"İsrailoğulları'nın iman ettiğinden başka hiçbir ilah olmadığına inandım. Ben de

Müslümanlardanım (‘Firavun’)

10/Yûnus-90

Büyükse de isyanım, kötülüklerim,

Yüce Tanrı' dan umut kesmiş değilim;

Bugün sarhoş ve harap ölsem de yarın

Rahmete kavuşur elbet kemiklerim

Hayyam.

Rubai

Büyükse de(r) isyan ‘büyükse de isyanım, kötülüklerim’, iblisi bir başkaldırımın,

insani bir başkalaşımım. Tanrısal bir antlaşın.

Tanrı İla Konuşmalar

Rubai / Büyükse de isyanım, kötülüklerim

İlahi bir akit / antlaşma

Ayet

15/HİCR-36: ‘İblis: “Rabbim! Öyle ise onların tekrar diriltilecekleri güne

kadar bana mühlet ver” ‘‘

- 15/HİCR-37: (37-38) Allah da, "O hâlde, sen vakti (yalnızca benim

tarafımdan) bilinen güne (kıyamete) kadar mühlet verilenlerdensin" dedi.

-15/HİCR-40: (39-40) İblis, “Rabbim! Beni azdırmana karşılık, andolsun ki

yeryüzünde kötülükleri onlara güzel göstereceğim, içlerinde ihlâsa

erdirilmiş kulların hariç, onların hepsini azdıracağım” dedi.

15/HİCR-41: (41-42) Allah, “İşte bu bana ulaştıran dosdoğru yoldur.

Azgınlardan sana uyanlar dışında, kullarım üzerinde senin hiçbir

hâkimiyetin yoktur” dedi.

15/HİCR-43: Şüphesiz cehennem, onların hepsinin buluşacağı yerdir.

Rubai / ‘Büyükse de isyanım’ büyük (isa) der, Hayyam, bu iblisi’ ayaklanma,

başkaldırı, başkaldırım’

‘Büyükse der, kötülüklerim’ Zül’lerim, Zulümlerim. İm ila (işaret) lirim, .

Hayyamın ayak izlerinde, Kitab-ül Kerim- e ulaşmak.

Hayyam giz ide, Ayet Ayan.

Rubai / ‘Büyükse de isyanım, kötülüklerim,’

El cevap

Ayet

‘Nihayet şeytan ona vesvese verip şöyle dedi: "Ey Adem! Sana ebedilik ağacını ve

yok olmayan bir saltanatı göstereyim mi?"

﴾Tâhâ; 120﴿

Bunun üzerine onlar (Adem ve eşi Havva) o ağacın meyvesinden yediler. Bu

sebeple ayıp yerleri kendilerine göründü ve cennet yaprağından üzerlerine örtmeye

başladılar. Adem Rabbine isyan etti ve yolunu şaşırdı.

﴾Tâhâ; 121﴿ ’’

Rubai / ‘büyükse der isyanım, büyükse kötülüklerim,

‘Yüce Tanrı'dan umut kesmiş değilim;’

Hayyam.

Günah, Af, Bağışlanma

Dua, Dilek, İstek, Tövbe, Umut, Rahmet, Af, Affı Mağfiret, Merhamet,

Tüm bir yaşamsallığın, Âdemi yaratılış ila uzananımsın im (işareti) idir rubai.

Rubai / ‘Büyükse de isyanım (der rubai) büyükse de))

Hayyam büyüksedi der kötülüklerim, Yüce Tanrı'dan ( Allah’tan.) O nun

Kuvvelerinden ( Esma’sın) dan)) umut kesmiş değilim; (der) umut.

Hayyam, söz ider kendince tanrıdan söz edinmişçesine: cevap ider ‘ Bugün sarhoş

ve harap ölsem de (der) Hayyam, ‘ Bugün sarhoş ve harap ölsem de’… im eder

rubai (Kıyameti, Mizanı, Sefahati, Makkeme-i kura-i, Sırat-ı Müstakim-i)), İm

eder rubai, ömrü varsılın bütün ahengini, hesabın bugünden dünden öte ibretliğimi.

21/Enbiyâ-47: ‘‘Kıyamet günü için adalet terazileri kuracağız. Öyle ki hiçbir

kimseye zerre kadar zulmedilmeyecek. (Yapılan iş) bir hardal tanesi ağırlığınca da

olsa, onu getirip ortaya koyacağız. Hesap görücü olarak biz yeteriz.’’

Anlatı

Hayyam, Rahmete kavuşur elbet kemiklerim’’ der ide im eder rubai.O, varlığının

varın ötesini, im eder telmih ider, Tariz ila Tanasüp ila Tecahül-i arifler ila deha

nice Hüsn-i Talil ler, Mecaz-ı Mursel ila, Tevriye iler Teşbihler ila im ider istihare

ider, Sanat ider Hayyam, Kinaye ider, Mecaz ider daha deha nice söz sözüm ila

rubaiyi nakş ider, nakşibendlik ila..

O, Tanrısal mesajı nice giz veriş ila haber ider, rubailerin de, bin sözü bir ider. Bin

söze işareti (im) ider

Rubai, Kevni zamanların ardı, ötemsin bir uzanım. Metafiziğe varan kimsen bir

yakınlaşın, aklı sınırların ötesin de, dehası dahası bir anlatım, sanki yanımsımın,

masalsı yaşamsan, vahi üzre bir hakikat bir hikmet.

Ayet / ‘Hani, Rabbin meleklere, "Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım" demişti.

Onlar, "Orada bozgunculuk yapacak, kan dökecek birini mi yaratacaksın? Oysa biz

sana hamdederek daima seni tesbih ve takdis ediyoruz." demişler, Allah da, "Ben

sizin bilmediğinizi bilirim" demişti (Bakara,30)

Rubai /İste ta ona, o zamana varan bir salınım.

Hayyam rubaide, im de ‘Büyükse de (der) isyanım ’büyükse’ bilinen, ilk

başkaldırımın. Sanki onun tellalı talakı bir anlatım. İblisi bir isyanın, âdemi bir

varsıllaşın, azmanın şaşmanın şaşırmanın imi (işareti).

Ayet

‘Hani meleklere, "Adem için saygı ile eğilin" demiştik de İblis hariç bütün

melekler hemen saygı ile eğilmişler, İblis (bundan) kaçınmış, büyüklük taslamış

ve kâfirlerden olmuştu.

﴾ Bakara, 34﴿

Anlatı

‘Büyükse de isyanım, kötülüklerim’. ‘İblisi bir sadıkalıktan, sapkınlığa gidişim,

sanki bir kırılma noktasının tanrısal katta, kâinata sarmal insani inişim, iblisi

düşman edinişimim’ Ve sankim yeni isyanlara, başkalaşımlara haberci bu gidişim’

Kim bile ondandır, Tanrı, dünya üzer, Kabilleri soy Verişi’ni’ Var ile var olma,

var ile var oluş, mücadelem, âdemi dünyevi fani misafirliğim, cennetsen kovulum,

yasak meyveyi; ilk sunum ve ilk sunuş. İnsani ilk başkaldırış, ilk tadım, ilk tadış;

ilk aldanış, ilk aldatış, kaldırım ve kandırılış.

Ayet

‘Andolsun, bundan önce biz Âdem’e (cennetteki ağacın meyvesinden yeme diye)

emrettik. O ise bunu unutuverdi. Biz onda bir kararlılık bulmadık.’

﴾Taha, 115)

Bunun üzerine onlar (Adem ve eşi Havva) o ağacın meyvesinden yediler. Bu

sebeple ayıp yerleri kendilerine göründü ve cennet yaprağından üzerlerine

örtmeye başladılar. Adem Rabbine isyan etti ve yolunu şaşırdı

﴾Taha, 121)

İnsani Başkalaşım

‘Büyükse de isyanım, kötülüklerim’

İblisi bir fitne, İnsani büyük bir kütüklük, insani bir başkalaşımdır (isyan) Tanrısal

ceza ila lütfe ulaşımda ihsanı bir istikamettir, ikamedir isyan. İnsan olma ile insan

ola bilme ve dahası insan kalabilme sanatına; fâni yata geçişte şeytani bir yön,

yönergedir.

.

Melek’ten insan olma ve oluşun, Melik’in cennetten kovuşun adlandırışıdır

(isyan). Varlık sahasında ilk var oluş ve ilk oluşumun ilk aşaması; daha ve dahası

insan olma ve lakin nitekim varlığın ve varın; ilk ve tek amacın, gayesi, yaşamsının

iblisi teması idir.

Şeytanın bize ilk taktığı çelme; ilk aldanış, ilk aldatış; cennet ‘den kovuluş

ve kovulumdur isyan. Bir aldanış bir aldatış; bir nefsi nefsanî insani uyanıştır;

uyarmadır uyarlamadır isyan.

Nedir bu ilahi, ilaha isyan; hep konuşuruz da, hiçte de okumayız, sevmeyiz

millet olarak ide, aslı astarı nedir pek bilmeyiz araştırmayız pekçe,

konuştuklarımız bilgelikken, bilgiden, daha çok; bir plağın, planın tekrarlamasındır

aslında

Nedir büyük kötülüğümüz; Kuşaktan kuşağa aktarılış; aktarımda

masallarcasına; sanki onları haklı çıkarırcasına. Aslında pek bilmeyiz nedir bu

cennet, kovum kavulum; kutsal kitapta; tanrı katında…

Her din; her kutsal kitap; her resul; ‘her peygamber’… Kuşkusuz kusursuz,

hatasız, istisnasız isnatsız, bir şekilde; sistemli ve sistematik olarak, ilahi bir emir

ve ilahi bir lütuf, sunar bizlere, yaşam denen geçitte kısa sürede; bizi bekleyen

beklenen ebediyette, meta fizikte.

Bu günün bilgi ila felsefe disiplinleri, kuralları kuramları (nazariyeleri) olarak

adlandırdığımız; bir gün çoğaltıp bir gün azalttığımız; bir gün ekleyip bir

eksilttiğimiz kuram ve kurallar ve dahası kararlar, insan var oldu olalı, din ve

dinin, ilahi emrin,ilk tebliği edildi edileli varlığın, var olanın ana teması; kuram

kurum ve kurallamalarırıdır

Ademiyete (isyana) giden yol, kötülüğe açılan il kapı

‘Büyükse de isyanım, kötülüklerim,’

Hayyam

Anlatı

Hayyam-ı rubailerin im (işaret) ettiği, bir kıssa, bir kısas; Kuran’ı kerim’den, bir

ayet den, tanıdık, tanıştık, ama bilmedik bilinmedik sanki bir ayet; bu ayeti rubaide

özel kılan ve nerde ise dört büyük kutsal kitapta, benzer bir anlatımda…

Ayet

Allah Adem'e bütün varlıkların isimlerini öğretti. Sonra onları meleklere

göstererek, "Eğer doğru söyleyenler iseniz, haydi bana bunların isimlerini

bildirin" dedi.

﴾Bakara; 31﴿

Melekler, "Seni bütün eksikliklerden uzak tutarız. Senin bize öğrettiklerinden

başka bizim hiçbir bilgimiz yoktur. Şüphesiz her şeyi hakkıyla bilen, her şeyi

hikmetle yapan sensin" dediler.

﴾Bakara; 32﴿

Allah şöyle dedi: "Ey Adem! Onlara bunların isimlerini söyle." Adem, meleklere

onların isimlerini bildirince Allah, "Size, göklerin ve yerin gaybını şüphesiz ki ben

bilirim, yine açığa vurduklarınızı da, gizli tuttuklarınızı da ben bilirim demedim

mi?" dedi.

﴾Bakara; 33﴿

Hani meleklere, "Adem için saygı ile eğilin" demiştik de İblis hariç bütün melekler

hemen saygı ile eğilmişler, İblis (bundan) kaçınmış, büyüklük taslamış ve

kâfirlerden olmuştu.

﴾Bakara; 34﴿

Dedik ki: "Ey Adem! Sen ve eşin cennete yerleşin. Orada dilediğiniz gibi bol bol

yiyin, ama şu ağaca yaklaşmayın, yoksa zalimlerden olursunuz."

﴾ Bakara; 35﴿

Ademiyete (isyana) giden yol, kötülüğe açılan il kapı

‘Büyükse de isyanım, kötülüklerim,’

Yüce Tanrı' dan umut kesmiş değilim;

El cevap

Ayet

Derken, şeytan ayaklarını oradan kaydırdı. Onları içinde bulundukları konumdan

çıkardı. Bunun üzerine biz de, "Birbirinize düşman olarak inin. Sizin için

yeryüzünde belli bir süre barınak ve yararlanma vardır" dedik.

﴾Bakara; 36﴿

Derken, Adem (vahy yoluyla) Rabbinden birtakım kelimeler aldı, (onlarla amel

edip Rabb'ine yalvardı. O da) bunun üzerine tövbesini kabul etti. Şüphesiz o,

tövbeleri çok kabul edendir, çok bağışlayandır.

﴾Bakara; 37﴿

"İnin oradan (cennetten) hepiniz. Tarafımdan size bir yol gösterici (peygamber)

gelir de kim ona uyarsa, onlar için herhangi bir korku yoktur, onlar

üzülmeyeceklerdir" dedik.

﴾ Bakara; 38﴿