SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y...

16
Fundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de Vasconia Euskal Herriko Zuzenbide Historiko eta Autonomikoa Aztertzeko Fundazioa VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL EUSKAL HERRIKO ZUZENBIDE HISTORIKOARI ETA AUTONOMIKOARI BURUZKO VIII. SINPOSIOA GIZARTE PLURINAZIONALAK ETA ALDAKETA KONSTITUZIONALA 8TH SYMPOSIUM ON HISTORICAL AND AUTONOMY LAW OF VASCONIA PLURINATIONAL SOCIETIES AND CONSTITUTIONAL CHANGE San Sebastián, 26 y 27 de noviembre de 2009 Donostia, 2009ko azaroaren 26a eta 27a San Sebastian, November 26 and 27, 2009

Transcript of SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y...

Page 1: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

Fundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de Vasconia

Euskal Herriko Zuzenbide Historiko eta Autonomikoa Aztertzeko FundazioaEuskal Herriko Zuzenbide Historiko eta Autonomikoa Aztertzeko Fundazioa

Fundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de Vasconia

VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA

SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL

EUSKAL HERRIKO ZUZENBIDE HISTORIKOARI ETA AUTONOMIKOARI BURUZKO VIII. SINPOSIOA

GIZARTE PLURINAZIONALAK ETA ALDAKETA KONSTITUZIONALA

8TH SYMPOSIUM ON HISTORICAL AND AUTONOMY LAW OF VASCONIA

PLURINATIONAL SOCIETIES AND CONSTITUTIONAL CHANGE

San Sebastián, 26 y 27 de noviembre de 2009

Donostia, 2009ko azaroaren 26a eta 27a

San Sebastian, November 26 and 27, 2009

Page 2: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

Objetivo científico / Helburu zientifikoa

El VIII Simposio, «Sociedades plurinacionales y cambio constitucional», examina aquellos Estados del mundo occidental en algunas de cuyas partes se manifiestan hoy formas de malestar en lo que respecta al tratamiento constitucional de su singularidad cultural –en sentido amplio– y política. Nos referimos en concreto a Canadá (Quebec), Reino Unido de la Gran Bretaña (Escocia), Bélgica, y España (Cataluña, Vasconia), añadiendo por su novedad el caso italiano (Sicilia). Por una parte, se trata de dar cuenta de los datos fundamentales de la evolución económica, cultural y política acaecida en las últimas décadas en cada una de esas sociedades nacionales, tanto de la subordinada como de la principal, cambios que, en definitiva, explicarían la difusión de una conciencia entre las poblaciones respectivas de la necesidad de un nuevo acomodo constitucional dentro o fuera del Estado común. Por otra, se trata de explicar los desajustes que las sociedades nacionales subordinados perciben en el statu quo constitucional del Estado en el que están integradas. Habría que describir las posturas que se observan en tales sociedades, tanto de los sectores satisfechos con el presente estado de cosas como de los insatisfechos –quizás en sus distintas variantes–, destacando en este caso las filosofía política en que se apoyan, el contenido de las propuestas de cambio, enfatizando en los puntos realmente relevantes, y, en su caso, las previsiones que cabe hacer sobre el futuro constitucional del Estado correspondiente.

Comité organizador / Batzorde antolatzailea

Director: Gregorio Monreal Zia. Universidad Pública de Navarra/Nafarroako Unibertsitate Publikoa.

Secretario: Roldán Jimeno Aranguren. Universidad Pública de Navarra/Nafarroako Unibertsitate Publikoa.

Joxerramon Bengoetxea. Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.José Manuel Castells Arteche. Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

Santiago Larrazábal Basáñez. Universidad de Deusto.José María Sauca Cano. Universidad Carlos III.

Jaume Vernet i Llobet. Universitat Rovira i Virgili de Tarragona.

Lugar / Lekua

Sede de la Fundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de Vasconia,edificio de la Sociedad de Ciencias Aranzadi,

antigua sede de la Facultad de Zorroaga de la UPV. Alto de Zorroaga, 11. Donostia/San Sebastián.

Organiza / AntolatzaileFundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de VasconiaEuskal Herriko Zuzenbide Historiko eta Autonomikoa Aztertzeko Fundazioa

Tlf.: 943 466 142E-mail: [email protected]

Page 3: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

26 de noviembre, jueves

MAÑANA

I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS

Responsable-moderador: Gregorio Monreal Zia. Catedrático de Historia del Derecho de la Universidad Pública de Navarra.

9,00h. La reforma de los Estatutos y el acomodo de las nacionalidades a la Constitución del Estado. Prof. Dr. Juan Cano Bueso. Catedrático de Derecho Constitucional de la Universidad de Almería

y Presidente del Consejo Consultivo de Andalucía.

9,30h. La inmigración en los estados multinacionales. Prof. Dr. Ricard Zapata Barrero. Titular de Ciencia Política, Universidad Pompeu Fabra.

II. CATALUÑA

Responsable-moderador: Jaume Vernet i Llobet. Catedrático de Derecho Constitucional de la Universidad Rovira i Virgili,

Conseller del Consell Consultiu de la Generalitat de Catalunya.

10,00h. Balance crítico del catalanismo en las tres últimas décadas. Prof. Dr. Miquel Caminal. Catedrático de Ciencia Política de la Universidad de Barcelona;

Presidente del Memorial Democrático.

10,30h. Mutación constitucional y reforma estatutaria: una perspectiva jurídica. Prof. Dr. Miguel Ángel Aparicio. Catedrático de Derecho Constitucional de la Universidad de

Barcelona.

11,00h. Descanso.

11,15h. Debate entre los ponentes con la participación del Prof. Dr. Carles Viver Pi-Sunyer, Catedrático de Derecho Constitucional de la Universidad la Pompeu Fabra, y del Prof. Dr. Jaume Vernet i Llobet, Catedrático de Derecho Constitucional, Conseller del Consell Consultiu de la Generalitat de Catalunya.

III. VASCONIA (primera parte)

Responsable-moderador: Alfredo Retortillo Paniagua. Profesor de Ciencia Política de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea

y analista electoral de Euskobarómetro.

12,15h. Visión sobre actitudes políticas y resultados electorales de la Comunidad Autónoma Vasca desde 1977.

Prof. Dr. Xabier Aierdi Urraza. Titular de Sociología de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea y director de Ikuspegi-Observatorio Vasco de la Inmigración.

12,45h. Visión sobre actitudes políticas y resultados electorales de Navarra desde 1977. Prof. Dr. Peio Ayerdi Echeverría. Titular de Sociología de la Universidad Pública de Navarra.

PROGRAMA

Page 4: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

13,15h. Debate entre los ponentes con la participación del Prof. Dr. Francisco Garmendia, Catedrático de Sociología de la Universidad de Deusto, y del Prof. Dr. Alfredo Retortillo, Profesor de Ciencia Política de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

13,50h. Cierre del debate.

26 de noviembre, jueves

tarde

IV. VASCONIA (segunda parte)

Responsable-moderador: Jean-Pierre Massias. Catedrático de Derecho Público de la Universidad de Auvernia.

16,00h. Hipermodernidad, deseo de identidad y enraizamiento local en el País Vasco-francés. (Impartida en francés).

Prof. Dr. Francis Jaureguiberry. Profesor de Sociología de la Universidad de Pau y de los Países del Adour. Director del laboratorio SET (CNRS).

16,20h. Dinámicas institucionales y sociedad civil movilizada en el País Vasco-francés. (Impartida en castellano).

Prof. Dr. Xabier Itçaina. Encargado de investigación CNRS, IEP Burdeos.

16,40h. Debate.

V. VASCONIA (tercera parte)

Responsable-moderador: Sixto Jiménez Muniáin. Economista, empresario, patrono de la FEDHAV.

17,00h. Evolución económica de la Comunidad Autónoma Vasca durante las últimas décadas. Profs. Dras. Mª Carmen Gallastegui Zulaica, Catedrática de Fundamentos del Análisis

Económico de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea; e Inmaculada Gallastegui Zulaica, Catedrática de Econometría de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

17,20h. Evolución económica de Navarra durante las últimas décadas. Sr. D. Blas Los Arcos León. Asesor de Análisis y Prospectiva de la Universidad Pública de

Navarra.

17,40h. Debate.

18,00h. Descanso.

VI. VASCONIA (cuarta parte)

Responsable-moderador: Francisco Javier Caballero Harriet. Catedrático de Filosofía del Derecho de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

18,30h. Propuestas de cambio del marco normativo en la Comunidad Autónoma Vasca. Prof. Dr. Santiago Larrazábal Basáñez. Titular de Derecho Constitucional de la Universidad de

Deusto y Director del Instituto de Estudios Vascos de dicha Universidad.

PROGRAMA

Page 5: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

PROGRAMA

19,00h. Propuesta de cambio del marco normativo en Navarra Prof. Dr. Juan Cruz Alli Aranguren. Profesor Titular de Derecho Administrativo de la Universidad

Pública de Navarra.

19,30h. Debate entre los ponentes con la participación del Prof. Dr. Demetrio Loperena Rota, Catedrático de Derecho Administrativo de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea, y del Prof. Dr. Francisco Javier Caballero Harriet.

27 de noviembre, viernes

mañana

VII. PONENCIA INTRODUCTORIA

Responsable-moderador: José Manuel Castells Arteche. Catedrático de Derecho Administrativo de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

9,00h. Reflexiones sobre el bloque de constitucionalidad y el acomodo de las nacionalidades. Excmo. Sr. D. Miguel Herrero de Miñón. Académico de la Real Academia de Ciencias Morales.

Miembro permanente del Consejo de Estado.

9,30h. Debate.

VIII. REINO UNIDO (ESCOCIA)

Responsable-moderador: Joxerramon Bengoetxea. Titular de Filosofía del Derecho de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

10,00h. Aspecto socio-económico y socio-político. (Impartida en inglés). Prof. Dr. John Edward. Ex-representante del Parlamento Europeo en Escocia.

10,30h. Aspecto constitucional. (Impartida en inglés). Profª. Dra. Christine O´Neill. Profesora de la Universidad de Edinburgh. Abogada en la firma

de abogados escocesa Brodies.

11,00h. Debate.

11,30h. Descanso.

IX. BÉLGICA.

Responsable-moderadora: Lola Valverde Lamsfus. Catedrática de Historia Contemporánea de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

12,00h. L´évolution de la question belge: perspectives sociopolitique et constitutionnelle. (Impartida en francés).

Prof. Dr. Bernard Blero. Codirector del Centro de Derecho Público. Universidad Libre de Bruselas.

12,30h. Debate.

Page 6: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

PROGRAMA

X. SICILIA-ITALIA.

Responsable-moderador: Jon Arrieta Alberdi. Catedrático de Historia del Derecho de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

13,00h. El estatuto singular de Sicilia en la evolución del Estado italiano. (Impartida en italiano). Prof. Dr. Andrea Romano. Catedrático de Historia del Derecho de la Facultad de Ciencias

Políticas de la Universidad de Mesina. Decano de dicha Facultad. Director del Master europeo sobre Historia y comparación de las Instituciones políticas y jurídicas de los países de la Europa mediterránea.

13,30h. Debate.

13,50h. Cierre del debate.

27 de noviembre, viernes

tarde

XI. CANADA (QUEBEC)

Responsable-moderador: José María Sauca Cano. Titular de Filosofía del Derecho de la Universidad Carlos III.

16,00h. Proceso de reconocimiento de la pluralidad nacional en el constitucionalismo canadiense contemporáneo. (Impartida en francés).

Prof. Dr. Eugénie Brouillet. Catedrática Agregada de la Facultad de Derecho de la Universidad Laval (Québec).

16,30h. Análisis de la teoría federal canadiense, desde una perspectiva fundamentalmente politológica. (Impartida en francés).

Prof. Dr. Alain-G. Gagnon. Catedrático de Ciencia Política de la UQÀM. Titular de la Cátedra de Investigación del Canadá en Estudios quebequenses y canadienses.

17,00h. Diversidad de los presupuestos teóricos de la idea de ciudadanía plural en Canadá. Prof. Dr. José María Sauca Cano. Titular de Filosofía del Derecho de la Universidad Carlos III.

17,30h. Debate.

18,15h. Descanso.

XII. PONENCIA DE CLAUSURA

Responsable-moderador: Juan José Álvarez Rubio. Catedrático de Derecho Internacional Privado de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

18,45h. Las Regiones Constitucionales Autónomas y su reconocimiento por la UE. Prof. Dr. Joxerramon Bengoetxea. Titular de Filosofía del Derecho de la Universidad del País

Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea.

19,15h. Debate.

Page 7: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

EGITARAUA

Azaroaren 26a, osteguna

GOIZEZ

I. SARRERAKO HITZALDIAK

Arduraduna-moderatzailea: Gregorio Monreal Zia. Zuzenbidearen Historiako katedraduna Nafarroako Unibertsitate Publikoan.

9:00 Estatutuen erreforma eta nazionalitateak Estatuko Konstituziora egokitzea. Juan Cano Bueso dk. Zuzenbide Konstituzionaleko katedraduna Almeríako Unibertsitatean eta

Andaluziako Kontseilu Kontsultiboko presidentea.

9:30 Immigrazioa estatu multinazionaletan. Ricard Zapata Barrero dk. Politika Zientziako irakasle titularra Pompeu Fabra Unibertsitatean.

II. KATALUNIA

Arduraduna-moderatzailea: Jaume Vernet i Llobet. Zuzenbide Konstituzionaleko katedraduna Rovira i Virgili Unibertsitatean eta Kataluniako

Generalitateko Kontseilu Kontsultiboko kontseilaria.

10:00 Azken hiru hamarkadetako katalanismoaren balantze kritikoa. Miquel Caminal dk. Politika Zientziako katedraduna Bartzelonako Unibertsitatean eta Memorial

Democrático behatokiko presidentea.

10:30 Mutazio konstituzionala eta Estatutuaren erreforma: ikuspegi juridikoa. Miguel Ángel Aparicio dk. Zuzenbide Konstituzionaleko katedraduna Bartzelonako

Unibertsitatean.

11:00 Atsedenaldia.

11:15 Hizlarien arteko debatea, honako hauek ere parte hartuko dutela: Carles Viver Pi-Sunyer dk., Zuzenbide Konstituzionaleko katedraduna Pompeu Fabra Unibertsitatean, eta Jaume Vernet i Llobet dk., Zuzenbide Konstituzionaleko katedraduna eta Kataluniako Generalitateko Kontseilu Kontsultiboko kontseilaria.

III. EUSKAL HERRIA (lehen zatia).

Arduraduna-moderatzailea: Alfredo Retortillo Paniagua. Politika Zientziako irakaslea Euskal Herriko Unibertsitatean eta Euskobarometroko hauteskunde analista.

12:15 Euskal Autonomia Erkidegoan 1977az geroztik izandako jarrera politikoen eta hauteskundeetako emaitzen gaineko ikuspegia.

Xabier Aierdi Urraza dk. Soziologiako irakasle titularra Euskal Herriko Unibertsitatean eta Immigrazioaren Euskal Behatokiaren (Ikuspegi) zuzendaria.

12:45 Nafarroan 1977az geroztik izandako jarrera politikoen eta hauteskundeetako emaitzen gaineko ikuspegia.

Peio Ayerdi Echeverría dk. Soziologiako irakasle titularra Nafarroako Unibertsitate Publikoan.

Page 8: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

EGITARAUA

13:15 Hizlarien arteko debatea, honako hauek ere parte hartuko dutela: Francisco Garmendia dk., Soziologiako katedraduna Deustuko Unibertsitatean, eta Alfredo Retortillo dk., Politika Zientziako irakaslea Euskal Herriko Unibertsitatean.

13:50 Debatearen bukaera.

Azaroaren 26a, osteguna

ARRATSALDEZ

IV. EUSKAL HERRIA (bigarren zatia)

Arduraduna-moderatzailea: Jean-Pierre Massias.Zuzenbide Publikoko katedraduna Auverniako Unibertsitatean.

16:00 Hipermodernitatea, identitate nahia eta tokiko sustraitzea Ipar Euskal Herrian (frantsesez). Francis Jaureguiberry dk. Soziologiako irakaslea Pau eta Aturri aldeko herrietako Unibertsitatean

eta SET (CNRS) laborategiko irakaslea.

16:20 Dinamika instituzionalak eta mobilizatutako gizarte zibila Ipar Euskal Herrian (gaztelaniaz). Xabier Itçaina dk.Bordeleko CNRS, IEPko ikerketen arduraduna.

16:40 Debatea.

V. EUSKAL HERRIA (hirugarren zatia)

Arduraduna-moderatzailea: Sixto Jiménez Muniáin. Ekonomialaria, enpresaburua eta FEDHAVeko kidea.

17:00 Euskal Autonomia Erkidegoaren bilakaera ekonomikoa azken hamarkadetan. Mª Carmen Gallastegui Zulaica dk., Analisi Ekonomikoaren Oinarrietako katedraduna Euskal

Herriko Unibertsitatean, eta Inmaculada Gallastegui Zulaica dk., Ekonometriako katedraduna Euskal Herriko Unibertsitatean.

17:20 Nafarroaren bilakaera ekonomikoa azken hamarkadetan. Blas Los Arcos León jn., Analisi eta prospektiben aholkularia Nafarroako Unibertsitate

Publikoan.

17:40 Debatea.

18:00 Atsedenaldia.

VI. EUSKAL HERRIA (laugarren zatia)

Arduraduna-moderatzailea: Francisco Javier Caballero Harriet. Zuzenbidearen Filosofiako katedraduna Euskal Herriko Unibertsitatean.

18:30 Euskal Autonomia Erkidegoko arau esparrua aldatzeko proposamenak. Santiago Larrazábal Basáñez dk. Zuzenbide Konstituzionaleko irakasle titularra Deustuko

Unibertsitatean eta unibertsitate horretako Euskal Gaien Institutuko zuzendaria.

Page 9: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

EGITARAUA

19:00 Nafarroako arau esparrua aldatzeko proposamena. Juan Cruz Alli Aranguren dk. Zuzenbide Administratiboko irakasle titularra Nafarroako

Unibertsitate Publikoan.

19:30 Hizlarien arteko debatea, honako hauek ere parte hartuko dutela: Demetrio Loperena Rota dk., Zuzenbide Administratiboko katedraduna Euskal Herriko Unibertsitatean, eta Francisco Javier Caballero Harriet dk.

Azaroaren 27a, ostirala

GOIZEZ

VII. SARRERAKO HITZALDIA

Arduraduna-moderatzailea: José Manuel Castells Arteche. Zuzenbide Administratiboko katedraduna Euskal Herriko Unibertsitatean.

9:00 Konstituzionaltasun blokeari eta nazionalitateen egokitzapenari buruzko hausnarketak. Miguel Herrero de Miñón jaun txit gorena, Zientzia Moralen Errege Akademiako kidea eta

Estatu Kontseiluko kide iraunkorra.

9:30 Debatea.

VIII. ERRESUMA BATUA (ESKOZIA)

Arduraduna-moderatzailea: Joxerramon Bengoetxea. Zuzenbidearen Filosofiako irakasle titularra Euskal Herriko Unibertsitatean.

10:00 Alderdi sozio-ekonomikoa eta sozio-politikoa (ingelesez). John Edward dk. Europako Parlamentuaren ordezkari ohia Eskozian.

10:30 Alderdi konstituzionala (ingelesez). Christine O´Neill dk. Edinburgheko Unibertsitateko irakaslea eta Eskoziako Brodies abokatu

bulegoko kidea.

11:00 Debatea.

11:30 Atsedenaldia.

IX. BELGIKA

Arduraduna-moderatzailea: Lola Valverde Lamsfus. Historia Garaikideko katedraduna Euskal Herriko Unibertsitatean.

12:00 Belgikako auziaren bilakaera: ikuspegi sozio-politikoa eta konstituzionala (frantsesez). Bernard Blero dk. Zuzenbide Publikoko Zentroaren zuzendarikidea, Bruselako Unibertsitate

Askea.

12:30 Debatea.

Page 10: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

EGITARAUA

X. SIZILIA-ITALIA

Arduraduna-moderatzailea: Jon Arrieta Alberdi. Zuzenbidearen Historiako katedraduna Euskal Herriko Unibertsitatean.

13:00 Siziliaren estatutu berezia Italiako Estatuaren bilakaeran (italieraz). Andrea Romano dk. Politika Zientzien Fakultateko Zuzenbidearen Historiako katedraduna

Messinako Unibertsitatean, fakultate horretako dekanoa eta Mediterraneo inguruko Europako herrialdeetako erakunde politikoen eta juridikoen historiari eta konparazioari buruzko Europako masterraren zuzendaria.

13:30 Debatea.

13:50 Debatearen bukaera.

Azaroaren 27a, ostirala

ARRATSALDEZ

XI. KANADA (QUEBEC)

Arduraduna-moderatzailea: José María Sauca Cano. Zuzenbidearen Filosofiako irakasle titularra Carlos III.a Unibertsitatean.

16:00 Aniztasun nazionala aitortzeko prozesua Kanadako egungo konstituzionalismoan (frantsesez). Eugénie Brouillet dk. Lavaleko Unibertsitateko (Quebec) Zuzenbideko Fakultateko katedradun

agregatua.

16:30 Kanadako teoria federalaren analisia, ikuspegi bereziki politologiko batetik (frantsesez). Alain-G. Gagnon dk. Politika Zientziako katedraduna UQÀMen eta Quebeceko eta Kanadako

Estudioen Kanadako Ikerketa Katedrako irakasle titularra.

17:00 Kanadako herritartasun pluralaren ideiaren hipotesi teorikoen aniztasuna. José María Sauca Cano dk. Zuzenbidearen Filosofiako irakasle titularra Carlos III.a

Unibertsitatean.

17:30 Debatea.

18:15 Atsedenaldia.

XII. AMAIERAKO HITZALDIA

Arduraduna-moderatzailea: Juan José Álvarez Rubio. Nazioarteko Zuzenbide Pribatuko katedraduna Euskal Herriko Unibertsitatean.

18:45 Eskualde konstituzional autonomoak eta EBk horiek aitortzea. Joxerramon Bengoetxea dk. Zuzenbidearen Filosofiako irakasle titularra Euskal Herriko

Unibertsitatean.

19:15 Debatea.

Page 11: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

november 26, thursday

MORNING

I. INTRODUCTION LECTURES

Chair-moderator: Gregorio Monreal Zia. Professor of History of Law at the Public University of Navarre.

9.00 am. The reformation of the Statutes and the adaptation of nationalities to the State Constitution. Prof. Dr. Juan Cano Bueso. Professor of Constitutional Law at the University of Almería and

President of the Consultative Council of Andalusia.

9.30 am. Immigration in multinational states. Prof. Dr. Ricard Zapata Barrero. Associated Professor of Political Science at the Pompeu Fabra

University.

II. CATALONIA

Chair-moderator: Jaume Vernet i Llobet. Professor of Constitutional Law at the Rovira i Virgili University and member of the Consultative

Council of the Catalonian Government.

10.00 am. Critical balance of the Catalan nationalism during the last three decades. Prof. Dr. Miquel Caminal. Professor of Political Science at the University of Barcelona and

President of the Memorial Democrático Observatory.

10.30 am. Constitutional change and Statute reform: a juridical perspective. Prof. Dr. Miguel Ángel Aparicio. Professor of Constitutional Law at the University of

Barcelona.

11.00 am. Break.

11.15 am. Debate among the lecturers with the participation of Prof. Dr. Carles Viver Pi-Sunyer, Professor of Constitutional Law at the Pompeu Fabra University and Prof. Dr. Jaume Vernet i Llobret, Professor of Constitutional Law and member of the Consultative Council of the Catalonian Government.

III. VASCONIA (first part)

Chair-moderator: Alfredo Retortillo Paniagua. Professor of Political Science at the University of the Basque Country and electoral analyst of the

sociological statistical survey Euskobarómetro.

12.15 am. View of the political attitudes and the electoral results in the Basque Autonomous Community since 1977.

Prof. Dr. Xabier Aierdi Urraza. Associated Professor of Sociology at the University of the Basque Country and Director of the Basque Observatory of Immigration (Ikuspegi).

12.45 am. View of the political attitudes and the electoral results in Navarre since 1977. Prof. Dr. Peio Ayerdi Echeverría. Associated Professor of Sociology at the Public University of

Navarre.

PROGRAM

Page 12: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

1.15 pm. Debate among the lecturers with the participation of Prof. Dr. Francisco Garmendia, Professor of Sociology at the University of Deusto and Prof. Dr. Alfredo Retortillo, Professor of Political Science at the University of the Basque Country.

1.50 pm. End of the debate.

november 26, thursday

AFTERNOON

IV. VASCONIA (second part)

Chair-moderator: Jean-Pierre Massias.Professor of Public Law at the University of Auvergne.

4.00 pm. Hipermodernity, wish of identity and rooting in the Northern Basque Country (in French). Prof. Dr. Francis Jaureguiberry. Professor of Sociology at the University of Pau and Pays de

l’Adour and Director of the SET (CNRS) laboratory.

4.20 pm. Institutional dynamics and mobilized civil society in the Northern Basque Country (in Spanish).

Prof. Dr. Xabier Itçaina. Research Manager at CNRS, IEP Bordeaux.

4.40 pm. Debate.

V. VASCONIA (third part)

Chair-moderator: Sixto Jiménez Muniáin. Economist, businessman and fellow member of FEDHAV.

5.00 pm. Economic development of the Basque Autonomous Community during the last decades. Prof. Dr. Mª Carmen Gallastegui Zulaica, Professor of the Basics of Economical Analysis at the

University of the Basque Country and Prof. Dr. Inmaculada Gallastegui Zulaica, Professor of Econometrics at the University of the Basque Country.

5.20 pm. Economical development of Navarre during the last decades. Mr. Blas Los Arcos León. Analysis and Prospective Advisor at the Public University of

Navarre.

5.40 pm. Debate.

6.00 pm. Break.

VI. VASCONIA (fourth part)

Chair-moderator: Francisco Javier Caballero Harriet. Professor of Philosophy of Law at the University of the Basque Country.

6.30 pm. Proposal to change the regulatory framework in the Basque Autonomy Community. Prof. Dr. Santiago Larrazábal Basáñez. Full Professor of Constitutional Law at the University

of Deusto and Director of the Institute of Basque Studies of the said university.

PROGRAM

Page 13: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

7.00 pm. Proposal to change the regulatory framework in Navarre. Prof. Dr. Juan Cruz Alli Aranguren. Professor of Administrative Law at the Public University of

Navarre.

7.30 pm. Debate among lecturers with the participation of Prof. Dr. Demetrio Loperena Rota, Professor of Administrative Law at the University of the Basque Country and Prof. Dr. Francisco Javier Caballero Harriet.

november 27, friday

MORNING

VII. INTRODUCTION LECTURE

Chair-moderator: José Manuel Castells Arteche. Professor of Administrative Law at the University of the Basque Country.

9.00 am. Reflections on the constitutional block and the adaptation of nationalities. Mr. Miguel Herrero de Miñón. Member of the Royal Academy of Moral and Political Sciences

of Spain and Permanent Member of the Council of the State.

9.30 am. Debate.

VIII. UNITED KINGDOM (SCOTLAND)

Chair-moderator: Joxerramon Bengoetxea. Professor of the Philosophy of Law at the University of the Basque Country.

10.00 am. Socio-economic and socio-political aspect (in English). Prof. Dr. John Edward. Former Representative of the European Parliament in Scotland.

10.30 am. Constitutional aspect (in English). Prof. Dr. Christine O´Neill. Professor at the University of Edinburgh and lawyer of the Brodies

Scottish law firm.

11.00 am. Debate.

11.30 am. Break.

IX. BELGIUM

Chair-moderator: Lola Valverde Lamsfus. Professor of Contemporary History at the University of the Basque Country.

12.00 am. Evolution of the Belgian issue: socio-political and constitutional perspectives (in French). Prof. Dr. Bernard Blero. Co-director of the Public Law Center of the Free University of

Brussels.

12.30 am. Debate.

PROGRAM

Page 14: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

X. SICILY-ITALY

Chair-moderator: Jon Arrieta Alberdi. Professor of the History of Law at the University of the Basque Country.

1.00 pm. The singular Sicilian Statute in the development of the Italian State (in Italian). Prof. Dr. Andrea Romano. Professor of the History of Law at the Faculty of Political Science

of the University of Messina, Dean of this Faculty and Director of the European Master’s Degree in the history and comparison of the political and juridical institutions of the European Mediterranean countries.

1.30 pm. Debate.

1.50 pm. End of the debate.

november 27, friday

AFTERNOON

XI. CANADA (QUEBEC)

Chair-moderator: José María Sauca Cano. Associated Professor of Philosophy of Law at the Carlos III University.

4.00 pm. Process to acknowledge the national pluralism in the contemporary Canadian constitutionalism (in French).

Prof. Dr. Eugénie Brouillet. Associated Professor of the Faculty of Law at the Laval University (Québec).

4.30 pm. Analysis of the federal theory in Canada from an essentially politologic point of view (in French).

Prof. Dr. Alain-G. Gagnon. Professor of Political Science at the University of Québec in Montréal and holder of the Canada Research Chair in Quebec and Canadian Studies.

5.00 pm. Diversity of the theoretic assumptions of the idea of plural citizenship in Canada. Prof. Dr. José María Sauca Cano. Associated Professor of Philosophy of Law at the Carlos III

University.

5.30 pm. Debate.

6.15 pm. Break.

XII. CLOSING LECTURE

Chair-moderator: Juan José Álvarez Rubio. Professor of Private International Law at the University of the Basque Country.

6.45 pm. Constitutional autonomous regions and their acknowledgment by the EU. Prof. Dr. Joxerramon Bengoetxea. Professor of the Philosophy of Law at the University of the

Basque Country.

7.15 pm. Debate.

PROGRAMPROGRAM

Page 15: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

BOLETÍN DE ASISTENCIA AL VIII SIMPOSIO SOBRE SOCIEDAD MULTINACIONAL Y CAMBIO CONSTITUCIONAL

Inscripción gratuita

Remitir los datos del Boletín de inscripción por uno de los siguientes medios:

• Correo electrónico: [email protected]• Fax: 943-455811.• Correo postal: Fundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de Vasconia. Zorroagaina, 11. 20014. Donostia/San Sebastián.

Días 26 y 27 de noviembre de 2009

Apellidos:

Nombre:

Profesión:

Entidad a la que se halla inscrito:

Dirección de postal:

Dirección de e-mail:

AsistenciA previstA:(marque con una X)

A todas las ponencias del Simposio

A todas las del día 26

A las del día 26, por la mañana

A las del día 26, por la tarde

A todas las del día 27

A las del día 27, por la mañana

A las del día 27, por la tarde

Page 16: SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL · VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA ... I. PONENCIAS INTRODUCTORIAS Responsable-moderador: Gregorio

Lugar de celebración:

Sede de la Fundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de Vasconia,edifi cio de la Sociedad de Ciencias Aranzadi,

antigua sede de la Facultad de Zorroaga de la UPV. Alto de Zorroaga, 11. Donostia/San Sebastián.

VIII SIMPOSIO DE DERECHO HISTÓRICO Y AUTONÓMICO DE VASCONIA

SOCIEDADES PLURINACIONALES Y CAMBIO CONSTITUCIONAL

EUSKAL HERRIKO ZUZENBIDE HISTORIKOARI ETA AUTONOMIKOARI BURUZKO VIII. SINPOSIOA

GIZARTE PLURINAZIONALAK ETA ALDAKETA KONSTITUZIONALA

8TH SYMPOSIUM ON HISTORICAL AND AUTONOMY LAW OF VASCONIA

PLURINATIONAL SOCIETIES AND CONSTITUTIONAL CHANGE

• Estación del Norte: Ferrocarril Irún-Madrid.

• Euskotren: Ferrocarril interior desde Irún y Bilbao.

Fundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de Vasconia

Euskal Herriko Zuzenbide Historiko eta Autonomikoa Aztertzeko Fundazioa

Euskal Herriko Zuzenbide Historiko eta Autonomikoa Aztertzeko Fundazioa

Fundación para el Estudio del Derecho Histórico y Autonómico de Vasconia