสาระความรจากบทเรยนในกลมสาระการเรยนรภาษาไทย และกลมสาระการเรยนรอนๆ

8. เลอกอานตามวตถประสงค หมายถง สามารถพจารณา กลนกรอง คดสรรสงทจะอาน ตามจดมงหมาย

9. น าไปใชในชวตประจ าวน หมายถง สามารถเลอกน าความร ความเขาใจ สาระส าคญ ความคดและขอมลทไดจากการวเคราะหและประเมน ไปใชเปนประโยชนใน การแกไขปญหา การตดสนใจ หรอตามจดมงหมายอนเปนประโยชนในการด าเนนชวต

10. การศกษาตลอดชวต หมายถง การใชความสามารถในการอานเพอพฒนาตนเองอยางตอเนอง 11. สอสาร หมายถง ความสามารถในการถายทอดความร ความเขาใจ และความคด จากการอาน

โดยการบอกเลาหรอเขยน อธบาย วเคราะห หรอประเมน 12. สรางสรรค หมายถง ความสามารถในการแสดงความรและความคดใหมจากการอาน เปนภาษา

เขยนทถกตองตามหลกการใชภาษา

ความสามารถดานการคดค านวณ(Numeracy)

ความสามารถดานค านวณ หมายถง ความสามารถในการใชทกษะการคดค านวณความคดรวบยอด และทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรในสถานการณตางๆ ทเกยวของกบชวตประจ าวน

ลกษณะส าคญของความสามารถดานค านวณ 1. ทกษะการคดค านวณ หมายถง ความสามารถในการบวก การลบ การคณ และการหาร ไดอยาง

ถกตอง คลองแคลว 2. ความคดรวบยอดทางคณตศาสตร หมายถง ความรความเขาใจเกยวกบ จ านวนนบ เศษสวน

ทศนยม และรอยละ ความยาว ระยะทาง น าหนก พนท ปรมาตร ความจ เวลา เงน ทศ แผนผง และขนาดของมม ชนดและสมบตของรปเรขาคณต แบบรปและความสมพนธ แผนภมและกราฟ การคาดคะเนการเกดขนของเหตการณตางๆ

3. ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร หมายถง ความสามารถในการน าความรทางคณตศาสตรและเทคโนโลยไปประยกตใชในสถานการณตางๆ ในชวตประจ าวน ไดแก ความสามารถในการแกปญหาดวยวธการทหลากหลาย การใหเหตผล การสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตร การน าเสนอ การเชอมโยงความรและการมความคดรเรมสรางสรรค

ความสามารถดานเหตผล(Reasoning Ability)

ความสามารถดานเหตผล หมายถง ความสามารถในการเชอมโยงความรและประสบการณไปวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา ขอมล/ สถานการณ/ สารสนเทศทใหมา เพอการตดสนใจ โดยมเหตผลประกอบอยางสมเหตสมผล (บนพนฐานของขอมล หลกการ เหตผล ทางวทนยาศาสตร สงคมศาสตร และการด าเนนชวต อยางมคณธรรมและจรยธรรม)

ลกษณะส าคญของความสามารถดานเหตผล 1. ความร หมายถง ความสามารถในการจดจาขอเทจจรง ทฤษฏ หลกการ ทศกษารวมทงคณธรรม

จรยธรรม 2. ประสบการณ หมายถง ความรเดมทเกดจากการเรยนร ปฏบต หรอไดพบเหน เรองตางๆ ในระดบ

บคคล สงคม และสงคมโลก 3. วเคราะห หมายถง ความสามารถในการเปรยบเทยบ บอกความตาง ความเหมอน สรปหลกการ

บอกความสมพนธ เชอมโยงอยางมเหตผล บนพนฐานของหลกการทางวทยาศาสตร สงคมศาสตร และการด าเนนชวต อยางมคณธรรมและจรยธรรม

4. สงเคราะห หมายถง ความสามารถในการสรางขอสรปใหม ออกแบบ คดสรางสรรค บนพนฐานของขอมลทผาน การวเคราะห ประเมนแลว อยางสมเหตสมผล

5. ประเมนคา หมายถง ความสามารถในการตดสนใจ เลอกทางเลอกอยางสมเหตสมผล มประโยชนและสรางสรรค

6. เหตผลทางวทยาศาสตร หมายถง การน าความร ประสบการณทเกดจากการเรยนรมาประกอบการตดสนใจในสถานการณทเกดขนในสงคม ใหสมเหตสมผลตามหลกเกณฑทางวทยาศาสตร

7. เหตผลทางสงคมศาสตร หมายถง การน าความร ประสบการณจากกฎเกณฑ ความเชอ วฒนธรรม คานยมทางสงคมศาสตรมาประกอบการตดสนใจในสถานการณทเกดขนในสงคมไดอยางสมเหตผล

8. เหตผลทางการด าเนนชวต หมายถง การน าความร หลกการ กฎเกณฑ มาใชในการด ารงชวตหรอประกอบการตดสนใจในสถานการณทเกดขนในสงคม อยางมคณธรรม จรยธรรม

บทบาทครในการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปน

ครทาหนาททส าคญในการพฒนาผเรยน การสอนทดยอมน าไปสการเรยนรทด ครทสามารถพฒนาความสามารถดานภาษา ดานคดค านวณและดานเหตผล ของนกเรยนไดอยางมประสทธภาพยอมสรางความเปลยนแปลงตงแตระดบหองเรยนถงระดบชาตไดการพฒนาครใหมประสทธภาพในการสอนดงกลาว มความจ าเปนทตองพฒนาในเรองตอไปน

1. ความเขาใจเกยวกบกระบวนการอาน พฒนาการดานการอาน กลยทธในการอานเพอการสรปความ พฒนาการดานการเขยน ลายมอ การสะกดค า

2. ความเขาใจเกยวกบความคดรวบยอดทางคณตศาสตรทใชในชวตประจ าวน ความเขาใจและสอสารโดยใชภาษาทางคณตศาสตร การส ารวจ การตงสมมตฐาน การใหเหตผล และใชวธทหลากหลายในการแกปญหา

3. ความสามารถในการท าใหผเรยนมความสข สนกสนานในการอาน การเขยน และสอสารผานการใชภาษาโดยมผฟงหรอผรบสารทหลากหลาย

4. ความสามารถทจะท าใหผเรยนมความเขาใจ และมความสขในการเรยนคณตศาสตร 5. กลยทธการสอนหลากหลายวธทใชในการพฒนาความสามารถดานภาษา ดานค านวณ และดาน

เหตผล โดยการบรณาการผานรายวชาตามกลมสาระการเรยนร และการสอนทค านงถงความแตกตางระหวางผเรยน (Differentiate Instruction) การสอนเนนทกษะ (Skill – Based) การท างานเดยว (Individualized learning) และกลมรวมมอกน (Cooperative group work)

6. การพฒนาวธการ หรอสอการสอนทท าใหนกเรยนเรยนรตามหลกสตร มากกวาการใชหนงสอเรยนเพยงอยางเดยว

7. การสนบสนนผเรยนทมอปสรรคในการเรยนร หรอมขอเสยเปรยบในการเรยน 8. การพฒนาวธการประเมนทสามารถใชในการวางแผนการจดการเรยนรทสามารถพฒนาผเรยนไปท

ละขน อยางตอเนอง 9. ความสามารถในการใหขอมลปอนกลบ หรอค าแนะนากบผเรยน เพอพฒนาการเรยนรของตนเอง

บทบาทผบรหารในการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปน

ผบรหารมบทบาทส าคญในการสรางบรรยากาศในโรงเรยนทสงเสรมการสอนและการเรยนรทมประสทธภาพ ผบรหารจ าเปนตองมความรความเขาใจเกยวกบการบรหารจดการโรงเรยนทเหมาะสมลกษณะการเรยนรของนกเรยนและท าใหนกเรยนมการเรยนรทดทสด เปนผน าในการเรยนร การวางแผนปฏบตการ การปฏบตตามแผน การสนบสนนชวยเหลอและการสอนงานและใหค าปรกษาดแลในการปฏบตตามแผน เพอท าใหเกดการเปลยนแปลงของผลสมฤทธของนกเรยน การพฒนาความสามารถดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล ผบรหารจ าเปนตองท าใหโอกาสเหลานเกดขน

1. โอกาสในการททานไดพฒนาความเขาใจเกยวกบแนวทางการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปน ดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล

2. โอกาสในการททานไดพฒนาความเขาใจถงกระบวนการประเมนทครใชในการวางแผนการจดการเรยนรส าหรบนกเรยน การวเคราะหความยากล าบากในการเรยนรของนกเรยน และการสงเสรมใหนกเรยนเกดการเรยนร

3. โอกาสในการททานไดพฒนาทกษะทจ าเปนใหกบครเพอใหครสามารถพฒนานกเรยน เพอน าไปสการพฒนาโรงเรยนทงระบบ

การพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปนกบการพฒนาการ อาน คดวเคราะห เขยน

ความสามารถดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล เปนความสามารถพนฐานทจ าเปนตองเปนผลลพธการเรยนรของนกเรยนทกคน นกเรยนควรไดรบโอกาสในการเรยนรตามกลมสาระการเรยนรไปพรอมกบการพฒนาความสามารถพนฐาน โดยมเจคตทดตอการอาน การเขยน และการค านวณ หลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ก าหนดใหผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน เปนเกณฑหนงในการตดสนเลอนชนและจบการศกษา ผเรยนตองมความสามารถในการอานหนงสอ ต าราเรยนและเอกสารและหรอสอตางๆ แลวน าเนอหาสาระทอานมาคดวเคราะห น าไปสการแสดงความคดเหน การสงเคราะห หรอการสรางสรรค การแกปญหา และถายทอดความคดดวยการเขยนทมส านวนภาษาถกตอง มเหตผลและน าเสนอตามล าดบขนตอน สามารถสรางความเขาใจใหกบผอานไดอยางชดเจนตามขอบเขตและตวชวดทก าหนดในแตละระดบชน โดยรปแบบในการพฒนาโดยการบรณาการไปกบการจดการเรยนรตามกลมสาระการเรยนร หรอการจดกจกรรมและโครงการตางๆ และตองมการตรวจสอบวาผเรยนความสามารถตามตวชวดทก าหนด

การบรณาการการอาน คดวเคราะห เขยน ในกลมสาระการเรยนร มลกษณะส าคญทสมพนธกบความสามารถดานภาษา ดานค านวณ และดานเหตผล เปนอยางด ทงการอาน การคดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา การอานจากหนงสอ สอ สงพมพ ตาง และการเขยนทผานการใหเหตผลและการน าเสนอทเปนล าดบขนตอน อกทงตวชวดเหลานยงปรากฏอยในหลกสตรเรยบรอยแลว สามารถจดการเรยนรทหลากหลายตามกลยทธทพฒนาขน เปนการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปนโดยไมตองน ามาเปนภาระทเพมขนส าหรบคร หรอการใชกจกรรมทแยกสวนออกจากการจดการเรยนรปกต โดยตวชวดความสามารถในการอาน คดวเคราะห และเขยนทก าหนด เปนตวชวดทสามารถใชในการประเมนความสามารถพนฐาน 3 ดาน ไดอยางด ดงตารางท 2

ตารางท 2 ขอบเขตการประเมนและตวชวดความสามารถในการอาน คดวเคราะห และเขยน

ระดบชน ขอบเขตการประเมน ตวชวด ประถมศกษาปท 1 – 3 การอานจากสอสงพมพและหรอสอ

ประเภทตางๆ ทใหความเพลดเพลน ความร ประสบการณ และมประเดนใหคดและเขยนบรรยาย ถายทอดประเดนท คดด วยภาษาท ถกตองเหมาะสม เชน อานสาระความรทน าเสนออยางสนใจ นยาย เรองสน นทาน นยายปรมปรา

1. สามารถอานและหาประสบการณจากสอทหลากหลาย 2 . ส า ม า ร ถ จ บ ป ร ะ เ ด น ส า ค ญ ขอเทจจรง ความคดเหนจากเรองทอาน 3. สามารถเปรยบเทยบแงมมตางๆ เชน ขอด ขอเสย ประโยชน โทษ ความเหมาะสม ไมเหมาะสม 4. สามารถแสดงความคดเหนตอเรองทอานโดยมเหตผลประกอบ 5. สามารถถ ายทอดความคดเหน ความรสก จากเรองทอานโดยการเขยน

ประถมศกษาปท 4 – 6 การอานจากสอสงพมพและหรอสอประเภทตางๆทใหขอมลสารสนเทศ ความร ประสบการณ ทเออใหผอานนาไปคดวเคราะห แสดงความคดเหน ตดสนใจ แกปญหา และถายทอดการเขยนเปนความเรยงเชงสรางสรรค ดวยถอยค าภาษาทถกตอง ชดเจน เชน การอานหนงสอพมพ วารสาร หนงสอเรยน บทความ สนทรพจน คาแนะน า ค าเตอน

1. สามารถอานเพอหาขอมลสารสนเทศเสรมประสบการณจากสอประเภทตางๆ 2 . ส า ม า ร ถ จ บ ป ร ะ เ ด น ส า ค ญ เปรยบเทยบ เชอมโยง ความเปนเหตเปนผลจากเรองทอาน 3. สามารถเช อมโยงความสมพนธเรองราวเหตการณของเรองทอาน 4. สามารถแสดงความคดเหนตอเรอง ทอานโดยมเหตผลสนบสนน 5. สามารถถายทอดความเขาใจ ความคดเหน คณคา จากเรองทอานโดยการเขยน

การพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปน 3 ดาน คอความสามารถดานภาษา ดานค านวณ ดานเหตผลของผเรยน ครสามารถเลอกรปแบบวธการทเหมาะสม สอดคลองกบธรรมชาตของผเรยนและบรบทของ

การสอนของคร โดยมวตถประสงคเ พอการพฒนาความสามารถพนฐานทจ าเปน และการประเมนความสามารถและความกาวหนาของผเรยนเปนส าคญ

2.5 แนวคดเกยวกบรปแบบและการพฒนารปแบบ

รปแบบ (Model) (Tosi and Carroll,1982: 163) เปนคาทใชสอเพอความหมายหลายอยาง โดยทวไปจะหมายถงสงหรอวธด าเนนการทเปนตนแบบอยางใดอยางหนงตามพจนานกรม Contemporary English ของ Longman ไดใหความหมายไว ซงสรปได 3 ลกษณะใหญ ๆ คอ

1. รปแบบ หมายถง แบบจาลองซงเปนสงยอสวนจากของจรง 2. รปแบบ หมายถง คนหรอสงของทสามารถนามาใชเปนแบบอยางการด าเนนงานได 3. รปแบบ หมายถง แบบหรอรนของผลตภณฑตาง ๆ เชนเครองคอมพวเตอร รน 486X Styner อางถงใน Good ไดใหความหมายของรปแบบวา หมายถง สงของสงหนงทคลายคลงกบ

สงของอกสงหนงและจ าแนกเปน 2 ลกษณะ คอ 1. รปแบบทางกายภาพ (Physical models) แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1.1 รปแบบของสงใดสงหนง (model for) หมายถง แบบจาลองทออกแบบมาจากของจรง 1.2 รปแบบเพอสงใดสงหนง (model for) หมายถง แบบจ าลองสรางและออกแบบไวเพอใช

เปนตนแบบของสงใดสงหนง 2. รปแบบเชงแนวความคด (Conceptual models) แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

2.1 โมเดลเชงแนวความคดของสงใดสงหนง (Conceptual model -of) คอรปแบบทสรางขนโดยจาลองมาจากทฤษฎ ทมอยแลว

2.2 โมเดลเชงแนวความคดเพอสรางสงใดสงหนง (Conceptual model -for) คอรปแบบทสรางขนเพออธบายตวสาระของทฤษฎ ความเขาในเกยวกบรปแบบ คาวา รปแบบ หรอ Model เปนคาทใชสอความหมายหลายอยาง สง

หรอวธด าเนนงานทเปนรปแบบอยางใดอยางหนง เชน รปแบบจ าลองสงกอสราง รปแบบในการพฒนาชนบท รปแบบในการหาเสยงของผสมครรบเลอกตงเปนผแทนราษฎร เปนตน พจนานกรมไดใหความหมายไว 5 ความหมาย แตทสรปไดวาสรปไดวา รปแบบมสองลกษณะ คอ รปแบบทเปนรปแบบจาลองของสงทเปนรปธรรม และรปแบบทเปนแบบจาลองของนามธรรม

2.6 ความพงพอใจ

1) ความหมายของความพงพอใจ

นกการศกษาหลายไดทานไดใหความหมายของความพงพอใจ ไวดงน

กาญจนา ภาสรพนธ (2531) ไดกลาวไววา ความพงพอใจ หมายถง ระดบความรสกนกคดตอ

สงใดสงหนงทไดรบตามทคาดหวงและเปนสภาพจตใจ ความรสกนกคด ทมตอพฤตกรรมใด พฤตกรรมหนง ม

อทธพลอยางมาก ทท าใหบคคลไมยอมรบตอสภาพทแตกตาง ไปจากความคดของตนเอง

พวงรตน ทวรตน (2538) ไดกลาวไววา ความพงพอใจ เปนความรสกชอบ หรอไมชอบของ

บคคลแลวตอบสนองตอสถานการณทเกดขน จากผลของการเรยนร ซงแตละบคคลจะมความ รสกแตกตางกน

อนจะสงผลตอพฤตกรรมทตางกนดวย เนองจากการเรยนร ประสบการณทเปนตวกระตนใหบคคลแสดง

พฤตกรรมตอสงตาง ๆ

เตอนใจ แสงไกร (2549) ไดใหความหมายของความพงพอใจไววา หมายถง ความรสกนกคด

หรอเจตคตของบคคล ทมตอการท างาน ตอสภาพแวดลอมหรอ ตอการปฏบตกจกรรม ในเชงบวก ความรสก

พอใจ ชอบใจ ในการรวมกจกรรมการเรยนรและตองการเขารวมกจกรรมนนๆ จนบรรลผลส าเรจ

วมลวรรณ ดาวดาษ (2552) สรปความหมายของความพงพอใจไวว า ความพงพอใจ คอ

ความรสกชอบ ประทบใจ ทเกดขนภายในตวบคคล ทมตอสงเราตาง ๆทไดสมผส และรบรจากประสาทสมผส

ซงมองคประกอบ 3 ดาน คอ องคประกอบดานความรหรอความเขาใจ องคประกอบดานความรสก และ

องคประกอบทางดานพฤตกรรม

จากแนวคดของนกการศกษา ทกลาวมาขางตน พอสรปไดวา ความพงพอใจ หมายถง

ความรสกชอบ ประทบใจของบคคลทมตอการท างาน สงแวดลอม หรอกจกรรมในเชงบวก เปนพฤตกรรมท

ตอบสนองตอสงเราทไดสมผสและรบรจากประสาทสมผสซงมองคประกอบ 3 ดาน คอ ดานความรความเขาใจ

ดานความรสกและดานพฤตกรรม

2) แนวคดทฤษฎทเกยวกบความพงพอใจ

การปฏบตกจกรรมใดๆ บคคลจะเกดความพงพอใจตอกจกรรมนนๆ มากนอยเพยงใด ขนอย

กบแรงจงใจในกจกรรมทมอย การสรางแรงจงใจ หรอแรงกระตนใหเกดกบนกเรยนจงเปนสงจ าเปน เพอให

การเรยนรของนกเรยนเปนไปตามจดประสงค

สกอตต (Scott.1970) ไดเสนอแนวคดในเรองการจงใจ ใหเกดความพงพอใจตอการท างาน

ทจะใหผลเชงปฏบต มลกษณะดงน

1. งานควรมสวนสมพนธกบความปรารถนาสวนตว งานนนมความหมายส าหรบผท า 2. งานนนตองมการวางแผน และวดความส าเรจได โดยใชระบบการท างานและการควบคม ทม

ประสทธภาพ 3. เพอใหไดผลในการสรางสงจงใจภายในเปาหมายของงาน จะตองมลกษณะดงน

3.1 คนทท างานมสวนในการตงเปาหมาย 3.2 ผทปฏบตไดรบทราบผลส าเรจในการท างานโดยตรง 3.3 งานนนสามารถท าใหส าเรจได

เมอน าแนวคดนมาประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน นกเรยนมสวนรวมในการเลอก

ตามความสนใจ และมโอกาสรวมกน ตงจดประสงคหรอความมงหมายในการท ากจกรรมไดเลอกวธ แสวงหา

ความรดวยวธทผเรยนถนดและสามารถคนหาค าตอบได

สมยศ นาวการ (2545) กลาวถงการด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนวา ความพงพอใจ เปนสง

ส าคญทจะกระตนใหผเรยนทไดรบมอบหมายหรอตองการปฏบตใหบรรลตามวตถประสงค ครผสอนซงใน

สภาพปจจบนเปนเพยงผอ านวยความสะดวกหรอใหค าปรกษา จงตองค านงถงความ พงพอใจในการเรยนร

การท าใหผเรยนเกดความพงพอใจในการเรยนรหรอการปฏบตงานมแนวคด พนฐานทแตกตางกน 2 ลกษณะ

คอ

1. ความพงพอใจในการปฏบตงาน

การตอบสนองความตองการผปฏบตงานจนเกดความพงพอใจ จะท าใหเกดแรงจงใจในการท างาน

ประสทธภาพการท างานทสงกวา ผไมไดรบการตอบสนอง ซงครผสอนทตองการใช กจกรรมการเรยนทเนน

ผเรยนเปนศนยกลางบรรลผลส าเรจ จงตองค านงถงการจดบรรยากาศและสถานการณรวมสอ อปกรณการ

เรยนการสอนทเอออ านวยตอการเรยนเพอตอบสนองความพงพอใจของผเรยน ใหมแรงจงใจในการท ากจกรรม

จนบรรลวตถประสงคของหลกสตร

2. ผลของการปฏบตงานไปสความพงพอใจ

ความสมพนธระหวางความพงพอใจและผลการปฏบตงานจะถกเชอมโยงดวยปจจยอนๆ

ผลการปฏบตงานด จะน าไปสผลตอบแทนทเหมาะสม ซงในทสดจะน าไปสการตอบสนองในรปรางวล หรอ

ผลตอบแทน ซงแบงยอยเปนผลตอบแทนภายใน (Intrinsic Rewards) และผลตอบแทน ภายนอก (Extrinsic

Rewards) โดยผานการรบรเกยวกบ ความยตธรรมของผลตอบแทน ซงเปนตวบงชปรมาณของผลตอบแทน ท

ผปฏบตงานไดรบ นนคอ ความพงพอใจของผปฏบตงาน จะถกก าหนด โดยความแตกตางระหวางผลตอบแทน

ทเกดขนจรง และการรบรเรองราวเกยวกบความยตธรรมของผลตอบแทนทรบรแลว ความพงพอใจยอมเกดขน

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2546) ไดกลาวถง เจตคตตอ

คณตศาสตร ทสมพนธกบความพงพอใจวา เปนความรสกของบคคลทจะตอบสนองตอวชาคณตศาสตร ในดาน

ความพอใจหรอไมพอใจ ความชอบหรอไมชอบ รวมทงการตระหนกในคณคาของวชาคณตศาสตร ทงนการ

เปลยนแปลงเจตคตตอคณตศาสตรขนอยกบปจจยดงตอไปน

1. ความสอดคลอง ภาวะทกลมกลนสอดคลองกน ไมมความกดดนดานใดดานหนงจะท าใหเจตคตในสงนนเปนไปอยางตอเนอง แตถาไมมความสอดคลองกนหรอมแรงกดกนผเรยนอาจปรบเปลยน หลกหนจากสงนนหรออาจหาเหตผลมาสนบสนนความรสกของตนเองได

2. การเสรมแรง การเสรมแรงและการยกยอง ชมเชยในรปแบบทท าใหผเรยนเกดความ สนใจ จะท าใหผเรยนยอมรบขอมล ขาวสาร ซงอาจท าใหผเรยนปรบเปลยนเจตคตตามสงลอใจ

3. การตดสนทางสงคม การอยในกลมคนทมเจตคตแบบใดแบบหนงจะท าใหผเรยนปรบเปลยนเจตคตตามกลมทตนสมพนธอยได

3) การวดความพงพอใจ

ความพงพอใจเปนคณลกษณะเฉพาะของแตละบคคล มความแตกตางกนตามประสบการณ

และปจจยอนๆ นกการศกษาไดเสนอวธการวด ไวอยางหลากหลายดงน

ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2536) ไดเสนอวธวดความพงพอใจไวดงน

1. การสงเกต (Observation) เปนการวดโดยคอยสงเกตพฤตกรรมทบคคลแสดงออกตอสงใดสงหนงแลวน าขอมลไปอนมานวา บคคลมเจตคตตอสงนน ๆ อยางไร

2. การรายงานตนเอง (Self-report) เปนการวดโดยการใหบคคลเลาความรสกทมตอสงนนออกมาจากการเลาน สามารถทจะก าหนดคาของคะแนนความพอใจได

3. วธการสมภาษณ (Interview) เปนการซกถามกลมบคคลทใชเปนตวอยางในการศกษา แตบางครงอาจไมไดความจรงตามทคาดหวงไว เพราะบคคลทใชเปนตวอยางอาจไมยอมเปดเผยความรสกทแทจรง

4. เทคนคจนตนาการ (Projective techniques) วธนอาศยสถานการณหลายอยางไปเรา ผสอบ เมอผสอบเหนภาพแปลก ๆ กจะเกดจตนาการออกมาแลวน ามาตความหมาย จากการตอบนน ๆ กพอจะวดเจตคตไดวาพอใจหรอไม

5. วธการวดทางสรระ คอ ใชเครองมอ เพอสงเกตการณเปลยนแปลงของรางกาย การวดทางสรระน สามารถกระท าไดโดย การวดความตานกระแสไฟฟาของผวหนง การขยายของลกนยนตา การวดฮอรโมนบางชนด

6. การใชแบบสอบถาม ซงเปนวธทนยมใชกนอยางแพรหลายวธหนง ภนดา ชยปญญา (2542) กลาววา การวดความพงพอใจ สามารถท าไดหลายวธ ดง

ตอไปน

1. การใชแบบสอบถาม โดยผออกแบบสอบถาม ตองการทราบความคด ซงสามารถท าไดในลกษณะก าหนดค าตอบใหเลอกตอบ หรอตอบค าถามอสระ ค าถามดงกลาวอาจสอบถามความพอใจในดานตาง ๆ

2. การสมภาษณ เปนวธการวดความพงพอใจทางตรง ตองอาศยเทคนคและวธการทด จงจะไดขอมลทเปนจรง

3. การสงเกต เปนวธวดความพงพอใจทสามารถทราบความพงพอใจ โดยการสงเกตจากพฤตกรรมของบคคลเปาหมาย ไมวาจะแสดงออกทางการพด กรยาทาทาง ซงวธนตองอาศยการสงเกตอยางจรงจงและระเบยบแบบแผน

จากแนวคดของนกการศกษาขางตนพอสรปไดวา การวดความพงพอใจ สามารถกระท าไดหลายวธ

ไดแก การสงเกต การรายงานตนเอง การสมภาษณ การใชแบบสอบถาม เทคนคจนตนาการ เปนตน ทงน

ขนอยกบจดมงหมายของการวด ความสะดวก และความเหมาะสมเปนส าคญ ซงจะท าใหผลการวดม

ประสทธภาพนาเชอถอ

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยเพอพฒนาการเรยนการสอนครงนเปนการวจยเชงทดลองเบองตน (Pre-experimental

design) แบบ One-group pretest-posttest desing เพอศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท

21 มตอความสามารถจ าเปนพนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5/1 โรงเรยนอนบาลนองหญง ผวจยม

วธการด าเนนการวจย ดงน

1. กลมเปาหมาย

2. รปแบบการวจย

3. เครองมอทใชในการวจย

4. การด าเนนการทดลอง

5. การวเคราะหขอมล

1. กลมเปาหมาย

กลมเปาหมายในการวจยเปนนกเรยนชนชนประถมศกษาปท 5/1 โรงเรยนอนบาลนองหญง ภาค

เรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 31 คน

2. รปแบบการวจย

การวจยครงน เปนการวจยเชงทดลองเบองตน (Pre-experimental design) ซงผวจยไดด าเนนการ

ทดลองโดยใชแผนแบบการวจย แบบกลมเดยวทดสอบกอนและหลงเรยน (One–group pretest–posttest

design) ดงน

T1 X T2

T1 แทน การทดสอบกอนเรยนของกลมเปาหมาย

T2 แทน การทดสอบหลงเรยนของกลมเปาหมาย

X แทน การจดการเรยนการสอนโดยเนนกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21

3. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยเครองมอทใชในการทดลอง และเครองมอทใชในการเกบ

รวบรวมขอมล รายละเอยดของเครองมอแตละชนดมดงน

3.1 การสรางและหาคณภาพแผนการจดการเรยนร

3.1.1. ศกษาและวเคราะหหลกสตรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ศกษาหลกสตร ค าอธบายรายวชา และขอบขายเนอหาวชาหลกสตรสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม (ฉบบปรบปรง 2556) ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โรงเรยน

อนบาลนองหญง ผวจยไดด าเนนการดงน

1) วเคราะหองคประกอบของรายวชา โดยจ าแนกออกเปน 3 สวน คอ กจกรรม เนอหา และ

ตวชวด

2) วเคราะหกจกรรมรายวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โดยน าเอากจกรรมทก าหนด

ในรายวชามาวเคราะหหารปแบบการสอน

3) วเคราะหสาระการเรยนรรายวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม โดยน าเอาเนอหา

หลกของรายวชามาวเคราะหเนอหายอย

4) วเคราะหตวชวด โดยน าเอาตวชวดแตละขอมาจ าแนกเปนดาน คอ ดานความร ทกษะ

กระบวนการ และดานคณลกษณะ

3.1.2. จดหนวยการเรยนรรายวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

ผวจยไดน าขอมลจากการวเคราะหหลกสตรมาจดหนวยการเรยนรวชาสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม

3.1.3. คดเลอกหนวยการเรยนรเพอการศกษา

ผวจยไดคดเลอกหนวยการเรยนรวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาค

ตางๆ

3.1.4. ศกษา คนควา นวตกรรมการจดการเรยนร

ผวจยไดศกษา คนควา เกยวกบนวตกรรมการเรยนรทเหมาะสมกบหนวยการเร ยนรนโดยผวจย

พจารณาแลวเหนวารปแบบการสอนทเหมาะสมกบหนวยนมากทสด โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

3.1.5. เขยนแผนการจดการเรยนร

เนอหาทใชในการศกษาคนควาครงนเปนเนอหาหลกรายวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

เรอง หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ไดแก ภมลกษณกายภาพของ ภาคเหนอ ภาคใต ภาคกลาง ภาค

ตะวนออก ภาคตะวนตก และภาคตะวนออกเฉยงเหนอ น ามาสรางแผนการจดการเรยนร โดยใชกระบวนการ

เรยนร 5 STEPs คอ

1) แผนการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ก าหนดขนตอนการจดการเรยนร

ดงน

Step1. การตงค าถาม (Learning to Question) ครฝกใหผเรยนรจกคด สงเกต ตงขอสงสย

ตงค าถามอยางมเหตผลและสรางสรรค

1) ครน าแผนทประเทศไทย แขวนบนกระดานใหนกเรยนรวมกนศกษาภมลกษณ

กายภาพ ภมภาคตางๆ วามความแตกตางกนอยางไร

2) จากนนครใหนกเรยนตงประเดนค าถามจากแผนทดงกลาว

Step 2. การสบคนความรจากแหลงเรยนรและสารสนเทศ (Learning to Search) ครฝกให

นกเรยนแสวงหาความร ขอมล และสารสนเทศ จากแหลงเรยนรอยางหลากหลาย เชน หองสมด อนเตอรเนต

หรอจากการปฏบตทดลอง เปนตน

3) ครแบงนกเรยนเปน 6 กลมๆละ 7-8 คน ศกษาเรอง ภมลกษณกายภาพ :

ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคตะวนตก และภาคใต

4) นกเรยนรวมกนก าหนดขอบเขตทจะไปศกษา / สบคน ตามแหลงเรยนรตางๆ

เชน หองสมด อนเตอรเนต เอกสารต ารา

Step 3. การสรปองคความร (Learning to Construct) ครฝกใหนกเรยนน าความรและ

สารสนเทศหรอขอมลทไดจากการอภปราย การสบคน การทดลอง มาคดวเคราะห สงเคราะห และสรปเปน

องคความร

5) ใหนกเรยนแตละกลมวเคราะหขอมลทไดไปสบคนมา แลวสรปความรทไดลงใน

กระดาษบรฟทครแจกให

Step 4. การสอสารและการน าเสนออยางมประสทธภาพ(Learning to Communicate)

ครฝกใหนกเรยนน าความรทไดมาน าเสนอและสอสารอยางมประสทธภาพใหเกดความเขาใจ

6) ครใหนกเรยนทเปนตวแทนในแตละกลมน าเสนอผลงานความรทตนไดศกษามา

ใหเพอนฟง ผลดกนซกถามขอสงสยจนมความเขาใจตรงกนหนาชนเรยน

7) ครและนกเรยนรวมกนสรปในแตละเรอง โดยครเสนอแนะเพมเตมในสวนท

บกพรอง

Step 5. ตอบแทนสงคม/การบรการสงคมและจตสาธารณะ (Learning to Serve) เปนการ

น าความรสการปฏบต ซงผเรยนจะตองมความรในบรบทรอบตวและบรบทโลกตามวฒภาวะทเหมาะสม โดย

จะน าองคความรไปใชใหเกดประโยชนอยางสรางสรรค

8) นกเรยนแตละกลมน าผลงานจดบอรด เพอการเรยนร ในชนเรยน

9) ครใหนกเรยนแตละคนไดศกษาขอมลในแตละกลม แลวสรปความรลงในสมดของ

ตนเอง

2) ด าเนนการเขยนแผนการจดการเรยนร

3) ประเมนแผนการจดการเรยนร โดยใชแบบประเมนแผนการจดการเรยนร แบบ Rating

scale โดยมเกณฑการใหคะแนนดงน

4.50 - 5.00 ระดบ มากทสด

3.50 - 4.49 ระดบ มาก

2.50 - 3.49 ระดบ ปานกลาง

1.50 - 2.49 ระดบ นอย

1 - 1.49 ระดบ นอยทสด

น าขอมลทไดมาปรบปรงแผนใหสมบรณ

4) ใหผเชยวชาญตรวจพจารณาแผนการจดการเรยนร

หลงจากผวจยไดจดท าท าแผนการเรยนรเรยบรอยแลว ไดน าแผนดงกลาวไปใหผเชยวชาญ

ตรวจพจารณาความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรระหวางจดประสงคการเรยนรกบกจกรรมการเรยนร

โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ซงมรายนามผเชยวชาญดงน

ตารางท 3 ผเชยวชาญตรวจพจารณาแผนการจดการเรยนร

ท ชอ - สกล ต าแหนง / สถานทท างาน ความเชยวชาญ

1 นายสมพงษ หาค า ทปรกษาโรงเรยนอนบาลนองหญง

ศษ.ม

ศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาการประถมศกษา

2 นางศศธร หาค า ทปรกษาโรงเรยนอนบาลนองหญง

กศ.ม.

การประถมศกษา / ครตนแบบ

ป 2542 สาขาคณตศาสตร

3 นางสาวพชรา ทมนนท

รองผอ านวยการฝาย

โรงเรยนอนบาลนองหญง

ปรญญาโท

สาขาบรหารหลกสตร

4 นางสรวธ วงศโภชย

ครผสอนภาษาไทย

โรงเรยนอนบาลนองหญง

ศษ.ม

ศกษาศาสตรมหาบณทต

หลกสตรและการสอน

5 นางอบลวรรณ พลสวสด ครผสอนคณตศาสตร

โรงเรยนอนบาลนองหญง

คบ.

คณตศาสตร

6 นายนกร สาระภาพ ครผสอนคณตศาสตร

โรงเรยนอนบาลนองหญง

วท.บ.

สถตประยกต

5) ปรบปรงและแกไขแผนการจดการเรยนรใหเปนแผนการจดการเรยนรทสมบรณ

6) น าแผนการจดการเรยนรไปทดลองใชจรงกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5/1 โรงเรยน

อนบาลนองหญง ทเปนกลมตวอยาง ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557

3.2 การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของ

ภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 มขนตอนการสรางและการหาคณภาพตามล าดบ ดงน

1. ศกษาหลกการและเทคนคการสรางแบบทดสอบแบบเลอกตอบ

2. วเคราะห สาระการเรยนร และตวชวด เพอวางแผนการออกขอสอบใหสอดคลองกบ

เนอหาและพฤตกรรมทตองการวด

3. เลอกประเภทของแบบทดสอบทจะวด คอ เปนแบบทดสอบชนดปรนยเลอกตอบจ านวน

30 ขอ

4. เขยนขอสอบตามทวางแผนไว

5. น าแบบทดสอบทผวจยสรางขนจ านวน 30 ขอน าไปใชใหผเชยวชาญ 6 ทาน ซงเปน

ผเชยวชาญชดเดยวกบทประเมนแผนการจดการเรยนร ตรวจสอบเพอหาความเทยงตรงเชงเนอหา และ

ปรบปรงตามขอเสนอแนะของ ผเชยวชาญ

6. จดฉบบ จดพมพเปนขอสอบชนดปรนย แบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 30 ขอ

3.3 การสรางและหาคณภาพแบบประเมนความพงพอใจ

แบบวดความพงพอใจของนกเรยน ตอกจกรรมการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการ

เรยนร 5 STEPs ผวจยด าเนนการสรางตามล าดบขนตอน ดงน

1) ศกษาเอกสาร การสรางแบบวดความพงพอใจเปนกรอบแนวคด ในการศกษาคนควาเปน

แนวทางในการสรางเครองมอ ซงค านงถงขอความในแงของความรสก ความเชอ หรอความตงใจทจะกระท า

สงใดสงหนงลงไปไมใชเปนขอความ และเปนขอความทสนเขาใจงาย และชดเจน

2) น าความรและขอมลจากเอกสารตามขอ 1) มาปรบปรงสรางเปนแบบวดความพงพอใจ ตามแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scales) ตามวธของ ลเคอรท (Likert) โดยเขยนขอค าถามใหครอบคลมเนอหาทจะศกษาความพงพอใจตอกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs จ านวน 10 ขอ เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบความคดเหน โดยมเกณฑการใหคะแนน ดงน

4.50 - 5.00 ระดบ มากทสด

3.50 - 4.49 ระดบ มาก

2.50 - 3.49 ระดบ ปานกลาง

1.50 - 2.49 ระดบ นอย

1 - 1.49 ระดบ นอยทสด

3) น าแบบวดความพงพอใจทปรบปรงไปเสนอผเชยวชาญ ตรวจพจารณาความถกตอง ความเทยงตรงและคลอบคลมเนอหา 4) ปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญแลวน าเสนอใหชดเดมตรวจพจารณาความถกตอง ความเทยงตรงและคลอบคลมเนอหา อกครงหนงและจดพมพเปนฉบบสมบรณ ใชในการวดความพงพอใจของนกเรยน

4. วธด าเนนการทดลองและการเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดด าเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ตามขนตอนดงน

1. ทดสอบกอนการเรยน (Pre test) กบนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมดวยแบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของ

ภมภาคตางๆ ทผวจยสรางขน และผานการตรวจสอบคณภาพแลว

2. ด าเนนการทดลอง โดยผวจยท าการสอนดวยตนเอง เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ไดแก ไดแก

ภมลกษณกายภาพของ ภาคเหนอ ภาคใต ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคตะวนตก และภาคตะวนออกเฉยง

เหนอ จ านวน 5 ชวโมง ใชวธการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

3. เมอทดลองครบ 5 ชวโมงแลว ท าการทดสอบหลงการทดลอง (Post test) กบนกเรยนดวย

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาค

ตางๆ ฉบบเดยวกนกบทใชในการสอบกอนการทดลอง

4. น าแบบประเมนความพงพอใจไปทดลอบกบนกเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง

ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 ใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

5. ตรวจแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภม

ลกษณของภมภาคตางๆ แลวน าผลทไดมาวเคราะหโดยใชวธการทางสถต

6. ตรวจแบบประเมนความพงพอใจทมตอการจดกจกรรมการเรยนรรายวชาสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ แลวน าผลทไดมาวเคราะหโดยใชวธการทางสถต

5. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล

5.1 การวเคราะหขอมลสถตทใชในการหาคณภาพเครองมอทใชในการศกษา

5.1.1 การหาความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) ของรายวชาสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5/1 และแผนการจดการ

เรยนร โดยใหผเชยวชาญพจารณา ใชสตรดงน

N

RIOC

IOC หมายถง ดชนความสอดคลองระหวางนวตกรรมกบจดประสงค

ทวด / ความสอดคลอง เหมาะสมของแผนการจดการเรยนร

R หมายถง คะแนนรวมความคดเหนของผเชยวชาญ

N หมายถง จ านวนผเชยวชาญทงหมด

5.2 สถตทใชในการวเคราะหขอมล

5.2.1 หาคาเฉลย (X ) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนผลการประเมนทกษะ

หรอคะแนนการประเมนความพงพอใจ ใชสตร

XX

N

เมอ X แทน คะแนนเฉลย

X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จ านวนนกเรยน

5.2.2 หาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน คะแนนผลการ

ประเมนทกษะ หรอคะแนนการประเมนความพงพอใจ ใชสตร

S DN X X

N N. .

( )

( )

2 2

1

เมอ S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน

2X แทน ผลรวมของคะแนนแตละตวยกก าลงสอง

2

)X( แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดยกก าลงสอง

N แทน จ านวนนกเรยน

5.2.3 สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน

สถตทใชในการทดสอบความแตกตางของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน โดยวดกอน

เรยน และหลงเรยนโดยค านวณจากสตร t-test dependent (ลวน สายยศ ; และองคณา สายยศ. 2538)

t =

1n

2D)(2Dn

D

; df = n - 1

เมอ t หมายถง คาททใชในการพจารณา

D หมายถง ความแตกตางของคะแนนแตละค

N หมายถง จ านวนค

D2 หมายถง ผลรวมของ D แตละตวยกก าลงสอง

(D)2 หมายถง ผลรวมของ D ทงหมดยกก าลงสอง

5.2.4 รอยละ (Percentage) เปนคาสถตทนยมใชกนมาก โดยเปนการเปรยบเทยบความถ

หรอจ านวนทตองการกบความถหรอจ านวนทงหมดทเทยบเปน 100 จะหาคารอยละจากสตรตอไป

เมอ P แทน คารอยละ

f แทน ความถทตองการแปลงใหเปนคารอยละ

N แทน จ านวนความถทงหมด

คารอยละจะแสดงความหมายของคาและสามารถน าคาทไดไปเปรยบเทยบได

100N

fp

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ผลการการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของ

ภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ภาคเรยนท 2 โรงเรยน

อนบาลนองหญง อ าเภอตระการพชผล จงหวดอบลราชธาน มล าดบขนในการน าเสนอขอมลดงน

1.ผลของการหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

2.ผลการเปรยบเทยบความกาวหนาผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยนโดยใช t-

test dependent

3. ความพงพอใจของนกเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

X แทน คะแนนเฉลย (Mean)

S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐาน(Standard Deviation)

∑ D แทน คะแนนรวมของผลตางของคะแนนการทดสอบกอนเรยนและ หลงเรยน

∑ D2 แทน คะแนนรวมของผลตางของคะแนนการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนยกก าลงสอง

t แทน คาสถตทใชพจารณาในการแจกแจงแบบท ( t – distribution)

p แทน คาความนาจะเปนของคาสถตทใชทดสอบ

* แทน คานยส าคญทางสถตทระดบ .01

มล าดบขนในการน าเสนอขอมล ผลการเปรยบเทยบความกาวหนาผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยนโดยใช t-test dependent

1. ผลการหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร โดยผเชยวชาญ

จากการน าแผนการจดการเรยนรทไดจดท าขนโดยผเชยวชาญ จ านวน 6 คน ตรวจพจารณา

ความสามารถในการออกแบบการจดการเรยนรผลปรากฏดงตารางท 4

ตารางท 4 ผลการหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร โดยผเชยวชาญ

ท รายการประเมน ระดบคณภาพความคดเหน

ผเชยวชาญคนท R )(X 1 2 3 4 5 6

1 ออกแบบและเขยนแผนการจดกจกรรมการเรยนร กอน ลวงหนาทกครงกอนสอน

5

4

5

4

5

4

4.5

2 แผนการจดกจกรรมการเรยนร สอดคลองตามมาตรฐานการเรยนรและจดประสงคการเรยนร

4

5

5

5

5

4

4.66

3 แผนการจดกจกรรมการเรยนร เปด

โอกาสใหผเรยนไดพฒนาดานภาษา (Literacy) ตวเลข (numeracy) และเหตผล (Reasoning Ability)

4

4

5

4

5

5

4.5

4 แผนการจดกจกรรมการเรยนรเนนผเรยนไดศกษาคนควาอยางหลากหลายวธ สามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง

5

4

5

4

4

5

4.5

5 แผนการจดกจกรรมการเรยนร มการออกแบบสอ นวตกรรม ทเนนกระบวนการคด วเคราะห และการคดสรางสรรค

4

5

4

4

5

5

4.5

6 แผนการจดกจกรรมการเรยนร ระบวธประเมนผลทหลากหลาย ตามสภาพจรง

5

5

4

5

5

4

4.66

7 หลงจดกจกรรมการเรยนรครไดน าบนทกหลงการจดกจกรรมการเรยนไปแกปญหาในโอกาสตอไปทกครง

5

5

4

5

4

5

4.66

รวมคะแนนเฉลย 4.57

4.57

4.57

4.42

4.71

4.57

4.56

จากตารางท 4 พบวา การหาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5

STEPs ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 คาเฉลย ( ) เทากบ 4.56

2. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยน

การวเคราะหเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนกบหลงเรยน วชาสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใช

กระบวนการเรยนร 5 STEPs ดงแสดงในตารางท 5

ตารางท 5 แสดงผลการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนกบหลงเรยนวชาสงคม

ศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใช

กระบวนการเรยนร 5 STEPs

ผลการ

ทดลอง N

X

(30) ∑ D ∑ D2 t p-value

กอนเรยน 31 19.61 233 1841 24.20 .01

หลงเรยน 31 27.13

จากตารางท 5 พบวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน เทากบ 19.61 คะแนนเฉลย

ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน เทากบ 27.13 แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

3. ความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

รายละเอยดผลความพงพอของนกเรยนทมตอการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง

ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ดงตาราง

ท 6

ตารางท 6 แสดงความพงพอใจของนกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณ

ของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จ านวน 31 คน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

ขอสอบถาม

ระดบความพงพอใจ

X

คาเฉลย

x

5 4 3 2 1 จ านวน ( คน )

จ านวน ( คน )

จ านวน ( คน )

จ านวน ( คน )

จ านวน ( คน )

1. นกเรยนชอบทครใหตงค าถามและตอบค าถามเอง

21

3

4

2

1

134

4.32

2. นกเรยนสนใจศกษาคนควาการเรยนรจากแหลงตางๆ

25

3

3

-

-

149

4.80

3. นกเรยนใฝเรยนใฝรทจะคนควาขอมลเสมอ

25

5

1

-

-

148

4.77

4. นกเรยนไดรบค าชนชมจากคณครในการพดรายงานหนาชนเรยน

21

3

4

2

1

134

4.32

5. เมอนกเรยนเรยนรในกลมนกเรยนยอมรบฟงความคดเหนของเพอนเสมอ

22

3

2

2

2

134

4.32

6. นกเรยนไดแสดงความคดเหนอยางหลากหลายและสรางสรรค

21

3

5

2

-

136

4.38

7. เมอรวมกจกรรมกลมนกเรยนเคยชวยเพอนท างานในกลม

19

5

4

2

1

132

4.25

8. นกเรยนไดรบค าชมจากคณครวาท างานไดถกตอง

18

6

5

2

-

133

4.29

9. นกเรยนมความภาคภมใจผลงานของตนเอง

25

3

3

-

-

149

4.80

10.นกเรยนพอใจและภมใจทจะแบงปนความรและผลงานใหเพอนไดศกษา

22

3

2

2

2

134

4.32

ระดบความพงพอใจ รวมเฉลย 4.457

จากตารางท 5 พบวาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ม

ระดบความพงพอใจเฉลยเทากบ 4.457 ซงมความพงพอใจอยในระดบมาก

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนมวตถประสงคหลกเพอศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21 วชาสงคม

ศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โดยใช

กระบวนการเรยนร 5 STEPs ทมตอความสามารถจ าเปนพนฐานตามโครงการพฒนาครโดยใชกระบวนการ

สรางระบบพเลยง Coaching and Mentoring โดยมวตถประสงคเฉพาะดงน

1) เพอศกษาประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง

ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5

2) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณ

ของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 กอนเรยนและหลงเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง

ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

3) เพอศกษาความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

ขอบเขตของการวจย

1. กลมเปาหมาย

กลมตวอยางในการวจยครงนคอนกเรยนชนประถมศกษาปท 5/1 โรงเรยนอนบาลนองหญง จ านวน 31 คน ไดโดยการก าหนดแบบเจาะจง

2. ตวจดกระท า (treatment) ตวจดกระท าในการวจยครงน คอ การจดการเรยนการสอน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

3. ตวแปรทศกษา ตวแปรทศกษาในการวจยครงนมดงน

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของ

ภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5

2. ความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

สรปผลการวจย

1. แผนการจดการเรยนรวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ

ชนประถมศกษาปท 5 มมคณภาพอยในระดบดมาก โดยมคาเฉลย เทากบ 4.56

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทไดรบการจดการเรยนร โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

วชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 มคะแนน

เฉลยผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

3. ความพงพอใจของนกเรยนทเรยน โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs มคาความพงพอใจ เทากบ

4.457 อยในระดบมาก

อภปรายผลการวจย

การศกษาครงนเปนการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง

ภมลกษณของภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนอนบาลนองหญง ไดรบการจดการเรยนร โดยใช

กระบวนการเรยนร 5 STEPs ซงเปนการจดกจกรรมการจดการเรยนร โดยยดผเรยนเปนศนยกลาง ผเรยนสรป

ความคดรวบยอด โดยกระบวนการแลกเปลยนประสบการณ แสดงความคด ระหวางเพอนนกเรยนดวยกน ท า

ใหผเรยนเกดความเขาใจยงขน ครผสอนมบทบาทกระตนใหผเรยนใหเกดแนวคดดวยการตงค าถาม ท าให

ผเรยนเกดความเขาใจยงขน ซงผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยน โดยทราบผลการปฏบตงานของตน จงท า

ใหเกดความสนใจในการเรยน ผลการศกษาอภปรายตามล าดบสมมตฐานไดดงน

1. แผนการจดการเรยนรวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของภมภาคตางๆ

ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนอนบาลนองหญง ไดรบการจดการเรยนร โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

มประสทธภาพสามารถใชในการจดการเรยนรได ซงแสดงวา แผนการจดการเรยนรมจดท าขนมคณภาพอยใน

เกณฑทดมาก ทงนเนองมาจากแผนการจดการเรยนร ผวจยไดสรางตามกระบวนการ กลาวคอ มการวเคราะห

หลกสตร กจกรรม สาระการเรยนรและตวชวดของรายวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม น ามาจดเปน

หนวยการเรยนร ไดศกษา คนควา นวตกรรมการเรยนร คอ การจดการเรยนการสอนโดยใชกระบวนการ

เรยนร 5 STEPs เปนรปแบบในการจดการเรยนการสอนโดยเนนกจกรรมการเรยนรในศตวรรษท 21 มการใช

สอ แหลงเรยนรอยางหลากหลาย ตลอดจนมการวดประเมนผลตามสภาพจรง ท าใหแผนการจดการเรยนรม

คณภาพในระดบดมาก

2. ผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง ภมลกษณของ

ภมภาคตางๆ ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนอนบาลนองหญง ไดรบการจดการเรยนรโดยใชกระบวนการ

เรยนร 5 STEPs เทากบ 19.61 ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนวชาสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม เรอง

ภมลกษณของภมภาคตางๆ เทากบ 27.13 และเมอท าการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกอน

เรยนและหลงเรยนทไดรบการจดการเรยนร โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs มความแตกตางกนอยางม

นยส าคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวา หลงไดรบการจดการเรยนร โดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs

นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ทงนเนองมาจากกระบวนการเรยนรทเนนพฒนาผเรยนใหศกษา

คนควาดวยตนเองผานกระบวนการเรยนร 5 STEPs นกเรยนทเรยนดวยกระบวนการนจะมแรงจงใจในการ

แกปญหาสง เชอมโยงความรกบโลกความเปนจรง นกเรยนเปนผเลอกวธการคนหาค าตอบ ก าหนดแหลงขอมล

จากนนลงมอปฏบตและคนควาดวยตนเอง นกเรยนจะสามารถบรณาการความรและทกษะในการแกปญหา

สรปขอคนพบ และสรางความรใหม แลกเปลยนเรยนรซงกนและกน และสามารถน าไปใชในชวตจรงได จงท า

ใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

3. ความพงพอใจของนกเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs มคาความพงพอใจ เทากบ

4.457 อยในระดบมาก ทงเนองมาจากกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs ประกอบดวย

กจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ 5 กจกรรม คอ 1) Learning to question 2) Learning to

search 3) Learning to construct 4) Learning to communicate และ 5) Learning to serve ผเรยน

สรปความคดรวบยอด โดยกระบวนการแลกเปลยนประสบการณ แสดงความคด ระหวางเพอนนกเรยนดวยกน

ท าใหผเรยนเกดความเขาใจยงขน ครผสอนมบทบาทกระตนใหผเรยนใหเกดแนวคดดวยการตงค าถาม ท าให

ผเรยนเกดความเขาใจยงขน ซงผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยน โดยทราบผลการปฏบตงานของตน

ตลอดจนมการใชสอ แหลงเรยนรอยางหลากหลาย จงท าใหผเรยนเกดความสนใจในการเรยนและมความพง

พอใจในการจดกจกรรมโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs อยในระดบมาก

ขอเสนอแนะ

จากผลการวจย ผวจยมขอเสนอแนะดงตอไปน

1. ควรน าสอทหลากหลายในการจดจดกจกรรม นาสนใจและทนสมย 2. ควรน าเอารปแบบ และกระบวนการศกษาในครงนไปท าการศกษากบเนอหาวชาของกลมสาระการ

เรยนรอนๆ 3. ควรมการศกษาเชงเปรยบเทยบ การจดการเรยนการสอนโดยใชกระบวนการเรยนร 5 STEPs กบ

รปแบบการสอนอนๆ

บรรณานกรม

กาญจนา ภารสรพนธ. (2531). ความพงพอใจของนกเรยนทมตอสภาพแวดลอม ภายในวทยาลย

อาชวศกษา เขต 8. ปรญญานพนธ กศม.(ธรกจศกษา) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศร

นครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เตอนใจ แสงไกร. (2549). การพฒนาทกษะการเขยนเชงสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ดวยกระบวนการกลม โดยใชแผนผงความคด (Mind Mapping)

การคนควาอสระ. ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน. มหาสารคาม : บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

ภนดา ชยปญญา.(2542). ความพงพอใจของเกษตรกรตอกจกรรมไรนาสวนผสม โครงการปรบโครงสราง

และระบบการผลตการเกษตรของจงหวดเชยงราย. วทยานพนธวทยาศาสตร มหาบณฑต สาขา

สงเสรมการเกษตร คณะเกษตรศาสตร มหาวทาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร.

พวงรตน ทวรตน. (2538). วธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬา

ลงกรณมหาวทยาลย.

ลวน สายยศและองคณา สายยศ. (2536). เทคนคการวจยทางการศกษา. ภาควชาการวดผลและวจย

ทางการศกษา พมพครงท 5 กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

ลวน สายยศและองคณา สายยศ.(2543). การวดดานจตพสย. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.

วมลพรรณ ดาวดาษ. (2552). การพฒนาชดกจกรรม เรอง ขาวลอมตอชง ส าหรบนกเรยน ชน

ประถมศกษาปท 1 โรงเรยนวดบวสวรรณ ประดษฐ. ปรญญานพนธ กศม. (การมธยมศกษา)

กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.ถายเอกสาร.

ศกษาธการ, กระทรวง.(2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมสาระการ

เรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม. กรงเทพฯ: โรงพมพ สก.สค. ลาดพราว.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย,กระทรวงศกษาธการ.(2553). คมอครรายวชาพนฐาน

คณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ,ตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ :โรงพมพ สก.สค. ลาดพราว.

สมยศ นาวการ.(2545). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพฯ: บรรณกจ.

ส านกทดสอบ (2555) คมอการประเมนคณภาพผเรยนเพอการประกนคณภาพการศกษาขนพนฐาน

ระดบชนประถมศกษาปท 3 ปการศกษา 2555, ส านกทดสอบ ส านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน

อนบาลนองหญง, 2556. รายงานผลการทดสอบทางการศกษาระดบขนพนฐาน . อบลราชธาน: โรงเรยน

อนบาลนองหญง

อนบาลนองหญง, 2551. เอกสารประกอบหลกสตรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. อบลราชธาน: โรงเรยนอนบาลนองหญง

Scott, Myers.M. (1970). Ever Employer a manager : More Meaningful Work Through

Job Environment. New York : Mc Graw-Hill,1970.