ŚRODKI POETYCKIE

Animizacja, Epitet, Inwokacja, Kontrast, Metafora, Oksymoron, Onomatopeja,

Personifikacja, Porównanie, Pytanie retoryczne, Rym, Symbol, Synonim

ANIMIZACJA

Animizacja to inaczej ożywienie.

Jest to nadanie cech istot żywych:

-przedmiotom

-zwierzętom

-roślinom itp..

Np. Konik polny grał leśną symfonię na skrzypkach.

EPITET

Epitet to wyraz (najczęściej przymiotnik),

który określa rzeczownik, np.

- mały domek

- dobra książka

INWOKACJA

Inwokacja to rozbudowana apostrofa, skierowana do Boga lub muzy, umieszczona na początku dłuższego utworu. W inwokacji autor prosi osobę do której się zwraca o natchnienie i opiekę na nim w trakcie tworzenia dzieła.Takową możemy znaleźć na początku książki Adama Mickiewicza pt.: „ Pan Tadeusz”.

KONTRAST

Kontrast to opisanie jednego zjawiska (osoby, rzeczy) na zasadzie

zestawienia go z innym, przeciwstawnym zjawiskiem. Ma to na celu

uwydatnienie cech charakterystycznych elementu rzeczywistości i

wyraziste ukazanie jego odmienności.

Było nas dwóch braci i dwie różne miłości

do Boga stwórcy:

 jeden baranki mu składał zarżnięte,

drugi - pszenicę, kukurydzę i miętę,

słodkie ogórki.

(Kazimiera Iłłakowiczówna Kain i Abel)

METAFORA

Metafora (przenośnia) to zaskakujące połączenie

wyrazów, niezgodne z ich podstawowym znaczeniem.

Połączenie to daje nowy, niezwykły sens, np. Potok słów,

burza uczuć.

!!! UWAGA !!! Właściwy sens przenośni poetyckiej

można odczytać tylko na tle większego fragmentu wiersza.

OKSYMORON

Oksymoron to najczęściej stosowany rodzaj

paradoksu. Jest to zestawienie dwóch

przeciwstawnych pojęć i wzajemnie się

wykluczających np.:

- gorący lód

- biały Murzyn

- zimne Słońce

ONOMATOPEJA

Onomatopeja (wyraz dźwiękonaśladowczy). Za pomocą

takich słów możemy emitować różnorodne dźwięki np.

- odgłosy zwierząt ( hau, hau)

- odgłosy natury ( bul, bul)

- dźwięki towarzyszące różnym zjawiskom lub czynnościom

( pif-paf)

PERSONIFIKACJA

Personifikacja to inaczej uosobienie.

Jest to nadanie cech ludzkich :

- przedmiotom

- zwierzętom

- roślinom

- zjawiskom przyrody, np. kamienie rozmawiały, deszcz

płakał, marzenia podróżują, kwiaty tańczyły na łące

PORÓWNANIE

Porównanie to skojarzenie i zestawienie wspólnych lub podobnych cech

osób, przedmiotów, zjawisk za pomocą najczęściej za pomocą wyrazów :

- jak

- jakby

- jak gdyby

- niby

- niczym

- na kształt

Np.: Słońce czerwieniło się na kształt dachu.

PYTANIE RETORYCZNE

Pytanie retoryczne to pytanie, na które nie oczekuje

się odpowiedzi, bo ta jest oczywista lub nie można jej

udzielić. Stosowane jest jedynie po to, aby zmusić

odbiorcę do refleksji.

Np.: Czy Magda ma na imię Magda ?

RYM

Rym to systematyczne powtarzanie się określonych głosek znajdujących się w

tej samej pozycji w wersie. Zazwyczaj rymują się końcówki wersów ale w poezji

czasem stosuje się również rymy w środku kolejnych linijek wersów.

Ze względu na układ rymujących się wyrazów wyróżniamy następujące rodzaje

rymów:

PARZYSTE

PRZEPLATANE (KRZYŻOWE)

OKALAJĄCE

Np. Wśród podgrzybków trwa narada,

kto do czego tu się nada.

SYMBOL

Symbol to umowny znak ukrytej treści w

konkretnym dziele literackim bądź plastycznym. Może

nim być postać, miejsce, przedmiot lub zdarzenie.

Symbol jest tajemniczy i może być rozumiany na

wiele sposobów.

Symbole możemy odszukać w SŁOWNIKU SYMBOLI.

SYNONIM

Synonim (wyraz bliskoznaczny) to wyraz o podobnym

lub takim samym znaczeniu, co inny wyraz.

Np. Dziewczyna: dzierlatka, dziewczę, dziewoja,

dziewka, dziewuszka.

Synonimów szukamy w SŁOWNIKU SYNONIMÓW, lub

WYRAZÓW BLISKOZNACZNYCH.

KONIEC