solgar professional AAN VIT. D3 VEEL...ogenschijnlijk gezonde light producten, halva rine en...

14
De snel toenemende aandacht voor de rol van vitamine D door de gezondheid heeft geleid tot een steeds verder toenemende stroom aan wetenschappelijke publicaties over deze stof. Nieuwe gegevens tonen niet alleen de belangrijke functies buiten het skelet aan, maar laten tevens zien dat de behoefte aan deze vitamine voor een opti- male gezondheid beduidend hoger is dan tot nu toe werd aangenomen. In deze editie van de Solgar Professional wordt daarom ingegaan op de nieuwste inzichten in de werking van vitamine D, de spiegels die noodzakelijk zijn voor een optimaal effect en de veiligheid van het gebruik van be- duidend hogere doseringen dan tot nu toe gebruikelijk. Aanbevolen inname volledig achterhaald Recente inzichten in de functies van vita- mine D hebben er toe geleid dat de serum- spiegel van vitamine D die als wenselijk wordt gezien, nu beduidend hoger is dan voorheen. Het is zeker interessant om de wijze na te gaan waarop tot voor kort de aanbevolen inname van vitamine D is vast- gesteld. De eerste adviezen voor de inname van deze vitamine bij kinderen en zuigelingen zijn gebaseerd op de inname van vitamine D in de vorm van levertraan, om rachitis (Engelse ziekte, vergroeiing van de been- deren door een ernstig tekort aan vitamine D) te voorkomen. De gebruikelijke dose- ring levertraan (1 theelepel per dag) kwam overeen met ongeveer 400 IE (10 µg) vita- mine D. Omdat dit voldoende was om het ontstaan van rachitis te voorkomen 1 werd dit het officiële advies voor kinderen en zuigelingen in de VS 2 . In 1963 stelde een commissie van deskundigen de aanbevo- len inname voor volwassenen vast zonder dat hier verder onderzoek aan voorafging. Slechts op basis van anekdotisch ‘bewijs’ werd een hypothese opgesteld dat volwas- senen slechts een kleine hoeveelheid vita- mine D nodig hadden: het advies van 200 IE (5 µg) per dag dat hieruit voortvloeide was alleen bedoeld om er voor te zorgen dat volwassenen ‘in ieder geval een kleine hoeveelheid vitamine D met de voeding binnenkregen’ 3 . In Engeland werd de aanbe- volen inname van deze vitamine voor vol- wassenen zelfs op 100 IE (2,5 µg) gesteld op basis van de bevindingen bij 7 vrouwen met een ernstige osteomalacie door inade- quate voeding, waarbij deze dosering een therapeutisch effect had 4 . Deze inname niveaus werden overigens allemaal vastge- steld op een moment dat het bepalen van 25-OH-vitamine D, de belangrijkste marker voor de hoeveelheid vitamine D in het lichaam, nog helemaal niet mogelijk was. Onderzoek naar de effecten van deze ge- adviseerde innamen bij kinderen en vol- SOLGAR PROFESSIONAL • JAARGANG 12 • NR 1 SOLGAR PROFESSIONAL www.solgar.nl Vitamine D: nieuwe inzichten, veiligheid en noodzaak van hogere doseringen.

Transcript of solgar professional AAN VIT. D3 VEEL...ogenschijnlijk gezonde light producten, halva rine en...

  • De snel toenemende aandacht voor de rol van vitamine D door de gezondheid heeft geleid tot een steeds verder toenemende stroom aan wetenschappelijke publicaties over deze stof. Nieuwe gegevens tonen niet alleen de belangrijke functies buiten het skelet aan, maar laten tevens zien dat de behoefte aan deze vitamine voor een opti-male gezondheid beduidend hoger is dan tot nu toe werd aangenomen. In deze editie van de Solgar Professional wordt daarom ingegaan op de nieuwste inzichten in de werking van vitamine D, de spiegels die noodzakelijk zijn voor een optimaal effect en de veiligheid van het gebruik van be-duidend hogere doseringen dan tot nu toe gebruikelijk.

    Aanbevolen inname volledig achterhaaldRecente inzichten in de functies van vitamine D hebben er toe geleid dat de serumspiegel van vitamine D die als wenselijk wordt gezien, nu beduidend hoger is dan voorheen. Het is zeker interessant om de wijze na te gaan waarop tot voor kort de aanbevolen inname van vitamine D is vastgesteld.

    De eerste adviezen voor de inname van deze vitamine bij kinderen en zuigelingen zijn gebaseerd op de inname van vitamine D in de vorm van levertraan, om rachitis (Engelse ziekte, vergroeiing van de been

    deren door een ernstig tekort aan vitamine D) te voorkomen. De gebruikelijke dosering levertraan (1 theelepel per dag) kwam overeen met ongeveer 400 IE (10 µg) vitamine D. Omdat dit voldoende was om het ontstaan van rachitis te voorkomen1 werd dit het officiële advies voor kinderen en zuigelingen in de VS2. In 1963 stelde een commissie van deskundigen de aanbevolen inname voor volwassenen vast zonder dat hier verder onderzoek aan voorafging. Slechts op basis van anekdotisch ‘bewijs’ werd een hypothese opgesteld dat volwassenen slechts een kleine hoeveelheid vitamine D nodig hadden: het advies van 200 IE (5 µg) per dag dat hieruit voortvloeide was alleen bedoeld om er voor te zorgen dat volwassenen ‘in ieder geval een kleine hoeveelheid vitamine D met de voeding binnenkregen’3. In Engeland werd de aanbevolen inname van deze vitamine voor volwassenen zelfs op 100 IE (2,5 µg) gesteld op basis van de bevindingen bij 7 vrouwen met een ernstige osteomalacie door inadequate voeding, waarbij deze dosering een therapeutisch effect had4. Deze inname niveaus werden overigens allemaal vastgesteld op een moment dat het bepalen van 25OHvitamine D, de belangrijkste marker voor de hoeveelheid vitamine D in het lichaam, nog helemaal niet mogelijk was.

    Onderzoek naar de effecten van deze geadviseerde innamen bij kinderen en vol

    solg

    ar

    Pro

    FEss

    IoN

    al

    • ja

    arg

    aN

    g 1

    2 •

    Nr

    1

    solgar professional

    www.solgar.nl

    Vitamine D: nieuwe inzichten, veiligheid en noodzaak van hogere doseringen.

  • wassenen zijn intussen uitgevoerd. Hierbij blijkt dat de geadviseerde dosering (400 IE) bij zuigelingen inderdaad resulteert in een significante stijging van de hoeveelheid vitamine D in het bloed. Inname van 400 IE per dag resulteerde bij alle kinderen in een serumspiegel van 50 nmol/L 25OHvitamine D, waarbij bij zuigelingen met een laag geboortegewicht zelfs een concentratie van 150 ng/ml werd gevonden5. Studies naar de effecten van de inname van 400 IE per dag door volwassenen laten echter een geheel ander beeld zien. In studies blijkt deze dosering geen invloed te hebben op de concentratie van 25OHvitamine D in het bloed: in diverse onderzoeken daalde deze concentratie zelfs5,6. In een onderzoek onder nietwesterse immigranten in Engeland werd gevonden dat een dosering van 8001600 IE vitamine D per dag gedurende de gehele zwangerschap resulteerde in serumspiegels van 25OHvitamine D van 28 + 15.8 nmol/L, wat nog steeds een tekort aan vitamine D betekent7. Deze huidige adviezen voor inname van vitamine D zijn dus volkomen inadequaat om tekorten aan vitamine D te voorkomen of op te heffen.

    Vaststelling van de optimale serum-spiegel van vitamine DTot voor kort werd het effect van vitamine D op het bijschildklierhormoon PTH (parathyreoïdhormoon) gezien als een marker voor de aanwezigheid van voldoende vitamine D in het lichaam. Bij een relatief tekort aan vitamine D stijgt de hoeveelheid PTH in het serum, wat gepaard gaat met een toegenomen verlies van botmassa.

    Er kleeft echter ook een nadeel aan deze benadering, omdat de serumspiegel van PTH varieert onder invloed van het dieet, tijdstip van de dag op het moment van bloedafname voor onderzoek, nierfunctie en mate van lichamelijke activiteit811.

    Studies die de relatie onderzochten tussen de serumspiegel van vitamine D en botdichtheid, fractuurrisico, spierfunctie, tandvleesaandoeningen en de preventie van darmkanker laten zien dat serumspiegels van 90100 nmol/L wenselijk zijn voor een optimale bescherming1273.

    VitAmine D en KAnKerPreventieve effecten van een hogere blootstelling aan zonlicht en / of een hogere vitamine Dspiegel in het bloed zijn beschreven voor o.a. darm, borst, long en prostaatkanker en leukemie74100.

    Op dit moment zijn helaas nog maar weinig gegevens bekend over een eventuele rol voor vitamine D bij de behandeling van kanker. Klinische studies zullen hierin duidelijkheid moeten scheppen. Vele cel en dierexperimenten hebben echter al geduid op een positief effect van vitamine D (als 1,25diOHvitamine D) in combinatie met diverse vormen van chemotherapie, waarbij het belangrijk is dat een hoge dosering wordt gegeven101. Verdere gegevens over de inname van vitamine D3 als supplement en de effectiviteit van kankertherapie ontbreken echter.

    Wel zijn effecten van vitamine D beschreven op de bijverschijnselen van deze behandelingen. Zo blijken vrouwen met een serumspiegel van > 40 nmol/L 25OHvitamine D maar liefst 88% minder kans te hebben op gewrichtspijn bij de nabehandeling van borstkanker met aromataseremmers zoals Arimidex. Gewrichtspijn is een van de meest voorkomende bijwerkingen en leidt vaak tot het staken van het gebruik van dergelijke medicatie102. Tekort aan vitamine D speelt overigens ook een belangrijke rol in het ontstaan van botontkalking bij vrouwen die voor borstkanker behandeld worden103,104.

    solg

    ar

    Pro

    FEss

    IoN

    al

    • ja

    arg

    aN

    g 1

    2 •

    Nr

    1

    2

    median 25(OH)D concentration (nmol/L)

    rr

    (9

    5%

    Ci)

  • effecten op prostaglandinenOnderzoek heeft aangetoond dat prostaglandinen een belangrijke rol spelen bij het ontstaan en de progressie van vele soorten tumoren, waaronder prostaattumoren105107. Prostaglandinen stimuleren tumorvorming o.a. door het stimuleren van de celdeling, het verminderen van apoptose, het bevorderen van de vorming van nieuwe bloedvaatjes en het activeren van carcinogenen108,109. Vitamine D heeft invloed op meerdere genen die betrokken zijn bij de effecten van prostaglandinen, met een vermindering van de ontstekingsreactie tot gevolg. Deze effecten berusten o.a. op een verminderde productie en een verhoogde afbraak van prostaglandinen en een vermindering van hun effect door invloed op de receptor voor deze ontstekingsmediatoren110. Naast de invloed op tumorvorming hebben deze effecten natuurlijk ook invloed op ontstekingsreacties.

    VitAmine D en Het immuunsysteemDe ontdekking van de rol van vitamine D in het immuunsysteem wordt door velen gezien als één van de belangrijkste ontdekkingen van de afgelopen tijd. Deze nieuw ontdekte functies hebben vooral te maken met tolerantie voor antigenen en het controleren van de reacties van het immuunsysteem. Omdat vele ernstige aandoeningen worden gekenmerkt door ongewenste reacties van het immuunsysteem (autoimmuunaandoeningen, allergieën) of overmatige ontstekingsreacties is een goed begrip van de invloed van vitamine D van groot belang voor iedereen die met dergelijke aandoeningen te maken heeft.

    Vitamine D en dendritische cellenDendritische cellen (DC’s) spelen een zeer belangrijke rol in het specifieke immuunsysteem. Zij zijn in staat om antigenen op te nemen en deze aan overige onderdelen van het immuunsysteem te presenteren. Zij bevinden zich in hun onrijpe vorm in vele weefsels en organen, waar zij als een soort bewakers functioneren. In deze onrijpe vorm hebben zij een hoog vermogen om antigenen op te nemen, maar een laag vermogen om andere cellen van het im

    3

    LEESTIP

    Voedingpiramide

    Als basis voor een gezonde voeding wordt door het Voedingscentrum de ‘Schijf van Vijf’ gehanteerd, maar hoe gezond is dit eigenlijk? Het Voedingscentrum accepteert dat de aanbevolen voeding niet voldoende vitaminen en mineralen levert. Daarbij geeft het Voedingscentrum niet altijd de gezondste keus, zo stellen orthomoleculair diëtisten Louise Witteman en Mirjam Bakker. Daarom schreven zij het boek ‘Voedingspiramide’. Eten volgens deze voedingspiramide levert alle ingrediënten voor een lekkere en gezonde voeding die aansluit bij een natuurgerichte manier van werken.

    Voor wie? ‘Voedingspiramide’ is geschreven voor iedereen die zijn lichaam in balans wil brengen en houden. Voor iedereen die verder kijkt dan de ogenschijnlijk gezonde lightproducten, halvarine en producten met het ‘ik kies bewust’ logo. En die wil weten hoe men gezond eet met pure producten zoals roomboter, noten, groente en fruit.

    Gezonde voeding; de basis voor iedere effectieve therapie!Gezond en bewust eten is een uitdaging die vraagt om enige kennis over voeding. Kennis die bij velen ontbreekt. De voedingspiramide is de manier om cliënten eenvoudig te informeren over gezond en lekker eten.Meer informatie is te vinden op de site www.voedingspiramide.nl. Het boek is te koop via de website en bij de (online) boekwinkel.

    Titel: Voedingspiramide (2010)Taal: NederlandsAuteurs: Louise Witteman en Mirjam Bakker ISBN: 978-90-9025492-0

  • muunsysteem te stimuleren. Rijping vindt plaats wanneer deze cellen met een antigen in contact komen. In dit proces produceert de cel een aantal oppervlakteeiwitten dat helpt om o.a. Tcellen te stimuleren.

    Wanneer het immuunsysteem wordt geconfronteerd met een antigen begint de eerste immuunrespons. Eén onderdeel van deze reactie is het opnemen van het antigen door zogenaamde antigenpresenterende cellen (APC’s), waartoe de dendritische cellen behoren. Deze cellen presenteren vervolgens het antigen aan het immuun systeem. Blymfocyten kunnen vervolgens na herkenning van de structuur beginnen met de productie van antilichamen. En Tcellen kunnen hun diverse stimulerende en remmende effecten op de optredende immuunreactie uitoefenen.

    tolerantie versus immuniteitNa activatie van een dendritische cel (DC) kan deze rijpen tot één van twee aparte vormen: een immunogene DC of een tolerogene DC. Zoals de naam al aangeeft zal een immunogene DC leiden tot activatie van het immuunsysteem en een ontstekingsactiviteit, terwijl een tolerogene DC tolerantie op kan wekken. Lang is onduidelijk geweest op welke wijze het verschil tussen deze twee typen reacties ontstaat. Recent is ontdekt dat bepaalde receptoren in de kern van de DC hierin een belangrijke rol spelen111. De vitamine Dreceptor is één van deze receptoren.

    In meerdere studies is gevonden dat DC’s in aanwezigheid van het actieve 1,25diOHvitamine D rijpen tot een type dat leidt tot een mindere activiteit van Tcellen112118. Opvallend is dat de remming van de rijping van DC’s door vitamine D onafhankelijk lijkt te zijn van de vitamine Dreceptor114. Dierstudies laten zien dat behandeling met 1,25diOHvitamine D de ontwikkeling van autoimmuundiabetes stopt en zelfs de tolerantie voor getransplanteerd weefsel kan verhogen119.

    Het effect van vitamine D op de DC’s en daarmee op de activiteit van o.a. reguleren

    solg

    ar

    Pro

    FEss

    IoN

    al

    • ja

    arg

    aN

    g 1

    2 •

    Nr

    1

    4

    VITAMINE D IN HOGE DOSERING

    Vitamine D-3, 25 µg (1000 IE)

    effectieve dag dosering Vitamine D in hoge dosering uit zuivere bron

    • Helpt tekorten te voorkomen • Belangrijk voor de weerstand, een goede gemoedstoestand en sterke botten • Bevat geen vitamine A• Afkomstig uit visleverolie • Bevat de meest effectieve vorm van vitamine D: 1000 IE (25 µg) vitamine D3 per softgel

    100 softgels - Adviesverkoopprijs € 13,55250 softgels - Adviesverkoopprijs € 29,10

    Vitamine D-3 1000 IE is ook verkrijgbaar in tabletvorm. De bron van dit product is wolvet.90 tabletten Adviesverkoopprijs € 12,85180 tabletten Adviesverkoopprijs € 20,90

    Super Cod Liver Oil Complex

    Visolie met vitamine D-3 25 µg (1000 ie)

    Voor het hele gezin

    • Ideale aanvulling op een multi• Ondersteunt immuunsysteem en zenuwstelsel• Levertraanolie uit gegarandeerd schone bron• Bevat 440 mg omega3 vetzuren (EPA en DHA)• Bevat per softgel 800 µg (2664 IE) vitamine A en 25 µg (1000 IE) vitamine D3 60 softgels - Adviesverkoopprijs € 17,90

    Wilt u meer informatie over deze producten? Kijk dan op www.solgar.nl.

    nieuw

    nieuw

  • de Tcellen wordt mede verantwoordelijk gehouden voor de tolerantieinducerende effecten van deze vitamine op het immuunsysteem.

    een voorbeeld: vitamine D en msMultiple sclerose (MS) is een autoimmuunaandoening waarbij beschadigingen optreden in het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg). Deze beschadigingen worden gekenmerkt door aantasting van de myelineschede rond zenuwvezels en later ook van de zenuwvezels zelf. De symptomen van deze aandoening hangen af van de plaats waar de beschadiging optreedt.

    In diverse onderzoeken is een verband aangetoond tussen vitamine D en MS. Zo gaan een hogere blootstelling aan UVlicht en een hogere inname van vitamine D gepaard met een lagere kans op het ontstaan van MS120122. Onderzoek bij personen met MS laat zien dat bij patiënten met de relapsing remitting vorm lagere vitamine Dspiegels

    gevonden worden dan bij gezonde controlepersonen of patiënten met de primair progressieve vorm van MS123. Bovendien bleek in deze studie dat de serumspiegel tijdens een exacerbatie van de relapsing remitting vorm lager is dan tijdens een ‘rustige’ fase. Op basis van deze bevindingen is een tekort aan vitamine D te beschouwen als een risicofactor voor het optreden van MS.

    In een aantal studies is gekeken naar de serumspiegel van vitamine D en het beloop van relapsing remitting MS. In één studie werd gevonden dat de kans op een terugval binnen 6 maanden na de bepaling van vitamine D in het bloed met 1012% afnam voor iedere 10 nmol/L hogere concentratie 25OHvitamine D. Dit zou betekenen dat een stijging van de serumconcentratie 25OHvitamine D met 50 nmol/L de kans op een terugval met 50% zou kunnen verlagen124. Een onderzoek in Nederland liet zien dat een hogere spiegel van 25OHvitamine D gepaard ging met minder beperkin

    DISCLAIMER

    De informatie in de Solgar Professional is met grote zorg samengesteld. Aan de inhoud van deze informatie kunnen op geen enkele wijze rech

    ten worden ontleend. Solgar Vitamins Holland B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voortvloeiende uit onjuiste informatie, noch anderszins.

    Zet en drukfouten voorbehouden.

    solgar Vitamins Holland B.V., Postbus 4444, 2003 eK Haarlem, nederland.

    5

    SOLGAR MASTERCLASS 2010 VITAMINE D

    Deze editie van de Solgar Professional is een samenvatting van de Solgar Masterclass 2010. Op vrijdag 15 oktober en maandag 8 november kwamen zo’n 350 beroepsmatig geïnteresseerden naar de lezing van Drs. Erik van Klaarwater over de meest recente onderzoeken op het gebied van vitamine D en uiteenlopende gezondheidsklachten.

    Indien u interesse heeft in het uitgebreide verslag van de gehele lezing kunt u deze vinden op www.solgar.nl en logt u in onder professional. Heeft u geen toegangscode? Dan kunt u deze via de website aanvragen of per mail via [email protected].

    sOLGAr mAsterCLAss 2011 op 14 oktoberDe Solgar Masterclass 2011 voor professionals wordt georganiseerd op vrijdag 14 oktober in de Jaarbeurs te utrecht. Abonnees van de Solgar Professional nieuwsbrief ontvangen automatisch een uitnodiging hiervoor.

  • gen door beschadiging van het zenuwstelsel en een lagere kans op een terugval125. Deze gegevens wijzen op een rol voor vitamine D in de behandeling van relapsing remitting MS. In een studie in Australië bleek de kans op een terugval aan het einde van de zomer meer dan de helft lager te zijn dan in de rest van het jaar126.

    Vitamine D en de luchtwegenTekorten aan vitamine D kunnen een sterk negatief effect hebben op de conditie van de luchtwegen. Zo is een relatie tussen astma, COPD en de kans op het optreden van luchtweginfecties uit diverse studies naar voren gekomen.

    Vitamine D, COPD en astmaBij personen met COPD wordt niet alleen in veruit de meeste gevallen een tekort aan vitamine D gevonden: studies tonen aan dat een lagere vitamine Dspiegel gepaard gaat met een slechtere longfunctie127129. Ook bij astmapatiënten wordt vaak een tekort aan vitamine D gevonden, wat ook hier gepaard gaat met een slechtere conditie, meer aanvallen en bovendien een slechtere reactie op medicatie130135. Tenslotte blijkt vitamine D ook invloed te hebben op veranderingen in het longweefsel bij astma. Wanneer astma lang bestaat, treedt een verdikking van het gladde spierweefsel rond de bronchiën op. Onderzoek heeft aangetoond dat vitamine D deze toename van glad spierweefsel kan verminderen136.

    Vitamine D en infectiesDe rol van vitamine D in het immuunsysteem kan bijdragen aan een hogere weerstand tegen infecties. Tuberculose, griep en verkoudheid zijn onderwerp van onderzoek geweest in de afgelopen jaren. Zo werd bij personen met TBC een lagere serumspiegel van vitamine D gevonden137141 en zijn er aanwijzingen dat extra vitamine D helpt om infecties te bestrijden142,143. Influenza (griep) komt vooral in het najaar en de winter voor, periodes waarin de hoeveelheid vitamine D in het bloed het laagst is. In vitro onderzoek heeft aangetoond dat vitamine D de vorming van het eiwit defensine door epitheelcellen en monocyten stimu

    solg

    ar

    Pro

    FEss

    IoN

    al

    • ja

    arg

    aN

    g 1

    2 •

    Nr

    1

    66

    VITAMINE D IN HOGE DOSERING

    ultimate Bone support

    Voor het behoud van sterke botten

    Complete formule met vitamine D-3 en K-2

    • Bevat alle belangrijke stoffen voor een goede botaanmaak• Zeer geschikt voor senioren • Bevat calcium, magnesium, borium, vitamine D3 en K2• Bevat de meest stabiele vorm van vitamine K: 45 µg K2 als MK7 (uit natto)• Bevat 25 µg (1000 IE) vitamine D3 per dagdosering 120 tabletten - Adviesverkoopprijs € 35,00

    Vm-Prime™ for Women

    Brede multi voor de 40+ vrouw met aangepaste doseringen

    • Effectieve dagdosering vitamine D3: 25 µg (1000 IE)• Effectieve dagdosering vitamine K2: 45 µg als MK7 (botten)• Organisch gebonden calcium, magnesium, borium • Extra vitamine B6, B12 en foliumzuur (methylering)• Goed opneembare vitamine C in de vorm van EsterC® • GMOvrije soja (soy from nature)

    90 tabletten - Adviesverkoopprijs € 43,75

    Wilt u meer informatie over deze producten? Kijk dan op www.solgar.nl.

    nieuw

    nieuw

  • leert144. Defensine remt de fusie tussen de celmembraan en het omhulsel van het virus, de wijze waarop het virus een cel kan binnendringen145147. In 2010 is voor het eerst een studie gepubliceerd naar de effectiviteit van suppletie met vitamine D in het voorkomen van een influenzainfectie. Hierbij kregen meer dan 400 schoolkinderen in de leeftijd van 6 tot 15 jaar van december tot en met maart dagelijks 1200 IE vitamine D of een placebo. De kans op een infectie met influenza A was in de vitamine D groep 42% lager dan in de placebogroep148. Ter vergelijking: behandeling met de virusremmers zanamivir of oseltamivir (Tamiflu) gedurende 10 dagen na infectie verminderde de kans op een symptomatische infectie met slechts 8 tot 10%149. Tenslotte is in twee onderzoeken gevonden dat een hogere serumspiegel van vitamine D gepaard gaat met een lagere kans op een bovenste luchtweginfectie (verkoudheid)150,151.

    Vitamine D lijkt tegen vele soorten infecties te kunnen beschermen door het stimuleren van de productie van antimicrobiële peptiden, zoals cathelicidine, dat tegen tal van veel voorkomende bacteriën en virussen actief is152155.

    effecten op de hersenenOok op de hersenen zijn in de afgelopen jaren diverse effecten van vitamine D beschreven. Zo blijkt een tekort aan vitamine D gepaard te gaan met meer kans op een depressie en kan suppletie met extra vitamine D helpen om depressieve klachten te verminderen156164. Daarnaast blijkt vitamine D ook de cognitieve achteruitgang op hogere leeftijd te kunnen verminderen165168.

    Tenslotte lijkt een hogere serumspiegel en/of suppletie met vitamine D in het eerste levensjaar gepaard te gaan met een beduidend lagere kans op het ontwikkelen van schizofrenie169172.

    Vitamine D en fibromyalgieFibromyalgie is een ziektebeeld dat wordt gekenmerkt door chronische pijnklachten in spieren en pezen. Veel personen met fibromyalgie voldoen daarnaast aan de criteria voor het chronisch vermoeidheidssyndroom. Niet alleen komen tekorten aan vitamine D zeer vaak voor bij personen met dit ziektebeeld: suppletie met extra vitamine D helpt in veel gevallen om de klachten te verminderen176179.

    Vitamine D-2 en vitamine D-3Vaak wordt gesteld dat vitamine D2 niet even effectief is als vitamine D3. Dit is echter gebaseerd op twee zeer kort durende studies, waarin werd gevonden dat de serumspiegel van vitamine D2 sneller daalde en minder steeg. In andere, langer durende studies is echter aangetoond dat vitamine D2 bij regelmatig, langdurig gebruik wel degelijk effectief is177180.

    VeiligheidDe upper limit van vitamine D is door de Europese Scientific Committee on Food (SCF) gesteld op 50 µg (2000 IE) per dag. Hierbij is voornamelijk uitgegaan van een studie van Vieth et al, waarbij een dagelijkse inname van 100 µg niet leidde tot het optreden van bijwerkingen. Met een onzekerheidsfactor van 2 werd de Tolerable Upper Limit gesteld op 50 µg181. Het gebruik van 2000 IE vitamine D als supplement per dag wordt dus internationaal als veilig gezien. Toch

    Solgar Professional

    De Solgar Professional is een uitgave van Solgar Vitamins en verschijnt periodiek.De Solgar Professional wordt op verzoek kosteloos toegezonden aan een ieder die beroepsmatig geïnteresseerd is in de relatie tussen voeding en gezondheid en daarbij graag op de hoogte gehouden wil worden van de laatste ontwikkelingen op dit gebied.

    Een abonnement aanvragen/opzeggen kan via www.solgar.nl of door een briefkaart te sturen met uw naam en adres en vermelding ‘aanmelding’ of ‘afmelding’ aan:Solgar Vitaminst.a.v. De Solgar ProfessionalPostbus 44442003 EK HAARLEM, Nederland

    Colofon

    7

  • bestaat bij veel mensen nog twijfel over de veiligheid van deze hogere doseringen.

    Recent is een literatuurstudie gepubliceerd waarin gekeken is naar nieuwere studies met hoge doseringen vitamine D. In deze studie wordt gesteld dat een inname van 250 µg (10.000 IE) vitamine D per dag door gezonde volwassenen, gedurende 20 weken182, niet leidde tot een stijging van de hoeveelheid calcium in het bloed. In deze studie werden serumspiegels van 220 nmol/L bereikt. Bij bestudering van de literatuur met betrekking tot overdoseringen blijkt dat bijwerkingen in de vorm van een verhoogd calciumgehalte in het bloed pas optreden bij serumspiegels van 700 tot meer dan 1600 nmol/L, meer dan drie maal de spiegel die werd bereikt bij het eerder genoemde onderzoek met 250 µg vitamine D3 per dag183186. Zoals eerder opgemerkt worden bij personen met een ruime, onbeschermde zonblootstelling serumspiegels gevonden van 135 to 225 nmol/L 25OHvitamine D. Inname van 1 µg (40 IE) vitamine D laat de serumspiegel van 25OHvitamine D stijgen met ongeveer 1 nmol/L187. Bij een dosering van 2000 IE vitamine D zal de serumspiegel dus naar verwachting met 50 nmol/L stijgen.

    Doseringen bij een tekortOm na te gaan welke orale dosering vitamine D noodzakelijk is om een bestaand tekort op te heffen hebben onderzoekers van het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem gekeken naar de effecten van verschillende doseringen vitamine D188. In totaal namen 208 personen met een tekort aan vitamine D (concentratie < 50 nmol/L) deel aan het onderzoek. Bij het grootste deel (76%) van de proefpersonen was sprake van een ernstig tekort aan vitamine D (concentratie < 35 nmol/L). Hierbij werd gevonden dat de totale dosering vitamine D van 100.000 IE, de serumspiegel van vitamine D met gemiddeld 29 nmol/L liet stijgen. Bij de totale dosis van 150.000 IE was dit gemiddeld 43 nmol/L en bij 200.000 IE 69 nmol/L. Er werd bovendien een duidelijke relatie gevonden tussen de dosering per kilogram

    lichaamsgewicht en de toename van de hoeveelheid vitamine D in het bloed. Op basis van deze gegevens konden de onderzoekers de volgende formule vaststellen om de dosering vitamine D te berekenen die nodig is om bij een tekort een minimale concentratie van 75 nmol/L te bereiken:

    Dosering (vitamine D) = 40 x (75 – serum-concentratie vitamine D) x kilogram lichaamsgewicht.

    Voor een persoon van 70 kg met een serumconcentratie vitamine D van 30 nmol/L betekent dit bijvoorbeeld dat een dosering van 40 x (7530) x 70 = 126.000 IE vitamine D, toegediend over een periode van 6 tot 8 weken, nodig zal zijn om de gewenste concentratie van 75 nmol/L te bereiken. In dit voorbeeld komt dat overeen met een dosering van 3000 IE vitamine D per dag. Duidelijk hogere doseringen vitamine D dan tot nu toe gebruikelijk, zullen dus gewenst zijn om een bestaand tekort op te heffen.

    AanbevelingenOm zorg te dragen voor een voldoende inname van vitamine D zal suppletie met hogere doseringen moeten plaatsvinden. De meeste multivitaminen bevatten 400 IE vitamine D. Dagelijkse aanvulling met 1000 IE vitamine D naast de multi zal voor de meeste actieve personen voldoende zijn om een juiste concentratie in het

    solg

    ar

    Pro

    FEss

    IoN

    al

    • ja

    arg

    aN

    g 1

    2 •

    Nr

    1

    8

  • 9

    WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK

    tekorten aan vitamine D gaan gepaard met een verstoorde endotheelfunctie en hogere productie van ontstekings-factoren bij gezonde personen van mid-delbare en hogere leeftijd.

    Het endotheel, de binnenste laag van de bloed vaten, levert een actieve bijdrage aan het reguleren van de doorbloeding, o.a. door de productie van vaatverwijdende stoffen als stikstof monoxide (NO). Verstoring van deze belangrijke functie wordt gezien als een belangrijke factor in het ontstaan van hart en vaatziekten. Van vitamine D zijn vele functies beschreven op ontstekings reacties en het immuunsysteem. Een mogelijke invloed op het ontstaan van hart en vaatziekten staat op dit moment sterk in de belangstelling.

    In deze studie is gekeken naar de endotheelfunctie in relatie tot de serumspiegel van 25OHvitamine D. Hierbij werd gevonden dat er een direct verband bestaat tussen hogere serumspiegels van vitamine D en een betere endotheelfunctie. Daarnaast bleek dat de productie van het ontstekingsbevor

    derende interleukine6 door het endotheel lager was naarmate de spiegel van vitamine D toenam. Omdat toename van ontstekingsreactie tot verdere verstoring van de endotheelfunctie leidt, kan dit het beschermende effect van vitamine D mede verklaren. Bovendien ging een tekort aan vitamine D gepaard met minder vitamine Dreceptoren in de endotheelcellen en lagere hoeveelheden van het enzym 1alfa hydroxylase, dat vitamine D in zijn actieve vorm omzet.

    Deze effecten van vitamine D duiden op een grote rol voor deze vitamine in de bescherming tegen het ontstaan van hart en vaatziekten. De meeste bescherming werd gevonden bij serumspiegels van minimaal 75 nmol/L.

    Kristen L. Jablonski; Michel Chonchol; Gary L. Pierce; Ashley E. Walker; and Douglas R. Seals. 25-Hydroxyvitamin D Deficiency Is As-sociated With Inflammation-Linked Vascular Endothelial Dysfunction in Middle-Aged and Older Adults. Hypertension 2010: Published online before print November 29, 2010.

    bloed te bewerkstelligen. In een recente studie onder gezonde, zelfstandig

    levende personen van 64 jaar was een inname

    van 24,7 µg vitamine D per dag

    in 97.5% van de geval

    len voldoende

    om een serumspiegel van meer dan 50 nmol/L te bereiken: Om een spiegel van >75 nmol/L te behalen was gemiddeld 38,7 µg per dag voldoende189. Risico groepen zijn vooral mensen met een donkere huid en/of bedekkende kleding en iedereen die een geringe blootstelling aan direct zonlicht heeft. Gezien het hoge aantal tekorten in deze groepen is het aan te bevelen om de vitamine Dstatus in het bloed te bepalen en gericht bestaande tekorten op te heffen.

    samenvatting en conclusieVan de botstofwisseling tot het immuunsysteem: vitamine D heeft veel meer invloed op onze gezondheid dan lange tijd is gedacht. Veel van de effecten lijken vooral door de invloed op het immuunsysteem bepaald te worden, maar ook andere eigenschappen, zoals het

  • Vervolg pag. 9bevorderen van de weerstand tegen infecties en het reguleren van de celdeling dragen hieraan bij. Moderne inzichten in de behoefte aan vitamine D en de veiligheid van suppletie met hogere doseringen dan tot nu toe gebruikelijk, bieden een mogelijkheid om de gezondheid op een veilige en effectieve manier te beïnvloeden.

    referentiesDe referenties behorende bij deze editie van de Solgar Professional vindt u op onze website via de inlogpagina profes-sional in het archief Solgar Times en Solgar Professional.

    solg

    ar

    Pro

    FEss

    IoN

    al

    • ja

    arg

    aN

    g 1

    2 •

    Nr

    1

    10

    Op het Professional gedeelte van onze website www.solgar.nl vindt u onder het kopje 'Speciaal voor u' een rubriek 'Archief Solgar Professional'. Hier kunt u, door middel van adobe acrobat reader, voorgaande edities van de Solgar Professional opvragen en uitprinten.

    Voorgaande edities op www.solgar.nl

    LEESTIP

    the Vitamine D solution

    Een internationaal erkende autoriteit op het gebied van vitamine D is Michael F. Holick, Ph.D., M.D. Holick geeft leiding aan de General Clinical Research Unit van het Boston University Medical Center en is tevens actief als hoogleraar. In 2009 ontving hij de ‘Prize for Health Research’ van het Linus Pauling Institute en, samen met Heike A. BischoffFerrari van de Universiteit van Zurich (Zwitserland), ontving hij de ‘DSM Nutrition Award’ voor voedingsonderzoek, ter erkenning van hun belangrijke bijdragen aan het onderzoek naar vitamine D en de rol daarvan voor voeding en gezondheid. Volgens Holick is vitamine Ddeficiëntie de meest voorkomende aandoening in de wereld. Hij stelt dat alleen al in Amerika meer dan 200 miljoen mensen een tekort hebben en daardoor last hebben van de gevolgen die variëren van vermoeidheid en pijn tot levensbedreigende ziekten zoals diabetes, hart en vaatziekten en kanker.

    Professor Holick bestudeert al meer dan 30 jaar de relatie tussen vitamine D, zonnestralen en gezondheid. Holick heeft zijn boek geschreven in de vorm van een 3stappenplan. In zijn boek vertelt hij hoe men een optimaal vitamine Dgehalte kan bereiken door middel van beperkte blootstelling aan de zon, de juiste supplementen (minimaal 1000 IE) en het eten van de juiste voedingsmiddelen.

    Titel: The Vitamine D solution (hardcover april 2010, paperback verwacht in februari 2011)Taal: EngelsPagina’s: 309Auteur: Michael F. Holick, Ph. D, M.D. ISBN: 9781594630675

  • In de rubriek orthomoleculair advies in de praktijk, wordt in elke editie van de Solgar Professional een casus besproken en toelich-ting gegeven op het bijbehorende orthomole-culair advies.

    Heeft u zelf een casus die u graag besproken wilt hebben? Dat kan! U kunt uw informatie toezenden aan [email protected], o.v.v. casusbe-spreking Solgar Professional.

    In deze casus staat nu eens geen menselijke patiënt maar een hond centraal. Een 10jarige Golden Retriever kampte meer dan 6 maanden met ernstige huidklachten, die gepaard gingen met hevige jeuk. Zoals vaak gebeurt, werden de klachten behandeld met corticosteroïden, eerst uitwendig en later oraal. Omdat de huid ernstig beschadigd was door de ontstekingsreactie en het vele krabben, werden in deze periode meerdere antibioticakuren gegeven. Vanaf het begin van het antibiotica gebruik begonnen in toenemende mate darmproblemen op te treden, eerst alleen met diarree, maar later ook met dagelijks herhaaldelijk braken. Bovendien verminderden de huidklachten niet, waardoor de hond een zeer slechte conditie had en vrijwel continu moest krabben. Hij was enkele kilo’s afgevallen.

    De eigenaren gaven op ons aanraden gedurende 6 weken dagelijks 300 mg GLA, twee capsules Advanced Multi billion dophilus en 200 IE vitamine E. Al na enkele dagen werd het krabben duidelijk minder. Binnen een week was de huid niet alleen minder rood, het braken was gestopt en de ontlasting werd vaster. Na 4 weken was de hond volledig veranderd. Het lichaamsgewicht was met 4 kg toegenomen, de eetlust was weer uitstekend, de diarree was verdwenen en de huid vertoonde geen enkele roodheid meer.

    De enige opvallende bevinding was een uitgebreide donkere pigmentatie van de huid, zoals wel vaker gezien wordt na een langdurige ontsteking.

    GLA heeft sterke ontstekingremmende effecten op huid en slijmvliezen. Probiotica hebben meerdere effecten op het immuunsys teem die resulteren in remming van ontsteking, vooral ook in de huid en de slijmvliezen. Bovendien leidt het langdurig gebruik van antibiotica in deze situaties tot een ernstige verstoring van de darmflora. Vitamine E is niet alleen een belangrijke antioxidant die helpt om meervoudig onverzadigde vetzuren (zoals GLA) te beschermen tegen oxidatie, maar heeft zelf ook ontstekingremmende effecten. Opvallend is dat de darmflora van honden, ondanks een ander dieet, vrijwel gelijk is aan die van de mens. Humane probiotica zijn daarom ook uitstekend geschikt om bij honden ingezet te worden. Deze combinatie van supplementen is dus niet alleen bij mensen, maar ook bij honden vaak zeer effectief in het bestrijden van alle ziektebeelden die worden gekenmerkt door een ontstekingsreactie in huid en slijmvliezen.

    SOLGAR Productvoorlichting, voor al uw vragen +31 (0)23-5344522.

    ORTHOMOLECULAIR ADVIES IN DE PRAKTIJKCasus: een hond met ernstige huidproblemen en chronische maag-darmklachten.

    11

  • VM-PRIMETMFOR WOMENMulti-vitaminen voor de 40+ vrouw

    NIEUWVM-PrIME™ For WoMENMulti-vitaminenvoor de 40+ vrouw.

  • VITAMINE DHet belang van

    Referenties

    1. Webb, A. R., Kline, L. & Holick, M. F. Influence of season and latitude on the cutaneous synthesis of

    vitamin D3 synthesis in human skin. J. Clin. Endocrinol. Metab. 1988;67:373-378

    2. Holick, M. F. Photobiology of vitamin D. Feldman, D. Glorieux, F. H. Pike, J. W. eds. Vitamin D 1996:33-

    39 Academic Press San Diego, CA

    3. Matsuoka, L. Y., Wortsman, J., Haddad, J. G. & Hollis, B. W. In vivo threshold for cutaneous synthesis of

    vitamin D3. J. Lab. Clin. Med. 1989;114:301-305

    4. Matsuoka, L. Y., Wortsman, J. & Hollis, B. W. Use of topical sunscreen for the evaluation of regional

    synthesis of vitamin D3. J. Am. Acad. Dermatol. 1990;22:772-775

    5. Matsuoka, L. Y., Wortsman, J., Dannenberg, M. J., Hollis, B. W., Lu, Z. & Holick, M. F. Clothing

    prevents ultraviolet-B-radiation-dependent photosynthesis of vitamin D3. J. Clin. Endocrinol. Metab.

    1992;75:1099-1103

    6. Munger KL, Zhang SM, O’Reilly E, Hernán MA, Olek MJ, Willey WC, et al. Vitamin D intake and

    incidence of multiple sclerosis. Neurology 2004: 62:60–65

    7. Association between pre-diagnostic circulating vitamin D concentration and risk of colorectal cancer

    in European populations:a nested case-control study. BMJ, Jan 2010; 340: b5500

    8. Diane Feskanich, Jing Ma, Charles S. Fuchs, Gregory J. Kirkner, Susan E. Hankinson, Bruce W. Hollis,

    and Edward L. Giovannucci. Plasma Vitamin D Metabolites and Risk of Colorectal Cancer in Women.

    Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev., Sep 2004; 13: 1502 – 1508

    9. Bischoff-Ferrari HA, Dietrich T, Orav EJ, Dawson-Hughes B. Positive association between 25-hydroxy

    vitamin D levels and bone mineral density: a population-based study of younger and older adults. Am J

    Med 2004;116:634–639

    10. Wim Janssens, Roger Bouillon, Bart Claes, Claudia Carremans, An Lehouck, Ian Buysschaert, Johan

    Coolen, Chantal Mathieu, Marc Decramer, and Diether Lambrechts. Vitamin D deficiency is highly

    prevalent in COPD and correlates with variants in the vitamin D-binding gene. Thorax, Mar 2010; 65:

    215 – 220

    11. JM Brehm, B Schuemann, AL Fuhlbrigge, BW Hollis, RC Strunk, RS Zeiger, ST Weiss, AA Litonjua, and

    Childhood Asthma Management Program Research Group. Serum vitamin D levels and severe asthma

    exacerbations in the Childhood Asthma Management Program study. J Allergy Clin Immunol, July 1,

    2010; 126(1): 52-8.e5

    12. DA Searing, Y Zhang, JR Murphy, PJ Hauk, E Goleva, and DY Leung. Decreased serum vitamin D

    levels in children with asthma are associated with increased corticosteroid use. J Allergy Clin Immunol,

    May 1, 2010; 125(5): 995-1000

    13. European Journal of Clinical Nutrition advance online publication 6 July 2011; doi: 10.1038/

    ejcn.2011.118. Vitamin D and type 2 diabetes: a systematic review. J. Mitri1, M D Muraru2 Department

    of Internal Medicine, Carney Hospital, Dorchester, MA, USA and A G Pittasm, Division of Endocrinology,

    Diabetes and Metabolism, Tufts Medical Center, Boston, MA, USA

    14. H Badsha, M Daher, and K Ooi Kong. Myalgias or non-specific muscle pain in Arab or Indo-Pakistani

    patients may indicate vitamin D deficiency. Clin Rheumatol, Aug 2009; 28(8): 971-3

    15. JP Kesby, X Cui, J O’Loan, JJ McGrath, TH Burne, and DW Eyles. Developmental vitamin D deficiency

    alters dopamine-mediated behaviors and dopamine transporter function in adult female rats.

    Psychopharmacology (Berl), Jan 2010; 208(1): 159-68

    16. Mitsuyoshi Urashima, Takaaki Segawa, Minoru Okazaki, Mana Kurihara, Yasuyuki Wada, and

    Hiroyuki Ida. Randomized trial of vitamin D supplementation to prevent seasonal influenza A in

    schoolchildren. Am. J. Clinical Nutrition. published 10 March 2010, 10.3945/ajcn.2009.29094

    17. Review articles Vitamin D supplementation, 25-hydroxyvitamin D concentrations, and safety.

    Reinhold Vieth , Department of Laboratory Medicine and Pathobiology, University of Toronto, and

    Pathology and Laboratory Medicine, Mount Sinai Hospital, Toronto.

    VITAMINE DVoor iedereen.Elke dag.Vitamine D, of beter gezegd een tekort aan vitamine D, heeft de

    belangstelling van vele wetenschappers. Recente onderzoeken

    tonen aan dat de aanmaak van vitamine D in het lichaam te laag

    is én dat vitamine D een veel uitgebreider takenpakket heeft

    dan voorheen werd gedacht. Talrijke onderzoeken tonen een

    relatie aan tussen een tekort aan vitamine D en uiteenlopende

    gezondheidsproblemen. Vitamine D werd in het verleden vooral

    geadviseerd in relatie tot botopbouw. Nu staan de functies bin-

    nen het immuunsysteem en zenuwstelsel centraal. Van griep en

    verkoudheid tot obesitas en van botontkalking tot hart- en vaat-

    ziekten en neerslachtigheid.

    De vorming van vitamine D

    De voornaamste bron van vitamine D is UV-B straling uit zon-

    licht. Lang dacht men dat dagelijkse blootstelling van gezicht

    en handen aan zonlicht, gedurende 15 minuten, de hoeveelheid

    vitamine D in het lichaam op peil hield. Dit is een misverstand.

    De zonkracht in Nederland is het grootste deel van het jaar niet

    voldoende om vitamine D te vormen. Zelfs niet als u in de winter-

    zon de hele dag buiten zou zijn1,2,3.

    Maar wanneer in de zomer de zonkracht wel voldoende is,

    kunnen zowel kleding als zonnebrandcrèmes de vorming van

    vitamine D volledig blokkeren4,5. Bij ouderen neemt de vor-

    ming van vitamine D in de huid af, evenals de omzetting in het

    lichaam. Uitsluitend van april tot en met september heeft de

    zon in ons land voldoende kracht om vitamine D aan te maken.

    Maar men moet dan wel tussen 11.00 en 15.00 uur, minimaal

    15 minuten, een groot deel van de huid blootstellen aan direct

    zonlicht.

    “Alleen als uw schaduw korter is dan uw lengte, kan de zon

    vitamine D-3 in de huid maken. Het loont anders zelfs op

    een zonnige dag niet om naakt naar buiten te gaan.”

    Dr. Reinhold Vieth, Associate professor, Mount Sinai Hospital,

    Toronto, Canada

    Voor iedereen.Elke dag.

    SOLGAR Vitamine D Wijzer A4 08-2011.indd 1 09-08-11 12:10

  • Extra vitamine D, voor wie en hoeveel?

    De Gezondheidsraad stelt de ADH voor volwassenen nu op 5 µg

    (200 IE) en 15 µg (600 IE) voor kinderen tot zes jaar, zwangere

    vrouwen en mensen boven de 70 jaar.

    Verder adviseert de Gezondheidsraad alle ‘risicogroepen’ zoals

    kinderen tot 4 jaar, senioren of mensen met een donkere huid om

    extra vitamine D te nemen. Dagelijks 10 µg (400 IE) of in een aan-

    tal gevallen 20 µg (800 IE). Hierbij geeft men ook aan dat goede

    voorlichting nodig is om te zorgen dat de risicogroepen het ad-

    vies ter harte nemen. Bij veel groepen blijkt het advies helaas nog

    onbekend. Alhoewel het inname advies voor veel groepen al is

    bijgesteld, verwachten velen dat deze nog verder zal stijgen.

    Een optimaal vitamine D-gehalte

    Wat zou het optimale vitamine D-gehalte moeten zijn, om het

    risico op verschillende gezondheidsproblemen te verlagen?

    Volgens diverse onderzoekers komt men uit op een gewenst

    ge halte van 90 tot 100 nmol/l. Men meet hierbij de hoeveelheid

    25-OH vitamine D (de actieve vorm van vitamine D) per liter bloed.

    Wanneer Nederlandse laboratoria een vitamine D-test doen, hou-

    den zij vaak een gewenste hoeveelheid aan tussen de 20 tot 100

    nmol/l. Dit is veel te ruim volgens deskundigen. Maar liefst 95%

    van alle Nederlanders valt namelijk binnen deze grenzen, terwijl

    een gehalte van 20 nmol/l veel te laag is en gezondheids risico’s

    met zich meebrengt.

    Naar verwachting zullen veel laboratoria er toe overgaan om

    hogere streefwaardes te hanteren, onder druk van deskundigen

    en de Gezondheidsraad.

    Als een norm van rond de 70 nmol/l wordt aangehouden, blijkt

    opeens meer dan 80% van de bevolking een vitamine D-tekort te

    hebben. Betrokken onderzoekers vragen zich daarom af of het

    nog wel relevant is om een vitamine D-test uit te laten voeren,

    of dat het veel simpeler opgelost kan worden door iedereen extra

    vitamine D te laten nemen.

    Nieuw advies Gezondheidsraad niet voldoende

    Uit onderzoek blijkt dat tekorten aan vitamine D niet eenvoudig

    weggenomen kunnen worden. Mensen met een tekort hebben

    gedurende 6 tot 8 weken minimaal 50 µg (2.000 IE) nodig, om de

    vitamine D-status te herstellen. Voor sommige groepen geldt dat

    een hoeveelheid van 75 µg (3.000 IE) nodig is om een tekort op

    te heffen.

    Ook pleiten deskundigen ervoor dat mensen met (risico op) osteo-

    porose, multiple sclerose, depressiviteit, reumatoïde artritis, COPD

    en bepaalde vormen van kanker, nog hogere doseringen vitamine D

    zouden moeten nemen, omdat deze ziektebeelden een relatie

    kunnen hebben met een vitamine D-tekort.

    Ter illustratie:

    • Meer dan 90% van de MS-patiënten heeft een tekort aan

    vitamine D. De streefwaarde voor MS-patiënten ligt tussen

    de 100-150 nmol/l6.

    • Bij onderzoek naar prostaat- colon- en borstkanker bleek dat

    een vitamine D-gehalte van minder dan 50 nmol/l het risico op

    deze ziektes met 30 tot 50% verhoogt7,8.

    • Bij onderzoek naar botdichtheid in de heup en de concentratie

    vitamine D in het lichaam, bleek dat personen met een hogere

    concentratie vitamine D in het bloed een duidelijk hogere

    botmassa hadden9.

    • Personen met COPD hebben in veruit de meeste gevallen een

    tekort aan vitamine D. In een onderzoek onder rokers en

    ex-rokers van 50 jaar en ouder bleek een tekort aan vitamine D

    veel vaker voor te komen bij personen met ernstiger

    COPD-klachten10.

    • Kinderen met astma en een tekort aan vitamine D hebben

    meer kans op een plotselinge verergering en bezoeken vaker

    een ziekenhuis voor hun klachten11. Daarnaast hebben zij een

    slechtere longfunctie en gebruiken ze vaker corticosteroïden12.

    • Een verhoogde vitamine D-inname, meer dan 12,5 microgram

    per dag, draagt bij aan het verkleinen van het risico op diabetes

    type 2 met 13%, zo verklaren Amerikaanse wetenschappers.

    Mensen met een hoog vitamine D-niveau in het bloed lopen

    zelfs tot 43% minder risico dan mensen met een laag niveau13.

    • Fibromyalgieklachten blijken bij mensen met een tekort aan

    vitamine D vaker voor te komen: behandeling met extra

    vitamine D leverde klinische verbetering op bij 90% van

    de patiënten14.

    • In een studie onder 80 ouderen, waarvan 40 met een milde

    vorm van de ziekte van Alzheimer en 40 zonder dementie,

    bleek niet alleen zeer vaak een ernstig tekort aan vitamine D

    voor te komen (ruim 58%), maar werd ook een relatie

    gevonden tussen stemmingsstoornissen, cognitieve achter-

    uitgang en een tekort aan vitamine D. De kans op depressi-

    viteit bleek bijna 12x hoger met een vitamine D-tekort15.

    • Onderzoek16 toont aan dat extra inname van vitamine D van

    30 µg (1200 IE) de kans op influenza A bij schoolgaande

    kinderen met maar liefst 40% kan reduceren.

    Deze onderzoeken zijn slechts een heel klein deel van de dui-

    zenden onderzoeken naar vitamine D. Kort samengevat tonen

    de onderzoeken die gepubliceerd zijn aan dat tekorten aan

    vitamine D schrikbarend vaak voorkomen en dat vitamine D

    een grote rol speelt in vele lichaamsfuncties.

    Vitamine D is bijzonder veilig

    De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) heeft vast-

    gesteld dat langdurige dagelijkse inname van 50 µg (2.000 IE)

    voor iedereen veilig is. Andere wetenschappers achten deze

    grens overigens veel te laag. Volgens gepubliceerd literatuur-

    onderzoek leidde inname van 250 µg (10.000 IE) vitamine D per

    dag door gezonde volwassenen, gedurende 20 weken, niet tot

    een stijging van de hoeveelheid calcium in het bloed; de marker

    voor een overschot aan vitamine D.

    Advies

    Van vitamine D zijn in de afgelopen jaren niet alleen vele nieu-

    we functies ontdekt: ook is duidelijk geworden dat voor een

    optimale gezondheid een veel hoger vitamine D-gehalte nodig

    is dan tot nu toe werd aangenomen. Gezien de belangrijke rol

    in de preventie van tal van chronische en veel voorkomende

    aandoeningen zal de ‘gemiddelde’ Nederlander zeker baat heb-

    ben bij een dagelijkse inname van minimaal 25 µg (1000 IE)

    vitamine D extra, in de periode september tot en met mei.

    “Een op de 8 Amerikaanse vrouwen krijgt te maken met borst-

    kanker. Vroege opsporing door mammografie kan het risico

    van overlijden aan deze ziekte met 20% terugdringen. Met

    extra inname van vitamine D is er kans dat de ziekte niet eens

    optreedt.”

    Cedrik F. Garland, specialist op het gebied van kankerpreventie Moores Cancer

    Center, Universiteit van Californië, San Diego, USA

    SOLGAR Vitamine D Wijzer A4 08-2011.indd 2 09-08-11 12:10

    jaargang_11_SolgarProf_vitDSOLGAR Vitamine D Wijzer A4_08-2011_HR